Migne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 035.

Sfi5Sg5Cv*r«4*:^^^:;,;>'
m^^sm^:^:
."WTT.r'vi(<"',-<^>''i''
-C£>
PATROLOGIili
CURSUS CO.MPLETUS,
SEri
rvllU.IOTlIF.CA rNlVi:US.M.IS, INTr.C.U.\, INIFOUMIS, rOMMOD.V, OECONOMICA
oiiMDi ss. PAiKyi, iiocioiini, s( iiirroKnioiE ecclesiisticokdi.

MM: IMINOIIIM, M\i: l.ll ClllU M, 1
QUl AB jEVO APOSTQUCO AD jETATEM INSOCE.STIl [J II {ANN \2\f>) PRO LATINIS .
ET .10 PUOTll TEMPOUA {ASN. 80') VnO GII.ECIS FLOliVERVNT :
1U:CLSI0 CIIRO.NOLOGICA
OMNILM QLVE EXSTITEUE MONIMENTOIUM r.XTIIOI.IC.i: TU.\niTIONlS PER DLODECI.M rRlORA
ECCLESI.E S.ECLLA ET AMI'I.ILS,
JIXT\ EDITIONES CIMQrE NONMI.I.IS COIIICIDIS MAMSCniPTIS COLl.ATAS,
ACCl'nATISSI.M.V$, INTr.R SE
\M imicrNTEii c\sti(;\ta ;
i'i:iiui
DISSEnTATIOMDCS, COMMENT.VKIIS, VAnilSQlE I.ECTIOMIIDS CONTINENTr.il II.M"STn\TA j
OUNIDUS OPERIDCS POST AUPLISSIMAS EDITIONES pH.E TninCS NOVISSIUIS SjECULIS DEDENTLR AIISOLUTAS
DETECTIS AICTA ;
INDICIDIS PAnTIClXABlBLS A.N.aVTIClS, SINCILOS SIVE TOMOS SIVE AUCTORES ALICCJUS MOME.NTI
SlBSrQlENllDCS, DONATA ;
C\riTLLIS INTRA IPSni TEXTni niTfc DISrOSlTIS, NECNON ET TlTri.lS SINr.i:i.\ni-M PACIN\niM MAnCLNEM SIPERIORLM
DISTINCI T.NTIHIS SHijrCTVMQl E MUEniAM Sir.NinCANTIBCS, ADOI;N\T\ ;
OPERiniS CIM DLBUS, TtM ,\P0CIIV1'11IS, \l.iyr\ VEHO \rCTOIllT\TK IN ORUINE AD IRADITIONEM
ECCLESIASTICAM POLI.ENTIBLS, \MI'I.lrl<:\TA ;
DCCENTIS ET AMPLIES INOICIDCS LOCLPLETATA; SED Pn.ESEUTIM DLOBLS IMMENSIS ET CENEn\l.ini:S , ALTERO
6CILICKT UEItLM, QIO CONSILTO, QLIDQllD NON SOLIM TALIS TAI.ISVE PATER, VEKIM ETIAM I NCSQLISQLE
1'ATnl M, Ar.SQLE ILLA EXCEPTIONE, IN QCODLIBLT T1IEM\ SCBIPSrRlT, LNO INTCl TU CONSPJ.CLiTLR
;
ALTERO SCIlIPTLItyE S.\CI!..'E, ex qio lectori coMPrnip.r srr obvilm qi:in\m p\iues et
IN QriBlS OPEULM SLORrM LOCIS SlNCrLOS SlNGLLOlllM LlBBOni M SCUlPrrU.E VEUStS,
A PRIMO CENESEOS LSQCE AD NOVISSIMCM APOCAI.VPSIS, COMMENTATI SINT.
EDITIO ACCURATISSIMA, C.f.TEniSQtE lOMNIDLS FACILE ANTEPONENDA, Sl PEUPENDANTLU ClLvnACTEBIM NITIDITAS,
CILVnT.E OrM.IT\S, INTEGUIT\S TEXTCS, PEUFECTIO COUUECTIONIS, OPEUIM RECISOUIM TLM VAniETAS
T(M Nl MrurS, FOUM\ VOri MINUM PEUQr\M COMMOIM SlBlQlr IN lOTO P\TBOLOGI.E DErrRSlI CONSrVNTER
siMiLis, puriii rxicriT\s, pn.ESEUTiMurE ista roLi.F.crio, ina, metiiodica et ciiuonolocica,
SEXCrNTOnrM FUACMENTOBrM OPrSCII.OBLMQrE irvCTLNrS IIIC ll.l.ir. SP\USOULM ,
PRIMLM ArTEM IN NOSTRA DIBLIOTIIKCA, EX OPEUIBLS ET MSS. \D OMM:S ;ETATES,
LOCOS, LINGLAS FORMASQLE PERTlNENTinCS, COADL.NATOULM.
SERirS GWJECX
,1.NQLA rilODEU.M PATItl-S, DOCTdlll.S SCHIPTdRESQLE ECCLESM: Glt.EC^
A S. lt.\K.\.\l!.V AD 1'llOilL M,
ACCURANTE J.-r. MIGNE,
Bibliolhcca' 4:iri'l HuivcrNdc,
SIVE
CURSUUM COMPLETOULM IN SINGILOS SCIE.NTli: ECCLESIASTIC.E RAMOS EDITORE.
PVTROLOCrV, AD INSTAR IPSILS ECCLESI.E, IN DLAS PAUTES DIVIDITLR, ALIA NEMPE LATINA, ALIA CR.ECO-LATINA LATINA, ;
J\M INTECUE EXAn\T\, VICINTI ET DICENTIS VOl.rMINlBFS MOLE SLA STAT, CENTI MQIE CT VlirE FBANCIS VENIT. CR.£CA
DrPLICl EDITIONE TVPIS M\NP\T\ EST. PRIOU GU.ECFM TEXTEM CLM VEUSIONE L\T1N\ l.\n:U\riS COMPLECTITFR, ET
FORSAN CLNTFM VOLFMINFM FXCEDET NFMEBFM. POSTCRIOR ALTEM VEBSIONEM LATINAM TANTFM LXIllBET IDEOQFE l.\-
TRA QFlNQFAGlNTACinCITER VOLFMINA RKTlNEUITru. rNFMQtODQFE VOLFMEN GR.CCO-LATINFM OCTO, FNIMQFODQLE
MERE L.VTLNLM QFINQFE FRANCIS SOl.rMMODO EMlTrU TROniQFE VERO, FT PRETll IILJFS BENtFlClO FBF\TLR FMPTOn,
: I
COLLECTIONEM 1NTECB\M SIVE GB.«:\M SIVE L\T1N\M roMP\RET NECESSE EUIT SECLS ENIM, CLJUSQLE VOLLMINIS AU
;
PLITUDINEM NECNON ET DIFFICUI.r.VTES VAIIIA PUKTI\ .lnlM;(\l.
PATROLOGLTL GR.ILC^ TOMUS X.XXr.
S. GRECORILS N.VZIANZENLS.
EXCUDEBATUR ET VENIT Arri) J.-P. MICNE EDFTOPEM,

IN VIA DICTA bAMUUlSE, 1'UOrE l-OltTA.M I.LTLTI.E l'AUISIOItLM VLLGO DEXFEn NOMlNAiAM
SEU PETIT-MONTnOLGE.
1837
BR
r>
b.LtVLUM ly.
TOY El\ AnOI^ IIATPOS IIMiiN
rpiiropiOY
TOY eEOAOrOY
APXIEllIiKOlIOY 1V.0MTANTIN0YI lOAEQI
TA eipii:ko]\iena itanta.
SANCTI rATIUS NOSTUI
GREGORII TIIEOLOGI
VULGO NAZIASZEM, AUailEnSCOPI CONSTANTLNOPOLITAM,
opera quê exstant omnia,

AD MSS. CODICES GALI.ICANOS , VATICANOS, GERMANICOS , ANCUCOS, NEC NON -VD ANTIQVIORES
EDiriONES CASTIGATA, MULTIS AUCTA ET ILLUSTILiTA,
CURA ET STUDIO MONACUORUM ORDINIS S. BENEDICTI E CONGREGATIONE S. MAUIU,
ACCEDUNT
rARWnUil COMMEXT.iniI ET SCIIOLH J.V O.M.VIA OrEIU SANCTl GnEGORIl
ACCURANTE ET RECOGNOSCENTE J.-P. MIGNE

Bililiothcc»! Clerl anlvei*«i¥,
SIVE»
CUnSUUM COMrLETOUUM IN*SINGULOS SC1ENTI.E ECCLESIASTIC.E R.\,MOS EDITOUE
'
-•
O g &<
TOMUS PRIMUS.
VENÊUNT QUATUOR VOLUMINA 44 FR.\NCIS GALLICIS.
EXCIDKBA ru 1 1:T \T;MT APli) i.-W MIGNE KDITOUF.M.

INYIADICTA D.iilBOISi:, rUUrL POIUA.M LirrLTl.i: PAIIISIOUU.M VLLCO Z> i..V/£7(N0.MINATA.ii,
[SEU rETIT-MONTROUGE.
ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUM QU.E IIV HOC TOMO XXXV CONTINENTUR.
S. GREGORIUS THE0L0G113, ARCHIEPISCOPUS CONSTANTINOPOLITANUS.
.)ralioues. col 393
E\ Typis WIGNE, au Pelit-Montro ige.

SfSSB
PRyEFATIO GlîSERArJS.
Prcpclara diio F.cclnsirc Gr.Tcro sidcra, rirfgnriiim Nnzijinznniini cl H.isilinm M,i;;niim,
CQiIeni ti-ilus eodeiu lempore lulil. Aniho s.inclissiiiiis cliti |i.nrciilil)us, ninlpo ijisi sniuii.
tnte insignes, nmbo (lic.enili copia prfrslnntissimi, ninlio dcniquc pnrilms sluiliis umvi.rsuMi
Rcclesinm quain Into palot, scriplis illiislr.nrunl, ninriliiis oniariiiit.
Pliiros j.iiii aiini siinl, cx rpio cxiniia Unsilii scripla castiâla ct prislin.-c roiidila inlogrj.
tali in lucoin cniissa siint. Spos erat Gregoriuin Naziaiizoniim proximo secuturiiin inlor-
vallii. M liiil in volis; ot corto iiloni spcraro licchat ali iis, qui lam pr.Tclaram in cinon-
damJis nd volonim cndicum rnlom tiim (Ir.Tonrum tiiin Lalinorum Palnim scriptis iiavavo-
raiit oper.iiii. r.um cniiu priiiHun .'id opus istud aiiinMiiii appulissont nostri, novasipic iii
dicni jirclo excuntcs prisrnrum monumonlnrum cditiones placcre lionis omnibiix

coiiS[ic\issenl, id sihi negntii crodidcruiit dari, ut maNimo^ rpinsipio ulriiisi|ije Kcidosi.T.
Gifficrosciliccl ol I.aUna', Patres in luceni omillorcnt. .'\d nniis lain ardiium slronne aggressi
Quo successn iinrunt omnos.

siinl. Insit;nes (piatiior Lalini Palrcs, Auguslinus, Ambrosius,
Hieronymus, Gregnrius, prodioic; tros quoipio o Gr.Tcis, Atli.inasius, IJasilius, Cliivsosto-
mus. Unus hactenus exspoctahatui ; iimnn nmiies dosiderabaiit : extrcraum hoc mniiiis
postu'al)anl. Qu.t tnnl.T GrcL,'oriuin luor.o tcneroiil mirahanlur. Niliil noccsse cst causas
percurrere, qu;e tandiu Gregnrium relardarunl, Varii cvonliis, niorsque i|)Su iinpedimcnto
fuit. Doinnus Fr. Louvard istiid ojnis aggressus fucra', vir acris ac vehementis ingenii ftt
quasi igiiis ' ; » multa jam congosseral, innumoras ex variis mannscriplis codicibus
lcctiones descri|)scrat ipse, ot doscribi curaverat; sed tot jnclatus cst tcmpeslalibus, ut
incepto desistere coactus sit. Tum ejus scriiiia, ct qujecnnque paravoral, in nmici manni<
pervcnere, qiio iinn erat qnisfiuam ex nostris nd optis istiid porlicicndiira magis idoiieus.
Nostrum dico Prudentium Maran, qui in Hasilii cpistnlarum edilione clahoranda, aliisquo
prfficlaris operibus, maximam laudcm adeptus est qui Grrece Latineque luculenler sciebat
:
qiii in vcrsandis diurna nocturnaque inanu sanctoruin Palrum, maximo Grnscorum, scriptis,
vitam oinnem consumpserat. Sed liou dum iiimium ojicri nianum admovcre raoralur,
!
nliisqne in dies elaborandis scriptis occupatiir, morte correptus, imperfectum istud relin-
quit. Audacior iirofcclo vidchitnr, qiiisquis inchoalurn lam didicile opus susceperit. Ncc
dubium quin teraerarius audial, ac iii sui comparatione dcfuncti desiderinm e^cite'..
Verumlamcn si quis lomeritalis notam innrat, justa iiobis osso potcst cxcusalio. Quantum
enim licuit, onus tam impar viribus nostris suscipere recusavimus; sed rcluctantibu.s, et
tenuitatem noslram causautihus imposita iiobis liscc estprovincia ab his, quornm im(ioria
detrcclare nefas fuisset. Juhentihus itnque cessimus : adraota deinceps operi manu, iicc
curis nec laboribus pcpercimus ut jussa facesseremus. Nemo non inleiligit quanlum labo-
ris ct opora3 impendendura cmendanda, saltom pluribus in locis, veteri editiono,
fucrit in
in seiigendis variis lectionibus, verteiida carmiiiuin parlo maxima, disponendis ordiiie clin-
iiologico epistolis, in adornanda S. Gregorii Vila, cxponenda ejus doctriiia in encdandis ,
lariis diflicultatibus, rebusquc in aliis iilnribus quas accurala edilio poslulal.
rARS PRIMA. ^
§L I)E VAr.115 S. 0REG3RII OPF.ULU mlTIOMBCS.

Primum quidera doctoruni virorum, qui opera Gregorii in Iiicem proferre studueruiil,
labores sunt commemorandi. .\lii plur.i, nlii pauciora : alii Gr.Tco, alii Lnlinc tanlum, alii
'Eccll. XLVIII, I.
Patrci.. Gi!. NNXV. 1
¥
,
n PU.tFATIO GE.NERALIS. — P.\nS I. 19
Giffice simu! cl LaLinc; alii ciuasdam laiiUmi oialioiies, aut ciirmiiium parlem aliqiinm, rel
epistolarum. Non eniin omiiia siniul, disjuTsa hiiic indo saiiuli docloris opera prodire
I
oleraiil, sed iier iiominum sludiosorum raanus et cognilionem
porticulus, qualenus in
venerunt. Sua singulis laus redduiida quippe qui, lamelsi imperfecluiu reiiiiueriiit opus
;
quod nggrcdimur, nobis tamen praeeundo viam nionstraverint, ct ad perliciendum non-

iiiliil conlulciint.
bdiUoiics urcecce.
I. Ut de Grfficis editionibus primum dicamns, qiiod quidem ordo vidctur postulare

prima sese otlert illa, qua conlinentur « Gregoni Nazianzeni oraliones iectissimae xvi
Graece et editione M. Musuri : Venetiis in ffidibus Aldi 151C, in-8* (a). »
Epistoltc noiinullaj Gre;.;orii , una cum epislolis Basilii, lypis excusae sunt primum
H3t;.nionae amo
lo28 in-8% deinde Venetiis aniio 153^ curis Olisopsoi, in-foi.
Gre;ôrii Nazianzeni Tiieologi orationes ix elegantissimffi prodicrunt anno lo.3G iii joii-
bus lia;redum Aldi, in-8°.
Easdem oraliones lypis mandavit Veclielius Parisiis anno la'i4.

Paulo post longe locupletior vulgata est eiiilio Oporum Gregorii; quse
non modooralio-
nes si minus omnes, saltcm earura partem maxiraam^ verum ctiam lxxx cpislolas, et
iiermulla carmina complectebalur. Anno Clirisli 1550 prodiit Basilcee, suiiiplibus Joannis
Hervaîi, Grajca illa edilio; quam proxime, eodem scilicet anno, subsecula est eoruiiulem
operum elaborala variis ab auctoribus Latina interprelatio. Exstat in Rcgia Bibliollicca
liujus GrffiWP cditionis excmplar cum nolis ad oram libri scriptis. In liac editione receii-
seturinler Opera Gregorii tragoedia, jam bis Greece prelo

Chrislus paliens, quaj exicrat :
RomcP aniio 15^2, in-8°, per Anlonium Bladum Asulanum; et Lovanii anno loil, [>er
Rulgerum Rescium ulriusque edilionis liujus Irago^diae iion raeminit Fabricius. Eodem
:
anno edilio Bladi Parisiis in oflicina Christiani Vecbeiii recusa est.

Senlenlias et regulas vitae ex Gregorii Nazianzeni scriptis culloctas, Grfficc; eju«deni
iambos aliquot, Greece eliam, studio Joannis Sambuci, Antuerpia) in lucem emisit Plautinus
anno 1568, in-8".
Nec vero prsetermillenda Hieronymo Brunello S. J. edita, cura Georgio
Selecla carmiua ab
Piside et Kom.u anno 1590, iii-8\

Synesii ac Clemeiilis Alexandri iiymiiis :
AdJenda eiiam poemata queedam a Davide Hoesclielio, Lusduni Balavorura anno

1591, in-S°, ex officina Planliniana,cuw parapbrasi Graeca,qu3m Hosschelius Nicelas opus
esse arbilratur.
Denique, gemiiiffl Gregorii in Julianum imperalorem invectivse, Grfflce, cum sclioliis
ejusdem oralio in- Martijrcs et conlra Arianos duccin nova) ejiislolfe, tcstamenlum
;
Grfficis;
Gre-ôriiômnia ei Bibliollieca Henrici Savilii edita sunt Etonaj, in-4". anno IGIO, cura
et studio R. Monlugu, typis Joannis Norton.
Edilinnes Lalina:.
Gregorii Nazianzeni carraina, ad bene beateiiue vivendum uiilissiraa, Latino ex ediliono ,
Aldi Muiuiiii Romaiii ct Pelri Cmididi monaclii. Venetiis, Aldus Munutius, in-i", 1304.
Anno 1508, decem Gregorii orationes, ex earum numero qua.s a Riifino Laiinn redditas
forunt, viilvviiai sunt Argenlorati, cum ipsius Pr<cfutiono ad Apronianum, [ler Joannem
Knobaucli. H;e sunt oraiioncs, olim [, sii,xv, xvii, xxviii, xxxiii, xxxviii, xxxix, xliv, l.
Eodem anno, alias septem orationes, Latine a se redJitas, Augustffi Vindelicorum Cffico-
lompadiiis vulguvit.
Anno 1522, aliu quariiiiulain Gregorii oralionum editio Lipsije prodiit in-6° : at illa noii
dilfi^rt ab Argeutoraleiisi.
Ai.no 15.'JI, Bilibaidus Pirklieiinerus, (]ui Iribiis ante anuis Grcgorii Apologoticum La-
linilale duiiatum iu lucem emiserat, liiginla octo oraiioncs, quas Laline vertcrat, Basilcc
prelo supposuit. Necdum indo exierant, cuiii mors abstulit interpretem ; cujus « iioii
mortcm doplorundam, ait Erasmus, sed dellendam publicam studiorum jacturam. » Quip[ie,
Piikheimerus, ni festina mors obstiiisset, « tximium C!irisliaiia3 piiilosophia) projcorioin
{«) Cii. Ci:;l. Reg., loin. I, pag. 310. n. 201.

13 PR.CF.VTIO GE.NLIIM.IS. — PAUS I.
ff
Grcgortum Nazianzenuin sic I.alino ln(]uonU'm nobis » (jiluriis fuissol, ul firmci .«ermnnis
sonos numo cliisiilerntnrus fuissit. Jdannos Slrntili, IJilihnldi o'^'"^^''. iiuiihl/il.is a .soixr.i
suo orationus eiieiidas curavil Itasile/u es nllirina FrOuLiiii.ina, anno lii.JI. Kilitioni, <iij.'b
pliiriina ulia Grcgorii opcra coni|ili.'clitur, |ira'li\a esl clogantissiina Kra.Mni c'|iiblol« in iiua
*
laudcs imerprelis prosciiuiliir.
Aiino sc'i;ui-nli, Cloudiiis Cliovallon Parisiis vuL^nvil firefôrii Nazian/cni cognonipnlo
Thcoloî oraliones xiwiii, traclaUis, scrmones cl libros aii(|ui)l Laline, Uililiuldo Pirkliei-
incro, lluliiio prcslulcro, ul Pclro M')sell«no iiitiH iirclil.us, cx ediiione Joannis Straub cl
Dcsi'lerii Erasiiii. llujiis Parisicnsis editionis aiiiii 1IJ'J2 n in vidctur UKiiiiiiiisso Faliricius.
Ali.iiu ani;o lojO Volfaiijjus Mdsculus, liasilem, apiid Jo.iniiciu llcrvagium, prccrixa epi-
stola niii)cu|)aloiia Aiiîisl.in.c rcipulilicT) pr.electis consuiil)US, aiiornari curavit cditio-
nciii, qiuB Lalinc cxliibct (|ui,l.|iii.l Gr.Tci; complcclitur cdilio cjusdem anni a[)ud cuiii-
dcui llervngium ; scilicct wwiii orationcs o Piiklieimero Laline reddilas, orationcs quin-
que do T!iL'olo^'ia a Pclro Miiscl!aiio, (lualuor ajlom ab ipso Muscnlo, iicinpc i, \i i. xi.v
elXLvii; dciuuu) trnoU-diam, CVirijfu.'! paOcHs, ex vcrsiono Scbu^tiani Guliiebeccii Tigu-
i'ini, et alia poomata cum interprclatione Aldi Munutii.
Aiino liJjO, oratiunem dc paupcribus auiandis el bcnigiiilat'-' complcCendis, ciim du.i-
bus Grcgorii Nysseni oralionibus cjusdem aiijumenti, ex inlcrpretalionc Pelri l'iancis(;i
Zini edidit Parisiis Vasc.osaiius, in-V.

Aniio loG9, prodiit Parisiis apud Claudium Fremy prima Operum Grcgorii, adornnla a
Jacobo IJillio Prunaco Sancti Michaelis iu eremo abbalc, editio, .'ive inler|iiet.ilio. Aliud
eiiim est cditio, aliud intcrprclalio. Id sensit ijise Billius, librumquo suum inscripsit :
Gregorii Opera nova Iranslationc donala, elc, curn commentariis Nicelffi Serronii, elc
Non una iiov.tj Imjus iiUerprelaliouis fuit edilio. Vel ipso anno soipienii [.rodiit Coloniae,
pluriesque deinceps rocusa est. De liac versione, qu.xi cxteris loniê piicslat, mox piura
diceicus.
Qno loinpore Biliius Oporihus Latino verteiulis incumbebat, Leuvcnkroius,
Grcgorii
horlantibiis amicis, eiim.lem laborcm susccperat; cumquo de Billii labore certior faclus
fuisset, manum de labula toilere cogitabal. At eo deinceps edilo seiitenliam mulavii,
cum cernerct se quam mul|a non prius visa. quihus caruisset Billius, congcssisse ; maxi-
mo vero quod iiuclus essct Eli.-c Cretensis arc!iic.piscO|ii in Nazianzenuiu eor.imenlarios,
quibus ducibus ad eruendos abslrusos in plerisque locis Nazianzeni sensiis uli se posst;-
magna cum utilitate conspexit. PraJlcrea egregia scriplorum Nazinnzeni exen)plaria, qui-
bus usus est, celebiat, inler (puG duo summis eircrl Inudibus ; allcrum Clioniula) Acunii-
nati iiianu sciiptuin ; alterum lon.ê anli.piiiis, liiierarum elegantia prajslans, cl scriplio-
nis intogrilate; taiita scilicet diligcntia cxaralum, nulium ut in eo vcrbum perperara scri-
plum reperiatiir. Is codex Basileam, ubi etiamnum magna vencialiono asscrvalur, allatus
tempore concilii Basileensis, pluriiuas exhibel piclurns, hasque inler elegantero Grcgorii
imaginein. Ilnrum exemplaiioruai opc dcpravatu plurimn so correxissc, ct mulila intcgri-
lali rcstituisse asscrit Leuvenklaius. Piodiit illa odilio Basilca) aano 1571 ex olliciiia Hcr-
vagiana, eaque tam diuturnis vigiliis lanlisque curis elaborata, ut iii prima libri pagin.i
haec inscribcie iion dubilaverit : « Ncc deinccps aliam exspeclari loeuiileliorem [losse de
I
rocEinio lcclor iiitolligyt. » Nuiu Geimanus interpres plus icquo sibi indu!geat. cx diceii-
dis declarabitur.
Leiivenklaius editionem in Ires oranino di$!ril)uit lomos : quorum primiis oralioncs xx
cum Klianis commenlariis conlinel, tolusquo ijisius dcbetur iuiiustriae, qui ouiii deGra'ci»
in Latinum sermonem translulit. Alter roliquas oralioiies xxxii, cum epislolis ot poeuiatii.s
hactciius cdilis cnmplectitur; qua) quidciu suinpsit<ex Billiana editione. Huic loiiio pra;-
latiunculam BiUio honorilicam pifpiixil, hisque vcrbis eum alloijuitur « Ou.q roptcr mih; :
virum sa|)ieiilcm acdoctum oj)timara in pnrtera consilium iiostruiu interprela-

polliceor te
turum. Debet enim abosse, cum omiii ab liomiuum genere, tum a lilleratis [lOlissimuiu
invidia; quibus esse nihil anliquiiis par est, qua;u ut et ipsi .juvandaj (otis viribus reipu-
blicae sludeant, » elc. Sua Leuveuklaium spes refollil : naiu rajJe cst a Billio habilus, el a
15 PRÊFATIO GENERALIS. — PARS 1. 16
BilliansB intcrprclationis anni 1383 Poiisii nsiljus editoribus, lura in prsefatione, tum in
iiotis, in quibus iileruiiuiue acriurihus verljis repulsus el incrcpilus (!St. In tertiuin cl ul-
timum tomum, « qui lotus, » inquil Lcuvonlilaius, « iliilem noslor est, » ea refeit Grcgo-
rii poemala, qu<e liactenus non crant iuce dunata. Pioeterca Nicclffi commeniarium in
(ircgoiii scntenlias, tam quateriiis (juam singulis versibus inclusas, adjccit, ct cgrogiuin
Pselli Chrisliani piiiiosophi de (JitTicilium Nazianzeni locorum inteileclu librum : d(.mum
dinlot,'OS, (jiios C;csario falso ascriptos ne (luidem suspi(.'iitur.
Julius (jabrielis Engiiliinus tres Grcgorii orationcs, scilicet 1° Apologeticwn, 2° De amo-

re erga paupcres, 3" In natulcm dicm Sahatoris nostri, Latine rcddilas cdidit anno 1573,
Anliierpia3, iypis Pl.inliniaiiis, in-S" quas eliam sclioliis, sive coinmcnlaiiis illuslravit.
:
Addidit pr<-Bterea eincndationes ex niullis vetuslissimis ac probaiissimis cxeniplaribus

crutas in Grscca omnia Gregorii opera, quae editionc Basilefft anni 1350 contincnlur. Prae-
ti\a cst nuncupaloria Antonio Carafm canliiiali epistola.
Billiana versio ilerum Parisiis apud Nivellium et Nicolaum Chesncau, anno 1383, ex
socunda Billii.rccognilione, qui operi iminorluus est : verum auctior illa atque ernenda-
tior rccusa est cura et studio Genebrardi, qul eara Grogorio XIII Pontifici dicavil. la
duos distincta est lomos, prnpler novnm plurimorura librorum accessionem. Acccssere si-
(piidem Nicetffi Scrronii, Pselli, EliiC Crctensis commentarii, epistolaj plusquara ceutum
quinquaginta, tam Groccfle quam Latinoo
Anno 1753, Veneliis siimptibus Antonii Zalta Laiine prodicrunl omnia Gregorii Na-
zianzoni Opera cx cadem vcrsione et cum iisdem commentariis et scholiis; quibus acces-
scre Latine lanlum quse a Jacobo Tollio et Muratorio ulraquo lingua jam edita fuerani, ul
1,'oslea dicemus.
Editioncs Gra^co-Lutinw.
Primum occurrunt carmina ad bene beateque vivcndum utilissiraa,
Gregorii Nazianzeni
e Grffico iii Latinum ad verbum conversa ab Aldo Manutio lloraano, et cjusdcm Ijpis
excusa Grfece el Latine, Venctiis, anno 150V, in-4°. Laudandus Aldus, qui prinius pnrtem
aliquam Gregorii carminum verlere tentavit; quamvis cnim crassa el ineiegonti ea vesio
donavcrit, donavji lamen, et aliis viam apernit.
Grcgorii quoedam <t sancla carmiiia cum Jnannis Langi Silesii inlcrprclationc, ct ejusdem
Langi poeraata aliquot Christiana : Basileoe, 15G1, in-8°, per Joannem Oporinum. Versus
Grfficos Latinis totidcm vcrsibus non inelcgantibus rcddit interprcs.
Anno 156S, Hcnricus Stc|ibanus in luccin emisit, cum Synesii liymnis, Gregorii Nazian-
zeni odas aliquol Grffice et Latine, ex versione et cura notis Francisci Porti : Parisiis,
Jn-2-V((i).
Ibidera anno 1570, Joannes Benenatus vulgavit Gregorii Naziaiizcni odas Gifccf^, cura
Latina versione, in-8° [h). Ibidcm, Gregorii Nazianzeni odffl aliquot Groece et Latine, ex
vcrsione cl cuni notis Francisci Porli, ajiud Claudium Morclliim, 1G18, in-2'i- (c).
Ojjuscula qu.-edam luncprimum

luccm cJila, aliaqueitcm vcrsibus rcddita, magnaqiie
in
ex parte Cyri Dadybrensis episcopi commcnlariis illustrala, cum proevia cpislola ad cardi-
nalem Sirletuin, inlcrprete Jacobo Billio, in-S", 1575, Parisiis, apud Joannein BiMienaluin.
Aiino 1382, Liiisiac typis Joannis Steiman prodiit in-8° (</), oralio Grcgorii Nazianzcni
Dc Pculecosle Groeco et Laline, ex edilione etcura scholiis Matthei Dresseri.
Anno 1591, S. Gregorii Nazianzeni dclinilioncs rcrura simpliccs incerti aucloris, et M.a-
ximi monachi dclinilioncs, Gro;co cl Laliiie ex vcrsione Joannis Lcuvenklaii, ex editione
et cum notis Davidis Hoeschelii Heidelbergae, ex oflicina Sanlandreana in-8° (e).
:
Anno 1300, Nonni Panopdlilani... et S. Grcgorii Nazianzeni telrasliclia, disliclia, niona-

stica carmina cnm versione Latiiia c regione, cx intcrprelatione Erhardi Hcdeneccii Ba- :
silc» ad Lecytliuai Valdliircliianum, in-8 (/'.)
(a) Cai. I5ib. Ueg., toin. I, pij. ojO, snb nnm. U\ Iliid., n. Sns.
ZOi. {') Mji.I., II. 'im el u. 238.
ib)\
(fc)lbi.I., n. 30."..
il) lUiJ., n. 230.
Ibid., II. ^')i.
n Pn;CFATIO GE.NKftALIS. — PAKS I. tS
Anno 1C08, firegorii Nazionzfiii ThrenoJia, scii pouinalion elegiaciim do onimi sui alTi;-
Ctitiiis el iiiisiTiis, (irwco el LaliiU! : Inyulslndl, Ailum Salurius, KiOS, inS*.
Aniio IGID, liiiislolaj (ingorii Na/iaiizeni : Iiigolsladl. Klt-ganlissinia iia-c est lipislold-
ruin cditii).
Aniio llJoS (irodiil lijjor, cui liliiliis 'E^rJpiujjia tj-:zCz'.i<;, vario c\ Palrilius nrmcis colle-
claiiiM oxliihoiia, otqiio i:ilcr ca «(iro^jorii Na/.ianzeni carniiiia i|ii;odain... » Oiimia (irx'CO
cum iiiterpelolione Latiiia ct ox cdiliono Joannis Ga.spari Suii.ori : Tiiûri, Joaii. Jacob.
Bodiiierus, iii-r2 {(i).
Aniiii lG'J(j, />. Greijorii \azianzeni theoloiji Carmina ci/gnea inedita. II;cc contiiionlur iti
lilirii, cui liUiliis : Jacobi Tollii insiijnia ilineris Italici : Trajccti ad Ulienum, 1G9G, in-4'.
Aniio 1700, carniina, sivo epigraiiniiala ccxxviii S. Gregorii NazianziMii : Patavii, iri-V.
iiitor Antcdota Hra-ca, qucT Aiitonius Muralorius, ducis iMutinaj Libliotliocarius, pui)lici
juris fecil.
Anno 171G, collecla D. Grogorii Niizianzeni pluriiun poemata in Laliiium conversa,
ouclore Dioii}sio Gaull\er : l'arisiis, in-12.
LJitiones Vulg.iri scrmone.
Qualrains sentenlicux dc S. Gr^goire de !\'azianze, avec une brihe expcsilion, tourn^s en
ters franfois par Jacques de nHhj Paris, Guillaume Chaudicrcs, 1570,
: in-8*.
1G93. Oraliones oniiies Gallico idiomale vi'rsa> sunl por Nicolaum ronlaine, ut nolalur
in Calal. Reg. Bihl. Parisiis, 2 vol. in-8°, apud Joonnein Pralard.
1733. Goiiiinas orationcs cnnlrn Julianum dosorlorcm, a so (inllicc rcddilas, cuin nolij
edondas ciiravit ecclcsiaslicus Gralionojiolilanus : Lugduni, in-12, oiiiid Duiilaiii
17i7. Oratio 1, sive Apologeticus, Gallico cuiu notis : Parisiis, apud Ludovicum Loltic,
ln-12.
De cditionc GraTo-Laliiia Parisicnsi 1G30.
Nunc ad Grreco-Lalinam ediliononi, (piac Gr.tcum Gregorii, ct Latiiiam Biliii interprela-
lionem roni[ilecli!ur, vciiinnius. Non uiia cst Iiacc odilio. Prodiit priniumanno 1G09, dcindo
anno 1G30, Pariîis, dcnicpie Colonire, voi potius Lipsiac; n\m edilio ab aliis hoc solo
fiiscrepat, quod pluiiluis scalcat nioiidis. Ilanc niagnificc coromendal Fredericus Morelks
« ut a nun<]iiriin satis lauJato liillio dilig;'nlor coilalam cura Royiis mss., et curn ^ledireis
Uogiiioe inaliis, ncinon (|uos illustrissimus cardinalis Sirlotus cx llalia niiscrat, doniqno
cum codice quem ullio comraodavil vir clarissimus Paulus Petavius, curi.e suproaiffi sena-
lor inlogerrimiis ; in cujus liliri ora mnrginali variantos quiilcm loclionos, conjecluras et
craendalionos Billius oporosa scdulitate adnolavcr.it, » otc. Ha'C etalia mira pr.Tdicat. Reni
lamen proplus consideranles, fidem liabere detrcctant. Imo Parisiensibus ty[)Ograpliis, pro
laiidibus tam iinpense diieclfc edilioni conccssis, « cos niliil rainiis pr;pslitisse, fiunm quod
polliciti erant {b],n a Monlaculio objoclum csl, qui pracclarum clogium irridet el dopellit
sic prosequendo « llabobanl fortasse, liabero sane poterant, Regios, Regineos, Petavii
:
iibros, Sirleli, elc, sod, ul ille Tipicloli luccrnam, ad oslontalionera, non ad usum ;
quippc
qui deformarnnl magis Grogorium (piam fuorat in oditiono prima. »
yuid lum Parisiensos, el forlassis ipse Morellus? ab ipsis audiamus : «Nec moloslum.
rec injucundiim libi, (leclori vaaXr.Ocl) inqiiiunt in prffifaliuncula, si propositi consiliiquo
noslri, ac non dubi.T doslinationis in D. Gregorii Nazianzeni oporibus Gr.-pce ot Lalino
edeiidis le pautis ailmonomus. Sic igilur liaboto, nos in animo babuisse iiujus sanclissimi
el eloquonlissimi antistitis operum S;v),a)~ov edilionem oggredi ei codice Basiliensis
fy.o(>jsio; aniii looO apud llervagium, quem clarissimus vir Jacobus Billius, ulriusquo lin-
giiffi porilissinius, cuin Regiis codicibus (iallicis ct cuin Ilnlicis accurale conluloral.... Vo-
riiin enim quoniara iion ubiquecum ipsius Lntina inlerpretalione conveniebant ojus emen-
daliones et £;/3-[i'^.f, multaqiie ab illo fuorant in lexlu doleta, qufe idem rursus Sfj-.iob}^
(iu£'.vo-;nv roponenda dva—nOc'; censucrat , et conlra suslulorat in Latina inlorprolatione,

qucB iii Gicccis relicla erant ; lantuui sibi assumeretioluit prcefectus SiopOtlijs-;, ut de tanti
(n) Cal. Lib. Rrg. 271.

loni. I, n. (t) Grog. Naz., ia Jid. iiivccl. diice.
^
19 PU.IFAT10 GENERALIS. — PAP.S \. 20
yiri opere el avx'''°-? senlenliniii forrot ; nuiliiitqui,- de hoc sihi Iradilo ejprimere, ac deitnio
in noiis ac scholiis collcclas varias leclioiies reprffisenlare, ciuffquo magiscura interpretuiu
oralionc consenlircnt, vel cum awctoris sensu conveiiirent, in locis ambiguis indicare.»
Ouoilnani ;uitein « Iradiluni illud, de quo bona fldc correctioni pr,T!fectus exprimere
innliiit?Si Irailitniii ilhul, is erat einendatus a Billio coiicx prohe collalus ct rasligatissiinus
elTeclu.s ; » cur ad ralceni rejectiE Billii lecliones? Iloniineni q'iippe creJas, qnod solel,
quodque prorsns hic opcris nccessariura, prao manibus habuisse Billii quoddam autoj^ra-
]
iinm si miiius
; casligatissimum, » at e quo diligons snllem ct aiulus typo;^raphus expe-
>'
direse utcunque possel. Sed nculrum uspiam aiHnnat (icncbiaidus. Igiiur « si.tradilum »
iliud nihil est iii.î Hcrvagiana editio Basilir-nsis, unins, ul constal, Billii manii, iiturisque
lara coiifusa, tam pcrliiibala, « ut quam /.iiiv -/.a^ p?,c>tv magis probarct , quam rejiceret,
oia|5^y,orjv nunquam expriraerct,» quod ipse faiclur alquc eliara scribit Morelius; cur inser-
tcT passini alquo suflcclae Billii scu lecliones, sen conjcctura'; cuni fatonio Morello, ne
obscure quidem, nec iillo modo unquam cxpresscrit, quid proharet, quid rejiceret? Deni-
ijue quisHerculcs ad lioo «Angioe» plusqnam « stabnlum repurKandum? » Et tamen huic
operi admovetnr « proefectus correctionibus tjpographicis ; » qui forsilan vix, ut fcre lit,
Gr,T>ce legero norat

Venia lamen digni vidcnlur Parisienses cditores. « Quid enim liicagas, » ul Morelli ver-
l)is utar, « ubi quain 'i.ilw y.a.\ f^ric.v niagis probarcl, quam rcjiccret discrlo nuiKpiam (Billius)
cxpriraerel? Ubi non ubique, » quod aiunlin ullera prwfatione, « cum Lalina inicriirelationo
conveniebant emendationes et conjecturae : ubi multa in lextu deleta, qure idem Cillius
renonenda censnerat ; et conlra suslulcrat in Laliiia inlerprelationc, quas in Giv-ccis relicla
erant ; » uno verbo, ubi nec Latina cum Gra;cis, ncc Graeca cum Latinis convenirent. Quid
agas, inquam, nisi, nec Basiliensia, qnaj plerumque delela aul perturbata, nec Billiana qu«
dubia penitus ct incerla, sed iiiconditum quoddam, informe et ambiguum opus
edas ?
Ecce jam, non « propositum, » non « consilium ac dcslinalio, » scd opcra Parisiensiuna
edilorum. Hoc corum opus, ipsis fntcnlibns. Hincmirnii subit qiii falso Giajcis inscriptun:
doctissimi BiHii nomcn doclos paritcr et indoclos in errorem induxeril, ut in iiac editionc,
Graeca meliora quam in Basiiiensi sibi persuaderenl. Inde Gregorius sub falsi Billii nominis
urabra ncgleclus incultusque jacct, quia sumuia cura collatus cuin mss. cl emcndalus a
Billio lemerc pracdicatnr.
De correctione sen codice Billii.
Praemanibus habcmus faraosum Billii voluraon, de quo lam mira Genebrardus, Morel-
Jus, aliique pisedicant. Chatardi primum, cui bibliotheoam Billius legaral, tum Genebrar-
di, deinde in Petavii manus vcnit is codex. A Petavio senatore Parisionsi ad Bicherios»
Sorbonicum dactorem alterura, alterura medicum fratris ejus filium, demum ad bibliopolas
transiit. Ilunc emptuin vir clarus, librorum et litlerariim anians, D. Baron Senonensis me-
Iropolis cnnonicus et [iromotor, cum de nova Grcgorii operum edilione cogitnre

nostrum audisset Louvardum, ipsi stalim ullro obtulit librum, alque eliam generosius
niisit.
Liber cditus esl Basilcaj apud Hervagium aniio 1550. « In ora, » non (antura, ul Morellus
namonebat, sed intra lineas longe frequentius; « nec emendationes, conjecturas, lectiones»
duntaxat, vernm glossemata eliam, synonyma, et id genus alia, manu sua adnotavit Bil-
lius. Sed intra lineas ila pleruraque Iirec inserta, lam male picla, tanta confusione ascripta
sunt, ul nec aperte, nec obscure, nulloque prorsus modo pernoscas, non dicam,
quae spu-
ria sil, qua» gerinnnn lectio sed ut ne divinando quidem

,
assequaris, an iila lectio sil o
manuscriptis eruta, aut e qoibusnam, nn glossa, an conjectura, an einendntio. Credo equi-

vcllct, modo posset cxplicaie. Pura pula sunt
iein, iie Billius ipse rediviviis, qiiid sibi tnin
odversaria, in aliud agenlcs scriptoros cnrsim ac fcstinniitcr ex tempore mcnlein ex-
qn.-c
digeranl, quid
oneraiil, sine scrio, sine ordine, sine distinclionc, ut nisi cito, aut porendie
postca non inlolligant.
sibi volueriiil, i[isi
Versioncm suam prirao qujdcra magna, tum sccundis curissumma sedulilatc Cillius ad-
2t rH.tFATIO Ci:NLiULIS. — PAUS I. 22
oinavil; od iJijuii coiisiiii luclionrs, scliolin, glossas, conjecluras, fiuciulalioiics in eui;u
siio proraiscuo congessil. Veruiti dn Grojcis edendis, scu dospcraril omi!ino, (]iiod iiisinuiit
(ItiiobinrJus ; seu quoJ verius, sorio nuiu|Uiiin cogilaril ; iis cerlo ncquo sliidiiiiii, ikmjuo
curiim ullnin inipeiidit; iiuo sic peitiirlinta reliiiiiil, ut (|uid rejicienduiii, (|uid rotincnduui,
ip5i editores noii poluerinl ngnoscero iiec iiiiisi|unm possit iiitelligerc. Nuii(|unm Gr«pc.)
Grcijorii Opern edcro destinntum illi niiiino luil : el cerlc, si id serio cogilassel, si o|)cri
uianuiii ndmovissct, si quid promovissel, ciir eo slnlu sailem Gra^cn Nazianzeni iioii reli-
(piit, (]uo Isidori Pelusiotic epii.lolas, i)uns e Itillii sclitdis Irieiiiiio posl ejus ojjitum Gncco
el Lnliiie Clinlardus cxcudi curavit : irao (juo stalu reliquil contuin viginli septem ejusdeii»
Gregorii epislolns, qun) Gr.Tco pariler el Lfttiiie ipsopeno quo morluiis anno prodicie? est
(Juid Clialardus, qui et in elogio Jncohi JJillii, et in epistola nd Godefridum Uillium ejus
Irntreni, ticposita apud so Billii ineilila ojicrn, u velut poslliunios » quosdam « libros « pol-
licitus ernl, liiinc nobis ununi, elnntu ninjiiriMn, el pnrenli cliariorem, ct merito priTslnntin-
n in iiividil? Priino nnmque conceplus n Uillio fetiis liic fuit, vixiiuc Gra3Ca>linguni tyroci-
iiia excesscrnl ille, « (a) Cum incessit ei cupiditas Lalinilale liii!;c (Greiôrium) donandi (.1
uii innunicris qiiibus scnlebnt mciulis et sn!ebris repiirgandi. Totus erat iltillius) iii Gi-cjô-
riniio illo opi>ro, qnoil noii inimeiito pislriiium suum, iii quo diu ci inolendum fuil, aliciibi
B|ipollnl.».\ddit iiilVa Clialardus : « Cupiebat el ipse (Hillius) inipense, duin superstcs erat,
ul Grfccus snnclorum illorum Palrum quos translulil, conteittus ab i|)SO rccogiiitus etnbiii-
iiumeris nieiulis vindicntus recudcretur, inaximeque U. Gregorii Nazianzcni... in (juo casli-
g.iiido, converleiido et illustrando diu multuniqiio so torsit... Sed iioc a biblio-
polis nunqiKim consequi potuil, qui a Gra?cis el llebrreis edendis |i'ano abhorrent.
Id qiiidem iiiipeiise Billius, et a primis fere Grfficvelini^jua; tyrociniis cvpicljal, nullus dii-
lilo : Operi par erat, et confnsa licet jiarata maleria, feliciter laraen perfecissel inreptum,
si spus cdendi aliqua tum ntrulsissel. Verum cuin nulln affuli^êret, iii Gracis opera; lanluni
collocavit, quaiiluiu inlurpretalioni sun) condiicere judicavit. lloc fuit oi)us Billii circn
Gia;cum Grejjorii : liic unus labor, Cuni
« in quo tolus fuit, » cui etiain iramortuns est.
uulem Chatnrdus Oinnia D. Grcgorii Nazianzeni Opera rcpiirgala i.t
ail in elogio Billii : «
luullo aucliora facla, coiiquisilis nimirum undoîuaquo vutcribus Graccis exemiilnribn--,

niultisque ad cuin missis... lypis mandat, » ctc. ex his verbis discimus, quasnam a Billio :
« ru|iur;;aln, » et cui rei « ronqiiisiln, » missnqiio exemplarin Gro^ca; nimiruni « cnstiâii-

dis, rucO|ii;osceiulis, reiûiyaiidi.Mjiie » p.iuciilis Gifficis, et Lalina'. ipsius inturprelaUnni
cdilionique Gregorii perliciendae, qualem exlreina manu politam moriens onno lo82 Billius
reliijiiit qua>que nniio scquoiiti o prolo egrussa cst : at Guxuis orntiuiiibus, caiCQimbus, et
epistolis plus opura' pra;tcren iiiliil impeiidit.

Si Grajcus contexlus a Billio ust « collatus, recognitus, repurgntns, casligalissimusque »
effectus, ut iiarrant Genubrardus et Chatardiis; ciir, qiiwso, viri ilocli Billi(H]uo coiiju:i-
ctissiiui oiius • cnstignlissimum » pr.i' cajtcris mnndari lyjiis non curarunt? lifînm iii a lii-
biiopolis conseijui non poluerunt ; (lui recalescenlibus paulo post Grfficarum Hebraicnruui-
que kittcrarum studiis, ipsius Naziauzeiii plurima, tiiiu Isidori voluinen iiilesrum, omiiia,
? Quin eliam linud ila multo ['ost, ipsa G^-egorii Nazianzeni
Gra-ce et Laline vulgarunl (iiniiia
aliorumquo beno raultorum opera Grrece et Laline typis elegantissimis edita suul. Unum
dunlniat addain : loxliis ille « exiiurgalus et casligatissimus, » (luem Cluitardus ul Gcne-
brardiis videruiil, ille ipse est, qiiem exhibel emiitum a D. Barun Sononunsis uietropolis
canonico, raissuinque D. Francisco Louvnrd esomplnr ; (]uod opporluno servatum non ex-
cidit.Hinc rerlo discimus correclionum Billiannm nnsqiKim exstare, luisquain eistilisso,
adcoqiie Paiisiensem ediiionem non mnjori iii honore, quam Basiluenscm habondam, dy
qua Billius « Hervagianus codex, qui unus suppetebat, tot lamque fojdis erroribus scale-
:
bat, ut ad hoc Augia) slnbulum repurgaiidum nnn uno Hercule opus esset. Nullaoralio, nul-
la propemoduin pngina gravissimis mendis vacabat. 'O/.osio.uaro;, ul ita dicani, erat hicc pla-
•p. » Chntarilus eliam liasc de Billio scribit ad fralrein cjus Laudiinenscm alibalcm, cui Cii-
(r.) Kl g. Billil, ci>isi. .id G.j.lcr. Di;liuin, npcr. Civgnr. cd. mi. 1583, p. IjoO.
2j PK.£FATI0 GENEUALIS. — PAI\S I. 21
liaiium Isidorum mincupat.
« Pudebat eniiu eum, quod Grwcia... (am doclum.taradiserlura,
lamque facundum aunloremel oralorcm suum iialierct tam niutilum ac lacerum, totque pla-
gis conlossum, ul semivivus relictus viderelur. » Quffi cum vera sinl, atque in Parisienjeni
edilioncm possinl relorquori, ut cx diclis conslat, iiide quoque conslare debct
necessariam
esse novam Ojicrum Gregorii Nazianzc^ni edilionom maxiuie cum nulla sit quae
omnia ejus ;
0|iera conlineat, nulla quse non innumeris mendis scaleat. Ad novam igitur Operura Gre-
gorii edilionem aJornandam nostri sunt aggressi. Primus operi manum admovil
D. Jacobus
Friscliius; quo paulo post exstincto, ojieri successit D. Franciscus Louvard verum tot ;
Irinpeslalibus jactatus est ut rem infeclam relinquere coactus sil. Tuni partes illas suscc-
pit D. Prudentius !\!aran, sed e transverso niors incurrens virum doctum abstiilil, prius-
quaai opus promovere, nedum pernccre poluerit. Dcnuiin pos, licot iinparcs tanlo oneri,
« in corum laborcs, » invili sed jussi, intravimus. Quid sinsuli in hac editione prajstite^
rinl, nunc exponcnduin.
\ !I. Qnn Nosrni i\ iiac editioe operuh gregobii ADonsANDA ph^stiterint exponitbr*
Siadiuni islud qui pri«r ingressus fueral, Jacobus Friscliius mortc stalim est sublalus;
quasdam lanlura varianles lectiones reliquit.
D. Franciscus Louvard, qui successil operi, diii multuraque insudavit, nulli pepercit la-
bori. Ardentis ingenii impetum secutus , undequaque conqtiirebnt qiiidquid pro[iositum
snum juvare possel. Quo factum est, ut immensam reriim ad Gregorii editioneiu necessa-
riarurn copiam congcsserit. Omncs pene editiones comparavit, sive Grfficas, sive Latinas,
sive Grasco-Latinas; ad quas, « omnia, si paucula quajJam excipias, » a se exacta fuisse

Gregorii Opern lestatur. Has omnes longo ordine rccenset, Basileensos, Billianas, otc, le-
niiones, qua) ad caicein cditionum rejiciunlur : atcpic eliam si (luas iecliones vel notas a
viris doctis in ora librorum scriplns novii, tanln diligonlia exquisivit, ut laiidom repere-
lit. Famosissimura volumen Basileensis edilionis, iii quo lectiones et emeiidaliones, qua
e iiiaiiu Biliii ad oras ct intra lineas scriplm sunt, sjioiite sua bcnigne oblulil, ul jamdiclum
esl, vir clarissimus D. Baron. Aliud ejusdem editionis exemiilnr, « cum eraendalionibus
ct adnotationibus scriptis nianu viri docti » accepit a D. Naulin, viro caalora doclo, atque
itn|iriiflis Scriplurarum stiidio clarissimo , in curia Parisiensi cdvocato. Exemplar islud
Uervagianffl editionis, in Heinsii Bibliotliecan catalogo Lugduni Batavorum cdito an. 1682,
p. 7, n. 129 inscriptum esl. Lecliones et einendaliones sunt eloganler piclffi, sed Anglum,
Calvini disci|iulum , sapiunt , ni fallor. Qiinsd.un emondationes , quas iii ora Parisiciiisis
edilionis aiini 1630 , olim apposuit doclissimus de Barcos abbas Sancygiranus , de-
scribi Gt nd sc milli , cmondationes (juoquo nc nolns a doclissiini» Tillemontio
tij orniii Parisiensis edilionis scri|ilas, ol a doniino Troncliai oblatas exscribi curavil,
Tandcm copiosissiraas leclionos, quas e Piogiis, Colbertinis Mnznrinaeisque mnnuscriptis
crllectas , nd oram Gr.Tco-Lalinfe ediliniiis Parisiensis anni 1630 manu propria appinxit
vir doctissimus, ac de lilloris Grnccis opliine rneritus B.P. Comberisius, Dominicanus, ipso
sua exscripsil noster Louvardus : cui prnBtcrea B. P. le Quicn doctrina, cruditione, scii-
ptis clarissimus, eDominicana familia, Parisiis ad vionin Snncti Honorati , sui decus ma-
ximum oinendntiones et notas censorias in Billianain oranem operuin Grognrii
ordinis ,
interprctniionem , ab eodom Patre Combcfisio elaboratas benigne Irndidit; et quidem eo

inajori benignitalo, qiiod ipse pene stntuoral cdere Grcgoriuni, propler siiigularem theo-
Jogi afTiiiilntem cuiii Dnir.asceno, cujiis tiim editionem adornabat.
Primum niitein studium fuit scrinia bibliothecarum revoivere
nostro Louvardo ,
et quidquid e re sua erat describere. Scriplorum nianu cndicum lanlain nipcrit co-
fiiam , ul ia his deiigon.lis operffi pliis insumptuin quaai in inveniondis fatoalur, at- ,
que ex iis immensam variarum leclionum copiam sive profiria , sive aliena mnmi
collogil.
His omnibus comparatis, prffifaliones, vilam auctoiis, prffiligondas singulis orationibu?
admonitiones , quidquid dcraum acciiralam solet atque etiam debet editionem corailari,
«-urama diligenlia ac cclerilale paralwl, niqiie eo progrcssu , iil fastiginm oprri imposuis-
?-, riLtFAllO CENKKALIS. — 1'AIVS I. ».»
se!, ni coiitiiiuis nio!csliis ct iiupeilitiicnlis coiilliclalus fuisscl. Dcmum iiiceplo dcsislero

coaclus, niliil ohsolvit. Tuni pci)ciulit intcrrupta (jiegorii opcrura edilio, iiiiMO!i|uc iiigeii-
ifs oporuin. Mina?, in(]uam, ingcnles operuin ; nani pricter Gra?gorii Opern, l^li.ti in novi-in-
tifcliu oralioncs, ci^fiuo insigiiiores ac tlicolo;;icas ; Niccl.T) itcni in soxJccini nlias Oratio-
iics conimonl.iri.T ; li.isilii, mcJio s.tciiIo decimo Ecclcsi.o Cnjsariciisis cpiscopi loiigc ojili-
ini scliolinstic, iii duas siijira qundraginta orationcs scliolia ; dcmuin siiniil cum opcrihus
Grcgorii, jilus scplcin scriplorum, i]iioruin no qiiiilom nota sunt nominn, felus cdcrc.itDo
lir.ciiiilloio slalucrat. ricraiiuo [larata crant, ct quidcni [irclo maturiora quam iiisa Grcgo-
rii Opc.-a.
Iiiterniissum diu opus, Inndcm longo post (oniporo in iioslri 1'ruilcnlii manus pprvcnil,
viii oriidilidiiu ct Liboribus J^rclcsi/c ulililali iinpcnsis , iiem[io cdciidis s.inctoriiiii l'iilrum
scrifitis, clarissimi. Ncmo ccrte o noslris ad Gregorii editionem concinnandam, cl nd in-
cc|)luni 0(ius isliid iierlicioiidum in;igls iiioiious. Vcruin suscopto ojieri serius maiiiim nd-
movit, ncc muilum accclciiivit. Dtlccluiii qucnul.im viirinriim lcctidniiiu , (]ijariiiii florem
libavcrat , ejus ninnu scri[itum, cl pluriina carmina ,
qrns slricta oraliono vcrtcral Biliius,
i:b ipso soljlii oralioiic rciilila ic|icrimus.
Mtillum adliiic 0]êvx ct lalioris impcr.dendum supcreriit , ad perficiondam Operum Grc-
gdrii editioncm. Collali (juiilcm crant exarati codices oralionum, cpislolaruin el car-
iiiiiiiu
ininum ; scd vari.a) Icctiones adliuc dissipal.x', in ciinrlis Iniitiim d('scri|)la;, nccdum ad or.Tm
( x,i'iiiji|;iris cdciidi appicl.T. (Jucmadmodiim priusiiunm domus icdilicctur, rcs ad .-edincnn-
(iiim necessariro, materia , cnlx, ca?mcntn, lignn, et qufficunquc ffidificanti sunl nccessaria ,
I
r.-epnrniitiir : sic (]iiic ad cdilioncm Gregorii nccessnrin, pr.Tparata qtiidcm, sed nondum
Iraclala ct olnbornta : varia* lcctioncs sanandis Gricci textus locis dcpravntis pricsto crant,
scd nonduni ndcoque eraendandus supererat lextus emendanda quoquc Billii
adliibil.-c ; ,
iiilorpretatio. Concinnnnda crnt vitn Gregorii ad quod opus fragmenln Gallicn Tillcmoiilii ;
comracntariorum, quic omiics vitffi i[)sius nnnos minime con)])!ectiintiir, iriTciiiuc su[)|)e-
t( banl. Nolffi sive obscrvaliones, nliaque plurimn quffi requirunlur ad cdilionem, nonduui
elaboraln : Ii.tc omiiia pro viribus ])ra'Stare connli sumus.

Primum id iioliis studium fuit vnrias Icclioncs cum edito Grcgorii t xtu Grffico
confcrre, lora corru[)ta sanare , ut sua textui puritas restituerctur, suiisoue niior
rcdilcrctiir. Atl interprclalionem qiiod spcctat, l$illiiis vir iilriiis(]uc liiigiue pct ilissimiis,
Grcgorii Opcra tam felici succcssu Latine reddidit taiiloque apud omnes in Iioiioro est ejus
inloriiretatio, ut temerarius cerle auditurus sit, quisquis novnm adornare tentaverit. Niliil
Inmcn co dc Billiana inlerprctntionc judicio dclerritiis noster Louvnrdus, aliam sibi ela-
borandam putaveral, ot in vertcndis duabus oralionibus, ncmpe prima et sccunda, al. 1»
fct 41», rci pcriculum fccerat vcrum mulata senlcntia inccpto destitit, et Billianam inler-
:
[irctationom scrvaro decrovil. Ideni fuit consilium nostro Prudcntio. Utriusqiio vcsligiis
iiiluercnles, cam e regionc Gricci contextus snrlnm toctnm scrvnvimus; et si quando a
Tiicnie Grcgorii Billiana intorprctatio aberrnre aut eam non salis assequi visa e6t, aliam
tcxtui iiisercrc non dubitavimus, vcl in notis subjicertj, lectorcm monendo. Id aulem do
orationibus tantum ct nnm de Ciirminibiis nliud fuit consilium.
cpistolis intelligendum ;
Ciim eiiim Lalinn Billii carmina Gr.Tcis Grcgorii carminibus non salis resjiondeant, visum
sermone rcdderc,Lntinis Billii versibus nd marginem iiiferiorcm rejectis.
esl Grffica pedeslri
Priusquam autem iiUerius progrcdiamur, hic obitor ex[ioncndu:n qtiiiiam sinl raanu
exarali codiccs, oxcusi a D. Louvardo, cpiibus usi suraus.
§ III. ÔTITIA Vr.TERLM CODICLM, AD OtOS GnEOOnil OIIATIONES tMICMJ.lVIMCS.
Plurimos ol (]iiiilem [^robntissim.T iioI.t codiccs in coiisilium adliibuiraus. Hos inler

uiius est Regiiis, oliiii iiiiin. 1800, niinc aiileiii num. 510 tota rcpublica lilteraria farnosis-
simiis, qui solus e Galiicaiiis omnibus cunclns Grcgorii oratiorics continct. Dc qiio Billiiis:
« luli, amplissimum codiccm cnpitnlibus lillcris exaralum, taiitum anliquilnlis
inquil,
pr;p se ferentcm, ut i|isius Gregorii propomodura «Ttale scriptus esse viderclur, (|iii ]irffitef
epistolas el versus, oninia ipsius Opcra conlinebal, Quem cum paucissimis dicbus incrc-
n PR^FATIO GENEUALIS. — PARS I. 28
(liuili celentato perlcgissein,ex eoque innumera ioca, qua in impresso vitiose legobnnlur
inlegrilali suae resliuiissera, staliai eum Aliienas (quo enim alio nomine incomparal)i!e
iiiud bonaruni omnium Jitifrarum gn/.o|)liylooium fljipellem?) refcrcniJum lialjui.)) Quaa-
tum fuslinaret Billius, liic cx ipso discimus, ac de Grrecis « integritati suae reslituendis »
cum non cogiuisse, nisi quoad vcrsioni suaa satis liaborct.

Famosi illius codicis, omnium quot(]uot in Rcgia bibliothcca firaeci asscrvaniur orna-
tissimi, forriiam ex calalogo bibliolhecae llegiae expressam oculis subjicere, nec niolestum
nobis, nec lorsan ipsi inL;ratuni Icclori. Membranaceus codex est lotus a capite ad calcera ,
uncialibus litteris paululum dcflexis flegautissime descriptus,

obloiigis et od sinisiram
cum Jicceulibus prima manu. Columnis duabus paginae distinclae tituli orationnm in :
inembrana aurea exarati : singula; fcrme distinctiones majores, aut periodi, littcris aureis,
piclisve figuris incipiunt. Initio imagiiies quiiique paginns singulas occupant : primse, ter-
tise ct qnartffi raembrana cacuulea; secunda3 vcro ct quintaj, aiirea.
1« Clirislus in calhedra scdens, et sinistra manu librum rcsignatum lenens. In libro hoec
Jeguntur : Eiprivr|V -:r,v iij^fjV 6iZt,i-^'., id cst, Pacem mcam do vobii '. C<rtera deleta.
II^ Tres figurae stantes cum diadenialis et aliis imperii insignibus. In medio Eudocia
Augusia, dexlra scoplrum, sinistra globum tencns. Juxla duo filii; liinc Leo Despota,
inde Alexandor. Uterque sinistra globum gestat. Imaginem ambit limbus quidam ceeru-
Jfleus, in quo hi vcrsus albis litteris sunt scrijiti.
Ei/x/.rijjiaToiJdav a;irj).i5v ss tou xpaTou?

BoTpu; cfEpouaav 'oliq yaXTjVrjuc OEaTtoTa»
Bac£).£;o{ Tioor;; 'Po|ji.a!(i)v ava^
M:0' (i)V npo>.oi,aT:;i.;, Eijooxia 90)CTCf(!po?.
Feliccm lc paliiiilihiis vilfin iinpfirii

Hiirenios leicilcin, sereiios scilicel priiicipes,
Biisiliiis proiiKivU Itoiiianonini iiiipiTiitor
Cuni qiiibus pi;i;fulges, Kiidocia lutireia.
lli' et IV« crnces dua? aurea; gemmatae cum fimbriis utrinque pendenlibus et hac inscri-
jilione ic xc r.y.i. (( Jesus Christus vincit. »
V». Tres figuiit; slantes. !n mcJio Ikisilius cum imiierii i.nsignibus. Dextra Elias prophe-
la, rosei seu lucidi rolnris veslo indutus, labarum manu elatum tenens, et Basilio quasi
pnrrigens. Lfeva Cabrici arcbangelus, alatus el liabilu imperatorio, diadema B;isilii capiti
imponens. Iinaginem totam ambit inscriptio, seu totrastichon, cujus versus primus dele-
lu» est : reliqui tres ctiamnum legi possunl.
Nr/.r;; y.a-:' £-/Op("jv 'ID.ta; OToypatpef

'0 ra^Jptr;X 8^ -rjv /lipav 7Tpoij.r,vu(ov,
BacfAEi;, a-itfJt ue y.6i^y.o\) irpos-aiTiv.
Vicloriain de liostilnis F.lias desigiial,
Galiriel autem gaudium annuiitians,

Basili, coroiial le orbis recloreni.
Ex his figuris apparet scriptum esse hunc codicem anle annura 886, quo anno obiit
Basilius imperator, cognoDaenlo Macedo, maritus Eudoci», Leonis Sapientis et AleianJri
paler
Praelerea in eodem c.odice una et quadraginta imagincs sunt ampiissimae; totque olim
erant, quot orationes. Sed ex illis integrae novem desiderantur. Ex iis quac supersunt no-
vem decemve ad historiara ecclesiasticara, maxime Gregorii nostri, perlinent. Oralionum
ordo in hoc manuscriplo ad chronologicum proxime accedit, iuitio maxime. Prima namqut»
Pascha et lardilatem, » quae male in editis xli» est.
esl, « in
Codicem hunc cum omnibus ediUs orationibus nosler Louvardus contulit, quem his
litteris desigriat b m, quia tempore Basilii Macedonis scriptus ipsique oblatiis.
Longum cssel ire per singula codicum quibus usi sumus, quique
: sat erit a noslro
Louvardo collati sunl scriem lexcre, cum notis quibus indicantur.
* Joan. xiY, 27.

. :
MlytlATlO ClNEIi.VLIS. — l'\Ha I. 50
Cnfiihiijus ms.i. codicuni, quibus i« emcudciiutis Greijorii Opcribut u. 11)11. . . . 'o\-l. Mcnitir.iiinccii' , Frniicisci I PiirisiiMisilitis cJitoribusl"". M.niinain |i,iilciii ni;i:iu
:il<l'i|il;i iliciililc Si'C. Xl r\;il';itii'< viilcliir.

IDIti. . . . ril7. Oliiii Mi'ilic;i'iis, :iiiiu aiiiios h:ilieiii 7U0 \iJelur scriplus; seJ Oralio iii |>ascliJ
fl UM'ilil.ili'111, iiiiiK' I, lecinrniri inaiiii.
2'29G. , . . 5S0. Ciiilcx s;i'Ciili> \iii clrK <iiii iii;iiiu scrt|iiiis, lidoris aiireis inilio oraliuiiuui, et
|>ii tinis orii;iliis. V. ililil. Pi'l;ivi;iii;i iii ltc;ti:iiii Ir.msiil.
^î'!?. . . . Ri^, r.irca ilcciniiiiii sactiliiiii ; |>i:rlct'l iKiiiii n Jiiaii. GaiKII.
Ii)l;i. . . . .'i71. Olini Mi'(lii;fiis, xv ^;cciili.
2.")ll. . . . 511. Coilcx ii|iiiiii;i; tioia", oltitt Mazaritiaûs, aiiic aiinos 700 ad niiitus, scriplus ele-
;;.iiili^.'.iiiii'.
l.S-20. II7j. 01 111 iii.'it.islciii Crj|)l:p Fcrrnln^, anno 0.'i0 dcscripltts; inlcr niulla sancloruin
l'.ili'.i;ii iipi|si'ii|;i, scptuiit Cirgoiii oralioncs coiiitticl.
2liG. 8"J8. I1ii;is i;inliiiii (Ircîiiii iMalioiies, vuiiorittn opitsculis |)cntiislas Imlicl ; iii sxc.
cx;iraliti vi(li'liii.
OSl. Cliariacciis. \iv s;i'C.
l'jlj. i)73. Mi itilir.in. ISasilii scliolin in nralinitcs Gicgorii quailrajjiiila qiiiiuiue coiiUitcn»
M, crcililnc. s;cculo c.\scriiiliis.
tit
n. .'mO. Cli:irl.iccns \iv s;i'C.

0. 2«.S.-.. . 'J!»'i. Aiionyini sclioli.i iii Crcgorii oralioncs qttaliinnlccim cnnlincns, xit stc.
pll. l'J17.i. X vi'l ccrlc \i iiiciittic s;cc. videliir cxarîtiis. I,(>ii;;e (i(iiiiii;i' iiiil;i; lilicr, i|iii pas-
siiii ;ic iilii(|iio pciic ciiiit lainosissiiiio coil. .'iiU, oliiii 1801) coiisonal ; vcl eo
i'li;iiii ciiieii(l:ili"r. !*aiici>siiiiis airwiniictisiiiiii splialiii.ilis (lclioneslaliir : xvj
t.iiiliiiii or.iiiiincs rcpr^csciilal. I.iulovico iiia^jiio, aiitio 170l, al) artliicpiscopo
riiilippii|iiilii;iiio iilil;iiiis csl liic coilcx.

ini7.1. . . .MS. Mcttilir;iii.i(Cii>, rc:iii(is('i | siili liiictii \ s:rc
inis. . . . oiii. Ilciii Iraiici.ici I. l';irisii'iiMl)iii 11"% x s.cc.
2itlU. . lio-l. Mciiil r.iiiaceiis, \iii s.;ic. or;ilioiii's (Irceiii ot scplcin cnntiiicns, qiianim inilio
lcKiinitir (aiitiliia cdilis iii ottiliibns rerc cuncors.
Hr^jitiiiciiliiiit cxplicaiilia :
llei.iici IV iioincit ct ins îii;i piîlcrl.

It. 2308. . . . S2i.
1)21. Aiilc :iiitios ."iOO exaialtis, opliiiia' iiol:c, cl opliiiiis lcrtiniiiliiis rcrcrliis. Iilcoliac
Vcl Cjfpr. iiola, Cypr. ipi:iitiliii|iic dcs piialuii, qiioil Vanslcliiiis llUiiC eiiilt NicosiJB lli
Cypro,ci 111 bililioilicc.iiit Ki'-I:ini dcliilit, ainiu l()7l.
V. 23 0. . . . yin. Ml'llll'l-lli:il'CI|S, olllll .M:i7,irill.cils, xii s l'C.
X. 2312. . . . 555. Oliiii M'i'.;irio;ciis, iiovcm i.iniijiii oi;ilioi;os Iialicns, quibiis Nicclre commcnla-
rii acicdonl, xiii s:i'(
)'• l;i2l. . . . i;2G. MciiibiMiiaccus, XI sacc. ex Oriciile in biblioiltecain Ilegiatit , aiinn 1U69 ilia-
liis.
z. 2'.(lO. SiG. M"itibiaiincciis, xtti socc. QniliiiMlatn oraiionibus addiia sngl scliolia.
ISO). 510. C( lcl'criiiiiiis (odex, ilc (pm siipr.i (liciiiiii csl.
Iiii. 2302. . . . .S32.
.S52. Mciubraiutcits , xiii sa c. tx bibliollicca lliiraitii r.oisl:ilcrii iii Ucgiam iiin-
liis.
Ciirys j43.
543. xii >ii'C. exaraltis, cl Liiiluvii o XV olilalns a Cliiysanlo | atriartlia llitrosulynii-
laiio.
ÛIf I.NDlCES.
COLBERT. Codiccs olim Colbcrtini dcin Bcgii.
Vcl. Olitn. .niinc.
a 1. 30G2 22!) l. 57G.
3,3.
b 2. 20'JG jyi7. 528.
5.5.
c 3. 2(i0;i 1018. £i5.
5.3.
d 4. 4211 28'Jl. 977.
3.5.
5. 2776 1!M8. 529.
.S.S.
f. G. 27'J2 2.308. 547.
•i.k.
E' g. 219i 22117'. 575.

2,
h.k. 8. 1342 2301. BG9.
3.
i. 9. Gi2 19H. 632.
.').
I. 10. 'J29. 2348. 7GG.
111. 11. 4248. 2308. Sl».

5.
Alii codiccs manuscripti.
Or. 1. 7'i"' inlerroil. ttiss. Oralorii Doniini Jcfu in vico Sancli Konorali, Pari».
Jts. Go"» inier iiiss. coil. colleîi Lu.Jyîci M;ii;iii, via J,icob;ca.
31 PR^FATIO GENIiHALIS. — PARS I. 13
Pass. Coil.mss. eniineiilissimi canlinrtlis PassionxM.
V.1I. Cod. niss. ex liililiotliecu Valicaiia.
Coisl. Cod. mss. b. de Coislin, nuiic in bilil. S. Gennani .1 Pralis.
Codiccs excusi.
Ald. Aldi Mannlii editio anni TMC.
Has. basilii Sclinliasla; leclioiies.
Bil. ISilliiis, Billiaii.e eililiniie*, ac locliones mss.
Hoil. Bi)illeianus coilex iii Moiilaculio.
Coiiib. Ciiuiliefisii lccliones.
1^1. Ciel. Elias Crelensis.
Gab. Caliiieiii lecliones.
lleiiis lleiiisiîiii coilicis leclinnes.
Ilerv. Hasileensis eililio apud llervagium, 1550.

Lenv. Leinenklaii edilio.
Moiil. Moiilaciiliiis.
Ox. Oôiiiciisis coilii is leclinnes npnd Monlaculiiiin.
Par. Parisieiisiuin edilio 1009 ac deinccps.
Sav. Savilins.
Sancig. Saiirigyranensis eniendalinnes.
Scli, Anilreie Sclioili iii Mniiiaculio Schedx.
Syr. Syrleii inss. in Bill. lect.
Th. Coilex niss. D. Tlionison in Montac.
Till. h\). Tillenioiiliiis.
Tr. Codex niss. S. Trinit.ilis .ipnd Montac.
Vaq. Vaiiueiii coJcv in iiolis Parisiciisibus.
Hi siint liijri niJijoris moinenti, tam raanu scripti, qaara excusi, quorum suljsidio
novam Gregorii Operam cditioiiein udornare, inceptunique opus et diu interruptum
proscqui et ybsolvere tentavimus. Mullo plures codices maiiuscriptos evolvimus, quorum
sericiu integram ibi texere ionguiu fuisset: praecipuos designare satis visum est; ciBteros
acervatim generali nuncupalione in notis appeliavimus, maxirae dum in eamdem lectio-
iiem convenircnt. Optimas quasque ex omnibus variis Icctionibus selegimus, nasque vel
textui iiiseruimus, ut corru[itis mederemur, si eas in contextuiu referri vulnus postu-
lavit, apposita ad marginem nota quss lectorem emcndalionis commonefaceret, vel in
naargine inforiori subjecimus. Sunt aliquando longiores nol.-e, cum explananda difriciiltas
occurrit, vei spiiise, quas sibi non recidi lector eegre fcrret. Oriitionum, qiiae ordine
temporum collocaiitur, fronti prasfixse sunt admonitiones, in quibus tempus quo liabita
qiiaeque est astruitiir, et ar£,i)mentum exponitur. Exspatiantur illaj nonnunquam forlassis
longius, sod rei gravitas, vel ditlicultates, qnifi intra iiolarum angustias concludi vel
dissolvi non poterant, brevioribus esse non permisit. Orationes in tapita, sou numeros
divisaj, ac leaiporum ordine sunt collocatffi. Jiiniitus aulem earum numerus, nedum
auctus : quijipe ex illarum numero rescctas quatuor, inlcr s()uriDs fetus amandavimus.
Geminas quoque ad Cledonium litteras, et unara ad Neclarium ex orationum classo
reraotus, ad propriam sedem intcr epistolas revocavimus.
Tandem dcsinam, postquam virorum doctorum, qui amicam porrexerunt ma-
praefari
commemoravero. Primus seso ollcrt vir e Rcgia iiuiiiismatum, inscriptionum,
iiuin, odlcia
bumaniorumquo littcrarum Academia clarissimus, ejusdemque rpaii.[xa-:Eu<;, D. Dupuy, in

quovis scientiaruin gcnere et lingiiarum, maxime Graecae, versatissimus et peritissimus;
qui non pcrfunclorie, scd diligciiler ccnsoris vices agens, singula prout subjccta prelo
exibant folia, niliil cunctatus, ea lcgcro solitus et expendere ; atque ut vir ille bonus
et prudcns, do quo Horalius, culfiabat dura, mulaiida nolabal, ambigue dicta arguebai,
parum claris addere lucem monebat, ctc. Quantum ipsi dcbeaiuus vix dicere, iieduuj
gralias, quantas deberaus, possimus referre.
Vigilanlissimi et doclissimi Rogi.-o bibliothccfe curalores, D, Cnperonior ct D. Bejot,
ditissimum liunc thcsaurum peramantcr pro raoro rcseraruiit; nec modo uli pcrmise-
runl, sed el raanu exaralos codices, quos vellem, ad nutum benigaa nianu suppidi-
larunt.
Vellcm nic ego cunctis, qui suppetias contulerunt, imprimis bibliothecarum prixfectia,
non lantuiu Gallicanarum, sed ctiam exlprarum, grutcs pro suis in nos benelitiis diijnas
rependere.
53 rn.EFATlO GENr.IlALIS. — PAUS I. U
Einincnlissimiis cJirdinalis P.issionwus, qui duiu vivcrcl lilloras amabat cl fovcb.it,
lilliTis i|)so ornatissimus, liis iiostris favebat studiis, ut ariîiiiu-iito siiiit |iliircs dalo) od
iiostrum Frniiciscum Lnuvarduin et PriKieiilium Maraiium lillerx', (|ii!l)iis projicnsa in
fios noslra'iiie sluilia, ac contcstata liiiiiiaiiilas, et ainor lillcrariiiii, (jiias ipsu ikhi colero
soluni, scd ornnro studcbat. Pcrniultns cx variis codicilms niaiiu scriplis, iion laiilum
sufc ipsiiis bibliotlicc;T), sed ctinni Valican.c, lectioncs varias, tnin oialioiiuin , i|iimiu
cpistolarum, aiquo cliam carniiiium dcscribciidos clcjânler, ipsisiiue niiUendas curavit.
Ad opus strenuo ngendiim coliortabatur, signilicans summiim pontilicein (is crnt folicis
nieiiioria} ncncdictus \\\) in mat;iio liujus editioiiis esso desiderio, cl Sanctilalein Sunni
una secum dc illo o|icre freijueiilcm liabeio seriiioneni.
Iiisignis abbaliffi S. Germani biblioiliccarius, c cliarissimis nosiris sodalibus uniis,
D. Palcrl, ev plurilius codicibus scriplis manu, noii tanliim S. Cermaiii, sed eliam Uctîfc,
Claiomoiilaiiaff, etc., varins leclioiies, el (piilem elcgaiitissiina nianu et say.iciler descriplas
libcraliler subminislravit D. Prudoiitio Maran. Alias (luoiiiio aller e rioslris, a se desci iplas,
D. Andrcas Brion |ieranianler obtulit.

Ni'0 laciliiiu rcliii(|uniu dileclissimiim soilalem D. DaiiiciiMii F.ablj.il , (|iii (lilij,'enli
et iinilU) laboro iiidiccs locuplclissiraos odornavil, iiec I>. Dioiiysium troiivf, qui
nu-nda lypoLjraphica corrigondi iibonter in so curam siiscepit, ct opcrain studioso
proscculus csl. Jam faxit Deus ut noster liic (jiiaiiliilusciiinpie labor in usus cedat
Ecclesiro calbolicae, cui quidiiuid fecerim tolum consecro, quidiiuid scripserim tolum
suliiiiillo.
S E C U > D A P A R S.
DEFENSIO GREGORIANA.
§ I. DEFENSIO GREGOnil ADVLRSLS TOI.IILM. .
Plurcs non tanlum cx lielerodoxis, qiiod niiruni iioii esl, scd eliara ex Calliolicis, Grc-
imo cum conviciis lacessere, calumiiiis alquo eliam fal-
;orio paruin roiiuos so pr.-cbueruiit,
ds crimiiiibus iiisiraulare ausi sunt, quoruin pclulanliara frangere ot conlunielias j;jvol
Glundere. Sinsulorura tamon calumniis et dicteriis in Gregorium refellendis non iiuino-
nbor. .Missis igilur DallKi, Clerici, Dasnngii, elc, sat crit Tollium rjui eos imilalus est,
:aslii;are, et diluere qmc adversus Gregorium falso ct inverccundo scripsit. Is quidem iii
icriplis Theolojri vcrsalissimus, sed in auclorem iiiiquissiraus, lam niuila liuc tam-
illuc,
luo iiijuriosa viro sanclo sparsit in argumenlis et notis quorumdam oarminuin, (jiiaj
pse vulgavit anno 1690, ut oiiiiiia prorerro lon-Mira forct proocipua tameii ueiibare, et :
alsa oslendcre, animus esl.
PrJrauin quidem in argumento, sive (tcaiisa scripli > carminis, quod Gregoriiis « de se
pso el adversus episcopos » coiiclidil, quodque Tollius Gr.-eco primus vulgavit, sic amaris
alibus poclara carpit : «Cum vero omiii vita, lum el cultu victuque raonacliuni polius
everissiniiJ) inlegritatis, quam tanlffl dignilalis ogoret ac referrel ejiiscopum ; ad Ik-ec el
iltiorcsob erudilioiioni dclensnmquo SS. Trinitatis doclrinam spiritus gerero vilerelur,
liccronianKquo imhecillilali allinis, ut ille consulnlum suum ct expulsuin urbc Caliliunm
iinnibus laiitum noii lioris raeraorabal, ita et ipse contusos Arianos et suam Triadcni as-
iduo pr.xdicaret, iugeiilera sibi quorumdam suoriim presbylerorum, nliorumquo episco-
lorum coiillnvit invidiara ... Sero sajiiuiit Pliryges. Gregoriiis, qui promplissimum huno
ssensura non exspectarat; propria so coplum videns ingenuilate nnimi, quanquam staliia
ncti pu^niiebnt, pudore laracn adductus, in scntentia perslilit Hinc slalira nata! hm . . .
|uerel,-c, liinc iil.-p, ut ila dicam, lacrymne et cccteri llireiii, in quibus el palientiaiD, et
uimi robur, ac raoderalionem in lam probo viro desideres . . . Ciceroneui sane nemo
35 PR.CFATIO GE.NLRALiS. - PAH;: II. 58
melins expressit vitaj moribiis, eloquenlia, fortuna, usque iu exsilium ; et In exsillo, uter
luollior vix quisquam dixerit. »
Neque vero his contenlus Toliius, Gregorium aiiliuc gravius perslringit in notis ad car-
mina a se vulgnta. Ad prirnum vorsum carrainis adversus episcopos (p. 4) « Est in liisce :
vii-, inquil, sanclissimus aiiquid humani passus oplimi quidem consilii nl(|ue volunlulis, ;
sed in ferondis injuriis aliquanto quam oporlebal raollior, rainusque a conviciis el acer-
bilale, quae Ciiristianum dedecct, temperans. » Quin et liffic scripla esse dixeriil Tollius,
Bucto ex poenilentia et adversariorura ludibriis dolore, irrilalique inde in hanc veluti vin-
diclam negri jam nirais animi periurbalione. Ad versum 18 ejus.lem carminis, ubi ait Gre-
gorius : «Neminera in iis quai dicam indicabo; attamen », iiiquit ToMius (p. 5), « id c.ir-
niine de vila sua impigre et peracerbe fecit ; » id esl, nominavit. Addit insuper Tollius
(p. 6) : « Ita exacte iis designatis, quos perstringil, ut norainasse non opiis fucril ; sed et
alibi Maximura nominat . . . ejus comara adeo salyrice exagilat et adeo aspere, ul nihil su-
pra. Quid ? inquit, laqueura proponere iuiniico ad suspendiuin, ut niliil de conviciis islis
dicani, liominisne est Cliristum sectanlis? Non videlur. Denique » ad carminis 5, vers. 1,
(p. 84) « Ciipistrura ori suo imposilura, proereptaraque docondi publice facultatem Grego-
rius gravissinio tulit et. . . . acerbis queslihus deplorat ; ergo nunc in adversarios suos,
qui euni nialis urlibus ad e|iiscopnlus abilicalioiiem compuleranl, salyrice invehilur. »
Gregorio aequior non fuit Dupinius, qiii de eo lalia scribero non est veritus (a) : «Gre-
gorius quidem piissiinus fiiit, scd lionio piiulo minus coiisid(.'ialus, el ni'gotiis meplu'.
Tanlo solitudinis desiderio lliigrabat, ut niilli), qiiod al) ea relrahehat, odiîo diii fungi
posset. Aggredi res urduas, ranxiûe susceptas relmquere pernix. Cum tres efiiscopatus
liabuerit, ne unum quidem legiliiiie hiihiiisse dici potesl. Ingenio erat Grcgoiius mnroso
et salyricn, et ita ad jocandum prociix ut neraini parceret, ac ne quidem e|)iscopis, qiiibus
eratapprime infensus. Ita, quem im[ienso prius laudarat, Maxiiui famam atrisadmodum
el ad sluporem infuscavit coloribus ac denigravil. »
Vellem ut eruditi viri qui hcec de Gregorio senliunt ct dicuut, nomina eorum, quoruni
famara maligno dente prosciderit, in medium profcrreDl. Nam quod speclat Maximum,
quem unum 0[)ponunt, nihil moror. Inlerea vero nohis fiis est his conviciis et culumniis
pmnia Gregorii 0[>era tam oraliones, quam C[iislolas et carmina opponero. Leganlur, in- ,
quaui, orationes, maxime quas iiabuit de raodeialione in disputationibus servanda, elc.l

Legantur epislol;», in qiiihiis, velut in tilio, |iareiiti5 iningo resjilendet. Ihi liberales joci,
jucundissimus in jocando Ie|)os, arguliic merae ac veneres, sed satyrie nullic. Leganlur e|ii-
slolae ad Theodorum et ad Theoctenum (6), quorum iram, desideriumqiie vindiclffisuo

ipsius exem[)Io comi^rirail. Legantiir etiuin carmina (r) : legantur, iiiquam, vel ea i[isa
unde calumniandi nnsam arripiiit ToUius. Hanc sihi statiin regulum stiiluit Gregorius :
,
« Conviciis quidera cxagitare fiis non est queinquain ; et iit lioniines ciincli ah eo ahhor-
rent, ila peculiaritcr i()se viliiiiii lioc oJi. » Vei, ut i[)se verlit Toliius (|).5) : « Neminetn
vero in liis qua) dicam, indicubo, vcritiis iie queMuiuain caluinniari videar ; quiT res et per
se illicita est, et mihi piae priuiis exosa. Non enira queniquain designaho, no [iroferre vi-
dear iii lucera qiiae occullanda eranl. » Et [laiilo post ((/) : « Et quinaiu sint mali [lalebiti
deinceps, uhi meam orationem 0|)[)ugnans manifeslo te tuinieli|)sius accusulorem decla-,

raveris.» Nimiruin, ut cum Tullio loiiuar (e), « ego nemiiiem nomino. Quare irasci iiemOi
luihi poleril ; iiisi qui ante do se voluerit coiifileri. » Quae veiba llieronymus ad Nepolia-j
num {/) de clericoium viliis et ipse dis[)ulans usurpat, ut ad Uusticuiu [g), ex [irologoi
iibri tertii, IMiifidriana : «Qui generalem de vitiis disputationem in suam reterunt contu-!
meliam .. . suam indicant conscientjam ; » vel ipsissimis Phffidri vcrbis elegantius, « stiiltcj
iiudiihunt aiiiini conscientiam. » Uiulo Ilieronymus conlra Ruftnum generaliler iironuU'

liat (/«) : « Quando sine nomiue contra vitia scrihitur ;
qui irascitur, accusator sui est. »
(ri) nibl. ec(:li's., 1. II, p. 655 («) Pro lege Miinil., c. 15.
ib) tiiiisl. ;il. 81 t;l li)8. 1/) liier. rp. 55, I. IV, par. n, p. 208.
(c) t;,inu. d(; seipio cl ajversus episcopos , V. 10 ('/) lil., ilfiil., episl. 95, p. 771.
el »f'|i|- " (/;) /t((ii. /iiiY., lil). I, I. II, piiil. rj, p. 3(;i.
(d) Vcrs. 29.
S7 l'li.f;rATI() CLNF.UAl.IS. — PAUS II. r,8
Conlicescant iîlur olqiio eruljusc.iiil, iiiii ('irei,'orio criiiiiiia lnrcruiil, qiim oi' ral, i;! a
quibus « poculiiiriler abliornliat. 1 .NtiuiiJiMii (iuuiui|uaiu coDviciJs, vel snlyris lacossivil,
iiec iiisi gL'ii(!r;ilis ejus do vitiis u^l (iis|)ut,ilii). .Vt niuiiiiinvil Mnxiiniiiii, inqiiies (^)iii(|ni
riOiiiiiiassut rroteuiu illuiii, lu|niui, Cliristiiini orbis loliiis fiibul.Tiii, iioluiiiiiue [icrlurba-
toreui? Uocciiio deiiiuiu cst (Jciiii^rare lioiniiiom 7 Hocciiie faiuam cjus nlris adinodum el
ad slu[)orem coloribus iiifuscarc ? Iiiio vero, iiui tnli.i f.dur, nivem as()(Tgit ni^redine, ut
jlutiio|it'iii liivet; ct viro saiirtissiiiio inriimiam iiiiirit, ul perdilam im|)io famam reslituat.
Quid qiiodlongo graviorn do.Maiimo relicet (jreôrius?
Verum (a) « cacleros ita desigiial, ul nominassu non opus fuerit. » Fatcmiir id qiiidera.
Oua vero caulioiie, quiPso, atlciidas. I'rimo naiiKiue, ne in episcopnlem ordiiiem dici^ri.la
derivarenlur et reduiularent adiiionel (.ircgorius : « Noii omiiiiim, iiniuil (b), meiiiioiieni

fuciam . . . Nam raullos eliam novi, ue quibus loquendum est honcslius. Veruin iniis()ui3
improbus esl, el (.lusquam improbus, viiici su domarique palialur (c). Mali quidquid est
vuliK^rabit ornlioiiis (^ladius ; imo sicarios et liomicidjis, (jui falsis seriiioiiibus ahpie fl-
gmerilis, » pastores ipsaniquo doctrinam iiilamai.les, « iiiiioxium ai:iiiiarijm sanguinem ef-

fundebaiil. » Vcrbo dicam, liipos (lastjrcs inseclalur, doclorcs siiiirios et adiiltcriiios. Pu-
lasiio vcro nunquom licere, laudabile iiuiiijiiam essc, ovinaiii |iellciii ac lorvam iiqds do
traliere, ut delecli cognoscantur ? « Si roi()ublic.X' inlerest cognosci malos ; » jirofecto in-
tcresl Kcclesia?, miiiiis calbolicos, faisosque (lastnrcs cogiioscere. Kl qui larvam dclraiiil,
iil co;îioscanlur, iic macleiit ct furcutiir, is laiuialiilis cst.
Id pra3stitil ("ircgorius, i]ui poslli.ibito (iriviito coiiimoilo, (leiiclil.nnliii m snluli aniiiinruin
Ecclesiw(pi(j totius consuleiis, iii iiiijirobos et vilia calaiiiiim slriiixit ; niliil iiisi cl aiila-
lcm, nisi pacem S(iirans [d]. Isla lleiis (lOliiis non- (lunm mordens scri[isil; imo « ludens >>
nuiKjunm, (]uia ridiculuui acri rcs fortius ac mclius plcriiiiKiue secare noveral. Mirop
virum, alioqyi iiigeiiio (lerspicaci, lusum iioii intellexisse, ubi Grcgorius, dubium docoma
quid fiiciat ac [iro()cmodura des()firantcm cynicum (ingens, sermonojain liitum ei (.rover-
bium leslive suggeril : « Reliqui libi prretcr malam crucciii jam video nibil. » Quis vaiiarei
Tollii {e) exclarantionem risu non exci[)inl? Cui, iii(|iiam, risuin iioii inoveal lirec vorboruirj
Gregorii occe()lio? « Quid ? Laqueum |)ro()onere iniiiiico ad sus[)cn(iium, liominisne est
Cliristum sectaiuis? » (luis eiiiiu milior Gregorio? Ctiamsi scii()la laccrciit facln, i(isa
Maxiiiii liistoria, acla concilii, sicarii, Ia()idcs quos exce()il, ncc qucmquain ulcisci [lassus
est.
In liis qua! objiciunlur Gregorii cnrminibus, niliil, aut fero niliil quod in Apologetico
suo el alibi passim ad (lopulum orationibus iion re[)erialur; imo niliil ([uod iii suis Desacer-
dotio libris noii scri()seiit (laulo [lost Clirysostoraus. Non igitur animi « imbecillilatc, b
iion t iBgritudinc, »-non non abdicali « [KCiiitcntia » e(iiscop2-
» imposili ca[)islri » dolorc,
lus, qucB nulla fuil, iila conscripsit Gregoriiis. Figmenta lieec suiil ab helerodoxis |irolii:a,
malc n qiiibusdaiii Calliolicis re[)etila. .\pagc ergo, Tolli, lc()i(lnm li;iiic lu.niii, imo injurio-
sam in Gregoriuiu coiuîaralioncm, (iiia Thcologura cum Ciccrone componis; lioc est, « ila
nnirao perculso elabjcclo, ul sine sermone ullo.sinecogitatione ullnjaccret, » ul«(/"j meiilis
errore lciuri » vulgo crederclur ((/). Quid conlers violenlum coaclura Tullii exsiliuin, ciiin
voluutnria Gregorii, et ex(ietita, al()uc etiam extorta ab iuqieratore, el omnium iPtaiuiu
admiralione digna , Constantino|)olitaii.-c siidis ,-bdicalioiie? (//) QuiJ pueru-ji lar.-
tum non ejulantem, et llclibus, iie scriberct, « impedilum, » cum allilcta el glorioso <r coii-
fessora » componis(i)? Legesis omnes ad Atticum epi.-lolas, qii.T libro terlio conlinenlur,
Liviique Ilistoriarum librura cxx, et luoe le pudeat comiiaratioiiis.
Dcnique qiiid nmbitiosa illa Ciceronis et usqueijuaq.ie fusa jactnnlin, cum assidua.cum
modesla, cum necessaria ct rcligiosa pricdicalioue Trinilatis? Qaid (^hrlsti ad llelial 7
(o) Toll. not. 3(1 V. 21 carm. l, p. 6. Ad Aiiie., \\'.i. iii, episl. 2.

{()
•
(/') Vci-s. '23 olse^n. (r;) Ibid., <"P- 12.
Wr.Mrdi. al. 1-2, V. 1-2, i;>-17. (/i) ll.i.J., e(). U.
(t)Vcis. 930.
^ W . 1
..
59 rn.CFATlO GENERVLtS. — P.VUS II. iO
Quid liic Iheologo sanclissimo cum oratore profano? Quid huinililatis Christi discipulo,
cum lurpi ct abjocto glorire iuancipio, quem gloriolam, verilalis dispcndio, corrogare non
pudel? Ardeo, inquit epistola ad Luceium (a), « ciipiditate incredibili noiiien ut
nostrum illustretur, et cclehrclurluis Itaque te plane etiam atque etiam rogo.ul elorncs
ea vehementius etiam quam lortasse seiilis. amorique nostro plusculiim etiam, qtiam . . .
concedit veritas, largiare. » Itera ad Atticum epistola 58.« Epistolam, inquit, Luceioquain
misi.quares measutscribal rogo, fac ut ab eo sumas ; valde bella est ; eumque ut approperet
adhorteris, et quod mihi ita sefacturum rescripsil, gratias ngas. » Quis tulerilcum homine
tam glorioso Gregorium componi? Nequidem ratione eloquentiffi comparari posse conce-
derem. Argutum iianKpio, acutum, et plane laconicum scribend: genus, sectatus est Gro-
gorius; Tullius vero, ut scribit auctor (pag. 78), « obslelricis aiiimorum » Edm. Riche-
rius, « Asianum ct rcdumlans » potius qiiam atticum et pressum airectavit. Iii Dialogo de
oratoribus,«cliiiubem
ct enervatara Ciceronis eloqucntiam » vonatBrutus. Diuliiis forsan iis
immoror, qu;R ridenda potius et contemnenda, quam serio erant refellenda.
refellendis
Verumtamen cum lectores nonnulli sint, quibus plus religionis qiiam scienti.e inest, et
quorum conscienlia inlirnia ac timida hcdi posset carminibus adversus Maximum el
episcopos scriptis; juvat hos ex animis scnipulos evcllere, quinam illi sint episcojii, quos
exagitavitGregorius, ostendendo; ul merito e.xa5itatos, atque etiain dure increpitos, quili-
bet intolligat.
Priino quidem nemo nescit correctionis fratern<e praeceptum esse tam in veteri quam in
nova lege « Noii oderis fiatrem tuuui, » ait Aloj-ses % « sed publicc argue illum,
:
ne habeas super illo peccatum » Matlh. xvii, IG, 17 « Si autem to non audierit (frater
; :
tuus), adhihe tecum adliiic unum, vel duos tostes.... Quod si non audierit eos dic :
Ecclesiae. » Quin etanlo legem scri|>tam, naturoj vi et charitatis, eo quisque olilcio teneha-
lur, imiirimis pro^posiii, parente.s, magislri, pastnres. Ab i|)sa enim naluia et charitate,
qua proximi salus nohis conii esse debet, hujus prrecepli necessitas fluit.
Potest itaque, atque eliam dehet ct tonetur, qiii scioiitia, dignitate, et olhcio eminet^
arguere peccantcs, « dure » etiam inlordum « incrcpare, » maxiine « utsani sinl in fido\o
ut vitentur improbi », idque nominatim ul discipulus, quera diligebat Josus^; vel gra-
phice, ut apostolorum Princops ' , ac Jud. ', perslringero, atquo etiam |)ublice Iraducerc.
« Manifesla cnim peocata, » ut incjuit Gregorius altor et ipse Jlagnus (h), « non occulta
correctione purganda ; sed paiam suiit argueiidi, qui palam nocent.» Apostolo prfccipiento :
« Peccantes coram omnibus arguo " : » qiiod Christus docuit et ft;oit, « acerbo et amare, »
nt ait Augustinus (c) « sed amando,

; » quos arguobai Judaeos. Hoc a piui)hetis ot aposloiis
fgregie priBstitiim nemo nescil.
Ecclesi.-e ccrte intorest « hypocrilas, falsos propnetas, » lupos suo ovina peile latentos
dignosci, ut in odium addiicaiitur et fugiantiir a simpliciorihus, iil uiMiiini iioceaiil (rf).
Hffic omiiia charitalis erga proximuiii, erga Deura el Ecclesiam , otlicia fuere in Chrisio,
in Joanno, in Sto()liano, cui « lingiia fe.-ox, lene cor; » qui « sniviobat et amabal. » Haec
ctiaminTheologo aliisque viris sanclis, quos aliquando Dei gloria, zolus domusDei, immi-
iientia simplicibus mala, oppn ssa calumiiiis iniioceiitia, religio, acrioribus verbis impios
exagitare compulerunt, cliaiitatis olhcia fuisse duliium noii esl.
Nunc qui et quales fueriiit ejiiscopi, quos Grognrius in carminilius exagilat, et quce
facies Ecclosi.G totius fuorit, dicamiis (c). Tlieodosius magniis aiino 380 sacro foiite ab
Ascholio Thessaloiiiconsi episcopo luslr.itus « aurcum ad populum urhis Constantinopoli-
tame » edictum dedit, quo sancivil « judicaiidos j^lectendosque iiferelicos, » qiii « qu;)m
poiitifcx Damasiis Potrusque Alexandri.T; episcopus sequehantur, liJem iion amploctcreii-
lur. bTuuc itaque in palatium redeuntc ac dominanto calholica lide, ad eara quoqiie redic-e
' Levit. icix, 17. » Tit. 1, 13. ' II Tim. ii, 17; iii, 5. Mll Junn. 9. ' II Polr. ii, 1 sqq ' hid. i.
* 1 Tiiii. V,20.
C-cpr.. I\p. fiim., lil). v, op. \'j. (tl) Aiip;. sorin. 31.^, lom. V, p. 12;2.
Sa)
&) (i.c-.M.i^ ,P|). |7,lili. XIV, i.);ii. II, pajj. 1230. (<>) Socr., lili. v, c. 6; S.iz., lilj. vii, c. 7 ; Cos!.
c) Aug., gcriii. 517,tiKii. V, p. t-270. Tlieudos., lil. 1, li-g. 2. Gulliur.
»
il PliyERMIO GKNKIIM.IS. — l-AU'^ II. «

Cl aiilici prfpsulcs, (jiii c\ jiiiri(;i|iuin lavoro lUfliniuo ['uiiiJuli, oinni facilo venli) (ioclrinn)
circuiiilnli, duliio uiiiino ot liJo, ini)incnlo liiic ilhu; ini|iolioljanlur : « Misora, inquil (jn-
tjorius (a), ot aboniinanda vilas ludiljria: (luoil (idom nllinet, pnrtoni in ulraiii(|uo iiaiali,
iinn I)oi loguin, scd loni|inriim ohservantos. Kuripi doclrinn», liinc indo reciproco llucluanlis,
ailiilalorcs, dulcia inulioiuiu vonona, p.irvis looiios, al rorum polionlihus caiies. « In c.ir-
iiiino De lita sim « alcatores » vocat hos cpiscopos, xyCiTra! , chauijoleontos, xauaiXsivitov,
Talos c[iiscopi, (iiii iiitor .Vrianos ol Calholicos uiedii, utriijuo [larli, [iro temporuiii
ralioiK',so vonditabanl, ah Ecclesia cuin Cjiiscopalus dit;nilalisi|ue, (juam ohlinuorant,
honoro ot gradu siiscopti, im|irohorum jaiii e|iiscoporuiii ita luimerum auxeranl, ut honis
C[iisc()pis, atijuo otiaiii in coiiciliis aliijuuiido |ua'valoreiit. lliiic illm (irogorii, ([ui zoliiiii
ct indignationom conliinTo iuui valehul, justro quorela'. Hiiic suiiiii ip»ius, vol suo [idtius
iioiuiiio, collogiirum iii s;iccrdotio fncilituloin in hujiisuioiJi e|ii>c()pis adii.illeiuJis dojdorut

liis vorhis(/j) :« Projiosuiiinis vocopr;ocoiiis, |uo forihiis saiictuarii oiiinihus doiiuiiliavimns :
Ingrediatiir qui volel , his licot, aut otiam saspius lidoin , pro occasioiio, mutaveril.
Adost toiiipus luiiiiliiKiruin, ncmo nhoal niliil oporatus, » elc.
Qiiis(iiiis hioc ct uliasiiiiilia in aliis (iroûrii caiiiiinihus logerit, is [irofoclo intellijêt
iiuinaiii fuoriiit ojiistoiii, ilo quihus tncero noii [iutucrit, noc dohiioril. Excusnnda) tum
pr;i'postoriO honiîiilati ac facilitati tulos o()isco|)OS adiiiilteiidi, Aloxandriiiio sjnodi anno
'Ml liubita), vcl certo Atlianasii do rrcipiomlis liioroticis docroluin procul dubio |ir;otoii-
dobaiit. \(i'iiiii, ul obsorvat Aiinuliiim ciiiiiioiiiissimus |)aroiis, Aleiandrinis Patiihus

amuaiia rutio, quod miilti|ilox illorum, » (jui roci|)i juhebantur, opiscoporum « numoriis
ossot, qui in concilio » Ariininoiisi, vol iiosciotitos, voi coacti, .\riiiiiis consonsorant ; i|)si-
que, qui ah Arianis jiarlibus tuiii rodibant, siiicero verilatis amoro odiO(|Uo |ieilidia',
quippo qiii sub Juliiino Apostalaud id uddiici vidcbantur. Pra;leroa, ut ait Ilioroiijinus (cl,
« liuic assoiisus esl Occidoiis; ot por tam nocossurium coiicilium, Salanx" fuucihus eroplus
est miiirJiis. »
Longe veri) dispar ralio sub Tlioodosio, aliaquc Ecclcsia3 fdcies. Ex iis onim oiiiscojiis,
qui spo vel mctu rodibaiit, [iloriquo omncs ab Ariaiiis, Conslantio inorluo, descivorant,
fisdeiiuiui' ilirum soso adjuiixorant sub \'aloiito, « his ac sffipius, » ut ail Grogorius,
« tidoiu mulaiitos, ot alearum instur, »aul arundinis momenio vorsati. Unde facilitas illii
e|)isco[)Os la[)SOS ri,ci|iionHi, qua\ liioronymo tosto (d), laudi Atlianasio quondam, vilio
prohroque tunc dala ost Pelro Aloxandriiio praesuli. « Orffisto » ei concilio, inquit IJaro-
niiis (e) do concilio goiiorali Conslantinopolitano |)rimo lnquons, fucrunt jiluros ex illis «
qui aiiloa, Vah;uiis tcmjioro, jiulsis ortbodoxis, Arianorum favore, vacautes sedos acco-
poriinl. Hi eiiim tcmpori inservientes, sub culliolico imperatore a^que calholicaj fidei
dffoiisoros so priobuero, cum antoa vel gratia ducuiii oxorcitus, vel favoro aliorum ma-
gistratuuiu, in o[)iscojiutum omiiiiio licel indigni nihilominus irrepsisscnt. Be quibiis
omnibus fusius ij)so Gregorius Nazianzenus. » Hajc Baronius, qui, exjiressa Iioruui ejii-
scojiorum imagine, sic prosequilur (/") : « IiitoHigis, puto, quales, excepiis paucls, tunc
esso solorenl ojiiscopi Orientalis Kcclosiio quomodo fidein habore consuevcrint pro ra-;
tione temporis mobilom, et uonnisi ad privatum commodum accommodatam. Cujus qui-

dom rei non Grogorius duntaxat, sod ct IJasilius suis scriplis locuples teslis accedit, ut sno
!oco sujierius est deuioustrntum. » Alios bono tnultos adliibore testes, maxiine Chryso-
stomuin et Hioroiiyiiuim, potorat Baronius ;
qui, [lostquam narravitquam malo aliiue in-
digne Gregorium habuerint : .(Ex his, inquit {g), disce alia, nerape quam vera sinl qua)
iii eodem Gregorius conscripsit.
Id quidem optime et apposile auctor eminentissimus. Nam palam, vivis illis ot auaioii-
(a) C.inn. 1, Toll.. v. 331-338. (d) Chroii. .in. 371.

'
(6)(::iriii.l De vila sun, v. I7--27. (<) Aii. 351, § 22.
ic) Dial. adv. Luci(. , loiii. IV, part. ii, p;)g. (0 § i^).
562. (y) § S2.
PiTROL. Gr.. XXXV.
43 PR.'EF.VTIO GENEUALIS. — PAtlS 11. 44
tjbus, vales sanctissiraus vcra so dicero proressus est nec quisquam ausus est conlra-
dicere : ''-^ ffT><55ps
XP^^P'-^' ^''^^'''i
'^'^ r.^rj-i-.i.-.y.:; ! Bof,30[ji' ou lieuOY] [xb/, oux T.ocata 51 (a). « Qiiam
jndisuos liabemus anlistiles! Elatiore quidem voce dicaiu, non falsa quidem, sed audilu
iion jucunda.» Si vera hacc sunt, ut vera essocopstat; quis tam gravia, tam aperla Eccle-
sia3 probra atque scandala, simpliciorum dispendio ft periculo aniraarum, tacenda audeat
asserere? Quid? quod mullo pejores adliuc eranl illi, de quibus loquitur Crcsorius? Nam
de iis Gregorius pleraque tacct. Maximus, qui cane pejor et angue, ac vipera labulosa,
quffi se foventdju in sinu enecavit, omnes facile sceleribus, iisque publicis, ct impuden-
tia superabat. Ipsi non diffilentur adversarii. Uade mirari subit, cur Tollius, qui iiuic
monsiro parcitum vellet, Juliani Aposlalee non eliam conlra Gregorium defensionem
ausus sit suscipere. Verum, quod ausus non est Tollius, audet clericus, quod mirum non
est; imo e Calliolicis, quod luctuosum valde, sunt nonnulli, quorum iiomini parco, qui
Aposlalae advnrsus Theologum patrocinantur, atque Juliani laudes preedicaro non veren-
li!r.
Plures otiam ex orlhodoxis episcopis viliis gravibus laborantcs, quorum minimum erat
« ignorantia, quaj ipsa maluui est quidem » [b), ayvota yip xaxiv [ikv, alV Tjffsov xaxiv qui vix
baplismo expurgati,» priora vitia,»((j xi t.^V^ x.axd, virlutes nullas ad episcopatum affere-
banl. De habet Gregorius ('/)
liis sic : « Pudet nie quideui dicere quo pacto res noslrffi
cumparatoe sint, sed canam lamen. (e) Cum ordinati conslitutique siraus viriutis doctures,
omniura malorum officina sumus. [f) Antisles facili momento reperilur, qui niliil antea
praesliierit, et novilius ad dignilalem accedat. [g) Res divinfe modo sunl jactus alearum,
cuboruuKiue.... munere fungons, jus fasque venale habebas
(h) Heri oratoris nunc ((')
autem subilO'judex el Daniel factus es (j) Ne veslimenlum quidem tam facile mulare
quis queat, ut tu mores mutas [k) Heri Siuion Magus eras, liodie Simon Pelrus. Heu
nimiam celerilalem Hou pro vulpecula leo prodisli.» li sunt episcopi de quibus in car-
! !
mine De vita sua scribit (l): «Hoc brevissimum dari iôlest pmeceptura, et optiraum ne
salute excidas documentum, ut qua illi jirffieunl, ne sequaris quorura tlironus accusalor :
est morura et cancelli alque superciliura potius quara vila hos a plebe secernunl. » Hor-
;
rida sane hffic pastorum hujus temporis imago quos ea tanlum raliene uliles dicitEccle-
;
siae Gregorius, ut,quo non eundum sit, eorum exemplo Gdeles agnoscant.
Eliganljam nunc adversarii. Vel ha'C falsa esse probent, vel contendant ea non esse
hujusmodi, qua5 acri et publica
reprehensione digna videantur vel, si vera esse
etiara ;
fateantur, quod quidera fateanlur necesse esl, ostendant a nemine unquam, ne quidem a
pasloribus, eliam e()iscopis, ila debere, aut [losse, illaesa charitale, exagilari : quod sa-
ciis Scri|iluris adversalur, et fraternio correclionis pra^ceptum evertit. Salutaris enim
[ludnr nonnunquaiu incutiendus, et peccantes corripiendi sunl, tum propriae ipsorum,
lum salulis eoium causa, quos scandalis, prava doctrina, pravisque exemplis pessundant.
«Quasi luba, eit Scriiitura '", exalta vocera tuam, et annunlia populo meo scelera eo-
rum, el domui Jacob peccata coruni. » Keis ergo aunuulianda sunt peccala justaque, ne- ;
cossaria et saiicla indignatio et verboruiu acrimonia; noc injuriosus et couluraeliosus est

liabcudus, qui duris et (irobrosis incre[)alioiiibus peccalores coercot.
An vero Grogorius, Clirysostomus, et alii passira viri sancli, non noverant, quse illa sil
ocerbilas, quain Christus dainnat, qu.e raalediceiitia ;

quid sit alicui detrahere, quid
denigrare? Quaiu iniqui sanctorura nos sumus cestimalores ! Ab iis excrcendi zeli ct cor-
reclionis lcges accipieudoe, non a nobis damnandi, qui codem spiritu non asimur el igno-
'"Isn.Lviii, i.
(n) Adr. cjrisc. v. 357, oS8. (,;) lliid., V. 596.

(t) lnid., v. 351. (h) lliiil., v. /*15.
(<•) i.iid., v. au, US. (i) Ibid , V. 419.

((/) lliid., V. -.()! et seq. j/) lliid., V. .'.'24.
le) lljiil., v. o!J5. (li) ll)id., V. .m.

Ibit)., V. 59i. (/) Cunii. oG, 37, 38.
\i)
45 PU.F.FATU) GENKn.VUS. - P\RS I!. ^3
ramu.s iiuid sit izelaliiin csso |iio Dodiiiio Deo exoiciluuiu ", » el qii;o (lluisli.iiia iil)t'rl-is
cssu (ictiual; iîiuramus, iu(|uaui, liijct el a|i()slolus virosque a|iO:>tuiicos, iiiiu A;îiuiii
ipsum mansuetuui ita fuisso looutuiii lc;^fimii!i el auiliamus.

Non orgo culpandus, scd iaudandus (jrcgorius, qui Clirislinna liherlale ulens, aposlolo-
ruiii et (".lirisli ijisius vestiîa sccuUis, « zeio zelntus rst pro Doiuino Deo cxerciluum, u
nc peccalores diiro iiicre[>avil. Non « imprudciiii iiiiiilnni tervori', » ul somniavil Tollius,

« successorcm sibi pelivil ;
u std ardenti .u: slncero vilai privnl.i! et soliiudiiiis dcsiderio.
Non cum « slaliiii, » nec un(|uani iKcniuiil, ipiod scdeni Consluiitiii(i|iolilaiiaiii abdic.iss.M.
NulliC indo « (luarelffi, » iuill.c « lacr)iii;i', » iiulll « llireni, in qulbus potientiam et ani-
iiii robur ac iiuidcralioiiein in laiii probo viro (li;sidercs. » lA oiniii.' in viro sanclo mlr;,'-
iiinr : ;cqulorciii l.uiUiui iii Tollio rerum avslimolorem desidciamus. FiibuK'!,' cl sr.iiiiiia liicc
suiii : loiiô ali;e sunl (jucrelarum Gregorii ot lacrymarum causa>. DoIcImI, si doluil, dc-
rclictas ovcs^qiKis unice diliiêbal, iino i|uos iii Clirislo jêiiucrat filios; lios alieno, (pii
iicc aniore patreni satis, ncc sollicitudine pastorciu rclcrret tradilos dolcbat , fame , siii
(ircnlcs, h.rrcsiquc propo domiiKinti ex()Ositos. id cpiidcm, et nicrito dolcbat Gregorius.

Ilinc illfc lacrvm.x fucre : non aliunde ; non, ut inalo sanus liniît Tollius (p. 8V iii nol.)
quod « capislrum ori suo iiupositura, pr.-crcjilamquo doccndi puhlice fucuUatcin, » gra-
vissime ferrel. Nihil a veritate mngis alienum fingi potesl ; si quidem adco silcnlii lenax
erat Gregorius, ul hoc ipso etiara lcmporc, nc verbum (|uidcm pcr lolaiu Onadr;igcsiinaiu
sil proloculus ; et ad loquciulura alias sic lardus, ut ad ii vix ac ne vix (juidcm cTjoipcIli
[lOsset.
Dolcbat eliam taracn suavissiiiios sibi pra>rcptos f;iiniliares et omicos ; non niilcm S(3
verbo « captum, » ct abdicalioneiu propoiieiili cilius qu;un vcllcl cpiscopos asscnsissp,

scdeinquo Constanlinopolilanam descruisse, qunm gaiidens rcliqiiit ut argumento ; siint
plurima) post reditum scripi.T) aGregorio epistoUc, maxiino vero xciv ad Amasonium dat;i.
Si iis de rcbus dolere, iiidirftre et indignari crimcn esl, Grcgorii crimeii esse, ncc ab eo
facilc libcrari posse lubentor fatemur. Coitera vero nihil dolebat, uec rclicturum rerum
ullo tenebatur dcsidcrio.
Tantoruiu ilaque Ecclesia; , quam Deiis « acquisivit sanguinc suo ", » malorum dolore
Circgorius, noii secus ac Atlienis Aiiostoius inciiatus, pio sibi lemperaro non poicral, ne-
(] eliam debuit, ut terelibus ac teneris auribus consulerel, verilatis ac religionis disjên-
iie
nio, scrmonem cmollire. Uabent cnim molliorcs illffl elocutiones nescio quul frigiiii
tlaccidique, (juo verilali seinper nonniliil |ieiit. iMovcnt i)rofeclo alilcr jiropria rerum no-
mina, propriisque inusla notis crimina : ncc satis, si moliiier innocentia, religio, fides
defenditur ; pene deserilur, si noii eti;im proditur. Niliil veri niiniiim videri dcbcl advor-
sus liinocenliffi et vcritalis liostes : traducciuli i);daiii ii sunt, et nalivis pingendi culoiibus,
ut agnoscantur, agnilique vitentur ac fugiantur. Ilac rulioiio simplicibus tonsulitur, men-
(laciun; rcvincltur, error rcpelliiur, viiicit el triumpliat vcrilas. Non jam iminoianiur f;il-
sls criiiiinutionibus propulsandis qua; in Grcgorium congessit D. Dupin., cum el salis ex
luodo dictis refellantur, et Dupinus i[)se in sua ad 1)1). archiejiiscoiiuni rarisienscm du-
claratione, ut lemero conliclas dauuiaverit ct rcvocaverit.
§ II. PKRPF.TLM GllEGOIUI VlRtilMTAS C0NTU.4 llliVIiRKGI U,M LT M L «,IT0H; L.M ASSEaiTtH.
« Post Nicffinum concilium, inqnit* Bovcregius ^«), Siiiiidioncm,Gregorium Nyssenum
ut Nazianzenum, tam [lalrein quam filium Tlieolugum matrimonlo copiilalos fuisse, uemo
in antiquitate versatus nescit. » Ila^c coutidciiler scribere ausus est Ucveregius, nulla ra-
tioiie, iiuliaque nixus auclorilale. Tam inaudilam et insauam opinionem dnrmitniili scri-
ptori excidisse, dixcrit quis(|uis in sola tlieologi leciionc versalus fucri! ; vcl potius id a
Bevcregio scrijitum iu graliam episcoporum sua; gentis, [iro sua in matrimonium devo-
tionc.
Tale commentum nolare sat esso, ncc ullam liuic rcfelicnuo operoiu impendenaam orbi-
"111 Ucj. vi\, 11). " .\cl. XX 28.

I
(o) lii iiolis ad caiionem v aposl.
47 rn^FATIO GENFUALIS. — PAUS 11. 4S
Irurer, nisi maluin scrpere longius, el viruni clnrissimum, e Ciillioiicis unum, Murato-
rium (a), qui mirabalur olim confidenliam Heveregii, prseler quem « nullus adhuc afTiruia-
vit Nazianzenum filiuin unquam seso matrinionio obitrinxisse, » ipsius poslea errorem
amplexum fuisse cernerem. Non tamen obsolule auiplcxus esl, scd suspicalus « lieveregii
senlentiam cum verilate consenlire. » Qui etiam de Tlieosebia haec ail « Aut Nazianzeno :
nupsit, » quod « siinilliraum vero arbilror. » Ilai]ue commeulum Beveregii et praviu Mu-
ratorii suspicionis fundauienta siniul convelleiida sunt.
Ut a Muratorio incipiamus, verba, quro viro doclo fucum fecerunl, limc sunt in epi-
graiumate Theosebim, quod ipse vulgavit : rpr^yopiou [is-j-i/.rrj aJsUT^ i-p^xsw,- •

« Oregorii Ma-
gni vere conjux. » Ex his plurima colligit Muratorius prinio, Gregorii Nysseni uxoreni :
non Theosebiam id quidem optime deinde Gregorium, qui « Magnus » ibi ap(iel-
fuisse ; ;
latur, Theologum esse, cujus uxor, eaque gcrniaiui, Theosebia fuerit; id vero possime :
denique liinc epigramma Theologi esse non posse. Qu;e quidein ut penilus convellaraus,
primo statuendum, quod caput est, nullius unquam cunjugii vinculis Theologum irreli-
lum neduiu Thcosobite copulatura; 2° deinde niliil adeo impedire, quominus epigramma
,
Iribuatur Gregorio Nazianzeno 3° neque g\ epilajihio, neque ex epislola alias xcv sequi
,
Njysscno Theosobiam nupsisse. Sic Gregorium utruraque a conjugio liberum, el cffilibeiu

vilam duxisse constabit.
5Iuralorius Tlieologum ct Theosebiara raalrimonium fuisse suspicalus, Theose-
inler
biam & cum
Nazinnzeno castilatem potius, quam Ihori conjunclionem servare vo-
viro
luisse » conjiciebal mox idem « inler utrumque carnis communionem » admittil, sed ad
:
breve lempus el arbitralur « recenli huic opinioni sulfragari posse versum illum Thoo-
,
logi, ila scribentis in carmine iv de animaj suie calamitatibus Aj^ritp : Eiic.Ta yaiJLoio papjv
fuY^"' ^xTo? £6r,xa. Deinde vero grave jugum matrimor.ii a me seposui. » Nihilorainus la-
men habero assercre non ausus est Muratorius.

haec ila se Amamus virum doctumquod piaj
verecundia rem tam inauditam pro cerlo nnn allirmat.
Nos vero omne prorsus matrimonium a Gregorio propulsamus. Ipse Muratorius {b/ ar-
gumonta suppedilabit « Cur enim Gregorius, inquit, qui lam saepe ac tot verbis, vel mi-
:
nula vilffl suae mooimenta versibus clausit, hoc unum non levis momenti praeterissel, aut
tam jejunus commemorasset ? » Neque vero id tantum silenlio, et argumento, ut vocant,
negantc; quanquam id genus argumenli valore debet, ubi quid habel, quod facti vim et
locum oblinoat hic aulem habet, si umiuam habuit; cum qui rerum suarum hisloriam,
:
rion uno, scd multiplici poemate, noii obiler, sed dedita opera accurateque texere se pro-
filelur, rera tamon unam e praecipuis, si non etiam ex oiunibus prtecipuam silel, quas ad
vilai' varietates, quas liltoris mandat quaui maxime facit quale profeclo ost ,
vitao genus ot
cursus, quem Gregorius lenere decreverat.Ubi enira de gonere viiac diligendo Nazianzenus
agobal, ibi sane debuit agere de matrimonio, si posthabita oaelibc \ila ad nuptias convo-
lavit.
Neque vero eos, qui matrimonii vinculis astrictum fuisse Gregorium censent, islua ma-
irimonium collocaturos esse arbilror poslquam prosbyter creotus est. Ad coiiliclas ilaquo
Thoologi nuplias lom|ius id uiium suporest, quod ante sacerdotium ejus ellluxit. Consen-
lil Muralorius el ait (f) : « Non diu constitisso carnis communionem inter Nazianzenuri
ol Thoosebiam; sod iilriim(]ue castilotom jam (>ridem elogisse , ut sacerdolium illo iniiet,
utinler diaconissas isla cooptarelur, » Verum teui()us illud i()sum cst, in quo accurala
Gregorii narratio nulluin ullo vitae i()sius momento consistere malrimonium patitur. Ut
enim fingas Theosebiam , aliaiuve (]iiauilibet Grogorium uxorem duxisse, quid(]uid ot
quo(]uo raodo finxeris, id omno ruil ut [lonitus subvertitur disertissimis Grogorii verbis,
viiain suam describentis, ibique accuratissime ubi de vitae genere deligendo.
Gregorii parentes non i()si auctoros fiicrunt utanimum ad uxorem ap[)elleret ; parentos,
inquam,qui non modo filii votum castiiatis ac (iroposiluiu noraiil, sod oum ii)si ,
prius-
{n) Miir:it. nolociii epigr. Z^TIieoseb. a se eJiluiii, (b) Ihiil.

p. 131,15:2,134. (0 IbiJ.
iu.i ATio (;i.m:u.\i.is. - i'Ai;s ii. 50
49 I
nalum ol)l.ili.Tunt n.h-c ut « M) uloio innlris Doo sn-

quiun iiasccreUir, Dco .li.MVon.nt. el ,
;.ltni.- .s..lrinni ntn Inclis.iue sncrn) Scriplurm

c •.•. ac puer oblnliis » lu.M-it , il .iiii.icni ). I .
pn.-..-nlis volu.n nc .lcsi.l.M-ium rnlum l.ni)uil..

libris :quod ipso se.ibil (Jreôrius i«). <|ui
"
tempore sludu.l nl.|uo ctinm pr.ustitit. u (b) nevii.xit mo s.b. nm..:a

et pra-s(nrc (|uovis ,
ol cnrni vinculo injecil, simul.iue nr.lcnlom

divina^ snpienlicu oc v.tfc mo-
rnslitns, in.i.iil.
(\un' di.n potcsl lutur.-.' primili/p; .luippo qum cusln
vilfo
non
nislicnjâmorem inj.Til ; .
oircumpluclalur suum, verbis.iuo d.'Ciptnm blnndis nd

amnrn .lcgu-
in.iix'.^t, .iu;.> rorpus
Gregorius u puero copulalus est.
sln.ida a.lducal: I..TC sunt conjugii vincula . quibus
>.
conjui sapicniin fuil ac ut.iusquo

Conj.ix ipsius, noii Theoscbia, scd porpetua casliins ;
,
ipsi » injccil caslilas, .luniu in .laufras..

soiîa ct adjuirix « monaclii vitn, cujus aaiorem
ipsum (>rolcssus
pcriculo vovil, et quam tolo vit.-c tempore, quanlum licuit ac jiones l.iil,
c>t.
profcrro tcstimonia fucillimurn cssct quib.is .liuni

lunumera cx Gregorii $cri|.tis alia ,
.lullo umpiam njalrimonio coiislrictum luisso , scd ejus ,

quam nninl>.-il unico, « caslital.s
Logntur narrnlio som-

j.igo colla pcrpetuo lirmilcrque submisissc » manircstuin licrel (c).
ct in quo adtiuc pucr, iicc laineii n.lmn-

iiii quodsanclissimus doclor fuse describil (</). «
informalur, » cnslilns el
diim puer, vcrum ea ii'tnle qua boni et mnli imn;.;inibus aniinus
puritnlis
s;ipicnlia sibi \iiis suiit humana specie, taiit.i.iu.- ex ipsarum nfllatu cl coiioquio
dilectio in ror cmannvit ipsi.juc scmpor inti.-nsil, ut vecordcs, ne quid dicam amplni.-.
Un.
vidcanlur, qui dc Grn;.ôrii perjicluo caMibalu vcl lanlispcr dubitavcnnt
(e).
mcrito
non do vilffi cursu verum d.;
vir faclus Gregorius, et cum Athenis revcrsus delibcrarel , ,
J:in>
vi,., qua expe.litus propositum finem ccrlius pcrvenir.'t,
a.l
« (f) hoc primum ponit :
snncitum, quac carnis suiitin [irofundum oa projicc-

.iliin .nilii certuni crat, ac vcluti lcgo
rc; idquo lum nnasis nc magis arridcbat. »
Oiiid igitur sibi vult Grrgorius liis vcrbis (<;),« gravo jugum mnlrimonii a mcseposui?»
N.m impositum tioc onus abjccit, sed ab eo semper dcclinavil , a so ninovit, nb eo abhor-
amore caslitalis et
r.iit, vitoG monasticre. Sic gravo onus malrimonii cxcussit, tiaud qui-
demimpositiim unquam ; sed a se amovcndo nc iinponoretur. Non aiilcr Gregorius excus-
sit oniis malrimonii, quain cuutc fugi.Mi.lo quid.ini.l tioc vil.cgeiius spcclat ,
ulpote con-
Irnrinm proposito servandffi virginilntis cl vnto inonasticae vilae. Cerle Gregorius, qui vi-
t;uu mnrinsiicim iterato v.ito so amplcxurum proiniscrnl , nxorom sibi a.ljungere non po-
li rat, .piin fallerel, scclusque maximum in se admitlcet. Absit igitur ut

datam Dco fKlem
\irum lam ianctura, pictate iusignem. tantum scelus pcrpelrasse; absit, inquam, ut Grc-
goriura spreto scrvand.-c viri;inilnlis voto quo obsUiclus cra(, qui « ab utero matris sa- ,
cer erat , (]ui malris volum ac dcsidorium ralum habucrnl » uxorcm .luxissu nrbilrc-
,
niur, aul suspiceraur. Talis suspicio tam in Grcgorium injuriosa .luaiu conlrarin vc- ,
rilati.
Conslaredcbctex dictis Gregnrium nullis uiniunni nupliis, nec cum Thcosebia, neccum
fllia qualibct feraina alligatum fuisse. Quo .lisputalionis ca[nla posito , ac eorum ,
qiioe se-
(piiintiir,' fundamcnto, jnra spoiite sua sciuilur Tlicologuin iion essc cuin , .]ui in epila-
]liio Tiieoscbiffi « .Magnus orai.arve appctln-

» dicitur, et cujus Thcoscbia « vcre co.njux »
lur. Hinc edicilur, nihil obslare quomiiius hoc c{)itaphiura a Grcgorio claborari poluissu
iredalur. Imo non tanlum potuil, sed rcipsa ab i|)so elaborntuni cssc ex cjiistola al. xcv
inanileslum esl;qu.T quidcraciiistoia cuiii cpilaptiio rebus ct verbisiln coiisonnt, ul utrius-
que , vel neutrius, auctor agnoscendus sil Gregorius. Falontur autoin omncs epistolam,
germanum csse Tlicologi fclum ad Grcgorium Nvsscnum scribcniis. Pro cerlo ilaque lia-
bondum, Thcologuin nec Tlieoscbiae, ncc ullialii unqunin connubio juncium, cumdcmquc
. ssc auclorera epilaphii. Praetcrea Muralorii, qui epila(ihio, ut ct cpistola nd Gregorium
Njssenum, pcr|)eluam Thcologi virginitntera labefactari sus()icatus est , ralioiies evaue-
scunl etfundilus corruunt.
(n) Carm. nl 2. v. 12«, i35,«8, 119. (e)Carm. al. I. v. 280ei scq.

(b) ll.id., V. 456, oic. (0 ll.i.l., v. 281, 285.
(c) Car.ii. 5, V. 110. (n) C;iiiii. al. 5, v. 285.
{d) Ibiil., v. 205, 20C, 207, 208 ad313.
M rnvEFATIO r.ENERALIS. — PARS II. ^=,
:<?m vero.':i quâs, qnis illo sil r.regorius. qui in cpitapliio « Magnus »<iiciHir, ullro
respondeljinuis, niillum alium esso quaui Njssenum. Quod autcm Theosebiani speclat in :
9: istola « sacerdotis conjux » coraparve nppellatur ;

in epitaphio sacerdolis illius nomon
declar.ilur; rnrsusque cujus sacerdolis et cujus Gregorii fueril « compar » Theosebia de-
nunlintnr. Quisquis illas litteras legerit , non duhitnbit quis ille sit Grejiorius. Ejus enira
ipsius saeordotis, utest in episiola, ejus Grei^nrii, ut diserlius habet epitaphium , Theose-
bia « coiiipar, » vol si mavis , « conjux ,
» a quo illam in epistola commendat laudatque
Thcologus ; ejus ilerum sacerdotis, cui et ylrlule « par » et honore Thoosebia pra^dicatiir,
ejusque adeo sacerdotis , ejus Gregorii « corapar, » nd quem perlinent illm iaudes,
ad quom dalfo sunt litteree. Qure cum sint ad Nyssenuni scnplae, ipsissimus iile Gre-
gorius liflbondns est , cujus et « soror » et « cnnjiix , » sou raagis « compar, » ut in
epilnphio Theosel)ia designatur. Et corte curn Nysseni, el non sacerdolis allerius sJCu-
vov Baronius, conlinuatores Bojlandi, Rivetu'! et alii senserint Theosebiam in epistola di-
clam. enindemque sororera ;
quid incomraodi csse polest idem admilterein epitapliio, quod
in epistola ndmittitur?
Siiperest, utqno sensu Nyssoni « soror ot conjux, » cuCuyo^, Theosebia dicnlur, exponn-
rnus. Primo quidem, significatione propria utrumque dici non potuit; ab obvio igitur ot
jiroprio sensu vox deducenda , et qunerenda interprelatio. Theosebin in epilnphio t^y-^c E;i-
lirlloio, EmmeliiB filia quod si

dicitur nurum » interprelori«, ad Bnronii Henschonii et
: « ,
Pnpebrochii, Riveti aliorumque, qui Nyssenum connubio junclura cura Theosebia fuisse
volunf, sentenliani accedes; nec n consuetudine, qua nurus « filias » plerumque appellan-
inr nb iis, quns socrus liabent , penitus recessoris a verilate autom prorsus aliscesseris. ,
Neque enioa sinit opistola, de qua tolies, illam epitapliii vocena ullo medo sollicitare, at-
(pje etiarn huc et quam maxime cum epitnpliio opistola concurril, ut « Bnsilii soror, » quod
lirffi se fer' epita(ihii titulus, etEmmoli;o filia, quo in ipso os! cpilnphio, germanaqiie adeo
.•ic proprie Nysseni saror Theosebia aslruatur. Epistolae verba sunl : « Te admirorub enm
loleranliara ,ic philosophiam, quam discessu bealaj sanct.-criuo sororis veslro) |)ra)slnre te
nudio : » quidem verba illud epitaphium alio prohiliet dolorquori. Et pnulo inferius
qure
praedicat Theosebiam, « EcclesifB decus, Chri.^^li ornamenliim aelntis illius bonurn, fomi- ,
narum fiducinm Thoosebiam in tanta fralrum pulchritudine formosissimam et clarissi-

,
ninra » frntrum, inqunm, quinque, el sororuni totidcm. Qiiil)us egrogie coucinil in Emme-
;
'inm epilapliium cxxx apud Muralorium. Mitlo quse ex iis laudibus pro Theosebiffi perpe-
liia virginilale colligi possint, quam quidem si professa nnn essct, dignn profecto non
esset quse tot inler fratres nc sororos virgines « clarissirna, et Chrisli ac Ecclesice decus et
ornaraentura » diceretur.
Nyssenum ha^c obscrvnnda raaxirnc sunt verba « Thoosobiam
In epislola Theologi nd :
rncam nieam eiiim voco, quaj ut Dei logibus consontaneuu) eral vixit; qunndo(|uidem
;
spiritalis cognatio corpoream antecellil. » Tanlam haec verl)a vim liabent ad probandum
Thoosob^Tm sororcm esse gormnnnra Nysseui, et ad arcendum penilus cura ab eo, tum
a Nazianzeno conjugium, ut rairura valdo sit viros doctos ex his verbis ansam arripuisse
nlterulri Gregorio cum Theosebia loatrimoniura alTmgendi, ex quibus contrariura slatuere
dei)uerant.
Ccrle Gregorius, ciim «cognalioni corporeoe, » qua Nyssenum Theosebia altingebnl,
« sjiirilalera » opponit qiia ad se ipsnm portinebat; cum « spiritaiis » hujiis « cognalionis »
caiisas ac rationos roddil, quod nimirum Theosebia « Dei legibus consentanoe vixil, "
omnem prorsiis a se ot a Nysseno mntrimonii suspicionem propulsat. Thcosebia soror
eral Nysseni, cognntiono cor()ornli; soror vero Nnzianzoni, « cogiiatione spirilunli;» iiou-
Iriiis aulem uxor. Nec movere dobel vox isla (juJuyo;, qua usiis est auctor e|)ila|)hii. Idoni
onim iiac voce significare voluil Grogorius, quod in opitaphio xli apud Muraioriuni
p. Ô : KaoT^piov xf,; it,? guCuyov £uaa6tr,?- « Rnpnisti, ini]uit, Niconiodcs, Cnrlerium tua) pio-
tfllis socium. » Nazianzono corle licnit quod cuiquc licet, vocibus lis abuti, quibus vo-
liioril, modo dpliniai. nnvnmqiio (junm iis nflingit significntionom expnnal. Quod sniie
disertissime pr6?slilil , Theoscbiam sororcm Nysseni gcrmunani esse confiriiinns, ejus-
53 ril.I lATIO g[.m:rai.is. I'.VIIS II. 54
deni(]ue(Jiacoiii.«isnm liis verbis nstruuns, quilius apliora non suiil nd designanda diaco-
nissiB mcrila el munia : « Tiieosebinui vero sacmni, ahiue odeo sacerdoti comparem i.t
poreni iioiinro el ningnis mjsteriis digoaiu. »
r.',iloron vox rir.Tta ijCjyo; non pro|irio signilicnt ros, <\\u>s I.alino conjuges vocnmiis,
iiiariiiiiii et uxorcm; sed oos generntim, qui operis eju.sdcm socii, idom vcluti juguni
Iraliere cciisciiliir. Iln consiiii pnrli(:i|iom vocnl oOJjyov Arisloiiliniios in Pluto : ita quofiue
riato. Sic nostri.«, Macorius .iLgyptius monaclius c'jC'>coy; nouiiiinl disi ipulos , (iiios
hinos Dominus misit, tnnquam conjugnles. Eo ctiam scnsu Tiieoscbia oOvj-co; Gregorii
Nvsscni fuil et dici potuil, quod illi « par hoiiorc, » iix6-:-^vi, quod « magiiis digna m3'.ste-
riis, » T(uv njvaW/ [jiur:T,pf(ov i^tiv, iisquo minislrnndis frntrcm soror, saccrdotcin dinco-
iiissa odjuvnbnt, et conjuncta opera collaborabat. U.tc nulciu de voce auvjyo; dispulavi-
iiius, salvo Rasilii pnlris cjusdemqtio episcopi connuijio cum Fmmoli.i, ct fircgorii patris
cum Noniia. Kmmelia cnim cl Nonno, sanclissim.T fominnD, verc conjuges, altera IJasilii
patris, allcra Grcgorii pntris fucro, quod nliis ct plurimis argumentis constat. Nculi.i
cum marilo consanguiiiil.His ullo grailu cral ronjuiicta, iil vocem a naliva signilicationo
deducerc opus sil.
Ncmo jnin noii inlelligit (]uo ordine habcnda sil vana .Muralorii de malrimonio Tlico-
logi suspicio, et quanto in errore versatus sit Bcvorcgius, qui conlidentcr asscrit ncmi-
nom in anliquilnto vcrsalum nescire Grcgoriura Tlicologiim raatrimonio copulalum
fuisse. Iino ncmo in anli<iiiilnte vcrsatus id unqunm cogilavit : niuis Bevercgius iialum
ex se tara innudilum commcntum protulit. Certum igitur ct inconcussum ranncnt iiullis
nlligatum unqiinm nujUiis fuisse Tlieologum ,
qui, ul ail Thoodulus monnclius in Giogo-
rii Theologi laudaliono (p. lu."]), ct nyptins noii nltigit, vcrum in iicrpclua virginilatQ
vixil.» Cortum qiioque el inconcussum ranneal Gregorium Nyssenum connubio junctum

iion fuisse cum Thcosobin, qu.-c quidem soror ipsius oral, non nulcm coiijux ;
adcoquc
et iisuni, si alio non fucrit conjugio im|ilicalus, librnini cl rn'libcm per[ictuo visisse.
8ane qui cuiii n:i|>lias atligisse voliicnuil, noii aliaiii (]iiaiii Theoscbiam enm uxorcm
liabuissc slalueninl, ncc alio nixi fundamento al. xcv; qu.a> cum aliam
(]u.nm opislo'a
jiraj^se fernt st.Milcnliani, ruit oranino nujiliaruni Nysscni luiidameiituni, vitlrix est opinio
Ceiituriatorura (a), qui ciim per|ietuo cffilihem vi.\isse volunt, ct laudant oralionem Grc-
gorii al. xx in Basiliiuu Magiuiin.
Lihruiu Lc viiyinitale scripsit Nysscnus (p. 117), in qiio Ii.tjc sunt vcrb.i : « Vi liili
quodam tcrrse hiatu prohiberaur, quominus ad bniic virginitalem acccdaraiis; » qii.-B
vcrba amiss.T virginil.Vtis quamdam suspicionem vidcntur injicorr. Vorum liacc vcrba
ipsn, ct compnralioncs ijuas addihet si pcrpcndas, suspicio evanesccl. Non cnim virgi-
nitalcin ipsam, sed illius viUc conimoila, utililntcs, quietcra dcplorat. Non, in(]uam,
nudain ac sini|ilicem virginitalcm in eo trnrlalu jtropoiiit Nysscnus; scd vilam Deo dc-
votara, liherniu curis ac ctclestcm, cujus adjutrix in priniis el socia virginilas. Ncgoliis
aulem sfficularibus dislracta primuui, dcin episcopaii solliciludine Nysseni viln cura
fucrit, nihil inirum nb co, qui laiitis boiiis carcbal, sortcm siiam dcplornri. Qui vcl pro-
logum kgcrit, ubi nccuratum tolius lihri argumciilum, rcin iiitelligct.
§ III. I)K \n\ MONASTIC.4 Qi:,V>l PROFESSUS EST GHEGOIVIfS.

Monaslica) viljc non Basilium, Chrysosto-
iirofcssione astrictum fuissu Gregoriiim, nec
mum constansomniura rotro Stcculoruni sontcntin. Cum id nognri absolute non
csl
[lossil, novara quamdam opinionem, npud niiliquos inauditam prorsus, doclus Thomas-
sinus invenit, ut raonachum non fuisse Grcgorium nec Basilium ostenderel. Ilujusmodi ,
li,,'mentum arrisit cclcberrimo ahhali Trnpcnsi, monnchorum studia impugnanti (6); no,
si Grcgorium, Basilium, Chrysoslomum , etc, monachos fuisso agnosceret monachis ,
fas esse studio incumhcre, agnosccre cogorotur. Ilfcc Hieronymi cpistolê ad Principiara
v.:rbi, hujus nova; opiniouis fuiidamenlum staluil Thoraassinus (c) : « Suburbnniis vobis
agcr pro monaslerio fuil, el rus elcctum pro soliludine . . . . Quis hoc crcdcrct, ul cou-
((j)Ccni. IV, c. 10, vcrbo ' Crcg. Kijss. cciilur. (/i) nep. aux ^liid. monast., p. 178.
p. $i2. {i) Cisfi/). ec, pjri. ii, Uh. i, t;ip. 46.
55 PR^FATIO GENEUALIS. — PARS II. 58
suliira pronepos (Paramafhius, queni Hieroiiymus appeilat dpxnTpa-r/cov monacliorum)
« inler jiurpuras senalorum furva tunica pullalus incederet ? >. Hoc totura esS, si (ides
Thomassino (a), mysterium monasiicae professionis Gregorii, Basiiii, Chrysoslouri, elc,
nimirutu furvn tunica pallalum incedere, rure versari. Non aliam in his sanclis vitca
iiionasticre professionem aj^-noscit Thoraassinus, simulquo negat
vere nionachum e^se, «
nisi qui se ad totura tempus astringat, seque omnibus professionibus spoliet ac

vita)
nuiiet.» —
« Verum dilTicilo non erit, inquit iioster Prudenlius Maranus, Tlioraassinura
refsllens, ulrumque de Basilio astruere; et quod erudilus Thooiassinus statuit, ut eura

monachum non fuisse probet, id converlere in argumentura verro illius monastic.B pro-
fessionis. » Quod de Basilio dilTicile non est, de Gregorio diricilius non eril, cujus scripla
amjilam segetem suppedilanl.
Vereor ne aclura agere videar, et su|iervacaneo incumbere labori, si do Gregorio \d
probare aggrediar, quod de Basilio probavit ejus e[)istolarum edilor. Qui enim unius
vilae monasticc professionera prohat ulrumque monaclium fuisse oslendil. Aggre(Jiar
,
lamen, si quidem hanc provuiciam noster Prudenlius « sodali operum Gregorii ediiionem
elaboranli » reliquit, nihil ipse « in his riua^ ad sanctum Gregorium Nazianzenum speclant
jmmoratus. »
Ut quis vere ct proprie monachus sil, requirit Thoraassinus ut « se ad lolum vilae
terapus astringat, seque omnibus possessioiiibus spolict ac nudet. » Utrumque praisli-
lisse Gregoriuin, Gregorius presbyter, ejiis VitcB scriplor, disertis verbis leslatur (p. 8
el9). «iDse sibi consulebat ut, quemadmodum in vitoe discrimen adduclus promiserat,
Deo sese olferrel, et a mundo sejunctus, cura eo qui solus purissimus est, vilae consue-
tudine jungerclur, alque ex librorum sacrorura iectione veritatis splendorem hauriret.»
« Idquo cliara pcr omnem vitam facere non deslitit, monachus esse polius liabens quam
mundanus, et pauper quam qussluarius: [xovastr]; i3cv:\ xojjjlixou.» Quidquid igitur Thomas-
sinus requirit, ut quis proprie dicaturet vere sit mnnachus, id omne Gregorius firaesti-
tit;imo plura quara postulat.

Quidquid objicitur a Thomassino, adductum crederes ad probandum monasticam vitam
professum fuisse Gregoriura. Opponit tamen vir doctus, Gregorio fontem et hortum fuisse,
adeoque ipsura suorum sibi reservasse partem boiiorura et propterca vere et proprie mona-
chum non fuisse. Haec Gregorii verba sunt in carmine posl abdicatam Constantinopolitanam
scdem conililo (quod quidem oliservare pluriraum interesl), inquose monachum appellat,
quod dissiuiulat Thomassinus [b) « Nuper quidam, inquit, slullus, deliciis prrdilus, dives
:
atque insolens, dehclas milii vilaeque mollitiem objectabat, cura alia mulla dicens, lura
otiara iilud, me divitem et copiosum esse, ut qui et hortura, et otiura, et mediocrem fon-
lcm habeam. » Hinc concludil Thomassinus, Gregorium non oinnia bona abjecisse, adeo-
que non propriî monachum fuisse. An serio, an jocose et ridere volens hoc dixerit vir do-
clus, diibitari posset mirura enira virum doctum talibus raomentis, si momenta licet ap-
:
pellare, rcm lam aperlara impugnare. Gregorius horlum hnbuit el parvum fonlem; quae qui-
libet, ut qiiotidie videmus, habet eremita quisinde serio colligat, Gregorium suorum siti
:
partem bonorum reservasse? Idem etiara posset dicere cura « stulto deliciisque perdito, »
Gregoriura divitem et copiosura fuissc. Quera Gregorius sic refellit (c) : « Si fontera, vel
Iiorlulum, vel umbrosiira nemusculum... possideamus, id delicias inlerprelaniini, » ma_
gnam nostrorum nobis [larlem honorum reservasse arbitramini. « Quiii vero, inquam, o
miser, lacrymasne laces, el ventris frcniim, et genuum vulnora, noclesquo insomnes, qui-
biis raonachi sua corpora contieientes enecant? » H.^cc Gregorius quera omnia abjocisse, :
seque omnibus possessionibus spoliasse ac nudasse, quod rcquirit Thomassinus ut quis

vere nionachus dici et esse possil, ccrtum ost ipsiusraet verbis. Omnia diraisil, nihil sibi
servans, etiam facundiw ialiores « Omnia ei qui me in sortem accepit et
:
servavil dono
dedi, possessioncs, y.TT,c;..v, » clc. : eadcra passim repelit Gregorius in orationibus et in car-
niinibus.
(n) N. 13, UpH5. p. !63. (c) Ibiil., v. 15 el seq.

(p)Carin. al. 59, v. i-i.
57 PRA.FATIO f.F.NKRAI.IS. — 1'AIIS II.
53
Quocl oiilcm Gregnrii leslaiiicninin .s|)ciini, iiiliil iii co rc(icri.i';, (]noii noslrm ndvorsoliir
sr^nteiiti.T, iiiio niliil (|iiii(j non liivc.-it. l't cniin omill.ini liiiic leiiiporis iion laiil:iin lcslnri,
Seil eliaiii liierciiiliilc.s iidire iiionodiis liiMliiui lnisse, eoncessDm bonoruni, lio lei;il)iis(iiie :
(|uilins in teslanieiilo .sl.itnil, iion dominus, sod procurator tnnlum el adniinisler fuil.
lliec eiiiin oiiinia jain diidnm abjoccrat « Omiienii|iio nicnm snbslanliiiin callifdicm
:
Niizianzi coiisecravi (|iii

, sult eadein siiiit liiclcsia ,
iiR|nil , ;id |iauperuni,
niinislc-
liiim » nt(|uo ita
;
en deorania alijecil,
causn Ires alendis |inu[>eribus curnloros insliliio-
iil «
ril. u Non de relms suis, qiiie inilLe cranl, (iiiippo omnia idijoecrnl, lcslamenlo suo stn-
luil, sed conlirmat, ipiod janipridem dcsliiiaveral, saiiLtoriiiiKiuc pareiitum volunlali obsc-
(luilur. Vcniam sibi dari postulnt, (|iiod niliil possit darc Alypianaj dulcissimrelilife; rnlio-
neni liaiic addil : « Ouippe qui omnia jam pauperibiis dosliiiavi, nul poiins iteatissiiuis pa-
rentibus, qui ila pidliciti crant, obscculus sum, quorum volunlalem irriliim reddere. nec
saiicUim, iiec lutum nrbitror. »
H.eredcm suum hoc lcslamenlo inslilnit Grcsoritim inonaclium : « lla^res meus ostoure-
gorius monaclius; » addilque postea : « ila quidem iit ijise meam omnem subslantiam, mo-
b.lem ct irauiobilem, sancla) catiiolicre Nazianzi Ecclcsi.-c reslilual... sciensque... in cnin
rcm scinslilutum li.Tredem, ut per ipsuni Ecclesia; omnia sinc fraude conservenlur (n). »
roteral crgo Grcgoriiis, quamvis monaciius cssct, et omiiia al)jccissel, fontem el exiguiim
bortuiD liabere. Sic Gregorii teslamcntum cum viu-c monastica)
conlirraal profossioni od-
dictiim fuisse, didkultatesquo omnes dissolvil, nedum imoediraenlo fssc et dilTicullalem
jiossit aiiquam parcre.
Acliillieum Tlinraassini argumentum, ad eipugnandam Gregorii monasticam professio-
nem, suiil iiaec Gregorii vcrba {b) :
Mi3T,v •riv' TJJ.Oov a^jyiov xaV u'.fi2ti)v,

T(I)v [jiiV t6 aJvvojv, tujv i't -0 /or^z-.i'/ tfipiin.
Moilia iiilcr illos h(isi|iie iirorc.lo vin,

tIoilil;in:i iit isli, ooiiiiiiO(liiii) illuriiiii ncmiil:iii.s.
Qua; veiba.si virodocto fidcs, significant Gregorium, cum deliberassel quodnam vilre go-
nus inter soiitudinem raonaciiorum et viiam in raedia civilalum liuba sequcrctur, me-
Jiaminiisse viam, ut aliis prodesset, nec sibi pcrniciem inver.iret, si ila Gregorii verba li-
cei inlerpretari, fas sit dicere cum poeta :
Ml intra csl olfam, nil c\lra osl in niice cUiri (c).
Qiiam longissimcTIiomassinus aberrat a menle Gregoriil quam si velimus asscqui, panlo

superiora repetenda sunt vcrba((i) :
npoiTov Slr'j'j-.o (f[).030-.ff|-ai rtpo'jOi[jtT,v,

TWat xa\ r.iwj:; aoyiuv
0£iTi Y.a\ Ta/.Ai,
,
'Ci: oE r.ipij-ti Ta; oJsiaj,
\i.T,).rj6i-'jjc
"11
xp'j34v dOpoisavtEj ti: aXjjiT,; ^JOous.
Priiiiimi qiiidom pliilosnpliari slaliicr.im,

lll Dco projiccroni ci :i|j:i oinnia, cl raciindiae l.iliorcs,
Veliit agros pociidilius pa-.ceiidos rcliqiieruiil,
(jiii
Vel auruin congesserunt iii iiiaris proliindum.
Gregorius liis certe verbis declarat, sc jamdudura omnia niijerissc in pcrpcluurn, dcsiderio
liIiilDSophi,-!), id est, ut monaclii vitam exerceret; quod ad vitam monasticam reqiiiril et
sudicere faletur ipse Thomassinus neque enira plura
: fas eslrequircre. Id autcm dccrevc-
ral Gregoriusjamdudum, id fixum statuluraquo erat (e) :
Ihy.bj-.x sapy.>j? i; p.jOoj? (5!ia'., •:Ta).ai

Aioov^s-vov - f,v, xai ziz' f,pji'xi 7:>.£ov.
En qiiidom qua; carnis siinl, iii pniliindu:n projicere

Diulum slaliiliini cral, lunccpie placebai iiiagis.
lloc fixum animo ("rcgorii sccjcbal, voto.iijc sanclissiraus pra;sul aslrictus lenebalur (/),
1(1) Or:ii. i p. .-iO. (rf) cnrm. De riia sua, v. '270 cl scq.

(b) (,arin. De sua, v. 310, 311.
viiii
(,.) l|,i,|., v. 282, 285.
'
(c) llorai., Iv>. lib. II, cp. 1.

(/) Qrai. 2, al. 1.
5» PU.€FATIO GENERAUS. — PARS II. 60
quod « in maximis grnvissimisque pericuiis, » cum Allienas mari pelerct, « Deo voveral. »
Kuiln jam fle eo delibcralio.

