PRÁCTICA DIRIGIDA I. ESCOGIENDO EL SINÓNIMO. Elige la palabra que reemplace a la escrita en mayúscula 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
"El gerente lo INCREPÓ por las continuas tardanzas" (miró, reprendió, esquivó, despidió). "Con gran ESTRÉPITO circulaban muchos vehículos" (velocidad, vocerío, agitación, ruido). "Era tan SAGAZ que ese día no se presentó" (veloz, cobarde, ágil, astuto, audaz). "SIGILOSAMENTE entró; (afortunadamente, alegremente, raudamente, silenciosamente). «Finalmente, el bote quedó VARADO en las rocas" (estrellado, inmovilizado, encallado, destrozado). "Sus expresiones PROCACES causaron indignación" (crueles, provocativas, inesperadas, groseras). "Sus IRONÍAS lo irritaban" (burlas, agresiones, ataques, bromas). "El EPÍLOGO aclaró sus dudas" (inicio, prefacio, colofón, resumen). "Tenía mucho CELO al hacer sus labores" (recelo, esmero, temor, apuro). "La llenó de ENCOMIOS" (regalos, sospechas, halagos, temores).
II. RECONOCIMIENTO DE SÍNÓNIMOS Subraye todos los vocablos que resulten sinónimos: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Difícil, distinto, arduo, informal, complicado. Auténtico, genuino, fingido, igual, oriundo. Guiar, orientar, encaminar, profesar, encauzar. Bondad, justicia, caridad, imparcialidad, equidad. Esmero, egoísmo, cuidado, celo, cortesía. Evocar, evitar, eludir, enfrentar, esquivar. Puntual, moderado, ordenado, preciso, exacto. Necio, prudente, juicioso, común, sensato. Prorrogar, diferir, inaugurar, aplazar, cancelar. Auge, desarrollo, retraso, victoria, exención.
III. SERIES SINONÍMICAS Subraye la palabra que no pertenece a la serie: 01. 02. 03. 04. 05. 06. 07. 08. 09. 10.
Confusión, desorden, embrollo, difusión, enredo, Sosegado, calmado, desconfiado, plácido, sereno. Corregir, modificar, rectificar, arreglar, dirigir. Precaución, decencia, cautela, cuidado, prudencia. Descuido, dejadez, incuria, negligencia, descaro. Recalcar, recoger, repetir, insistir, acentuar. Atascar, atemorizar, asustar, acobardar, intimidar. Empeño, perseverancia, tesón, constancia, timidez. Copioso, marchito, abundante, bastante, exuberante. Denotar, pintar, significar, señalar, indicar.
IV. SINONIMIA Y PRECISIÓN LÉXICA 01. La pobre niña no se ………. del peligro. a) interesó b) notó c) percató d) reparó e) observó 02. Besé con fervor la augusta frente del noble ………. a) viejo b) anticuado c) anciano d) decrépito e) obsoleto 03. Había asesinado ocho mujeres y tres niñas. Era un hombre ………. a) problemático b) perverso
4
c) malo d) antipático e) conflictivo 04. El deportista ………. la jabalina. a) arrojó b) vomitó c) abalanzó d) echó e) lanzó 05. La ………. estomacal es una enfermedad que puede ser grave. a) llaga b) herida c) úlcera d) lesión e) desgarradura
06. Él es ………. de la Amazonia. a) residente b) oriundo c) innato d) naturalizado e) ciudadano 07. Te recomiendo que tus cenas sean más ……….. a) rápidas b) leves c) irreversibles d) digeribles e) livianas
09. Ocupó el cargo de manera ........., es decir, poco tiempo. a) usual b) interina c) infiel d) pasiva e) lícita 10.Fue víctima de sus ................ y se llenó de ira. a) befas b) certezas c) credos d) reparos e) amigos
08. Esa explicación me ………. la mente. a) descubrió b) aclaró c) agrietó d) desplegó e) inauguró
EJERCICIOS 01. CONNUBIO a) matrimonio b) vínculo c) sujeción d) interacción e) parentesco
