SDBA: Ley nobo di recoge y procesa desperdicio, ta contra principio di bon gobernacion

SDBA: Ley nobo di recoge y procesa desperdicio, ta contra principio di bon gobernacion

Posted on 09/22/2019 8:07 pm AST | Updated on 09/22/2019 8:10 pm AST

ORANJESTAD - Den prome siman di september 2019 e proyecto di ley pa cambia ley di Serlimar pa loke ta concerni  recogemento y procesamento di desperdicio a sali pa prome biaha den publicidad. E concepto aki ta contene varios intencion cu ta diametralmente contra intencion di e gobierno di coalicion di tuma bon gobernacion, transparencia, integridad y interes general como su guia principal. Kico asina ta e criterionan di bon gobernacion cu ta viola actualmente? Asina Stichting Deugdelijk Bestuur Aruba  (SDBA) ta bisa den un su comunicado. 

Uso eficiente y efectivo di recursonan humano, financiero y material 

E intencion di e gobierno di coalicion segun SDBA pa trece tur actividad relaciona cu desperdicio bao di e empresa estatal ‘sui generis’ Serlimar, cu ta cay directamente bao di ministro encarga cu infrastructura, ta contene tur elemento pa un fracaso, bao di cual tin principalmente esun di contene gasto. Manera por deduci  di e prome parafo di e Introduccion di e ‘Memorie van Toelichting’ ‘e empresa’ desde su institucion na 2005 (14 aña caba anto!) ta lidia cu deficit financiero. Aparentemente un bon administracion financiero ta ‘one bridge too far’ pa ‘e empresa’ aki.  E anterior introduccion algun tempo pasa di un tarifa general pa recoge desperdicio a resulta caba den un problema sin solucion pa ‘e empresa’.  Entre 2015 y 2017 so caba ‘e empresa’ a resulta incapaz di cobra Afl. 41 miyon (!) na cobransa pendiente. Un cantidad di cliente cu si a cumpli cu e cobransa, a bira victima di esaki. Raad van Advies (RvA) ta constata tambe anto bastante desafio den e setup proponi...

Un desafio adicional ta e extra responsabilidadnan cu e proyecto di ley tin intencion di otorga na ‘e empresa’. Esey ta posible solamente a traves di tuma mas personal na trabao. Esaki lo conduci na gasto adicional di personal, cu na 2015 tabata Afl. 12,3 miyon, pero na 2018 ya a subi te na Afl. 14 miyon. Cu esaki gobierno ta hay’e den problema cu e acuerdonan cu CAft pa reduci gastonan di personal.  Ademas lo ta un pregunta si ‘e empresa’ lo por cumpli cu e rekisitonan di mantenimento. Esey lo pone e entidad den un posicion excepcional den gobernacion. Tur e puntonan aki hunto ta trece bastante riesgo cu nan. E costonan cu ya ta calcula bastante halto por resulta di ta hopi mas halto ainda, pa via di e deficiencianan menciona den un fase mas laat, cu tur consecuencia di esaki. 

Confiabilidad 

Segun e fundacion, comunidad mester por confia cu gobernacion ta firme den su maneho. Asina e actual gobierno di coalicion a anuncia den su publicacion ‘Economic Policy, A strong and resilient economy 2019-2022’ cu lo adopta e principionan di economia circular. Esey ta encera entre otro cu mas tanto posible lo separa tur componente di ‘desperdicio’ y pone esey disponible pa re-uso. Esaki ta yuda combati agotacion rapido di materia prima, ta alivia medio ambiente y ta disminui e ‘carbon footprint’. E uso di un ‘incinerator’ cu ta kima tur desperdicio sin mas ta pone tur e principionan aki un banda y como tal ta bay linea recta contra e maneho gubernamental stipula. 

Tambe inversionista mester por confia cu gobierno(nan) ta cumpli cu nan compromiso y acuerdonan. Esaki ta di particular importancia den caso di inversion grandi. Empresanan grandi hopi biaha ta tarda varios decada pa recupera nan inversion. Na 2008 MetaCorp a haya di gobierno e derecho di erfpacht pa un tereno grandi ‘pa procesamento di desperdicio’. A base di esaki e empresa subsidiario EcoTech/EcoGas en berdad durante varios aña a haci inversionnan considerable, prome pa separacion di desperdicio  y seguidamente a expande cu un  procesamento di desperdicio tecnologicamente avansa (pyrolyse) cu e posibilidad (cu te awor no a resulta) di produccion di gas pa suministra na e planta di awa y energia di Aruba. E proyecto di ley ta stipula den articulo 2, inciso 2 sin embargo cu Serlimar ta e unico entidad encarga cu maneho di desperdicio na Aruba. Cu esey gobierno no solamente ta condena e empresa na un destruccion inmenso di capital, pero tambe ta kita di comunidad Arubano un experticio acumula importante. 