Quid igilur iliud erat, de quo Gregorius inlus amicos (aj.Td consilium vocal?
'Evoov zaOffo) Tojv tptXtov xpi-f,p;ov ,
'Efidiv XoYijfjKJjv, fvTjjiiov Tjapaiv^Tdiv.
Inliis aniicos in consilium voco,

Meas cogiiationes, qux sincerse suni lioriaiores.
Scilicot Grogorius « (&) inter ea qun? prffislantiora sunl, id quod prffislantius est quaerelâl;
nam qum carnis sunt in profundum ajjjicere dudum slatutum erat, tuncque placeljnl iiin-
gis. Ci/nsideranli nutem vias quw ad Deum ducunt, quccnam melior esset, invenire non fn-
cile ernt. Aliud cnim, alioruin lialMln rationc, bonum nut mnlum vidcbalur, iit s.t?[ic fit,
ubi quid agonduni cst. Longnm veluti quamdam pcregrinalionem medilabatur. Nnvignlii)-
nem quidem efTugeral, et raaris labores, sed investigabal quaenara expedilior essel via. Ma-
gnifaciebat Elinm Tliesbilen, Cnrmelum, desertum Joannis prfficursoris, filioruiu Jonndnb
vitam sine a|)paratu verum rursus eum tcncbat sacrorum Librorum amor, rcs cura dcser-
:
10 el quiele non quadrans. In ntramque parlem saepe delatus, taiidem inler sua desidoria
sic litom diremit, mentisque agitationem coliibuit vidons cnim eos, quos actuosa delecta- :
bat vila, aliis quidem utiles, sibi outem inutiles ac malis agitcri; eos autem qui vnle sa) u-
lo dixorunt, stabiliores quidem esse, ac in Deum placida mente respicere, nt sibi solis
prodesse, angusta cliaritate, vitamque insolilam ot aspernm traducere mediam inter :
ulrosque viam iniit, meditari ut bi, prodesse ut illi statueus. » Hinc Gregorio eremilnruni
atque etiam anachorelarum vivendi genus arridebat, binc coenobitarum. Sed in illis, quod
sibi solis utilos essent, in iis vero qiiod aliis quidem utiles, sil)i vero esscnt inutiles, displi-
cobat. Itaque mediam iniit viam intor eremitas et migades, id est inter eremilas et coeno-
bitas, illorum ad coelestia conversionera, et istorum charitatera retineus, ut siibi et aliis
utilis, maxime parentibus, esset.
Ea igitur fuit doliberalio Grcgorii, utram ex duobus monnchorum generibus, eremila-
rumne an ccenobitarum vitam sequeretur. Ac veluti qui in aliquo periculo gravi constitulus»
se vitam religiosam profossurura Dco pollicitus, etinm voto se obstrinxisset dcindese- ;
cum reputans quomodo promissum facial, varia hujus temporis virorum rcligiosorum
,
instituta et leges, Trappistarum scilicet, Mendicantium, etc, perpendit; demum, linbilo

secum consilio, vilara trnppisticam ut asperiorcra refugit, Mendicaiitium nutom ut nimis
actuosara et sibi minus ulikm respuit, Den miiitare sub regula sancti Benedicti mavuit :
isne inonaciius dicendus, et vilam monasticam amplexus videri posset? Crcdo equidom.
Alqui hoc ipsum est quod praestitit Gregorius, cum habita secum deliberalione ukum
vivondi genus, an eremitarum, an migadum sequerctur, uniira ex utroque temperatuui
nmplexus esl cum Basilio; qui vitam solitnriam et coenobilicam prioclare inter se recon-
ciliaverat et permiscuerat, exstructis monasteriis qu<E sociala vila^ utriusque coramoda,
nulla autera permista Iinbebnnt incommoda.
Hoc si non stalim atque oplnsset, corte quam primum liciiit, vitse genus seculus cs-
Grogorius; et secessit unaque cum eo Ponticam solitudiuem incoluit
ad Basilium, :
« Degobant tamen singuli,)» inquit Annalium eccleslnsticorum parensexRulino (c),« in sin-

gulis collulis se|)aralis, iia tamen inler se distanles, ut non iiicommoda swpius conve-
iiiendi darolur facullas. Id etenira ox Gregorii epislola (f/), quara tunc in eremo agens
a^ Amphilochium in cadom solitudine |)IiilosopIiantom
, scripsit, facilc polost inlol- ,
ligi.
« Qualis autem fuerit ojiis habitatio et viclus, pergit Baronius, ex his eliara assequi-
mur, quae idem ad Basilium, postquam indu rocesserat, ludens scribit his verbis « Quo- :
« niam qiiae jocando'ad le scripsimus, a^quo aiiimo fers, ea f|uoque qua? deinceps socjuun-
« tur adjicieraus, ex llomoro nutoin iniiium ducelur : Nunc age, progrediens iiileriuua
(a) ll.iil., V. 278, 279. p. 887.

{b) lliid. (,/) Ep. al. 12.
(f) Ajiii I. Dil!., g Miii, in Viln Cierjorii, c. o,
Cl Ml irATIO CKNF.RALIS. - I'\liS II. C«
« concinc, qun?so, ornalum ; tUKiirium videliccl cl lcclo cl jnnuis carcDS, focum ignis ct
" fiiiiii cx|ieitL'm, pnriclcs igni! cxsicoilos, impcliimur, Tnnlnlis similcs, on-
no iuli f,'utlis
« (iciiKjuo iiuiia niultnli, niniirum in nquis silientes, misernndas illas c|>ulas el jcjunns,
« nil quas e Cappndocin, non Innquani ad Lotopliagorura pnupertalem, sed vchiti al Alci-
« noi raonsam, iios novi et tcrumnosi naufrniji vocati siimus. Momini ciiim panos illos et
o juscula, sic cniin noniinaljanlur, sompcrîue momincro, dcntibus cirra fragmcnla colla-
« l)i'scontibus, nc poslca voluUiuo o coono rclraclis; quro suLlmiius lu nmplifica-
ercclis,
« Lis, propriis ca!amitatibus vidolicot oralionis magiiitudincm libi suppcdilanlibus. Qui-
" bus nisi iila magnn, ot pauperum vore sludiosa, uialcr lua nos quam colcrrimo libernsscl,
« nobisijue teuiposlale jactatis velut porlus oxslilissot ;
jnmpridcra npud vivos esse desiis-
« semus, fidoi ronlicaj nomine non mnjorem laudcm conscquenlns, qiiaui miseralioncm
« movontcs («). »
Htec iicet joco Grcgorius, seria lamcn dpscribit. Ouanla cnim vil.-p nuslorilalo, cum
ipsc, lum cfolcri moiiarlii oamdcm c\ bis, qu.o dc sibi
soliludiiicm incolonlos vixorinl,
subjeclis uionncliis ad llellonium scribil, salis apparet(6) « Ipsi enim, inquil, pnrlim in :
nnlris solnlariisque, ct ad lcrrara slralis rudil)usquo cubilibus dolectanlur; a doinibus

nbliorrcnl, coj^nntamquo ca'lcstis sapicnlin? qiiietom amitloctunlur : [Mrlim fcrrois compe-
dibus scso oxcruciant, ut vilium una cuni corpore conliciaiil. Alii rursuni foraruin rilu
parvis anguslisquc domibus inclusi, ne raortalis qiiidcm cujuspiam vultura aspiciunl, ac

s.Tpo ctiam I()los viginli dies, lolidomquc noctos, a cibo abslinenl, dimidiaquo cx parle
Cliristi jojuniuiu imilantur; utque nonniliil ipse gloriosi pra^diceni, quidam illoriim mci
gregis ovis eral, binc parvo quodam oppido qiii garrulain lingunm
ogressus. Sunl insupor
(luasi vinculis quibusdnm aslringunl, labimiue comprimunl, summffiquo i!li
silenlio
i.leiiti laudis satrilioium sola mento olTcrunt. Est etiam qui annos intogros in lemplo
stdiis, puras ad Doura ra.inus oxpandcrit, ncc, quod vix cuiiiuan: (idcm fnctiirum ost, vcl
t:uitillum obdorraicrit, sod vivi lapidi? inslar Chrislo dîfixiis sleleril, ac volul nbrigueril.
Huic pdrro cxi;ûi cibi rcliquias vicinus corvus inrporliobat, panomque inlegrura, si duo
f )rle csseiit, airorebaf. Quin cliam quo lempore Chrislus saluliforo illo supjilicio per-
fanclus raorlales rcliquil, invenlus est quidam, qui iiinc ad divinum monlcm asccndorol,
ibi(|uo ol sormonc, el mentc, ct raenibris inimotus slans, vcnlis nivibiisque jactarelur;
nec, quanquani alioqui [ilures viri [lii eiim circumstaronl, ct al) codcm obnixe conlemJe-
•"enl, ul aliquam sui corporis rationem liHboret, precibus tamcn nullis movcrelur; sed
Clirislura rcgora forlissirac conserlis, ut dici solet, mnnibus rotincrol. »
Alibi do Ponlicis monactiis Ii.tc liabet (jrcgoriiis (r) : « Plorique sub forrcis vinculis
ingcmiscunt ; alii rursus pro cibo cineres haboiit; siinl iiuibiis polus lacr^-mis Ipmperaliir;
nlii bibornis nivibus inipctili, qundrnginln dios, lolidonique nocles, vclul arborcs (lufcdani
porslanl, corde iiompo o tcrrn niigr:inlcs, Dciimquo soliim in mciitc babcnlps... Quid de-
nique eos cominemorciii, (lui oculos claudunl, ol auros vclul ['cssulo (luodnni obdunl,
no aculciis quispiara morlis furlim irrcpnt ? At lin?c modicnmenta carni liosti mco pro-
pino. » llffic Grogorius, (]ui liacc otiam nlibi fiisius {d) : « Cnrnom monra .Tlalis floro la-
scivientem et fcsluanlom mullis nc crcbris laboriims nllrivi, vonlris saliclalcm vicinamque

rabicm sustuli, oculos tcnipcmnli.T ndjumpiilo [inlpobris inlixi, irnni nl)ru|ii, nipmbrn de-
vinxi, risura dcplornvi; omnia Chrislo cossorunt, priorn omnia concidcrunt. Tcrrn niihi
loclus fuit, asperriraa vostis membra contoxil; pervigilin clinm et lacrymarura imbrcs
adliibMi : inlordiu Inbori luimeros subjunxi : bymnis tota nocto concinondis corpus in-
slar stalua? delixi ; nullnm omiiino liumanniu voluptnlom nec in aiiimum quidcm ol cogi-
talionom admiltons. Atquc iioc quodnra mihi vita? institulum erat. »
Sio mcdjnm vinm iniit Crogoriiis intor ercmitnrum cl migndum vivendi rnlionom, coe-
nobilicnm amploxus ox utrnquo lemperalnm n Basilio. Is primus omnium cfonobilas in
Orienle inslituil, lcgcsque condidil, quas ctiam exemplo docuit una cum Gregorio, q".;:
(n) Rp. al. 8. • - W r.arni. nl. 4.

(A) Caini. al. 47. (rf; Cann. at. M.
fiS PRÊFATIO GFNERALIS. — PARS II. Cl
Basilio in condpndis rffinoi)il;iriiii) regulis ali|UL' elijim servaiidis sociiis fiiit, ul conslat.
flsqiie amlio jiire ac nicrilo ccenobiUirum patriarcliffl lialinndi sunl, qui leges luonnchis
condidere, nionaslcria exstruxerej et vitaoj monactii exercuere, ut Beiiedietus in Occi-
denle.
Pro'tcT privaias riijusqne cxercitationes, quas ex Rufino (a) describil IJaronius (&), eranl
commuuia ulrique cxcrcitia ; a (]iiibus cum aliquaiido abstraclus fuisset Grcgorius, liaRc
ingemiscens scripsit : « Quis milii dabit ut prislinorum dierum alflictionem, in quibus

tccuni juciindissirne vixi, vel mensem unura ferre liceat? quoniam res tristcs, quaj sponte
lerniiiur, coaolis deliciis potiores habentur.
Quis dabit milii psalmodias illas, el vigilias,
et ad prccandum recessus, vilamque illani quasi spiriluaiem et incorpoream? Quis fra-
trum, qiii a te in pictale instituuntur et in sublime eriguntur, unanimilaiem dabil cl
coiicordiam? Quis virtulis certamen et acumen, quod prBescriptis niodis et canonibus
slabiliebamus? Quis divinorum oraculorum exercitium, inque illis cura spiriius modera-
mine invenlam lucera? aul, ut minora ac leviora dicam, quis dabil quotidianas illas et
manuarias operas? Quis lignorum findendorum, comporlandoruin, ac coraponendorum
laborem et lapidicinas? Quis consiiiones et irrigationes plaiitaruiu? Quis platanura illani
auream, Xercis plalano prcTslantiorcin, in qua non rex mollis ct enervatus, sed monachus
atllictus et dcbililalus? qiiain ego planlavi, Apollo rigavit, hoc est excellentia lua/ Deus
aulem in honorem nostri provexit. »
Quo tempore Gregorius in solitudine versabaliir, et monachi vilam cum Basiho exerce-
bat, crebris suorum liiteris cum Basilius C-esaream revocarelur, respondit (c) : «Niinc
quoniam per graliam Dei voti noslri pro viribus compotes facti sumus, orgauum bene-
diclum puteumque profundum ade|iti, Gregorium, os illud dico Chrisli parumper nobis, ;
obsecro, parumper hanc morulam indulgete, quam non ad hoc petiraus, ut urbium secte-
liiur delicias, sed ut fruamur sanctoriim convictu. » Gregorium quoque pietas erga paren-
tes solitudinem relinqucre ct Nazianzuin reverli compulil; nen lamen interea quod vove-
ral, id est, monachi vilam, in paterna domo agere cessavit « Adeo ut, inquit (rf), philoso- :
phiam qiioque ipsam, qua nec possessio ulla, nec nomen ulluin mihi charius est, contem-
pserim ; vel, ut vcrius loquar.hoc priinum studucrim, ut no philosophantis speciem praebe-
rem.» Quod cxternum est in vila monachi, vel, ut ipsius verbis ular, « philosofiliaulis
spcciem, » amore pnrcntum despexit, (ij; -/.oct cft/.oaoîa; O-^ptosiv aOTf,^ •
sed inlus vere mona-
ohi vilam <igtb:it : ut eiiim ait ipsc Gregorius (c) : «Morum est, non corjiorum, vita mo-
nasiica : »
Tp&-(i)V YSp Etvai TT]V [iOvfjV, OU adJJJldTdJV.
Observarc juvat Gregorium a solitudine abductum {f} metu no «benedictionem paler-
iiam amitteret:
saiictorum
>; oux.l-vE-f^-c'
mortem parentum
— xa-ca/u6Tivat xt\v
et
euXoYiav quo postea metu depulso, nem[ie post
abdicatam sedcm Conslantinopoiilanam, lotam «philoso-
phiam, qna nec posscssio ulla , ncc nomcn ulluin ipsi charius erat,» id esl, ipsam « philo-
sophantis sppciem » et nomeii amplexus cst; et tam cxlerius quani iiilerius, « riiri, » ut
scribit Hiejoiiyraus, « vilam innnnchi exercuit. »
Priusquam hinc discedamus, ct Grcgorii locu.m, qui objicilur ex carmine primo, re-
linqnamiis; voces quJDdaro explanandae sunl, ut viliiiligatoribus occurratur. 'ACuyojv,
firuyos, « iiijiigaliis, cffilebs,» vulgo reddilur : verum apua Gregorium, qui lianc voccm I;uic
voci Fiyaoojv opfionil, accipi dcbet de eremila , anacliorela , vel quolibet monacho, qui
nmnino solus cst, ncc ullum habct sociura. Idco Bollandistffi interpretanlur Soliiarios :
I.ouvenklaius ad marg. yp- ^-"'^ ^pTi[itxwv. Aliter iiiterprctaii vocem haiic non sinuni, qusc
i:ra!cedunt el quaB scquuntur in Gregorio. Vereor, ne doctus Sirnuindus inVila sanc!i
Theodori Studitae, num. 5, |). 7, miiius recte verteril haecverba : Tou xoiv(jjvtxou ptou rtvAûYa
•KpoTt;j.f,aavTaf, « cffilibem vitnm conjiigio anteponentes : » Kotvojvtx^jj pfoj nnmquc in Grcgorio
orat. 21, n 19, de vila coenobitica sunt acci|)ieiKia.
(n) Rur. lil). 11, r. 9. (,/) Or. 2, p. KO.

{h) itir., apinl linll., Maii. p. o88. Kpisl. iil. 9. (e) Cariii. Ueviln sua.
(c) A|)iiJ li.jl!.. <i .M;,ii, p. 388. Or. 2,
(ij p, 59.
;
c" pHyr.KMio (".lm:i'.ai.is. — r.\u.s ii. «o
MiriSw'. alia vox pxponoiida cst , si quitlprn virns doclos in crrorLMn inipiilil.
M'.VM-? !uti|iil (irc:.ôriii.« ito (•icniibilis ; iino .vensii vnx illa a pluribiis nccipiliir, iii 'pio-
riiin luinioro sunl snnclus Clirvsostoiiius, liom. in faUof /)ro;>/icrfl.<; Tlie(t|)'iyl'icliis in Mcir-
cum C. IV. 'A/).ot [i.i-1 t'.T- -af/Jivot xa\ i.(jT/j.:M'.- SA/.ot n'.YaS:i xa\ :v y.v.-jofJUo- t-::f>ot >.aizo\ xat tv
ri'Ji';'" i I csl, Alii qniiifni virglnos siiiit ct solitarii : alii misli ct in ca>nobio; rursus ol i
l.iici ct iii coiijii;.'io vivontcs. » Vcrum a iiiillo alio ciTlins ac ir.flins ilisci-ro possumus
quain ali i|iso (ircgorio qiiid signilicarc volucril vocc ixtvi^^cjv. Priuuiiu quidcm iii oralioiio
scciindn II. 29, conjugnlos a contincntibus seccrnil, iinsqui' iiitcr orcraitas cuioobilis aut
iiiistis opponit : «(>i;inluni, imiiiit'', intcrvaiiuiii iiilcr conjujâlos et caMil>es.... quanliim

cx liis rursus iiilcr crciniUis cl (iciiiibilas, qui iicrniisli coiiiiiuiiiitcr dcgunt, » id csl, iiiijâ-
lies. In oralione xxi c.iihiii iilitur dislinclionc, scd iiuii;ilis' vorbis, iil majîs illuccscat
opposilio :
01 -T„- ipr.aii;. . . . o! tt.; iri;i!=tai. In cndcm oralionc crcmitas eos.csse ail, « qui
viinin prorsus solitariam, ct ab liominum sociclalc rcinotiim a;ûiit, sui ipsoruiu tanliim et
Dci colloquio fruciilcs;» quibus oppDiiit caMiubitas : « alii aulcin cliarilatis lcg"m per
communionciii ct socictalcm colcntcs, solilarii simul ct ca-iiobilffi sunt, » el.:.; i?T,[Atxo! -re
6[ioO xa\ [xiYao:;. Ec()uis jam cril, (iiii ca-iiobitas luisse [>•: i'^'-^, el Gregorium ijiii inlcr ere-
iiiilas i'l mit;ades mcdiaoi iniit vilam iiionasticani oxercuisse ncgnvcrit? Nisi forto
vi;iiii,
qui vclit n>onarlios non fuisse eremilas cl canobilas, (pjos ciiin Atlianasius cxsul [ler-
agrarcl yEgyptum, consociavit; nec Basiiii discipulos, quos, ex crcmilis ot migadlbus
pree-
clare inter so reconcilialis, congregavil ; quibus ctiaui lcges condidit, ascclcria

ct moiia-
slcria oxstruxit.
§ IV. ci jLSN.iM Ecci.F.si.K RPisr.opus iiAnFNDiis nicr.xnusQiJE sit gke.iohics ,

QCi vllgo
NAZI.\.>ZENL'S Ari-ELLATLR, I.NV tSTIG ATLU.
Primo quidera Sasiinensis Ecclesiffi, quce recens a Basilio scdes crecta cral, episcopus
coiisecratiis fuil Cin^gurius ab ipso BasiJio et |iatrc Grcj.;orio conipclienlibos. Huic ordina-
linni, ii miiuis animuin, saltcm ccrviuem inllexit : scd cum ad (apcssciidam scdem iiullus
pat(!ral atJitus, quam scilicct Ar;lliiiiius nrniniis miiitibus occupalam tucbatur, abjcctis
Sasiiiiis, in soliludiiicin scconlulit; ncc oblatioiicm , iicc ordiiKitioiicin, nec quidquam
corum qu;c a[)ud episcopos iii more ct inslitulo sup.l, Sasimis [icrcgit, ut ipse leslalur ;
sed siiiiul alque consecratus esl e|)iscopus , fugam quam nnimo conce(ierat, arripuil.
Dcindc revocatus e soliluiiiiic, rcgimen Kcclcsia) N:iziniizeii;c, jubeiilo iluruiii patre, qui
|ir;c a!tatc liuic admiiiistrandLT impar crat, veriim ea condilione, ul luortuo palrc liber csset
.-ibirc quo vcllet, suscepit. « Ad breve tcmpus, » iiiqiiit ipso Grcgorius (n), «otquDsi
bospitcs, pr.Tifecluram susccpimus : » acceiiit quidoiii, sed inorliio pnlre cam abjccil.
Deniquo Conslantinopolim acccrsitus ab episcopis Tliracia) ct ortliouoiis, ut causain

fidci contra grassanles lalcque dominantes in regia civitate Arianos, Maccdonianosaliasque
verilatis pcstcs tuoretur, cum advenissct, lideiqiie causam defendisscl, luTreticos protli-
gassel, crrores fui;assct, collapsam lidem restituisset, ct omnium aiiimos sibi conciliassct
totius populi clerique conscnsu, annuentc Tlieodosio iiuperalore, in sede Conslanlino-
[lolitana, pulso Dcmophilo, [lulso eliam Mnximo, non tamen rcpugiuuis ut antea, collocalus
ost a sancto Melclio, concilii gcneralis, quod tum celcbrabatur, prreside. Orlis dcindc
()iicrclis inler c[)iscopos, arrepta occasione, Gregorius abdicat sc episcopatu, etfringit viii-
cula, etgaudio gesticns patriam ropclit, o|itala soliludine se fruiturum sperans.

Quo tcmpore, Constanlinopoli rolicta, in pairiam roversiis csl Grcgorius, adliuc [lastoro
dcstituta erat Nnziaiizeiia Eeclesia, Apollinarislarum insidiis pateiis. llujus periculo [icr-
iiiotus Gregorius, rogaiitibus episcopis et universo populo, illius curam, donec prailiccro-
lur cpiscopus, se suscepturuiB promisit : qiio [irajfeeto, fugit ilerum in sulitudiiicm.

Esto nuiic judiciiim lccloris, cujusnam Eiclesia) Grcgorius habendus ct appellandus sil
episcopus, et an tres episcopalus habuerit. Nemo, opinor, dicturus esl euin fuisse Sasi-
iiieiisis Eeclesia} |)ra'sulcm. Cerlo nuspiam scripsit Gregorius se hujusEcclcsia; opiscopiira
rciiuiUialuiu liiissc, ut ipsc loquilur, xr|0jx0iv:a , lioc est, ullo [iriCcOiiii gcncre declaratum.
(a) Ep. al. 4-2.

;
87 PR.flFATlO GENERALIS. — PARS II. 68
DesignaluDi quidom, pioiiosilum, inaiiguialum eliam liiijus Eoclesiae episcopum se f^lc-

tur in oratione nona uudcciiiuiquo passim et in cpislola ai. 44. <( Non Naîanzi, inquil,
sed Sasimorurii (eiuscupus) desiiinali,» scu mavis, « proposili sumus:» laa.fjxojv H 7tpos6Xr)-
ti]y£v. veibum eo loci soiial, sensu stepius a voce «prffidicari el renunliaii »

Id eiiim lioc
diverso quod vel ex Sozomeno iialel, Uisl. lib. v, cap. 8, el Socrale lib. v, c. 8, necnon
;
v[ C)to Prodomo, iii tilulo epi^rummatum suorum iu iianc ordinalioiiem Grejôiii :
Et; rpr]-c(5piov Ti:po6aXX(5[Xivov sl; Siacjjia.
At neque liic, neque usquam alibi episcopum Sasimensem renunlialum seGregoriusdixit

imo attendenli certo ncgasbe videlur. Quemadmodum enim Nuzianzi « desigiiatum, » pro-
posilumve episcopum hic se negat, ac Sasimoium latctui sic ille Naziaiizo se rciiuntia- ;
tum cpistola al. 2-25 iatclur, ac de Sasiiuis negal, quorum « dcsisnatura propositumque»
episcopum fuisse scse concessoral. « Ego cerle, inquit, si corpore quidem ita me habe-
rem, ut Ecclcsife iiossem Nazianzenee pr.neesse, cujus ab iiiilio praesul sum renuntiatus,
minus aulein Sasimorum, ut vobis liaud recte nonnulli suadeut. » H.ec sunl Gregorii
veibu, qute iion bene vetus intorpres reddidit.
Porro imo [ilurimum juval, renunliationem illam « ab inilio, seu priraam n
iiiliil obesl,
Gregorio vocari, cum Sasimorum, ob quae primum ad episcopalum assumplus, designa-
tus aiite fuisset qiiam Nazianzo renuntialus mullo obsit minus de rcnuntialione tacita :
lantum aut non publica; id a Gregorio aliis in locis explicalum. Quin inde colligas,
nullo Sasimis, nec tacili quidem, nedum solemnis genere prseconii renuniiatum quippo :
de Nazianzoconccdit Gregorius, de Sasiinis expresse negal; de illis vicissim quod aflirmal»
iicgat de Nazianzo.
Eiant itaque diversi generis renuntiationes episcoporura, publicao et canonic.-Baliae, aiic3
non ila. Vulgata res esl, maxime in Oriente, «populi tolius sulTragiis, « df/fô xoO /.aou jravKS?,
tunc temporis eleclos esse episcopos, uti de Alhanasio scribit Gregorius(a) ; vel ul habet
concilium Clialcedonense, aclione 10, « pascendorum omnium calculis. » Exempla longius

pelenda non sunt Nectarius in sede Constantinopoliiana Gregorio subrogatus esl, « com-
:
munibus, » inquit Sozonienus (&), « synodi sutiragiis; » ipsique Conslanlinopolitaiii Pa-

tres(c) K aJ cpiscopos Romae congregalos» eumdem a se scribunt orJinatum « universi
cleri loliusque SuQVagiis civitatis, » r.xw-ii iz xoG xXfjpou, xai uajm,^ J7.i'yT,-j;i;o;ievr,^ xr|; T.O.ttDi,
Moxque de Flaviano Antiocheno : «Canonice, » vel, « uli canones jubeni, lola illa Eeclesi;i
suirragante, ordinarunl episcopi illius provinciae et dioejeseos Orientaiis.» Oi,' xs tt)?
i-3.f1/l3.i y.3.\ '?,; avaToXix^; oioixfjisîj;.... xavovixtii £/£'.poTivr,!Tav Tiasr,; (j'jii.'I/f,90'j tii? 'ExxATisia?.
In concilio Clialced. act. 11, Slejibanus Eiihfisinus se canonice eleclum probal, his verbis •
quia, « el populus, inquil, et clerus, et e[iiscopi , » episcopum me consliluerunt. Idem

concilium, act. 16, non clios agnoscil episcopos, jjraeter eos, « qui dccrelo facto a cloricis
uniuscujusque melropolis et possessoribus, xTrjTopuv. et clarissimis viris, super haec et a
reverendissimis episcopis omnihus aut pluribus» insliluti sunt. S. Athana-

provinciae
sius (</) Gregorium negat esse episcopum Alexandrinum, quia « neqiio jilebi cognilus,
neque poslulalus a presbjleris fueral.» Manilestius de Lucio Theodorelus ait (e):BNoii
in orlhodoxoriim episcoporum synodo, non sulTragio legitimorum clericorum, non postu-

Jationo plcbis, ut EcclesifT) loges praecipiunt, ordin.ilus esl. »
Nuiic vero de conslituendis crigondisve novis episcoi)atibus, veluti Sasimensi, ad quciii

polissiraum collimat iiaec oratio, quid Patres dennierinl ut constet, ecce concilii Sanji-
censis canon sextus: « Provinci.e episcopi debent in iis urbibus episcopos conslituere, ul,'i
eliam [)rius eiiiscojii luorunt. Si aulem urbs aliqua inveniatur tam populosa, ul ipsa epi-
scopatu digna judicctur, accipiat, » iisdem profecto legibus, el a provinciaa suirrag.inlibus
episcopis; quod vel conciliis delinitum. In Carlliaginensi secundo, can. ,*), de novis sedi-
Lus erigendis [iriescribilur, ut « populus Dei multiplicatus sil; » deinde «lut desiiJcrave-
ril,» seu [lostulaverit cpiscopum; lum ul lial «cum ejus volunlale in cujus polestale eii
(n) Oriil. 21, |). 590. ((/) Apol. 2.

(/)) Ihsi. 1. vii, c. 7. if) lliil. lib. IV, c. 22.
(f) Uoiic. Coiist. 1, Ej). tjyn., i. 11. Coiic. p. 966.
» »
69 ru.i.iATiu t;i..M.i;.\i.is. — r.vns ii. 70
cJioBcesis. » Conciliuin vuljô dicluin Afiicoiium adtJil(rt) : «Piacuil ut plcbes, cjujd nunqu.im
hiiliiji.Tiiiil proprios opiscopos, nisi ex plonario concilio uniuscujusquo |)rovin;;i.u ol |>ri-
njiilis, nliiue conseiisu ejus nd ciijus diu)cosiin cadeiu Kcclesia perlinebul, iloi:reluiu fue-
ril, uiininio nccipiaiil. » Ad conliriiKiiid.i luuc omiiia vul iullicerot epislola Grcjôrii, alias
22, uhi do Basilii Magni clectione : sod nd aslruendain Occidentnlis Kcclesiu) hac in ro
cuin Orienlali coiisonsioiiein, Sidonius Apolliiiaiis, lib. iv, ep. 25, el lib. v, cp. ;>, 8 et 9,
hujus renunllalionis speciinen cxhibet : « In iiDiiiiiie IVilris, et Filii, cl Spirilus sancti,
Siiii|ilii'ius est, (|iu'iii i)rovinci;e iioslr;!! iiictropolitnnuiii, civil;ili vcstrfe (Uiluricis) suiii-
uiiiiii sai-erdoleiii lii'ii deborc (Siilonius) pronunlio. I'roel;inuitionuiii formulas, (|uo no-
niine appellat Moriiius, plniiiiias ipse supiiedilat, l)e sac. ordiii. exerc. 1, c. 3. lnsit;nior
auleni illa est, (|uain ex Euchologio Crypla) Fcrrataj idcni proferl : « Suirragio et ajipro-
bationo Di!0 niuxiine aiiiabilium cpiscoporuin, et snnctissiniorum prosbyteroruin el dia-
eonorum, diviiia grîlia... promnvcl liunc... in episcopLim urhis,» elc, elc. E V;iticano
eieinplari aliaiii exliibel, iii (]iia dicilur « siiirraiAio el ;i|>probaliono SS. uietropolitanoruni,
archiepisco|)oriiiu, episeojiorum, » etc, atqiie ex C(.'dreno relalam in Iran^lalioiio episco-
|)Oruiu formulain camdem atiducil. « ll;ec csl, iiiquit vir doclus, eleclioiiis legilinKe jani
faclffi denunlialio publica, fieri solita cum episcopus ad ordinalionciu, » adde, et ad in-
Ihronizationein « acciiutus est.
Tales erant in Eixlesiis oranibus publica,', leiiitiin.'o, caiionicc electioncs, renunlialia-
nes, orJinalioncs episcoporum ; tacitre vero, et ut ita dicam, inlerprelaliva;, quales irritas
esse decrevit Antiocliona synodiis anno 3i-l, can. Ki, (i.ii cilntur in conc. Clinlcid. act. ii(6).
« Si quis opiscopus vacans in Ecclesiam vacanteiii (irosiliat, scJeuitiue (leivadal, ahsiiuo
iiilegro perfectoque concilio, liic nbjiciatur, etsi cunctus populus quem diripuit, eum lia-
bero delegerit. » Et iiifra can. 21 (c) : « Nec vi coactus a (io()ulis, neque si etiam lioc ei al)
cjiiscopis suadentur,» vdcantis occlesi;o, «qui pro()riam descruit,» habetur e(iiscopus.

Ubiiiue inlegroe el plenariae synodi decretum » requiritur, et ut « nullas ordinatio secus
f;icta vires habeat » canone 19 decernitur. His expositis, facile liijudicare est aii episcopus
Sasimoriim Gngorius haheiidus sil.
Magni Basilii factum, quanquain a (iluribus mininio probatum, arguere non ausini:at
cerle, quod Sardicenso conciliuin (lostulat aJ novos ejiiscoiialus constituendos,II).T,0'Jvo'j7a
wSXt^, oPo[)ulosa plebs, » nequnquam eraiit Snsima : « non multiplicntus Dei populus, » ut
Cartliagineiiso requirit ; e()isco|ium nec postulavernt, nec dosidernverat (ih.bs Sasimorum;
ejusdem Ecclesia) cleri ac (io()uli nulla convocalio, coitio nulla; nec episcoporum provin-
ciee plpiiaria synodus, ut Anliochenum et Africana sanciuiit, ulia inlerveneral ; nullus
« consensus » ejus, « in cujus (lotoslalem dioecesis, » tum dubii juris, poslea tan;lem, i|)so
consenlienle Basilio, cessil. Adeo primalis sulfragium non accesserat, ut armala prope
modum Anthimus, quein « niartiuni et pugnacem » viruin lestive Grc-
nianu repugiiaret
gorius appeilat (</). Ilaque epibCO[)um eunidem epislola, nlias 3.i, adversus ordinationeni
suam, cum aliis quibusdam episcopis, inulta causatuiii, sciibeiitcm, ininilanlom, poslu.
lantemq;ie synodum inducil. Uude Baronius (e) « Existimamus, inquil, qund Anlhimus ;
nlium Sasimis, qua) sibi vindicassel, episco(iuin ordinaverit ; et B;isilius, ad diiimeiuias

Ecclesia- controversias inter Catiiolicos [lericuloso illo lemporc oborlas, Anlliimo pugnaci
homini loco cesserit.
llinc tortasse roferri [lossit illuii epistoloe, alias 33, « epinicium » quod do Gregori<
quasi devicto (/) » concinebal Anthimus; illique eliam versus {(j) quibus yEgyptii pra*
,
sules suggillaiitur : « Leges versiiiiles jami)."ideiii mortuns, a (|uibus (|uaiu maxiine el m.i-
eramus liberi. » El quidem liber eliamsi vera luissenl <|iue illi Dbjicicbnnt Susi-
nilesi-o , ,
uiorum praesulem eum esse renuiilialuiii, uiido ad Sasima revocabant; sud frustra ccrte,
(n) Caii. Gd. «/(S-tuv dvaYxa"(3ixevov.

(!))£; -:- kT.i-sxon% T/oliûi'/ i-\ s/oXiCo^jdav ('') i^[>- 51. ior^-.oj '.K'/f>:i>.o'i.
"'.
ixx/r,i'av 4aj-'jv kr.if.iiiy.; •i-.jao-aôi tV; Opovov (') 571 n. 107.

U;iroii. :in.
£{/a rjviio^j -casia,- , tWtov arifJ/.T.^ôv £'vai, x.at (/') IJj-^p e-:viy.'.ov f.va... i^j; T,"T|i£vtJV,
£i T.i; \jo;, 3v j.fipT.m-j, sXotio TJ-6'J. ''/1 Cunji. De viia iua, v. 1S15, ISll.
(cj MfjTi a-6 Xatjjv iztiarojjttvov , arTi 'j-i £-•-
,
"1 PR.€FAT10 GENERALIS. — PAUS II. 7-2
liis eliam positis : quanlo magis si ialsa siiit, oriiinalo iii ejus locum sufiecloque episcopo,
vei iiovo certe episcoiialu exslinclo ?
Conslal eiiim alioqui cuiu Anlhimo Basilium ni concoriliam postea rediisse. Ei qua,
qiitEso, conditione, pacato .\ntiiiiiii iieilo, Gregorius porbellum isliid ex Antiocheni con-
«ilii cannne 18 hucusque libor, liber esse persevoravit, idîue palam ac «manifesto, »
liisi alterulra ex iiis conditionibus accepta ; vel ut .\ntliimi, cnjus provinciae Sasima cede-
bant, ordinatio valeret, vel sane locus episco[)0 careret? Alioqui si ejus loci renunlialus
erat episcopus, quod objiciebant adversarii, jam nec occultis nec cognilis ratioiiibus libtr,
sed luiic EcclesitB Sasimensi inanifesto Gregorius illigatus; imo el « communione privan-
dus 1) ex ojusdoiu Antiocheni concilii canoiie 17 , « si ad Ecclesiam sibi conuuissam , »
lemotis jam impedimentis, « non acquievisset. » Liber itaque a Sasimis Gregorius ac

ire
liberrimus seniper fuil, luiu ante, tum [lost factam cum Anllumo pacem etiamsi ad eain ;
Ecclesiam fuisset publico et canonice renunliatus. Supcrost igitur ut tacita el occulta , si
dici liceat, renuntiatione, Sasimorum opiscopus Grogorius fuerit : verum ne id quidem

ulla ralione defendi potest. Ncquc enim connivenlibus vel tacilo probantibns episcopis,
clero, populis, quae tacita reiiuntiatio est uiiquam hanc Ecclosiam administrasse ullo
,
modo dici potest ;

quam forte nec adivit unquam, nec a limine salutavit, in qua nec sedii,
iiec ut soderet ulla vi cogi jiotuit et addnci. « Corlanien iniit paler, » inquit ipse (a) , « ut
lU Sasimensi sede me collocaretDalam autem : ut autem non valuil, » elc. Paulo |iost : «
ne minimum quidem Ecclesiam attigi ita ut nec unum ibi sacriticium Deo obtuleriiE, ;
vel preces una cum populo fuderim, nec clericorum cuipiam manus imposuerim. »
Ex liis tum factis, tnm diclis liquet, quis in Gregorio « renuntiationis et proclamationis »
serisus : ille nimiruni, qui hodieque inilffi possessionis, et ut vocant, benoficii cujuspiam
invesliturai ; » sou fuorit iila « tacila, » cum aUcni sedem invadenti , aut oorura ad quos
conferendi beiicficii iion omninojus pcrtinot precibus, vol etiam vi quadam Ecolesiam ad-
ui^nislianti ooniiivent, silenlque veri palroni ac legitirai collatores benolicii ; seii fuerit
« renuntiatio » ad juris apices formamque logibus sanciium , loctis et exposilis patroni

regisve « dijiloniate » conferentis, sou, ut vocanl, provisionibus, et qua sil « liulla, » si
papae, aut « visa, » atque a promovente, in sede ut [ilurimum eo qui promovetur collocato,
aliisque de more |ieractis, quibus hodie quis vel episcopatus, vel altcrius bonericii posses-
sor firmatur, aut certe, si alius interoodat, « dcnunliatur, et jirffidicalur, » tiuod Grooca ipsa
xT^p-JGdi-M sonant quanquam non eo id in Oriente, quo in his partibus, moJo lierol. Son-
;
sum bunc e\liibont verba Gregorii, contraria el opposita de Nazianzo Sasimisqne scriben-
tis (6) Sasiiuis « propositum, » designatnm, ac si velis, nominatum antistileni, non autom
:
Nazianzo; contr.i vero Ecclesiae Nazianzense non propositum non designatum, non ordi- ,
natum episcoimm, sed renuntiatum lamen idque « (c)-primum et ab initio, » quanquam ,
a non publico, » sed tacito tanlum gonero renuntiationis qua) quidem specie tenus pu- :
gnantia, hac ralione conciliari et intolligi possunt.

Ecclesiffi alicujus paslor non is censelur, nec in iiastorum numerum refortur, qui ad
cam electus, proniotus, vel etiam ordinalus, jure taiidem cadit; sed qiii viuta oausa (los.
sessionem adit atquo obtinel. Qua igitur rationo Sasimensis Ecclesia episcipus dici posset
Grogorius, qui Sasiina non altigit quidoin, nec illic episcopalis muneris vices ullas obiil?
Si Sasima dixit «sua,» id non nisi ironice egrcgiuni ilhid Basiliaiiffl aiuiciliai inunus :
lidet et exproljral. Vel etiam « sua » dicere potuit, ijuia sibi atlribula, sibi oblata, sibi dala,
sed a dubio possessore.

Priusquam Sasima diinittainus, cxemplo rom illnstrabimus. Boneficium, ut vocant illud,
cui aniniarum cura incuiubit, vulgo curaluni, uni clerico palronus; aller pro patronn se
gerens alleri pra;seritet conforatque ; aut cerle in curia Komana ipiivis clius ohtiiioat. Pos-
sessione jura sua firraet aller ; alter aut arceatur, aiit segnius agal. Dum interim siib judice
lis cst, inlra annum, ut fit, sacerdotio uterque initielur ea menle ct consilio, ut oiricio suo
fungi valeat. Ad Ecclesiara eamdem ordinati anibo vel inlcrea paciscantur, vel scnatus
(n) Carm. De vita sua , v. 497, cl >eq. (f) Episl. al. 225.
(b) Eiiist. al. i2.|
73 J>R.F.FATIO GENLUAI.IS. - PARS II. 71
i^Linsiillo fiossuleiiti jiis nssfnilur, vul nllcr (luiii(|ue iuiiiime conlenliosus, ncc lilium
,
iiinons, «Jiiiuliim ullro siiial |iossessoreiii, i|)Si(|ue suo juie eeJal. Sucerdos quiJeiii is erit,
()ro|iosiliis cliniii, desigiKilus, oiiliiuilus^nie ad liicelesiaiii illain, velul ad SasiiDenseiii (iro-
iôriiis Niiiii idcirco ditelur illius loci sacerdos, el iii pdsloruiii liujus iMxleîuj catalo^ûiii
uiKjiiain leHTelur? Miniuie sane ;
quia duhio semi^croul conlroverso juro suo cecidil aut
S|iunlo cessit.
Quod a'tale noslra « |)iffiscnlaliones, provisioncs, collaliones » vocanl, lioc inajores no-
siri ad lianu vul illain Kcclcsiain ordinalionos appellaljant ; quia lunc neiiio siiic tiliilo
ordinabalur. Qiiie si alicunde cassro liaborenlur el irrilo!, nullum , ul ita lof|uar, ad extra
snrlielianlur cirecluiii : et qui nulliiis loci sacerdos aul episcopiis niancttal, « Vacans, »
(j/OAd-iov, dicebalur. Talis fuit, iit ex dictis (lutet, ordinalio Gregorii ad Sasima.
Fuerit ergo Greôrius ad Sasiina propdsitiis, dcsiLjiiatus, inaugiiratu.sque cpiscopus,
ordiiKdioni suro conscnserit , Sasimensis tnmen c|)iscopus nec fuit, nec dici pnlosl, nisi ab
invidis et cahiinnialoriljus ; (inippoqui nec aperlo, nec lacitc, non canonica, iion nlia (jiia-
vis rulione loci illius episc.opus fuoiit rcnuiili<ilus , nedum iiii(|ikiiii in Sasinii.^nsi scilc
collocatiis et lirmalus.
QiK-e aperla vera , ccrtn necossaria eranl nd propulsandas n
liaclcnus dispulnvimiis , , ,
Ciregorio noslro calumnias apla eliam et commoda ad alslcrgendam a teitu Grncco cor-
;
ruplionis nolain, ntquo nd tolicndam ab innumeris locis qui pugnare inler se videnlur, ,
repugnaiiliam. Hac via iiimirum iniqu.u do Iranslatione ad sedem Constanlinopolitanam

qufcsliones; de tribiis episcopalibus, simuliiue nullo, inera? veleris invldijn ac recentioris
tujusdaiii siriptoris seu calumniffl sou commcnla («) ; dc ccrruplo epist. ccixv i(;\tii con-
jetluric fvanescunl ; veraque suiit et ex|iedita, qure in epislola alias \i.n et ilcruiii in oiii-
«lola olias ccixv, et in aliis locis legcnli negolia facessebant qiiod amplius sequenli :
disserlatioiie de episcopatu Naziaiizono patebit. Ilanc claudet testimonium Niccto; Papjila-

iônis lcin. VI Bibi. ConcioiMloriae parte priina sub (inoin , quo quidem tesliinonio tota
propemodum cîsceptatio jiriEsens uc pioxima contiin lur.
Posliiuaiii iiarravit orator (i), (ludinodo episcoiioruin, Anlioihoni in primis mat;ni Meletii
vutis, tiretjoiius fueril in sedo Coiislanliiioiiolilana collocatus, objoclioni occurrit per-
gilque : « At nemo illegitime, conlraque ac sacra Ecclesia; regula stalulum est, ad lertiain
cum urbitretur transfcrri sedem. Naiii neijue ea rcs traiislalio est, sed eleclio, prima^jue
ac uiiica iii uibe .\ugu.->la jiro episcopi dignilale, ati]ue niunero sedis collocatio. Nam quod
priino Sasimis, ulidicebam, praefeclus est , id solum promolionis causa fuil, cum nequo
sodom omnino illic oriJinavurit, iillanive niysticam initiatioiiem pro anii-
receperit, nec
stilis quod nempo viculus ad sustentandam opiscopalcm sedemesset

partibus cclebraverit ;
v»mnino ineptus. Nazianzenam autem caliiedram quondam curavisse, cuin pater illius
episcopus esset ut noii ejus crealum esse episcopum, aut sedem iliam unquam suscepisse.
;
Solum aulem palris iiortatu ac jussu ul sacri minislerii delectum impleret, sic EcclesiiB
curam suscepisse, ut senecla) fulcrum ac paterna; imbeciilitatis susteiilaculum audiret. Ila
vero se rem haberc, etiam ex iis porspicuum est, quce ipse ad Grcgoriuiii sibi cognominem
scribil(c) «Inter omnes etenim cnnslat me non Nazianzi.sed Sasimonim nnlislitem cro-
:
« alum, (proposituiii, -po;6'Ar,0r,;.x;v) fuissc, taiiietsi inpnlrisreverenliamoleoruiiiquisupplices

« hoc a conlenderunt, ad breve tempus, quasi hospites prsefecturam suscepimas. » Quod
iiic
igitur |ialer mortulem vitam divina comniutaverat, vacantem jam inveiitum divina Spiritns
gratia, vit;eque ac doclriiKT! liumana majore pr.Tstantia postea clarissiniuin elfectum, lii
urbis AuguslBB solio (luaiilum oculis conspicuum eral, constituit; quantuin aiitem aninio
ai^pectabile, oi-bis torrarum buiium pastorem mngnumque antislitem prtelicil. »
Rejecto Sasimensi episcopatu, rojiciendus quoque Nazianzenus, et Conslanliiiopolilanus

est osserendus : id quidem exsequimur. Abjoctis Sasimis, Gregorius in soliludinem se con-
lulit, equa retractus, iogunti,vel jubenti palri id tanlum concessit (rfj ut « collaborans cum
(n) Diipiii. liibl. eci-l. lil. r.Rr.GORics. (c) Ep. al. ii.
\b) Toiii. VI, p. 031, cui. 2, c.\ oral. iii Grego- {d) Cariii. De vita >un, v. .SOO.
itiiiii.
rvTnoL. Gr. XWV. 3

•'
PR.EFATIO CENERALIS. - PARS II. T(i
fOcuramEcclesiae» Nazianzense «susciperel; » ea lege a«conditione, ut ne hiiic astringeretur

Ecclesia\ et parente mortuo (a),
pennamspiritui quo vellet el quoraodo veiletsuam permitteret
«
deferendaiii, nec quisqam foret, qui se cosere posset, aut alio traducere repugnantem. >•
Mirura est, Gregorium Nazianzenffi Ecclesia} episcopum appellatum fuisse, cum tsntopere
precaverit, ut ne huio Ecclesia; aliigaretur raulli tamen scriplores, veteres et recen- :
tiores, Theologo reclamante, eum Nazianzenum appellant, Socrates, So2omenus,Gregorius

cjus Vilso scriptor, Baronius, Bellarminus. Vetus et communis error est manuscriplis, qui
nunc exslant, longo anliquior, ijjsique Gregorio suppar. Rufinus in prologo ad orationes
Gregorii Laline versas scribit : « Defuncto patre succedit in episcopalum apud N.izian-
zum; et Hisl. lib. n, c. 9, «
1) iii locum patris eumdem subrogalum » asserit. Imo Hiero-
n vmus (6), qui faruiliariter cum eo Conslantinopoli versatus est, et qui eo niagistro Scripluras
se didicisse gloriabatur : « Gregorius, inquit, primum Sasimorum, deinde Nazianzenus
episcopus. »
Quin eliam, notante Baronio ad annura 371, et in Vita Grcgorii apud Bollandum cap.
9, « ejus adversarii id ei dabant crimini, eumque ob contumeliam appellaliant Iriepisco-
pum, cum jam sedis Constanlinopolilana? fuisset eleclus episco[)US. » Sed tam diserto
Gregorius negat se fuisse Nazianzi cpiscopum, ut ipsi fides adliibenda sit : « Manifestum
est, inquit (c), oranibus me non Nazianzi dosignatum episcopum esse. » Non certum dun-
taxat et ; noii amicis solum et paucis, sed « omnibus
indubitatum, sed manifestum «^
omnino carmine autem De vila sua (d) :« Postquam, iiiquil,

debiiit esse « raanifestum. » In
parentes excessere vita, et hac ego calamilate iiber sum relictus, datara equidcm Sasimen-
sem Ecclesiara nullatenus attigi Paternffi vero.... exiguo sane lempore, velut hospes
aliena;, curam aliquam gessi, non difTilebor idipsum usque denunlians episcopis, poscen.' :
instar benoficii ex imo cordo, ut urbi virura aliquera prfericerent episcopura. Hinc ilUid
quidem vere affirraans, nondum ullam a me acceptara fuisse publica ronunliatione (Eccle-
siam).... Cura aulem non persuaderera aliura ul praificerent, quia hi quidera prre niagno
reliuere volobant, vero forte despiciebant; nulli aulera causabaiitun-

mei desidorio illi
iion esse liberum priraum Seleuciam fuga rae conluli, atque ibi in Parlhenone celeber-
:
jimse marlyris Theclae Qon exiguo tempore coratuoratus suni (f).

. Noc dicas Gregoriura futeri ac scribore, episcopura Nazianzi se renuntialum « Ego si :
certecorpore quidem ila mo liaborem, ut Ecclesise possem Nazianzenas prffiesse, ciijus ab

initio sum prsesul renunliatus, minus autom Sasiraorura, ut vobis Iiaud recle nonnulli
suadent, non adoo sum (/), » ctc. Scripsit qiiidpra Gregorius non serael se Nazianzi opiscopum
renuntialum, sed de publica renunliatioiic non est intelligendus: vere, inquit, postobitum
patris, « affirmabam nondum ullam ncce[)lara a me fuisse jiublica renunlialione eccle-
siam : » scripsit ilerura ep. alias ccxxii, « ea se non leneri ronuntiatione, qua Nazianzi
»
renunlialura seseeo. alias cgxxv scribil, « ea nou astringi, » uli rursus carm. De vita sua,
v. 523.
Poslquara Conslanlinopoli in palriam rcvorsus est Gregorius, Nazianzenam iterum admi-

nistrare Ecclesiara, anarchia laboranlera, ab Apollinaristis raisere laceralam, cleri pojiuli-
que precibus et lacryrais coactus est ; sese iterura administrationi « concessil ((7), jugum
subiit [h), vinci ac vinciri » se iterum passus esl,^r-''^^fi'^:'' SsJiJ-to; £px°!^^'- Verum sicut prius
i patre viclus, ita tum, non « in plenario concilio reuunliatus » ab episco[)is, sed a civibus
'.antum amicisque coactus, ob patris, (i) « cujus solvi labores dolebal, et eorum qui hoc a
se precibus contoiidebant reverentiam, ad brevo tempus pra^fecturam quasi hos[)es (jj
accepit, ac veluti peregrinus. » Iterura (k), non « pro()rias, » proprius ut episcopus, « ha-
benas,»sed«alienas,»i£vr,v •(ivtav, suscepit; quippo qui eo ipso loco aiteriiis gregis peduur.
<
(«) Or. 1-2, al. 8.
(f) Rp. nl. OS)-,
._ ,.
(b) Ail 1':mmii). til episl. .M, Lilj. 1 conl. Joc. cl (3) 'iO-c-jiowiJii. E|). .11.222.
De scripi. eccl. (li) Aj/iv' I/.airia. C;iriii. 7, v. 80.
(c) Epist. ;il. il. (i) Caiiii. 1 HJI, el Ep.
io,' v. ;il. 42
(rf) t;inii. De viin sna, v. 5-28 ct scq. (j) 'iJ; î-/o:. Epist. :il. 42.
(e) Ibid., v. 55i. (1.) Canii. 145, v. 105 ci 189.

77 rn.F.FATIO CrNF.U.\LlS. — p.\ns II. 73
iXXoJ Ttoiplou, scilicelCoiislaiiliiio|i()liiaiii, sii.sce|)isso so faloaliir (n). riido nc i'i (luidoii),
iusi » (Hiandiu vulerel, » coiicussit; iilijue ileruu! disccssil (|ii;isi lii)i;r. recruLl^jscuiilu pdiila
jiDSl .Tgrilndiiio : i Constricluin, inquit [b), mo morbus tenel, el ab Ecclosiao guLiornaculis

Cflerius abduxil. »
Quod vero oinncin tiillit dubilalioiiom, liulalio landeiii rununliatu [lubiico ot e(iisco|iij
Nnzianzi canonice ordinalo, Njssono jirfpsuli et iis qui canoncs objiciobanl, res|)onilel
Gret;orius (c) : « Quod si quis ost, qui |iulot o()iscO|io vivonto alium iiislilui non debere,
is sciat se ne liac (juidem in parlo iiobis causa su(ieriorem esse. A()ud omncs enim liquido
coiistat, mo non Nazianzi, sedSasimorum antistitem ()ro(iosilum esse; »id esl, ne Nazianzi
(juidoiii ' (irQ()Ositum, » neduin publico nc canonice renuntiatum esse e()iscopum. lixspiran-
tis lameii vilic reliquias, si (ht valutiiiiincni linuissut, i(iso Fcclesifo Nazianzon.o consnfTatu-
rum so e(iist. c.cxw prolitctiir, [lolius (niain Sasiiiionsi,'cui niinquam, iniiuiuiil Ilollaiideii-
ses, so credidit obligatum, ciii niilli) iiii([iiaiii jTrticoiiii genero renuntialuserat : quamqiiam
id molusliffi facessindn) gralia quidam iiividi [lor calumniam et« contenlionem, » ul ibidem
loiiuiliir, ob)icicbaiit.
innocuum quo ludcbat (Ircgorius nim adversarios, tiim amiios, artifiriiini fjiiis non
niiri;tur? Cum ad Nazianzciiain Kcclosiam tacita sallom olijectntiatiir rununlialio, Sasi-
mcnsem protinus dosigiiatioiiem roiêrubat, ut C(iist. cxlii, oiiiuo Ecclosia.', a qua, vul im-
(iJota vel abolita sede, niliil (lonilus timebat, (ilus illigatus quam Nazianzo videri volebal.
Cura aiitem ad Sasima, ut episl. r.cxxv, rovocabatur, aut magis contomplus causa relugaba-
tiir; N;iziaiizunam illico « ronuntialioiium » olijiciebat, « qua se toiieri » nitiilominiis non
tiiiiurut. Genuinum liuiic essc o[)istolariim S(.'nsiiin ,
[iijotcr gravissiina c(ii.-c jam attulinius
momenla, probant ea;doiii cjiistolm xi.ii, i.xv, i.xxiiii, ccxxv, iii (luilnis omiiibus eos
salso ridut ([ui, ut Ecdtsia; (irobaroiit alterutri voro uddictum, fi ustra canones 0[)ponc-
baiit.
Ad cumuliim acccdat jam [lalmaris locus , qui Sasimonsem NazianzciiunKiue siiiuil
e(iisco(iatuiii Gregoiii vel unus possit ad fabulas amandare. Locum illum oxhibet car-
iiien 1 editum a Tollio, vcrs. 93 :« C.-ctorum posteaquam accessissem » Constantinopolim ,
•< relicta Cappadocia , qufo lidei propugnaculura esso plerisque videtur, nequaquam de-
serto populo, cui aliqua necossitudine obligatus cssora : oJ Xitt^jv Xa^v, oioov toiv (ivaYxaiojv
i.Moi" nam illa sunt hoslium mcorum figmenta, falsique sermoncs, invidi.T velaraeiila qu.-i"-
dain iiigoniose excogiiata. »
Al, iiuiuics, Grcgoriiis se fatelur propriam habuisse Ecclesiara, nliam a Constantinopo-

lilana, his verbis (d) : « In graliara porro cum verilate reduant , qui nos alienam uxorcm
ex|iutivisse aiunt , cum no propriam quidem liabtTo voluerimiis. » Qu.-c Tliomassi-
niis jf) ad Sasiina Iraliit ,
qii aiuvis Naziaiizuin (lerindo speclaro possint. Sed Basilius
scholiastes hcec verba, « aliciiam uxorura a iiobis ex[ietitara esse, » sio iiilerprotalur : fi-o-.
xa'. xj-.h to'j:o, w; C'jxo-;av:ri7iv:(ov oir^Tiov tiov $'iavT:'a)v •

i^ 0'.a tt-jV 'Exx/.r,jiav K(JviTavT:vo'JZ(>A£(o;
ixAri:r:£ov lioc est Vel i.Ji[isum
•
: « (.er inimicorum calun.niain objuctiim fuisse (lulanduni
ost, vcl saiie de Ecclosia Coiistantiiio[)olitaiia acci()iuiiilum. » Do E.clesia itaiiuu dicla hreu
etiam intolligaiitur, EcclusifP tamcn alleri mancipatum uiKiiiara Gregorium indu noii ma-
gis sequitur, (luaiii eumduiii uxoroiii ali(iiian'lo duxissi; 'quam reliquerit postea, ox intor-
(iretationu (iriori so^niatiir. Si'(|iiitiir taiitiiiii nxoro ac Kcclosi;o cura liberaiii solutauKiuo vi-
tain ut matrimonio antu()osuisse ot e(iibco()atui, priusquam ad ConstantiiiO()olitaiiam --edeni
ovoheretur.Sunt vorsus nonnulli carrainis 1, qui cumhoc locoquamdam habent airiiiitatem {f):
'AXX' oJx i;iov Y-ip Tfj Sia xa;ji;a; YJ/J , oJo' di-iiajOa'. tt;v a0;7;.iov tooji'.v, S; ojoi zt-j IvOxjuov f.va-^-
xai;aivo; (]iios v. T-us Cardonus apud BollaiKluiu oiationo

et soluta
•
, ((/), para(iliraslic9
felicius sic reddit, quara Billius stritta
Sod non iisegosiiin moribus, ut vioknlia; ulli : «
facilo cedendum cxistimein, aut occu[iandam cathedram, non rite et sicut n[ ortet colla-
(u) Kp. al. i-2-2.

(«) o;,c;,,. ff,i_ ,„,.,, ,_ j. „, r. 25, n. ^
{h\ Kp. .,1. 88. V. 1071 cis(|.).
(f)
(f) Ev. al. i-2. ,„, u M,,jj ,, ^vj.
((/) Or;ii. al. -27, iiuiic 36, n. 6.
79 PR^FATIO GENERALTS. — PARS II. SO
lam, qui iiulla ralione passus suiii in ea rae collocari, quam jure ffiquissimo oblinere po-
tei'am. »
Legilimara enim illam, ul ita ioquar, « inllironizationem, non

» evOscixov VSpuaiv, f.ictam,
seil oblatam ; non Iraclilam, ul Biiliiis rcddil, sed traiieiulam uxorem Gregorius , si fas
est dicere, dereliquit. Nec incerta res : illam probanl versus carminis De vita siia 5V1 et
seq. Et cerle neraini dubium esse potest, quin universi, non tantum provinci.-e, sed orbis
totius, quam lalo patet ,

pra^sules ad evehendum Gregorium ad episcopalum , seu Sasi-
niensem, scu Nazianzenum libenter conspirassent, si ipse consensissct. « Nec enirn, inquit
do se ipso (a), adeo episcopis conlemplui sumus, ul alium manente rae rcnunliarenl » eo :
sensu ne « propriam quiueiu uxorem, » sedomve Ipgilimara, « liabore » voluisse creden-

dus est. Leviora sunt qua; objiciuntur, quod Gregnrius « suos » ap|)ellat Nazianzenos (6) :
« sui » profeclo erant, palria, habilatione, affectu, cura ac sollicitudine eoruui, quam plu'
ries suscepil, sive dum palersenio confcclus superstes esset, sive post morlem ipsius,siva
post abdicatam sedem Constantinopolitanam, sed nunquara ut proprius eorum episcopus.
Sat de Sasimensi et Nazianzeno cpiscopatibus dictum , alque etiam plura forsan quam ne-
cesse eral.
Amolis Sasimensi et Nazianzeno episcopalibus quos nunquam a Gregorio occupalos ,
icissedemonstratum nobis videtur, superest ut vel nuliius, vel sane urbis Constantinopo-
lis, nec nisi Constantino[)olis episcopus renuntiatus fuerit Gregorius, Constanlinopolilani
episcnpi titulum pleriijue nianu exarati codices prajferunt ; Conslanlinopolitanum revera
episcopum fuisse res ipsa loquitur, loquuntur acta scriiitaque omnia. Tanla fuerunt « ple-
bis, possessorum, » ut canones pra?scribunt , » clarissimorura, imperaloris, cleri, epi-
scoporum, virorum etiam ac mulierum Gregorium prajsulem postulantiura sludia el
» ,
vota, ut nemo satis, nisi Gregorius ipse, verbis expresserit. Cum Theodosius urbis Con-
stantinopolitanae ecclesias Catholicis restiluit, unaque cum eo majorem basilicam Theolo-
gus subiit , qui prius erat in nubilo snl refulsit. « Ibi , » inquit Gregorius (c), « cum hoc
spectaculo subiisset animos fiducia, » qua; aderat mulliludo « clamare lolis viribus ac de-
poscere nos, in praesentiarum » haud aliter « ac si hoc unum defuisNCl; princepsque a(
Liaximum a summo principe hoc civilati fore thronis ipsis anleponendum mnnus, si urbij
solio » episcopali « ab ipso donaremur. Hoc viri dignilate preecipui, hoc infimum vulgu;
agitabat. Omnes ex aequo rem desiderabant , pari flagrabant desiderio : hoc alla voc(
raulieres inclaraabant, pene amplius quam raulieres deceret. Incredibile quoddara,rcper.
cusso fragore. tonitru audiebatur. »
Tunc quidera vicit Theologi modestia (d), neque tum cogi poluit ut episcopale solintt
conscenderet verum ad agendas uni Deo gralias populi sludia vir divinus, 6^'.iic
;
w?, provida dexleritate convertit (e). Tara unanimi omniuiu ordinum poslulalioni, laui
ardenlibus volis et clamoribus, cpiscoporum plcnariique concilii provincia' non laiUura, ,
sed Orienlis eliam peno totius et OBCuraenicx syiiodi

siitfragia solemniter accesserunt.
« Quidquid Oriens, inquit (/"), habebal.excepla.Egyplo, populi anlislilum ad Komam usque

secundam, lerrae marisque ex recessibus iiUimis concilaUim coit. His pr«esidebat vir |)ielale
maximus moribus mellitus (Muletius) et nomine. lli mo collocaiU firmantque, 7if,=ov-
ni;, in augusta sede claraaiUeui gomentemijue, una lamen de causa non plano repugnan-
lem. »
Sed nec iEgypliorura eliam defuisse videlur consensus, quos quidem maxime his verbis
alloquitur Gregnrius (</) : « Ueri, ut ila dicam, inlhronist<e, hodio persecutores, ac e Ihro-
no, in quo mc collocaslis, deturbanles. » Conjecluram astruunt carminis ejusdem versi-
culi 1811, quibus teslatur yEgyplios niinirae voluisse in ihrono Cunstantinopolila-
1810 el
no alterum a se collocare quin et contraria Grcgorio ipsi omnino persuadero conaban-

:
lur, adeo utnulliusin lotoconcilio generali consensus atque suifrasium defuisse videalur.
(fl) Ep. al. 4-2. (e) Tlico.lorot. IIUl. lib. v, c. 8.

{b)Canii. De suis calamll. (/) Caiiii. De vila siiu, v. 1507.
(c) l)e lebussuis, v. 1571 et sqq. (i/) lijiil., v. 1951
(d) Carui. De vila sua. v. 1395.
8! PRyEFATK) CENKRALIS. - PARS II. 84
('rpgorius aiitem, qui binosêiiiscnpalus fugoral , Consl.iiiliiiopdlilanum susccpit spo pacis

roncili;ni(liL> ; Laijuc clospcrala ilesoruil , ut in solituiJino, Doo contciilus , C!i|iclita |mce
rrntiiiur. Iia i]uml scliismato loboianlibus Corinthiis vir aposlolicus Clemens epislola
|irioi i buailrbat (d), ul » Si quis essct {^cncrosus, si (luis misericors, si (|uis charitalis plc-
niis, dicorcl : Si proplcr nic scdilio cl (lisci)rilio cl scbisiiiala , discedo.... soluni ovilo Cbri-
sti in paco dcgat, » clc. ; ad iiuod |Mialiiiii so esso posl exoraplum Theolojji Chrysostomus
protilubalur ;/>) : id (ireiôriiis Nizian/.ciius reipsn pra^slitit, (|ui ut scditioni obviain irct,
piisliiuam ad Conslaiitino|)oiiliiiiaiii scdcm adinolus cssct , protinus Kcclcsi.c rcpudi3\it
pr.-cfecturom, nec aliam « vir (jenernsus. » ul verbis S. Clementis utar, « vir misericors et
plcnus charilatis, « vita divina insi^nis . Cliristinnnj in Kcdcsia pacis raartyr et hostia (c),
discedcns ab impcratoro poposcit ^ratiam , nisi ut ad coiicordiam adduccrcl cpiscopos,

contcstatus sc iininiii gratia , (luai paticbatur pali facilo, et ad conciliandam mundo pa-
ccm urbc thronoquc cxcedcro libenloi', paci dciiiquo oiiinia iilarc « Quin etiam scis, » iii- :
quit ((/), allpqui (lortjcns inipcratoreiu Tbcodosium, « quum rcluctantom in throno mo col-
locasti. »
Nunqiiam S.isimonsem, niinqiiam Nazian/cnum episcopum so dixil dicivo passus est
Creijorius, sed scnipcr in carniinibus et cjiistoiis veliomcnter reclaniat : ConstaiUinopolila-

nam vero sedera se accepisse fatclur, in oa so collocalura fuisse lcstalur, seque ipse nomi-
nat illius urbis opiscopura. Ccrte nec niajor nec apertior uila polost essc auctoritas (luam
islud autlioutici testamenti principiura ct linis. Ac principium quidem « Grejôrius, in- :
quit, episcopus catliolicae Constantinopolis Ecclesiaj, vivens ac prudons... » In !iiio vcro

subscriplio lifflc est : « Grogorius c|iiscofius catliolicfc Conslantinopolis Ecclesiic relCni ic-
slamcniura, cl orania appmbans subscripsi nianu mea, ct vira obtinere volo et ju-
Leo. »
Dciiiquc inter 0) isco|ios Constantinopolilanos in cpiscoiiorura liujus urbis serie sic re-
censetur : « Grogorius Tlieologus, Sasimoruui priuiuin episcopus (dosignatus), Consianlino-

politanus sub Theodosio Magno renunliatus est, eique haec sedes, veluti qui raulta lobo-
rasset, ac Ecclesiam ab injuria vindicasset in libertatem, est a synodo coiiliniiala : » 'ETf./.j-
ptoOivTO; aJT(T) TOJ Ofivou -api Tf,^ Tjvdoou.
Nullum jam circa episcopatiim Gregorii diibium vidolur superesso, ncc ovcliendus rcslal
scrupulus. Siquidem ex dictis constare debet oum, ncc Sasiranrum, ncc Nazianzi, sed so-
lius Constaiitiuopolis Ecclesiro episcopuiii renuntialiono publica et canonica, comraunibus
tolius clori ac populi votis cl sulfragiis, necnon |'lenarii concilii Patrum oraniura consou-
su, fuisse reiiunliatura. Non oliud igilur huic nostro) Gregorii opcrum editioni litu-
lum prfefigere licebal, quam qui pr.-elixus est : « Sancti Palris noslri Grego.-ii Theo-
logi , archiepisco[ii Constanlino[)olilani , opera. » Hunc sibi in rnaiiuscri[)lis pen')
omnibus Orationes oranes, liuiic sibi Carmina, huiic sibi EpistolcB tiluluin prae-
scribunl.
§ V. Di; AMPniLOCHIO, CUM PATRE, TUM FILIO, F.PISrOPO ICONIEVSI TOTAQUn GRKGOnil ,
MATl;ilN\ COGNATIOMi, AD tiV \M P1;UT1M:RE AMPlll LOCIllLS DLUO.NM ATL 11. 11
Amphilochium illura, cujus uxor Livia fuil, ab icoi.iensi liiijus uoininis [irfcsule divcr-
sum stotuit quidera vir clorissiraus Muratorius in nolis od e()ita[)hiura xx\i, pag. 31. At
nihil ille [iraitcrea, nec eido utriusquo Ain|iliilochii cuin Grogorio nostro consangiiinitale
aut suboluit quid(juam, aut certe quid sentiret vir doclus non aperuit. Vorura Ara[)liilo-
chium lilium, de (juo in epigraranialibus, lconiensera csse e[iiscopum celeborrimuin illum
ac vulgo 00 iiomine cognitum, tometsi non ita forlasse constel; conslat taraen cortissimo
Amphilochios, dc quibus hic ogitur, Gregorio sanguino conjunctissimos fuisse : ac
patrem quidem ovunculum Gregorii, filium vero Ampliilochium cx avunculo (ratrera aul
aiiiitinum. Quod [lostreraum nbi probaverimus, parlein alteram attiiigeiuus.
Mitto Amiihilochiura, Aniidiilociiii Euphciniiquo parcntera, el Liviaeconjugem, oaiuva
(a) Ep. 1 S. Clem., p. t7C, ed. Cok-I. (e) Vers. IS91 cl IS08.
(fr) llom. XI, .Td Eiih. (rf) Vcrs. IbOtt.
83 PR.tFATlO GENEKALIS. — PARS 11. W
Diocsesarea:', id est Nazianzi. Is Aiiiphilochius dicilur o (a) magna Philtalii et Gorgonife
proles : » ulia 4>tATaTioj r&pxovia^TE îiya^j. Porro Philtatii filia ap[ieilatur Noiina (t), quse a!ia
esse non potesl, quam maler Tlieologi : quippe quae Nonna in lestamenJo Grego-
rii vocatur, Alypium ct Gorgoniam juniorem parentes habuil, sororemque Alypia-
nam.
Hoc vel uno momenlo constat Nonna?, Tlieolngi matris, Amphilochium fuisse ex Philla-
lio Gorgnnia parcnlibus germanuin fralrem. llinc ad Nonnse filiam manavit GorgoniiB
et
iiomen, quemadniodinii ab avia Basilii magni soror dicta est Macrina, imo ipsius GorgonijB
junioris filia ab avia quoque, matre Theologi, Nonna vocata : et ab avo, aut proavo Philta-
tio, Philtalius, (e) de qua in quodam epilaphio, quem ex Gregorii familia fuisse nemo du-
bitaverit.
Jam vero quanfum lucis ha?c afTundant singulis epigrammatibus, totique historiae et genli
Grcgnrii attendat lector. Hinc primo apparet cur vir se ipso adeo commendabilis Amphilo-
chius, suis nobiiitelur [larenlibus. Nirairi>m isli, Gregorio quoque avi erant, illaque « radix
.sancta, » unde orta Nonna « sanctior, wGregorii maler, toties in carminibus atque oralio-
iiibus hoc nominea filio commendatn.
Deiride planum est, quid heec verba epita|)hii xxix (d)signi(icent :7:r,o?; Trdvta ^riTraiao. Agi-
tur enim de doctrina et scientiae bonis, quae consanguineis et afTinibus, eos docendo, para-
verat Amphilnchius. Unde ilerum in epitaphio xxx (e), doctriua idem ipse dicilur « auxi-
lium et robur fuissn cognatis, piis, nobilibus, litleratis, verbique dator, » id est eloquenliae,
seu ut in alio(/"; « Rhetoricae > magister « eximius: » quod quidem Grffica sonant.
Quippe ex discipulis Amphilochii palris et necessariis, Gregoiius non uiius solum eraf,
«Tiiptov aojv *vi^- verum ex propinquis eliam, et sanguine conjunctissimus. Hinc adco sic
epitaphium xxx claudit : «Gregorius liac scripsi, oralionem oratioiie, quam a te, Amphilo-
che, edidici, muluam rependens. » Didicerat porro Grcgorius, utique in patria, sub patre
primum et avunculo, priusquam ad exteros, velutad mercaluram bonarum artium profl-
ciscerefur.
An lequam vero longius [irogrediaraur.operffi pretium'fuerit observare, quod Muralorius (g)
in epitaphii titulum xxxi conjiciebat, jam ut certissimum csse habendum, scribendumquo,
«t; 'A[ji9;)/xtov a"/,),o, « in Amphilochium aliud, » scilicet e[)itaphium non autem, « in Am- :
philochium alium. » Idem enim est Amphilochius, Gregorii avunculus, de quo in epita-
phiis 29, 30, 31, 32, 33, 34, 33, etc, in quibus « (/i) vim igneam dicendi habuisse, (5r,-pav
r.-jfAzasa.î, omnesque Cappadocas superasse eloquenlia «dicifur, Is, inquam, uiius idemque
Amphilochius nec dubium cuiquam esse potest, quin ille Amphilochius, qui in poslerio-
:
ribus sub novo titulo epitaphiis ab eloquentia tantopere commendatur, ille ipse sit,
qui « fons eloquentiae omnibus, Gregoriique magistcr [irioribus in epitajdiiis audire me-
)•
I iiif.
Plana demum est et aperta tofius Gregorianae gcntis ex malre series, hucusque prope-
tnodum Quam eni.m exhibet
ignofa. Uaronius in Vifa Gregorii, ea mendosa, et praeterea ab
aliis perturbata et adulterata fuit. Sic igitur, leclor, habefo.
Ex Nonna, Gregorii mnter, ejusdemque avun-
Phillalio et Gorgonia ejus uxore orfa est
culus Amphilochius, Nalu majorem fuisse Nonnam id [lene [ler-
Nonnae germanus fraler.
suadel, quod Gregorius (i) Araphilochii filios, nonnisi quia ffitate minores erant, « filio-
luin » iioniine compellare soleat, seque ipse « sencm » nppellare. De Amphilochii sobole
(iriraum dicamus.
Amphilochius, Gregorii avunculus, uxoreraiiabuitLiviam, (jiiixaipa S&nap 'AiitfiXixou \}SIy
« (j) Boata Araphiloohii uxor Livia. » Tres ex ea liberns Amphilochius susce[iit aiuv t? :
Tfiic -zzy.iwi, « {k} tuoruiu filiorum trias. » Hi fllii fuere « (/) Eu[iheraius et Amphilochius » :
uiiEs '.\[jL-,fiX6xou EJcfrjjjito?, 'Ajx^lXox^;' te. De lertii nomine poslea dicemus.

(n) Apiiil Miii'., Pi). o,"), |i. .'iJ. (g) Ep. 50, p. 51.
((.) iiii.i.. .'p. n:;, p. m>. ift) Ep. 52. p. 52. Ep. 5.", p. 3*.
(r) Kpisl. 150 lib. ii. (i) KpiM. 25, :il. lOU.
((/) Apml Miir., ep. i!), p. 29. (j) Miir;ii , od. 17, p. 17.
(e) 11)1(1., cp. 50, p. 2'J. {k) Kp. )<J, p. 20,
(fj
Kp. 51, p. 30. (0 i:p. tiO. p. 20.
:
«5 Pn.CFATIO r.ENEn.M.lS. — P.\I«S II. SG
Liviffi malri lios Ire'. iibiros su|ii'rsliti-s liiisse iiroiml L'()ilaiiiiium xix {ii\ in i\\in « liltc-
rbriini Irias uiariliis<iiic liiiiiulo Liviam illuslrasse » dicur.tur. rrimus omiiium morluus ost
r,u(iiiemius, quim jiiurilius ciiilnjiliiis ceiebravil rircôriiis {h), ((uiiiiis c(pil;i(iiiiis lifllo
i-niisouat c[)islola <irct;orii ccx\x, alias cxiv, ad Tiicodosium sivc Tiicoiiorum, cujus liiia
i;u(ihemio jam dcs[M)iisato, iiu()liis (iroiima, iUi (c) iioii descriliilur niiler ac iii c()il8i)l'.io
vxi, conjux cjus Eu()licmius.

Si alia non sii(i|H;torciit momenla, ca salis cssciil ad demonslraiidam Lii(iIiomii, cjiisqui)
(Mtris Ainpliilocliii ct Am[)iiilocl)ii fratris cum (iregorio cognalioiiem. Scribit eiiim ejii-
-•-tola mox laudala Grejjorius Tlieodosio jatnjam fiituro Eupliemii vitrico : «Niinc gcncra
ropulaiiltir, » et iiiferius, cognalionis i^radiim ut inleiligas : « El Iti nos pcr suavissimum

lilium iioslruin Kii|ilu'miuiii linbc, cl nos ilcm [icr stiavissimnm filinm vcslrnm vos Iiabc-
iiius. Miix riieodosii lilinin, snaiii iiuoi|uc oli lualrimonium duceiis :
u l'alris (do so iiiso
iDiIuilur) beiicvolfnlia [lar erâ libcros.»

Utruin niitem Liiiiliciiiius islc, do Kjiislnla ccxxx, cxiv, illo i(ise sil, cujii,s (.t
(iiio in al.
uirntio in E(iislGla i \\\iii, al. i:\i.ix, an illo quoiiuc de quo circa finem testaracnti agilur,
iion ila (icrsiiicuum cst. Si untim tnntiim adiiiittas Eu(iliomium, occurrunt dinicullales,
qua} solvinon (lossunl. Satius crgo arbilrniiiur, imo iieccssariiim, duos lMi[ilii.'inios distin-
gucre unuin, de quo epilaptiia et epislola ccxxx, alias cxiv ad Thcodosium allcrum,
; ;
de qiio lcstnmenliim Grcgorii loqiiitur, utrumquc lamon nninitntc Grcgorio conjunctum.

Trcs Ara|iiiilociiio ei Livia fuisse libcros diximus, Euiilicmium ct Am[)liilocliitiiii qtiis :
sit lerlius, quncrendura. Epitaphium (rf), in quo « Irias libcrorura » Ampliilocbio Iribuitur,
t.rlii nomen silel. In E[iila[)liio xx (c) duortirn diintaxnl fiiiorum Ani|)liilocliii fit monlio :
Eu|ihcmii jam dofuiicli, el Ani[)liilocliii supcrslitis. Priino quidcm Pliiltaliuiu tcrtiuui euiu
c-iso filium sus()icabamur; vcrum Grcgorius nodum iiunc ipse soivil in carminead
Oiyir-
(liadetn, his verbis : 'Ejti oo:, w -/apiJiTa, Oôooit? [flsoG oiat;] • f^ Zh -rpoy.ctiOw T.TJ-A; lot ji-.'-
{f)
l^-voo; eIxwv.... aJTO/.iJtYVT^Trj jjl^y' dji-jjjiovo? 'AlAOt/.i/oJ. « Lsl tlbl, o
Ooto xa"; EpvfiaTO.; (ip'/'-r'î^?
omnis sermonis operis viyum exciii[)lar (iropo-

eleganiissiraa mulier, Theodosia, quae tibi et
sita sit soror iniiocenlissimi antislitis Aroiihilochii. » En tcrtia Am(iliilocliii (irogcincs.
Amphilochius vcro, cujus soror Thcodosia dicilur, non alius est quam Iconionsis e[iisco-
Omnia
pus; Amphilochius, inquam, Eu[)licm,ii ex Amphilochio et Livia fralor germanus.
conveniunl; patria, genus, vit.ne et raorum sanclilas.
alins
Palriam Amphil-)chii Iconiensis fuisse Cappndociam testatur Basilius cpislola
cccxciT, et maximo Hieronymus, qui cpistola ad Magnum i.xxxiii, alias lxxxiv, intor vi-
ros doctos Cappadociae Basiliura, Gregoriura.et Ampliilochium recenset. Amphilochio pa-

renti, ejusquo filiis, Diocffisarea, id est, Nnzianzum.patria assignatur in epitnphio xxxi (g).
De genere quoque sibi conscntiunt omnia, c(iila|iliia , epislolne, pocmnta. In epita[)biis
Aniphilochius ille, qui Gregorii ei avunculo fratcr dicitur, (larenlcm cjiis nomiiiis Am-
lxii,
(ihilochiura iiabuit : habuit el Iconiensis Anqiliilochius, ut ex c(>isrnphc o[Hstol.T
aslruit nola priori in Vilsm Amphilochii et cru-
nlias cLsi optime Tillomontius eruil et
diti concedunt.
vi-
Gentem vero ac familiam Araphilocbii enmdera atque Gregnrii sapiunt opilnplna, ut
dimus, propcmodum omnia sn(iiiint et epistol.T. E|)istola namque xin, alias clx ad Am-
;
pliilochium, qucm Iconiensem postea episco[)um fuisse nemo negaverit, Gregonus ail
« Non mullum una fuimus, quanquam illud omnino oportuit, cum propter nos ipsos,
tum
propter traduclam nd nos a parcntibus amiciliam. >< Ac paulo post Nicobulus, cx Grcgnru
sorore Gorgonia filius, non Gregorii snliim, sed Amphilochii pariler, lametsi infcriori
gradu, filius dicilur : «Filius noster,» ^Hi'^'', araliorum, «Nicobulus. » Epislola lxii, alias
CLxi, certissime ad Araphilochium Iconicnsis episcopi patrcm scripta, cognationcm Am-
philocbii cum Grcgorio a capile ad calcem aut discrte eiprimit, aul non obscurc sigiu-
(fl) Miir.ll.. op. I!). (d Miirnl., 20.

(frl Ep. Ô-oi so(|. (/•) Carii).. iiil OI>-iiip. V. 07 c\ ^'\q.
(fl Miiinl., pp 21. (3) .Mur.il., cp- 51, p. 50.
1(1) Miiiai., 19.
87 PR.EFATIO GENERALIS. — PARS II. 88
fical; tnaxinie vero illa comparalione inter lunus Gregorii patris, quera Tlieologus silji
raorte suljlatum dolet, el amissionem Amphilochii filii. quem Amphilochius pater adem-
ptura silii querilur; illaquc eliam, jure utiquo projiinquitatis, debila consolatione, quam
Ampl] locliius pater, et Ciregorius lilius a se mutuo exspectare ac reposcerc poterant. Cla-
rius adhuc his ad Amphilochium verbis illud declarat Gregorius «Nos accusas, inijuit :
iiiinime detrimentum agnoscere, quod amici oranes et cognali, TjyyzvtTi, acceperuril; at-
que ego in primis, » elc. disertissimo porro exprimit, ubi Iconiensem cpiscopura aeque
:
vocat Amphilochii, ad quem scribit, « filium nc suum ipsius fratrom : filium tuuni, ira-
Irem aulem nostrum,» etc. Tov oiv uiov, fi|i£-epov Si aSsXijdv.
Has ob causas consolationem
T\ Theologo exspoctare debuerat AmphiJochius palcr do filio sibi adempto, nerape Amphi-
iochio lconiensi, cujus ex avunculo fi'ater erat Gregorius.
Tam clara sunt islliiec et firma, ut jam pigeal epistolam nd Themistium xsiv, alias cxl
adjicere, ubi haec leguntur : So\ 91X0; raTpiGjv 6 iixh; 'A[i.-f0.6/_ioi. Haec vcrba sivo cum inter-
prete sic reddideris : « A paterno latere libi araicus est meus Amphilochius; » sive magis
ad iitteram, « tibi amicus est, meus
Amphilochius » vim certe aut verbo-
a parentibus ;
rura horurace, aut sententi;o prioris haud effugeris. Dicere enim voluit seu inler.pres,
.seu Gregorius, minime degenerem ab eloquentia patris Ampliilochium esse; qua Thenii-
slion eloquentioj regi » charus pator cum esset, cbarus eidem et filius esse debebat. Quse
quidem avunculo Gregorii, ejusque filio, qui in epilaphiis tantopere ob eloquentiam celc-
brantur, egregie conveniunt. Unde in eadem epistola mox subjicit Gregorins « Addam :
etiam, quod- ejusmodi es(, » nempe Amphilochius, « qui nec raajorum goneri, nec iiostrffl
iimiciliae dedecori sit. » Sic enim reddenda Gregorii vorba, TOTspuv yivii non ut inlcr- •
jircs, « paterno generi » alioqui r.oi-.p6; dixisset Gregorius, non rraT^pojv. Ita aulera loqui-
;
lur, ut genus Aiiiphilochii, suum quoque fuisse, majoresquo eosdeiu signilicet. Siiiiili
prorsus etsententia et ratione in carmine 57, vers. 103, «decus suum » Iconiensemepisco-
pum Ampliilochiura Gregorius vocat (a). Decus auiem esse polerat Gregorii Amphilo-
cliius, vel ut taiili mxigistri discipulus, vel ut communis stirpis et originis ornaraentum.
Prffislat hffic vero sententia priori, cura Amphilochio epistola xiii, alias clx, scribentem
Gregorium viderimus : «Non multum una fuimus,» etc, quae a discipliua quam longis-
sime remota sunt. quoquo epitaphio apud Muralorium xxxvi Niconieilom « dccus
Ila ,
lueum » ait; quia sanguinis particeps cjusdcm, gentem et ipsc Gregorianam illuslrabat.
Noc minus ad rem noslram faciunt testaraenlura Gregorii, et phires epistoliE; xxu'
nlias cx; xxiii, aliascvi; in quibus Amphilochium sive lionore, sive amore digiiissimuvn,
vel reverendissimura, sane ob cpiscopatus dignilatem, filium suum appellat :
Ib-^ ':[i.u-r.a-
aiSEaijitoTatov, etc. Euphemium quoque, Anipliilochii, postoa Iconiensis episcopi,

•cov uiov,
germanum fratrem, filium suum appellat Gregorius. Si rationem qiia;ras, cur amilmos
Gregorius noster eo noraine donaverit, epistola xxiii, alins cvi, quae pro Aiuphilocliio
ipso scripta est, docebit : « Ipse tibi, inquit Gregorius, charissiraum lilium noslrum
Amphilochium olTero, virum probitatis nomine usque adeo nobilem, eliara piacterquam
aetas forat; ut ipse, qui et senex et sacerdos prfficlare mocum agi existimaturus sira,
siuam hominum exislimationem obtinerem. iEtatis igitur dignitatisque pra)rogativa, >>
hoc usus esse vocabulo Gregorius videtur, et amitiuos appellavit, modo fratres, modo
filios.
De Nonnte, Gregorii nunc dicamus. Nonna tres liberos procreavil,

malris, nepotibus
Gregorius
Gregoriura, Cassarium. el filiam nomine Gorgoniam. Caelebs obiit Caesarius ;
postcros roliquit Gor-

virginitotem perpeluo coluit, vitamquo monasticam exercuil. Sola
gonia, qua3 nupsit Alyi>io. Nullum jam conjecturis locum de marito Gorgonia;, quem
suggerebat
Baronius Gregorii Vilalianum fuisse conjiciebat, Tillomontius modeste
in Vila
Alypius Gorgonia; maritus
.sse Moletium, relinquii epilaohium lxx (l>). In eo siquidem
nppellatur :
(«) C,<n)i. ad Oly.npiad. W Mur.nl., rp. 70, p. 05.

89 PH.I^FATIO CKNKIIALIS. - PAIIS II. 90
K-rij-.v Ir//, odpxs; :;
ijtia, Tiv:' ivaOtiia
y.x\
ropYOv.ov XfiiiTH. (ioCivov i^fiX: zîiiv,
OJ }i.T)'i oj5i mjiv Sr^piv •/p'5vov 4XX' 5pa x«\ xV/
'llpnajiv ijasivn; xijoijiov 'AXiJTtiov.
CtMisnni sntiin, rariiis fl ovs;i, oinnia otini s.icrassol

(iir^-oniiiin Oiirislo, soltiin rclii|tiur;il s|ioiiMini,
^
\i'i nnii;iiiii'n noii iliii spoiisnin. Scil iiroloclo cl i|isiiiii
llliislrcin Aly|iiiiiii c\ iiiiprovisu ra|iiiil.
.Mypium siin' ciiiilrovcrsia Sfriplffi siiiit opislold', i.xxvii, ;ilia8 (.î.viii

Ail ; i.vwiii. n'..
r\Lix Lxwvi, al. ci., cuiii in poslrcmo lauilnln sororis sufu uieiilioiicin sic
; lacial (irejô-
luis, ul uxorcin Alypii facile ai;noscas. Ail cniniliMn (ialre sunl e|)islolre, i.xxxiv ct i.xxxv,
al. CLi et CLii : neque tanien Aly|iiiini illum Cappailociac pr.x-siiJcm constitiUTO necesso est.
Niiiii ad Alypinin cumilem opislola i.\i, nlias lxxx, verisimile non cst. lU-piignat omnino
|auililius,ciueis in oraliono runcbri Gorgoniffi Alypiiis coiijux oriintnr, et ciiitapliio lxx (o),
<lc co Alypio scriptas essc epistolas ccvii et ccviii, al. cxi.vi et cxi.vii. Alypins enini, de
ipio liis in lilleris, Simpliciam uxorcm lialMicrat, et viilnam moriens reliqucrat. Gorgoniro
vcro conjnx .Myfiius, el uxori sn|icrstes fuit, el ila ci supirruil liaiilizatus. ut aii sccun-
das imptias convolandi iicc aiiimuin iiec lcinpus haliucril.

Baroniiis GorgoiiiiP, prajter AlyjManam filiam, (ilios qiioque iluoj, Pelnim ct Pliornm
triliuit eodciii errorc, quo Vitalianum, cujns filii Petrus ot Plioras fiiere, ci sponsiim assi-
i;iiavit. Filios iliileni duos Gorgonia natos in oralioiicin octavnm, alias xi, niini. i'*, Elias
Crolensis alTiriDnl ; noinina aulein reticel,cl nnibos IniUiim « ad cpiscopatus fasligium eve-
clos » asseiit : qiiod vix credere scriptorum omniuin de liis silcntiiim. Veri longo
siiiit
.similiiis est (iorjxriniaiii, iirmler Aly iniiiiiii, do (pia coiistat vel ox cpigraplie epistoliB xii,
nliascLV, el ninxime cx carmiiie 50 [b], ubi Alypianae filius Nicobulus Gregorinm vocat
n iiKilris aviinrnlum, « 6ipy.:o jat^too; ijif,; jjiTjTpiiiv jjiiYav •
vcrisimilins, ini|iiam , prffilcr Aly-
piaii.im gcminas alias Gorgoniaiii cnixam lilias, Eugcniam ct NDiiiKiin.
Eteiiira Gregorius Alypianae « filio! su<e dulcissimae, « ut vocat, Eugeiiiam ct Nonnam
ita iii lestami-nlo adjunîl, ut coilom ill.is alijuc Alypinnam gradu fuisse diibitarc iioii si-
nat liic loqiieiidi modus « Aly|M;m;\in liliiim meam

: dnlcissimain (cfelerarum cnim Eugc-
iiiiT et Nonnnj cxigua ralio liabcnda esi), elc bajc ail ipsius Alypiana> liberos
pcrlincro volo » el » niillii in ru ipsam, vcl sororcs ejus, » iicmpo Eugeiiiam ct Noiinnm,
;
« molcstas csse. » Quid clarius nt dcmonslrclur Alypiaiiam illaiii iioii virgiiicm cam esso ,
ile qua epistola clviii, al. ccxxxii, sed qua3 Nicobulo nupserat el sorores ejus germanns ,
liiisse rûgcniam ci Nonnam ? Qniis quidein virgines pcrmansisse niliil iiecesso est cre-
diMe. Qiiod ciiiiii de (iorgoni;! diclum csl iii ornlioiie viii.nliiis xi, « corporis friictum, lioc
esl libcros el nepotes spirilus f. ucliim elfccil, » do baplisino ct con5cci;itiono ipKn ox co
lluit, potest ct dcbci. accipi : alioijiii virgiiiilalc consccrassi; lilias siias omiics Gorgonin
iliceiida quod qnidcm absurdum cl iacto coiUrarium sii]uidi'm Alypiaiia iiiipsit
esset, ;
Nitobuio, Eugenia quoque, vel Nonna, Melelio.Is est Meleliu.s TJi '' testamcnlo Gregarii
(3.-^Co6; dicilur, qiiod cjus sororis liliam iixorem diixisset.
Ex Nicobulo, ad (]ucm plurcs Grogorii cpiatolaj, et Alypiana Nicobulus allcr iialus csl,
cl Alypiana virgo, do qiia epistohi clxxxi, al. cxxxii. Do Nicobulo ccrla res est , vel cx
caruiinc quod Nicobuli iioincn sibi prjcsoi ipsit, ct ex palris Nicol.uli rcs()0iisioiic, iloiiiqiH!
cx ejiistola cxcv, alias xlivundc discimus alios Nicobulo juiiiori germanos fratrcs fuisse,
;
ijuoruQi vel nomina penitus ignoraiuur.

Sunt alii bonc mulli (iregoiio nolro aniiics et consai)guinei in quorum numcro est ;
Euplicmius, alter ab Ampbiiocliii lilio. Do co in lcstaiiiciito, ubi rcs intcr aflliics agitur.
llelladiura Eulaliumque fratres epislola xv, alias cxcv, Gregorius vocat « consobrinos»
suos, aut p-ilrueles, av:'y'0'j;, nisi mavis cx sorore nut proiiiiiiiuoriim aliquo nepotcs, pro
varia vucis sigiiiticatioiio.
Georgius et Basilissa soror ejus germana epitapbio l (c), necnon Eusebius, qui ulrius-
(a) Mural., cp. 70. p. 6.^. . (c) Mural , cp. '60.
{h) Cariii., atl Mcub. piir.

91 rn.EFATIO GENERALIS. — PARS lll. 95
que fraleromnino viiielur (a), iiiia cum Nonna mslre Tiicologi ex variis epitaphiis ô lu-
mnlo conditi (6), qui Gregorii et Nonnse sanguini panilus crat, alaa -.h rprjoptou, NivvTis ts
;jiei-ax)io^, ;il) eodem aliciii geiicre esse non possunl.
Nicomedes, in qucui Iria sunt epitaphia (c), cujiis etiam hiudcs plenius celebranlur in
'«armine ai. xi.viii (d), e\ eodem cretus sanguine videtur.
Jam de PliiUalii adoiescenlis cum Gregorio affinilatc duliilare vix nomen sinil, quod ab
nvo Gregorii manasse videatur. Suadet etiam efiilapliiiiin xLv.Miiral. p. 42, acpenilus per-
snadereot li>e voces«sacra lellus, » si lumuium cerlo signi[icarent.« Verisimillimum, in-
«ûit Muralnrius, ncccssarios Nnziaiizeni fuisse Phillalios. » Iliiic adolescenli adolescen-
tulus aller adjungendus, Gregorius iiomine, Gregorii cx sorore nepos aut abnepos, de quo
epitaphium exx\i:i apud .Murat. Hos omnes praeler steinmalis seriem recensemus, qiiia
quo ordine illi ac loco slatuendi sint ignoramus. Sit igitur a matre, Grcgorianislemmalis
isla rfelineaiio.
PHILTATIUS ET GORGONIA.
AMPIIILOCHIUS el ejiis iixor LIVIA. NONNA ti GI5EG01UUS coiijiix.
EUPIIEMIUS A.MPIIILOCIIIUS TIIEOPOSIS GREGOUIUS Tljuoi. GORGO.MA C^SARIUS

morliiiis siiic liNeris poslc;i lconiciibis Olyinpiadis O0llill\ ('ill5 siiie liiieiis.
paulo aiile iiuiili:is. cpiscopus. educ;iliix. AL\PIUS.
ALYPIANA EUGEMA. ISO.N.NA.

ciijiis conjiix
MCOISIJLUS.
MCOBULUS ALYPIANA Fialrcs inulli,

juiiior. virgo. iKiMiiiic iiinolo.
Pn.ETER ORDiyiS SERIEM SUNT

Eupliemius iilier .t1) Anipliilocliii filio, ile iiuo in TesLinicnio.
Mclciiiis niariliis Engeni;B, .nul cerle Nomia; jiinioris.
licll;idiiis rl Kul;ilius [*i:iziaiizi episcopus, lialres.
"usebius, Georgiiis, B;isilissa gcrinani el ipsi.
Nicoiiiodes ac lilii duo.
Pliili:iliiis adolesceiis.
Gregorius juveiiis.
(n) Ep. 46, p. 43. (c) Ep. 3fi, 37, 38.

(t) Murai., ep. 41), p. 45; ep. 50, p. 46; ep. 66, (d) Cann. ad Hellen. vers. I43elsei{.
|i. 61.
TEKTIA. PARS.
DE YARIIS GREGORIAN^ DOCTRIN^ CAPITIRUS.
Quamvis Grcgorius diu multumque patueril invidin?, quamvis plurimos vilse lolo tem-
pore acerliosquc experlus sit adversarios, nunqunm ex iis quisquam ausus est eum erroris
insimulure el ipsius doclrinam carpere. « Hujus, inquit Rufinus, ncque vita aliquid pro-
babilius et sanclius, neque eloquenlia ciarius et iliuslrius, neque Gde purius et reclius,
neqiie scienlia pl^nius et perfectius inveniri potcsl; ulpole qui solus sit, de cujus fide ne
dissidenles quidcm inler se, ut fieri solet, partes cl sludia dispulare potiieriiit; sed id
obtiiiucrit apud Deum et Eccicsias Dei mcrili, ul quicunque ausus fuerit doclrinse ejus in
oliqiio refraoâri, ex lioc ipso quia i(isc magis Manifcslum namque
sit lioirelicus argualur.
indicium non esse recla; fidci iiominem
esl qui in fide cum Gregorio ncin concordnt. »
,
Adeo pura enim et sincera, et omni prorsus viiio carens ejus doclrina, ut inde Tiieologi
nomen unus posl aposUikini Joanncm sil adeplus.
y^ rU/F.KATIO GLNEllAI.IS.- IVMIS III. 01
Pliiru tnmon sivc Clericus ail Sociniann coir.mtMiln, ik- IriJjus iinhiris iii Dco pcr niilu|U(is
ortliodoxos eicogilnlis. fovonda, pravo dolorsil ; sivo Barijoirnciis qufDdani nioralis doclri-
nflB cnpila acriler ol iiisulse repri-liondil. Qiiiil miriim in liomiiiihiis (]ui , niictorilnlis jugo
omni excusso, niliil non oxpcrli sunl, iiiliil sncrtim in nde reliquorunl? Al iiilcr i(isosmel
Calholicos Pelavius , vir cruditioiio piR>stnns, rjrcgorium ul malo do «dversariis qiios

coiil"iilal Iriuinphum ngeulem traducil : sed ijise in voncrnndos l'nlrcs niinium iiiiipius,
el a Bullo Anglicano scriplorc heiie cnslig.ilus, ceiisurfo ncerhilnle Iniilis viris non nocuil;
iiiio potius i^ropri.x' glorijc, jnm indo simulnlionibus quihus usus est in causa pcrgravi
obnubililfD, labem BBlernam inussil. Ha-c omnia ei[>onere et exngilare si nnimus essol,
ullra hiijus voluminis lines protendoretur orntio : in soqiicns igitur diligeiis cl eincla
(|ucrelniuiii oiiiMium considerutio, (juie in doclrinnm sniiclissimi docloris coiigostnj sunt,
exlrniieiiiin. Quidiiuid tiinc occurrerit (juod ofrciidere infirmos, vel in dclcrius posset
aicipi, etiicid.ilumus, et scrujiulos si qui siiil stiidiosc evellomus. Sntis nunc crit si prte-
cipua doclrinai (iregnrii cn|)ila in uniim cotIccl;i lcclori ciliibeniniis; ul vcl sic pateat
qunm nccurnte el nlte de divinis disserat, nc recte Tlieoiogus nuncupari rocruerit :
tiiiic nppnrebit (]uniila ipsius iiijiirin , (|iKiiitafiuo veiitntis clTensa , crroris poluerit
iiisimulari.
De Dco.
Quo tcmpore munus Gregorio imiositum osl (n), tanla de diviiiis rcbiis dispu-
doronili
landi oruriiô niiimos inccsseral. iil omnin locn, iie gviifrceis (juiilcm cxccpli«, liujusmodi
conlentioiiibiis nc tumullu porsonnrenl. Cui iiinlo medicam ul iiinniim adliibercl, « Non
rujiisvis est, iiiquil {!)], o viri, de l)co dissererc, iion, iiiqiiam, ciijusvis ; noii nd<'0 vilis ac
protrita lm'c res est, el eorurn qiii ndliuc humi rcptaiit... Ilis dunlnxat hnc muneris
iucumbil, qui cxaclissime explornli suni, ac conlcmplando longo processerunt .... aut, ul
parcissimo loqiiar, jnm lioc aguiit, iil se a viliorum labo purgent. Scd nec cujiisvis tem-
poris » illud est nec ajiud quosvis, nec dc quibusvis, sed certo lomporo, el apud cerlos
; «
homines, et aliquousque hoc faciendum. » De hisomnibus, tum oralione vicesima seplima,

qufo theolosicarum vcliit exordium esl, luin aliis in locis, saluborrima [ir.Tceptn dcdit.
De Deo praiclare et subtiliter disputat, iiiliilque magiiincciilius et ad persuailendum

flccommodalius qiiain argumenla qufD c\ nalurcB niiranda struclurn ac elegaiiti fornia
de|irompsit : n Eteiiiiii, ini]uit (c), qiiod Deiis sil, ac priiiceps (jiiJedam cniisa, (jufe res
onvncs procrcarit al(]ue coiiscrvet, luin oculi ipsi, lum lex naturalis docent; illi, dum
rebus aspectum cadentibus aciem aHigunt, easque ct [lulchro lixas et slabiles esse, el
iii
|)rogrciii,atque iminote, ut ila dicnin, moveri voivique [)(;rs[)iciiinl liiTC auloui, diimper :
res oculis subjectas, ac rccto oniiiie collocatns, auctorem earuiii ccrta ralioue colligit alque
assequiliir. Quoiiam enim modo univtrsa lncc rerum moles vel producta unquam fuissct,
vel consisleret, iiisi Dcus omiiia iii rcrum iialura iirotulissel, nl(]iie conservnret?» IIoc
ooines et singulfB crcalurfc conclamaiU {d), « iiobisque ijisius nuiiien declaraiil, non secus
videlicet ac solis in aquis umbrfe alque simulacra infirmis oculis solein roprfEsentant. »
Qiiis (yinin inslrumenii miisici conciiiiiilnlem aspiciens, uut cniitum aiKlieiis, conditoiem
i()sius, aiit cithnristam, facie licet ignolum, meiile iiOii roputcl? Plurima cjii^deni gineris
argumenta tractat, (juibus niundi cursum cl renim aspcctabilium ordinem c.isiii vel forlii-
nfE ascriboro, iioiiiiisi sumiufe deraeiilifc dniuium munifeslo cviiicil. Sed si ex reriim iialura
animis lam perspicue elucet,
diviiiitas num ipsa mens et mundo Inlior, el crcnturis oinni-
bus su[iereminentior, Deum auclorera suum sibi ipsi noii melius indicabit el exliibcbil?
« («) Sic igitiir ratio qiia' ox fteo est, et cunctis iiisila, ot prima in |)cctoribiis iiostris
condila lex, cunctisque mortalibus innexa, uos ab iis rebus ,

qufD oculis cernuntur, ad
Deum subvexit. »
inlerya quid sil Deiis si [iel.is, cave ne libi ex cfcteris creaturis visibilibns, quae Deum
undiijue ceiebraiil, aliquid verisimilc fingas. i
{f}
An corpus eum essc dices? Quonaiu
ergo modo immensus, iiiGnilus, figura» txpers cst, ac denique ejusmodi, ut ncc langi ne"
(n) Or.H. 27, n. 3. - ((J) Oral. 28 , n. 3.

('') bil.l. „. 16.
(e) 11,1,1.,
(.) Oiai. 28, II. G. (lij,|., „. 7.
(f)
"•> PR.£FAT10 CF.NKUALIS. - PARS 111.
95
oculis ccrni queal? Ati quoque iii corpora caduul?
lia'c licentiam non enim ncec corpo- !
rum naturaesl. An vcro corpus quidem csse stalues, imraHisum vero aique infinitum,
CPeteraque iiujus i;eneris esse negaljis ? O crassiliem ut nulla re
nobis Deus prajstel. QuiiJ!
enim airerri polesl, curcolatur atque adoretur, si circumscriplus est? aut quid causae
esse
dicemus, quin ex elementis contlatus sit, atque in eadera denuo redigotur, autetiara
pror-
sus inlereat? Compositio quippo pugnw iniiiura esl, pugna autem dissidii,
dissidiura
solutionis soiutio |)orro nullo modo inDeum ac primam
:
illara ualuram radit. »
Transcendere; itaque necesse est omnera naturara sensibilera et cogilare
.
« (a) Deurn
omnium (juajsunl pulciierriraura et sublimissimura esse, nisi quis taraeu eura maiit supra
omnera essenlinm poi;e:-e, aut in ipso, quidquid esl, collocare: uliiole a quo alia
(lub-
que, ut sinl, acceperiut. » El quaiilum do inellabili loqui fas est, paucis totuiu complecli-
lur dum vocalDeum « (i) Pelagus quoddara essenlia! imraensuui et interminalum. »Quid
aliud enunliat noraeii quod Deo perexcellenler Iribuilur? Ens siquiJera dicilur, quod et
a se sit ot in se ipso entis habeat fonlem inexliauslum. « (c) Quantum nobis assequi
concessum est, Eus et Dous magis (juodammodo essei:liffi numinasunt: ex iisque eliam
vox Ens, nd eam indicandara aptior esl non lioc solura nomine quod ipse, cura Moysi in
;
monie oracuiuin cderet ila seipsura appeildvil; sed etiam quia nomen illud magis
pro|irium esse comperiraus Naluram ejusmodi exquirimus, qum ipstira esse per su
babeat, nc non cuin alio quoiîam copuletur. Ens vero, propriura sane cst Dei, ac tolum,
nec priore aliqiia re , nec iôsteriore { nec enim eral, aut erit) deliuitura ac circum-
cisum. »
At quanluinlibet et reruin universitas et mens opificera suura profiteantur, inconsiderate

et periculose quis, Iioc uno fullus prcesidio, ad eum sese certo erigere pulaverit; nec mi-
rura si tot docti et sapienles, snlo luraine naturali ipsura qnajrendo cogilalionura suarum
fuco decepti, a Deo magis ac magis aberraverint : ut enim Deus recte a nobis percipiatur,
iieque orbis aspectus, neque ipsamel ralio satis nos erudiunt, « (d) sed nunc, et semper
opus fuerit Spirilu, per quem solum Deus et iutelligilur, el exponilur, et auditur. » Ve-
rurataraen quidquid de Deo senliamus, licet alluin quid et sublime escogilaverimus ;
quantumvis crescat in liac vita cognitio, essentiara Dei nunquam assequemur. « (e) Quid
tandem Deus nalura sua et essentia sit, nec hominum quisquam unquara invenit, nec
iavenire potest. » Hinc Gregoriiis Eunomiaiio fatuo se jactanli omnia scire, ct arroganter
ab orlhodoxis, « quffinam essel Dci essentia » quffirenti : «Tuffi, inquit (/"], dementi;c esl hoc
dicere, qui generationem quoque ipsam anxie perscrutaris nobis autem abunde magnum :
alque amplura fuerit, si in poslorum quoque discamus soluta videlicet liac caligine et ,
crassitie, ut pollicitus est is riui iion mentitur.» Nunc vero Thcologus ille merilo cen-
seatur, « (g) non qui in lolum, quid Deus sit, invenerit.. .. sed qui arapliorem ipsius spe-
ciem mente conceperit, ampliusquo vcritatis simulacrum vel adumbralionem, vel quo- ,
cunque tandem alio vocabulo uti (juis malil, in seijiso collegerit. » Et ne ab hac regula vel
ipsos Patres antiquos excipias, vcl |irophetas qui Dcum aliquando vidisse in Scrijiluris
iiarrantur. cnim Deum cognovit, aul, Striplura testc, cognovisse dicilur,
« (/t) Si quis
eatenus cognovisse censendus est, quali:nus uberioris sjilendoris jiarticcps sit.... Ita exsu-
perantia haec, perfecta eognilio existimala est, non ad ipsius rei veritatem, scd ad alioruai
modulum et facultatem (lerpensa. »
Nec mirum si morlale, lam aiigustis circumscriptum terminis, divinum el immensum
non capiat quonam enim paclo tolam illius naturam ratio humana apprehcndere j)Oterit,
:
cum « (i) omne creatura, sive cffilesle, sive supercoeleste, lieet sublimiori (juam nos nalura
lirffidilum, Deoque vicinius, longiori tameu iutervalloa Deo, ac plcna illa et absoluta cu-
gnitione distal, quara quo corapositam hanc nostram, et sbjectam atque humi vergenleni
massara sujierat? » Niliil interca expostuianduin, si Deus, a nobis non (/) « [ilene perfectc-
(n) Oral. G, n. 1-2.

(f)
Or. 29, 11. H.
(b) OtM.
45, II. 5. («) Or. 50, 11. 17.
{c) Or. 30. n. 18. (h) Or. 28, n. 17.
(d) Oral. 2, 11. 59. (i) Hiid., n. 3.
(e) Or. 28, n. 17. (;) Or. 45, n. 5.
97 Pll^FATIO GENEHALIS. I'AIIS 111. flS
ijiio coniprelieniJ.i qucal, » duin t.ini inulln oculis oli;mi .sulijecl.i, ni.Tnil)iis Sfcpo conliila,
ralionis i';i|>Uiiii suiieraru (luolidinna cxjioricfilia ilisc/iinus, cl vnria nalurd.' nrcniia posl
l.intiis ini|iiisilioncs (ibscondita ct tcrtisî:iia pcrninncanl. Nonnc |iro|ie inlinila reniin

crualaniii; nivslcria, qu.c niorlnics uiuli luc circuinslanl, inonriil, iir altiord sr t/uwiarit "",
aut tol iiiiialpiliuiii auclorcni scrulari |ira's;miaiil, iio « Hi(i'/Hi7(((/iHf ijloriw ipsius oppri-
f)i(i«<i(i"? Hucc sunclus doclor cximie el fuse proscculus esl («), tolus in sua oralionc iii-
cunilieiis « ut oslcinlal, iie ipsaiii (luidcin sccuiulnruni reriiin naturain liomiiiis inento at-
quo iui^cnio coiii|)reliendi posse, ncduin iiriiiinin illaiii eniiii dicorc, om-
ac solam, viTOor
iiibus rcbus exrclsiorem. » Sic ot aniiui dolcs, menlis el corporis in hominc societalem,
meiiibroruin iiiter so conciniiitatcm, cieincnloruin ordinem, nnimantium el gorniin.imiiini
S|)ecies pcrlustiat, eos qui philosopliije pri!ici|ialuin sibi vindicaiil c;;regic coiiipollan.«, ut
vol singulurum proprielaluni, quns elcganlissimc dcscribit, rocondila [.rincipia delogaiil,
iiiit taiHloiii liivinis lobus, ob iiilelligonliio dinicultalciii, detrahcndi liiioin faiiunl.
De Trinitnte.
Qijoad vi\it Cirogorius, acciiiatioris doclriiico circn Ti inilaleiii pracdicalor indefessus
fiiit ot defensor acerrimus conlra Arianos cl Macedoniaiios ; ita ul oinnia cjiis scripta,
sivo oraliones, sivo epislolfp, sivo cnrmina, Trinitalem resonont ol siisccpta pro Trinilulis
delensioiio conlra (luoslibet adviMsarios ccrlniiiiiia : iiiido ojiis (cinuli iioc ipsum vitio
vcrtcbant et objiciobant, prout ('tiaiiiiium objicero Grcgorio Cloriciim cl Tollium iion (lu-
diiil, qiiod « assiJuo suam Trinilaloiii praMJicnret ot omnibiis lanliim iion lioris iiiemora-
ret B obita |iro Trinilale cortemina, et oxantlalos labores. Si qua'cuiiquo ad cxponendam
ct defondendain EcclesiiB calholic«e lidem circa Trinitatis mystoiium scripsit Giegoriiis, hir
nnimus esset niaxima CjUS scrii>toruni |iars exscribenda osscl, nequidem ullo
referre,
prfletermisso vcrum pauciora cxceipore ct insigniora satcril. Ilaque Trinilalis mysicrium
:
liis verbis exponit (b) (dJnus Deus relinendus csl, cl Ircs liyposlasos, sive tres persoiia\
:
conruenda', et quidcm uiiai|u.ciiue cum sua proprietale. » El iii alia oralionc (c) « Al :
iiiium Doum agnoscoro oiiorlibal princijiii cxperlein el ingeniluin, ct uniiiii Filiuiii c\

Palre geniium, et unum Spirilum ex Dco subslanliain liabculein, conccdeiiioiii Talri in-
gonili proprietatcm, Filio vcro gjnoralionem do coelero aulem ejusdem omnino iiatur.x,
;
digiiilatis, honoris, inquam, agnosccro ojiorlebal, li;ec (oiifiiori. » Trinilati

gloriaj. llffic,
accommodnt hfoc Joniinis verba do Filio «Erat lux vera, qua; illumiudl omnein hominein
:
venientem in Itunc mundum ". Eral lux vera .. . Patcr. Eiat Jux veia . . . Filius. Kral lux
vera ... alius Paraclelus. Eral, ot eral, ol cral sed unuiii erat. Lu\,ol lux, ot lux
: : scd Ikx
u;ia, Deus uiius. » Qa<elibet persona osi ab a^torno ((/) « ratrem voro dicimus,
: ar, mullo
quideni verius, quam qui apud nos id nomcn obtinonl ; tum quia jiroprio ct singularj
iiiodo Palcr cst, non nulcm sicut corporn;lurn quia solus, noii onim cx coiijiinclionc; iiiin
qiiia solius, iicm|)e unigoniti ; tum (luia soluiii, iiec ciiim ipso priusiiuain Pater ossel, F'i-
lius fuit ; tuin quia in quod do nobis cerlo anirmaii iicqiiit; luni
lotum et totius Palor,
quia nb initio, ncc eniiii poslcrius Patcr osse cccpit. Fiiiua; vcre Filiuin, quod ol solus sil,
el solius, ac singulari modo, ct solum noii cnim Puter quoquo simul csl, et in tnl^m ;
Filius, et lotius, et a princiiiio, iianc scilicol ralioiicin habcns, ut numiu.iin Filiiis
esso cajpcrit; non ciiiui cx iiccnilciilia est deiias, iieque ox profcclu dcilicatio, ui ille
aliquando Pator, liic aiiijuando Filius esso dcsiiiat. Spiriluiii sanclum vere sancluin : ii'-
que ciiim aliiis talis csl, nec eodem modo, ni^qiie ex accessiono sanctilatem liabet, sod
cst i|)saiiiet sancliliis, nec iiiagis ot niiiius, nec, (]uoail lcmpus, origincm unquain liabuit,
noclinem liabilurus cs'.. Hoc onim Patri et Filioet Spiiilui sancto commune esl, quod mi-
nime creati sunl, atque ipsa divinilns. Hoc auloin Filio ot Spirilui sancto, quod ulonjuo
eorum ex Palre osl. At voioPatris proprielas Ikvc csl, qiioJ ingonitus sit Filii quod ge- :
nitus : Spiritus sancli quod iiroccilal. » H.oc geiieinlio et processio, qu.D iiuHis vorbis [>o-
tesl oxplicari, scrulanda non est « Hoc tantum sciamus Tiinilutem iii uiiilalc, ct unilaleai
:
»•" Eccli. III, 2-2. " Prov. xxv, 27. ' Joaii. i, 9.
(n) Or. 28. n. 31. iii fiDe. . (c) Or. 31, n. o. \
{b) Or. 0-2, II. j. (dj Or. i."i, ii. I'J, 17.
»
90 rU.EKATlO CliNEllALlS. — PARS 111. m

in Trinitale adorandara. Colaraus Ueam l»alrem, Ueum Fiiium, Doum Spirilum sanclum,
Ires propriclales, unara diviuitatem, necgloria, nec lionore, nec esseiuia, nec rcgno divi-
sain (o).
Tres vero porsonic,

licet reipsa distinclsc, ita sunt sibi invicem cohaerentes ut quisquis
vel unam
cxscindere lenlaveril, tres simul ac lolam prorsus deitalem sustulerit; siquidora
una sine altera esse nunquam potest (6). « Si fiiit tempus, cum non esset Pater, fuit quo-
que, cum non esset Filius. Si fuit tempus, cum non esset Fiiius,fuit qnoque, cum ne S\>\-
ritus (luidcm esset. Si unum illud a principio erat, utique et Iria. Si ununi dejicis, audax
hoc dicam, neduo quidera superiore loco colioces. Quae enim imperfeclsedeitatis utilitas?
Imo quae deitas, si imperfecla? Perfecta autem quomodo erit, in qua ad perfectionem
aliquid desideretur ? Dcsideratur enim, si sanctilato careal. Hanc porro quoMiodo habero
queat, ni Spiritum liabeat? Si enim alia quiicdara praeter illum sanclitas est, quae tandem
illa intelligenda sit, dirat quispiam : aut, si quidem eadem hn?c est, qiiid alferri potesl,
quaraobrem non jam inde a principio fuerit? Quasi vero praestiterit Deo, aliquando im-
perfectura exstitisse, ac Spiritus experlem. »
Quis autem pergrande myslerium valeat vel saltem suboiere? Nobis semper inaccessum
fuisset, nisi Scriplurfo divinilatis thesauros morlalibus expandissent. At Ecclesias doctores
tanlam DDojestatem, caplui humano nimis praecelientem et cujus fiilgore mens perslringi-
tur, variis comparationibus delineare et udumbrare aggressi sunt, ut vel sic quaradam
Trinitatis notionem nobis suppcditarent. Hoe Gregorius exsequitur durr. nomincm ad

se ipsum advocat, ct in intimo animae irapressam raysterii imaginem ad contemplandum
dllicit. Mons siquidera, sermo et spiritus in uua ejusdem hominis natiua, licot ab invicem
secernanlur, non lamen tres essentias, sed uoam numero subslantiam consliluunl. « Nos
aulem, » ut loquilur sanctus doclor (c),« unam el eamdem doitatis naturara teneamus, qi!-?e
ex principii ex[ierle, et generatione, et processione agnoscitur queraadmoduni id quo<» ;
nobis inest, mente, scrmoup, acspiritu intelligitur [d). »

Mullae sunt aiiae comparationes, quarum ope inUrraum animura sublevare scriptores
nostri conati sunt : sed quam parum ad rei veritatem accedunt, ut Gregorius teslalur (e) 1
« Cum nientis diuque mecum considerassem, roi lanla; imagiiieiu

curiositate multura
quamdam exquirons, cui landom rerum inferarum divina illa natura cumparanda sit,
reperire non potui. Quamvis onim exiguura aliquain similitudinem invenerim, major ta-
mon me pars fugit, liumiquo rolinquil. » Cavendum itaque no terrenis coeleslia niolieii-
do, dignitatem myslorii doprimanius; ideoque ex singulis similitudinibus ufiage qui(lqi:id
vel nimis abjectum, prorsus fuerit (f) « In surama nihil esl in quo mens mea
vel dispar :
gradum dum, (luod imaginor, in exemplis considoro; ni forle quispiam cn

rigore queat,
animi ajquiiale sit, ul,cum utuim aliquid ex prnposila imagineuc(;o|ierit, reliquu pmjicial.»
Trilheiae crimen quod in Gregorium increpabant Ariuni iia diluil, ut minim sit luisso
deince[)s qui unam substatitiara sjiocio tenus adniisisso ipsum incusaront (g). « Si Deus,
et Deus, et Dous, » sciscilabantur Ariani, « quid causcB osse polost, quin tros sinl Dii ? »
Ad»liaec Gregorius (h) « Nobis inquit, Deus unus est, quoniara una deitas; ulque ad
:
unum, ea quiD ox eo suiit, roferuntur, etiamsi Ires personas credimus. Nequo enim hoc
magis, illud minus est Deus nec hoc prius, illud posterius. Nec voluntate scindunlur,
;
aut potentia dividunlur, aut donique quidquam eorum, quae dividuis rebus conlingunl,
hic quoque rcperitiir. » Et quo veram otintogram in doiialo unilalem asserat, non si-
mulatam aut im[)erfoctam, ab hac unitalc amovere sulagil ((uidqiiid vel, in ciolosiibus, vel
in humnnis, male ipsi exaoquaro contendorent (i). « Quid autem, dixerint fortasse, nonne
apud elhnicos quoque deitas una est, ut docenl qui ploniiis aiilid illos pgrfeotiusque ()hi-
losopliunlur, atque ai)ud nos geniis universum, humaiiilns uiia? Et.lumen pliires sunt
dii, ol non uiius, sicut etiam multi lioinines. At illic coiiimunitas unitutem habot, qurj
(i.) Or. 51 , n. 28. (0 "''"'•. "• 33.

{b} 11)1(1., II. 4. (.'/)
Oi. 51, II. 13.
(c) Or. 25, II. i . (/') N. M.
((/) 'il,-v(I> -.i~> i-j Tiai"'. •/•a\ X-ivî) -/.a^ T.'n'ri.'x-.'.. (i) N. 13.
[e) Or. 31, 11.51.
vji pn.tFATio Gi;NF.nA(.is P\ns iii los
co'ilalioiio sola coii.siilcraii |)Ossil. u Cunlra vcio iierfuclum umljtcm Inbus njijue [itTso-
nus iii)S(iuo ulln (liscrimiiie coiigruere statuil sanctus doctor, aurois hiscc vcrbis [irra scn-
,siis illiUniiiH! 111)11 satis perscrutaiidis (a) : n Al iiostrd' (loctrinm noii cndcui «sl rntio;
sud lionini ('iciii|U> divinorum su|)|iosilorum) quodlibol uiiitatem iialicl, iioii iiiiniis i-ji;s,
cum <|iio (•(iiijiiiigilur, (luaiii sui ijisius rcspcctu, iiroptcr csscntifi; ct potcntioj idcn-
titatem : - T.o Tiut.r) -.f,i oJjta,-. xa\ •:ti; 5jva;jL£(j;. Scd vcrbis (|uiJ 0|ius cst, iit Gre-
gorium |iur,^ctiius? cum Kuniiniium, (lui divisiononi in pntcrnam sulistanliiini indiiocro
ortliodoxos ut prohnriil, tanto studio Inborabnl, oninibus ncrvis pro|iulsure iritendai. Ou»;
sjino aiiimis bene allectis plus ffiquo suHlciaiil, nc cjuid vcl lcvissimuin de (idc cximii
(locloris suspiccntur.
De Pntrc.
Dcum Patrcm divinitatis Filii ct Spiritus sancli cnusam, quod idetn valel nc priiici-
pium npiid Lalinos, Grciôrius cdoccl : « Parvorum ccrto, iiiqnit (b), ipsoqnc in.li;,'niirum
principiuin liicrit Patcr, nisi dcilatis ejus, (ina3 in Filio et Spiritu Siinclo considi.ialur,
c:iusa sit. » Ut n Pnirc Filius ct Spiritus sanclus emanaiit ct |inrindo ad cum refcriintur,
sic uiiilalis in Triniliitc oriyo ct fons I'.itcr est (c) : o Una liis trilius naliira Dcus cst :
Lniiivi.-rocslP.itcr, a (pio.cl ail(]ueni cn, (piro dcincepsse(!iiuntur,rclei unlnr, non ul confun-

(huilnr ac pcrniiMiiinlnr, scil iit ((iliicrcinl. » Si quandoqiie Paler soliis Deiis nomina-
tur, ot Clirislus ipsuni sic nlioquitur ((/) : « Ut co|:;noscnnt to solum vcnim Deiim ";»
Grej,'orius lioc » ad corum, qui, (luanquam falso, dii tniiien n|ipcllaiilur, siiblntioncin dicix.
existiinnt. Mnjor utique Pater solus Filio dici potest ", iion ob aliipinni in i>nliirn dispari-
litalDiii, scd (pialenus Palcr Filii causa el priiicipium csse dignoscitur. Miijorcm clinm
assercrc possniiuis, si Filii liumanitalcni attendamus : sed htcc inlerprctalio s.inclo doctori
non mullnra arriilci, ul minus lionorilica « Nonno perspicuum est, inquil : (e), niajoris
voccm ad cnusnin rcfcrcndam esse ?... Quoci ratione humanitnlis Patcr Filio niajor inteJ-
ligendus sit, vere qaidein dici polest, sed non periiulo iionorilicc. »
De Filio.
Niilius unquam Filii divinilntom inagis slreiuie propugnnvit, sivo argiimonti fir nnd(^,
sivo objccla adversariorum convelleiido, sivo diniciliora quibusquo exiilannndo, Singulis
profcrendis non immorabimur, piiuca ex lam raultis delibare contcnti. Prinuiin undo oc-
ccperit Filii divinitalem oslcndit, plurima Scripturarum locn congerondo qune i()snin
aperte dcclarant. « Nos, inquit (/"), cx mngnis et cxcelsis vocibns Filii diviiiitatcm pcr-
cepimus, nc prfcdicainus. Qtiibiis landcm? His nimirum, Deus, Veibum, qnod in principio
orat, et ciim priiicipio, ct principium iii in his locis In princiiio erat Vcrhum, et Ver-
; :
buin erat apud Dcnm, et Deus crat Verbuni ". El, Tecum principium " cl, Qui vocat eam :
c generationibus principium ". Ad ha;c Filiiis nnigcnitus diinlur : Unirjeniius FitiHS,

inqiiil, (/((1 est in sinu Palris, ipse enarravit "; \'ia, '\'cr)ta«, Viln, l.iix : lujo sum ria,
teritas et vila "; et, Ego sum lux mundi ". S.ipicnlin, Po!ciili;i : Chrislus Dci polentia ct
Dei sapienlia ". Splcndor, Chnraoler, Iiuago. Sigilium, iit in liis verbis : Qui cum sic
splendor gloriw : cl, Cliaractcr subslardia: ipsiiis " : et, Imxujo bonitatis '"... Fl, Qui crat,
qui est, et qui lenturus est, omnipolens ille "... Qiioa perspicue de Filio diciinlur, sicct
et alia plurn, qiiae eamdem vim linbent, quoruni uihil ascititium cst, nec Filio, aiit Spi-
rilui saiicto posierius qiieniadmodum iicc Pnlri. Ncque enira ex accessiono
accessit,
pcrfectio i|isis c impariita est. Non enim Pnler Verbi unqunm cxpersfuil; ncc uiKiunm
fuit quir^ Piitcr csscl; iiec deniquc unquam veritalc, sapicntia, virihus, vila, sjileiidore,
'»
ant bonitate caruit.
Sed quid'.' Nonne qiii divinilnlem Filio abrogant, cl ijisi plnrima Scriiilur.x locn in sni
erroris patrociniura alTcrunt? His sanclus doclor ohviniii ii, rcgulam constilucndo, cnjus
" Joan. XVII, 3. " Jo.m. iv, 28. " Jn.in. i, I. " Psal. ci\, 5. •' F.rrll. x\iv, U. " J i.iii i, (8
" Joaii. XIV, (j. " Joaii. V, 10. " I Cor. i, -2i. " ll.ln. i, .".. " S.ip. \ii, -JO. " Aiiot.i' 1 i'
'
IV, 8. '
(n) Or. 51. II. t(l. (d) Or. ."U, ii. 13.
((•) Or. -20, n. U. (e) lUid., n. 7.
(c-J Or. -li n. 15. {[) Or. 29, n. i7.
,
103 PR.CFATIO CENERALIS. — PARS III. IDi
ope iiilricata enodaiilur, cujus lumiiie obscura ililueidanlur, el umljrro quibus verilatciu
crror obleiêre iiitcbatur, evauescunl. Iiisuui audire juval. » (a) Muita eliam alia coiige-
rere tiucas... Ouaiicjuani uutem uiuiuiquodque liorum sigillatim |)crsequi, pioque seiisui
explicaie miuime dillicile est, atque oircudiculum illud, ([uud in LiUeris exsislil, re|iur-
gare et exiinere, si iiiodo vere oireudis, ac iiou polius lie
iudustria peccas ut lamcn rem ;
summatiin conlraliam, boc lacicndum est,ul sublimiores voccs divinilati, ac prmstan-

tibi
liori iili et incorporeaj iiatura?, pasîoniLusque su|icriori allribuas liun)iliores autem, :
composilo, et tua causa iiianito, atque iucarnato... ut lu videlicet intelligas qu£e prioris
illius iialurc-c sit ratio, et quai assumiitac liumanilalis. »
At ne errorem minus intolerandum aul peccatuin iion lam immaiie censens, negare
Filio divinilulcm, ex Grcgorii sensu olTensffi alrocilas cst slalucnda. « [b] Deilati fideiu
abrogas? lioc ne dffimoues quidem ipsi fecernnl. O
dcTmonibus incrcdulior, et Judaeis
insipienliorl Isti enim Filii nomen fflqualitatis vocem esse censcbant lii autem eum, :
a quo fugabanlur, Dcum noraiil.

De SpiriCu sancto.
Nec minori ardoro ac zolo Spiritus sancli diviiiilalem astrnil contra Macedoninnos.
Spiritum sanctum Deum aperle confitetur, quo lempore etiam inter Calholicos non pauci
eranl, qui quamvis Spirilus sancti divinitateui agnosccrenl, eum lamen Dcum apertc no;i
«iicel.anl, iicc dici volebaut. Tam aperta praîiicatione nou tantuin Arianorum et Mnce-
doiiianorum , sed etiam nounullorum Catholicorum oflensaiu incurril, adco ut ijisius
odversarios ad eum e scde Constuntinopolitana deturbandura, lioc eliam nonnihil mo-

verit ct adjuveril (c). « Fortasse Spiritus impetitur : »"Icriu; Tb nv^CfjLa paW.ETat- boc csi
inquit Billius, forlasse hac de causa oppugnor et exagilor, quiu Spiritus sancti , ciii
bellum isti indixerunt, divinitatem assero et prasdico. Pergit Gregorius : T^ IIvsu[iia (dxoO-
oaO') (I)? Qs^j;, i^d/.iv /iYW i[!.o\ Qzhi^ su •

xa>. xpiTOv poai, Qei:;- x Spiritus ut Deus, audile, iteniin
dicam : tu luilii Deus, et lerlio clamabo, Deus est, » etc. Quod iii defendenda Filii divi-
nitate Atlianasius praestitit, id Gregorius in defendenda Spiritus sancti diviuitale. Si lot
ct tiintas non est exjiertus perseculioncs, quot et (juantas pcrpessus est Allianasius, non
nisi id uccidit, quia occasio defuit, nou aulcm unimus et voliintas. Est laiiicn aliquid in
ejus .scriplis, quod miralionera faoit. Sibi, iiomine hflerelicorum, objicit, (</) « Spiritus
snncli divinilutein nullo Scripturje loco prodilam habcri ; » quod (|uidcm refellit dupiici
ralione ;
priuio aflirmans (c) « Scri|ituric teslimonio udmoJuiu coiiliriiialuiu esse Spirilas
diviuitatem, iis quidem certe, qui non iiimis stolidi et obtusi iuciint, nlipie a S|iiiilu
aversi. Deinde ipse innumcru Scriptura^ prolcrt tcslimonia, quibus ostijndilur Spirilos
»
sancti diviniialciu in Scripluris proditum Iiuberi {[). « S|iiritus Dei dicitur, Spiritus
Clirisli, mens Christi , Spirilus Domiiii, ac Duminus ipse, Spirilus adoplionis . . . scicii-
tice, pielatis . . . omiiia esseiitia sua implens, omnia contincns, >' etc.
Prffitereu, lioc etiam posito, quod Spiritus saiicti divinilas nullo Scriptur» loco prtnlila
haberetur, illud impediinento esse non deberet quominus S[)irilum Dcuiu esse confitere-
raur, siiiuidem alia plurima i-rediinus quaa ia Scri[ituris noii a|)purcnt. « Uudcnam, m in-
quit {g), alloquens adversarium, « tu arces illas luas, Ingfaniiuin uiit Aiiurchum accepisli,
aut nos eliam iramorlalis vocem? Hoc nominalim et ex[iresse osteiule, vel ca rejiciemus,
quia iii Scriiitura non exstant, vel ex[iuiigemus .... Noniie jierspicuum esl, lia'C de iis
sumpta esse, ei quibus colliguulur, lamclsi minime dicanlur?»

IIujus responsionis dilucidauda) causa, Gregorius com()aralionem iiisliluit. « Duse,
inquil (/(), ex omni nevo illustres vitarum mutationes exsiitcrunt, quae eliam duo Tesla-
inenta, atijuc ob rei celebritalem, lerrai motus appellantur ; allera a siraulacrorum cultii
ad Icgem, altera a lcge ad Evangeliutn. Ac lertium etiaiu terrfe luotuin Scrijilura nobis
aniiuntiat, neiiqie migralionem ab hac vita ad alteram illain luotus omnis el jactatiouis
(n) Or. '20, n. 18.

'
(<-) Il)i(!., ii. 29.
((.) Or. 58, II. \:>. (/') lliiil.
(r) C,«nii. ;il. l-i.), v. 33 (9) HikJ., n. 23.

" Ibiil., n. 25..
((/) Or. 51, 11. 21. (/')
.
405 PR.-EF.VTIO CENEHALIS. — r.VllS III.

'
lOC
ox|)erlciu. Idem porro duobus Teslniiienlis accidil. Quid illud? N rupciile, ncc od m
primam impulsionom coiumutaln sunl. Quiimobrcm ? lil enim sciro operju
ai^^ressioiiis
prolium csl ul iio vi pcrlralioremur
: scil pvrsuasioiic iHlilucurcmur. Quoil ciiiin vo"
,
iinil.irium iioii esl, nc diuluriium quidcm esl Krgo prima lcx suljlolis siiiiulnrri^ . . . .
sncrilicia pcnuisil. Sccunda siihniolis sacrificiis, ciicumcisioncm minime proliibiiil. Ac

poslea, ul somcl sublrahi sibi ali(|uid joijuo animo tulcrunl iiomiiics, rcbus cliaiu sibi
cniicessis, hoc est , illi sacriliciis, hi circumcisione abslinuerunl; nbpjc ul cx cllmicis
Jiidau, ila ex Jml.cis Clirisliani 1'acli sunl, por mnlalinni s quosi furlim ml KvanijcliuMi
allccli (a) Uuic exeniplo divinitalis doclrina com|)urari polest, nisi quod coiilrorin
. . . .
iiiodo rcs proccdit. Sic cnim su rcs liabot . Velus Testamcntum Patrem apcrto prtn-
. . :
dicnb,!l, Filium obscurius. Novum aulom nobis Filiiim pcrspicuo ostcndit, et Spiritu-i
divinilalcm subobscure quodaminodo inilicaul. Nunc vcro Spiritus ipso nobiscum vcr-
salur, sescquo nobis apertius declarat. Ncquc cnim lulum cral, Palris diviiiitalo nondujii
confcssa, Filiuiu aporto prmdioari; iiuc, Filii divinilatc iiondum admissa, S|)iritum san-
clum, velut graviorcm quamdam , si ila loijui fas cst , sarcinam nnbis ingcri . . . . Quin
tacilis polius acccssionibus, cl , ut David ioquilur, asccnsionibus, atque cx piloria in
^loriara progrcssionibus et incrcmcnlij!, Trinilatis liimen splemlidioribus illuucret . . .
etiam ab ipso Jesu paulatim dcclaratur....

Qiiiii « Uogabo ciiim Palrcin, inquil, ct ulium
Paraclelum mittct vobis, Spiritum veritatis ".» . . . Habcbal qutcdum Salvalor, quie a disci-
pulis, licet alioqui multiplici doctrina implcrculur, lunc lamcn [lorlari posso ocijabat, ob
easforsitan, quas attuli, causas, alquo idcirco ca ipsis occuUabat. Ac rursus diccbat
foie, ut abadvenicnto Spiritu orania edocerciiliir. Erjô unum cx corum numoro esse
censco, ipsam Spiritus .sancli dcilatem, in postcrum aperiius dcclarandam Inm vide- ,
licel, cum jaiu posl Salvatoris in inlcgrum rcslitulioiicm matura ct pcrccptibilis ,
esset ipsius cognitio, i/tpoto cui ob lani iiisi^ne miraculum fidcs non jam abro^âie-
tur (6).»
Ex supcrioribus tircgorii vcrbis do Filii divinitalc obscuro in Vi'lcri pcrspicuc iu ,
Novo Teslameulo cognita; item de Spiritu subobscure tantum in Novo Teslameuto signi-
ficalo cx iiis, inquam, verbis, id sequitur tantum el colligendum, pifcler Scripturam,
:
traditionem non scriiitam fuisse necessariam, cujus Ojie Filii ac Spirilus sancti divinilas
in Scriplurarum tcstimoniis subobscure cxpressa ,
perspicue et aperte declararetur.
Quod quidem alibi (c) Gregorius docct expressius : « Pracclarum depositum, quod a pa-
tribus nostris accepimus, custodienlcs; Patrem, ct Filium, ct S|)iritum sanctum adoran-
tes; in Filio Patrem, in Spiritu Filium coguoscentcs, in quorum noinine baptisrai aqua
tincti sumus. » Et or. xxxi (n. 21): « Identidcm s;rpiusquc inculcas Spiritus saiicli divi-
nilatem nullo Scripluro) loco proditam baberi. Lnimvero quod nec novus ac percgrinus,
nec iiitroductitius ipse sit, verum et a priscis, ct hujus atatis hominibus agnitus et pate-
factus, quanquam a pluribus jam oslcnsum est, qui de tiac ro ;disseruerunt, atque in
divinis Scripturis nec ignave, nec perfunctorio ycrsati sunt, sod littcram penelrantcs,
atquo iiitro prospicieutcs, reconditam pulchiiludinera divino bciie(icio viderunt, scicn-
lioequB luce collustrali sunt,D etc. Qua; ccrte conlirmant necessariam csse traditioncin
ul Scriptura' iulclligantur, lideique dogmala definiantur ab Kcclcsia, pcncs quam csl depo-
situra islud, quod acceptum ab apostolis scrvat ct sempcr servaWit.
Si quffidam sunt, qua; mira videri possint, dicta a Gregorio ad dcf<;ndendnm Spiritus
sancti divinilatem; tunc temporis nonnullos fuisse, etiam
mirum adhuc magis quod ait,
ex Catholicis, qui quamvis Spirilum sanctuiu .cqualem Patri ct Filio, consubslantialemque

credercnt, ipsum taroen Deum appellare nollent quod quam absurdum sit, iiemo iioii :
intelligit; nec tamen in dubium revocari polest, cum lam diserte asseral ac dical, su
libere priodicante Spiritum sauclum Deum cssc, commotam fuisse tcrrara.
" Joan. XIV, 10.
(a) Or. 5}. 26.

II. (.) Or. G, ii. 2-2.
{b) Ibiil., n. 27.
P.*TU0L. Gr. X.\XV 4

10^7 PUÊFATIO GIuNKllAI.IS. — PARS iir. 153
OJSiv yjtp ouTto; vjtjj-i in) Niliil eiiini sic iini|iiain
'OXtjv EjEicTc yijv Tnl:iin ((iminovil |prr:iiii,
'flj nv£U[ji.a-o; rajiprîTia l'l lilicrUis, (jiiil S|iiiiuis
OcoO fiow;ji£VO'j. r.iliiiii I)(Mis pra!ilii:iliir :
"0 >ca\ TpocavTTi toi; 9 i/.oi; ^)iiiiil vl iiivisiini iiiC :iiiiicis

TsOttxEV, oioajjiEv. Lllecil, iil seiintis.
Qua! lamen veflia sic n(;ciiiiun(ia csse arbilror, ut iis significare voliiorit inirabilom Con-
sianlinoj:()li mulalioiieni iactam , ciim in ea iirbo, quffi mclro|iolis ct projingnaculum
crat MacetJonianorum, Soiritus sancti ciivinilas ipsius Gregorii ,opera singiilariiiue anim'
ibrtiliidine pra}(Jicata esl
Innnis nulem illo scrnpulus, de prredicatione Spirilus sancli divinilalis, non nisi in
(piibiisiinm Orienlis partibus grassatus est, maxime Cfesarem; ita ut eliam Basilius, cum
lirmissimis argumentis Spiritus sancti divinitalem dcmonstiarct, eum esso Deum non
aperle |irredicaret, ne animos eflerarel, ne novis dissidiis, novisque vexatioiiibus ansam
praeberel, quod fuse prosequitur Gregoriiis oralione quam lial)uit in laudem Basilii (6) : iii
Occidento vcro nunquam ; nemo eniin illic Spiritum sanctum Deum diccre et prcedicare
dubilavit.
Quamvis dc processione Spiritus non agat Gregorius, pmra lainen iii cjus scriptis sunl
loca, ex quibus conjicere licel, eum a Palre et a Filio Spiritum sanctum procedere arbitra-
Inm fuisso, nt ista (c) : Ilposzuvoijv-E? Ua-ufpa iv l'tw, xal V[!)vev dyio) nvsu;jiaTi" « Adorantes
Patrem Filium in sancto Spiritu. xQuibus verbis il supponitur

in Filio, el quemadmo-
diim Filius siibilanliam suam a Putre Iraliit, sic suara a Filio Spirilus sanctus.
De Incarnalione.
Incarnalionis non minus uccurale quara Trinilatis myslerium explicat Gregorius. Tana
enim diligenset accuralus in eo exponendo, ut ex immensa ilia haeresum circa Incarnatio-
Jiem cohorle, quaj terris incubuit, nulla sit quam calamo non confixerit, natas pariter ct
nnscituras. Nestoriaiiorum enim, Eulychianorum et Monothelitarura impia dogmata, qua^
necdum eruperant, convcllit, opjiositas his dogmalibus verilates pr.-Bilicans. Ac primo qui-
dem noii aliaii) ngnoscitlncarnalionis causam((/),qiiam humani generis restaurationcm: T(;
ShiTii ovOpojTOTr^-uo;, f,v ot' <)[xo? xir.i^s-riHtbi, airla; Tb tJioOrivot itdvxoj? fjfjto?- ti YJtp^Tspov; Docct
Verbuin animre [noxime unitum fuisse (e), niediaque anima corpori : A'd -coOxo 0E6;<iapx'i 6ta
tidar)? (}/'jxTl? dvoxpaGt], xal auvcoiOT) xi otiaxtoTa Ti] •rrp',; diJ.90) loO jjetite^jovto? otxeiOTriXt. Divinilas et
corpiis, resdiscrepantes ita coiijunctaesunt,animaeinlervenlu (/"). Apollinarista) Jesum Chri-

slum Dominicum liominem appellabant ;
quo nomine e sanctis Palribns usi sunt Athanasius,
Efiiplianius, Cassianus, etc; verura longe aliosensu, bominem scilicet pcrfectum intelli-
geiites. autem horainem in Christo admitlebant, modo anima carentem,
A|)ollinaristae
inouo inielligentia, cujus scilicet vices divinitatem sup()lere volebanl; quos sic refellit
Gregorius ((/) : « Neqiie liominem a diviiiilalc scparamus, inquit, sod unum et eumdem
profitemur, Duse exscribendae essent ad Cledoniura epistolae, quae olim inlcr oralio-
» elc.
iies numerabantur, quas inter i.i et lii occupabant sedem, et oral. xxxvin (n. 13). « Qui
esl, fit qui creatus non esl, creatur; qui nullo loco conliiiori potest, per inlervenlum
:
tnnimas intellectualis, inter divinitatem et carnis crassitiem, continetur. Qui locuiiletcs

alios dilat, paupertalc afTicitur : carnis enim me.-e paupertatem subit, ut ego divinitatis
ipsius ojics conseqiKir. Qui plenus est, exinanitur : sua eiiim gloria non niliil exinanitur,
ut ego plcnitudinis ipsius parliceps eiriciar... Christus humana omuia, exceplo peccalo
suscipil, conceplus quidem ex Virgine, animo et corpore a Spiritu prtTpurgata ; nam ct
gcneralionem hoiioro alllci, et virginilatcm pr.cferri oporlebat. » Virginera Maiiam, qu.e
Dominum concepil et peperil, non semel OsoT(ixov TiapOsvov appellans (/t), analheraa dixit
Noslorio priusquam nasccretur, iisquo omnibus qiii iianc honorificam appcllationera beata9
Vir^;ini adimunl.
(a) (":irm. :il. li.'», v. 15 d sei|. (() Or. 2, n. 23.

(6) Ocii. '.5. II. (iS, (i'J. (1)
Sipcrui., I. II, c. 4(i, p. Kil.
(c) Or. -24, 1:. I!). (3) Kpisl. 1 :iil t;iciloi)iiiiii, oliiii or. .M.
((/) Or. 30. 11. i (.'() Or. ')';, II. l.
10!) 1'a.KIATlO CKMiP.AI.IS. — l'AUS III. 110
Df imijrlif.
Ouod ani^flos spcctal, li.iMcro vidulur (lio^niius ciica eoroiii <;n;nlioneiii , nalumin,
sialuin, ol vnrios i;oriim ordines : in oa Ininen cuin .iiili(|uis Pnlrihus CiiiPcis fuissc sen-
lciilin viilflur, ul croderet iiiito niunduin croalos esso anêlos. « [n) Ouoiiinin nutein honi-
(;i,li » divin.n « uequaiiuam satis ernl sun ij)sius soliim c()iitein|il;ilioiic iiHjvuri, se.l
boiiuin iliirundi nc |)ro[);i;îiri 0|iorlel);it. ut plura esseiit, fium bcnelicioollicerenlur, id eiiini

suinin;i'bi)iiitnlis ernt, priiiiuiu aiiiî;licns (!t cadesles virtiiles cotîtavit : ntiiue illa co;,'ilatio
opiis eidl, ([uod Verbo conliciebatur, ac Spirilu exidebnlur. Atiiiio iia sccundi s|)lendores
procroali suiil, primi splendoris udmiiiislri; sivo iiilellii;onlos spirilus, sive igiiein veliir
maleii;e experlein et incorporoum, sive nliam quamJam iialuram eos exisliman; cportel.x
Verumlnmen nng(;los « [b) simiilici quadam iinturn » pnedilos, cl « puras iialuras »
sanxit.fllgiiomBvero ipsos iiuncupal (c), iioncjuod corporcamsubslautiam vel tenuissimam

eis ndiiigat, scd ob niunera qiiiiius erga iios liingiintur. .Si(; Deus « ignis )>(;tiain in Scriptu-
ris vocatur, vel ob iiimiain purilatom, vel ob llagraiilissimum juslitiiu sludinm ipjo peccal;i
cjcuril, pravos mores sivo iminutando, sive pleclendo. His niiiiuit saiictus doctnr, et iiiter-
|ir(>tatioiii sunVagalur. « Spirilus, inqtiit (</), aKiiie ignis aiigclus appcllalur; illud, qui;i
iiitellectiii iialura est pr;cdilus, lioc, quia piirgandis aiiiinis noslris adliibctur; quandoiiui-
(leiu primaria quoque illa essentia (Deus) iisdem nominibus iii Soriplura nuncupalur. »
Vidclur alicubi (e) niigelos nnlura sua omiii pccc.ilo (iroisus immiines opinari. « Ouoiiinin
omiii peccali labe carcrc, Dci cst, primjoque ct iiicomposiKe iialur.-e (simplicilas oniin
()acata est, atque ab omni dissidio reinola) ; audacler etiam addam, et angclica;, qujE aut
prorsus extra peccaiidi aleam cst, nut ad id corle ob eam proiiinquilalcm, (lunm ad Deuin
liabct, proxime accedit. » Neriiin sentcntinm aut lemperare, aut sallciii cxplanarc scqueo'
tibusdicere niliil velat « (/") Geslil quidem animus dicero ad malura immobiles » angelos,
« boiium dunlaxat agilationem babentes, ulpote Dcura circumsl;intcs, ac |)rimario

aliiue nd
Dci lulgore collucentes; verum ut iion omnino immobilcs, sed .x'gio mobiles cxistimcin
i^c dicnm, miiii persuadet ille ob splendorem Lu?il'er, qui propler superbiam caligo, et
cHVctus cst, et iiominnlur, nc subjcclff! ipsi rebclles potcslalcs, qu;i; pcr boiii lugam viliuin
cllVcorunt, illudijuo nobis conlrHxerunt. » Angelos bic altciidit quales cranl, dum de futur.i
.'"orle adliuc inscii, et nondum in sanctitnle constabilili, libero poterant arbitrio a priin.i
seiitentia in aliain dcdectere, liccl ndjusliliam menlis allectu tunc nroclivcs, proinpliores
nd boiiuin quara nd malum ess(;iit.
« (5) Angelicce potestates divinjB volunlalis minislrm suiii, roboreijue iioii modonatu-
rab, sed eliam adêntitio pollcnt, loca oraiiia peragiant, tum ob rainisterii promptitudi-
neni, tura ob naturffi levitatera. AU.t; oliaiu quamdain orbis parlem com|)lecluntur, aut
qmcdam pars coramissa esl, ul novit (]iii h.xc ordiuavit
cerle aliis ac distinxit. Ad uiiuin
rerum omnium Condiloris nutum omiiia in unumjungunt. Divinas laudes canuiit.nc sem-
pilernam illamgloriara sempilcriie iiituenlur, elc.(/i) Nobis >'etiam« ad optimaqUcTqucadjn-
aicnlo sunt. »
De anima ejusquc immorlalilale ct origine.

Aniinam ex Deo ct immortalcm osse docct (i) : (t Aiiiina ox Dco csl, atijuo divinn, stiper-
nfCfiue nobilitatis particeps, ad eamquo properans
tametsi viliori intcrim ac deleriori sit ;
nslricla.... (;) De anim.-E salule periclitamur, qu,T3 beala et immorlaiis esl, atque immorla-
libus, vel su[>pliciis, vel laudibus, ob vitium aut virttitt;in anicictur. » Patres, carnis
lautum sunl [intres :
0'j"/ 6).0'j(ivOpwTOto r.a-r^p ^poii^, (b? iv£wj3iv,

'AXX" ojsov S3.p/i6i TE xa\ a;;jta-o;' a^-jotipiov ^kv
'Oaaujjisviov, 'yJ/T; 61 0:oj zpaTiovTO^ ^Vt'^^<
"ExToSiV eij-i-Toyja yoij •n/.ajit. Otosv ^tâ;,
lihi; zh Tzoia-O'/ ST^/stjsi, xa\ :txova ijtSâto ifatT;.
(a) Or. 38, n. 0. (() Or. 58, n. i).