06. SOBRIO a) conciso b) moderado c) resumido d) deslucido e) desamparado
02. OPROBIO a) cinismo b) afrenta c) agravio d) perjuicio e) maldición
07. IMPRECAR a) insultar b) maldecir c) denegar d) prohibir e) lesionar
03. ROBUSTO a) grande b) viril c) descomunal d) esbelto e) vigoroso
08. MODESTO a) humilde b) escaso c) pobre d) inferior e) mediocre
04. FELÓN a) falso b) ordinario c) infame d) detestable e) traidor
09. EXILIO a) destierro b) partida c) éxodo d) huida e) prisión
05. ESCÉPTICO . a) obstinado b) intolerante c) incrédulo d) indiferente e) despectivo
10. MANUMISIÓN a) liberación b) perdón c) exoneración d) expulsión e) abandono
5
11. IMPREVISTO a) súbito b) voluntario c) inconcebible d) funesto e) absurdo
20. PAREMIA a) endemia b) epidemia c) adagio d) sufragio e) paradigma
12. PERPETUO a) celestial b) divino c) extenso d) flexible e) eterno
21. VEHEMENTE a) impetuoso b) furioso c) descontrolado d) inconsciente e) voluntarioso
13. PEDANTERÍA a) soberbia b) vacuidad c) eminencia d) locuacidad e) avaricia
22. OBTEMPERAR a) respetar b) obedecer c) aconsejar d) sumisión e) acatamiento
14. SOLAZ a) descanso b) felicidad c) hilaridad d) desidia e) seguridad
23. CONSUNCIÓN a) aburrimiento b) agotado c) enfermedad d) desidia e) extenuación
15. SUBVERTIR a) agudizar b) intercambiar c) transtornar d) degradar e) regular
24. ANQUILOSAR a) inmóvil b) paralizar c) sujetar d) entorpecer e) obstruir
16. CRUCIAL a) acabado b) dispuesto c) firme d) afirmativo e) decisivo
25. FANÁTICO a) convencido b) enfurecido c) exaltado d) obstinación e) apasionado
17. PAROXISMO a) obnubilación b) exacerbación c) fanatismo d) degeneración e) perversión 18. FUCILAR a) lustrar b) fulgurar c) embellecer d) adornar e) ataviar 19. VOLUPTUOSO a) lujurioso b) voluble c) versátil d) estoico e) impasible
6
26. SUBTERFUGIO a) escapar b) excusa c) evasión d) huida e) exilio 27. ESTEREOTIPADO a) estrafalario b) exótico c) distinguible d) invariable e) veleidoso 28. ÉGIDA a) enfrentar b) defender c) huida d) protección e) evasiva
29. PLÉTORA a) hinchazón b) abundancia c) grandeza d) ingente e) colosal
38. INSIDIA a) disuasión b) acechar c) desidia d) intriga e) acidia
30. FRUICIÓN a) complacencia b) gozar c) alegre d) gracia e) dichoso
39. IMPOLUTO a) sórdido b) inmaculado c) privativo d) inmaterial e) detersivo
31. AVIZORAR a) acechar b) perseguir c) acosar d) custodiar e) pronosticar
40. DESCARO a) desvergüenza b) sinvergüenza c) impuro d) osadía e) dislate
32. ZOTE a) ingenuo b) descuidado c) nesciencia d) ignorante e) inexperto
41. PULCRITUD a) delicadeza b) frágilidad c) limpieza d) suavidad e) áspero
33. SÍNTESIS a) suscripción b) compendio c) graficar d) señalización e) escribir
42. RUIN a) atento b) infamia c) noble d) vil e) bajeza
34. RECALCITRANTE a) líder b) ideólogo c) obstinado d) comprensivo e) negligente
43. PROPALAR a) conocer b) atender c) divulgar d) precisar e) ocultar
35. ABSCESO a) erección b) pústula c) contaminación d) hinchazón e) hematoma
44. PUNIBLE a) cogible b) irremisible c) perdonable d) castigable e) comprensible
36. FÚLGIDO a) intermitente b) brillante c) iluminado d) encendido e) oscuro
45. SENIL a) viejo b) anticuado c) pasado d) moderno e) retrógrado
37. FILÍPICA a) invectiva b) inventiva c) iniquidad d) vileza e) ruindad
46. ENTRAÑABLE a) sincero b) conocido c) amigo d) extraño e) íntimo