   

Aki tambe ta bin dilanti e pregunta huridico si gobierno, di un momento pa otro, por reclama e derecho exclusivo riba un actividad economico cu pa decada caba di manera relativamente exitoso ta ser haci pa sector priva. Segun RvA esaki por tin un efecto negativo fuerte riba actividad empresarial y economia di Aruba y esaki lo por tin un impacto negativo riba clima di inversion. 

Transparencia (no intenciona) 

E proyecto di ley ta trata di duna un imagen di e costonan di recoleccion y maneho di desperdicio y e manera con tin pensa pa financia esaki. Cu esey ta bira transparente cu ainda tin varios bashi den e propuesta di ley; cu e cobransanan pa recoge desperdicio no ta logra ni yega cerca na cubri e costonan di recoge desperdicio y cu por lo tanto lo ta necesario pa tin otro tipo di cobransa. Como tal lo tin un caso di ‘kruissubsidie’. Como cu segun e Memorie vanToelichting (Introduccion) “otro empresanan lo ta liber pa recoge desperdicio”, gobierno ta crea cu esaki un ‘unlevel playing field’. E asina yama kruissubsidie aki, di cual otro empresanan no por dispone, ta haci cu Serlimar por ofrece tarifa mas abao. Aki anto ta trata di competencia desleal cometi pa gobierno.   

Mes tanto transparante ta e argumento di e ministro concerni na ocasion di e firmamento di e MOU entre e empresa priva Ecotech/Gas y e empresa productor di cement Colombiano Argo. E ‘envirobales’ cu actualmente ta dera den suelo Arubano, por ser usa como combustible pa e empresa di cement aki. Cu esey Aruba tin un producto di exportacion cu ta reduci te na un grado importante e acumulacion di desperdicio riba e isla. E ministro responsable a resisti esaki fuertemente cu e argumento cu gobierno ta doño di e desperdicio y como tal lo no permiti ‘cu e desperdicio aki contribui na contaminacion na un otro pais’. Un intencion por cierto aplaudible, si esaki no tabata algo ridiculo dentro di e contexto Arubano-Colombiano. E residuo di desperdicio den e envirobales ta representa un cantidad cu ta igual na esun di un bario den un ciudad di tamaño mediano na Colombia. Banda di esey ta usa esaki directamente como combustible den produccion di cement, na lugar di kima azeta, cu ta hopi mas dañino. Hasta esaki por conduci na un situacion unda e procesamento di desperdicio por bira mas barata y por pasa e beneficio aki pa e cliente. Esaki sigur lo ser aprecia den un situacion unda ciudadano ta haya nan mes continuamente confronta cu aumento di gasto, entre otro pa subsidia e costonan di desperdicio cu ta keda aumenta. 

Interes general? 

E transparencia (no intenciona) menciona aki riba ta mustra tambe claramente cu e ministro ‘cueste lo que cueste’ kier realisa un incinerator na Aruba. Esey posiblemente ta trece cune cierto efectonan negativo pa interes general! Tambe en vista di desaroyonan mundial den direccion di  economia circular, mas y mas pais ta pasa pa deshaci di nan incinerator(nan). Re-uso di desperdicio gradualmente ta birando e principio di guia. Pero tambe e emision continuo di gran cantidad di huma cu tur tipo di elemento desconoci (pasobra: ta kima TUR cos!), cu por forma un peligro pa salubridad publico, ta hunga un papel importante aki. Empresanan ta gasta sumanan grandi na filter pa por cumpli cu rekisito ambiental di e paisnan envolvi. 

Na Aruba, pa motibonan no bon conoci, te awe ainda no tin un ley ambiental actualisa. Pa un supercontaminador manera un ‘upgrader’ esaki lo ta e paraiso na mundo, pero tambe pa un empresa cu un incinerator cu ta desea di corta gasto y cu ta haya un gobierno ‘di bon voluntad’ na su banda. Pa e bisiña y turistanan (Renaissance Island) esaki ta trece riesgonan di salud inaceptable cune. 

Pero tambe na e banda di costo tin cierto riesgo envolvi den un incinerator. Aparentemente gobierno a haci compromiso na e empresanan interesa di un cantidad minimo di 90.000 ton di desperdicio pa aña. Calculacion haci di produccion di desperdicio na Aruba ta duna sin embargo alrededor di 70.000 ton. Esey por implica cu gobierno lo mester duna e empresa permiso pa importa desperdicio di otro pais pa permiti e empresa opera na un nivel rentable. Loke nos no kier haci cu otro pais, nos ta haci cu nos mes si!