{b) Or. 31, 11. 1.1 (,,) Or. 28, 11. 31.
(c) Or. 28, 1;. oi. (/;l Or. 40, n. 3(i.
•
i<i) Ibltl. . (,) Or. 2, n. J7.
(e) Or. M, 11.7. (/) ll)i(l. , n. 28.
,
m Pn.EFATIO GENERALIS. — PARS 111. H2

(n) Noii iDliiis Iioiiiiiiis iioino p:uer esl, ul ilici solcl,
, Si!(l liiiiUiin cariiis el sangiiiiiis, i|tioriiiii iilniiiiqiic,
Peribil. Aiiiiiia aiilciii Dei oniiiipoieiilis spirariiiuin esl,
Exlrinseciis incidens iii lerreslre rigiiiciiuiin. iNovil qui iniscuit
Uiioiiiodo priniuin alllavii, ac iinagineiii lerric miscuil.
Peccalim originale.
Originalo peccatum apertissiiue confitetur : <v Tolus cecidi, inqiiil {b), atque ob pri-
nii liominis inoijcdientiara el diaboli fraudem condcmnalus suia.. . .(c) Quemadmodum iii
veteri Adamo mortui sumus, ita in Clirislo vivamus";dumnimiruracum Cliristoetnascimur,

el cruci aQigimur, et sepeiimur, et rcsurgirans. Puichra enim in contrarium mutatio mihi
subeunda est, ut quenKuimodum ex secundis rebus niolesto) venerunt, siceiiam" ex mole-
slislaetffiet jucundcc redeanl. «Ubi eniiii abuiidavit jjeccatum, superabundavit et gratia ":»
et si guslus condemnavil, quanlo raagis Christi passio justiticavit ? » Locum hunc exscri-
psit Angusliinis I. i coni. Jul. c. 5, p. 50j, tom. X. Triplicem nativilatem Gregorius, Scri-
pturarum auctoriiate, numerat et decernit, quarum diia3 priorts vitium originis noslr;o
cum una quaj lit [ler corpus, servilis sit et libidinosa altera quae per bapli-
(leclarant; ;
smum nobis coiiferlnr, malura jHima; nativilalis depellere, el damnum resarcire mon-
strelur. « (rf) Triples nativilatis geiius agnoscit Scriptura, priraum ex corporibus
alterum ex iiaptismo , tertium ex resurrectioiie. Horum primum nocturnum et ser-
vum est, ao cum libidiiie conjunctura : ulterum diurnum et liberum, ac deiiellendn-
rum vitiosanim afTectionuui vim habcns, omne id, quod a nativitate contractum est, ve-
lamen aniputans, et ad supernam vitam nos revocans, » r.phg tiiv &vu CtoT]v snavaYousa. Ra-
dix tameii peccali exstincta penitus non est. « Uliiiam, inquit (e) , funditus pere.u
vitium, et priimim illius seraen, ac pravus ille, qui dorraientibus nobis zizania superse-
minavil" Ilcec nobis lignum illud invexit, et amarus esus, et invidus serpens, et lex
violaia, quffi nobis hnnc pGeiiam irrogavil, ul in vultus sudore nobis victus sit parandus^'...
E paradiso dejcctus sum, atipie ad lerram ex qua assumptus fueram aversus sum, il , ,
unum deliciarum loco lialjcns, quod calamitates meas cognitas habeam et pro exigiia :
voluptate, perpetuo nicerore damnatus sum eamque pcenaiu pendo, ut mihi cum eo qui ;
male in meam aiiiicitiam irrepsil, ac per arboris gustum in fraudem me induxit, belluiii
gereresit necesse. Hincfactum est ut in laboro et aerumna nascar, et vivara, ac raoriar.
Hinc indigenlia nata est;ex indigentia cupidilas habendi ex cupiditate bella, ex bellis ,
porro tribula, quibus in divina condemnatione nihi! gravius esl et acerbius.»S. Augusti-
nus, pluribiis ad confirmandam hdem catholicam prolatis Gregorii testiraoniis, sic Julia-
uum alloquitur {f)
: « Sed non tibi deerit magni nominis et fama celeberriraa illustris epi-
scopus etiam de partlbus Orientis, cujuseloquia ingentis merito gratia;, eliam in linguam
Lalinam translala usquequaquo clarueruat. Sedeat ergo cum istis patribus etiam sanclus
Gregorius, et cum eis tuse criminationis inanem patiatur invidiara iJum tamen cum eis :
contra novitiam pestem vestram, medicinalem proferat et ipse senlentiam . . . An tibi parva
in uno Gregorio episcoporum orientaiium videtur aucloritas ? Est qui lera tanta persona,
ut neque ille hoc nisi ex flde Chrisliana oranibus notissiiua diceret, nec illi eum lam cla-
rum haberent atque venerandum, nisi hffic ab illo dicta ex regula notissima? verilalis
agiioscerent. »
De bapiismo et confirmalione.
Baptismura appellat«omniura Dei beneficioruin prteclarissiraura et prffistantissimuin (j).
Donura, inquit (/«), vocaraus, giatiaiu, baplisraum, unctionem, illurainalionein, incor-
ruplionis induraentuin, regenerationis lavacrum , sigillura , ac denique excellentissimd
quovis noraine a[)pellamus. Doniim dicitur, quia iis, qui prius nihil contulerunt, da-
tur. (iratia , quia ctiam debenlibus. Baptisraus, quia peccatura in aqua sepelilur.
" 1 Cor. XV, 2i. " Rom. v, 20. . '» Gen. III, 19.
(fl)Cariii. iii laiiil. Virg., v. 392 cl scii. (f) S. Augiisl., 1. 1 cotil. Jul. ,
pag. o04 ei 505,
(b) Or. 22, u. 15. l. X.
(c) Or. 58, n. 4. (g) Or. 40, n. 5.
((() Or. W, n. 2. (li) Ibiii., 11. 3, 4.
(«) Or. rj, n. 1 1.
H5 lU 1 1 ATIU t.l.NCUALIS. - lAUS III. lU
rmaio, (|iii,i sjicn- el ngiii.'. llliiiiiinnlio, (juia s|ilciuloi tt tliirilas. IridiiiiiLMi-
luiii, c|uia it;iioniinia) nostrm velnmcii csl , » olc. 'fniidcin (luodliliel pcccalum {'Urgul el
abslcriîl. » («) n>rr, ba[ilisiiu {^rnlia ct rnciillas csl, non orbrni lerrnruni ul olin) obruciis,
scd uiiiiiscujus(]ue liomiiiis peccatum [uirgaDS, cosuuo obslructioiics vcl maculns, (luro
vitio conlraliunlur, [irorsus abslergens. »
Collnliini a lairis ba[)lis:iia irrilum vidcliir oxisliinnsse drogorius : snltcm colligi ex co

(loti)st (luoil nnrrut de se, cum Cfnsareo iiavit5arel Atlienas. « Orlo gravi lciii[)csinic, jn |io-
riciiluni miscr veneraui, in(|uit (6), iio non inilinlus o vila discodcrcn), S[iiriliinlcm
nijiiani iiitcr cxiliosos cl morlifcras uiidosdcsidcrnns ; nc [^roindo clnniabnm, obsccraliain,
brcvo (ûoddnm tciiii)oris s|)nliuiii cx.îicctubnm : rlaioabniil etiam in conimuni liccl vil.c
discrimine ,
qiii simul nnvignbnnt. » Vcrci)nlur Gregorius, no lioplisnii gialia [irivaroliir :
rrmcdiiim Inmcn cral ipsi pcrtaciie, si oxislimnsscl manii Inici bnfilisiniii)) [lossc conf<.rri.
Non cnim dubium ijuin [iluros tunc adfucrinl, cadem lido iiiformali : « (c) Ouij)(ie omiics
nd niiiKii llclibus gcnas rigabanl; juncli(|uo Chrisliim voco gemebniida vocabnnt. » Hwc
l.imcn a[iud cuin lcgcrc ost, quffi priiiiaii) sinlcnliam inlirmare viderenlur : « (rf) Quivis
libi iniliator sit, qui modo eadom lido infurmalus cst. »
Exisliinal sanctus doclor quidcm pcr coiilcmpluni, ad bnfilismi gralinm

(<) eos qui, noii
noii pcrvencriiit, sod morns prodiicenles ante susceplum baiilisma morlc correpli fuc-
rinl, « loviorcs pcenas daluros, utpolo qui non lam nnimi pravilatc, quain slullilia,a ba-
plismo nberrarint. » De adultis ol infantibus, jTOpter inO[iinatum et vioicnlura casura, noii

siiscoiila baplisiiii grnlia, niorluis \\;vc iiabcl : « {[) Poslremi dcni([uc, nec coelesli glori.i,
nec su[i[iliciis a justo Juuico allicienlur, ulpole qui liccl signali iion fuerinl, improbilate
tamen careanl, alquehanc jacluram passi [lOliusfuerinUquiim fecerint. » Haec vero non sic
accipicnda, quasi censucril Grcgorius originaiis peccnli poenas inlanlcs non luere. Uevera
infaiiles suppliciis iion anicicnlur qiiod baplismo caruerinl, sicut nec adulli, si dc-idia vel
lonlpmiilu ad ba[)lismura noii accesserint siquidcm defectus ille baplismalis non
: eis
criraini vcrli possot. Interea licel adulti non puiiianliir ob oiiiissum bniitisma, poeiins la-
mcn exsolvenl de peccatis qum in vila porpclrarunt ; sic ct infanlcs naluru iiiii ir.r et pcc-
calo originaii obnoxii, raerito |ilectcnlur, miserea Den in ffitcrnum repulsi, ut Gregorius
docct : « (g) Hominem invidiadiaboli, alquo aoerbo peccali gustu, a Deo condilorc misere
•;C()aralura despicere, a Deo alienuin esl. »
Horlalur pnrenlcs, ut infdntibus suis baplismum conferri curenl, cl oos ab infanlia san-
clilicari. « (/i) Infans libi csl ? Ne occasionom ira|)robilns arri|iial : ab inf.inlia sanclilicclur,
nb ipsis unguiculis Sjiiritui consecrelur. At propter nalura) imbccillilntem sigillum rac-
luis?Quam irabeciilis anirai mator es, pnsilltEque tidei Anna vero Saiuuelera, priiis 1
clinm qnam procrealus csscl,Dco vovil, alque in Incem eJilus slalim consecravit ". »Non
vull pueros priran celalo baptizari, nisi ijuod urgeat (lericulum. « (i) De rcliquis ila cen-
seo, ut Iriennio exspeclato, aul aliqiianto breviori vcl longiori temporis sjiatio (nnra lum,
ct myslici quiddam audire, et respondere possunt, nc si minus plcne et exaclc inlelligiini,
irabuuntur tamen ct infornianlur), ita dcmura, magno perfeclionis sacraraento et nniraas
ct cor|)Ora sanclificcnl [j) Pr0|ilcr ino[iinalos cl rciicntinos [lerieulorum impclus, qiii •
que nulia ope alque auxiiio propulsari qucanl, lavacro coramuniri oranino conducibilius
csi. y Olijurgat eos qui baplismum dilTcriinl, subverlilquo inanes, quns obtrudunt causas.
" (A-) Oraiic libi tompns ad ubiutionem idoneura est, quandoquidera nuihira lcmpus mor-
lis periculo vacat. j^ Verum solemne baplisraa, in Cappadocia , non nisi diebus Pascha).
l'enlecostes et E[ii()hani.T conferebalur. Primus Gregorius diei Epiphania; raerainil : sed in
Onenle mos isle vigcbat. (/) Imperante Jusliniano, rex Hcrulorum, Gellies norainpjCon-
" I Re?. I, II, 28.
(a) Or. 4n, 11.7. (/,) Qr. iO, n. 17

(b) Or. IS, 11.51. (i) 11)1,1., II. 28.
(c) (.arn). De vtia stia. (ij ||,i,|., „. |(i ci sc(m.
(d) Or. .iO, ... 2(i. Ifc)ll.ld., 11.13.
j«) Ibid., 11. 23. (/) P:,„i. Diac, Uin.. I. .\m, p.ig. 272, lom. Xlii
(0 •'''J- Bibl. Viilr.
(?)0r. 39, 11. 13.
;
*55 PK.KKATIO GENKHALIS. — PARS III. H6

slanlinopolim venit, ul die npiiihanicp ;)a;)tisma suscepit, ac pro sacio fonto sponsor illius
ipsefuit imperator.
Fffdus ciim Deo in l)apli.siiiaU' coiilrai-luiu liJuliter servandum docet Gregorius his ver-
• bis(H) : « Niliilaliud esse vim el facullalem baptismi existimare duliomus, qiiam secundae
viicTac jiurioris vivcndi ralionis paclum cum Deo initum. Ac proinde vel maximo in metu
oiiines esse, at(|ueomni custodia nostras aniraas servare debemus, ne mendacio tidcm pa-
ctumque violasse comperiamiir. Nam cum ad mulua hominum pacla lirmanda Deus me-
dius adhiberi soleat, quanlum, (piaeso, iiericulum est, ne fffidera cura Deo ipso contracta
peifregisse reperiamur ac, praUer alia peccala, ipsius quoquo niendacii apud Veritalis tri-
;
liunal rei perayamur? »

Decoiilirmationissacramentolioc uiumi in scriptis Gregorii reperimus : necessariuin (6)
esse, ut porfecti simus Cliristiani, £-::i;T]T£T-ai 1:^6; ttiv tEXstwaiv (c) atque sacramentuiu
islud iu nomine Spiritus sancli conferri
l>e Eiuharislia.
Ouod Eucharisti.-e sacranientum speclat , realeni Christi in Eucharislia prajsenliam lara
mullis et tam perspicuis testimoniis agnoscit Gregorius, ut nullum de ejus fide circa ray-
sterium istud dubiura esse possit. « O Dei cultor sanctissirae, » inquit (fi), Amphilochio
.•«(ribens, « ne cuncteris orare et intcrcedere pro nobis, quando diclo allicis Verbum Dei
quando incruenta sectione corpus et sanguinem Dominicum secas, vocera adhibens pro
glauio. » Et oratione xlv (n. 19) : « Lex, inquit, fulcientem baculum libi praescribit, necubi
animo titubes, dura sanguinem Dei, et passionem, ac morlera audis, ac duiu Dei palronus
iic defensor videri cupis, impie corruas. Quin potius sine pudore ac dubilatione corpus
ede, sanguinem bibe, si modo vilae desiderio teneris, nec sermonibus de carne fidem abro-
gans. necad eos, qui de passione liubeniur, impingens. Innixus sia, firraus et slabilis, al-
que ita coniparalus, ut nulla in re quatiaris ab adversariis, ncc veiboruni lepore atqueil-
lecebris abripiaris. »
Jln Eucharistiae consecratione verum agnoscil sacrificium, cura ait episcopos ct [ifesby-
leros incruenlas hostias olferre, alque allaria nostra ila appellari, quod super ea incruenta
sacrilicia olferanlur : « (p) O sacerdoles, qui hostias incruentas offcrlis... (/) O genua,
palmnj, purissimis Deum quomodo .Magnas
quae placabalis hostiis, Carlerii, cessaslis ? ><
viriutes in eo rcquirii, qui sacrificiura istud ad allare

snpernum Iransraittit, qui externum
sacrificium, illud niagnoruro mysieriorum antitypum, oflert. « [g) Quo landem modo exter-
num illud sacrificiura... Deo oiferre auderem, aut quo modo sacerdotis liabilum et nomen
.subire, |iriusquam sanctis operibus manus purificasseni? » « Pitr externura autcm sacri- —
ficiura, illud, quod per panem et vinura peragilur, intelligit Gregorius, qua? quidem in sa-
cra mensa proposila, per inelfabilein quaradam omnipotcntis Dei vim et facullalein, in
Cliristi sanguinem vere cominulanlur... Nec vero, quin hoc verura sil, ullo pa-
rorpns ct
(.toambige, cura ipse nperte dicat,BHocestcorpusmeum,»et«Hic est sanguis meus "=. » Oui.a
potius Salvaloris serraonem fide accipe. Nam cuiii verns sil, minirao uienlitur. » Hffic Elias
Cret. in Oral. al. 1, nunc 2, tora. 11, apud Bill. p. 200, 201.
Per incruenlum hoc sacrificium, nos CJjrisli participes eflici docet Gregorius (/«) : « Per
(|Uod (incruenlum sacriiicium) nos Chrislo ipsiusque passionibus et divinitali communica-
mu?. » Sunt alia Gregorii verba, cx quibus, nt observat Muratorius {i), probari polesl,
apud veleres sacrilicia et preces pro iis qui deciisseruiil in signo dormiunt in
fidei, et
.somrio pacis, viguisse; sic enim in e[)ilapliio cxviii inducit morluos Gregoriura et Nonnam
l(>quen!es Nos pii parentes Gregorii, qui et senectutem reddidit suis laboribus leveiii
: «
nosirani, et nunc prosequiturnos sacrificiis ;» xa'i vijv djiotEKciOuciai^. Nec minus oblatione
sacrificii acgros ex moibo recreatos asserit etreiiraesentat sanclusdoclor.lnexemplum profert
)
alrom suum Gregorium, nec nnn Goigoniam sororem suani, quonim alier « (j) liiud :
" Jlauh. XXVI, 2(), 28, cudilji

(«) Or. 4(1, II. 8. (/) Apiiil Muiiit. e\»^\ 1!).
(b) Or. 54, 11. li. {q) Or. i. u. 9.">.

. (.) Or. 55,11. 17. |/;) Or. 4, n. .'i2.
((/) ICpifi. :il. -IW (i) Aucvd. Ciivc, ji. \\L
\() C.iriu. :il. II, V. I. \jj Or. IS, u. 5S.
117 l'li.I.lAil() (.l.M,H.\I.IS. l'.\lls III IIR
i|ui(J((n niKi aliis lioniinibus fOiiiiiiuiK- haliuit, (|iioil jcgrolarel ; lioc uulfiii iioii iloiii i oui-
iiiuiie, scd iiiiiiiodum peiuliare, nliisc|uo iiiiraculis cunsuiituneiiiii. Nain cuta nun(|uain do-
lore iion iircincietur, ct i|uidcni iiers.epo sinmilis dichus, Ht(|ue intcrdiiiii ctiani lioris, ex
sola lilurgi;i iDliur i'oiici|iieliat, nc. nioibus, t.iii(|iiaiii ex ediclo et iiii|icrio lugatiis, se siib-
(iii(( but... (<i) llla veFO (Gorgonia) cuin co(iut suiiiu p.iri cuin clamore, lotryini3(|uo, ()uibus
ubiiiidabal, iiiiilicrculio illius inst.ir, (lunjoliin (".lirisii pedes rigavit, nltaii adinovi^sel, nec so
jirius illud diiiiissur.iin esse dcniintiussct, (lu.iiii s.iMitalein obtinuissct; ac dciiido lioe suo
|iliarinaco cor|uis Idtiiiii pci ludisset, el si (jukI iis|iiani anlityporuiii |iretiosi corporis out
saniûinis iiiniiiis rccdiniidcrat, id lacryiiiis adiniscuissel (n rein adiiiirainiani), slatim libc-
ralaiii somorbo seiilil, nt(]iio et corpore, ct aiiimo, ct menlo levis disccdit. »

Nec vero quemquam movere debet, quod Grcjjorius, de liucharistia loijuens, IJLjuros el
aiililvpa .•ippeilat. Movit Innien id, aut ccrle niovcrc visum esl iioiinullos. Nc(|ue cnim, in-
i]uiiint ininisUi Clau.liuse! .Mherlinus, liis noininihusfuissel ususCiregoriussi verectrealiler
(llnisii corpus et saniûinem in Eucliarisiia coiitineri exislimas.sel. Elins Cielensis {b) linjc
iioiiiina de EiKlinristia inlerprplntur, nc de vero Clirisli corporc et sansuinc exponit. Sed
et inaiies Claudii ct Albertiiii objecliones rcfellit, ac funditus everlil uu<;tor oocris Dc per-
lietuiiale fidd, lib. i, c. 5, p. '»9, tom. III.
bepatnilenlia.
Justilinni nmitli posse et rccupcrari, salis lot hipsorum experienlio didiccral sanclus do-
clor ; altnmen ne qui innocentia buplismi e.xcidereiit, iiova conliahendo |)ec>:aln, sibi de
venia iiimis blandircnlur, uliud eis non superesse remedium [ineler lacrymns denunliat
riieLjoriiis, « nunc aliud reraedium exlra incrymas iiullum prorsus scio. » Qiiin ut homines
n peccalo mnijis delerreat el in jaslitia slubilius conlirmet, monet eos pffinitenliam lubo-
liosum esse pharraacum, difTiciliorein et molesliorem disciplinam : « (c) Grave esl facilio-
ris mediciii.e hico dilliciliorem el molesliorcra adhibere, ae, projci^la misericordia; ;.;ratia<
suppliciis seipsum obnoxium reddere, ulijue e.t delicli rulione emendalioncm u.'(iuare.
Qi.iaiitaai ciiim lacrymarum vim impendcmus, ut cu cum linptismi fonte exiEc|uari lossil?
Quis aulein sponsor erit, fore, ut vitie linis curalioiiera exspeclel, ac non potius odtiuc nere
ulieno pressos, atquc illius ignis ardore opus hubenles, tribunnl illud suscipial? Tu qui-
dem fortasse, bone et liumane agricola, dominum su[)iilex rogabi», ut ficulneiii ndhuc par-
cat, nec enm slcrililnlis accusnluin adliuc succidat, verum tihi |icrmillat ut stercoia undi-
• |ue in eam injicias ", lioc esl lacrymas, gemitus, preccs, cliuraeunias, vigilias, anima! et
eorporis macernlionera, ac deni^jue correctionem eaiii, (lua) ei [leccati confessione, con-
tciiijitioriijue vit.ne geiiere eisislil; at inceitum est, nn Dominus illi parcef, utpoto qute
eliam locuiu oiiose occupel, cum intcrim alius miscricordia egcal, atc|iie ob loiii:aiiimit;i-
tem, quae ipsi eihibetur, deterior (inl.»
Licet Grcgorius ((7) purgationem nniiiiiR ac iiistaurationem in pristinum staluin rnrissi-
iiiara esse agnoscat, et cegre taiide^n post assiduos gemilus, longosque labores vulneribus
cicatricem obduci , acriter lamen Novalianorum sa3vitiain coarguit. « Tii vero quid ais? in-
iiuit ; i]unm legiMii stntuis, o tiove l'liaris!ce, uc iioinine, noii niitein nnimi projiosito, purc
;ic Novati dogmata cum eudem innrmitate nobis effljiis? Puenitentiaiu non adraitlis? Iiicti-
hiis locuin ncgas? lacryraas lacrymis iion prosequeris? Ulinnin talem tibi judiccin cx()e-
non contiiignl! Bcnignitnte Jesu noii moveris (|ui iiilirraitnies noslras suscepit
riri , , ct
morbos nostros porlnvit ", qui non venit vocare justos sed jieccalores ad pcenileiiliam , ",
ijni misericordinm niavult quam sacrificium ", cjui septuagies se(ities (leccnta condonnt "?
Qtiam heata essel subliiuilas lun, si [lurilns ea esset, iion nntcm lustus, leges supra homi-
iiis cnjitum instituens, ac morum correclioncin per des()erationein lollens! In eodcm eniin
viiio sunt, indulgentia omniiio nnimadversionis expers , et coii(lemn;ilio omni vonia cu:
rens; illa oiiines lKihcn;is laxat, luei; oh vehcmeiiliain slrnngiihit. »
" Liic. .vit, G-;). " K;i. i.iM, I. 'Ml:iir. II, 17. Mallli. i\, t."; \:i. T. " .M;illli. wiii, 2U.
(fl) Or. )>, 11. IS. i,-', Or. .Kl. II. '.I
1*) liior.;il. I, iiimcîîpisd Hill ,iuiii.l!,|i;ii;. iOI. ('' Oi. :>'!, ii. \î.
,,
119 PRiliFATIO CtlSERALlS. - l>Ai;S 111. 150
Prosoijiiitur Ciregoiiiis (n; urgons Novaliiinos : « Quid ? ne pcEniler)tem quidera Davideui

;ulmiltis , cui propliet'cam quoque graliara pfriiilentia conservavit ? Nec magnum illum
Pet-uin, qui circa Salvaloris passioneiu luimani aliquid perpessus est ? At Jesus oum sus-
cepil, ac per Iriplicem inlerrogationem et confessionem ", Iriplicem abjurationem '' sa-
navit, Quid.... nec eum (admillis) qui scelero sese in Corinllio devinxit ? At Paulus clia-
rilaiom etiam erga cum lirmavit, simui atquo eum ad meliorem vila; frugem rediisse por-
spexlt, islamque causam afTert : ne «abundantiori tristitia absorbeatur '*,» etc. Quod ait
Gregorius do Novatiauis (6) : « In altero scvo igtii forlasse baplizabuntur, qui poslremus
est baptismus, nec solum acerbior, sed ot diuturniur, qui crassam maleriam instar feni
depascilur, vitiique omnis levitalom ahsumit; » fdrte sperabat Gregorius Novatianos erro-
rom suum agnituros quaproplor vorba de igne purgatorio non de telerno igne, ut pulat
, ,
Niceta5(f), videntur inlclligenda.

De vrdinis sacramento.
De ordinis saoramento non mulla dogmalice tractata in Gregorii scriptis reperias, nisi
quod episcopis in ordinatione Spiritum sanctum confcrri lestalur. « Nura tu, iiupiit {d),
Spiritus sancti non esparticeps? atqui maxime le hoc ipso elTers. » Jure divino pastores a
populo secerni et prffiesse docet (e). « Quemadmodum in corpoie aliud principatum lenet
ac veluti prresidet, aliud subest et regitur nd oumdem quoque modum Dcus, vel <T(]ui-
:
talis lege, quae meritura cujusque perpendit, vei etiam providentine, per quam omniainler
se. velut devinxit, hoc in Ecclesiis conslituit, ut aiii pascantur et pareant, quibus videlicet
id ulilius est, ac tum sermone, tura o;iere, ad oQlcium diriganlur : alii autem ad lilcciesiee
perfeclionem pastores ac magistri sint, nimirum qui virtute , conjunctioneque et familia-

ritate apud Deura, vulgo sublimiores sunt, rationem animae ad corpus, aut mentis ad ani-
mam obtinenles , ut haec duo , hoc est ot id quod deficit , et id quod redundat , inler se ,
velut in membris, composila et compacla, spiritusque compage connexa et colligata, uiium
corpus, omni ex parle perfectura, atque ipso Chrislo ,
qui caput noslrura cst, omnino di-
gnum exsistant. » Ritus tandem quibus inaugurabatur pontifex, sic describit, cum a quo
consecralus-fueral alloquens (f).
« Me pontificem ungis, ac podere cingis, capitique cida-
rim imponis, atque holocausli spiritualis allari admoves et initiationis vitulura mactas, ,
inaniisque spiritui consecras, et Sancla sanclorum spcctatum introducis, vorique illius ta-
bornaculi, quod non liomo, sed Deus finxit '', minislrura eflicis. »
Meminit lectoris nfficii Gregorius , ubi narrat ((/) Gallum et Julianum, qui poslea
iuit aposlala, in clorum seipsos ascripsisse : « Adeo ut divinos quoque libros lectila-
rent plebi , minus amplum id sibi et

non aliud honoriricum esse existimantes ,
quam
qiiidvis , imo omnium ornamenlorum maximum praeslanlissimumque pietalem esse cen-
senles. »
Agnoscit diserlissime priraatum Peiri, quera discipuioruiu omnium charissimum ap-

pellat (/(). « Non modo suo Christus sed etiam Petri , discipulorum omnium charissimi
,
uomino didrachmum pendit "'. (/) Potrus apostolorum princeps , sed Ecclesia) petra ,
iion ut piscalor, sed lU fervoris scalens. (j) Vides quemadraodum ex
Chrisii disciputis,
Eccle-
magnis utique omnibus et excelsis, alque electione dignis, hic pelra vocelur, atque
'". » Hinc a Grcgorio (k), « Petrus Ecclesire columen
siae fundamenla in suam fidom accipial
dicilur. »
llunc primalum ad Pelri successorcs manasse declaral sanctus doctor,
Romanum pontih-
cem orbis Christiani praesidem, ct unitalis catholica) vinculum designans:
'tou-.o>M ok Kisti?, Ti \lIv Tl't iv. Tzlho^JOi
Ka\ vjv £-' esxtv stlopotto;, T:r]v 'EsTi^pav
" " " Coi. n, 7. llebr. vm, 2. '« Mallli. xvii 23.
Joan. XXI. 15-17. Maiih. xsvi, 09-7.,. II '» ,
" Mailh, XVI, 18.
(a) Or. 59, n. 1 (</) Ot. 4 n. 23^

^'"- !"• "• "''•
(6) lljiil 11 19 ('')
(r) ApndBill., i'.II. p. 1057. C.irm. .iilv. .•pisf., apud Toll., p. 25.
(tl) Carni. adv. cpisc, apiid Toll., P. 27. 0) Or. 52, n. 18.
Uor. 2, „.5. (fc)Or. 9,n.l.
(/) Or. 10, II, /i.
!2I
•
IMt.tK.UIO OtWLU.VI.IS. - l'VH> III. m
nittiv oiouia T("i iti)Tr,p;(;) /.ovi,),
'OXtjv ai6o'j33.'i ttjv HjoO luiitftuvfav.
(a) Qnnil spccl.U .id illariiin llil(.'ni; vrtiis qiii<!i'iii (IIuimi) j

iiiiiiiuliini
Al(]iic eli:iiii iiiiiK^ rcclc ciirril. OcciilLMiU-iii

Tiiliiiii (l('\iiicicii» saliitMn ilnctriii.i,
(,)iit!:ii:i(l(ii(>(liii« piir csl, iil i|ii,t: tiiiivvrsis pr;i'>i.lo(,
Tot.iiii colul Dei cuiiconliain. »
/V snn<i)iie)ilo iiKitriiiiunii.
nMiium csse miiiriiiuiiiian) , sc(J tcimeii victîiiil;Ui liiislliaburi.liiiri censct llrcgorius {b}.
« Biinum esl inalrimoniuin, inquil; scd quod virginitnlo |irffislantiiis sil, (iicere non pos-
sum. Neqiie enim m.ii^tnim aliiiiiid esscl virînilns ni-ii , re nlii|iin Imna tiielior et prajcia-
rior esset. Nolilo lioc tiiDlesto furro, quic mnlrimonii jii^ô subjecln! eslis : « Obcdire Deo
oportet magis quain Itominibus ". » CaUenim fnciie, ul inter vos qiinsi vinculo constringa-
tiiiiii, et vir;.;ines el tixores, alque untim silis in Doinino, miiluiiiiKHie .'iliê alinrum ornn-
nienlum. Non essel ca-lebs, nisi malrimoniuni esscl. Unde enim in linnc vilam virgo pro-
diis.sel?Nec essel honoriticum et venernndum malrimonium, nisi virginem iiroferrel, lum
l'i'o, Uim vilK. »
Seiundns nu|)lias non videliir [uobnre. « Si ciiim duoClirisli sunl, inquil (r), diio qiio-
qitc viri sinl, cl du.T uxores.Si niitem unus Clirislus, unum Ecclesiffi capul, una elinm caro
sit, secundn auleni respunlur. Quod si sccundnm proiiilieat, de lerlia (iiiid dicendum est ?
Primum lex est , seciindum vetiia et indulgcnlin, lortium ini(|uitns. Qui aulem liunc nu-
iiieruni excedit, poninns plnne cst , til[)0le nc iniilln quidem vilii exem[)la iinbcns. >> Kx
liis verbis crilici nonnulli niiniis rocie exisliin.iriiiit (irogorium d.iinnassc secuiulas nu-
[iiias : scd immerito, si quidcm Novatum ila senlicntcm impngiint el refellit (rf). « Anno
jiivenibus quidem viduis, propler relatis lul)rinutn , ineundi raalrimonii poteslatem facis ?
.\t Paulus boc facere minime dubilnvit ''.... (?) At lia.'c minime post baplismum, inriuis.
Quo argumonto id confirmas ? Aut rem ila se liaberc proba, aut si id nequis, ne coiidem-
nos. Quod si res dubia esl, vincat huninnitns el facilitas. »
Impudicam (|uidom muliereiii cxpeliendam conset Grcgorius (/") , cum id Clirislus per-
miserit; reliquis aiilem omnilms in rebus aniini aiquitate ct pnlieiUia uli jubel. Si fuco
illilos el cerussn colores et pigmenla perspexeril vir, hoc ornatu niulierera spoliet, ca>le-
laquc inlionesla cocrcenl et repriirint.
AduHerii causa uxorem dimittere viro pcriTîUitiir muiieri aulcm vinim dimiUendi ir.jn ;
eadem dnlur fncullas liniic legem non probat Gregorius, eamqno impugnat
:
« Quid enim :
cnusaj luit, inquil (3), ciir mulierein cocrccrent, mnrilo coiitra indulgorcnt ?.... Kl mu-
lier quidom, quae improbuii) consiliuni advcrsus viri sui cubiie susce[)eril, aduiterii pia-
ctilo coiistringalur, acerbissimisque iegum pccnis excrucietur ; aulem qui lidom uxori
vir
dalain pcr adulteriuni violaveril, nuHi supiilicio obnoxius sit? Hanc logem haud.iuaquara
probo..., Viri ernnt, qui hauc legem sanxerunl, ac propteron aiivcrsus mulieres lata esl. »
malrimonii fuisse ministros, s.-ppiusquo interfuisse dum celebra-

Ivjiiscopos prfficipuos
lelur, sequentibus confirraari polesl. Cum Ciregorio non licerct adessc 01ym[>iadis nuptiis,
scribit Proco[>io (/») « Quanlura ad volunlatem attinot, et adsum
: el siinul feslum ceie- ,
liro ; juvenilesque dexlras inlcr se jungn, alque utrasiiue Dei manui. »
De invociilionc sanctorutn.
Invocationis sanclorum, aliiue imprimis ber.ta,' Virginis, lostis locupletissimus csl Gre-
f!orius, ubi hicc narrat (1) de omnibus aliis reme-
l)eata Justiiia niarl.vrc, qua) « desperatis
diis ad Deum confugit, atque adversus (lelestabilem amorem sponsum suuin pnlronum ae
dcfensorem assumit.... Chrislura.... Virgincmque Mariara sii|>[>lex obsecrans ut pericli- ,
" Acl, V, 29. " I Tiin. v, 1 i.
(n) r.nrm. Dc vitn sna, v. .'i7l cl seqq. if) Or. 37, 11. 8.
tb) Or. 37, n. 10. ((/) Miiil., n. 0.
(c)ll)id., n. 8. (;i)E|)isi.al. .S7.
(rf)Or. 39, n. 18. d) Or. 2i, n. 10 , 11.
(c) N. 19.
!2' in.EFATIO Gt.NLUALlS. — PAUS III. l->i
lanli virgini suppelias feir'_'t, jojiinii el cliameuni(B pliarmaco sese comraunil; iiarliin ut
formse venuslatem lanquara insidiosam obscuraret, sicque ilammae raaleriara snblraheret,

ao iibidinis foinitem absumerct; parlim nt pcr (idera et liniiiilitaleni propitiura sibi Denra
fcl eiorabilem rudderet. No^pio enira Deus ulla ro periiuic, atqiie volnularia corporis filHi-
clatione, conciliatur, lacrymisquc inisericordia vicissim rependi solet. » Dubium Gregorio

iion erat quiii sanctis in coelo nota essent et vola noslra , et pluiima ipiae hic agimus; sic
enim de Alhanasio jara viia funclo loquilur («) : « Nos auteui ntinam ipse bcnignus desu-
per et placidus asjiicias, atque hunc populum gubernes, perfectura perfeclae Trinilalis, quae
in Patre et Filio cl Sjiirilu saiiclo inteiligitur et colitur, meque, siquidem res adoralorem ;
pacatffi futuriB sint, in gregemque raccum pascas sin autcm Ecdesia beliis
vila leneas ,
:
flagratura est, reducas, aut nssumas, lecumque et cura lui similibus colloces, tametsi ma-
gnum sit quod poslulo. » Nnii tanlu.Ji Alhanasium, sed ct Dasiliura invocat et Cjpria-
iium (6); sanctiqiie marlyris cineril-us morbos et dffimones dcpelli scribil (c). Sanetorum
reliquiarum cultum, invocalionem intercessionein tam sa^pe tamque aperte proliletur
, ,
(Iregorius, nl id ncgare cum hajretici non possinl piara hanc consuetudinera csecam iii ,
divos superstitionem appellare ausi sint. Ita Dailaeus (rf) : « Ca)ca in divos supcrstilio, (juara
hic JDse Gregorius non parum promovisse suis et verbis et exemplis videtur. »
De gratia.
Quam optime Auguslino ct Latinis Graeci Palrcs iii causc. graliae assenliant , salis con-
liniialum est, maxime a unus Gregorius in taiilo
doctissimo Meidensi episcopo ; et vel ,
apud Gra;cos habitus honore lioc suo sulfiagio evincerel. Plura jam ub Augustiiio adver-
,
.«us Pelagianos noslri Theologi lestimonia prolata sunt, quaedam ex deperditis libris el ,
singula tara perspicua lain ad ronlroversiam expediendam apta

, ut Auguslinus ipse in ,
Gregorio loqui, el Gregorius Pelagianos tot ante annos confutare voluissc crederetur. Haec
lectori mox conslabunt, si ad doctrinie capila quse exhibentur paulisper ani-mo allendat.
Nihil sane magis auxilii divini necessilatem arguit , quam ignoranlia; quotidianae diffi-
cultales, et libidinis, vel in ipsis juslitlcatis, miserandaa comraotiones, qnas Grcgorius ct
palara confessusest, et ainare ingemuit. « Invidia diaboli, inquil (e), persecutio adversus
Dei figmentura excilala est idcirco Dei imago probro ac dedecore alfccla et qucniadmo-
: ,
dum mandato parere recusavimus, ila liccntiai erroris tradili suraiis. « Hclluin hoc intesli-
num.quodex variis et militantibus invicem contrariis desideriis intra nos fie(]uenter
exsurgil, tam vividis coloribns depiiixil, lam iiervose ex|)ressit, iit Augiistinus, ndversus
Pclagiaiios do hac re agens (/") Gregorium leslem adhibcre non dubitaveril cujus \v.rb:\\{g)
, ,
sic Billius reddidit : « Nonduin de iiitcrno bcllo alque in nobismelipsis et iii alfecti-
,
bus silo, veiba facio, quo iiocte ac die, partim occultc, p;irlim aperto, ab humililatis cor-
pore divexamur ; et ab ea quiB nos
pcr sensus, al(|ue alia hiijas vilne ohlcclameiita, sursuin
deorsunique versat, jactalionc, atqiie a lulo ftccis, cui inlixi sumus, et a peccali lt?gQ spi-
ritus legi repugnante, regiamque iii nobis imaginem, ct quidiiuid divin.L' dclluxionis nobis
inspersum est, corrumpere coiiante. Vix porro quisquam nec iiisi diuluriia philosophia ,
seiiisum domuerit, alque aiiimce nobilitatem et clarilatem ab eo qiiod liuiiiile est et cum
tenebris conjunctum, paulalim abrijiueril, vel Dcuin pro|)iliura naclus sil, aut cliain aiiibo
haec habuoril, atiiue ad oculos sursuiii erigcndos (luaiii iiuiximo scse exercucrit, dcpri-
inentem raateriam supcrare queat. Si congerere omiiia quic sanclus doclor dc hoc argu-
>>
mento disseruit susci|ieremus, vohimeii peno iiilegrum exscribendum csset siquidcm : ,
ad iiitimos [lietalis sensus cordibus instillandos, niliil aplius iii liuiiiaiiis judicavit (pian.
frequenlcm, qu-TD nos undique premunt, miscriaruiii cnuiiieratioiicm ; ciim ct superbiam
retundere ct ad hiiniililatcm oralionciiKpio accciidcro laiii salubrilcr valcaiit. Legeiiduiii
maxime carmen llebile (ûod De unimw sum calamilatibus inscrijilum esl , cujiis lnec jiauca
|iromamus.
(a)Or. 21. n. 'j1. (e)Or. 59, m. ".

(6) Or. 15, II. 81. (0 Lil). n conl. Jul., n. t.
(.) Or. iJi, II. l'J el 18. ',!/) Or. -2, ii. 'Jl.
(d) Adi;. Lal. irad. Ui ilI. ciiIiii, \>. t>j

U:; I'I*1:KATI() (iK.NKKALIS. — PAUS III. f?c
(iij liii^l i|ijip|ir iiiilii, iiicsl li'\ ilii|ili!\, (|ii:iriiiii allcr;i i|iii<li;iii Ijuiia
HiiiMiin siTUiltir; ;illi'r:i :iiiIimii ilrli-rinr suclulur <|iiu^ llialu Silllt.
Ai- (':i i|iiiili'iii, i|ii;i' iiifiiliN t'sl, |i;ir;il.T csl

.\il iiliiilifiiiliiiii Cliristn, |<r:iilit'iis :iil liiriMii :
.'MliTu :iiilciii, i|ii:i' r;iriiis cst cl s:iiiniiiiiis, |iriiiinil.i cbl

Ail cxri|iieiiiliiiii lli'li;il, iliiiii :iil leiirlii.is lr;i|iiliir...
llis :iiili'iii |iiiîi.iiililiiis iii>|ii'cliir vriiil cifliliis.
S|iiriliis iii;i^'iii l)i'i, ct iiieiiti iii;iiiiiiii ilnlit ;
Cor|iiiris |icriii('insi siilvciis liiiiiiilliiiii, :iti|iit; :Uroriiiii

<ioiii|iesi'Ciis \iliiiriiiii lliiiliiiii :issiir);ciitciii.
Si'il t:iiiicii r:iliiiliiiii rtiiiicl riinirciii, iicc licllu
|li'sislit r;iro, iiirliii;iii|iie liiie el illii<; pii|;ua.
liiliTiliiiii i|iiiileiii iiieiite i':irn iluiii:iliii . Kiir.siis :ilias
liiiliiii t;iriieiii iiieiis S'i|iiitiir, iioii vnlens ;
Siil illiiil i|iiiileiii riiiii iipisiil i|imil iiieliiis est. QilOil .iilteiii lil,
lil iliiiii l.ieit, |ii'riiieios;iiii ilepliir;it SiMviiiitein,
\.l p:i(ris priiiiigciiil tlei 1'ptiiiiieiii, ct inalris iier.iiiil:iiii
ri.iiis(;res»iiiiieiii, ii05li;c iii;ilreiii bliiltili.e ".
'rfiiiliis iuniiiiiKis vil.i' liuiiiaiiir iiiirii vaiiiH;iU' el imiinis î,'iiiilihiis lanionliiii non defiiliga-
liii, lul uialis el Ikliljus el querelis solauioii aliiiuanlum ac inetJelam coiiferre s.ilagcns.
A( undo levnmen s|icrarcl nisi a S[iiritu gralia) , qocra tam allis susjiiriis , ac volis fcrven-
tibus soliicilal, et ad se nlliciTe uilitur? Sicut igilur inniimeras aniiii.x' inlirinilales non
negiexit, sed sutis doHevit ; sic medicum bonitate et potenlia solum morliis tam arutis et
tcnacibiis curandis itloneum nou desiiiit appellare : el quemadmodum volunlalis languo-
rem et inertiam ad bonum ubique expi;rlus el confessus est ; iln quiilqiiid bnni lil iii
nobis el a nobis, ad Deutu cordis liumani motorem enicacem referre et i|isi ascriberp noii
hffisil. Bonum oiuno a Deo initium sunierc et ad fincm perdiiri paiuis sed derreloriis ,
teslalur : « Deus, ini|iiit (6), a quo boiium omne iniliuiu ducit, atque ad linem jierduci-
iur, orationi opiiulalor accedat. »
1'rincipium boni operis, justiliic ct bonilalis in liominefons et orig), baiid dubio sinrera
fides, ciijus inilium ct profeclum absqiie ulla cuiiclalinne Grcgorius Deo assignat : « Tri-
iiilaiem, inqiiit (c), o viri, uiiius Deilalis esse faleoraiiii, aut, si mngis placel, unius na-
luia} ; voctm (Dcus) a Sjiirilu vobis poslulabiiiius. Didjit enim profeclo serun-
alque liaiic
dura, dedit.o Jam enim Spiiiluiii sanclum Patri et Filio (.oiisubsliiiilialeiu

ijui primum
credideranl, sed Deum proliteri inlicialiaiilur. Hoc teslimonio usiis est Auguslinus, lib.
De dono perseierantio', sed interpretis oscilanlia iion niliil depiavalum, ut bcne nolii-
runt ejus cditorfis novissirai.

Quid miruui indo si sanctus doctor erranles a Deo illuminari et immutari postulcl, cum
tides, quam n Deo uobis donari dcclaravit, sola iiiiidelitalis lenebriiS discutial? «Qui au-
tcm, incjuit (rf), lignla expouil, ct nexus dissolvit, ac nobis in minleiu indnxil, ut vio-
lcntorum dograatum obliquitates solvereraus, tnaxime quidem optarim ut lios (Arianos)
immutet, ac pro argulatoribus pios, et pro iis, qui uuih; appellanlur, Christianos eiriciat.i'
Nec ijui lidem ucce[icrint, sibi jaui salis esse arbilrenlur ut deir.ccjis quoslibet |iielalis
aclns exeranl; sed adhuc et sera|ier i[isis auxilio divino opus csse, ut recle velint reclcqnn
agant, sanctus doctor, ne faliaci confidentia c;rculiaul el cadanl, cos polenler coinmone-
facil, ex|ilanondo hoc Salvatoris eiralum : « Non omnes ia[iiunt verbura hoc, sed cptibus
dalum esl ".» volunlatibus humanis oninera fatalcm lucessilalem repulit, li-
Postquam (c) a
bcrtalem asserendo jini ul eoruin quisibi de jiropriis viribus iiiraiuiu blandiuntur frangat
;
s'jperbiaiu, verba Pauli luaguis intonat vocibus « Non est voleiiiis, iicque cuirenlis, seJ :
iniserenlis Dei";» ex quibus sic inferl : «Quoniaui eniui nounulli suiit, qui ob recle facln
ila uniinis elTeruntur, ut id toluinsibi ijisis oscribanl.nec quidqunm Crcalori, et sapienti.x'
corura uuclori, ac bonorutn omniura su[i|iedilat()ri acce|)tura ferant, his verbis eos docct
Paulus, quod ipsuin etiaui recte ve!le divino indigeat auxilio; irao, ul rcclius loquar, vu-
'iiinlas quoque i|isa, et electio eoruiu, quiu rccla ct cum oflicio conjuucla suut, divinuiu
" lliiin. VII, iri-2,"). " .Siiuili. \i\, II. " Uuii'. i\, l().
(n) Cariii. 4,v. 71 ets.ii.i. (d) Or. 2!>, n. 21.

((>) Ot. (i, 11. I-». . {() Or. d", II. 15.
(c\ Or. II, II. S.
» »
1-^7 PRiEFATlO f.ENERALlS. — PARS III. 123
iiuoddam beneliciuni est, atque a Dei benignitate raanans Idciroo ait:«non volentis,
id esl, non solum volentis, «nec curreniis» soium, « sed » etiam « miserentis Dei.» Ila
quoniam velle quoque ipsum
a Deo esl, optimo jure totum Deo assignavil. Qiiaiilnmlibef
furras, quantuinlibet certes, opus babes eo qui dat coronam.' « Nisi Dominus ffidificaverit
doraum, i[i vanum laboravprunl qui a'dificanl eam. Nisi Dominus cuslodierit civitatem,
fruslra vigilnt (jui custodit eam ". » Scio, inquil. quod nec velocium cursus est, nec
belluui forlium, nec pugnantiuiri vicloria, nec prospere navigantium porlus ; scd Dei est,
et vicloriam alferre, et incolumem scapbam iu portum perducere.»
Ouid plur;i? ct qiiid sibi arrogare liumana voluntas proesumat, cum et ipsa I)ona volun-
las, et electio nd recte agendum, et labor et cursus et vicloria et incoluiiiilns, et quidquid
cogitari potest usque ad Iriumphuiu et plenam post pericula securitatem, totum Deo sit
oplimo jure tribueiiduin? Hinc si Duo miinera, grati animi obsequia, ofTerrc sludeamus,
non a nobis tnn^juam ex nobis bsc promamus, sed tnnquam dona ipsius niuniticenliae,
prout sunt, dicemus ei et voveamus; quod et pielalis oflicium Deo gralissimura est no-
tiisqiio saluberrimum. « Alius, inquit (a), minus quidem, alius raajus onines tamen ,
cilra exceptionem ofTcramus, in opus perreclum, in liabitaculum Christi, in lemplum

sanctum, architeclonica Spiritus arte constructi et coagmentati, lllud quidom miiiime du-
bium est, quin, eliamsi omnia contiilerimus, minus taraen collaluri sinius, quam accepi-
iDus. Ouandoquidem divini beneficii esl qiiod suraus, quod Deura cognoscimus, quodque
quod ofTeramus, habemus. » Tandem quemlibet profectum in virlule fecerimus,
eliîn,
quantumvis immutemur in melius, non nobis gralulemur, sed Dco gralias referamus,
rujus dextera iU lioec quotidiana morum emendatio, ut Gregorius coufirmal liffic verba
Scripturee interpretando : «.Non apparebis in conspeclu meo vacuus "''»
: « Verum si quid
pulcliri liabes, tecum feres. At nunc, inquit (6), diverso modo novus appare, sic nempe,
ul totus imniuleris Huic festo, muneris loco, prfficlaram mutationera offor, ac ne sic
quidem magniQce de tesentias,veruradic cum Davide « Hsec mutaliodexlerae Excelsi", » a :
(Mio promanat quidipiid ab hominibus recte et cum laude gcritur. »

Ouis autem inler tot pericuia, tot tentationum praelia iirmus et securus gradietur, si
solus contra bostes tam formidandos pugnare cogatur? Nunc ergo sollicitationes mundi,
iinpulsus diaboli, carnis tilillaliones, cupidinuin .cstus, et quidquid animura a virtute de-
jicere potest, superare, corapriraere et exstinguere , nullus sane potest nisi ope divina
munilus et adjutus, ul Gregorius docet (c):
Si Iremis, qiiia slipnl.im stiiililia lcvis .icceiidil:

•
Coiifnle. iniljer e cuelo rcfrii^criiljit iiigeiilein llamniain.
Ouibus addonda quae Augustinus ((/) ex depordilo opcre Gregorii decerpsil et protulit :
« Aiiima namque, cum in laboribus fuerit et in angustiis, cum bostiliter urgetur a carne,
tunc ad Deum refugit, ct cnguoscit unde debeat auxiliura [loscere.

Jam vero ut sibi supernam virtutem conciliet, quid sapientius, quid salubrius languens
el invalidus excogilaret, quam lotum divin<fi gratise se comraitlere, suis conntibus iiullo-
modo subnixum? Nec minus probandum si, quidquid potest, quidquid valel, Chrislo
libenter omnia concedal.
(e) In le, Clirisic, pliis liabeo rulucice qnam in fonatihus meis...
(/) Ex le, In te, Beate, rursus inlueor loljur mcum...
(g) Rex Christe, lu milii patria, robur, diviiix., omnia.
Et quanta sit gratia- virtus, quania cjus in corde movciido cfficacitas, nobis graviter in-
culcat, dum tolics iirofort mii-acula qufc Chrislus corporibus sanandis edidil, ut ejus po-
tcMiiiam illustrius demonstret. « Jesum videbis, inquit (A],angeloriim ministerio uli, et
morbos omiies ac languorcs curare, el morluos ad vitam revocare, quumadmodum utinani
le quoquc fidci pravitate raorluum. » Tantara diviiia; gralite fiduciam, tantam de sua efiTi-
'' Psal. cxxvi, I.

"''
E.xod. xxxiv, 20. " Psiil. lxxvi, 11.
(fl) Or. 19,11.8. (e) Carm.97.

(b) Or. U, II. 8. (/) Carm. 8, v. pcnull.
(c) Carm. al. 3, v. (16, 07. (g) Carm. De reb. suis, circa (ineni,
(d) An^., I. XI cont. Jiil., n. 7, ('i) Or. 5S, n. 10.
; :
129 PR^FATIO GIINERALIS. - PAUS IK. >50
cncilnto opinionom el exislimalionuni iii nipnlc liabuil, ul cnrniine Df rebus fuu ea

virtulo qna olim Cln-islus inorbos dupulil, d.omohus exlurbavil, morluos «b inleris exci-
tavil, simili opcralionu vim gratio) in suam animam oxerero arduntissimc c\optot.
(u) ^''iirleiu Uiniii iiiniiiiin
MiUi', ot iliiloriiiii ror rcinfiliiiiii, .ic iii iiie oiiiiiia
Miraciila, el |irinlij;ioruiii viilulriii, iit oliiii, ostciiilc.
Dir, ct colcrrliiie lliixus ii;iii};iiiiicus ilcsiuat.

Dic, cl |Jorcoruui grcgeiii iii fiinircui .i;^:it lcgioins
.Spiritus, ct iii niarc railat, ci a iiic rcrcilat.
Lcpraui Iristciii iciiiovc, luuicii acccilal
Ocullii ciucis, cl aurcs soniiui aiiiliaiil.
AriJaui iiiaiuiiii iiicaiii cMciiilc. Viiiciila liiigiix

lluiii|ii', cl |ieiluiii (iniia gicssuiii (lcbilciii.
Lx iiiiKlico |iauc satia. Slcriic iiiaru
Tcrriliilc. S|ilciiili(lius solc coruscn.
Figc uiciiilira iiinravcscciitia, ct cx luortiiis
Kiirsiis siiscita lu,Mcutc.ii ; iiec iiie inlructuosiiiii,
Posliiuaiii vcluli liciiiii vidciis, arcracias.
Igilur niiracula quai Clirislus ctliilit corporibus sanitalem resliluendo, nonnisi umbra c.
HgurflB mirnculoruni qua3 quolidio operalur, duiii liomines nd salulcm roducit; nec minori
virlulo ac poluntia ii! aniinas ngit quam iti corpora ,
quiniiiio niajori , oum el voluntalis
repiignanliam compeliero necesse sil, et ejus libcrlatem permulcero nc Iraclare , ut pravns
cordis alTectus non cogeado, scd mira suavitato inimutando, aniiiium ad sc efTicaciler con-
verlat.
Si gratiffl necessilalein cl vim tanlis attollat studiis, Tqualiler saluberrima qute exindo
ofiantur pietatis monita prodere ipsi cura est, ut sic sincera grali animi reverentia ao
cordis humililate graliam ad nos pellicianius, ct assidua oraliono suiuniaquc vigilantia
uain in nobis lovc.-rinus et adaugeamus.
(6) Gradior, iion sine pr.-einii spe, iiiler eiirrcndum iDeinlira proicmlens,
r.lirisliiiu Ihilioiispio ainatu, Chrisliiiii pro robore, pro opibiis aiiiplissiniis
'
(,)ui iiiilii ul pcrspicaccs ociilos, et prosperns cursus |)r;csial.
Siiic ipsci oiiines vaiia liullbrla siiiit iiiortalcs,

Kt iinmiil viv.Mies, riBiiill peccatis
iNcqiic chiui siiic aercvlillsli volaiilcni avcui
Kii|ue siiic ai|iia iiuiris ciirsor iialavil (lclpbiiuis.
Sic iicc siiic Clirlslo uiortalis pinlcui atlollit.
Quaiuobrciii iic nlniiuiu gloiicris, iiec tiia:
Vlrlbus iiientis coiilidas, ctsi iiiagiioiicrc sapiens fiiciis :
Ncipie arn|iiciii viilciis alijeclinrciii, iii aluim auollaris,

Qiiasi oiiinlbiis supciior sis, cl ad iiictaui propius acccdas.
Hoec procul dubio satis evincunt Graecos Palres, et maxime Gregorium , do gralia laiu
doule et lucuienler quam Lalinos disserere, nec minus ipsain pra;dicare et coraQiendare
soilicilos fuisse.
Ve fide.
Pcr lidem via salulis capescitur, salusquo. comparatur. Doctorum pariter et indoctorum
est fides « (c) Nain si in urudilos tatilum viros caderet lides
; iiihi! Deo minus dives ,
foret : » Et S' eij 5090U; EiiiTrrEV i] T.h-i^ y.6w/, 0£oj Tap' fjjiiv o'jSkv ^v reevEd-Epov. Sermonem sini-
plicis fidui sufficere docet Grcgorius : Aîyo- yip dpx^r xal cîXf.i -:?,; T.is-zio;, y.if)' f,j a-i/^-no; -.>>
nlio'/ sdlt: 0:i^ ; n ((/) Nam seimo simplicis (idet suQicit, cura qua pars hoininura maxiraa
salutem comparat. » Mystcria aulem, maxirae vero Trinilatis, pcnilus cognoscere noii
prrpsumeiidum, et [lerscrutari nefas. (( Ne Patris naturam inquiras, inquil (e), Unigoniii
orUim, Spiritus sancti gloriam et [lotenliam ; unam, inquani, et eamdcm in Iribus personis
deitatem etclarilalcm, individuara illam naturaiu, ac confcssionem, et gioriam, spemquo
hoininum fido praiditorum. Verba iila, quibus simul cuiu lacte imbulus es, mordicus
retine : sermonis aulem ct disputationis curaiu eruditioribus manda. Satis superquc tibi
est fuiidaraenluin habore : supcrslruat arcliiloclus. » Non cujusvis esse ait de Deo disse-
rere ; sed his dunlaxal lioc muneris incurabit, qui exactissimo sunt expiorali. c Non cujus-
vis est, inquit {[) de Deo disserero, non, iiiquam, cujusvis.... Addam ctiaru iion cujusvis
(a) Carin. flc refr. suis, circa liuein. ((/) Ib., v. 12-28.
(b) Carni. ^9, v. 98 et seipi. (e) Or. 52, n. 21.
(i.) Carin. l)e viia sua, v. 1250. (f) Or.27, n. 5.
»
131 PR.-EFATIO GENERALIS. — P.VRS III. 159
lemporis, nec apud qnosvis, ncc de quihusvis, sed certo lem[)Oi'e ol apuJ cerlos homi-
nes.... NoncujuslibeUiuiiiem, quoniam iiisduntaxat hoc muneris incumbit, qui exaclissime
explorati sunt, ac contempiando longe [)rocesserunt, priusque etiam et cor[)us, et animam
a vitiornm sordibus piirb'nrunt; aut, ut parcissimc loquar, jam hoc agunt, ut sc a viliornm
Jaiio purgent . . . . O'i'ii''io antcm ? tuin videlicet, cum ab cxterno lulo et tuimillu (|nieloin
agimiis, ncc |irinci'|)s noslri [lars inifirobis vagisque simulacris confnnditur. . . . Apud
quos [lorro ? Neiii|)o a[)ud eos, qui rem liiijnsmodi sludiose ac serio am|)locluntur, ([uiqiie
non ul quidniani aliiid, sic lioc quoriue ine|)ta nugacitato proscquunlur, post circenses
ludos et spcclacula, ()Ost canliones, posl deniquo quaro venlri et iis qnre sunt sub venlre
indulserinl. 0"i quidcni ila perdite affocti suiit, ul linc quoqiie in obloclamentorum pajlo
numerent, niniirnm de divinis rebus nngari, alquc arguta dispulalione concerlare. Jara
de quibus etquousque dispulandnra? De liissolum, quaeingenii nostri raodulum, alque
,
audiloris caiitum non excedunt [n) Ncquo vero htCc qnisquam ita acci|iiat, quasi
. . . .
DiMini |ier|ielna memoria colendum esse negem Nec cnim tam s.epe spiritum ducere,
(luam Dei meminisse doliemus; iaio, si dici potost, aliud niliil quaiu hoc facienduin ... .
Ouocirca, ne quis |iorpetuo Deum inemoria teneal, liaud veto, «ed ne de Deo disputet; imo
ijec lioc [iroliiijco, id uiiiin piuiu esl, sod ne intempestive. />
Quod autem maxime prohibet Gregorius illud est, ne de mjsteriis nostris iramoderato
<licri?iii vel scribendi sludio irroverenler disputemus. «(6) Illud saltem inter nos conve-
nial, ut myslica myslicf, et sancla sancte [iroloquainur, nec in [irofanas aures, qua in
vulgus cflerri nefas est, [irojiciainus ; nec paliamur religiosiores quam nos videri eos, qui
(leeiuones jidorant et turpium fabularum ac rerum cultum profilenlur.
De leclione librorum elhnicorum.
ethnicorum librorura ieclioni incumbenli haec consilia dat Gregorius «(c) Dili-
Juveiii :
genlor 0[)limis disciplinis incumbe, et in libris [soetarum, liistoricorum commentariis,

fluente oralorum facundia subtilibus [ibilosophoruiu inedilationibus temet exerce; sic
,
lamen, ut prudenler in omnibus hisce verseris. Debes enim sapienler ex eis colligere
qu<Ecunque sunt ulilia contraque solerti jiidicio viture quidquid in singiilis cst noxium,
;
adeoquo a[iis argula3 industriam imilari. Nam ea quibuslibel nuribiis insidereciim consue-
verit, de singulis utilia lanlum decerjiil, singulari quadam sapientia naturam ipsain ma-
gistram secuta. Tu vero ralionem seqnens alia quidom hirgiler decerîc, si quifi prodesso
possunt si autem aliquid cjusmodi sit iil dctrimcntum afferat, celeriler intellecla rei
:
pravitate avola. Quipfie mens hominibus data est ejus ceieritatis, ut velociter admodum
avoiare QuajHopter quidquid ab iis perscriptum est, vel ad virtulis landem alque
[lossit.
prsedicationem, vcl e diverso ad viliorum repreliensionem ; ea tu veliin singulari studio

cognoscas, ac tum mentera et sensum eorum retineas, turadictionis elegantiam. Quajautem
de diis scri[iserunt, insignes nugas coiUinentia, verbi gratia, fabulas inlionestas ac fcedaSi
inalorura geniorura doclriiias, faiiulas, iiiquam, lura risu tum lacrjmis dignas; hccc omnia
ianquara laqueos et decipulas aversare. Cumque simul utraque legeris, deos ipsorum et
orationes, deos ridiculos, ot orationes amnbiles; deos qnidem illos voluptuarios respue,
verum oraliones maxiini facito : quasi scilicet de eodem frutice spinas cavelo, et rosas
<lecer[)ito. Atque hicc quidem optima de doctrinis extraneis iex fuerit. » Eadem praiscribit
Basiiius Magnus libros elhnicorum logenlibus.
De potcslatc lcmporali et ecclesiastica.
Quid de potestate temporali cogitare debeamus, atque etiam quid cogitare debeant ii
ipsi, qui ea insigniti sunt, his verbis significat Gregorius « (rf) Imperatores, purpuraiii :
levereamini. . .. Cognoscito quaiilum id sil, quod vestrre fidei commissum esl, qiiantum-
qiie circa vos myslerium. Orbis universus manui veslrae subjectus est, diaderaate parvo
atque exiguo panno retentus. Sufiera quidem solius Dei sunt; infera autem veslra etiam
sunt. Subditis v(islris dcos vos praebete; liceat enim audacius aliquid dicere : « Cor regis in
« manu Dci esl",» ul ex Scriiilura audimus ac credinius. Hic imueriura veslrum sil, nonauteiu
" Prov. x\i 1. ,
(a) Or. 27,11. i. (cl C;irni. aA Seleucnni, v. 55 et sc(|(i.
(fc) H)id., 11. f>. ('J)<->'- ^^' 'i-l'-

Jj3 1'R.EK.\T10 CENEK.AMS. — rAltS III. 134
in atiro ct in cxcrcilibii.<;. Aiiliri, |)roceres,nc suhlidiiliiis liiroiiis cl (liîiilfilil)us in.îgnes, nu

<i!) l>oiciili.'iiu iii.'i:îiopiM'c nniinos eirLrolis, iicc iJo iiiorUilibus rcljiis (,'iii(|ii,iiii iiiiiiiorlalilnis
cogilulis. FiiJoiii iinpcraloriljus servalc, scii jirius Dcu, (iroiiler iiikmii liis cliain ijiiiljus coin-
niissi et trmliti cstis. »
Frclesijisliciiii polcstalciii agnoscit, liisina vcrljis coi';iin pKcfccto iirovincins (irnjdicat

ct tiicliir Vos quoipio iinpcrio iiico ac liiroiio lcx (Jliristi sujjjicil. Iiii|Jcrinin eniiii
: X (a)
iios qnoipie ycrinius; oddo cliani priost.intius uc (lerfcctins nisi vcio n<(|iiuiii sit s(ii- :
litnni (nrni, ot ca'leslia lorrciiis cedore. » Ncc niinus taincii priiici()iljns (larciidiiin osu
docel (6) a Siiljiiiittainus nos, tuin Dco, tnm nlii aliis, tuni iis qui in terris ini[iciitiiii
:
gcruiit Dco ((iiidcin oinnibns do can.sis, nlii aiilciii nliis jiropter cliaritfllis l.cdus prin-
: :
ci[)il>ns deiiii|ue, (iro()ter ordineiii (inblicfciue disciiiliiia) ralioncm ; idquo lanlo ctiaiii
niaîs, i|u;iiilo facilioribus illis ac benignioribns utimnr. »
l)c hierdrcltia ct cirlibalu presliijtcrorum.

Qnoii attiiiit lin'r;irciiiaiii, iibi Gicyorius de clero (JnisUintiiiopolitnno verba facit, C()i-
sco(iorniii, |)resl)vteroriiiii, diaconoruni el lectorum l;ininiii ineminit (c). « \ide |ircsli}'|i -
rornni concilinm, canitie et priidentia oriiatornm, di;ii'0iiorum iiiode^ti;iin icclorum

COnciiKiitaleiii. » Priiuos iii liierarcliia ecclesiaslica jîadus occupant
C[iisco[)i, scciiridos
sacrrdotus : ad cfiiscopatum noii nisi [icr iiileriores gradus ascendcbalur. Quandiu Eccle-
sia lloruii, ct viiôr disicipliiiai stetit incolnmis, (|iiis((nis ad sii(iriiniim snccrdolii liono-
rein promoveiidiis eral, ob sanclilatis nierilum assuineb;ilur, ac (liligenler de cjus vita,

iiioribus et doctriiia exquirebatur. Verum qiio lerapore nefanda Ariaiioium hajrcsis omnia
iniscuil, liic onJo [lerturbatus, coiicuicalic lcges. Hinc iila; Gregorii qucrelffi (r/) : « Nos
vcro cuiictos, facilo collocamus iii aiitislitum solia, modo i[)si veliiit : neqiiaipiam recen-
tiuiii, aiit (iriscoruin, vcl ocliones consideraiiles, vel doctrinani, vel conversalionein
Noii eos anlistiles faciinus, ()ui niiqno leniporis s|iatio fuerint cxaniin;ili ; suomet
sed ((ui
judicio diijni vidiMilnr. » Hlnc lam Iristes, lam luctuos,c hiijns tenqioris ima-
c(iisco(ioruiii
gines, tani nigris coloribus ab ijiso in carniinibus eCforinatfe. Sic in orntione de hoc argii-
raenlo (f) : « Aliornm iiie puduit, qui ciiiu [ilcrisiiuc iiihilo ineliores siiit, nti|uc iiliiiam
noi) cliam multo (lejores, illolis, ut dici solel, inanibus, profaiiisque animis iii sanctissi-
Qia mysteria sese inferuni, ac [irins(]uam digiii sint, (jui ad res sacras accedanl, sacrarium
i[)sum ambiuiil, cl circum sacrosaiictam iuens;im sese inviLCm premunt ac |irotrudiinl,
tanquam iion virtutis cxcm[)lum, sed victus [lurandi occasiouem et subsiiJium liunc ordi-
ncm esse ju'iicanle9, ac non munus rcferendis ralioiiibus obnoxium, scd im[ierium ab
oniiii co'isiira immniie. »
In Onente prcsbyleri non tnra stricto ca;Iibis vita) legem ohservasio videntur, quin .nh
ea aliqui recederent, quod ipso signilical Gregorius, ubi scribil csse quos.iara qui ba()ti-
smum ab co (ire^bvtero velint suscipere, (/") «(|ui celebs sit, qui contiiieiitia; laudo alqiic
angelica viveudi ratione floreat. »
De causis ecclcsiaslicis.
Causarum ccctesiasticarum judiccs cranl episco[)i ; ot si quaiido rcs e:clesiaslicffl publi-
cis |)ra'loriis traducebantur, id regre ferebant, el exinde qiierimnnins a[>iid judices iiahe-
banl, ut oiiistola Gregorii de episco(io Bos[iliorio argumeiilo esl. «Ilanc tibi, » inquit scii-
bens Ncctario (<;), « prccalioneiu ausus siim olTerre pro reverendissirao e[)iscopo Bos[iIio-
rio Controversiam cerle de circummaiienlihus exorlam ipse nimirum dissolvcs juxl;i
Spirilus gratiam, qua; in tc esl, el canoiium tenorcni. Illud auteiii iiiiniine feren lum Iik-b
reverentia! videatur, quoil noslra [lublicis prseloriis Iraducanlur. Nam tamelsi siiil Chii-
sliani, utcerte Dei benignitale sunt, ejiismodi negotiorum jndices; quid commuiic gladio
it spiritui? Quod si etiam coiiccsseriaius, quomodo aut uhinani justuni, dis()utalioiieiii
de tido curaaliis controversiis iuiplicari?» Quod liac episiola poslulabat Gregorius, conse-
(i}) Or. 17,11. 8. (f)Or. i. n. 8.

(*) llii.l., I). U. (f)Or. 40, 11. 21!.
W Or..l->. 11.11, (^jE|). al. 2-27.
(d)Carni. adv. cpisc, aouJToll., p. j9.
:
!35 PRyEFATlO GENEKALIS. - PARS III. 136

ciiliis videtur, occasioneraqiio dodisse rescripto Tlieodosii, dato 4. Ftbr. an. 384 vel 385,
ad Oplalum -'Egjpli pra>feclum, quo sancitur, « (u) ne noujeii episcoporuiii, vel eorum qui
Ecclesiffi necessitalibus serviunt, ad judicia sive ordinariorutn sive exlraordinariorum
perlrahatur. Habent illi judices suos, nec quidquani liis |iublicis coninuine cum legibus :
quantuui ad causas laiiien ecclesiasticas perlinet, quas decet episcopali aucloritale decidi.
Quibuscunque igitur niota fuerit quaestio quffi ad Christianam pertineat sanctilatem, eos
deceLit sub eo judice litigare, qui praDsul est in suis partibus oninium sacerdolum, » elc.
De virginibus ct monachis.
Nolalione dignura maxime quod Gregorius de virginibus Deo consecratis, deijue iis
ail
onmibus, qui [lOst nuncupala Deo vota, promissa non curanl persolvere, uut graviter olli-
cium descrunt
(b) Qui virgiiiilolom Clirisln re;;i obliilit, ;
H:Uioii.ile saoiiliciiMii, viclimaiu incnieiilaiil,

Nupiias i.i ilciiiêps qu^Bsieiil, iion j.ncliiia tanliini illi vcmmiiii gravissimus ,
Esl casiis, iiiniti |iroxiiiius, ac praMerea o|ipii)brium iiiilelebilo...

Quis Yoro auiliciis Sappliirain infclicem el Aiiaiiiam
Lucro (jiii suo iiialam mortciii commiitarunl ",
ISou vercalur vcl leviter pioinissa viohirc?
Regiilam etiaiii qiiis aureani ciiin lurlim subripiiisset
E piipnli piimoribiis, inscio diice,
Vesiein et pecuni^c iiioilicum; toli nociiil popiilo.
Talis esl, qni virgiiiitateni ainplexus, relro graelitiir; auteiiam delerior.
Nazianzi raonaciiorum exercitia sic describit Gregorius (t) : « Vigiliffi, jejunia, preces,
lacrymae, callosa genua, pecloris converberaliones, suspirium
imo manans, pernox ex
slatio, menlis ad Deum peregrinalio, tennis inler oranduni llelus, audienlium animos ad
compunclionem incitans, psallentes, Dei gloriam celebranles, legem Dotnini diu noctuque
meditanles, exaltatioiies Dei in gutturibus »» fercnles; atque haec etiam vilije Deo gralae
pulchra indicia et argumenla, lacilique prcecones, sordida nimirum el siiualida cofca, pedes
nudi, €t apostolicos imitanles, nihil mortuura ferentes, apla et moderata tonsura, amiclus
fasium coercens, zona ob ornatus negleclum culla et ornata oculus minime vagus, sub-
risus blandus sernione prasstanlius, laudalio salc condita, non ad blandi-
silenliuiii
tias comparata, sed ad nieliora dirigeiis, objurgatio laudatione oplabiliur..... modus tuni
in commune prodeundi, tura secedendi, hoc ut ipsi Spiritus mysteriis irabunnlur; atque
ila utruinque, ut et in communi solitndinem servent, et in solitudiiie fralernam bene-
volenliara et cliarilatein; et, qua; his adiiuc majora et subliraiora sunt, opes in [laupertaie,
possessio in peregrinalione, gloria in conteraplu, potenlia in infirmitate, fecundilas in cae-
libatu, siquidera preslantiores fetus illi sunt, qui secundum Duum exsislnnt, quam qui a
carne ortum ducunt : qui deliciis uiinime siudere pro deliciis liabent ;
qui rcgni ccelestis
causa humiles sunt, qui nihil in raundo habent et supra mundum exsistunt, qui etiam io
carne exlra carnera vivuiit, qui pro portione Deum habenl, qui propter regnum inopia
latiuranl, el propter inopiara regnunt. »
De monachis et virginibus Deo sacris sic iterum in carniine iambico (rf) :
Sed qiiod seiiiper ac omnibus notissimum esi,

(Jeriiis insnniiies virgliium psalinodias,
Virorum ac inulicrum nalur;n nblitornm ,
Quol cl (pialium (piaiii ad Diviiiilalein acccdenliniu

!
Coiiciiiciitcni el aiigclis rcspoudcntcin cboriim

Dupliccin, in cirlii el iii tcrra ordiualiim,
Diviiix laudatoreni majcslatis el iialura;.
TSon una oranium virginum vita, eademque vivendi iiislitnla :
(«) Al \xl^ 0[i.r^-(zphq ^''viv TioOov aiAtfieTOuia'.

O'jpavt0'j Ci^TJ?, Isa zz [xi-pa fltoj.
Ali.TC quidem simul congregata}, sub uno conclavi commune vivendi inslitulum scrvabanl
commune desidcrium foventes coelestis vilfB, similesquo vivcndi raodos secuta^
At 5' ap' JoT^ ToxJcdci aJipaviouitv,
T:af/T;[ji£vat
'III zaatYVTiôi^ (jiapTUTi ioj'^poxJVT)?.
" Acl. v,l-M. "Psal. cxLix, (j.
(a) Lege3, apiKiSirinumlum, iii appeiulicc Coilicis (r) Or.6,ii.2.

Tlieod., toiii. 1 oper. variiiriiMi, p. 720. (d) Cariii. I>e i<iriule.
(b)Carin. 4, De iirac. ad viitjines. (ej Carni. 4S, ad llclleiiiuiii.

;
i:,i r»/i:K.\Tio cknkualis. i-.uis ni. i.',s
Aliiu Vdi'() iiilrn |)iiti>ri)asjio:iir>s iiiliriiiis Rjisiilulxinl iiareiililiiis, i|uoruii) cui'iiin susci|iie-
b.int, nl']uc' elifuii oniniuiii, (jiios su;l< coiiliiii.-ntia' losti-s iKiljubaiit. Sic Marccllinn, saiicli
Aifihrosii soror, sacra Dco fuit virp;o iii |iiitcriiis (Idiiiibiis; sic liiislocliiuiii, sic I*riiici|iia,
aliiiiiuc non paucii;, Hiuroiiyiiiiano cnlaiiio colebralfo, (|u<'i' iiuliis su luonaslcriis adiliic-
rant, el sub una iinronluiii ciira ilegcbaiit. l'n)i;rc(liciitc Itniiiorc, abusiis irro|Jscrc : iioii-
niilko o\ liis virginibiis iiitiTiluiii, aut |iarciilibus fratribusi|uu orbalo^, aut inlirinitatc,
out paupcrtalo, nul aliis incitalui rnlioiiibus, cicricos vagfisijuc nionuclios in contuberniuiii
nsciverunl; aliiiiu ila ractuin cst ut |iarcnluiii nc fratruin loco siicceilcreiit clerici sivo
niiiiiaclii, Trtdjix-.t:, inlroilurtitii, i|ui ctiatn lioiioslis noiiiinibiis tulcii) ct tain itoxiani
(tonsuctiulinoin obtciêbanl. Hiiic aoa|ietoruin ot aiâiictaruin ori;ô, ([uiljus noiniiiibiis
Inm poriculosain vivcndi norinam (iccorabant. llinc sanctoruiu P.ilrum, iiiaxiinc Iliero-
iiyiiii i|iicrcl(o ilcpliiraiilis iiillictiiin virginitali vuliius ; in c|'ist. I)e cuslodiuvitginitalis
aii Kiislocliiuiii : « Pudct diccrc, inquil, proii iicl/is 1 tristc, scd vcruiu cst. Undo iii Eccie-
sias aâpol.iruin pcstis iiilroiit? Uiidc siiie iiuptiis aliuil noiucn uxoruni? luio undo iio-
viim concubinaruin goiius?» elc. Taiitis inalis saiRti Palrcs r|uero!is suis, adnionilio-
nibus et scriptis, nuc non conciiia soveris cdiclis obviain iro non cessarunl; (|n;o fiiii-
dem si singula comineinorare animus esscl, longa nobis tcxciida cssel liisloria. II;r.c
dixissc sat esl ; (pii plura voict, lcgat Aiitonii Muralorii DisquiNilionem de Sijnisaciis et
Aijtipeiis iii AiiecdoCis Grcecis, ctc, I'alavii iii-.V% aii. 1700, p. 218.
Observationcs circu l^cclesiic disciplinam ex Grcgorii seriptis
Phirima in Grciôrii scriptis obscrvatiuno diyiia occurrunt, taiu circa Ecciesia) discipii-
n.iiii, quain circa moruin regulas. Ecciesiaj asyluin iis eiant, qui nd cas contugicbanl
uiiilo iiemiiii cos cxlraiicru liccbal. Insigne profert exemplum Gregorius iii orationo do
B.i.>ilio (a). « Mulicri cuidam ainplissimo loco nalffi, ciijus maritus haud priiJcm extromo
viltn die lunctus erat, judicis asscssor vira lilVerebat, invitani(|uc ad nuptias pcrlralicbal.
Isla autem, vim tlfugcrc possel... ad sacrain niensam confugit,
ciira iiuila ralione lianc
Dcumquo advorsus liiiiic iiijuriam propugnatorem sibi adoptal. Qiiid igilur... fnciendum
luit, non dico Magno B;isiiio, qui do iiis rebus leges (juoquc omnibus statucrat, sed aiii
cuipiam lon^c illo infcrioii, dum tamen sacenioii ? Quid nliud, iiisi ut eain asscrerct,
retiucrct, oinni cura tuerotur, Dei clementior; ct legi, qii.-e allaribus honorem iKiberi ju-
bet, luaiium porrigcrct, oiiinia deniquo prius facerel et palerelur, qunm ut inliiimanius
ulluiif advcrsus cam consilium iiiirct; siciiue ct meiisam sacrosaiict;)m, et lidcin etiam
iilam cum (|ua su|ppiex erut, conlumoiia anicorcl ? » Non p;issus cst IJasilius ulhim piaj
vidiiiv injuriam iiiforri, scd eara adversus cjus persecutorcin, (luamvis Duminicfo AiiguslaB
prresidio IVeluni, oiiini ope et opera tulatus est.
Priscis EiclesiiD temporibus Clirisliaiiorum mos cral, ut (iiiilibct piopriis manibus Eu-
ciiarisliffi mnteriaiu ediccrcl, biqiio panos omncs iii divina mensa oflerrcntur. No irapcra-
torquidem ab Iioc usu liber erat, ut (:xem[ilo Valcntis discimus : « Cum dona, quao ipse-
rael, ut scribil Gregorius {b), elfeccrat, diviiiao mensa) oircrenda esscni, » elc.
Omncs siinui lideles, viri ac mulieres, psaliuosin Ecclcsiadecanlaiitos sedcbant : « Nos

cum vetulis scdcimis ct psallin)us (c). » Signum crucis in quuviscasu eHicax remcdiuiii
liabi'batur. Qiianta sil liiijus sigiii vis, luanilcstum cst ex co (luod Juliano do rcbus suis
(Iffiiuones consuienti conligisse narrat his verbis Gregorius (d) : « Ul autem egregium
virum progredicntcm lorrores adoriri coepcrunt, ac subiiide plures ac lormidabiliorcs so-
nos quosdam insuctos, aiunt, lctioskjue odorcs atque ignoa spcclra, et iiiiscio qiias nu-
gas et dcliramenla, rci novilate perculsus... ad criicem velusque remcdiuni confugil, hoc-
quc se ndversiis tcrroros consignat, eumque, (lucin perscquebatur , opilulatoroiii asci-
icit... Vaiuit signaculum, ceduiit du;iiioncs, pelluntur tiuiorcs. Quid deinde? Ucspirat
maium ; rursus audaciam concipit, rursus aggredilur, rursus iidum terrores iirgciil, rur-
sus signaculum adliibetur, ac da;monos conquiescunt. Ha!ret consiiii iiiops discipuius. »
Sacros 'cjunii dies liJelcs obscrvabant, quiJam etiam ultra vircs. « Ciiriilus, inquit Gre«
H Or. 43,
(b) Ibitl.,
II.
II.
56.
5-2.
.
,
(c)
('I)
Or. a, n. 23.
Or. i, ii. o5, aC
riinoL. liR. XX\V. 5

iZ9 PR.-tFATlO GENER.U.IS. — PARS !ll. HO
gorius (a), [
aulo anle lenl.itionciu jejuiinvil; nos anle Pascha... llle tolos quadraginla dies
a cibo nbslimiit, ulpole Deu.s; nos autein nil virium noslrarura modulum ijejunium al-
temiieraviuHis, eliamsi ijuidcim, zelo im|)ulsi, ultra virium 1'acullalem injejuiiando pro-
silianl. » Qui sacra jejunia non celebrai)ant, arguebanlur. Sic Gregorius acriler praefe-
( luro, ob vioialam jejunii legein, increpal {b) « Inique agis, o judex, qui non jejunes. :
i'"t (luomodo li g''S liiimanas seivabis, qiii divinas coiitenini'!, et pro niiiilo ducis? »
Mortuorum corpora mngno apparalu lideles tumulo componebant, ut.exeruplo esl Con-
slantius iniperaior. « Ille igilur, ut narrat firegorius (f), publicis pr£econiis faustisiiUH
omiuibus, ac celeljri pompa deducilur, religiosisque eliaiii liis nosliis olliciis, hoc est,
noclurnis cantiiuubus, ac cereorum ignibus, quibus nos Christiani pium e vila discessum
nrnandum exislimaiuus. » Sic eliam exseqiiins describit Gregorius (rf). «(Nobis magiius ille
C.xsarius servalus est, cinis prctiosus, niorliius laudalus, liymnis sibi succedeiUibus de-
(iuctus, ad raarlyrum sacraria ciim pompa ductus, sanclis [larenlum raanibus honoralus,
niatre candida veste induta pietalora moerori subroganlc, lacryrnis a philosopliia supera-
lis, psalmodiis luctiim sedantibus... (e) Aique alia quidem iiersolvimiis, alia vero dnbi-
nius, anniversarios honorcs el commemoratioiies oHerenlos, ii quidera cerle, qui super-
stiles erunt. » Hinc patet consu< tudiiiem fuisse eliam, ut honores anniversarii et com-
nieraorationes ab iis, (jui supersliti^^s erant, olferrentur.
Piieter festa prtecipua, ncmpe Natalis Doraini, EpiplianiiTe, Pascli<e, Pentecosles, fesla
eliam aposlo!orum Constanliiiopoli celebrabanlur, nec non marlyruin, quos inler nu-
aierabantur Machabaii. Aposlolorura iiamque fesla ibi se celebrasse, etsi non saepe, inter
valedicendura testatur Gregorius (/). « Vnlete, aposloii, praeclara colonia, certaminis raei
iiKigistri, etsi miiius snnpe festa veslra celebravi. » In feslum sancti Cypriaiii martyris
orationem ad populum habuit Gregorius, nec Macliabajorum, quo- noii aliam in festuui
rura dies festus Constantinopoli agebalur apud multos non honoren- : « Qui quamvis [g),
lur, quia non post Christum decerlarunt, digni sunt tamen qui ab omnibus honore nin-
cianlur, quoniam pro legibus instilutisquo palriis forteiu animum praestilerunt. Qui
porro ante Christi passionem martyrium subierunl, quid tandem facturi eranl, si po^t
Chrislum perseculionem passi fuissent, ejus(]ue morlem salulis noslrje causa susceplam
ad imitandura propositam habuisseiit? » Quibus virtulibus pietatisqiie opcribus fesla san-
ctorura,prfecipue marlyrum.cohonestentur, dignocaractere exprirait.etexindein hnecj-erba
prosequitur (li) « Si ila convenimus, aut concurrimus, revera festiim hunc diem, ut Christo
:
gratura est, celebraraus, revera ninrtyres lionore allecimus, aut afliciemus, revera Irium-
jihaiem choream agimus. Sin autera eo conveniraus, ut venlris voluptalibus indulgeainus,
et fluxis ac brevi periluris deliciis mox evacuantur, inferamus ;
fruaraur, eaque, qune
nt(iue h.-cc loca, lempnra,

non temperanlins, sed non spiritualis ascensus,
crapulne, el Iiajc
divinitatis consequendae, cujus mediatores

ac (nisi hoc a nio audacius dictum videatur)
iiegolialioiium teinpora esse arbilremur
sunt martvres, sed rerum gerendarum et pri- :
inuni (iiiiirem qnod hoc tempori conveniat,

haud agnosco. Quid enim Dalcao cum tritico?
(]uid carnis voluptat; cum marlyrutn certaminibus? »
Hospitales eranl Cliristianis excipiendis domus, qu,T3 ut perfngium adversus huraanam

innrrailatcm alquo adversus miserias pauperlatis habebaiitur. Unam Basilius exlra uibera
Cffisaream eedilicavit, cujus descriplionem a Gregorio factam liuc referre juvabit, nec
ie"ere pigebit Paululum extra civitatem pedem eller, ac novani civitatem conspice,
[i) : «
illud pielalis prompluarium, commune locupleium ffirarium, in quu. non modo redundan-
tes ac superfluae opes, sed jam iiccessariae quoque facultales perillius cohortationes recon-
duntur... in (juonioibus aequo animo tolcratur, et calamilas beala censelur, et misericordia
exploralur.... Miiii vero nulla res perinde admirabilis videlur, atque comiiendiaria hoec ad
salutem via, facilis in cojlura ascensus. r.
(o^ Or. 41;, 11.30. (f)

l>r. H, n. 2G,
((/) lipisl. al. ''i. |i;)<'r. 15, ii. 1.

(,:)(Ji-. i). II. l(i.| (/')î- <'. "• ''•
Ui. 7, 1.';. (I) Or. 43, 11. fco.
(dl II.
(<;) Ibul., n. 17.

Ul PU.EFATIO G1:NF.HALIS. - PAIIS 111. Ui
Julianus rciii luilLiui Ctiristiuiwo ruligiuni, (]U(0 i|isi crjl iiivisissiroa, tain lionorilicuiii
osso, (luaiu lios|)ilales iloiuos ot |)«upuruiu curaiu auiinadvcrtuns, nuc ulla ro lain cnj-
visso, statuil liujusrao(Ji doiiius coiislruore, datisiiui; iilieris ad (|uemdani gentiloiu saccr-
duleiii, Arsaciuiu noiiiino, jussit crchra in singulis civitalitius xenodocliia constitui,
Apostulaiu audire juvat. «,((i) Kuligio geiitiliuui noiiduin ex aniiui nostri seiiteiitia viyel,
cujjia eorum ((ui iltaui prulitoiitur. Naiu ca (luideiu (|uai ad deos |)crtiriOnl, [ir.Tclura sunt
atque uia^tiilica, oiuniîuo voto ac spe iiiajora.... Quid ergo? putauiusiie nos ista sudicero?
Nec atlendiiuus ([uid Ctiristiaiiorum retiiîonoin auxerll, tiuiuaiiilas scilicet in ()eregrinos,
et iii se|ielieiidis murluis sullicila dili;êntia, ot siinulala morum gravitas. Quorum singula
n nubis exorcenda esso oxistiino. Nec sullicit (|uud tii tiujusmodi sis, sed quot(|uot iii
(ialatia sunt llaiuines tales esse decol... Sinûlos llamines liorlaro, ut iici; al liieatruiu
acccdaiil, noc in taljcrnis l)ibant, noc artciii ullaiii, aut opiliciuiu turpo ac probrosuiii
('xerceaiit.... Crebra iii siiigulis civilalibus xenodocliia coiistiluc, ut porcgriiii noii e.v iiostris
sutuni, sed ex aliis otiam, si pecunia forlo opus tiabuerinl, tiumanilale nostra porfruaulur.
Porro imdo suraptustibisuppclant, a iiie jam piovisuinest....;Tur[)eenimex Juda;is neminem
iiiciidicaro, iinpios vero (ialilaôs, pr.Tter suos pauperes.etiuin noslros alere: nostros autcm
iuendicos iioslra oijo ac subsidio dostilulos vidcri. »
Circa moriim rrgutas.
Bibtiolliecffl ecclesiaslicoirum scri[)torum auclor scribit, Greguriiim morum disci|)linaai
doccre ratioue, quffl philosoptio raagis quain populo conveniat : quod quidera, si veruiu
forel, non laudi sed vitio vertcndum essel c[iisco[)o, qui, cum artera callere debeat docendl
oinncs, sic orationom suam auribus audilurum accoiumoJel necesso est, ut tain rudes ;
(|uaiu doctos coelestibus imbuat disciplinis. Quisquis tamen legerit Gregorii sermones, si
dili,.^nnter atlondat quomodo mores doctrin.T) capita proponal et ex()licel coraiu
varia circa
frcquenli populo, 1'acilo noscet Gregorium, (idolcm in douio Dei dis|iensalorem, provida
iiianu friiraenla [)alrisfamilias singulis ita erogassc, ut nullus, iio |iau|)erculus quidem,
faino laboraret; el sa|)ienlia3 fontcs lanta resoiussc [iruJeiitia, ut omiies, sive parvi, sivo
magni, sitim possent reslingucre. Paucisjuvat cxemplis rera demonslrare.
1' Si qufiBras a Gregorio, quomodo quis seriuonem, vel rem atiquam auspicari debeat ?
I 0[)timus liic ordo est, inquit {b), ut qui vol sormonom, vel rein aliijuam aus()icalur,
a Duo iiiitium ducit, el iu Deo coiiquiescat. » lla;c omiiium actionum iiostraruiu
iiurma.
2' (>uid Deo oircrenduin? Unusquisquc Deo, quod polerit, otTeral, quovis lerapore,
« (c)
quovis gencrc vit;e ct fortuno), pro [irffiseiitis faciiltatis modulo, [)ro gratia sibi coiicessu,
ut per oranes virtutis modos, omnes ccetestis regni mansionos irapteamus. »

3" Tara benignus, tam clomens cst Dcus, ut vcl minima lubens accipial, si volunlatem
cu|)iditas non com()riraat, et angustiis [)cctoris muncra non coarctcntur: « ((/) Niliil eorum
(|u,-c Deo olferuntur, tara parvura est, quainvis otiam minimi momenli sit, quamvis longo
iiilVa illius dignilalem, quod non oranino accipiat, gratumquo habeal.... Illud quidem lui-
iiiiiio dubium est,quin, eliamsi omnia contulerimus, miiius tamen colluluri simus, quain
accepimus. Quandoquidcm diviui benelicii est, quod sumus, quod Deum cognoscimus,
quudiiue etiam.quod offcramus, liabcmus. Atiiuo illud pulcherrimum liumanissimiimque
ceiiseudum est, (|uod Dcus largitionem, non oblala^ rei pretio ct dignilate, scJ ollcrenlis
alfbctu etfacultate metitur. »
k" Quid maxime [lostulel a nobis, totura gravi scnlcntia ot raemoralu digna inculcal.
" [e) Dixit abbas Grcgorius Tboologus : Tria l)x'c exigit Deus ab oiuni liomino baplizato,
liJeiurectam oi animo, veritatera in lingua et teraperanliam de corpore. »
Quibus ei causis, quo tiiie pra-clara lacinora quistiuis aggrodialur optime constiluil,
5*
omnemaditumvaii,Tgloria;oijslruenJo.«{/)Si gloriou'CU(iiditate,ac nou verital;s.studioetamo-

renospericulaadire existimabat(Julianus), lisecsaneapudillosludant Empedocles,et Aristsci,
(a) Sozom. 1. 5, c. IG, p. 619. {e) Apo|)li. r.ii. apuJ Cotel., p. SIO, I. 11 Mon.
Or. i, n. \.
((') Ec. i:<;rc.
(0 Or. 19, n. 7. (H l,
. ii. oO.
yd) Ibid., II. 8.
:
ia PH.-F.F.VTIO GENERAliS. — PARS III. 144
el Empedoiinii ijuiilam, nc Tiopiioiiii, uliiue luijusraodi iniseroruii) lioiGinuin ciiorus...(a) Al

r.hrisli.inis jiicuiulius esl |)ii'liilis c.uisa p.ili, eli;inisi iioiiio id resciluriis sit, quiiiii «Tliis
cuiii impielale li^ren», atque in gloria vcrsari. Hoininiijus quippe placere, paruin aciinoJuni
curamus; id uwimii coiisequaiiuir irao siibliinius eliam
expetenles, ut lionorein a Deo ;
assnrîmus. (De iis veroque Dci amore pi<Pilili siint). Ouippe

loquor, qui vcre |iliiloso|ilii,
qiii bono conjungi proplor ipsuni boiiiim exoptamns, iion autein propler honores inaltero
a>vo reconditos. Secundus enim liii' lioiieslorum et laudabilium virorum gradus est, pretio
ac mercedy aliquid facere; quemadmoiium in lerlia classe collooandi sunl, qui poenae melu
a scelcre el raalulicio deti.Trciitnr. »
G° Legesamiciliffi ita dfiscribit, nl ad |

erp! tuam hominuin concordiam et sociolalis in-
coliimitatcm nihil araplius desidfrandum, si moros ad illud exemplar iiirormnrenlur
• (b) .^pud Christianos lex et norma aiiiiciti.-e quisque ipse est,atque eadera proximis volle
qnm et sibi ipsi. Crimen autem, iion inoJo maluin exslitisse, sed etiam a malo parum
abfuisse, cum cupiditas ipsa peno ut aclio plectiitur ; apud qiiostantum pudiciliiE sludiura
esl, ut oculus quoque frenelur ac reprimalur; et inanus sanguinaria et morlifera ila longe
arcetur, ut ira ctiam ipsa coerceatur; porjuriiim autem adeo atrox et nefarium censetur, ut
jusjurandum quoque ipsum nobis solis intc-rdictuin sit. >;
7° Benignitatem erga sed maximis urget momentis.

paujieres non tantum suadet,
(c) « An non nccessariam, sed tibi liberam esse putas? Ac non ieiêra
tu benignitatera, ,
sed consilium? Hoc quoque ipse magnopere vellem et exislimarem. Sed me sinistra illa
manus terret, et hifdi, et probra, quae ab eo, a quo illic collocati sunt, conjiciunlur non ;
quia inanus alienis bonis atlulerunt, iiec quia templa diripuerunl, aul aliulterium per-
polrarunt, aut aliud quiddam ex aliis qnx interdicta suiit, admiseruiit, hoc ordine mul-
clali, sed quia Christum per pauperes minime curarunt. »

8° Tundem Christianura beneliciis divinis aul cumulatum, aut multura egenlem seipsu-ra
intueri cogendo, egregie ad charilatis oQlcia accendit. « (c/) Hiibes benencium, quod te
nuiltorum mandntorum submoneat ne contemptim [iicelereas. Paupcr accessit? In

:
menlein tibi veiiiat, ex quam gravi paupertate ad quanlns divitias provectus es. Pane
carens, aut potu, atque etiara fortasse Lazarjs quispiam ad domus iii.Te fores [irovo-
lulus? iMoveal te mystica mensa, ad qunm accessisti; moveat te panis ille cujus [lar-
ticeiis factus es, calix ille, quen; accepisti , cum Chrisli passionibus iniliareris. Pere-
grinus ad genua tua procubuit, domo carens, advena? Por hunc eura excipe, qui propter
te peregrinatus est, idque in propriis, quique per gratiara ad le immigravit, teque ad
tosleste domicilium pertraxil. Zach.-Bum imitare'», illum, inquam , heri |)ublicanura ,
liodie animi magnitudine ct liberalitate prffiditum. Facullates omnes luas ingredienli

Clirislo otTer, ut, licet corfiorali stalura pusillus, anirao lainen eveharis, Christuin egregie
conspicatus. yEgrotiis proslat, ac saucius? Moveat te sanitas tua, et vuliicra (luibus te
Christus liberavit. Si videris nuduin, eum, luuin incorruptionis indumentum, hoc

operi
ost, Christum honore [irosequons : quotquot enira in Chrisluni ba[)tizali sumus, Chri-
stum iiuiuimus ". Si deliitorcm nactus sis ad pedes tiios sese abjicicntem, syngra-
lihiun oii)nera,tnm juslaai , quam injuslam rescindo. Decem illa talentoruin millia,
quio tihi Christus remisit, in raemoriam revoca. Noli le acorbura minoris dobiti cxacto-
rora priEbore, et quidem conscrvis, ciim Domino niajor summa condonala sit; no
tibi, a
humuniliitis qu0(|ue illius, i|uani tibi in exemplum [nonosilam haudquauuam imilalus

es, poeiiDc a to ex|)cluntur ". »
Plurimn sunt in oporibus firegorii histflriam spectantia, quie singula reforre longum
foret. Pauca e multis soligam. lii omiioiio xxxiii (ii° II) scribit Petiurij in Judaea Evan-
golium pr.-eiicasso, Lucam in Achaia, ,\iidrajara in Eiiiro, Joannem Ejihesi, Thomara in
Jndin, Marcum iii llalia.
" Luc. XIX, 2-9. «" Gal. in, 27. " Maiili. xvm, 2t-55.
(«) Or. 4, n. 00. (c) Or. 1 4, n. 59.

(I>) {):. i, n. 123 (d) Or. .40, ii. 51.
li; PH.EFATIO CKNtnALIS. - 1'UIS III UC
\ iilrlu,- inipr viclimas ino Cliristo cmsns reconsere SS. Liicniu el Jonnnoin. « (n) Non
vicliinns iMO Cliristo ca>Siis vrriliis es ? nec ninniios pugiles citiinuisli, Jonniu-m illiiin ,
retruni, Pnulum , Jncolniin , Stei>linnum, Liicnm, Anilra^nm, Tlioclnm, eos iiui el posl
illos, |iro veritnle periculis so ohjecerunt. 0')i cuin ii;ni, et ferro, el l)elluis, et lyrnnnis,
et pKEsenlibus m.ilis, » etc. Jonniies Inuifii et I.ucn';, f|unmvis crucis nionirnntionnm

jujîler in suis cor|)Oribus perluierint, ct permull.is propter Cliristum et ejus Kvnni;cliuu>
cnlnmitates pussi sint : « ILiuiiiiunfiunm, iit scribil Elins Crelensis (b), Coinmenl. in orat.
'ii, luiiic IV, iulereiMpli suiil, veruiii iii pncu niJ eiiiii, iiui pnci-. Deus est ", rever.î
sunt. >>
Scnbil (iregnriiis 1'clnmi lupiiiis uiiico asso eniptis vil.-iin tolernssc : « Piilclira res
victus lenuilns, iiiquit (c) : documenlo milii est Pelni'; ijni lniiinis unico asse empiis
alelinlur. — « IIoc nuteiu, ait Nicclas Comm. iii or.it. nl. wi, p. (i.')0, ex ()Uodnm libro
(lesumptuni est iii ecclesiaslicuiu caiiDneiii niiniino rcceplo. » (ircyorius li.x>c veiba
relro ascribit iii epistola al. \m, i>. 778 : « ;l"iira aniiiia viciun esl Deo, iit exiiiiio
aliciilii lo(iuitiir Pclrus. I. Annoiat Klias liiinc incuiu suinptum e.sse ex eo lilnllo, (lui
Doriiitui 1'tiri inscribilur : Commeiitario iii oral. al. xvii , p. (JSV. H.xc aule ii verba :
«|(f/)Petrum ilicontem audiamus : Lrubrsi-ite (pii aliena (iclinelis, Deiiiue njquitulein
vobis imitaiulaui proponile, et iicmo erit paiipcr : » ex libro Apostulicnnim qutpstionum'

qiiem poten seila synodiis improbavil, taniiuam ab liffiielicis dcpravalum et aduinbra-
tum, sunipta esse scribit Nicetns, Coir.ment. iii orat. al. xvi, p. C72.
Scribil Gregorius (e) Theclnm virginem necis nam:n.T(]ue pcricuio priinum ercplnm,
dcin morsibus unguibusiiuo leonuni , «lui gcnerosos viryinis artus dente preiuere et
disccrpere ininime nusi sunt, o tyranno ipsius proco ope Clnisli servatam. (f) Quamv/s
e;im pro Ctiristo snnguinem siiuiii fudisse noii assernt, li:iiic taiiieii nunieral inter csesas
et illustrcs pro Clirislo vicliiiia^ linnc alii mnrtjrcin aiipcllanl. S.icrnm egr<'gi;e huic:
vir;.;ii,i templum erut Seloucia), quo, abdicata sede Constantinopolilana, Gregorius seso
ri.ccjiit.
De Juilmis hfflc, tligna qu.-o obscrventur, liabet Gregorius (g) : «Vna utiquc illis ca.a-
niitalis columna tolus terrarum orbis esl, pcr quem vario fusi sparsiiiue sunt, divinus-
qiie cultus coinpressus et evstinctus, ipsunuiue adeo Jerosolymitan.-e urbis soiuin, (luod
vix jam agnoscitur, alque hactenus duntaxal illis patet, idque dunlaxnl Iructus ex veleri
sun ginria et amplitudiiie capiunt, ut per diem conspicui facti soiiludinem lugeaiil. » Ka-
dem el piura etiain de Judieis plurimi iiarrant scriptores, niaximo Ilieron^mus qui
ait (A), usqiie ad sua tempora Judajos prohiberi Jerusaiem ingredi; eosîue, qui Clnisli
sanguinem emcranl, (înero lacrynias suas, id est pecunia faLultatem oblinuisse ut quo
(lie a Uomanis capla dirutaque et eversa fuit Jerusalem, illi campos ubi Jerusalem fuerat,
vcniaiit, et eis ruinam civilatis flere liceat. Kusebius lestaiur lib. iv flist., cap. 0, uiii-
versam gentein Jiirl.xHiruiii in reiiioneiu circa Ilierosolyma sitainpedein inferre prohibil.un

lijisse coiislilutioiie Adriuni iinperaloris; ndco ut iie prospicere (iiiidcm e loiiginqiio
palrium solum ipsis iiceret. (>iiod taineii postea concessum, vi.l polius pecnnia i lupluiu ,
ut notat (jregorius.
Ki
ipso discimus Maximinum crudciiori adversus Christianos persecuti.ino giassa-
luni, qunm Diocletianum, et ejus successorem Alaximianum. (i) « Persecutio erat, el
qiiidem persecutionum omnium atrocissima, maximeque horrenda. lis loqunr, ciuibus
Ma.ximiiii perseculio nota est qui, cum post multos, (|ui paulo anlo exstiierant, in-;
gruisset, lioc elfecil, ul omnes liumani ac faciles fuisse viderentur. » Pr.Tclaram lianc
vocera dictam refert a Constuntini Magni palro Constanlio, jirincipo opliino, ()ui cum
" fhilipp. IV, 9.
(n)Or. i, II. 1<). (^)()r. 2i, n. 10.

(h) lii e.iii. liiji., i. II, p;,g. 2-22, -2-23. in) Or. (j, n. »n.
(<:) Ov. li. •!. 4. (/i) y»i rnj). i S"i)!iuii., l. Ul, p. Itiiia.
•
(i) Or. 11, n. -2i. (i; Or. 15, ii. i>.
(;'i OjiMi. l)c inac. ad iirytnet.

liV VITA S. CREGOUII. <48
od pcrseculionem Christianis movendam his verLiis inter alia a raalevolo irapellert;--
tur (a) :
T' tT;; n;X:3ay;i; i3-:\v f, jjis pwTE pov ;
'Aaa" 0'JS' £XiivT^ •rijjv TpuYwvTiov cfeESsxai"
Esine anininl npe miiiiis?

S(!(l iiec illa favos aurcieiitibus parcit;
Constanlius respondil :
Ilios oJx olSa.;, w 3iXTt3TE a'j,

'ii; oOo' exsivT) xiî-pov eitxIv aiaali;;
llaist (jiiV, oOtti o' £'JOcio; d~S).).'jTat.
An le fiisit, vir opiime ,
Qnod acnUnis pcrictilo noii vacat?

ipsiiis
Ipse iniidem piiiiyil, sed iila slalini nioriliir.
Plurima de Conslanlio lionoriQce praedicat; imperalorcm piissimum, Christi araaiitissi-i
mum, qui Deo ailjunclus sit, qui coeleslis glorioj hairedilolem acceperil, qui nioriens
imperium cum meliore commutarit. Non haec Hilarius, non haec Alhanasius, non Theo-r
doretus, aliique scriptorfs ecclesiaslici. Sed jam in Praeloquio ad orationem quarlam
hsoc diligenler excussa sunt. MoniUim, si velil, adent leclor; nohis scmel dicla rclra-'>
ctandi otium non est; quin eliam cum voluminis tupj temporis angusliffl nos cogunt ut.
jirsefandi terminum hic tandem habearaus.
(a) Carii). adv. iram.
ViTA
SANCTI GREGORII TIIEOLOGI
EPISCOPI CONSTANTINOPOLITANI
EX IPSIUS POTISSIMXJM SCRIPTIS ADORNATA.
Gregonns N';izianzoniis , qiii ab exiniin renim A siibiirbanum Nazianzo censeri piitaiii : iilqiie indft
divinariim scientia Tlieologi nonien solns posl apo- cnlligunl, qiiod , cum ca regio graiidine vastata
plolnm Joannem invenit, qtiis ,
qiiaiis el qnanlns fiiissel, Nazianzenos ad poeniienliam liorlatus sit
fni^rll, omnes nno ore Gnroi el Lalini niflioris nnti' Grcgoriiis, ut qiios ca ealamilas propius speclarel.
scriplores ecclesiaslici lionnriftcenlissiinc lcslali Id liauslum csi cx follalioiie r> Synndi v, nbi Eu-
siint; pauciora tamcn de ejus vlia rebiisi|ne gesiis plirantas cpiscopus Tliyanensis ait : « Arianziis
lilieris mandarniil. Vomin ipse Gregoriiis proprio qiiidem pra;r!iuni csi, iinde orliis fuit Grcgorius, siib
<;:ilaino siipplevil, tiim in prolixo etcgregio carniiiie N;iziaiizo coiisliliilus (li). » DollandisUc aiuiit se uon
qiiod dc suis rebus ipse scripsil, linii variis in inr.is, iiilclligcro < ciir li.rc debcaiil ad nalivilalein rcferri,
MHi (arininwni riclcroriim, sru oralioiuini el cpislo- ciini siiiricial , si cx illo su;k possessioiiis pr;edio
iaiiim, in qiiibns pliiriina de scipso commemorat. Gregorii pater, aut avus, iii ipsam Naziaiizen;im
Quare scripla Gregorii, VilJB ipsliis, ac eoruiii qucc civilalem niigravil, ibiqueGrcgoriuni filiiiin pcperit
(le ipsD scril)iiiius, basis siinl ac fuiidaiiienliiin. maier. • Prxlcrea iiiquiunl : « Ariaiiziis iion pr;c-
diniii fiiisse vidcuir, sed pagiis iii qiio praiilinm

I. Cregorii patria : an Miizhiiizum , an Arianzus ,
pagus. li;ibuil Grigoriiis a quod;im Rliegiiio enipliini. » Lc-

Nazianzum Cappadocix civiiaiem, haud procul a B viora lisec snnt qnain ut iis immoremur diuliiis; ac
r,;rsarea , ii; ciijiis diceccsi cral, Grcgnrii cssc pa- paruu) inleresl, nalusne sit Grcgoriiis Nazianzi, aii
li iaiii , indeqiic N;i/,ianzcniiMi ciiiii (licliiin fuissc Ariaiizi; maxiine cum conslct Arianzuiii viciniiia
plcriqiic fxisliinaiil. Suiit tanicii qui eiiin, non fiiisse Naziaiizo.

Nazianzi, sed Ariaiizi naliim arbilranliir. Ariaiizus II. Mala veleriim de Cajipadocia: iiicolis opinio.
aiiiein p;igus crat in regimie Tiberina siiiis, qiiem '
Palriam igitur, nt ait Gregoriiis presbyier in cjiis
doclissimi TilScmonlius cl Golliofredus Hcriiiaiiiius Yila, secundam Cappadocuin pipviuciam lialiii'' -
(fc)9î:'ii,p. 576.
,
fto vnv i,. (;iu:i;oi;ii, «fio
iirlicni Nnzi.inziini. jMval nlisffrv.uf N:izi:ii.ziiiii , A riiiiLus i>r;ilii»crmil, 5a?ou/.+.javTe;. > QHibiis vc—
iil r\ lliiTniiyiiio, lilpni l)f sfii;)(or/()Hs ^Ci lesiusficis. bis noii alins ci-rle (|ii:iin Gresjoriuin iiiai;niini(|iie
d t'X Cri'|.'()rio ilisciiiiiis (ii), :i|i|icll:il:iiii uliiii riiissc Itasiliiiin si|;iiili<':ire vnliiii Isidoriis, iil ct istis \t\
|lii)i':i's:iri':iiii. r:irv:i (iiiiilcni iirhs cl oU-iiiri, N.i- cpislula t(.ci.ll (f) : < tgn vero sanclos illns c C.ip-
zi:iii7.iiiii iiiillii iii liuiKire , iiiio cuiiiiiiiini ('iiiii c:c- padocia cxstitissc assciiliur. At(|iic linc pnlissimiiin
,
lcris C:ip|ia(luribiis itir:iiiii:i l:ibnr.nns, Ubi(|iic ciriin istorum linprobit:itis argiimciiiiini csl ; > in-inpit
lcrr.iriiiii pcsKiiiic :iii(licli:iiit C:i|)|i:i(lnccs : iicc iillns CappaildCiim , i|iioriim ii<nrcs iiidiKni vctcriiiii saii-
esl scriplnr, sivc c noslris sivc cx prnf.iiiis , (|iii cliiiniii P.ilriim viilnlc liiiic dccaiit.iliaiilnr.
,
ens cunviciis iiuii laccsciil ; r|ii;c eli:iin prnvcibio, Grcgorius taiiicii C;ipp:iiluria; iioii illilicnler iii(>-
nicliiis (lixcriin , vcleri aapxiijii;) , Tpia KKK xi- iniiiit, caiii(|ne, iit scso dal occasio, lauililniB circrl.
x'.7Ta, incrcbncruiit. Lniiiii iiilcr iniilins aiKliainns I)c Gcurgiu Cappadocc, qiii Atli.inasio inrcnsissimiini
hiilurnm dfl CappadDcibns li)i]iiciilcm {/') ; « Snb- sc pr:)'liiicrat, V('rl):i faciciis , sic ait {f) : « Ahpu!
(Inln alipic iinprnba iiiagiM cx parle li:vc iialio cst. bic inilii cbarissimum snliini , palriam , iiiqiKiiii ,
Pace oircndiliir, conlcntioiiibns ac dissidiis aliliir, m(;aiii , (iiimi ( rimiiie sniiilam vclim : iinprnbila<)
ciimdenuinc dulcis ct amari rniilcin liabcl. In coii- cniiii, iinii p.itrix,se(l iis, (|ui aniini inductiiiiie
Hicssii lilande ac bcnigiic li)|iiitiir, iii absentia ob- '' ipsani eli'(;criiiil , .issigiiainla csl. Illa eniiii sacra
ircctrat. Fnlbix cst, impiidciis, teincraria, nieiicii- ct :q)uil niiines pictalis lamle clara cl illiistris cst. >
liisa , c:ivillatri.\ , illibcr:dis , vcrsiita, iiibiiinaiia , Alibi ((/) C:ippadnciain vciicraiitlam patriani siiam
siipcrlia ct cniiliimat , iii sci iiinlis aiiiiinruin rclms vocat, iicc niinns jiivcnum , (iiiani cqiiorum bunain
iiiicsla, iii :iilvcrsis l:cia cl insallabilis. Siili picl:itis iiiitriicni. Kl lii fiiic cariniiiis ad Ncmcsiiim {!>),
larva mnlierciibis in captivilatcm rcdigil , :i!(;nc « Ca|ii)adiiccs siios > dicit, cl lioc iiomiiic se gloriari
iiiâiio anri aiiiorc li:iliyluniiim snpcral. Ad incn- prontcliir.

licndum prodivis cst , ad pcjcraiuliim celer. Ac III. l'(irentes Creqorii.
dciii(]uc qiialeiii habes iniprubissiniiim ac prorsns Parcntibiis orliim essc nobilibiis Grcgorinm asse-
cxosiim gi;<anlitini, talcs niiincs Cappadnces cssc ril cjus Vit;c scriplnr; qnod qnitlciii incerlum est
e\i>tiiiia ac pro certo liabe (c)... Qnid tibi ciiin dc paire ipsins Gicgorio; iiisi qiiis iiide illnd coUi-
,
i;eiicrc bclliiinis iiioribiis prxdilo? Quid tilii cum gi-re vclil , (iiidd Gngoriiis iinslcr iii nralioiic ,
qua
barbara iialioiic? Qnid tc ciim ignubilibus conimi- defuiicti patris biinlos prnscquiuir, liis vcrbis iiici-
sccs? Quid cnm Cappaducibus collidcris?.... Qiiid piat (i) : « llle' igilni', ut patriam ,
gcinis, cnrporis
liiani ipsiiis cvistiiiiatioiiem comiiiaciila; , riim illis _ dotes , exlcriiiim S()Iciulnrcin , cl alia, ob (]n;c bo-
. .. . I
tc cniilcrciis, qnilins iicc iit manciiiiis i|iiisi|ii:im

'
miiies inagnilicc de se scntiniit , ad ciicominriim
inciite prxditns iili vclil? > II. ic cral aiiliqiiornm lcgcs rcmittam, > clc. Dniii cnim ait Grcgorins .>c
(le Cappa(loci;c iiicolis opinio, adeoqnc de Naziaiizi gcnus patris, corpoiis dolcs, cxleriium splendnrcm
civibiis, qnippe qiix' pars cjiis erat, secund;e niini- ad eiicomiorum lcgcs rciniilcrc , noniie iiidicare
-uiii Cappadnci:»: nlisciira civilas. Vcnim a Grcgnrio videliir sibi ista iii laudiliiis ])areiilis poiierc li-
nnstro < adeo iioliiliuila... c>l, vcrba sunl cjiis bio- ciiisse ; adcoqnc cum cl gciicrc, ct corporis dotibiis.
grapbi , nt apud cxircinos cliain nrbis lcrrarum cieiiicrno spleiidore, ct aliis, ob qiia; liomiiics ma-
lincs prnpter cnm clara alqiie illiistris exstiterit. giiilice dc se seiiliunt , pr:cslilisse? .Nisi cnim iis
Niqne eiiiin Pclla ob .Mcxandrum cclcbrior est, pr;ustiiissci, orator ccrlc lali exordio risum ino-
iiuinil, aut Pcrs:e prnplcr ('.yriiin ad laiilam j;lori:c vissct.
s|iiciitloiisqiic mr.giiitiidiiicm cvccli siiiU; qnaiilum IV. Ilaresis Ilijpsislurionim.
Ii:uc pro])ter iiiagiiiim Grcgoriiim assccnta est. Qno- Ilypsislariorum seciam piofiicbatnr Grcgorius
circa ipsi qnoqne nb ediicalum Crcgoriiim abuiide l):itcr; qu3e secta i Exgeiiiili crrure, inquit iiostcr
pcrsolutam csse nicrcedcm cxisliiiin ,

qnippc qii:c Gregnrius (j), cl lcgali vanilaln coii(l.it:i cral;
el liidis et Urhannis cx diaiiiciro intcr se oppositis .. i|iiari;m utrinsiiiic pirlcs qiiasdani fiigieiis, cx qni
.Tque intbirneril. > busilam parlibus cmillat.a cl cniistitnl.i cst. Elcniin
Quamvis aiiicm Isidorns tam nialc dcCappadoci- iHiiis qiiidciii simuUicra el sacrificia rejicicnlcs ,
lius seiiserit ct scripscrit , iii allcra laiiicn cpi- ii;iicni cl liiceriKiii; cnlnnt : biijiis aiilem Sabb:itnin
sliila (i/), poslqnaiii rrisciiiii Cappadoccm sic allu- et jcjunam (]iiaiiuiam a iinniuillis tibis abstinciuiam
ciitus csl : < Vereur iie tu illius i;ap])adnciiin parlis vcncrantes, circiimcisioiicm aspci naiilnr. > Ex liis
sis, quae omni vitiorum gciicre iiijnsta cst ; > lixc patcl Grcgnrinm non fui.-se omiiiiiu iilololalram ,
a.ldit : < Allera cnim riirsum Cai)|)ai!ocum iiars cst quanivis Grcgorins carmine ,
fie rebui suit , liuiic
quam optima , T.tiîirAz-.r,: , ex (iii:i illi exstitcriint , vixissc scripscril. Qiia qiiidein vnce
(lui vit;c su;e ac pr;i;ceploium bicc orliis tcrrarnm noii dcuruiii aui aiiiinalium simulacra, ut Joaiini
(o) Hier., Oe scrip. cccl. Greg , Kp. ;id llellcii. at' (0 Or.2l.ii. 11.
Olvn.p. ((/) Or. io, 11. 5.
\b) Isid. Pebis.. lib. i, cpisl. CSl, p. 101. (A) Cariii. (>i. ,
(f) Ibitl., p. lio. cp. Ti.M. (>) ()r. IS, II. S.

{d} Lib. I. cp. 1.S8, p. lil. {j\ Or. 18, n. o
(e) Ibid., p, 121.
, ,
!51 VITA S. GUF.CORII. i:;2
Clerico visiim ost, sed ignis aiil liirpirKuimi clc- A ((irpoic, iiuilld nini;i«, qiiiini qiii (iliin a Moyse la-
monia Giogoviiiiii inlellexissc , iii inoiiiln ad ora- liiilas :ufe|iliiri emnl, |iiiii(i(assi'I. » Ex liis jvitcl
liiMiein xviii oslcniliimis (P. 529); idîne ex rela- Gregorinm lenipiis :ilii|uoil iiiipeiidisse, iil sordes
tis Gipgorii verhis aperle decl.ir:iliir. Oiiod aiilcm eliieret priiisiiiiain aqiiis liaplismi piirgareiiir, qiio
llypsislariortiin iioinen speclal, Gi\i:eo roiilc cadit, pnrgalio pra^via piiigalioiiis dono firniitalcm asse-
iiempe voce OtJ/isto;, qinn nliissimum sotiat ; sibiiine rerei, seii graii:iin iii liilo ponerei. Egressnm cx
Ilypsislarioriim iiomcii vindicanl , qiiod soliim Al- a(|ii3 liiincn ( irciiniliilsit : (|iio iniiaciilo perciilsns
liisiinuin adoreiii. Dc liac lia_'rcsi niliil legitiir :ipuil episcopiis, Gicfôriiiin silii iii episrop;ilii micccssii-
Epiplianinni, Aiignslinum, c.-clerosque qui de liaeie- runi palam ac piiblice climavil. M argumenio esl
siliiis scripsere. Gonsiniilia tamen fere de Euplie- enin Naziaiizi ali cjns Ecdesiai cpiscopo liapiisina
inilis, scii Massalianis, iiarrat Epipliaiiiiis , li.Tresi siiscepisse, iion vcio a Lcoiitio Ga;s:iriensi, iit piilat
Lxxx ; ail cniiii illos ex gcnlililnis , ncc Jiidaismo Baroiiiiis, qncm scqiiiuir r:ipcl)rncliius. Qiiod ciiui
iiec Glirislianismo alleiidcntcs, dens qiiidem dicere ;

iiiaier cjus, (itioriim iiiiiiiinum ciiltiii aildicta, iii-
niilliini autem adorare, sed unuin soluni venerari, dignc fcrrct, palriain fiigere coaclus esl (c), «1'alris
(|iiein oniiiipolenlem vocant. Quamdam cliam simili- culcslis ac ver:e li.Trcditalis caiisa, el nialre, et la-
liuliiiem iKiliciit llypsislarii ciim siiliorlis poslea B ciiltaliljiis alii|uaiidiii carcie suslincns, atqiie liaiic
C.celicolis Afric:e , de qiiilius Aiigiisliniis , cpislula ignomiiiiam aquiiis cl facilius quain alii iumnios
CLxiii ; Codex Tlieudosiniius , UU. \lui, De luvreli- lionores liilil. i
C i, el lil). xix, De Jw.lais Coelicolis el Samarilanis. VIII. Eiiisropus crentitr.
V. Mores Cregorii palris. Qiiod ile Gicgniio e lavacro asceiideiile pi.Tiiiin-
Longo Grcgnriiis paler teiiipore iii llypfiiilarin- liaiiim fiier:it, coniigil. Ocaiiis csl episcopiis aiiuo
iiini errore, nimirnm ad quadragesiiiium qiiiiidini 529, vel 528, iil [ilaccl Gotliofrido Ilernianl, aiiiios
ferinc a'latis sna; anniiin , versaliis cst. Vcriinil;i- naius ferme quin(|iiagiiila ; cnmqiie IN:iziaiizciiaiu
men priusquain religinnem Glirislianain prolilerc- Ek lcsi:im per qiiadraginla quiiiqiie aiiiios s;i|iicii-
lnr, nioribiis erat Gliristianus. « llle enini , iiii|iiii lis.ime adininislr.isscl, ex;iclis pene cciiliim aiinis,
Gicgnriiis noster {(i), ante eli;iiii qiiam ad noslram plciiiis dieriiin, sanclissime obiil aiiiio 575 excunlc,
caiilaiii se conlulissel , nosler erat. .Mores qiiippe vcl iiieiiiite 57i.
ipsiiiii iinliis asciscebanl. L't eniin niiilii ex nostris IX. Nowin, maler Cregorii, e radice sanclaproiliil,
robisciim iion sunt, (iiios scilicel a comiiuiiii ccr- Ipsi iinii diii superstcs fiiit piissima cniijiiiL ôn-
pore vit;i removcl ; sic eonira niiilli cxlcrnniin :hI na : lal: digna spoiiso eial, iil ipse lali digiiiis spnti-
nos speclant ,
qiiicunqiie niiniriiiii fidciii moribiis sa ; alqiie, ut pii lilii vcrbis iitar ((/), < Si iiuis :ili
anteverlunt, ac solo noinine careiil, ciiiii rcm ipsam ulliiiiis lerranim nniljus, alqiie exunivcrso liomi-
teiieant. Qiio in ntiinero mens (pioqiic paler eral ;
niiin gcncre, pra;staiilissiiiiiim conjiigiiiin coiiciliaie
raiiuis qiiidem ille alieniis, eseienim viia et iunribiis sliuluissel, milliim usqnain boc pr:cslantius a|iliiis-
ad iios prnpcndciis. > I'udicili;c laiide cxcclleb;it ,-jiie rcpeiiri pouiissct. Ita enim viioiuin ac niulie-
Gregoriiis ideni simiil amabilissimus ei caslissi- riiiii oplinia el iiraclarissinia quaHiue iii iiiiuni cnn-
;
nius, quiB diio liaiid facile in iinuni coiuurru»!. lliixeranl, nt boc matrimonium, non niiniis virtnlis,
Jiislili:e tam teiiax fuil , ul in iiiagnis reipublicte qiiaiii corporiim ncxiis essel. • llabuit Nonna.quod
jniincribiis versatns, ne leriiiicio qiiiilcm f.iciillares ex editis a dndissiino Miiralorio cpigrainniatibus
patrem rbiltatimn; iiiatri noiiien
giias auxeril. Sed hisomissis, ad anniiin, qiio Glirislo disciiiuis, iiniiiinc
noinen dedit, ac Gbrislianam rcligioncm profcssiis fuit Gorgonia, Iralri Ainpbilncliius, ex quo orliis
\erasqiie virtiiles cst assecutiis, veniamus. Is fiiit magmis ille Aii-pbilocliiiis Icoiiii episcopiis. Nniina
aiiiuis , iiuo babila cst syiioiUis iNic;ciia, post Virgi- ex radicc saiicta pindiil ; acccplainqiie a parenlibiis
nis partiim 5-2."). Elciiiiii ab episcopis, ([iii illiic coii- vi|liilis barcdilatcm iia pidale sua piivciaris aclio-
lendebanl ut Arii fiiroribiis nbsislereiit prccipuc nibiis auxil, iil si singnla percurrere aninius csscl,
, j)
lcgcl,
vero a Leonlio , (iui itim nietropolim gub(;rn;ib:il dc illis vuluiucn iinplerctiir. Sed ca siiaviiis
liauriet Icclor, versaiis Grcgorii

cuiii sponle sua desideriuin suuiii confcssus fuisscl, et cx ipso fnnle
(|nilins !-a:pius Noiiii;e fit nieiitio.
coinmiiiiisqiie salulis auxiliiiin pnpnscisscl, catc- noslri scripta, in
Lcgeiiila iii.priniisnralio xviii, qii:e tola dc Grego-
•Ibesis sermonibiis inibiitns, baptisiiium siiscepil.
de Noiina cariiiina ctii, cic. Unuiii
rio p;itre, ct ;
i
VI, SW. Gregoriiis pnlcr bnpCnmiun siiscifnl ab cpi-

duuiaxat refcran!, quod pnelcriniltcre nefas cssci.
friiiio ?inzianieiio. - 1'uliiom [iiijcre cogilur ab
.sccla
\riila mnlre. Nnmue ascribenda est sui ab Hypsislarinniin
Ghristianam rcliginnem iransiiio, qiiam
Anno igitnr 52") baplizaliis est Gregoriiis, aiil spnnsi ail
ciun la-
aliquanto post lempore; siqiiidein, lesie Grcgnrio assidiiis ad Dcuni prccibns, dics ac iioilcs
impelravil SaiicliU-
nostio (fc), < Ad lavacrum accessil, ciiin sc pio cryiiiis et jejuniis obsecrando, :
viribiissiiispriiis purgassei ;iliiiie lum aiiiiiio, liuii ciilus ckl vir iiifulclis pcr mv.licrcm fidclem ". Noii-
;
" 1 Gor. VII, I L

(a) Or. 18. n. fi.
(f)Or. 18, n. 5.
(d)lljid., n. 7,
{b) Ibid., n. 15,
VIT\ S. CIU.(.01U1. «'.i
0.1
iia» ascriliomli siinl .ilmii.I:inles ipsiiis iii 0|iis(n|inui A «•"•n li'i;iliiis ori li'si;isll.is \:iMc loiisdii SiJ
fruetiis; Moiiiiasisi-rilienda est naloruiii pielas,(|iios V( rli;> (Jr.na :ilili'r iiil(>llii!"ri', ne vrl i|isiiiicl r;i|M-
eanic, Deiiin liroiliiii pnssiliile osl ((/) (|iii|i|i(! (|iii nlilijr c:i iiiu-r-
ciiixa iioii iiiiiiiis spirilii qiiain iitiiiiii ;
tiiiicrect aiiiare dociiil; qiios lain egre;;iis iiiorilnis prciari ii(!ipiit, iiisi iiiiil.inilu ("ircporii vcrli;i Cr;eca
ac pr:eccptis iiiforiiiavil atiiiie iinliiiit, iil sinjjiilos, nrliilrio siiii, iiiillins srriploris, iiiiHiiis coilicis iiiniiii
virliis crcxcril, rx:irali .iiicliiril:ili'. Qiioil iiiiriiiii viilctl possil iii

aspiraiite (;!-.ili:i, ardeiis ad sidcra
snnclis viro, qiii de vcrsioiiiliiis oxpoMiil:il, nliine iiilcr-
atiiiie iiiter sanrlos ipsi iiiiiiiereiiliir ciiin
parciililiiis; iiiiuiruin Gorgoiiia, qiiJC forsaii iialii preu-s iiiiiiiiiic ciiriosns fiiissc, ulii cns nmxiiiie
iiiaxiina ruil ; (;rej;(iriiis, dc ciijiis viia, reliiis geslis, scriipiilo^ns csso oporliiisscl, cl:iiiiil;il?
et scriplis ilicliiri siiiniis, ct (;:esariiis. I.c);ciiiliiiii ipiliir i-T,i!(i)v pro Ojikov cniijicil:
X. Quii unno nnlus sil (ireijorins. "Ojo; o;r,AO' ttT^jfojv {[ji,o\ /f/vo;.
(JiiDil (>((Mi«riiiii Iriinnitl (ci/i/iin iiii/ii.
Ilisce ergo parentilins iialus cst Grogorins (n),
lcclio lilillo iiililiir liiiiil:iiiieiil(), iiec iili:i ci
Pcuiii a vulva ipsa projcctiis, et ex ina- Oii:c
< alqiie :id
Miliesl iiolio. Qois eiiiiii creiliil Gregoriuiii p:ilreiii
terna pollii iialiinic ipsi donatiis. > Klciiiin Noiiiii,
siniiilic.iri! volnissc, iioiiiliiiii lol aniiiis vixissc Grc-
cnpicns iiiasciilnn pridcin, ciiiii caiii crcliiis picci-
\> jjoriiiiii liliiiiii,(in()l ipse vixiiril? Nain sic ipse iiilcr-
liiis a Dco iiiipctrassct, nt oliin Aiiiia S:iiiiiii lcni,
niater, filiuui sili doiio Dci lirct;Uur l':iiiclirocliiiis {e) :

voli conipos facta pia
AUas fterucla lain loiiija nondum cst libi,
iino acccpcrat, Aiiiiaiii aîiiiilala,
.
coiiccssiini illi a
»'
Quot, ele.
roiisccravit ". Ouo aiiiio id contigcril pr:ivis csl
Scd corredionis siix i liceiili:!»!, > sic ciiiin ipMS
d.lli iillas, el ccrl:iiit iiiter se scriptores. Qu:iiiivis
îppdhii, :igiiovil posica ; conressiis csl eliaiii vir
iioslriiiii iiuii sit laiilas lites coniponerc, qiiid t.iinen
fiil-
caiiilidtis c;iiii iiiilliiis iiiniinscripli ;iiicloril;ilc
sentiiiniis dissiinularc lcx opcris iioii siiiit : scd
firi, ac (lciiiniii piilliciliis liaiic si- lilienlcr diiiiissii-
priiis divers:iriiiii opiiiioiiuiii cxpciideiida Miiit iiio-
riini, cuiii vel aliaiii iiiagis liindal.iiii ccrtaiiKiiie in-
iiiciila. l)(icli>siiiius ac piissiiiins Tilleiiioiirnis, ciiiii
islins
veiicrit (iiiispiam, vel cxplieainhc pliraseos
aliis plurilius, Grcnoriuni iicc citius iicc serius aii-
ratioiieni aptioreiii. Ali:iiii ipse Papebroiliiiis lcclio-
110 ter ccntesiino viccsiino iioiio natuin csse sUiliiit
iieiii iiivcnii (/), scii poliiis fiiixit; ciijiis iion iiuijor
c\ plnribiis Crcgorii ipsiiis vcrbis, quo certe iioii
(111,1111 prioris aiiclorilas esse polcst, ciini iiiillius
est alius ;ctalis siuctcslis loctipletior. rîlniaria iiii-
codicis aiiclorit:ite fiiltialnr ct (iii:c siio, si
ipsa ;
priiiiis vidciiuir li:cc Gre;;orii palris verlia liliiiiii ad

adniiltcretiir, pliis nocerel, (iii;iin l.iverel falirica-
suscipienduui iiiuiiiis iiastoritioin iiiip. Uciiiis (/) :
sic lcijeiidoiii sn^;;ciil

0\i-o> TOiouTov £x,!jiSiii-:pT,xa; ,3;ov,
C lori : ii;iliir :
"(l-o;o;V/.0: o\; i(5)V cij.o\ yoîvo?.

'OjojSiTiXOi Ouswiv £[io\xP^w.;.
Uis qiiiinliim eiindo liibilur leiniiiix milii.
Soniliim (()( nniios rila percnrril lua, Siliiis esl, iit ait iioslcr l'riidciiliiis .M.iran in Yila
Quot nii i/i sacris jum suiil peracli viclimis. Tilleo oiitio fa eri, lc-
suncli hasilii ip. 58), < ciiiii
Ilis diudius versifiilis luanilcsliim csl Grcgoriiim de contiiienlia ciiiscoporiim

niMii ccclesiaslic:iin
Nazianzeiiiiiu iiatuin csse, ciiiii jaiii Deo cjiis paler
iioiidiiiii iii (Miiiiil)iis oniniiio Kcciesiis vigiiisse,
viclinias olTcrrcl; sive victiinas cas iiitcllexeris

i|u:iiii apcrlissiiiiiiin loeuiii ejiisiiiodi conjcclnris at-
qiias qiiililiei Clirisliaiius e\ corde piiro offi rl, sive dciiioiibtrari possct lej;ciii
tciiiarc. 1 Ucclc, si priiis
qiias suliiis cst saccrdolis aut epi;.copi, ut niiiiisiri, C.ipp;idocia iion viguisse, (piod (iiiideiii
illain iii
oflcrre. Ciiiii auleui Grcgoriiis iioii antc aiinuin 32S pioliare iioii latile fiierit.
crealus sit sacerdos et episcopus, necesse esl iit
Lst aliiis Gregorii tcMos, qiii ad confiruiand.mi
Grcgoriiis filiiis cx palre cpiscopo sil procrcatns, si .senleiili:iiii Tdleiiionlii de aiiiio qiio vir sauclus iia-
victiiiias qiias oliliilit, priiisqiiani iiasccrctur liliiis, lus est, iiiiii niiiiiis idoneiis vidcliir : ait iiaiiii|ii':
eas essc crcdidoris, qii:ib siili saccidoli oflcrre coiii- (ircgoriiis, ciiui Allieiiis iii patiiaiii rcdilniii piiralial
peiil, adeoqiie iion aiile aiiiuiiii diS aut 520, quo ^ :iiino55S, se loiigum tenipns stiidio cloiiucnlia^ ini-
creatus csl episcopus. pndisse, ac sc j:iiii circiier lri"iiita aniios nauiiii.
Xl-Xlll. Bollnndi senlenlia de nnno, qno nalus esl U.cc siiiit cjiis vcrli:i :
(iregorins. Quoi annis Creiiorius Ailicnis etoquenlia: Ka\ Yip ~oajc :i-c,'.T.-:o zol: ao"o;c /povos.
operum dedil. liejellilur opin o Bollandi. 'llOT, TptaxoiTov [jLoi ir/t'j>j'j toj':' t^v Eto; (g).
Ueclamaiit Bollaiidist.-B (c), intcrpreies acciisant, Veriiin cx adverso occnrriinl Bollainlista; (A), aiqiic
vcrlia Gr;cra ab ipsis iiiale reddiia L.iliue qiicriin- iii eo dispulanl. « Gratis, inqiiiunt, pra.'suiiiiliir si-
liir, cl alisurdissimiini i;sse clanianl, si Crcginiiis ffiiari aniius a-talis, ulii aiiiius sliidii, acquireiiil;e
âziaii/.ciiiis ilic:itiir piilre saccrdolc vel cpiscopo cloiiuciili;c Atlieiiis iiiipcnsi, inulio congrucnliii>
cditus. Id qiiidem iiiiriiin et prursus iiisolituiii. iiec poleat iiilclligi Alias ciiiin quoiiiodo iciiipo» aii-
"lUcg. I, l(,:28.
(«) Or. 2, n. 77. fc)Tnm. II Maii, p. 815.

{!') Canii. Oeriln snn. V. 512, (I) Toiii. Ml M.iii. p. 6;.7.
If) y Maii, p. ")7(l, 5;l. ((() (;:iriii. I>e riln mn, \. 2j8.
((/)!• Mai:, p. 5;i. ('//) <J Maii, p. j7l.
,
^^^
VITA S. f.UECORII.
<f;-
p.îrlienh lanqnan. cx
„>„••,,„> nclo vel Jecnn, („or cin, i,lu,es Un.c nn- A .l"oJ eliani signant ad.lila «
Sie, inqninnl (0. nec qnod .

ex „n-
solun, erol l,icen;uin.), lonsnm imbcrbil.ns. .
n.er.re posses, si
dical Gregorius faclos v.ros de-
eam cxerciialionen,, cni plurimi lol.m berbibns, ( ). .
divisset ad
ad
bel respee.n ad .-.a.em acc.p,, sed rererr,
cnm
dicabanl vi.am, nequc vel exlrema a^.ate ora.o.i.c
ani.uum; qni Innc pri.nnn, v,r, h.cr •^"•'S' ^«l"
anis perfeclionem se asseculos credebanl? . Ergo ^
. . . 1- A.i •
rr.linriri
robor.,ri cum
rn,n scpo 10 a i,s p acendi sludin, quoil
scnos ,io
ne de.em vcl octo anni eloqueutia^ stn.l.o Albcn.s , .
„:,,,„,p,„
vcrani so b.la.iiq.ie v., tutcni,
. . 1
.mpei.LCioinm
i,.inr.rr.iriniiini est
esi, a.l
.i.i <i.> i
.mpeuM, *iio
iinoe.isi viro u, qn
ano, M jam anlea per pb,r.
Cbrist
v.n.,;, F s
j 1
„„,p pu
qu.B \,ioi.ini nerfectorum,
es. virorum ni-^ conaium suum .11-
aniios luni
anuos, luin i>jz. anz a paicnlibns,
Naz ...,/. i
tn.n C;<'sare,ic,
.'
(.
.
,p,„i,Mnul p.o .cio a
D.of.^cto B.i lan.l.st.s incons.de-
omni
.
,,, len.lc nnl. II't;c
ll.iec
aliisqne iu locis a doctissimis mag.str.s in lit- ,. .,•
late d.ct.i i..s sii u.ceiL ., ...

terariimet 6cicnli;irn,ngenerefncrat .nst.lnlus, sa-
, , j
cnm ainnl, tunc

,. lhc
. ,. ,
^^ Gre"orio faccre
pi ».r.„o.,o conitarunt, i
lissnpcr.ine eranl, nt ip^î .licere li.icrct se

.
longum
,
., .
Cn.n aniium .Tlatis „„i„n„.,„p.

quinqn.ige-
' '
.niuinm, sc. bcel
,„> .„ i" .""'".
. ., , »
b , . .
leniDus m
lempus eo curnci,
n co i tv,v,sse .' An vero necesse „, .
, .,;,.;ii
,„,.,,:.„ simnm qnintum altigisseul, eoium animos « vi.ili-
esl. ul v.tam qnis lola.n d,cav,.r.t stu.bo e oqne.,t,,«, ^^ ^^^^^.^^
^,..^ p,,.
^^ _.^,^^^.^,.^
quo vere possit dicere se loug,.m tempns bu.c exer-
^
ceuui suiu.o ,o,„,;„nq„e vin.item cona-
.
cilali..niimi)eiidisse? Polnilergodicere G.egor..is. ,
,,. r „;,i;i „i fr,.
,
r lum inenu.sst.
tnn, ntend sse. Eijregia vcro bms ii;.s.lii et l.re-
»
qnod dixisse manifeslum
„
esl. luio
I
miror Gre- »
f\
„
'
cuni
... ver.alum
r-
Gregonum. eor
8"'" I
'
Imo
""" maxin.a conluinel.a. T.niorumue v.m
i.ii,ior.ini,ii, viro-
gorinm tol annos Allienis ;
•
. .
viiuhli
viiibtcr
'^
., ruui aiiimus. non n.s. exacl.s lv annis, «
r. .
. '"'"
inqn.im, auem maiL,
qu.m mater a Deo prenhiis luipelraral,, °'
inni,'im vinulem „„„,,
,.
y • •
^
,
joIidaiu.,ue
.
cona-
, , ^ .,
,
jj, ^^,.3,,,
pollicita se ei dicaluram, si voiis annuerei; qncm ^' ^' ^ v ...... quid
iolcndere? Considereiil Bolla.idist.e
lum «
a vnlva ipsa a.I D.Mi.n projeceral ;

q.ii se a malre
scripseriul,
f)eo dicaiu.n norai ; cni , cum jam pneriii;e iclaiem
transissel, divinae Scripiur.ie excmpla insiillaiat, XV Objectn Dollandi.
quibns significarat parentutn vola, Abrali;e bislo- Papcnrocbins 1° Qui fieri pos-
Plurima objicit :
riarn ellsaac, Annre et Samnelis; qi.em, cn.n cum G,cgorius, q.ii vix quailrageiiario nuijor eral
sil ul
Deo pnerulun, oblulil. sic aff.ila erat (n) :
calcnlum. cnin paulo posl
secundum Tillen,onlii
tfale, eqn le viviim Chrhln, clinrissime, mviins niort.'.» carmen
f.alris Csesarii et Gorgnni;c sororis
Offeio,'qiio miilris roliim proiiiissnriue fumes ; _ ja.n caput ca-
qiurque nplimns sis de rcbus snis scripsil, queralnr (i() «
Qiia' le conce li precibiis . itl
n.cmbra ad l.islis vit;e

F.lritnexiuiius, pnqrniuibiise.rpelo volis. ris albescere, ,ng..s;'.que
Iloc genilricisernl volum : ciii prniiuus ipse occasnmpronafcrri?» 2° Quomodo Nonna quiiiqna-
Cedeiidum, iii lencrn quainvis ivlale, pulnvi. Eam c..im G.cgorins, non
C genaiia filinm peperil?
Eequis, ba!C scrio perpen.lens, in aiiimnm in.luxe- conjugem, . vciuui ct.aui iii.6-
soluu. 6ii.<5?vJTov, «
ril Grego.ium, q..i pietate.n a pare.it.bus cum lacle

coaManeam . fuisse asscril, i'crr,v TOAiii te
•Xpovov, «
hanseiat, ad annuin nsque ;el,.tis i,v acqniicnd;i;

.noribns ct canilie ;eqn,ilein, » 5° Quo-
xai f,0;'i, «
eloqueiiti;B operani .ledisse nec ipsi, posl impcnsns in oralioiie,

:
mo.bi i.l tacilnin i..;cter..iisissel blius
huic studio Albenis octo vel decein annus diecre
qua pare.iluiu l..udcs prosequilur, .nuUa lou-enii-
licuisse se longu.n lenipus inipciidisse? nntiora cxpen.l.^ns? Si.is quidein noii carci dillicnl--
XIV. Imberbis Gregorius rediit Alhenis. opinio sed qua; tamen solvi
talibns Tillc.nontii ,
Adeo aulem ;iniium lv iion altigerat. cuin Atbe- Age eigo, l» miriim esse non debcl sc-
possint.
nis re.liit Gregoriiis, nt se lunc ct Basilinm « ex incouiiuoda circuuivcnisse Grcgonum
nectulis
Imberbilius viros faelos f.iisse dical. 'ils S' oOv senectus apiicUatnr,
>
priusquam ad eam aetalem, qu;r.
-m yctpi- annis. quam
pcrvenissel. Id cnim non lam
liiavrixa[Ji£v, (Atxpi xocr[X(;) y.j.X lii JxtivT) illins
oaov tov twv raflov 0^0(1110- laboribus,

inbrniiu.tibns, studioinm ac poenitentia:
aa;i.cVOi , >.a.\ 7;oa).i~jv
oaiOa; f i.° "'^''^- T' e'-'/.'>P'-v eEaT.oixu^,

o'Jo' corpus, et senectntis
( o'j
qiiibus jam fraclnm ii>siuserat
LT.iov.î-iy.Cx;), ci/ijxa ii-cviijLsOa rjiAcov aux(Tjv, /.o.X
iiicommoda supervcucrant, tribucndum.
Quod a.i-
te).oiJ[J:Ev £l? avSpa; 2^ ocysveiojv, dvopixio-spov zt\ D tem aiunt, Gregorium silentio non fuisse pr;cler-
91X030? ia -.ipoiSatvovTE;. An vero imbcrbem se esse

iiiissuruin, ex malre tam provect:c aUatis esset
si
diceie potest vir lv aniios natns? « Ut igilnr, in-

ut idconccdamus, certe sileniio
non prxter-
iiaius;
domuin reversi snuius, cnni qua parenles lau.lavii,
q.iil Ccgorius ((>), niisit, si miuns iu oratione,
scrviissomus, q.ian- Ibi euim iiarrans,
alii|uaiilulum niuii.l.» ac sceii:i!
saltem in canuine De ViUi sua.
obscqncre- obmlerit
Inin sciliccl satis erat, uL pl.irimorn.n quomodo sua cum mater stalim ab ntcro
innr .upi.iilati (ne.i.ie eiiim ipsimel a.l tlie;itrum
Deo; ac deiiule itc.-nm olTerens. cuin jam raliouis
proi.endebain.is continiio facli consecratis sacrorum libroruni

pl oslei.lalione,n ), esset particcps,
s.iu.us .juris noslri, et cx iinl.crbil.ns f.ic.i viri ad
tactu ipsius manibus, qnibus vcrbiscum allocnla
pliilos.qil.auiluin ii.)S conlnliinus gcncosius. > Ouid fuerit, sic proscquilur (c) :
Dollanilist;E? Solerles sibi videnlur. verba aiiquis diiiiHlus datum bonnm.

ail Ikcc Jam carum iiium [ojitimui.
Giegoiii in melapboriciim sensu.n detoiqi.e.ites
(n) Cann. De rcbm suis, v. 44j. etscqq. (rf) V.-507 ct508

(ci Carui. Ue rebus siiis, v, i42 el scq.
(()) Or. 4'>. n. '2.'i.
(c; 9 .«ai., p. 571.
;;
l.V VITA S. CRF.COnil. i:,«
fiojiinvilein ul tacra ticlima ficrel, ad aram ail- A iinlliiin fiiissc, quamcniKpio uligionciii prontcrclnr,
[ilu.til, cjiis sormonibus, ad (pios «(iiiciirMi niagiio acoc-
(|(ii
Sarce larilipnrte prolem Gro-

doliaiil, iioii dcloctarcliir. Qiiid si addiiliTiiiius
Nutic eiju le vivum Uco iiiii/iu<, ti( promisi ,
goriuin, posiqiiaiii rclicla (ioiisianliiidp-jli iii olia

0//tio.
Siiam iiaiii(|tie iii.ilrctn rniiftTcns Gri'giiriits riiitt nila rccessit, Inngitni De Vilatua carmeii, hiijiisipie
t;ii'ili|i ira .Sai.t, r.iin (|itn(|iic, iil ipsiiis vcrljis iilur, cariiiinis vcliiti qiiamdam appciidiccm (sic ciiiin iio-
tii-ry/.o-j, bis appollare licct coiidiliiiii iii cpiscopos ('oriiiii lcm-

I.Trdiparatii fiiissc salis litilical.
Wl. Iii ienlentia Tillemunlii ijravissimii eil dijfi- poriiiii),carmeii acri ac vchciiiemi slylo, iinoiiiiinoii-
cullas. sam aliorum carniiiiiim , qiix- i Carmina cygti.x-a i
Voriitit aii.i lOttgo gravior csl iii opinioitc Tillc- vocaiit, copiain cdinlidissc ? nciiidc, iit CTlcra miiit-
nionlii (liniciillas , i|it.T; tnnxitno scntpiilittn ntnvct tam, Crcgoriiis, qiii aniio 502 ad sacerdolalcm di-
Papclirorliio, nec iitiiiicritn , aliino ctiatn itoliis gnilalciii cvocliis csl uiia ciiiii liasilio, aiinos scxa-
ipsis. Viv eniin adiliici piissiitniis, iit palro episcopo, giiila tres liabitissel ex Siiida' calciilo, \iilelicct iia-
qui qiiiiiqtiagcnario major urat ciim cpiscopalc ntn- tii.s aiiiio 299. Qucriiur taitien maiuriits se factiiin
iiiis snsccpit, nalitiu essc cr.;(l.itnus Crcgoriiiin. s.iociddtetii, in orationc sccttnda. < Nc exlreiiia
Nlliil lalc apiul oiiiiies litijiis ficciili scriplorcs, qiii B qiiidctn seiiecliis, itiquit (fc), liiiic rci pra-srititia,
(lc Crcgorio vcrlia fcccro , rcpcrilnr. Niliil apitil Idngiuii teiii|ius cciisori dcbot. i Qiiibiis vorbis iiia-
llieroiiyinnni, qiti Itiijits docloris consiieiudiitc usiis iiiroslc satis iiidicat sc iitniorcin liiissc qtiaiii opor-
est, qito etiam magistro se Scripluras sncras di- tuisset; poslcaquc Iia^c , ad connritiandum qiiod
dici.^sc gloriaiur. Si patre episcnpo natus esset di«eral, afTerl verba Saloinnnis : i V.t tlbi civiiae,
Crogorius, qiioinodo llicroiiymits, qiii id profeC.o ctijiis rcx jntiior csl ". » Vir ccrtc scxagenario nia-
iioii igitora'..scl, liis vcrliis 1'aniiitacliio scripsissel : jor quori iion potost, nccdctiol. se cillus saccrdotale
« Episcopi, presliyieri, diaconi, aiit virgiiics cligiiit- imiiius sttsccpissc.
lur, ant viditi, aiii ccrlc posl sacerddtiunt iit xicrnuin Qiiod spcclal Bollandislas, iii stia Clironologia.
pttdici? I Qitoniodo idoin sanctiis doclor Jdviniainiin Vi/ic S. Creijorii exitensn et innovula, Snida; opi -
sic alKii|iii aiisns fnisset (n) : « Corie coiifit(?ris ttoit nioiicm aniploctuiiUir ;
qiiaiii iil Incanliir, oiiinibiis
posse csse cpiscopuiii, qiii in cpiscopalii filio:) fa- nervis conteiiditnl in vertoiidis explicandiNipie qiii-
cial ; alioqniii, si dcprcliciisits fitcril, iion qitasi vir busdam Grcgorii lcsliiiioniis, qiKC ipsis incoiitiiio-
lcnehiiur, sed qitasi adiilier damnabilur? • Nec vero danl; nec laiiten folicitcr, si qnidem vela dare re-
llicroiiyiniiiit ile consueludinc taiiltiiii Occidonlalis Irorsnm. iiovasiiue siihinde iiilerprol.uioiios alTorre
Ecclcsi;c loqni rcspoiiJere lieel, si qiiidcin contra cngnntur, qtiai vcl ipsis iioii aditioditm placetit.
Vigibtitiuin dispulans : < Qiiid faciuiit, in.]iiil, Quapropler sibi noii constaiit, nisl iii co, qiiod
Oiieiilis Ecclesi.c, quid /Egypli, cl scdis aposlolitx, Grcgorium patre episcnpo iiaiiiin coiisianter nc-
qtix aul virgincs clericos accipiiitit, aut cotitincn- genl. Candlde falcliir Papcbrorbius ( ciijns aniini
lcs; aiit si iixores lialiitcritnt, iiiariti csse desic- candoris alia landc digna liabcinns lesrniionia ),
ruiil? I Iiiniiiiicros coiicilinruiii canoiies, vcieriim- cuin criidilinribiis (iiiiliiisdain ainicis nniiiiull.i
que Patruitt tcstintonia f.is liic cssei subjicere, corniii, iina! proposnit iniiovaniku clironologiip fitn-
(piibus saccrdolcs qiiario s;tculo ab nxoribus absli- damciila, coininunlcassel; se noii omncs SEqiie as-
Miiisse nianifestuin cst, qiiiipie tioii siiiiiiil crcdcre senlienles liabuisse. i Eraiil, inqiiil (c), quibiis vi-
Giegdriiiin palre cpisiopo iialiiin csse. E ntcdio si (lebalur siiporsliliosa sollicitiido cavemli, ne cx pa-
abcssol is, qiii cst in Tillcinonlii opinionc, scriipii- tre jaiii cpiscnpo iialus cre.lcrclur Nazianzonns
lus, lianc per obslaiilcs diiliciillaics sequerciiinr, initiiebantiiiie iie ex iioslra! ac paitlo snporioris
qiisc ipiidoni icviorcs siiiii (piaiii ipio: in alioiniii a:lalis f,ra;jndicio proccdcret illa, Increlicis niiptti-
Opiiiionibiis occurrnnl. rionliliiis risniii iiiolnra, i clc. Doiiium posuiiiaui

XVII. C'o»/rnriii' oiiinionis iiiconimoda, _ diii (lispnlavil, iiiddo liitc, iiiodo illiic iiicrMaiis, ipî
Siiidas .scribil Crcgôrium noiiagenariu majnrcm alloriianii lcre potior videlnr liaronli soiileiilla
obilsse, adeoi]ue natuin aniio 29'J ; cx qito seqiie- 1 Inlcrim, lii(|uit (d), qiii niliil nintaUiiii volct, eo,
rcliir Crcgoriiim octdgciiariiini fnisse, ciiiii (ônslan- qiiod 'E-:f,i'.i'. ipsi iion vidcanlitr pro i aiini cnr-
liiiopollm ad dcleiidoiidam calholicam lidctti profe- riciilo » posse por iiictaplidrain accipi, sciinatiir
ciu> est. Sed quis cicdal virutn uclugonarium illic oa < Baroiili seiiloiiliam. >
pritslitissc, quce pracstilil ; parcs(|ue laiiiislaborilins XVIII. liiironii senienlia,

stibeuiidis hac oitate vircs habnisso, tanla vi diccndi Ea aiuem esi Aniiarnim pareiitis senteniia; per
valiiissc el efficaci.i, ut audilores omiics, iion niodo bypcrboleii locuiiim lnisse Giegorinm patrcm. ciiin
catliolica; lidei addiclos sed ipsos cliam li:creiitos bis vcrbis, i noiuliim lol aiuios, clr., » siiadcre
,
sibi devlncirct? Ex ipso eniiu Gregorio discinius, filio coiiarelur, ul pasloriliain curam snsciperel
Eccli., X, 3.
(n) Lib. I adv, Jovin, (r.) App. ail t \ II Miii, p. 8U.