7
47. SAPIENCIA a) ducho b) docto c) sabiduría d) experto e) necedad
54. FINIQUITAR a) fin b) interrumpir c) truncar d) iniciar e) terminar
48. REACIO a) obsecuente b) renuente c) dócil d) sumiso e) discreto
55. SEVICIA a) inhumano b) crueldad c) perverso d) bondadoso e) maldad
49. BISOÑO a) experto b) docto c) novato d) hábil e) Indeciso
56. SUSPICAZ a) desconfiado b) deslealtad c) serenidad d) confianza e) fiel
50. ORNAR a) modernizar b) limpiar c) embellecer d) adornar e) deterger
57. EXIGUO a) estrecho b) escaso c) insuficiencia d) abundancia e) reducido
51. ADREDE a) fortuitamente b) deliberadamente c) intención d) atención e) casualmente
58. PRECES a) perdón b) suplicar c) ruegos d) implorar e) pendencia
52. MUTISMO a) silencio b) ruido c) estruendo d) chirrido e) moderación
59. ARROGANTE a) modesto b) presunción c) estimación d) vanidad e) petulante
53. INTELIGIBLE a) ininteligible b) ilegible c) legible d) comprensible e) abstruso
60. RECATO a) recelo b) prudente c) cautela d) descuido e) suspicacia
8
PRÁCTICA SEMÁNTICA N° 02 APAREAMIENTO DE SINÓNIMOS
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Abyecto Abrupto Acerbo Abogar Acidia Abscisión Acendrar Absorber Acuidad Acollonar
( ( ( ( ( ( ( ( ( (
) ) ) ) ) ) ) ) ) )
Escarpado Negligencia Ruin Amargo Interceder Succionar Perspicacia Acobardar Ablación Purificar
) ) ) ) ) ) ) ) ) )
Voluntad Emanar Esparcir Beodo Encorajinar Dulce Comprensible Desanimar Previsión Ovacionar
APAREAMIENTO DE ANTÓNIMOS
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Abstemio Acaso Acedo Abulia Abuchear Abstruso Absorber Acollonar Acuciar Acopiar
( ( ( ( ( ( ( ( ( (
TÉRMINO EXCLUIDO
1. ACIAGO 2. ACIDIA 3. ACOQUINAR 4. ACICATEAR 5. ABORIGEN 6. ABLACIÓN 7. ABYECTO 8. ACUCIOSO 9. ACONGOJAR 10.ABOLENGO
Infausto Ignavia Acollonar Incentivar Alienígena Abscisión Ruin Sensato Afligir Casta
Nefasto Incuria Amedrentar Acopiar Nativo Amputación Aleve Diligente Entristecer Linaje
Infeliz Injuria Atemorizar Incitar Oriundo Absceso Vil Esmerado Apesadumbrar Élite
Trágico Negligencia Intimidar Estimular Vernáculo Mutilación Indigno Cuidadoso Inquietar Estirpe
Nefando Descuido Azuzar Motivar Autóctono Extirpación Despreciable Solícito Apenar Ralea
VOCABULARIO BÁSICO N° 02 1. ADALID: m. Caudillo militar. // 2. Guía y cabeza o muy señalado individuo de algún partido, corporación o escuela. “Es el adalid del partido”. SIN° : Caudillo, líder, jefe. ANT° Adepto, prosélito, seguidor. 2. ADARGAR: tr. Cubrir con la adarga para defensa. // 2. fig. Defender, proteger, resguardar. “Adargar los derechos”. SIN° Defender, proteger. ANT° Atacar. 3. ADEPTO: adj. Por ext. afiliado en alguna secta o asociación, especialmente si es clandestina. // 2. Fig. Partidario de alguna persona o idea. “Es un adepto del partido”. SIN° Prosélito, seguidor. ANT° Adalid, líder. 4. ADEREZAR: tr. Componer, adornar, hermosear. // 2. Guisar, condimentar o sazonar los alimentos. “Aderezar el jardín”. SIN° Ataviar, adornar, aliñar. ANT° Desataviar, desaliñar. 5. ADINAMIA: f. Med. Extremada debilidad muscular que impide los movimientos del enfermo. “Padece de adinamia”. SIN° Astenia, debilidad. ANT° Vigor, energía. 6. ADIPOSO: adj. Grasiento, cargado o lleno de grasa o gordura; de la naturaleza de la grasa. “Tejido adiposo”. SIN° Obeso, gordo. ANT° Hético, flaco, enjuto.