Esaki por significa tambe cu gobierno mester duna e empresa permiso pa haya e placa cu falta via un aumento di e cobransanan pa desperdicio. Ningun di e dos opcionnan ta alternativa atractivo pa Aruba. Ta bin acerca cu Aruba por haya daño enorme pa fayo di e incinerator pa motibo di falta di mantenimento adecua  (na Aruba un problema general real!) manera na e momento aki ta sucede na Amsterdam pa varios luna caba, siendo cu nan ta hopi mas rico. Esaki por trece consecuencianan financiero cu ta sobrepasa capacidad di Aruba considerablemente, mientras cu esaki ya caba ta na un punto minimo.

Tambe pa posible inversionistanan e incertidumbrenan aki ta forma un problema grandi. No ta pornada a resulta cu ningun di e 17 empresanan cu a duna un ‘muestra di interes’ tabata dispuesto di participa den e destaho publico. 

 

  • WEB Aruba y Wärtsilä a firma ‘Final Take Over’ di planta Recip IV

    WEB Aruba y Wärtsilä a firma ‘Final Take Over’ di planta Recip IV

    ORANJESTAD – Diabierna dia 17 di mei ultimo WEB Aruba y Wärtsilä Finland Oy a firma e ‘final take over’ di planta RECIP IV. Cu e firmamento aki, Wärtsilä formalmente a entrega e planta na WEB Aruba. Operacion di RECIP IV ta conduci na un reduccion drastico di combustibel, na menos emision di gas den medio ambiente y na tarifanan di coriente sostenibel. Ademas, na momento di interupcion di suministro di coriente, e tempo pa recupera ta hopi mas cortico cu den pasado. E ceremonia a tuma lugar den planta di WEB den compania di diferente mandatario, diferente partner di proyecto, empleadonan y contratistanan di e compania di awa y energia. Pa e ocasion aki a haci un donacion total di Awg. 27.500,- na diferente instancia educativo, social y deportivo.

  • Den menos di 12 ora, dos accidente separa a causa interupcion di coriente awe

    Den menos di 12 ora, dos accidente separa a causa interupcion di coriente awe

    ORANJESTAD – Den menos cu 12 ora, dos accidente separa a causa interupcion di coriente na Aruba. Si tabata blaas di helium, awor ta accidente tras di accidente ta sosode cu e mesun consecuencia. Mester bisa si cu e ultimo caso, ta mas bien un incidente cu un accidente. TA un truck cu a pasa ranca waya di coriente den area di Kudawecha cu a causa un interupcion grandi den area di Sabana Liber, Noord y vecindario. E interupcion awe mainta tabata algo despues di 9’or esta 9:08 di mainta. Esun prome, manera cu nos a raporta caba, a sosode algo despues di mei anochi, unda cu aki si un auto a accidenta mes, lagando suficiente destruccion atras di un palo di coriente completo. 

  • Accidente di auto a laga Pos Chiquito, Sabana Basora y otro barionan sin coriente

    Accidente di auto a laga Pos Chiquito, Sabana Basora y otro barionan sin coriente

    ORANJESTAD – Diabierna marduga banda di 1:45 am, a sosode un accident na haltura di Franse Pas. Acausa di esaki un gran parti a perde coriente den area di Pos Chiquito,Sabana Basora, Burunbundo y Rooi taki. Tecniconan di Elmar a traha ariba esaki pa asina purba restablece coriente lo mas rapido posibel y pa 2:30am, barionan afecta a cuminsa haya coriente bek. 

  • Awe ta Dia Mundial di Telecomunicacion cu tema "Innovacion digital pa desaroyo sostenibel"

    Awe ta Dia Mundial di Telecomunicacion cu tema

    ORANJESTAD - Proyecto- y iniciativanan di Union Internacional di Telecomunicacion (ITU) y su socionan internacional ta yudando pa crea y amplia solucionnan tecnologico digital y maneho di nan pa un miho futuro mundial.

  • Minister Glenbert Croes ta invitado awe den Noticiacla LIVE

    Minister Glenbert Croes ta invitado awe den Noticiacla LIVE

    ORANJESTAD – Un dia despues cu e la duna cara riba e situacion di coriente na Aruba, minister Glenbert Croes ta invitado den e programa Noticiacla LIVE diahuebs anochi. Durante e conferencia tabatin varios ponencia di e mandatario cu lo keda trata awe nochi y cu periodista Tito Laclé por haya aun mas claridad pero tambe pregunta. Temanan manera refineria,  y problema laboral tambe no lo falta den e programa cu lo ta en bibo cu e mandatario. E programa ta awe nochi 9’or en punto riba e plataformanan di Noticiacla, manera e Facebook page di Noticiacla, website y app.

  • "Ora e Curpa di un Hende Muhe Cambia: Menopausa"

    (ADVERTORIAL)

  • Zulo
  • Alpina
  • Powered by SETAR