[i) N. 72. (dj IliiiI., Hio, cul. I.
:
i:;n VITA S. GREGOmi. lliO
i|iioin(uIo sonpe non ntnllum grnn(iiores naln l;in- A ^'(ivflinn laninm emenxus viiam.
es
lillo se jiiiiioiiluis ilirunl, sc i<l dc qiio ;igitiir sci- Qiuinliim pr;i'li'riil »ii/ii siiciilicwrum lemr-us.
visse priii5i|Main nascerenliir alii. Hac ralione scni- Non ail Grcgoriiis facta a se, sive lit saeerilole,
I
iiliini iis cx aiiiino evcllil, qni nt credanl Grp';(i- sive iil episcopo, sacrificia; sed liliiim sniiiii lan-
fiiiin piilre episcopo iialnin esse adiluci non pos- t:iin nondiiin vitain essc eiiiensnm, qiianliiin silii
snnl. Ccnstu («) iiaiiupie eiiiii eliaiii c pntre iioii- ipsi sacriliciiiriiin teiiipiis « pr;rleriisset. > Onii'
tliiiii Ctirisli;ino iialiiin. < Veiiiiii liaroiiiiis sciupii- porro vctat qiioiniiiiis dicaiiius sacrificia ea essc
liiiii siiiuil siia interpretalione ilonat et :iiiferl. Illis sacra niysteria, qiiibiis post snsccpliiin l):iptisina
qiiiilem aiiferl, qiii ceiisent Grcgnriiiin p:iire epi- iiuerfiieral, qnoriini particeps fiieral , iiiio qii.TB
scopoualnin iioncssc; donat aiilein ;iliis, al(|iie ini- etiam, si niiiius ut sacenlos, sallem ul Cliristiaiiiis
priinis Tillcinomio, qiii Grcgiiriiiin alisqiie iiieinlacio siio ir.oilo pcr aliqiiol :iiiiios oliliilcral, qiieinailiiio-
sic loi|iii iioii pntiiisse , et lali liyperbole graviler dnni fidcle^ dlTcrre .solent, jnxla ln-c Miss:e cannnis
oHciidi vcrit;iteiii an'iriiial. veiiia : Memenlo eliam, Domiiie... el omnium cir-
<=""''"<»'<'""' </'""'"" Hbi rides cognila esl et nola

XIX. Qiurlibel opimo
snis labornl (liffinillalitun.
flliiiiirihiis quiv slniitii (•requriuin inilre
iirgeliir Oevolio, pro quibus libi offerimus, vel qui libi offe-
cliriiliuno, sed nundum eyiscopo niilum. hoc sacrificium laiidis? ele. Ev ergo sus-
U riuil qiio
Niilla ex liis oniniliiis est opinioiiilms, quK non ccperat baplisiii;i Grcgoriiis, sacris niysteriis iii-
iiiiiliis gr;iviliiisquft diiricnliaiibus laborel. llla porro, lcrfii(;ral, lioruin pariiccps fiicrat, exinde i sacrifi-
iioliis oiiinia nieditaiilibiis incoiiiiiioda , niinoribus cioriiin i tcinpiis ipsi fluere coeperal, ut ipsi diccre
iirseri visa esl, qua; Gregorinin patre iioiidiiiii
lieueril riliiim allo(|ueiido : < Nondiim taiilain eincii-
episcopo, sed jam Cliristi:ino natuni aiino 5-25 ant siis cs \ ilaii), qiiaiiliiin pra'teriil inilii sacrilicioriiin
inennte 3-20 cx leiiipus. > Quoil qiiideni loiige vcrissiiiuini eral.

slaliiit ipsiiis Gregorii verbis. i An-
nus inilii, > iinfnit (b) i j.ini pene tricesinius erai, >
Qiiii), Tlieologus ipse, cannine Dc Vila sua (d), sic
fum Allicnis, anno 55 vel 330, discedere cogiia- Deiim alTatur : « Precor, si qiiaiido te p:iterel vane-
bat. Nasci ergo dcbiiit aiino 5-23 raiida niater aiil victiinis puris et saiicii^ iiiiiiierali
excniile, aut
ineunle 5'2C, ul irigesinius aiinus esset ^""'' ' vicliniarum iioiiiiiie pia opcia ex cliarilatis
illi is qiio
Alhenas reliqiiit. Ejus patcr nondum »^>i^'l inemorat
scntial B.iroiiius, colligimus ex cariiiine qiiinlo "'"''' 'i^'""" "Ijslal, quoniinus eodem sensu Grego-
iibi
ait Giegoriiis se natiiin slaliin a Noniia Deo obla- '''"* P'i'e'' «^'cras victimas iiilellexerit; idqiie so-
liim : deimle addit, « et a parenlibus snscepil do-
^ '""^ versibiis illis declaravcril; vidclicct iioii tot
nuin : > y.ai b/. -,oy.:w'/ \ir.ietxzo cCopoy. Igitur ipse

^'''* '"""* decurrisse filiiim, quoJ ipse iii oirereiidis
quoqiie Gregorius pater filium vero Dco obluleral, '^'ô Cbrislianis opcribus impeiiderat?
proiiiilcque eiim tnnc colebal. Carniinc eliaiii XXI. Cregorii ierbi.<i'mendacii noia non riebet inuri.
alio (c), postqnam narravit qiioii.odo vix natus Deo Pneterea, cum Daronio licel dicere, per liyperbo-
dicatus lueril el oblalus, iiislar viluli vel agni; ,e„ sjc joculum fuisse Grcgorium ; quod ill.csa ve-
« non cnim dicere audeo, ut noviis qiiidani Sanuiel, rilate poliiit poeia. Cerie Gregorius paier bis verbis
nisi ad eoruu) qiii deileriint desidcriiini respiciaiii. >
iiec fcfcllit filiiim, iicc failcre iiileinlil, aiit potiiil,
XX. .Mia verborum Gregorii pairis interprelalio ex nec aliud denium significare voliiil qiiain qiiod lilio
Memor. Trev. .ipr. arl. l, ;). 711. nc, nolissininiii erat. Miriim profetto cst bisGregoiii
Jain vero roges qiia ratione Gregorii verbis iiiend.icii iiotaiii iiiiiri ab iis, ipii f:ilciilur
si lexliim
iiilerprelcmiir, ex quo alii eum patre episcojio na-
ciiiii I!(ill:indislis Gregorio liciiissc diccre absqiie
lum lueiidacio, iiiatreiii suain co;rtaiieaiii fiiisso palri, iaov

cuUiguiit, accipe. Ycrba ipsa liuc revocunda et
TOXiij t£ xat fjOeai, quanivisannis decematijue etiaiii
oculis subjicieiiiln.
D aniplius eam jiiniorem fiiisse concedanl.
0'J-CO TOJOCtC'; '£-/(i£[X£T[>T,X7.? P-iv,
"Ojo; Tiapf/.OE OojkjJv qj.o^t yp/tvrjc. XXII. lâlre nondum episcopo nalus esl Cregorius.
Piondum lot annos vita percurril liia, Ilis omiiibiis expensis , arbilrniiinr Gregoriiim
Quol mi in sacris jam sunl perucli ric/imis. palre iioi:(liiiii cpiscopo naluiii, ct Gregoriiiin patreiii
Greijorii verba sic rcddiiiil qni ciiiii patre episcopo per bypcrbidcn lociiliimfiiisse, iicc cjiis vcrbls iiila-
nalum esse contemiuiit : veruiii liiadduiit iii siia iii- lciius vcrilateiii atleiilari. An vero Gregorins Gor-
lcrprcialione, qiiud iii Grsco lexlii iion apparet. giiiiia sorore junior, seniorve fiierii, diiliitant iioii-
neiiipe « pcracti. > Porro lextui iiiliil addatiir nec niilli. neefacileesl definire, iit Papebrocliio placci.
(lclraliauir, sed ad vcrbiim reddatiir. Sic opliinu « Potiiit ccrte, iinpiil, priiiio p:irtii iiaia fcmiiia, iii
rcildidil auctor cpistobp, iii coniiiienlariis Ticvol- inalrc acnii^se desi lcriinii prolis in:isciil:e. > .Sed le-
(iaiiis, ex qua Ii.xcliausiuius : vissiuiam, iino iiiill:iiii liaiie essc dlllicull;ileiu quis
(n) M.iii, p. 57,"), col. 1, n. 9. ((/) V..ilO. -ilO.

(b) Carni. I)c anim. sua' ciilum., v. It»'J, (f)C;iin;. De div. viur generib., v. iO.
(f Carni. De lila sn«, v. 88.
)
im MT\ S. CRIT.Onil. ti;l
iiuM iiilL>lli}<.a(? Aii vrru iii Aiiiin. (|ii.'iiii ciiiii iikiuc A iiTlis (Oîlalioiiiliii'> riiriiiaiii ai;cl|iil. Mi!> Grr(;orii
sua ciiiilcrrc .siilcl (sreôiiiis, cl illic i|irhli'iii iiulis- \ciliis iii;iiiiii-sliiiii csi, l<i tuiiligis.-.c i iiiii ailliiic lii
siiiMiiii, I |iriiiio parlu iiala rciiiiiia acuil ilcsi lcriiiiii tliiiiiopalcriia, iioii aiilcni ciiiii j.nii Alliciiis versa-
pr;ilis iiiasciil.f? » 1:1 crgo slcl coin|iaralio Noiiiia! rcliir, iil Uiiliiiiis pi'r|ii;iaiii siripsit.
(iiiii Aiiiia, rccliiisGorKiiiiiaiujuMioicin Iralrc Gic- xW. Viium iiocluniiitiKiiio ctiuiitilis iiiiivic iicceii-
gorio liiissc iiircrrclur; i|iiuti plurcs Sclioliaslx (<i) tliiiii.
('niiliruiaiil. Mrgiiii-s duasvitlcrc silii \i>li'lialur propius slaii-
XMIl. i.rciioriiis iiasciliir. frimn eiliictiliu in liomo '«»• tauiliilisi|iie vcslilius tMiUucciiles, ainlias luniio-
paicriiti. sas, i'jusiicnii|ue xlatis, i|uiliiis (iriiainciilu cr.il iii-
ll.ii|iio iiatiis viilclnr Girgorius (sive sciiWir, si\c oriiala luruia. tjiiuirciili Grct;orio i|ii;ciiaiii cssciit,
juiiior Giirgoiiia fiicril) aiiiw) oili vcl TrM, palic cl iimli; vciiissciil, •illcra sc caslilaii;iii Cssc ilixit,
iiiiiuliiiii cp'scopo, scil Clirisliaiiii, iil jaui (lixiiiiiis. allrra liiiipcianliaiii : t'iiiii<|iii' ipsiiiii liiirlalx Cssciil,
.\li ipsis iiMiiiiabiilis pic a piis parfiililiiis cdiicatiis iit iiniitilius iiiciilciii cl l.ir''iii r.icibiis jun^cret, quo
cst, i|ui rc(;ciiil.c ipsiiis |iiicrilia' ((iraui ipsi suscc- ciiiii iiiiro riiliôrc splciiilctiicin iii cculiiin fcrreiit,
pcrc. Guiii caiii alalciii, (pi.iiii ilicuiit ratioiiis c.xpci- piuliiiiis iii iiiMiiiii cvolariiiii. Ciiiii i)jitiir viso iio-
liiii, pcrtraiisisscl, ciiiii iiialcr, i|uciii jaiii slatiiii 1) cliirno iiiccnsiis cssct Giegonus, aiiior caslitatis,
ali urtu Dco ubailcral, alipic cliaiii priusi|iiain iia- ciijiis fiilgor iiitiiiiis aiiiiui reccssibus cuiitiiieri iioii
sccretiir dicuvcral, ilcnini obtiilil cl ilicavil; sacris putcral, in co splciidiiil.

Illtcris piicri iiiaiiiis lusira\il, liliros diviiios tciicris XXVI. Pioriim iiiurum consueiudiiicm exjielil.
iiiaiiibus tractaiii.los cxliibfiMlu ; ipiilius cuiii volis l'i'iiiiiiiii igiliir coiigrcssiiiii pioriiiii viroruiii ap-
obsirinxissel signiiicavii, alipie liiirlala est ut iiia- pctivil, qiii iiiatriiiioiiii vincula rngcrarit, scqiie a
tris proiiiissa factis csplcrct. Ipse prutiiiiis aiiiiiiii, tcrvciiis lioiiiiiiibus scjiiiixcraiit, iit Cliristiiin rcgcin
ipi.iiiivis iii lcucra ;elale, rataipie oiunia liabiiil, ac aiiiini pcniiis scqiicrciilur (f). llus iinice aiiiaiis cl
pcilicere senipcr sliuliiil ^d). Optiiiiis iii domo p.i- loio cunle coiuplcclciis, spci ca^lislis tliiccs lia-
teriia, ubi pia;clara virliitiiiii cxciiipla pr.c ociilis biiit (g). Poslea grave iiiatriuioiiii jii);uiii cvciissit,
Iialicbat, pra;ceptis iiiiornialiis , gravitalis seiiiim '
priucbirain cuniiii, (pii pcrprtiia virgiiiitalc llore-
alitpiid pr;cfcrcbal, relaic siimil ct ralioiie crcscciii. rc.iit s(m iciii cii(ipt;iiis. Nou coiivivia, ct qii;cciiiiipic
Crcsceb.it ct lioiii cupidilas, (piciiiadiiiodiiiii c.\ iii'- juvciiibus cur;e cssc solciil, ipsi pbiccbant ; iion
bibus iiiibcs cuirc solciil. Librurum, i|ui lU; rclnis iiiuilis vcslis, iiuii pcliibiiis risiis, iiuii scopiili cl
diviiiis tracl;iiit, Icciioiie oblcciabaliir. Ciiiii viris uioiilcs, iioii cipii cl taiics venatici. Ei oiiiiiiu iiiis-
proliis frequens erat. Sic tciicni iiieiis upliuiis iui- sa lccil ; projcct;i(iiic uiiiiii viuc liujiis fclicitalc, aii-
biielialiir nioribiis, l'oriiiauii|ui; pielalis iiiducb;^!, slcro; lciiipci:iiili;e colliiin siiliiiiisil. l\,\ siiigulari
tloiicc tciiipus adcsset, qiiud ciiiii sacro ('uiile illo, (luciii liiiic baiisit aiiiuiu, c;isliiaiis aiiiore,
aliliiciuliiiu essc Clirislus iiotuiii f.icerct ;

qui siiigii- coiidila postn;o(luiii ab co fiiisse illa iiisigiiia poc-
lari bcuclicio scrviini suiiin afTccil, eiiiiMjue vcibis iiiat:i, quibiis Iaud>;s virgiiiilalis cl pru-ccpia .iil
iiiiiipclbire digiialus esl (•-). Castitali aWigavit, car- virgiiics coiitiiientur, recle cuin Papebrocbio col-
Bcni frenavil, n.igraiitcm s;ipiciiti-e diviiue aiiio- ligas.
rciil iiispira\it, ac vil;c iiioiiaslic.c, iJiova/o'j ^to- XXVII. Cregorii sliidia e.ilrn liiiicn proferuiilur.
xoto, qiia; viiae fiitura; pra'lii(liiiiii esl. I'osl(pi;!iii iiiira doiiiiiu) palcrii;iiii sic priniiiin
XXIV. /lr(/or si;ri'niii/«; pudiciliiv. iiisiiliila liiit Grcgnrii pucritii, sacrariiiiique littc-
hiviiiiis qiiidaiii iiicessil juvciiis aliiiinim anlnr laniiii sludiis ct ouiiii virliiliiiii gciiere iuruniiata,
scrvaiuUe pudicili;c, (piciu visuiu cu'lcsle ipsi iii i'vti'a bmcii pn'l;ila siiiil cjiis sliidi;i (//). Quaiiivis
soiiiiiis usteiisiiiii iiiagis iiiaiîsipie iiriuuvil. Il.cc cuiiii iiiliil uiiipiaiii aniiipiius saciis liltcris Iiabue-
siiiii, ul ego quiilem opiiior, niir.iciila, (|iicis Uciis, lil. cxlciiias tanicn iinesligare ct toiiiparart: iioii
t|ui sic pias iiiciitcs ad salulcm traliit, ejus tlcsidcrio D ""^' dctligiialiis, co iiiiiiiriiiii lOiisilio, ut vcris littc-
calcar addidil, ut ipse scribit Grcgiiriiis ((/), diibi- lis pcr nullias fcrrct tipciii ; iie siipcibe Jactilarciil
l;iiis aii ca legere dcbcat, ipiud aiiiiiii p:iiuiii gr;ili :u, (|iii iiiliii iiialcr iiiaiieiu cloipiciiliîiii iii giit-
i-^t, 311 pi;cdicare, qiiod f;istiiiii viilcliir saprre. ture ct siiavibiis voctiiii soiiis sitaiii iioriinl ; ncvc
Itciii lanicii ipse lolaiii aperit iii cariuine Deanima: sophisiualuni nexibus iniplicurclur. Ilaqiic, i Ciiiii
sutv calaniilalibus (c;, lioi lurmiiiiqiie visuiii ii;irr:il, alalc jaiii adolcvissct, iii(|iiit cjiis Vila; siriplur (i).
(liiii Dciis i,)si casliuris viUc amurciii iiiiiiii-ii, Ci's;ircaiii profccliis, illici|iie ciiiii pia;slaiilibiis
1 ciiiii ailluic piicr |iarvuliis csscl, nec t;iiiicii oiu- (piibiisikuii iiiagistris (oiisuctiidiiic babila, doctrina-
iiliio p:ir\iiliis, I scd ca x-laie qiia boiii ct iii;ili qiic liun cxigua tollccta, iii l>al;cstiiiaiu iiaviga-
iiiiagincs iii aiiimu iiisciibiiiitur, iiicnsipie iiuiiduiii vil. >
(/.') I':iias Crrt., iu cdil. nill 1. II, p. 701. v. 2.SI.

,
(f) II).,
(b) Cai 111.. ^crifo .11/0, v. U.') ct scq. ||3) lli., ». r.o.-).
(. ) Cariii. D' rebus, v. ihn. (/i) Caiiii. Oc viitt sua, V. 1 13 ei icq,

[d) Carui. i l)e viln jiin, v. 103 ei scq. \i) Vila Crrij., p. 4.
(c.' Carui. b, v. iCa.
IfiS VlT\ S. GREGCiRlI. ir.4
XXVIll. Cwsnrcam Cnppndocia; propciscitur. A rebiisqnibiisdam visendis ornalae suntjhanc coni.-a,
^nlins cerle anibigendi locns, uliani C;esareani ut arina vel iragnedias notae qna^lani alque insi-
|iclicril Gn-i;i)rins. Elenini Cirsareani, qux iii Cap- giiia, sic litterarum gloria nobilitat illustremque
jiadoiia sila esl, iion PaUesliiiain iilii aUcra cst rcddii. »
C»sarea, Innc navigavil. Viri lap.icii docli plnres XXX. Cccsarea CappadociK litteris (uit iinignis.
Casareain Palaslin* inlclliijMiil, iiiiiiriiiiis Billius, Niliil esl in liis verbis, ut observat nosier Pru-
baronius, auiue oliani ipse Tillcuioiuius ;

qnoinin donlius M iran («), qnod noii oplinie conveniat Cu!-
opinioiicm auclor Viicc Basilii (p. -40, il), novc sareai Cappadocuui. Aplc (piiilcm Grcgorius urbem,
edilioiii operum sancli docioris pracvia?, validissi- in qua loqiicbalur, cl voce et iiianu designaiis, di-
inis iiiomeiiiis inipugnat et rclellit. cebal: « llanc, inqiiam, ilbislrem civitalem, et
'^S.W.ln Cappndociu priinum alnicitiam cnm Uasilio noslraui ; » TauTTiv ok Jiyu Tr,v TOpitfavT) te xal
;'iui.r/( Creyonus. fjixsTipav. Mon |iulal Tillcmonlius liaiic Ca;sareani
ISarral Grcgorius Naziaiizciius (n) se ct Basiliuni, a siudiis litlcraniiii, ul a prKcipiio urbis oriiauienta,
« Ve iili tliiMiiii qiiciiidaiii lluininis, ex eodcm pa- buulari pouiisse. Sed , ut oinillaui Eiiseliiuiii ,
qui
Iria; foiile iii divcrsas regiones doclrinaj cupidilate Cappadociae pra;snles doclrina inler alios eniluisse
disscdos, ruisus, vclut cx composilo, Deo vidclieet B testaUir (f), ipse Basilius Gregorii lesiimonio suum
ita inipclleiilc, Albeiiis coivisse. » Uterqiie ergo iii adjiingil, ct lillcris iiilcr paliiai oruameiila dat pai-
Cappaducia coiijniiclus fucrat, quod pcrperam iie- uiani. Sic.ciiiiii loqiiilur (g) de co sialu iii qvem
gat l'apebrocbius (&j, (lui etiam asserit Gregorium divisione Cappadocia; redacta erat : i Speciaculum
ei Basilium primum Alhenis iniiiuo se novisse : ftBdi.ssimum facla est, qua» prius tum de liiteraiis
iiteique iiide iii vaiias regioiies profectus non aller viris... gloriabalur. » Simililer iii alia epistola (fc) ,
e Poiilo, allcr e Cappadocia. Id coiilirinaliir vcrbis liiieiarum sludia inler ea qua; civilaii iiouieii ct
Grcgorii iii cadcm oiatione (c), ubi Allieiias sibi faiiiam pepcreranl, pr.xcipuc coiuiiieiiiorat. An vero
« vere aureas, dicit, ac si cuiquaiii alii, bonoruin Grcgorius, pronuiitialo nomine Caisarea;, admoiiere
parentes. Nam ilbi; luibi boiiiiiicni, noii illiiui qiii- polerat audilores , Ca^saream , de qua loquebatiir,
dem anle igiioluiii, scd lauicn plcuiiis iioscendu»rt non eaiii esse in qiia orationem habebat, scd illu-
pra;biicruiit. > 'E/.sivcit -(i.p 11.01. tov avSpa toCtov strciii illani in Pala;sliiia Ca;£aream designari?
iyywpi^sav xelsilitzpo^j, o\jok ^tpiv (XYVocJjji.evov. Certe si de Ca;sarea Pala;stiua; locuUis fuissel Grc-
Idciii clTiciiur vel ex ipsis Gregorii verbis, quibus gorius, audiloriim aiiimos olleiidissei, iiedum beiie-
post Billiiiiii el Baroniiim Tilleiiionlius Cxsarcam volciUiaiii caplasscl, meriloque exposlulandi aiisam
iii Pal.csliiia iiidicari ai bilraliir. Ilac suiil Grcgurii ^ pi%cbiiisset Cappadocibus, qiii lillcrarum et cloiiueii-
verba in O\al\onc De Ilisilii liiiiilibus{il), babila Ca;- li;e laudem nec Ca'sarieiisibus I'ala;slina;, nec aliis
sarea; - 'Eii\ xi^v Kataapiwv toXw STisiYETai, iwv •cfj- civitaiibus concedebant. Quoniodo etiam C;csareaiii
5i [jiEOi^w^' TiaiOc^jTripiijv laOtriV 6^ Xiyta Tijv Ttept- PaUcsiina; « civitatem nostram t dicere licuissei,
(favT, Ts Y.y.\ T^[>.z-.ipay, e^JiiX y.a'i ttov ipiwv Wyiov imo « palriam » appcllarc , ubi ait(i), « ex eodera
oijTifi xaOTiYEpKijv xa't Si5ajy.a),o;, ttiv oO); tjttov ).o- pairi;c loiile....disseclos....Alliciiis coivisse? »
•(•wv [jfr,Tpo-o).tv i^ T(I)V T^ry/.iwv, (ijv uTiipzEtTat, xal, Addii (j) lia;c vcrba Gra^gorius, quie litein diri-
xaO' ojv £/£i tt;v 6'jvasTeiav f,v et ti; tou ev Xtjyot; niuiit : « Jaiii qii:c sequunlur, ii e.vpoiiant ,
qui et
y.piTou.; (!t~ociT£pT;c;£t£v, a9T]pr,"/.(jj; EcjTai auT?) t^j euiii a|iud se crudierunt, ct friictum ex ipsius eru-
xd"A).iaT(5v T£ y.cti tot/.iIjTaTov. "A),),at p.b/ y6i.p xdv ditioiie ccpei uiit ;
quaiitiis vidclicct nuigisliis, quan-
i:(5Xsa)v SXXot; liydXXovTat xaXX(j7;iapiaiTtv, t) ua- lus a;i|ualibus essel. » Ouis ambigciuli locus, utris
Xatot; f, viot;, otto); av, oIpLat, ToJv 5!.T^-fT^[xa-iD'i i/_oi- C;es:iiicnsibus narranda Gregorius rclinquat? lisne,
C'.-j, T\ Tijjv 6p(jj;jtiv'ijv TJi Sk X(iyot, ih yv(ijpta|Jia, qui loiige reinoii erant, nec iii;>jorem ex Basilii eru-
iiitST.tp iv Toij o-Xot; t) Tot; opi;jiait TJt i-taT)- dilioiie utiliUiteni (piaiii ali;e civitales perceperant ;
[jia. « Cxsareaiii, ul scbobiuiii illiiis civjlalis par- an iis (|iios alloqucbalur, quiqiie et Basilii sludio-
ticeps cssel, coiilendit ; liaiic, iinpiani, ilbistrein rum iiieiniiiisse polcraiit , et qui ejus doctrina pcr
civilalem, el iioslram : nani meorum quoque slu- tut aniios iiiibuti fuerant? Cuin igilur liis verbis
(noruiii dux ei iiiagisira exstilil; qua; iioii iuinus iuaiiifesle Ca;sarea Cappadocuin dignoscatur, iiunie-
litlerarum alque doctriii;e, qiiam iirbium, quibiis rilo qu:Bril Tilleiiioiilins, qiiod pace taiiti viri dixe-
pi-,cccllil et doiiiiuatur, metiopolis; quaiii si i|uis riiii , eiir Grcgoriu',, qui C;csarc;e perorabat , Basi-
duciriiia! palma spoliavcrit, rem oiiinium pulclier- liuiii in hanc urbcm venisse conceptis verbis noii
liniain ipsique maxinie propriam eripueril. Naiii, dicat ; cur noii eam designet , nisi cjiismodi noiis ,
cuiii ali;c civilates aliis oriiainentis, vel aiitii|uis, qu:e salleni ei cuni altera C;csarea communes sinl.
vel iiovis {jlorieiitur, proiii, opinor, vcl bisloriis, vel Quod auteni objicil Tillemontius ex co quod Gre-
(o) Or. 47), n. lci. (f)

Vita Consl. c. 43, p. 548.
ib) !t .Maii, p. J7'J, col. 2, uot l'.pisl. /(!.
(;/)
(cj Or. 43, II. M. (A) li,|)is'.. 74.
((/) Ibid., n. i:>. (i) Or. 43,11. 15.
(«) \ itu UasiL, ibid. (j) lbid.,11. 13.
,
;
r;s vn \ s. CIUlGOr.lI. • t«6
gorius C;vs.iroam, de qua loqiiiliir, i liiiUilcin iio- A fsi iciiipCM3!., qiiam cBrcgio mctro rcrinii (•).
Uiiiiiia pr;csciitciii oninibiis iiiort.Mii iiitciitabaiil :

sli :iiii > :i|i|it'lk't ,
qiiia i i|isiiis stiulii)riiiii ilia el
vir iln- Grcgorio aiiteni iiiors aiiiiii;e luiigc iiiajorcin foriiii-

iiuigistra oxstitil ; > qiiod , iii(|uaiii , olijicit
rtus, iil pruliel liX'C verlia iioii c-.sc ac(i|iienila <lc; iliiiciii îffereli.it. < lii pcriciiluin ciiiiii iiiiscr Vcne-
t::i'sarea Capiiailocia! qiiaiii i.rcgorio « suaiii > r.uu, iiii|iiit (if), iic iioii iiiiii;itus c vita ilisccJercm,
,
iiliis ilc lausis, atiiiie iiiipriiiiis (|ii(iil siia- proviiiciui spiritii;ilciii aquaiii iiitcr cvitiosas cl iiiortifcras
iiielropolis cssct , appcllare liccliat , iii ipsiiiii rcô uiiilas desideraiis. > Clainalial, obsiicrabat, brcvo
Klcniiii, ciiiii Ca-sarcani Grcgorius ob disci- (puiddam leiiiporis .spatiiim cxpetebat ; tanlos dc-
liiiir.
liaiiscral, iioii soluiii ob iiictropoli- iiiiini geinitiis cilcbat, iil c;cleri qiiod vix crcdibilo
|.liiias, qiias ilii ,
lic.i jur.i, I siiaiii > (liceret ; ratiiiiieiii aiMcrc (lcliiiil, cst , oniissis (|iiisquc propriis calamitatibiis , suas
ciir caiii siiigulari iiuhIo siiaiii appcllarct , aliiKliii Grcgorii cjiilariluis prcces jiiiigcrenl, ejus inforlunio
iiciuo iion cxisiiiuassci euiii ad jiira nieiropolis re- coiiilolcnlcs. Oiniics, cliaiu qui Deiiiii aiitc iioii iiii-
spiccrc (n). raiil, Deiiin invncabanl, ul scribil Grceoriiis (c)
qiiod rcrtc argiimcnlo cst pliircs in ca navi fiiissc

XXXI. I.iilerorum itmore in PaliVtlinam se conferl.
fidclcs Clirisli;iiios , baplisino iiiiliatos , o qiiiliiis cl
lilciii liltcraruiii aiuor, qui B.isiliuiii et r.rcgoriuiii ^ ipse Ocgorius ueccssitalc coinpiilsiis ciiiii pclcrc el
Ca'sarc:c C.ippaildcuiii coiijiiiixcrat, altcriiiii ab ;.>!-
siiscipi^re poieral (() : qiiod (|iiidcin liccrc dnceiil
icKi ilisliaxii. Uasiliiis iiaiiii|iic iiulc prorcctiis c^l
Ti'rliilli:iiius, llicroiiymus, Aiiguslinns , aliiqiie do-
CdiislaiitiiKqKiliiii, (^regoriiis vero iii l'ala'sliium
clorcs , aiqiic eli;im approbal F.cclcsia. Quomodo
iKivig.iliil : t Ob arlis oratori;c ainorcin in I'al;c-
ergo ipsi iu nicnleui iidii vcuil, iil a vcclorum <iuo-
stiiix scliolis, tiiiii noreiitilii..., inoratiis.(6) > liliistrci
piaiii li;ipliMiiiiiii pclerct? V;ili(lilas Laplisu.l pcr
ciiiiii craiit scliol.c ill.c ac llireutissiiii.e , in qulliiis
laicos collali iion Satis iiota fiiisse Gr;ccis viilctiir.
c\ Clirisii;iiiis oliiii, P.iiiipliilus in:irlyr, Liiscliius ,
Sie llasilius, post Cyprianum ei Kiriiiili;iiiiiiii , iu
aliii|iic ductissiinl viri prulessi fucruiil; liis aiitc ii
epislola caiioiiica , ranoiic 1" : < (jiiare cos, iii-
tcinporibus, Tliesperiu.ii Grcgorlus, ul scribit llie-
ipiit ((i), qiii ab ipsoriiiii parlibns ;l:ibiinl, tanqiiam
iciiiviiuis, rlictoreiii, clo(piciiti;C pr;cccploreni lia-
a laicis bapiizatos, jiisscriiiit ve.v tcclesi;c b:ipli-
liuit; et iiilcr socios Kuzuliiin , ipii poslca , iu pc-
smate ad F.cclcsiain vcnieiilcs cxr.>.;rgari. > Qiiibus
raiite Valeiitc, patrociiiio .\riaiioruiii creatus episco-
vcrbis liqucl (oll.itiiiii a laicis baptisma irriiunt
pus, C.csarieiiscui seilein uccupavit.
.ipiid Cr.eios b;ibiliiiii fuisse.
XXXII. Atexandriam jietit.
p XXXV-XXXVi. l'roiiiitlil(,rfiiorius sc Den victurum
Aliqiiaudiii cduiiuoratus in P,il.i'sliii;i Grcgoriiis si scsitcx eviidal. — 1'urenium se iirecibus siriii-
.Mcxaiidi i:iiii se coiiiulit, ciijus iirbis scbolas uliiii (iiiii atjHOscil.
illiistraranl Clenieus, Origciies, aliiqiic viri pietate Pcr vigiiiii dics s:cviii tcmpcsias, totidcmquc die-
ct scieiiti:i coiiinieiulaudi, ei qiias deiiiuin Didyiiius biis ge iiicliuiidiis siipra piippim jaciiit CrcgoriuS ,
cilebriores reddidit. Adliuc noslcr Grcgdriiis, licct Ueiiiii siqiplcx cxorans, pdllicilus si iii;iris periculo
ex voio Dco oblatus, erat calec liiiiuciius, ex usii, liber.irctiir, atque cxjiclilo baptismo Irucretiir, ci
seu potiiis abusu illoriiin tciiiporuiii, aiitiipiis Lcclc- a qiio salutem acccpisset , sesc consecraturum.
sia: inoribus iraditiniiiliusipic aposlolicis adversaiite, f Tuus siiiii , inclaiiiabat (li) : aiitea Jani eram,
qiieni ipse postuiojiiiii Gregorius, Uasilius, Grcgo- Cl iiuiic ilcruin. Tu nie bis accipics ,
prcllusani libi
riiis Nysseiius gr:ivitcr insectali siiul. possessioiiciii , lcrr;c iiiaris(|ue miiiius , tibi cuiisc-
XXXIII -XXXIV. /l//i('iins navifinl et gravi lempe- cratum voto parciilis cl iiielu gravissimo. Tibi vi-
fiute jnciHiur. — Yulidilas baplismi per laicos vani, si (luplcx pcrii uluiii cnugero. Si nie pcrirc
collali non saiis nola Grcecis.
sivcris, ciillur lilii pi iilni. I.vpcrgiscere iiiilii, aui
nciniini baustis utriiisqiie Cacs irciu et Alexandri;c gradere , et nieluin coinpcscc. » Vix b;ccdixcrat,
s.ienliaruiii fiinliliiis, iii;ijdri ;iiiiiiii ardorc .\llicna- ^ ciiiii slaiiiii sedata cst ct coiiiiiiiil;ita iii aiirani pro-
riiui niiiniiia silieiis, nidr.eqiic iiiipalicns, cunsceiisa cella. Scrvatiim se agnoscit Gregoriiis (i) precibus
ii:ivi iCginca circa iiiediuin Moveiiibrcni, quo tciu- '
parciitum, qui iii soniiiis admoiiili queiii iii casuiii
pore periculosissiina: (empcslates cxoriri solent, in adductus csset niiiis, oralionibus ac lacrymis Dcinii
Grxciaiu per niarc rartlieiiicuiii navig;ii. Itaiiue vix obsccravcraiit nt pericruanti opciii fcrrel. (Jiiiii et
j.iiii p:iululiiin iiavis procc.sscial, cuin gravis exorla iu ipsa peiiculi njinina, Juvciii cuidaiu ex vccluri-
(n) Scriipiiliiin aliqiiem niilii iiijiciiint vcrba Gr.'— noii Cappad.iciiin csl inielligcnda , nisi dixeriniiis
gorii orat. iii laudciii (;;esarii (ur. 7, ii. G) , ubi uiriiiiKpie tuiic vcrsaliim C;csarc:n i:appailociiiii,
pdstquaiii (le piiiiia cducalioiie C;csarij , suaqiie uiide allcr l';il;csliii;iiii , aitcr Alexaiidriaiii pctiit.
ipsiiis iiicnliMiiciii lei it, sic prusc(|uitiir : < Cuiii Jain (b) Or. 10. p. I(i3, A.
pcrcgriiialioiiis leiiipus fcsse viderctiir, ac liiin pri- (c) (îriii. Oe Vila sua, v. l.^jl ct scq.
iiiuiii alicr ab alleio dislracli siiiiiiis ; cô iiiiiiiriiiii ((/) Or. 18, II. 131.
oli :ii lis oralori.c :undrcui, in P.il.cs iii.e si liolis ,
(C) It ill., !) .Maii, p. 570.
tiiiii noreiitibiis, liioratii^, ille :iiiti'iii .Mcvandriaiii (/) Tillcm., i. IX , p. ",::0.
prdlccliis. > Si ciiiii priiiiuui Grcgoiiiis cl C;cs;iriiis (<;) T. III iiov;ii cdil., p. i>7l).
ahcr ;ib allcro distiactl suiit, Gregorius Pabcslinaiii (Ii) C.iriii. I)e Mia sua, v. 191 et scq.
pctiii, et iii scbolis csl uiorulus, Cjcsurcu P.ila:^liii.c, (i) Or. IS, II. 51.
!•>•/ VITA S. GRliGORlI. 168
biis, qiii GiTgorio cli.irissiiniis eiiU, vis;i csl iii soiii- A XX\V1II-XL. Sloliilo riliii Daiiliiim Vre-
sulidiicil
iiisiiiaier ejiis ISi)iiiia iiiare coiisceiKiere, arrc|ilam-

fivrius Opem jert — coiilra Annenii/s. .4rriis- —
siiiia liasitiuin inter et Cngorium necessiludo.
qne ii;iviiii ail lerraiii |iroiraiiere : qua visioiie
Iiersi»i>cla el iiarrala, slaliiii eniisecula est Iraii- Omnibus humanilnlis oniciis Basilium sir^cepii
qiiillilas (rt). Tiiiii vectores oiiiiies, qiiotq:iol iiilide- Cregorins; gralamqnc iiiipriniis ei operaiii adve-
leseraiil, sc Oei, qiieni colebal Gregoriiis, liciiigiii- iiieiiti pnebiiil, virum graveiii et moilesliiiii siibdu-
laie servalos agiiosceiiles et conlileiiles , Clirislia- ceiido slolidx ludilicationi Atbenis nsiiaia> erga no-
iiam religioiieiii ex aiiiino aiiiplcJLali , (liiplicein vos discipulos, qiii iu lianc urbein se conferebant.
I arli suiil saliilein. i Hnjiis ipsi pcriculi, iniiuit Insaniiin liiinc riluin , in oraliuiie De Basilii luudi-
Grcgoriiis [b), donuin e\stiiinins : iil ciiiiii iios Deo bus, clegaiiler dcscribil Giegorius; qiii iiiox ailver-
vovcranius, si ilis( rinieii eiriigereimis ; ila [lericulo sus Arinenios quosdaiii iioii niiiioreui aiiiiro opeiii
liberati, iios eliaiii ipsos olilulinius. > Qiiibiis ver- tulil. Ili nimirum Armenii B:isll!i olim sub ipsiiis
bis Gregoriiis, si B.ironio liiles (r), se cl veclores palre condiscipuli, iinidis oculis (^jus laiides coii-
sacro bapiisraate liiiii fiiisse iiiiliatos sigiiificat. spicieiilcs, lanquam Allienis diuliiis coiiiniorali, le-
XXXVil. Alliciins ndvenil ciTCa aniium 3")0. iuere hicessebaiil Basilium, a quo facile refcllcli:iii-
Iiilerini iiavis iraiiqnillum per seqiior lUioibiin " lur. Gregoiiiis quidein, Allienaruni aniaiis, ipsarum
appnlit , Klioclo.^ginaHi, inileque solvens secniiiCs xsiimaiionem in Anneniis a Basilio siipeiaiis pe-
niiclibiis laiuleiii expelilas Gregoriiis Atlienas |iei- riclitari aegre ferens; verilns necivilas aliquid dcdc-
veiiii. Qno auleni aiino perveiiciit, cerlo (lerniire coris accipeiel, si novus accola aiilii|iiiores siipera-
ilifficile fuerit. Tantummoilo ex ipso discimiis, euin rei, piiiiio Arineiiiis opem ferebat ; al ubi perridiim
iniberbein adliuc fnisse , cuin lilterarum amore ii;- eoruiii csse consilium perspexil , loliiai sc ad Ba-
censiis Albenas petiil, His enim verbis iiarrare in- silinm veriit , eoque juvaiite Arnienii peiiiius pro'
cipic leinpeslatem, quae in lianc urbem iiave teii- fligali. I (/) llaec allera, Basilio el Gregorio, aini-
deiiti siipcrveiiit :
cilia: non jain scinlilla, sed fax clara et siibliiiiis
accendilur. » Ilis namque amicitio: olliciis Giego-

(rf) fMWigo nomliim genas lexerat, tamen
ile lillerarum reperal (i-nens amor, etc. rins adeo sibi Basilium conciliavit, Basilius aiitein
Iii oralione (|iioqne xliii, n. 25, ait se el Basi- inoruin gravitale adeo Gregorium dcviiixil, iit uiia-
liuin Atlicnis iii patriam rediices c ex imberbibiis niiiies siiiiul effecli, sibi (luisqiie felicissiniiis viJe-
viros faclos , » /.3.\ -:£),oiJ[Ji£v ei? avopa? il af^- relur quod lalein tanliinique iiaclus essel ainiciim.
Quod ccrte fiiinlitus everliteorum opinionem, suiit arclissiina; Basiliuni Gregoriuin

veitiJV. P Ha;c iiiter et
qiii eiiin liigiiila aiiiios Allienis sliidio ebKiiieiiti.Te ainiciliae fuiidamenla. Perfeclissiniuni isluj esl ami-
iiiipeiidissc sentiiiiit. Verba tainen Gregorii, ut ve- citia: Cliristiana; exeinplar, qiio iioli ac celebres
rum f.itear, sic accipi el quidein rette possunt, ut fuere, luiii liominibus sux setalis , luiii ouiiiibus re-
imberbeiii luisse existimeinus, cum priinum pater- Iro su:ciilis.
nam domiini reliquil ul pliiriinas nrbes peragraret

XLI. XLII. Crcscit amicilia inler (ireciorium et Ba-
sliidioniin causa , C:esareain uiramqne , Alexan- siliiiin. Vnn ulrique uiiima esse videbatur. Ununi
driaiii, el laiideiii Atbenas ,
qiias poi.issiiiiiim adire uiriiiue studium erat virius.
ciipielial, l:iiiqiiaiii litler;iriiiii sedeni el doinicibiiiii. Crevit adliiic progressu leniporis lam sancla
Ilas igitur, iit veriîiiiile esl, adiil circa aiiniim aiiiicilia volunlauiin ac sludioriiin conseiiiioiie. Ciiui
530 ; si qiiidein Allienis jaiii versabaliir, ciiin eo eiiiin miituum inter se confessi luisseiil desiderium
Aenil, anno 551, Basilius, ciijiis advenlniii j;iiii l:)n>a secland:e pliilosoplii;e, tum ulerqiie alteri quidvis
miiitiab;it, iiiagnainipic oiiinibiis c\i^pecl:itioiiem eral, conlubernalis, convictor, concors, uiiuiii spe-
iiioverjl, pr:ecipiie aiileni (jregorio ,

qiii Atlicnas claiis, iisdcin rebiis gaiideiis. Quis digiie scripserit
B;isirii adventu « aiireas > sibi f.ut;is singiibiri aiiif,- praeclaros lam cximix> nccessiiiidinis frucius? Eccui
deelaralione vere copia ul utiiiisqiie liini lilleris,
lis signilicabat : < Allieiias inilii D laiila diceiidi , iii
aiireas, iiiquit, (e) , ac , si ciiii|ii;iiii alii, lioDOruni Uim in pielate progressiis einrrare queal ? Uiius
p.ireiilcs. âiii illjo inibi liuniiiicin, iioii illiiin i|iiiid possct c\sequi Gregoriiis. « l'ar spes doctriiia;,
(leii) aiile igiiotiiin scd laincii plenius nosceiuluiit iiii|iiit (y), lioc csl, rei oiiiiiiiiiii
iiividiosissiiiKC, iios
,
pru:bueruiit. .\e doclrinam exquireiis, bealiludiiieiii (lueeliat : ct laiiien abeial invidia, a;iiiulaiio aiilem
reperi niiliique dispari modo idein (|uod bauli ;iciii prelio liabelialur. IIoc utriqiie terlaineii, iion
;
i'i)lil, (|iii p:ili is;isiii;is i|u:ereiis, regiuiiii iiivenil utcr prinuis ferret, scd uler alleri e;is conccderet ,
II bebaiil nos Ailienx, veliil ll;i.\iiiii i|ueiiidaiii llii- nterqiie eiiiin allerius gloriam pro sua (bicelial l]ua
iiiinis.ex codem patri:e fuiile iii divcrsas rcgioiies i;lri(|iie aiiiina vi.leliaUir, diio coipora fereus....
(loclriii;e cupidilale dissecios, rursuinqiie veliil cx Unuiii utrique opiis et sluJiiiiii virlus erat, el ad
spes vivere, iiosque iia couqiarare, ul,

coiiiposiio, Deo yidelicct ila iiiipclleiile, cocuiitcs. > fuiuras
(o) Vil. Creg., p. 5. ((') Or. -15, n. Met 13.

Or. 18, n. 51. (/) lliiil., n. 15, 17.,
{*)
(c) •) Maii, p. 578. (y) Ibid., II. 2u.
(il) Garin. Uc \'ita sua, v. !l-2.
.
Vi'i VITA S. GltEGOIWI. i;o
aiiln (llscessuin ei tiac viln, liinc iiiigrareiiius. ûoil A ''vt. et caiiiiiiiiliiislege* prescribil ; slve in oiiiiubuH
'juiileiii linbis ub OimiIus puiiciites, viUiiii îiliuiic^qiiu pliilusuplii:c parlilius : tie geuiiietriain ipiideiii ab co
omiics iiuslras .iliriêliauius , tiiiii diviiii |ir:LTe|ili iiegleclaiii fiiisse, iiec astruiiomiam, nei: aritlinieli-
ilueliiu) sequeiiles, lum alicr allcri virluiis sluiliuiii caiii ; scd iis relictis , (puc nd pielatcm prodcsse
cxaciienles; alrjiir, nisi lioc arrngaiilius ilirero vi- iioii polcraiil, laiilum cx iis ilisciplinis sibi siiin-
ilrar, uUM'i|iie alteri iiuriiia el aiiiiissis eraiiiiis, i|iia psissc ,

qiiaiiluni s.ilier.il , iit :ib iis , (|ui «ese ii
i'1'ctuiii a pravo ili^ceriiiliir. Nuii cuiiii tuiii suila- lioi: geiierc veiidilabaiil, cvagitaii iiiui pniicl.
liiiiii iiostiuriiiii |ietulaiitissiiiiis el iiiipudicissiiiiis , \LV1. 1'rifceplorei f/iiibui iisiis esl Aihcnii.
si'il ciiin castissiiiiis coiisuctudiiieui liabebaiiiii^ ;

l'r:vccpiores ,
quibus usiis cst Allieiiis Crcguriiis,
iiec ciiiiipiiîiarissiiiiis, scil ciiiii pac.itissiiiiis, iisi|iio, apud loi liuiiiines celcbres craiil, apinl (pini Atlieiue
qiiuiuiii 1'uiisiii'tiiJo iiia.viniiis Iriictiis alTorebat : ips;c. lii fiiere lliiiieriiis ct l'ro.cri'îiu : priiiiU',
illiiil iiiiiiiruiii cxpluraluiii liabeiites , racilins csse ^''iitilis crat, altcr vcro Clirislianiis. Is, ub diceiuli
vitiiiiii cuiitraliere, quHn) virliileui iiiipcrtiri ; (]iieiii- ciipiam, primuin iii Gallias, inde Roinam a Const:in-
:i'liiioduiii eiiaiii raciliiis essc iiiorbu aliciio iiilici ,

lio inissiis , illic es sciiatusconsulio donaliis cst
qiiaiii saiiilaleiii larîri. Diseipliiiis porro, iioii laiii stalua ejiisinodi iiiscriplione nobiruala : neiii.w iie-
juciiiidissiiiiis , i|iiaiii optiiiiis oblcclabaiiiur : nani " iicM noMA iiF.ui ui.ouui^^NTi.i:. Clirisliaiiiiiii liiine dixi-
liincqiiu()ue, vel .ul virtiitein, vel ad vitiuni, juveiies iiius, qui.lqiiid scripscrit Kuiiapius ,
qui biiiic u(
iiilbriiiauliir. > geiililein sibi vinJicat. ('i'o:crcsius ciiiiii Chri.siiaiuc
\MII-\LV. Iii sncris domibiis assiihii. Clnisiinni icligioni sie addicliis rnil, ut cuiii Jiiliaiius , lcge
el esse ci iiomiiinri volniil. /'f.^li/.nr iitiis .Ulientr, data nc Cliristiani liberalium arliiiiii doelores
uiliU illis nocenl, scd ad lidein conlirmanl.
csseiil, ipsi Clirisiianns ducere pcrniisisset , scliulaiii
< Diix iiubis via; iiolx eranl : altera priiiia ct sponlc dcserucrit : quod ex llieronymo disciinus.
pKcstaiiiior, allera sccuiuia ct inrcrioris pretii : ilbi Qiiiii ipsc Eiiiiapius scribil , Pro:cresium scnienlia
i.eiiipe, qu;u ad sacras nostras doiiios , eosque qiii Jiili.ini a lcclioiic rcinoluin fuisse. An veni Julianus,
illic eraiil doctures , fercbat ; li:cc aiitcin , ipuc ad ctbiiicuruni pbilosoplinrum stniliosi^siiiiiis, seiilcn-
evieriios pra;ccplores. C;cter:is oiniics, qiuB ad festa, tia siia a lectionc rcinovisset Pro.cresiiim , iiisi
.«peciacula , celclircs convenius, e|iiil:is diicebaiil ,

Clirislianaiii religiuiiein fiiissct professus?
a'quo ac libcnti aiiiino aliis reliqiieraiiiii'' — Jam XLVll. De Juliono Crcgorii niifiuriv.m,
ciiMi aliis alin i|iucdan) cogiioineiUa sint, v< 1 a pa- IKiliiiil .Allienis Gregurius, iiiler sliuliiiriim socios,
reiilibiis accepla, vel ex scipsis, lioc est e.v propi iis Jiilianuni ev^ciiiiatoreiii, i|iieiii iii oralioue decim.i
C
vitx studiis institulisque coiiip:irata : iinbis cuiitra iioua (n. \i el 10) alloqnitin' ; allenim itc:ii Julia-
liiagiia rcs ct Miagiium noinen cr.il , (^liristiaiios ct iium loiigc famosiorem. Is cr:it Julianus, C«iistaiilii
ose cl noininari... Atqiie, ul rcin iii pauca conlra- Aiigusli siiccessor, siia a religione Cb.îstian:! de-
liaiii, pestiror:c qiiideiii aliis ,
quod ad aiiinuo salii- fectionc iiotissiuius , oiiinibusquc rctro s^cciilis
leiii atiiiiet, Ailiena; siint... imbis auteni niliil detri- (-xsecrandiis. Cuin Ailieiias venisset circa aiiuiini
nicnti ab iis allaluin esl, uipote qui aniiiio couiinu- Ztio inedium, ulii prininm cum eo coiigressus est
iiiii et obscpli crainus. Quiii potius liiiic ad (idcm Grcgorius, liuininem nnvit ; et ipiidqiiid pusiea iii-
coiiliriiiati suiniis. » liide coiuigil, iil cgregiuin illiid lelix coniprob:ivil evenlus, pcrspexit ct prciiiintiare
par aiiiicoruin , non iii iiuiversa Graicia soliiin , sed noii dntiilavil bis vcrbis (fi| : < Qiiale iioiiuiiiuriiiii
exira 'jfxciam celebrareiur ; et cuiii coruin iiiagiistri reuio nialuiii alit! i Olov •aj/.v/ t) 'P(uâ{(jj'> 'pi-.fi:
raiiiam Atlieiiaruiii ad;equarent, ipsi qiioqiie, iilii- -a:i.

cuiique noti eraiit niagistri , iii liniiiinuin ore ver- \I.VIII. liedilum ui piilriiim mcdiuitur.
sareiitur, ei Oresii ac PilaJi lonuo :ib oiuiiibus Non diii po>t Jiiliaiii adventiiiii , Grej,'Oi'iiis el ISa-
pr;t'fcrreiiliir. silius, pleiia doclriiue inercibus iiave, rcditiiiii iii
Quidqiiid pncierea deRasilio privatiin Gregorius pairitfin , ul iiiiluiii sanctioris insiiluii cuiisiliuiii
lionorilice pr.-cdicai, de ipso qunqiie Grcgorio iiilcl- perliciaut , ineditantur {<). < .Vileral discebsiis dies,
ligciuluiii csse neiniiii diibilare licel ,

(luainvis id et quidquiJ ad disi essuiii pcriiiieb:it, eMreiiuc allu-
sileniioprajtcrmitiai viriain iiiodeslus, ut (a) i laudcs e"ilioiies, prosccutioiies, revocationes, geinilus, coiii-
siias ne ab alio quidem unquam pr^tdicari paterc- plexus , lacryma;. » Tiim eos circuinsiat soda-
iiir. » bicere ergo liceat, cum Yiia; ipsius scriplore, lium (d), aequaliuni , ac inaj;islroruiii eiiam non-
(lcGregorio, quod ipse Gregorius iioster dc B:isiIio nulloruin cliorus : ncgant se cis abvnndi potcstatcm
scripsii; neinpe Greguriuiii liis pr;i;ditum fiiisse (acluros; ob-ecraiil, viiii l.iciuiil, linrlanlur, >pon-
iiioribus, qui eliam sine dociriiia laudem liabuis- dent sc calcnlis suis datiiros eloquciiii:c priiicipaiiiin
sent ; sed ad lios inores ei egregiam iiidolein taniam r<regorio : iiiliil iion clTiciuiit iit redilum interclu-
accessiise doclriiuB copiain, ut neiiio cuu) eo coui- danl. Oinnia perrumpil Basilius; sed Grcgoriiis
paraiiiliis essel , sive iii rbclorica, qiia; liiigiiaui ad p.irliin aiiiicoriiin precilius ciiiolliliis , partiin :iii
Gr.ecisinuni iDrniat, bisluriain coliigil, inctria \nx- ipsu B.isilio prodilus, sic eiiiiii ip.^c Uasilium incU'
{,;) Or. i'>, II. ".-2. ir) Or. 43, n. il.

(b) Or. ."., II. i'> Id) C.iriii. iJe lilii 511«, v. -24'! el seii
Pathoi.. Gr. XXW .

171 V1T\ S. GaKGORU. 172
s:il, v'ctiis osl, cl iiniliis Allicms lemaiisil. VtMUin A (iiirnin iiie rfccepcrain ut iccuiii vitac consueiudiiie!:i
ciuii (lin ;ib aiiiiiia! .îi;e trniiidlo sepaiari x-^rf. leiTCI, b;\licrcm , simnlipic pbilosopliarer. Fideiii antein
ei pr.elerea palriu; parciiluiiKiiio ilcsiilerio teiiere- fcfclli, baud spoiite ac libenter : vcrniii qiioil lex
liir, paiilo posi furiiiii se subiluxit ct ad suos rcver- lcgem superaril, ea niinirum ,
qua; parenles colere
s:!s csi. I Nec tainen in loiiguiii , iii(|uit (a) , milii jiibcl, iegeni sodalitatis ac faiiiiliariiatis. > Iiiterca
piotlucta est lurc calaniilas.,.. Sed iiou ita inullo tameii Gregorius, qiiaiitum ipsi licuit, quod Deo
tciiipure Allieiiis poslca coiniiioratus , vcliit prx promiscrat, vit;»; geiius csl secutus ; cumqne ipsi iii
aniiiii (lesidcrio ciiimiii illuiii Iloincricum imitor, solitudiiicin sese recipiendi facnlias non daretur,
piMfiactisiiuc coruiii , a qnibus retincbar, vinculis, ab aniici consortio abstractus sic vitam in paternis
«anipos pcdibus pulso , atiiiic ad sodalem meuiii a;dibns iiistituit, ul inedia qnadain via incedens,
iiiipcUi feror. > U coniigit aniio 550, anl forsaii cuiii actioni tuin conteinplaiioni vacaret. Qnippe
iinninlc 5.57. inedia ba;c via, tametsi illud vit;e gciius iioii esset,
XLIX. Ad parentcs cim frulre Cmsario simul redit. qnod se iii solitudine cuin B;isilio acturum promi-
Digressus Atbcnis Gregorius Conslaiitinopornii seral, niinime laiuen aproposita; pbilosopbia; scopo
icrra pciiii ; (inaiii in uibcm C;esarins ejus frater aliena eral. Iino vita ipsa moiiastica erat, si ininns
Alexandria proleclus, eodern tenipore appulit. Quod corpore in deserlo el solitudiiie acta, saliein ineiiie
quidciii Gregorius non lemere ac foriuito, scd sin- ci moribus. < Morum eiiim est vita raonastica , non
giilari Dci proviJentia, pareiitum volis favente, con- corporum, > ul ipsc Gregorius bis verbis tesia-
ligisse observat (6). < Pia namquc inater, malerno tiir

(f), ubi viam illam niediani dcscribit : TpdmoJ
qnodani volo, atque aiiioris erga lilios pleno, ,boc yy.p sTvai it]v [Jiovriv, cJ atojjiofitijv. Sic ctiam Sozo-
opt.abat , (|neinadniodum anibos eodcin lenipore ineiius, cpiAoiocfojvTa?, monaclios appcllat :ion taii-
cmiseral, sic ambos qiioque siniul redeuntes cer- tuin eos I qui iii solitudiue tlelitueruiit , » verum
ncrcl. » Itaque Ca;sarius, spreiis bonoribus qnibns eliam eos, « qui, licct in niedia civiiaium Inrba,
liriiiceps civitas ipscque inipcrator euin rclinere vixeriiit vilcs ei abjecti, nec a vulgo nllatcnus dis-
iiilebantnr, proposito iiobili matrimoiiio (ibl;itai|iie crepaiites ((/).» Veiam igitur monaclii vitam iii donio
sciiatoria dignitate, itiiieris socium ac comiicm fra- paicrua, iioiidum iii eienio, agebat Gregoriiis; vimc-
iri se ailjunxit, atqne ita ad patcrnam domnin, que moiiacbus, non cnrpore , sed vita etmoiibus
iiiidc siiiiiil emissi fuerant, simul rediere.' fuit.
L, Ll. florjnltii a parentibus et civibus , nutndo iili-

Lll. Vilam monasticnm sc ample.Turum, ctiam volo
quutitnlinn leinporisimpendil. Pietas purentes eriju
C ie astrinxerat.
domi retinel Gregorium , ibique monusitcum rilnm
ogil.
Quisenimvcro piura,quamquie piu'SiilitGicgorius,
Iteiliix iii patriam Gregorius, ul Basilins ir. suani, requirat ut quis vitaiii inonasticam egisse cicdaiur,
muiido cl 5cen;e aliquaiiluUiiii lempnris impendii, el uionacbus existiinandus sit, co maxiine tcinpore
qnumvis ab ambitione ei theatrica ingenii ostenia- quo nondum erat in usu soiemnis voiorum Deo
lione quam maxiine abborreret ; sed civibus et ami- luintupaiio? Sua ciim niaier Deo dicavil, a quo
cis roganiibus, nt coniportaias ab exlcris regionibus accc|)erat; qu;ccunquc matcr fuerat pollicita, Gre-
opes promeret, ingeiiii sui speciiiiina deiiegare iioii goiiiis lata babuit. Ipse iioii seinel se Dco obtiilit ct
licuit; ct, ul ipsius verbis ul;ir (c), amicis salluvit, addi.xit; vitam moiiasticam amplexurum ctiani voto
tots 9!).oii; tI)pyT|oa;ji.r,v. Proposituni iiamque ipsi se astrinxit , cum tenipeslate jactatus iii pciiculo,
erat ab iiiitio, projeclis oinnibns, eliani l'acundi;c qiiod precibiis ct volo propulsavil, versarctur. Pro-
Jaboribus, uiii pliilosopbi;c o|)erain dare , scu vitaiii iiiissa lidcliler pcrfecil {li). Oiiiiiia, ctiani facuiidiai
inoiiastiiani ainplecti. Si UuQno (d) crcdeiiduiii ,

labores, coiitcir.psit iioii sccus ac illi duo pliilosoplii,
rlietoricx munus iH;igiiilice Basilius cxcicuit ,

quorum altcr pixdia sua dcrcliiiuil, altcr collcctiiiii
Grcgorius veru niagniliceiitius contciiipsit. Basilio j) cx vendiiis agris argentum in niare projecit (i).
eliain , cuiii Atliciiis vcrsareiitur, promiser;it, se Missuiii fiiit matiimoiiium, castitatciii vovit, quain
cum eo iii eanulciii solitiidinem rcccssiiriiiii. Vciuiii aiiiplecti fixuiii ipsi iiiimoluinquc sciiipcr fiiit : Oa-
iii aedcs patcrnas reversum xlas senilis parenlum Xai ScSofiJi.^vov t' ^v ; onuiibus se pcniius cxiiit :
(loiiii mancrc coinpiilit, iit eorum curani Iniberct ,

) Ca:lcra i|uidcm , inquit (j), mandaio ct Spiri-
tlataiiiqne amico fidcin dcbikc p;iiciilibiis pict;iti lui rcliqiii ; ac pretiosain margaritam cuiii omnibiis
postliabcrc coegit. i Proinissis r.oii sleti, fitcoi, > iis, qua; quoiidam Inibcbaiu, lOiniiiutavi ; f;iclusi|iie
iiiqiiit querclis Basiiii respoudens (e) : < qiiippejain suiii, aut, ul rcctius luquar, licri optu niagiius ille
iiidc nb Allieiils illiusque loci nniicilia cl aiiiiiiornm negoiiator, qui exiguis rcbus aique omniDO por-
tonncxione ( iiec eiiiiii ajitius vcrbiiiii occiirrii ) fa- ituris inasiia ct ^teriia ciuil. >
(«) Or. 45, n. 24. (f) Carni. De vita sua , v. 529.

{b) (h. 7, II. «. ((/) S()Z.oai., I. III, c. 17, p. !»i8.
(r) (;:irin. l)e vita sua, v. 27 {Ii\ (;;iini. Oe vita suu, v. i72.
((/; llisl , lili. 11, <:. U. (i) lliiJ.. v. 2S-1.
ie) Ipsl. al. :>. ..;> Ur. 0, n. 5.
c;ki:coiiii. ni
Llll. Diiytisniii iusciimI. Quo Wmpore noii comliil. A oiiliiibus SO exucril , i|Uod dudiiin slaluurat , upou-
Tuiii iicrlViliiiii vil.i; j;ciius IjuiiiI duliii: agifrossus (l^jjLr,v (>:'|ai, ul Chrisluin (ulus iiiducrct.
est Grcguiiu^ |iusl susccpliiiii liupliaiiia ; iiuuil iiiiu

LV. .Von affeclu lanlum, sed rcipsn sc cxuil Creqo-
leiiipure siisccpcrii, iiilcr scriplorcs iiuii cunvciiii. riiis.
Arbilraliir Baroiiius {ii) iJ cuiiligisse ciiiii Atlioiias rSec vcru arfccui lantiim, iit quibiiMl.im visuin
iiavi pcleiul, |iosli|iiaiii u pcriciilu lilicratiis liiit. est, scd icips;i oiiiniljiis se boiiis cxuit (irugoriii>.
( Quuil autoiii ait (Grcgurius) c pcriculu lilici .itiiiii Niliil cuiitr;i cx ipsiiis tcstaiiiciito olijici polcsl ; si-
CX vuto slatiiii se Dcu ubtulissc , liaiiil aliiid puta- (|uideiii, pro lumpuruni lllurum coiisiiuludiiic, pa-
IHUS iil cssc, qiiaiii ipiuil baptisniuiii taiilupcru cxpc- rciitum h:uruditatuiii ipsi adire licuhal ((/}. i*raL'terca
lituiii sit asscculus. > (iicyurii Vil;c scri|)tur cciisct, iioii idcirco b.crclilatuiii adiit, iil c;im sibi scr\a-
cum (llsliilisse baptisiiia tisipiu ail Iriccsiiiiuni u-la- lul; scd iil pioruiii paiuiitiiin, (jui facul(;ilus suas
lis aniiuiii, cuni Alliunis Cst rcvcrsus in patriam. paup.-ribiis urogaiidas reliiiueraiit, exircmas vulun-
< Nos, lni]uil Papubrucliiiis (b), iiui|uu ad liiiciii l:itus uxicqucreliir. Quiniiiio, iiu iii cpiscopatu qui-
coniinoralluiiis Alliciiiciisis baptisimiiii illl.iiiini duiii iiiinus p.iupur uxslilit. l''acliis Sasimuruni upi-
fiiissu piitamus, iicipic staliiii siiscuptuiii post nau- scupiis, iicc paiiciii (|iiidum iiabere se ail (li), qiiuiii
fragii pcriculuiii, suil pubt altcruiii vit.c iliscriinuii bospili olTural, jjif/j" lif-oj 'i^w/ -oi ^tji;> o:-x/.'/.iz7.i.
a tcrrx niotu. > lilcni I>apubrucliius (c), iu appcn- Nuqiiu ditior fuil Guiistantinopoli. < Pecuiiias, > iii-
dicu. ad dicin iiunaiii .Maii, fiiigit Grcguriuiii Atlic- qiiit(i), < uripieiit? Si incas quiduni , ipsi eadeiii
iiis cxcurrissc Antiucliiam, ut Libaiiiiim aiuliiut, opura puniias etiam, qtiibus iiiininiu indulus suiii,
cai|uu uccasionu Nazianzu itcr lialniisse iil sustu- abscindaiil. > lii cariniiiu, i|uo Juliaiiiiiu u\ i'qu:itii'-
pluiii patria; cpiscupatuin patri gralularctur, ujus(|uc rum rogat, ul rum fainiliarum vucligalibus exiinal,
inanibus bapiismum suscepisse, al(|ue ilcruni Atlie- ait ij').suas se upcs pauperibus, sludio ferendx' cru-
ii.:s se contulissc. Scd ligiiieiita liicc suiit, (pi:c cis, urogasse, casquu commuiiuiii ii:ivigaiitiliiis (lor-
iiullo punitus nituiitur ruiidainenlo. l>rx'tcrua Liba- tiiiii cssc, coiiimuiiu iudi;;uiitibus ;iu\iliijiii. .\liu in
iiius .\iitlociri;e noii iiisi post uiiiiiiiii Z'jl dociiil. carjiiiiiu (/;) se ipsu iiilurrogans ubi sint opcs, re-
Itaquc slandum cst , ul iiubis vidutur, Grugurii spuiidet : < Purleni Dcus babut, partuin alturaiii sce
prcsbyleri seiilentix, qui scribil (it) GregoriiNM luralus livor rapacibus inanibus tradidil. > Scribens
iiustriiiii patriie rustitutum ,
priiiiiim divinu bapii- aiiiico qiii iioiiiiullos ab uo lilirus poposccrat, liis
siiialu tiiicluiii, \i ul facullalu j.iiil aiitu tolliisha- uuiii vurbis alloquitiir (/) : i Quod si tibi vidutiir
luiii. /. iiiiiiiiiiu pliilusopliicum cssc libruruin |irclium po-

LIV. Nunqudm juiaiidi legem sibi indicil cl scnal. slulare,tu iiiilii |iecuniaiii solvc, objectioncm aii-
Tuiil sibi lcgcni iiunquam jurandi, quanditi iii lcm luani solvcnt p.ûpures. > Qu;e quidcm oiiiuja
bac vila vcisarclur, (piam etiaiii usqiiu ad cxtre- Grugoriuin umiiibus se facultaiibus cxuissc liquidu
iiiuin diuiii survavil, iiidiiît. Tuiii sibi coiistiluiis, (Juiiiuiislraiit.
I)eo sc obtulil, ut a mundu sejunctiis, ciiai eu (|ul

LVI, !.\1I. (^miiiii , /i(/t'r(is ijaoqiie, Lliiislo dimisil
soUis purissiimis est vit;e consuetudinc jungcreiur,
Aliu viina, aliu est uiilis eloqueiiliu, famulii vcrbi.
Htqiie cx sacrorum librorum fainiliari lecliune vu- Uaiic sibi el uiiiicis exoiilal liregorius. llaiic .su-
iltatis splundurcm baiirirul. Qiiod eli;im pcr oni- lam complectilur : Itac quiim maxiiiie deleciulur.
iiem vitaiii lacure non dcstitil. i iiiunacbus cssc Mliil cniin sibi cx onmilius scrvavii prxtur ulu-
potius liabens, > iiiquit cjus Vitae scriptor, < (|uaiii i|uuiiliaiii, qiiaiii Ijiito lalioic, puragralis pluribus
mundanus, et paupcr quam quaistuarius. > Tiiiic Oriuulis atquc Occiduntis rugioiiibus coinparavcrat :
ei, qiii eum iii sorlcm accepit ul survavil, oiniiia I Lniiiii milii iii ainuribiis fuil , iiii|uil (m), lillu-
doiio dedit, opcs , splundoreiii, eic. i Naiii c;clciis laruiii duciis , (|uas iiiilii cuiii|iaraiuut Oriuiis ct
iii rebus, inquil (e), ine quovis humiiie scgiiio- Occlduiis, ut Grxclx uriiainciiliiiii, .\tliciix'. Iii liis
rcm ac laiiguidiorcm esse non inlicior, omiiein ciiiin 1) iliij ijjulluiJique laboravi ; sed el illas pronas coram
cupiditatum abjuoi, e\ (|uu Clirislo iioinuii dcdi, > Cliri^to dumisi, bumiquu allixi, cudcntus inagiio Dci
iy' ou .\p'.7-:(') ijjv;-:a|i;jLT,v ; < ne(|ue ux oimiibiis Vurbo, (piod uiniicm liiiinau.e iiicnlis variiim ct
rubus, (|ux aliis jucuiid.u cl cxputundu; viduii su- iiiulabilum suriiioiiciii luuge siiperal. > C;utura qiii-
luiit, ulla lciicur, iioii upibus, > clc. IMuriiiia alia dcm oiuiiia vuluntibiis rclii|ull , upcs, genuris uo-
fas hic cssei referrc de viia gesiisque Gregorii posi bilitalem, gloriam, ulc. ; al clo(|ueiiti.ini solaiii coiii-
stisceptum baptisma , ciijus gratia co uburiur pluxus ust, iiuc susccpli, ut uam sibi cuiiipar.ire'.,
luii (/), quod simul se ascetica; viiae consccrarit cl laboris uuui unquam pieiiiiuil. Ul enim vana ul
(ii) Bol!., 9 Maii.p. 378, col. 1. (A) Carni. De Yita sua, v. 470.
ib) .Maii, p. ")7'J. (i) Or. -Hi, n. 10.
((•) Toin. Vll Maii, p. CoD, col. 1 et5. (j) Cariii. al. l'J, .id Jiilian.
((/) Vit. p. 8. {k) Cariii. al. 8, ad scipsuiii.
(c) Or. 'li, n. 3. (/) Lp. al. l'J9.
(/) G:irin. Oe vila sun. v. 270. (m) (jariii. Oe reb. suis, v. 98 ct seij.
(>/) lill., t. IX, p. 557.
Ho VITA S. GRF.GORII. 176
iiiiililis csl eloi|uenlia ,
qiia; in vcrbis (liintaxal sila A ci viiaiii solilariain agerel , et parentibus debiiani
csl, quani aspernaliii- et damnat Giogoriiis; sic alia cliarilalciii possei exliibere; ac pr:cterea dalani
est ciijiis iuililaleni agiioscil, et palrociniiiiii advor- lideiii Itasilio servaicl, (jueiii ut in liaiic S(ditiidiiieni
siis Jiiliannm siiscipit, queni in nulia re magis inise conferret litleris inviiavit. Illuc venisse Basiliuin
qiium ct sceleralum se prKbuissc existiniat, quam verisimile est ,
quamvis lougas non duxeril iiioras.
cuni seniiones cripere Cliiistianis tciUavii. « Unde NovLC edilionis epistolariim Basilii auclor aguoscil,
igitur, » inqiiit Juliaiiiim alloqiicns (n), « iioiiio primo Basiliuiii in Tiberinain recipere sese voluisse,
omniuni levissinie, Loc libi in nientem vcnil, ut quod his epist. 14 veibis couliriiiat {d) : c Niinc
sermones Cliristianls eriperes? i Sic Clirlstianam igitur intelligis, quo ego periculi stultus veneriin,
cloqiicntiam lucliir contra Aposlalain ; lianc sibi qui locuiii cjiisinodi cum Tiberina, orbis terrarum
cl aniicis exoptat : < (/') Alqiie utiiiam milii, ami- baratbro, coininiitare coiiteiideiim. »
cisqiie nicis scrmoiuim lolnir adsit! > Ilaiic solam se LX-LXll. .Vi7ii7 minus
(-retiorius in csse videbaliir
complecii, iilpoie veibi lanuilim, nec unquain li- (lumo 1'aterna, qnam
quoil reipsa crat. Moleslias
purit Crciiorio rei lamilinris cura. Busilium invi-
bcnter negleciurum lianc possessionein faietur;
Int ut ud se veniat, ul omiiia sint cominunia.
quin poiius eain et eolere et exosculari, majoreiii-
que cx ea voluptatem capere qiiain ex oinnibus B
Qno ergo tempore Gregorius confeciorum annis
,
aliis rcbiis in uuum pareiitiim ciiraiii gessit, iiibil iiiinus esse videbatur
collectis, qiiibiis pleriiiue de-
leclautur qiiam quod reipsa erat. Pars iiamque ejus pliiloso-
: lianc sibi totius vitac sociam, ui probum
consiliarium, atque congerronem el duceni viai in
pliiiB luec fuii, t (e) Non videri primarisR vita; labo-
,
coelum fcrenlis, ac promptuin romniiliiouem adsci- res exaiitlare, magisque esse quam videii Deo ami-
scere. El quia jucumliuilein nuiuein luiiiii silani as-
cum. Sed niajor eiim lenebat mouacborum araor,
pernabaiur, oinnis illius amor post Deum m elo-

qiianivis videreliir iiiler mulios versari. i Nec mi-
qiienliam Cbristianam est,
nus intcrea parenlibus oiiiuem exbibcbat sollicitii-
elfusiis vel polius in
Deuin quoque, quandoquidem ad Deiim cum pru- dinem, eorum senectain fovens, iiibil magis pium
deniia rapii, per quain etiaiii Deiis siucere percipi-

raliis quam primiiin posi Deum parentibiis bonorein
lur, et conservatur, aique in nobis adidoscit.

pncsiare. Veriiinlamen rei fainiliaris curam sibi
maxiiiias faleliir atlulisse inolesiias. Parcnles

LVIII. ndcm ilalam Deo non fefellit Cregorius :
«
(f)
quo mvdo daiuui Basilio lefellent. qiiideiii observans et foveiis laboranles, spebus aiii-
Sed quo nos rapit oraiio, de Gregorii effiiso iii

muin deliniebaiii, inqiiii, ul optiuium aliquid adim-
eloqiieutiam aniore dissereutes? Ad ipsuiii Grego- pleiis, ei iniposiio fungens a uatiira ofTicio. Certo
rium revertainur, queiii Allieuis rcducein in doiiio C c&iislat baralliris rerertam esse iiiniroboriim viam,
paterua reliqiiiiniis , media iiicedeiitein via qiiain <riiaiidoipiid('iii iiiilii ctiani cx liouo nialiim cvenil.
inierat, ut siniul voli sponsioiieui, qiia Deo obliga- Naiii luiilue iiie el niolesia! solliciludiues, qiiae meii-
lus er.it, iiupleiei, et debiiae parentibus pietaii teiii ac niciiibra die ac noote rodunt, e coelo ani-
faceret saiis, sic ageudo, vilaniipie insiiiueudo ut main iii tcrras dejiciunt. Primurn qiiideni servis iiii-
alteriim alleri noii poslponeret , sed utruuiqne perarc qiialc cxilii iete?qui accrbos qiiidem do-
expleret. Basilii quidem querelis respondeiis Gre- ininos semper oderuiit , pios aiilem impudiuiter
goriiis, faleliir se promissis non sletisse, et lideni conculcant; ncc nialis placidi, nec bonis doiiles. . .
fefellisse. Veruiii promissa bacc et fidem datam Ua- Deinde veio rem familiarem adniinistrare, et C;esa-
silio iulelligit, cui Albenis se ciim ipso iii soliliidi- ris poiidiis biimcris sfiiipcr susliiiere, ac durani
iiem, ul vitaiii ageret SQlitariaii), rcccssuruiii pro- aiiilire exacioris voceiii... Poslliac aiilcni circa fre-
niiserat. ilis promissis, iii jam nieinoratum esl, uoii (liieiiiis lori iiiiniiliiim, et sedcs excelsas , miseris
stetit, Iiaiic fidein fefellit c (c) Ilaud sponie ac liiibus sollicilos veisari, etseniioniim delitiganlium
: li-
henter; sed qiiod lex legein siiperarit , ea uiniiriim, sirepilu obtiindi, ac legiim volubilibus laqueis ino-
qu.-B pareiiles colcre jiibel, legem sodalilalis ac fa- leslias pali ; iibi piignu; et labores, ac nialis plus tri-
niiliaritalis. ) Sed lideni datani Deo nullaleuiis fe- D liiiilur qiiaiii boiiis, ipsiqiie legiim arbilri iilrisque
fellit, proinissisque sietlt, eam primum in aedibus venales ; et improbus si ditior sit, is optimus esl. >
pateruis vitam agendo, quain in soliludine acliiriiiii Licet lota Ii;cc Gregorii ratio iii vii:u institiito,
se fuerat polliciliis ; ac deinde iii eremo, iii quaiii laiide aKiue admiratioiic digna videalur, diibitat
iibi priiuum liciiit se recepit. laiiien vir sanctus (</), an liiiic sibi oiniiis vit;»; dif-
I.IX. Vitnm quoijue solitariain egisse Greijorium in liciiltas aspcritasqiie fliixeril, per quain incoranio-
1 iberina, in qua situm erul Ariamum, credibile cst. dum ac salebrosum ad pliilosophiani iter habuerlt,
Uuin eiiain credibile est Gregoriuiu, ciim Aibeiiis nec desiderio suo aiiiiiii(|ue |iroposilo salis digiiiim.
in ;edes paternas rediissel, liiiic In Tiberinam rcgio- Quare Basilio scribcns objccUiini, ipiod uiia secuni
iiem se conlulisse, ubi Arianiiiiii rus , cjus iialale iii soliliidiiieiii srse iion rcccpisset, qiieinadiiiodiim
soluiii, siluin eral uon lunge a iSaziaiizo ; ut siinul ab Alliciiis so facturos miiiiio proiiiiserant da-
,
la) Or. 4, II. 101. (e) (;:iriii. !)e vila sua, v. 5:23.
(l>; Ibid., II iuo. De
(/) Caiiii. reh. suis, v. 157 ct eeq.
(c) Kp. al. fi. Or. 45,
((/) II. 2r,.
{II) V ilallasil. ,\).IG.
177 viTA s. c.iii:guuii. 1:8
lm.(|iic fiileni fefellissel, i.liillro falcliir. ac proiiiii- A :igi'l)flliir, i'l qinm ipsft Ir.iiliixil. .11111 |):iiiis .i.lc»
duriis appoinreliir, iil drnt.'S frangerel laiila.pio

lil ileiiirc|is sc liilein scrvaliiriini. < Fideiii ffrelli, ;
(o). crat reruin oiiiiiiiiiu iiiopia ul iiisi iiiatcr Kasilii

iiir|iiit . . , iion ;iiileiii prorsiiH falhuii , siipii- ,
dcm lioc gratiiiii (ipporluiiR siiccurrisset , nioriendiiin fiiisset. Coiii-

tilii riitiiriini e^l. 1'arliiii eniin iiiis
leciiiii criiniis, p;\rtiiii ipse iioliisciiiii cssc iie, (]ikcs(i, iiicinorat ctiaiii Cregoriiis laborem iiiaiiiiiiiii , Ail-
gr.tvcris, iit oiiiiiia siiit eoiiiiiiiiiiia , et a'i|nalis aini- gi.c liiiiiiin e doiiio cx|iiirlaluin ul liorli f.-rli-
cltia. Sic eniin lict, ut iicc parcntcs iiKvrore afTicia- lcs reddcreiiliir, ac iinniaiic plaiislrnin siia ctU.isilii
nnis, ct tc fnianiiir. > li:i Cregoriiis ainiciiin iiivj- cervice iiianiliusque tractiiin. Ilis ad.lil ligiioruin
tat iit ail se veniat, scili.tl in s.ililiiiliiieiii Tilieriii.e loiiiporiatiniics ct lapieidinas. arboriim consiiiones
regionis, qiix ciiiii Nazi.inzo viciiia essei, id nio- cl iriipalioiies.
lcste iioii (errciil parciiles, (piiliiis eliajii pnssct sol- LXY. Sliidio sncrnrum lillcrnrum iiicumhit , C071K
licitudinciii inipendere, cl siinul cnin aniico soliia- iliiilio miriftcc deleclnlur Cregoriut.
riani vitani agere, ul polliciliis fiieral. Non igiliir Qiiinl siipcrcrat oiii ab ascciie.T; vitaj munlis ,
Basiliiis Gregorio iil visiiin niillaiidislis s«d Scripliirariiiu incdilalioni iinpendebanl. Id longc
, (6),
Gregoriiis Hasilio siiadere coiialiis cst iit in Tibe- >;ralissiiiiiiiii erat Crc;:orio , Ciii de vila; iiisruiilo
riiiain regioncin .scccdcrel. ReclC taineii aiiiiit se '^ con-ullaiili ae lliicliianli uiiiiin cligeret ,
illiiil pr«
non dubiiarc, qiiin .\rianzuni excurrerii Basilius ad aliiscligciidum visum fueral, in quo rrequenliiis ac.
visenduiii ainiciiin. lilieriiis sacros libros vcrsare ac mc.litari posset.

Aiiilio igitiir concor.lilins aiiimis, pari slii.lio pnri-
L\lll. litisilius , e.xstrnc<omcnasterio ,
Gregorium
nUitcre conntnr. qiie siireessu sacrx liuic leciioni iiiciiiiiliuiil, atque
IiUcrea Basiiiiis, qiii docendi niuiiiis apud Crsa- cos frnclus percipiuni, qui iion iiiodo iii siiam ipso-
rienses abjeccrat, ad quod euin piissiin» soror Ma- nini, veruiii ciiam in Ecclesia; tolius utilitatcm re-
crina , ncc noii Cregoriiis iiiipiilcraiil , varia in dundariint. Nulliis diibilo quiii Iixc ad priiniiin
Oriciite el /Egyiito invisil nionasleria , et circa an- Gregorii scccssum pcrtineaiil, nec diibiiarc sinimt
iium 358 in patriam rcversiis , niilla intcrposita lia;c verba ipsius Cregorii Dasilio srribeniis , et
iiiora , in soliiiidiiicin sese reripii , ardi'n$ stn.lio post aliquot annos prislinas illas delicias, quas cuin
pra^clara virliiliim exeinpla iinilanili, qiise in inoiia- ipso iii seccssn dcguslaverai , desi.lcraiitis (d) :
sleriis jÊgypli, Pal^csliiuB, Cuelesyria; ei Mosopoia- « Qiiis mc seeuiidiim piislinoriim illoriini dicriiiii
nii;e, iioii siiie sliipore ciiiispexoral. I.lonouiii secos- slaliim coiisliluel, iii quibiis ogo lccuni aflliclionem
siii loeiiin ad ripani Iri.lis fliivii ,

qiii ex Arinciiia pro deliciis babebam ?.... Quis psalinodias illas et
orliis Ponliim irriât , ali omni prorsus homiiiiiin

'
vigilias daliil, atqiie ad Ueiiiii per oratioiiein perc-

consiieludinc reniotiim elegit e rcgione inonaslerii, griiiaiiones , illani.pic veliii maieria vacaniem ci
qiiod ail alleram ojii^dciii fliivii lipam .Macriiia 0011- ini.orp.ireaiu vilain ? Qiiis fralruin coruiii, qui a le
slruxeral. dii eflioiebaiiUir al.iue in ahiiiii evelioliaiiliir, con-

cordiam animorum(iue conjiiiiclioneni ? Qiiis viriii-
LXIV. In soruudinem ad Basilium se confert nmho :
vilain nscairnm ngunt. Vita' auslenlas rerum , lis ceriainen, ct ad eam inciiaiionem, qiiain scriptis
inopin, mnnuum labor, clc. lcgibus ac regiilis oblirn.avinius? Quis (livinoriim
Illie priiinis omniiim in Cappadocia vilain ccwiio- oraciilorum sludium, luceniqiie iii ipsis duotii aU|ue
biticam, quain solilari.T; longc pr;crerciidain cxisli- aiis|iiciis Spirilus saiuli iiivenlam ? » Cuin aulem
inabat, insiiluii Dasili.us. Optaverat fralrem aliqiiem iii Senpliiianim sUidio plus aiiUquis scriplori-
roperire , qui vilam aseelicain profilerelur, iil iina biis qiiaiii iiigeiiio proprio iribneront ,
plurima
cum eo brcvcm liiij.is viue fliicUi.ii |ierlraiisirct. cx Origcnc colliLjeriint observalione digiia ,
qii;e
Speraveral se cuin Grcgorio viciiiruni ; sed iinposiia iii iiiiuin corpus redacta Pliilocaliam appella-
ainico fovenda; parciilum senecluiis iiecessilas iiii- niiil.
pcdimenlo fuil ,
quo ininus id quod intcr se, cuni p LXVl. Phihcnlin et lleciulir monnstica' suul Iruclus
Ailienis versarcniiir, pacti rncrant , cxse(|uer.'iiuir. s(i((yioriim linsiliiet Creyorii.
Qua|iriiplcr eo .lestiuiUis pr;esi.lio , posl(|uaiii vaiia In edisceiidis Sciipuuis Basilius cl Gregorius

lusiravit monastcria , solus in sulitiidinem se reci- muluam sibi operam prxslabant , familiares eliaRi
pit ;
cnjiis delicias iibi primiim delibavil, dalis ad de liis inier se serniones conrerendo , ciim iii ere-
Gregoriiim lilleris ,
perjiicnnda loci descriplioiie 1110 , iibi tcslanlur eas se di.licisse , versareiitur.
euin allicere conaUis cst. Gregnriiis ainici cl solilii- Sed pr;eeipiiuni in .liviiiorum oraouloriun sludio
diiiis desiderio flagrans qiMiii priinum liciiit , in uiagistruin b;iliuere Spiriliiiii saiicluin, oiijiis ilnolu
,
Poniiiin ad liasilium sc coniiilii, anno 358 vcl 5-^9 ct auspiciis luciiin in ipsis a sc invcntam decla-
(c). Illio luiraliir ct lau.Iat eximiam fratriim, qiios ranl. Pncler 1'hilocaliam, alins exstat rriictus com-
ad piolaleni Basiliiis insliuiebal, concoriliani ; sua- iiiorationis Gregorii in monaslerio Basilii, cl coir-
vein psalniornin et byiniioriim caiiliiiii, qiio niagiio- iniiiie nlrius(|ne opiis , iil ex' ipso Gregorio disri-
pere delcctalus ruil ; vilain pauperem , qiix illic miis , nonipe loges m.inaslicx cl rogiiln;. « Qiiis da-
la) Ep al. 5. (c) Greg. ep. nl. 9.

(tj<J Maii p. 38ri, cnl. 1, noi. 1!. [d) Ep. il. "J.
179 Vn A S. CUtGOIill. ISO
Mt \inuiis ( oruiinoii, ei ;kI e;im iuciiaiiuiiriii,<|uain A b;iin?... Sed liaec opiare qiiidem perfacile, consequi
scriplis logil)us ;ic regulis obfirinaviiiuis ? > Qux auleiii iion periiule facile. AtUi iiiilii adesio...Ei|ui-
Gregiirii vcrlia dubiiare non sinuni ,

qiiin ad lias deni ipse le magis (|uaiii acrem spiro, idipie soluni
leges reguiasque vilae monasiicui soribeiidas suani vivn, quod lecuni suni , vel coram, vel abscns per
ciiiii I5;isiIio opcrain loiiluleril. Quiid ni fciis- aiiimi siinulacrum. i
set , cerle vir inoilesius de sc iioii pi-edica- LXX, LXXI. 1'resbyler crealur, et (iiqit in Poiitiim.
rel. lievertitiir ait iliem (estiiiu Pasclia: primamiitie ,
littbet orationein. In longiori postea, (ikjo; et re-

I.XYII. Voti compos Crefinrius ,metliam carneiis
/it ilitiis ralionem reildidit.
viain inlcr aituchoreliis et mycjades.
Ciiiiis lamen ,
qiiain spes erat , id conseculiis esl
Sic iii Basilii inonaslerio quiele ac soiiiudiue
Gregorius. Cum eiiim siius euin paler invilum ;ic
friicbaliir. Ilaiic ab iiiilio ;ulaiiiaral, cani in niaxi-
reluciaiiieiii presbyteruin crcasset , bac lyraiiiiidf,
inis gravissimisque periculis Deo voveral. Voii
offensus ad Basiliuin recur-
sic euiiii appellat (c) , ,
conipos 1'aclus , inedinin carpebal viam, quani dii-

ril, tuiii ul dolorein suuni aiiiici colloquiis leiiiret,
duiii aniiiio coiuepeial, iiiler anacliorelas el iuj-
,
liini cliain ut quid sibi agenduni esset ciiiii eo de-
gades ciiin illis medilari, ciiin islis Scripliiras ver-
;
ibcraret. Eum vicesiina quinla Decembris ,
qu;K
sare et aliis prodesse; cum illis contempiari, cuin B j^^^^.^.^ ^^.^^ p^^^j^^j ^-^^ ^ ordinatiim fuisse, aiquc
istis agere poterai. Psalmis , liyinnis, orationibus,
in Poiiluiii fugisse die fcslo Luniinuin qiii paucis
,
vigiliis, iiiedia'. , medilalioiii Scripturariim die no-

posl diebus celebratur, arbilraniur ciiin iMcela ct
ctcqiie v.ic.ibai. Ouid plina ? Ilabebat quod tola
Tillemontio : sed brevissiino post tempure iii p;i-
inenle pilieral, eogue vilae gciiere, licct asperrimo, tTiain reversus est , iienipe ad dicin Pasclia;. Unde
sic oblecuibalur, ut peraclis iii eo aiinis diiobus ,
in oratiuiie qiiam babuil, < IMyslerium, inqiiit (d),
se < nonniliil alligisse quod oplaveral, ac velul iii
unxit ine : myslerio paiilisper cessi , ut me ipsuiii
Ijiiiine esse i dicat (a) , « aique e.\ ipso guslu ma- iiispiccreni et cxplor;irem ; euin myslerio ctiam si-
jore desiderio cxarsisse. i llis iiamque verbis iili-
iiiul introco. i Quibiis vcrbis sigiiilic.il, se die festo,
lur pro eo, quo solitudinis ainore flagrabat ; ciijus cum creaius fuissct presbyter, discessisse , et die
desiderio ila tenebalur, iit pliires eliam niiiii breve ciiani fesio rediisse. Qiiod annum spectat , is erat
lempus visi fuisseiil. jG^^ ; si qiiidem Julianus nuiidum iii Cappadociani
LXVIU. Cregorinm ab ereini deliciis i;i domum vciier.ii, iiec in Christi;iiios adliibuerai eam crude-
paternam revucat pietus erya parenles. litatem , ciijus liorrenda reliquil moniinenta iii re-
Haud lainen credinuis tredecim annus, iit narr;it
gionilius , (]uas Coiisiantinopuli prufectus iiiense
^
R. fiuus, Ciegorium iii Basilii nionastcrio vers;itunfi
Maioanno 502, Antiochiam pelens, peragravil,qui-
fuisse , iii (|uod se recepcr;it aiino 558 vel 559, ct
bus posiea cuimilum in Orieiile iinpusuit. Grcgurins
ex quo e.vlraclus esl aiino 5U0 aut 5U1 , ut ad pa-
iiamque iii Apologeiico quem scripsit , vel decla-
,
treiii sc conferret, qui lali auxiliu sc desiilui xgre inavil, exponens quas ob causas, postquam presby-
paiiebatur. Sic pietas erga parenies, quse reversum ter creatus fucrat , in Poiitum fugisset , ac rursus
Atlienis Gregorium Nazianzi reiiiiucrat , cum ab Naziaiiziim rediisset, Ii;ec de Jiiliaiio verba facit(e):
ereini deliciis ;egre aviilsum rursus Nazianzuin le- « ISec vero exlernum bclluiii meiuu , nec feram il-
\ocavit. Prinius liicGregorii seccssus ab allero, qiii

lani ,
quaj nunc adversus Ecclesias impetum fecit,
coiuigit postqiiani presbyler crealiis fuit, secerneii- etiamsi ignem minetur, ctiamsi gladios, > etc. Ilis
diis esi , il recte observani Bollaudistai adversus perspicue liqiiel, nondiiin Apostalam in Cappadu-
Baroniuiii, quem eliani refellunt. ciaiii vcnisse , ct crudelilatein exerciiisse , sed lan-
LXIX. Grcijorium revocare conatur Basilius. tuin iniiias intentasse , ex qiiibiis Gregurius quid
Greguriiiin absentem , dalis aiJ .cuiii litteris , iii lacturus essei suspicatus hase scripsii. Grcgorius
solituiliiieiii revocare coiiatus est Basilius, cui ami- igitur creatus est presbyier die 25 Decembris aniii
cus rcscripsit. Hinc jocosa; ill;« utriusque liller.i; 501 : cuinque fugissel iii Poiitum , inde ;id suos re-
iiltro cilroqiie dalae Grcgorii laiidanlis suam Tibe-
D
:
versus est ad diein Pascli;c aiiiii 502 , eoque die
rinaiii, el l'oiiticas silvas posiliabcnlis; IJ;isilii vero breveiii de leslu liabuit oratiunein ; sed paiilo
cavillaiiiis Tibeiiiiam , et Ponlicas soliiudines cele* post prolixani exaravit scu deelamavit ,
iii qiia
brantis. Sed quanivis jocarelur Gregoriiis , quam cur iii Poiilum fugerit ac inde redierit ratiunein
inaximo laineii relicKe solitudinis desidcrio se te- reddil.
lieri (lissiiiiiilare lioii puliiil, liisipic vcrbis d(u:lara- LXXII. Uis e sotitudine avnlsus Cregorius.
vil ((/) : ) QiKc dc Poiilica C(iininciiior;ili()iie priiis Ilaque bis iii Ponticam eremum sc.se coiitiilil
scribebam ,
joco, noii serio scribebam : (jikc ;iiilein Gregorius; bis amata soliludine avulsus est, et Na-
iiuiic scribo, admodiim scrio scribo. Quis iiie scciiii- zianziim e Poiito ad suos redire cuaclus. Primu (pii-
diiiii prislinuiuiii illuruin dieiiiiii st:iluiii conslllucl, (lem circa aniiiim 501 , secuiidu ad dieiii P:iscli;e
iii (|iiiliiis egi) lcciiiii ;dniclionciii |iro dcliciis ii ibc- ;iiiiii 502 , ciiiii dic XXV Deccinbris aiiiii piuxiiiie
iii) Or. 1. II. C. (d) Or. 1, 0.2.

Ihi i;p. al. !». (d Or. 2. n. »7.
(c) tariii. Dc viia sva, v. 551.
«81 viTA s. (;iii.(;()i!ii. J.SSl
cla|i.>i rronliis fiiissel presliylcr. Sfi-iiii.lnc iii Poii- .\ f;ii, sril sin.ilis iliiorrnl. 4;iv.v:;;ov, lioc (^l i<
luiii |>i()fcLlioiiis ct ri'(iiliis taiis:is i|isc iii oriirnnic, siinilciii 1'atri cl noii coiisubstaiitialcni prxdiiamii.
qua> priiiitiin oliiii, iiuiic scciiikIuiii oi:cii|)al lucuiii , ( Cral aulcm, inquit Grcgorius (b), in prnni|iiu
proscquitiir. Cnr vcro paicr ciiiii e basilii nmnasic- alrnniciiiiim, ct caliimiiiaior a tcrgo. Ka rcs pcr-
rio cxtraxcrit, ct Naziaiizuin rcdirc atniu jGI coiii- iniillos c noliis, invictos alioqiii viros, iii franilciii
pitlcrit, |ieriiiilc iioii cst pcr.^pitiniin. îliil iiioror iiiipiilil i|ui quntiivis niciilc iic(pia(|ii:iiii prolapsi
;
qu;c liaroiiius iii sua (Ircgorii Vila scripsil. Is cniin fiicriiit, hitiicii subscriptione traiisvcrsi acti siinl,
utrainquc Grcgorii iiostri in rontlca solitttdinc cl ctitn illis, nlroquc noniiMC scclcrntis, coitscnsc-
coininoralionein confundcns, ct pcrttirliaiis tcinpora, riint ; nc si tioii llaiiim.T, fuiiii ccrlc partici(i('s fiic-
qiiiiil Itollaiiilisl:c iiuii scincl oliscrvaiit, ad Valciilis tiiiil. I Taiila iiiili! scciitn csl Ectl('>i:c cntliolic.-c
iiM|iic iiii|icriiiiii, < («) Qui .\riana: pcrfKli^c favcii.s, lciiipcslas, III qiii vidcbanlur csse tcinpli i'oliiiiiii:c,
ailvirsiis 'Jatliolicos concitavit turhas, Grcgorii ic- prnsiraii, vcl t>alicin conctissi sint, si (|uiil(Mii
(li'iiiii promovci. Fuit id in causn , iiiquit narotiius, ctiani nolciilcs scducti sunt ; alqiic, iit llicroiiyini
iil patir Grcgorii vchcnicnliiis agcrct , iil riliiiin ali vciliis uiar, iiigctnucrit orbis, et Arianuin sc csse
crciiio rcvocaret. Erat ciiiiii jain loiigo sciiio liclic- iiiir:.iiis sii.
tior, ut ut suliciindis laliorilms iiiipar cuiii preciliiis

n
LXXM. i (iiiiiuhr Ariiiiinensi post mcdiuin anuuin
urgebat , ut patcr jussis , ac dctiiquc nl cpiscupiis Tili-i subscripsit Tlieoloiji palcr.
cogcbat imikcrio. Licct cttiin diutius surdu, utaiitnl, \n coruin laincn nuiiicro, qui Arimincnsi forniuls
fabulam ingcssissi^t, llcxit taiidcm , cocgit cxtoisil- tiim siibscripscriint, scilicct Coiistantii iinpcratoris
quc ab iiivilo , rcvocatipic liliuiu Naziaiizutti. Qiii tcmporc, noii fui.ssc Crcgoriuin, nec cuin iiisi post
reversus in patriain , Itabuit cgrcgiani illam oraiio- mcdiutn aiinuni oG2 subscripsissc, ortamque cssc
nein ,
qux iiiscribittir Apoloyeiicus... Dixit cii:im iiitcr cpiscopum ct iiionaclios Naziaiizeiios discor-
luiic prxclarani cam orationcm, cujus csi litiilus, diniit tani iiiultis probaliir monicntis, ut niilliim dc
In Siincla lumiiia , » clc. Ihcc Raronius. Egri-îa ca rc (liibiiim csse possit. Pritno qiiidcm Grcgorius
oialio, qiiu; iiiscribiliir Apoloijelicus, liabita csl siili
noslcr iioii ail (c), jiissa Coiislantii impcratoris,
Juliano , nuit vero subValcnte; oratio auicni 7ii aut rcritni pcrttirbationcni, qux tuiic sitninia ftiil,
sar.C.a lumiiia, non « liinc, > ut viilt [!:ironius , scd siibscribendi causam suo fnisse palri, scd dc>idc-
aniio penc clapso. riiim pacis ct ciiin noiinullis iiicuiidx comnictiiu-
llaiid ncgavcrini lurlias ab Ariaiiis cxi ilai:is in iiis. Sccunilo anlc islud dissidium, Ecelesiam Na-
causa fuisse cur Grcgoriiis Nazianziim rcdicrit; ziai.zcnam arcatn Noc vocari solitnni cssc, iitqiue
p
sed, ut id conccdaui, certe noti lias csse tiirbas ar- univcrî orbis diluviuin sola etliigissei, tcstalur
bitror, 'Hi:c a Yalente sunt excitat.a\ iit visiim cst Grcgorius (d). Teslis ptofccio mcndax forcl, si .Na»
Itaronio. Vix cliain addiici possum nt cicdani ciiin ziaiizciuis cpiscopiis doli» Arianornm deccpiiis fiiil
(loclissiiiio Tillemoiitin, Gicgorium p.itrcin foriniil;c Icniporc Coiisl.iiilii ; falsoquii dixissct coiiiiiiiine
tum subscripsissc, ct
Ariniiiicnsi jatn ab ejus com- iiiiiversi orbis (liluvinm cflugisse Naziaiizcnam f^c-
munione Nazianzenos niotiaclios discessissc, ciim clcsiain, cttjus Ecclesix episcopus ipsc artificiosis
ejus liliiis, rclictis Poitlicc soliluiliiiis dcliciis, Na- vcibis circuinscriptus in niavain socictalcin pcrtra-
zianzuni rcdiit aiitio 501 ; idquc cansu! fnisse cur cttis fuissct.
rediret, ut opem fcrret longicvo palri, qiii Ariiiii-

LXXVIl-LXXVIII. Schisma monochorumiib subscri-
nensi forniiilx snbscripsissei, (luo e lutu ciiicrgc- plionem Crcgorii pulris, non conliijit sul> Conslun-
let.
lio. lirevis fnil hac discordia.
IXXIII-LXXV. Tiii/ins .\ri(im'c.rci/nH/. Fraiis .Vrin- Atlongc graviora siippcliiiil iiioincnta. Ciini Grc-
(luriim. Mullos in frauttein imfielluitl. gorius c Ponlo N:iziaiiziini rcvcrsiis cst ail dicin
Magnas (|uidcni turbas anno 5G0 cxcitarant Ari:i- fcstiiin Pasch.TC aiini 3G2, suninia nacc fnicbatnr Ec-
ni, qui posl luctuosas syno.los, Arltr.incnscm iii clcsia Nazianzeiia, quain inagnis cQcrt laiidibiis :
Occidente, Sclcurianain in Orienie, habilas aniio nec vcrctor diccre (e) se non conccssurum, ul
oo9, ilent cliain Conslnntinnpoli aiino 3()0, Coiislan- ( nniplissini:c civilaics, grcgcsijue numerosisîiiii
lii Aiigusti pncsidio freti, vi ct arte rcni agcbaiii ;

iill:i iii re Nazianzenx Ecclesix pra^fcranliir. >
oiniiesque episcopos, iit toia qiiani laie patcbat Ec- Nulla ergo Naziaiizi discordia fuit ainin 562, tiec
clesia, fortiiuI;t, <[\ix ipsorum impiciatis toiuni vi- nll:i ctiani Grcgorii palris liiiic crat siihscriplio,
rus arlificiosc lcctuni eoiilincl.al, suliscribcrc cogc- c (|iia dissidimn criipil. yiiininio rccetis erat Iiiiniil
liant. Fuit ciiim ea lallaria ct dolus Ariaiioruin, iit liis, cuni (;rcgorius tioslcr priinam coiilra Jiill:iiiuin
6jio;oJj'.ov suhscribcndiim ac profitcndiim tradc- orationcm scriherct, tit his vcrbis tnanircstiim cst
renl, unins litterulx tiiulatiuiie magiiain sensus dis- (f) : < Alque uiinam ille quoque ccctus ad choriini
crepaiitiain adiluccnlcs ; Filiiim ncnipe non cjus- iioslriim se adjungcrcl, qui, ciiin prius canlioncm
dcui substarilix cuin Palre, quod OiiooOsiov sigiiili- haiKlqiia.iiKiin aduUcrinaiii alquc ignubilcm uobis-
(n) Maii, p. 588. (d) lliid.. n. 17.

{b)Or. 21, 11.25. \e)Or. 5, II. G.
(clOr. 18, n. 18. (0 Or. i, II. »0.
^'^'^'
VITA S. GlUXOKIi IS»
niiii Dco n(ciiiriet, ac ciexlio ()iioii(l:ini unliin; ili A Ecclesi.i, Giegorius obmutuil, iit ipse lestatur. iNoi! •
Kinis linlioioHir, atque eliam bievi, iil coiilido, ha- duin ergo discissa erat, cum piiinos tres ad popii-
beliiliir. Iiauil scio qua re coiiiniotiis, repenle can- liiin sermones liabuit aiino 3C2. idqiie etiam inde
tiim in diversuiii niulat, alioquc grndu aliiiie or- patel, qiiod noii niodo nibil iii liis oialionibiis coii
iliiie scse collncal; ac iic ol) coiiiimincm (|iiiilciii tia dissidium, iilliil de pace dicat Gregorius, qiiod
I:eliliaiii, quod ctiaiu luanis iiiiror, addiici polcst ut profecto non oniisisset orator pacis ainantissimiis ;
Boliiscuiu coiijiiiig,niiir. I liax profeclo verba, «ciiiii veruni etiam Nazianzeiiain Ecclesiam (/i) < uno co-
prius caiuioiiem ... nobiscum Deo accinerei ... re- deinqiie animo uiiuni idemqiie seiilieniem i laii-
peiile raiUiiiii iu divcrsiim imiiat, » dissidiuin nio- det.
naclioruiu recciis orluni luisse iiidicaiit salis; iiec
LXXIX. Sub Juliani jinem subscripsil impiu; formu-
noii spes illorum rediliis, lenitas qua eos iil nieiii- hv, sed tllwsum corservavit.
bra sua couipleclitur Gregorius («); ac denuiiii qiiod INon igilur sub Constantin, sed vergcnle ad fiiiciu
iion seme! ait (i) monacbos oinnium postreinos dis- Juliani imperiO; lorniiikc niiuiis orllioiloxie vidciiii
ccssisse. Ex liis etiaiii paiiler conticiliir rcceiilem subseripsisse Gregnriiis, decepliis Arianoriim uolis,
ijuoqiie fuisse Gregorii siibscriptioiiem, vel certe absente filio, iiacti oppoituiiain senein ciicum-
flui,
euni nou loiige aiifa subscripsisse. Eieuiui si suli B veniendi occasionein, specie paeificaiionis euni iii
Constantio, auno 560 vel 301, subscripsisset epi- pravain societalem pertraxerunl. Dixi, alisente
scnpus Nazianzenus, qiiomodo monaclii iiidiîialio- (ilio, qui inlerdiim paleriia; domus sollicitudini sti
iiaui suam ad aiiniiin iisqiie o6j rorde pressissenl ? siibiralieiis, in amicam Poiiti soiiliidiiiem ad Ba-
Aul si landiii prcsseriint, cur discessioiiem siibito et silium evolare solebat; nunquani eiiim eo piyesenie
piucipiii consilio tribuil Gregorius? Quoniodo, in- patri insidias struere ausi fiiissent. Magnas in Ec-
qiiaiJi, indignalioiiem suani tani longo tcnipnre pics- clesia Nazianzena lurhas excitavil Grcgorii subscri*-
sissent inoiiacbi, qiins ipse (c) < ferveiitioreni Ec- piio, et statim monachi ab ejus conimunioiie disces-
clesia: partem appelbi? Qni, » ut idein Gregorius serunt ; quod aiiiio 363 contigil, si qiiidem noii-
aii in alia oralione W), « tamelsi alioqui pacaii ac duni iliscesserani, cum aiino 562 Nazianzenai Ec-
moderali sinl, hac lainen iii re lciies ei faeiles esse clesise concordiam laiidaiei Gregorius; recensau-
iion sustiuent, cuni per silentium et qiiietem D.i lem erat discessio, ciini primain coiitra Julianuin
caiisa proditnr; verum liic adiiiodum bellaces siiiit, jam esslincliim invectivam scriheret. Deiiiqiie dissi-
atqiie in coiifligeiido acres et feroces, biijiismodi dio, quod diuturniim non fiierat, sedato, composi-
eniui zeli sesius est, eiliusque aliquid, quod iion to, ctc., inslaurata cst eoncordia anno 564. Mona-
P
oporteal, teniaveriut, qiiain quod ex oflicio sit pi;e- clios enim a se « oh pielalis zclum » dissidenles sWd
tcruiiseriiil. » Videaut, qui Gregoriuiii patrein, snb et caiieris reconciliavit Grcgoriiis, tum oh ipsiiis
Coiistantio, Ariiiiiiicnsi formiiUc subscripsisse arlii- revereniiani, lum oh dogmaiis pnritalem. « Soliis
traiilur, ex qiio seqiiereiur monachos pcr diios aiii namqiie, ut ait Gregoriiis nosler (i), illaisam nien-
ctiaui ires annos indignalioiiem suain dissiiniilasse, tem, miniineque simul ciiiii atramento infcclani
quomodo Ii.tpc conciliare valeanl; niaxime vero euiii aniniam liabere crediiiis est, tametsi per aniini siin-
ex Gregorio breve fuerit dissidium. < Eos eiiiin, qiii pliciiateui ahrcptns fiiisset, doliimque oh aninii
ob piinatis zeluiii dissidebani, inquii (e), et sild sinceritatem ab oinni dolo alienam ininime cavis-
ei cicieris reconciliavii (Gregorius pater) poslremos set. » lla gravis Ecclesi;e Naziaiizenoe tcmpestas
a iioliis sejiiiictos, et prinios reversos. • Brevissiiiia, sedata est Gregorii cpiscopi precihiis et odmoniiio-
iiiqiiain, illa fuil divisio, teste Gregorio, qui i eaiii nibus, nato interim pietatis et opei;B socio; qui
c.ilaiiiitateiii liactenus durasse scribit (/"), ut per cum pairi ad oinne bomiui comes et adjuior csset,
boc dibsidium, (piaiuuni pacis boiuiin esset, qiii ac velut a latcre currerel, hic Dei beiieficio
divisi fuerant, iiuelligerent, slatiiiiqiie odiuni ilhid nuilto maximam laboris studiimie oarteni contu-
odio baberenl ae delestationi. Qua pacis celcrilaie D lit.
subreptuiii peiie luit el obscuratuni, quod in iiiedio

LXXX. Tlieologus hquitur pcrindc ac si rcus ijise
(ontigit. > Ecquis aiitein rcsarciium tani i celeriter» \oret, quod pietuti crgu patreni tribucnilum est.
et rediiilegratum, vix ul exslitisse credatur, atqiie Miretur foisitan qiiispiam ciir Gregoiius, de se-
etiam breve dissidiuni pulet qiiod annis Iribus ad diiione advcrsus patrem suiini excitala a ferveii-
iiiiniinuin aul qiiatiior perseveraverit ? Quis cicilat tiore Ecclcsiu! parte verba faciens, perinde lo-
lot aiiiiis iiidigiiaiioiieiii siiam pressisse monacbos, quaiur ac si ipse reus esscl et ciim patre in
qiios « adniodiiiu bellaces atqiie in con/ligemlo pravam soeietatem periractus fuisset ; < Nam
acres et feroces i scribit Grcgoriiis noster (f/) ? ciim, inquit (j), a ferventiore Ecclesi;c partc ob eaiii
yuid pliira ? yuaiidiu discissa fuit N.izianzeiia caiisam scditio in nos cxeiiata essel; quod scripto
(«) Or. i;, n. 10. (f)

Or. fi, n. S ct 12.
(b) Oi. 1«, 11. 18. ((/)0i-. 21, n. 25.

((•) Ihid. Or. 3, n. 6.
(Ii\
id)Or. 21. n. 25. Or. 18, II. 18.

((•)
(f) Or. l», II. 18. (» Or. 1-S, II. 18.

185 VIT.V S. GllliGOKll. m
(|noiluiii e( nrliriL'ii)sis vcrbis L'irciiiuscri|>li, iii |)r:i- A i|iiil_ Grcgoriiis (c), linc iii rc con-iiiUoribiis ac sin-
VMiii .<<ociclnloiii |icrlrncli riiissemii.s. t Vcriiin aiisil ccris inonilorilius iisiis, nobisciini iii Pnnluin prnri:-
iil nrliilrcniur Crcgoriuni nuslriini, ituclrina; cnilio- git. i Scccssinncin illnm Annn'lil cxcunlc, aiil iii-
lic;c piiîlcin cgic(;iiini, siiiiiil cuiii pnlrc nli .Vriaiiis ciinlc riliU, collocamlam cssc prolial aiicior Vihr
(lccepliiiii fiiissc. Iil cnitii piolali erga pnrcnlcni ct siiiuli llniilii, cap. 9, n. : ilai|uc jnni cxslincni
liiinianilnli ilaluni vidcri dclicl, (juoil dc riilpn vcliil siliisinatc Nazi.iiizcno coiiligit.
coininuni loipialnr. Ciini aulcin non scipsnin, scil Itnsiliiini niilcm prcslivlcrio iioniliiin iMilialuiii, cl
soliiin patrcin cxcnsct, < (a) (|ni snliis ilhcsiini cnr iii sdliliiiliiH! agcnlcni, anno 3G5, Grcgoriiis conve-
liahcrc, ncc siniiil aniiiinni ciiin alranicnlo riTilassc ncral : siibbilo sciliccl e vivis Jiiliano Aposlaln, i-l
crcililiis cst, > indical scipsiiin non siihscripsissc, ailbiic nai^r:iiile Nazianzcno scliisnialc ; ibiqiie ani-
ailcoqnc ncc exlcrna actionc crrassc. rr;i;lerea oli- bas in Aposlalam oralioncs scripscrat, adjuvaiilc
scrvandiim, ciilpnni siibscriplionis pnlcnijc pra^ci- seu consilinnlc llasilin, nl o% Iiis sccnnda; Slclciili-
piic dcrivalain iii filiuni, i|iiiiil ciini pnlre, iil viilc- cat (>ic cniin ill;c niinciipanlnr^ vcrbis colligiint crii-
b.ilur, Inpso coinniiinioncm rclincrel, nec ali co sc- clili : « Ihcc tibi linsiliiis cl Grcgoriiis, i cic. Nuii
ic. iiii fcrvcnlioie>, separarel. iinprndcnier, nl Peiro Cunco vidciur, JiiliaMiiin,
I.XXXI. Praclara Gregorii iii liniic rem senteiitia. D « lanqiinm in sccna, palam oninibus liidibrium fe-
lliiic noslni; do dissidio N.i7.ian/.en;c Ecclesia; cl cif, i scd iiiiillis ct magni momcnti rntionibns Apn-
inslnurnla pacc disqiiisiliuni finein iinponainiis pr:e- slnlnin piiblicc prosciinlcrc compiilsus csl. Pr:i:ci-
tliira in lianc reiii Gregorii scnlcnlia : « Niliil, i iit puas tanluni cajlcris, lircvilalis caiisa pr.-clcrniis-
oliMTval vir sancuis in orationc quani de pace bn- sis, exhibcmus. (</) Prinio igilur oporlebal, linc
biiii (((), I eos, qui sinccro aninii afTcclu Dciim cn- cvcmplo cns in vcrilalc confirmari, qui cum univer-
liMit, :vc|iic iiilcr secoiKilinl, aliim; consenricns dc saruni qiiidem reriim nciiiii confilcantiir, lamcii ob
Iieo doclrina; qnemailmodum conlra niliil ad dissi- niiiinnc sii:e lcvilalem, snporbicnlc iinpio, cogit:ilin-
diiiin iia proinpiuni ac paratiim csl, iil divcrsa iii nilnis inccndnnlur, pcccaioriim paccni non feriint,
liac re animoruni senteniia. Ilic cniin, eiiani qiii nec Dei consilinm exspectarc snsiiiicni. (e) Dciinle
siliis lii rebiis av|uissinius cl fncilliiniis cst, ferven- Juliani facinonini enarrationc gcnlilibus oslendcn-
lissimus cxsisiil ; ac iii:insiicliis vcre pugnax cllici- duincr:il, < qiiid illos diciiioncs doceanl. > (/") Tnn-
liir, cnin sc per leiiilatem neijaclurain faccrc, iiiio, dciii ipsi fidclcs,corum qii;c pnssi fiiernnl exposiiio-
ui reciius loquar, per prolapsionein siiam, Dciiin, ne, commoncndi fucruni, iic lenipeslatis in irnn-
qiii nos cl pro diviliis linbct ct diviles reddil, dnniMO qiiillilnlc oblivisccrenlur, « iiec morbi in saiiilale,
alTicere coiispicil. Sic igitur, nos In ipsa quui|iic ncc captivitalis, incoluincs in Jerusalcni revcrsi, iiee
coiilciilionc inoder:iliiis nos ipsos gessiinus; adeo iCgypli posl J-^gypliini. > Ex Iiis oralionibiis iliio
ul concordia disjiinclionc ipsa clnrior fiicrit, ac per pra lerea disciiiiiis, quoriim priiis ad Iiisloriain Gre-
ca, qiia> utrinquc Ia;la ct conimoda exslilerunl, id, gorii et Bnsilii perlinet ; alleriiin lidelibus, qni siib
qiiod in nicdio conligil, pene subrcptum ct obsciira- iirpio logc viviinl, crndioiidls idoiieui'1 csl. Ilnqiie
luiii. > Gegoriiis se el Dasiliiini poslroiiios ad perscciilionem
LXWII. flcclesia Ca'sariensi (lisccriliar

ynsc>~iiti iii
a Jiiliano reservaios csse docci, sic ciiin compcl-
iiuilcri salaijil Greijorius, et oratiunes inJuliiiniiin lans ^g) : < Il.ec tibi Dasilins ct Grcgorius... qtios
elaboral cum 61 vila et scrmonc, ct niulua concordia clnros
Qiio iciiipore discissa erai Nnzianzcna Ecclesi:i, ct celebrcs jani indc a Gr:ccia nosscs... postroioos
aliud scbisma non iiiinus exiliale C:vsaricnsi Ecde- ad pcrscciilioncni rcscrvnbas. > Forlnn.c lcnipliiin :i
si:i' iinpenilcbal, cl jainjain eral oriliiriiin ex sininl- Ca!sariciisiliiis Capp:idoci:c siib Juliniio cversuin, pu;-
talibus, qiins Euscbius Cxsaricnsis e|iiscopus, prac- nas fnclum ob illiid ab cis suinplas memorat et pro-
sul liccl niorum honestaie claruset piciale insignis, priain co ilc negoiio senicniiam in prlma Slelcuiica
advorsus Basilium exerccbal; ciijiis rei caiisa opli- ^ Grcgorius :ipcrit Iioc modo (/i) : i Qu;t; > Jull.imis
iiioruin i|iioruinipje, pr;ecipuc vero inoiiacliortiin, in < iii C;csaricnscs iioslros ndiiiisil, Iios, inqnnin, aiii-
se odium concilavit. III nanique, iniqiio aniino fenii magnitudinc pra;diios, ac piciatis siudio (erven-
rciiles duceni suum Basiliuni ab Ecclesia; adiniiii- tes, ila abeo exagiialos, ac pcr coiiluniclinm vesa.
slrnlionc rcniovori niqiie injnria alTici, slalini an- los, forlasse nc objicere qiiidem a;quum fiicril.
il:ioi r.iciiiore ab cpiscopi coniiniiiiionc rcccdere sla- Elciiim ob Forliinnni, forliiiialiori leinpore inforlii-
tiiiiiit, socumque partcm plobis cl lionoraloriini noii nio :iffeclniii, jusla indigimlioiu; coiiiniolus, ad liniic
exiguam abstralinnt. At Bnsilius, filius pacis, iion is ullioncm progrcssus csse videbaliir : quandoqiiidcin
eral, qiii sua caiisa Ecclesiani laccrari pjlcrclur; iiijnstili;c doininanli iionnibil conccdcniliim csl. >
coiisiliario ct liorlalorc Grcgorio uicns, uiia ciini C;cleriim in proscindendo Aposialn Gregorium niil-
illii in Poiiiionm solitudincin scccssit : ( Nobis, iii- laieniis iiiodum cxccssisso, cl in Moiiilis ja:n deuioa
(«) Boll., OjMaii, p. 58?;. Or. a, n. 5G.

(c)
(6) Oc. 0. II. 1-2. Ibid., n. 5i.

(/')
{q) Or. o, n.
[c) Ur. 45, n. -29. 5!l.
(./) Or. 4, II. 8. [h) Or. i, n. 9-2.

137 VITA S. GUKCORll. 183
siraUini fuit, ctsi qniJ superesi iliceiiiluni, iii prole- A ipsiim teiiiporc nioUitnni, nl ferrnni igne, et ad re;!-
gonienis lomi sccnndi addetnr, dendam Basilio benevolentiam propendere, imo ad

Oralionibns illis ad fiiicin perdnclis, (n) cuni Basi- scribendnm ut enin placaret, liand dubiis lestimo-
lins C;rsaream \enissel, alqne ab Kusebio civilalis niis inteUexissei, id ainico quanlocius sigiiificavit,
episcopo, niense Septembri amii 5GI ,

prcsbylor al(|ne cnin honalns est Gregorius, nt episcopnin
creatns essct, dolorem inde conceplnm, daiis ad occuparei, aul adveiiiendo aiil scriliendo, siinubiue
Gregorium lilteris, sigiiificavit ; cui Gregorins ita re- itineris se comilem futurnm poHiceliir. Annuit Ba-
spoiidil (6) : « Epislola; liiae prooeminni lando. Quid siJiiis, el confestim euni Gregorins (q) e Pontica so-
autem luoriim noii esl laiidandum? Ac tu capius es, litudine in arenani ccriamiiiis cdiicit. Tani pnidenli
quemadmodnm nos qnoqne circnniscripli : quando- consilio, de Basilio, de Enseliio, de Ecclesia CiBsa-
quidem ad presbyteri graduin perlracti snmus... rieiisi optime meritus est Grcgorius; exstincls; nam-
lloc non fieri forlasse quidem praestitissei... Quoniam qne snnl slmultales, instaurata concordia, profligati
aulem faduiii csl, ferre necesse esl, ut inibi qiii- Ariani, qni cum alias jaiii Ecclesias vicissent, alias
dem videlur, ac pra;sertini ob lempns istud, qiiod oppiignabaiit, alias victuros se speraluint; iiec iilla
imillas nobis hxrelicorum linguas invebil. » lloc re magis ad speiii everteiubie r,a'sare;e, cui Valeiis
teinpus ad Valeniis imperaloris initia referendum B imperalor agmine Arianorum episcoporum stipatns
esse, cnin scilicet Ariaiii cjns patrociiiio freti omiiia iniminebat anno o6S, erigebantnr, quam Basilii
ex arbiirio sno snccessura sperarent, auctor Yiix absentia et dutis imperitia. Ueporlatii cx Valenle
tancti Bnsilii (c) certissimis argnmenlis comprobavit. Arianisqne episcopis victoria, ciijiis pars iiiagna fuit
Non multo posl cvenere Basilii cum Eiisebio episco- ipse Grcgorius, Basiliuni cnni Ensebio lam arcte
po sno simnllatcs, antea meiiioratK; qnaruin quidem coiijunxit, nl nec episcopo molestum csset ab eo,
compoiieiiilanini lia;c fuiloccasio. qnem dignitale superabai, scientia cl eloquentia et

consnlio et virlnte superari ; ncc Basilins ideo epi-
LXXXIII. Acl spirilualcni convenlum siic ad diem fe-
slnm ai) F.uscbio inviialur Crciiorius. scopuin niinus coleret et observaret, qiiod co lol
Gregorius ab Eusebio ad aliqnem coiiventum spi- esset partihus snperior ac pra!Siantior. Tillemonliiis,
ritualcm, sivc diem fesiuiii, perlionorifice vocilns llermantius, Pagius, Baronius, BoIIandisla;, alii aliis
reseripsit {d), et dc illaia Basilio injiiria libcre con- annis ha;c contigiisse arhitraninr. Nos vero cum no-
qneslnscsl. « lloiiorequidem ine abs te allici laelor... vissimo Basilii epistolarum editore, Basilium anno
Veruiii contuiiieliain cbarissimo fratri Basilio a ina 304, vel ineunte oC}, secessisse, et codera anno
pieiaie illatam esse, atque etiamnum inferri mo- Gregorii operam et consilio Caesaream rediisse, ao
leste fero... Tu dum eo conteniplo nos bnnore afl"i- <' de Valcnte Arianoque agmine vicioriam rcportasse
cis, perinde mibi faceie videris, ac si quis iinins esistiinainus.
viri capul allcra manii deinnlceai, aliera nialani b:- LXXXY. yEtas el morbi parentum ahesse Grcijorium
riat ; aut etiain convnlsis domus lundaineiuis pa>ic- non sinunt.
les pingat, atqiie externas partes exornet. Proindc Noii diutnrna fuit baec poslrema Grcgorii iii Pon-
si quid niibi obleinperandiim pnlabis, hoc facies. Ut lica solitudine commoralio, ciijiis nequidein iiien-
aulem obteinperes, abs te peto alqiie coiitendo : tKinem facit in carmine De vila sna. Noqiie eniin
aqiiuni est enini. Si illnin, ut par csl, colueris, i|)e laiii iiecessario lilii auxilio provccla parenlnin ;etas
quoqiie ab eo vitissini observaberis. Nos aiileni se loiigo teiiiporc destilui paiiebatur, atqiie etiain fre-
queinnr, quemadinodum umbrae corpora, utpote parvi qnentes morhi, quibus eorum senectns patebai;
el ad pacem propeiisiores. » In contnnieliam accepit qiiiqiie Gregorium donio exire noii sinehaiit ; vel
Euseliins liherlatem Gregorii, qui rescripsil (t), se euiii, si qnando aheral, revocahant. Sic Basilio in-
non conlumeliose, sed accommodnte ad leges spiri- stanti ut in soliliidinem se coulerret, excusat se,
enim esse, ut sihi Euschius,
tns, scripsissc; a;quuiii niorbuinmatris a(rerens.«Assidenins euiin,in(|iiit(/(),
quamvis gradu snperior sii, jnstain libertalem con- dnmina; nialri, gravi jampridem niorho lahoranti.
ccdal. .Mox in alia cpislola (/') Eusebio significavit Qiiaiii si iinn diibioclancipiti stalii rcliclnri sniiins,
Crcgorius, se iiullam animooffensionem suscepisse; tiia pra;seiitia iiiib' crede haudquaqinini carehiimis. >
sed ctiamsi susccpisset, lihenter deposiiiirum .cum Graveiii quoque patris morhuni iii oralione decima
vidcat feras in Ecclesiam irruentes, et generose re- oclava, qna landes cjus proseqnitur, narrat; qiio
sistcntciii K.iiscbium; cui se venturuin, si ita ipsi vi- singulari Bci heiieficio rcpente liheralus esl, adeo
dcatnr, pniinillit, iil rnni eo adversns lucreticos ut qiio die morilnrns piilahMtiir, consurgcns syiia-
pugnct. xiin cnin popiilo cclebraverit. Iii cadcin oralioiie,

nialrem gravi niorbo laboranlcm, insperato nec
LXXXIV. Inter Kusehium el Ilasilium paccm comiio-
nil tirefiorins. niinori miraculo, iit (luoddaiii visiim ci divinilus
Non ingratam fore operani snain Eusehio certior osiensum dociiit, ab ca Tgritudine qiia dclinecatur,
factus Gregorius, ad eiiiii illico scconiulit; cuniqiic referi coiivaluissc.
(»,) Vilri Dasil., c. 9, n. II. (c) Ep. al. ICn.

(Ij) Kpisl. ;il. U. (/) Al. 170.
(c) (.;ip. /(, n. I. (g) Ep. al. VJ.
(d) Episi. al. 20. (h) Epist. al. 4.
189 viTA s. r.uixonii. 100
I.XXXVI. IinietUem Creijniio rfn/ur.-in /irtrif Cir.vnii \ opera Il.iîliniii ('.i'sari'a! cpiscnpiini clrTliKn fiii^so
Iriilrii mors ; el fwst ejiu obitum moleitistimit ett Ua-
cimf,lM. .Neiiio qui.lcin t.iiila s.-.lc dit-.iior or.il
obrutus neiioliis. ... . • •
. i_ •
. . i
silio, ciijiH nilmiiiislrniiilx jniii pliiriiii:is parlc» :ii>
Si parcnlibiis scnio coiifcclis, al.pic (jravitcr in- Knscbio sibi comniissas snslinucral. Qiianla ipîiis
trrJum a'(;rolaiilibns, ciiram sullicilnilincniqii.^ Iic- pidas, iinam cxiinia doclrina, (pianla (lcniiim cs-
qnciilcr ini|HMi.lcrc coacliis esl fircgoriiis ; Ioii^'c scnl incrila iii Ecclcsiam Cscsaricnscin, iicmiiii'iii
pr.ivioics ciiras, scn molcslias ipsi Cxsarii fraliis. Inl.-lial. Vcriinilamcn plurima obslilcrc.qn.c iii siia
ibcsaiiniriiin prvposili in Biiliynia, mors allnlil. Crcgoriiis prudcnlia rcmovisscl, in irrilnm rci
Cnm Ni.';ca, lL'rr:c niolu loiige posl linmiiiiiin mciiio- cessisscl. Basilius Ipse, cnm inc.lia jam iiiorie Kii-
riani niaximo, lola peiie siibvcrsa csl dic un.lccima scbiiis icticrcliir, nc snspicaliis qnidcm in sc ocii-
Odoliris aiiiii ".(iS, solus cx viris insi;;iiiliiis. aiil los fniijcrliiin iri, amiciim snnm Crcgoriuiii arrcr-
rcrt.' ciiin a.lmo.lnni paiicis, niiraliili ili\in;u provi- >i\il , his vcrbis scribcns, ac vcliili ipsc exlrcnins
dcnli;v bcnclicio C;csariiis iiicolumis cvascrat. At iion spirilus agercl, aiqiic siiprcmum valc moricns ami-
diu viiam prodiixii, qiiippc mortuus cndcm an;io dc- cn diccrc ciipcrci. Grcgorius, acccpiis liticris, viin
sincnlc, vcl incipicnlc proximo, scu 23 .lannarii lacryniariim profudil, ingcmuil, cl ad ilcr se ac-
jC!I, iit voliint Hi)llanilisl;c. Ca-sarii obilii, Circô- ^ cinxlt. Vcriim cnm piislca cpiscopos ad iirlicm ac-
riiis, riii rci fainiliaris cura incuiiibcbal, invisis nc- cnrrere scnsissct, Basilii consiliiim intcllcxil, na-
poiiis obruliis fuil. Ciim eiiim muncrc publico fiin- vigii proram convcrtit, ac proficisci dctrcciavit.
gcrdtir C:csarius, qiio tcmporc mortuns cst, siiaqiic Tum dalis ad Basiliiim littcris, qiiain incaute sc
Oiiinia paupcribus croganda rcli.iiiisscl, mox iit ex- gcrcret liberc sigiiificavit. c Vidcris tii qiiidcm nii-
irciiiiiin lialiliiiiicm;(vil, i («) llostcs, • ncmpe cui ia- bi, iiniiiit (i/), viri cnnslantis ct solidi atqnc aiiinii
lcs illi barpagoiies, < impcliim fccernnl, cjiisque fa- (Iriiiitate prscditi cxislimalioncm babcrc : niiilia
cultatcs liberrinie ct insolentissiiiic diripueruni. lamcn simpliciler magis quam caiiie ct circnniscri-
Erat lli.'sai:rorum cuslos, > ait Grcgoriiis (6) ; < iiic- plc consiillarc atqiic cxscqni. Nam qiii a vitio li-
dio ;iulciii iii munere iiioritur, c;iiiiiiii(iiic miiltilu.lo bcr esl, is qiioqnc ad siispicicn.lnni virniin s.'giiior
assilit iii defiiiieti pccuniam ; ct qnidqiii.l rcli.|iiorat, cssc coiisucvii. Ciijusmo.li qiiid.lam niii.c qimqiic
oniiiia iliiaccrant laniuli, cxlraiici, amici. Qiiis ciiiin conligit. Ad metropolitanam urbciii iios ac.;ivisli,
collapsam non prsedalur quercuin? > Basilius, qiii cum dc cpiscopo crcando consultalio proposila cs-
rcs Grcgorii snascsse ducebal, scribens Sopbronio sct. > Qiiibns pr;cmissis, sic proscqnitiir carpcns
Conslanliiiopolis pr^cfccto (c), iiarrat morliii prc- qiioil incaiilc a Basilio acliiin vi.lcbatur : i D.-.nirari
p
liosissinia ipi;Bi]iie scrvos aliosqiie lioiiiiiics scrvis coepi, prMiium si .iiii.l deccrct atqiic li.iiicsium cs-
iion iiicliorcs diripiiisse, ct paucissima parcnlibus set iion pcrspiticbas, iiec iiijprobnriiiii liiigiiis oc-
rescrvala, qu.x siatini panpcribus crogata liieniniex currendum piitabas ,
qua; simplicissimis qiiibusqne
mortiii voliiiitatL-, qiii iiioriens dixciat : < .Mca oiii- celerrime calumniam siniuiil. Ocinilc, si non es-
iiia volo essc paupcnim. > AdJil B.isilius, plnriiiios dcm libi ac iiobis convcnire exislimas, quibiis ct
pr.i.liisse commenlilios cic.lilores, qiii Cifsariniii a vita, et iloctrina, el rcliqiia oiiiiiia comniiinia siinl,
se pccuiiiam accepisse dicercnt ;

qnibiis iiumeratum iiimiriim a Deo ita jaiii indc a prima ;clale coiiso-
fueral quldqiiid pctcbanl, undc noiinullos pccniliic- cialis. Tcrlio, liccat cnim lioc quoque dicere, si
rat qiio.l plus nnn peiiis-ent : al crcsccnte cjiis- pioriim Dciiiiic nietu pr.xditorum liominum biijiis-
liio.li syropIi;iiilariiiii ininicro, iicgare qiiod pelebaiit iiiodi clectioiies csse jndicasti, iion aiitcm poleii-
necesse luisse; rcpulsam passos lites inlulissc, liuiii el apiid vulgus graiiosoruin. > Ilis de causis
ac Gregorium iii inaximas .'crumiias coiijecium, Grcgoriiis se navigii prorain coiivcrtisse, el profic:-
a quibus ut eximatur, Sopbroiiium rogat Basilins. sci dctrcctasse significat Basilio, cui auctor csl ut
Ue Cicsarii pietate, rcbus gcstis, crudiiionc, etc. priidcnti secessu tiiiiiiilliis ct pravas suspicioncs
dicen.li forsan Iiic lociis essct; sed de liis salis D fiisi-i'- llnic consilio paruisse Basiliuiii, ac hiteliras
Grcgorius in oratioiic qiiam de co liabuit coraiii pa- quaesiissc, duin elcctio peragcreiur ,
verisimile csl.
rcntibus. llanclegai leclor, si velit. Gorgonia; soro-

ris, aliquanlo posi Cajsarium e vivis
LXXXVIII, LXXXIX. Gregorius uterque opcrain na-
sublat.T,
inl, lil Tlasilius Ecclesia' Ca^sarieusi praficiatur.
prcslanlissiiiias virtutcs orationc luncbri similiter iVi/ii/ ub iis vraitennissuin ut rcs prospere cede-
oni.ivit. rel.
LXXWII. Gregorius BasHium minus cauie ele- Nec minus interea Grcgorius utcri|uc niiiiiitur,
clioni Cxsarien.iis episcopi proiidenteiii repreliendil.
iil in Eusebii lociiin siilprogciiir Hasilius. Grcgoriiiiu
Anno 370, Grcgorius sing.ilarem in re niaximi ipiscopum C;csareani iiiviiariiiit prajsules, qiii jain
momenti prudcntlani animiqne forlitudinem osten- iii nrbein sese contulerant; sed adeo inveiiusie ;ic
dit, ac perruptis omnibus qu.-B obstabani, ad fcli- impolilc, ut ncc illum adesse oporterc, ncc qnam ob
ccin exiliiin rcni per.luxil. Ipsinscnim piitisiimuin causam, ncc qtio tcmpore significavcrini. Ucftri-
(a) GrcR. cp 18. (c) Ep. 32 nov. cdil.

(/') Canii. De ii'n sua, v. 570 et scq. {d} Ep. GrcR. .il. 2«.
,
101 VITA S. CREGORH. 1G3
bens (a) episcopis venciaiuliis seiiex faclani silii in- A ope alqiie aiixilio fieliis. i Pioficiscenli palri Gro
jiiriam non dissimnlnvit , nec lamen adesse detre- gorius iiosier litteras (li) ad sancluni Eusebium de-
ctavil. At ciiin vaiia fore lioniiniiin sliiflia in cli- dil, cujus zebini, siidores,gratamque Deo libertateni
ixeiulo cpiscopo non (Inl)itarcl, notiiin fecil episco- laudat, atqiie ei acceptam refert reiiovatam palris
pis neiiiiiiem se liabere quein Basilio, ob cjiis viioe senectuteni, unde ciiaiii rem ex sententia siiccessu-
sanctitatem ac doctrin?e pnicsiantiani, prx'ferre pos- ram sperat. t Senectus reiiovatur, niorbus siipera-
sit ; nec vero illins corporis (icbilitateni impcdimciito tur, lecto affecti eviliunt, inlirmi polentia accingiin
esse dcbere, nini cpiscopus, noii atbleta qiiseratnr. tiir. QiKB rcs iuilii conjccturam airerunt, iiegoti.i
Promiltil se adfiitiinini, si siiflragiiim istiul rcci- nostra ex aiiinii sententia sucocssura esse. Ac pa
piant, ac cperam eis daiiirnm vel spiritn vcl corpo- trcin qnidein, tuin siio, lum nostro nomiiie babes,
re; sin antem ccrtis condiiionibns via capcsscnda |nilcliriiin univers;evit;cet vcnerandx eanitiei fineiii
sit, ac fiiCtiones cojitra a^quitatem conflentur, gavi- impositiiriiiii, niinirum procsenlem liaiic pro Eccle-
siirnm se qiiod fiierit oontcniptus. Eadcin episcopus sia diinicalionem. At certum Inibeo fore, ut preci
Naziaiizenus de Basilio, qiiein pra: cajleris oiiinibus biis vestris, ipiibiis frctus nenio non sihi qiiidvis
eligendam decernit, Ecclesise Csesariensi scripsit (6), B poHiceri debet, firir.ioiem eum valcniioremque le-
quae bonorifice eum invitarat. INiliil pr.-cterniissiim cipiamus. t Spes Grcgorii irrita non fuit. < Ficri
.ib oplinio sciie, nt prospere res ccderet. < Litleras aliter non poierat, ut ipse ait (i) ,
qnin Spiriins
^cribebat (qiiod argnmcnio est plures ab eo biisse s;Miclns vinceret; alque adco abunde vicit. » Basi
scriptas, quam supersunt), monebal, conciliabat polius electus fiiit Csesariensis episcopus, orriinatus,
puluin, sacerdotes, cl reliquos, quotquot eranl cle- et in tbrono collocatus. Quibus peraclis, Gregoriiis
rici, obtestabatur , suffragium fcrebal, ordinabat qiii profectus fuerat, «
(;')veliiculo non secus ac mor-
eliam adliiic absens, canitiei su;e lioc dabat, ut luiis fcretro impositus, juvenis rcdit, firnius ac va-
apud alienos, tanquaiii apiul stios, aiictorilale ute- lens, oculos crecios babeus.a maiiuum iinposilione
retur (c). » llanc solliciiudinem a Gregorio postu- el unctione, addoctiam, et ab illius, qiii iingeba-
lare videbatur Ecclesia; CKsariensis status, in lur, capite roboratus. Iloe igitur ad priscas narra-
qua aiiininrum niagna eiat dissensio. Omnibus liones accedat, qiiod labor sanitatem adert, el oiii-
praiferebant Basilium, populi pars seleciissima mi alacritas morluos excilal, et cxilit seiiecius Spi-
iniiversus clerus, ascetx. Verum invidebant ct ob- ritii delibuta. > Sic Basilius, Gregorii utriusqiie ei
iiebantur magistratiis, ac inOniae plebis perditis- sancti Eiisebii Samosatcnsis opera, Ecclesia; Caesa-
imo
. . C susccpit anno 570, muliis
siini quique ciim niagislralibus conjuncli, ipsi riensis episcopatuni iit
episcopi, quod iocandi materiam religionis bostibus aigninentis confiriiiat nosler Prudentius Maraii {k)
praibebat. pnst Petaviuin el Tillenioiitium : nec audiendi siiiit
XC. Eusebium Samosatensem accersuni ab Orienle. Bollandistae ct Baronius, qui Basilium anno 5G9
Prxtcrea cum ab Arianis periculum esset, ne la- ordinatum scribunt; multn autcni niagis repcllen-
borantem dissidiis Ecclesiam Ca?sariciisem occupa- diis est Pagius, qiii ejus ordinatioiieiii ad annuiii
renlalque everterent, Gregorius (</), qui nondum usipieoTl differt.
adesse polerat, niagnum ex Oriente lumen accersit nec

XCII. Cregorius nec electioni Basilii interfuit,
sanctum Euscbium Samosatensem, missis per Eu- enm post eleclioncin invisit; liasilio quercnti se ne-
statbium diacouuin litteris, in (|uibiis qiianto ver- (jlectum rcspomlit.
saretur iii periculo Ca^sariensis Ecclcsia declarabal. Nemiiii dubiuin fuit, quin Gregorius, qiii electioni
Accuriit saiicliis martyr in Cappadociam, quod .ts- Basilii noii inierfnerat , electo graiulaiurus C;csa-
Bcril Basilius (e), ct confirmat Gregoriiis {() ,

qni ream occurreret. Verum Clirisliaii;« niodeslia: coii-
Spiritum sanctum ab exteris regionibus viros pie- sulcns, atque liorum leniporum invidiam fugiens,
l:ite insignes zelnqiie flagrantes ad ungenduni Basi- j) rcpresso aiiiicum videndi desidcrio, domi se coiili-
liiini excitasse lcstatur. iiuit, datis interea litteris, qiiibus se siinima per-
fusum Ixtiiia fuisse fateiur (/), cnni liiceriiam a

XCI. Basilius electus esl Cwsariensis episcopus, Cre-
goni utriusque opera. Spiritu sancto victore supra caiulclabri;ni pnsitam
Qiiid plura?Cum eorum numero episcoporuin, iiitellexit ; simulque causas cur statiin ad ipsiini
qui B:isiliiim ciaut proclamaturi, uniis dcesset ad non advolaverit, cxpoiiit, ac iie id a se expnsc:it
canoiiicani clectionem; Naz.iaiizi episcopiis, «

(g) precatur. Grcgorii orationes, seu cxcusalinues iion
iionsolum senectute, scd etiam morbo fractus, ac accepit Basilius, seqiie ab eo |iarvipendi ac ncgligi
pene aiiimam agcns, iter aggrcdi non dubitavii, iit conquestus est. Basilii qiierelis sfc peracute lespoii-
calculo suo clcciioiiem jiivarel, Spiritus videlicct dit (m) : « Si nobis propterea succenses, quod to
(«) Greg. Ep. al. 25. (li) Ep. al. 29.

_
(b) Or. 18, II. o(J. (i) Or. io, II. 57.
(c) Or. 45, n. 37. (.;) Iliid.
((/) Ep. .17, iiilcr Basiliaiias, p. 150 [^k) Vitn Bns. c. !:>, p. HZ.
(e) Ep. 48. (/) Kp. al. 2».
(f) Or. '45, II. 57. (Mi) Ep. al. 10.
(ij) Or. 18, n. 5y ; or. -15, n. 57.
;
«93 VITA S. GRF.GOIUI. itn
nijniis, qiiaHi liia virliis niiTiMiir, sii^piiiinus cl ail- A ijiisqiio voccs auilissc quas « Dci voccs » appcllarn
jiiilaniur, oiiiiiibiis i|iM)iiiie inorlaliliiis siicceiiseas non ilultilat, cuiii alloqHCreliir iiiiperaUircin (|ui sc-
(iporlct. Ncqiic ciiiiii alius iinisniiani satis tc l.iiiila- incl cl ilcruin iii caiii se coiilulirat, iit liasilii col-
vit, aut laudaturus csl, praaer tc tuainiiiie in di- loquio, quoil jam prideiii cxpcleLat, frucretur. Nct
ceiuli) siihliinilalein ; si quiilcm lUri posset iit (|iiis- vcro lantuin U.isilii colloquiis cum iinperaiorc, vc-
piaiii sii.is ipse landcs privdicarcl, idqiie scrinoniiin ruiii cliam lialiilis aiitea ciiiii priefecto ct praposiln
lt\. ferrct. (Juod si conteinpliim liii iiobis objicis, coqiionim, qiii arlis su:c gladios iniiialialiir, « atqui!
qiiiii priiis insaiiiam ? At qiiod pliilosopliamiir iiidi- ad ii;iicm sibi congrueulem lransiiii->sns » esl, ul
(jiiaris? Llccrct niihi ciiiii lioiia lua veiiia dicer<?, festive jocaiur Grcgoriiis (f), coiieertaiionibus ciim
lioc uiium doctrina quoi|iic tiia ct criidilione siibli- interruissc ccrlum iiobis vidctiir. Eiini invitavcral
iiiius cst et pncslantiiij. » C.cssit tandcin Itasiliiis, I!asiliiis, ul silii adcsset ad propositiim certaiiien.
«•l aiiiici |)riiilciiliaui jiidicio siio runiprobavil vcnluriim se proiiiiseral; itaqiie ciim vciiisse pro
qucmadiiioiliini ciiin postca C;csarcam veiiissct Grc- ccrlo liabcndum. Arbitratur Tillcmontius niatris
gorius (a), atquc oblatam sibi ab aniico insigniorein Grcgorii morbuin alliirissc nioras, ct causain fuisse
intcr presliyleros scdciii rcpinliassct, lioc facliiin cur a Basilio vocatus slallm iioii vcnerit. Veruni,
noii accusavii, scd laiidavit Hasiliiis. ut oiiiittain cliariorcm fiiisse Cregorio Lcdesia; iiti-
XCIII. VaUiile ailversiis Ecclesiam yaiiniiiciwm

/>!• lilalein, qiiani ut, ca poslbabita, .-egrotaiiti inalri
im,it'/iim l-uiciile, uiia cum palre lictoiiam le- dcfcndeudain Ecclcsiam accur-
assidcret, atqiio ad
poiliil.
rcre delrcciarcl; certc iii his liitcris, qiiibiis iiiii-
Sub lineiii anni 571 videliir coiiiiîssc, qiiod do
tiir Tillciiionlius, iiiliil lcgitiir dc gravissiniis ve-
patris zelu iiarrat Gregorius (6), qui magiia auiiiii
iiicndi caiisis, iiiliil de Grcgorii proir.issis, qiii ciim
constaiilia < sesc lia'reticis upposuit, ciim illi una
pugiiandi tempiis adcssct, adfuturiim se pollicitus
cnm iniperatoria liiipictatc expedilioiicm advcrsiis
fucrat; sed laiitum desidcrio videiidi IJasllium sc
Naziaii7.ciiaiii [Icclcsiaiii susccperunt, lanquaiii iiiis
leucri signirical, cui salislaclurum se ait(f), si sua
quoqiic, iiii|uit Grcgoriiis, iii polcstatciii suam rc-
maicr Uasil i piecibus saiietur. Quare lisnc ad aliud
ilacturi , aliisquc jam fercomiiibus scrvilute opprcs-
narr:it
sis ailjuncturi.» — (Impcraloriain iiiipielateiiDiiitelli-
leir.piis piTiinet epistola; el qiia;ciinqiie
cum prxfc-
Gregoriiis^j) de Basiliiprolixa et acri
git Valenlciii, qui, coiiiposila ciim Gulliis pacc, ad
cto iModcsto concertaiioiie, suis ipse auribus cre-
inipiignandam calliolicam lidem iinpcrii vircs con-
deiidiis esl liaiisissc.
>erlit , cl iKcrctico aginiiie ciiicliis in Cap-
padociam se coiilulit. liilcntus putiASimum crat ^ XCV. In tiliis DasHii /irrc/iis parles 'suas agit
Grcgorius.
Valeniis arciis iii Dasiliuiii; sed C:csarcain pc-
Idcin ciiam dicenduin de variis Basilii pnrliii
leiis, exeiinie aniio 571, vcl iiide lursaii discc-
eiim c:elcris ab iiiipcratore pr;tiiiissis , sive « c\
deiis anno sequenti, Nazianzo itor liabuit, coii-
judicuin classc . » sive c ex mililari ordine, » sive
fcctuinquc sciiio aggressiis cst episcupum, qui glo-
c ex gyn.Ticeo. » Iii his oinnibiis Basilii socius fnit
riosiim de eo triuiiipbum reporlavil. iMagnam pro-
Gregorius, qui lailus ct abicer vicloris latus ciiigc-
fci 10 iii co tiiiiiiiplio parlciii li:ibiiil Grcôriiis iio
liat, strcnue commissas sibi a Uasilio Darles ageiis.
sicr, quod qiiidcm ipse, vir licct liiodeslissimus,
Uanc nainqiie , proplcr tcmporis angiistias , ratio-
faieri coactus cst, cum ait Grcgoriuin pairemsuum
ncm iiiicrat Basilius, ut ipsc (|uidciii sibi verli
I iuagno adjuinciilo » fuissc decerlaiitlbus N:iziaN-
dispensalionem vindicarct; Gregorio auicin ,
qiiciii
zenis advcrsiis iiii|icraloriaui iiiipietatcni, < liim per
ob iioiniiiis ohscurilatein [sic loquitur vir niudc-
sc ipsc, luin pernoseliam fortassc, iii(|iiit Grcgoriiis
slus (/<)], nemo esscl accusaturus et iii cxsillum
(f), de seipso loqucns, qnos, velut iioii igiiavos ac
ejectiirus , loqncndi liberialeni coiiimillcrcl. Alqiie
Uegeneres cauilos, iii illos liairclicos velut iii sjc-
ita , iiii|iiit, Kv:iiigclitiiii iioslriiiii liiinuiii validuin-
vissiiiias fcras imniitl(;bat, ad pictatem niiniriini liae
r> qiie erai , aiixillu utriusi|iie suirultum. Ex his iii-
ralione i.os cxcrcens. i
tiieri liccl quaiilos iaborcs, quam dillicilia ac [icri-

XCIV. Adversus eumdeiii Vnleiilem ccrlanli Basilio
socius esl Cregurius. tiilosa oiiera snstiniicrit Grcgurius, cum adversa-
In egregio qiioque Basilii cerUimine adversiis rlos cominiis adorlus manusqiie ciiiii illis conse-
eumdem impcraiorcm socius fiiit Gregurius, cjiis- rcns, acrius illorum in sc odiiim excila\il. Pliira de
quc cousors in nobili triunipho qiiciii de dcvictis bis diccre supervacaneum fucrit, ciini nullus peiiu
cl expngnaliscalholic;u lidei lin>tibiis ritiilit cxcuiile sit scriplor aiiliinius, (iiii pixclara b;ec Basilii ccr-
aiiiio571 ei ineuiiteanno57-.J. Ilis ccruniinilius inicr- I:iniiua , cgrcgiaiiiqiie ipsi a Grcgnrio |)r.cslilaiii iii
fuissc Gregorium ex ipso discimiis. Ltenim sc iii liis cerlaminibus operain, noii loiigius prnseqiiatur.
ecclesiam una cum Baslliu iiigrcssuin leslalur ((/), Verum lecloreiii niunituin voluiiius, receiiiiores, iii
tn) Or. 17), n. 45. (e) lliid., ii. 17.