9
7. ADMONICIÓN: f. Amonestación. // 2. Reconvención. “Recibió una admonición”. SIN° Amonestación, reconvención. ANT° Congratulación, felicitación, pláceme. 8. ADOCENADO: adj. Vulgar y de muy escaso mérito. “Escritor adocenado”. SIN° Basto, vulgar, chabacano. ANT° Educado, refinado. 9. ADOSAR: tr. Poner una cosa, por su espalda o por los lados, contigua a otra o apoyada en ella. “Las sillas estaban adosadas a la pared”. SIN° Yuxtaponer. ANT° Separar. 10. ADREDE: adv. m. De propósito, con deliberada intención. Se usa muy a menudo con matiz peyorativo. “Romper una cosa adrede”. SIN° Deliberadamente, intencionalmente. ANT° Accidentalmente, casualmente. 11. ADUNAR: tr. Unir, juntar, congregar. “Adunar los granos”. SIN° Reunir, juntar. ANT° Diseminar, dispersar. 12. ADUNCO: adj. Corvo, combado. “Árbol adunco”. SIN° Torcido, combado, corvo. ANT° Recto, derecho. 13. ADUSTO: adj. Quemado, tostado, ardiente. // 2. Dícese de la persona poco tratable, huraña, malhumorada. // 3. Fig. Seco, severo, desabrido. “Persona adusta”. SIN° Ceñudo, malhumorado, hosco. ANT° Apacible, afable 14. ADVENEDIZO: adj. Extranjero o forastero, que no es natural u originario del lugar. // 2. despect. Dícese de la persona que sin empleo u oficio, va a establecerse en un país o en un pueblo. // 3. Dícese de la persona de origen humilde que, habiendo reunido cierta fortuna, pretende figurar entre gentes de más alta condición social. “En este pueblo hay muchos advenedizos”. SIN° Extranjero, forastero. ANT° Nativo, oriundo, autóctono. 15. ADVENIMIENTO: m. Venida o llegada, especialmente si es esperada y solemne. // 2. Ascenso de un sumo pontífice o de un soberano al trono. “El advenimiento de la Navidad”. SIN° Venida, llegada. ANT° Partida, salida. 16. ADVERAR: tr. Certificar, asegurar, dar por cierta alguna cosa o por auténtico algún documento. “Adverar el documento”. SIN° Certificar, convalidar. ANT° Negar, invalidar, anular. 17. ADVERSO: adj. Contrario, enemigo, desfavorable. “Situación adversa”. SIN° Contrario, desfavorable. ANT° Favorable, propicio. 18. ADYACENTE: adj. Situado en la inmediación o proximidad de otra cosa. “Terrenos adyacentes”. SIN° Contiguo, cercano, aledaño. ANT° Distante, alejado, apartado. 19. AEDO: m. Bardo, poeta o cantor épico de antigua Grecia. “Aedo ateniense”. SIN° Vate, bardo, poeta. 20. AFABLE: adj. Agradable, dulce, suave en la conversación y el trato. “Afable trato”. SIN° Apacible, amable. ANT° Hosco, intratable. 21. AFEITAR: tr. Adornar, componer, hermosear. // 2. Raer con navaja, cuchilla o máquina la barba o el bigote, y por etx., el pelo de cualquier parte del cuerpo. “Poner afeites”. SIN° Ataviar, adornar, acicalar, aliñar. ANT° Desaliñar, desataviar. 22. AFINIDAD: f. Proximidad, analogía o semejanza de una cosa con otra. // 2. Atracción o adecuación de caracteres, opiniones, gustos, etc., que existe entre dos o más personas. “Guardan afinidad la música y la pintura”. SIN° Semejanza, proximidad. ANT° Disimilitud, heterogeneidad. 23. AFLUENCIA: f. Acción y efecto de afluir. // 2. Abundancia, copia. // 3. fig. Facundia, abundancia de palabras o expresiones. “Afluencia de gente». SIN° Abundancia, copia, exuberancia. ANT° Escasez. 24. AFÓTICO: adj. Sin luz. En oceanografía, término empleado para designar las profundidades submarinas de más de 200 metros, en las que no penetra la luz del sol. “Las afóticas profundidades del océano”. SIN° Oscuro. ANT° Iluminado. 25. AFRENTA: f. Vergüenza y deshonor que resulta de algún dicho o hecho, como la que se sigue de la imposición de penas por ciertos delitos. “Expresión afrentosa”. SIN° Deshonra, ignominia, baldón. ANT° Encomio, elogio. 26. AFRONTAR: tr. Poner cara a cara. // 2. Hacer frente al enemigo. // 3. Hacer cara a un peligro, problema o situación comprometida. “Afrontar la situación”. SIN° Encarar, enfrentar. ANT° Evitar, rehuir. 27. AGENESIA: f. Med. Imposibilidad de engendrar. // 2. Anat. Desarrollo defectuoso. “Diagnosticó agenesia”, “Agenesia del maxilar”. SIN° Infecundidad, infertilidad. ANT° Fecundidad, fertilidad.