(b) Or. 18, II. 57. {() i;|>- i-
(c) Ibid. ((/) Or. 15, II. 18 et scq.
(U) Or. 4.>, II. j5. (/() Ibid., n. <7.
,
19j V;TA S. GREGOKII. 490

(lispuiienila liariiiii rRruiii serie, noiiinMKiiiain ab- AXGVI. Opciam suatn ofjeri Basilio adversus Aulhi-
ciraie. Ne Tiileiiniiiliiis quii.lciu, quo iioii aller caii- tnum TijHHeuseni.
lior ac diligeniioi, ab uiiini crrorc iininuiiis est. Ilic eiiani legere licebit egregie iraciata in capiia
Loous quidaiii Gregorii iiostii minus recte iiilelle- 23, (iu;ccuii(]ue speclaiit orta, posl Valentis disces-
clus iii iiiaxiiiias aiiguslias viruiii docliiiii conjeeit. suiii, iiiter saiicluiuBasiliuin et .\iitiiiiiiuin Tyaneii-
Poslquani Grcgorius letulit Valeiileiii liasilii admi- scm episcopuiu dissidia , ex divisione Cap|)adoci:e
ratioiie perculsum , vetuissc iic vis ci inlerretur, cl in duas provincias ; ci quae gessil Gregorius , ut
duin doiia oQerrei iniruin iii nioduiii titubasse, cuiii- amici partes luerelur, ei jura dcfcnderet contra Aii-
que riiisus iii ecclesiam veiiisset , iiitra veluni divi- ibiuiuui. Lbi priinum Grcgorius audiil Basilio nio-
iias Dusilii voces audivisse; postquani, iiuiuani, lixc lcstias exliibcri, suaiii ci spoiile operain obtulit (6)
iiarravit Groijorius, sic proseqiiitur («) : AOti] i-ivs- sciiiiu GLesarcam pollieitus est venluruni , luin ul
Tat zfî ToO paaiAitoj Tspi ^,[Aa; tÎ^vavOpojTrfa? ^PVJl' cum consilio juvaret , tuin ut cuntumelias cura eo
xa\ xo-dsTajtg nptlJTT] , toGto t6 Xf,[ji.[ia tTii; z6-:z ]iariiretur, quamvis pro certo haberei Basiliuui ni-
5:rjylo-J(ST,i e7;T,f.cLa; ih TrXiri-uov, Cj-ir.zp ti pi'jiJ.3. liil prorsus facturum (luod pbilusopbia sil indigiium.
oiE/uiT^v : f IIoc cxstitit iiiipeiatoria; erga nos liu- Qii;e vcrba satis iiidicant cpislolam al. 25, scriplain
iiianitatis et cleineuliae priiiclpiuin ; lia;c priiiia re- " fiiisse biijus disseiisioiiis causa, in qua noii de fide
rum sedatio , ba;c occasio luaxiinam iinpressioiiis aut ductriiia agebalur, sed de reditu et sedis ainpli-
illius, qua lura vexabaniur, parteni , noii seeus ac tudiiie. Divisioiiem civilein Gappadocia; ,
quK sub
iluclus (luosdam , (regit ac dissolvil. » Ilicc ad se- iiiitiuiu Iiiemis aiini 572 instiluta fuit, noii statim
cuiiduin Valentis iii ccclesiain iiigressum relert Til- seciiia est ecclesiastica; provincix divisio ,
quje noii
lemoiitius, iiideque coUigil Basilium ac omiiesetiaiii iiisi pust Valeiitis discessum, circa luensem Martiuiii
Gappadociae Ecclcsias reliquo Valentis imperatoris bujiis aniii, videiur cor.tigisse. Tuiu vero Antliiinus,
lenipore , vel sallcui diu salis post Valeiitis cuin Tyaiicnsem civitalem ,
qua; sccund.e Cappadocia;
B.isdio colloquium ,
pacem retinuisse. Verum pax luciropolis facta fuerat, eodem jure in rebus eccle-
illa iieiiuaciuaiii cuiiciliari potest cum perseculione, siasiicis csse debere contendit, easque jiaroecias,
quaiu post secuiidum Valeniis in ecclesiaiu ingres- quse uovae provincia; nuper adjuncta: fuerant, uijam
siiiu coiisecuiam esse auctyr cst Gregorius. Conje- sibi aliinentes ct a Basilio disiractas, vindicavii .
cturis Tilleiiioiiliu.-, lianc dillicultalem solvere iiili- conlra Basilius veieri coiisueludiui , alqiie biiic di-
lur. Sed quid conjccliiris opus esl , cum res per se visioni, qua; oliin a Palribus facta lueral, iiilia;rebal.
plana sil el cxpedila' ILcc eiiim verba Gregoiii : Parles Aiubimi sequcbantur pleriiiue Gajqiadociie
€ Hoc fuit iinperaioris erga iios Iiuniaiiiiatis initiuin, ^ episcopi : « Tres quideni erani causa;, iiiquii Gre-
haec prinia reruiii scdatio, > non ad Valciitls intra gorius [c) , cur niulti ctiam aiite parum !enl et
veluin cum Basilio colloquiuin , sed ad illam Basilii eaiidido erga euin (Basiliuni) aninio esscut. Priina,
virtulis adiuiralioneni, qua perculsus Valeiis veluit nuod in fidei iicgoiiocum eo iiiinime coiisenticbant,
ei vini allerri, relcrcnda suiit : quod quidem ex tota Misi quaiituin id ipsis , cogente multiludiiie , neces-
reruiu serie palet. Ktenim Gregorius aii Valeutein, sario facienduiu erat. Altera ,
quod dolorem cx ip-
auditis qux gesseral Basilius, in tanlam illius virtu- siiis elcctioiie conceptuiu nonduiu omniiio c\ aiiiiiiis
lis aduiiralioiieui venisse, ut viiu ei inferri vetuerit, cjcccraiit. Postrcina, quod se loiige iuuliuiii(]ue ab
cique salisfacieiidi causa in ccclesiam veiierit, ubi eo gloria suiierari acerbissinie feirent; tanicisi id
dd soluiii Basilii conspccluiii coiitremiiit, ac postea conliteri turpissimum esset.... Ex bac conteniiona
rcdiens longum videiidi Basiliuiu desideriuiu exple- pcniiulta raala parlim jain accidcbant, partiin im-
vit. Quod ergo stalim addii Gregorius, liaucprimaiii |ieiidcbaiit. Subtraliebauiur convcntus a novo iiie-
fuissc teiiipcslatis scdationem, referii dcbet adjus- iropolita. proveiitus diriiiiebantur, » etc.
suiii Valentis, qui miiatus suiiiiiiaiii Basilii constan-
XCVII. Gregorius Cwsuream venit, Basilio addii se
liam in cerlainiiic adversus pr.cfectuui ,
qu;e ipsi a r. socium, ct iuteresl puijuiv prope Susima coitlru An-
prxfcelo iiariata fueial, ne visilli ii.lerretur vcluit, tliimum.
alquc in ecclesiam se coiilcrie ct ciiiii ijiso culloqui liis auditis, Gregorius debilum biiic leinpori olli-
staluit. I'ru.'lerca id(uii probaiit lia;c verba Giegurii : ciuiii iiun )irxtcriniltit , suamque pioliiius. iil jain
xa\ y.a-a-Tai'.; Tiowxr,, • bxc priiiia sedalio, > qux dictuin, Basilio operam |irofitetur; quod amico per-
Billius noii reddidit. Gertuiii nainque cst, tuiie pri- gratuiii fuit. fScc luora, Basilius rogat Gregurium ul
inuni sedaiaiu fuisse lempestaleni, cum Yalcns vetuit quanlocius ad se veniat ;
qui ciun veiiissct , aiiibo
iie vis Basilio inferrclur, qiiod profccto veluit prius- siiiiul ]irofecli suiit ad nionteiii Tauiuin , ulii luciis
quaiii iii ecclcsiaiii sc coiifericl. IIx'c moiiuissc sat quidam crat, sivc ecclcsia sub saiicli Ureslis iioniinc,
est. Qui plura volet, legai Vilam Uaiilii iiovx- ope- uiidc aiinuos ruditus capiebai Gu;sariensi3 cpiscopus.
rum saacli docloris cdiiioiii pra;lixain , cap. 20, p. Dum redircnt , Antbimus ,
quem Taurici reiliuis
104, u. 8. iiiaxiiiie lii furorem agebanl, qiii]qic quos lii traii&>
(dl Or. •13, 11. 53. (f) Or. 45, II. 63.
Vfc) Ep. al. 25.
; ;
1.J7 VIT V S. OaF.GOIlll. 10«
:lii ('..i's;\r<'nin porlari iiiii|iio aiiiiiio ccrin-lial, ('11111 A sciio lialiuil, silii ainitiim ali iiiiiiio vciiirc diiil, ali
[ira'ilaliMia iiiami aiigiislias occiipal ; Iraiisriiiilii aiiililoriluii |i!isliil.il iiiiiii rciii dariiis cxponi ve-
Uasilii miilis, qiii rclnis cx Saiiclo Orcslo pcrceptiii liiii, ol staliiii Mmvscii ol Aaruii iii iiiciliiiiii profcrl
OHiislioraiit, ilcr iiili-rcliiilii.iio ullr.i progrciliaiiliir. iisiiuu pcraculc iiilcr sc cuiiiparatis, ilcruiii jioslu-
Coiiiiiiissa liac piigiia propc Sasiiiia. Naiii Crcgo- lat, amioii pcrspicuc cogiiomiiicm suuin, id csl Grc-
riiis (11) iion siiic sloinatlio jocatiir iii l!asiliiim,(pioil jj.iriiiiii , cl uiiaiiiincm , iil csl liaîliiim , oratio cf-
bcSa-iiiioriiiiicpis.opiiiiiciiiisliiuissct,ut ciiin .\iitlii- liiivcril : 1 lloiiiiii altcr, iiniuil (li), nos iiiixil. .•l
1110 Lcllum gcrcrcl, si iiiiaiulo is Basilii niiilos arri- latciitcs iii liicdium produ,\it.... 11011 iit digiium oral,
pcrot angusiias leiieiis , cl vcliii Ainalcc Israclcm co spirilu qui in ipso csl.... Aller venil ui iios coii-
«ocrcciis. Datuiii so ctiaiii Sasiiiiis ait iii carniiiio solclur, ac coiilirmcl, spirituiqiic niansiicscal. > Cuta
l>c 11(11 sn.i, qiiia bclliiam lorliluiliiicin a.l Itasilii crgo iiiiisiis sil a liasilio (ircgoriiis Ny.^sciius, <|uod
caiisiu (lcfciisioiicm oslciidcral : ipiod arguincnlo ost inanilcsliim csl c\ dictis , uilvoiiirc iiuii |>uliiit po-
ciun piigiuo propc Sasima iiilcrruissc. slridio ordiiiatiunis, ul Ltaronio visuiii osl, alipic
Xl^Vlll. ('•n-goriiis Sasimoriim episcopiis eonsecratur porpcram lcgilur apud Billiuiii iii inlcrprclatione
iV<ui(iiKi, iio/i Casaretf, (iniio o'-. liliili orationis uniloiiina: : vcrumtanicii pauciurilius
Uiml taiiica dissidiiiiu ad Lcclcsix utilitatom coii- U po>l ordiiiatioiicm dicbus advcnit. !ii ista oralioiie,
vcrlit Basilius iiiulliplicaiulo cpiscopatus: < Ev qiio , m in oa quain aiile corani Uasilio liabucrat, viiii .silii
iiiquil Grcgorius (('), trcs prxclarissima'. res sccu- illaiam coiii|ucriiur, sod tumcn obscquiuin suiiiii
hcsuiit. Nam el animaruin cura inajor siisccpta csi; prolitctiir. Dulcl quod Njsssnus serius venerit, vel-
ct ipi.clibel tiviias provcntus siios babnit; cl bol- lui post cladoin auxiliuiii ,
(lusl tompcstatom gubor-
luiii bac ralioiic coinpressum ot c.\stiiicliiiii cst. > nator, posl cicalricciii mcdicina : \erum so niinc
llaruin iii nuincro sodium episcopalium, ciuasercxil ccdcre ei iiduciam coiicipcrc declaral, quod argii-
Basil:us, iucro Sasiiiia, igiiobilis quidcin locus, cui iiicnlu csl liaiic liabilam oratioiicin priusquam fiigi
Gicgurium nostrum prjcliccrc cpiscopuiii staluit clapsus iii soliliiirnioni se conrjlciil.
cuiiuiuo rcluctanlcm , alipic c|iiscopale oiius rofor- (i. Quereliv iiasilii cuiura Creyoriuin , ct Crcgorii
liiidantem ac prorsus liigientcm ccdcrc, ol^si iniiius coiitru liasdiuin.
aniinum, sallcin capul ordinalioni submittcre, adju- Yiit Nyssenus Naiiaiizo disccsscrat. cuin Grego-
vaiiie Grcgorii patre, coinpulil. Il.cc ordiiiaiio iioii rius dcccplum se cssc seiuioiis, liigit itcruni, soli-
C.Tsare.o, ut vull doctissinuis lillcinontius, scd îa- liidiiiisquo dcliciis pcrfrnitur. I!:isiliiis coiisilia sna
Bianzi pcraclacsl, utipselcstalurGicgorius (f), qui conspioiens Grcgorii fuga pciiitiis corruers , cum
Ba.siliuni vonissc iNaiianzum nianifeste asscril :
^ co gravilor cxpostulavil. At Grcgurius jam altuni
I Sed vcnit ad nos amicoruin cliarissiinus Uasilius, > gerens cordi iiiilicium vnlnus, c\ (pio per viiii
clc 'A/,>.' f x:v faTv tiVj cf i/.covo-Yr/.TaT^^; lim/.ioj^. ordinalus fueral a iiasilio , noii niiiius acrilcr rc-
Tiim iiarrat, quoiiiodo patre Dasilium adjuvaiilo, spondit. lliiic ilUe litter;e, liaud (iiiiileiii jocosx iit
,
deceptiis fuoril. Pra;tcrea ,

qiio die ordinaliis est, aiitea, sed sloiiiaclios;c ac voliemciites, ullro cilro-
oratioiiciii corain palre el Basilio aliisque episcopis, (|ue data;, qiiiLus, duiii suam qiiisiiue causain tuo-
qui eum unliiiaveiant , babuii. Qiiis credai Grego- lur, suas eti:ini aiiiniis coelcstibus esse iras doccnl;
riuiii palrcin sciiiu coiifoctum Cicsaream veiiisse qu;c si loiigius proccssissciit, non tain pcrfcctiim
hiijus ordiiiatiouis causa ; mil si vcncril, id silenlio Cbristiaiuc ainicilia; cxemplar iii Basilio et Grego-
pr;eicrinissurum luisse Gregorium, qui siiiiile patris rio liaberemus.
ilor, Basilii causa susceptuin, ut suinina; aiiiini for- Cl, Cll. Querilur Gregor'us Iraudein sibi fuclam.
titiidiiiis iii cflclo corporc spcciiiicn adiiiiiatiir? Or- A pluribus culpalur Uasilius.
diiuitus csl Gregorius Saaimoruin cpiscopiis aiilc Acceplis Basilii lillcris', rescripbit alipie li s vor-
l'aiclia, quod aiiiio o7i iiicidil iii dieiii viii Aprilis : bis oxursus csl Grcgorius (e) : « Dcsiiiesiic laiideiii
siquijein sunctus Eusebius S;'iiiiosatonsis, liiicris uos nialodiclis incesscre , utiiisulsos ac rusticus, ei
'^
paulo post Pascba anni illius dalis respoiideiis, liaiic :ib ainicis iiiopcs, et ne vila quidoin dignos, quoniain
sibi ordiiiatioiioin noii placuisse siguilicat. ea, qu;B passi sunius, intclligeie ac perscntire ausi
quem siiimis?.... Fraudcin iii qiiaiii inducli sumiis, sc.iiis

XCIX. iiitisi/iir <i Gregorio .\'gsseiw, iimit
ItusUius. quideiii (iiiain oportiiil, scd t:i;iicii aliquaiido agno-
I'erpaucis posi ordinatiuncm diebus, Gregorium viiiius. Aiqiic linjus rci culpaiii iii episcopalem
'iiosvrum invisil Grcgorius Nyssemis, ali amico iiiis- tliroiiuiii coiircriiiius, iilpolo <pii ,le rcpeiile supra
sus, ul cogiioniiiieai suuiii sidarclur. lluiic aiiiicuin iios cvexerit... Iloo oiiiniiiiii, <pi;o patiiiiur, iN;ixiiiii'
o^se saiicluin Luscbium Saiiuisatciiiiiii aiil sancluin ridiculuin cst, vol polius iiiiscrandxiii , iiiiniruiii
Mclolium ;Mbilratiir Tilloinoiilius ; voriiin is ainicus qiioil iiden: et iiijuria ailiciuiitiir, et accusanlur. >
noii alius esi quam ipse Basilius. Pusiquain eiiim Vitupcralioiiom iion ciriigil Basilius, ipiod Gdissi
Giegorius in oralionis cxordio , ipi:iiii toraiii Nvs- iiiiiiii aiiiicum :ic uprniio <le se iiieritum iii cpiseo-
n) Or. 43, 11. 58. ((/; Or. 11, n. o.

(ft) Ibid., 11. o9. (e) Ep. al. 51.
III Caiiii. iJe iila sua, v. 3S9.
199 VITA S. GREGOUil. 2:i0
pnles ciiras ,
prxler ipsiiis voliiiitalem, conjecisset: A (-ill- (•re{iorius cle snliindine revocntin a rnlre, Ua-
et (iiiod iiiimis exciisatioiic (ligmiiii ciat, vinim silio inslanu-, coramuiroque Itabet ornlionem.
pietate et elo(iuenlia insignem , <|iii Kcclesi* egre- E soliluiiiiic, in qnam se post ordinationcm recc-
giain dare operaiii poierat , in obscurissimum pcrat Gregorius, cilo relractiis est jubentc patre ci
aiiguliim ac omnibus vilse commodis destiliitum instaritc Basilio; qiiapropter in oratioue (e), quam
relegasset. Olijicicliant alii aliud qnKlpiam ,
proiit pnst rcdiliim coram iitioqiie liabiiit, eo uliuir exor-
vel nioiilms comparati crant , vel Grcgorii cansa dio : iNiliil sencctiilc fortius, niliil amicitia vcne-
irascebanlur : < licnigiiissimi aiitem > quique neglc- rabilius. Ab liis ego ad vos ductus siira , vinctiis iii
ctum el coiiteniptum a Basilio (uisse Gregorium, et Clirislo, non ferreis catenis, sed tenacissirnis Spiri-
postqiiam ipsius opera usiis fuerat, veluli vas qiioit- tus viuculis constrictus. i Alicunde se venire liis
daiii ignobile projcclum. Declarat Gregorius (a) se vcrbis dcclarat Gregoriiis ;

proinde h;cc oratio non
arnia fcrrc noii posse, et « pro lactcnlibus et avibus slalini post crdinationem, ul visum cst Tillcmontio,
laiiqiiam pro aiiiinabus el canoiiibus digladiari. j babiia, scd post reiliium ex fuga. Deiiide addit se
Fiogat ul ipse cuni .\ntirnno bcllum gcrat, ac sibi aniea aliis oninin leliqiiisse, ut secum pliilosoplia-
(iimiiiim rcruin loco quieiem concedat. Denium bis retur, et Eliaj Carmelum ac Joamiis descrium cogi-
verbis, qiKie ejiis doloreiii maxiine indicanl, cpislo- ^ lasse; qiiod ei dicere iioii licuit quo die oidinaliis
!ain claiidit : « Quocirca tu quidein virililer age, fiiit Sasimorum episcopiis, si quidein banc ordiiia-
ct coiifortare, oinniaque ad tuain ipsius gloriam, lioneni non solitudo, seJ impensiis in juvaiido patre
quemadmodum lliivii torreiiles, tralie; (lec amici- sacerdotii labor subsecutiis c-.t. Prsfcterea disertis
liaiii, nec vita; coiisuctudiiicm ct familiaiilalem verbis solitudineiii, in qtiam se receperat, indicai,
virlule ac pictalc poliorcm babcns, nec (|uai ex liis ciim ait (/") sc, « ne liis qnidem sui amantissimis ac
rebus bomiiiuiii de te opiiiio fiilura sil, (luidqiiam fralribus sermoiies iinpcrlire susiinuisse , ut ab
curans, seu uiii dunlaxat te Spiritui addiccns. Nos oiiiiii ncgotio fcriatiis scdiin pbilosopbaretiir. >
vero id duntaxat lucri ex ainicitia tua capiemus, Quid plura? Recaiilat (r;) quidqiiid posl ordinalio-
iit amicis pnslliac miniiiie (idainus, nec Dco quid- iiem pr;c dolore in Basiliiiin asperiiis dixcrai : i Jam
quam pr;ereiamus. » llaud e(|uidem crediderim ea ciiim irain abjicio, anUiaiit inansueli cl la;lenlur "•;
iiigessisse Basilium maledicta, (iua:prioribus epist(d;e iiianiimque lianc, qii.e milii viiii attulit, placido
verbis continentur; sed ea ex ejus dictis consequi vullu conspicio, ac Spiritiii arridco, niibiipie coiii-
Gregorius prac nimio dolore cxisliinavil. Scriptain inouim peclus sedalur, reditqiie ralio; aiqiie anii-
banc epiitolam, non tanlum posi ordiiiaiioncm, sed cilia, iuslar flamma; consopilx et cxstincl;c, rursus
cliain posl fugam inde patel, qiiod Grcgorius frau- ex parvo iguiculo rcviviscitct cxcitaiiir. Ucnuerat
dem sibi factam sc sensisse dicai, aiîuc oinnium cousolari aninia mea, et anxieiate alliciebaiur iii
rerum loco quietem sibi a Basilio concedi postulet. me spirilus meus '^ Dixi, niinquam iii poslerinn
Ipsa ctiani malcdicta, quibus se pelitum a Basilio amicilix' fidcm Iiabebo. > Nulla sane anle ordiiia-
(|ueriliir, eiiin jam fugisse probanl. Scripta quoque lioiiem jiirgii causa Basiliiim iiiter et Gregoriuin
iii secessii cpistola tricesiuia sccunda (b), in qii;i cxstiiit; sola ordiiiatio rixas movit ; baec verba,
indigiiatur Gregorius se inerlia; accusari quia Sa- (|ux fatetiir se dixisse Gregorius, « nunquaui iii
eima non accepii, olio et quiete uiiice se gloriarl posterum amlcitiae {ideiii liabcbo, > leguiitiir ad cal-
profitelur. ( em cpistohi; iricesiiiia! prinioe, quam post abjeciui»
rcgend;c Sasimorum Ecclesia; consilium scripsit.
Inler Iutcc jurgia scriptani arbitratur Tiilemontiiis
Qn:e qiiideiii omnia, oralionem niiiic decimaiii liabi
cpistolam Grcgorii ad Nicobuluiii (c) ; scd iinine-
i;i'n noii fiiisse post ordiiiationem, sed postqiiain e
rito. Mittens Grcgorius Nicobulo lilteras Basilii ciiiii
fuga rciliit Gregorius, maniresie deiiioustranl.
suis, liis quaj Basilii eraiit priore loco posilis, siias
snbjunxit, sese quidein cuin Basilio ubiqiie con- CIV, Gregorius in oriilinne siui mnlnlum se jimfi-
jungi volcns, sed cum sibi antepnneiis. Minus vicie- ^ letnr. Anlliimus in !.uas ]>arles Cretjorium peilra
here jruslra cunuiur.
lur iiitellexisse TillcinoiUiiis (d) U.vc vcrli;i : « Ciim
Basilium Magniim iiiilii seinper pranulerim, tanielsi In eai oralione sinceram mulaliuncm proliteUir
illi coiitrarium vidcatur : tum iiunc quoque pra;- Gregorius, rataque omiiia babcl, ac laiidem Eccle-
fero, » etc, id cst, iiiqiiit Billiiis, ' ''imctsi ille nie six sibi commissx giibernacula capesceie in aiiiinuin
sibi antefcrat. » Non eiiiiii li;cc verba ila accipienda videtiir iiuliixisse. Itaque S;isima iie coiisliliiil, sed
siint, quasi Basiliuin cxisliiuet Grcgorius plus sibi |.riusi|u;iiii ad iler se acciiigcrct, Diiaris, (iua; nova;
tribuere quam ipsi. Cappadocix civitas crat , Eulalium eplscopiiiii iiiiJ
" Psal. XXXIII, j. Psal. Lxxvi, 5.
(a) Episl. al. 31. (e) Or. 10, II. 1.
(b) Ep. al. 5-2. {/) Ibiil.
(c) Ep. al. -i. (g) lliid., II. 2.

(d) In Ua:>., p. 171).
,
201 VlTA S. CIIEGOUII. S03
cuiii Grngorio palre arMsquc nonniillis cpiscnpis A gniii. > Jfiipfi: breviter cvpniiii qni.l cjus c.nisa
onliiiavil, lii::i(|in; oraliiiiiriu li;il)iiil (inxminc lrril;i ({cssorit, :i'quiim(|i:c iion csse (leiiionstr.Tl, llt niin
dcciiu.T csl. Ilxc vcro cuiii lierciil abscnle .nc loilc liisiiii c:iiis;\ iii offcnsioiicin Anlliiiiio vciuTit, ll.isilo
cli.iin lgiii)r:iiite Iîsilio, qui sc pio nietropolita cl ilispliccal vcluli in Aiilliiniuiii propcnsior. Deuiijiic
c:ipile uiriii.sqiic Cappailoci;u .•idversns Antliiuiuni 8ic cpisiolam chunlll : « Qnoil si oslcnt.ilinnis bIo-
pcielial, ncciliiMi (iiiiia cssel controvcrsia , vcrcii- ria'qiie niniio sluilio lcncris, ntqiie e loco snpcriorc
iliiiii eril iie or.linatioucin isl;iiii vcliit iii coiiliinic- iios :illo(|iieris, vcliit mclropolilamn p.ii v.c ti\ilali9
li.iiil siii faclain liainl xqtio ille aiiinio inlerprcl.t- incoias, vel clia illiiis, noliis qtio.jiie siiprni.
relur. Occurril ainici qiierelis Gicgorius liis vcr- linin csl, qt:o I oppoiianiiis. Iloc ciiim Ollinibus
jiis (») : < .Noii vciiiniiis in iiiagni illiiis pasloris racilliiiiuin csl, ac rurlassc xqiiins. >
cm.len.ptnii. cl i..,io,..inian, qni splcn(li.l;c civilall

.
^^., ^,,,^.^,^,;^ ^^^^.^^^.^ Cmjoriui rcp^lU soli-
pix.sidct. Iliiiior.ibilein sciiniis, capiit ;.|;nos(.iniiis... luJiiicm.
Saccrdoles cl pr;rsiilcs .nngcre stndui.iius r.on
,
Cdcnmi prnpoMlain al, Anll.imo co,:.linoncni.
snMral.erc; li.Ticticos cverlcrc, non orlliodoxns
„[ ,|^ ,osm„eii(l:i pace comn.m.is i.,ircl..r dcl.l.c-
i.ii..iiii..cie. I CuiuGrcgorius Sasiiua aul venissct, imo libc.Ker acrcp
^ ^.„|,,_ ,,„,, rcpu.liavit Basilins, l.
aut vcniie paraivl, siia cjns coiisilini.i diligcnlia

|„iorea Gresorius, ci.m nnllun. sibi ad capcsscn.lani
prarip..e.al A.ill.m.us. cl Sasimorum p:.l..dcs aute
jg,,,,,,,^ ,,„.,„, ocrnpavcial alqnc armalis n.ilitibus
occ.pavcrat. QninC.iam proliibenli cl coiiimi..ai.li
,„,.|,.„„r Ai.ll.i....is accessiim palcrc cenicrci, ac
,
Civgorio, conviciis probrisqnc lercrlain scr.psit

„„,|^,[ „13,^.,,,.^ ^.^^.^ pjspeciatinne cxilii*
j,,,, ^.i
cpisKdam, vcbili triuiiiplinm in viclum caiiciis.

,i,.i,i,,,aii„„js ,|,. |,;,ec componcn.l.. pe...lcrc , ama-
Forti,simus Antbim.is ad nos, inquit Grcyo-
. . tam dinqnc oplaiam sol tudincm rcpclil. Grcsnriiis
r.i.s ((.), ic.m cpiscopis q.iibusdam vcnit; sivc ut pre.bylcr in ipsins Viln scribil ciim ad ygivtornm
p..ticiii mcniii invi^crcl (n>m id (i,.oq.io pr;i- sc
,,„„,i,:i|i„,„ eoi.r.igissc. £•,- c;povf."f o..ov dsOjviv
fcrcbal), sive iil qi.;c cgil agc.ct. Cu.nqne m.,ltis
^^-^.^^Cyzi. T..m a.ldil : . rern.il a:.icm cn.n. i.cc
niodis ..ii.m.<.n nosln.m tc.tassct, paru;ci;is co;nine-
o,,,,,;^,,^,,,, „ec ordinalioiiem, ncc qt.i.|.,nnm aliu.l
morans, cl Sasin.ei.scs p:.l..,lcs, et nostram ordina- ^^,.„,„^ in moic ct inslitnlo
,|„.,, ^,,,,,, ^,,,5^0^03
lionem, nunc bljn.la alloqucns, nunc poslnl..ns,
poîla .suul, S..simis pcregis..;c; vc.nm simnl :,lq..o
nnnc minas inlentans, nnnc citposinlans, ...ii,c
ci,iscop,.s oidinalus fuit, fi.gam aMi.no concc-
la..ila...s, i.uiic vil..pcrans, v;.riis deni.i.ie o.alioi.is
pisse >
(i.culis, slroidiis at.jne a1nl.a2il.11s ntc.is, tanq..an» r „. . _
Sic lam cravc oniis excii?sil Grcgirius, sic invisi
...
ii.se sol.is n.iliis
.
ob ociilos
,
iiroponend.is
,
csscl ,,.._. . , ,,
..;iva.i..c mel.«i.ol.s , uipnle

.
i..;.ior
...
ac n.a;slai.lior.i
abjccit S;.si.na, qna: lot c. inolcst.as, ct (p.as niilla
nnf|,i;im d.cs, (inoail \.\it, cxl.a..nre polii.l.
..... pcpe-
,, .
ll.ee A..il..ii.ns,
, . .
,.,...rc cedcic Gicjio-

im,, cu,.. nnll.. .1.
, r.
.... . .^
r.nni co.isii.-.Msscl , icbns ...lcit.s .i:ilus :.bscess,l,

,
reru.it
. .
ips.us verbi!. utar

: basin.a,
,.
inn..a:.i,
,
((/)
,
, <
cx
... q,.ilii.s
onii.is vita: i.iconstaniia et

Orcsor.o, iit
btiiiliimiiiii ci veb.li P.iiinipisiiiiiin (M.e.nda... cxnro- ,
pcrluibaiio in;.nav.l.
. . . .
Qn.s ct qnal.s
,..,..,
ille SH locus,
braus. rs.)ii .....1 ii"il, G.e2or.n..i ;.(l svno.lnm•^
.,..,..,
(.icgor.i ( al..i...talili.is,
>
(p.arn...
'
foi.s ct or.go
•
r
f.iil,
•
voc:iv.t .\,.;l.i,..i,s ; .inoJ cn.ii Grcijono iicr.i.o- . ., , • ,.

.
aU|..e etiani cari...i.ib,.s ta.n Ijmosus, cx ipsoO.c-
lcsl..... csscl, ;.l(ine i..|.ir.am l.cn cl..iii..rct, A:U'.i- . ,. .
'
. guno disc.mns.
II. .is cn,.. rog.ivii, ut saliein cjns opcra H.iîli.is
ad del.beranduin ca dc re scciim adduccietnr. I.l CYll. Snsimortim ilescrijitio.
pollicitus esi Gregorius,

^ o ei scripsil Ba-ilio,• reiu c, ,• _j 1 , i- .
>
1
Sinlio qu(taam
esl 111 xiicdio ptrviiigalic vit,
toia... cjns jnli.io pcr...itlcns. Il.u Grcgo.ii littcrx hi lerrai:,i\ip<idiicnm,i]iiwsaiuliliiriiiiiiyli,(;mv\ati'..
ad iios I.O.. pcrvc..cri.nt. ^""* nqiia, siiie riri.re, liiliil Imheiis tibera!c,
llorridiii vnlilc ct niifiiinliia jHigiis.
CV. Novas DasiHiquerelas aliis Crcgorius auerclis n currus,

Oiiiiiia liic piilvis, et slrepiius, el
repetlit. Ldmfiila, ejulalus, exiciores, lormenln, coiupedtt ;

/'i,;)i(//(S icio, quotifunl peeqriui et erroii'!.
Qiiainvis IJasilii causam slrcnne salis, ul vinclnr. II ivi- erni Snsimnruinmeorum Eccl,'sia
?'",' er l>eiim, [,u::e me irqiium fuil ?

•'.1''"^.
dercn.lissct G.cgorius, illins lan.oi. lillcris ollei.si., I
Loutfniiim csse mnnruin exciuere lucursus, .'
CSt Uas.li.H, Cl C.l;.i co jiirgavit q.iasi Anll.i.i.o luise feriri, suflncnri lul,< ?
f..v..'.el. II. s vcrbis rcspnnilit Gicgori.is (c), jocamlo êc tuibere ubi lioc seninm coiloceem.
f>;"n seiii.ere lecln per vim exlurbcr?
qni.lcm, sel acilcr carpcndo Basiliu.n : c Quam
. .
ncc panein li..bilurus craiii, qucin liosrili Iranne-
lerocicr, cl cq,..i.)rnm piillorui.i ...ore, cxsilis in rirm .... 1
l.iis litieiis ! Ncc iiiiriini te ad glori.im niipcr cvc- Rnrsus fugilivus qui lam eursor in monlein, el
ciiiii
s.s. .,1
....
oslcntarc nobis
bac ralKme te.ps.im aug.istiorein
.vellc qnain gloriani nactns
re,ld;.s
,
.
Surriyien^ nmicum viliv geiiiis, deticins weas.
i>eil quid sit 11 lucratus ? noii cnim ceuslaus fuqiticui
£,.„,„_ ,„ „.warct. Scd cimomnin pcifene sciam.

quemadiiioduiii pielores. qui eximias f.irmas depin- lii hoc uno iguavus suin : palris iruin non )croê),c(o
(a) Or. 15, n. 2. id) Or. .ir., n. •.3.

(b) lOpisl. :il. .13. (,.j Carin. Oe Vita f.ua, v. •5S9 cl se.I.
(c) Lj.ist. al. 35.
Patrol. Gn. XXXV. 7
203 VITA S. CREGOUII. 204
CVIII. Cm;oiiiis yazianzeiKP F.cclcsiiv rcgimen siiaci- A qiiidam pielatis imnien liabilumque prce se ferens.
;ii(, jidicnle palre, ea conditione ul co mortuo libcr
Nondiiin ad pocula vonliim cral, cum, ut in con-
.sit ubirc (jno vetit.
viviis licri siilot, de nohis serino exciiaiiir. Oiiini-
Itaqiie Grcgoi-ius, alijeclis Sasiinis, iii solilmli-
hiis porro virtiiles liias aiiiplissiiiiis laudiliiis cffe-
nem sese vccepit; scil aliinl ipsl siibciiiiihnn fiiit
rciiiibiis, iiosqiie eiiam, ul iisilein vita! studiis de-
ceriaiiicn ciim palre, qtii ciim ab co ui Sasiiiia tc-
dilos , adjiingciilihiis . . . iniligne liilil bic pliiloso-
ncrei obtiiicre niillalenus potuisset, saUem precibiis
pliiis. Elquidiiain lioccsl, iiKiiiil, adinodiini fiiriose
jussisqiie esl consecuiiis ut Naziauzmn rcilirci ,
exclamaiis, viri, qiiain valde iiiendaces et adii-
eamqiic Ecclesiam, riii rcgcniUtt pcr rclaiem impar C;vlera qiiidcin lauilenlur saiie viri
lalores eslis !
cral, aclminisiramlam susciperct. Ea autem lcge

illi, si ila liibct, nihil repiigno : vcriiin qiiod niaxi-
\icariam praifeclurain Nazianzcnaj Ecclesia;, co- iniiin csl, illis noii ronccdaui. Oilliodoxia; noiiiiiie
[;iMile paire, siiscepil ul tanliiminoilo liis ncxibiis
fruslra landaliis Basilins, friislra Gregorius ; ille,
teacroiur (ililigatiis, (liiin paicr siipcrsles esset ; co prodii;

qiiia scrmonibiis suis vcrilaiein liic, qiiia
salcm e \ivis siibl.uo, sibi lilieriiin csset abire i|iio
palieniia sua caiiidcm siiniil proilit; > Tiiin liis
vcllel. Ilis ipse teslalur verbis in oratioiie, qiiam

Gregoriiis coiivicialorcin vcrbis redarguit : « Uiide
aJ popiiluin Nazianzcnum liabuit (a) : t ISuiic (|ui- B .
hoc, lioiiio vane, atque arri'gaiiii;i; iioiiiiiifc, iiovo

(lem cum prxi laro parciiie curam liaiic snscipcie
Dalhaii el Abiron? Unde nohis dogiiialiini proinid-
non recuso, veliil inagiia' aquibcct allissime. volaiui
gaior venis? Sicciiic laiiiariini reriiui jiiilicem
non incoiiimotliis e propiiHiiio advolaiis.
piiiliis
leipsnui elliiies? Tum ille : cx Eiipsycliii niarlyris
Posioa vero peniiam incam Spiriiiii, qiio vob:'!, et
synodo iiiiiic venio, eamqiie dicli mci leslcin bahco
qii(>i|iH) iiioilo volcl, fcrcnilam dabo ; iiec qiiisqiiasi
(sic ciiiiu res se lialichai), aliiiie illic liisiliuin
erii, qui nie cogcrc, aiit aliorsiim tradiiccre possii,
Magniim audivi, dc Palre quidein el Filio opliine ct
cuin eo consuliantem.... Ilicc liabiii, viri Naiiaii- qiiisi|iiam alius facile
pcrfectissiiiie, aiqiic ul \\\
eeiii, qiia; simplici aniino benevoleiiii.êque plciio aii
queat, disscrenlcm : Spiritiim sanctiiin aiilem con-
vos dicercm, aiqiie boccsianimi mei arcanuin. » In
vellenlem ac disloripieiilein, > ete. Igilur pbiloso-
carinine De vita sua Nazianzcnain Ecclesiam sc
Basilium viiiiperahat co qiioii Siiiriliim
plius ille
siiscepissc jussii pareiiiis declarat, ita secuin rcpu-

sanclum Dcum iion appellassct coiicioiiaiido ; ac
laiileiii ac diccntom {b) :
veluii a vcritate declinarci, camqiie politxe inagis
Kcquc enini res isia iinitnm me conslringct, quain pie praidicarcl. Basilii paites slreiiiie (lefeiidit
Qui nec uila denuntiiiiionc, nec uilo promissa leneor :
Grcgorius, caiisasqiie reddidit cur Spiriliim saii-
Q
Ov Ycip xaOeliec tovt\ eprir, axc%'td iis, ctum expresse elpalain Deum non dicerei ;
qnaiiivis
'Or oOts xi\pvypia, ovff' v:i6aysaiQ xpuTel' euin esse Deuin, iion secus ac Filium, crederet, ac
Oijzuiq dri\yax& jie rixi\caQ cp66oQ.
vcrbis etiam osieiiderel, niiniruin in insidiis csse
Sic me victri.v (ormido teduxil.
iKcrelicos, obscrvaiiles si qiiam cx cjiis ore iiudanj
voceni possent arripere, uleoejecto Ecelosiain occii-
Ex bac Gregorii praifeclura, qiia, palre adnitcn-
adniinistranda} Ecclesio! Nazianzenoe cii- parciit, caeierasqiie Ecclesias popiilarentiir ; itaqiie
le, invitus
rani suscepil, non pauci euiii bujus Ecclesi;c ordi- saiiusesse uiiam vocem, seiiicniia in tuto posiia,
arbitrali sunt. Scd quid- pr:Ktorinillere, qiiam Ecclesiam in lantuin discri-

iialiiiii fuisse cpiscopiini
meii ailducere. Teiiiperaiiientiiiii islinl, qiiod pro-
quid ea de re scripserint vcicres ac receniiorcs, lo-
bavii postea Magiiiis Alhanasiiis, iis (|ui ailcianl
( iiplclior iioii cst aliiis tcsiis qiiam Giegorius ; ncc
qiiam lides liabcnda est. Ibcc (lisplicuit, ipsiimqiic Gregoriuin clainorihiis inse-
alil ulli ni:>jor ipsi
ipiiiis siinl ad Gregoriiim Nysscnum scrilienlis

ciaii siint, ut ignavix inagis qiiain saiuc doctrinae
consiileiilem.
verba (c) : « liiler oiiincs cleiiiin coustat, iiie noii
Naiianzi, scd Sasimorum antislilem crealum luissc, CX, CXI. Greqorius Basilio conirovcrsiam ejus cans.i
" suscfplam siijiiilical, roiiaus m ipse duceat quous-
tamclsi in pairis rcvcrentiam, et eorum qui siip-
que liceiit uii irconomia, ut conluidiceiues possit re-
pliccs boc a mc conlciideruiit, ad lirevc lenipus pellere. Epistolaui Grcijorii pejorcm in jiartcm ac-
prajfeeiiiraiii quasi bospilcs suscepimus, > elc. cipit Uasilius.
CIX. Greyorius liasiHum dcfcndit, a qiiodam mnita- Datis ad Basiliiim lillcris, rem lotam narravll
cho ttccusuiuni, qnod S\iiriluiii saiictuiii Deuiu noii Gregoriiis, rogaiis iit doeeret quoiisqiie in dispiiia-
niilicllusscl.
lione de Spiriliis sancli diviiiilale progrciii, qiiasqne
1'ost susceplain a Gregorio Ecclcsiie Nazianzcmc voccs iisiirparc, ct qiiousqiic (jccoiioiiiia uli licercl ;
administraiionem, habiiamqiic oratioiiein diioile- baiid cipiidem siia causa, qui omniuin essct iniser-
ciiiiam, conligisse videinr jiirgium qiiod inter ipsiiiii riiniis cl sliilidissimiis, si dubitarct de Basilii scii-
ct qiiciiulam iiioiiacliiim cxsllllt dc IS.isilin. Keai sic lciilia, scd ut coiilradiccntihiis respoiideret. Ilas
naiial Gregoiiiis iii cpiskila al. 'ii) : c Coiiviviinn Gregnrii liltcras, tainelsi adliibil:i caulione qiiain
qnoddaiii cral, in qiio pliniini clarissiini vlri iio!iisq'>e inaxima, oinnihiisque bouoris alquc anioris sigiiili-
amicilla cunjuiicli accumbcbant, aiquc inler cos vir catioiiihus leferias, pejorem iii parteni accepil Ba-
(fl) Or. ii, n. 5 ei 6. (fc) V. [.23. (c) Episl. al. -iS

,
SOj \[\\ s. Gltl.GORlI. 201}
siliiis; (ini oli;ini C.icsorii) res|ioiiilcns, iiiiiMii so :iii, A < Scil iinn viilco, inqiiil, ciir nasilliis oliaiii pnî inr
niiii i|ii(iil inoiiacliiis liocdixissel.MMliininl i;i'riii:iiiissi- lias Sasiiiiciiscs liaiic anii(iti;e iiuiiipi:im viulal.t
iiios siios fr;ilrcs, siios cl ;\iiiicos ainlilorcs lialniisscl laiulem sibi viiiilicarc non poliicril, ciiiii pra-scrlini
:iR (liscipiilns. Ilis rcspniitlerc (Icligiialiir, ct ciiiii C.rcgoriiis pluribiis locis dica'. amicitiam liac lii rc
Gi'C;;orio cxpnsliilat, i|iiiiil ail sc iioii vciii;il ; aililuiii Itasiliniii spiriliii poslliabuissc. > Sic in nralione f)e
eiiiiii noii lialiiliiiMS cnliiiiinias, si iii;igiiai:i aiini tiiU(lil<us llusilii l(ii|iieiis ile tiirbis Sasimcnsibiis,
p.irlciii siiniil trailiiccrciil. Qiiaiilo iii lioiinrc csscl i|ii.is iioniliiiii pcrtoru (;xciisseral : i .Msi quis la-
;i|iiiil liasiliiini fircgoriiis cx liac pcrhoiiorilica ciiiii iiicn, iiiqiiit {[), lioc a me pro illiiis apologia acci-
iiivil;iiitli r.ilioiic lii|not : i Si eiiiiii taiitiiiii appa- |ii;il,qiiod sublimiora, qiiam pro lioiniiiis condilinne,
riNis, iiii|iiil, siippriiiius ipsiiis iiiipclniii, cosipic ipii scntlcns, alqiie liinc prius cliam qiiaiii vila cxcedc-
a>i patii.c rcs cvorli.'iiila$ ciiiispiraiil ilissipaliis, nlii rcl, digressns. oiiii'i:i ail Sniritiim rcfcrcliat ; at(|iie
ipîs iioliiiii fiicrit lc Dci grall;i iioslri cuctiis ducciii aiiiiciti;c oflii i;i, qii.-c alioqui saiictc cnlebat, Iiic
essc, I clc. saliiin aspcrnabaliir, nbi Dciini antcpniiinpnriebat.>

In allera oralioiK^ cnram Itasilin : i Qiianiloquidcin,
CXII. Cregorius Ba$ilio arribil enm iinmerito lillcrii
iiiis olfcnsiiin. iiiqnil Crcgoriiis (ij), ul nos pluris fnrtasse, qiiaiii
Ij;isilio rcscripsit Crcgorius , ipsiiin iiiinicriio

' alins oniiics diicis ; ila riirsiiin Spiriliiin nobis lungi;
flfrciisiim riiissc litlcris suis, noii inalo ct siibilolo, aiiiepoiiis. Noii passns cs (alciilum iii lcrra dcros-
scd siiiiplici aiiiino, ct ea (lua solcliat liciicvolciiiia siim alqiie obruliiin lalcrc, i eic. Potnit crgo Basi-
scriplis; ciiniipie ;iilnioiinit satiiis fu ssc incniiiniu- liiis, eliam pnst Sasimciiscs (iirbas, diccrc se niil-
(lis niciliiiiiani alVcrrc, i|iiani consilinni danli siic- liiis sibi in Gregnriiiin, i neqiie parvi, neqiic mapiii
conscre. Ca;lcruiii sc venluruin pronilltii, ct Itasilin delicli essc consciinn i Ct ccrte iil dicere liciiit
iliice lilieiiter diinicaturiini : i Quisciiiiii, inqiiit (a), Gregnrio, ciii acerbiora iii Dasilium vcrba e.tcidcrc:
l;ingucal, iiiio (liiis iion inagiio cl lideiili aiilinorulu- qiianto iiiagis Itasilio?
riis sit, lc dnceac sucio Jcvcrii.itc disput;iiis, ali|ui.- CXIV. Illc hoslis, non Valeus.
coiilcndciis ? I Ni.inc vcro expendeiidiim, an liostis qni bclliiiii
CXIII. Qiiis itle sit lioslis, conlra qitem rogat Crego- infcrcbat Dasilin, is Valens imperaior esset ; aii
rimn Biisilius, nt icniat cu.iiiiiim lalurus. cerl;iiiicn, ad (|nod liasiliiis (jrcgnriiiiii accersebal,
lAisliiii;it vir clari-.siiiiiis Tillciiio;iliiis, (]iu'iii sciil iiiia scciini piignarol, illiul luerit ccrlamei:,
(piiliir no.-<ler Prudeiiliiis M.iranus ('»), coiilentioiicni qiioil iniiiiincre sibi ex ailventiiro C;csareani V:i-
Gregoriiiin iiiter ci inonaclurii Ujsilio criiiicn |iri)- „ Icntc arbilrabaliir. M iinidcMi volniit doclissiiiins
dii;e veriiaiis iiifereiilein, coiiiigisse aniio 371 : sii.im Tillomontius cl iiosier Prudenlins, qiios, ob cgro-
viri duciiopinioiicm connnnanl lils li.isilii verbisic), g«.is virlnlos el scicnliain singnlarein, observaiiti.i
quiliiisGregorium rogal iil vciiiat anxiliuin laliiriis qiiani maxima foliiiins. Ilic lanicii ab cornm opi
coiilra lioslcin ipii lielliim iiifereliat : « Ipse \evn iiione discediiiius ; iicqiie oiiim Gregorli et Basilii
e.\orari le siiic, iii nobiscum ad proposilum ccria- verba de Valcnle dcbcre inlclligi nnbis videntiir.
nicn allaliores, ac iioliiscumoccurras ci, ipii bclliini Itasilius ad ccrtaiiion cniitra Iinsteni advocans Gre-
iiobis iiifort. Si eiiiiii lanluiii appareas, S'.ippriiiics goriuiii, bis cum vcrliis coinpcllat . « Si enim laii-
ipsiiis iiiipcliiin, > ctc. Iloslcm liunc iioii aliuiii cssc liini apparcas, ipsius siipjirinies iinpeiiim, cosque
i|iiain Valcnleiii coiilcndiiiit. < Nulliim eniiii aliud qiii ad patrix rcs everlcndas conspirant, dissipabis,
icinpus occurrit, inquil nostcr Prudentiiis, iii qno ubi ipsis noiiiin fuerit to Dei graiia iiostri coelus
iiisl:iiilein lioslcni exspectaverit l!;isiliiis, ctexsiliiim ducem csse. > llaiie, amabn, scriberc, ct lisec de
aiil ;iliipiiil gravius ex priclio spcravcrit. Appropiii- Valcntis iiiipelii diccre liciiil llasilin? Aii vcro Ba-
(|uinlciii Taleiilis ailvenliim designal C.regoriiis ((/) silius unqiiam c.xisiimavit Gregorium, vel iinpera-
(uiii uit iii convivio, < iiigens circa Basilium cssu tori, vel prxfecto, vcl coquoriiin niagistro, adeo
bclluni, vicinisoiiinibns captisct siilijiigalis. > Pr.X'- jj aul icrribilom aul acccptumes.se, ut vel auctorllaie
terca, si j;iin Basilins cuiii Valciilc piignasset, iium vi I gi;ilia, iiiio sola sui pncsciuia, cl ciim l!:isilio
igiiavi;c criiiicn fuliiri pi';clii proiiiissionc rcfelle- socieiate, tantos confcstini iiiipcliis rcuirdare, ne
ret (e;? Qiiilius cniui illiiis iidciii prslcrita certa- dicaiii < dissipare > penilus posset? Qiiin liis ccr-
niiiia non approbassenl, multo iiiinns iiondiim coiii- laiiiiiiiliiis ctiiii pracfeclis ab iniperaiore pr.Tiiiissis,
niissa approliarcnt. Aliaiu raliononi addit Tilleinon- ct ciini ipso Valciile adliiit Gicguriiis : quid pnrro
tius, scilicci liasiliuin post S:isiinciiscs molcsiias lalc pr;cslilit, qualo prxsrilnriini coiifidil B.isilius?
dicere iinn poluisse : sc nulliiis sibi iii Gregoriuiii, CXV. Euslailiius Sebasleiius iiilelliijendus esl Bnsi-
« iicque parvi, neqiie inagnidclicti essc consciuin.> liu infcnsus.
Vcrum liaiic raiioncm ipse iinster Prudeniiiis Non ergo dc Valeiiic iniclligeiida siint Basilii
-
(|i:aiiivis idcin scntial ac Tillciiiontiiis, rcfellit vciba. sed dc ejus sullrag.incis aliisqiie episcopis.
(n) Epist. al. 27. (<) npisl. al. 2(;.

(/>) Dasil., p. 96.
V!.'.i (0 Or. 1.5, II. :-.9.
(c) 15.is.cp. 71, p. llil. (3) Or. 10, n. ">.
(il) l im Uns., p. "Jli.

207 MTA S. CRrGOniT. 208
iiiljriinis Eiislalliio Sebasleiio, qiii S.ib.llii el Apul .•\ CXVII. In epislola 2G Creriorii fn mentio oralionis
liiiaris errores Basilio allingcbal. I'ix'l('rea ob eaiii,
Irl qiio coiislut vost orationem scriptam esjc efi-
slotum.
qiia (le S|iiritii saiiclo vcrh.i l.icieiis lUcliatiir IJasi-
liiis, cccoiioiiiiani, alii tiiiiiililalis, alii proilita; aiil

Misjainad ciiniiiiuni arcciiat ^qnod opinion siino
eliaiii iniiovaix fKlei luiiain iniircliaiit ; (|i:ani al- inconiinodarc non (lissiiiiiilal TilliMiioiitiiis), oralio-
venlii SHO Gregorins cl coiiiiiniMioni! cuin Basilio iiem 'Hieologi lialiitam aiiiio 5T2, postea(|ii ab-
absiorg(!re peniius ci cliiero poierat, (iiiippe (piem jeclis Sasiniis NaziniizeiKie Ec('lesi;c adiniiiisiralio-
tlivinilatis Spiriliis saiicti llb.^rrimiini cl pr;E c;cle- neiii, jiibcnle patrc, siiscopit Gregorins, biiidari in
ris oiniies propngnalorein agnoscebanl. Propierca cpislola 20 , de (pia agiiiir : < Siiiiiiliiiio , iii-
Basilins Giegorium advocat, liis verbis : c Si taii-

qiiit {/)), vocem qiMiiidaiii iiic:im coiniiicinoravit
tnni appareas, ipsiiis snppriincs iinpctnni, eosiinc (nionacbns qui iii Basiliiiin alrocilor iiiveliebaliii),
<]ni ad r.s palric cvcrtend.is coiispir.iiit, tlissipa- cnin ego, m in rreqiientissimo coclii, de (livinii;ilo
i>is, > clc. vcrba fatieiis pcrviilgaluin illii I ile Spirilii s:iiiclo
interfatus esseni : Qiioiisipic liiccrii;im abscoiidc-

Nec vero ex seqiieniibus colligas Valcniis < ini-
miis siib modio? > Qujc lnliilein vcrbis iii or;itiono
pciuni » sigiiificari. Ev^^pcciare naiiKine Basiliiis
B babentnr. Ex qiio seqiiitur liac coniigisse post
eliain tiini poluil, iil ab ectlcsia patcrnisqiie x;li-
orationcm, qua; liabita cst auiio 572; pi'oiiidiM|iie
bus rjicereinr, iion t;inliiin ab Ariaiiis, (iiii iil an-
cpi^tolain 2G iion aiiiio 571, sed aiiiio 572 scri-
no 57-2, itcrnnupie aiino 57G tciilarunt ; veiiim a
plam cssc, idqiie posl Sepicnibreiii, qiicm in inen-
Calliiilicis cliaiii pluiibiis, ipii ct ipsi caeco zelo
scm incidit bcali iiiarlyris Eii|isycirii sive ineiiioria,
abrepli B.isilio ailversab:iiiliir. I'iu;tfrca Eiisl;i-
sivc convenliis, iiiule caliimniaiidi B:isiliiiin occ:i-
Ihiiis Sebastenus, liouio vcrsipellis, f|iii cuiii Aria-
sioiicm iiionaclius ariipuerat. iiicqiie eliaiii ciliiis
niscrat liiin couiinunioiie ct iii Basiliuni odio con-
lioc aniio llellciiiiis, qui Gregorii lilteras B.isilio
jnnctissinnis, Eustailiianique fainosis libellis Cicsa-
ledilidil, cxa;qiiaiidis âziauzi tribuiis pnvpojiius,
rii-nsein e|iiscopuin biccrabant ; aileo iil a iiiultis
Cxsarcain profcctus cst
niale amliret, etiani ortbodoxis, alquc ejiis iii lide
CiTiteriini ijuo tcnipore Gr."goriiis una ciim pairo
dubia csset iiitegrilas.
Naziaiizeiiam Eccli^siam adniinistrabat, sive anle,
sivcposl exorlam cuiiiinonachodo Bisilio conlrovcr-
CXYI. Episcoijum lunc [uisseGrerjorium conslat,
siani, Cjesarcam se coiiiulii, ibiqiie cximiam ill.un
Qiiin ctiam Gregorium noslrnm tiinc episcopnm <ir:itionem (c) liabiiit qua; De i>auiieruni amore iii-
fuisse, cx bis ejnsilom epislnbc, quam a;l eiim

^ .'cribitur. Eoriim caiisa potissiiiKiin liabita csi, qu
scripsil Basiiiiis (n), verbis cerio colligi posse no- in lios|iiIali doino, alendis paiiperilins a Basilio
bis videtur : Ei yip xati ck^ litpxaia; sjve^xas, Magiio coiislrucla, sacro inorbo laborabaut. Ad boc
xaX y.ata xry dîtXo^^vrjv vOv TaT^ i/.x),r|j(at^ irap' etiam tenipus pcrtiiiPiil oratioiics scqiienles ; vide-
fjjXiJJv 5;n'.;j.dXEiav, Ti -'jXXi zo-j iv.ajxoij [xzz' iXXii- licet deciiiia quiiita iii Inudem Mnchntiworum, qiio-
Xtiiv 5;f,--o,u.sv • « Si ciiiiu cx vcipri pacto, ac juxla niiii passioiics iion ex librs sacris qui Jbiclialnro-
cain, qn.dii niinc debenius ccclcsiis, .ciirain cl sol- runi iioinen lialiciil, sed ex Joscplii lihro De im-
licitudiiicin, sa;piiis per anmiin co.iveiiissemiis,» ctc. yeratrice raiione, cxpoiiitet cloqiiciiti:c sn;c (liirilnis
H;gc cerlc vciba Gregoriiim iion seciis ac Basiliiim cxornat. Dcciina sexla, i)i pntrem incentem pro-
fuisse cpiscopnm deiiotaiit, novaiiiqiic ac parcm pler plngam grnnilinis, qua Tibcriiia reuio, Grc-
jam iiiiiic iiicunibeniein aniliobus Euclesiarum cu- gorii naiale soliiin, aiiiio circiler 573 airiicla lnii.
raiii. Unde seqnilur, xi roXXi to3 evtauzoj jx£t'

Decima sepiinia, «rf cives yazinnxcwis gravi timore
dXXi-Xwv SifiYi^fisv, qiix recie vetus inlerpres sic perculsos, ob dcliclum alias iiicogiiitum , et ad
Laliiio ledilidil : < S,c|iiiis per anniim coiivenisô- pra'(cclum irascenlcm.
iniis, > (piod cpiscopos ni:ixinie jiival, probaiili|iie

Q CXVlll. Mors Gregorii senioris cl Nonncc cjus con-
synodi. Qnapropter jnijis.
frepientes Basilius nialoinni
caiisam inde repetit, quod iion nna conveniaiit : Qnoinodo, abjeciis Sasiinis, Gregoriiis solitudi-
WJT^juV 51 oiiiov exjIvo. . . ih i>.ri ajv-'jyy;av3iv ncin itcralo peiierit, eaipie retractiis Ecclcsiie Na-
f,|jia;. Dciniiin Uv.r. cjiisdein epislohe verb:i, episco- ziaiizeiKe curaiii susccperit, rogante vel jiibenio
puin fiiisse liinc Gregoriiim eoiifirmaiit : o-: aj-uij palre, jani narravimiis. Ea aulciii, ut dictimi est
tfi toO 0;o\3 x^P'"' ^^'^'

t?^' ojXXoYOj y.%-i.p-
'^°'-' conilitionc vicariam prxfccturamsusrepii,n(, inorto
X£i?, vel nt veins cditio xaripêi;- i CDiiventiii siiblati) palre, discedcre et quo vcllet abirc sibi
iHislro, seu synotlo, priesidebis; > vcl iil Tilleinoii- liccrcl.
liiis, « Ecclesiai iiostra; caput le |ir:cbeas ac com- INon ita longo post tcmpnrc Grcgoriiis noslcr,
inoiistres: > qiiod epi.scopis dunta.tat proprie con- pareiilis iilriusquc obilii, Nazianzciia; Ecclesi;c re-
vciiire neino nescii. giiiieii excussii seqiie sibi vindicavit. Aiino siqui-
(a)Epist. 71, p. ir,,';. (c) Or. U.

(i) Or. 12, n. C.
; .
-'^
,„ VITA S. CIUXOP.II.
'"' '''"'"'^"
i;.M,7.i
i,Mn574.rircavcnun,Mcn,pus.Crcgori„mpa>rc„,AtXX. "'<>^''^j;;;;:<;[;;^,;'"''''
innos nalum pene ccnliim, cuiii cx iis quaJraginla

mors AiiMO sciiiicli 370. Crcgnriiis a.llmc Sclcii(i;p
qiiindiic Na7.i.liiicu:v Kcclcsix prafuisbcl, wlis-
coiiscilcljal, cl qniilcii gravi ac pcrii iilnsn iiiorli»

liilil. Ncc iiiullo pnst, Nuiiua Crcgorii seiiioriscoii-
(Itlciiliis, ciiiii Hasilii M:igiii mois ipî i.iiiuiaiaesi.
jiix, c]us.lrin |ii'iic a'Uilis. iunrle sulil.ila csl. Licct
QuaiiUim iii dcncmla lam cliarj capilis morlc dolo-
ciiiiii iiiKiiiiliii siiprrslcs riicril coiii|irrliim iinii lia-
rcm cnnccpnii Crcôriiis, ipso snliis cinrrarc suf-

i.i-.aliir, (liii laiiicii cam snpcrsruciii iinii luissc iuilo
lliibilii ciiiiinliis ail siias cal.imilalcs
quod Tlieologus se cilo posl siis- licil. tx mnrlf
fas csl coiijiccrc,
accessissc visus csl. . Ilnc quoiiuo, cxchnin.
ccn,,,m Naiianzciix HcclCMa- curam parcniibus ipsi .
iu cpisiola, (lua de Basilii nl.ilu fralrem ejus Crc-

oiliaUMu fnissc sciilial (-,). Fi.rân die AuKUsii
consnlalur l,oC q,ioquir
qiiinlo q„o cjus meuiori.i lum apiid Crx'cos. luiu Bniiuii, Nysscnum (.,), .
vilx reli.iuMm cra^ ul HaMl.i mor-

a,,„l l.alinos colilur, obiil. liam ccrlo auno se- xrumnosa; liuic
lu alia cpislola Qucnris, .

qiiculijam mcrluam conslal, cum Seleuciam pc- lcm audircm. . clc. : .
'"q"''. E<'il"cium allnqucns, . quo siatu ivs iiosinn

1..I Cicgoriiis.
Adiiiodum accrlio. nasilium iinn lialico; C:i-
biiit?
tXlX. Seleuciam se conferl Gic- B sarium sccunilum car-
/'iiiviif.f.iis orfr(j/ii..
iion liabco, rialrcm mciim
goriiis.
ncm cl spiriuini : mcus el inal.:r luca derc-
paler
Asscrit Baroniiis . Crcgorium parcniibiis oiba- liqiieruiit me, iil cnm Davide Inquar. Cnrpus ad-
tiiiii nullalcuus addiici poluisse, . ul vcl dieni iiiiuui
laborat. scncilus capnl prcmil:
veisa valciuiliiic
iii adiiiinislralioiic Ecclesi:c Nazianzcn.n pcsevc- iulcxuulur. Iiiciirsaiit iicgntia, in!i.Ii
cna! alix aliis
rirel, » ro;;aiite llccl Basilio, aliis Biiiuil cpistopis, rcs paslorc ct piibcrnalorc carcnl.
awid, Ecclcsiac
Ct eivibiis preiibus iiiipnrliiiiis iil ipsuiii clTl.iRili.ii- mala, navigalio
IVrciMilliona, nuda cl apcrla siiiit
libus a <|iiibiis oiiiiiibiis, c:iplala fn|;a, sc aliripnil Qui.l fa -

;
iii noclc, fax niisquam, tliristiis ilorinil.
prufecliis Seleuciaii, piclalis ergo ad inciiioriam
cia„i?l]iia milii maloruui dcpnlsin, niors. At rcs
6aiicl:u Tliccbc, qiio frci|ucns fidelinm ])cregriiia- fnrmidolnsa! siiiit. cx liii-
ctiaiii aUcriiis vil;c iiiibi
lio e>sc solebat. t Rccliiis vcro scriliil Tille.noii-

jiis vil:i; rebiis coiijeclur:iiii .biccnti (/() > Morbiis, quo
lius ((»;, liujiis Eccl.:si.c rogiiueii, Dasilii alinruMiquc iinpcdimcnlo qunminiio
laborabal Grcgnriuf, fuit
cpiscopor.iin ac civium prei ibiis victum suscepisse cvcntu communibus amicis adcsset, el
j„ |,oc iristi
Cr.goriiim. cl iii co aliqiiaiidiu pcrscverasse (c).
saiiclos Dasilii ciiicrcs cxnscularclur. Cxsaricnsis
Nce lauKMi iiitcrca ccssabat logare cpiscopos, ul heclcsiie, laiilo oniamciito spoliaUc, snlitiiilo, spc-
liuic Eiclesi:c paslorcni pra;licereMit, quam ipsc rc- ^ claculiiin crat GrcKorio proisiis intolcrabilo. Ips.;
gcn lain, nniiiiisi quoadiisqiic pi:rpositiis cssel cpi- dimidia sui parle mortuiis et disseclus sibi vidcba-
scnpiis. suscepcral (</). Ciiin autcm Crcgorii prc- tur, aniisso lali socio; a quo ctiam pcr nocturiias
ribus iion movcrciiliir, ncc (piod rngabal olilincet, visiones, iit olim ciim vivcrct admonebalnr ct
,
fiiga cb.psiis ScbMiciaiii sc coiiliilit. cuiu Ecclcsi.ini casligabaliir, si quid rccissct niiiius dccorc. Basilii
â£i;iii7.cn:im tribiis tanuiiu circiter aiiiiis a:itc cl funus slricla cl pc.lcslri oralionc proseciilus csi
post ninrleiu paliis rexisscl. Grcgorius. Eicnim carmcn fiiiicbrc, duodecim cpi-
Seleiicix iion cxigtio tcmpore commoraliis csl grar.imaliis conslaiis, sui iii Basiliuin aiiioris el
Gregnriiis, nt ipsc lcstatiir (tp; ; niiiiirum usque :id (Icsiilciii iiiniiiiinciiluiii cssc vnliiit; scd miillo ubc-
V.il.Mitis obiliiiii, qiii vicliis a Gntliis, sagiiia pcr- riiis, ciim toiislanlinnpoli revcrsus e\iiiiiain ile
cussiis. iiicciisa agresli cas:i, in quam delalus liic- liasilii laiidibiis liabiiit oialiniicm, in qua onincs
ral, ullricibus fl:,iiimis absuinpliis fuil dic nniia iiigenii virescl eloquciilix florcs profndil. Si Daro-
Angusli anni 578. Illic laiiicn optnta p:icc cl nlio iiio (i) fides in Vila Gregorii, is . ciini dc iiifir-
qiiod spcravcral, frui non liciiit : . Mliil boiii, i iil iiruatc,, qna dclincbaliir, abqiianluliim allev:ilus
cj:s vcibis utar (/'),. prorsus rcpcrit iiiio iiegolia, nobilissimam ilbiiii paiics.'yrini in laiidcm
;
jj (.ssel,
qii;c cflîig.TC in aiiiir.o babiicral, vclnt c.\ cniiipoîlo Basilii conscripsil, qiia vitaiii cjiis cxacle moiiii-
iiu nrrciuiit, viiiii|iic attiiicruiit. . Quxiiaiii illa fue- mentis perpctuis consiguavil.
ncgnlia dclinirc iion licct forbitai, vcr-
Ciw/oriiis proficiscilur CuiislnnliiioroHiii, nbt
riiit : liis
CXXI.
bis sigiiilicat sc ab li:crclicis vcxatiim fiiissc. Gre- 'Ihracia; c/iisco/iis el onhudoxis ncrersi/iis.
gorii viuc scriplor Tlieologiini scribit Naziaiiznm Qiiamvis pr.Tclara li.utenus dc

siiit qn:vciin.iuc
rediisse, ncc ullis civiiim precibus flecii potuissc Grcgorio narravimus, longe prxclariura snpersiiiu
quod ex iis verliis colligii, ui vidcinr, quibiis Gre- dicciida, ea sciliccl qux dnobus vcl Iribus aunis
goriiis in sc snliias reci.lissc calaniilates, pofitquain pcssil Coiistanliiinpnli; sive illuc a syiiodo Aiitio-
fuga Scleuciaiii pctiil, ipsciiiet raieliir. ilicna, iit Baronio vidcliir, missus fncril, s:ve ro-
(a) Canii. /).• Vi:a sua, v. .S27. {fl Carni. Ile Vila sua, v. i)o5.
(i. A.l :in. "li, i. IV, p 031. {(1) Epist. :.l.57.
lc) Vitn Crctj.. art. ol), p. o08 ; art. .1-2, p. 401. ('/,) tpi.st. al. 50.
(J) Cann. De Yiia siin. v. t,'iO. (i) Apud Uoll , ad dicm 9 M lii, p. 508,
{e) Kai ixo; i'.T\<lv/ oj _3f;-/u{ zffit /c^v').;.
: »
-" VITA S. GilECORlI. 252

g.uiilljtis Conslaniinopoliiniiis se rontulerii. Cicdo 'liiîlli;.
\ i„, ;ii , „, . •
i -i-
oljscura el lanobili pniria nalus, ad vos
equidem cpisropos voniaiis delensores, qnibus, an essi, idque noii ullro, nec nie i|isnin offerens.
posiqiiam fiitei perduellis e.vslincliis
esl Valens, ad iil iiioris est bodie plerisqiie, qiii ail Ecclesia; gu-
Mias ecclesias reveilendi facullaleni dedit Gialia-
lieriiacula lcniere pnisiliiiul, scd accitus ac vi coiii-
nns, ronsilia iniisse, ul illatas Ecclesiis plagas ab
pulsiis, et liinori Spiriliiiiiue obsecutiis. Quod si
Aiianis sanarent, tn;lcsque riiinas lepaiareiit
:
falsa loqiior, lioc niibi pro sceleris poena imprecor,
«redo etiani in eain reni luibiias (uisse synodos. iil diiiliiis liic belli inoleslias incassum susliiieani,
llnud tanicn ciedideiiin cuui l{aroiiio(o)
Gregorium ncc qiiciiiqiiam errore lilicrein, sed voii siii conipDlcs
iioslruui, Anlioclienai synodi decreto, eaJcm de
fiaiil, qui aninue nicie sierililaiem iiiiprecaiiiur. »
causa jussum esse Constantinopoliin proficisci ; scd
CXXII. Deptoralus Voiislaulinopolilante Ecclesia;
acceiMtuni ab episcnpis Tbiaci;e ct ab ortbodoxis,
!,lalus.
qui in urb,' legia versabantur. Id ipsc lestalui Gie-
Luctiiosa tunc omniiim Ecclesiarum f.icies, sed
liorius, vefba nnn siguificant euin jussu An
ciijus -
niilliiis bictiiosior qiiam CoiisUiutinopolitaiKP, iii
liocbenx synodi Conslanlinopidim peiiisse, ui Ba- qiia jaiii ab annis (iuadr;igiiila grassala fucrat Aiiaiia
ronio placet.
lucs, siib poutificibus barclicoiiim antesigir.'iiis,
'£.-!£/( i^-er j)//,fTc ?} yapiq zou ni-EvitUTcq, alque etiain ipsis novoruin dogmaluni condiloribus;
no.1ML%' xa.lcumor acijdrur xcil OfE^qidtojr,
Aacv ficiiOovi; xal .W^-ou crv.thl.^^rcpai;. sul) principibus, quales fuere Constaiiiiiis ei Valens,
Ad lios firalia Sinriliis,

qiii bauelicorum partes uiebaiilur, Calbolicos vexa-
, miillis adoocanlibus
Jil pasluribus et oiibiis, >ios viisil, banl, ct jiro errore cniilra verilalein lolo, ut iia
Popidi ailjulurcs cl doclrinw dcfensores{b). dicain, iniperii coipore cerlabant. Quaiii dciiloratus
Gregorii biographus eodem quo nos sensu verba esscl Ecclesioe CoiislaiiliuopoliUiii:e slalus, qiiivis
iilius iiiicrpietatur, quauivis errot iii Basilio qiii (acile coMigcl audilis luntum eoriiin iiouiiuibiis, qul
jam tiim obicral, cuin ait, nulla synodi Anliocbenoe scdein ilUiiii tenucriiiit al) anuo r>C;), (|ii() .\iiaiiis,
facta meniione, eum Conslantinopoliiii statini ad- cieso vindice lidei ortboduxie p(iiilili(e Paulo, im-
fuisse, » Uasilio luniinari inagiio, ipsiiis cupidilati piiiie iii ea grassari liciluin csl. ll.uic, relicia sede
alacritatiqiie quasi faces quasdam subdeiue, atqne Micoincdiensi, Ariani diix aginiiiiscoiifestiin eo anno
ad spiriUialia certainina ipsiini iiiuiigenie, aliisque iiivasil Eiisebiiis, posl queni iii M.iccdon'. /naiius
coinplurilius episeopis, principisque iirbis civibiis, iufclix hxc Ecclesia devciiit. Expiilso ab ipsisnicl
(idei pietale praedilis, ab eo obnixe conlendeiilibiis, Ariaiiis, aniio 360, ob inaiidilam crudelilatein do-
nt ipsis auxilio egenlibus nialoruin se depiilsorcin ctriiia;que iiiconslaiitiaiii .Maccdoiiio, Eudoxius f.ex
f
;>rx'bcrei. » Id ipse Gregorius in carniine De vita lixreticoruni, idenn|ue pcrtlitissimiis liicresiarcba,
sua (c) confirinat, ubi sciibil Cniislantiiiopolilano- Aelii Ariaiioriiin bmiî' iiupiissiini iliscipiibis, siifle-
iiim in se civiuin ainorem inde naluui, quod ab ctiis cst. Is aiiiio 370 inipiclalis cursuiii absolvit.
ijisis accitus, ci « eoruin opus esset : > CXXni. Ariani laie doniinnnlnr in urbe : lempla
0'1 5' (if savziiir 'epyor elxor dpjdrojt;. occupanl : alia commnlala in sepulcra.
Iii altero autein eariiiine, narrans quoniodo a suis

Tiiin vero rcspirare paubilum visi suiit Callinlici,
deliciis boiiisqiie oninibiis abreptus cl longe abdii- sibique Evagrium episcopiim jain conptarant. Sci!
cliis, Coiistanliiiopolini seconferre coactus si!,inenii- ninx Valcns iinpeiMlnr, .Ariaiix tulela pcrfidia?,
nit quidem Gregoriiis convenluuin cpiscopoiiiin

« »
piilso iii exsiliuin Evagrio ciim Eiislatliio prcsby-
:
Td d' cvr xpcSi).lor, aii.lAo-^-oi re zioijtirtiir, lcro, (pii ipsius electioiiis auctor fucral, Liidnxio
lial Jlaui; cpdt^Sc^ci;... Deniopbilum seqiio iinpiuin ac nefaiiduin siibstiiuit.
Vcriim niliil opiis est li.-cc verba, ut rccte observal Iia Ariaiii siiniina rerum Ecclesi;c pniiti, vix pie-
Tilleinoiiliiis ((/), de synodo Anliocbciia, qiiK noii lalis < reliqiiias, » et cxcitanda; a Grcgnrio fidci
iiisi excuiileaiiiio579 coacla cst, inlcrprelari.ciiiii de I seinina > reliqueraut. Tcniploruin alia ab liserclicis
Tbracia; cpiscoporiiin conveniibus coimnodo ei rccie p oceupata.atqiie in priinisaiDplissiiniiin illudfi/), t So-
po^sint atque ctiam dcbeant inielligi. Deinuin ab pliia cognoniinatiim, » lunc « diaboli propugnacu-
:iiiiicis cliani, inier (pios, piatcr Hasiliiim, fiicre luin t niagis quam ci'( lcsia, ubi « suos illc inilites
Mcleliiis, liospborus Coloiiia; episciipas, el alii |)lii- ac dcfensorcs collocarat ; » iiiio nbi « daMiioiium
res, Consianiinopoliiaiiis auxiliuui ferre coinpulsns excrcilus, furiaruinqiie ac spiriiuiin) lcgioues ade-
fiiii Gregorius. Sic piofcctus aliquanlo posi Basilii raiil iiniiiundonim. t Ali;i (/(), «cx tcmplis iii scpiil-
inoriem lempore, « noii sua sponte, sed coactus, cra cominulata, alia cruore saiicloriim aspcrsa
ui ipse tesiaiur le) prolaiialaqiie : presbylcri cxiisli ; » C.lliolici « cou-
OvTto itiv ii.lOcr cvy^ iicwr, elc. liimeliis > vexati, « lioiiorum direptione, cxîlio;
Eadcm passim repetii, maxiinc in oralioiie qiiam ecclcsiis, doinibus, ipsis cli;iin piilsi soliludini-
luin ad Arianos habnil : • Ego, iiiqiiit (f), |iaivii- biis... (i) grex exignus ac ne grrx quideiii, sed par-
(«) Bir., ib., p. nili), col. 1. (f) Or. 55, n. 15.

(b) Cariii. De Vilasuu, v. 5'J8. ((/) Or. 55, n. 5.
(c) Ibid., V. M51. (Ii) Ov. i'}, II. 23.
(d) .\dv. episc. (i) Ibid., n. -2.
(c) Caiiu. bc V iia lua, v. GIO.

213 MTA S. GUKCOUII. «H
|,ersccu.ic,.Mhus vcxMa.n nl,|uc n(Ilict..ii l.au-
vmn (iuod,l,un cl le.mc grcp.s vcsliKi.ini. aul .cli. A Jo.n
rinl; ..equnqunin libnre iicn si.io p(;rioulo.>
'ini.i' ;
|ii;rclaii' sooiiin a;;! pmaliaul, si salulc.ii sna.n
CXXVII. Kiigiiiis ille loctif, ob icililulitin /!(/<•;«
bi.rii|,irt: liciMt^l. >
itieltis iwsleii AiiiisUnia.
CXXIV. Yaricr li<rre$ei ('.onslntiliitopoli (jrassubiiii-
rxiguus cral ille Inoiis, ulii luiio priinuiii (oiivc-
(ur (jrir/cr .IriiJHnm.
popiiliis, el in cctlosiam ninlali.s; i.loniqiie i;sl
lues Consla.Hi.io|)oli iiil
(n) Ncqi.e solii.n Aria.ia
(|U(,qiic Novallaiii, .Macfiln- qiii laxnlus, ob rcsliliitn.n ac vol.il a nior...is exci-
f;iassabaluf, vornin il,i
Lniio- lalaiii in c.i cnlliulicani ndc.n, Anaslasia subindccsl

iiiaiii, riiDliuiaiil, .Marcolliani, S.ilielliaiii,
voii- appollal.is.
iiiiaiii, j.iinjainque ApollinarislX' piilliilai,l<'s,
'Xfiiruicrla, raCir 6 TifiiihzaTrr,

lali :,c lidci u.ia cuin C.illioliiis cxsiilaiili Lii-lliiiii
'U .liaTir lF.i\)f:ifar fr -j-ij xEijihtir.
iiiilixcrnnl. Ilis clcnini, inqi.il Uaronins (/<), c por-
Anaslasia, lcmiiloriiin innxiitte veiierabilf,
lis inrcri cdiiclis logioiiibns, el Coiislaiitinopoli
((((« jiicenUm humi /ii/om o.rjii.ifi/(is(i ([).
\cli.t in slativis colloonlis, aiitiquus lioslis f.ilo.n
appcllalioiicni ooiiririnatani iioiwi.illi
Qiiani etiaiii
calliolicnui iippngiinliat. apud Sozonienuni, rcsurrcctioiic reiiiiii;c
vdIi.iiI,
Tain tristi, alque etiani i tiisliuri staUi, > si Gro- (.j„s(|„c fcins, qucin ulcro geslaliat; cl sancla;
i.iiiii,
pnriuin neiiiii audias
ipsuni Mit.li.ie. /..1 ^nit I .iiil i itmMtlil .1 liot
(r), Conslantinopulitanx
.;
Ec
li'|t.. ... |. •
lyris A.iastasia: roliiiuiis poslca depositis nd ro«(ra
. .__ .. ;.:. .1 -
«losix res eraiit, oiiin ab cpisoopis et a popiilis oli

Dumini, sive, ul nliis placol, ;ior(ici((ii, iibi Aiiasla-
oani, qii;e inare iraiisierat, soionliê ac saiictilalis ab crudilis collocalur. Veru.n qnidquid
S!;c lciiipluin
rainaiii, qna prcrilins, qua ubl(;slalin.iiliiis Vdcaliis
sit de resiirreciioiic reinin.ê ejusque fetus, cl do
nccitiisqiie, Consta..liiioporini ai.tiqnx rursuni ndoi dopositis a Geiiiiadio palriarclia iii liac sedc roli-
coiidiior Tlicologiis veiiit. ipiiis; constat Anaslasiaiii iiide dictain cssr, qiiod
CXXY. Quibns flimi.s ;iii(/iia(Hrin conlra liwrcticos collapsn ndos illic c.\oitala esl; qiiod itcriini alqiie
iiislruclus vcnit Crcgorius. ilnriiiit lostalur Grogorins, el tain diserle, ut iiul-
Venit auieni < c....i poiesialc .ni.iiinc saiic coii- liiiii cssc pussil dubiiiin. Jaiii iiiiiic ros ojus pra:clarc
lcin.icnila, i ruHiquc ipsius, ul quidain intcrprcta.i- goslns Cu.islaiitinopoli proscipiainiir.
tiir,nticlorilaieiniperntoris;qnn.i(|uain Davidis.iuslri
CXXVIIl. Ila crcscil .Snnslasia, ul breci omiies Cnn-
ro.ilra Gulinlli et PiiilisllKCOS artna non carnalia scU sliinlinopolilanas amiililuiHne cl maijniliceniiii sii-
jiolenliit Dco ". Nec ciiini pra;sciilia corporis qiiid- pcrel ecclesius. Inlitic iiova lictlilelicm omitcs liart-
licos oi>i)urjnnl fiiijatiiue Crcgorius,
quaiii innrniiiis (d): i Pcrcgrinus praico cl e.\terus;
pnrva civitale ac ne civitalc quidem, Exiguus, ut jain diximus, prinu.m loriis fuii
sed arido, q
i.iaiiHVno, infrequeiiti loco naliis, obscuro terrarum Anastasia ; scd niulatus in ecclcsiam ila crcvit brcvi
aiigulo abililiis linoiisqiie ; conlractis soni-clule tcnipore, iit jaiii ab aiino 508 mnrmora, quibiis or-
iiieinliris, el curvalo liiiiiii corpore, viillii baud ole- iiaret.ir, qn.-crcrct Ncrlnrius, niiiiie ctiaiii sacras
rugis aralu-;, Dftu tabidus et fanie, agresti a-dos Consianlinopnlitaiias magnlliicnlia et n.npli-
naiiti,
voce et aspora, viliori vesie pniipcrrimns, ncc ludi.ie, Socralis ct So'/iiiiiciii lciiipore (g), supernrel.
;
peounia quniii alis iiisln.ctior. > Sic ^c ipsc i.i car- In bac ilaquc < nova Bellilcbeni, > ipio iioniiiic caiii
niiiiibiis cl oralioiiibns depingit Gregoi iiis. Corpnre appellal Grogoriiis.obaiignslos loci anibiliis, Gliri.>;li
\ir lanliilus, sed Spirin. poleiis opcre el soniiono, antiqiia lidos i-cvixil, et i iiitcrniorlua > ad vilain re-
prinoipiiiii liiijiis sxciili poiesiaiuinqiie uiuniiioiies, diil. Deiiinm iii liac < Silo, qiiadragiiila annis cir-
ooiisilia, et qiia: adversus scieiiliain Dei sc cxlol- cuniacla iii dcsoiln, inccrlisqnc vagata sedibiis,
li bal, iilliiudinom oiiinem destriicluriis progrodi- area (ixa csl, ac rcqiiicvil arca Noe altcra, novi
tur", < Tlieologi tr!iiniplialo noiiien, > iit cuiii Ijaro- iniiiidi el oilboiloxoriiiii sonruiariiini forens > cl oon-
1110 liiqiiar, iiide nierito sibi coiiip:iraturiis. scrvaiis. I Tniii aiigusln roramiiie, ul oplime Haro-
CXXVI. A cogniitis linspilio ctceptus. Pia cral ilo- niiis (/(), pcrindc ac si iii latissimo caiiipn, adversiis
mus, in qunm conveniebttnl oriliodoxi. ry ndei bostcs cerlabal Tl.eologns; i.no rolalu gladii
Co.islanii.iopuli.n igiiiir vciiicns Grcgorins anno circumcirca positos lisreticos, Arinnos, Maccdonia-
370, a rognilis qiiiliiisdam snis liospitio cxocpt.is nos, Pboliniiinos, Sabollianos, .\polli.iaristas, ac
csl. Nulla euiiii luiii Calliolicis in ea urbc eral ec- Novaliaiios pcrurgobni pronigabaliine... Er.i.it iiia-
closia, adco Arianoriim fnctio invnlucral. De doiiio, nus ejus cniitra oin.ics, ac iiianus n.nnin.n conlr;i
(|iix' Tlicologum eioopit, biec scribil (v) : < Donius ewTi ; sicqiie exallala suiit opcra Dei, iit iiniis nou
i|ii:edain pia, ainore Dei flagrans, no.i secus ntqiic tantuni niille fiignrcl, sed ct deoem iiiilli.i '°. Exstai
Klisoiim Sunaiiiilidis ilonms", nos refiioillavit; do- adliiic, pergil eiiiiiieiilissiinus scriplor, nppeiisus iii
iiiiis, inipiniii, liomiiiuin corporis spiritnsqne mociim ecclesia pallio involuliis posl Eplmd gladins illo,
:og.ialio.ic conjunctornm ; apud qiios popiilns bic quo nosler corypliaius nianii forlis 1'bilisiliiiioruiii
(|i.oqiic conipactus csi, cu.n furliin orlliodoxam fl- lurmns iii fitgnni verlil. Lxst.i.il, inqii;ini, siiblinies
>" II Cor. X, .1. " ibid. 5. " IV Reg. iv, I, seqq. ° I Uo^'. xviii, 7.
(o) Soor. 1. II, c, 58. Sozani., p. ;i71. (e) Or. 20. n. 17.
{b) lioll., Maii, p. iii5. (;") Canii. De Viin sua, v. 1085.
ic) Cnriii. al. I, v. .-1)1. ((j) Soor., I. V. c. 7. p. 2(15. Soz., I. vii, c. 5.
(<<) Or. 55, II. 15. (>i) Ap. Uol Maii, p.

, m.
215 VITA S. GIIECOR!!. SIC
ilLc Grcgorii oraliones, preliosissinia Doi Kcclosix A Vernin nos pro Clirislo loiliim gcrcrc Iioc argii-
siippolleolill;!, qiiilnis pradiolas iKBreses oppugiia- mcnlo dcclaranuis, quod seciinduiu illiiin paoificnni
vil ; inlor q(i:is ill.e celobriores liabciiliir, qu« De cl clouiciilein Clirisliiin, ao iioslras iiilirniilaics por-
ilieologia suiit iiiscripl:c, > elc. laiiicm, dl(':iiiiiis. > l!:oc fiiit Grognrii de roliiis li-
CXXIX. fhlci cnusnm egrefiie defeinUl Ciegoiius. dci (llspiilandi raru) : id plaoido anliiiii, a jiirgils
Tiili dfieinioie leiiipus etjibiil. tgmpcraiis, iiiir;i (|iiailam oos iirbaiiitale et lopore
Jiis clo(|Moiilissiinis serinoiiiliiis cgregie (iilei caii- dcniiilocns, agore sololial. Iiisisnoiii in co gonoio
saiii (lefciulit Giogorius, Calliolicos tlocel, liairclicos oralioncm, l)e modernliuiie iii dii^pulntioiie serrandn,
relollil. T:\li «loro:isoie lonipns rgi;l):il ; l:mi poiitiini ConslanliiKipoi pionuiillavll. At iion is cr:il (|iii ,
or.ilnrein, :i(l iloloiislononi lidoi c:ii!k)I c:i', liiolnosus iil iiindoi;iliiiiiis f;im:iiii silii odlligorcl aliqiiid lit;
,
Ecclosiiaj CoiislaiilinopolilaiKi! slaliis roqiiirclial ; vorilalo, nmllins cuuloinlondii, dolororet. < Ni'qiie
caqiie caiisu fiieral,ciir in liaiic uibciii se conferrol, ciiliii, » ouiu Vor.T alipic orili(ido\:o lidci
iiKiui! (o), 1
vc! polius ciir iii c:iiii niillcreiiir. Civilas quai, pcMiicie paoi slndoiiins, iionniliil do aiiiiiKMiiin coih
Arianis aliisqne li;Breliiis ploiia, advoiiioiue Grego-' lonlliiiic lOiiiiliciitcs, ut niodoraliniils cl :i qiiilalis
rio clloilnioi;!!, {n) coinniola ojiis oralioiiibiis iii
colligainns (iioii eiiiiii (uiod iKiiinm cst iiialc aiiiiu
eum exarsit. Qnan.tni o.v iis oraiionibus (iiia; siiper- B
paiiinr), alqne iiiloriiii lanioii ]iaocni cnliiwiis, logi-
snnl, verain de Trinilale (iileni ininliaiKli cxoriliiiin
liinc niniirum pngiianlos, alquo inlra liniiies noslns
sunipserii, luiiid ooiisial. Oraiio (|iia; nuiic viccsi- Sjiiriliisqiic rogiilam iiosniot coiilliionlos. Ac dc liis
iiia osl, oliiii voro vicosiina nnna, iion iininorito (jiiidem ita sculio, ciinctisque aiiiiiiaruni dlspcusa-
priiiia vid.Ti posît,aul salleni una c.\ priuribiis loribus rccia-qiie docirin;c arbitiis Icgom siaiuo ;
qiias Tlioologns Const:iiiiiiiopiili liabnil.
ut iicc asperitale siia advcrsariornin aiiiiuos cxiil-
CXXX, CXX.M. Qua ralionc res iliviiins trnclal
ooroiil, uec siibmissioue insolonlioros odiciant ; sid
Cieiiurius. Crffiuiii rmio ilixpulniifli coiilra Imrc-
ticus; ]ili:c\do iiiiiinu (in,i.ulnl. iiiira urOaiiilnle (le-
prndonlor ot coiisiillc iii lidoi c;iiis;i se goraiii.ncc
iiiulccl. l\'iliil (lc vcriiale Uclcrii , teiiiter disiiii- iii allorulro lioriiiii uiodlocrilalls lliie:is Iraiisiiianl.»
luiulu.
CXXXU. Accurriiur ab unirersis Calliolicis,li(creti-
Res ilivinas siiis in sernionibus loniior, inoile- cis, iiijideltbus, ud cjus sermoncs.
rale, priKlcnler lr;ici;ibut oralor Cliiijlianiis oraicrcm au-
; iioii
Omncs concursn iiiagno ad lalcni
dispulaiiilo, soil docoiiilo; non nt pliilosoplins, ve- (liondiiiu aocedcbaiil, iioii inoilo Calbolloi, vornin
riiiu ul aposloliiru;)) (liscipiilus ; uon ul priifaniis, cllaiii Iixreiioi, ciij'isvij seol:c, iiiio cxlori ci a fida
sed ul sacer oralor ai.-,iie Evaiigelii praico. rorni- alieiii; alll ojiis doolrina, alil ipsins oloipionlia ille-
P
ciosa li.icreiicoriiin doguiata refellcbai, iioii conviciis cll. Exsiillabanl gaiidiis saii;c (idoi soolalurcs, ciim
lacessciido, iieqiic ciiiiu qiieiiiqnam vcl scnnoiie ccinereiit vcrilaiein, qiia; lol annis iirlic oxsiilaraf,
Iipsil iiiiqiiani, scd iiiviciis raliiinibiis cl argiiiuen- ct exsliiicla vidobnlnr, leilnceui ot rodivivam libcre
lis pugiiando, iia iii aiil suaderet, aut eliiignes red- pr.TiIlcart ; Iia;rcrioos aiilciu , qiii l.uidiii grassali
«terel. Bclliini indixit crniribiis , ncn bominibiis ; fiicraiil, laiila diioiidi oopia, lam (Iriiiis cxpiigiiari
piTvcrsa (logmala insoclabaliir, non ipsos bnniiiics; argiimonlis ot obriii, iit i;c iiiiirirc (|iildoiii aiidoionl,
(jiiornni salulis lanlo dcsidcrio leneiialur, < ut aii.i- cl ad Tlicologi vciba aiircs suas \ol |iorvioacissiiui
ibonia otiam a Cluisio cssc, ac iioniiiliil, ul dnniiia- innocloronl.
iiis, per|)eii noii recusnssct; modo secir.ii adjnnge- CXXXIII. Non Initlum iidii iloiimnla cniifirmnl, et
rciilur (/)), coniinunibusipie aniiuis Triiiilaicni ((;- errvres re\cliil Creijorius, sed muruiii ijuuijue ]>i a:-
lcbr;iroiil (c). ) Exi|is() disoiniiis Grcgoiio, qii:ini In cepla Iradil.
dcfoiuleiida vcril:ilc, rcrollondlsiiiic Increllcoruin Noc vcro lanlnn) crrorcs refollcrc, peivcrsa
«luguKilibiis, viani sociilus fucrit. i Vnllis, > inqiiil doguiaia coiivollore, qni quidoiu jirai ipiiiis fiiit
Pilrcs concilii Ciinslauliiiopolilani alloqiions ((/), Grcgoiii soopns , vorniii cllam ninriiiii praiccpta
I :ilin,iiid jiivcnillns adjioiaiii ? Vidclisiie advcrsa- [) Iradorc satagebal. Iii qno tlioeiidi goiioio sio ((iiii-
ri:is llngnas initesooiiios, cl cos qiii diviiiilali bol- pusiliis eral, ut qii:c piodessciit audioulllnis, illoiiim
liiiii indixcrnn!, nilill j;iin iiobis liirb;iriiin (iioossîi- anribiis ingororet. ConiiiKiuefaoicbal iit se iii Dei
los ? Id qiinqiie Spiillus.id quoqiic agriculluriC loge excrocrciit, aloiido panporcs et Iiospilos.iiiorlio
iioslra; csl. Non cniui iucruditc doceuins, ncqiie hboraiilibiis opom fcreiiles, iii liymiiis lloiim o< b;-
advevsarios r«inviriis ct cnnluincliis iiiocssiinus ,
briindo , iii picoiliiis, gcniiiibns, bicryiuis; bnnii
(pioniadinoiliiin ploiiqiic faciuiit , iinii ciiin dcgiiialc culiando, soiisus colilboiitlo; giil/.m, risiiiii , ir:ni,
sed cniu dogmalis asscrtoribus coiifllgeiitcs, ac ra- c:irncm freuaiido ; liiigiia; tcnipcrando , nt noc
tiaiiuiii ct aiguincnloriiiii iiifirinilalein inalcdiclis oinni:i, iicc uliiqne, nec apiul quosvis, seilqnanlun!,
inicrduin contegcnics ; iioii aliier ac sopius aiiie sc quaiido el ad qiios loipii cssct opporlniium, loqiic-
air.iiocntiiin vonieic aiuiil, iit pi.scatorcs eOliigiani. rci.lur. IIxc et alia pliirima, iioii ad ingcnii et do-
(«) Carni. I>e V,7o, v. 650. 0$iv Ti ci)- yaTixpiTO; oiyo,uaf (jiovov ec CTaiT,T3
no/.ACi; eXOovTS? y.zy.ol^.
TxiTiViyJiTîizî pLsO' f]y.ijjv y.a.':xo;vri li-v Tpiioa ooijacaifJiEV.
'
IIowiov |a'jv tiii^zsz xaO" <j;i(jjv f, t.6).i:, (c) Or. i\, n.8.
'£).; etâ-fivTojv dvO" evo; r>.£iou? OôO^. Or. 4-2, n. 13.
((/)
(e) "ila-t Y.a.\ avdOsjia eTvo; c/.T^h XpuToO. xa'i r.a- (e) Or. 4-2, n. 13.
217 VIT.V S. CRECORn. tlS
'
ciriiiT osientalinnoin, •icA ail pielatcm excilandiiin A l.iccssitiis, vcrum ciiain ail jiiilicnm Iriliiinnl rnpliK,
plilii'iiii|iift pcriiiiiviMiilaiii Iracalial miniiiie fncal;!; ac vcliili c:i'ilis rcus, ilciiiiiin saxisiiiifirliliis, p ilicii-
eliii|iiciili:L' vi. Il.rc it:iI Grr;;iiiii lirca iiisiiliiliii- lcf liilil , liicciis ciiiii Sli-|ili:iiii> : Itviuiiie , ne ttn-
iieiii nioriini ralin Jiccndi cl ilocenili : cx qii» col- »iin» il:h hue iieeriiliim'", iilicrcs liciiciliclinncK pro
ligi jiolcst pcriiiiillas liiijiis geiicris oralioiies Coii- lu Inlictis rcpciiilil, |iro iii-rsriiili.nliiis prci i!s fiiilil.
i>l:iiiliiiii|iiiii lialiiLis |icriisse. T.iiiti palii'iili:i i'iiiii|>liiriiiiii |ii'i ililiiriiiii aiiiiiioi
/-vvi-.ir /vvfir Ait

i< . • 1 s lii ciiiicili:ivii, iiliMie ciiii-ci iiliis csl iil viiKis lin-
CXNXIV, (.WXV. rerlni ornlnns necedenle I .
, ,
slcs lallniliiaMi li.l.Mii aiii|.l.'i leiiilaiii pi.iviicarct.

eiemplo. nl vrnlinne» riUr tnmOinle, mii;s li.i-
ei
.i,l
^•1 Iniciui. Iliii se jriicliis liiibiiiiium speraremt, {)n.v prnr.'! lii rcs l|iiiiiiiiil>ns iinslris ilnciiinciilo esMi
iiiiiqiie Ueu'. juniiiin unenleiiii. .,_| p„„v,;,ii'iiilas ad Cl.risliim aiiim:ii
j^.|,j.,_ U,.^.,
Ciliii aiilcii) :i(l vcrlia cxeiii|iliiiii, ail oraliniies ingiMiii ac ilo.iriiiai pia:>iilia icipiir:iiiliir, laiiicii
vil,T; s:iiuiiUis :uciilcicl, ilicli>i|iic facla coiigriie- ciiiispecla vi!;i! iiioiiiiinpie iiiiiiicriilia cl p:ili.'iilia
leiil, iiiiriiiii i|iiaiil.is siiccessiis lnliiieril Cn i;u- plns iiiiiltu i|iiaiii lilleri;! aul cuiicorlalluiiibus pro-
1'iiis ; ipi.iiii iiiiill.is e Calliulicis a.l iiicli.irciii viUini |i,'i.
c: liarclic.is ali cnore a.l saiiaiii (loclriiiaiii re.lii

i.XXXVII. Pcrwnlvn Crrijnrii fnmn irn-rnmjmun » .
xeiil;iiiiol oves pinlilas aii (nile rcporMveril ,

Siinii Coniliiiiliiiuiiolim lenit ,iit rjm /mi diici-
(]'i(il liipiis ilcposila sa'viiie iiilcr oves leceiisiicrii, piMi».
(]ii:iiii iiiiiiiciiMiiii (lciiii]iie grcgciii cx cxigiio ciiii- Tol ct laiii pr.vclare picijiic rcliiis gcslis Grc;;o-
6]>cxcrii. Iil i|iii>li'iii, ]ir;iisi|uaiii aiei.leret. s)iera- rii niiiia Iniige lali'(]iic dilTiisa csl, aileo iit llierooy-
\eial, ciiiii Ariaiios Coiisiaiiliiiiipuli l.ile (liiiiiiii;iri iniis e S)ri;i, t;iiii l()i>gliii]iio lci r;iriiiii sp:ilin, C.m-
ceiiicrcl : SC.iliil Cliiiii C(igil:>ii<, liis se veil>is el sUiiiliiiopoliin se coiiliilciii.t l(i'S pluie a>liiiir;ili(>ne
Uonios digii;i esi, iit ciiiii B;iioiiiii liii]ii:ir (rj, i lioiniiiciii,

Bjie iiieliuris t.'iiiporis s(il;ilialiir («) : i .\ri.i- i
iii li.ibeiil, nos liospilciii; lii leiiipl;i, nos Deiiiii, id- qucin ob iiisigneiii eriKlilioiinn ciiiisiilcrcni Oeci-
(jiie pr:vlci(;a (1110(1 viva Dci vi\i l.Mnpla siiiiiiis, deiilalcs cpisiopi, qui oilicin doccrcl, laiii loiij;a el
vicliiii.e vi\u;...IM populos lialieiil, iios angdos dilli.ilia iliiicra iicragra-sc, nl Ci. ôrii iiicrcreliir
;
lii leiiierilaleiii et aiil;ici;iiii, iios fi.lciii; lii iiiiiias, cssc ainliior, :ie su!) l.iiiio iii.igislio pi's-cl iiKilileri
iiide silii siiiiiniuiii nl.iri;i' ileciis c.iii-

nos prcces cl oralioncs ; lii [('rieiiili iiis.)lcnli:iiii, disciiiiil ;
iins |);ilieiiii:iiii; lii auriini el argentuni, iios piirga- cili;iliiriiiii cxisliinans cuiii acccssioiie (loclriua. lino
taiii li.lci doctriiiaiii . .. .M iiiilii giex cxiniius? Scd co noiiiiiic, iil rcgaliliiis qiiiliusilain iiisigiiilius ac
pr:c> lari.vsiiiio qiKxlaiii oiiiaKieiito gl.iriari coiisue-
ad pnccipilia iinn fertur. .\l aiigiisla iuilii caiila ? q ,
inaccessa Ncc dnbilo cain qno' vii. i tg.i cii iii;i.i;islro ^liiridr el ex>iilii>, » iiii|ii t. El
Su.l liipis . . . qiiiii
qiie :ili(]uaii(lo l.iliorciii prospci luriis siiii. .Malli ;id P.iiiim:icliiiiiii scribcns ((/), SO CO ex|>licaule s;i-
ciiiiii cx iis qiii iiuiic iii lu[>onini iiiiiiiero siiul, a cr;is didicisse Scrijiluras ainriiial, ciim!]iic pixce-
iiic iiiler o\cs recciiîcliiiiilur, ae fnrlasse cli:iiii iii- ]il(>ieiii siiiiiii a])]>cll;il. I'r;i;('C]ilor (juoiulain iiiciis,
Grcgoriiis Cicgoriiis Nazi;iii7.eiiiis iii';iiil , rng:iliis .i nie ul

lcr paslnrcs. » A;'dil : i lloc iiiilii ;iii- ,
cî.iinerct qiiul sibi vcllrt in Liic.i (e) Zij-z.oi-pui-

niiiitiat feliciler lioiiiis iile Pastnr, ])rnplcr qiiciii
zvi ele..;aiiler lusit • Docebo te, i iiiiiuieus, i su-

egn aiiiinain meani p'0 ovilnis pono. i Quibiis si-
:
]ier li:it re in ecclesia , in (]iia inilii oinni popiilo

gnific;iie videliir se Dci bciirfiLio, (|iioriiini!aiii qu;c
acclaiii:iiilc, cogcris iiiviiiis scire quo.i iicscis; auc
riiliira cssciit boiioiuni visioiie ac proniissione rc-
cerle .»i soliis lacucris, snlns ali (iiiiiiibus st.illili»
ci.'.iiinii fiiiiSe.
coiiilcmii.ibeiis. » Qio leiiiiiore adii;cr. bat Gicgorio
CXNXVI. Ili [rncliis non eloqnenticc, quw tnmen magislro obscurissiiiiam
Ilicroiiyiiiiis, laiiiniliiic ae
mii.iniiii rriit, ieil ornlviis viftii^t et })niie»liiv lii-
visioncin illaiii Isai.c de Seraiiliiiii cxiôiiere, teiila-
liiieiiili.Tiiles Iruitii^ iiniiis ji<.\(i iiersecutione lexuli
precibui nliqiiumlo Deus coiiceilil. vil, nt is ipse vcrbis lcsialiir (0 ; i Dn liac visiniie
Tam fclices cxilus iion lam cloqucntiro Grcgorii, ^ anle aiinos ( iiciier trigima, cuiii csscni Coiisi.iiili-
mqi.di, cl apud viriini cl.xiiM^mi^siniuiii Crcg..riiim

qiw inaxima cral, (in^m ipsius iiielali ei lialicnii.u
Ilns nlierrimos jirx-dicaliouis frii- N:i*ian7eniiiii, Iniic cjus nrbis cpiscoimm s:inclum.
a>ciilicudi .«unt.
', Scrii>liirariini sliidiis eriidircr, scio iiie brcvem di-
cliis perc.-pil. illo .laiile incrciiiciiliim i (i>) qiii
classe siibiliiinque Iraclaluiii ut cxperiiiieiilnm ca-

p;iii,.ereni lacit el dil:il, qni iiiorlifi.al cl vivificat^', ,
immulai i.lquc pnein ing. ninli iiici cl amicis jnlcnlibus obe.li-

cuisola vid.nitate omiiia facil et . . . ,
Episcopns crgo tiinc crat Grcgorius Coii-

p'.eriimquc niiiiis jus:i .liulnrna perscciilionevcxaii r.m. »
nsns csl Ili.-ro.iy-

piccil.iis pcrm.iliis. » Vir ille ipsc fiiil Tlieolngiis, stanlinopolis, cum en magislro
ipse asvril qiii si iii baiic nrlicin se
qiii diiiluriia Ariaiioruiii pcrseciiliniie vcxaliis ;
qiii inus, iit ;
contuleril aniio 579, ul puial Baronius, ncccssc

csl
non nioilo il.clcriis, scomiii;itil)iis, caliimiiiis, injiiriis
" 1 Cor. v,6. " I Ucg. II , 7. '' .\ct. viu, o9.
(n) Or. r").n. 15. (e) rrimnni a die «rcumlo azymnrnm ; ab hno
(6) Or. li. n. 5. ciiim diescpicm Sabbaia, sivc scpl. Iiebdomadce iiu-
(() Apii.l Bnll . 9 .Maii, p. iO-l. mer;iiida' crai.l.
(/) Conini. iii /si., c. 6.
(il) Episl. ad Pamuiacli.
210 VITA S. GRKGOmi. 220
iii irihus fere aniiis iii liac urbe vcrsatiim fiiisse A lcreiiir. Reilux e\ iiinere , lietiignissiine ilernm a
IMeroiiyimiin conccdiinins : .iiino siqiiitlcm 581 Gicgorio snsci|)iliir, iiiler aiiiicos ininieraUir, et
Grcgoriiis hiijiis nrliis Kcdosix pra^reclus esl ppi- bciieliciis i.nmen Cregorii
ciiiiiiil;iliir. F;illiliir fi«c
scopns. li! iion .Tgr,> liaioiiio coiiicilorcniiis, si siiie scriplor, nini ail Maxiiniiinab eoiii clernm a^criplnm
(liiiiionis firnias ancrrel ralinnes ; vcrnin iiiilLis fnisse. Tunc ciiiiii prinimn prolixam coniam depo-
""''"• siiil, cnin C|iisciipus a siiis luil orilinalus.
GXXXyill. Orli in:er oril>o,lo.ros dissi.lii occasione,

^KL, CXLI. Crennrmm e svn seoe dCurl.nre enmq»e
""""" "'"'""'"' '""' '"^'"dere lenlai Ma.ri,nus. sunm 5cr/»,s p.i'^- Cum
Gn''riusu'fcllll
'•'' ''' ceret ^Vaxinins, (iperiijue incumbercl, deprclieusus,
''><•'"« "•' civuule.
Intcrea (lissidinm iiilor orlboiloxos Conslanliiio-
poli e.vortiim esl, unde ipsis insullandi ansain arri- Qiiibns dolis ct rraiulibiis nefariiim isliid coiisi-
picbant bxieiioi ,
(|iios geinina oralione De pace liiin., (juod jam diii iiioiue conoopoial, pcrdceic
refellil Tlieologus. Dissidiiini illud non aliud nobis conatns sit boiiio neqiiissinius, longe laieiinc pro-
vidotiir fiiisse, ipiam Mrletii ct 1'anlini de Aiilio- .scquilnr Cregoriiis in cariniiie De vila sua : nobis
clieno cpiscopalii coiiloniio, cujns cansa non nibsrjsat crit sninina renim seqiii fasligia. Poslqiiain
iiiodo Conslanlinopolilana, verum etiam orbis iini- llaximiis, (i) < periliis siclerum arlifcx et inacbi-
versiis coiitraria iii sliiilia scindebadir. De liis iri- iialor, > suis monilaciis circumvenit Tbeolosjiim,
cluni salis in inoiiilo ad iitraiiii|iie oraiioiiem ; aoiba; viiiim candidiini, iiiiiiiine siispicaccm , abisqiie
cnini snnt de coilem aigiinieiilo. Allera Tlieoloîis longe arlibns occiipatnm et assucluni , siia eiiin
:id paocni dissoniienlos boiialiii-, allora oonipnsilaiin sode dctiirbarc, ct cam invadcre aggrcdilnr. Hiiic
|'aooni graliilalnr. Alias oralionos b;ibiiil eodciii se facinoii aplaveral , averlendo panlaliin iioii-
aiino 579 Gioginiiis, sed de liis cominodius iii iiio- iiiillos a Grogorio, (luos :ib ip.so :ilienos iiovenit ;
iiitis ciiiqiie pr:x;viis. asoiscciido sibi sceloiis consiuicin e Grogorii sa-
rvYYiY cerdolibus barbarnm

G.WXl.x. — II
Mn.xniuis
.-• i-i I
jilnlnsophns r . I-
Cnnslanliiinpnlim ,
iimiiii, iialione
.
Gicgorio ciiinulalns, veleri

et nioribiis,
'
tenil. Quis cl qnalis Mnximus. llenitjnissime e.x- V" 'icel bonolioiis a

ciiiiinr (I Crcfiorio, <iueiii ilulis el vienilaciis ita iii eiim oilio ol iinidia niebatiir. Hi ambo iiigrati
iiccipil, ut iu eju.s lauilcm liabuerU oraiionem. ,,,„,,., Giogoriiiin niia conjiiianl ; viros sediliosos
Aclo tol lcmpestatibiis Gregorio alia adliiic gra- ct ad (|iiO(llibot soolns par:ilos, iiaiilas(|ne oiiiptns
vior et iiiolosiinr siiporvciiit : de inibainenlis Eiv peoiinia ad se convocant. Peciiiiiam snppedilavit
tlesl* Coiisiaiiliiiopoliian:e a Ma\iiiio cxcitalis G qnidam presbyler, qiii Naxo ex insiila Conslanli-
aniio 580 loiiniiiiiir. LaMissiina f,iiiilein biijiis aiiiii iiopoliin veneral :id emendas pro eoclos::c sii;e iisii
fuerant inilia. (<i) Tlieodosiiis iiiiper;ilor, jaiii de- nianiioris Proconosii l;il)iil;is. Polnini Aloxandii-
liellalis iKislibns liiiii;iloiiiic solio , baptizaliis ab iiiiii) a Grogoiin divolliiiil, ot iii snaiii seiileiili;im
Ascliolio Tbossaloniccnsi episcopo catbolico, lcge pcrlrabiinl; Pelrniii, iiuiiiain , abducniil, siiisque
ibila 2S Foliiiiarii , liilein qiiam ri;iiiiasiis Ronup, fraiidibus pcrlioiiiiil , iil (ini per liltor;is iiiiper
IVtiii^ Alr\:iiii!ii,(; pnililoronliir, leiioinlaiii s;iiixe- Gicgorium Fccl';si;e Coiisl;iiitiiicipidilaii;i' opiscopnm

ral. Miilatis iii luoliiis C;illiolic(ii iiiii robiis, aliiiiia pra^reocral, liiiic Koolosiie .M.ixiiiinm, abjoolA Grc-
Grogiiiio spes eral so laiidoin p;ice Irnilnnini, ciiin g'<rio, pr;elicore laboiol, niillalqiie cpisropos /ligy-
iMaxiiiiiis iiovani el porioiiliisioreiii oxiilal toiiipe- plios, qiii cpiscopaliiin il!i doooriiaiit. IIis il.i p.i-
shileiii. P.iliia is Alc\:iiidriiiiis eral, pliilosopbns, ralis, jaiii fatto opiis or;il, ct o\iioina sieloii, scu
scela cynioiis, professione , babitii et nioribiis. iniqine iiiolilioni, nianiis ailinovenda. Rem aggrc-
GiMislaiiliniipolim vener;il, b;ibilii coriioris, baciilo, riiuiilur pcr aniicas iioolis loncbras, (ipporliinam
pallio, b;iib;i el prnliNa ooina osloiil:ins pbiliiso- n:icli oocasioiicni, (iiiii GiO!;iiiiiis ii! nioibiini inoi-
|iliiiiii, vorliis ;iiili-iii Clirisliaiiuni ; iii;irlvriiiii li- di^set. F.otlcsi;iiii iiivadiiul, Maxiiiiiiiii consocrarii
liiiiii, scqiie iiianyiom j;iclil:iiis ; calliolio:c lii!oi n el iii soliiim collocare fesliiianl. Priiis laiiion qiiaiii
caiisa verboribiis ciesuin, aiipie iii o;isiiii v.islani absolvisseiil, res laiii iiifaria iniioUiii, oiniieM|iic,
illaiii siililiidiiieiii se rologaliim fiiisse iiionliiiK, iioii iiioiio orlliodoxos , veriiin ipsos cli;iii) Ariaiios
ciiin reveia ob fieilissiiiia scelora iu exsiliiini bnrrore ;il!rcil. Coiicnn ere oiiines ad ocolosiam ,
inissiis essol , ni tirog.nins losl;iliir. Qiiid pliii;i? doprobondiinl iii rpns pciogriiins iiioiiinboiiles
Gicgoriiis dolis 01 niondaciis dcoopliis biinc liii- opibcopns, iii cos conclaiiiant. Qnibns toiiclaiiiaii-
inani-sinie cxcopor.il , ineiisa et lccto digii:itus, tiliiis, !\laxiniiis tnm siiis cirngit .€'^ypliis : liiiii iu
voiioraliis iit inailyiein, ot deniiim pro concione sordiibini Cbor.iiil.e (loiiinnoiilain iiigre>si, claiitii-
hiiid.ir;il : dixil oimiii iii landoin ojiis oraiionein liinl scoliis iin lio;iUiiii ;i!is(ilviinl. Ila,'c fiiil M.iximi
ilhiiii, ciii liliibis (;) liiudcm lleroiiis, q\i:v for.«;iii ordiii;ilio, qiii bironle plcbe, tol:ii|iio iii ciiin plau-
cxeiiiile aiino 57'J b;ibita osl. lliiiio alio pnilcoln- sini convioinriiin clViiiiiloiile, «•jocliis esl civilale.
rum rogavit Gregoiiiis, ul Conslaiilinopulim revei- Ropiilsam qiioqne a Tbeodosio passiis csl, qucin
a) Cod. Tlieod. \\i, r. 1,1. -2, p. IS. {!') Cann. Dc Vita ski/, v. 1000.
2il
MTA s. L,ii::(;()iui. 2»
riiin siiis cpiscopis .M.ixiiiius, upeiii iiii|ituraiiiriis, A Chronko. Mux iiiipcralor iiii.i ciiiii Crc|{<irio iiia-
iiiliil Tlicssalunicic rirca iiifiisriii Aiiîistiiiii aiiiii jurciii basilicaiii ingrcilitiir : qiin siiiinl iil iiigrcssi
589. Tuiii Alrxaiiilriaiii pvlil, ipsiiiiii|iii; IV-lniiii liicre, sol, qui priiis cral ia iiubilu, rernlsil. < Ibi, >
liiijiis iiiliis cpiscDpiiiii agîoililiir, el al) c» pu<lii- iiiipiil Cregoriiis, i ciiiu liuc spoclai iilu siibiisûl
hil, iit vcl simIciii Coiiîaiiiiiiiipdlllaiiaiii ailipisci aiiiiiius liJuiia, qiiui nilcrat iiiiiUiluilu iiirnilln, cl.i-
laii.il, vol siiuiii ipsi siiliiiiii li.iilil; scil pr.ulur iiiarc loiis viribus ac tlepusccre iius iiiipia'sciilia-
I Miii iiiaiiii iiiilii.ui su|>i rvciiiins .M.ixiiMiiiii c\- riiiii li.iiiil alilcr ac si liuc iiiiiiiii ilcfuisscl, priii-
piilil. cc|isi|iic ac iiiaxiiiiiiiii a siiiiiiiiu piiiicipc liuc civi-
lali lliriiiiis ipsis aiili'pi)iiciiiluiii iiiiiiiiis, si iiibis

CXLIl. /Vrcii/sHj ilolore Cyegorius, solnbiiluy spe
tli!,ceileuli rujiiiim se conseculurnm solio (cpiscopali) ali ip-u Jiiiiareiiiiir. Iloc viri di-
liileriM Gregorius, qiiaiii iiiaxiiiio peixnlsiis il >- giiitali: proicipui , lioc iiiliiiiiiiii viili;iis ngitabat.
Inre, iil laiiicii solalii liabcltat , qiiuii spcs aliipia Oniiics cn .Tqiio rciii Jcsiilerabaiii. lloc atla vocc
alVi.lKilial iil se cuiiscciiluriiiii , iii silii ab iirbc iiiiilicrcs iiicl.iiiiabaiit, peiic iiiiipliiis ipiaui iiiulicrcs
ilisccilciiili ciipia (larcliir. Ciijiis coiisiliiiiii ciiiii ilcrcrcl. Iiicreililiilc qiuiJJaiii rcpcrcussu Fragoru
popiiliis cugiiuvissel cx quibusilaiii verbis, qiicis iniiilrii aiiiliebatiir. t
11 . . .
III siioriiiii iiiciDorcs cssciil laboruni liorlabaiiir ; CXl.W, CWjSU. Hiiiscopiile sdlium ut coiiscenJerel,
quniniis vnincs jieleniil, cugi iion fiolesl. In sede
(n) tuiii laclo agiiiinc, viri, iiiiiliercs, jiivenes, vir-
Vuiisluiilinopulitiinn Gr gorius collocalur.
};iiics , senos , iiob.les, igiiobilcs , ciri iiiiistaiilcs
Tiinc (piiJeiii viclrix fiiil Tlieologi inoJcstia, iicc
qiieriinliir, viin pciie iiircniiit, siiniii cjulaiiJo pr;c-
cujli potiiil iil episcupale soliiiiii cnuscciulcrct :
siiK'111 a seiiloiilia Jcniuverc iiiliinliir. QiiuJ ruiii
viriini aJ agcnJas Dco gralias pnpiili sliiJia < vir
((iiisuiiili r rccusarct, prccibus cxoraiil iit sallcin
iliviiitis, » TlieoJuieli verba siiiit (('), prnviJa Jcxte-
iiiaiieat, noc tnicibiis liipis gregeiii ailJicat : s'c-
rilate converlit. FreiiJclianl Ariaiii , seJ circiini-
cuc ipsi cuncessiini est iirbe cgreJi, ul corporis
sianles iiiiliics lios in nllicio conliiiuerc : « Uiiiis
a:iiniiquc vires ca lcnipestalc iioiiniliil busas in
lantuiii ciisis iiuJ.ilUj fiiit ct puslca rcconJiliis,
\i!la aliquaiiiuliim rcstaurarct. Noii ila niiiliu post
fiaclaqiic plebis auJaLia. > Aliqiiaiilu pusl lciopor';,
rciliix oraliuncni , oliiii wviii, nunc xxvi. Iia-
ciiin unaniiiii oniiiiiiui nrJiiiiini poslulalioiii, votis
liiiil, ipi;c iiiirain pastoris crga ovcs cliariia:oin
el clamoribus, snlTragia cpisoopnruni pleiiariiqne,
sjiirat.
iion provini i.T! soliini, seJ Oricniis ctiaiii peiic lo-
CXLIU-CXLV. Conslauliiiopoliin
Tlieoil,>sius reiiii.
lius ct oeciinicnici coiicilii (pioJ TlicoJosius con-
llonoyitice Greiinriuiu exciril : Deinopliilum ejicit •
r . •
,.'-,,
eccleiiu.i Ciiiliuluis
', • ,
resiilnil.
, II
Miiji.reni
1
basilicinii
r ^ .
vocaral,
>•".•• 'i-i
rciuiiiti,ilu)
,..;,.,,„....,.= loc.i ;„ c».fn
solc.iiiiiiler accessissci, lo seiio
i
ingieitilur Greiiniitn una cum Tlieoilosio : ccelnni, Cunslaiuinopnlilaiia cl.iinans ct S"ineii5 collocalus cst
quuil antca nnbiUim crut, serenalur ad ingrei>niit Crcgnriiis.iQuiJipiiJ Orieiis,» inqiiil (,'), i babebal.
Gregorii in lempluni. Uiiinam iis-
exccpla jE.^ypto, pnpnli a;ilisrilii;ii :iJ
Ilic erat rcriini slaliis, cnni TlicoJosius Tlicssa- rcces-
qiic secniubim, tcrr;c niarisque cx iiitimis
lonica Ciiiislaiiiiiio|Hirini vciiit Jic Novembris U, Ilis pr;csiJ. bal vir pielaie
sibus coiicilatum coiil.
aiini oiSO. .\b ipsu ioqicrii siii iiiiliu iiiliil aiiliqiiiiis
inaxinuis. . . moribus nicliiis cl noiiiinc (Melelism
li:ibiierat (piaiii Jc li lc calliulica bciie mcrcri :
an-
significat). Ili nie colluc.uit firiiiaiilqiic iii
I Jiislissiinis ct iiiisoricorJissiniis legibus, > iit Aii- Jc

giisla scJc cl.imaiitcm ct •;i'mc:ilciii, iiiia laineii
gnslini verbis ut;ir (b), < aJvcrsus inipios iaboraiili
raiisa iioii pl.ine rcpiigiiapleiii.
Ecclcsi;c subvciiire » iioii coss:iveral, qiiain Valeiis Coii-
CXLVIll. S/(i)imo co)i.';,;;i.iii Gregorius in setle
liaTcllctis, iiii|iciise f.iveiis Ariaiiis, vcbciiiculer slaiilinopolilana Culluculiis, uatlius /JC/ie suffra-
alUixoral ; riijiis Ecclesix < mcnibrnni esse, iiiagis giiim itejuil.
galiJcbal. Gregorium Ne qiiiJeiii iCi^yplioriim consciisiis viJctur Je-

i|iiaiii in lcrris rcgiiare >
excipit, aiii- (iii^^se; qiios scilicet, iiuixiine liis vcrliis, alloqiiilur

quaiii boiiorilicciilis>iiiie TlicoJosiiis
plexaiur, bjnigne alloi|iiiliir, pr.ccipuani urbis ec- l^
Giegorius : < llcri iiilliioiuslic, boJic perscculo-
clesiam , iiiiuiruiii S;iiicl;e Siqilii;C, qiiaiu aiiiiis res;» e Ibruno niminr.ii, in (pio vos ilisi iuc rul-
liaiuc iiiilliui |iio-

quaJragiiita occiipavoraiit .\ri;ini, traJit liis verbis locaslis licri, lioJic Jcjicienl''S.
coiicilio gciicrali coiiseiisiis si;f-
cnm cuiiipcll.ins (r) : < Dat tiiii Deus et tuis labo- penioJiim in lulo
ribiis pcr nos lciiipluin isluJ, i cic. Deinopbiliim, fragiumve Jcfuil. Ooiiiiiiii noii Jcluit ipsiiis Gre-
qui Kiiiloxio .Viiaiio Arianiis ipsc sncccsscrat iii gorii cnnseiisiis, • iiiia taiiieii Je caiisa iion rcpii-
Ciinsianliiiiipiilitaiia scJe , acccrsil iniperator, giiaiilis.» Iliiic apparel qiiaiii lcgiliiiie ct caiioiiibii.s
Lcclosuc cpi-
niuiiet ul abJicala li:i<rcsi liJcm calbulicam cum co'ivcnieiiler Coiislanlinoporilaii.x
siiis prolitc;itiir qiiul eo iicganle, jussit TlieoJo- sropus crc;ilus sil Grcsorius, alqiic babcnJus.
;
sitis bicreticos ccclcsiis cxci-Jcre, qu.is ortliojoxis CXLIX. Gemens el clnmans, non tamcu ulane re-
rcstitiiil. Ila:c :2G Nuvciiilnis coiitigisse aiiclor cst pugiiaiis coUuciilnr Gregor:us.
bocralcs; mciisc vcro Deccmbri .Marcellinus in QiKcnani anlem illa niia fuil rausa, cur vir l.i.-.!
(n) Ka\ -Ci-J £;jui)-; î;jf/r:0; , 'jiXTSô: , -'i'«';v. (<•) C;iriii. I, v. l3!o.
Cariii. De Vi/n siki, v. lUlii. ((/; Tb(!iiJ , I. X llisl., c. 5 rl 0.
(b) Lib. V i»ri:ir;(., t. 2«^ (.') Carm. Oc Vil ,

v. l.MT.
.
425 VITA S. Gr.EGCRlI. 221
mi)ileslii5 regcnil^t Eeclcslx cnr.im , qnod inties A Hoc aiuliio civiias omnij i|iirp, ob inoii.T onliu.
i'eirecl:\vpr;it , siisci|iere nnn rerusavoiil? Pûis doxis leiiipla el ejpclos Ariîiios, (e) < iiip ir.cidiat,
sliidiiiiii. Qno ciiiiii Saaininiisciii |iiiiiiiiiii liijjil ciji- el iil piKas ille fcrlur qiii fnlniine lcliis iii iiiuiilo
scopaliim, deiiidi! N';iziaiizeiuiiii, hoc codeni pacis yEliia liiiiiiiin et iîiciu e proriiiulo einilleliat, sla-
.niiiore Goiislaiilindpolilaiiiiiii siisrepil. Spcs erat lim emollita c-l, iil ferriiiu igiiis vi(il,'iilia. >
illi ()iiippe coiiciliaiiiloriiin regia in iiilie aiiiiiioruiii, Taiita" poiro Kc(le.si;e piasiil iiisliliilns, proven-
ei e.\!.liiisiieiiil:e iliseiirdiif , (|iiai cxorl;i i'r;il oeca- Iiisqiie et iiiriiiil:ini oiiiiiis geiieris exiiiii:iiiiiiiie
sidiie scliisiiialis .\iilioclieii:v Ecclesia'. Qiiid gi'Sseril siipelleclilein (niisccnliis, iie iinic.i qiadein diai liiiia
Cri'g-iriiis , (|iiid pr:i-niiterit ('.oiisiinlinopoli , e\ liiiic (;ieiill;ili>s sims anxii ; ctim laiieii niaxiinaiil
ijiso jiiv:il ail lire (») : < Lilioravi , popiiliiin in l:ileiil(iriiMi r(ipi;ini, sl ila ipsiiis V(il:iiit;iS liilisscl,
nieilio liipornin collegi, };regi aqiia eannii de iiie;c colligere poiiiiss.^l. Ne rediluiiin qiii(l.'iii el adniini-
dociriiiie fonle potiiin pi:>'liiii, leci seineiiieni ejns slrali(iiii.s ralionem ab iis, qiii Eeelcsi;»; iiegoli.l
fi.lti, qii;u esl lii Deo fiiiuliiia. Triiiiialis Iniiien iliis piociirasseiii, repeiivii; li:iiid Luiieii ignarns id ab
palefe.i, qiii pr ais in teiieliiis versaliaiiiiir. Adeo- iis ii:piolialiiiii iri qiii pecniiii^ ii;leriores siiiil, ct
qiie quasi i o.igiiliiiii (puid lam eniin iu l.cle per- qiiaiii iiuleeoia sit iii Ec. lesia; iuiiiisliis ;ivaiili;e
Biiasionis vi cogeinis pli;iriiiai iim. Et alios (|iii.leiii !• siispicio, iion iiiklliguii. Ipsl cliani exprolir;iliii!i
Jain CMistriclos leiieliaiii, alii prope alieraiit, alii «sl (|iiod nec iiiciisa l:iiila el iipipara, iiec iiiagni-
staliin idein facliiri ciaiit : iii oiniiilms aiilem iia- Kea vestc uiercliir, iiec spleiulide iii piililiciini pru-
Ciiiiilia fleeielialnr, (|u;e prius iii es feiveb;il, et diiel, iiec cos (|iii ciiiii adiliaiil graviler et ciiin
docir ii:i iiici j.uii lieiievoleiiiia qnadani erat leiii- f.isln cxciperei. Qiiani (|ui(leni aeciisaiioiiein in
pei:i a, Idem de tol.i popiilo sperandiiiii videlia- oi;ilioiie valedicloria coraiii universali coiicilio ila
tnr, » ilc. tli liiere Grep-oiii snccessns Coiisianii- diliiit (f) : < Nesiiebaiii scilieet iioliis cnin coiisu-
IiO|Wili; lcec fehx leriiin imiialio ipsius ciiris et '''ms, ct prafectis, cl;iiissiiiii>qiie belli (Ineilins,
l,.boribiis paila; li:i'C nov;i et splen lid.i (i.lei et re- 'joi lol opiluis copiisque cireniiilliiiinl, iil, qiio siia
ligioiiis f.icies, qn.e liorrid.i er:it ciiiii iii iirliem sc piojiei:iiil, noii li:ilie;ii t, auiulatiniiciii et ceiiaiiicn
coiiiiilii, ci.jiis oniiies eecleîas per (pia.lraginla esse ; illiuliiue o|iorlere. nl et iiobis, panperiiin
aniios oedipaveiaiil Ariamirum aiilesignaiii , ioi- bnnis ad liixiiiii et delicias alMilciilibiis, veiiler nn.
penlnriim lieli poteniia. Il.ec vero eiim cerla siiiL iliqiie co:iiprimatur, et iieeessaiia iu res siipeilliiaS
e.l bislori.is Gnecis, .liaiu lesimonio sno Anibio- illuii.la r, ai.ine aliaiia ipsa rneiiliiis iioslris eon
Kiiis in Idiro De S,irUn s:iiiclo eoiifirir.al. laiiiiuenlur. Neseiebam iios ei|uis iiisi-iiilMis el l:i-
,,, ^ . , .
I /• I-, , ^ seivis lerii, sellisiiue el eiiirilius (Uajjuiliee allnlli,
LL. (jreqonnna geatit in uriifi Lomlnnliiwpohlnnn. .
uc cnin l;islu el punipa dcdiiei, vcliilque blinda

Qeie Gregnrio i,i iirbe r-gia viveiidi raiio fueril,
,„.,„„ jeni.ilccri op.irlere, aiqiie o.iiues nobis, per-
qii;e in cuiii paraiie iMsuli;e, qi,:e adveisaiiorum
i,„|e ae lielluis, d.i via deee.lere. el ;n ut..imq,ie vi:c
ijiis i!e
"
eo (iueii.iiiiiii:e, qii;R de.iium e.us (lereiisio- i-
•
. . . . i
• , . .
'
' '
. .
p:ir;em se.iuli et dialralii, aul eiiain lant.iiii pi;i'eii.i-
Uim
lies,
Uuud
Grec.uius
= ipse
linuiliiii eii:ii'r:ir(^ eoiiiiuilsns
icio, iiiquil,
'
cst
'
tiiiu
r;iii(i.'(S
in cîriuiiiibus,I
rfrfcis
:
cnnrrcm qiiw
iii
seciitn
ora-
" .
I,,,,,,
,
lurliii.u
spieiins :ipp:ire:il.
.
„„ a .,ii»ui"i;i
..,.,,„.,. ,,.,,.
i
„.. ., :,. i, .,.,.,„

.<.!,•,
„
csse, ut prociil
r,. .„ ,:.,•.
t (.iim
, „
:ii:leiii
i
•
iiicessns iiosler cuii-

miiiIii essent (pios
' ^ '
' ' , lucc n perslriiiêrel,
I .
iiide esi luul (iie^ciniis
r ,-5
i
i
|v»»'. I 1
Ciim iiiijci.lcin reriun uc ncgo!iorum molem .seciim ^<^ a iiiull.n iiiii nioribns alieiium csse piulile;.lur,
[.'i(./ii(H(... uec se iuiraliirum, si qiiando vineulis iil iiieoiiiine-
Dicnm inmen qunm volero vwderalissime [b).
,!„,, ^.^ ,|,or„sus astringatur, aiil eliain ii;iislo ple-
Priino ap.id .se slaiuit (tj non eos imitaii, ipii re- ,1,,^ (o.iseal.ir, iit Clirisli diseipuli cu.ii liiiûis lo-
guiii etmagiialumjaiiuis assidebanl ;
et accnsaiido,
,|iieieiiUir : (ij) < Isiioraiile seilieet ninliiuuliiio id
vel pielalis (pi;esUiiii aiubieii.lo iiideeore se gc.e- al)err:i.
S|,i,.i,„., vi et faeuliale fieri, iion iiie.ilis
Laiil; .lesider:iri polii.s q.ia.n odio liaberi nialiiit;
|,,„|p_ , a|„„„],. „oviM,ns qoibusnain oblcclanientis
ex rarilale veiieralionem sibi iiieie:iUis esl. Qims l>
|.,|,„,.es sii„s levare soliliis essel : < inanibnl-jbain,
aiixios vidit ob ea in sc coiiiM.issa, (iiiurniii sihi
||„|„|, ,,„„ ^„1,15, vcrgenle jaiii ad oceasiim
^,,^_
(•ouscii eraiil, aluis lienelieenlia proseenlns esl .s„|,.. Luchs porro in qno S|i:ili.,bar, niaris ripa ciat
alius peciiiiiis jiivii (Miiiies melii liliciavil. Sie:iriii;.i
;
Seiiiper e.iim suleo ejiismodi obleclamenlis laborcs
in cubieuliiinejiisiiigiessiini, cl consilii sui alioei- perpe-
,iiss(,lvere ac rebixare; qnaiuloqnideni iiec
lale pernioliim, iii geiu.a prov..liiliiiii el bicryMiaii- „,,„„ conlcnlioneiii ncrvus ferre polest. 1
lem, liis verbis coi:im oimiiliiis allaliis csl :

q,,^, |,.,j.|o ^c adbibcrel crga eosqiii peisermionis
S.-nel te Deiis ; „ie itiiUm qni sen;ilii.f nun, leiiipore lapsi erant, ipse Gregoiiiis doeel ver-
Leiinii i-iileri in >,icoriiim uoti niuijiiu if.s csi.
1"«
.,
^^
.
ipse qnidem
.
,
.;osrecip:o, qui
. . .... liis
vel iiuho
Meiun le f.cil iniilnctn : vide (') '
Quumoilu ci me, el Dcc, iliijiius fins ((/). inodo, vel iioii satis dcpiiiiuuiUir, iicc palr;ilo cii-
in) Carm. Dc ciiisc. (() Or. .12, n. 54.

(1») C.ariii. Dc Vil., V. 1.400 cl seq. U;) llud., 11. 2i.
[c) Ibi.l. (/,) Or. -26, II. .S.
{d) lluil.. v. Ii06. (')0r. o'.l, n. 19.

{ej llji.l.
viTA s cr.rr.oiui. 12G
iiiiii piirpm vil,-c cmemlrtiioiicm alTiTiini ; cuiiii|iie .\

|n.isul iiuirions cpincopis commcmlnvoral, Crcgono
reeipio, coiivciiiciilcin ipsis lociini :i>siîio. lcslc ; t|iii ol ipfo paiis Miiiliipsi-îiiiiii'-, liac iiiii
r:iu :i iii siMJi- Ciiiisliiiilii.opoliliiiri luniri si; p:is>iis

CLI. CoHci/iiiiii geiieraUconvocat Tlieodouus an. o8l.
fini.ii, iii C)ii''iiiali's cl Orciilciilili-.<. (iiioniiii al i
Propiisil.i qiMî niiivcrs:) Crcgorii in lirlie (Jnii- pro Mi'li'lio. .1 ii pro P.iiilliio shili.uit, :iil c>iiiciirili:iMi
8l.iiiliiiii|iuli::iii:i cpiscdp.ilns siiiiiiii:i, iiiiiic siii;tiila rcvo(':irc!, cl liictiioiiiiiii scir>siiia, qiio C:illiul>Ci:S
rei eiisi':iiiiii-. l'iisl leslilnl.is (irlliii.liivis ceilcsi.is, orliis sciiiilclu-iliir, cxsliiiîicrcl.
Coiivociiliiin :i 'riieu.loiio coiliiliiini diviniiis. Kk

(".I.IIl-CI.V. Cri-ipriiif in liac evnt nfiilfiiiin, itl ttt-
lulu Urieiilc Consl.iiitimipoliiii cpisco;ii coiiveinro .SV uilonuii vi-r
Iriiii $iicci-\s- r iinii niiliiiiireiiir, (
niiiiicro CL, III li.lCin iSic.ciiiiiii coolir ii:ireiil, et re- tuiifil, iil uiiiiiiiiiii iu'iit U'liii in iê fuiiriiiivcnt. Viii-
cil jiiiiHiriim fnciio i-pi-Ci<\iornin. riui eliuin seuin-
(;.;« nri.i Cjiiseiipii n pr.c:ictfreiil. N illiiin rirlc c.le-
res 11/ s 11(1 111 i-cr.riiliuiil triih-uliuiii : <( I- lininuiit
l.r:iliiiii iiiiqiiiiio Cit coiiiiliiiiii, :i(l i|iiii.l tiiL prc^nles
jirrrhiiler Aiiliucheiî Meleiii successnr eleiiu»
s:iiiclit.ile in>igiies c.iiivciieriiit. II is inler ciiiiiicli nit eiii. Orieutnlet el Occiilenlulet eiifcn i, vnriii ila
S:incliis .Mi'l.'lliis .'Viilioelieniis, s:iiicliis Grej^.ino» ciiHiis, (.rcfinrio ieileiii iiuiin reiiinfuert v^jlenli,
ilon advcrnuiiliir.
I*iysM'iiiis ejiisi|iie li.iler siiiiclns l'elriis Seli.isle:iiis,
siiiicliis .\iii{iliilocliiiis, cle. .Mii vero noii p.iiiei :i.lc- n Siil.l:ilo igiliir c vivis Molclio. GrcKorii si>ninnli.n
ia:il loiiye ilissiiiiiJL-s, cl V,il>li; iiioriliHS (Iisp:ii0'i, filit, p:icl:i osc bcrv.ii.da, iicc .MuliMiu r,nliii:iiiiluiii
qiios GiVBOiiMs mislcr :isp'riiis lr;icl:iU Ek liis <"»«« siicccssorcio ;

sii|iiiilcin îiilc.-i coiivcni'r:il, iit
CMiil iiuiiiiulli, (|iii Valeolis lc:iipore, piilsis lii cx- "Hi <|m l'i'"is Kioicrelnr. sivc P.uilioHS. sivc Melo-
sili.iin pncsuliliiis orilio.lovis. Ari.iiioniiii f.voie ''"S l""'<l, iiiilliis siil.ioi;:irciiir, ct sopersics alier
v:ic:inlessedesuCiiip:ivcr,iiil. Iliijiisiiniili piiiitilices, A i.liui lieii:iiii scileiii o. ciip:ircl. II:cc, in(pi:iiii, fiiit
trnipori servicnles, siili Ariaiiis prioiipilins .^niiiii Gre(;(iiii scnlciiii.i, (iii qniilcni si c.ilcri p:iriii3-
craiil, sub orilioilo.\is li.leni oriliudu.vain proliic- seiil, iii:ign» illa lis ci>iiiposil;i ruisscl. Sii:iilciO
Laiitor. rniciliis Cst, iit siceicliii' 1'aiilii.iis, jiiiii SiMiio cuil
fccltis, p.iiicis iliehiis ([niliiis viia siipcrsles lurel,

CLII. In eo concilio Mnxiini irriln ordiuntio ilcclnrn-
tur, .l/((j(i;iiis iib kccUsin ejcclnn. hlcclio Cniiurii soliis Anliiii licn.iin seiieni (iccnp.ire; i|iio (leruiii lo.
coiilii iiiiiiii. I'r luii lOncilio,'iallem jjoit .)]e.eiii jn cj.is iiiiic lo. iiiii s>iliroj::>ieiit Oiicnl.iles (|iieiil
vioiUin..]tunMelelii.
vcll.ni. Il.ce cj.is liieie vei 1m a.U.n.cilii (;.,iislaii.
Iii li.ic coiicilio, qiioil SeCiinQiim gcnerale CSI, et rni..p.ilii:ini l'.iires (») : « 'riiri>iiiiiii loliin':.! (ini
priinuin C.insl:>iiiiiHip»li li.ihiiu.ii , c.iiisa M.ixiini leii.ill :iil liiiiic (liciii (neinpe l>,iiiliiiii^) : i|iii.l lioc
Cyiiici, q'ii iii sedciii C.)iisl:inliiiopijlil:iiiaiii irrcpeie p noceliil, » ete. îliil laui pni.leiili seiilcnii.i pmfe-
lciil;iveral, t:iiil.is.|ue liirlias e.xi it.irat, :igii:ila esl. cil Cregoriiis, adenqu.; iioii persuasit i|iio I volfli.it,
Coniiniiiii oiiiniiiiii coiiscnsii irrila Cyiilci urdliialio iiec ilissidenles :i(l concoidiaiii reviicavil, iil cliani
]i;iliit.i (uil, sancilnni est M;ixiiiiii:ii iice fiiisse iiec nniiiiiiin iii su mli.i im cinlciel. Iii sii.i laineii scii-
CSse epi>copiiiii ; ct qni ali ipso oniiiiali csscnl in teiili:i, vir jnsli rcclii|iie leii:ix, coiii-t.iiiirr piisevc-
qn()Ciiiii|ii'; l';cil.si.e gnnlii, clericos iioii es.^ê Ii:i- r;ivil, conIesl:iliis se t!iio:i(i cpiscupili p.iiiiis ces-
Lcndiis. IJnu verljo (|iia;ciiiii|iic tirca ipNiiin, vel ,il) siini.n, qiiaoi ut co<, si piava ilccernerenl, se(|iie-
ipso acla liier.iiit, .1 conciliu linprobal.i :u; icscissa icler. Oii:i; Gregorii coiilesl:ilto imleCdris ('X.cpta
Suiil, cjectiisqiie M.ixiniiis :>li iMclesi), ct a lile- cst claiiioriliii.i ((>) : < Claniil:iiil llli iiiidiqnc, ut
ctc. I;aqiic vicii epi -
liiini toiisoriio reii.olu,:. Qniljns per:>clis, Tliexl.igi grai iiloi iiiii liirli.i, i j iiiioi iiiii
elcctio cuiiiiiiuni P.ilniiii caleiilo inoli.ila cl ciiiilli- scopoi.nti (arlio, qni senioics iii sil.ini p'.'ili:i\eiO
niaia, ip~c in se le Ciin3t;iniiiio,iiiliiaii:i iiiiilinni seiiicntiain ; aii|iic ciiaiii, li;in I q.iideni pcr sc, sed
quidcin geiiiciis, non t:iiiicii nt aiile:i i epugii.ins, per Gi'.'xonl l'.iiiiili:ires, ipsiiis coi.slaiiti.ini lcnlara
cullucatus csl a saiiclo .Melelio concilii pr.csiile, :iii>i siiiil, i.t siiadeiciit id (|ui)(l dc Fl.iviano iii .Me-
qiii jain vcl niitc cuiicdinin iii nrlieiii vciiissc cre- lelii lociiin siilisiaucn lu cogiLilciiil. Sed ii'piils;.iii
dilur, iit Greijoili elccli.oicm coiilinn.irel , ct D passi suiil. < Qnnl nece-se cst (liccrc, qii.liiis vo-
< spoiisum spoiisx darci, > nl loi|ii;tiir Nyosciiiis, ( ilms ali liis ainicis iioslra canities liiil tetilata? >
qui li.ic dic uraiionein lialniii. Gregnrius iioster ll.ec cl :ili:i pliira Grcgnrins, qiii imligiialiuiidtis
concilii prxses fuissc vi l.-i.ir, si iiiuins slatiin ali|nc < e iiiedio pc.lciii lucpil c.ximcre; > inio cl o
iii suliu cpisciipili eoiisliioliis l.iil, s;.liciii piislipiaiii d.iitio sii.i iii :ili;iiii iiii^r;ivii, extialiens scipsniii
inors alisliilit Meleliiiin, lionis oimiibiis lleliilein, < a pn.l.in.lo ecclesia;, > iiiii .loimis eiat ep.scop.i-
lllllli vero Qeliil.oreni (|iiaiii (ir.^gorio. |iisi;;ms liiiu Ijs, ut pruciil cssel < a in;iiis geriiioiiilinsct cuiivcn-
^xculo nioribus, piet;ile, scienlia pcesul Init .Mele- t.liiis. > Ltuiidivlt popiiliis doiiiiiin a Gregoiio coiii-
tiiis, iiiaxiiee vero cerlamiiiiliiis pro (lereii<leii.l;i liiiil:ilain cssc, pciie inereililiil.; Cst qniliiis g iiiiti-
v.i iiale adversiis li;creiicos susceplis, stib iinpcr.t- biis, qitdt el i|n:>iiiis laci\mis pasl.irem siiiiiii o:ii-
toiliiiis Constaiiiio, Juli.iiio, Valenle, a i|iiibiis s.cpc iies Catliiili(l ilelloreiil,(|iii>ius oraliombiis, iit a pro-
in cxsilmm pulsus lu.t. Lcclesix paccm sancius pusiio desisicrct, cum co coiil>;ii()crcul. Uis quidcia
(a) Carni. De Vita sua, vers. 1627, ctc. {l>) Ibid., vcrs. tGS3.
^27 VITA S. GREGORII. 223
iiioveljnliir GrpgnrUis, seit innien nonihiiii a piimn A cjus voiis cossit, ccssii lameii. > Non solnm niiiem
senlenli.i dcsislcre poliiil. Ciiiii riiileiii .1 cciiiciliu pacis amor et concordiie , sed alla beiie imilta iii
discessisscl, iiim Flavi.iniis presliylcr Aniiocliciiiis, caiisa fuerc, ciir cpiscopaiuin dcponerct Grcgorius.
Mclciii siiccessor eleclus cst coinniiinibiis corum Id ccnierecst in variis Tlieologi canninibus ei epi-
oniniiini qui renianscninl volis; sicqiio disiorilia stolis , sed polissimiim lii fgrcgia lll.i oraiione,
Orieiilales iiilcr cl Occiilciilalcs pcrscveravil : qnoil qiniin, arccpla a Pairibiis concilii ct ;ib ir.iperatoro
laiiliim Grcj;orii) inaMorciii iiiciissil, ut scdciii Coii- disccdciidi faculLilo , in priuiario nrbis leniplo co-
slaniinopdliiaiiaiii ilcicrcrcfirniiis slaliicril. .\ssensi ram cciiliiin (iiiiiiquagiiil;i cpiscopis populoqiie Cnn-
siinl oniiics coiicilii Palrcs; liiiii Oriciilales, Grcgii- slaiiliiiopolilaiio bubnit priiisqinim ilisciHlercl. Ilaiic
rio iiilcnsi obilciicgaliim Flaviano MinVagiiim ; liim qni lcgiMil , vi.\ tcnipctct a bii ryinis : iiiliil eiiir.»
Occidciilalcs, i4i^yplil iicmpe et .Macciloncs, rcccns Ii:ic oralioiie cloipienlins , iiiliil ad pcriiiovciiilnm
Ciinslanlinopolim ailvcili, qiii pro siia inOrionlalcs aplius; maxirne vcro cnm cxircmniTi valc genieiili
scnmlalione, Grcgorium, licct Panliiii caiisam Iiic- lacryniisqnc pcrfiiso grcgi dicil ct ilileclissinia; Ana-
rcliir, ipsisqiie ailco lavcrcl, noii ol) aliml eiiin «t;isi;c, qii;c iii mednllis ipsi bicicbal, el liacsit scin-
ilirono cpiscopali ccilcre passi siinl, qiiam qnoil ab per ; adco ul sempcr iii cjiis niciile esscl , in ore
Oricnlalibiis iii co fnisscl collocaUis, ac qiiidqiiid " versareinr, alque eliam dorinicnli per somiiia re-
ab ipsis acuini fiicrat cassnm irrilnmqne esse vcl- priBSciilarelur. Tanla vi omiics advcrsarioriim qne-
Icnt. relus dilnit , lam diserle et nianifeslo siiam ipsius
Iliiic illorum qnerciie advcrsiis Grcgorii promo- innoceiiliam, ( barilaleni, pasloralcm solliciliidinem
tioncm, I iioii taiii Ipsius odio, vcl ut arimii in oculis omniiim cxbibiiit , nl niiriim si cjns delra-
llirono collocarent, qiiam ul niolesliam aliqiiam clores pudore non sufruiiderciitnr, cl singiili, ejiis
liis, qiii enin in illo collocaverani, parerent, > iie^ discessuin lainentantes, euni a proposito delericrc
goiiiinique facessereni. « Sallem remolis arbilris, 1 noii conarcniur.
inqnil Grcgorius {«), 1 boc milii iiilerdiini assere-

CLIX, CLX.Ajiho o8\,labeniemenseJurw,Coiistan'
baiil. I Cerle iEgyplii ac Maccdoncs, qui Occiden-
tinoiwHin rclifuil. Fuere cpiscopi qui id wqre 11:-
laliuni partes inclianlnr, iion poterant nisi bene leruhl , niiresqiie obstrnxeriril , et clfutjerunl m
\eUc Gregorio, qni tani slrenue pro componenda «iinin in llirono Gregorii sedenleni ceruerenl.
pace advcrsus Oricnlales deccrtans, episcopornm

Sic Grcgorius Consianlinopolim reliquit aiiir>
Occiilenlarmm patrociuinm snscepcral. U.iqueOrien- urbe commora-
581, labenie Julio ,
post trieiiiiii in
talibiis episcopis odio cral Grcgnriiis, eo qiiod caii- bebdoma-
„ tioiicm; ciijns scdcin non nisi per aliqiiol
sam Occidenlaliuni derendissel; Occidentales vero,
das teiiuerat , cx qno scilici-t in ea a concilio geue-
iii odinm Oiicnlalium, de sede in qua ab Orienla-
rali, ab imperalore, loto s|)cciaiiteet plaudeniepo-
liliiis collocaliis fiieral, ac veliili iion legiiinie occii-
piilo, fuerat collocatns. liiiic Gregorius siccpisco-
pala, Grcgorio ncgoliiini conllabant. tbrono.bodie
pos alloqnitiir (/) : e Ileri locaslis in
CLVl-CLVIII. (jregoriiis nbdicnl se cpiscopalu. Fn- dcjiciiis. ) Qininivis aiilein iiiminin faciles cpiscopi
cultc.em di>cedeiidi 11 Tlieodoiio fnciliu!, obliiiet (jns volis aniiucrint, noumillos lainen id ffgre tii-
Creiiiirins. iSon t.itic Incrymis qiiisqiinni lccjerit eliam
lisse, aiiicsque obslruxisse , atqiie elTngisse
exlremiim uile, tiiiod (jreyi suo lucnjmis perfuso
dixu Creijorius in urnl. cuinm episcojîs, nuiic i^. ne aliiiin in ipsiiis llirono sedenlem conspicereiit,
ex Gregorio discimus : qiiorum noiiiina, licet laceal,
llax iibi movcri inlcllcxil Grcgorius, arrepta oc-
lios e|iiscnpos fiiisse crcdiiiiiis Anipbilocbiuin,Gre-
casioue I cHringil \iiicula. > lii inediuni progres-
gorinni Nysseniim , Pclrnin Scliaslciiiim cjiis ger-
sus, cpiscopos alloqii.lnr, ad pacem et concordiani
inanuin, llclladiiim , cielerosqne pncsulcs singul.nri
liorUitiir. Tnin siilijungit ((') : « Qii;e qiiidein ad ine
piclaie 61 scienlia commendanilos ,
qiii cum Grego-
speclant parvi pcndilc... Lgo Jonas proplicla cro.
lio fainiliarilate jamdudum conjiinctl eraut, ejusqiic
Tiado iiie ipse ad salnlcni navis, qnamvis proccllx
D viriiiieni noraiii.
iiull.i iii ine causa rcsidcat. Siiblaluni nie sortis
inc cx profiindo ceie ex- CLXI. Teslaineiiluin coiidil Greijorius.

exilii projicile. !Ios|iiiale
cipiiU. ) Sic niirando inaudiloqne bononiin ac siii rvostri iion est inslitnli celcra ,
qii;e in concilio
ipsius conleniptii, iiec iion raro et singnlari pacis Coiislaiilinopolil;ino gesta siiiit posl Grcgorii di -
concordi.cqne sludio , Grcgoriiis cpiscojialu Con- scessnin, piosequi; qiia; liccl iii;igiii sinl nidmenii,
slaiirmopolilaiio scse abdical. Proliniis e convenlu a proposilo nostro, ad quod eli;iiii non videnlnr
cgressns adil Tbcodosiiini , a (|no eiiixis inipclral pcrlincrc, iios longius abdiicerciil. Gregoiinin nibe
prei ibiis iit abdicalioni acqiiicscal. IMns quidem disccdcnlcm ct [lalriam rc()elciilcni sequamiir. Qiio
iiiiperaior, qiii Grcgoriuni ob singiilareni cloqucn- lcniporc Coiislantinopoii digrcssiis sit iion palct; ;it
tiam inaxiini faciebal , ct ob cxiiniain |iiclalciii ii:i- crediliilc est eiiin, qiiam priinum poiiiil, profccluiii
peiise veiierabatur, (c) c li.iiid libciiler, iit fcrunl. cssc, iicc cxspcctasse doiiec alier in cjus locuni sub-
n) Carm. [)e\il., v. 1810. (f) Carm. l)e \'ilusua,\. 1901.

{b) lUiil., v. 18-27 cl IS41. (d) Ibid., v. I93U.
:
^29 vir.v s. (.Rnr.ouii. S3t
rnpriroliir. Piiiiiiqiinin (liscCilprnl , lcsl:iiiiciiliini ^ llanc eiilm, eum ilc[ecinrl
.ipposilis
Vcne rera iloclrina,
coMiliilil, q'ini! cli.iniiinii ox-.l;il, |iliir'niiii
Scrcnrit liiiio
(pisrnpnnilll llllMlillilllU l|lli IIIIIC CnilSUllltillnpoli
,
iluiinu» imler nieiif,
\cis;ili;iiilin-. i Siiic losliiniciilnn) linc , » iii'iiiil Tiilius lolinn 1 liiiiliilii
C.nlincem red-lciis.
l'i)~scviiiiis ((/) , I ili;;iiissininin csl , iii (|iinil cpi-
Iluiir ulJliciam ubnque pra-iule,
.scicpi, (piii|iie s;ircrclnri;i piiij;iii;i tciiciil , scrin iii-
V cinl mivein in ullo,
spicianl , ciiiii(|iic iiiiilciiliir, si vdiiil prociil a Cureulcm ijubcrnulure
scrin cuii-
Jiululnm leniitesinie
c;iriic ct i^.iiiûiiiu silii el aiiiiiuiruiii s.iluli
Mn.iiniiirum inuluruni ,
Sulcli". L.ilrhlicre e ijnrgne vulcbnm.
Cl.XII. A'(iiinniHi)i rci'cr(ifiir CredOriiis, vcro iiavis peiic ((iiifiaclar clavnin nre lc-
Cniii
CrcRcirins Inl };l(irinsis .idvcrsiis lixiclicns dc-
,
iiere ipsi aniiiiiis csicl.iicc pcr valclnilinciii liicrci ;
riinctiis pr;i-liis, Inl cMiiilliilis hilioriliiis uil rcpnr.ui-

incninr lanicii pii parciitis iii liac gnlicrnaiida cl iii-
d;iiii liilciii iiiiliipi.Kii, (pi;c |iciie coll;ips.l cr;il Cnii- c.iin pcniliis iiaiifrngio periro
slaiiraiicla laliiiriiin ,
sl.iiilinnpnli , dciiiqiic Inl rciiits prxchirc gosiis , luiii rcrclial. I;:ii|iic viriiin rr:iiigoiidis ;i'slii:iiiliiiii)
p iiiilio •jcsiiciis p:ilri;iiii rcpclil , iii (pi:> sc nlin :ic

1111'laiiiiii inrnrsiliiis idoiiciiin ci prTlicero ciinvil,
qiiicle (.pt;it;iq:i(! snlilinliiie rrnitiirniil spor;il);il.
viriiin (piidoiii adbiic lai.'iiiii nlipie :i'rarii cccics .1:
G;iiitlio l:iiiicii pcrinislus cr:U dnlur : iinn ciiiiiisic-

ciistuclciii rcccns cnii>litnliini , cxlcrn viriiiilbiis,
cis odilis Uiilccs 11.1I11S ,
qiiDS iii c:illiulica lidu \;c- qii:ilos iii cpiscopo rcipiiras iiisigniicr nriiatun cl
,
iiiiir.it , cl cli:ir.iiii li(|nit Annsl.isi:iiii. Iii ii;il:ilc so- abiiiiile iiislructiiiii. Voriiiii spctiii n)>'iililiis csl exi-
I iiii :i'^cr :iclTCiiil , iicc idcircn su;iiii :iLdic;itiniioiii tii>, n.igraiile iiividia prcsliylcrnriiin iîclc-i.e qiia-
;
plcciibiis tiiiic npprol>;ivil , licot pr:ccl:iriiiii r:iciiiiis riiiii p;irs a Gre^niin S:iri (ilalraruni ap|iell.ita (Til-
t;iiil;i siii obliviniic dccrctiim , laiila aiiiini ol;iliniic lciiioiiiius ApoIliiiarisl;is iiiierprdainr) palain aper-
coiisuiniiiatuiii , nniiics poslliuc inirali siiil. Aiiiico- loqiic rcpiigiiabal ;
pars ubseciiiidaiilis specie clan-
ruiii vari;c de iiac rc opiiiioncs Grcgoriiini noii la- ciilum adversaiialiir : qiincicpie iii;ig s inircrc, aiiti-
liicrunl. riiil.igrio, viio spcclabili, seiiiclipsuiii pcr slitcs qui sc Grcgorii aiincus prnllicbaiitnr, q'ji
Iill''ras c\i'ii>aiili (pincl ci>n) lioii iiiviscrcl , nc li- siiaiii illi iiac in rc opoiii craiil profoAsi , licioiii
iiiere sc signilicaiiii iic iiiiiiis iiicnnsiiicratc suani dalau) fcfcllerunl. Qaau) pnrro gravilor id liilc-
ipse Grcgoriiis Etclcsiain dcscruissct , ila rcspon- rit, liis atqiic aliis Vtrbis iii codiiii cariiiiiic siîii-
d i ({>) : < El inc sciiu adinoiluui alllicin essc valc- licat
liidiiic... ôbis li;nidipiaiiuaiii p.irva lcvisqiie ino- r, \'erumlamfn tlcceptus suui, Trinitui
iiiciui siiiii oa , dc ipicbiis scripsisli : proiiidc nec A nie iiradicnla '.
Pcriil /iilcs in Dcuiii,

iliî pcrrnicc Inrie ct ncyligoiilcr, scd pcrqiiaiii ac-
1'eiiit ex hoininibns.
ciiralc, cniisiilcrata rc alcpie pcrpciisa, ad lioc jii- Quo quis se cuulerut? et qniblis
diciuiii veiiiiiius. Fcssi ac fracli sunius, cuui iiivi- Junijal se socium ?
di.i,clciiiii sacris cpiscopis coiiiiiiiiiiciii concorili;iii) CLXIV. Ariunzuin se recipil, el inde Civsareani
diiiiiiciilibu°, ridciipic causain priv;ilis conlciilioiii- se cuiilcri.
liHS pnslcriorcni iiabeiuihiis, coiicertaiiles. Quocirca Tum vcro Crcgoriiis, coiiiinissa Cledoiiio prcsby-
naviijii prorain, iit dici solcl, coiivcrlcrc, noscpic... lcro Naziaiizciia! Ecclcsi:e ciira, Ariaiizuiii , in do-
iii iios ipsos cnlligcre docroviiniis : alqiic alios qiii- niuni palernain , valctudinis cansa et soliliidlnis
dcui cniinus speciare inutuose iinpeteiiics. 1

aiiiore se recopit , ncc ante iiiciliuii) circiier niiiiuin
38-2 N.iziaiizuin rcvursiis esl. C:csarcaiii iii:crea se
CI.XIII. /pisco;)iii» ynzin>izi constiluere fruslra
co/i(i(iir.
coiiiulit, ut iSasilio .M:igiio, iribus abliiiic prope aii-
I
All:M»on in palriain revorso ea friii reqiiic , ciii

nis ad superos cvucalo ,
jiisl.i pcrsolvoret : quod
doincsiico slatiiii liciiil
qiiidciu iii oraiione niiiic xlii sic exscculus esi, ut
laiUcipore sliiilebat , iicc
lcmporis Ecclesi:e Naziaii/.c- iii pncclaris aiiiici faciiiuriluis cnarraiidis uiiinos

otiari. Vacabal pcr id
D • >
cloqiiciili:e Clirisliaiix Ojics profiiiidorel alquc iib-
1135 scdes, ncqiiicquain Sozoineiio coiilrariuin scii- ,
bciite. liaiic enini sibi cliarissiinaiii Ecclesiain, ii;i- trccialuribus qui Basilii indolem accusarc, aul ejus
vis instar diiclore carcntis , inediis in fluctibiis ('0 Spiritii saiicto duclrinaiii, et in ca pnvdicanda
crrautcii) procollis aclain ct Apolliuarislariiii) iiiorcni carpcie aiisi fucraiu , os iii pcrpcluuiii oc-
,
iiivenlain Grcgoriiis cliidcrcl.

iiicursibiis pntciilcin , a sc
ipse lcslaliir iainbico cariniiie olim .\xiti ,
niinc CLXV. {Juid in solilKiHne agcret.
Iii sclitiidine qiio p;icto sc liaborot Grcgoriii.?
CLX (c): ,
Cinn ciiim rt'/iis.'!t'Hi, iicrcgrina; qiiibiis rcbus vacarct, ipiu sciisu ainicos, qno cliaiii
Liiiiiiiens seilein lerrn: ,

iniiiiicos prnscqiiorolur , scribeus ad Aiii;iZoiiinui
Diilceinque iilebem romii.n-
ipsenicl dcclarat liis verbis (d) : 1 Si ipiis
IJt vnli, slaliin menli occurrit
iiiiiin aiiiicoriiin ipius poriiiiiltos essc coiindo e.i
Arcu, qnn: sola , ,
Ejjuijil iuundiitiunem... leperconioiur. nbi iiiiiic Grcgorius , et qnid rcruin
(a) Aiipar. sac, p. G71. (c) Lil>. VI), cap. 7.

(b) Epiit. al. 05. (1/) Kpist. al. 73.
:
2-j TITA S. GREGORIl. *52
lUiliitcs eiim (inieie ac tiaiMiniUe A Tlieodoriim cpiscopnm Ty.mensem scrilieiis. i Vo-

ag;U , (iicere iie
philosopli.iii , iioii luaRis cos , a (iiiilius iiijnri.i ipsi cas? inquit (c). Nos vero propcraiiuis. Properamus
lala osl, cinMi.UMii, (piaiii eos, ile <iiiiliiis in lu. em- aiilem , iit soli cum solo coiigreilianiur. Synodos
ii;iioiiim aU|iie olisciiriiiii eiiiiii ali|iie cnllo(|uia prociil saliilamns; ex (nio
iie el vilaui pro.licrinl ,
le nir- scilicel t.Mnpore iiiiiHa c.iriiiii, ut parce lor|uar, iin-

ol: lulc. iiiviclocsl aiiiiiii loboie. Uiio.l si
priiba ct (lagiiiosa csse coiiipiMi. »

sus iileiii rogel , (luoiiiolo aiiiiioriiiii ili^jiint tioii.Mii
feral.iioii jaiii li.leiiter respoiiileas eiiiii pliilosoplia- Q.iamvis syiio.los vilarel Gicgnruis, eiim lamon,
ri , veriiin aiiiiiio csse p.'r.|iiaiii liiimili ct abj.xlo. noii secns ac (ulii praêsscl, (iinniiiin IC. clesianiin
Alii ciiim iii aliis lelms mollioics tuul , ego aulem leiielial solhcilii.lo, seiiiper iiili-iil.is iis (pia' ad l.ic-
iii iiiiiuilia e! aiiiicis. » resi.ii c.vslinctioneni aiil propagationcin fiilei sp 'CM'
quUiKS lL'm;)ons re conspicerel. Oiiuiia, inquil ((/), apiid nos Dei

tLXVI. Ciiliriiil(il,'s tuiic i
liciiencio recie se liabcnl, lioc iiiin exc.plo, (|iiod do

II, rc ilum a?.;iei ille , nplaloiine fiiicretur olin, E.clesiis aiixii et sollicili siimiis lain fue.le perliir-
vcliciiieii.iliiis lii-1-l.'sia prucellis agitaliaiiir , liiiic

lialis. ISua eiiin iiipriiiiis aiigcbal Ma/.iai.z.Mia,
Aiiiio. Iieiio s.:liisiiiale iliL.ccrata, illiiic ApoHinari- qiiain non modo corriinipero, sod ct iiiviuleie l.uila-
siaiiim liiibala coiialiiins ;
qui licet ab Oiiciilc et B |,;„|i ApoHinnrisla-. Diiin eui.ii ad Xanvaridas lliei
Ociiilcnlc r.'jecii, dissemiiiandis niinc palam, niiiic |,|;,s |i,ngii;s Grcgoriiim nioibiis ab.liixissel, sun! la-
Ciciilie siiis erroiibiis iiibilo scgiiius allaborabaiil. ctiouis 1 linibiis, qiios N.iziaiizi babcbant, coiilra
A.l ba-ccyiiiciis ill.!, qiii iiiriiiler c sede Cunstanli- j|,s fasqiie episcopiiin coiistiliiere prxsiiiupscriinl.
nopoblana.dep.ilsus, ii> ./Eijyptiiiii primo se recepc- Hos leiiilalc siia nianMielos placido-qiic red.liMe vo-
ral, eamipie caliimiiiandi) siis (leque verteral, iia- liitr:it ct panlarim ciiiollire; at pcjores cos clTccil
liain coiiCilabal iisdem arlibiis. Oiiibiis iiialis qiiaii- , Non ciiiiii, inquit («)^ piavos boiiiines leniias in-
locuis occ.irreii.lum raliis ponlirex Damasus, gene- (lcclil. • Ciim aiilciii absciis iiialo iiie.leii noii vale-
rale coii.-iliiim lloime liaberi decievit. Ast iiiipera- rel, liucras sibi vicarias subsiiluil, sciiliciis Olyiii-
lor reiii in Oriente p.uagi salius d.iceiis, Conslaiili- pio pixlecio liis vcibis (|) : t Mali bomiiics, cpisco-
iiopoli >yuiiduiii iii.bxil , ciii Gregoriiim pr.Tsertiiii pos qiiodam, qiiilius dignilas ab nniverfali coiici-
inicresse suiniiiopcr.; cupiebal. Ciijiis viiti pcr Pro- i;o jiiirog^la fiieral, accersciilcs, aiil Iraiisciiiilibiis
copi ceilior l.i.;liis Gicgnri.is , iiifclici oiniiiiim aimlcuies, impcrialibiis omnibiis coiisliliitionibus
qiiibiis ailfiicrat syiioJorum exiiii ad nicmoriani re- alque omi.ibiis vcsiris ediclis violaiis, ciiidam iiii-
vocato, suas (|iioiiiiiius Anguslo pareret inlirmilaies pji ct adiillei iiii sni gregis episcopi noiiien impnsue-
oblcii.lil. • Ego, in.piil (»), si veia sciibere oporlcl, riinl, iiulla re, iil opiiior, periiide frcli, alqiie siim-
hoc aiiiiiin siiiii, iil oiiiiicm cpiscoporiiiii conventiijii i,i,t mea imbecillilale. » Dciiule sceleiis linjiis
fiigiaiii : qnoniain niilliiis tuncilii (iiiem Ueinm et ullioiiein pctil, niiliorem tanicu (luaiii laiita audacia
f.iiislum viili, iiec quod ilcpiilsioneiii iiialornm po- niererciiir.
liiis.iliiaiii accessioncm et increinenliim liabiierit... CLXVll. Eccksia: tinziaincnrv ciiram gtrll.
U.iii' (piiiqiie me.i iiidicio pairiiiius morbiis aciedil, Aiino 58-2 circiicr cxciinle, iog;uililiiis cpiscop^s
qiiippe (iiii iiic ila .lisl.iriiuoat , iii qnolidie Ktc e«- et iiiiiveiso populii, piisiUis ac iiiagnis voi'i'craiilil..is
trciiios spiritiis clll.-m , iiec iilla re iiioipso iili et oliseciaiilibns, nt assumpto E.Llcsiai N.z anzinai
îi.'aiii. > Exciisalioii qiiam ficlani aibiliabaliir, cbivo eani ab imniincnli servaiet iiaufragio, ccssil.
a.leo iioii a.lmisil iiiiperator, ul iiovis pcr lcariiini < Tiiic pielali, » iiiqiiil Gregorins (</), dalis a.l
virnni illiisirem ei Olyiiipiuin Cappadoci;e reclorein DiispbiHiiim Colouieiisein litlcris, c boe deiiiiiiiio,
Cieg.irio iiisiileril inaii.I.uis : qii.biis acccpiis n.is niaiins darc et cedcro, atqiie Eiclesiie ciiraiii,
Olympio sic re.scripsil vir iiientiri iiesciiis (b) : Dco daiile, snsccptiiros cssc, qiianiloqiii.lcin boc
I lloc iiiilii niorbo ipso gravius est, quod cuin a;ger conlciidiiis, ac praiscrtim iirgeiile liac lciiipeslale,
siui, a'groiare liiiien non creil.ir, verniii percgriiia- p. piopl.r iiiiniinenlcm, iit ipse scribis, adversarioriim
lioiicm ila loiigiin iiiire, alqiie iii nicdios inniiillns iii(;iirsioiiein, biiiiiilcqiie boc corpiis Deo coiiinioda-
iiiepsiiiii iiiip.ll.uc jiibsir : a qiiibub secessisse lain iiiros esse ,
qnaiiiliii (liirabit, viresipie nnstr;c fe-
nilbi gruliiiii fnit , iii liuc iioiniiic gratiain <iiioque rciil, » etc. Ilxc vcrba, < qiiainliu dnrabil, vircs.|iia
colpoiis ainii lioni |iropeinoiliiiii liab-ani... Iluc et feiciil, > satis eviiicent episiol.im iion ail aiiniiui 574',
illiislrissiiiio .|iioipie lcjiio noii il.i piiilcin scripii, ul viilt Tilleiiioiitiiis, esse relcieiiilam, i|tio Grcgo-
ruiii idein ub co jussiim acccpissem ; cl iiiiiic a lii:i riiis (l.fiiiiclo p:ilrc Eccl.'si,e Nazi,iii7.eii:e < cii-
niiiiiii iu:igiiilii liiie p.Mo , ul pio iiobis (pio.iiic i.l raiii :ili(pi:iiii gessit; » si.iiii.lciii tiinc lcmpiir's nnii
sciibeic 11(111 gr:iveiiir. » Vicil l.uideiii Gr>'gorii mo- pollicilus fueral N:izi:iiizi sc inaiisiiruin qiuiinl.u
desla reiiisaiio, (|ui jaiii aiilca slaliicrat iiiiii(|ii:im vires fcrrcnl, sed laiiluin doiicc cpiscopus alicr cli-
iuleiessc cpiicoporuiii conciliis. ul iose falciur aJ gercliir.
(n) Epi>;l. al. .S,i. (e) Epist. al. 77.

(bj Lp-.sl. :.l. 70. (!) Il.id.
{(; l',pisl. al. 8i. (ij) Episl. )58, al. 14, Boiporio.
(0) Episl. al. 72
CIIKCOIUI. sr.t
2."ri
YITA S.
'•wenii vi'"'" ''*""' A ^-sK iji>^n^ iOMU ^ni^l i^V^^ccî^ Vxc\iSi\x^3i>^^^^^^^

CIAVIII. r.ilriam ,^l'
lireijonus paslorcm d.irr, cl Kiilaliiis. vir insi(;niii piclalc.cpi-
scopiis crcaliis cst yiioiirilin;ilo, f.iUiis ri ir iiicrc-

Cirr.i idcin iPiiipiis Niizianioiios cives ali iiigeiiii pi>-
liiiil Grcgoriuui N.ui iii/.i'iia scde piivalum luissc ali

l-iciilo, alqiio iiiliiMii ipsinii ;ili oxciilio lilier:ivil, i|iiaiii
lltlladio C;csariciisi; qna caluiniiia lli lladium, cxie-

Siiln sc ;«Miii;>liiriiiii iiiiii;ili.iliir (;;ipp;iiloci;L' pr:i'fecliis
.Viuliix faciiiiis, l.i- rosi|iiccpiscoposi|iii Eiil.iliumordiiiavcranl,lil)eravil,

Iniiltiiiiioiii ^r;ivissiiiii r.iciiiotls. «
ctislnepisloU ad (;ie;(oriniii Nysseiiiim cxcnsaiis (if),

l.'iiir Grcgoriiis (ii), vcriiiii nci|ii;iiniaiii a coiiiiiiu-
simiil>|uc dcnuiitiaiiilu se iuiiuiiiai.i Kcclcsiic Nazian
iii consilio, seJ a temorario i|iioriimilain ;«lolescoii-
/ciix' crcaliiin fiiissc episcopiiin.
liiiii iiiipiUii profccliiiii. > Oli irro(;;ilun) foisiii gr.i-
vins ipiiiil>l:iiii IrlljiiUiiii. veiiliiiii ci;it ;iil sc.lilioinMii ;

CLW. Viia Cregorii in soliludiiie.
Kx co lcinpore (Jrejjorius in riirc paleino, voli

prolcrvi (piidaiii jiivciies, viol;ilo C.csaris ilccrdo,
conipus facliis, l.iliiil aliililiis, lolosi|iic, (|iioli|iiol sii-
cii:iin lioiiiiiieiii occideraiil. Iiilcrca {'.rcgorius iiiorlio
pcifiieniiil vil;.; dic», Iratlunil; aliîn', iit ciim lliero-
l.ilioraiis, Cliiu adire pr.Trecliiiii iion posscl, lillcras
iiyiiio loipiar, i inonaclii vitaiiiexcrcuil. > A mulicruin
scripsil, iit ciiiii ad iiiiscriconliaiii fleclcrci. Ilis lillc-
1'Oiisiii'iudine sic alicHiis, nl ciini prupini|iiiis cjus qui-
ris ali|iic prcciliiis Crcgorli lllicrala csl civiias. ta
I! d.iiii, V.ilciiliniaiiiis iiominc, sedeni in vicinia cum iiii»-
orcasidiic lialiilain fiiissc oralioncni xvii coraoi pr:t'-
lieribus posuissel, locuin ipsc inulavcril, scripta sub-
f.Tlo (is eral Olympiiis), qii;R insciiliiliir, Ad cnes
inde ad cuni cpistola coiii|Ucslus liis verbis (f) : « Ptr
Niiiiiiiiienos Irepidanles et pnrsidein iralnni, exisli-
snmmuiii sccliis ejiciimir... Miilto inerniscr;il, laliiil;-
iiKivil ll.ironiiis ('') ; scd f;illi videuir. Il;cc eniiii nr:i-
l>iillicc proposita, noliis secessionem iiidiccre, quaui
lio, ciiin adluic Grcgorii p.ilcr siipcrsies csscl, li.i-
pcr iiinllcics, qii;is c rcgionc iioslra collocasti... Nisi

lill.i e>t : pr;eterea culpa N;izian7.enoruiii, dc qii;i in
lioc dicluaiidax cst, iios qiioqiic per Kvaiii e paraili-
orjlionc a[;ilur, non perinde gravis est ac ill.i, dc
so expulisii. i Sic silii fiiga consiilcbai Gregorius,
i|iia iii cpislola ad Olyiiipiinii.
CLXIX. Lulalium Xnuaiiii episcopum iinii i.iiiluin ul ab oculis rcmoverct sc.inil;iluiii ; ve-
pra^fiei
curiil. riim cli:im ne sliiiiiilns cariils, angclus Salan.i; (|ui
Gregornim tamliu .Na/.l:iiizi in iirlic pcrmansisse, ipsi (lalus lucr;it '', lct;>lc viliius iiini>;cii'l. .Miriiiii
doncc illi liriiia seciiriias rcddcrcuir, ct opiimus il- sanc qiiod liunio gravissimis faii^;alns aiigiisliis et
lic prxficerelur anlisies, scriliil Baronius (c) ;

xrnranis, scnio cunfectus, inorbo laborans, lu erc-
siiniiliiuc cgisse ;ipiid llclladiniii C.csan.c Capp:ido- 1110 consisteiK, cariieni ronliiinis domans jejiiniis
cia: cpiscopiim mcLropolll.iiiiiiii, iil KiiUliiim viniin ;ic vigiliis, cuin spirllii roriiiiallonls iiiaiiiis coiisi;-
{iruli.ilissimum pr;<.'liccrcl Ecclesi;e NaziaiizeiKC ,

^ rerc fucril co;iclus; ipsi tamen lides Inibenda, ciiiii
cUini ipse inierim scccssum in soliiiuliuciii medilaba- lioc iicrnin atque iieriim liigens proliiealur. i Fu-
iiir. Kein (laulo aliler conligissc ab ipso Grcgurio ribumlu robore sxvii caro, inquii (g), nec un-
discimus. Ecclcsiam (|iiidcm Naziaiiienain regcii- qiiaiii a bcllo qiiiescit... QuaiiKplirein iii liiclu el
•laiii siisccperat, quandiu vircs rcrrciii; et eaiii ali- squalore versor, oadcsleinqiic illiiiii Uegeni, qui
quandiu rexit. Cuni aiitein gravi moibo laborarei, uiniiia impcrio leiict, supplcx oblcsior, iit corporis
'aiis lilteris ad Tlieodoriiiii Tyancnsem sigiiilieavit aiiima;qiie conlrovcrsiain discoplct, bclliimque coiii-
se niorbo ab Ecclcsi,c giiberiiaculis abiliiclum fuissc, prliiiul. i Diini liclli liujns CMtuiii semper limertt.
ipsiquc Tlieodoro liaiic ciirain incumbere : qiio.l si non solis gemiiibiis amoris (dirlsliim, iil sed;iiel
iioii aiidialiir, addil se ooinibiis publice pr;i:dicatu- lempestatcm liostemqne dcpcllerct, iirgcbat : i P.t-
nini, Kcclcsiaiii lianc paslore indigere (d). < Testili- niciosos, iiiquii, fluctus extiniescens, ventri clauslra
corcoram Deo ct eleciis aiigelis, Dci giegcm indigna inipono, aniinum inaTore conlicio, lacrymaruni vim
pail, iit qui ob perdil.im v.ilcliidliicm mc;iin nec pj- ciriiiido, seiipilerno llegi dpbililala geiiiia lleclo, et
siaiiir, iicc visitetiir... Cuiii aiilcni piclas liia siipe- sordid;iliis iiici'do. > Eoilem aiiinii ardore bealiis
riure loco sila sii, ad ic uculos conjeclos liabcre ne- j)

seiicx, iiiliil sciciis iiisi Clirisium, el liuiic crucili-
cessc esl. Ecclesiani luam, quo pacio lihi videbiiur, xum ^, iiovuin sibi moriilicaiionis genus invenit.
cura... ()uod si li.TC dicens ac scribeiis niinime aii- ."Etale gravis fracliis.pie inorbo, aliipiid de vit;e
dlar... pcrspicuum re>ldaiii quod Ecclcsia episcopo aiisicrilale remiserat licct iiivliiis : iil autcni iiiysti-
indigeal. i t}uo>l iiiinabauir sc faciuriiiii pr.X'Slilit cuin scniper ciim Cliristo sacrillcium agerct ct biiic
Gregorius, cuberiiaciila Erilesia;Nazlaiizeii.eabdica- iiiuiido jugilcr inorcrelur ; iii oris delicla seiiumquc
vii, nec cogi ultra poiuii uiea susciperct. Ncquid- peculiarc viliuin, i|iii i|iiaii>loi|U'j niinium loqiiuii-
ipiam IJosporiiis Coloiiiensis, cui priiiiuiii cesserat, liir, piirgarcl, cuiitiiiii'.iiii silciiliuiii iolo ()iia>lr;igc-
iieiuiu borUilus csl ut rcmaiierct t.iiHlspcr, donec siiii;c leiiipore silii iiiipcravil. < Sic ego, iinjuil (li).
cjus locoepiscopuiu constiiuissenl : repulsam passus prxcipilis serniuiiis iinpcium conspiiieiiii excedcie
'» II Cor. III, 7. "ICor. II, 2.
(a) Ep. al. -10. {«) Kp. al. 4-2.
{)>) .Apnd Lioll. it Maii, p. iH. ((, l.p. ;il. I'J6.

(C) Ibid. p. 4-2-2. ((/) Carni. I)e calainiliilibus suis.
(d) Episl. al. 88. (11) Carm. 5j.
linuij,. Vjr. XXW.
;
YITA S. GREGORlI. 2:.s
nioiliiin ei rcgulani... iiiveui oiuiimim leiiieiliuiii ; A liJeiu adversus naerelicos aiU dttfeiulii ipsc, aul alios.
scilicet compriiiieiis loluni serinonein excelso peclo- ui defendanl, liorlalur. Quje quidcni onines episto-
re, ui (liscal lingua (iu;r, tIicontl;i ei qii;e iion (licciula l;e argunienlo sunl, quanluiii iii eo lidei sludiuni
£ini disceriiere. » fueiil, qnaiita solliciluilo circa rcs Ecclesi;»', quan-

CLXXl. Neclario scribit advcrsus Apollinnristas. Ins anior pioxiini, qnaiiliMii pai is sludiiiiu, etc.
Iloc iciiiporis iraclu, iiareiici capiii cxUileruiit Longuui essel liac per singiila cnarrare; sed si-
in urbe regia, adeo ui libere convciilus agerent, ci lenlio pra;teriiiitlere nefas ipiod sancliis pnnlifex
dognuUa sna pr;eilicai'eiu. Alii quidciii sola episco -

egil, saluli aiiiiiiaiuiii senipcr liiteiiliis, lU Neniesiiiiii
pornin aiit pra^rocloiiiin toleraiilia id agcbaiU ad Clirisliiiii allicerct. Vlr er;il oiniii libenili doclri-
Apollinarisia; vcro, lacita vel expressa liccntia, sena poliiissiiims, suinin;c eloqiiciuia!, et in foro ce-
ipsos orlliodoxis pcquiparare, et eadein cum ipsis leberriini iioininis. Mox illuslris factiis, Cappado-
liberiaie frui sinebaniur. Quibus audiiis Gregorius, cioe pr;elecluram priinum obiiiiuii, et iiitegra nicnie
Ncciario, qiicni in se henevolum jam experUis cr;U, magiiaqne revcroiuia res provinci;e adniinislravil ;
epislolani scripsit, qua; inter oraliones nuniero xlvi sed quaiiUuinvis el erudiuis ei prudciis, adliiic ido-
censebatur.et de coiiccssa ApoUinaristis iicenlia ve-, lorum culliii addicliis erat. Iiiierea, vir litieraruni
Lenienlissiine conqiiesius esl : < Qiiod aiitem, in- B aiiians, dociorem luaximuin siiigiilari hoiiore pro-
qiiil, cx oiiinibns ecclesiasticis calamilalibus acer- sequi nou deslilil, ipsique necessaria levanda; se-
bissiniiini, Apollinaristarum licenlia esl, quod liaud necluli et iiirirmilati jnvanda; subsidia generose
scio quomoilo pieias tua coiiventuuin .eque ac nos snppediiavit. Giegorius, ui episcopum dccebai, iion
liabeiidorum aucloritaiem sibi arrogasse aique usur- lau ies aniplilicando, sed inonita salnlis iribueudo,
p;isse passa fncril. > Iherelicos illos, errorem suum bencliciorum nieniorem se digne comprobavit. In-
(icculMiido, Ncctario fneuiii fecisse conjiciiiius ex eo gouio boniinis evquisila; liller;itur3e obsequens ipsi
quod Gregorius claram dognialnm illuruin exposi- egreginin pueiiia dedicavil, qiio ei siiniilacrorum va-
lionem epislola; sua; inscreiulain crediilcrii ; cni nilaleni et mendacium exprubraret, et ad unius
exposiiioni isia subjiinxii : « Si illis, nt ei pie seii- Dei cultiini prxsideni tot prajclaris dotibus ornaliiin
iieiitibus(iiimiruni, uipoie qiii pie sentiaiu), ea qua; iraduceret. INemesius lanli magislrl prDecepla aequo
seiiliuiit docere liborcque promulgare perniiltilur, aninio cxcepil, ad saiiclnm docloreni se contiilit,
qnisnoii xidet Ecclesia; doctrinam coiideninari, per- cum co de religionc disseruil ; salisqiie verisiiiiile
inde ac veritate ab illorum partibus stanle? INeque esi; poniilieis scrmonibus edocluin et sanciiiaie per-
enim rerum natura fert duas de eadem re conira- culsiiin, idola ejurasse, ipsunique pliilosopliuin Iiiine
rias doclriiias veras essc. • Non ex eo laiUuni qnod C csse Cliristiaiium, Neincsii noiiiiue, qui De anima
toleientnr, sed cx eo quod pie seiilicnlcs jndiconlur opus cdidit, quod inlcr opera Gregorii Nysseni vul-
Apoliinaiislae, concludit Gregorius Ecclesiae doclri- galuniesl.
iiain coiideiiinari. Qua quideni observalione falsi Talibus negoliis in soliludine distenlus erat Gre-
coiiviiiciinr, qiiod Darbeiracus iii lioc sancti docto- gorius et condendis carininibus ,
quae niliil nisi
ris r.iliociniuni proUilii.

Christuin pielaleuique spiraiit, lulissin.aquedogiiiau
Alias ad Ncclarinin liUcras dedil Gregorius pro et moruiii prsccpla coinplocluuuir. fia ubique argu-
Bosporio episcopo Coloniensi, de erroribus circa li- nienla, vel aiiiinse et corporis purgalio, vel llieo-
dcin acde iiifracliscaiioiiibusinsimulaU). Verendum logia, vel precaliones ad iiiiplor;ind;iin opcin divi-
erai, ne linjnsmoili c;msa iii publico pra;li)rio agere- nam adversus carnein el maluin dajiuoneni ad
lur quod iie lierol, obnixe rugavii Grogoriiis : i II- scolus soHiciuuUeni ; vel geinilus viri pii, a^rumnas
;
lud aulein, innuit («), iiiiniine feiciiduiii lua; reve- suas lngentis Cliristumqiie orûuis, ut vila; linem
pnblicis pr;cloriis Canlarc cessavit vaies piissimus ad
rcnli.x videalur, quod noslra atferat. noii
iraducaiuur. Nain laineisi sunl Clirisliani, ut cerle exiroiiiniii usque vila; spiriuini, morbi qua;reiis
Dei benigniuue suiil, ejiisinodi negolioruin judices: solalia ;

quo qiiiilem iii dies ingravesceiile , ol
quid comnnine gladio et spiriiui? Qnod si eliani appropiiiquaiile iiiorie , ludore vorsibiis, et c.ir-
concesserinius, quouiodo aul ubinam jiistum, dispu- iiiiiia qua; cyciioa vocaiit, componere pcrgebal.
laiioiiem de fide cum aliis conlroversiis implicari? > CLXXIII. Moritur Gregorius.
epislolis el cundendis versibus Quanivis autem asperam seinper, vicluque borri-

CLXXll. Scribendis
occupalur. dam duxisset vitaiii, sa;viens in corpus, carneui
N;izian- jojuniis pa;niloiUi;e laboribus
Sic Qregorius, posl abdical:ini Ecclesia; vigiliis ,
aliisiiiie
decoris doiiuis Dei fl.igrans alUicUiiis, ettrem:c vila; certainoii iinmiiiere seii-
zenae curain, nil niinus
toius incumbcbai liciis, jîinjain «lariaruin caligine liorreiiduin »
desiderio, catbolicis utiliiatibus ;
viiaiu illiiis fuisse saiis videre sibi videbatur, ot < ignis llainuiaiii, altissi-
nec ineriem iu soruudiiie
maxinia ab eo niainque iioclem. Tuin siipplex ad sidera palinas
lestanlur tot carmiiia, quoruin pars
»
lol epislol.-c, qnibus iniiocenti;e teiidebat, iiiclamans beaiuriim cboris ut opein sibi
tunc condita sunl ;
ferrcnl, lotoque corde ad Deuiu aspirans, Cliristum

adversns opprcssores palrocinium suscipil; qiiibus
(u) Eo. al. 2-27.

o^-; * _ YITV S. CUKCORll. ***
cnixe rnpnbnl iil 9C pxnpprcl, el imaBiiicm mi;iiii A riiiil : suiImI ergo cuni isli» PaliilMH Ptiam s;m(liii
nnii (l.-stToifl. Il;i l)L'!llissiimis RCiiex i

(«) proxiino CiCKnriiis, i-l ciim cis lu;f . riiiiiii:ilioiiis iii:iiic-iii
noiiiiiio c:iiil;iiis, imrissi- p;ili;iliir ihviili:iiii iliim l;iiin:ii iim cis coiiUa
iiKiriliuiis, ryriico Miilti : .
iimiii OiMi spiriliim i rcil.liilil, :io opl:iI:im i|iiirlcm iinvili:iiii pcslciii vcslr:im, iiiciliciii:ilcm profcral cl
c a^miiiiliiis licaloriim ailcpliis csl. Morliiiiiii ipsc sciilciiliaiii. i llacc dc Grcgoiio iioslro Augu-
liiiiic csse aiiiio iiiiilci-iiiii) Tlicndosii iiiiperalDris, slimis ; (liii, prol;ilis plm ilms Crc^forii l.rstimoiiiis,
sivc anno riSil, cx llicrnnMiio ilisrimiis, i|iii in libio i(:i prosci|iiiliir (./) : < An lilii p;irv;i iii iiiio Cr.îiorio
Oe tcnploribus ecetesiaslicit .le Gregnrio sciil.il : cpistoporum Oriciitaliuiii vi.lcliir aiutorilas? I »1
1 Dcicssil aiilc hoc fcrnic iricniiium siib Tlic«ilosio (pii.lciii lanta pcrsniia, iit iic.iuc ille lioc iiisi c\ fi.le
imp.^ralorc. I l'nrr.) lliciMiiymiis lcslaliir se lioc Clirisiiaii;i oiiiiiibus iiotissima diccrcl ; ncc illi ciiin
aiino cjiisilcm impcr:iloris ileciiiio lam cl.iriim :il.iiic v.'iicr.iinliiin iiisi nicc
opiis scripsisse li;ilii:r.'iil ,
qiiarlo, cx qiio sciiniliir Crcj;oriiim , <|iii Iricniiio ab illn ilicla cx rcgnla iiotissiin;c MTilatis agno-
:intc ilcccsscral, obiissc anno iiiulcciino Tlicuilosii , sccrcnl. > ';
a.lco.pic anno 3S0. CI.XXVll. Truntliilio.
C.I.XXIV, CI.XXV. Qna.lalura corpori, fucril C.rc ^'"a' Grcgnrii rclu|iii:B c Cappadocia CoiisUiii-
yonMi. IHcs (ealus Crcfiorii. R liii.ipoliiii trairslat;c siiiit, iinpcrante Conslantiiio
Cnrpor.! rolnisto fuil Crcgorius, scd assid..is Porpliyrogciiilo, (pii cpistHlain a sc Crcgono Na-
iiiorbis viixque niolesiiis praiereaqne jejuiiiis , zianzcno scriplani iis tradidii, quibiis sacri llic-
,
vigiliis, cliamcuniiN ila fracln ac .Icbilitatn , iil silii sauri Conslantinnpolim dcvclicndi ciir;i fnerîl corii-
scnectiitcm , fiiunl ipsoinct tcslaliir, :i.-. cliTavci it. iiictnlala. II;ic aiil.Mii cpislnla Cr.gorium ingabal, ul
Aiioiiyinus Cr:cciis, a llaronio laiidaliis (ft), qiia iic Conslanlinopnrmi venirc gravarctur. « Tii ad ncs
staliira fiicril liis vcrbis cxpriiiiit iii codicc 510 ac. c.lerc iic dnbita , a qiiibus spiritii ac favore tii«
Hibl. Val. : < Statura iiicdiocri erat, pallidus ali- niinqiiain absis, qui plaiie orpliani ut esscmus nnii
i|iiaiUiilnm, noli taiiien citra veiuislatcm : dcprcsso cs passus... Volis i};iliir piis anniic, ad nos le
iiaso, siipcrciliis iii rccliini prot.Tisis , aspcclu iiiclina, rcvertcre a.l ciiin i|ui tanto tui desi.lcrio
Maiiiln ct suivi, allero oculo iienipc dcxlro siib- tciictur grcgcin, jiopuliim tiiiiiii beiiignus rcvisc, in
iri^tis, i|ucm cicatrix qu^cdam coiilraliebal, barba urbcni caiii ingrcderc, in qiia pcriclilanlcm religio-
iion proniissa, sed densa taincn. Qua parlc calvus nis ortbo.lox;e caiisain egrcgic quoodam confir-
iioii crat, naiii siibcalviis erat, albos criiics liabcliat, niasti. > Kxslat Inci epistola in oratione buhila dc
siimmas iteiii barb;u partcs vcUil lumo obsilas _ Iranslalione, i|uam orationem cx ms. Cr:cco rciiis
ostcndebal. > Gregorii autcni aiiinii efliiiics ex Sarilini;v Latiiie viilgarunt liollaiulist», p. -VlS.etc.,
rcbus gcslis, quas enarravimns, necnoii ex ipsiiis Grcpce quoqi-e, p. 7(i9, clc. li vero qiii niissi fuc-
scriptis, in quibus ipse se.se depingit, salis pcrspi- ranl, Gregorii ossa |ilane intcgra repercninl, iiiM)-
fitiir. Siiuiii ip-.c silii cpilnpliiiim paravcr;it, qnnd lilaiii cl iiic\|ilii';iliilcm nilnrisrragrantiam spiranli;i,
pr;ccipuos vila; ipsiiis evenuis diindocim vcrsibiis eaqiio Inciiio ;id i.l par;ilo iniposila l.cli dcliiloruiit.
elcgiacis coinpleciitiir. Dics fcstus Grcgorii agiiur Impcraior cum sacerdotibus , omnibusquc magn;c
iionn Maii apiid Laliiios; apud Gr;r;cns aiitcm Ja- uibis iiitolis, lionnrilice obviain profccti snnt sacris
iinarii Iriccsimo, una cnm sanctu Dasilio ct sanclo reliquiis, qiix priiiium intra rcgias u!dcs, in palalii
Clirvsoslomo. Scd peciiliaris Grcgnrio soli saccr ct ecclcsia, scu oratorio, (lcposil;e, posieaiiue iii Apo-
soleninis aptid cosdciii Gr;c.i)s cst meiisis Januarii stolorum lemplo juxta sancti Cbrysostoini corpiis
vicesiiiins quinlus dics. reposita; snni.
CI.XXVl. Qunula apud omites Gregorii exislimalio. (XXXVIII. Mlera tranalaUn corporis Greijorii
yii;iiaa fncril oliiii apiul vctcrcs, liodii?i|ue ctiaiii- Cl'. Ilomam.
nnin sii apud reccntiorcs, Grcgorii cjiis.iuc np.T-iii» .Mleram cnrporis saiicli Grcgorii ( translationcm
exislimatio, inde coiisiai, qiio.l Patres oiniies noii
q Coiislanlinopoli Koinam factam , lirma certaqii.;
(antuni Grxci, verum uliain Laliiii, ac iheologi, nec- traditioiie didicimus, inquit Baronius (e), cum
non S.'ri|iliirariim intcrprctcs, iii astrucndis lidei ob causani, quod grassantibus barbaris iii e;is
(lo;;ii,atil)iis, nppugii;iiulis crrorilins ct cxpoiiciulis rcgiones, sanctiinoiiial.'s foiniiKC, in qiiarum ecclo-

Scripliiris, ipsiiis aiuTorit;itciii passiin a.lliihcant. sia tanlus llicsauriis crat cnndilus, fiiga sii.ê pudici-
Excmplo esse potcsi , ct instar ouinium sii Aiigu- tioc consulenlcs, acccplum vcnerandum corpiis, iiii-
slinus, qui lih. i ConJro Julianum (c), peccaliiiii positunique navigio, ad tutuni picljtis asylum Ro-
origiiiale adversus Pelagi;inos Grcgorii auctoritate main ;oiifiigiciitcs, .lcnil.Tiint ; at.|iie in teniplo
aslriiil : « Sed noii tibi dooritinagni iininiiiis el fainn SaiiciiE Mari;e iii Campn .Marlio, sihi ah aposiolica
celeberriina ilhislris episcopiis etiaiii de partibus sede concesso, coiidi.lonnu ; ibique in adjacenle
Orieiitis,ciijus cloquia ingentis inerito gralia;, cliani iloino, inqua babilabaiit, mnrc patrio .livinas laudes
iii liiigiiam Latinam translala usqiiequaipie clarue- pcr dies singulos pcrsolvcbanl. Qnibns jam viia
(n) Apud Boll., 9 Maii, p. 1^7. (f/) Ihi.l., 11. 1«.

((|| Ini.I., p. 4«. (e) BoII.. 9 Maii, p. i54.
^c) Cap. 3, II. 13, toiii. X, p. oOi.
VITA S. GRF.r.OUlI. 2/.0
ruMClis , cc sii loeus Roinanis virgiiiibiis , qua: A eli.ini ailjitieliat animnm, et quasi in p;irle oflicii
ibidein noii siib Regulii saiicli Basilii, nt ilhc oliiii, poiiebai Grcgorius, ut siiain alioqui splendidissiiiKim
sed siib iiisiiiuiis saiicii Rencilicii liactemis perse- exereret.
veraiil. > llicc Baronius, qiii a lilit hanc Iranslalio- Ille iii c.tigendis ad Cliristiaiiae discipliiiae rigo-
iicin < subobsciirani > fuisse. Siibobscura saiie; nam rcm moribiis adeo religiosus riiil, ut vel severior
lain ilcnsis leiiebris involula, lain gravihns inlricata videretur. Ilic vero suniniaiii vilse ausleriialeni
(iifliculiaiibus, iil eas depellerc et solvere (lilTicilli- diviiio delibiitus gniidio adeo colebat , eaiii iit
iiiiim sil. oiiinibus esse vel iiiaxiinc aiiialiilem iiisinuarel.
CLXXIX. Irjmlalio coipors Cregorii (uclu n Majestalem spiralial nioderala lenisqiie Basilii
Cregor. Xlll summo poniijice. indoles : contra inicabat in Gregorio ignea qu.Tidain
Denique alia cst, ei celeberrima qunleiii illa , irans- iiigenii vis, ei vivax perspieacia. Graviiaiis alier el
lalio corporis Gregorii, qiioil Giegorius XIII, suin- inodeslia; adeo diligeiis fiiil, ul qiianivis ipsi suppe-
niiis poiilifex, e.\ erclesia Dei Gcnitricis ad Caiiipuni leret argiilissinius iii jorando lepos, ab iis laiiien
Mariium, iii capell.iin a se inbasilira Sancii Peiri prorsus abborrueril qiia; vel levissimam joci spe-
magnificentissime e.vornalain, sumina celcbrilate ciein prae se ferrenl. Jocos alter eo pietaiis sucto
Iranstiilit ix meiisis Jiinii aniii 1578. Iluji:? Iransla- ^ respersit, ut sales inlcr et facclias virliileiii aniinis
lionis liisloriaiii ex iiis. libro biblioilieca; Yalican;c iiisiillarel. Basilius deiiii|iie lioiiiinuiii observaniiam
viil-aruiil Bollaii lisUe ad dieni nonain Maii, p. iril. sibi niagis concillabai, ac penc ciiliiim ; Gregorius
Vfiieti tanieii corpiis Giegnrii Nazianzeni iniegnini veio suavi nioriiin amoenUaie oniniuni aiiiorein sibi
Constanlinopoli deveclum \enetias apud se in el studia ivagis proinereliatur.

fcclesia Sancli Zacbariae asservari glorianlur. Al- Klucel divina qu;i'd;ini inGiegorii orationibiis mn-
leruirum ex liis corporiluis forsan esse Grcgord jeslas, nihil ut videam aut oriiaiiiis aiit siibliinius
p;ilris corpiis cuui Bollandistis dicere fas esl.
qiiod fieri unquain polueril, qiio siia niysteriis no-
CLXXX. Swctorum Basilii et Crcgorii characleres stris vindiceiur aiieloriias, siia servelur revereiitia,
aJuinliranlur. siium decus asseraliir. Quarum \is el robiir quaiiia
Ad hiijus liisloria; coniiiidem consenlaneuin forie siiit, vel ex lioc inlelligi maxiine potcsl, quod inde
quibusdain vidcbitur, ul ciiiii iii ca Irequens adeo Tlieologiis, quasi omniuin excepliune inajor, fueril
Basilii iiieiitio injocla fucrit, artiissiiiioque dotior appell.itus. Atque adeo malequis e.\Gregorii lilteris
eximius societatis vinculo veritalis aniore ac vir-
,
iNiiivum ejus cliaracterem duxerit.
tutum digna xiiiulatione Cregorio coiiglutinaiiis
C Secus vero Baîlium suse loiuin refenint litleia?,
fiierit, diversos ulriusipie, coinparalione quad;iiii
qiiae lam suaves illecebras habeni, eas ul oinnes
iniercos iiisiimia, chaiacieres adunibrenius; iii sic
viiicanl qiias Gr.Tca reiro oiiinis anliquitas ad iios
siugulis eorum velul colleclis lineanientis , aiiibo-
usqiie Iransiuisit.
rura perfeclain imagineui, qiuinliiiii teiiui penitillo
fasest, expriiiiamus. Nihil hic siricta oraiione condidit, sed quidquid
lllud qiiidcm [aliatiir scri|i'oriiiii prof;inorirm poliiioris humaniiaiis hocce scribendi geiiere vcic-
conditio, ut quoriim viiliiies iiiliil excedunt liuiua- res consigii;iriinl, sagaci ciiin jiidicio ct exqui:.ilo
nrenalurai vire.s, eos raiio iiiler se inuiuo coiiferre deleclu luslravit, pliiraque disscruit saluberriinis
Lteunqiie possit. Sed loiige niiijor est mea eiga pra;cepiis rcfena, quibus lutain in legendis hiijus-
sanctissinios illos pr;i'siiles veneraiio ei obseivan- uioili libris juvenibus viam siernerei; ne vel, iil
lia, quaiii ut id oneris in nie siiscipiam. Uiiibus srpe fit, lalenliliiis uiidequaque scopiilis iinpinge-
eniin inler se conveniant qiiibiisvedilferaiit dulibus, reiit, vtl iiibil iiide percipcrent uiilitatis. Neque
iôlus Iiic novit qiii eos, qiiibus vuluit, pro siiiimia Iioc saiis.
sua sapientia distiiixit doiiis, ve! p:ires fecit. Loiige eiiam majora nobis Gregorius adjunienla
Meiiio laiiieii non niirabiliir qu''!i spirel iii eoruiii ^ roiitiilit. Ulile eiiiiii dulci niiscuit, iil sanclissiinas
libris solidiiiii cloiiueiilix robur, (|ii;iiii iiigcniose virluiis pncceplioiies, dulci quodain voluptalis sa-
politeqiie striljcndi copia , (|uaiii aciita senlenlia- pure condilas libenlius deguslarenius ; aiqiie adeo
riim venuslas, eam ui suliiudo nun obscuraveril, varin ipse eaqiie excultissima scripsil poemata, quo-
iion exslinxeril austerioris viuc asperiias. yiiaii- riini si ad argiimentum spectas, oiiinia prorsiis se-
qiiani hoc qiiidem inler iilruiiii|iie distriiiicii repcria, nil nisi Cliiisliini pielaleuiipie spir;iiil ; si ad
riaiiir, qiiud plub aJiiiuiluiii scria sit lijsilii oralio, slyliini, niliil (uiitiiiiiiiis fuciliusve, iil iloiiienitii
Giegiirii veru plus habeal vividi salis, fdus grali;(;. possis agiioscere. C;iriiiiiia vero Gregurii cimii ;ip-
1(1 sibi iiiagis sumebat ille, ut animos nioverHl pellu, ea non aiqiell'), qiiainiicanl fiitiiio pueiaruui
lletteretque ; liic vero in.igis eiiain ul deleelarel. futu, iiicndacibiisqiie fabiilarum pignieutis illiui,
Oratioiieiii ille ina;;is coiiiosaiii, ulieribiisqiic seii- sed qiiic sincera vcritatis luce spleiidcscuiil ;
qiui;
leiiliis plcniiiiem elliindebat ; Iiic veio plus aliiin- niirain, siniplite siib ciillii, pruiiiiint aililicis iiiveii-
dab.it Upore, plus argiiliis. Siiavis qiiidem et forlis, lioiiem cuiii siiigiilari scriiiiinis Qlcg.nilia cu.ijuii-
sed iiaiiva plaiie, ctnihil ab arte mutuata proisidii, ciam; qiia; deiiiuin iialivain sapiunl felitis cujos-
sese ultro Basilii prudebal cloqiientia. Iluc vcro daiii iiigiMiii aiiiu'iiilalciii, iiciiiiiii facilc par.i! Ileui,
241 îUMiL.M. «la
ijii.r l.imeii iii Ciegorio iinii l.iboro (in.Lbil.i, scil A 'l>ie aiDplilicaiitla xriiii.iia-, !>|ieclala Jciiiqur. oriii
iiin:ila ;ii(|uo iiisil;i videaiiir. Clirisliaiio saiiclilalis faiiia folicissiinc coiisocia-
lliiic adco (locli^siiiius illos Ecciesix' l'alrcs qiios riiiil; iii iil cliain (|iiasi niiiliio iiiler sc aiiiino dicc-
moriiin sar.ciiinonia alqiie iiilcgrilas vita', soliludi- ren conspirasse, iil iie (|iii(l iii studiis |iecceriius, lc-
iiis lillcrariiiiuiiie anior, verilnlis sluiliuiii, ilniiucii- ^vs aller iKiliis slaluirrel (luas tiilo se(|uert!iiiur;
li.t laus exiiiiia, .Mul.iii pro Clirislu iii eiiisiopali iiobis altcr pietalis plcnain studcndi inalcrioni sub-
iiiuiiere iaburcs, liaiisl;c |iru religiniie lul;iiid.i al- iiiiiiislrarel.
MOMTIM L\ VITAM SEQUEINTEM

A Grcgorio prcsbytero scriplani.
Qiiis sil ille Gregorius, pluies cxqiiisieruiit el (iispiil.irunt ; sed niliil cerli aut de |ier-
sona nul de ejus ffitiite |iroiiilum esl. Bollandus (n), Vossius et alii Vitam iianc ascribunt
(ieorgio C.Tsarcffi Cappadocia? prcsbj-tero, qui m laiidem Palrum Nicwnorum oratioiiem ha-
tiiiit. At quo tcinporo vixeril (ieorgius iste, auclores inter se non conseiitiunl. Bollan-
(liis quideiii , iiieiiiilo septimo vi.xisso pulat; Vossius vero (6), cui favent Hensclienius et
Piincbrochius (c), niedio circiter s.vculo decimo flomisse probarc nilitur, scd frustra ; nec a;l
nos spectat Uccc disccpt;Uio, riim nnlla saltem probabili raliono conciudi possit Georgium
liunc noslrum esso Gregorium Theologi biographum. Iiilerea licet quo tcmpore scripta
fiicrit ejus vila non paleat, constat laraen swculo dccinio cruditis oplimo nolam fuisse, ut
salis enunlial ornlio, sub inilium hujus sa,'cuii, in priraa sancli docloris translalione reci-
tatn, (lu.T} lianc ipsiiis vilam sic cominendal : « Ilic igitur (de Ttieologo loquitur [d]), ut
conscripl.T (lc ipso ViLi (iiscero cn[iiciitibus niaiiifcsliim facit, nat.Tle solum naclus Cappa-
dociam. »I.iipiet liinc j.iniduduiii editam fuisse banc Vilam, latequo dilTusam lunc leiii[>o-
ris. In iTi.igno Ecclesife consessii, encomii vice, jubente episco[io lecla quod exordii
csl,
vcrba relerunt. Male suspicatur Adrianiis Baillet iri translalionis graliam dccimo s.tcuIo
(leracla) adornatam fuisse, cum ne minimis quidcm momentis hoc coiiigi possil. .Mox ut
vulgala, cito e Grfeco in Lalinum versa esl ;sed ad nos usque non pervenit cjus interpre"
lalio,de qua Biliius hwc edidit « Hanc : Grcgorii Vitam sexaginta plus minus annis post
nongeiilesimum a Christo nato annam primus, quanquani prorsus barbare, Iranslulit Ana-
slasius quiiiara, iit annotalum vidi in libro quodam manuscripto Dionysiaiiffi bibliothecffl.»
Pituit laracn advertcre Billius, ut obscrvnt Combelisius, Aiiastasium liunc Bibliollieca-
lijni esse, qui mulla aiin Laline rrddidit Graca monumonta, nec prorsiis ila barbare, u'
ipsiiis labor non desideretur aut sit inutilis. Vixit Anastasius ille sreculo nono ; hinc recte
conjicitur, eum intprprelationis sil auctor, (iregorii Vitnm saltem sseculo octavo fuisse coir
scrij tam.
(ii\ 13 Jannar., p. 781. (c) 9 Maii, p. 5(1!).
{b) De liulork. Vnvc. cl Latiii. (il) Bull.iiil., 1) .\Iaii, p. IjO.

«43 VITA S. GREGORII TIIEOLOGI 24'.
BIOZ TOY EN /VnOTS DATPOi HI\IQN
rpiiropiOT
(I) TOTf 0EOAOrOY, EDlSK-OnOX NAZIANZHNOr,
i:vxfpa<psl(; ixd rfiiycpiov JlpscrSvzificv^
VITA S. PATRIS NOSTRI GREGORIl

THEOLOGI, EPISCOPI NAZUNZENI,
A Grcgorio prcsbijlcro Grwce conscripta.
Axl spiriliiale sermonuin convivimn, o viri auiii- A luf-xaXeT i>.b/ i\[i.S.i (2), u avSpsi;, rpriy6fAQ; 6 n&-
loics, prseciariis ille Grcgorius, cognoiiieniuni a vu, i Tf,? 6£o),oyta? Iraovu.ao? (3), si? it]'i 7tv£U(xoT'.-
tLeologia consecutus, nos inviiai. Ipse nimiruni xrjv navSaisiav (4-) twv Xdyojy rcpiixeiTai Sk auTti;
proponilur nobis veliil cxquisila coiif('clio quae ex- fiuXo? xapuxeia (5), xai Tpuî^ (pGopa? i-air,; u'^r|-
tra materiani esl, deliciaque corriiptione onini sn- XoTipa. Mt) Oau[idaiiTe 6k, ti -^zphq togoijTov (0) Opi-
periores. Ncc vero miriiin vobis viilcaiur, me co aou? E^TiXOov, (I)? xat zr\(; olxita? liaOcVsia?, xa't tt\;
aiidacia; progressiim esso, ui et nic;c inibecilliia- exstvou [iEyaXoûta; ETttX£Xf,a6at, 5; Sti zh irfi dps-.
lis, el exccllcnlis iilius ingenii aiqiie indolis nie- Tf|? dTcpiiiTov (JisxP' '^?!? arjpLSpov dXtyou SiTv atoiTiii
liioriam abjeceriin, qiii piopter incomparabilcin 7:ap' ditaai (7) TiTtpirTaf xat o^jSeI? d-ooiSstxtat
virtutis prxstantiam ad bunc fcrnie dicm silciuii Tr,? auTOu TtoXtTEta? ijcfTifTiTr]? xa't StodaxaXoc, dxo-
honore apud omnes ornaius esl : nec quisqiiaiii XouOta Ttv't xa't Td^st Ta Ttp dv6p'i xaTtopOtoiJ.^va
adliuc exsiitil, qui viiam ipsius exposiierii, ac serie 7:apa-i[jtt}a? fjiJitv Tot? jJieTiTtEtTa, t'ja7tep auTi; 7ts-
qiiadam et ordine res ejns prseclare gcstas et vir- 7totr,x£V, e7ti' Ts BaatXetiij tw MeydXio xa't ^Tipoti;
lutes ad nos ipsius posteros transniiserit ;

quemad- [j.axapiot? I^ttay.ii^totj, xal [idpTuaiv, oXtjv UTfJOeatv
inodiiin ipse, ei in LSasilio Magno, et in aliis beaiis Tiv pfov ouTojv (8) £vaTr,adiJ.£vo?. 'AXXi TtpdiTO (9)
episcopis et niariyribus, viiani ipsoruin argumento B |j.^v aix °^<^'^
T' dvTtXiyetv Tt[j.£aj Y2vvf,Topt, tou-
't'
iniegro |iroseciitus praeslitil. Priniuni qiiidem niilla Tto or\ Toj auv fititv (10) evOdSe xaOtSpu[tevto, toa7tep
iMtione veneraiido Patri, liuic nimiruin nobiscum d),Xo Tt ypio; drtatTouvTt tou? X(5you;, xal Ttpi,; ttjv
coiisidenti, adversari polerain, qui orationem, vel- Tou Oeiou rpT^Yopfou e'JtfTi[i!av, Xfav 7tapop[j.tovTt Tta-
nt aliiid qiioddam dcbilum, exigcbat, et ad sancti Tptxiij? T£ xa't SeaTtoTixoj?, tt]v u7taxoTiv iyxeXeuoiii-
Gregorii laudes celebrandas paterna ct lierili au- v(;J, xaX ou (leOfiaetv STtOTtetXouvTt, xa't Tf)? el? e[i.k
clorilate eiiani alque ctiam excitabal, sibiqiic, iit 1'cvvfiaeoj? T£ xa\ Tpotffig Ta'JTr,v dvTtooatv eiaTtpaT-
uiorem gererem, imperabat, seque alioqni nulluiii TO|j:e'jt;j- ^TtetTO oiiil oatov (H) 6ox£t (JlOt ToaouTTi^
(I) Libri nianuscripli babcnt NaCtavJo'!) sed •

(^)) Cod. P. in nnt. niarg. dpTu[j.a, 6'|otpaY(a, f^
Grcgoriiis nunqiiani fuit cpisropus Kaziair/.eiiiis, iit f,0'JTrj,; TiTiv s<i)IJ.(ov •

jtulmciiluin, r/c/icjosiini vpsoiiium,
ilemonslraviiiiiis iii Disserlatione prasvia. Sasimis jur,niliiiii juruiidi snpitiix. Qiiid sil xapuxeta, doceiit
fiiil designalus cpiscopiis ; ISaziaiizeno cpiscopo paiii viilgarcs loxicngraplii, inio cl lavoriniis, a qiio
.siio farliis est Cdadjiitor : at Conslantinopolis lan- ct dncliss. I)iic:iiigiiis ; at qiiid rcver:! sil xapuxeia
tiiiii jmiIiIko pracoiiio pioclamalus episcopus; erm- d'jXoc. iit noii ddciicn', sic cl (loclissiiiiiis liilliiis iii
re laincii aiili(]iio vncatiir ISaziaiizcnus cpibcopus. ( vcisiiiiic siia iion altifSit. Nofi R. 1'. Cniiilielisii iiiler-
Yidc R.ironiiiiii :i(l :(nniiiii 7t'\. prct:iliniicni vcrsioiii iiiscriiiinus. Aliain projionuiit
(-2) SicGolb. I, 2. ct Cdiiib. Sic
cnd. Dl). dii cl vclcres cdit. iienipe : Jpse iii cibnm materiie exper-
Poirier Tiirniicnsis, Ainlia;siani, dnct. nied. Mnii- ifin offcrlur, epulumque corruptione oinni subti-
tisp. qui v:irlas codici.s, qiieni pr:e nianiliiis liabnil, miiis.
lcciiones Ir.insini.-it (Inniiio Ldiivard : hiinc dciii- (G) Coil. Or. Iialict ToacJTiii.
ecps codicein desigii:ibiiiius litlcra I'. In edil. (7) Colb. et Coiiib. Icgiini Ttapi rtaat.
"F-d?. (8) AtTcor dcest in cnd. Cnb". 'i ct (^niiib.
(j) f/?rj-;'f'ptOf c sidrv, i rrjc OaoMfiat; Liwrv- (!)) Cnd. Cnlb. 1 et Or. r.pwzo^/. Cud. I'. TtpoiTOV
(ict;, hnc csl, •/.a.z' £co/f|V 6 OsoXi-j-og, scii, iit ex- [tEV 0'j 6'jvaTov.
plical Siiplirniiiii-' IIieros(dYiiio<uiii |i:itri:ir( lia, cpi- (10) lla Colli. 1.2, Or. cl Cnmli. Iii edil. u[iiv.
stol. 1 apnd Plioliuiii in Uibliulli. : '0 Tf,; OeoXoYia? (H) Colli. 2 ct Cnmb. Iiabcnt oatov. Colb. 1, 2, el
toi:ili. Soxit- iii ei'il. tiTiv oafojv ioiy.ci.
(1) (ioii r. in iiola iicir.a. rfd-:>av, meiisrm.
:
2.5 ALi. milt OIUXOlUO l'm.Mi\ ll.UO. 2*6
fjfjiai ipETT,; iVjYT.jai, f,, tio pdo rptiTiOeiJLtvrj, WjX- A nrgoiidi lliu-iii f.icliiriiiii iiiiiiali;iliir, aliiui' liaiic iii-
nurccilciii el-
/ou? av TtpoTpi^liiiv eU •:f,v |ji![jiT,a'.v, xa\ &'jy. lijEi iIiiIIm' inilii origiii s «iliitalioiiisiiiic
t6 y.aX>iv i^'.-.T,'i.O'j (li) Yt^ôOas, XiYO'» torj xoO' n.njiUihal. nciinlfi. lii! l>iiiiii qiiiilciii cl fus iiillii
essc vidoiur, milUiiii lanUc virlulis raliiiiiciii lialic-

f.fjicpav xaivoTO-.oJjiEvov.
if, qii;r, si vii;c liiinianx proponcrcUir, niullns forlassc ad ;ciiiiilaliiiiiciii provncanl, noc virliilciii
i|isaiii dilalii al(|iu; evaiicsccrc siiicrcl, (iiioliili;inis iiiiiiiruiii scrinoniliiis Miliiinlc iniorcscciilciii.
4va6oXf,v iTOOi[i£vo;, Agc igilur, ciinclatioiic p(isil;i, siTiiioiiuiii

*ipt Stj ojv, Tf,v ir.ip/fi oiiiiii
Twv t(X("jv X-ii-iiiv, oVjv TtJi vjoopfriToc; i-ivvfîJiaTi iiieonini priniiliis, (|»asi (riiclibiis (Hiiliiisilaiii rc-
aT:!(iav(03aj Tiv 6:oXiYov, e! xa\ tf,; ijiai; xaTaoid- ccns dccerplis, coionain Tlicologo nectain, sl qui-
oTEpov (13), iXXi TT,,- :rpoOjiJi!a; ojo^v >XX£!t:ov. Ol- dim iUius nierilo ac diKnilali imparcm, al ccrt<!
(lat £i, lo; iv 1:111 TiXsto; 4 ivf,p, xa\ toGto |i£- virilms iioslris, animii|uc ;il;icriUili;, liaiiil(|iiaiiiiaiii
TptidEt Tbv Ttap' ETCitvov ^[Xa ra- Ac luluriiii) (ipiiior, iit vir illc, qiiciii-
E[Jiou tTTitCT) xa't infcriorem.
TpijiTiTdiv vT,TT'iijv i^sXXisjjiaTa, t^ i-.i-/wj [jiiXtjTa :idmodiiiii iii omiiiLius pcrfccuts cst, ila qitoqiic laii-
TrpoMvTa tt,; Stavoia;, i^ toiv TcXe!iov 0! J|jt6piOiaTE- daliuiiein liaiic iiostrain aiquo aiiiino accipial :
pot (l-l) Xoyot xa't xi soCapi Xap'JYfi7]jtaTa. 'EaTai (|iiaiulo(pM(lcm ct lialluilicnliiiiii iiifaiitiiim scriiiiin-
6iaCiTipxa\otxiiOTiTT, (1;)) f, v.i TtTjvXoYOjv Ti^Jif, (lli). ciili, a simpliii maxinie aiiiiuo proilciiiilis, |iareM-
OF; yip JxaaTo; f,0£Tat, toOtoi; Sf,-otJ xa\ Tt,ui(I)|jt;- libus jticundiorcs essc solenl, quam roliustiorcs
vo; YivvuTat (17). Ka\ eI ?aiv eti (18) a(ij;jtaT;x(Ti; adiiltorum scnnoncs, cl graves ac plialcraUc or;i-
TTivTiov xTTjjtiTtov Toli; Xi5yo'j; f.XXiâTO, j(«( rijr Uoiies. Qiiiii cl ipse scnnonuni lionor illl quani piil-
ccÛtf .Tefi.hiCior y.ui ii acOiXi: avzi^f:. xa\ Tt\[i\- ( licrrimc copgrucl. Quibus ciiiiii rebiis (luisiiiu' dc-
Oifc v:i'avTi]r, -apo'.[x:ax(Ii; e;-eTv -lu; o'J/\, xa\ lectatur, iisilem qiioqiie profcclo bouorari mirilice
ttov Tf,5E i-o'A£fyOi't;, xa\ TTpi; Tf,v xaOapiv xa\ gaudct. Cuimiue, coiporeain adliuc viiaiii agcns,
9povf,3Et 7:XTiTti.;oii3av CwfjV [jtETaOi[jiE'jo; Ti TTap- ductrina! ct cloqiieiitia; sttidia omnibus opilms f«-
(l'/Ta, TO'JTot; Ya'jpouTatT£ -Xdov (19) xa\iYiXX£Tai; cullatiliiisquc pr;i;lulcril, sapenliiniKjue compUxuB
V(jta; & aiToO[tat, Zi hpk Travf^Yupt;. (jiti T:p'j; atque antore tiyoseeulus, nb eaque, ut cst in I'rn-
oxp!6£iav -h TXfÔo; Ttiiv exeI-ji;) xaT(iipOio,a£'/tuv 5:- verbiis ", coiiseniitus fucril : eccui taiiilcm dii-
£pE'jvaoOaf TTpoiTov jjt^v, OTt [if, xaT' i[jif,v 6'Jva[jttv r^ biiiiu esse possil, quiii iiiiuc (iiinqiie, cuin res lui-
u-oa-/iaOai to'3to, t^ izatTstaOat- cTTEtTa, oTt p.T,oi m:iiias reliqiieril, ac pr;csi'iilein vit;im ciiiii pur;i
Ti; Ti xi-' aj-.h'j f,[jiiv YEYps^V'"'; xaTaXiXoi-EV iXXi ilhi ac iiilelligciili:c [irBpiiiiiua comiiuilarit, oratio-
s-ipioTiv Jx Tdiv o'JTO'J aj/.Xiâ; XoYti''' Ti xaT' a\i- nilius et impeiisiiis gestiat et exsiillcl? .\ vobis
t6v, nt[jtoup.at to'j; XiOoXoYou;, ot, -/aTa-^Jttxpiv Ti; aiiieiii pclo, sacrosancte coeitis, iie virtiiuiin illius
t!.T,9toa; auvT,0potx(5T£;, si; (jtlav ofxou autJi7:Xf,ptoaiv iiiiiltiitidincm acciiraiius cxaciiiisque perscrutaii-
o-avTa; (20) ajvapijfJ^ôu-tv. C (lam al(|iie indagaiidam piilclis. Priinum, qnia nnn
e.c iiic.t; vircs sunl, ul vel lioc ipse polliceri iiiicani, vl vos a me cxigere deliealis. .Dciiule, quia nec il-
liusvitani quisquain littcris consignatam iinbis reliiiuit ; vcrum ipsiiis vita ex ejtis scriptis sparsim coUecla,
Uilomos iiiiitor, qui postcaquani lapides paiilatim aggesscruiit, ita dcmiiiii ad iiiiam eamdemque do-
iiiiim cnnstruenibini et alisolvendam cas oiiincs accommodant.
'j\pxf, ol TO) XriYio (21), oOev ap/z-Oi'. rpETToioi- Oralionis porrn iniliiini biiic (lncpniiis, iinile eam
OTaTov (i-i). IlaTft; [jtsv a'JT(p •() 6E'JTif a Ttov Ka::- aiis|iieari maxiiiie dcccrci. Palriam iîtur i(ise sc-
«aooxtov, TrfXt; 6k Nojtavjd; (23)' fiTt; Toao'JT(o t.z- cundamCappadociani li:ibiiit,iirbcm Nazianzum(2S)
pt-pavEaTEpa yiyo-ni e; exeiv&u, (j; iniyoi T£p;j.aTtov qna; qiiidem ali 00 adconobilitala esl, iil prnpler eiini
TT,; o!xou[iivT,;ot' 'e.y.ii'jnî yjiiypi^z^liT.:. OJ îp [JiaX- :i(| cxtremns iisqiic orliis tcrrarum liiies claritaleni
,.ov 5t' 'AXi;a'j5pov E-ixXsEOTaTr, IHXXt,, fi Ilipaai suam proliilcrit. Neiiue cnim I'cll;i ob AlexaiulriMii
6ti K'J,oov T:pi; 6-5=0^ ToaouTov f„o0T,aav, Saov o^^tti celcbrinr est, aut Persac propler.Cyrum ad laiilain
6ti Tbv [xiYa'' rpT,Yi5ptov. 'fiaTE (jtoi 6oxeTv (2-1) xa\ gloria; spleiidnrisqiie magiiitiidiiiem evccli sunl,
6i-ixi:'i a'iTf,v Ti t,oo'j:Ti 5;i Tf,v ip£Tf,v to'j 4j!ou qnaiilain lucc pniptor niagniMU (.'.regorium assccula
" Prov. IV, 6.
(12) Cod. V. iii not. marg. t% £VY'j; i-yavt- vidimiis cndicibns maniiscriptis.
a;jiou. (17) Cnd. P. iii iiol. iii;irg. Xa[iT:puv£Tat.
(13) Cod. Or. 'irooEiaTEpov. (18) "ETt dccst in cn.l. Or.
^14 Cod. P. aT£p£(oT£pot. Mox ad
iii iiul. iiiarg. (lil) Ila Coiiibcf. Cod. P. TOJTOt; îp ^' t\ :
liaiic vocem ao6api, iil. eod. etiam iii iiot. inarg. Ti lii cdit. Ti decsl.
'JvT,Xi xa\ iT:a;oo'ji£va X<";a. (2(1) lui cod. P. In edit. OTra-jTa.
(15) Cod. P. 'T;';ji;ioTiTT,. '21) Cod. P. 'Ap-/f; os TO'j /.iY^û.
(lii) In edit. niox seijucbantnr hxc. vcrba : E! îp (22) Sit lcgiint tiidl. Or. ci P. Colb. 1 el 2. Ii'
-h o'.x£;ov T:;ij£; r:av, zaTa Fli-joapov. Il;cc vcrba edil. TTpETToioiaTEpov. Culb. 1 mox liabet to'JT(;) tTa"p\;
qii;e rcpcriuiitur oral. iv, p. 152, coiijicit liilliiis cx (Aiv.
(;lossemale in tcxtum irrepsisse ciim aiitcm illaiicc : (23) r.,„|. p. i-.il:; ol aJTio.
lc^crit iii variis cndd. iicc iii vcrsione sii.i adiiii>eril, (21) Colli. 1 P. "HaTs (jto; 6ox£r.
el cnd.
dckiidi jiidicavinuis, siiiuidcui desiiiit in i|isis qiios (2;;) Vide oration. Dc vita Basilii.
247 VITA S. CnLGOail TllEOLOCl 248
rsl. Qiinciroa i|isi (luoqiie prnpler sancli viilulem A 'IvSoTj te xa\ BptTtavoi; xoT^ ix 5io[x^Tpou a^ôxr-
oiliicaiioiiis illiiis uiercc.leiii abmnle persoliilaiii esse xi^jiv, sîjou y^T^V'''^'^ iztaTifxov.
oxisliuio : qnippc ([uie cl Intlis el Brilannis, ex diiimelro inlcr se npiiosilis, aiqiie illuslris reddila
sit.
Pareniibus orliis rsi nobilibus, iusliliaqiie prse- Unxipi^ Si auTiI) EU-axpiSai ts xai S(xaioc, xaV
(lili-^, aniinorumqiie piirilaie, qiiaiii corporiim nexii TTAetto Ttjv UdjâaTtov xaOapiiTrjT'. (J/u/iTjv aota!p£Toc.
arciiiis inier se conjunclis (20). Ac paier quidem, ^flv 6 y.l\i T:aTT;p oTiJv ti? 'A6paJe(A, xaTaXi-ii)v yr^v
Abralix cujuspiain insiar, solo patrio idolisque re- Ts TiaTpioav xal £i'6uj).o, YivExai (ji.£xava7TT,? npl^
liclis ad pielatis cnUnni niigravil, exciissaque 0£OTi6iiav xa\ ttiv tuiv TiltsTopEiuv oiioasiaaijievoi;
Hypsisiariorum siipersliiione aciniposiiira, sinccrus o£iiioai[j.ovtov xa\ TiXavr^v, Yvf,aio? (xutrTr,!; avEâvii
diviiii' gralia; discipulus eliixil ; ovis qiiidcm pri- TT,; j;ip'"o;, 7:po6aTov [ikv ev 7:ptoToi?, E-eito 6»
nium, p()>lca vero periius (pioqiie Ecclesi.c Nazian- xat 7:ot[jiT;v iT:iaTr;[itov tt,; Nosiavôu xoTaaTi; 'Ex-
zenie pastor insiiiuins. Maier aiilem et ipsa sa- xXriCfos. "H II [JtTjTTjp Upd TS xo\ || Upiijv tiov Tpo-
era, et a prog(Miiioiibus sacris originem iraxit, ai- ydvtov. Kal touto [iiETi TtJJv XotTtcov xXT]povo[j.f,(jaax
([uo, ut aliiirum bonoium, ita pieiatis quoqiie pa- B Tf,v £ui£6;iav, auTr, TTOiSi; opÊvo; ip£i'0[A£vT], ly.z-
trimoniiini lisredilate accepit. Qux- cuiii masculse atav TcpoffdY£i Tto ooTfjpt Ttov Tr,XixouTtov 0£(o tu^^siv
prolis cupidiiaie llagrarel, supplex Deum liiijiis- Tf|; JtfEJEtoj. "S2 Tr,; Trtaxsto? •
i) Tfji; 0£p[j:STr,To;
•
niodi beneficiorum auctorem precata est , ut se T.^h auXXf/|£tjo; u7roa)(0[Ji£vT) ouTto Tbv £a(5[ji£vov
desiderii compotem facerel : eiqne ante concepiio- TTpoaotJstv, xaOaTr£p "Awa t6v 2a[jioufjX. T£ ouv 6
nem (o fidem incredibilem! o prsdirandum animi zd OLXmm rijir aoCovîh-oir uvxhr noiuir ; Ati
fervorem!) se filium, qui exoriretur, oblatiiram vuxT£ptvfji; fj'^six>i TpoSetxvuaiv outtj iiaiSo Tiiv £t'.
spondet, quemadmodum Anna Samuelem ". Qiiid piiXXovTa, Etoii; T£ xa\ xXfiatv tou Ttaioi; £[ji9av£aa;.
igilur ille, qui vohintateni timentium se (acit '*? 'H Ol T£x0ivxa [Jt£T' OU toX'J Tto W£(p xaOisptosE,
i>er nocturnura visum ei filium nondum procreatiim 7:poOu[jtta 7:tjT£to;, [jtriTptxd; t£ tijStva; xa\ yuvat-
praeinonstral, puerique vultum el iiomen iiidicat. xtTjv oXfctopiav TTJ Tr,; £7:t5oT£(o; (j.£YoXo'4'U-/ia ^'.y.r-
'Isec vero ipsum h.iud ita multo postquam in lu- ooca.
ccm editiis fuerat, Deo consecravil, maternos partus dolores fidei alacriiaie, murmbrenique socordiam
iargiendi magnilicenlia superans.
At piier, cnm parenlum moribus imbuerclur , C '0 o^ ^t^'?. -'' "^c-^'
'i^"' '^'^' -azipwi Tp^cfi.as-
vo;, vjyXripia tfjacto; iy.pa.Tci. Ttov 6,ar,Xtxtov et:',-

pgregia naiurs indole ingeniique dexlerilale :ei|ua-
immatura a-las xo(TouTov,to(JT£ xijv (itopfav tti; f,Xtxta; i[XTroSt'jv oO-
les omnes adeo prsecedebat, ut
adulla xHale erant, niores xtp nf] Y^viaOai -nphizi xwvxeXEftov fjOri xe xa\ (iot-
iiiillo ipsi ad eorum, qiii
.;-j,(iplinasqiie percipiendas impedimento essel. Ac 6T,\iaza. natStii; (27) (j.evo'3v xa\ TtoOac;[J.ou; [ietpa-
lascivias, cursiisque ei xttooet;, aTT£tv t£ xa\ (fiip£crOai op(i[iot;, TrdtvTT] (28)

liidos qiiidem, et piieriles
oti-Tuc:£V, tb; axpTjcrxA T£ xa\ aG'/oliai-J e^xTcotoijvTO
saltaiiones, ut inuliles, melioruinque rerum studio
'Ap£Tfi; XTf,5tVE7:t-
niorain afferentcs, prorsus conlenipsit. Ll enim TT) CTCOuSri TtOV (i[Jt£tV(5vOJV. Y^P
xoT:T£t xaxta' £7r£\ xa\ [X'Jpov f)[jta'jpt(ja£ oucrtoS£a
prasens fu',tor Hngueiili sunvitatem inficit : ila vi-
Cum Tzapoudo. "E(fr,6o; (29) 51 fiSri v£V(5[ji£vo;, xa\ Uyw/

:;ui!i qiioque virlutis adeplionem interscindit.
amore suc- xaTa-x£0£\; gptoTt, £t; Tf,v Kotaapiojv ^x£ (30)-
autem ;eiaie jain adolevissel, litterarum
censiis, Ca'Saream protectus est, illicque cum pr;u- xavTa'jOa Tot; dpisTot; Ttov7:at5;uTa)v (51)<!i|AtXf,ca;,.
xa\ 7:atSeta; ou ppax'J tJuvaOpofsa;, It:\ xf,v IlaXat-
staniissimis quibusque magistris congressus, do
Pakcstinam na- aTiVTiv eTrXet (.32), jlTjToptxf,; e'fti[xevo;, xdXXo; tfpd-
clriiKKiue baiid exigiia collecla, in
oux fjOo; Ta^JTT); £X7:otS£uOf|Vai. Kdx£tO£V J7:\
\igavit, noii ille quideni ut rlietorum mores, scd ut aeto;,
verboriim elegaiuiam dicendique artein addiscercl.

" Tf,v 'AX££dvopou dcfixvstTat, Tf,v Ttpi; tti 'tdptj).
Alexandriam, qux ad Pbarnm sita est, per- 7:oXXd; t£ ^KJXet; xa\ 7:oXXtbv dvoptbv xaTa[j.aO£tv
jlinc
el; auva-cup^jtbv oocpio;, tb; xi; socpcif.
rexil, ut iniilias nrbes mulloninique bominiiin pru- <()p(5vTi3tv, i'f(\
ilcnliam, sa|iieiili;e docirinoeque coacervand;e caiisa. nXEfiTTivo^ xdvTeiiOEV xap7:a)(jd[XEVo; xf,v tocpiXEtav,
cniiliuis dixil, cngnosceret. Qua etiam TTiv [jtr,Tipa Ttbv Xciytov t4; 'AOfjva; (xeTaSttbxet, inX
iit (iirKlam
sx urbe cum plurimum utilitatis percepissei, Atlie- vr,>j; dvaxO£\; Atvtvata; (55).
nas landciii, liilfrarum parcntem, petil, iiavi .(Egiuaja
vcctiis.
" I Reg. 1, H. "Psal. cxLiv.lO.
(26) Yide or;il. (|ii;iin lijibnit iii riini ri> pairis. pav, qnibns verbis disrernilur Csesarea CappadtK isB
xd xtbv irai- iirbe ejusdem nominis qiiae sila cr;it in Pa-

(27) Cod. P. iiot. iiiaig. •,-u;j.vdc7ta :ii)
iii
ttov, Ti 7:r,of;;jiaTa, xa\ TOu; 0pii[i0u;. la^siina.

(-2S| Cod. P. TTdvTt. (5!) Pliires inss. 7Tato£u(jidTa)v.
(29) Ciid. P. iii iiol. inarg. 7:at;, \ioq ev auTf, Tf, (52) Cod. P. ITaXatjTfivTiv £7;"at|.
4z;jLf|. .Inceiiis, in ipsu flore juvnluiis. (55; Cod. 1'. AtYT;va(a;.
(oO) Addil Colb. I, TaJTT.v 'jf, Xi-;(o Tr.v f,(iSTi-
213 AUt.Toiii; ciii.i.uiti'! ii;i.-i;\ n i:ii. 2r,o
UXiovciS' ojv (31) 16 rijpOiviov r.i/.ix-ôi dv xaipw A ll;i(|ue i'arllieiiiiiiii niare liirluleiil» ahiiie iiiroui.
:ipax('j5£i -zt xi\ oCix E/ovti tOzXoiav, t^j(';vr,i inoilu leiiiporo iinvigaiiti, coorliiK ri'|iciile gravinsi-
uTiiXO>jv TcveOiJia tialiiov, tiv i:Ep'i rj/u/r,; ''yspt x!v- iiiiig Yciiliis siiiiMiiiiin vil.-c iiuriciiliini iiiliilil : at-
Ji'vov. Xxi-cos oi TT^vTov aiOipi te xa\ oJpav^v ouv- qiii! cl niare, cl .Tilier.i, cl cirliiiii (iliiliicere cmpe-
ExiXvTTcv, ojoiv ri); tvviTr,.; iitiv AivuTrciwv 7:/.t,- ruiil iioiia illa /M^y|itiiiriiiii plaga hiliilo lciiioreit
•(•luv (35) &vExxiTepov. riavttov ouv rtv aoijjiattxJiv leiiclirx '*. Oniiiilius igiliir corporis iiinrleiii du-
dfiupojjiivuiv Oavatov, ouT^; xt,v Tf,; 't"JX^» eo:o!:i flentiliiis, ipsc nniiiix cxiliiim cxiiniesceliat. Nnn-
nivoicOpiav. OJoiTTio yip V' '^fT'*'^-^ "•;' ?3i~'- iliiiii ciiiiii l);ipiiMiiii oli.sigiiaius cr;i< : ac iiiors in
cua:;' xa\ EÔavs tt^v tj uoa"o; moTTipiav i tv a(|i:is salulein c\ aipiis anlevcrtcliat. (jiii<l igilui
Cifiaii Oavaxo;. T! ouv r.oul 6 (JioYa; txiivo;, xa\ facit iiiagiiiis illc vir, (piiipic, etiaiii aiite rcgeiiera-
TcpiT^? avoYevvfjiiioi; iau-6v (jiop'.fw3a> TfiiXT.Oeia; lioiicin, scse ail vcritaicni inrorinaral? Vestcin la-
Tr;vtjOf,Ta TZipipiT^îixfjrj^, xa-:a-).f|ji;; (3G) poaic cerans clainorilnis querclisipic veclorcs oiniies ex-
le xa\(i6jp[jioi; tou; TU!i.^dovTa;, t'o; ::avTa;T(Tjv(57) lcrret, adcn iit ncnio csscl, qiii iion, (Miiiii siii
xaO" iauTOu; d/oYTjiavTaj, T?iv toutou Opfjvov ouv- ipsiiis ciira pn.^llialiila, illiiis liictiii sik iiiiii .•.csc :id-
epyaJeaOai. "0 6t, Oro[jivf,To; 9e4v twv outou Oau- jiiiigcrct. ipse aulciii Llco iiiiraciila ca oiiiiiia coiii-
[jiaiftov, ojo -£ tv Aivuiriio xa\ oca xaTi tfjV Ipr- B incmorans, qu.T, tam in j£gypIo quaiii iii descrto.
(iov (38) 7] T:o/./.a-/ou Yf,; i) Oa/.aTjr,; sopajev (oTov, ac |ilcris(]iic aliis tcrra fii:iri(|iie lociscdiderat (vcl-
'EpuOpa; (3!l) o;i:Taj;v, xa\ ajO;; erixAunv o-(o; iil Uiiliri iii:iris di\isioiieiii "'', ('jiisileiiii(ue riirsiis
Ti ix TiTpa; uowp t::f,Yaie (-10), xa\ Msi.iav tY),u- eliivieiii; qiio itcni inodu aqiiam cx petra vcliii cx
xavev •
'A[ia/.7;x tOavittore /eps^tv d<j7:).ot; Tiv foiite diixisset ", et Maraui ediilcasscl "'; Aiiiale-
-Toupiv (jir|Vuou3at{" TcIxT] xaOet/.ev 'IsptxouvTta xa\ cilas inermibiis iiianiliiis, criiccin iiidicaiitibus, 0|i-
5.v:u (jiT,/avr,u.a-(ov TpocffiTT^v £-(o35v tx s-Xi-f/viov pressissct "' ; iniirds Jcriclio, niillis etiain ailniulis
xf,Tou;- xat -i'/'i.a oia T::p iipa\ ^ttXot ^spouitv,) lormcntis, cvcrlissct "; pro(iljct;iiii cx celi viscc-
iJ-oir/otJt£vo; dijta, e! -epti(oO:tr, Toi; r.E/.dYou;, xa\ riliiis salviim et iiicoluniem exlr;ixissel "; ca'tc-
TJ/ot Tf,; e-yijiio; Tou â-T:i(j.aTo;, Tto jtoiavTi (41) raqiic umiiia qux sacrosaiictis liliris conliiieiilnr),
ouT^v dvaOf,s£tv xi;ji~jt Taii izeatatj out6v, t),£tov simulque sc facturiim recipiens, iil, si inaris peri-
t: Svto, xa\ Ta^ atTfjSeti tÔivovTa T(p (jt£tXt-/tt;) tt,^ ciilo lilicrareliir, aii|iie cxpciiio l)a[ilismii friierc-
(fuiiOJs. Ka\ i (jtiV XAuoiov ouTtxa JAtoc;T,(;£V f; Oi lur, ei a qiio saliileiu accc(iisscl, scipsiiiu cnnsc-
>.aTatY\; et^ aupav (jieT£T:otf|07j (.12), xa\ f, Tito; crarct : preciliiis ipsum flectii, qui ipse placiiliis :ie
dypia xaTJiTOpesOji OiXa Jja. '0 ,UcV ev touto; j f,v ( i5). propitius esl, ct iialurx siw siiavitate nostras ip-e
(irpccs aiitevcrtil. Ila tcnipcstas statiin sedala est, ac procella iii auram inutala "°; niarcqiic prius fiv
ruiii et triiciilenlnin consopilur. At((iie liic eo rcriim stalii erat.
Oiot aJTou vov£t;6;'<iv£:pou xaT:;xT,vJovTOTi ju[i- G raicuies auteiii ipsiiis, qncm iii casiiin adJiiclus
6aIvovTaTtp -atSt- xa\oTo r.a-ipi^ (t! yip oet ::X£ov essct niiiis, per soninum didicerunl : aiqiie, iii pa-
rti:£tv ;) £u/a;j t: xa\ oixpust t4v H£4v tXtnipouv ôr,- reiiies (qiiid cnini pliiriliiis vcrliis npiis est?), votis
Of|iat T(J)xaTi UiXaiiav xivouv£'J0VTi. EuOuj OjV[ji£Ti et laciyiiiis Dcum olisecrabaiil, ul lilio lii niari pe-
T';^ tx£c:av xaO' 'jnvov itoptov Tiv utiiv eptvvjv Ttva (l-t) ritlilaiiti o|icin fcrrel. Coiifesliin ila((iic post or;ili(>-
Ja!(jtova xoXaiTf,piov x£tptoji(X£vov, oiTt^ o'JT(o (i.'») nem liliiiiii iii soiiinis vidcnt, furi;iiii qiinmd;iin ac
eT:ov£-£!veTO SXeOpov. TauTS 6c (xeTi xr)v TTpi; a'J- suppliciis prapposliuin dxmniieni, qiii ipsi pernicicni
TOU< urOSTpO'yf,V 0'JTtO OtT,YOU(JtiV(OV Ttliv vovitov inteiilabal, subacliiin teiientcm. Qii.t; ciiiii ipse do
dxoj-a;. ivO(o(j.oXoY£tTO Tto acojavTi. Ka\ TO'jTa [jtlv iiiiiin reversiis cx eoruiii narralioiie acccpi-sel, l.iii
uiT:pov. Twv Oi Gu,a-X£(ivTtov Tt; vsavia^, o^ f,v des el gralias Siirvilori agcb;il. Sed Iikc posle-
a'JT(y) Ou[jtT,piTTaTo;, eiopa vuxt^.; ev dxttfi tou x;vo'J- rius. E.\ iis aulein qiii eadeiii navi veiiebantiir,
vou Tf;v (ir,Tipa to'j (jia'/ap!ou ttj? OoXisir,; £Tt6ajav, adulcsccns qiiidam, ipsi cbarissiniiis, in ipsa pcri-
xa\Tf,; VT,i.; Xa6o[jti'/T,v (iO), £|iXx5tv £7:\ Tf,v f,-£t- culi fljmma, bcali viri malrein coiispicieliat, coii-
pov. Ta'^TT,; 0£ 0£txO:!3T,; xat elr^YrÔeiar,; Tf,^ scciiso iiiari, arrc|ilaiii ii;ivcin iii iprraiii pertra-
6'}£to;, eJO-j; YaXf,vT,v T£ d-/:oXouOf,3at, xa\ r:ivTa,- D lioiilcni. Qiia visioiie (icrspeda et iiarrala, iraiiquil-
'» Exod. X, 21. '" Kxod. XIV, IC " Exod. xvii, fl. " Exod. xv, 2'i. " Exod. xvii, II. "Jos. vi,
3 scq. " Joii. II, II. "• l'sal. cvi. 23.
(31) (.iilli.
I llXiovTt 0' ojv aJT("). (12) Cnd. P. not. inarg. l-.xj-a t 1:; I.Z7.
iii
(3.'i) Colb. i. 2, iiec iion Or. ct i'. zXTj-,-f,^. TViOT^. Mox ideiii cod. ad boc vcrliiiiii xaT^CTOoiiOr,
(3ii) Ciilb. 2 ei Ciiiiib. xaTazTT a-£t. in iiol iiiar;;. xaT£— opijOr,, f, J-£r:p('jOr.
(37) Cidli. 1, cl Or. T0'j xaO' iauTO'Jc. Colli. 2 (o; (15) Colli. 1,2, etl'. Icgiiiil : o';j.iv ojv f,v :v
TTi'/T(ov Ttov xaO' iauTO'Jj. tôd. P. to'j xaO' tau- T0'JTOt;.
T-^v. (li) Cod. P. iii iiol. n.arj;. xa-:a/Ooviiov Tijjttopsr,-
(38) CnM). 1. cl Or. £pT,;jiov roXXaxou Yf,?. Colb Ttx(5v.

2, ci Ciuidiif. f, iXXa/0'j yr^.:. {16) "OcTir nv-i'j. Cidb. 2. P.ct Or. Iialient
cn.lrl.
(30) Addil (od. V. OaXijjT,;. -if,; f,Tic au:("). Vcrlcrai Hiiliiis : qmitiulum ac
h.riiniijiii
(10) Colb. 1. CDild. 1". ct Or. ziT.oav 'zT.T,yi-i. dirmoneiii ()t'9lt/Vriii)i. Cuinlicf. iiiicr|iretatiuiieiii sc-
Ul lia Colli. 2 codd. I'. et Or. Ii. cJit. sto- tnii siiiiiiis.
(lli) AriCcjtiirir. Cidl'. I, iTsXaSouevijv.

251 VUA S. CUKGOHll TIIEOLOGI 25?
lilus stîlim foiiseciila esl, vciloresqiie oiiiries ad A "ou? au|jL7:),wuf|pa; ifi Tzl<rcz\. TCpoaSpajiETv xto lor
Druin Grcgorii liile accurreruiit, perictili laiiii ile- rp-TjYopiou 0£tp, xal iauxiiv (47) elvai AjioXoyouvtac
pulsorein euin agnoscentcs nlqtic conrucnles. Iloc iirtxoupov. TtToiJxo tou xaxi xbv [ki-â.^ 'HAiav Oau
vero qiiid n)agiii illius Elia; niiraculo ccilil ? qui p.ato.; dtiijiiTepov ; oq, tt] jlO(o).0[jiav(a ttj^ SiSoivta?
Sidonia; regiiuc, vesaii.t iiloloriiin ciiltrici, obsi- avTiTaaiipiivo?, |cvw Trupt xal oupaviiu Tf,v Ouaia>
siens, sacrificio insolila et coelosii llaniiiia consum- ^xoa7:avfiffa(;, e!;7i(aTiv Tou a).T|f)ivou 0£ou l^r^yt zh\
pio, Israelitas ad veri Dei fideni indiixit : ila ut "IjpariX' ojiTE 6au[ia5avTa Ti)v XaJiv £ti:£;v 'AJ.rido>i
adniiraiioiie corrcplus populus diccict : Vere Do- Krpw(; o @Ed^{iS), cvtc^îcrTir dQedf^.ToioxJxoq^zie
miiius Deus, liic esl Deiis ". Talis lere Gregoriiis f,v irpT,y(jpio?, TT] EXTptxu|jt(a? (•iO) (iooxT;T(o a(0TTi-
eral, per insperalani ex tenipestate salutein, eos ipii p(a TOu? TroAuaytoit (oO) TuXavT) xaTj-/ou.£Vous di
variis et niiiltiliilis erroribus tcncbaiUiir, ad unain piiav aycov Tp!6ov xa\ oSrjtav tt,; T:!aT;(o;.
fi.lci scniitain duceiis.

Posteaqiiain aiuein in Grseciani, ac iiobilem (lo- 'E7:;i 6i auTbv f) 'EXXa? Elye xal zh euxXck? 'A8ti-
reiilcmqne Allienaniin iirbein se coiiliilil, qiiid re- vtov ijvo[j:o, t! osi Xsystv [leV oar]? Kpoacoi/ST) ttij
lerie iiecesse est qtia lioininuin helitia cxccpttis OujjtTîjia? ; xpaTtaTo; £uOu? Iv ).6yoii, natoûTati; te
fueril ,
pra?slaiitissinius staliin iii lilteris et a pr;i;- B xal <fotTi)Tat; afjia xptv(i[;evo;. Xp6vou 51 ou T:oXXoiS
ccptoribus et a discipiilis judicatns ? Non niuluim TaptpxTixfSTo?, ^x Toij BuCavTtou Baa^Xeto; 6 (J.iya;
lcmptis Ibtxerat , ciim magiius ille Basilius Byzan- 'AOfivaCe TOpcyivcTo, ttj; far)? x^P'-'^ natScuaeto;,
tio, ejiisdctn erudilionis gralia, Albenas apptilit. auaatTo( xs d[J.oiJ xa"i 6iJ.ofjfj6'fm xaOiaTavTat «XX-iy.
Itaque et vitae consuetudineni , ct coiituberitii iie- Xoi;. 'H y' ouv d[xcpoT^p(ov aujuyia xal auix(fu'ta
ouSl TtapaaTTJaai AaStov oaov JxaTepov '0

ressitudinem inier se coniraxeruiit. Ex niuiua porro tovTiosv.
corum conjtinciione, animorumque concordia, ne [jL^v yip [jLiJvoj, xav Tt vorjaT), [iT] xaTaTCiaTEuiov lau-
•
cxprimi qtiidem oratione facile polcsl, qiianltim T("), TtepiipysTat (.'51) ^T,Ttov [jtsO' ou êSaKoarjTat
eiiioltintcnli ad tilnimque redierit. Is nain(|iie qui oi' avOi auyxpa0(jja;v5(!j.'y(o -pic [xiav i7:tOu|ji!avrat-
soliis esl, qtiamvis mcnlis acuniine qiiidpiain iiilcl- Oiussojj, aXXfjXoiv ocTtooiixvuvTat aTf,pty[ia, Ttlv te
lexeril, sibi lamen ipsi miiiime fidii, ac proinde eupiaxovTa £v [ispst (o2) xa'i t6v p£6aioiJvTa t^v
fircuiiiiens aliquem qua;ril, cum qiio fiilcialur et aXfiOstav auv£tXY;'.p(!T£; iv JauTOt;.
conlirmettir. Al cuin duo, iina animi conspiratione, ad iinam erunitionis ciipiditaiem veliii coaliierinl,
iniituo adminiculo iiitunlur, duas niiuirum persoiias in sese coniplexi, neinpe et ejus qiii verit itciii
invenit, et ejiis qui canidem coiifirmat.

qiioddam Ka\ auvTspoj 'T^Xsiova, ^tiXiott] yivsTOt
Alqiie, ut mitlta iiicidam , proecUtriim C 'tva Tot
amicorum par efliiilur. Nain et uiia eai!cm(]tie fide ûvtopi.; (53). HiaTst TS yip TJaov [tta j:£9(oTta[jiivci,
(olliistrati craiil, el pari virlulis antore fiagrabant, xa'i (ipsTTi; 4[j.iTt[j:oi spaaTal, auvopoija Osovte;, xaV
concnrdi nioiii curreutes ; et queinadmoduiu arato- xaOaTt£p dpoTTip^? t) y£T]T:(5vot, iaoaOsvsi tt] iipoOu-
ics aut agricoliv, pari aniini prompliluditte sapien- (Jita TTjv apoupav tti? aotf io? Ti[J.vovTi; ts xa\ aTOi-
ii:B arviim iiroscindenles el seminantes, niiilliidi- povxs;, xa\ tioXuxouv a[j.ti)|j.svot Tbv xop-dv. 'AvSpsia
cemque messeiii colligenles. Forlitudiitc qttidcm , [jt^v ouv xa'i TTj iTpb; Ta ostva xapT£pi'jt [xtxpou Tâv •
ei in ailversis reluis perfeiendis coiisianiia, oiunes TOjv d[j.r,X!xtov (lii) ^xpaTTjaav. <PO.zX yip f) '/zo-rfi,
ferme spqualcs suos anieibaiit. Hocenim fere juve- tOar£p (."io) ot -:;ioXot Ttijv 'itittojv itpb; Tou? (i(4'ôu;
mim viiium csl, ut, quemadiiiodum eqiiiilei strepi- xa't TJt; axti;, ouTto to7? iT:iytvo[jivoti; oijxii Susxs-
liis et uiiibras, sic ipsi qiioque ingruentes :iilversos paivstv xa't dvtaaOot. Auto\ (3(5) TouvovTtov fjaav
castis «gre ac moleste ferant. Ipsi conlra e:i lirmi- Ttaytot xa'i SuaxivT,Toi Ttpoi; TOt dOpiito; TroXXdxts
laie eranl, ul ea, qu.ii repenle pleruiiique ac pr:c- xatvoTO[jiou,u.£va •

('o; xa\ a£ta[j.o\J tt]V 'EXXdoa xot-
ler moreiii accidebant, iranqitiilis attiue immotis et/.TjtfiiTo; [j£yaXo.;''Jxou; outou; rcapi Koatv dico-
•
animis exciperent : adeo ut ctiaiii lerr:« itiotu Gra;- S^txOTJvat, xa't tiov KpotfTjTtxiov d;iou? tfiovojv
ci:ini invadenle, forles animiqtie magnitudine pr:B- ^ Aia tovto ov (po6ri0ricr('nE0a ir Ti.<>rapucrcrEcOai
sMiiIes apud omiies inventi siiil, digni(|ite (|ni pro- z>\v y)\r.
plielicis verbis iilercntur : Pioplereuiion liiiiebimus, dum lurbubUur lerra^'.
" III Ucs;. xviit, 5'J. "« Psal. xlv, 3.
Cod. P. simililer IiMliet 7:oXuaxtosi, ct in nol. iiiarg.

(47) 'Efn'Zt) rcs'.ititeii(lunipulaiit Moiitac. ct Cotti-
bel. iii iiolis stiis. 7:oXu[j.:pf), si; 7:oXXi *axia[jivov.
(18; Coiiibcf. Ic;;il : '0 i-hh:; -.o:o'j-.i; Eaxtv. Colb. (.M) Ecgoiidtimexisliiiiat Coiiibcf. .BsSattoasxai.
1, -i. Cl Or.
'0 thi; '/jxo; iaTt H£o;.
: {'ti) Post Moiilac. legit Coiiilicr. £v [J.£p£t, ita
(4'J) 'EKTpiKviiiar. (ôiiib. Icgciidiim ceiisel £x COil. P. Ill qiilbtisd:illl edil. £V dccsl.
Tptxu[jiia;. (33) Colb. I, el cod. P. yivovxat ûviopi;.
(.Ml) In edil. et iii codd. qti btisilain noXuaxsSst, (iil) lliii-Tior i'jii.li'\?(ior, sic iii cdit.; atcodd. P«
scil Motiiac. Cl Coiiibcr. incliii, jii JicMiit -oXua/tSst Colb. I, -2, cl Or. 6;j.rjX!x(ov.
11.1111 aiiiid Tlicoilorcltim d-Xf, : yip dXf,0:ta, ;:o>.u- (53) Ita Colb. I. Iii cdit. tb;. Mox roil. P. ol ttoa-
<JXto";; To 'y£'jOo; xa't 7:'jX'JTpo~ov • siin\)lcx eoim el Xoi.

cunilnla reiilus, mentliiciuiii miiliifuluin el versuliii". (50) Sit Culb. I. Iii cdit. atilciii, Auxol 6i.
: "
ALCTOKE GIUXOIUO rUESKY TRRO. VU

"EYxpiTEiav 5\ tx veou tou a(o(iato; f^jxrîaî xoic \ FrugDlil ili m |inrru jain iiiile :ili iiiPUiile aelale co.
Avavxjlot; (37) 4pxo'J|xivoi, xoxi 'llXiav Xt xa\ liirniiii, iicccs^.trio virlu ('01110111!, KliaB insiar
'lioivvTiV -iv ii ixfoSpOtov ^'.ojvx» (')8) •

-i 6i osa cl Joaiinls "' arliori» baccis \i( lii.mlis ; ea aulriii
T.p>ii zp'j!friv Te xa\ xoXaxcfxv Yai-cpij, nivta Sia- (inmia, qiix> ail Iiimiiii vt;iilrisi|iii; liMioiiniuiii s|)ci:ia-
Tnuovce; xa\ )(a(petv Tai; Vioovat; ^piôvTJs. T( 6' haiil, rcs|niciiU'S, volu|)lali'S(|u<! loiiguiii valcrejii-
5v Xiyotijit aw9p03'jvr,v, t\ ii--'AP'- 'svti; aitoOj toj l.cnics. Nani quid (lccasliiale dicani, (|H;epcroinniiii
B!o'j iyvoj^ xa\ xaOapo^j^ tio (•ho> TJvjtf.pTjaiv; to; vila' cursiiiii cos |iiiros cl sanclos I)';o conscrvavii ?
(jttxpoO ToJTiov VjTTiiOat T>.v ZivoxpiTr,v ixiivov xai iil poiie liac parlo Xoiiocrale» illo 01 INiloinoii ip>ib
T^v no)i|ji(ova ('tO). 'l!v 4 |jiiv, fTatpfoo? ouYxaOEy- ccdcre coganlur : (|Uoriiin allcr ,
sforlo ad laliis
JouTT,;, oxlvT^TO^ li\'j ' 4 5i (jttxpoj xa\ inpiJtTOj Toi; ipsius cubanlc, nullis liljidinis sliniiilis ad veiicrciu
iy. T(uv yani.ai-jr.iiix>-j uTrf.p/:, Xiav 6s5otxj!otf Tf,v inciiauis esi : altcr vlia; aspcrilaie ila niereirice.i
ajr:i;p!av toO ^tXojiôj. 'Apa ojv TauTa y.lv ol porlcrrolaciclial. iil vix Pliaiii ad ciiin propius acce-
SvSps; 4T:tTojoJT0v xaTdipOtojav, StxatoaJvTjj Sb xot dcrc audiironl. Vcriiiii liis (piidoiii fnrlassc virliili-
axTr,i!a; f,TTOv ecfpivTeoav (00); OJ |iiv ouv iXXi biis illi Isnlopere norucruiil : CTloruin jiislilia; it.
xivToOOa ~M 'Ap:TT£!5r,v (01) pitjjtoO^svot , oOx iiiopia; curani iioii porindc lialiucriiiil ? Profoclo
ipiTT,; {îovoOiievot xp^,!J.ota, oOo^ jjttiOapvfav :fy> B miiiinic. Nan; liic (|iio(niP, qiiod dc Arislidc mciiio-
9iXoso9!av TOtoOfJtevo:, -potxo '/pr^j-ol toi; naitv ria; prndiliiiii Osl, iioii virliiloiii pociiiiia coiiiimila-
f,iav i5!iou (02), (Jtetoviîav ts xa\ ^XEOveH!av irro- baiil, iiec pliilosopliia ad ipia:sliiin :il)Ulobaiiliir :
6:opiTxovT£; , xa\ Jv opot; toO xa)ou |x^>ovt£;. scd ciinclis cx .Tqiio a se spoiile liumani olTiciosl-
'AxTr,i!a; 5k tosoutov auTot; t6 -jpi6v (63) , y.a\ que craiil, dofcciiim cl oxccssum fiigieiiios, ac iiilrs
"III Reg.wii,-, 1. '"Mallb. ni , 1.
{')') Miinlic. adilil p:ovot;, qiicmadmodum cod.l. Nee snrrexisse aut fugere dignnnim fiiifse .
P. i-l Coll), I. Lliruinqne eiiim esxe iuilifiniim Xenncrnte.
i.'iSi r.iill). I, ToO; lc, ixpo5p0(ov ^touvTo;. Oliiii Sic nutem inviclus el iniulnembilis fuit,
iiDiiiiiilli ixoôiov, ol oa voce sitriiifioari
le;!oliai)l L'l illn fugien}! fenlive clnmnrel
voUdiaiil siimiiias oloriim parlos. iil Isidorus Peliis., Mnrtno me cojiutnnlcs decepislis.
liti. I, opist. \7>} izp!o:; oj Cdii stjtv, iXX'
: M Yoiierîbilis eirigios 1'oleinoiiis inerctricps arccal,
ixpi:jiov-; îoTivdiv f, :fjT(ov. Wy.ry.Zi^ iton niiimnnlia mc liaud sociis ac iiinbra fraxiiii serpoii-
per licet ;
siiiil. verum herbnrnm aul rtîiilnruin siimmilnles. los fugaro diciliir. Ai iiiiraiubim \ennor;itis CDnii-
Nic opliDriis lil). I cap. •4,loiiorioiil)iis :irboriiiii
llisl., iieiitiaiii [iliiris csso facioiidani nulliis iioii dixoril,
lroiiiliiliiii|iio siliiiiiiil:Uiliiis vo>oi solitinii .loamioiii C i|iiaiiipiaiii virtiitom liaiio oliiiiioam, falsam piorsiis
siiiliit, id ost, iit jiiiiioMl iiilorpros, axoi:; op'ji"jv, fiililonu|iio, iitpolo jiislili.T; ac tbaritatis cxsorteiii,
(pi;c iii Kv;ingolio (lioiinliir izpio;;. Ita pl;iriiit qiii- Cliri^ti;iiiiH quivis asscrat.
liiisilani : alii aliaiii soiil>'nli;iiii soi|iiiiiiliir, ol iio vol (()0) Ccid. P. i-iwn-n-i.
ioia uniiiii a s.tcro loMu, (|iiiid iiolariiiiii ijisis vido-
(01) .\rislidos i;'iiit;i jiislili:c biiido lloriiit, ul liiuo
rotur, discodoiuliiiii piitaiil. Ili vnliiiu li)ciisl;is Joaii- paiiporlalo
eliam cogiioiiioiitiiiii iiiveuoiit. Ili; ciijiis
iiis liiisso ciliiiiii, proroiiiiil 1110 S. (".lomoiilis .Moxaii- Vita. IIxo Hilliiis in iiolis
vido Pliil;ii'cliiiiii iii ojiis
ilrini lo>tiiiioiiiinii,i|ui ooiislaiitorassoril, 1'irdng. Iil).
ad c.iriiioii i;iiiil)iciim l)c virtule, iii qiio Gregonus
II. (|iioil Joaiines iii ilosorln locustis viclilaril : Ka\ iiieminit .Vristidis lus vei bis :
;axv £-0:;t xa': Ti; ixp;oac. Pr:eteroa ooiislal ex I.e-

viici XI, "2-2, looiisia II sociiiidiiin specioin siiam
Isqui Iribula Grivcis aliqunndo e.rwqunvit,
Lijsimaclii filius (Arislides) alinsque inler prinripe^
o\ iiiiiiiilorum aiiiiiialiiim cciisii iii iisiim cscan)i|iio
[enituit,
pi)|iiilo Doi coDCosâiii : Ka\ TaOra 'fiYSjO:, xa': Trv
In rebus publicis agcndis ac mililaribus expedi-
a-/p:oa sic iiiloi|iioios
•
1,\\. Sod ol voisioiios tiini
[liouihus
vi.oios, tiim iiov;i:, loi iiin Matlli;oi iilii 'II oi To-j'jr,
aJToO f,v ixp:03;, por locuslas rndiliiloiiiiil. Siiiis (.U illuni quidem nomen e.t agendi rntione ha-
[
buisse,
iiaqiio sacris oraculis nti iiisiiiio Tostaiiioiiti seiisiis
iiiteger asseratur, el lis doctos iiitor iiiota diri-
I qui jiislus fuerit, et juslus liaclenus vncetur,
I
iiiitiir.
Libens omillo) ila pecuuia visiis est allior,
coil. P. iiola inarg.
Ll civilas wre publico el illius jilias
{10) lii aclilit "EXXr,v:; ojto; d Collocaverit praclarw puuiieriati honorem ha-
i jxrTavT;;, Crifci i//i lirlulem coluerunt.
5t;v ip:TT;v ,
[bens,
Voiioraiulam Poloiiiouis pliilosoplii, et ad pliilo-
.sopliiam coiiiposil.iin iiiiagiiiein, infaiiio scortiim
El ipsum sepelierit noit habemem unde sepeliretur.
lujâsso Grogoriiis iiostor, iit iiiaiiililiiiii pr;oclariiiii- (021 Cnd. P. £v'-ou ^!ov i=!av t£ xal tzi.ivizlia-i
i|iio faciiius, meiiioria- prudidit oariu. iaiiib. De vir- i-OOtOpilXOVTEJ.
luie: (()5) ('.od. 1, toioOtov f,v auTo:; t6 ::£p;^v xa\ ,
ileretricem aceersivil juvenis intem\ierans : o'jTio; 'Avt:iO£vou;. ILino loclioiiiin sociiliis osl
Illa aulem ubi ailalrium, utnnrrnnlfinope accessil, liilliiis, alioquiii voriorc dobiii.ssoi .\deoque luopiam :
Prominentcm l'olemvnis imaqincm, supcrnbant .-inlislhenis, etc. Iiilor pbilosoplios qiios

elbiiioi pbirimi faciebaiil, iiuitur.il riroKoriiis io
Quiv venerubiiis ernl, conspicnln,
Stalini ifiso visu superaln, nbiit, onitioiie IV j\iilisllioiiom, Diogoiieiii et Cratolom ;
Ll 1'ii'uiii revenla eum qui piclus erni. sod ot diios poslorioros, nociioii illDriini inopiaiii
Gregoriiis ipsc versibiis suis sic cclcbra\il iii c.u-
In eodciii cann. referl Grcgoriiis facluiu Xciiocr;:-
iiiiiie i;iiiil)icD De virtnte :
lis liis voiliis
Quis ignoral Sinopensem illum canem
:
?
Xeuocrnlem lerunt, cum meretrix quaulnm Is i/'i eral
Ei noclu (iormienti imiiiissn esset /'iiiici.s contcntus ct in riciu moderatus,
(Juuriimdnm leiuamenlc : ubi id persensil, Lt 101)1 uniini poisiili rel. iieinpe biiciiliiiii ,
êque lerrilum (uisse uoiitale injuriiv, Ac doinuin biib dio i" mc-'io iiiiiuln
; ; '
5!;5 VI lA S. CIIKGOIUI TilEOLOCI S;.6

viriii is (iiics coiisisleiiles. liKipia aiiloiii ila exeel- A oCiTto TTji 'AvtkjOsvcj^ xa\ Aioyivou; xaX Kpa-:ri-
lebain, laiiloi|iie Aiitisllieiieiii, el Diogoiieiii, el Cra- To? (64) uTTspfjpGTicrav, aj? 7:aioiiv <iTOCff,vai tj £x£(-
telein , intervallo praeceJebnil , ut eoruiii laiiiiis v(ov «[ivoXoYTjjjiaTa. "Hcav yip 1^(300 jjiiv Exsfvoi?
iiiagniriciqne liliili pro iiieris iiiigis liaberenliir. Ne- xTr,[ia-:(ov uTTip^povoGvT;?, aXasov£tav Si xa\ xevo-
i|iie eiiiiii niimis (|iiaiii illi opes aspeniabaiitiir : et oo^bv (Gu) aTOcrsidjjLsvot •
aT; (66) oi 6ffu|j.aaTo\
oslenlalioiifiiii iiileriiii, inaiiisinie gloiix' sliidiuni xuv£? ia/ujiav, oiijjLoaioi; xrjp!JY[j.aatxa\ TiovXointuv
|iroeul ablegabant : quo vitio adiiiirancli illi caiies a\ibpiorM-j uTspo^J-ia xb t^? cpiXotiotfias cTEjiviv Xuut-
lenebantur, piiblicis praeronils, reliqiioriiiiiriue lio- va(jievot (6").
iiiiniiin conleiiiplioiie, pliilosnpirue gravilaiein labe-

f.iciantes ct oblorentes.
Jani de priideniia el s.ipieiitia qiiid aitinct dicere? *povi';3£tos 51 EV£X£v Tt xp^l xa\ Uyziw ; oTj (jt£a
("iini oiiinis vita, una illis niedilatio esset, ac ciipi- [iÂiTT) aTTa; 6 pio? (68), xaV Sêats iSXt,xto; r.zpl
(litas noctu diuque ejus adipiscenda; desiderio in- ttjv auTf,^ xTficrtv STSTaTo xa\ vuxTtop xal xaO' VjiJii-
teiita,iion secusatqiie iis,(/»! //i(;snwrMm f/yof/fHiKS', pav, wff.ti-p dncavpdr dropvzzov(Ti, xaîi cfTiatv
iit verbis Joli niar. Probe eteniin noveraiit egregii 'l('o6 6 [jiaxapto?. Eu -(itp iôstaav 0! y-vviioat, o^t 6
viri laboreiii iii iiiediialione prius iiiipeiisiiin, in £v [i£XiTriiipooavst(T9£'ts T:6wi £v
Tfi TT) 5ta[jto';T) xa\
(lerseveraiilia scieiuia'i|ue tibertale el copia , viin T(}) TcXTjOst TTJ; YviouEtog TT)v ta/uv liTroSiSDjaiv. OuTto
siiani proferre. E\ quo assequebanlur, ul noii modo (i^v 0'jv uTriipfEv aiJTOts Ttov Tj xaO' iauTou? xa\
a?(iuales siios, sed et pliiriinos iiatu niajores nonii- 7:X£iiTwv apxatOTiptov £'JxX££aTipouj y£viaOat Tciivto
iiis s|ileiidore superarent, luin propter laborein et T£ xa\ £'JxXr,pia cfuaeti);, xa\ T(]j 7:£p\ TJt xaXi [jtciva
industriain naturaeqiie bonitalein, lum etiam quia SiaTTOuoaxivat. rpa(ji(iaTtXT); [jikv ouv auTOi? oufioTtO'jv
iii honeslariiin tantiim laiidabiliuinqiie reruni slii- TtapetTO XaOiv, 0'j [jiiTptov JrtaTf,[j.T), ou r.oir/zv/.d
diuni incunibebanl. Atqiie in lota qiiidcm graninia- axoT:o\ xa\ TpoTOt, 0'j/ taTootac Klrfioq, ou itoXtTt-
lica nibil oniniiin eos lugil, iioii inelrorum scieiilia, xr,; Xi5£io? xaOapoTT)j- ^r,ToptXTJ? o^ Ti Tr,? ypa-
iion poetici scopi et tropi, non liistoriaj eopia, noii a£(0? xaX/,o; (i7:avOr,aa|Ji£vot, t6 <ê\J5oi; t|£xXtvav •
lorensis dictionis puritas. In rlietorica autein cam 9iXoaocfia; o^ •r|Otxf)c, xa\ oaT) ev 6(5Y(Jta<rt xo\ iaTpt-
raiionein liabiierunl, ut verboruin elegantia decer- xf,; JvS^t^tv, xa\ (ivaXoYta(jL(ov, o'i (iixP'S ^XeuOipou
pta aiqiie collccia, falsiiaiem ipsius menlieinliqiie (i£T£axov 7:at0£ua£0jj, tJo; av (jlt) iSttoTciv (x6'jov t!)
libidineiii vilurcnt. Pbilosopbiain porro, lain eam 7z'/.io'j 'iyo'.E'j, (iXXjt xaOazrp Ttv^; 7:ato£UTa\ xa\ fit-
qii;B in inoribiis, qiiain qu:e iii placilis et doctrina, _ oiaxaXot (Sptatoi (69). Tf|S 0' «'j (jouaix^j oaov [ilv
....^.i:»»,....» :..):....:»«.. .,, _...:„„: ; .
^ j. r... •. i.......j i ni _\ _r _ .t ~.
iiiedica;que indicatione et raliociiiaiione versatiir, (ipXaTov xa\ Jvap[jL(jvtov £x[jtaO(5';T£;, zh t?,; ({'uxiii
iioii liberali taniuni eruditione leniis perceperunt, Ou[j.o£to£j T£ xa\ 6uaxaO£XTov J5-Hi"'>3tjaov •
Tii S'
ne indoctis dunia.\at siiperiores esseiit : veriiin oaov r.phi •()5ovT)v cfipst Tat.; axr,vat; (iT:£7:i(/.tJ/avT0.
<|iieinadnioduni pr;i;cci)lores qiiidain, priestantissinii- 'AptO[j.(JJv o^ XoYta;j.o'j;, xa\ yzioii-fcpliq its6zTîa,
qne doctores. Jain iii niiisii a ila se coniparariiiit, xa\ aa-ptov Oiatv xa\ xivr,atv, xaOiiz^p vioi Mtuiiaf);
iit quidquid iii ea aiitiqni et concinni est addiscen- Te xa\ Aavtf,X, £X7:atS£'JovTat , (su Kphq ixeivojv (JtaX-
Ips, cam aniiiue parleiii, in qiia irariim cxsislit ar- Xov (i-c(5(ji£vot, iuX aiyjia.lojziCorzer; xaTot t!) YeVP^!^"
ilor effrenisqiie inipelus, einollirciit : qiiidiinid aii- (xi-jov .!((>• rcriiiadq zi\r vaaxoip- zcv Xpiczov •
leni ad voliiplateiii iinpellil, ad ibeaira relegareiil. xiXXo; T£ xa\ axi7:r,v tt); T.poi-ZTfi aocfia; TauTr,v
Qiiineiiain iiumeroruin supputationes, ei geonietrla.' TLOi[Jtevot. Ka\ Stit 7:dvT(ov, t'o; £7:o;£t7:£tv, EfidStaav,
a'qiiitaleiii, siderum(|ue silum ac niotuin, veliit iiovi P^Xtiijvojv Te xa\ xstpoviov (oaT£ Ti (jtkv eX'''' t'-''
Mnyses el Danicl, edocti siiiit : ila tamen iil non Y£tv, Td Sk O.iaOat (leTd auvia£0);. 'ETtaivco YOpT^jv
lam ab illis dnccrentiir, qiiain, quod ail Scriptiira, £t7:ivTa, xav OupaOEv 'iaTT)X£ Tf,; ii\LZ-.ipa^ a^JXi); •
iiitellectum omnem in captivilalein redigereiit in ob- 0'j Y-ip "•'J

T' ('•^) 'iôi')!i.'i Tt Ttov (jf, xaXiJJv dTt[jtov •
" Job III, 21.
Doliiim versntile, veiiloriim vi exposilum ;

I Primo quiileiii non recie rectum seculi sunl
Qiioil fniilem ei domibus anro leclis erul Mnijis enim erat osienlalio, quam studium virtulii.
/'r^do.Mii.s
Cralei simihter, cnmilivitiis olliorem (6i^ Pro KpdTT,Toc, rod. P. babet StDXpdTouj.
Se prwberel, iic (j;i£s suus pciori jniiceiiilas reli-
(Ki) (jid. I'. xaLvoSo^totv.
[f/iiissc/, HM) lla Colli. 2. lii edil. rr;.
IJt nequitiw adiiiinistrns nc cnrporuin ;

(67) Cod. I*. Xot(t£u6[jL£vot , contiKjione inficicn-
Arom asceniiens, mnifiio jirivconio les.
Seipsum iit in inedin Uhimpia renunliavit, (68) Ol^ fila, elc. Billiiis sic redili.leral : Cum
Hiriibile ilhid ilictum proclamans : ((i.si tolo viliv spnlio niliil nliud medilali sinl, cupi
Crati-tCraieicm Tlieba-um libertale donat diuilemque omnem sunm in ejus adeplione noclu atque
Servilulem esse duccns amorem pecunia;. inlenliu de[i.ram linbnerint.
(69) C.oild. Or. et P. xa\ otoaaxdXiov ot SptaTOt.
At qiiis viriiiies |i|iilosnplioriiiii illoriiiii veras csse Minime
(70) Cod. Or. t6t£. Sic vcrleral llillins :
virliites qiiis illos reni boiiani beiie seciitos dixcril ?

lnr\)e atque iiinomiiiiosum esse, niiqiiid eoriim qnm
;
Non cerle Grcgoriiis (iiii paiilo iiifra sic loqiiitiir:

cognilum Coin-
minus lionesla .tnnt, liabere. Ilrevior
y/ptorcj' /(*V cv Ka.l(j>Q zd xa.li/p- jiF.ziiecrir' befisii inlcrorelalio, qnam adupla', iimis.
n.U7cr yrif rjr tyFrifiir i"; xa.lrv rtiÔri^.
o:,7
^
AuioiiF, r.i\EG()i;io I'Iu:si;ytf.ro. ^..s
4/.).' raa-.v ij ojtoO uufiCiIvEjOai (71) xoJ; [xt] (fOîvi.) A »<:';i'i""i (lirisii"', .ili|iii' li.niic priinariT !.apioiilias
tiiU'(6iJ.vii, aXk' vrirAi ozyoiii^jot.;. iuilt liiilu.liiiciii ieguin<-iHiiiii'iiic M.iiiicrciil. Ac prr

omiii;i, ul ilii loqiiar, lain iiicliora qiiani il.lcriura, nrassali sunl, ul cuni jinliiio ca iianiiii fngerc, par-
liiii aiii|il-iari p<isM'iil. Milii cMiiii iiia.îiopcrj prolialiir, i|ii<mI qiiiilain, liccl a noslra caub cMrancus,
tiirpc ca lios^c iiu.c iiiiiiiis lioncsla sui.l i|iiiii poliiis ciir:ilii)ncin cx co loiiliii
ilixil : IIiiiJ ciiiiii :
non invido, scd caiidiilu ac beiicvolo aiiiiiio ca qu.-c dicunliir, accipiuiil.

gcie, iis iiliqiic qiii
u 91X0;; Mt-.a^/j ylip t.(.'aw/ 4 Scil qnid milii accidil. n an.ici ? Inlirca ciiim
•AXXi -( iTTaOov.
XiSfo;, ajvjp-iia; -hw Xeyov-s, xaOiTtsp ir.-oi -.hj proj.rediciis oralio, \clul cquus scssorem ,
sic 1110
h.cc diiciileiii aliripiiil, aliiiie beali Hasilii lainli-

criCiTriv, d; toj; J-aivoo; xaTi3TT,-£ lljtJiXEioj iii
Tou [iaxapiou. M'.xp!iV ouv iT.-.T/^M'/, oT<iv tiji |4jTf,p- liiis riillnravil. l'aru'ii igiliir iiisislciis. velul <iiiil)U-,-
<jiv(7>2) avaiTsfXo) t6v Xoyov. xa\ t>iv TiXjxav i<filu>, .laiii liabenis oralinncin rcpriinain, lciiiorilalciiM|iie
(iT) Tip-iiiu îcjz^di:. Oi vip TiLv uTt^p 5Jva|ji:v ^91:- i onipeseaiii, ne nlli>rius prcecps fcralur. Llciiini
a-OTjY/ivouS'.v. 'AXXi Ba- virilms niajiira coiieiipisniiil iic mcdiocri:!

[isvoi xa\ Tiiv [jiiTpiaiv iiiii ,
oiXsio; [jikv (73) Tr.v xaXt;v TTpaYiiaTEtav tjjt-opsu- qiiiileiii asseqiiuiiliir. Krf!» " '''i'"'^ pr;cilarc iic;-.!-
irijwvo;, ocxaSs txsTO- rprjipio; 6^ i-p\5 (71) xaT- B lialus. doinuin sc re<-epil : Gregorius aiilcin a slii-
'AOr.vaitav |xf;TS Tf,v EJoSov diosa Alhcniciisitim jiiveuiulc, oiniii sliidio deliiic-
eiXSTO Toi; !|;oiTT,Ta!;,
faeerent niciillalcin, ac
aJTip auYyw.o^J^JJ'. '<^^~="5j0stv aJTou; exXt-apouii. Iialiir.ut iiec ilisccdcmll
xiv T£ ao9tiTtx>iv Opovov TTapaxaXoujt 5i/;s0ai. '0 ilociiidi iiri)viiiciain siibirc, si.pliislicainquc callic-
6^ Tzpbi (ilv dXiYov, TTjv T.ph; auTOu; /ip.v aôitoj- drani aceipcre, oliiiixe rogareiit el obsccrariMil. Ille
SiujTspov, aravTa; Tou; vcro. ne ipsoriiin graliain iiiliil faccrc velle vi-
(jtevo;(7a), EiJistvj- [Jitxpiv iii
CXS13S 9i"Aou; ivTteoXf.ja;, xa\ Tsija;. tb; ivaYxaia derclur, aliquanlispcr mansil. Veruiii liaiid miilto
Etr, auTio f, T.ph; tou; TsxivTa; if'.^'.;, TptaxoiTiv iuierjecto teiiipore, cuni oniiies aiiiicos, quos in e:i
nXripiosa; !to; iv Tot; jjtaOf.ijtastv, outio tjj -a- nrlu; li.)l)elial, evorasset , su:eqiie ;id pareiiles pro-
ffii)
tp£6i iauTiv iTcoSioiojt. fectionis iicecssilalcm ipsis probassel, ita deiiioiii.
Iricesimo jain aniio iii artiuiii sludiis cxaclo, pa-
tri.B scse rcslituit.

Ka't TrpuiTOv jjtkv zh estov'Xa;jt6av£t ,3i:rTiT;jia, 6 Ae priiiiuiii diviiio l):iptisinale tiiig.liir, qui jani
ya\ irpivr.v TJi 6uvi[jtst TTSôjTt-^jtsvo; •

xa't T;Or,itv anle poteiilia vii|iu! illiiiniiialii-. ess.-t : legeiiiqne
av iiiiiiquaiii jiiraiiili qiKiiidiu liac vil:i

opov £auTi;) [if|TTOT£ 6;jii5isiv, [Jti/pt; TU) îto TOUTt;) sibi iiidicit ,
iii
i;jtT:oXtTSur,Tat •
3v xa\ ci; tsXo; s^^JXa^sv STzstTa ^ vers:ireliir : qiiaiii ctiain a.l exlreniiiiii usqiie dieiii
TTiOov Yovi<»)v xa\ 9:Xo)v iT:o-XT,pot, tiIiv outou X6- servavit. Deiiide , ut pireiiliiiii el :iiiiieoiiiiii ,
qiii
Y'uv i9:s[jt£vtjL)v ixou-af o-j Yip auTi); sl/s r:£p't touto i[isuiii verba raeieiiteiii audire ^;ebli.'b:iiil, riijiiililali
9tXoTt[jtiav. Iu[jt6ouX£u6vTo)v 6s 6T,;jtoiiot; T£ Ki\ salisfaceret ( iieque eiiiiii iil ipse :iiiibitiose allei ta-
oixtiot; iYxa).tv5£T3eat xaxot; (ouTtj y^P 6vo[ji4Joj bal), lioc qiioque munere defuiigiiur. Verum cum
Tf,v k'j Toi; uXtxoT; Ti^ptîvstav), out?.; iauTw 5uv- iidein auctores ipsi cssent, ut publieis doiiiesticisqiie
£6o-JXsus6ouvat iauTiv.xaOi-spuT:ij/£Toxtv6uv£uu)v uuilis ( sic eiiiiii reriiin lcrreii:iriim spleiidoreiii
Hsi"),xij[jtouTsyijL),o:TOf,va:, xa\ ijt.ivi;> T<T) xaOiptoTiTi) aiiipriludin.Mnqiie voco ) seipsuni iiivolverct : ipse
ouvsTva; •
xa\Ta;; IspaT; î6Xo;; xaOo[jitXouvTa, sxsT- coiitra sibi consiilcbal, ut ,
quciiiailiiioduin in vil:i!
0£v IXx£tv T?,; iXTjOsia; tt.v SXXa[x-i/tv. '0 5i\ xal discrimen adductus proiniseral , Dco sese off.Trei,
TMtiliv 6:sTiXs:, [jtovajTf,; ivT't xoj(jttxou, xa\ ixTr,- ct a niundo sijunclus, cum eo, qui soliis purissiiiuis
[xiov ivTi /pT,;jLaT:jTou slva: £Xi[jtsvo;. esl, viue consiictiidine jiingerciiir. aliiiie ex liliro-
riiiii sacroniiii faiiiiliari lcelione veritalis fpiend.ireiii baurirct. Id qiiod per oiiiiieiii viiain facere iinii
desiitii, nionacbus esse potiiis babens quam muiidanus, et paiiper quain quxsiiiariiis.
IloXXixt; ^'^'JV xal Xptorbv iiupa svapYiu; £v D Ac scpciiuincro ipsi acciilil, iit (lliristiiiii qiinqne
Ottw.; (7G) xa\ k'i {le.XiTri rvxzefiyii, xaOtij; 9r,it perspicuo iii soiiiiiis, iK/idiiiiaf/iie iit Scriiiiiira
f] jliCXo; fj ispi, TauTT,v tt,; xaOapoTr,To; Xa[Jt6iviov loiiiiitiir, " mediluliune iDiispicerelj, eaiiiqiie piiri-
dvTioostv. Maxdpiciyip, 9r,3V/, ol xaOapciTiixap- talis mcrcedein ferrcl. lieali ciiiin , inqnit , muiido
dl(f(!Tiavzolzdr8sdy6i!:orzai.Ka'iapfj'iyiip-:o'J- corJe : quoniam ipsi Deuin videbuiu "^. Muiiduiu
tiv ^-qotv 6 Kupio;, 6t:oTo; f,v 6 i>-iya; FpTiYipto;, cnim cuiii dicit Doiiiiniis , qnalis erat niagnus Grc-
xaTaXtTMuv T:6Xst;, OYopi?, OioTpa, oo^tJTtliv tuôv, gorius, qui urbes, fora , lliealra, soiibistariiin fa-
"II Cor. 1, ;;. " Jobixxui, 15. '* Maltli. v, 8.
(71) Colb. i, 2, P. el Or. codd. a-j;jt6a!vst y!v£- (7i) Cod. I'. in not. inarg. ii/upwc, iaâXui; ,
?:a.
oOai. _
ot,0£v,
(7:2) Ita Colb. 1 el2; in cdit. tr-.\p-:'.-i. CdiI. F'. (7."i) Cn.l. P iii nol. marg. T:poiTTotou[i£'ô;
parller lial.et (iuTf,pjtv, et in iiot. mai;;. ;;j.aj;v. videhcel dissimulans.
(73) Miy ileesi iii cod. Or. qui iiiox liibet otxaos (7G) Qni' seipiiiiitiir desnnt in Colb, I . 'i'ii sic ba-
tsTO. Sir el coil. r. domum cuficbnl. Iii cdil. vero bel "Kv 'jTcvot; Tf,v tt,; xaOao.lTrTO;.
:
cixaJ: TsTO.
,,
2.';9 YITA S. GllKGOKll TIIF.OLOGI 260

sliiiii ,
principum ol iiiagi.^lialiiinii coiiliiiiiaciaiii , A «p/ivrtuv d-ovoia^, 5txastu<v (istaxAiasi; (77), 6i-
jiulicnin iniqiias caiisaruin iiiflcxiones , liligantiuiii xaCojjiivtov "piSac, (STiTfSptov tJ/£'J6ir) (78), xXExtwv etti-
i'i.\Ms, rlicloiiiMi iiiciulacia, fiiniin insidi.is, iiie\|>le- 6o'jXa;, ^[jLTiiptov a:rXr,nT!av, xarf,Xii)V opxou?, rXo'j-
bileiii iicyolialorum avarili.uii, caiiponiini jiiranieiila, cicjv Eiiapjtv (79), svostov xaxo^jpyias, Y.fjprtî, \i.i-
diviUiin arrogaiiliani ,
paupcruni rraudcs el faci- Stjv, Sîâv rrjv dTtavOoOdav, eTOrJTa tcoXuteX^, xeiixt]-
nora , ingluviem, lcniulcini;ini ,

j;lnriam fliixain et Xia £x xp^Jiôu i;e 5!*^ opyijpou iT£7i:oiT][ji£va (80),
fragileni, vesles magnilicus, egregiain supelleciileni olxou.; TP^'fii '^^ "^^ tCko.^. |xap[jiaptov oiaTrpiTTst^,
aiiro el argenlo coiilcclam , iloinos pictiira et niar- xai '1^19131 OLT)vGtaiji,ivo'j;' aXXa -zt oaa, zh t^s Sia-
moreis taliulis insigiies , ac calculis exornalas voia^ xaOap^v ETCiOoXoOvTa, Ttjj xaOapij)TdTi|) tftoT^
aliaijue omnia reliquerat, qua: aiiimi piiriiaiem tur- 0'jy. ûiTpiTiEi tt;v cl'ao5ov. Ta'jTa Ti|xtv 6 Y^jx^-îgio^
baiit, piirissiniaeque luci aditiim iiilerchuluut. Al- bt •1I3. TTJ :fjXixia.
qiie iii jiiveiiali a.'taie liiijiismoili nobis erat Grcgo-

riiis.
rosteaqiiain aiileni palcr liliiiiii , queiii , iiivitiim 'ETtsiOT) Se 6 7TaTT)p eI; tEp£a TtpoSdXXsTat (81) tiv
ci repugnantein segreque cedeiitcin ,

presbyteruin uiiv, /''po^ôvfiTa; Tipjse^JTspnv pia xt xal 1x15X1;
creavcrat, pr^vsulein quoquc iiisruiiere aggressiis " eiâvTa (82), ti TtoiEi ; Tti; 'ExxXTjuiai; 'jTTeS-tsi.Ti.;
esl, quid facit? Ali Ecclesia clam se proiipit, ul xaTad-t.jia; tbv voOv (jispi|jiva; dôiopdsxtDV • xa''.
ruras, meiileiii liuiiii dclorqucnlcs ac dcprimcntcs , '^vnii.zô:; l'/ nivTt.) [x£Td BasiXciou t0'j Tidvu tftXo-
elfugiat, atque in 1'onluin prolecUis , cuiii egregio ctocfoi (83). "A[ia vdp TiaiOEuOivTE; , xai Tcpiii; iXiyov
illo Basilio pliilosophaliir. Nam cuiii simul in lilteris otaipEOEVTE?, TtdXtv dXXfjXpts TtpodiSpajjLov (84), Tp(5-
iusliiuti , atqiie ail breve leinpiis altcr ab altero dis- Tttov ti xoivtovia xal tii Ttpb; 4auT0'ji; u-os/£oei luv-
iracti luisseut, ad se invicein rursus accurreruiit ,

EXauvopiEvot •
ti); iv a'JTOt; TtXTjptoOTivai t6 £ipT)[jt£-
iienipe et niorum concortiia, et niiitiia pollicitatione vov •

"Oxov <5' ariicn (8.')) Svo i\ TpsTr cvrr^yfiiroi,
impiilsi ac incitati : adeo ut iii ipsis diclum illud elc: Tv ifidr orona, ixEc e//« ir jticroi avzior.
iinpleretur : Vbi duovel ires inuomine meo comjre-
gali fiieriiU, illic sutn in meilio eoniin ".
Uic porro coiiniior iiites, et muuia exslimiilatione A'.sTpi6ov ouv tfiv (8C) TE dpETJjv TT) 7rapa6f,5£i
Tirtutein augebant, el viiae nioiiasiicae leges piis cuvau^dvovTE; (87), xal 0£apLO'j; daxfjaEw; Toi; 91-
Deoque devotis hoininibus, atque a inundi socieiate XoOeoi; djxT)TaI; xa'i (88) xda[jtou xwpiaOEtat Ti6i[jtc-
disjunctis, ferebaiit, Lycurgi legibus pacatiores , „ vot, Ttliv Auxo'Jpvou [xlv elprivtxtuTEpou?, tiTjv 6i Sd
Sdlonis graviores, Miiiois sqiiiores. Iinovero.nt Xtjvo; aE(jtvoT£pou;, xal 5txatoT£pouj ttov Mtvtoo; •
de liisviris sulilimius aliqiiid dicain, Mosem imitan- (jLa"AXov he., 'tva tt XeIoj 7tep't Ttjjv dv5p(iJv u'^T)X(iTEpov,
lur, iiubeque obtecti , atqiie, ut a tumultuaria et ?.Ito'jaâ (Jtt(JiouvTat, vicfei te xaXu7tTii(i£vot xal 8pou;
lurbulenta liac vita proeul se reiiioverent , in inon- dva/topfiuEt Tou Tapa-/(.ooou; îou Ttojifito JauTO'J;
fungebaiilur. Ai XaOl7TtOVT£;, £VO[/.oOEtOUV. '0 6c iiaTT)p, 7toXta tE

lein secedeiites, legislaloris ollieio
vero pater, et canitic, et cuiis gravis, ac prxlerea Papuv(j[i.Evo; xal ^povtiatv, ?Tt 6k Y.aX Tt^vOet to'j
C;esarii filii luctu inoestus etainiciiis, soliuidincin uto'j Kataapiou 7tt£30£\;, ou (jEptov tt)v (JKJvtoiiv,
ferens, graviljus nec iiiutire iii contrarinin ETiicjToXai; 5u!H0TtT)Ttxai; (89) tJiv rpr,Y(jpiov TtEiOEi
iion
siiicnlibus lilleris Gregorio suadel redituin. Ipse 7:pb; TT]v £7tdvooov. '0 5k, cpo6Ep'jv xpiva; 7tapaxoT)v
igilur lormidolosiiiii csse ratus patri nou oliscqiii Ttatp?);, xa\ tEpitjj;, xal itp£36utou, £7:dv£t(Tt, tit;
pra.'sertiiii sacerdoli, et natu grandi , ad reditum se [tlv dxiov, 7tT) 5e xal §ouX(j[X£vo?. 'Hjuxia; [Jtkv fdp
accingil, partiin iiivitus parlini lequo aiiinio ac TtdOo; ev ttij Iltjvttp [jtivEtv dviTiEtOev dXX' dvOeiXxuas
,
liibenti. Ul eiiiin iranquillae vit;e amoreum, nl iu axoTt!/; euaeST); Tiatptxf,; OepaTteia;.
eumJem altcra e\ paile pietas trahebat, inservienduin patri esse pra;-

roiito maneret, liortabatur : ita
scriliciis.
Cum auleni Cjcsariiis, cui provincia inaxiiiia 'E^tE^l 0'jv Katadpto;, do/T)v (jtEYfatTjV ne^ttateu-
»» Mauli.xviii, -20.
(") lla cod. Or. et Coiubcf. ct Colb. 2. lii edil. (8.'i) riuMr
d.lZu.loK; TipocriSpajiov. Billiiis in-
lerprclauir, rursusmirnceierilaie juncli suiU.
iiiier se
iji£Tax/.T,aEi;.
Cod. P. ^T^tdpiov £;£:;, xX£7:ttIiv ir.i6a- Texlni coiis()iia ni:igis viileiiir versio Ciimbclisii.
(78) ,
(8!)) Ciilb. 1, "O-ou
0' av 7oat, ECfT), 6'jo, vbicuiique
forle (inaiiiiii eilil., iibi fuirinl.iiiquil, diio. Cnd. 1' 6'Jo i^ TpEi!; k£, u(Jtd)v.
(79) Sic cod. Or. et iiicliiis
Tucfov, siqnideiii jaiii paulo aiile legilur ooftaTtov (80) Cod. Or. 5tiTpt6ov oe T-r,v.
(87) lii coild. Or. ei P. auvatJ|ovT£; , ila etiam

fJtfOV.
niagis MDiitac. et
(80) Un.roirijiira. Qiiibiisdain edil. placcrel
alii.
7:e7:otxtXiJ.£va, sujieileciilem vurieijuUiiii : paulo posl (88) Kal dccst in Colb. 2.

pr.i .Moiit.ic. Ie;;cndiiiii piil.it Ypacfat;. (nOj CoiI. P. 5uato~tT)'j. Iliine locum reddiiniisruin
YP^-^Ti
Cijd. 1'. 7:po-J6dXAETO. Coinliel. Billiiis vci leiat : t'«s ad (jrc.joiium epislo-
(81 1
liis scrifi.si/, iiiiibns ipsuin jiudore quodain el reveren-

(8-2) i:od. P. ^,;avTa.
liii iid rcililuiit iiiivelteret.
(HZi) Coil. 1'. cfiXoai-fOu.
,
2G1 ADCTOUi; f.lircOUIO PKKSIlYTEnO. S6»
(ji£vo;, irt|xs.XT)Tf,; tiTpv Or|iaupiuv (ilO) xa-irzi,-, x7\ \ toiiiiiiis!,.i , ;ii- llic.siiiiriiriiin ciira , p»lilic:iriiniquu
tajjiiai X(I)V 5ti(io-;i>jv /irijiiTiov ('JI), iv xiyj xa'.'^!!) |i('ciliiiaiuiii i|ii;i:sH!ra iii;iiiil.it:i fiiiT.il, iluiii iii.i-
XTis ipxîi 6X£X:vTa -'jv jslov

• E6£'. Si xiTi vojjloj; gislraliiiii giTiMot vil.iiii ciiiii iiiDrle i oiiiiuulasscl ;
CTi; T£ ojjfa; ToO mioi; tJiv r.xiif>a. xXr.fovijjiov ai: palreiii, ul leues fcrobaiit, iiiiiiil cl (ilii li.x-reJi;»!
4vj5s'.xOtjvii (M), xa\ Ti; IvaYtoY^* """^ X'.vo'Jvt()JV Jcelarari , el aclloncs eoruiii ,
ijiii liirin (lcruiiclo
xaTi TOj oi'/ojiivo'j itf' iauTbv |ji5TajTf,3i30a'. a'jv- niiivcliaiil, cxcipcrc ;itquc iii sc lr:iiis(irrc necesse
ifir, TToXXiJi Tipix':' '^'•'^ jJiiYav evi'.Xr/Jf,va: l'pT|Y^- essct : iii;igiiis gra\iliiisi|iic tuiiiiiltiliiis Grcgorio
piov, roXXiLv xojjiiSfi, ob x-jviuv t-iopa|j.'ivT(uv ttI iiivulvi coiiligit, pcriiiiiltis viilcliccl insl:ir canuiii
Ofip^c, tpf,ijir,v oio(i^/iiJv Xiii}:cOat ttiv oiiiav xoG ail pr;cil.iiii accurrciitibiis , nc niurtiii fnculiatcs
TiXcjTTijavTOi. Ka\ 4 (jikv raTf,p, Y^P? '' "^' '''5'';' iiullii nbsistcnlc sc ;irrcpluros cxisiiuiantibus. Nain
xa[X'fO;\;, tvv£vf<xovTa f,OT^ oir,vjx('j; £Tr,,Tf,v Lx t("jv p;ilcr, el scnectiilc ct iiiorbo rractiis (
niiii:igiiita
6'.xa3Tr,pi(ov TjvTp'.6f,v (î^jitv ojx JiOivEV ei; toj- ciiini jaiii vit;e aiiniis cx|ilcvcral )
jiiiliciuriini lur-
Tov 6f, ojv iraia fi ((spovT^; TsptijTaTO. nXf,v y^ ^'1 bas iiiolesliasi|iie pcrlcrrc iiiiiiiine valcbat : ob idipie
f) Ttphi yovzXi Oipa—ia X3.\ Ti oyr/epf; xaTsjxfpi^sv nd liunc tola curariiin inoles Jcvolvcbalur. C;elc-
iX7t£6t Ttov £vaTOx:'.ii^j(jv |ji'.30(Lv ('J5), o: Tot; £i; ruin pareiiluiii ciilliis inulcslias lcvabal , spcni C'»-
" niiii (ir:ciiiiiiriiiii alTcreiis, parciilcs oDi-
Yovia; £'J3£6f,3aj'.v iTrriYY^^Ôrîav. i(iia^ liliis,
( iosc (licijiic culiiililjiis, (iroiiiissa suiil.
'Ey^veto 5i xa( ti to;o'jtov tt); 'Apstovtxf,; (91) Ilic i|iiui(uc liiijiisiiioili ([uiJdaiii ab Ariana lia:rcsi,
aipi-£UJ? 5'.i T(ov i:v£'j[jiaT(jjv t^; zovT,pia? £-;xXj- (|iuc (icr iicqiiiii;c spiriuis Eiclcsiain obriicbal,
slcjSTji; TT)v 'EzxXrijiav. HoXXo^ tojv ap/i;pi(ijv t(T)v accidil. ricrii(uc aiitistitcs iii cxsiliuin acti siiiil,
TiiJXsdjv 'JTCspcijpiiOr^Tjtv, oixiat; t£ TOX'jTpi-0'.; xal imilti(iliciliiisi(iic tiirnicnlis c;iliiiniiiisi(iic vcxali :
ouxoôvTiat; ixocoojjtivo'. i£p£t; t£ xa'>. XaoO ;:a|j.- saccrdulcs, ac nunicrosissiini pupuli ccctus sub dio
!:Xr,0fi TuciTf,(jtaTa ev uTiaiOpt;) £TaXat7:ti)pO'jvTO, ojt£ ainict.ili.iniiir, iie doiiios i[uidem oralionis liabcnics,
otxoj? irpo(i£'Jxf[; ijôvtj;, o5t£ tt,; ix t('jv /•jjjKjjv iiec, lciîiiii .c iiiitate (iiiii iiiipiis cx acqno fruenles,
6ixatOj'JvT;^ toi; dtJiCiitv e^ tiou (jieTaXa;jt6ivo-jTi^, h.eresi iiiiiiiniiii o cs fcrc uibis (iiies occuiiaiile,
TivTa T/i5h-/ Tf,i aipi-etij; £-iXa6o^Jjr,c Ti TipaTa, iiiipiii(uc iiiiiicraloris oiie aii(iie aiixilio Miliiiilcnle
pastXtxfi T£ )(£tpi y.3,\ otje6£ia Opaiuvo;jtivr,j 'EooOr, ac rerociciile. Conccssa cst il;ii(iie licciilia perni-
5' o'jv 7:apiT)jia Tot^ oXeOpioi? ::oe;ji£ci; , xat t(o ciosis pasloribus , ct siib iiiansnela pclle lupuiii
f,(jiip(;) xajoito(9j) t?)v X'jXOVTep;xaX^J— oust, c^toOelv lcgciitiliiis, fidclcs episcnpos , Cl ('.liristu (iriiuo p;i-
Tou; mjTOu; ap-/tepiai, xa\ to'j zptoTou ::oi;j.ivoc ^. slure digiius, exUirbaiidi. yiio facuiin csl , ul alii
(iîou^ Xpt5T0'J. To^JTTl Y°'^^ ^'''•<" 1^^"' 90610 {!)()) verboriiiii illccclirm dcliiiili , aut pecuniis subacti ,
xaTa-XavivTe;, ot o^ •/oXax£iatj (jtaXaxtiOivTec, f, alii niorum simpliciiale dccepti , bxresis cstaiii

/priiojtv f,TTr,OivT£;, £Tepoi oi iirXiiTr,T; Tpi-;:tov susccpcriiil , tbirugraplio suo el communioiie cuin
(fevaxtiOivTe;, zh oiXeap Tf,i aipiieto^ xoTaoiyov- advcrsariis coiijunili. C!iio iii iiiinicro bc:ili qiiuqiie
TOi, YP''-ff) "- /.-'•r'^'

*'-^- y-o^vtovia suvOyOivTe; toT.; liujiis viri palcr erat, aiiiiiii siiiijilicitate iii b:imuin
u-:vavTio;j (U7). 'Qv eFj tjv xa't 6 tou jjiaxapiou -a- (irola(isus. Qiiod illius raciuin cuin provinciales
Tf,p , dxepa'.(5TT)Tt y"'^!^'^,? '''"'
dY''-'''P'!* -ept^£- iiioiiachi^fcrre nou jiosscni , ab ipsius se comiiiu-
(jtov (98). TouTov (99) oi tti; xtopaj (jtovojTal [jtf; iiioiic ab.-tiiidiiiil ; si lijiic absccssit pars pupuli
(ivaj^/^^jjjtevot, Tf,; -/.otvtovia; aJTO'j dzoTe|jt'JovTa;, suv- baud exigiia , muii.icliiiriiiii autloritalciii apene
o^TîiTr, 51 a'jTo;; xa\ to'j Xao'j ,utipo; o-j -h ^pa/'j- secutu.
TOTOv, TT) dltOTCtJTia Ttov a-xr,Ttov dTe/vto; iliy.rj-
XouOf,3avT£j (1).
Ti 0'jv 6 Tou 0eo'j 0£p4::tov; T4 jjiiv nptoTa XtTat; Qiiid igitiir liic coiisilii capit Dci scrvus ? I'ri-
T£ xa't 7:avvu-/i3t Tiv Bedv c|£u(iev£êT0, 6o'jvat X'j- mum oratioiiibus et vigiliis Deum placare studei
ntv TO'j xaxou, xa"t tt,; 5taipi3£toj (2) Y^vesOa; juj- D ^,(1 coqiie iuipetrarc iil hoc nialuin aboleat , iJissi-
O'j"/,to3tv, s'.to-f,v T£ TO'j "klfzi-j iauTto e7:tTa;ac, iliiiinqwe exorlum cicalriee obduc:it : sileiiliiinu(iie
xa\ o-jTto t6 3xuOpto7:'jv £-j5efxvJ;ji£'jo; •

£;Ta vojOe- sibi indicit. ul aniiiii nucsliiiaiii bac r.itionc de-
Tf,Ta; Tiv 7:aTipa 3uyy"'''V''i'' atTf,3ai tou 7r:ii3(jta- claret. Posiea pairein ad vcniam tulpoe peiendam ,
(90) Coil. Or. lialict tiLv âstXtxtov Or^saupiov, (9f)) Culb. 1, ct Or. cndd. TaJTr,; y'^'^"' 5''"<"
H-"'
imi'1'riitoiis thesniiroiuin cura. ifiSvr lllius iijilur liceulicv alii (/Kii/cm itieiu.
(911 Cud. P. TtpaYJJtiTov. (ilT) lii cdil. qiiidusil.iiii sii ul cl 111 CdUi. i!, evav-
((12) Moiitac. cl alii cdit. vnliinl 4-oo£t/0f;ja;,ita Tio;c.
eli:iiii cod. Or. scilicel i/i?moiis(rflri. (98) Ciid. Or. Tio d-;x;3Tp(;) 7::pt7:ap;i; , liamo
(93) Sic Colb. 1 et -. In cdit. eX-io; xa'; Tiliv ev- traiisfixus.
aTroxe;;jiiv(ov. Co'l. Or. d7:oxe;;ji£vtov. (99) Cod. Or. TO'JT(.j.
(91) Cod. Or. 'Apeâ'/?);. (1) Colb. 1 et coil. P. dT£-/vio; eJaxoXouOfîa-;.