10
28. AGIBLE: adj. Factible o hacedero. “Proyecto agible”. SIN° Factible, realizable, hacedero. ANT° Inasequible, inalcanzable, inaccesible. 29. AGRAVIO: m. Ofensa que se hace a uno en su honra o fama con algún dicho o hecho. // 2. Hecho o dicho con que se hace esta ofensa. “Se expresó con agravios”. SIN° Ofensa, vilipendio, injuria, denuesto. ANT° Elogio, encomio, panegírico. 30. AGRESTE: adj. Campesino o perteneciente al campo. // 2. Áspero, inculto o lleno de maleza. // 3. Fig. Rudo, tosco, grosero, falto de urbanidad. “Terreno agreste”. SIN° Incultivado, baldío, yermo, erial, eriazo. ANT° Cultivado, labrado. 31. AGUDEZA: f. Calidad de afilado o punzante. // 2. Fig. Intensidad de un mal. // 3. Perspicacia de la vista, oído u olfato. // 4. Fig. Perspicacia o viveza de ingenio. “Lo caracteriza su agudeza”. SIN° Perspicacia, ingenio. ANT° Torpeza. 32. AGUDO: adj. Puntiagudo, punzante, afilado. “Agudo objeto”. SIN° Aguzado, puntiagudo. ANT° Romo, obtuso. 33. AGUZADO: adj. Que tiene forma aguda. // 2. Agudo, perspicaz, penetrante, despierto, listo. “Aguzado puñal”. SIN° Agudo, puntiagudo. // Perspicaz, ingenioso. ANT° Obtuso, romo. // Torpe. 34. AHERROJAR: tr. Poner a alguno prisiones de hierro. // 2. fig. Oprimir, subyugar. “Aherrojar al enemigo”. SIN° Esclavizar, oprimir, subyugar. ANT° Liberar, manumitir. 35. AHÍNCO: m. Eficacia, empeño o diligencia grande con que se hace alguna cosa o solicita alguna cosa. “Trabajar con ahínco”. SIN° Empeño, esfuerzo. ANT° Dejadez, desidia. 36. AHÍTO : adj. Aplícase al que padece alguna indigestión o empacho. // 2. Saciado, harto. “Estaba ahíto”. SIN° Indigesto, empachado. ANT° Hambriento, famélico. 37. AHOGO : m. Aprieto, congoja o aflicción grande // 2. ahoguío // 3. Apremio, prisa. "Sentir ahogo". SINº Pena, cuita. ANTº Gozo, sosiego. 38. AHONDAR: tr. Hacer más honda una cavidad o agujero. // 2. Cavar profundizando // 3. Introducir algo muy dentro de una cosa // 4. Escudriñar lo más profundo o recóndito de un asunto. "Tuvieron que ahondar el pozo". SINº Sondar, cavar // investigar, indagar. ANTº Ascender // ignorar. 39. AHORRAR: tr. Reservar alguna parte del gasto ordinario. U.t.c. prne. // Guardar dinero como previsión para necesidades futuras. "Es una buena costumbre ahorrar". SINº Escatimar, guardar. ANTº Derrochar, malgastar. 40. AIRAR: tr. Mover a ira. u.m.c.prnl. // Agitar, alterar violentamente. "Los animos se empezaron a airar". SINº agitar, exaltar. ANTº Serenar, calmar.
11