(95) /in) ri^) i)jiifi;) xidfiis>, et sub mnrnuela pelle, (2) C.)d. Or. 5tajT43£to;.
vclul alludens ad bvangerniiu, sub oiiiin pctle : Bil- (5) Ita codd. Or. et I\ iia el Mouiat. Iii cdil. aîfi-
liiis veriit sub nostra pelle ; saiiu iqiiciiiadiiio.luiii 6:6i3a;.
iiuiuuillis placuit edil. Icgit f,;iteTip(;).
2fi3 VITA S. GRKr.ORIl TIIKOLOGI 2fil
verilatcinqiie piire el sinccre profilendarn , liorla- A to;, xal dixoXoYfjiat y.aOapw; tc xa\ eiXixptvto; tt;v
tiir : aiqne eos qiii sefcsscranl, ail coiisensnm ct <iXT]OEtav, tou; ts aT:os-av:as (iu[ji6i6aaa; (3) Tp>ji;
concoriliain aciiliicil : sici|iie siuini Ecclesi:c oriia- suYxaxiGasiv xat 6;j.'5voiav, iuiotox; xbv xd3|xov t?]
tuiii reiltlil, vciieralionc iiiininiin sui ulrosijue per- 'ExxATjiijt, o'.S£jt[jtoj (iiJi90T£pot; (favE\;, 7ta-pl ts
iiioveiis ,
patreni neiiiiic, ac piuin grcgein. Quiii xa"t ™t|jtvt(j) Oeoi^Bst. "Jaiopuvst Sk /,(5^01? eipTivtxots
eliani orationihus de pace liabilis celcbrilatcni ex- TTjv TtavTjyuptv, (juvdtâ; Ta StssTiTjTa, xa\ tm Taxî
liilaral, tlislrat^^ta ac tlivisa niCMibra congluliiians, ToO iapiaTo; Xf,Or,v ^piTOtf;-!? Tovj ap,i(o(JTr;(jiaTOi; (5).
cl metlendi cclerilate olilivioiiein inorbi afferens. KpaTr,; [jt£v 0'jv )iy;Tat t 0r,6atoc, Tot; aTajiiôu-
Cralos quitlain Tiiebaiiiis snlitus esse lertiir tlissi- tjtv olxots J~t!potTtov, XtJYot; eipf;vr,; otaxpivEtv Ta;
deiitcs tloiiios adire, controversiasque lenibiis et spiSa;- dXX' ivxaiJOa t?i iJ.stôv itpossaTiv ou yotp
pacificis verbis tlisceplare. At liic noster longe sii- ioiii TtJtv, (oaitep exetvo:, dXXi xotvrj ttj :zaTpi5t tt]v
perior ; non ciiiiii privatiiii qiiiliiisilaui, ut ille, sed 0[i'jV0iav l7:avf]YaYe • xat t(5 y^ pieytaTOV, oti ou
iiiiivers;e palria; cuncordiain reiluxil : quodqne TOp\ xpît^^"'!''' i^ uBpsojv (i|jt9ta6T,T&uatv J6pa6eu-
iiiaxiinuni est , non de pecuniis aut injurîis conteii- aev (o-ou ye (5) TzoXXazt; xa\ fj Tu/oijaa irapatveaig
dcniibus arbitruin se praebuil (iibi pers;epe vel (iao!(o; (i)vr,aev), iXXi Tcept TtiaTeoj; aTaatdts^ûatv,
'' EvOa Tou
lcvis culiortalio facile prodest), seil de (ide piignan- ((JiXet T(p [jteyeOet TtpiiyiJiaTo; auve|taou(30at
lilms.iibi rixandi sludiuin rei inagnitudinein aiquare xa"t T?i !ft/.(5vctxov, tij; xa"t tou; laYav aoôu; Xoyou;
solet, ac proinde quaniiiinvis prudeiis et erudita [jttxpbv xa"t [jt(jXt; dvuetv (0) ojvaaflat rpi; zh auv-
or.itio ad coiiipuneiida dissidia parum ;egreque (il/ott Ti 6t£aT(Ji)Ta,
prolicil.
Eiiiinvero poslipiam Cbrislianorum pervcrsilas 'ETTStOT] Oo (7) f) XptaTtavuv xaxia xa't £/.Xu?i;,
nc dissoluia igiiavia , Dci niandaioruinque ipsius xaTa(f p(jvrjatv ©eoij xa"t Ttov auToiJ evxoXtiJv voafjaa •
conteiiipiu, quasi morbo quodaiii laboraiis, eoque ad (8) T£ xa't iJt£XeTf]aaaa, ^Tifii-etpcv fj^jttv tSiv (jiiad-
grassaiis, imperalorem Cbristo iiirensuni iiobissiis- /ptaTov auToxpdTopa ('louXtaviv Sq (9) Xcyû t'jv
citavil ( Julianum lyraniiuin dico, qui avilani Coii- Tupavvov, B; ttjv upoyovtxTjv TitaTtv xa'i dpeTi]v Ktuv-
staiilini Magni fidcm ac virtuiem conlrariis vitiis a-av-ivou tou MsydXou Tot; *vavTioi; UT:epvtxf]ajt
siiperare studuit , eainqiie ob causam Cliristiaiios e-f t),ov£ixT]a£, xa't oti Toijxo TidvTiov otxaiojv dTisaT^-
oiiinibus juris prscsidiis spoli:ire , iion quideiii pii- p£t XptaTtavou;, ei xa\ {jtf] OTi[jtoai(;j rpoaTaYlJtaTi (Ul)
lilico edicto Cbristianorum persecutionem proiMiil- t6v Ttljv XptaTtavuv SttoyiJi^jv ::p0XT]piJ5a;, d"AX'ou/
;.'aiis, sed vuluniate , iisi|ue rebus ,
quas tacitiis ad- T(o pouXfj;jtaTt, xa\ oT; t£ at(j)T:(ov xaT' auTtiv £6,oaa£,
versus eos perpelrabat ,
prolaiia erudilioiie atqiie xal oT; Jvo;j.oOiTr,a£v 'E/.XTivtX(ov Xîyojv xal iratSeu-
(loclrina Ipsls inlerdiceiis). Dei itaque êquaniini- (jtdTtjov d;jtoipou; etvai XptaTtavou;). 'H ouv dvo/f] Toij
las, qux nerarium et exse^raiidum bominem diii- 6£ou, ez't 7:oXij t4v dXtTfjptov (11) u(j<toOTivat napaxa^
tius elTerri atque iiisolesccre perinisiTat, |io;.lquaiii pfjaaaa, tjj; hJjpa KavTeXio; auToiJ tt]v T:ovr,piav d;jLe-
ipsiiis iinprobitalem nulla oniiiino poeiiiteiiiia fiangi Ta,uiXr,Tov (l2),crr(Jffco(Trt(70! rjjj^Joîyaiar.dîavTfi;
perspexit ,
gludium vibrans '°
,
quas ipsiiis iiiipietas daeSeia; 6ixr]v £iaT:pdTT£Tat, £v opot; pap6dpa)V Tf]v
inerebatur, pcciias exegil , in barbaioru* fiiiibus pdp6apov auToiJ xa\ 0r,pt(]L)6Ti ô)f;v 6ta,4;jf]5aaa (15).
barbaram ipsius ct bclluinam vitam abrumpens. AuTlxa 6 [Jteya; rpTiydpio; aTijXiTeuei [jt^v au-ou Ti;v
.Mox iiiagmis Gregorius Ipsiiis sccliis et impielalem xaxiav xal Tf;v dai6etav, Ta; 6^ lu6apiTtxa; (14)
iiivectiva oratioiie prosciiulit, ac Sybariticas Gvx- EXXf,vtov atj^^poXoyia;, xat tou; 7:aXatou; [jtuOou;,
corum obscenitaies, veteresque fabulas, ac mulii- xa\ TT]V t:oXuO£ov T:XdvT,v £V Tail; dT:dvTO)vdTtOYU[jivti)-
plicis divinitalis errorein deiegens, atque oinnibus aa; 'O^z^si, xotviv Tot; aojypovouat T:po'JOrix£ yeXo^Ta.
ub otulos ponens , commune ludibriuin cordatis 'AXXi Ti 6f]Ta [jteydXa Tou dv6p!); xa"t UTTdpOYxa Ppa-
viris proposuil. Sed qiiid niagnas et excelsas liujiis /et Xdyoj i-(ft\^w xaOu5p!j£tv, xal ei; ih ivavTiov
viri laiides orationis brevitale imniiiiuere ac dede- D tivai tou £v£aTtoTo; axonou, xa\ ev xatpio iyx(o;j.iiojv
coreaflicere aggredior, planeque in coiiirarium ire, (15), ots oet [jtdXtaTo tIv eTtaivoujjtevov, tf^ 6ie|d6q)
qiiam oratioiiis institutum ferat , idque laudalionis (16) t(Tjv T:£T:paY(j.lvojv J.T:t6o5dT£pov ytveaOat, kB,b-j
teiiipore (qiio potissiiuum in lioc elaborandum esl, ivTu/dvTa Tot; aTi]XtT£UTtxot; Xdyoi; Oau[idaat Tdxs
»« Psal. VII, 13.
(I) Coilil. Or. P. 01 Colb. 1, TTi; d,4fo)aTta;. Toj;.

(5) /'e drc?t iii coild. Colb. 1, "2, ci Or. (ir.) Cod. Or., dT:o,4ef,;aaa.
(0) It;i codd. r. Colb. 1, 2, ct Or. Coiiibef. In edil. (\il i:i'CaftTixd(^. Muiles , voliq^tnosns. Colb. I,
ivuet. Ti; Oc u6ptaTtxi; 'EXXf,vojv, fliicfitiosds, in Inxanum
r.\Ai tleest in codd. Colb. 1, 2, et Or. Paiilo protrrihcntes. Coil. Or. Iiabet JIuâprTtxd;, el ml
pii^l lideiii cndd. 0£Ou T£ xai. iiiaiginein legitiir : Tpu'.pr,"/.ou;, (f tXr|6dvou; , (leliciis,
(8) Ciid. P. vof,aaaa. libiilini aeiiiciiles.
(()) ii^deesl iii coild. Colb. 1, ct Or. (l.'i) Ciid. I'. iyxto[).tou.
(.li))Coll). 1, 6r,;j.oat(j) 7:piy;jLaTt. (l(j)lta Colb. 1,2, Or. P. el Combef. i:ec noa
(II) Cod. Or., d).T,Tf,piov. jiiiiiipii edit. liillius £^d6o,i.
-
(12) Cod. Or., d!Jt£:avdr,Tov. Cti.l. P., a[j.£-;a[jt£/f
,
20j AUCTOllE CUKCOUIO PllKsnYTKlU). fB^

rXf;Oo; Tr,; Ij-.oplii xa\ tijv 4o[Jtov{av, oar,v -z alyz \ iil is , ciijiis I3ii(1l» prxilicniiliir, roriim (joslaniia
xoO Xiyeiv ojvijjf.v ;
cuniiiiciiioraliuiiu clariur li.il) , cuni cuivis licu:il, cx invci livariim oralioiium Iim lionc . tnni lii^lori.i-
niin copi:iin, Inin oralionis concinnil.ileni, cjii<qiit! in (licciulo vini cl raciillalOMi ailinirari ?
l\iA; ot tf/y OiuaaTiav tou Tjfivvoj vojjioOestav J.iiii rgrcgiani ili.iin lyrantii lo((cin, qua Clirislia-
rriv TrjSOSTiTTOUJSviJit; 5:;v XpiiTtavoj; -i "K/.AfiViov nns nia:i-oruin illsci|ilinis iiiilMn vclncrvl, viileli-,
(jtJirjOat [xaOfjâTi, 4piTS wj fjaxaplou Ti;v sjvj- (|iix>sii, i|iiani icilc ct |iuulcntcr vir Ijculns elufcril.
«rtv. XpTjia|ji£vo; f.ptuixoT; t: xa\ iajjtCixoi; (I7),xa\ ilcroicis , ei iainliiiii, ei clcgiacis , ei trinielris ,
iXcYetoi;, xa\ Tpt[jiiTpo';, xai it^pot; zoXXo?;, /s.oa- alii5i|iic niiillis vcrsilius , cl lra^'a;di:c cl coinonliic
xTi;pi; TSTpivojoia; xa\ xio;ji';i5;a;, xai iniJr,; Jjy- caraclcic , :iti|iic oiiiiii conscriplionis gciicrc iisiis
Ypa'.fixf,; i5ia; (18), 6XiYO'j5;Tv rav eioo; zatoiOTCtu; cst, in eoi|iic lalioro itu se gcsît, ul vix tilluin <lo-
TOt; 15:01; Xovot; azjTUTttoiaTO, u-iOi3:t; 0;ot£- ciriiia< sit gciius, i|iiO(l iioii liliris siiis ex|ircsscrit
C:!; (19) zavTa/oO iv3Tr,ai;ji£vo;, f, apiTf,; Sitatvov, |iia argiinicnla iililqiic inslitncns, vci laudcni virtii-
j) 4''-'/.'i>
'- f ^ 5(i);jiaTo; xiOapitv, i) OooXoyiav, f, lis, vcl :iiiinia! ct corporis |iiirgalionciii, vcl tlieoio-
Tcpojjy/i; ("20), il Ti TotavJTa dTTa (21) XoYOYpavf,- .. giaiii , vcl prcc:iiioncs ,
vcl :ili:i cjiisniodi vcrsibus
7a; i!i|jLcTp()j; •
tpuY'""'^ V--"^
ravTa-asiv aisXYSta; coiiiplcxus, ubscacnitates, ct rulnilariini dclirameiila,
T£ xa\ Xf,po-j; p.OO(<>v, xa\ Ostov TipaTcia;, ()i:i--.p dconimi|nc prxsligias oiiininn. nt parcral, fngicns,
tiy.hi, -i-i-OifV/ Oi 6;oaixa).:av XptjT;a'/ot; iv3Tr,3a- ac sapicnlissiiiiani iliictrinani Clirislianis proponens.
(ji£vo; (2-2) •
tli—s pir,0£v ot; £Xo; O£/;0f,vat ('25) t?,; Ila inipiiis lioiiio, Clirisli:inis doctiin.n iioiniiie in-
ToO aj£6o0; 40ii,ao'j vo;jioO£-:a;, XpiiTtavo:; c"\ vidciis, c\ scclciaia lcgc iiiliil utilii:iiis esi consc-
T?, ica'.6£;a gasxatvovTo; (21), ixXXi xa\ ToOvavT;ov cnliis : qiiin potius ipse superaliis cst ,
f;ravioriqiie
iXiIiva; xa\ T:poj^r|ptt(oOf,vai. ToioOtov ykp 4 tjOo- daiiiKO alTectns. Uiijusniodi ciiiin cst invidia : parum
vo; (i.S) (jitxpi i) oOOiV dStxfisa; Toj; 'oOijvrÔlvTa;, ;int iiiliil cns l.cdit , (iikis laccssil, gravciii aiilcin
(jt£YaX(.j; ToO;aOTiv 'fEvvfiiavTa; cX(i)6f,!iaT0(2(i). nojtam (laiculilnis alTiTl.
"Ilor, 6k xa\ £v 'AOfjvat; aOTi; t£ otaTpiSoiv, sjv- Gregoriiis jiorro, Atlicnis adluic agcns, cmn Jti-
lCaXu xio To'jXiav(o xo|x;6f; (27) vi(;» 5vTt, xa; oO-oj li:inn admoduni :i(lolescciite , necduiii ad iinperiiixi
tii; paitX£;a; l-£;Xr,jji[ji£v(;), dXX* £;; 6:5a"xaXoj; cveclo, sed liii.'iiiia;;islris opcr;iiii dantc congrcssiis,
90iT(I)vTt, xa\ To"; ^tXot; ::poxaT£jif,v'j;v, Or.oyX&v ts ((nalis aliqnaiido rnlunis tssel, aniii is tanlo anlo
xa\ drtcTov, •/ca\ is^Ci; (28), xa\ rp^; xaxiav r.i- significavit , siiiiilolum videlicei, et infiiluin alqiK»
oav eCxoXov, T:poXiYiov £j£iOa'. Ti ,a:ipixtov T£x,af;- (] iiiipiiim , ct ad omiic scdiis proclivcin ciini forn
pta XajjLfidvtov xapa-/.Tf,po; (ib^ (29) Ta,<ia-/(u5£; xa- pr:idii'ciis ; coiijectiiram luijiis rei faciciis ex per-
T4sTr,;jLa, xa\YeX(i)Ta TpoTrJTf,, ^Xi;j.;j.a T£ Or,pttT,o£;, lurlialis oris liiicamciuis , et risii (ictiilanli, cl
xa'; a-av to sojfjta aTTOv (50) t£ xa\ 'f£p'>;x£vov xa\ lcrino :is(ieclii , cl tolo corîorc vago leinereqno
TXf,pti dvoia; ^p}tf,;jtaTa (jl), 6taXi5£i; t£ d!>£6£:a; su!isnll:iiile, vecordia; pleiiis aniiiii agitatioiiilius el
(i£5Ti;, xav c-/fi;jtaTi y'-'F'*'-^' 6f,0£v nap£xaXO- con;ilil)ns, plciiis impictale colloquiis el dispiKa-
TTovTo, xa\ OTt fjjav aOTi^) ™vr,po£ T£ a"pyiiiz- titoniluis, etiam si illa cxcrcitalioiiis pri'icxlu legc-
vot (52), xat ot TT,; dp£Tf;; irratviTa; xaTa'fpovoO;jL.;- rcnliir; cx co ileiiiiinc, qiioi! iinprobos cDinplcctc-
vot. TaOTa ivopiiv, T.poji.z\vi aTrai; Tr,v exstvo-j rctnr, cl viruilis lainlatoics cultnrcsque comcniiie-
xaxtr:T,v iao;viivrjV ly.pr^q:') xa\ (favi,o(u3iv. A;iva\ ict. Ilaec ille pcrspiciens, omnibiis forc prxdicebal,
Yip at xaOapi; (f03£t; T£x;jLr,p;("j3at ih •îu.vi, xa; ul In gravissiuuim scdiis tandcm ernnqierct, aiqnt!
TOt; d;xj6p(I); o^txvjjjti-jo:; £03TO-/:a •/.a\ S'jvi3£; ToO in apcrtum (iiodircl. I'iirx eiiiiii n:ilur:c miia riilnri
t3o;xEvo'j xaTa3TO/a3a30a:. 'AXX' o jjtkv xa-/.i; dzr,- conjicieiidi racnltaic valeiil, iiigcniiqnc sanacil:ile
'i.i-',fji-t\ (55), dvo;jLf,3a; 6:ax£vii:, xa\ oOoiv £T£pov i^ :ilqiie soierlia cx oljscuris ctiani indiciis, id qiioil
uXr,v xoXa3£()j; iauT^ 6r,aa'jpiGa?. cvciiiiiriim est, cuiijectnM assequiintnr. Ac scelc-

r:iin> qiii.lcni ille dcpreliensiis est , rrnstraqnc inique ac scclcrale se ge.-sii. niliilqnc aliiiil prore-
cii. qiiam nl (iceiiaiiiin nr.tcri.iin sibi ipsc coiigcrcret.
Ff r,Yopto; 6^ (Ict' oO toXOv /po-jov sriôu; atp£T; D (ircgoriiis aulciii liaiul niiilto (inst teiiipnrc li:rre
(17) CodiL Colb. 2, et Or. Tlj)U)t/.oi; (liTpv.; t: i-27) Ita coJil. P. Colb. 2, rl Or. Iii c lil., /.o;a;-
!ta\ ;a;jL6;xo:;- deest in Or. xa\ u.i-^tlrf.^. o?v

(I8i C.oil. Oi'. £;5:a;. Mux Colb. 2, oXiYoj OEt. \2S) Cod. Or. dsOEvi;.
(19) Coil. V. O£03£6£ia;. (2!!) Miy eral iii edil. sed dtlel Montac. iiec iioti
(20) Codd. 1*. Colb. 1, 2, et Or. f, 7:po3£'j/f,v. el cod. Or. cod. P. in not. inarg. OT,;j.£ia, OTO/i-
(il) Cod. P T;vi. c;jLaTa.
i22)Cod. P. dva3TT,3a;jL£vo;. (50) C.)d. P. in not. iiiarg. :Tr,5u)v:a.
(25) Codd. Or. ci P. ncc iion antiqni edit. vn- (5l)/7.ii(/)) ufoiar: cfin'ijiaia, verlil Biltius,
Iniii 5£;/0f,va'.. prooiesiihus lecordia: pleiin.
(24) Coil. P. in nnt. nnr;;. tfOovfsavTo;. (52) Colli. P. In iiiil. iiiarc. dYa-(i);ji£voi,
(25) Colb. I, To;oOto Yip 6 M-fj;. (55) Colb. 2, xaxio; dzrXiY/Or,.
(•20} Cod. P. ili liol. iii;iig. E'JXa-y£v.
Patrol. G». XX XV.

9i<7 VlT V S. GREGOnn THEOLOGI 2f,8
licorum ai;iiiiiie Lxsarr.iiii p"imlanle, tuseliio (|iii- A >«JJ"^ xa-aSpatiovTO^ -ir^s Katjap£(Lr;, EJa;6;ov (a;v
ileni, pio viro , adliuc iiiflrnpolis cl:ivuiii gulnT- -ô-j 6jio'j s-t jTPjOaXioy/ouvTo; •:riv (iT,Tp(57:o"/.tv, ::p'j5
ujiile, cailcruiii <'iim nKigno B.isillo, qiii prcsliVliT f,l ibv ijicYav Baa().:'.ov TcociSOTspov KvTa, xa\ ev ^(o
erat, atque iii Ponld |iliiloMij)lialialur, iiiiiiiiciiias IH-rAiî !fi\om(fo^\/z3., ix^râv i'irifiTîj.ivo\), uha^^-zCj',-
gereiile, liaereiicorui» coujuraia ariiia inipetiiiiii|iii: aipetixivibv auvaaraijjLfiv, •/.a\ Tr-iV ^cfoSov toO r.po-
rcfoniiidans, qiioil aiilisles aciem coiitra cduceie Eatilito; (xt] aOevov-co^ Trapata-TSÔai (34), (riv S' ou-
11(111 posset (iiuaiiiiuam eiiiiii ille vilse iiitegritatc to;, ei xa\T?)v ^£ov asjAvb-s liXX' ouv 7:po? OeoXoYtav
)ir:cslaliat, tlieologi:c laiiien rinlis crat ct iinperilus), <iyJ;jiva3To;), iT.'.--.il.Xzi BaaiXeiw, t(T) cfojaTiipt, ttj?
ail IJasiliuni, illustre illud sidus , scribit, eunupic E/epa; p.iv (3"i) avTifJoXdiv (iXoYf,aai, T?iv xlvouvov Sk
ne ullam IniiDiciliarum ralioneui habeal,

oliteslauir, tiov i]/uyci)v ^vvofjaavTa taxetav e::txoupt'av (36) iau-
scd aniiiiarum pcriculuiu nienle repiitans, mctropo- t?(V xojxtaat tt; "ExxXT,ataTf;^ piTiTpo-i^-Xeojc a[jia xa^
litaiia; Ecclcsi;e sine uU.i iiiora Mippclias fcrat : tt;v (57) eauTou Tapouaiav xa\ auijt[j.a-/fav \imcyo-
Miiiiil eliani ,<e aQiitiiruni, bclli(|iie sniictatem i uiu [Jt3voc. TauTa strrojv, rciOjt t'jv aptaTov aTpair,Y6v
eo coiluruni pollicctur. Qiia oralio;ie exiuiiiiin dvcXijOat Tiiv mXeiJiov. 'EXOiuv ouv xa\ auTi;, xa't
dîcein ad bellum suscipicnduui iuiprllit. Profeclus cuviXiTpaTjuja? (5X) auTtp, ci; tS S/uptojjta tojv at-
i"ilur ipse quoqiie, susceptaqnc cuni eo c.vpedi- •' pcTtxtuv ~apaou3.Tat(59), xa\ TiTiovaaeSiiJv ooi';jiaTa
lione, iiilixrclicoinni pr;csiiliiiin et arccm irrniiipit, xaTaTi[xv(jjv xa\ StaXuaiv, suveYeipei t4 Tp(57:atov,
concisis/luc iiiipioruni boininuni ac prolligatis dognia- (f uvaoa; ar^Xev|a; tou^ rroXetj.iou?, ttj; auTwv avav-
libiis lrnpa;um siiiinl cuni Basilio ciigil, liosiibiis Spiaj Xa6(jVTa? auvaiaOr,atv. ToiauTa Sti tojv JauToO
iouaviac su» inibecillilalisqiie conscicnlia iii fut.Mm OepaT:(5vT(ov ©eb? xaTepYasETat- oj, otav Iot) toXXtv
versis. Ac lalia I)i'us per servos cllicil : qni cnni e;:tzoXdôuaav xiijv livOpoj^^kOJv ™pc(vo;j.iav, oIV.tijj
iiiimodice excresccntein aupie e.\iindanlcm lionii- toO Tt[j.ttijTiiTou T:XaaiJtaT&; egeYeipei TcXeiou; avSpa»
iiiini iniquitalem cernit, pra'Slaiitissinii alqiie cba- crtxouptav Tivi xa\ 7;at5aytoy;av toIj xivSuveOcj-ai
lissiini rigiiicnti miserationc periiiolus, virosoniui- rpo[jLr,Oou[jtevoj, tva [i.t, tou aTr,f/iôvTo; ;f) <i7:opia t<>
bus virtutis niinieris absoliilos excilal, aiixilinni yevo? Xu[j.f,vr|Taf xaOi xa\ Tijre ffieiôirjxs, toutou;
(|noddani disciidiiiaiiique iis, (iiioruiii s:ilus pcricli- StavaaTf,aa;, xa\ oTrJv Ttva Su'jv t'jv £,a6aXXi[j;evo'/
taiur, prociiraiis; iie fiilinra; atqiie adniiiiiculi yaXaxTi toutouj ei^ [jtiaov TtOe\j (40) touc tt; 7:0-
|>e!Uiria liuniaiium geiius iio.vani conlralial el labe- XuaytSei rovnpia xa\ aa£6eia T^XetaTov d/.XfiXoiv
factelur : qiiemadiiioduiii tum qnoquc fecit, b''S (i-.j;eaTT,x(>Ta? (41) el; [Jitav auvSer cftXiav xa\ do;j.o-
viros exciians, ac vcliil coaguluiii qiioddam ladi viav.
injccluni in nicdiuui poneiis ; alqne ii;i eos qiii ninltilida iniprobitale ct iiiipiclate pliiiininni intcr
bt; dissiti eranl, in uiiain :iiniciti;i;ii c<)ncor(liaui(|iie constringens.
Noii niultiim leinporis iiilercesserat, cuni pr:c- q Ou tôX-j TSev {jtest,i>, xa\ A [jtkv eipT,[x^vof 7:poe5po^
dictus ejiis Ecclcsia; anlistes ad inelioreiii vilam Tf,aSe "ExxXrâia^ (421 7:p6c tt;v i[j.eivu [jtetaviaTTj
iiii"ravit. Magnns porn) labor Gregorio subeundus Ct>jf,v (iSj- 7:oXus S^ 7:(Jvo; Tij) Fpr^^yopito xaOiaTaTat
fuit, tuni privatim quibusdaui, liim piildice uiiiversis •(pii'.jO'r.i r^pbq Tf,v iniXiv, xa\ loia tta\, xa\ xotvTj
iirbis civibus scribciili, alqiie, ct patris, el suo 7:aat, xa\ 7:eiOovTi t4 [XiV Sti tou 7:aTpb^, Td 51 St'
iiiiiiiine suadenli ul Basiliuni iii arcbicpiscopatns eauTOu TtTj Opovt;) zf^:; dpytepojauvT,? k'(y.aQiop\jGat
iliroiio coliocarcnt. F'rx'clare id qno(|iic ali|nc pcr- BaatXctov Xiav xa\ toOto tsXeiti);. Ou âp t'o; tsiXijj
(ccte. Ncque eniiii ut aiiiici couiniodis iiiserviret , xaptJS;jLevo; crpaTTcv, dXXa toO xotvoO 7:povo(I;v.
bauc operam suscipiebai , scd iit publicse ulilitali "HSct ydp, fjSet aa-fwg tSv tou nv£u[AaTo; fictov
pios|)icerct. Norat cuiui perspiciie , noral opitula- i:apajTdTT,v Std toOto oux dvrjxe, 7:,o\v et; TiXo;
torein Spiritu s;inct() digniiin : ob caniqiie can?ani dvdyT; (44) t6 7:poaT,xovTti); pc6ouXeu[j.i:vov xa\ [liv-
iioii aiilc inipeliini reinisit,»quaui, quod recte pin- Tot xa\ f^Yayev. '0 [icv ouv HaatXcto; clye tf;; Kat-
posueral, ad exituni perduxisscl, queniadmodiim aaoioiv tou; oraxa;. 'IiOovou Se xa\ ^tXap/ia? ^7:au-
eliam perduxil. Ac Basilius quiilem Cx'Sariensiuin |T,OevTtDV, otatpctTat ei; oJo f; Ka7:7:a5oxtov, (xixpi
giibernacnla tcncbat. Invidia autem, iloiiiiiianiliqiii; tijtc [xia tcw; (4.")| -(-vôptô^xevT,- xa\ dvTtotaipeiTai
cupidilale glisceiilibus, C:ippadocia, qu;c aiite id " -7,; Kataapeojv Ti Tuava, to; Xot7:>jv JxotxcTaOat Trap'
leinpus una agnoscebatiir, in duas divisa c^t, ac dii-fOTiptov (i(i). xa\ t4; iôXi/va; d[X'jta6T,Touvttov,
(54) Ua coil.r. ct sic lcgcndiiin iiiunct .\loulac. (40) CoUi. 2, ct Or., ct; '11.130'/ Oei;.
r.pc iion et Combcr. In cdit. qnibuMlain, a7:apd:Ti:- (41) Coil. 1'., 7:Xci7:o)V dXXf,Xtov c-fcaTioTtov.
jOat. (4"2) Colb. 1, 2, el Or. cod , Tf)aSc tt;; "ExxXt;-
{');>) Mir codd. Colb. 2, et Or., niox-
(leesi in cia;.
(|iie Collicrt. 1, et Or. lcgunl , dXoyf,aa;, xa\ tov (43) Colb. I, [JtctiatT; Cojt,v, nrl iiieliorem tramla-
<ivouvov. lus en viliiiii.
(3U) Cod. Or., taxcta j7:f/.oup(a. Cod. l\, dydYct. Cod. Or., dvaYctv.
(ii)
(57) Cnlb. 2. et Or. aaa Ss xa\'f^v. Tioir d(;cst in Colb. 2.
(4."ij
(rj8) Colb. 1 , et Or. ÊXOojv ojv xa\ auvcxitoa. (46j lla lexenilnni inonciit aniiipii editi ; ila eliani
TcOaa;. ' codd. I'. ct Or. Colb. 2 liabct exotxctaOat Tiiv 7:ap'
(oa) Colb. 1, d7:ooJ:Tat. d(ji<fotipiov. Uiliius izSTiuetiOot.
,
2r,f) ALCTORF. (;UEG0UU) i'ni;sinii;iio. 470

Arolav ixaTEf,aij eTvai xp^tliv. noAXT] y'J^v evTECOtv A TyMiieiisis civilas a Crs.irc.i dislruliiliir, ei(|iie
-»^X'*1 (*^) (ft^.ovcixfi, T:p6.fa3:w \xlv Ijn-jza. r.'.- o|i|>iiiiiliir : adco ul (leiriccps clc u|i|ii(lis i|ii<ii|iie
cTiv (i.Si x»A '!t;v t}/'j/wv 5t,0jv xT,5ipi(iv{av, azo'j£t;v imur iilros(|iic coiitroversia niovcrcliir, inlcr s<!
£j :i/.£ovE|{av xa\ tftXap;(iiv, icfivaii K/f,82(ji T::tp<i)- loiileiiilciiles , iilri poliiis iii<'lro|ioli ca asscreiiilu
(Aeviov x»Taxp'JTrciiv ii a'TX''i- cssimiI. .Niqoc Iiinc (oiilcnlio cvorla fA : lioc (|iii-
<!cni otitcnlu ac pr.Tlcxlii, (ni:isi fiilci iicgotio atqiic niiiiii:iruin ciir;i nioverciitiir : ro aiitcin ipsa, propli-r
nvaritiani (loininaniliiiiii; lilMiliinMii ; Imniiiiiliiis iiiiiiiniiii ris lnrprs el ficliis liuiicslis noiiiiiiiljiis
oliM'l:ire coii;iiiiil)tis.
KaivoroucJjjiEvo; ci, xa\ ^(ov otz:{(ov a7:oT:ipo'J- Al vrro iiitigniis Hasiliiis, iiovo aliiiic iiiiisiialo
[Uvo; (|9)(i jifvj; HaitXEto;, ivvoEt xaTaciTf|iat Toi; cxuiiiplo siiis oppiilis spulialiis ,
cpisiopniii S.isimis
i;aii[iot; iT:tixonov, iva, xoivoTiofriia; (uO) -.h rtinsliliiere propoiiil, iil ,

i|iiiiil :ilis(issuiii criil,
a-/!iijia, TT)v 4aaoO:v 0'jT(p rapa-;'EVO}t'vT,v ^t,\i.\3.u eMiiiiininc f;iciciis, iliiiiiii,'iiiniii aliiiiidc acceplum
tvTj-jOiv !iiT,Taf xa\ a[ia tr.v xi^jpav STitsx^Jrot; li;ic ralionc sarcirct ; siniiilipic rcgionc cpiitnpi*
xaTaT:'JXV(jia;. ETTifjtiXitav Tai; "Kxx/.T.-fat; [jia>./.ov olifiriiKila , Kcrlcsi.iriiin adiniiiislrationi mcliiis
Xap:jT,Tat. Ojoe\; Q-Lv iviy.z: iJaitAEtio •/pT,itjjtc!jt£po; B c<iiisulcrcl. Ncii-o porio ci ad iiioder;iiiil;is ciiisco-
TO'3 rpTjvopiou. xa\ tayupoTipo; tT:tJxorfj;xatvo'jp- p:iiiis rccens crcaii li.ilienas Grcj;orio coniinariior
vT|0s'3Ti; dvTt>ia6ijOat (ol). ToGto ô^jXj^j-iajjtcvj; nriiiiorisqnc aiiiiiii viilclj.iliir. Ac proindc coiisillii
\j.i-h. TO'j TaTpi; rpT)-cop!o'j Toij OajaaJtoj, -,soi- riim vni ailmir.imli [lalic li;iliilo, iiivituiii lioininein
d"|"t ^taiajjiEvo; ttj /EtpoTovia (."ii) tov dvopa- xa\ ;ic rcpngnaiiluni poiitillc;ili giaiia consccralnm, cjiis
t6 (jiiv Spfov eI/e tiXo:. '0 5i, xaOi T:oXXaxt; etpi;- Kicli^si c chivo ailn'ovel ; ao rcs qiiiJeiii opcre pcr-
xajiEV, trxor.Jv l/(ov f,!i'JXta; t: xa\ T:pav;Jiit(ov liciiir. (^clcniin ille, lil sa'pe <lixinius, Iranquillil.i-
iXijOspta;, ^,vt3To, tOJ5-.fop£t, iajtio tpoii/:tv xa\ luni, ncgoiioiiiniqiie imiminilaliMn silii |,ro|iositaiii
to;i^£tv dvayxatov etvat oioijiivo;. Ilpi; o^ y.a\ t^ li;ilicns, aiigubatiir aiiinin, pcrniolusLc,|iic rcm linjiis-
/(oplov, ti lijtjjia XiY(t), TJv aOtoJ dv£rtTf,5:tov, oTa iiiodi rcreliat, sibi ipsi animuni aHcniiim liabere, ;ic
îXT]; x; xa\ dittxtov Oop'J6(ov T::r.XT,p(0[iivov. Aiiui- privataiii vilaiii colerc iicccssariiiin cssu exi^limans.
(;(!po'j {."io)
Y^p PutXtxf,; [jleiov xsiijlevov, xa\ to'j llnc acccdebal loui inconinioililas , iilpotc proccllis
or,;jioj!o'j Spi^Jtoj E/ov ti i7:-0Jti3ta, oovsttat tot; iirbiuisqne luniiillibiis pler.i. Sasiinnriini ciiiin o|i|ii-
T:apoJit (al), T:oXXfiv (jisv dvtav ^jiipov tot; r,jj/io:c, diim iii regi.-B cl miliuiris vi;e nieilio siiuni , ac
dT:o/.a'jjtv 6i ij ('o9iXsiav oCi5k tf.v Tu/o'jiav (r/sobv \crcdarionim ei|norum staliones liabens, pr.xMer-
^âps/^J^jtsvov. Taijta jvtoiijv ('6'S), ci; ^povttstfjptov rniitiiim tumullibiis iindiqiiK purslrupit ct ajjila-
azî^wt xatatfsiJYEt, 5taxovia xs xa\ X^Svot; 7:atpt- tnr ; ;iii|ue iiigeiilem qiiiilcm iiiolcstiam linmin^biis
zoi; ti ojiaXO^; (,">C) tf,; vjiou xata-fjaOvojv, xa\ tr;inqnill.c viue slmliosis pignil, fruutnm aiiluni
9tXoio'y!a; riv xatpiv (57) ^YY.jjji.âitf.ptov ttOitat. alqiie nlililatem ne minimani i|iiidein pinpuinoilniii
AsYStat o'jv(58) [Jtr,5k ::po3'ôpiv i) xetpoToviav (59), ufTcrl. ynod ciiiii ille pcrspicerel, ad :i:groloriiiii
f, stspiv tt tiuv cfjvf,0(i)v Tot; £T:tjX(j7T0i;, £v tot; domiciliuiii rniifiigil, iniiiislerio verbisqnc palernis
laii^jtot; (CO) s-ttsXiiat, dXX' d;jia tf, /stô-jtovtif tov inorbi <linriciiUaluiii gra\il;ilciiiqiie luiiicns : ac
Sjaj;.iVj (01) svvof,;a;. pliilo>opliia; e.xercilanientiim tuinpns illnd siiii
raiislitnit. Feriinl aulcm uiini , iioc oblalionuiii. noc nrdiiialioneni, ncqne qiiidi|uam aliiid corum
q;i;c ;ipn,l ipiscnpos consucli inniiii sunl , Sasiinis pursgisse : veruin siniul alque episcopus ordinaliis
cst, fii;;ain nniiiio roncepisse.
'0 ol Tatf,p TtoXj (xkv f,v dvTt6oX(ov a^jt^jv (0:2) llic vuro |i:ilcr iiiiiliiim i|iii(luiii ilinqnu cnni, iil
ti Xiiijxa oi/:iOaf dXX' E-£tof, tou C7.ot:o'j d-- Sasiiiia lenKrel, ob.seeravil. Cuiii autcin i)iiod pro-
£fJY/av£, 6£'JT£,oov noiEttat dvO' cauToiJ ixEtvov tf,; poncbat iniiiime nssc([iii possel, lioc scciiiiilo cgil,
"Ex-/:XT,-!a; (Co^.Nas'^''^^'^^"''''"''^^ tf,vl::i;jiiXstav. ut pro se ille E,:clesi:C .Naziaiiii!n:c curain ad;i«iiii-
Ka\ touto Irpattsv 0'j vouOsiia [)0'jov, iXX' f,or, slialiiiiicini|iii! siisuipuicl. .V.l eaiiiqnu rciii, noB
(47) Coil. Or. r. cl Colb. I, svt£'jOev £;fj-.;OT,, Itinc D (.">() Xoyghai TcTr :tafcvci, linnc vciba rcstilni.
aiceina esl. miis rx uod. (ôlh. '2 i|ii;e rcd<li<lil iii vcrsione Siia
(18; llir-ir duerat, sud in vcrsione siia Billiiis liiilitis.
rusiiluil; sic voluiit alii udit. iiuc iioii ui CoJd. P. ut (.")•')) Cnlb. I , ct cnd. Or. Ta'jt" toiov. Conibcf
'„olb. 1. ta'Jt' 0'jv ioiov.
(•19| In cnd. P. ilesniil li:uo veib;i: xa\ tiov ot- i.')Oi Colli. 1, t'j ouiavOi;. Cod. Or., t^ ojj-
xsidjv iroTtspo-Jasvo;. i'Z'ê;.
(,")ll) Cnil. Or. baliure videlur xatvonotf,-!;, reft- (57) Colb. P., tft'/.o3o:ptav t(ov xatpiov.
Cod. P. -.h T-/f,;jLa.
fi.',i.i. (58) Colb. 1 el i, AiYstat Y^îJ''. Coi'. Or., AeY^tai
6'
(51) Cod. P.aiblil. z/.f,v to'j r,(/T,YOpiou. ojv.
(.V2) npccn)-st yêifCTcyitf reidil IJilliiis, eleelio- (.5U) Sic roil. Or. in cilil. /stpovoToviav.
ni ailntoicl, qiiod iiiliil cculcsiasliciini siin;it. Siu pas- (00) Colb. 2 liabul tanliiin -.Ctii 3uvf,0u)V tot-: Sac.''
smi pcr /stpotoviav eleclionem iiitulligit Coinbefi - ; [Jtot;.
sins vuro, qiipin scqniinur, miiHiitim !iiii;)0«i(ioHi;Hi, (01) Cndil. Or. cl P. to opisstv.
con.<<!fi(i.'i, >iem. " (C2) ArTcV dccsl iii cod. Or.
(55) Cod. P , Xaoôpou. (05) EKK.\r]ciar dcosl iii cod. Or.
'
S7J \"1T.\ S. GREGORII TIIEOI.Or.I
niliDoiiilioiicin lanlum ol coliorlaiidneiii affeifli;il, A y-^'- af.dv Tiva TipQcixiyvji; ix 7rp£76jTiy.r,c 6o[xw^j.z-
ficil jniii eiiaiii iiiiproc;ilii)iu'in (|iiniiicl;i;ii lulniisceb.Tt, vr;; OAiYtopia^. '0 Cz, ^(i :=. a-1ry.z-3.z-.0v kTj-vi
os seiiecliilii coiiloinpUi proriciRcenlein. Ilic luilem ototxoOfisvo;, xa\ tw 7:aTp'i reiOapjfcTv n^ya xptvuiv,
siiiiiil (|uiileni el viuim iinllis occnpaloiiibus inler- 9T]cil Tcpb; a'jT'iv < ''il Tzi-tp, xav 6-t S'j(syzpr\ p.oi
|ii'|[ulani silii procnrans, el ningni inonienli rein tx T:p03-i:atTi3[ji.£va, o[ji()); oi ar^v x^P'^' °'J'^ dvavsud).
csse rensens niorcni palii gercre, liis verbis eniii A^xoiiat-Tjv opoviioa Najtavs0'j. rivwTXETw 6i cou i\
:illoi|iiilnr : aler, laincisi niihi iiKilesta suol ipuu iipx xa\ Oio-jtAT]; z-hsz:;, tbj 0'j-/ oTov xi [jtE, ao'j~0'j
iinperas, iii graliani lanien lni liaii(1inia(]iiaiii reciiso. •;ii5ip!ou)(ojptJo;j.£vou, 1?)? "ExxATiaias iivTE)(£-;Gai. >
jNazianzi curani suscipio. IIoc laiiicn veliin sancia 'VTO^Gaaa; o'jv 6 7:axT]p. 1 'E[jlo\ [jikv, Stfr,, (I) 7:at.
ina religiosissiinaqiie prudentia cognoscat, iiiilla C'"jv:t pa-xTTipta ysvou, zb yrjpa; uTOJTTiptfojv, xal
raiiiine fieri possc, iil te ex liac viia subtiaclo Kc- -7.'.; rarpixat.; vjya.'.; aTT]ptJoij.ivo;. TsXEUTf,aovto;
(•lesiain rctineain. i Prxveiiiens igitiir paler c lla ot. av
:
C>^ T) aot (a£"/,ov, otatlOsao (Gi) ti npiy-
sane, inqnit, o (ili, iiiilii vivciiti scipioiiis vice eslo, uiTa. >
scnecuilein ineam sullulciens, paleniis(]ue precibiis vicissiu, fuliiis. Cuiii au!ein e vita excesscro, pro
aninil arbitratu res liias constitue. 1
ilis auditis, assiihiiis ipsi adliicrebal, praeclaris- R To^jtwv lixoÔaa?, Trpoai.aevs YlP^^J^ÎJtwv (fio) fipi-
«ime cnraiis luin ipsiiis canitiem ,
jam ad centesi- z-.x- a'JTdv te ffir^ kxazhv izzzi n),r,7tdaa'/Ta, kx\
mnm annuni accedeiilis, tnm inalris senecliilein, ttiv [j;r|Tipa to'Jtidv ^pax'j tt d7:oSio'jaav, 7:o),).r,c, tb;
iicn niultuiii ab ea xlate distanlis; qiioriiin ulenpie, eiy.h!;, OjpaTÊia; xa\ tix-.tjzzw; ypf,Zo'Kx;, xai
iit probabile est, inagiia ciira ct a l.ibore re(|uie y.xX:zza i-ot) Kaiaaptou Tiv îov [jiTEtXT^x^JToc (66),
iipiis liabebat, prxsertini jain defuncio Csesario, et y.xi. ropYovta? ttj; 6aiwTdTr,s 'v yjvat^^tv dSsXtf?,?,
Gorgniiia sorore sanclissiiiia (einina, alqiicanibobiis diJôTsptov [iETaTEOevtwv 1:0'^; Tr,v ayr^rji,) Cti)T",v xa't
:i(l vilani senii ex|ierlein a^lernaniqiie bealitiulincin a),r,xTov c-Joai[Aovt'av, our xa\ "Aiyot; ETrtTaciiotj etE-
li';iiislalis, qiios eli;iin funeliribiis oralionibns deco- l'.r,zz, y.6'Jo; d7:oA£t'fOc\; (G7) l''îpw; 7:apa;jiuOfa,
ravil, soliis iclicliis sciieciiuis solarnim, iiilirmilatis daOEvefai; iaTpsla, yovsiDV euaESiov, ei [j.ti y.iya si-
niciliiiiia, pioriiin pareiiliiin, si ila loqni fas esl, Ttstv, d;jLEtvt))v fitaooxT), xa't dpxoijaa toT; T:poy6ioi;
iiiclior siiccessio, abiinileqiie anipla inajnribiis siiis ECxXeta, toaTE a'JTwvoo).txE'JEtv (08) tt]v [j.vf;[;.r,v, xa\
gloria ad piopagaudau) eonim meinuriani, cl cuiii Tfj auaTiaEt to'j x-Jaaou au^JTtapEXTsfvEaOat (09). T!;
orliis iiicoliiiiii slalu porrigeiulam. licqiiis aiilein [ikv cjv OcoaEÊaTtpov oIxeIoiv rzpoiz-r) , i7z:zxi',\j.ri
iiiajori pieialis laiidc doincsiitis pncfuit, scientia o!xovo[j.oJv, xa't îXoOEta tov olxov (70), uia-Ep tij
et pietalc domiiin iiioderans, velut optitnns quis- C ôtaTo; oixov(3[jto;, IxdaTt;) v£;jiti)v Td 7:,oi5a£po,oa, ouf-
fiani proiuralor, (|ii;e ciiiqiic coinmoiia erant.dislri- vsviat, !f!).oi;, oixiTat;, êvo;;- Ti ok tt,; 'ExxXr,-
biieii'^, cogiialis, aiiiicis, famiilis, liosiiilibiis : atqiio c!a; ouTtoc, 61; xavd^ja 7:,ooxEtaGat otxatov ii^taat ttjv
ita riirsus Ecclesiie negotia adniinislraiis, iit ejiis £xe!vou 7:otaavTf/.f;v ; npoar,x(iVTii); (71) Zl £i'pr,Tai
pasceiidi gregis ralio omnibus veliit recia amussis Tto Osit;) IlauAto' El Se zit; zwr clHsLujr (72) wpo-
proposita essel? Coinniode aniem a i'aulo dictiiiii CTi\raivvK cide, jtcHq 'EuitJ,r\(Tlaq &eov kameJ,ifi-
;
fsl : Si qnis dotncslids jnwesse nesiil, quomoclo (rezai 'Ojxp'i'ja (I0) T.xi5x'(o)'^-rza; y.f:oi a'j-îzzo>;,
Ecctcsiw bei ciniim liiibebil " 1 Ew.ium qui uiiuiii outo; 6f,7:ou xa't olxov atoaEtEv (7.i)' 6 6i olxov, xal
prudenter rexerii, liic iiiique et doiniiin servaie 'Exx).Tiaiav 6 oi 'Exx).T]a!av, xal ttiSXiv. Olxd;T£ ydp
(iiie;il : qiii aiilem doniuin, ideni et Ecclcsiain : qiii ecTt 7:oXtT£ta auvEaTaXjjtivT]- xo\ r.6Xi; dv EtT) orxou
rursus Ecclesiam. is et civitalem. ISam et doniiis, TsX.EWTipa (75) 7:£,otYpatff,. Tf,? Sk auTr,; iitiiiTfi[jiTi?
i.;oiilracta qu;cdain respiiblica est : et civiias, per- 7:oX).o'J; te aiojstv xal liXivou;, t) Iva, xa\ ou Tiii
leclior qiia^dani doiiiiis descriptio. Ejusdem eiiiin o).(;) xa't 7:avTl, dX"Ai t(S 7:oa(T) [xdvto (70) Sta-fEpeiTd
scienlia; est, cl niuUos, et paucos , aiit unum ser- TotauTa.
vare : nec iii totiim et universuni, sed sola qiianli-
talis ratione Iiiijiisinodi res iiiter se dilferuiit.
Enimvero cuiii Gregorius pater (sic cniiii ipse To'j oe itaT,o?j; a^JTio (77) 1 pr\vopio\) ôuto); -ip
" i Tiin. III, 5.
1'. et Cidb. 1, otaTtOet.

(6V) Codil. Or. (7i) Coil. Or. zfo'/ ioitjv, privalas res. Cod. P. ei
^05) Coinbel. YTpti)xo;itov. Si Tt, t'jv ioiov olxov.
(00) Coil. Or. 1>. ei Colb. 1, ;jieTr,).XaxdTo; , ciim (75) Cod. Or. '0 6k 'i-JO.
lUiiinclUi fueril Civsiirius, vel r/(Hi» iiiuluveiii. Si vIkov xal kxn.lriciav 6 S6

(7.4) S<liifF.ier' 6
('<!) Ita coild. Or. cl 1*. ; In edil. d:to"AT]'fOE!;. ixx.lr}cr!ar xal JldMr. Hxc reddideral Rillius, el
(68) Coil. i'. iii iiot. iiiarg. xux/.eueiv, ota liaxpd- resliliiiiiiiis ex coiiseiisu aiiliipioruiii cdit. el inn-
Oev YupE'JEtv. iiiuin coild. maniisc.
(Gy)Co(l. I». au[x;:apaTE!v£aOai. (75) Cod. I*. TEXEtOTEpa.
(70) Co.l. Or. T(7)V otxtov. (76j lii cdit. Ttdvto, bcd cod. ouiiics volunt {id-
((1) Cod. P. TtpoaEtxdvTcoc, el iu iiot. niarg. I9' V(;).
6;iOtti)s T^ 7:pi;tov. "(77) Co'J. Or. babet a'JTo'j.

.
(;ki:gouio i>ui;sii^ti;uo.
27*
Ai cTuuL
ex l.uc viia ,nigras8«l. fu.„b. ,s on.t..ms
yo.^ avib; (!,v«adt;.T0) -M p;->v i^ôiM'iT.-,.,, t-.. A v»c.-.l.al..r)
.l.l.t.-.:.n, ...ah, ôn-
.fia,- Tiv T.Oi-.ipx Wyoi; i7:i-«9(oi.-. ^f.v ts (JEOv.).Ti eu.n l.o..oru all-.ii .
l.c...|.i.- ...
prosccal.is csl pic

ar-.ipa Nivvav iv.a>ii.«aj Iti .'cojav oa.i î nam aUl.uc vivcnle... l.....lil...s
;
''
GuoTOTopaT£ xa\ cfCoM- f^'^''"'"*- "">'"= "' ''" '"'" '''''^^'•'''"^
ôiwv xa\o[» cixi,- T>.v i'" 'l''''>«"'
•
,...„ls. el ...alris, .a l>.i

a...a„l.Mn. ,i,sM.s,|ue cura.,.
rooa xa\ vaixoiJW. xa\ «vTuajx6av6(.:vo,- aCTf.;
an.plcrlcns. in vi.l..ital.; cl prolun.la .a.iil.c M..n..,a
"«'• «o5^'2 ?aOEf? 5:oi.£VT,; i-./.ov,p!a,- -.z
*v'xio-'»
o|,c cl .|uiric o|.ns l.al,cnlis. 1'nsl cjns cu.-ssn.n
xa\ avciuo,-, p.:Ti irv aiTt.,- Tt/suTiiv Tr.,- -Exxav
Sclcuclan..|..c profcctus
.',. uT:av:/(acr]ii
c!a; C«,viv.:,.î. •
•/a\ xaTaXaCtov Tr.v VsXcOx.iav. cx Ecclcsia sc |.roripnil .
connn,.-
incasiissinix virBinis Tliccl.c parll.ennnc
w TapOiviovi -f.; TravdYvou tiEX/T,; £v6'.aiTaTai (78),
viilchcct inlciiin .liiiii ipse aljcssrl .
IvJiooo; (7!t) £-!jxo-iv Tiva xaTaoTf.voi ralns esl : nl ,

xaipiv
episcopiisquiilain Nazianzcnac uibi piaficciclur.
I.i
NaîavCou. 'U; 6^ urosTp£>; iv Toi; 6no!o;{ tiv,
rcvcrsiis csi, «> Iimu slatn onini i
roi.aivo; zpoO.r.OfvTo;, xa\ ToO ),«oO ;jiet4 6a- aiitrniâziaiiinni

;if,TS
icpcrll, iicc pasloicn ullnin iii>lil„lnni : ac ([Uain-
xoO(ov aJTbv txCTculvTiov, oj xa;-irT£Tai irp^j; Tf,v
ol.s.^crarcl prccilins
arTr,5iv, dU'.EiJi£v£v ax/f/f;;, oO/ t.ttov f, 6p0; (80) »ls plrl'S riiin lacryinis ipsiiin .
scd lirnuis cl in.inol.ilis

T.pb; i;xCo/.i; avi;/(..v iTivaxTo;. lanien ininimc n,>.:l<'l.:,l,ir.
B nianci.al, in.u .^ccns ac (|i:trcns nîx

nullo vcntornni
inipctu coiiinii pi.l«'sl.
'0 5k a\} jAixpoO (81) i:api5pa;ji£ (82) tt-.v £;jirv Qno.l anlcni inil,i pcne niemoria cm.rul. Inic jai.i
îvrijtTiv. ;i£Ti5Tov 3v. toOto 0;jiiv OiriYf.<Jo;jiai, ix£i- conimcinoralm, nlpoic inaxiiniiin inoniciiiiiic lialicns.
iitilil:ilcin. Quid-
v(..r£ £i;£09T,;x;av 0'jx eXaTTOv f^ upiiv e!; £o:pY£- la.n illi ail lainlcin, (piam vol.is ail
6',™j oh Ct)- qnid cniin lioi.estiiin cl pra-clarnni cst, id (pioqin;
ciav. Ilav tkp xaXV/ xa\ ?t)),(otJ,v • -.1
Qibi qnod anlcin an.nlaiiniiis stn-

MoTivxal 7:o.o'.t:'.x?.v ip^Tr.j^ f, 51 r.ph^ tfipzi a-mul.iiionom piKuit :
virtnlein
ToLc *t:o,ui£voj;. 'Opiov 6 (Jiivs; Baj!).£'.o; ToO; >,(o- (linin gignil, i.lcm cliam ad coniparainlain
porro sui sludiosos a«l [)cuiii dncil.
CouiJiivou; (8i) ao£>.-,fou; >.!av p.iv £X££'.vou; xai oujji- coiifcrt : virliis
6t oixTEipofjtivou;, xa\ Basiliiis fralres lepric liie inlocios.

TTaO£!a; d;tou;, if.xtiTa (84) Magiins ilaqiie
commiscialioiic di-
(b; ayo; (85) Ti, xa\ ;ji!a5,ua, xat d-OTp6-a;ov toI; licet ailinodiim cal;tiiiilosos el
t:o/,Xo;; ovTa; 6;' a;jLaO;tav xa\ pi! javOf(or:;av, xa\ £!; gnos . iniiiiii.a laini-n iniseralioiie ai.imos ln.ininui,.
Evvoiav tt,; ijjOiko; iXO^J/v, ûXf.v TipoTiOsTat cOso- pern.ovcre, inio cliain plcrisi|,ic, qiia crant stolidi-
piacu-
Cfj, xa\ TT,; JxEtvou tptXaS^Xtfia; d5tav. Otxou? ira.n- lale 01 iminaniiaie, velul nefas qno.ldam cl
xa\ 7:poi«5oou; *TT,iia; „ liorrci.diimqiic spectncnlnm lialicri pcrspiciciis.
;jt£i-£0£t; dva6£tpta;jt£vo;, (Sfi) luiii,
£0-«jp(ov 7::pt£zoif,-aTO. TpoTpl- condilioiiein aninio rcputaiis.

Ta;a;, a; ix t(Tjv iialiir;('((i,e liiiinan;c
t{.a; suvio£(o; X«5yoi; Tpi; tt.v ETtioo-tv, -avTa; toO; pinm consilium di;^niimqiie ipsius cliariu.te dcstiiiai
d30;v£i; £;; TaO-bv f,^poi3£. Cf,oovTt3Tf,pta TauTa xa- ci propoiiit. Amplissimis cnim acdilms exsiructis ,
Xica; nTô/ôv. Tout(ov suv£pY?«; xat suvaYtovtJTr; annuisiine provenlilms conslituiis, qiios a divitibns
brgilin-
0::? ,ox£ rpT,Y«5p'.o;. xaOi OT.Xoi 6 T.tp\ (ftXoTTô/ia; cl copiosis liomiiiibns solerli oratione ad
Xoyo;, oir,v 7up\ "zh T.piyy.i <j-ouof,v BaitXEii;/ t(o ncr& impnlsis collcgeial, «-groii.s omiies in
nnnn,
coegii paiiperum gymnasia ac sacras doiiios

suYkaTsCaXiTO, \uyis-T,î 6£;|ai; tdjv Ivto- lia;c
;jtiYaX(;j ,
XiIjv TTTioxo^fpoîav, xai tt ; toO 6£ou ;(.£YaX£toTr,To; lota appcllans. Huic ca in 10 adjulor laborisq' o
xi\ 9 ;XavOp(o-!a; d;;av. "AXXi toOto [iiV si; toooO- parliccps fuil Grognrius. Ex ea qnippe ,
quain 'Jts
Tov, oiov ToO pif, Sîiat 7:a,oaX£X£i;pOat tosoutov xaT- paupernm ;,„,ore liabiiit, oralione (88), liipiido coii-
(ipO(o;jia. slal (iiiaato stiidio in eaiii rein cn.ii B isil.o inciib.ic-
ril, niaxiniuni ninnium mandalorum esse oslcndciis, alendorum panperum slii.linni , Deique luagnir.cen-
lia cl beiiigiiilali' digniiiii. .\ique Iki:c quiJciii li;,«.t, '11115 : iic adco pr;cclariiiM f:icii,,is i.ricteciiisissc vi-
(lcaiiiur.
Tf,; ok Wpstavtxf,; (87) a!piT£(o; Ix noXXiov ypi- D Ariaiia vcro liKrcsi jampridcm Ecclesiam oppri-
m"jv rt£ô03T,; Tf,v 'ExxXT,3!av, x3\ pactXtXTJ '/£1,0^ iiientc, imperatoriaque iiianii ac poteiiti;i, Dei pra'-
xaTa3Tp£c;o;jii'/r,; Ta ToO 0£oO 6/up(o;jtaTa, to. -po; sidia snbvcrlciite (ea scilicet ralioiie ,
quod siinpli-
diiC^tav u-oT-aiajOat -ou; d7:XouiT£pou;, ,ai-,'av cinrcs ad inipicl;,leiii fuitim abstraheicti, in:igniiin-
T£ 9£?iv T?iv FlaTipa xa\ y.:Y.ph'i tV/ Vtiv, xa\ xT;c;jta qiie Dcum 1'atrem , et parvuin Filinin, et Spiiitiii.,
:% StYiov nv£Oua oo^j-.xaT^Cousr,;, l-s-Ôr., oTov i; sanctum creaturam aflirmante ; cxortiim esl, velni
ex liydra ipiadam, noMini caput liosliiim Spirilns

j5pa; Tivi; v£oOaXf,; XEâXT;, tiov ir/£u;jiaTo;jta/(ov f) ,
jt:p;jt;, «{.^ (JtiV tIv Vtiv £UYvio,aovo03a. •xaV.tcov sancli lia^rcsis, dc Kilio quidcui candiile sentieiis, :'C
(78) C.i(!. P £vStaTT£T3;. jjtivour. tlod. P. Xc.fjouâlvou; xa\ 3XazT0'i£vcu;.

i79) (".odd. Coll). 1. r. ei Or. -/.atpov oiooO;. (8il ('od. I'. o06a;j:(oc.
(80) Cod. Or. f, 60O; Tt;. (Si) P. ^6iXjY;j^'-
f'«.«l.
(81) Cod. I>. ,u:xp6v. (8()) Coil. Oc

a;TT,j;a;.
(8-2) Cod. Or. -poi5oa;a.£ nio.\ in coJ. cod. ei cod. (87. C«..ld. Or. P. 'Ap-ta-/r;.d
P. ilcesl ;jti-,-:jTov ov. (88) Oral. XIV, p. -2o7.
(K."; Ita tcdd. Cu;i>. I. 2, ct Or. in ed;t '/.:' f/jvj-
,
YITA S. tREGOnil TFiLOLOCI 276

Vctbiiiii P;Uii rnrpqiiale slatiicns, cateiuin Spiriiiim A to. naTf\ tiOj[ji£vt, tIv A^yov, xh Bl nv£0|jia xh ariov
sanclnin blaSpIuMilis verliis iinprleiis idiiue liifa- pXai9T,^.ci'j3a, xal tojto
,
SixCoi;. Oi [xlv yip y.-.i<sy.i
nain. Alii enim crealnrani aperie ipsnin asserclianl: Cfj.\tpw; i5oYp.dTt?ov, 6^ oOtc
ol y.^zijy.a oGtj ©civ,
;ilii noc crcaliirain noc nouin sod lilieriiin, fpios
, , ot/.X" i).EOO:oo;- ou; 'Htxiap^fcj; (89) JixEtvo? lovojjia-
proiiiile Seniiarianos ille vooaliat , noiiipn stilicet C:, 7:f.£-0'jcrav tt) 54|ti aiTiov Tr;v rpoiiQyopcav iT.z'.-
iiiniiii opiiiioni coiigriMnn rl apposiuiiii ipsis impo. -ojv •
<j>; Ti;j.(oai [lEv (90) Tiv Yi>iv Tb SillvECfjta t6
iiens; quippe qiii ita Filiiiiii in lioiiore lialjeieiit a-j-iov (iTtiJi.xJo'j!j;.
,
"l iiiteriiii Spiiiiinn saiictuin asperiiareiilur.
Igitur liiijnsnioili coiilciitione per tnlain Uoniaiii Tfjs ojv TotaOTr,.; f piSo? Traaav uTOXaSoujr]? T7)V
iniperii ililioneni gliscpiile, n agisqiie eliani liyznM- •jr?i Ptjj;.taio'j^ (tH) apyf,v, ttXôv o^ tou BuJavTtO'j
lii vlgcnie ac <il)tinenle, Oens eos, qui pcslifera Ir.ie xaTaxpaToOairi?, eêrEii-Et i Qsif zd nrsvfta to
iloi Iriiia exsiiiigiiebantiir, iiiiseraliis , saiiclnm Gre- uyi07' rpTjyoptou Toij ©eoXdyou, iXsT^ja?
tou.; droX-
gorii Tlieologi apiritum excilat'", ac velut ad Moy- XujAJvou? <iT.b T^? (ÔopoTOtou TiâSE StSaqxaXtaj xa\ •
sein ail" : ViJens viiii afpjclionem pofmli vici, qiiiin oTov T.ph: IMwuaEa ^rjSfv 'ISuiv elSer rip- Tidxio-
y-Egypto est ( .Egyplns aiilein llLbra'oriiin q;iide cir Tov .lcicu }iov zov ir .A J-j-i.' .Tro) {ckczcc; 11 fj
ingua lenebras souat , nunc vero ollnsaiii ac deli- Aiyu-To; XiYSTai Tii tptovT) Tdiv 'ECpatwv or^XotSE
iientein ba^rcsuiii ealigineiii sigiiilicai), et fjemiinm vjv Tcov aip£(i£(ov tJ,v xaTaay_(jvTa C^ôv ), xal zcv
eonim aiidivi , (//7111; ud eos liberandos descendi. czeraYjiov avziLr f)xovaa nal xaziSip- zov (92)
Qiiocirca niinc vcni ; in .Eijijpliim te miliam. Atqiie iÊ.lecdcu avTovr. Ka\ %'vr Sevpo a:iccze.{u> cs
liae culiort;itiniie perinolniii, Spiriliisqui' âncli iin- eJQ .\tyvnzov. Kat TotauTf] T:a.pj.y.t\t\iQii xtvriaaj
miiie implelniii , Dyzanlinin mitllt, ut pru Spiritu Tiiv avSpa, st? ih BuJavTtov dirosTsXXst rXr^ptoaai
(liinicaret. Prntiiius igiliir illc, niagiio iilo luniinarl nv3u;jtaTt, 'tva UTisp^jLaxTJaT) Tou flvEUfiaTO.;. 'O o^
Basilio ipsiiis cnpiditati abicritatiqne qnasi faccs aJTtxa, BaatXEtou ToiJ [jiEYaX.ou ^tjiaTfjpo? tt;v 6p[iT;v
(jiiasdain subileiite, alqne ad spirilnalia ccrlaniina a'JT(Ti auvE^^TiTStvovTO?, xa'i T.ph; tou? 7:vsu[jtaTtxou?
ipsiini iiMingciite , aliisque coiiipliiriluis episcopis ,
dytljva? d"As(-.fovTo;, SXXojv te 7:XetaTojv dpxtspstov,
priiicipisque urbis civibus, fulei pieiate prxtliiis, ab y.i\ T(vv ::taT(uv TT15 paatXISo? (it"/Tt6oXoijVTtuv a^^fiii;
cu olinixft conlcndeiitiDus, ul ip>is auxilin egonti- a.'kzi;.y.%y.n't (93) •j-svsaOat ypfîo'j!:vi i-f/oup£a; t?
biis maloruni se depiil>oreiii pr.cbcr.t, Coiisl;iiitino- BaatXtSi Trapf;/ • •JXv^; [jtsv dTCdar,?, xal Tput^f,; y.o\
polim venit, terrcna i|uiilciii oinui sulisl;intia el luxii —XoUTOU aTOpo?, dXXi IIvs'J[j:aT05 TTXr]pTj?. 'VzôexOti
ac divitiis carens, ca;lerum Spiritu pleiius. lixce- rj\ T.ipx ouyi^sviTjv xa\ to adijia xat Tf,v euaiSstav,
pliis aiilein a ipiibiisdam, et generis el pietatis af- cups S^ tt;v 'ExxXrjatav, wt; lczdr in^ 6povq, i\ d^
Cnit;ile ciiiii eo conjuiiclis, Ec( lcsiani olfendit, (/iiasi cmiaiiir i:i'l ,8ovrov, T:po:fT^-::y.i:i; stzsiv, ppa-/£tav,
NUilum luivis in monte , aul ({uini siijuiim in colle, ut y.a.\ e'JapiO[jtr|Tov, xat XavOdvouaav, Std to 'ndaTjc
pioplielic' verbis iitar, boc est, tiiiinero perexiguam T:ap4r,a:'a? inzh Tou xpaTOuc d~o— spstaOaf otxouj
atqiie obsciirani (qiiod vidclicel piis viris libortas Oi Ispou? dTcavTai; 6iT)pT:aa[JLevou?, xa\ pfa xaTSxo[Ji£-
oniiiis ab eo qui imperiuni teiiebai, sublata esset) vou?. M<5>/ri 5i ?) dyta 'AvaaTaiia Toij SpOoStiôt?
t.ac;."as cliaiii oinnes ereptas asdes, ac per vim occu- dvEtTo •
Td/a [jtkv xal auTTj xaTa-ypovT,0£taa St4a[j.t-
p;i!cs. Liia saiielic Anastasi* sdicula ortliodoxis p;i- xpiTTjTa TTspfj-pacfif,?, (J)? eiostsv dv ot Osaad[jtEvot %h
i'di:it , foriasse eiiani quia propier ambiliis et cir- raXat^jv auTT;? t£;j.£vo.;.
cumscriptionis angiistiaiii coiilcinptui liabcbatur : qiieir.admodiini norunl, qiii vclus liuc faiiuin con-
sjicxere.
Coiifesliiii it:iqiie ipse , D;ividis cnjiisdam iiiorc ,

E'JO j? o^r/ a.\)zh;, ih^r.zp Ttj AadS, rapaTdTTSTat •
nil pr rlium sc cump;irat, liiiiiisi|iie ac snlidis argn /.a\ a-.?sv6ova Ti dXXficfuXa Sd-^jiaTa XoYtuv is-sP{j6t:i\-
iitis, qiiasl funda rntalo lapide , Philistlia;a do- '^ Tt, xat Tot; TitaTot.; 7:taTtos ETravdyet Tf,v !:apir\-
j;inata petriis, piis lioniinilms pic libcrtalcm reducii, aiav, xaO' f,[jtspav T:poaXa;j.6dv(i)v, xa\ oix[j.aX,(DTt-
iliiolidie novaiii aliqnciin cnpi;inim siiaium acces- Ctov T(T) 0S(jj TO'jc xaxdi? E^^ravaaTdvTac TJ) d"Ar,Oeta.
sinneni faciciis, Deoque eos, qni adversiis veritateiii 'OXfyou Totvuv yp6wj 5iaopa;jiivTo; (9'i), Toaa'JTr;V
iiiale insnrrexeraiit , caplivns adducens. Pere.xigiio TO'j •:TXf)Oouj Tf/J t7:t6oatv eTOtriaaTO, ij)q [j.t) elvat
iiiiqiie teiiiporis e.xacto cnrriculu taiituin miillitii- TauTa (95) a^jyxptvitv Tot; xpoTepov xdvTaiOa (96)
incrcmcntiim alliilit nl nulla cniii priuri zh ispbv TsXstouaOat ypaîLaa • '0 olxc^ Aa(;}S •iao-
<!iiii , iaiii
riTiim st:itu compaiatin ielin;jiiercliir ; atijue liic rF.uezo, xul ijie.xa-lvreTo •

6 Si olxcc; âovJ. ino-
Dan. xiu , 43. " Exod. iii , 7 ct scq. ' Isa. xxx, 17
(89) Cndd. Oc. ct P. ixetvo; EToi;j.6),- Cnlb. I, el d-rcoaTsiXdj as.

Cuinl). f);xtap£tou? eTOt;j.co? lijvtijjiajs' Colb. •i, iT'Jij.tij? (95) Cnd. P. in iml. inarg. dT:o-/.ti)XuTtx'jV T(Tjv xa-
fcjv'>[j.alE. xdiv, ipsos a niiilis jiroliiberel. liillius verlil d/E^tXi-
1911) (ioil. P. z'.T.i<)î. Mox lo; dcest iii cnd. Or. •/.0'/,<piasi llcrculcm i^ticmdam Alejcicaciim $epia:berel.
(91) lt;i codd. P. Or. ct Cclb. 1 ct t. In edii. Tf,v (94) C.od. P. ::apaopa[jt';'JTo;.
tiJv 'Ptijfjtaii.jv. (9.S) Colb. i, ('•J^TS [j.fi elvat Ta'j:a.
(92; Tov. Dcesl in Culb. 1; inos idcin el cod. Or. (96) Colb. i, dXXi -/av Tauta.
,
"77 AUCToui': r.iiKr.nuio pni:sBY rtuo. ' '.i"»
(evero, xal iirOirEi. 'IIv ipi-j ouv TO-.xi).T,v -rivi A iHuil Scriplui.r iiniilcrolnr : D^miis flniirf ift/il «•( iii-
Tiliv jiuCoiiiviuv Tf;/ eOiaJtiv (07). 0! (xbv yip f,0T] cntctbal ; (lomiis aiilem Suul ilnil et Jetrentbiii*.
ETaYT;viOOT,3av, oc oi E,u£aXov • oi'8i, f,6T, tsXstiuOiv- Ac viiriiimiiiiciiiiliiiii coriini, i|iii s.iliilcin <'nii!>e(|iii'-
t:;, S*X(ov f,7av OTjpxuta^ >!a\ StSiixaXo:. "Kr^ -vj- li.iiiliir, Ippiilniii iirirMiiiii ttiin-ri' pr;il. Alli i-iiir.i
t'j'.? Tii av iT:,^.; f,v;YXi "("V jiiv 'ApiiavtTjv tt.v j;ini !,:i(;fiia iiicliiki lciii'li:inlnv, .liii i:iiiijain caiiiiMiili
ioY>;v, ToJv 6i -iXa; tt;v paaxovfav ; Oir-.vs;, oiov i-iMiil ; alii cliaiii iaiii iicrfrclinnciii ailcpli, ;ili(irnm
i-:xojOi?v, xa\ aYi.jv.ô;x£vi;i ajvaYt.ivI^siOa;, toI; vcnaloius aiy nmgisiri craiil. Vfrnm ciiiiiivcro (|iiis
xuTopOijiiajiv aJ:oO iovjxipaivov Eja^jijjia toO .•iliiis liiiic Ariaiiorimi iraiii, liinc priiiiiiiijiioriiiii ln-
(!)8),
(fOîvoj -Tî 'KxxXT^jJaj -o.oJ;ji:voi -t;i crrlooiiv, xa\ vi.liain fcrri' piilnisscl ? Qni iini.lriii, cimi ip-i npciii
-.;'.; rjo;; xpaTitv ojx !i/Jov::;, f, oj io'j).o;i;vo'. (*M) lcnc ac ilc.-crLinli-iii ailjnvnrt; ilclicrciil, ipsius rec;.;
xaxif tf.v 4f iTf,v 0-ip6aX;tv T.ixiXAT.flTjiav. faclis oirciiilcliaiilur , Kcclcsi;^ incrciiiciilMin livoris
r.iccin el incciiiivimi faciciilcs : el riiiii iisilom rcliii.' suiicriorcs ipso cssc vcl iiciprncnl, vcl nollciit, \ir-
liiiciii scclurc snperaic coiilciiileli.iiil.
Jrao Sk toOtou Xtj^f^javTo^ tou xaxoj, iz'.ifO;Tat Noinliiin hoc nialiini scil-jlnin cral ,
cuin cxorliis
cl novaiii
iSOpo? •AroXXivap-.i.r, ioiav T;vi xaivl^tov xaxooo- |. Apollniarius Syriis pci uliarcni (piainil.nn
Vx'i. Tf.v vip £vavOpi;j-T.3:v 4Xt;0ii jit) So?a;t.iv, li.crcsiin iii liic. in clTcrt. Clirisliim cnini iiaiiil«ina-
rarncni laii-
cio/h; r%3).T,::v xa\ •^.j/f,; iX^YOj Ixovt.v ioioaix;. (inain vcic facliiin liiiinincni scnliciis,
C JX?; vo: pj; TT.v oixovoniav dTOTS.uvVtvo;. "laXo- lnm aniinainqiic r:itiiiiiis cxpericiii ali co assimiptai»
V.;io; oit-ovTf.v Ttliv 'EXXf,vtov.7:a(«5UJiv, xXi—;'. essc ilo.elial, aniinam inlcHi-cntia prailitam al)
prnhiiia cru-
zoXXoj; T^ TOtx:Xia twv XiJyov. Dapf.jav ouv izav- ipsius liuniaiiilalc abseinilciis. Cmiupic
•sa/oO vf.j (lilione cxcelleret , nniltos verliorum lcnocinio ir.
|ji30T.Ta\ Tf.t atpiJct.);, eXxovt:; toj;
f.auilcm in.luccli.t. Ailcraiit i-itnr ul) qnc
lerranim
aiâO::;, CzT.tp iYxijTpo:; ;i; tt;v dirtuXiiav. Av-
iliscipuli iii.ini los li.iinincs qii:isi li.imis
0:;oOviv(Lvi5vj;jiiX.:)Tjv;:/;TO, iX£r/wv,5z:T:;i(Z:v. Ii;cresis ,
qnilins.lam in exilinm Iralicnlcs. Itiirsn> Igilur .l.f-

-a.oaxaXtuv. ToO; jtiv ev Tf, 7::st;: Sia-ûXiTTtijv, toO;
•5i j-aviiôjv, SOsv i;;T:;jov. OTa S' ojv iii^-jx; cjjji- licili ccrlamine coiislrictus lcncbalur Grcôrins
arj;iicns,iiicrepans,ol)socrans», aliosiii fiile fciineiis,
TjirTstv iv Tol; to:oOto:;. f, Tfi;T:X;ia;o;jLoXo"ia jap-
co im.lc cxcidcrMit rctlnccns. L't aiilcm in \y>
XtoJiio; e;; SOo uloj; evo;i!jOr, To:; d-a:o£OTo:; aliiis
jnsiiioili rcbus accltlere solei, peifcci.c

iiicarii;iii«iiiis
6:aip;T:;. '.\;\ o'jv T.o Sf,;j:t.j 7:poJxaO;ro;jLivti)v Ttov
coufcssio ab inipcritis ila acccpt;i csl qnasi Clni-
ôtTT.Ttiiv "A-oXXtvapCo-j, xa\ TaOTa toO 6iioj xaTr. ,
o.ooOvTtov, rj/jj;v i-f p;ta. Ta-A; C sius ilnos lilios ilividcreliir. Ac proiiiilc Apolllna
f, -i-ip svocX;- iii
/oOja -/(otXaiv;: ziTpav. Kat ;-;:of. Ti To:aOTa tt,; rii ilis. ipulis nniiqnam non ptebi assiilciHibns, piim>-
Tijj ttoX"a(ov dxof.; 0-irXoT;pa, qiie viruiii accusanlibiis, vim lialniil caluniiiia. Cutl:«
jjlt; Sjva;jiiv(ov j'jvti-
vat TT,; fni.ii coiii.inoiilcr il.^ci.lciis cavat lapi.lcm. Kt (|iio-

o;-<ovo;ji;'a; \h .3i0o;, XOxot ,u.iV izi5T;0o"jTO •
Owiia, iii:im luijiisni.Hli .lispiilaliones vulyi captu snbliinio-

I, Si rot;jif,v ur:f|p/cv iv Tf.v dXf,0£:av :z-a: -
ocOtov. Ot ojv Tf.; 'Ace;'o'j oo;tj; 0-ip.u.a/o:, (i)j-;.o rcs eiaiit ,

.piippc qnoii incarnalionis divinae pro-
rOe; xaTi toO -iXat riiiidilatcm asscqiii onii pnsscl iilcirco liipi lide cl
(I) ^^•pô: oj;o'j Tf.v op-.^f.v ra- :
iiuiltiliurmciii v;ilcbaiit pasior

.oaflf.vovT;; {i), zpoiXafiovT;; l't xa: tt;v s-ravajTi- :.iulorilatc apii.l :
Qiiih-
oav aOTip Tapa/f,v xa\ OjxoyavTiav £x Tiov Solaôv- conlra, verilatem doccns suspicioiic laboral.al.
•:t)v Ti 'AnoXXtvapio-j, sixyavT;; t'jv Sf.aov ie^joiit circa Arian;e scnlcnlia; propugiialorcs, qnl vebit
/•iYot;, XiOo;; jjiiv Tiv ivSoa xaTiXs^jiav, ili; r.o-.t apri Iniculciili iraiii siiam janipridciii ;idvcrsns snii-
'lojoato: T<>v i;T;-.j;a-jov •
rXf.v vj aiTo/o: aJTtvv -j-;- cluin a.ncraiil, acccdenlc j;iiii co tiimullu cl caliiin-
-•ovajt al .3oXa\ (5), PeoO sxirtovTo; t4v ia'jToO -pO- nia , qux ipsi ab Apolliiiarii asseclis conflala eral,
[jia/iv. f;ilMS sermoiiibus inll.imiiiala plcbe, lapidibus liomi-

«leiii, queiiiadmo.liim olim Jn.I:ci S:e|ili:iiiiiiii '; iiiscclanliir. Veruni Deo mililcii' siium caiisa-que suic
(lefeiisorcm tciî^nie , fruslra iii ciim sa\;i coiij.ceriiiii.

S'j'AXa6'j;ji;vot o; aJTiv, ti"j toO OrraTfxoO Ta.oijTr,- 'rniii v, ro (orr.plniii ipsimi a.i coiisiil.irc triliimnl
l>
cav pfjjJtaT:, (o; Tiva Tapa/tov xat STdjitov a;T:',v. 'i\ sisiniil, vdiii iiiii'iii.!aiii liiiiiiilliium cl scdilioiinm
TTJ; dvaX;'r,j:j; ! to !r/0o; (1) ToO •y;Ooo'j; , ;: rpryj- aiu.iorciii. ûiporciii ailniirandiim ! o viui iuciidacii
f.to; -;.&:To:oOTtovixpiv;TO, 4xa\Tf,;T(ovaXXtovop-;-f,; iiisigncin, si Crcgoriiis de liis rcbiis (ansaiii diccii-
Ti xa\ iTa;ia; r -:(oTaTo; UTp4;, 6 tt; ;:pT;-/T,; .3pa- d .iii h:ibcbal ; ille, inqiwni, cliain iilieiuc ir;c cl per-
6;'JTf,;, XpiJToO .u.aOT,Ti;;, toO rpio^j xa; Ta-?;voO iurli,)lionis leiiisoiiinis me.liciis , ille pacis arbiier,
jta\ vojtoOsToOvTo; Tf,v ert:ix;ta-. ! .VOt>j; ol, xa{-;p ille Cliristi, uiaiisueti el liuniilis , niansuclutiineiu-
. II lleg. III, "

II Tiiii. IV. -i. » Aci. VII, 58.
(97)Colt). 1. Tf.v a-iV.T.-i. (2) Cod. P. T:apo;Ov'jVT:;.

(3; Conibcf. ai .2o^jXa!, inifn fuei unt ''irum
^98) Cod. Or. io'ji/ipavov. f.nji-
('J9) Cod. P. olov 8ojX'5;jl;v'jI , iiiperiorM i/iso M«e tin
Mi/iiirciK qunmndo fttleiil. (1) Cod. Or. () TT.; Ij/O-);»
|1) Cod. 1'. 5s;, ei in i:ol. iiiarg. /o'po;.
273 \iTA S. GHr.GOlUI THEOLOGl «SU
qne noliis lala lege promiilgaiilis , (Jiscipnlns ! \l A -rliy.o-j-.o:; yalsTM; ts'jviy_iii.i\rj^, Jxciva Jt; povei ts
vero ipse, [ainelsi lol lantisque reriiin nceihilaiibiis ya\ iÔeyYE-o (."i) vjzy.vj Toij ivîjia-i; aou, XpitjTi-
preincrelni', ii;vc Iniiicn soiilieluil ac pv(il(iiiiuh;i- 'Ear xal :tOfevOa) ir cxixk; Oardzov, cb
piicrcfl
iiir propler iionien Iiiiiii). Clirislc : Eliamsi amhuUi- ^cei}Oi'tc-opcu xaxii, 6zi ai) jner' ijiov el. KdvTsO-
vero in medio utrbim inortis, non limebo mnla, (/iio- Gev youv [iaiTiviov y.ai acxia? X'^pU omeXuixo,
(6)
11101)1 tu mecum es'. lliiic igilur ajiidice sine veibe- lâpi j; av='j xivoOvtov (7), xai Sf/a [t.wl(l>T.wv aze-
lilnis el lorinenlis (liinissus esl, marlyr siiie pericn- <,'avr,c;opo;, totoOtov [Jidvov £t(j:vsyx(l)v, ocov utto-
lis , el sine viliiril)iis huirealiis , cnni lioc iiniiin li.e(vai T? zpoaipiTst, i [ih raOeiv XpiST^jc auvE/w-
prxsruissel, iil e;i aiiinio el volii:il.ile peifenel, qna' pr.is.
ipsnm pali Clirislus inininie pcriiiisil.
llujiisnioili ilaqiie ceil:iiniiiiliiis cl.nis.sinie peifiiv- TotoJToi? 0'jv Sta/.aijcia? d','(T)(KV, -asiv
(8) Jjot,
clus, jaiii apiul oiiines cUinis eral, l)c;ilnsiiiie , liiin u-f|p7S xaTaâvf;; •
Jr),(j)Tb; [ji^v tt] Tzoipir^zia. Tf,s
(il> lilierain ver;e (loclrina; proniiilgalioncni, Iiiih iilt d).r,0£t'a?, ?iqX(,i)to; 6^ ttj dpETii xa\ Tot; ToaouToti; (9)
virluleni, lolijiie exaiillalos lahores ceiiseluilur : il- -ovo'.;- d.-.6(-J\cT.xoi 5k tw 7;X:fiG£i Tf,c 'Ey.xlriv.a^.
liisiris eiiain ct conspicuiis o!) Lcclesi.v iiinUiuul:- "ils-z y.aX niTpov, STTiixonov Bv-a tti^ ''A').^â-jdpioiv
nein. Quo factiiin eslulPeinis, niagii;eurliis AU;x-ih- li
[ji;-/a>.o-6X£(o?, 'AOavaifou tou Ttavu Tf,v T:oi[jiavTt-
lUiiise cpiscniuis, egregiique illiiis Alh;iii;isii iii p:i- xf,v sxoiâiJtevov (10), IztsTeTXat rpTiyopfuj Tto (Jie-
slorali niunerc successor, ail Gregoriiiin .M.giiiiin yaAio Tfjv KojvoTaVTtvou TOXeoj; dp)(f]V piSatoijvTa
scripseril , Goiiûinlinopolilaii.ê Ecclesia; iinperiiiiii (11). Ka\ Xlav ys opGdis xa\ ov/.aio>^, toutov kizhy.o-
<M coiirir;iiaiis. Ki qiiidein reciissinie el a'qiiissinii>, T.vi (12) eivat, t6v tou? tovou? itpoetceveYxiSvTa tou
(•nin episeopiiiii esse, cni lalioros aiile iiii|ieii(lcr:il, dctcjjjiaTO.;, v.a: ixtcjOV/ i6,otoTiov tIv Opiivov, dXXd jj.fi
(piaiii ad (ligiiilalein pervenirct, lliroiiuinipie , iiun /ip-.v dv0p(o7;ivr,v d-evei-xdixevov. T6 \i.\'i ouv 7:Xf,-
liiiiiiano favore, scd pro siulonini pr.Tiiiio el iiier- Go.; Ttov TreTrpa^ciJi^Jojv auTto dOptJoj?, iTreiatov [aou
cede acceperal. Qu;iii(iuain :iiilein renini ali eo ge Tf, otavofa, cu-f/st ttjv dxoXouOiav, xa\ xaGdTrep It
slariiin copia repenle iii aiiiiniiiii snljieiis oralionis xu[j.dTO)V £-ava-TdCT£t Ttov ScUTepojv fj tfopi xaXu-
serieiii |)eiliiil);it , ac veliii iii reciproca fliicUinin TiTei TJt 'fOd-avTa. "AXX" ouv a-a^ xaTaiTi? eij t?iv
agilalione, seqnciiliiiin iinpetus priora oUniit : iiuo- '),/jys'I, ou T:poazoiTr;(7o;j.at Toij Te/ou;, Tbv rpri-iôpio-j
iiiani lanicn ad dicendum seinel aggrcssns siiin,iinii 0£!»v Xa[i6dvojv tt,^ djOc-zeia? (13) eiiixoupov, xa\
liriiis abscedam quani ad finein pervencro, Gregorii et; t'j cu-;'Yvoj;j.cv d-vopiJJv tt,; 'j[}.z-ir,aq eiTtet-
Dc.uni innnniUilis nie;e opiinUilorcni assninens, vs- „ xe!a;.
slianiqiio liiiiiiaiiitaicin el Uicilil;ileiii inlufiis.
Er.it in regia civitate M.ixiiinis qiiUlaiii, geiiore "EyeveTi Tt; Jv -f^

pai.XiSt Md^t,tjtor, t6 -j-evoi
jEgypliiis, iiioribus barl);inis, iiovns qirspiaiii J;in- AivtjTtTioj, T^v Tp(5~ov pd,o6apo;, Tavv^; Tt; vô?,
iies % adversus Gregoriiiin, velul advorsiis Moysein, oTov xaTi tou Mtouiito; rpT|Yop!(;) 7iapaTaTT<[j;evo;
•
aciem inslnions. Ilic, ciiin cyiiicani pbilosnplii.un outo^ tfi/.ijoô; tov xuvix^j^ ttj paxTTipfa, xal xf^
ainplcxns essel, baculoqiie el coiiia et pallio gr;ivi- xi,aTi, xa'i T(o Tp!6o)vi aeiJ.vuv(5[jtevoc, xa't p.exp''
latis spL'cieiii pr;c se ferrel , bacleniisque pliilo.so- TouTou (14-) exo)v t!) tftXo;ro'êiv •
Tf]v 62 YasTpijjtop-
pbaretur ;
c.eioniin iiigliivie el ciipiditate atque ini- 1'iav, xa\ Tf]v n:Xeove|iav, xa\ ttjv dvafoetav xtjtov
pndeiitia c;inis iioiius (|nain cyiiicus essel , Anli- pi/.Xov T^ xuvix^jg, y.a\ T(T)v "AvTijOivou; Yv(j)pi,ao)V
siboiiis sccloioriliiis cnnlrarins, talisque , qualcin d'/TtO£To^- xa\ oTov Tbv Nd6aX, dxouoijtev TipoieX-
Scriptura rSabal (lescribil' : ad saerum pasioroin 0("ov t(o ieoio Trotijivt, xa\ '!rap''aijTO'j xaTTi-/i]Oe't;,
accedil , alqiie al) eo (idoi Gbrisli;uis rudinieiilis usTaaaOtov ttv dOetav, piepo; Tf]; 'ExxXriaia; xa9-
jiiibuliis, iiiipielalem dediseeiis, pars Ecclosise efii- irraTat, dva-;-ev'/T,GeU t(o â-:i-.i^[i.ax\.. E'jXd6eiav S*
cilur sacio liapliMntile rciiatiis; licl;ique pielatis u-oxptV(J[Jtevo;, 6;jiopo(ito; (!.")) xa't 0[iOTpd-eCo? Toij
siiecie ita episcopuin cepit, iit eadem euni co ilonio D dpxtepiojc xaOi(3TaTat, TTdvTa a'JT(o etvat (10) vopit-
eadeiiique niensa uterelur, alqiie ipsi tpiidvis esse ^(Sjjievos, y^^'"'S ijirTjpdTT|?, XtiYOJV ETcatVcTTi;, eO-
eoiiseretiir, siiiccnis ministcr, doctriii;e seriiioiiiui'.- vou; Xpt3Tta'Jot; (17), o'j cfauXiTaToj. 'il; ot Tietpav
» Psal. *=
Exnd II, II; il Tiin. 111, S. ' I Ucg. xxv, T) sqq.
(Vi) (^nd. P. eofoa--/e'A (11) GoiM. P. Golb. 1 et 2, dpxtep(oo'j'/Tiv auTo")

(UJGodd. Or. ctGoll). "2, TotYapo'jv. Gulli. 1 Tot pe6atO'JvTa, iummum sacerdutiuin i-i confnviiiun
-jO-j-j. Mo\ (od. P. xal aiTfac, siiie culjia. (12) Godd. Or. P. el Golb. 1, toutov £::tj-/.o-etv.
(7) God. P. dveu îaiTfYiov. (15) God. Or. Tf,j d>.T,Oefa;.
(X) (îilb. 1, TOTOuToi; ouv, /«11(1.1 iqilnr. (11) Goll). 1, lJ.exp'. TO'JTo)V.
(9) Ila coil. Golb. I 'i, Or. et Goiiibol. In odil.
,
•: (IH) Gnll). 2, 6ijtop(5;2tii; T£, cod. Or. 6i>.6ppo!fOt,.
TOt;. (Ifi) Ktvat (li?esi inood. Or. el P.
10) Sic Goll). 2, el Comlief. ciini aiitiquis edii. (17) (;oil. Or. XptsTtavi?, 011111 (|iia leclione ver-
Cod. Or. c!j5£|djjt£vov. In cdil. ixSelapiivou sed , teiuliim ecsct, sennonum landalur beiievuliis, C.liri-
pi'ipciaiii; luiiii Pelruin, de qiio Gregoriiis lo'|i liliir, slianus non vul(iaris. Ila el cod. P. oiiineni ••olvit
(ertum est post Aibaii;i.siiiiii Alex;iiulrinan) I: icclo- diHioiiltatein, ihiiii iii co legiliir o'J (fauXîTavj; \p\-
siaiii rcxisse. OTtavj;.
2S1 AUtTOliL GIU;G0RI0 fnKSBYTF-.RO. m
tij) 8i2oJ;, Sv-oj IvotidOr, toO {Jf.iiaTo;, tt,- .\ (pio lainlîldr, iioc
vii.g.iri liciirvolonli? erga Clnl-
X?*'"!'
v.xiOTa Tio xXf,p(M CYxaTaAivi'»:' xa\ Tiiv 'lojoxv iliaiios anccliis. lU jiiileiii pro^rcssii lciiiporls,
sT-XtoTa;, iiTOJTajiv ivvoet xaTi toO oioasxiXoj experiiiiciilimi siii praliciis, (JigiiiiH jain juilicaiu»
iTAi-pz-zJti)'/, rjvjpvto ypcujiivo; Tivt T.rii3(j-j-.i(,it cst (|iii in eLclcsiasliciini oriliiicni ((loplarcliir, (iini
iTjt 'Ey.x/.Tjfa;, 8i, (itiSi i;:iTiiirOs\« ittoTTOTE. a>.i>i vcio in clcrnin ascriliiliir , ac JiKiaiii xiiiiilalns, a
xa\ Xtav iv ToE; Ttîos; unap/tov, tio Mait[;<;) Ti (irxccplorc snc pcni.lu dcrKicri' , nliinc a.lvcrsus
ooS^jia 3uv:7xa'.iopit (18). T6 6i f,v i-fixo^rov xa- oiiin cipcililionciii siiscipcie, iii aniiiinni imliicil ;
TaiTf,9ai Toj U-jCavTiou t«,v Mi;tjiov. 'K-c\ cl y.i: ciijiisilain Ecclcslx prcsliyicri npcia usiis ,
Qni ciiin,
)(ojjtou :o:t r.ph; Ti ToiauTa, •jtiOiv 6 -'Jpo;, axoO- nnii iiin.lo niiii(|uaiii a GiC|;iirio olijiiri-alns (liiriiisve
iit:. n,o:;£OT:,oo; Tt; vr,3tioTr,; ix ©aiJOj, Tio a|ipcllalii3 , sed Cl liilri- siiipiil.ir.-s aiiiicos lialiiliis
f!'j;;ovT!(;> JtpoToppitTOj^;, ix(5[JitC: •/pf,;jtaTa, -"/.ixa; fnissel , fal'ulaiii liaiic ciiin .Maximo cndelial, liiic
;zapjjoipou (19) ripoxovr,ita; iii-opjusîsjtsvo;. ToO- viileliccl ngciis, iil Maxiiiiiis liyzaiilii cpiseopiis ron-
Tov iX(5vT£;, x«\ i-oiyizzs: (20) Ce/caasvTs; (sO- sliluercliir. Ac qiinniain ad cjiisiiindi rcs nnro opiis
Tt~ov Yip ^ xouyOTT,; T.fh; (i-iTT,v xiOtiTiTat). oral, iiiide id snppcdilaliiin fiii-iii , atidili". Prcsby-
).a;jt6avoujt zh )(,o'JJ-ov tt,; xaxoj,OY;a; jjvîji-opov. lcr (|iiiilani iiisiilaiins Tliasso l'y/.aiiliiiiii appiilsiis,
xa\ «iijfyavTs; e!; t^,v 'A/.câvSpotav, T::iOoujt ^ peeiinias fercliat, ut niarn.orcas labiilas Procdiiesias
T>/v niTpov izojT^T/.at avopi; /S!poTovf,i3i Tiv eiiierci. Iloc ancplo.ac pollicilaliniiiiin illeccbris
Mi;;;aov. dclinilo ( leves cniin tioniiiics liiiiiia crcdiililale
f cile in frainlem inipcllunliir ), aiiriiin sccleris .idiniiiiciiliiin accipiniil, ati|iii; Alcxjii Iriain iniltcnles,
Pclnini co addiiciiiil , nl cerlos iniltal lioiniiics ad M.ixiiniim creaiidiiin cpisrnpiiiii.
Ka\ of[ OaTTOv X(5vou TiO-a i-piTTSTO. napf,jav El (ini.lein li;ec dii lo ciliiis pcrcliaiilur. Adernnl
«- A;vj-Tou oi Tf,v iztixo-f/; otoJOvTs; (21). Ojto; ab .Cfyplo, qiii rpiscopnlnin .Maximo darcnl. Talis
i niTpo; ixitvo;, 6 ?:p\v jjiiv rpr;(6y.v/ ivOpovtja;, Pclius ille eral, iini, cii-n piiiis Grcgoriiiin in tliroiio
vOv 6i /^tpjTOvtov Mi5t;iOv, xai ojoi t6 iauToO ridlocasscl ,

posloa M.ixiiniini cpisciipiiin iiistiliic-
Ypa;jt;aa 6jj(o-T,0:"t;, :i ptf Tt Tf,v dp:Tf,v toO dv- b.il, nc lilicras qnidcin cas ,
qiins a.l (iregoriuni
£,ov; xa\ tJi xX:o;. 'Q; 5' oov f,xov oi -ap' a jtoO scripseiat, veriliis; iieduin ipsiiis viriulein , nonii-
CTaXiVTj;, 5,o0po; f v, xa\ ajTo't T:ap7,jav srjto tt; nisqiic splcniloreni. PosUiu.iin isiliir advcncrc qni
Exx/.r,Jta;, ou toj :;ot.tivt TauTa YV,a)ptjavTc;, ab co iiiissi fiicrant, siib eMKliim dici ecclisi:iiii
oj -psjSuTipst;, oj xXf,po), oO toiv iv TeXst tiv\ ingrediiiiilur ; rcqiic ncc p.islori, ticc |ircsbyieris,
oO Xa(o -iJT(o, dXX' ouTtxa tt,; -/stpOTOvia; etxovTO. C ncc clcro , itcc i niqiinm cx niafiislialilnis , ncc de-
'Axof,; 6i YEvojjiivT,; iOpô);, 7:apf,Jav ispei;, xXf,- iiiqne pi:e plcbi palcfacta ,
siaiim in oidiiiaiioiicin
po;, Xa6; Ixxf-tTo;, aipzTtxtov c[jtf,-Jo.:. nivTs; yio inciinibiiiil. Vcriiiii liiijiis rci faiiia pcr urbciii
e/Opoi Ti 4;jto:io; xa"t îXot 0-6 piavia; dvf,;fOr,3av sparsa , rcpoiili; adfiicre s:icenloles ,
cleriis , pleb»
Tf,v dTa;:av aOT(iv xa't Tf,v ;jto/Or,ptav ('23) xa-a-Xa- selccla ci ortbodoxa, bxrcliconiiii eliani examcii.
yivT;;. Kaxia vip aijta/o; xaV to'j; i/OpoJ; Oiiiiics cniin , aiiiici jiixla el iiiiniici ,
pra aiiinii
•mAAixt; ToO Trij/ovTo; ~ph; d;jiuvav otavijTr,jtv. furore exarscraiil , leineriialc eoruni pcrversiiaic-
'Q; 6" Or' dviyxT,; dvf;VUTa f,v auTtov (21) Ta ôv- (|iie obsliipcfai li. Perdila cniiii et iinillig;ila ncqni-
XiO[AaTa (f, yip T:po-iT5ta tV/ 6f,[iOv aJTOi; 0-- tia hosles cliam i)ers;c|)C ejiis, qui iujnria allicitnr,
£Ti£/tJS (25]), Ti 5p(T>jtv; 'EÊXOiy-s; tt,; ixxXT,- ad ullioncin excitat. Ut antein consili:i siia iiifccta
oia;, ei; otxov d^txvoOvTat -/opaOXou (26) Ttvfj;, rcliii(|iiere coacli sunl (
pcliilanlia eniiii sna popnli
xixeT /stpoTOvoOjt Tiv Mijtijtov, juvepyoj; I/ovts; favorcm sibi pr:ecluscrniit), qiiid r;iciiiiit? Ecclesi.i
Ttva; ToO XaoO xal iuXXf,TTTopa;, iir' otTiat; iTo- egrcssi, in ciior.iul.c ciijnsilaiii doiniiiii s.! coii(criiut,
5ia; TT,; 'ExxXT,j:a; ixSe6Xri;j;ivou;. Xaipoujt yip illieqne M.iximiim cpisi iipiiiii ordinaul, plebeii or-
ot TotoOToi Tot; oi-^vtoiot; [jtSTa6oXat; , r.ph; [jtiv Ti dinis qnosdaiii ,
qiii ob peiturbatiini ordineiii »b.
xaOejTr,xiTa Tiliv T:paY(JtdTtuv d~c/0av(5;jtsvot, dj'i 5i D Ecclcsia proscripti fiiernnl , socios liab.-ntcs , faci-
xaivoTO;jiia; i,0(ovTe;. 'il 6' ojv toXi; Ou[jito fiouja, norisque parti(ipe<. Iliijus ciiiiii geiicris boinincs
Ti av Tt; Xiyot, irojr,; Xotoopia; toO Ma=i;jiou xit- repcntinis niiitalioiiibiis (lelocl;iiitiir, iriiniiiilliim
s/sov (:7), [j.£[jt;^(5;jiiVo; xa\ oOt(o rpT,vopi(;), o-o- i oiiiposiuimqiie reriiin slaliiiil ;i;grc rcrcnlcs,
cr,; eO'/o;a; (28) Tov Jliit^jiov xa'i z.ipjir^jia; pcrpctuniiiic iiovtiruiu reruiii sludio flagranles.
(IS) Cod. Or. Juvejxs(o,ost, od. l*. jjvsixsutopst,

i (25) AOt(ov xat tt.v [jto/OT,piav lcxlni reiididimiis
m.tcliiittiliatw. Mox iiilciii cold. xataJTf.vai. cx coiiseiisn liiii) veicriiiii edil. liiin oiiiiiiiiiii iiia-
(1!)) (a)d. Or. ;âp;jtiptov •
f.olb. 1, [j;ap;jtipou Ilpoi- IIIISC.
xovT,jia;. .Aiiiiquj cdil. lcj;oiidiiiii |iiil.iiit Ilootxov- Co I. Or. cl C»lli. 2, auTto.
(•2U
VT,jia;' ct aii:iil : lnsiila h;cc Piopnntidis'. uiide Colb. 2, i-.TSTsi/tjs.
(2,1)
( y/icennni niarinor, Ptoloii!;ro cst IlpotxowTJo;, (2(i) Cod. P. in iiol.iiiar!;. x;Or.p:jT<iO, ?, TpaYtj)-
P oeconnosiis ; Loiiveiiclaiiis idcino voriit /atn/d.n 5o0, f, T(ov aXXo); t.m; Tf,v ii^5f v.
friKcnnesii niarmons; at Slraboni c.sl Ilpox^vvT^jo;, (27) Sic voluiil aniiqni edil. el coibl. P. Colb. 1
lil". Mii, et Pliiiio, Procoiiiicsus, lili. v, .•. 52. ei 2, sic etiam legit Rilliiis. lo edii. xaTet^v.
(20) Cod. Or. OroTvijst. (28) Iin codd. !'. Colh. I, 2, oi ("<iiiibcf. iieriioti
(21) Cod. Or. i-i^tojovTs;. aiitiijiii edil. In cdil. ort-iia; ivvoia;.
f2ii Cod. P. oOrto T:ot;jtevt.
.
2S3 VITA S. GUEGORH TI1EOL0GI 284

trlis porro ir.i a-sliimis, dici noii poiosl qiinl oon A = ;o'j niptijir] y-oOv auTw xavTaOOa,
• t, ; eIc Ato/o-
vicioniiii pl;nisir.i iii .M:iviii.iini olInchMit , ipî (|iio- yia^ (29) liYwvix xb Spajxa. ToivapQQv wj St;;jiou
<in._' Gtt'j;oi-io siicciMisons (pii lanl:\ l)i'n(!V()l(>iili:i 'fXeY;jiaivov -i] tfap;jiaxE(a ToJv X(57-tuv (30)
, t>> xata-
(H raiiiiiiarilaU! iu>l'ariiini liuiiiineiii coniplexns fois- rpaOvcov, tfv.A T:phq auToOj •
»el. Ilaque jain co rcs ipsi recidoral ,

iil el ipse sui pniijaiuli jaliorcni siiliiie cogerelnr. Ac proiiulc, iil
fxiilceralos plebis aniiiios oiaiionis iiiedicaiiieiilo leiiirei, ila eos affaiiis esl :
I Nolile, viri, iiiilii palri voslro succenscre. Si < Mri ;;lo'., ui avopsj, tio t,<xi(A xaX:ra(vT]Te. Ei
oniin ego, qnod nie benignniii illi ac liberaloni yip iyio, y_pTic-h; iy:-Mi._, cavcU, aiT(a; ^vo/o?, pi*j
prxbiieriin, ciilp:o obnoxius siiiii, (piia nialiliani non Trpoyvou? ttjv xaxiav, t( tot' av ur\ 6 Trj?
XPI"'^-
pra-scivi qiiid laiulcin ille fneril, qui boniBiiilale Tr,TO? liTioXaJoa;, xa\ fTOSouXaT?
:
d;ji£i';d;^£vos; Oj
iiiea olbenelicio nsus, lianc niilii graliam rep^jndil, yip ti \i.ri irpoTSsjOai Trjv xaxiav O-eJOuvov •
xaiJTo
iil vilie iiu^-e insidias slniorel? Ncqiie enini fraudem -,-ip ;jiovoj ©eoj. ripij Sl xa\ v(5ijio; fj;Acv lciTtv
non prxnidisse, criniini dari dobel : boc eniiii a-^raaiv iivo[i-£iv Ta c-Xaxxva, xai UTopyii i:aTpix^
snlius Dei esl. Ac prailerea logis pr.xscriplo viscera tcT/v :Ti3Teui5vTi.iv <ivTtXa;jL6dveT0ai. Tcr fdp ipyj-
onmibus aperirc jnbeinnr, palernoqne alToclu ot /(ew .Tjcxic fi , XpiiTo; tfrjatv, ol' /i^ ixCdMj
beiievoienlia eos, qui fide pijidiii sniil, ampleoii ao £^cj. Meya
^ ;ji.o( riv iS, •EXXf.vujv Md|t;jio; Pa-TtCiJ-
tueri. fmii aiim, qui veiul nit me , ail Chrislus, pLzvo^, xa\ Tpid5a XaTpeuiov dvO" 'HpaxXiou?. M^va
iioii ejiciam (oras ". Magiiiini qniddani inilii erat <ivT]p piiTaT:i?tou,u.evo; dpSTrij, ei
, p.ot fjV xa\ ^v znu;
.Maxiimis a Gr.xcoriim snperstilioiie ad baptisiniini TeXeuTaiotj SSeiê Trv ev Tot.; -pih-fljiq uitcSxptatv.
iuctfdeiis, el Trinitateni llercnlis loco adorans. WaX' f|;;tiJJv ooxt;id^stv TauTa. Ou j-ip evOu;jifj-
o'jx
Aniplnni ac pr;eolaruni videl);iliir, honio vjrluli ;jtaitv ^;jt6aTeuo;jLev, ouoe t6 [jieXXov l'5,asv 7:Xr;v eut-
.slndens , eliainsi iii postieniis Kdnis prioris vil;c tfpotJuvTi (51) ©sou TouTO yapidoiiro. 'HfieT^ iiir^
liypocrisim liiciileiiler ostendil Sed iiostriiin iion cur cfujj.iEy ei^ spdauiMV 6ei(: 6i dpg. el^ xap-.
esl lia;c explorare. Non eiiiin in honiiiiuin cogita- tiay, ii-ep f,xouaaT£. > TouTOi; Totyopouv xaT-
lioiies peiieirainns, iiec futiiros evcntus perspectos ejTdXr^ xh izXrfio^, xaV tti £uvo(a ptaXXov tco dpxtspet
halKjnnis, nisi s;ipieiitissin!o Doi consilio aiipie 7:poTSTeOriaav.
inniiere id nobis tribnauir. ôs eitim videmiis in (aciem : Deus autcm cor ipsnm iiduetur^, qiieni-ad-
iiiodnin andistis. I llao oratione iniilliludiiiis iracundia sedala alqiie repiessa est, in;ijoriqiie beiie-
Nolciiiia |ionlifici adjiiiitta.
Jaiii vero iiiiperalore Tlieodosio , (|iii geiius ex C Tou Si pastXitu? 0eo5oj(ou, oj uTifjpxsv £x tf,?
Hispania ducebal, in Macedoniam ouin exercitii 'Ij7:av(a? xh yiw^, sv xfi MaxsSovâ sTpaTOTêSeu-
profeclo, belliiniqiic ciiiii Occidenlalibus qiiibnsdaiii ffavTOc, xat TtiJi TiJjv iiiTZEplwi TToXeiJtouvTO? âpCd-
li.irbaris gcrenle; Maxiinns, ^CuypIiornin pra!siilii:ii, pti)V, Xafidiv Md5t;jioj xh aTtcfo; tcov Xiyj^nrxwy/
• i quibns opiscopns dosigiiatus liior.it , agmen acc'f- tiTiixoj:a)v, T(jjv 7:pox£tpi'ja;j.ivtov ouTiv £(.; itpia,
p.ens, ac Thessalonicam profeclus iiiipcr;iloreiii i\f)o>v et? 0saaaXov(xriv, xip auToxpdTopi Ttpissistv,
adit, atqne augusla; urbis episcopatnin ab eo pelit. atTtJJv tfj? §o<jtX(So; Tf;v e7:t(jxo7:f,v. 'Ex ykp Os-
yiioniain eiiini in legibiis saiicrionibiisqne eoi le- apttov ex-/.XTiataaTtxtiJv xh Eux''^''^ ""'' ^X"^^' ^p<2<J'i-
si:islicis iiiliil liabebat qiio nileretiir, iinpeialorio 1f;j.aTt âatXtxtp IspaTsuetv Sievof,Or, , Cniz^p ou-/
odiclo sacerdotiuni \indic;ire togilabal, ut (|ui iion ispaTeuetv, dXXd Tupavvstv f,pri[jtdvoj (32). 'ATreXou-
Kacerdoiem , sed lyninniini agcri! iii aiiimum in- vovTot Se exetOsv, Toij paitXô); autou? ApTr] ts xa\
diixissel. \ornm illinc ejicinnlnr, iniperalore eos ira d7:£iXaij s-ôSpaii; exStcdâvTo;. Ti oOv 6 Md|t;jio;
liiinisqiie voljenicntibiis inseclaiile. Qnid igilur (Su3;jiaxov i-dp f) tptXapxia) ; 'E7:\ Tr,v 'AXscdvSpstaj
Hlaximns ( vi\ eiiim fraiigi el expiigiKiri polcsl ain- ^ttXsi, xat toT.; auToij iyyzi.pTîi.3.!:l xi^ja; tiôv oi-
lilio ) ? Alexaiidriain iiavi pctit , ciiinqne iisdeni x£(t.)V tou IIsTpou u7:oxXidot.; ypwlw, xdxsivtp in,
lcclinis qiiosdam Petri familiarinin aiiro pellexissel, D Tf,; 'iiT^: p.o-/fir\plui 7:po7(pip£Tat. < "H ydp ;iot,
ipsiini (|noqiic p:irl improbilale aggrediliir. « Anl 9^",^^ "^f,; â3iX(oo; Tf,v e7:taxo7:f,v zept7:o(T,aai, r^
oiiiiii iiiilii, inqnii , aiiguslLV civitalis cpisco|iatiiin xfî af;; oux dtfijoijiat. > Ka't Srj av si; TtpouTCtov
:issere,auta tno iion abstincbi). > Et (piideni iii /axJiv it^XsuTTiasv f; TijX^Jta, ei jjtf) i xr]^ 'AXslav-
Ajierliiiii inaliim audax bominis facinus desiisset, Spsiaj iirapxo; Sêi aTdast.)? Y.a\ ^6'jw) (53) xh'j.
' Jo.iii. VI, 57. ' I r.eg. XVI, 7.
(29) C(.d(l.Colb. I, el? d-oXov(av xit

P. el Coil. P. T:Xf,v 0£oii iTtttjjpoauvT]. Biilius vertil ; Aisi
0f,'(jjva, ila Yorlit IMlius : ut [iicli sui
niiliqiii eilil... l)ei priideiilia et beneftcio hoc nohis concessum (uerit,
l>iirqnliiiiicm quaretidiim liubercl. In edil. i~\ aiOyp^^jauvr,.
(51)1 C.iid, Or. Tou Xovou. (5-2) lia 00(1. iiiiiiios iipc noii edii. ani. olim "pwp
(31) Sic le;;iint aiiliipii edil. ol CO'!. Colbi 2. Alii pT,;;.ivo;. Cod. P. oi(J;ji;vo;.
alio iiiodo, C.inliof. iTieu^pr/juvil, tod. Or. Jitttppo- (55) Cod. Or. Si:i atdascoc y.a.\ îvou.
sJvT,. Colb. I, TtXjiv sT ;jo'. ^so^j ato-f^r/o-uvr, toOto.
,
^vi AiCTOUF. (:iii:(;oRio ruKsuYTKdo. ifse
ftldV-iJiov TT,; T:i\ib); f,).a3:v. '0 ulv ojv (ol) ii'.j A iiisi Al(\:inclri.i; piaforlus stililidiils el cxiruiiii
iiielii .Muxliiiuiii urbu c\lurli.i3M:l. Alijuc lllu i|iil(luiii
prii-iiiia lCMicril:il(! Uigiia lulil.
rpfiYiJpio; 8i, Tio TXfjOct xuiv «cjviuv r.ujHsXi (ZTt), Gruûrius atiluin l.ilioriiiii iiiiiltllinliiii.' opprcssiis,
/li 4r£tpT|XU); ~p'j? 'ii zotxiXa; tppovTioa;, otxaoi vurli»(|iiu curls coiirccltis ac (lclillluiliis, lu |i:iirluiii
tcTO, TJt iitTTJpia Tto '/.aC> TtOOTf Osv^ j|i;vo;, VOuOs- rcillliiin p:irab.il, |)lcliciii cxlrciiiiiiii allwculiis, :iU|iic
TT, la; oJTOj; TT,pciv Ttjv t(3T'.v, f,v rap::).T;'jai'.v, lii>rl:iiiis iit lidciii, quaiii ncccpcniiil, cui>t>crv:ireiil,
epva^jjOat Tf,v 4,o:Tf,v, f,v a-JTo:; (50) if';^ -zz xat ci iii vlrtiiicm , qiiniii ipsis opcrc parilcr ac scr-
Xdyti) u-iJstJjv. 'Enstor, TO'JTtov f,xo'jrav xXf,,od; t3 iiioiic oslciitlcr;it , cnlcrciil. Qii;c ciiiii ct cleriis ct
xa\ Xa^j; ,
y-ij ô^ (r>7) T:apii 'TravTcov f,,oOr, , Tf,v pnpiiliis aiiiliissciil , iiiiiis (iiiiiiliim claiiiur siibbtiis
ixoT,iitav TO'j -otjjiivo; idtj,oojiivijjv •

f,v t£ Idjlv csi p:isloris di!>ccssiiin luî-iiliuni : ac Irisle specla-
iXiiiviiv Oiajjia, Svopa;, •('j^Jilâi^, (58) viou; ,
yi- ciitum ccnicre cral , vlros et iiiullcrcs , juveiies et
po'/Ta;, JXXoY:'tto'j; xa\ a;a.aO£:;, ap);ovTa;, :d:ioTa;, sciics, criidilos cl induclos, priiicipcs cl privalos,
SnavTa; oijJtioYJl 5'Jifyiov(i) xaTS-;(0;jtivo'j;, xal Tf,v (iniiics coiwurdi (iclciilos nclii iicc orlillalcni fcrcn-
6p';av;'av oj '.fipovTa;' (o;t: Tivi, Tf,v 9iovf,v S,oavTa, lcs, adcu iit (|iilspiaiu sublal.'^ vocc dlcciu iiiiii (liibi •
T'jX;jir,ja; £t^;iv • i '11 HaTsô , auvsx6aXX£:; j:- " larcl : « Paler, Triiiilalcni lecuin i^jicis. i Qna voce
ouTit) (59) Tf,v Tp:ada. i Ta'JTT,; axo'J:a; tt,; (fio- audila vir cgrcgiiis disccdcnJi ciipidilalcni rcprcs-
vr; 6 Y^^^vada;, iX(o:fT,ji Tr,; dp,af,;, xal u~iz/i-o .<*il, laiitlspcri|iic se apiid cos niansuruiii rcccpll
au;jt,-apa;iivs:v a'JTOt;, ni/.pi; av JTisaxdrcov rap- qiii);id cpiscopi , (piuriiiii ;idvciiliis lii spe Cl cvspc-
oujto (xol Y^^P V' iX-tôjjtivTi) zpo6aXXT,Ta: (iO) cl:iliui)c cral, ;ill(|iicin cplscup ilu dlgiiiiin elcgjsseiit,
T:va TTJs- t:;iixosfi; a;tov, 6; o^jtJiv tppovT(dtov eXsu- slbiîic curis libcralo lacullalein abeiiiidl fecis-
Qspiltsi'., £n:Tpi'i:t t£ a,u.a Tf,v sjodov. OuTto; 0'3v siiil. Aiqiift il:i iliinissi sunt , iiilill oiiiiiino diibi-
6t£X\J0T,7av t5) uT:o3xsJ£t 0ap,4f,javT£;, opxio [jt;v t:inlcs, (juiii ille pro siia gravlialc, nioriiiiniiic coii-
0'j (41) 3:6atio0ivT:;, tio ol TiaYtio tou Tpdrrou xa- sLinlia, protiil.s>l sui lidciii , liccl iiullo juic'urando
Ta~t(iT£'J-avTi;. lliinaljiii, cxplcrcl.
Tiuv 0'jv ditvtov et;avTtov, xa": <i'/0.t^; ivdoOEtjr,; Ucpiilsls itaqiic periciills, ct quiclc rcbus rosli-
xol; ;:piY;jiaj:v, auO:; aviXa;jt-: tt,; Tptido; t6 tiila , Trlniiatls doKiiia ruriiis ('lliilgcb:it , ac bc.i;i
{d-j-^jia, dtda-xaX(a xa\ ndvot; tou [jtaxaptou ::XaTu- virl doulrliiu cl laburibiis lidcs :id oiniics jiorrigc-
vopiivT,; :!; nivTa; tt,; ::(iT:to;, f,v tY£topY£t xiX- b.iUir : iiuaiii piilrlierriiue exci)lcl):il , pra'stantiii.s-
XtsTi T£ xa\ TT,; Nw: Yiwpvio; T:;ji:toTi,oav. Ht, que, qiiaiii ut agrituliiira >'ue " ciim ca cuinparari
Tovtov Y^P xfj; 'ExxXT,jfa; Tf,v apoupov, Ti; (jtlv (i2) ^ pnssit. Kcclcsia; eiiliii arviiiii cxcolciis , aiiiiii:i.i
liuxi; oTov f,jSOTp:a Ttov ixavOiov a-aA/.aTTtov tt,; qiiasilaiii vcliit aralro prusciiidcb.it , liiipicl:ilis Spi -
aJ£6£(a;, tj; d^ diûtiXtJ:, rpo^T^Ttxto; ii~.il'/. aX- iiis eas lilicraiis, ali:is, iil pioplicl.e vcrbu uUir, com-
Xst; £3T::;p: tV/ 0;:ov XdYov a! di apT(io; i^^JovTo planabal ", alils (liviiiiim vcrbum iiisercbal, ali:u
TS xa\ e;i,4:Jo'jvTo- ot ds f,dT, izda^dv t: xo\ oTov reccns eiiasccliaiiliir, radicesque agcbanl, ali;c jaui
Ydva3t di;^tI)vvuv:o •
aXXai "pi; trri/uv d-^Tu- licrbesccbaiii , :ic vcliil gcniculls prccliigebaiiUir,
ncJvTO' £T£pa: di £-:T:a(vovTO, •/a't t:,o>/; a;jLT,Tiv alkcad ciiliiiiiiu iiiruriiial):iiiliir, ;ill;c iiialnrcsccbaiil,
Jjaav lTo:;jtdT£pa; • Ti; di aXoj; e;/:, Ta; d.*. 0T,;jitov alque ad iiii'«>i'iii p:iraliiircs ei:inl , ali:c iii arc.T
Ti; • aX).ot TT) X;x,tjiTia£t xh d/up(od£; za"t dXoYta; cranl, ali;c iii :iiini) ,|iioilaiii, all;c, qiuc Cliri^lo
a^tov Ttov 6oYniT(ov dT:£5a"AXov (45), .\p:jT(7) xa- piirgareiitur, vilcs ct tuiilcimicndas dngmauim pa-
Oatp4[A£vaf ^Tspat di f,iav IvSov tojv dzoOT|X(I)v lc;is per veiililalionem cxculiebaiil , ali.c jam doiiii
a;:at' at 6i 4pT0; f,dYi xaT£;pYaj;jt;';o;. To'jto yxp liurreis digii:c craiil , ali.c dciiiiiae paius j:iiii coiifc-
Tipa; TT,; '(Ziap-îi.;, dxo-dv i/o'Jn;; tt,; Tpo-ff,; (-11) cius cranl. llic cnliii agriciiliiiia; liiils c.^t ,
quipp.;
Tf,v |jt£TiXT,'iiv, xal 6ti to'jto -ovcjtt,; t: xa': Tiv qua; clbi siiiupliunein pro scopo iiabcal, ob idqiic
d;j:T,Tdv £'JO-J;jtto;^.o,u:ô;jtivT,c.
D biborcs siiscl|)iat , incsseiuquc alacri auimu cou-
gcial.
"AXX" d y.bi tdpto; t(o ivO,otor(;) (43) tou 0£O'j .^c labor qiiidciii bumliils Oci laiilus ei.il , l.m-
'"
("..n. IV, iO. Na. \i., 4.
^(51) Cnlb. 1. "0 ;jtiv ojv o'jto;, co.i. Or. '0 j.I-j Colb. 1 sic lialicl : 7:,oo6a"AXo;ji£VT, Ttvi Tf,; i-tixo-
ojv ouTio;. T.f,; a;tov , a'JTiv ^povTtdtov £X;uO:ptoir, , s-tTpiîT,
lo^) lla .Moiitnc. el ("omlicf. Iii cdll. -£t-0£:;. T£. .Mux. cud. l'. pru £;odov liabcl î; oo^^j.
(5G) Co,l. Or. -i^.v a-iTd;. (II; Cud. I'. "Opy.ii ;jt£v 0'jv.
I.'>7) Cnl. Or. ;i;a v<"'f,. (4-2) Coll). Ta; ;jtiv Ttlv ^•j/oyj.
1,
(58) ll:vc voliiiil ctlit. aiiliqci, li:cc i odil. iiiiiiies, (45) Ita Coll). 2 i'i cod. Or.' Iii c.lll. i-i6a).ov.
lia^c cliani ipsu l!illlus; licul iii uilii. tcrba i.'i6pa;, (14) Cod. Or. Tr^Tousf;.
luvalxa; deesseiil. (l."j) Sic lcgi'iidiiiii iiropuiiii Moiilac. licet rcpn-
(59) lia Monlac. el alii, ncc iion cod. Colb. I ci 'i. riiciil (ui!d. iiiaiiiisriipli pnclcr rud. P. ; liaiic la-
\ i edil. iauTO). i:<( 11 Irciitfiicni scciiiiis cst' 'iilliiis. In eOU. tiuv iv-
i.\\i) MoiilHC. el alii vnlimt T,oo6a/Jio;jt£vT;, el biiic Octortov.
lcclioiii coiiseiiiitiiit otiiiies ciJd. nianiiscilpli ; at
,
«S7 VITA S. GREGORII TIIEOLOCl 2SS

l^vqne iiniIlitiKlinis siiliileni silii propniu'l):it : CTle- A 'o-ryjxrt^, -xai sl^ totoCtuv awiT^piav (16) es-ou-
niin friicliK iie(iii;iqii;ini laliori rfspiiiKlebat. Noii Saj;j.£vo?' f^ Si a~d>.ausi? oO/ 4;jioia. OO Y^P <''»
eiiiiii.iiist;ir agiiciiloe rriictiis percipiebal, sed gra- YcwpyS? [;.£Tjryj twv vsvvTjpiaTtJv, liXXi KpoTxa
liiio Iieiiiginis ftrat , labores qiiiileiii sereiis , veriiin yprî-zhz rjv , toj; [jlsv •nSvcj; xaTa6aW.i5[i£vo? , aSa-
sine siiiiiplii Ev;ingeliiiin sibi coiislitiiens ". Ex(|iio r.avov hl zh EjayY^Xiov iauTto tcGe!.;. "OOsv auv-
lioc assi'qni'b;ilf.r, iif arilciilins aiiiarelnr, alqiie ex £Sa'.'/sv a'JT("i ttXôv aTdo^saGac, tiXeov Sk stepyo[ji.EV(;)
anlciiliori aiiiore lilienliiis aiiiliielnr, |)luresi|iie ad [iaXXov axo^JsjOa'. , xa'i t(o Oeco TrposaYsiv 7:XE!ova;,
Oeum addiiceret, non cx ira perculieus, sed leiiilalc oj Ou;j;(o ;:Xr,3aovTi,aXX' sTttsixstiTrjv (it;j.aOsiav £x;jio-
ignoraiiti;iin cl riislicilatein cvelleiis , aiiiiiiabiisqiie /Xs^jovti, xa\ susîav TaT; '!j\>'/aXq J;[XTro'.oiJvTt Sti to'j
lioiiain cx serinoiie el tloclrina bnbiliiiliiicin affii- Xivo^j. Ot [j;kv yap iv^ yXux^JTtjTt tou X(5-cou f;X!<ixovTO,
rens. Alii ciiiiii oralionis leiiocinio c:i|)icbaiiliir ; ot ok T|i7:aCovTo t(7jv SoY[J.aTij)v t6 axpiSs; •
aXXot Tot.;
nlii accurataiii el exaclain dogiiialniii traclalioiieni T.o-iv.i to'j dtvopi;; xal ttj xapTEptqt 'j-ixuTtTov l"-
.iiiipleelebaiitiir; alii , viri laboribus ac loleranti* pot Zz '.h ^rpaov a'JT&'j oi' atoou; st/ov tou; ak -h
cedebaiil ; alii iiKinsiieliidiiiein vencralioni lialie- livs-tTf.SiuTov to'j <ivSp?j.; xa't ^tXijjotpov auvf.itti
baiil ; alii ob sini|iliceni et iiiexqiiiMilani pbiinso- r:'i.iryj ot 6k, tij^ xaXiiavTE?, xa't xaTE/oVTS.; (-47) to
pliicaiii(|iie vil;e lalioiieiii arctiiis i|isi coiijiiii;êliaii- H ftf pa;ja lOaX^xov, tt;v iauTixiv 7:;pi£r.ovTe? tj/f/iov.
tiir alii (nnul i|)siini accivissent veliil pra^dain dvj^tvoia?, ou •::ai;v
; , , Ka't ih or; [jiJtrov a'JTO'J ttj?
lenenles, coiifDVcliani, siiiiin iii eo calciilnin ln-îucs a-avTa xaTi-JdTiusv <i/.Xi ttj? 5uv(i[jtEio? Jxiatou
OC scnteiiiiani. In lioc porro clariiis liiccbal ijisiiis xaT£crTO-/aj£TO, t.jc Tt; apiiTo; taTpi; ttj? tCjv xa;7.-
sob;rlia aiiiiniqiie perspicacia ,
qnod iioii oinnibiis vtjVTtov eêci);, xaT£'.XT,Xov Tf,v tjap;jiax£tav Stavi[ji(.)v
oinnia coinniilicbat , \eriiin uiiiusciijusqne vircs, ^xaati;), xat ijl-tjTc ^sS^r.Xot; i^ (i(jO£vici;v lixoat; xa-
iioii seciis ac pr;i'st.iiilissiiiiiis iiicdiciis a^grolaiiliuin Ta7:t7TEutov to-j [jtusTTiptou toi Tr/eta, [j.r;T£ twv te-
habitudinrni cxplorabal cGiigruenteni riijusque paaxa(viov auToi;
, ,
XEttov (ivSotov ii7:oxp'j7:T(.)v Tt, oTov
inorlio nieiliciiiairi (lislriliiicns caiiupie raiioneni 8T,[jt03ta, 030'j.j
.
iTî ib^fsXEta;, tou? [j;'ev 1',XEy-/E
leneii';, iil nee profanis ;iiil iiifinnis aiuilius pcrfc- atax^J^^Tl T-9î ,u£Ta[jtEXov (-18) fî-E- toT? Se iSia :&
clissin.a iny!,teria cnnciederet , nec perfectis qiiid- 7:Tai7[jtaTa ev£-.fdvtje;- toi? Sk kT.^-'.[j.a, oT; ToiJTo X
<juam occultiiin liaberel, quasi ipsnriini utilitati iii- atTEXe; etvai weto- to'j; Se, xaTopCo'jvTa; £7:f|V ;
videns. Alios piiblice argnebai, qiios niiniruni iiro- 7:aTpty.ciJ; te xal y.r,5s[jiovtxoj?. 0'j yap r.phi OwK:h'i
Lro ad pueniienliam cogi opns cr;i! : aliis riirsiis iay.dr.Ei, a/X wMT.oiv. ttj otpETTJ 5ia ttj; 47:oSo/tc
privalim crrala coinnionslrabal. Alios objiirgabat , _ Syojv et; 7:pox07:-r,v. TatJT-ri ^(ip f) (49) pr,ToptxT] Sta-
ctim id e re ipsoriim esse arbiir;ilialiir : alios con- '.fEpet tstXoao-.fitac. 'H [j;£v yap xo"AaxEta 10? (SO) xa-
ira, qiios ollicio fiingi vidcbal, p;ileriic consiillcque T^T.Xtxri etp' lauT7]v Totg iyy.wî.ioii xXeraEt Ttiv TtdXaj
liud;ibat. Nec eiiiiii lioe agcb:il , iil eos ailulauoiie Tf,v euvotav f) 6k, ttjv (!j'.fiXEtav Ttov livOptb^tojv Tts-
perinulceret , scd iit viain virtuli slriieret , et ad ptixoTtcjaa, olov (jteXtTt Tot; E^âivot; twv Xi^Ytov (fil)
inajoia rccie factorum ;i|iprol);ilioiie provclierct. xaTayXuxatvouaa, tt; ifiovfj toiv eTtaivtov Ttp^j; apz
lioc qiiippe noniine relliorica a pliilosopbia dilTerl. Tf,v T/.xEt tou? ej-uYxavovTa;;.
lila cniin soriliila et caiipoiiaria assenlatione ac laiidalione ad liiMiiinum bcncvolciiiiain irrcpe-
re solel : lucc comra eoriini uriliialeni S|ieciaiis laiidiiius (jiiasi uielle serinoncm ediilcal ,
ac (ler
laiidum voliiplateni ad virliilem andilorcs traliil.
Dflgnia;iiiii jidrro siililiniiiate ac llicologi.i iisque 'Ev Se 5oY;j;aTtov iJ'iEt y.aX Oeo/.oYta tosoutov a'JTtT'
adeo excellcli;il , iit qnainvis periniilli viri doctrinic t6 TtEptov Tfji; 5uvi[jtE(jj? , cJa-E, TTo/.Xtov xaTi to'jc
laiide celcbrcs v:iriis s;cculis llii'(ilogic;r rci opcr.im jp6-</o\iq (52) OioXoYTâdvTiov a.'ior,iiiV E7:'t aocpigi yvoj
(lederint , hic taineii soliis post Joaiincin cvangeli- p([jtcov, [xiivov toutov [jtSTi tJjv E'JaYYsXtaTf,v 'lojavvT,v
slaiii Tlicologi noiniiie insignilus sil, aiqiie lioc co- GeoXiSYov Svo[j.aaOfivat (53)- xa"t olov ^âtpsTov auT(?>.
gnoinenlnin veliit propriuni ct peciiliare sil conse- Ta'JTr,v dTôxXT.pojCfiVat 7:poaT|Yopt<xv. "A7:av (o.J) t;
culiis. lil qiicniadinoduni oinneni aliaiii virtulcm xaXbv *v tt, EauTou xapofa auv£tXT,'.fc'o;, ouSe tou (.')')
ac laiidcni aniini siiiu coiiiplcxiis erat , ila iicc iii Tp09T,Te'J£iv d7:EXt[jn:dv£T0. Ka't tov Xi^yov, eij o'Sa,
fiiliiruin vaticiiiandi ei gratia ileerat. Nec vero du- 7:taTO'JaO£, oaoi tou dvopi; Tf,s oo:fta; xaxaTpuâTe
'"
ICor. ix, 18.
(lli) Sic lcgil liillins, sic voliiiit ,'inrKpii cdil. cl [j;£v ydp xoXaxta xa7:r,Xi-/f|.
«•od ! nianusc. P. Colb. 1. et Or. Colli. 'i, ei,- Toao'J- (Sl) Aniiqiii cilii. viiliinl tov /.oyov, et sic reddidi'
T(j)/ acoTT^ptar. In cdil. ei; tojo^jtov atoTr^ptac. IMIiiis.
(17) /\«') dOTiyorzer, elc. Clarior iiobis vidcinr C.oil.Colb. 'i, cl Or. -/.aTit 7:oaXo'J,- Toj; /prj-jou;
(5-2)
(55) Iia .MiniUic. ct alii edil. Sic lcgil billiiis

ci
Coiiibclisii;inlcrpiclaiio, qiiain scquii ; vcrtit Ibl-
liiis, veliit }u(vdiini suiim fOM.scrfis luiiinbus relinc- volant tiuld. P. Cidli. I, 'i., ct Or. In cdit. avacfa
hiiiU, loque liienilo juiliciuiit iuum fovebaut. vr,va;.
(iS) (oil. I>. [iETd/otav. (.~ll Conilcf. 'V.T.i.-i -.z -/.xivj Colb. 2, "ATtav 0:
(•49) 'Uucsl Or. III roil. -/aXov • iiiox cod. Or. £v Tfi a'JTO'J.
(.50) «/; dccst in cod. Or.; scd Monl.ic., Coiiilicf. ib:',) OW; zou r.pc-^r,tF.vi-u:, elc Verlii Billiii.%
c: C'jlb. 2, (0,- xa\ 7:or'/.;Xr, scf' £auT'r,v. Cod. V. '11 tiaiie a urovlieliiv iiiinleiii qruitu dinenluitur.
MJoTORK GUi:t;orvlO rUESllYTEUD. 800
KaXiv S\ Tot; ai-ou ^r.Tot; y.aX tJ^v ctuyVP^V'",'' (•^•^) A I' lo i|iiiii ;i|miiI vos , qiii ipsiiis sapitMilin m;ijorciii
twv aiT(J> T.z-i>aiyixi\ui-j Tf,v£j xxTaxociiJLîjOat. ili iiiodiiiil iililccl;iiiiiiii, liilcni li.'i;c oralio iiivciii.il.
'K/ii 6i t, ).i5'* 'iiJTco; ex Tou "i.iyoM Toij cl; tt^v rap- Si'il laiiicii a|icrx |)rciiiiiii rucril Imiic tlc rcliiit nli
•
o-jiiav Tojv txiTdv 5:;vTf,xovTa (57) tr.nxi-tiiv cii (jostis liiNloriain ipsiiisinrl viTlii» i)rn;iri. Sic aii-
i ToiOjTi TtOTJ TOJTO T^ TTOijlVlOV, Xlt TOCCJTO vijv, lciii ad verliiiiii li;ilicliir in c;i oi';irniiic, i|ii;iiii li;il>iiil
cuTcot eOrxToiJv ts xa\ T:).aT'jv4(ii:vov c! ci jjif.rto iii pi'a'sciiti.i rciilnni i]iiiiii|iingliit.i cpiscoponiin :
TE^.ioj;, toCto t^ t*'; (JiS) xaTi [tipo^

dXX' elf ( T;ilis .intc liic tircx iioslcr crat, t:ilis(|iic iii pr.iv
4os'jov rpoaOf.xJi;- «poîjT£'j<i) 51, 6ti xa\ ioÔjov. sciiti;i, lanii|iic suiciilciliiis, lalcipie pnrrccliis , ac
Ta5j [loi "poXiY-t *'' llv£u;jia Ti aY'<>''> ^' "' ~posi iioikIiiiii pc rrccliiiiicin .issoruius , ml caiii taiiicn
(fr,Ttx6; i-C('o, xa\ 3).i™v Ti ;|.i::pojOsv. i OJx e!; qiiotiilianis iiicfcinciitis progrciliciis , aiipic cli;ini,
;j.ixpiv 8i xa'l t4 -pO'.fT]T£'ji;ji$vov 6rAr,poOTO, (*'.- ul aiiûror , pro(;rcssiiriis. lloc iiiilii valiciii.ilur
xpou OaXijjT,; •.j.a;t;jiov (.')9) Ttti TTXfÔst Tr,; 'ExxXtj- Spiritu^ sniiriiis, si qoiil vaticiiianili arlc vnlco, Tu-
o;a; (i'.(jir,(ia;jiivn; Y.a\ th :Tapioo;ov T^; T:po;fti- liir;ii|iic prospicin. i Jiec. vcro Inngo posl lcmpore,
T£(a; Ti OaJ,ua t?,; ExCiisto; iziiTouTO. t|iiii(l pr.Tilixciat cxplrlialiir, Kcclcsia iiiniiruin arc-
I .i; niaris niiilliluilincin prupi'ni<uliiin a^qiiniilc ; pi'oiilicii;iini|iic al: liuiiiimiiii oiiiniuiic rcinolain ,
( tcnllis mirnculuni coiiiprubalial.
'E^ni^ oi . âiiXio); e-j je6ou; dvaxr.p^jyOevTo; to'j *•""• aiitcni pio Tlicoilosio , ciijiis jam a nol.ls
f 5t, £!pT,;j[.i';ou t>£000i!0u, (fto; eXsuOjpov Tf| 'Ex/./.r,- nienlio facln csl, inipcratore crcaio, lilicruni Ecclc-
o:f JriAajji^ys, Tt Stl Xi-.eiv, oia; !:avT,Yup:i; ^'•J-.ot; si;c liinicn alTiilîsscl, qiiij coiniiiniiorcin qiiot pti-
iyaiopuvev, oitov i^CO) 4p0ooi;o)V 0u_u4v xaT£-piiJv:v, blicos co:iVciiliis or;iliiiiiilius snis cxliil;iraril , qiiol
dvTifiiTpôai ToT; alpeTtxot; Tfjv ttote xaxinv djJitX- orlliodoxorum irnciindinni initig;irit , qni lixiciicis
Xto;u!£'Jtov, xa'i TO'j; iv xatpto SuvaiTEia; £tto;avTi; cani, qiia qiionilain iisi craiil , pcrvcrsil.ilein iiijii-
Te xa\ a!xtja;iivou; ev xatoio [jtETaSoXT;; toi; r-:ot; ri;iiii(iiic rcp'!;idi;re , aiqiic cos , a qiiiinis, ciini rc-
dvTtXu-?;3a: ; Ti ouv 4 (laxioto; iXtyi-j ; « 0'J Ta'JTa, niiii potiiciitiir, allliiti ct c.vcru> iali ruoraiil, con-
tl' T:oi[iviov £(jtov, .XptJTb; i7:atT£T' o'J6' oiJTto; v,;jti; vcrsis jain icnipuris vitiliiis , iisdcm niolcstiis alli-
6t5dTX£! "zb Euay^fiXtov. Katp^; outo; ETijrpiiât t.;,- ccrc conicndcljaiit 1 Qii.i igiiiir oraiionc vir licauis
TXavTi[Ji£vou;. rvii)Tti)iav otSa/OivTe; Tid;j!apTf,;j!aTa" ulcl atiir?! Non li;cr, grcx , Clirisliis postiil.it :
TtposzEiiTojiav Tto Kupit;)' e;a-CY£tXdTtoiav Tf,v dii- luiii ila nos Evargiliiiiii ilocct. IIoc l<'iii|iiirc aber-
6Etav, Ka't TT, T:oi;jivr, ;jitxOf,Ttoiav. To'JTO ijjtot exoi- r;iiilcs iii viain rcJuccrc cuiivenit. Curaiiduiii ul
xT,n;, sioOf,'jat toj; d'j:xf,iavTa; (61), xa\ 6;jioXoYfi- peccatn &ua iutclliguni, Doiniiii pcdibiis advolvan-
ca: xa"/,i etvat 5t TpiuT.v eoiioxov. MaxpoOuaf TaTE, liir, iinpiclatcni eiiuiiiicnt , gregiqiie aduiisccnntnr.
Tixva. 'Avt;p [jiaxpiOu;j!0; 7:oX'j; ev 9povf,j£! C lloe cgo pro ultioiie li.ibco, iit ii, a qiiilius injiiria
KaXti); '::oifjjaT£ toT; [itio^jjtv u;j!a;, xa\ a'f£T£ a'j- hiccssili suiniis , saliilcm coiisc<|iiantur, pra:clara-
ToT; TeXito; t4 TapaxTto(jtaTa. E: ot Xiav 4 Ou[jtii; qiii; ca esse coiililc;iiilur, qux noii ila pridcni inse-
r^spiCe: (li'2), xa't oujxdOex-o; f] opvij, fviizOi^ r.ap' clalinnlur. Aniini xquilalciii liabclc, Filii. Vir niii-
ii;j.fov xaV Tb StUTEpov (G5;. 'EiiaTe Ta'JTa XptiTio, iini xi|uilale pr;cditus allliiit prudcniia ". lieiicliLic
xa\ Tio exeTie ctxai-rpit;) r3parf[ji'yaT£. 'E(io\ alllciic cos (|iii vos odcruiil '», iisquc dclicta pcr-
Yip £xS:xT,5t;, £Y('o ivTarooôKo (64), Xi^'' K'j- fccte condoiianlc. Quod si iiiiiiiiini ira iiifcrvoscil ,
pto;. I To:o'JTo:; 6f, X4yo:; 5Y''v ':£tO£t Tf,v fîu- cjiifqiie a'grc impciiis coerccri poicsi : quod secun
•/iav (C5. )
diiin cst ,
prxstatc. Cliristo li;cc rcliiiqiiile , alque
;iil riiluruin liiliiinal lr;iiisiiiiltilc. Milii cniiii ^ iii.liLl.iin, cgo rclribuam, dicil Doiniiius ". i Qiiilius vcr
liis irns sedari; pcrsuasiL
Tou 6» '7:oX£[jtou Xtoipf, lavTo; , 6; -po; tou; cJ~£- Ciiin aiilciii liclluiii illiid , qiiod ciim occidcnlaii
f iou; pap6ipo'j; s-jvejtti, xal xaTa vo'Jv ix6£6T,x(5 biis harbaris j;es',iiin fiicral , sopituin csscl alqiie
To; T(o o'JTOxpiTop:, oixT,v t£ a'jT0J; eti-pata^jiivw iiiiperalori cx aiiinii sciilciili:i rcssissel , ab iisqnc
Tou Opdiou; a;iav, a!'/;j;aX(oTou; t£ )jt6()VTt xa\ tfo illc, quas coriiin anilacia iiierebnliir, pccnas cxp-'-
- n
"
pou; TicavT! toI; f,TTT,ijL£jo:; , a-xd6ri 7:ap:Tva: tt, liisscl, ca|ilivosqiie cepissel , cl viclis Iriliula iin-
Pa(JtX!6t, ToT; 0p:i(i6o:; £rT,p;j.iv(ii xal ya-j(>o-j'j.iwi'r posiiissel, ad urbem aiiguslam vcnil, triuippliis clj-
" Prov. iiv, 29. " Matth. v,H. " Deul. \\\ii, oo ; Rom. xii, 19.
(56) lla rorrigciuluin vnliuil Moiitac. et alii ; sx (62) Cod. Or. T.zp::f^.
lialct CoUi. 1. Iii edil. Tf, iuYYpa-.ffi. (65) Colb. 1, xiv t6 6£'JTspov.
(.57) 'Exnzir xerzi\xorta iicsiiiii iii cod. P. Or. (61) Cod. P. Conibef. cl iiiedil. quiousdam ivTa-
ct 111 Colb. 1. rootoiio.
(38) Ta7t: decsl in cod. Or. (65) llinic Inciim vnrie vnrii cdil. legcriinl. Mon-
(59) Cod. P. tJ.i;jL;jL(o niox idcm cod. (ji:;jiT,ia- lac. f,ju-/iav &y£:v TniOst Tf,v 'ExxXr jiav. fersuntit
(livlilV. Eecleiia' ul comiuiescerel. I.ciivriicl;iiiis : Eccltsiom
'Gil) Coilil. P. Or. Colb. 1 cl 2, ojov. iii/n/ire i/i sufiin seiiteiilicm jieriruliil. Qnani ie.«i-
(61) llaiic lcclioiicin cx variis codd. propnnnnt liiiiiiiis videiiir Billiiis Icciiomciii ailiiiisi>se : bani:
BIonl;ic. el alii cdit.; Iiaiic iii vi-rsioiic adiiiisit l!il- iiiiliisexliibinl cod !. I'. Or. cl Colb. 1. Colb. i. iYav
liiis, cl c\liibciil nobis todj. Qr. cl V. h\ cdil. £x6:- T::iO£i TT/; fjiu/iav : i.ln oralioiie iiiirifice pernuutiel
xfjiavTa;. 11/ quiesciint. lii cdil. a-,'av -siOs! Tf,v "ExxXTijiav.
2M VITA S. GUECOUM TIIEOLOCl 2D2
t\is el seslicns. .Kc Uiiii pnnliliceiii Giogoiiuiii, pro \ y.A -t^vv/.tjii TTpocioiâaBai xiv dpx-^p^î Tpr^yi-
co ac lalioriliiis illiiis (ligiinin eriil, lioiiorlfice .'ic- f.ov Ev:i|jitij; -ci xat •:oJv aOtoC tovwv ir.a.E,Mq, y.y'
cepil, pr.olixioriqiie alioiiiiio snain crga eiim lie- StaXslii uXa-uTEpa t?) -spi aJtbv IvosfâcrOat Tifi-
iievolenliain aiiiiiiiiiiie alacrilatoin ilcclaravil ; ac Ouijiov, xat xiXo; eiTUiv « 'fi Tid-ip, so£ te xai
lioslreiiin liivc a<l eiiiii verba lialiiiil : < Paler, Deiis "coX^ iopuat tor; aol; oi" :fi[xu)V 6 &ehi iYX''P'Cs' '''i''
libi, liiisqiic siuloriliiis, per iiic l.cclcsiain coinniil- "E!<x),T,(T!av. '16ou oiSovjit crot xiv oTxov -uiv i3p?jv xa't
lil. Eii sacraiii a^lcin et ilironniii lilii irailo. > 15ea- tov 6po-/ov. > '0 5k (jiaxapto;, Tîpiyapila.; TiXr^po)-
liis porro Gregorius, niirinca laetilia perfiisiis.ciiin OiXt; (06), dirasdjicvog Tiv ajxoxpdxopa , xa\ tu-
impcralorein snliitassct, ac volis precilinsqtie reniii- yjy.X; djjtstij/djAEvo; , £|f|£i (07) Ttuv paatXEtojv. 01 oe
ncraliis csscl , pcileiii aula extiilit. Ari.iiii aiileiii ,
'jVpEtavol {[JtE/pt yip toG /povou toGoe t&v ispiv xax-
(|iii ad lioc nsîuc tciii|iiis sacrosaiiclain .Tilein lc- £t/ov olxov ) TrapiTdTTOvTo It^fjpstj, u-kp ajxoi
iiiicraiit , sicariuriini iiianiim parabanl, pio ea ciim T:oX£;jiEtv f,pr,;jtEvot ^-pbj ihv jjâxdptov. Kal t()v [jicv
bcato viro armis <leccrnere conslitiienles. Itatiiieab pastXea ixETSuov ;x7) dâtpEQTJvat (68) tov oIxov, oe-
iiiiperalore (]iiiileni iirecibns conieiulcbanl, ne leiii- ootxiTE? dvTifiatvEtv Tto xpdTEt • tiI) 51 islw xal toij
pliiiii sibi aiifeiri sinciet, qiioil viilclicet i|isius ini- jjtET' auTou Odvatov £7:T,T:EiXo'jv, 6ii)[jioiia te 4i:Xt-
perio resistere verereiilur : c;cIpiuiii pio viro, iis- sOevte^, xa't ioia Ttvl uTôOefjtEvot, XdOpa T:po(jsX6(5vTt
que qiii partibus ipsiiis stuilebant , niortis metiiin 6ti twv u::XdY-/vt.ov Toij dp/tEpi(o; (JjOeIv ~h 5'''t"?-
iiitenlabant, tuni publice armis inslrucli, tuiii pri- Ka't ?; y.v/ ajj:aat; Ttov T:oXE[i!tov ToiaJTT)
\;iliiii siibonialo i[ii0(lan), qui ad poiilinccm accedcret, ejiisi|iic pcclus ense Irajicercl. Alqiie baec
crat lio^liiini consiiiratio.
Maiie ilaque, cuni populus Dei siinul cuni paslo- Ilpijjtai; ok yEVojiEvr,; , 6 lah; toj 0eoO d[jta t(o
re ad sacram apdeiii rcci[iieiidani pcrrexisscnt , iioii 7:otijiEvt iÊTav (liO) t6v iEpbv otxov dTôXTnJjiixsvot •
fiv
iniiius gravis, qiiain si civitas liostili iiiipetu expii- ouv Opoij,; te -o\bi xa't Tdpa/o;, ou/ ^jtTov t) ttiSXeoj;
giiaretiir, tuiiiullus cxcitalus est, niultis bomiiiibiis T:opOou[XcVT;^ sx t:oXe;ji{()JV e^tSoou, t:oXX(ov o-Xoîjpiov
iii vicis et distegis ac irislcgis cuiii ariiiis staiilibiis, cv T:XaTEiatj te xa't 5i(jjpiT0i? xal tpitopoôt? Bvtiov,
laiilieribiisque et piicris gravem ejulaliiin perini- ttoXXti; te oi[jt(jjYTi? yuvatxdiv xal T:a!otiiv ciu[ji[jttYvu-
siim edentibiis. Ipse quoqiie iinperator leiiipluni uiia [icvr,?. Eitjf,Et (70) 6' ouv xal 6 pamXEus djjia t»o
ciini bealo Grcgorio ingiessus csl. Lt auieni iniilla [xaxapito ti: tbv vstov. Ola 51 TToXXd ciu[j.6aivEt ev (71)
iii rebiis biiniaiiis casii eveiiire soleiil, iinliibus so- dvOpwTrivot; T^pd-i-^jia-i , T:p(o'ta; oujt,; ytvETat ax6-
lis orbein sub aiirorain subeuiitibus , tenebr.Te re- C to;, vecjeXt,; tiv fjXtaxov xuxXov ui:oo,oa[jiouijTi; (li).
pente coorix sunt. Qiiae res, ut a festo liiijiisiiioili- Ka't to ou^jiSiv, iopTTJ; te xa"t <pat6,o(5TTiTO? TotauTr,;
(|iie bilaritate alieiia, .Arianos majorem in iiiodiiiii uT:dpxov dXXiTptov , tou; [Jtkv 'ApEtavoij; ^TtoiEt tfat-
recreabal, perinile ac si Oeus sacrae redis Iranslatio- opotEpou^, oj? tou 0Eoij [j.t) euooxoijvto; ttj (iETaOiÊi
ncin iiiiniis gralim baberet : fidcliiiiii contra aiii- tou otV.ou •

tjjuxic oe irtiTTWv dvia ETTiEfsv utto-
iiias iiilolcrabilis dolor criicialiat. Veriim siiniil ai- (j;iu/ouia (73). 'fl; o^ t^? iEpa; xf/xXiô? oTET:ot[jiT-,v
que episcopus et iniperator sacras valvas ingrcssi xa\ 6 âitXEu? £i'5oj Ko.piS^jaav (7i) , fipOT) te otovii
siiiil, aiqiie omncs Hiiain eaniilcniqiie laiidalionis [iia T:api TtdvTtov aivESEtu;, 6dxpud te xa\ xEtpojv
vocem siisliileriint, maniisqiie ciiiii lacryiiiis exlen- ^XTait;. 'AOpito; tou vi'.pouL u7:e?eX0(Jv-o? zpovofs
(leriiiit, coiirestiin, Dei providcnlia, suhdiicta iiiibe, ©Eoij, £xXd;jt(J/av (73) T,Xraxbv aiXa; tAv tEpov oixov
fiilgenles solis radii sacraiii domiini s|)leiidore pcr- xaTr,uifaGE •

xa"i t(T) aioi (fojTtiOivTt ai tiov dvOpto-
fuderuiit; aereqne colliistralo liomines aninii infle- Ttojv oidvoiai tt-v 6ui9u[jiiav (76) eI? tpai6pijTTita uuja
roreiii in lailitiaiii coiiiinulariint , aiqiic inipeialo- [jtETi6a"Aov , t6v te paatXEa Ixeteuov kyy.cifliSpu-
reiii, iit cpisropiim iii ibroiio collocarci, obsccrare cat (77) t>jv dp/tEpEa tij) Opivi;). '0 oe [xaxdpto?, (j.tj
:ilque oblesiari cu^pcrunt. At Grcgorins , ciiiii ali pou/,(>;jtEvo^ ixEtis xa0i6puv0f,va;, a\jihi £v toioutoi;
iila sede abliorrerel , nec prae vila; coiiliiieiilia , ct D ^xcfwvEiv ur6 tr-; EyxpatEia; xa"t Tr,,; dcOEvsia; ou/
corpnris infirniitale, vocein in tanto liomiiiuiii nii- oii; te tov, TtpoatftovEt tS> T:Xf,0£t 6id xtvo; Xeyiov
iiicro clTerrc pnss(!t , per qiieindain bis verbis iiiul- autoT; « '0. tixva, vijv y.a:ph; £'>;-voj(jiovo'jvta; trv
tiiiidiiiein citfaliir : i lilii , iiuiic leinpus est iil bc- '/ip'-'' hii.o'/.oydv J9' oT; E/apIiato fi;xtv f) Tptd;. Ilip
iiclicii iiieiiiores, ob ea qiia; largita Trinitas csl, 6e toi^ Opcivou EiiauOt; dvaXa6(o(iE0a ("8). » TauTa c
(66) Monlac. et alii cdit. vuliint t:Xti9e£j. (7".) Ilaiic lcclioiiciii exliibent codd. Or. Col.'^.
(67) Cod. Or. £;iEt. i el "2. iiec iioii Coiiibef. Iii edit. dviaTa ET^tsiav
(OS) Sic voliiiii- aiiiiqni edil. et codd. noslri. Iii u7:o-[jfj/ov.
edit. d.fEOf,vat. (~i) Sic oiniies codd. nostri. Iii edil. TiapEOOdav.
(09) Cod. Or. i£3av
•
mox Colb. 2, dTôXsfiîiJtEvoi (7o) lla Moiilac. cl omncs codd. iiostri ac Coiiibel.
Cn.l. I'. •/.at£p//v;jiEvot, aU sncrum domiim Uesccniiis- lu edil. EXXd[Ji'|av.
>eiit. Iii cjiiiliiiMJaiii edil. d7:o-/."Ar,iJ/0[jiEvoi. (70) Oi. ou!J(fTi;j.iav.
(ô.l. .
l70) Coil. Or. et I'. EiiiEt. (") Cod. Or. xaOiop^Jciat.

(71) "/> deest in cnd. Or. (7.S) Cmld. Colb. 1 el 2, Eiia^JOi; dvaSaX/.iLlxsOSj
(li) lla iiiniilac. ct alli cilit. iiec lioil omncscodd. j» ;j(js'fn(»i ilil]craiiius.
aoslri, lii edll. T:Epi5paijiO'J7r,;.
,
2't.'. AUCTOnF, f.RF.r.OniO PRFSnYTF.RO. 5J»
[Aiv lib; {£=aa:vo;,iT:paOv£to- 4 aOxoxpiTcop Zl Tf,; A K'"^'''"'

referamus. De lliroiio aulem ali;.g agciniii. >
jjitTpi(!-r,-o; (79) tou dvSpi; xa-:7:Xf;-:t:To. Kat Ihuc vcrl)» iiiuliciis pn|Milii« miUicuiinl ; iiiipcrnliir
oOiti); [liv V) ravfjupi; SisXJOr,, eu9poi'JvT;v t5 Vfrn lioiiiiiiis iiiocli-.siiaiii a.-j iiliiijor^-iii im|iic iiiira
itX£i3Trv 7:spiJ/0[X£V'j'j XpiTtoJ xa\ iia'f a),£iav, i"jiiTE lciliir. Sic cniii:io snlul;» Csl , CliriNlo l.fliliaiii
xaTeuvajOf.va; Ttov xe 6t:Xiov Tr,v TTapaiix£ur,v xaV siiiniiuiiii socuril.ilciiKHic adcrciilc ; ila u( cl ar-
TTi; [Mivfa; -zh Jiov 2v 6i |x4vov •(jyLvtiilikv 5''f°i :nnriiin apparatus consopiius fueril , cl ruroris
4va:|jttoT'i -i/.'.v t[iCXT,OT,va; TiJ $i9oOr;xr;. anlor cxslinrliis , al(|iic iitiiLS iliiniaxat ciisis cxcr
liis siiic iilla cruoris clTiisiniic riirsiis vr.îiia coii-
(liliis.
Il>i;v yt oux £i; t;Xo; 5uv:xtopf,0r, |xt] IvtSpuvOf,- Ca;lcrum ci ail cxlrciiuiin iisquc oli.sislcic noii
va; Ttp 0p<vt_o. Kairsp yap oux tOiXovta, xa\ ir/u- licuil, quoininus in tlirono collocarclur. Poiilincuni
ptjji dvatvijjtivov , o[xtu? tviopua: Tf,^ 4p/u,otoj Jvr,^ cnini niiillituilo ciiin, (|iiainvis iiolciiicni vcliciiicii-
Toii Otoxotc dp/;;p£(i)v nXrÔJj. TauTa Si.[i;xp'// lerqiic rcciisaiilein , iii .ircliiciiiscopiili scilc coiisli-
iJTTipov. '0 (ikv ouv pa3;X;u; tio dv5p\ l^fixrfiz:, liiii. Scil liicc aliqiiaiKo poslerius. Iiilcrca iiiipcr;i-
•niTpl; aiiTto T[jji7;v xal aiSu) dT:ovi|jitjov. KaX yip lor liominis rnnsiicUulinc ilclcclalialur, eiiiiiqiicprn
t;v, el xal natoeujstu; d[ji.otpo;, dXX' ouv £'j3c6})i; 6

.D p;ircnic coleliat. Quaîivis ciiim Jottriiia: cxpeis
dvt;p xai -pao;, it r.zp (80) Tt» aXXo;. AuTt; ai 0£(o csscl, piiis laincii vir cr;il, miirunii|iic lcnilatc pr.-n-
a/oXiC[£iv (iiXXov i^ âi;X£; Ttuv xaXiliv elvai oW[Jii- tlilus , iit si qiiispiain alius. Vcriicn Grcgnriiis Den,
vo;, oCi su/vtoj tujiiiXit TOt; pajiXctoi;. *tXapYup!av quam iiiiperalnri , opcraiu (iare praiclariiis exisli-
0- Tou; •::ap;TTaji:vouj Ttp pastXs; voJouvTa? optov, maiis, liaiitl frcqiicnlcr iii aiila vcrsahaliir, cos qiii
xi\ Tou; oijjpa /aptroijiivouj dT:o5t/0[ji£vouj, TtJov il, imper.iloris laliis ciiigchanl, avarili.-e inorlio lciicri,
cto; f,v Ojt6; (81), [jtiXa xaTa^ôovouvTa.; •
5:i to; alqiic iit cos qiii iiiuiicr;i alVercliaiit, carns li:iliere,
TauTO Tat.; 7:po3£u/at; xa\ dYpuTtvia;; xa; o;5aixa- ita siii similos ailiiioduii) aspciii;iri pcrspiciens.
X''a;? r.pooEi/c, xal iiOjvtov 0:pa7:s;a;j xal i-.-.Ty.i- Qiiocirca prccilionibus ct pcrvigiliis, aiqiie tlnciri-
tj.ci, 8;tp TouTo;; xaOoiptov iouTiv xo\ t6 -oi^Jivtov iiis, .Tgrolisquc ciiraiiclis el inviscndis iiicumlichal,
-OT^ ik xa\ :zph; dYjsou; u7:avE/(j)ps; , Tf,v f,au/iav Dcn sese liis rcljiis grcgcmqiie piirgans : iiilerdiiiii
•TToOtov, xa\ T>j 3uv£/i; ; Tovtov TauTi; !tu[jisvo.;. cliam niri scccdeliat, snliliidinciii cxpclcns, caqut»
h>; dv a'JTtp Ti jioiia ~pbi tou; e^s^f,? -ivou.; (jtT) pcrpeluis lalinribiis aniictum corpus rccreaiis
dnoxi;.io;. AuXat; 61 âstXsitiJv/povitoêviCoXXe (82), ne ad scqucnles labores fatisccrct. Ad aiilain
t6 Tf,; na,oot[ji!a; t\) xa\ irpjTOVTto; ix[jt£X£Tf,ia; •

r aiilein raro coinmeabat , illud Prnvcrliioriiin rc-
«.Ta)"(Cf «rcfq-e c6r .~c'da .rp^f cdr ciAcy, h-a cle congriicque permcdilatiis : Ihro pedem litum
fiij .x.h}cOel(; ccv (83) jiici'icy} ce. infiT ad amicum, ne forle salialus oclcrit le ".
Tosa'JTTj; 11 TO!,uf|V 'Ex-/.XT,5ia; d™5E;/0£\; , xa't Taiit.-c porro Kc( lesi.TB pr.-csnl institiiius, proven-
•:TapaXo6(jjv rpoiiioou; Ti xo\ 7:avTo6a-tJjv x£i(jir,Xiojv lusqiie cl inrmiiain oniiiis generis exiniiainipic su-
TTÂTjOo;, [Jtiav 5pa/[j;T]v ivTsuOiv o'j irpojEXTfiCaTO^ pellcciilem consccutus, iic unica qiiidein dracliiii;i
xaiTo; v; _3ouXo[ji.£v(o xa"t TaXivTtuv i-yOoviav a^JTip liiiic facuIt;ilos suas aiixit : ciim lameii maximam
Txp;ro:£iTOat iv £^£-c£v£TO, o-j Xo-;;j[jto'j; T:po3C0tov lalentoriim cnpiain , si ila ipsiiis voliintas tiilisscl ,
xa"i o;otxf,j£(o? (8i) •napi Tiijv oixovo;jtT,-ivTtov z'x colligcre potuissct. Ne rcditiiiim quidcin cl adini-
rrfi 'ExxXr,5ia; £TOjf,TT,a£v, o'Jx dvaTpa9f,v (resuuiv nistrationis rationem ab iis , qiii Ecclesix negoiia
i£,&(Jov, •xoT:r,Xixtov (iiXXov f, i-xxXr,':;ajT;-/(7jv dv5p(ov procurasscnl, rcpclivil, iicc siipellectilis sacr» de-
zb lp-(ov (8.')) toOto uroXa6tov, xa\ dp/<ivTtov o-jx scriplinncin caiiponiim verius, qiiam ecclcsiastico-
i-;(ix(iniov TO'J-oi; a-avTo; £xrat0£'jtov 0£(p (S6) ruin virorum, id esse staluens, ac pr.Tfcclciriim,
xa0op4TT,Ta ::,oostfip£!v tt,.; (3uv£;6f,5£oj;, xa\ (it; non cpiscoporum : atqiie liis rebus omnes crudiens,
ivO,otorou; TT^tpajOo; XoôOiToiJvTat 7:£tO£iv. iil conscieiilix puritalcm poliiis Doo onerrciit, (juain
D iil raiiniiiliiis rcfereiidis iiiiincris siii ailiiiiiiislr;iru)-
iiiiii Jioiiiinibus prnbare iiilerciitiir.
-uv£/£ia 6i •::ovtov, •/•f,p:t ts za\ ijO£V£:a TJor, xa,ut- randcm assiduis laburibus, et «nio, corporisque
.TTO!.t£vo; , d(i^to jTf,!ja? eA\ to'j oxiiJi^TTOOo; f,v. Ka\ iiiibciilliiaie rraciiis , iirgeiiie vi nioibi, grabaln
iij TO'j 6f,(Jtou 7:Xf,0o; dOpiito; £-£tTf,XO£ Tip 6co;jLaT:(j), se lenebai. Ac muliitiido pojiuli iiigeiis , riibiculuiii
^jfla xaT£x£tTO. '0 6i, oTa cftXst (ju,a6a!v£;v to;; iii qiii) jacebal rcpciilc iiigrcssa csl. Ipse igilur, iil
.r:oou;jt£vo;; (87), iT:;jTp£(ia; *-\ to^j (ixi[jtro5o; snleiit ([ui slre|)itii aliqiin, cnmmoveiiUir, ad se col-
cou; i:(S6aj, e!; TO'j5a-fo; cJTtOj'. IxoOiÊTO, t! ,8o-J- lectis in sclla pcdibus, in cciin moJiim in pavimciiio
" Prnv. XXV, 17.
(79) Cnlli. 1, Tf,v [jiETo:(5TTTa. :T]5£V.

(SU) Cod. P. £• xai t;;. (8.')) Td ff )-c)- dcest in cnd. Or.
(81) Codd. Colb. 2, ct Or. oSto;. (86) Ita Mciiitac. Cod. P. el Coinbcf. In edil. Beo^j.
(S2) Ua cold. Colb. 2. Or. lu d cdil. J'/i6aX£. (87) Sic vnluiil .Moiil;ic. codd. Or. P. el Cniiibef.
(85) Ztt' deesi iii Ciiib. 2, ^va iii cod. Or. qiii lia- lianc lectioiicm seciiliis cst Uilliiis. In edii. qu;-
le\ (;iXov, [Jtf,-(o; -XT,0£i;. biisd. •::o;ou;jt£vo;;. .Mnx Colb. 1, ^-;Tpi'ia; £•< xoj
(S'l) Codd. Or. cl P. 5:o;xf,i£tjv, mox cod. P. i^f,- axi;jtro5o;. Billius veilil, converfii in telia pedibus.
6
201 \IT.\ S. r.RKGORIl TnEOLOCl 2;
soilobal. qni.l E,ibl oornni advenliis vflUl iicreun- A AE-ai, TtuvOavojAevo;, f, au-wv Trapo^jsia. 01 oi, xa-
anleni enm el ea qu:B afcideranl gra- piv 6;-ioXoYT|crav-£; (88) to) 0£O) £tc\ toI; ysyevtjh^-
itins. Illi ol)
tias Deo rsissenl, ac pro imperaloris saluie , ob voi?, xa\ uTclp toO pajuiio; u7::pE'j5a[.i£voi (89),
rereplum lenipluin , aliasqne sacras a;ilos , orlbo- £v:x:v toG vuo, )ca't xwv a).).tov Ispiuv otxtov, xat '.r\;
(loxoruniiine ecelesiain , vola fecissenl , ipsnmqne 'ExxAT,c!ia; xwv dp0oo6;tov, •navTcov.o^ toO-tov at'-iov
liornni nnmiuni nncioreni cl arrbiieclmn professi TpoarziTOvTS? Tbv -oitiEva, y£yiii66t£? ajrfi-ciav (90).
fnissenl, l.rli ciibiculoexeesscrunl. A^loleseensvero Nsavia; os Ti? 0-o).£:-.fO£'t?, xa"i xar; âuxou x-P°'-
quiilani reliclus, inanibusi|ne stiis beali viri peiles aujxTriJja; auTou tou; -6oa;, 6oup;j.ot; xal 5axpj='.v
conipriniens , ab co cuni lacryuiis et lainenlalioni- ix£T£u£ tov jxaxapiov suYYviovai auTio zh Ti),rjiiii-
Tou Sl 7:uvOavo;x^vou ti t6 £tr,, oi-

bus sceleris veniani supplex poslulabal. Gregorio ),T|;j.a. ^.oY^^^lAE-^tJV
anlein sciscilanie qiiiil sibi iioc seriiione vellet, S:v d-£xptvaTO, -kXt.v tou Oprivstv, xa\ suyyviViQ^
nliiil respoiisi (lab:il : seil laiilnin liigebal , ac ve- atT£tv. Ttov 0£ 7:£pi!jTaii£vtov Tt; 'i-fr\- t Out6; âTtv
iiiani pelebat. Tuin qnidani ex iis qui aslabaiit, ila 6 ib? 9ov£u;, ii) (91) TOJTEp, S; £[i£),),ev £x crxaiiopta;
locutus esl : « llic esl ille carnilex luus, o pater, Ttvtov xaTa Ttov (jtov tyxi.-coi^j £Xauv£tv îcfo; (V'i),
qni a noniiuilis subornatus ferruin libi in pr.-ccoriia xa't oXptJTo; aou aacpto; (ivT£).<i6£To. rvtofxj^; Sk ir,;
defixiirus eiat , nisi Clirislns perspicue ;! aiixilio B auTtov £V£x£v Tbopa;j.a ^sTcAiaOTi. TauTT] toi irpoi-
fnissel. Quod auiein ad eoruin volmitaiein alliiie- TciirTtjjv ôa i~\ Tji T6).;jtT) [X£Ta;x£).6[j.£vo;. i AuTtxa
bal, facinus perpetratum esl. Proinde niinc ad pedes Sk 6 [laTTjp, ola TraTT.p (95), TdSe tpr.ai- i r^voiT^ aot
tibi prociiinbons clainat, snscepli sceleris pcenitn- XptaT?); (91) euiX£VT];, o) tpiXTaTe, xal StoT) aot ouy-
(iine alloclus. » r.onfosliin autem Paler, ut palrem y'"'^!^'!^ auTo;, 6 xa[).l Tteptatoaa?. !Vi6vov ei; dTcoXo-
^quiiin crat, adolescontcm ila alloquitur : « Pro- '(ia^j xt]; t6X;j.ti? iûb; y^vou, tt;v aVpâiv flo£Xu?a|j£-
pilius libi tbrislns sil, o cbarissiino , tibique ipso voc, 0£to t£ T:p6j£X0£, xa't SouXûe auTto SouX^tav
i"iioscat ,
qni iiie (pioque servavii. Hoc solum ad £iXtxptvT) xa\ (95) ixouatov. » 'H ouv T:6Xt;, ixou-
faeinoris cxciisationein el purgationem a te peto , aaaa tt,; ar.rjxplGiia; xh piaxp60uijiov, t:X£ov It:' au-
ut mous fias, b;trosiin exsecralus , alqiie ad Doiiin Tto £5t;30t] tptXoaTopYta.
accedas, i|>siqiie siiiceram et voUintariam sorvitiilem .scrvias. > Ciijiis jam lciiis responsi cuiii ccrlior
facia esset civiias, ardentiori erga cum amore ineensa est.
vero tempiis ex omni Roinanorum iinperio,

Sii^D id 'Yt:^ Sk Tbv xatpbv toutov ix TcajTic tt)? u-f) 'Pto-
pr;clcriiiiain ex i4igyplo et occiduis parlibus, sancta [jiat(ov (96) ap/f,?, crXtiv AtYurcTou xa'i tt,? iiTrepia;,
•|)iscoporiini ci-nliim cl iiiiiiiquasiiila synoilus co- auvTJXO^v tj TtT^v ixaTov ::EVTT;xovTa 4^'* <J''J'">2oj, ap-
iicla osi, liiin iit [liuni pncsulem aiigiislLB urbi prae X'-P-* xaTaaTT-aai tt] paatXiot TttaTiv, xal Ta; ai-
fK-creiil, tiim iit Inercses quic iulerjin, diiiii Ari;ini pia£t?Ti;iv Tto [i£TaûTtov 'Ap£tavixtov(97)xp6vo)v
roiiim poiirentur, exortat fuerant, OKCuuienici coii- dvaouetaa? E5toOT;aat tt;; 'Exx"AT,at'a; tj/Tjtptp oixou[jte-
cilii decrelo ab Ecclosi;i exlrndeiciiliir. Eiiiinvero, vtx-f,; auv£X£'Ja£t)):. T4 [jt'£v ouv xaTot Ttov a!p£a£tov
ad ba^resos prolligandas pcrtincbaiil ,

imillo :rpotoSo-::oiT\a£v 6 [JiEYa? rpT^Y^^P''; iy. 'koXimv tiov
(lii»-
aulc niagnus Gregorius prapslruxcrat, velut insidio- ypi-jor/, toaTTEp 6T;pac e7:t6ouXou; tou 7:oi[xv(ou tt;;
sas tcslias ab Ecclesi;B ovili arccns : atquc in ipsa 'ExxXTâia: a7:oottoxtov xa't «utt,; Se Ttapo'JaT)? tt,?
eliaiii sacrosaiicta syiiodo pari aniiiii conlentione Ay'^* ''-''"^Sou, 6[jto!toâuvT,Ytov!aaTo. 'H 5k iY^* '''^''-
tiiin aliis decert:i\it. Sancla aiitein synodiis eum o5oj a^JTov eveOp^vtaev, i^'{zii.i'ia £/ouaa tov pteYav
eptscopum consliluit , antesigiiannm et duccm ba- 7:oipiiva -?,<; 'AvTto/itov, MeXetiov, avopa Eua£6^ (jtJv
liens niagniim ilhiin Anliocbensinm paslorein Mele- tt; Ttiaret y.a\ ev Tot? XP'^^°'? ^"^ 'Apetavtxou xpa-
linni, viriiiii pia (ide pra'dilnm ,
qiiiqiic flnrcntibiiS tou? IÊXaOivTa (98) tt;c 'ExxXTâia^, TrXetaTi ts
Ari;iiioruin roliiis Ecclosia piilsus fiierat , tniiUisi|iie xaxo7iaOf|aavTa, auvESi; eôpia TîXu/povtt;) 7:apa5o-
«alainitatibns exbaustis riiiitiirno inulctatiis cxsilio. 0T)vaf t'jV Se Tp67:ov t! S;t X£y£iv, 67:016.; Tt; U7:r,p-
Qiiibus autem nioribiis pr;cdiliis essol ,

qiiid rcferre yz^; 'O-îip a'JT6; Tcpao; te t;v xa't SpaaTT;pto;, ato-
iiiccsse esl? Ideni enim et niansueliis erat el rebiis j) 9ptov(99), oixaio;, avopeto;, ao'.}h;, xa\ •npo? 7:avTT,i;
Horeiidis solcrs el onicax. leniperaiis, jnstus, (orlis, (itpETT,; (I) xaX"Ao; a^êêapiEvo;. To'Jtou Se eiar^Yîiaet
s;i|iiens, at.jiie oiimi virtutiiin gonore porpoliius. xa't au[jt6ouXia' auvoStxi; tJ^T^ô; ex^jptoae Tf,v 7:poe-
lliijus consilio ati|uo liorlalii Grogorio aiignsUC nr- Spiav tt;; âatXiSo; T(o rpT,Yopi(;). '0 Sl, xairtep TJt
l)is cpiscopalus coiicilii dccreto conlirinalns cst. S).Xa Sua/epaivtov 7:00; Tf,v £7:iaxoT:T;v, rroOt;) [j,fvTot
Ipse auleiii ,
quainvis alioquin ab episcopatii alic- tt,; 7:o![j.vt;;, xa't t(;) vop.tC£tv, e! tt)? SaaiXiSo; xpa-
(88) Codil. Ciilh. 1,2 cl Or. 6;joXoYf;aovTe;. judicavit.

(89) Codd. Or. el Cnll). 1 efi, 'J7:£p£u56p:£vot. (110) Eilil. (|iiidani voliinl 'P(o(Aa!ot;, Mnntac. T'...-
(90) Oidd. Or. ei P. litTîeaav. JJatou;, ei sic liahot Cdlli. 1.

(91) 'i2 deest iii cud. Or. .Mox codd. P. el Colh. (97; Cod. Or. 'Ap£tav(ov.
1, ax£'j(opia;. (98( Cnd. P. £^£X06vTa.
(9-i) Co.l. Or. T>> îô;. (99) l%;;.p<o)- iloesl iii cod. Or
('15) Ola .-zut/ip desiiiii iii cod. P. (1) ll;i codd. Or. Colh. 1 cl ii. In C;li . lanuiir. "W
94) Cod. Ur. ao^j Xptaio;. (JtpeTr,;
9.5) Kcil dccralin edil., sod rcslilueuduin .MoiiMC.

o.)7 AUcToiU': cuncoiuo rnKSBYTKno. ^g
tTjjEiE, Krii-h; Iszzfiii Ti,- Iv yjx/.w :?,; (,lx'/j>tivT,>; A iii'ni :iiiiiiiiiii> li:il,orcl, gregis laincii amorr, el qiiia
toiSoii, M-:p 3.~h T/.'jmii Tivoi xjTjjjiavOivi/jv, riiliiniiii c\isliiii;il)at, iit si iiiliein auîblaiii teiieri':,
6iaXu£;^, xat r.pli Evftiiiv dn'.folv :aTv xepoiv avc.v kniiieiitiuiics per orLein lerr.truni uborienics , vcliu
5tsario«; Ti; 'ExxAT.sfa;, euzto £i;sjOo; Tr.v tr;- c spcciila qiiadain |ierspcclas, c\.>tiiiKncril, >lis>i.
oxonifiv. tloii!csi|ilo Lti Ir.îas aiiilialiiis, iit «liiiliir, iiiaiiiliii>;
:ul iiiiionciii ('oiicordiaiiiqiic aildiiccrct, cpiucouaiiiiii
accipcre iniii rcciisavit.
To'j Si iaioo MeXsTtou TeXeuTfiOav-o; tIv p(ov ev Alvero Mcletliis cxlrcino mim; ilic CoiisiaiiiiiuH
Ti^ â-uio:, yfveTai aJTto tiht) 7:poi:s;jn:Tfp'.o;, tui:c poli pcrruiiclus ,
ailco ccloliri alqiio lioiiorinco fii-
naaav £::' auTiT) txx'jOf,vat Tr]v pa3'./.{oi, no/.Xi £1 iicrc cflr.^rliir, ut ail ipsiiin nilis lota sc.ic clTuiulc-
xSTava-'xiv Sixpua, xa\ Tr,v'.xaO:a ev npioTO'.;, 030V rct, iiiaxiiiiaiii(|iic laciyiiiaiiiiii vjiii cuiittcrcl, ac
errj z/.f,Oo; e::tYV<030f,va'. t'ju Sitji.j;. A'jOi; 91X0- Itiiii iiiipriiiiis, (|iiai>ta ciNiiiiii iiiultitinlo csscl, a^'iia-
v:;x!a T^p^ ToiJ Op(5vo'j, xa\ Tfi; dXXfjXou; JJuYoixi- sccrctiir. Hur»iis llai|iic dc lliioiio cuniciilio cxci-
Xouv i-.i7y.0TM. Ka\ oi jjiiv Ti '.J-Ti-yiaOivTa oixaia lala csl, al(|uc iiiler se ailercali.iiilur cpiscupi. Alii
eTvae xpivovTSj, îSata (jteiva; Ta\JTa eGo^JXovTO- oi ciiiiu, (pi;c sii/Tiagiis sl;iliila riieraiil, jiibl:i
c=sc jiidi-
oi (ivTi-;i::ov r.ph; Ti fjori o:'>j7iJiiva xaXtTi;. '0 o^ B caulcs, lirina c.i iiiaiicre volelianl. Alii iis, qii;c jani
rprjviipio;, t'o; (i) a::a| Tr]v xaOiSpavSeîlJtevo;, |ji£t- lecle dccrcta lucraiit, ailvcrsabaiitur. At Grcgurius,
£r:o;siTO a'iTf|;, izpb; o'JTOu; xp(o(jievo; To:o:so£Xi- ul.qui senicl callicdrani adiiiisisscl, caiii vindicabat,
yoi;- « 'Eifil), To:;ji.i'/£; t-po\ xal :'.[t.<.oi, tt;/ (ipy.f.v liiijiisiiioili ad cos oraiione iiteiis : « Ego, paslorcs
oux fjOeXov Tf,; âiiXioo; f.Yf.iasOa;- dXXi xa"; e; sacri ct vciuTabilos, priiiiiiiii aiiKiisi;u iirbis pra;-
::6vot; t£ xa\ iop('js:v eaoi; eTivr) •:; xa\ r,'J5f,0ri rectiirani accipcre recusabaiii : ac licct )ia'C Ecilcsia
Tcov TfjOi f) 'ExxXT,3!a, f,px£: ;j:ot TauTa -t]> 0£(Ti Ot,- lalioriluis sudorilius(|iie incis co;igiiiciilala alqiie
(iajpi;e;v ::ap' a^^-ou Tf,v dvTioosiv dvap.ivovTi. 'Et.!.\ aiiiplilicata fiiissel, iiiilii taiiion salis siipcrquc er.it
tl rîOo; T£ raiiivr,; xa\ uiidiv xo:vf| 'jf.yo; oi;aiOai |i;cc Dco llicsaurizaic , alqiic ab co iiierccdcin cx-
jjieTf,v(3l xaOiopav lliG: isa-.o, o'j [ioi oox£;t£ ToiiTo spcclarc. l>osiqii:ini aulciii cl };rcj;is aiiiure, el euiii-
(ipOto; vuv ::paTT£iv, dvaToi-ovTe; Ti olxsTa ::pi; iuunibiis veslris calciilis, callicdraiii accipere coa-
Tip (4) ikTfil aw/Ta; ou;.i'ytov£;v aXXi to;; (ikv 00- ciiis sun-, iiiilii liaiidqiiaquaiii rcclo agcrc viibMiiini,
X£:v x,oaTf,io; Ti f,or, oi;avTa, to:; o^ o^j oox£:v. qui, quod ipsi lecislis, coiivcllilis alqut: abioiâlis :
•Ey<o oi. o'J ::XoJTOu, oial •J'rT.Xf.; Jc?;:;i£vo; x?.Oi- iil iiilcrim taccaio qiiod iie iiitcr
, oiiiiies ipiidoM
«pa;, Tioe 9T,;xt, oîoi pa3;X:5o; -/p.TiAaTiÊ-.v '^~'--
salis ('O.ivcnit; vcruin alii ca qii;i! jain coiisliiuta
cxo-o;' dXXi W.OWTOV jikv dp'.|;av!av Tixvtov (fips:v ^ .siiut, rala esse dcliere ceusciil ; al is sccns vidclur.
draOio; Sur/epijTaTov, xa"; f,X:0;tov -h t.Mo;-It.z:-x Wcc vcro li;cc a iiie co dicuunir, qiiod vcl opes, vd
jiij ©'j^T.Ti 'j,u£t;tf0i;v(.) ^ xouci(5Tr,Tt"£T£pa::piT-
T'.v'; siililiiiicin callicdiaiii expclain, nl aiigiisl;i: iirbi*
T£tv T(ov ::p(or,v iyvi^j-jiiv/iaî. Ei ol v:xa T.j.p' u;jl:v cpiscopus noiiiiiiari coiicupiscain. Sed priiiiiiui li-
t4 vjv, xat Ti -,o(''jt,v to; etoXa xoTa-ypovciTo; (.•>), lioiiiiii oibilatein iraiiqiiillo :iiiia;o fi-rre dillieilli-
dXu-to; TT,; £zi3xozf|; i^h-aiin. Bo-jXfJesOs, ::p4T- niuni csl, ncc nisi vcrordis cujiispiaiii lioiuiiiis pla-
T£T£ Ti xsO' eauTOJ;, Ti nap;3Ta,u£va. 'E^jx.'; oi dya- ncqiic sliipidi. Dciiide illiid iiictuoiidiiii', iic iuvidia
Trr,TVj f, ipT,;j::a xal rriXai xa\ vjv. 0'1. Yio xa'; f)£0'j qiiadaiii aul levilate rcs nupor (lcciclas iiiiiiiulara
£;p50U3lV oi TOV 0,'3i'/OV a7:03T£pf,jOVT£;. » vidcaiiiiui. Quod si volds pr.TScnlia luagis cordl
siiiil, ac res liaiid pridem cnnsliiutas vclul obsolelas ct frivobis coiilciiiiiitis , h;iud iiiccslo aiiiiiio cpi-
scopatu iiic abilito. C.oiisiliuin iiiiic, rcs veslias agilc, ei qiiidqiiid voiiis in uicnlcni vcncrii. Milil
qiiideni soliliido 01 (iliin diara fuil, ei iiiiiic csl. -Noii eiiini ;i flco qiioqno iios arroliiiui , i|iii ilno. ,11111
nblaliiri siinl. i
Ta'jTa eJTTiiiv, xa\ a;50o;jt£vo; TO.j; toXXou- rpoô- D llac oratione lialiita, cnin plerosqii.; iii allcriiis
Xf,v dXXou (i-0'joiôvTa;, o'JTb;, dTOX:™v Tov olxov, episeopi crealioneni sludiosc incnuiberc scnsissci,
£v6a xaTi,u.£v£v, aX/.ov 7:£p:3xor:£: T.ifjioy -tf,; 'Ex- ipsn domo ca, in qiia iiiancbat, rclicla, aliaiii ab
xXT,3:'a;, tos; t£ Oo,o'JCou; iroo;opa3X(ov xa": Ti; f^clesia prnciil dissilaiii ciiciiiiisppiiai , ut iiimiil-
(ixXf,3£t; T(ov 3uv£X£'J3£tov. IloXXo"; YO'Jv T0'J Xao-j (6) liis, iiiolcstos(|iifi ct iiiipoiliiiios lioiuiiiiuii (iiiigrrs-
ir.iist ouvi^;!£ov, 8axp'JovT£;, tx£T£'JovT£;, dvT;6o- sus elTugerel. 1'ciiiiiilli (|iiippe cx plebcio ordiiic
Xo'j'/T£; 4X£f,3a; ih no!;iv'.ov, ? -'i'/o;; T£ xa": ISptus; illiic COlifliicbant, ciiin bicryiiiis ciiiii oraiilcs alqiic
T030'JTO;; £5iOp£'yi T£ xa'; t,&;t,3£. « Al; Tf,v xap^v, obtcslamcs, ulgrcgis, qiii-iii ini taiilisqiio labnii-
eXsYOv, To:; 30;; ^^XriTO;;, yjt"; 0'; -h dx;jta:';v 3ou bus :ic sudoribiis aliicrat alqiie provcxeral, iiiise-
tf,; C(ofi; T:poavaXt'i3a; f,;ji;v, o;t)pT,3a; xa'; -h X£:t:o- rerciur. « Da boc cli;irissiiiiis libi lioiiiiiiibus , iii-
liivov ;/' E/oi[i£v (7) Xei-iavovTi shi 3tij,u.a, 0: Tf, jf, qiiicbant, el (|iiib'is viix 111» viporcin prins impen-
o.'5a3xaX!a T^SytoTiofjîvo;. » To-jto;;, oTa 9:/.(5::-/.vo; disti, iisdcm qtioqiic, quod vila; siipcrcst, largire :
(2) 'Qq dccst in cod. Or. {~i) Codd. Or. el P. xaTa--'f.ovE;-£.

(rl) lia codd. Oi. ci I'. Iii cd.t. laiituiu oi-ajCat (()) Cndil. Or. cl I'. ix TO'J Xao-j.
Vfv. H) Codd. Or. cl CoTi. 1, lytiysfi.
(i) Co'J. Or. T.ph; -.6
Patro!.. Gr. XXXV. 10

5;ift VITA S. GKEGOnil TIIF.OLOCI 500
ul qni (loclriii:! lua collustrali siiimis, liii cli;ini A -aTrip, ejjiaXiTiEto [xkv, t,-op£i 5s 5 xi SpaseiE (8),
corporis reliqiiias liabeamus. t Ilis verbis mollio- xa'i "i^v 0ebv lc£),i7:ip£t t>j auxw TxpiTOv olxovo[ji.T)iiai.
batur qiiidem iiidulgeniissimus Pater; ca?teruin aii- TouTcov e/ivtiovTOV xpfcov toOtov, Tapfiâv kT.irjy.o-
cipitis erat animi quid ageret, Deumque siipplex Tco; x£XATi[jLEvot £x T£ AtfJTiTou xal Max£5ov!a; etj
orabat iil, qiind silii maxiine cnnvenirel, dispoiie- tb RuJdvTtov, £Tt Tr,? £tpTi(jt£vTis £vSr|[jioi3ar,(; auvoSou.
rci. Qiixcuin iia se liaberent, a(Tiicrc episcopi, tiim Ka\ OTôuTot, (b? X'''P'''J ''^? auiiov YvtiiJiTi? xaOiSpuv-
cx jligypto, tiiiii ex Maccdnnia, Byzaiiliuin vocati ,

OivTo; Tou jjiaxapiou rpr/;op{ou, TrdOei dvOpwnivtp
cum adliiic suprailicia synodus in urlie consisieret. xaTaj);£OivTEC, dvTiA^Yov tt) (^v-pto' ouxl rprjYdptov
Ei qnidem illi, quoniain Gregorius citra eoriim seii- [jttsoiJVTei; (to; auTbv suviTretOov (9) xpucf£ots5r,Xw[jLar
teniiam tliroiio iinposilus fuerat, liiimano a(Tt;ttii <Jtv), dXXd Tou? xaOtSpucavTa? dtjtuv(j[j.£vot, d)? Stxa
ftbsessi, decrcto repiignabant : non quod ciim odio vvtofjiTg (10) auTiov S£5(jL)X0Ta? t5v Opdvov. '0 5c [jia-
liabcrcnt (qiieniadmodum occullis ei significalioiii- xipto; STil To auT5 7:dvTtov (II) auvaOpOfjOilvTtov tiov
bus confirmabLinl), scd ut eos ,

qui ipsum prrefece- i-tixd-wv, xaTaiTij ev [jtlatpToj auXXdYw (12), tdSs
rani, ulciscerentur : ut qui sine eorum seiitcniia 9T]3t"
arcliippiscopali sfide Gregoriuni donasseiii. .\l vir Lcaiiis, oninibiis iplscopis in iinuni coaclis, in nictlio
concilio slans, ad liunc modum verlja facil :
I Viri coIlegoD, el compaslorcs sacrosancti grcgis B € "Avopcc su[j.TOtix£vef Trj^tEpa? Ko![AV7)?Xpt(iToij,

Cbristi, turpc fiicrit, prorsusque a vobis alieniiiii, atjxpiv p.ev £tT) (15) xa\ TavT^XiJJ; oux u[jujjv, ei,
si, qui ad paceni alios crudilis, inlesliniini ipsi bel- Tou; dXXou; elpTivT)v TraiSeuovTE,;, auTol irp?); dXXif]-
luni inter vos cxritetis.',Quonam enim motlo alios Xou; TiX£[j.ov VipatjOe. ritjjg 6' dv 5[j<jvo£tv iT^pouj
ad concordiam adduxeritis , ipsi circa scntentijs TiEtjrjTS (14), auTo\ (ivTe? 7:£p't Ti EoxouvTa dau[jtti(.>
vesiras et decrcia discrcpantes? Ac vos per Trini- vo: ; "AXX' ix£Teuio u^jlSi; 7:p6; t?? Tptaooj auTT];
talem ipsam obsecro, ut vestra negolia prseclare et xaXtJj; T£ xa\ £tprjVixto; otaOiiOat Ta 7:p'j5 dXXf,Xou;.
pacifice inicr vos transigaiis. Qiiod si vobis nllo Et 0£ Tt u[jtiv iîi XTi^ 5;aJTda£tor oi^Tto?, oux et;j.>
iiiodo dissidii causa suni, Jonaiii propheiam vita: a£[jiv(JT£po; 'Itovd Tou ::po'jf|Tou. iJtcUTe {n; elt; rijv
iiiiegrilaie non supero. Milliie me in mare, et ces- OuXaaaar, xal xavcezai &~p' i>/(toj" 6 iiMdior rtor
sabil a vobis tumultuum procella^''. Qiiidqtiid vobis zapayjiir (15). AlpoiJtiat TraGetv o Tt dv pouXr.oOr,
visum fuerii, tametsi a culpa imniunis, vestr.-e cnn- xatzep dOtoo? tov, Tfj; u[Ji(ov 'evExsv 5[jiovota;. Opovou
cordia; causa, libenler perpeliar. Tlironu exiiirbate, e^to(jaT£, rJAzwi dTr^XdoaTS. yidrcr zi\r ali\dEuir
urbe ejicite. Tunlum verilatem el pacem, ut cum Kul zi}r Elpi'irrir, to^ 6 Zaxap!a? (}r\n\v, dfax/icrazF.
Zacliaria loquar, diHgite ". Yalete, sacri pastores. "EpîoaOe, tEpot Tot(jt£vec, xa\ t(ov ejjitov t^^jvojv [ivr;-
ineorum laberuin iiiemoriam perpetiiani coiiservate.» C [jtoveuovTe?, fjtr) d7coXf|5T)T£. ) Tai^Ta elTiovTo?, atSij;
Haec eo prolociito, pudore quodam ipsi teiiebantiir, Tt; auTou; eTye Totj EipT)iji£vot? xaTavuy^vTa; (ICi.
ejus oraiione conipuncti. Tum ipse iii Cappadociam '0 |Ji£v ouviTct TTjv KaTTTiaSoxtov paotou[j.£vo;£|f,£t (17)
pcrrccturiis c coiicilio excessii, voluptate simul ct Tou GuXX(iyou, cu[jt[jttYT)? yoipS. ts xa\ xaTT,(p£ta' t6
iFiCErore affecuis : illud ,
qiiod laborum rcqiiiem in- [i.£v, oTt Ttov 7:5vtov dvdTiauXav r,iJpaTO (18), -h o^ tou
venisset ; lioc ,
propter gregem ,
quonani niod.» Tjaiijivtou xi.pi'^, o~tor auTb xaTaX£i'^£t£v.
ipsiim reliiiûcret.
In aulam auiem profectus, benefic.um ab Impe- 'EXOoJv o^ £1? Ta pai^Xota, f,TEt x^f^ '^'' kuto-
ralore postulabat , liis verbis priuseum adatiis :
xpdTopa, TotdSs etTitov 7rp(5T£pov « Su [jt-v, (LpaatXû,
« Tibi qiiideii!, o Impcrator, pro tuis erga Ecclesiaeii uiv T'r,v 'ExxXr,!itav EurpyiTr^saj, dvTt(Ji£Tpf,tTat aoi
merilis relribiiat Clirislus iii die relributionis. Ce- Xpt3T5; £v f)[jLipqt dvTa^rooosetjj;' f,v Se vuv atT(o /i-
neliciiim auteni ,
qiioJ nuuc a le peio, potemissinici piv, u) xpd-taTE, Souvat [j.fj d7iapvf,jir]. Oi 7:£pt)(pr,-
princcps , dare ne graveris. Noii pro pecuiiiis tibi [JtdTtOV tXETEtJtO" OUOi TTOOtO TToXuTeXf) Ou(JiaaTTlpl'tONI
suin siipplex ; iion preiiosa aliarium tegumenia 3xe7:dj[jtaTa, ou cuyy£vtov dpxd^- dXX' Ixeteijoj ttov
concnpisco; non cogiiatis diftnilales .'inibio; scd, iil p 7:ivtov dv£Of,vat. Ar,--£Tto Se xat (19) Ôtivoc, Eipr^veu^
bilijrlbus liberer, obsccro. Cessel eliani invidia ; Ttoiav ot £7:!cixo7;ot, sou [xdXisTa touto (j7:ouodJovTO?.
paceni colant episcopi ; tu niaxime in eaiu rem ad- nauiov Tdiv tEpitov tov 7i(jX£[iov, e JTf,!jac âpCdptov
iiilerc ; sacerdotiini bellum comprimc, qiii barbaro- Opdcjo^- Ti [xiviTTS Tpojrata tou eoO zpdTOu; iv\ xi»
" Jon. 1 1-2. '" Z.icli. VIII, 19.
(8) Cod. Or. opdiet. (U)Cldl>. 1. TIEt-OtTE.

(<!) Cod. Or. £7:£tOov. (l5)Codd. Or. I'. Colb. I el 2, tiTjv {iui.ttfopaJv.
cnilil. Or. lîilli. 1, et 2. In edil. yj(o;ji(ov

•
(lU) Cod. Or. xaTavuyivTs;. tod. 1'. xa:avot-
(10) lla
ino\ iii cisdcm oeStux.iT^;, sed leciioneni cod. Or. Y^vTa^-.
;iiii|il('cliiiiur. (l7)Cod. Or. i;t£t.
(It) Hta-zon- decst in rod. Or. (18) Cod. Or. EupaTo, Colb. 1. cup£-.o, Co I. I'.
(iî) CdiI. i'. Ttov ciuXXîYtov. V;paTo.
ll5) Cud. Or aicj/pov [ji£V «v jfT). (11:1) Si xal dcsunl iii cod, Oi.
;
»01 AlT.TORF. cRKf.nuio par.t-nYTr.Ro. :o4
9;xT,aov, rf, (ij;ifiov;a,20)-tov trrijxijTiov. TaJ-r,v tY'J' A riiii» ai'il:'iiîi' cuiiipcsciiimi : inniiiii» iiiiperii liii
&u,oeivaiTO'jâ'.' TaJTrjV-eXsutaiiv (loi (2l):TX(jf/:'.; iropliwa nna rc cxoriia, iiiininiiii ppisrnporuiii con-
j(4p;v. I Hjcjijiija; oi -i :!pT,;i£Vi t: (22)aJ-o- ronlia. Iloc cgo (Inniim :i lc piMo : lioc inilii Ijciib-
xpiTiop xa*. oi-f,; TJYx).f,-:ou ôuXf,;, ola (io) sfoooip llriuin ulliiniiin porrigc. i Ilar, or;ili(iiic linpcninr,
tifi TOpX aJi6v niJOip jyvt^tT^xiTE;, (loXi; iriz/jiav et qui sciinlorii ordiniscraiit, iii :iilniir:ilionciii npli,
ojtiv ('il),-:!-,^ EôSov *i:tTf;'iavT:;. iil polc accrrimo ipsios ainorc r.onlalicsccnlcs, ali-
Ciinili Tacla r:icull»lc vi.\ » se diiniscrnnt.
'Ev5t,;wjvto; oJ aJToJ 'ti Tf, â5iA.;fi'., zaOJiTaTa; ('..Llcruni illo .iillitir. iii .lupiislii iirlio ;igcnlc, Nc-
e!; tt;v aJToO 'Exx).T,3;av 'jn^ tt,; Tjviooj iNixTa- cl;irius iiuiil:ini, Tari.o Ciliri;!' rivii;ilc orlus , Ei>
ptd; Ti; izfjxorro;, Tapietj; uzi.oxwv tt,; I\tX;y.!a;. clcsix" ipsiiis n synoilo cpiscopiis roiisliiniinr. Ipsii
AOt'j; ?1 T:,oo(rxaXcTa[jtivo; (2.">) zhv x/.f,pov xa\ toj anlcni iiiin clrruin ac pra>slniilissiiiiuiii qucinqiie
XsoO to'j; JxxpfTOj; (26), vo'jO£Tf,3a; t£ autou; 9'j- c\ pnpiili miiliitndini: accivisscl, eosqiic, iil fitl.-i
XdrTtstv tf,v ::apaxaTaOf,xr,v tf,; TrtiTso);, xa'i Ti; (IrpOvilmn scrv.nrfnt, l>i'iquc pr.-iiccpla c\sc(nicruii-
tvToXi; to'j OsoO xatEpvi^-ât, ajrasi(jt5vo;, iiir, :i(liiionnisset, coiiiplcx:is(pie fuissci , iiniliasi|ne
TOXX.i t: xtvf,3a; araat ootxpua, tt); iooiropfa; eT- oniiiiltus laei^nins niovissct, itincri sc ilcdil, tan-
/jTO. 'Epxetai 51 ei; "Aptavjiv, -/toptov KattzaSo- B (leniqiie Ari;iii7.uni pcrvenit. Capp;i(loeia! aiilcm is
x;a;, orep tx:xTT,TO (27) ex raTpixoO xXf pou, xotT- li.ciis csl, qiicin cx palcrna iKcrcilitatc ail sc dcvn-
zapioyT^y.oTo;, -
eXOiv ei; oJtAv. IloXXou o^ •/;p'5vou liiiuiii possidcliat. Ciim aiilcin niiilluin lcinporis flu
i-f' ou BajiXsto; 6 ;jtd-;'a; -po; tiv 9;6v lv:6f,,uT,T;v xisset^cx quo Basilius inagiius c.\ liac vila ad Dcu.n
tx tou îou tojtou, T.^hi utJ/TiXotipav Lior;v (iSTaOe- cvolarat, ac prascnlia ciim subliiniorc vila commii-
(iEw; Ti -notpîvTa , fpiia; t?>v e::' aJTtj) t-tTiytov, taral, fiincliri oralionc in ipsiin laiiilcm conscript»
ti; tf,v Katjap£(.)v f,xs tijv tjpi-j ;jiTjTp(5zoXtv y.oX sacrain C.Tsariensinni iiictropolim a liit, Ecclcsia:-
7:poj',f (ovf,!ja; tbv X^yov ti) 'Exx/.T.jia , 6.Cao;Jsv o;- que nnneupata ac dicata ea orationc domnm sa
xa6:. reccît.
Xfov/V oJ r:X::TTov tf,; TâtpfSo; ctJTOU iro- SeJ cum pi^nliii ipse a patrjn, proiilerea qiiod in
Xsff OivTo; otit Tf,v £v tt, 3as;X!6t 5taTp;Gf,v ( oJo inipciaiiiria uilic rniiiinoraroliir, abfuisset (iliiodc-
Yip xal oixa £tt, X^yo; ajtov £v tco B../âvT;'(i) rre- (iiii iiiniiiue ipsiini i!y/.nnlii annos cpisse feriinl),
T:o:T,x^ât), TjvifiT, twv 'A-:toXXtvap;ou (jiaOT,TU)v tt- anidil iil quidain Apollinarii discipuli in gccunila
va; ti; Tf,v ScUTspav £r:a,oyiav ttiv Ka-r:aooxtov (28) ('appailociini pr;i'fei liir;i suis inipictatis scrmnnibiis
wiXXou? (jtkv e;a-atf,5at tot; Xoyot; tf,; iiiCeia;, niiiltos in fraiidcm iiKlncrrcnt, coqiie aiidacije pro-
•coX-ifîat 6i '-â^ touo; (29) r:po3£X0:rv, ('oit: C prc.lcrcîlur, iil ad lntnc qiioqiic acredcrcnl, niiiiie
\>-^t!^'-
xa\ i-:z\irx>-J: vj tt, '/topa /£tpoTovf,5at, xal auTf,; cpiscopns in ca rcgioiie crearciil, iie ipsi quideiu
6i tf,; Najtavjou. KaOaipsi |jt:v ojv (50) tijv Na- N.i/.iaiizn parccnies. Ipse vero Nazian/.nm quidem
V.avjbv Tou TotouTou ayou; to; Ta/tsTa Xtav 5't txj- lioc piacnlo qiiam cclerrime piirgavit. Ciim aiilcm
Tiui;jt£voi npojTf,'>ai tf,; ::aTpt6o;, ou 6i/sTat tf,v obnivis prccilms rognrciiir, ul [Kilri.T; anlislps csse
i-t-xo?:f,v ( (tiXa yxp t6v vclU'1, addiici nnii pntiiil ul ciiiscop;iliim accipcict
piov)' xa! ttva EJXiXtov tf,; Navtavôu ratrjicva (tr:'iiquillam oiiim vit;ini niirilice conseclabatur)
xaT£7TT,-£v, 6v ?-'/£v 5-,'av ev tot; ti(tioi;, 0:pa- veriini Eulaliuin qiicnidani, (iiicm, ul sni cnltorcm,
T.tCo-ni. t: aJtJiv, xa't (litpiov -zh f,0o; TUY/ivov- mo.lcratuinqne lioinincin , impriniis rliarum liale-
Ta (51). AuTb; ok ev isO£V£ta -/.paTOJ(i£vo;, Ap:av- bai , N.i/.ianzi rpiscnpiim roiistiluil. Ipsc aulciii in-
Co:; aviiu/ev (52). nriiiil;ilc |ircsîis Aria!i7.i corpus refocdlabat.
'06o;-op£rv ojx li: oT6; te iov, eriiteXX.e KXt,oo- Ciim aiilem jain iter faccrc non valerel, Clcdo-
vi([) t(T) ::p€36uTip(i) , a-;op'i OeoceCet y.a\ Oepi-ovTi nium prcsbyleriiiii , vinim |piiiin , vcrumque Dei
YVT,i!(o fi:ou, xa\ i-iw.^ TlltV, to3T£ ().f, T.n.r,ir,i. ciiltorcni, aliosqiic nniinullos pcr litlcras ailninnuil,
XejOai tiv Xo;;ji>jv tf,; a<piTito;, ti; t£ -/^tpoTovfa; ni? h;tresis pcslem siisciporcni, sed Apollinarisia-
(20> Iln vmIiihi Mniilac. 01 alii cdil. I'n rn. 1.1. iio D XiTTJtv TT,v rap7.0f,XTV.
stri.Or.,Cn'b. I, 2., l>.,]necnon ct t.nnili. Iii cilii. (27) ll;i .Moiilar. cl ;ilii c.lil. vnliiiil : iln cnd.l. V.,
x(JT;itlov TT V ::'j;ji'f(.)v;av. Or., Olli, 1 ct 2. Iii cdit. £X£XTT,5:v.
|2I| Sicl.iilb. I^clcnil. Or. Iii cilil. no: dccsl : iiint (2S) .Mnnl;ir. ciii noii rcpiif;:inm abi cdil. : Forli-,
roibl. P. ci Colb. I, 7:ap£/ot;, quam lerrKiiieni iiidi- dcesl £~::50JvTa;, aiil:7::;5£X0ovTa; • n:ini «lc
iiii(iiit,
cni Moiitnr. ils in prinia a.lClc.loniuui cpistnla Grcgnriiis ait oi v^.»
(22) ll.i Coll). I cl 2, oT£ decst in cdit. tKeXOovT:;, vid iit sl in srriptis, £-£;T:XO.ivT£;.
i
(i5) Ciid. Or. otî.) 5'y06p(o, innx idein cod. ouv- (2!t) Sic .Moii|:ic. ct alii cdit. qiioruin lci linnciii
t-Trx'')::;. roiilirmnnlcodd. P., Or., Colli. 1 ei 2, iii qiiilinsdai"
(24) Mv.lir a.Te.lrrnr nvrcr, etc. Nnbis Cnmbc- T:po:XO:;v.
fisii iiilcrpicniio miiuis arridcl qii.ini vcrîn Killii '(50) Ii;i_Moniac, et alii cdit. Ita codd. Colb. 1 el 2.
qiii sic rcdilil : < \ix discedemli poieslalem iji>i Iii c lit.'/j-i dersl.
•eccninl. > (51) Moiitac. ct alii cdil. 'jTîp/ovTa , ita ciiam

(iS) Sir MniiMc. el nlii vnlunt cdil. : sic roiM. roid. P., Cnlii. I, 2. Mo\ duo poslcriores liabeni,
Or., P., Colli. i, 2, ct Combef. In elil. A'Jt>jv o^ aJTO; 6: ijO£v::a.
— ooxaX.£3i;ji£'/o;. {.)2jCod. P. av:;^;:v.
Cod. Or. eYxpiTOu;, vouOcTf,5«c aJTOJ; tfu-
'
"Ui)
:
SOo VITA "S. auEC OP.U TliEOLOGI. m

rum ordiiialiones, nl ncfNiias et ab Ecclesia Cailio- A dOsTsTv -rdv 'ATroXAtvapiariuv, i>; iOda[AOU{ xat iX-
lica aiieiias, pro irviiis babereiil. Nec vero saiis ).o~p(a; iri<; y.aOoXtxf,; 'ExxXT,aia;. "HSt) 51 ou [JiexP'
habcl)al iiiula cl siiiiplici conLestalioiie ad eos iili ToO dtXfi oiapiapTupia 'iZph^ a\j-obq xpriaaaOat, dXXa
vciuin plenius iil)eriusque sciibcbal, singiila abor- xa.''. 6t£co5tx(oT£pov sypaê , xaO' £V avaxpiTiojv tii
livoo Apollinarii lixresis iinpieialisque capila ever- T?!? dt:e6sta; 'ATcoXXivapiou dpifiXôjjLaTa. ToGto 6i
lcnsalquc opprinicns.qiicniailinodiiin rKiuido oslcn- 6:ixvJ0'jTt aatp(o; ai' te T.phi KXrôivtov 6uo inia-o-
iliKit linn dua'. ili;u ad Cledoiiiiiin epistol;i', iniii Xal, o'Jx r,xtaTa 51 xa\ ol S[X[jt£Tpoi '/.6yoi, oil? xaTa-
prsci|iMC traclatus poctici ,

qnos rcliipiit. Porro iii XiXotTie (35). IIep't oi twv *[j.[j.£-p(ov, wv J[jivifjaOr;V
poelicis Inculiraliunibus, qnarnm eliain aiilc luciiii- xa't TrpiijTiv, 6tTT!); aijTto yiyo-jvj 6 cxoTiiij' TTpioTo;
ni, dnplcx illi scopus propositus erai : altcr, ut li.hj (3i), OTCco? Tr|V dOeaîov 'louXtavoO toO Tupdvvou
iinpir.m tyraiini Jiiliaiii legeni ,

qua Clirisliani a vo[ioO£aiav [j.£tpaxt(ooT) xa'i dvtaxupov dTTEXeY^r), x£-
prof.iiiis discipl.iiis arcebaiitnr, pucrileiu atqiie in- X£'Jouaav [iT] [jtET£tvat Xpta-tavoi; Tr,.; 'EXXfjvojv
(iruiani ct ri.liculani esse osleiidcret : allcr, qiioiiiaui T:ato£ta;' 6£uT£po; 6^35), i.v:t\ hopa 'AT;o'/Xtvaptov
.\polliiiarinin imillos libros variis carminuni genc- (id'iavTa (36) TroXuaTi)(ouj fli6Xou? ex 5tatfip(jov [xe-.
ribtis lexnissc. iisqne, ulpote erudilum liomineiu, Tpojv , xal TOUTOt? xXitlavTa Tou; jroXXou? ei? '
ttiv
mnltos ad b:cre-
R
ditemliiiuc faciillate prKSlaiitein, atpeatv, Jj; £XXoYt[j:ov oiiGev, dva^xatov t;jf,OTj, ev
sim suain illexisse per.îiicicbat , necessario sibi fa- 'Aptavôils f)auxdjajv [xeTd ti^v uTioaTpotpr^v xa\ gjo-
ciendum putavil, nl Arianzi post reditiim suuin Xt)v dytov (57), oTa Tcpa-c[J.dT(jjv d.TiriWoiyy.iwq, TTjvt-
quiescens, atqiie ab omnibus negotiis occupalioiii- xaOta YP^^^' ''^ iy.\xtT:pai, 60£V [Jtot £'ijpr,Tat fj
busqucferiatus, cndendisversibnsanimumadjicerel. TtXeiaTT) uXn TYia6£ t^? uTioOlaeco^'

Alque liinc uberriina mihi Liijus orationis nialcria
collecta esl.
Cum aulem nonnibiltemporis iltic soliiarius egis- 'EvTaOOa •f',p£[jiTjaa? xCôwj, xa't xaOdpaj t'jv piov
sei, vilainqiie pbilusophia purgasset, ac majori otXoaotfia, ys\i6y.s'j6; ts bj Oôjpia (JieiCovt, [jteTaTi-
conieinplationi animum addixisset, in exirema taii- OeTat TTjv iTcixTipov Tfjvoe ?ioJ)v iv paOeia tt) ttoXix
dem sencttute caducam hanc viiam cum meliori T:pb^ Tr,v d;j.£tvoj xal ut{>T;"AOTipav xaTdaTaatv, f,? ev-
et sublimiori rerum stalu , cujus hic pertenues TaOOa [ioXt? (38) dv eup£0£iT) xa\ Td ivodX;jiaTa
eliain species vix reperirl queant, permutavil. At- 'E;jto't [jikv ouv (39) Tiiset? auT^v TtiJtTJ;; ei; 6'uva;jLtv
qiie oriiandi qiiidem Grcgorii munere pro virili mea dytoaiojTat oaov Tbv ti60ov dTroTiXT)ptJJaat IlaTpo? te
perfunctus siini, quantum ad id allincbal, ut et lioni f.

dYaOou xa\ twv t» exeivou TtoOo'JVTtov, xa\ cosTe, iv
Patris el caruin, qiii vitain illius aiidire gcstiebaiil, oXiyip auv£tXT;'.f'5Ta; , exetv ppaxetiv Ttva toO pi-ju
votis saiistacerem, atque ul exiguam iiuamdam vi- dvaypatfifiv. T6 vAp dT:avTa 4xotrjY£taGat, i^ Ttp'j5
lae descriptionem brcviter comprehensam habere- djiav, oux oi5a eI' Tt; xa't tiov dyav ^Tt'i aotpia Oau-
inus. Nain omnes illius laudes vit.-eqne ornamenta [jiaô;jtivojv TTOtT;aat iaxua£t£V • au 6e (j.ot, 2j [loxd-
esponere, aut pro rei dignitaie tractare, adeo dif- pts IldTEp, xal zfiQ cxrirrii ri}^ tlUr)fi/r?ic ir.iT.-x
ficile atque ardiium fuerit, ut baud scio an quis- xal [jtuaTa, ^jOa cfuri) dya2.lidcreo>c xal crui-i^riar,
quam, coriiin eiiam qui sumniam eruditioiiis laii- u[J.vO'JVT(ov 0£4v dY"£Xwv T£ xa\ dYttiJV (iO), [j.£;j.vr,ao
dcm conseciiti siini, iioc pr.cstare possit. Tu vcro, rpr,Yopiou ToO aoO , gpaxâ aot Tdoe tftX.oaotfTjaav-
tabernacuH" iiispcclor Toj. Et y-^'- '\i Suvd[Ji£(o? Evoicov (41) tt,? dîai
Pater beatc, veiujue illius Y^P
et conscie , ubi exsutlaiionis el salulis vox " lau- d7ioXtpizdvo'iat, xa\ (-ia) Tj.uTa T:£pV aoO (M) Itnu-j,
pariter ac saiictoruni, dXX' ou TTpoeu[j.ia. S'q Y^^P ^'^"'^ exeivT) i]

(laniinm Deum angeloriini [J.i[J.'i'T) Tf;
Gregorii tui, qui cxiguain haiic oraliunculam ela- l£pi tfiovT), xa't 0£tp X^Youaa îXov eivat "zb xaTa
boravit, incnior esto. Qiiamvis enim ob virium iin- 5tJva[Jiiv (4i).
beciliitaleni virtiUibiis parem orationcm non atlnlerim, idque dc le verba r.icicns

iiiis promptilndi- ;
nem tainen aniini baudqiiaquam acciisabis. Tua ciiim vox illa satra esl, Ueo id graluin esse, quoii
viribiis respoiidct.
•' llebr. viii, 2. *» Psal. cxvii.lS. D
(53) Monlac. et alii edit. sic volunt, nec nou cndd. (39) Colb. 1 cl -2. ac Cnmbef. babent Ti tt); dc
Mox col. P. xati 6'jva;j.tv.
P. el Colb. 9. Incd:i. Y%-.aW>.i.T.i.
(.40 Cod. P. y.x\ dv0p'oT:wv.
(5i) C.od. P. TOio-ry/ '^j.i'/,
(il) 'l£rfio>r dee^t iii cod. P.
(5."») Cnd. P. osO-cpo-; 5i.
codd. Colb. 2, et P. (i-i) Oral. iii liasiliuin.
( j(i) Montac. ei alii edii. ac
(43) Colb. 2, u-^p aoO. Mox cod. P. a/.X cjv ou
(37) Ua Mniilar. ct alii edii., iiec noii codd. P., ;jti;j.'i'r).
Ciiib. i, ii, ar Coinbel. In cdii. S-;-o)v deest. (.Ul Cod. P.addil, oTt auTip -fiooiaii; tou? aiojva;
(38; Codd, Colb. 1 efi worw- Ttov aitivtov. 'AiJt:f,v.
,
30: VETERUM KT UKCINTlOlllM TESIIMO.NIA. jOb
si:m:cta vi:ti:iu]m tkstimoma.

IN LAUDEM SANCTI GHEGOIUI.
Lx Basilio {epist. 8).
SxsCo; ixioYT,; xa\ <;piip paOu* \ifti) 5i zb loO A Vas clcclioiiis, et pniciis profundiii, os dicoCliri-
Xp'.3":oO (iTOjia rpT^yipwi. 8li Grcgoriuiii.
Ex Ilieronymo, CiTlalogo scnjit. ccclos., n. cwii, tom. IV, parf. u^piuj. 12G.
Cregorius, priiniim Sasinioriim, deimle Naziaii- dcin ci laudarcct vilupcrare pro leiiipore. Et IJbcr
icMiiis cpiscopus, vir cloqiieiilissiiiiiis, praecepior lieviiiiclio versii, virginilaiis cl niipliarum conlni
iiicus, a i|uu Scripuiras explaiiaiiie ilitllci, ail iri- se dissereiilium. Adicrium V.unomium lilier uiius ;
);iiUu millia versiium oinnia opcra sua coiiiposuit, De Sfirilu sanclo liber uiiiis; contra Julirinum iiniie-
c ciuibus illa suiil : De morie frairis Ctrsmii; llepl ratorcm libri duo. Seculus cst aiiiein Polemoncm
i:iJc:it(jyJar- Lnmlcs Mr.clinOiVoniin ; Laudes .\llia- dicendi faractere : vivoque se cpiscopum in loco
riaiii ; Laudes Maxiini )<liiloicphi, posl exsiliiim re- siio onliiiaiis, ruri viiam monaclii exeiciiii. Dc-
versi , <|uem falso iiomiiic quidam lleroiiis supcr- ccssiiquc ante hoc ferme trieiiiiiuiu, sub Thcodosio
scripscruiit : quia est et alius libcr viiuperaiioiicm urincipe.
(jiisdem .Maxinii continons; quasi non liciierileum-
Lx Jliifino. Proloijo iu orat. Gregorii, quas Laline rcddidil.

Gregorius, vir pcr oiiinia iiiconiparabilis, qui B vciiirl potcst, ulpolc qiii solus sitde cujus fide ne
»f:bo ct opcribus clarus , spleiulidissinmm liimcn dissidentcs qiiidein inler sc (ut ficri solcl) parlcs el
scienliai Clirisii Ecclesiis pr;ebiiii , duin ca docuit studia dispularc potueriiil : sed id obliiiiierit apml
qiix fecil, iicc seipsuni condcumavit agcndo con- Dominiim et Ecclcsias Dei nieriii, ut quicunque an-
iraria quam docebal. El wullis intcrjeclis : Iliijiis siis fueril docirinaD cjus in aliquo rcfragari, ex Iioc
neque vita aliquid probabiliiis et saiiclius, neqiie ipso quia ipse magis sil h;creiiciis arauatur. M»ni-
clnqiieiilia clariiis cl illuslrius , iicqiic lide |Miriiis f('sliim iiamque indiiium cst. iion csse rcclae fidci
el rcclius, iicque srieiilia pleiiiiis cl perfecliiis in- liomiiieiii, qui in lide Grcgorio iioii coiicordal.
Ex Thcodoro Studita. Jamb. lxvii, pag. 766, edH. Sirmondi.

HpciTu)!' ra Oeia rjj .Sc;} rojr SoynAzbir Quk tu jHilenti roce fudisti tonnns
' lly,i\(rac: ifTioc zify v.-icvparior, jidxap- Oracula, omiiis, dive, iiiundns nudiit :
Kai îucat: u.Tp}^ pojpuraq zia; alpecretQ, ferimensiiue cunclas hirreses ladtcilus,
TtV xccjwr iazi'ipiâ^ ir Toii; ccit; .IdyoiQ. Orhem uniiersitm sernw lirmavil tuus.
Jdem ibid.Antirrhctico iiadvcisus Iconomachos, parj. 123.
Ka\ ct; axo^-ioaiOa tuv xopuaatoTiTtuv riariptov, Q Aiidicinus ccrie ipsos Palriim coiyplucos, Grcpo»
rpr.vopioj [jiiV toj 0£o/.iYO'J. . . . BajiAjiou ok toO num Tlicologum Hisiliiiiii (pioqiie Magnuiu.
MiyaXou.
'£k rwv XovtSa. f,r Suida, Lexic. tom. I ,
pag. iOG.
rpTj4pto; , Na^tavôO £-i-xo-o; ( (j-.ii^[i.h; li Grcgorius, episcopus Nazianzeniis (est autcin N.i-
isTtv ouTo? Ka-nooxia? ) , dvf,p i),/,OY;;jt(bTaTO^, ziaii7.iisslalio(:appad(ici;u), vir cloqiienlissinius.sum-
(ivaYxato? (fiAO^ Bajt/.iiou toO Tf|j Katiapîa,; e-t- iiiiis aiiiicus liasilii C;es:irea', Cappadoci.e iirliis epi-
dAiTZOM, TT,? ev Ka--aooxia. OuTor oj (jtivov Ypa;jt- ^copi. liic non iiindo graniniatic:c pocticesqiie laiidc
|jiaT'.x6^ xa\ TJt e; tt.v T:o:T,-tv oe;;?)^. d/.Xi TO/.XtT) (lorehat, sed mulio iiiagis philosophiani cxcoluerai,
tXv.o') xa\ tl^ (ft/.oiOyiav e^f,jxT|To, xat pf,T(up tjv alquc in oraloria faciillale insigiiis erat. Prosa or.i
d;jiftoi5to^. OjTO^ l-;p7:!^s. xaTa/.ovioTjV TTO/.Xd. Ei^ ii'ine permulla c(iiiscri|)sil. Ail trigiiila cnim vcr-
;ap Tpetj (jiuptdoaj ctijcov Ti (rjvTdY}iaTa aJToO snum millia npera siia coniexuil, ex quibus suiit
cjviOT,x£v d^' eisiTioi- Ihpl zfic re.levrfic
(Lv Uxc : De morte Ca'sarii fiatris, funcbris oratio iii
Tcij a£s.l^ci'' Kaicapeicv, errtTicto; £t; Tiv âuToO iiliilii pairis, allcra iii fiiiierc GorgoniaE snroris, De
o; ei; Tf,v dosXyj^v ropvoviav, Ilep) ^t- D iiaupcruin amore, Laudes ^lncliaba-orum , Cijiniaiii,
.lcrczkjyjar, 'E.âiroi zwr HlaxyaCaiojr, 'E.Jairct .\tlianasii, lleronis pliilosophi , adversns Julianum
I\v:tpiarci', 'E::airct 'AOarac/ov, 'E.iairci. ~Bp<i)- (iialiones du;c, De Spirilu snnclo liber iinus, pane-
roq (piAccdpcv Kazh 'lov.liarci' tov fiaci.UbJi: ;,yricaj orationcs deccm, alircqiie coir.plurcs nc cui-
Ufoi ouo , Ilep} zcv cf.-ior nrevjiazor /0^0; d^, xis iiol:v. ScciiHis csl iii scriliciidi gpnere Polcmo-
7:avT,Y'Jpixo\ Xivot ojxa, xal l—poi. rXctiTOi, y.i\ 1 cin Laodicrnscin, (pii Sniyrii.T: rlietoricam dociiil,
T.i-i Yvwf.jtot. TlxoAouGrii 0'; toj noXstitovo; ya- atquc Arislidis oraioris pracccpior cxslltit. Alium
307 \ETERL'.M ET RECENTIORUM TESTIMOXIA. 308
quoque iraclalum heroico cariiiiiie «eripsit , iii qiio A paxTi)pi tou AaoSixiuij, tcfi ao^ iSTEuâvTo? Iv
virgliiilaieni ct vilaui coiijiigauini per se (Cssîreiiles XpnJpvT^, J^ e-j-EyivEi 5iSiiy.a).oj 'ApisxjlSou -toij (5^-
iiidutit, aliaque eliaiii'' arguiucnta oiiini caruiiiiuiii Topo;. 'EYpd^Ti o^ aJtto xai iispa fl'6/,o? 6i' J5a(ii-
geuere coniplexus est ,
qu» quiilcin ail suiiiniain tptir^ TTapOsvcoi; xa'i i-d[jLou xaO' Eautou; SiaXEi-ojji^-
subiiucla, Iriginla versuuin inillia conriciiint. Hii- vojv xal e!i Jtipa; UTToOcciet? ev Tuavcotoi; xa^l Sia-
jus porro Grcgorii Ariaiuis quoijiie Pliiloslorgius iii (fopot? (ii-po'.; , ativa suvivovTai s!,; etûiv [iupii-
siii lemporis liisloria inentioncm facit liis verliis : tni zpd^. Tou 6i rpr,Yopiou toutou xoi\ itiVjiTripvioj
< Ea lenipcslale Grcgorius iii urbe Naziaiizeiia llo- 6 '.\pe;avi; ^v tT] xa^' au-uov iaTOpia [kvf^y.ry r^z-
rebat(est aiitem Naziaiizus stalio Cappadoci;c), Ba- T.rAT^zM ,

xai otjgi- < rpiriY<5p'o? fip V-l^"?^ '^'"'
slliua in C:B>area Cappailocia; urbe, et ApoUinarius ty.dwjq touj /po/ou; £v Ti] Na^tavjoj (aTaO,a(); Sk
in Laodlcea Syria?. Hi Ires viri pro boiiioousio, id outo? 6 ziT.rj^ Koir.r.j.rôy.lctq )
, xa'i Baiij.sio; ev
esl consiibslantiali, adversus cos qiii Filii esseiitiani KacaapEta Tfji; Ka^rtTâoozta; , xa\ 'A7:;o/,"/.ivipto,; Jv
a Palris essenlia diversaiii esse prolilebanliir, de- tfj Aaootxetot tt,; iûpla,;. Tpai,; oi\ ouTot tote dv-
certabaiit, longeque oimies eos anlecellebant, qui 6p:; tou iixoouatou ^pou[jt(i;(ouv xaTi tou iTEpousfou,
vcl prius Tcl post, ad mcain usqiie itlateiii liujusce [taxptp TtivTa; TcapEvsYxovT;; tou; TipoTSpov xal
sccla; palroi.iiiiuni siiscfperiint : adeo ut pr;e iiisis ujTepov iixP'? ^l^''" "^^fi
auTT]? atpioEw; crpoJTav-
Atliaiiasius [luer censerclur. Naiiique et iu Miniinani ts; •

wc TâtSa irap' auTot; xpiOfjVat Tbv "AOavijtov.
illi cxlcrii;c doctrinai magniludiiiein evaseraiit, et Tf;; tj ifip S^wOev xaXoujjiivr,; -atSiuaaujj i-t-
in sacris Scilpturis, quanluin ad lecliouciii et e.x- -Tt/.stJTOv ouTot -TtpoEXriXuOetffav, y.:i.\ tojv lEpiIiv Fpa-
pedilaiii meiiioriain condiiceliat, iioii vulgarciii ex- tfiiJv, oTiiua Et; aviyvumv xa\ Tf,v -iif-ovîtpov (xvi')-
pcrieiiliani babeb.inl , ac pnlisbiiiiiiui Grcgnriiis. [JiT,v £te),ei, T:oXXf]v eT/ov TTjv l[.'.7:;tptav, xa\ [jti/tJTi
J.iin vero in suo qnisque scVibciidi generi; maxinia ys auTiLv 6 rpr]-j-(5pto;. Ka\ [J,f,v xal auYYpiifEtv
(ncullaie pnediliis eral. Apollinarius qiiippein coin- ExasTO? auTwv Et; tJiv auTou Tpiitov rjv IxavojTaTo;.
ineiiiario dicendi genere pnecellebat. Uasiliiis au- T(7j [j.iv "j-E 'ATioXXtvapitjj •cb uTio[jtVT][JiaTiy.iv eTooi;
lem iii panegyrico insisniter eiiiiiicl)al..\t vero Grc- Tr,? /i;£(oj [j,axpoJ a,otTTa eT/E • Ba-jiXsiOi; oe Tta—
<;oiio iii uiroqiie licel e.veri ilaio, ad coiiscriptio- vriYupt-jai Xa[jf7Tp0TaT0,; f,v • tiTj Si ye rpr,YOpiw, xa"i
neiii ta-men magis leiidcb;a or.ilio. Alque ut .\polli- jrap' «[AtpoTipotj £^£TaÔ[jiEvtj) ,
[/.ei^to pdjtv Ei^ a\)'{-
narlo iii diceiido grainlior ac pleiiior , ila rursus Ypatpf]v Et/ev 6 Xdyoj. Kctl f,v et-etv 'AroXXtvaptou
Hasilio Cnnior cral. Ciiinqne laiila eoruni essel \i.bj (i6p(5T£pOs, BajtXetou 5e STaOEptoTepo,;. ToiatJ-
tum iii dicciulo liiiii in scriboiiilo facultas, liini vero _ Tr, ; ci auToi; ev t<o Xii-Etv xa\ Ypitpsiv 6uvd[ji£to,;
ita moribus comparaii craiil, iit vel solo as|)eclii oudr,,;, xa'i zh rfloi ouokv ^ttov o't livopec r.a.ptiyoî-o
pleiosque ad se allicere facillime possent. Iiaijne TTpf/,; Tr,v Ttov TioXXtov Oiav iTja-j-toYOTaTOv. "JlcTs-
parlim iii.îo intuilu, parlim scrnioiiibus ,

partini xat o:c EtoptTjvTO, xa\ oT,; eXey^^v xa\ or.iia. YpioovTS?
edilis lucubrationibiis ;i(lsuas partcs f.imiliariiatein- Steoioojav, oti TrivTtov flpouv et; Tf)V JauTtliv xotvto-
<|ue suam cos pertrabcbant, qui :iliqna liaruin re- viav Touj xaO' otiouv auTtov £u[itapifiTEpov aXisxEiOat
I um facilius capi potcranl. lla;c de illis obilcr Plii- Suva[Jifvou^. To-aiJTa 7:£p't auTtov o'j,; Jv -rTaiâSôo^jtf,
•ostorgius, isque Arianiis, lilleris mandavit. Ailliiic flitÂoaTdp-j-to,; , xa\ rauTa 'Apetav'^; tov , EYpaiev.
porro siipersies Gregorius, subriig,ito sibi in Ecclo- "Eti youv :T£pt("ov etj Tov oixetov Tij-ov 6 rprp,'dptoc»
kia Naziaiizena episcopo , ruri vjtaui monaslicam E-ijxo:tov xaTajTTjja? sv tt) Xa-/ouari auT'jv 'ExxXri-
egit. Atqiie ad nonaginla aniios cl iillra cetate pro- aia, auTbi; ev ay,oto Ttvt ,Siov [jtovaStxtv aTtrjviyxaTO.
vectus , Tlieodosio deciniuin teriium imperii aii- 'EXdaa^ 6e TtEpl TJi evv£vf,xo'/Ta lit\ xal iTîxEtva,
iiuin agciite, vitani cum morte coininutavii, boc ©Eoooaiou TplTov xa\ 6exaTov Itoj S-*-ovto? , xaTaXuei
jniim indigniim virtule sua passus, quoil priiiclpis Tbv ptov, dvi|iov TouTo ttj; auTou TraOwv ipeTfi?, xa"i
iirbls calbedra expulsus est, iniprobiqiie poliiis Tfic xaOiopa,; i-oxpouaOf,vat Tr,; ^SaaiXeuoujr,? Ttôv
elccli suiit, quam qui virtute ac vitse splendorc D it(5X£tov , xa'i T:pozptOf,vai [xaXXov toui; tpauXoTipou;,
ciiiiies jiitcibai. fj tSv et:' dpeTf, xa\ Xa[jf;tp!iTT,Ti îou TtdvTbjv [jtaX-
Xov u-epi/ovTa.
Ex Simeone Metaphraste.
Magiius liic Gregoiiiis Tlieologus viiani ijisc cos qiii aclionis laude florebant, supcrasset, eo rur-
Riiam es|)0suit iii iis fiincbribus oraiionibus, (luibiis siis conleiiipbitioiiis progressiis est, iit oiniies illi
l>:isiluim Mngiiuin, Gregorium patrcm, C:csnriiini t:ipii'iiiiie (loclriiia;qun laiide ceil(;rciit, taii> ejns
liairciii, et Gorgoniam sororeni ornal. \c pioiiidc qii:e iii vcrbis qiiaiii qti:c in fiilci doginalibns ver-
qiil vitain iHiusconscripseruiit, nnn aliuiidc quain c\ saliir. Ende ctiaiii Tbeologi cogiiiiincnliiin adcptus
ipsius operibus diceiidi argiimeiiliim accitpcruni. cs(. Oiianliini :iiilein ail corporis foriiiain allinet,
lldC niiiini nctcssario diccndiiin. qiiod siiiniileiii sNitiira mediocri cral, palliilns :ilii|iiaiiliilniii, nini
.•ipud boniines cxsi.slerc iicccssc eral cnigiciii qiiaii- t:inicn cilra vcniistalein, dcprcssii ii.iso, sii|icr( 111:6
daiii ei coliimnaiu cv nmnibiis virtutibus coiislan- iii re'-".u;n prolcnsis, aspcciu blandoct suavi, allcro
ttjin, hoc enH Gregoinis. âm cum Tiia' fplendorc oculo, iipinpp dcMro. subtri-slis, ifiiom eliain cicsr
3a9 VKTLitiM i;t r.rr.i-.NTioiu m tistimosu. S!0
niiiiiiias ilnii
IMX (lux.l.mi toulraliubal, b;(rlia iinii iiroiiiissa, A calvus cral) allios criiics li:il).'bal,
ilonsa laineii. Qua parlu calvus iioii cral (noni snli- barbje parli-s vcliil ruii.o obsilas osli;nili;bal.
Cunun ile sancto Basitio, apud IloUand. Append. ud tom. II Jtinii, odr vn.
U conscnsio aiiiiiioniiu ol saiicla sociulas! qiia
iu/T) iv.oj-jl awjiajiv dSiaipiTo;, ev rpT^Yopfoi Ih- vcliil uniis ct iiidividuusiii gcinino corporc spirltu.4,
oiAitoj, xiJtli;! Oeizio 3\jvr,;ji;jiivoi, Jv RjauEiw rpT)- in GrcRorio nasiliiis iliviiio anioro iiiiinis, in llasilio
yipto^* vuv IxiTsujaTS XptuTiv unip tfp i:'ji;AVT,j flrcijoriiis fuil. Orale nuiic pro (jrcgi; noslro Clui-
h, l^dlV. Stlllll.
PSELU EPIGItAMMA.
Dlvinx sopliix decus iinniortale canainiis ^ Cliristicol;» coliimcn defensor inaxime gcnti»;
Gregoriuin, viguit quo iiova Uoma duco. Stenlorco Triidis numon in orc ferciis.
Yiribus cloquii valiiil, liiignxque discrla; : Il.ncrcticx salvc inaiii;i: certissiina pcslis,
Mcllilliios duki promlit oie soiios. Qna siiiiiil oppressi Lybs Maccdoque cadunf.
M.ixima liiis iii co (locirin;»; uiriuM(iii; rcfulsil, Qiucqui; Aiiuiiipcriiuis, ciijns saiictissimapriinuiii est
Sive prolana vclis do^^niata, sive saira. llurribili ac stvfc-io sccta fiirore Trias.
salve roiijiinK rliarissiine virginiiaiis, Salve doclrina! Antistcs, alquc unica ciira
QiiDC prius iii suninio nuiiiiiie, (lcinde clioris PicriJuin, cloquii rhetoriccsqiie deeiis.
Aiigclicis, puris(|iic lioiiiiiiuin coinplexibu» lix'rei Saltaior liigens, Triadis qni niimine pleiius
Assldiicqiic iiiiiin kvia cubiie fuvet. llaiic qiioque tcrrigcnis oiiiiiibus eloqueris.
EILISMI DE GHEGOIilO SAZIASZESO JLDICILM.

Epist. prcefixa edit. Claudii Chcv(dlonii, nn. 1532.
Grrgorio Kazianzcno pictas propemoduin ac »i:iiplitiiir ct in lo-

Iii cx C iiiolavit, coiiuc fusior csl, ;
;?quo ceriat cuiii facundia ; scd anial signiRcantos cis communibus spaiiari maluit, quain in ditlii illi
aigiuias, quas co dillicilius cst Latiiu; reililcre, (luod iiiis vcrsari qu.rsliniiibiis. Ilos triuinviros uiia tulit
plera^qiic suiit iii \crbis sil;e. Tola vcro pliraîs iclas apiul GrKcos, pictate pares, nei; di^pares eni-
iionnibil accedil ad struciurani Isocraticam. Adili; ditioiie, sed diclionis caractere dlssiinilcs. Quos si
ciiod dc rcbns divinis, qu;e vi.x uliis verbis huiiia- ciiiii nostriscoiilcrrevelis, rJirysosionius i;on dissi-
11 s explicari possniil, Ijbciiter ac freqiienter pliilo- milis cst Aiigusliiio, Grcgorius Anibrosio, qni si
iqdialiir. Fraler liiijiis IJasiluis suavi quodaiu et Grxce scripsissel, plurimuin ncgolii fnisset cxbibi-
iiialTeclalo dictionis lliixii, et pietalcin, cteniditio- lurus inlerprcti. Qium Uasilio coiilcraiii noiuluiii
1 iMii, ct acumeii, sicubi rcs pusiulal, ct peispicui- invenio, iiisi si qiiis Scriptiiraruiii cognitionem,
iileiii, cl jiii iiiidilaiem, cl si quaiii aliani virlulcin (luam baliuil llicroiiyniiis, ciim Latlaiilii filici faci-
iii oratorc Clirisliano quisqiiani dcsidcrare possil, lilate copulcl. Mc cerle a veriendo Gregorio scinpcr
loniplcclitur. Joaiincs Clirysostonius liabilii quein- delcrruit diclioiiis argiitia, et rerum sublimitas, et
aduiodum iii littcris, sic ctlani in prorcsîone siii- alliisiones siibobscura;. Eam provinciam cximio
cerioris vitie socius, atque (ui iia loi|ii;ir) .\ciiatcs. quoduni pietatis ardore sibi suiiipsil IJibbaldus iio-
(luidquid fere scripsil, ad popiilaieiii capliiin accom- D stcr, cui et immorliMis esl.
Qui apuU ictcres auctores Nazianzcni inrmincrint ex illiusquc scriplis tcstimoniu

protulcrinl.
Vix nllus in loia Gra;cia scripior cxslitil, de cc- vit, iit bonain parlciii librorum siioriim dc fide
clesiaslici^ loipior, ipii non perlionorilicam Grego- Ortbodoxa cx cjus libris cousticrit, tolas plcruinque
ril meiuioiicin feccril, ex ipsiusqiie operibus tc- periodos nullis verbis imninialis in volumina Mia
siimonia proiluxerit. Damasccnus certc non coii- transfercns. Id ipiod proiliiclis qnibusdaiii loeis pla-
lenius scripta sua i[isius aucioriiatc s.cpeminic- num facere coiisiitucraiii. ni id ipsi lam frequc!'-»
»0 coiiliiniare, sesceiitis locis iia cim compiia- csse compcri-scm, nt prima fronlc furluin deyrc-
SH VFTERLM ET RECEMIORLM TESTIMONLI. Sf2
liendi possct. Qiiid ile Tlieodoreto dicain, qiii ipsam A Clirislo illud, el iii Ecclesia inlcrpretans, non se iia
quoque tlieologi piirasim .TlTcctavit? Qucinailiroduni as.sêrat, ut lesiiinonii posiulabai digniias, expresbis-
PK iinico capite lll.ri qnarti Ilceret. [dbularum aper- se , sed quodaiiiiuodo dixerit : Scio quia locus ista
lissinie li(|uel, ulii ex variis Grcporii srripiis oralio- incfraljililius pleiius sit saciainenlis, ct (livinuin cor
.
lieiMSU.ini coiiciiiiKivil.DeNc^lorioonini loquens(!o), qiutial inUrpreiis. »
'A>,).r,v e; 5j,),tj; aLisiSwv yiôpci'/. xaOaTTSfi AivuTtTia- Aiignslinus (iS) cpislola cxlviii ad Forlunalianiim,
x^ Ti; |idiT'5, xr\ iKV[iXri Ttov 'Avtiox^wv sv£C7x.r|.^s cilalis (luibiisdaiii c.\ Allianasio, t Giegorius eliam,
T:(5X£f £v TaOti) Xovtov i).s'jOspi(j)v (xstpito; jisTS(r/T;- inqiiit , saiictiis cpiscopiis Orrcntalls apertissinie
xd);...., tt5 'ExxXifiiix toG @to\J xpoiwv st7s-jOd- ilicil, Doiiin naliira iiivisibiloni, (piandn palribiis vi-
pi]. El paiilo infcrius : 'EvTaOOa ;jLOi loir.hv xa"i Ti sds cst, hciiI .Mojsi, ciiiii qno facie ail faciciu ioiiiie-
Jpa;,iaTa, tLv fiixpou -Xi^^.or,? rraia fn "^ y-a^ Od- baUir, aliciijus couspicabilis nialcri.TC disposilione
/aTTa. Annoii li;ci; diio ioia ad vcrliiini iranscripla assimipta, salva siia iiivisibililate videri poliiisse. »
sunl ex Allian;isiaiia Ciegoiii oraiinne? linrsus Cit;it posica Auibrosiuni.
b.Tc verba, Tr,? xa-i KojvcrT7.vTtvo07io).iv twv dpOo- |,|eni (id) lib. i CoiUrn Juliannm Petnijiniium, de
5i|wv xaOoXixT); "ExxXrjiia? t7;v Tposopiav tJ.- pcccalo oiiginali, post cilalos Occideiilis episcnpos,
oTsJsTa;, oJob.) os f|TT0v xal tt;c o!xo'j[j.6;Tii- dTtdari?. B sic de Gregorio Nazianzeno, qiiein prinuiin iiiter
Ipsissiina sMut vcrba Giegorii, clsi locum nunc lum Oiienlis cpiscnpos noininat : « Sed no;) libi decrit
salis inemini. Qiiod ct aliis veibis ila efferl iii f!a>i- magni iioiiiinis el faiiia ccleberriina illiislris cpisco-
liaiia, Aid ntd; t?,; Kaiaapio)? TziX-uo^ t?, o;xo'ji.t£vT^ pus eliaiii de parlibiis Orienlis, ciijns cloiinia ingeii-
icddT, 7:'.,p5:us;v. J:im ciim i :eni Tlicod. codeiii loco nierilo gralia-, cliam liiigiiam L:iliiiam Iraiis-
lis iii
:iil, 'fl; ykp -M (icytsTov exstvov xaT^XaSs dpovo^j, lala usqtjeqiiaqiie clariiernnl. Sedeal cigo cuiii istis
xaOd-sp Ttvd TupavvtSa Tris dpxtspwrjvTj; Ti;v r.po- Palribus (Laliiiis scilicct) eliam saiiclus Gregorius,
oraitav dpTrdsag- prociildiibio lia'c a Grcjîirio acce- cl cuin cis tua; ciiniinationis inanem p;ili;iuir iiivi-
pit. cnjiis iii Atliaiiasiaiia li;cc verba Minl, Ou yip diam : diini lamcii cuni eis conlra nnviiiaiii pcslcui
4;j.o0 TS xaTaXo;.'.6dv£t Tiv Gp^Svov, ioaTzsp ot Tupavvt- vcbtram, iiiedicinalem ct ipsc piOi'cr:it sciili'iili:iin.
Sjt Ttvi T] xXTjpovopitav Tapdooôv dpT:dTav-£s. Uur- Aiidi ergo qnid dic:it : Iniago, inqiiit, boi hUiciii
siis illa, otxot TJt TioXXd ,3t6Xtotj Trpoiavlxw^ xatxaO' corpoic:u innnil:ilioijis cx[nirgel, ct coiijnnclam sibl
fiTjytav sa'jT(T) (ij",'yiv(j;j.svo^, ex oratione ad Aria- cariicm Ycrbi Oci snblevcl pciinis. Et quamvis, »
•i«(is siiiiipta siint. Scd de hoc salis. Qiiaiil:c aiilcni clc. Cilat cl iioslea cx oralione iJe biipliiino. i Aiv
laiinc at'|iit^ aiiclorilaiis in iiiiiveisa Ecclesia ipsiiis _ tibi parva in uiio Gregorio episcoporuiii Oiicnlaliiiiii
iiioniMiicMia fiieriiii, iiiillo argumeiito aperlius de- Tidelur aiicloritas? Est qiiidem taiiia persona, iit iic-
inoii'Ur:iii poiesl, qiiam qiiml Laliiii ne puiiclum que illa lioc nisi ex lide Cliristiana oiniiiliiis nolissi-
qiiiilem lei)ipoi is iis carere siistiniicrinl, sed sl:itini ina dicerct : nec illi ciiin lani clariiin li:ibcreiit alque
in Lalinin Iraiisferfinda curarint, eoruniqiie testiino- venerainluin, iiisi liocc ab illo dicia cx regiila iiolis-
iiiis libros siios illiistrarinl. Nos c;eierisoinissis ipsa siinir' veritalis agnoscereni. »
laiiiiim liiiiiina profereiiius. Idem lib. ii adversiis eiimdeni pag. S3() cilat el
llicroiiynins (40) eiiiii pr.TCcploreni siiiini facit in cxplicat Nazianzenum cx \\h. Apoloiielico. Et lib. De
Calalogo scrii)loriim ecclesinst. cl \i> Apologia priore dono perseverantiic cap. 19, cx oralloiie in 1'eMeco-
adiersus Rnlinum : « An iiijiiria, iiiquit^, tibi facla steti testimoniuin profert : iibi lanien pro t depre-
est, (|uod pro le Apolliiiariiim, Dlilyiiiiiinqdeseclatiis cabitiir, » vertendiim fiieral, c deprecabimur. »
siiin? Nmiqiiid iii illa epislola Grcgoriiiin viruni Grcgorins Papa (50), in prologo terti;iB partis Pa
eloqiicntissiiiiuin iion potni iioiiiinare? Qiiis apiid sluralis cura-, Tlicologiim noslrum ila cilat : « Ut
Latiiios par siii est ? Quo cgo iiiagislro glorior el loiige anle nos rcverciukc nicmnri;i' Gregorius N;i-
lixsiilio. > Sui aiiiciii imparem apiid Latinos Grego- zianzenus edocuil. Non una eadeniquecuuclis exlior-
rium viileliir diceic, ut iiolet Riilinum : qiii cum _ talio congriiit, qiiia non ciinctos par nioriiin qiiali-
ipse .ipiid siios esscl cliiqiienlissimiis, Iviiiiniis iii iii- tas aslringit. » Ha;c porro verba suiit Grcgorii iioslri
lerprclalione ali(|iiot illiiis oralioniim pariini giiavi- i Ajioloiiet.
tcr se ges.scrat, iiequo satis fcliciier taula; cloqiicn- Lco Papa (ol), Magni tognomenlo bonoralns, qui
life res[)oiiilerai. poniilicatiiin suscepit circa annuin Doiiiiniill, epi-
lileni lli'.-roiiymiis (17), explicans illud Epbcs. v, slola cxxxiv ail Lcoiicin Augusliini contra blaspbe-
S2, Siicramenlum lioc miignum est : ego anlem, clc. nii:is Ncslorii el Eiilyclietis, saiicli Grcgorii cpiscojii
« {ircgoriiis Nazianzcnus, iiiqnil, vir valde cloqiieiis, Nazianzcni iii liomilia De Eiiipliiinia liaic verba ci-
«l in Scripliiris a[i|irinic eriidilii.s ciim dc hnc nic- lal : « Ciiin ergo [iroccssisset cx Viigine Deiis, in
tum iraciarei loco, solebat diccre : Vide quantiim ca, qnani assunipserat humana natura, uiium e
isliiis cajiitiili saciaiiieiiliiin sil, ut .\pnslolus iii dnobns sibi invicciii conlrariis cxsislcns, carnc el
aS) Tom. IV, pag. 244.. (ii)) Tom. X, p. ?iOi.

140) Tuiu. IV, |i:iit. II, p. -"365. Toin. II, p. j3.
(;")0)
(i7) Toni. IV, (laii. i, p. 593. (.jU S. Lco, cdii. in-lol. p. 5b3.
(48; Tom. II, p. 500.
,
313 VKTEnni 1.1 i;ki;i;.nth)ulm tksti.moma. 314

s|iliiiii, .'iliiiil in Piiini ;issiiiiMiiir, aliinl il(-it.itis gr»- .\ {',i'\»i'mi ilu iIikiIiik Iii Clirislo iinliirii ailvciKui
lin pra'St:it. Iiloin inlia : .Mi.ssiis usi iiiiiiliMii, scil iil Ivityclifiii ul N<-Kli>iiiiiii, iiinli.i vrirrniii tlir(>lo|;ii-
lioinn. Dii|>li<x riiini rriit in L'u iialnra. iiiiKMl('nii|; rnin, iit Igiiaiii, l'!iisi.i:liii, lli|>|iolyii, Allian.isii, fclii'
rt l.ilinravil cn itiiicri', iiidc ol (stiriil, et sitivil, ci siMiii i>:iiii|iliili citaiis lcsliiiioiiia, cl lia'i: Crrgnrii
tniilristaiiis csl, "l Jlevil, liiiinaiii ('or|)i)ris lcgc. i Nazianzciii iii i\al:ili l>i)iniiii lamlat (S.j) : « l)(i|ilcx
Cilalposlca iJasilinni ciiiscopniii Cappailociini. cral Clirisliis, liuinn (|iiiilcni i|iioil vi.lcliaiiir, Dciis
Viiiceiuins Lirincnsis fcrc ail liiicii) libii, (inciii vcro (]iiod noii viilcljatnr, coinoilcii» (|iii.lcin nl lioiiiu
iloclc ailvcrsiis profanas iiovitalcs cons. ripsit, iii vcie ct siciili iios. Halniil ciiiin cariiis siiiiilcm pas-
Eplicsin.T syiioilo siiolciiipnrccontra Ncslorinin co- siliililalcmsiciili lios.iiliidcin ctiaiiicxojiisdein prio-
lebrata, scripla Na/ian7.cni rccilala scribit. i Adlii- ,,. ;, i Clcdoniiiin opislola pcriniilia piof.tii, (ineiiiad-
bila siint ciiani, ini|nil, illa Cappadociic liiniina, inoduiii cl ex cpibtola aJ .Neclariiiin.
saiirliis Crogorius cpiscopiis el conlcssor de Na/.ian-
, ,K „ ,• r^ c . Joaniics cpiscnniis Roiiiaiiiis, Iribiis Jiisliiii.iiii liii-
do
... tel Mazia')Zii
docije opiscopiis ct conrcssor.

: sanclns liasiliiis Ciusarciu Cappa-
. r
»
ncraloris nna'stionilius rcspoiiilcns,
'
'
'
' '
,r
iit prolict
^
Cliri-
,, . . 1 .yi • • . 6I11111 niiaiii essc c.\ pcrsoiiis Tninlalis, po I Aiigii-

(JiiX' aiilcin III ca syiiodo c\ îizianzciio rccital.'» '
. "^ "
,„,
61111,
,;.i,. ,•
sie Kiisliiiis (liacoiiiis coiilra .Xci^plialos
.
. , I
coik-
n
" slimiiii lia!c OrcROrii
"^
Nazianzcni «x seriiionu de
„ „ . , ,
•
, ,
„• , , ,,
'
. ,• Ljiipbania ciliil (oî)i : i Dcuiii ciini dico,• oiiiniii»
iiiciiioriil, ulii ilc dillcreiitia iiUcr Ciins cl l iiiiin, ' ' \ •
\i;„, 01
.1 (I .1 c , • '. i-'ii c uno luniinu illiistrainiir siinnl cl liibiis, iino qiiideiii
^
Alius .\liud. I Siia, iiii|iiil (o-2),
I
(lo;;>iiat.i
,
coiifiniia-
,., ,p , . •,• . , .• ^. sceiiiuliiin iiniiisciiiiis.|iie proprictiiles
f sive siibstaii-
Ml (KpbcsHUi scilicct synodiis)
I
iiitcr
. ,
lioali N.izian- j i i
^ .. , . ,. .
. ,. ., tiiis, sieiil iilacet iiluiiiibiis ilieerc, sive ncrsonas(ni.
iciii Grcynrii leciiniics, (licens ita : .\liiis iMiiilciii ct , ' ' .
liil cniiii pro vocabulornni ilivcrsilaic dissidcii.liini

Aliiid cx (|iiibus Siilvalor : sii|uidoin iioii iileiii invi-
esl, ciiin ail eunidcin sensuni iioiniiiiiiii divcrsilas
sibile visiliili, cl i>l ipiiid intcnipiiralc i!Ii ipioil snb-
provocet ct iiitellectiiin) iiiiiiiii aiilcin scciindiiiii sul:-
lcmporale. i Qiiaj vcrba ex priorc ad Clcdniiiiim
slanliaiii, vel dcitalis riilionc. Dividiliir crg», iil itii
opisiola siimpta sunl, qiiain iii eodcm libro pliiribiis
dicaiii iiidivisibililcr, coiijiiiigitiir divisibililcr, un:i
locis citat; al(|iie cliaiii liicreticos (iil illi iiiliil iii-
cst in ti ibiis deilas. >
lciilaliim cl inciiriiipliini reliniiuiiiil) cl iiiaximo
J"Stiiiianiis Iinpcrator, l^diit. anvcrsiis Iri.i Cari-
Neslorianos ^-aziiinzeni senlenli.is quasdam ad sui 1
'"'=*• "' ''"='* "•'""•'* '"' """•'"-"'" pcson.-c osscral

erroris confirmationein delorqncre lcnlas.se. Sic
cnim ibi lia-rcticii.s qui loqiicns inducilur, objicit '" '•^l"'is"'. sanclum Grogoriiim Tbeol(.;,-iiii) siiiicl
:
Ilouiinem Apostolns «' '"^'''"" """'"•>'• ^»"'''- "J"'- ^'' I'- <^'J-'> ''^S.
I (piciii vcliit in diio parlilns
c.^l, sancia; mcmiiriic Grcgorius uiiuin niodis oiniii- SmiicIus Tlicodorus Sliulila pliiribus in bjcis (.So)
biis nomiiiai, nc Cliiiisto cuin conrcren.s, dnos vidca- Grcgoiii profert tcstiinoniii, vcl in siio; seiilcniiiu
liir Cbristos asscrcrc, I cie. El posl : I Dixit alicubi |)atrocinium, vcl iil vcrba saiicti doeloris a pravis
Aposloliis : Quia qnitnto iii qui (oris ", i ctc. Siibjiei^ lia;relieoruin intcrprelationibiis viiidicet. Sic .i.iit^r-
liir iiidecxplicalioliicorum raHli et iNazianzeiii. Ibi rbetieo ii aiiieisus Icoiwnuiclios, loin. V Oper. Sir-
cnim contra li.xrciicos |ibiribii3 explicatur ista Tbeo- moiidi, p. »07. licm, ibid. pa,;. l-2j, \iG, 127. Iteni
l»gi senlcnlia : Sic ex duabns iiatiiris Cliristii.'s, sic- llefuiaiioiie impiorum poemaiiiin, pag. 105. Hursiis
:ii cx aiiinia ot corpore lioino. Illam oniiii liivicticii.? Adversus Icouoninclios, eap. vi et vii, piig. 215 el scf).
iit a siiis parlibiis sliinleni iii inediiim priiiioncbal, lleruni cpist. lib. ii, episl. ^xwi, iiag. •i-15. Ac (le-
nt et iioiiiinllas alias, qiias lUistieiis ipso eoilciii li- inuiii epist. ci.iv, p. ()'25.
bro pliiribus cxpliciil.
De opcribtts d scriptis Nazianzcni.

Oinnia qiisc Naziaiizciii noniinc iiiscribuiitiir, |) sicpiiis e suggcstii ad [lopultim coiicionati.im. Ac
citra conlrovcrsiaiii ipsius suiit pricler iiiclapbra- forlassc iii sacros libros commcntarios edi.lit, Epi-
siii in Ecclesiasten, qiiic ipsi falso tribiiiliir, iit iii slolani(|nc I'auli ad 1'bilippeiiscs videliir scriplis
argnincnlo cx ilicroiiynio doriiimus : et signiliia- suis illustrassc. Iii fiiic eniiii Auiitliciiialis iiioriini
lioiieni in Ewcliieleni, i|iiic aut illiiis iion esl, aiil Cyrilli sic legitnr, D. Grcgorii cpiseopi i;i lipisto-
ccrle ab eo iioii edita. lam ad Vhilippemes. Atquo lioc fragmenlum bic

Dux cxslanl oratioiies illiiis a Rulino LaliniC ascribitur : lloc sapialur, ini|iiil, quoU el in Cliristo
fiieUT;, qiiiK non sunt iii Griceo cxcmplari. (Perpe- Jfsii, 7111 fiim iii [orma Di-i csset, iion rnpiiuiin (d-
ram Gregorio oralioiies islas Iribiiil Dilliiis, iil iii bitraliis csl essc aqunlem Deo : scd scmclipsum ex-
Dra-'loquio iiotavimus.) inanivit, fornuim seni suscipicns ". i Qiiid paiipe-
C\ (locta llliusin dicliiiii Evangclii liomilia vide- rius in Dco, (piani loiina scrvi? Quid buiuilius in
lur mnltas alias ejiisgcnoris composuissc : nt qiiein Ilegc cuiictoiiini, qtiiini a>I rpmiiiiiiiioncm paupcris
cerluiii sit ct iNazianzi cl Coiislantiiiopoli cl alibi iiostra; naliirie spoiitc venirc? llex rcgum et Dunii»
" I Cnr. V, 15. " Pbilipp. 11, 5-7.
(.i-2) UiH. 1'nir. Inm. IV. {tii) F.pisl. 3 od Sni., I. IV Ctnc, y. 1751.
(•>5) Id. ibid, (oii| Edil. Siriii.
, ;
515 JACom BH.LII rR/EFATIONES. 315

iius lioiiiiiiariiiimi Imliiiliir furiiia scrvi : jiulix oiii- A possit Naziaiizemis iioster, quaii^-Io staiim allnd
•liinii til suliililus postesialibus creaUirifi : Doiiiiiius sulijicitur e\ Basilio Magno, dc fructu passioiiis
in spehiiica depoiiiiur : qui omiiia couliiiei, in di- ( lirisli lestiinoniiiiii. Ny»seniis auiciii et Niihics;i-
ver.-.oiio non iiivoiiit loiuin, sod in prx'se|ie proji- rlinsis, quod sciain, iiilill iii li;inc lîuli Epislulani
Cllur juineiuonmi ; iniiiulus et iimiiaLulatus sordes sciipseruiil.
suscipii liuinaiia! iiatura;, et per oinnia pauperlalem liapiisla Guariiius Guarini viri doclissimi riliiis
iiostraiii transicns, iisi|ue ad iiioriis veiiit experi- iii L.ilinum veriisse dicilur Grc<?orii Nazianzcni ad
ineHtuin. (ônsiderate paupertaiis spoiitaneie mcn- Cliribliim ct .M.iiiani oralioncs iii appcmlice: Calu-
suraiii : vita inorlcin guslat : Jiidcx deduciiiir ad ju- loiji ii-iiiiicrum ciclesiusticoniin Trillieinii et Diblio-
diciuni ; vil;e oiniiiiiin e.vsisteiuium Doiiiinus sub- Ilicca-Lycosilienis, nt et bcatus Hlienanus duis epi-
ditur sententiae judicaulis; rei omniuui virtulum, stolas ejiisdem ad Theinisiiiiin. AlilLc iiequc Gra;-
quie ulira inundum siiiil, spieulalorum iioii lespuil cc iicqiie Laline iii iiiaiius iiieas adliuc iiicidcre po-
manus. > II ec Ibi c_x Oie^-orio cpis''opo, i|ui videri p lUllUlll.
Hac siint quce Ditlins colleijit et aaoriiavil in Uiiidem et illnslrationem eximii Doctoris. Paiica ailjeci-
mu«, BiUio vel iijnota, vel noudiim i»i lucem ed^ki. Jain superest ut Dillii, Leuveuldaii, Genebrardi, et alio-
rum f/Hi Crefioni vperibus mmium adhibuerunl pra-fationcs hic subjiciatmts. Billii eiiistoiam Caroto Lothii-
rimjo cardinati nuiuupatam, prioriqiie edilioni praiixam, forsan detrahere licuisset. At (anti viri reverentia,
hbetlum in quo calamitosas tempestates sîi cevi tani elecjaiiter describit, lam amare tuget, ca.'leris e}iis ingenit
iiionumenlis coiineclcre decreviinus, maxiiue ut ne minimum quid vet ex antiquis editionibus desiderare te-
ciorem sinamus.
HEVER-JNULSSIM;) l.\ christo p.vtiu ac do>uno D. CAROLO I.0TI1ARI\G0

CARDINALI , AC PRIKCIPI ILLLSTEISSIKO
JACOBUS BILLIUS ABBAS S. MICHAELIS IN EREMO, S. D.
Quod ail ille tolius philosophia; antisles pace amariludo mea amarisuma ". In tanta
I'la- C traii
10 (.56), suinnia; aique effrcnat.ie liherlalis exireniain quillitate somnus iis obrepsit, qui ad Ecclesia" gn-
jilerumque servitulem ;isseclam essp, quod eliara bcrnaciila sedehant. Non liiierarum sacraruni siu-
llippnrralcs (57), corporuiii hahiludines ad exlre- diis incumbere, non plebem sibi commissam salu-
inum ImiiiiaiJs perdiicias, periculosas esse : hoc in tifcra doctiina pascere, non vitse integriiaie ;.fi
(Tiristiana nostra repnhlica non sine maxiino pio- sanclimonia ca;teris pra;lucere; sed vel dormirc,
riim oiniiium dolore lnie misera lcnipesiaie iiniis- vcl sibi ipsis lanluin vigilare, etqnidem ita vigilarc,
qui-qiie iiosirum cxpcrilur. N.iin si quis florenlis- ut allum dormire pr;estiterit. Qmilis porrogiiher-
tiinum illuni stalum, qiio Pairum meinoria religio naior, talcs proreta;, lales iiaulx, tales veclores
cral, cum eo qucm his pcrdiiissimis lemporihus et, ut ail Scriptura, qualis sacerdos, tatis et popu-
videmus, composuerit, proreclo quanlum distat Or- lus ", nialse sementis mala segcs, malorum niagi
lus nb Occidentc ", laiitiim iiilcT ulriiniqne staliiin sironiiii inali discipiili, mali cxempli mala expreii-
inicrcsse comperiel. Nec veio in rc adeo nianif 'sia sio. Oiiines declinaviinus, et inutilcs facti sumus",
bnga oratione opus esse puto. Illud potius dolen- Paslores inertia languerunt : populus quales nierc-
rtuili alqiie ingcmisccnduin, nos tam praiclarain balur, lales pastores Iiahuit.
iK-ereditatem a majorihiis acceptam tenerc iioii po- ^ Intcrim versipellis noster iiiiiiiicus, 1 (S9') qiii
luisse. Sed scilicet vcrum est quod dici solel, sa- iiiferioris hiijus munji scabiein ac laiin'iiciitiuiii
tieiaiem contumilix atipie insolcmiM matrem esse. ulccra scalpit atque ahlingii, qui ubi (|iiid vilii ct
Nos prosperarum reruin vclut nectare quodam corruptela; est, cadaverihus assidel putredinesqiic
oliruti, bona nostra icjnoravimus, ncc piiyav SXSov, contrectat, 1 paslorihus in olTicio cessaiitibiis, in
m dc Tantalo ail Pindarus (."^S), y.a-a-liai (59) agriiiii Doiniiii furliin iiigrcssus zizania supcrsemi-
piitiiimus : idenuiue noliis accidil qiiod Juihcis nlim navit", tantamque jiislissinio Dci jiidicio tciiipe-
ssepc usii vcnissc lcgiimis,qul -iiii iila lipie iHcrussali, slalem reruinque oniiiiiiin peituihationein excit:'-
impinguali , dilalali suiil ,
prolinus recalcilra- vit, iit a jaclis religionis nostne fundamentis, vi\
runi ", ut qiiod Appiiis ille de Homanis dicchat, ulla gravior accrhiorqiie exstilcril : quoipie iiuijo-
ncgiiliuin illis nieliiis, quaiii oliiini cominilli posse, rciii stragtMU iii Dci caslris cdcrcl, anijcli lucis pei-
iii iios iion immerilo torqucri possit, Lcclesiaque sonani sihi indueiidam puUivit, ut quo tectius, hoi;
liis I' zccliia! verhis coinnioilc iili qucat : Ecce iii quoque iiocenlius pcruiciosiusque vinis suiiin sini
" Psal. cii, 1-2. '* Ucut. ixxii, 15. "Isa. xxxviii, 17. " 0>c. iv, 9. "Psal. lii, 4. " Mdlllti
siil, "ib.
(.')6) Lih. f)e rep., o. \5!t) Iil cst inijenlem felicilalem concoqlieye,
(^J^ l.ib. 1, aph. 3. {'o'J') Ap. Gypiiaii.,iii Ap,'., p. cvii.
(L8) Olgmp., (,d, 1.
7,\1 JXLOhA l;ll I.U f'l;.ri ATIO.NF.S. 5»3
|,Ih idriliin aiuiiu5 iii^litlan'1. Siib bic larva il.i A ''«•ri- ikîissel, sl- lanien txcani essc nescicbal, setl
I iiniiia «..iirnilii ac iiirMim deorsuiiiqiic jactavii, ni jn i|i>iiiniii tcnvbrosuiii iJ ri-jiciolial, ali(ii|iic nii-
in aiiliiiuiiin cli.nis |ilmio reniileriiil, fuili qnc iimiii jjiare veiio diecbat. Ia quit cQiLiliir iil neniliii
(/iKiji i;i yriiiciiiit cuin Detii noslri iioii iluniinnrelHr, iinir.îis teilerc .sii.sliiieaiil, veniiii rcrebri sui li-
iicc intoi(ir«/i<r iiomen rjiti iu\ier nos ", Teriis sa- tiiniila ila penlilc aiiieiil ali|iic aiii|ilexeiit.ir, ul a
vi.seerilins siils |iolius avclli, qiiaiii a lOiiceiila se-

liilein lonKam ilixissc viilelur cbarilas ; im|irobilali
niel opiiiione palianiur. (05) i lia penliii
aiqiie im|iiiilenii.T> habenx oinnes remissx- suiii. alistralii
peiiliiiit, ilepravali errorein pravilaiis inrun-

Plena oiiiiiia oilii, rixarnm ei iiialeiliLenliiv. pleiia el
livciris el virulentx eonleiilimiis. .\mieorum el lei- <li'iil. ' ac viriissiium quaqnaversi.m sparijere nin-
Ncino scipsum propius liunlur iioii abs ic Cyprius illc episcopus [h\)
bllum iiuHum iliscrinicn. : iil
sahilem suam iii liito veisari exisli- ens ixOa;j.Cr,-i.; itov rf&ei-oiv 5<a\ ir-OpTa; Ttuv
iiispitit, soil
iiial, ilHili alins oiiini aiiimi acerbilale alipie ania- ni.oiTucfywv, xai 3o6T,Ti; xiiv tou Xpn-oO ipvttov
rereiiiit boiia, ut ait noster -//; 0(i:|ji;j.a-:(uv voeet. Sie inipnriis linslis riutlum
riileiitia inseeli'lur. i
nmla el aperla sunt mala, naviga- omneiii meiiiorabilis illiiis supplieii, qiioil Cliristus
<;rei;orius(GO),
iu cruec pcrlulit, m( fiiios bii, qui eruiit t/ij/u-rsi,
lio in iiocte. f.ix uustiuam, Cbrislus ilonnil. . IW-
frigficcule vel potius cxslincla cliniilaic nbiwiliU iii D congrrijunt iii uniini ", riinditiis lollcrc atque evel-
orlie iniiiuilus ". Lxiuulanle porro atqiie iii imnieii- Jerc niodis oninibus conaliir. Mliil ciiiin cuin gra-
^ itii excicscentc iniquilale, vimlicem Dei gladiiim viiis anf;il et cjtcniciat, quain pax aliorum ct eon-
iirileiiies(|ue illas sagittas " in nos cadorc iioii cst cnrdia, eiijus se siin scelerc experieni videt. Nibil
iiiiium. cslquod avidius cxpclal, aique in quo vclicnicn-

liaqnc baud scio an non nuilto commodius do Uns elaboret, quani ni nobile illiid amons ac be-
Lot nostro tempore dieere iiobis licoat, ipiod tpi- nevoleiilix lepaluni, qiiod Clirisliis Ecclesix snas
pliaiiius (01) olini tlc siia tempestalc ob eaimlem teslamciilo reliqiiit, iioliis cxlorqiieal. Ac proinde
Miraiidum osl qiias potost contcnliones doino Dei seiil, et tpiod
t.iiisam dicobal. « lioo lemporc, el iii
iion iniraiidiim. Mirandum, quod nosiro Sietulo de mortc llieronymiis aiebat(O.j), • fralres dividil,
«nniia iiiiplentiir : iioii auteiii miraiiduni, qiiia im- ct cbarissima inler sc nomiua crudelis el durus
]ileri ca iieccsso est. i El paucis veiliis iiiteijeetis : dissoci.il. I
< Qiio progressa csl mciis liumiiiis proiia ad nialum Ilax prob dolor ! non jam auiibiis, scd ocuns
:ili adiilcsccnlia siia? Qiias fidei partes noii pcrdidil? ipsis liaurimus : iion jain lejiimus, scd scunmus,
Iii quibiis dis|iiUalioiiibus utililatciii noii porturLia- qiianiqnc •/.a-/.;s':r, oaijjiovtov, ul Enripidis vcrbo
>it consilii perveisilas ? I Quid ciiiiii?.\ii iiiui do- ^ iitar, sit lixresis, iion laiii cx aiiiialiuin ineiiioria,
ploratissimam xlalem volut digilo quaiii ex nostrismel ipsi calaniilaiibus cogiiosci-

liaiic iiulicaie
videtur vir illc saiielissinuis, ii< qua vel iiiiva ipio- inus. Multas quidem gravesquc lueicsum procollas
tidic doyiiiala ferunlur, vel jain oliin oppressa cl iii vcieruni inoiiiimculis descriplas vidcmus scd :
si pulla iii lueein revoc.inlur? Nequo enim satis iiiullo gravius nos airuiunl, quas ipsi ccriiinuis ac
iurerioribus ciiim ics proenl ab oeulis ilissil*

li.iliiiil Saiaii telis advcrsus nos u;i, sciiliiiius. l)t
nisi •Jliain venena, iit ait ille, cado polerei, alqiie iiinltu minorcs videntnr, qiiam qii:e propiori iii-
ex saluberriniis viix fonlibusa se vliiatis, iiiortem lcrvallo spectantur , eodeni inodo licri iioii poiesi,
liubis propinarcl, sagittaque illa pcr dicm volanlo ", qiiiii pr.Tseiis calaiiiitas miillo gravioreni iiobis ilo-
por liarelicos liisloriconim liliris

lioo esl, ut iii saiiclarum iiiloliigoii- lurein inural, t|iKiiii qiias iii
li.i Scripliiraruni, Ecelosiam couvulnerarot. veliil iii taliula qiiadam pietas inliieinnr. El saiie
llinc illa; lot tanique dissocue secla;, qiias por aM|uuni crat, iil qiii viciiiunim noslroruin irislis-
suos salellitcs toto orbc Clirisliano spargit, qiii simis excinplis crudiri negleximus, ipsi landem
tniii.im ipsi liiiii siKC luin aiioriim sakilis minus aliis in exeiiipliim pioponcreiiiur, (a;lcrique cx iio-
inodii;i essoiil ! Uliiiaiu fatuiii illuin smiin alqtic bis dociiiiieiiliim ca|ierent, qiiid sibi esscl in ca-
ij
antigantiam coniprimcrcnt, nec anliquiLiiem iiiii- dcni caiisa pcrlimesccndiim. Alquc iilinani verlitv
versam ca;cit.ilis atqne ignoraiuia: damnarc ir:illciil, ribiis salleui, ut Pliryges. ct tiuidcm iteiuni ac ler-
qiiam criorem suuin conlileri ! Sed liabcl lioc iiiilio repelilis, ineliores elTireiemiir, ac noii polins ad
priiiiis ^.'/.i-^-.ii, luurcsum oiiiiiiiim |iarens certi.-si- tam diiras plagas obslupesccremiis. Sed, quoil vix
ira, quod iis, qiii lioo vitiii inrecii siinl, oti.lus siiie bicryniis diei polcst, ad doloris seiisum obdu-
suinut, ul iiKpiil
prur.vus ii.iirbii|ue sensiim omnem cripil, plane(|iie riiisse videinur. Disiipaii eiiiin
coilcm modo cos aHieil, quo llarpaslem ratii:iiii Pruplieta, eJ noii coinimncli *^. l'erciissil nos Duini-
siiaiu Sencca (G-2( labiirasse scribil, qii.e cuiii vi- iius, el non duluimus ; allriiit nos, »1 renuimus uc-
" l>:l. I VIII, 19. .Matlli. xsiv, 1-2. "'Pjal. \ii, 17. » Joaii. XI, j-i rsnk
XXXIV, It).
(60) Epiil. ail Eudnxinni. .il. XXXIX. Cyprian. lib. Dr flnl. rnn.. p. iiO.
(f5.5)
(til) Lib. III, toiii. II, .l(;icr,,ni Aiilidic., p. Iflol. ((ii)Kpipb. lili. m, lom. ". P- "Wl.
t>2) Scncc. in Ilerctil. Oeiav. (65) Epist. o'o, t. IV, pait ii, p. ^BT.
S19 jACOBi mr.Lu PRÊFATIONES. 520
cipcn discipUnam ". UAUi.v si i|r,aii(lo e hiqueis A ligridcs se pra;bcnl. Cliristi, cujns admirabileni
'iTr.scriiil, ea oiiinia hica, ia qiiibiis laqiicos csse qiiemdam zelnin pnc se ferebaut, templa disiiir
tuspicaiUiir, seiliilo fiiRiunl; nos baidi el vcconles liani, pairiinoniuni diripiunt, minislros obiruncaiit.
aJ ciiiiuleiii qiioliilie lapidem iinpiiigiimis, cl pyrau- Hegis, ciijus auclorilaicm imperiumque sihi sacro-
slaruin in niorcin, anihiisla jani lolies ac fere jam sanclnni esse aUcrnis prope veibis aflirinahaiit, ur-
adiist:» cnrpora fliiiniiiis ailliiic adniovenius. bes vi alque aniiis expngnaiil, iribula lcguiil,
Qiiolusqnisque csl onin), qiii iii lain (lciiso rala- sceplruin eliam, si possint, extor(|iiere coiilciidnni.
niiialum aqinine nicliorcin mcnicm imluai, rt cun- Popiili, ciijns caiisa, populares videlicet lioniincs,
cipial, ac qnasi parUirial spirilum saliilis '"? Oni- aiino siiperiori ad arina se invilos Irahi leslahan-
iics peiic iisilein \esiigiis iiisisiiiiiiis, viiiis nosiris tur, forlunas omiies pcr crndclissimuni lalroci-
iiidiilijemus, ca inordiciis relincnius, iiovisqnc quo- ninin cripinnl, ciqne pro libertale proinissa gravis
tidic n .giilis ciniMiiniiuis, iiec, iil ciiin lyrico lo- siinain lyraiinideiii iiivexerunl, pro ligneo jiigo fc
(|iiac (OCl, per iiosliiiiu ii.iiiiiuir sceliis iratuiida Jo- leiiiii iiiiposueruni? Uiidc auiein furcs agnosccrc-
vein poncre fiiliiiinn. Ilaiic reriim acerljilalein dc- iiins, iiisi fiirareiitiir, cl niaclarent, el pcrderciit *°?
plorainiis, liaiic lcinporis iufelicilalem accnsainiis, Unilc liipos, iiisi saiigiiineni silirenl? Uiide vipcra-
ciijiis ipsi iiiiici faliri alquc arlificcs siimiis. Ad riiiii progenicm '•', iii.-.i maircm airodereiil? Lnde
flagra iniinnnrannis, qiii scorpioniim " iclns inere- apros solitarios", nisi pulcherrimam illani viueani
iniir. Doleinus oniiiia pliis qiiam feralihus odiis ar- pervaslareiii ? Uiide leonis riigieniis '' catulos, iiisi
diMC, ct ciiin Deo iii gialiain redire noii curaniiis. (diviniii qneniqne devorarent? L'iule deniipic cjus,
Qiiasi vero ceria pax iiUer cos coalescere queai, (|iii j.im iiiilc a pviiiia reruni origine homicida
qui a Deo pacis S2se averlerunl; alipie ii mem- tfuit ", liheros, nisi criioie alqne onini ferilatis
lira leiiere qiieaiil, qiii cniuii, iit csi apud Apo- gcuere pascerentur ?
sioluiii '% non teneiii. Ut enim in circiilo qiio lon- Qiiis iiuerpreiari poiest iniqniusne bellum susce-
giiis a ccnlro linca) prolralinnliir, lioc ipioqiie perinl, an crndelius et rapacius geraiit? Qiiibus
lonsiorihiis inlervallis iiilersc dislaiil : ad eunulem opibiis ha;c baratbra, ipio saiiguiue hae hirudines,
inodnin qiio quisqne longins a Deo discedit, co antc qiias, iil Scriplurai verbis ular, quusi niliilum
ciiam iiiagis a fraierua chariiate, imo eliam a se- cit iangiiis '", expleri qneaiil? llaheiil eerle uiide
ipso reiiiovciiir. tonfusione siia glorientur. Vicerunt omncs oin-
iii
^'ain qiiid de iis dicain, qui ab Ecclesioc corpore niiiin a laliiin ha;relicos. Vicerunl impiideiUia, scc-
iicfarie se prxcidernnl, qiii iiiconsniilem ^* illani crudclilale. Noii cx-
Q leie, iiiiporuiiiilate, rapiiiis,
Chrisli veslcm, cni iinmanissimi eliani carnilices slrucndo, ui Cahylonici aedificalorcs ",sed vasiaii-
pcpercerdiil, iii iiifinilas partes scideriiiit, laiilaqiie everteiido, eMircndo noineii suuni cclebrare,
(lo,
aineiwia privcipiles ferui.lnr, ul (pieiiiadniodiiin sa- sni menioriam posteris reliiKpiere
iiiinioilaleiiique
lainaiidra iii igiic, sic ipsi in dissidiis fiincslisqiie Qnanquam credetne uiupiani posleiitas
inoruinliir.
( (innictioiiihus vivaiit, aique adversiis puldicani nr- Fiancis bominibus, iisque defx-
laiiliim furoris iii
liis coiicordiam coiijurasse videauiur? « (GT) Nisi calie religionis lilulo scse venditanlibus , exstilis-
ciiiin pacem odissent, in iinilale ccrlc permansis- sc? Noii eredtl, imposlurain sihi faclam clamabil,
'
sent. t I sniiima miscria sninmam fclicitalcm, in iiisi expressa tanue anientix inonimenia in lein-
inaxima perliirhationo jiicuudissimam qnamdani ploruin rninis viderit. Milii quidcm non in pulilica
qyielpm vel siiniilanl, vel epinionis crrore sihi con- iiiodo, scd etiam in privaia calamiiale, quani niliil
lingniii. Extra arcam cssc gaudent, ac vcliii do iii illis, non dicain Chrisiiani, sed ne liominis
ceri.i saliile sibi gralulanliir. Sic niiuiruni a^groii i|iiidein cssel, ahiindc experiri comigit. Nam, ut
qiiidam iinsqnain iioii qiiioliorcs se foie, qnain Itcgieiisis iiisnlic vaslilaiem prxnereaiii (iii qiia,
iii
siratis suis arbilraiilnr. 1'erire niiseri non rcciisaut, (liiaiidiu supcriores fuimus, liciiii illis sno riiu vi-
dumalios in eanidcin scciini perniciein Irahaiil. D vcie,.facullatibiis suis Iibere trauquilleque frni :
Ideniqiie si non ore, reipsa laincn clamanl, qiiod ille simulaiqiie aiiiem vicina; Rupella; pcrfidia basili-
apiid lra,L-iciiin (08;, « llicc ipsa pollens inclyti Pc- scnm illum, qnein lot aiinis partnrierat, pcperil,
lopis doiiius riiat vcl in ine, dniiiinodo iii Iralrem illico leniplis flamnia! injiclx, lorlunis iiosiris, do-
luat. > iiicslicisquc ouinihus, quos quidcin arriperc potiie-
llaqiie qiii non ila pridcin (lanliiivi in cis siiiiula- rniit. nianiisallala; suul), qnis Michaelini iiosiri cffi-
lioiiif arlificinm crai) nil nisi paceiii concordiam- nohii d.idcm ulla (piamlibel Iragica oratione pro
qiie spiiaie plcrisi|iie vididjaiiliir, iidciii ininc apcr- rei alrocilale dcplorare (pieal?
la fnnile, ct legiio Taridcs, cl (qirinio cniipie Tha- Donius ea anliiiiiissima et illnslrissinia cral, at
larides, sacri eliani ordinis ii(iiniiiihiis pliis (|nain que ipsa quoqiie siruclnia; specic rcligionem quam-
"Jer. v, 5. "•Isa. xxvi, 18. " III Reg. xii, Li. =" Cnloss. II, 19. "Joan. XIX, 25. *» Juan. x, 10.
*' .Malib. 111,7. " Psal: Lxxu, li. " 1 Pctr. v, 8. " Joan. viii, 44. " Eccli. viii, 19. " GencT
XI, 4.
(f)(!) IIoi.al., lib. I Cavm., od. 5. (1)8) Sciiec. iii Thijcst.

(67) Angii^,'. in psa/, cxi\. i. IV, p. 1571.
Ji\ jAConi nii.Lii pa r.KATioNEs. »22
(J.iiii spccinloribus incuiicliat. E:i iiiiillis c:ilainitu- A liclrliiMii pro lcgiliiiio |iriiicipo a^nnsccrc volue-
sis solalio, piet;ilis caiisa cxsulaiilibiis perfiii;io ac riiiil.Al lu, lilia lialiyiunis iiiiscra, lii vesjna cariii-
pr.Tsiilio, Pl ul cii'ii Joli " ilicain, ociidis civeo, pet Tex, lii niorlis filia, ali|ue iii snciliu iiiiibrx' morlis
c/aii(/o, iii(i(er;i(lii;'fri plcrimi(|iio fucral. Pr.Tri|iiiiiiii liiiliilans, (liiiii cjisli? l.Mii csl vicloria liia? I)i-
.iiilcin ipsiiis (lcciis rrat, (|uoil in liuc aiiiiiiiiriiiii rticiKlo rui:>li, pcrilcmlo pcriisli. Cuiluiii lialicnl,
(liliivio snla pciio, vuliit arca Noc, ilihivii viin nii- qiiilnis lcrrani : patriani liabcnl, qiiibus cxsiliiini
iiimc seiiserai. nis obscssa , bis ilc lioslibiis inviiMsli. bcalxaniin;c, qiiain prelinsiis iii coiispc-
Iriiiu.pliarat. clii Diiiiiini traiisilus vcslcr, a liilo l.rcis aj locuiii
rcli\ licii! niiiiiiim, fdix si liltora t.inlum pascu;r. a lcrra ilcscrla invia cl iiMnuusa ad lcr-
Aiiglnriiiii iiiinipiaiii lcliîssciil iiustra c.>rin:D. rain fliiciiloiii liclc H iiicMc, a Inrrciilo ainaritiidi-
Qnamprimiini cniiii Itiipell:iiii pro vino ct salc iiis ail lorrriilcm vuliiplalis, ab \%\t(i cl :<(pia a:l re-
aliisquc rcbus ail vil;c usiiiii iicc(^ssariis, x^ncas rrigcriuin ! Qii:im iliilcc cst vnbis in .Agiii ciimitalii
macliiiias iii(;ciilis magniltiiliMis ab Aiiglis acccpc- csse, Clirislo friii, siili nia(;iia! illiiis g:illinx alis
niiil, slaliin tcrlia cxpcililin ailvcrsus (lomiitii nn- rc(|iiicsccrc, iiiill:i j;im sc:iihI;iI;i, iiiillain (;I;iili(iriim
siram stisci|iiliir. Acciirruut iiiiilii|iie liostes cx op- aciem, niillos veiiaiilium laqiicos, iiullam viin buiii-
piilis ct pagis, cx iiisulis, Deiis bniic, qiiam truci B bardariiin cxtinicsccrc ! Quam prxclarum ncgntia-
vulhi, qtiain impotenti rurorc, qiMin iiiaiulita aiii- litinis giMiiis, prn c.xigiiis saiiguinis gullis rcgiiiiiii
mnriim rabic ! Nostris qiiiilem primn ncc aiiiiiiiis cu'l(iriiiii, prn r;!rbiiiiiiiiis tliosauniin, pro stcrcori-
ail rcsisiciuliim, ncc vires ilecritil. Scil, posle:i(|ti:iiti lnts ni;irgarilain accipcrc!
iminaiics ill;c bonibariUc ilirutis uniniliiis prnpiigna- Scil profeclo (ne diulitis cxlra ruiriciiliiin feraliir
culis imiros jani ipsos dcjiccrc cocpcruiit : qiictn- cpistula) nec nostra domiis, iiec lot leiiiplnriini
cunipie Deiis voluissct evcntum exspcciarc malite- millia in lioc rcgno connagrassent , nisi ruliiihiis
ruitl, qtiam iilltiin dcilitioiiis vcrbiiiit apud eos lia- isiis, (;i((c vinens (lemuliunlur »', fovens hnbere".
bcrc, qtios (|iiiilqiiid proniisisscnt nuii alia qiiam vespis islis favos (00), id csl, liaTClicis Ecclesias
Piinica iiilc pr;T!Stiluros csse ccrlissimum liabcbant. f;!cerc nimiiim diii licuissct. Ilinc gravissiina ilhi
Idibus crgn Januarii, qiiem dieni RiipclLn dcrcclio n|)iid nasilitim Magiuiiii qiicrcla : i!apiiz:iiil, iii-
siiperinre antto loti Calli;c iicf;isliitii rciIJidil, bo- qtiit (70), illi, monitns cfreniiit, a-grolos iiivi-iiiil,
slis pcr di.sjeclas iiiuri paites irritttippiis, proini- cle. Qnis liic iioii iiigcmiscal? Quisiiottlacrytii:irtim
sciiam coenobiiaruni, doincslicorum meoruin , ;ic fi)iilcnicuin Jcrcmia" rcqiiirat, ut taniamcalamita-
nislicoriiin stiagcm cdidit. Optalo tamen iiox ad- _ tem pari netii proscqualur ? Ilic ciiint lola vis mali
veuicns fincin caidibiis atliilissel, si cuni iis Iiosli- vcrsatur. Natn cum altarc advcrsus allareerigitur,
biis res iioslris fuisset, qui iionnisi iit priniis cx- ac ver;e sponsic loco pcllcx iiKliieiiiir, inlirmi quiqite
piignaliDiiis lumullibiis, aniiiii ferociam adliiberc addiibilarc iiicipiunl, iilram latnlcni pro vcra CDnjtige
consueveruni. Sed cnm nionstris, ciiin furiis, c;na agnnscanl tjidcniqiie propcinodiimaiuni, (piodTulIiiis
lclcrriinis omnis liumanitatis iiostlbtis res cral. ex tragondia, IIoj crxa-.;o? to twv 'ATpsicwv ; Ex qiio
llaqiirt poslero die, cuiii jain per noctis quicicra clTiciliir, nt veliit diiabiis scllisscdcatit, quodquc de
ira delirbtiisso dcliucral, inclioaias cadcs pross- Diosciiris anii(|iii!as finxil, iiutic npud supcros siiii,
qiiunlur, ac fiisos per li^niplum, passinuiiic lota nunc apud iiiferns : ac dcsulloria qiiadam lcviialo
doino, ncipiidquani eorum misericordiam,ipi9C niilla nunc ad lios niinc ad illos sc conlorant. Niinc Deuni
in fcrreis pectoribus crai. iniplorantcs nccani. Isiacl scqmintur, iiiiiic Baal; nunc dc mcnsa Do-
MiiUi, quilnisruii) do vila prciio redinictida Itaiis- niitii cniiicdunt, iiuiic de iiiens:i Jczabcl, iitio dx-
actiim fucrat, slaliin jussu dttcum conira jtis bcl- iiioiiioriim ; nuiic lilioruni vcl polius aitgcloriiin
li, fasqiie oiiinc, Iriicidati. .Miiliis ctiam ad impor- pinc voscutilur, nunc porcoriim siliqnis herbisqiie
tiinam vicloris libiilincin laqiico fracl,-B ccrviccs. illis ainaris, qu,x in mortis olla coqiiunliir ; iiuiic
Direpla mox, :ilqiio inccnsa doiniis : dircptus etiain p do Jonlaiie bibunl, niiiic de Mara, dc Am;ina cl
pagiis, ct (piiilciii tain iiiliumane, iit vidiiis ct or- Pltarpliar flitvits D:iinasci; nuiic de fonlibns Sjlva-
pbaiiis, quiliiis minc solis propciiiodiim coiistal. tii- toris aqiias liaiiiiiinl, diiiic de cislcriiis dissipaiis.
Iiil pra:ter acerbissiiiiam faineni lacrymasque reli- Et qiieiiiadiiiodiim aninialia qu:i;dam siinl, quxMn
< liim sil. Scd, beatos, qui proplcr Cltrisliim (nain uiroipic clcnicnto degtinl, ob camqiie causam a
is quoqiie, iil veris cl spmpilernis opibus itos cii- Gr.Tcis d^-îSii noniinanliir, ci niotislra (pijedaii)
mularPt, in egcsUite vixit ") faciillnltim sii:inini inlerdum cxsisliinl, :illera corpoiis parlo btiin:i-
iiaufraginin a'quo aiiiino feruitl ! Loiigc vcro bea- iiain, allcra belluinaui fortnam pr;cfcreiilia ; eodcin
tioros, nui stolas suas in agni sanguinc lavertiiil, niodo ipsi ncc plane ortliodoxi, ncc apcrte bxrc-
quibu.sqne non alia niortis causa fuit, quam quod lici sunt, sed nicJiam i|uaiiidani jitier uirosquc coii-
iiec adiilleram pro spnnsa, nec sciticn Cliaiia:iti pro diliDiiem tenciit. Ila vcl cum Zacliaria obmiile-
srinliie Juila, iicc Ahsilonciit aiit Jerolioim atil Ta- sctint, vcl ciitti dttliilattie Pciro nicrgi iiii ipiiiiii,
" Joli XXIX, 15. »» II Cor. VIII, 9. " Cani. ii 15. " Luc. ix, .'is. " Jcrcui. ix, 1.
(69) Tcrtul., I. IV adn. Uarc. (70) Basil. 1 cpist.

S".:, .lACOBl BILLII PR.EFATIONES. 52*
j.uii j.iiii(]iic ii.Tiui iliil.ic pessiim iluri, nisi Clirislus A lieil.iicni viinlicaios esse glorianuir, eum qui emit
CMS inami arrcplos in naviculani relraxcrit. eos Jiegantes, ac sriperducenles sibi celcrem penliiio-
Siiiii alii, qiii laiiielsi ab oiuni hacresi aWior- nem "'. Uideiiilo percunl ,
jocando seiiuni exiiiiim
reant, pcrinde lanien alquc eos orlhodoxiae pudcal, sibi accersunl. Hi sunt veri giganles, qui blasplie-
veiilalis palrociniiim deserunt, ac ne quid odii sihi m.ini linguain iii cffilniii miuuiU , ac Deiiin oiiin;-
npiid lioiiuncs coiidLMil, iinpias iulversiis Dcuni blas- puloulciii iiiipio bcllo laccssunl : qiios iu Salaiiai
pliemias siirdis aiirilins transmilliint : qiiasi vero peculio jam esse quispiain iion iinincrilo dixcrii,
noii iit eortle nd jiistiliam crcditur, sic ore quoque qiiippc qui aeleriias iniiuicilias cum eo suscepo-
ronfesiio nd salutem fieri " debcat. Ad qiios ac- rini, qni solus ipsis mcderi potcrai. Hos non nii-
fciiiinl, qui ad adversariornm giatiam adilnm sibi nns qnain Lpijihiinins Aiiomoeos (72), « virgiiii cor-
nniuinnt, ac veliit aniicos paraiii, qiii, si forle de- riipl;e, ckcic, surd;e , ei muloc tomparare possu •
fecerinl, reeipianl ens iii siin Inbenincula ". His mus, qnain neiiio corruplam esse ncscit : i rogala
non paiilo sceleraliores babendi snnl, qui sub oviuin autem a qno corrupta sit , non aiidit , quia surd;i,
pelle liipos celaiil; qnoriim vox qni<lcin vox Jacob nec eura vidit, quia cseca , nec dicere potesl, quia
csl, scd et nianns cl aiiimns Esaii siiiil; i|ui in Ec- mnta.
rlesiae corpore ita suiit, nt Siuon iii iirbe Trnjana, B Qiianquam qiiid nuitcs eos appcllo, (|ui non jam,
vel nl Judas in coena. Nemo csl qni oralioiie asse- ut oliin , impietateui pectore clausam lciient, non
qni pnssit, qmiilam isti versiilis siiis consiliis per- in angulis, ul niiper, effundnnt, sed in oinnium ple-
niciein rcipiililica; Cliristiana; qnotidic :ifferaiil. rumqiie oriilis alqiie conspectu ex orc lelerrimo
Pliis arlibiis siiis cniciunt, qmini ferrum oniiie, evoiiiunt ,
porla^qne aperiiint non jubtilia; "', scd
qiiani vis omnis ariiioniin .\c pinpicrca illis cuin atlieismi. Hi si siiperis placcl , Scripturas quoque
lolius munili scandalo a siiis corypli;eis permitlilnr, proreiiinl, qnas riik'iil, nec scrio se agere, sed tati-
religionein, qiiam niorle pcjus oderuiit, siinulare, luin d,S|iiuare vcllc prolitenlur : ae Cbristum oscii-
ortbodoxorum tcin|d;i adire, rei sactx interesse, lanliir, iit proilanl ; lioc esl, doclrinam sacrain al-
aliaque omnia, qn;e secta exsecrauir, facerc; diim- legant, ut cvertant. Qiiorum hac teinpeslate tantns
morio liac siinukuione fictionem provebant. llic provcnlus est, ut non sine causa apud nostrates in
prolVclo mihi succurrit illnd Angiisii, qiii cx lota provcrbinm abierit, Moxias herbas cito excrescere.
ea siippelleclile qnnin iiioricns qiiidam Roinaiiiis , (-3) Sic iiiaiics paIe;T; teinpestate jactanlnr, el
ininicnso acrc alieiio (ibrnliis reliqncral, lccliim so- iiivalid;i? arbores liirbinis incursione cverluntur. 1
liiin emenduin cnravil, qiiod (ieri non posse dicc- Scd quaiiquam uiilla capilalior pcsiis ab infcstissi-
ret, qniii longe optiiniis essci, iu qiio bomo i;iiita C îo gciicris noslri liosie excogiiaii poiesi ,
quam
aeris alieni inolc nppressiis soiniu) fiiiereiiir. Cnn- liajresis : cx ca Uimcn hoc commodi percipiliir.
simili ciiim niodo lirniissiinas ac robore Iripliciqiie quod liinc clucet, ([ui probi, qui fiicali atqiie adnl-
aere, ut ille ail (71), oliscplas esso hiiinsnioili (oii- teriiii Clirisliaui sint. Ncceise est, inqiiit Apnsio-
seieniias necesse esi, qii;i' iii uuito bctlere seciir;t; lus "', liwreses esse, «1 qui probati sunt, manilesli
conqiiiesciiiil. fiant. Ueliiis tniminillis et pacatis, fortis et genero-
Esl aliiid boiniiiiiin gcnns f|iinriini salns spc exi- sus milcs ab igiiavo ct tiniido inlcrnosci noii polesl.
gua cxlieiiiaqnc pciuiel, ac prope deplorala cst, ut ^^ i.jôiio bello qnid inler utrnnique descriminis sil
iioii tani mcdien, qiiani Chrislo, (iiii mortnns siisci- fjgi|,. pers|iicilur. Aller slatiin alijccto sciito tiirpi-
lal , opus hahere vitleanliir. Dc bis loquor q.ios ler se in fiigam conjicit : altcr pcriculis omnibns
aplissimn nomine dKr,XYnxi-a; Aposlolns vocat »\ magiio alque intrcpiilo animo scse otfcrl. Quoi lio-
qiii ul in Nili catadnpis ad ruenlis niimiiiis frDgo- inincs snperioribiis bi,,ce anuis vidimiis , qui cum
rem iiicnl.c (ibsnrdescnnt : ita illi pcrpclir.iriini orlhodoxi.-e speciem oiiiiii vita pr:e se Inlissent, ad
di.spulalioniiiii ta-dio fracti alquc eiiecli , omiics primas noclis lencbras in Cbristo scaudalizali sunl,
iu univcrsum rcligioiies pcr.Teque aversanlur, atque co,yaa reliclo fugerunl '\ imo Iransfugerunl? Et
in pcslileiiti dcrisoriim callicdra sibi sedeni qni plus quani Irabali , ul ainnl , clavo iii Ecclc-
rignnt ". Ili laiilniii abcst iit liac reruiii omniiim sia fixi csse vidcbaiitiir, scqiie Isr;icli pro muro
perlnrlialione cninmovcantur, iit ctiam ex piililicis fiilnros ostcndeb:iiit , ipsi priini f(Bdissime corrue-
«.ilnniii;itibiis ubcrriiiiam risiis nicssem faciaiil. ruiit?
Omncs ,
qiios Ecclesi* causa serio afiicit ,
pro !Ioc crô boiinm atuilit b.tresis , iiiiod et Iionnn
.slnliis ct iiisaiiis b;ibciit , ac de laiia caprina siiiiiilalioiiem prddidit , ct lionorum ronslnnliaiu
(ontcndcre alqnc inter se allcicari aiuiil. Coiiipeii- animiqiie m.ignituiliiieiu dccl.iiavit, Fuit crgo illa
(Ii:iri:iin viain ad iraiuiiiiUilatciii csseccnsciil dCitav, quasi bipis qiiidain heraclius veriim aimiin a f.iKo
fjusqiie beiiclicio sc cx gr;ivissiina serviiute in li- discerneiis ,
quasi ignis conirarias nuiierias distin-
"Roin. X. 10. "Eiic.wi, 9. »' Eplies. iv, 19, "Psal. i, 1. «" II Petr. u, I. "' Psal. cxvii, 19.
•«
I Cor. XI, 19. " Mallh.xxvi, .',G.
("1) Iliiral. 1
1. 1 C-irm., od. 3. (75)Cypr., De vnil, Kcci , p. 197
/-.;) Lil). III, 1. I, p;ig. DJO.
,
325 JACOUl lill.l.ll 111 rtATIO.NES. o25
jiioiis, qiiasi vonlil;\l)riim pnlinm a Irilicn sc|i:i. A spioio, imiiiorlaliqitc laiiile digno» oiislimo : qnippi)
", ilciiiiiiie 'iiiasi vcnlusel pliivi:i qiiilnis por- (|ui oinncs ingcnii (loclrlnx'(|ue npcs ad nriialuiii
r.iiis
spicimm ficrol, qiii in icvi aren.i, qiii in firmapclra tenipli Dci . hoc csl Ecclcsix conrerant , nulla lio-
liilci siire fiiiwlamema jocissenl*'. Ucbiis hrlis iii miiiiiiii odia, niillam invidiam extimcfcniit , nullas
ailnliloriiiii lurlia sinccri ainici lalcnl : :rslalo qiii liiivtiiiin iiiinas insidiasqiie roriirmidciil, iiioilo rciii-
p:iricles, qii:v lcdi p;>rlcs viliosa; siiil ,

qii.e cniilra piililicain (.lirisli;iiiatii ;ib oiiiiii crrnro piirain al.-|iin
vilio carcant noii f:icile clignoscitur : IraMqnillo ina- iiilcgrani liio;ililiir. qiianlam illis biboris opci.^k-
ri vix ilisccrni polcst, qiia! pars navis iiilogra sit, que iiicrccdom proplieta pollicctur : Ftilyeliunl, iu-
qiix naiirr:i;;iiiiii miiiclur. Hobus aiilcm alllii lis , ol quil, <;nrisi splendor ftrmamenli , el iitimi sleHa- iti
orta liicnip, aKjiio iM(;onlo lcmpostate slaliiii discri- perpeliins iTlfrHilitles ".
nicn olucescit, lolliliirquc oniiiis iliiliilalio. Cerlus Qiiid igiliir do iis (liccmns qiii iii siimma jiiv:iii>l:i;
Cliristl:iniis iii rc incorla ccmilur : liiemc noii ruit, Ecclosi;o facultalc , dnni pncscnli olio consnliiiii.
8C(I (irmiore ciiam qiiani anioa gradu consistit aiit, qnod srelcraiiiis cst , lioniiiiibiis displiccrc ti-
pcrioiilisi|ue ipsis roboratur, aliiiie iil clei;aiilor ail iiioiil, s.icri liiijiis bclli nliosos se speclatorcs pr:r-
poila (7i),Ab ipsi» iliicit opcs aiiiiiiiimi|iic forro. beiit, nec ad biijiismodi inccniiiiim rcsliiignondiiiii
Et quemadmoilum OKregia; gomni;u iii noctis tciic- (;iilliilam unain aqiix afTorrc ciirant ? Sed ut liis
liris clariiis quam in nicilia luce niicant : sic illc niiiissis nd insliltilum seriiioiicni rcdeam , cximiiitn
IH pcrseculiomim caligiiic illiislriora pictatis su» illtiil ac sitigiilarc erga nns Clirisli bcnolicium fiiit,
tlociimoiila pr;i;bol. Kliamsi iii Kcdosia z.izania vi- qiiod lixrescs forc pr.Tiiiinliiii^l , iit advcrsiis eas,
ileal : iioii iilco tanioii Ecclosiam descril. Exspe- l:iiiqiiam advcrstis itifcsli-siiiiiiiK nlr|nc Immaiiissi-
claiiilan) cssc inesscin non ignorat : alioqiii pcrieu- iiiuni liostcm aninii nostri arccm niulio anie niiini-
Imiii inipcnilerc , nc simul cuiii zizaniis Irilicum rcinns. Acceditelinm illa , cl (|iiidctn maxinia con-
ciiam ovcllalur. Dolcl quiilem Ipsi iioxias licrlia» in solalio, ciiin rogilanius ab Ecclcsi.e inciinabiili»
fl,itiiiio agio piillulare : sed iion lioc sibi lcmore iisqiio ad Iianc xlalom vi\ iilliim icnipiis oxsiili-se,
supcrbcipie arrog:ii, qiiod soli Dei Filio icservaUir, quo non ci advcrsiis fidoi liosles docerlanduni fm;-
iiimirum zizania a Iritico separare, arcamquc per- rii : iil noii siiic causa militans Ecclesia nppcllc-
purgarc. Snit quiileni ea in area essft pnsse, in lior- tiir. ê aurea qniiloin xtas ab Liijiismoili niicivinis
roi, iion posso. yiiolios li.trcses cnalas viilol, lolies immiiiiis fuil. Ipsa qiioqiie siios luilmit llymoiuros
(loclaraiul;!; virliilis constanlixquc sux occasioneni ct Alcxanilros, sitos Nicolaos ct Coriiiihos, qui mx
silii olilalam scnlil. r in liiceiii edilam adliucqiie laclonlcm oppriincre ac
Cur autem ob liscrcsc» nntet illius fiiles, qua; nisi i\i iiie.Iio toII;re conati suiil. Vix cx liis fluclibiis
cxsistcrent, verbis Cliristi fiJcs non conslaret , v«- cnicr-crat, ciim aTis aliisque subinde proccllis j.i-
rilasqiie ipsa falsi coiivincorotur ? Moiiiie Clirislus clari ca;pil. Sirpo, iiiquil, e.rpugiinveiimt me a ju-
iie iios iuopiiiaia mala porlurlKiroiil , cxsiirietturos venlule niea, sed qiiid ? non poluenuil niilii '''.
AU-
pscuilochristos et pseuilopioplielas pra;ilixii, taii- tersum mene ipsa; quidcni iii/eriporfirprxvaliuriiiit,
taqne eiiani miracula cdiiiiros , ul si fiori possil, iicc unquam prccialebunt ".
clocli quoinie lii crrorem impellanlur *• ? L'l quis- Quatilo ergo soI:ilio perfiiiidi debol Clirisliani pe-
qiiis mirctur lucroses cssc, idom niliil aliuil iiiii;iri clus , cuin liislissiniaiii liiijiisce lempcslalis iiuagi-
vidcalur, quam rcm a Clirislo lanlo aiile pr:cdiclam iieni in veioritm niniiiimeiitis iia ad viviini doplriaiii
roprxsciilari. Quid quod cxpedit pleruiiiquc luere- vidcl, nt sub eoriini persoiia res noslra geri videa-
scs cxoriri , ui iniermortunm pietaiis studium retur ? Nam si xgroto ea demum consolatio graiissiina
noveliir, collapsa ac prope delela iiionim disciplina cssc solot , qux ab co aQertur, qui codom iiiorbi
origauir et iiislaiirelur, ac (ionir|uc, qiiod ;iit .\ii- gciicrc aliquaiiilo coiiQictalus cst : qnid l.indeni can-
giisliiius, pigrilia liomiiium exciiliatur. Cerle ciim s;u esse pulest ,
quin in gravissima hac calamiiaie
Tbemisioclc imbis optimo jiire dicere licel, l'erie- D iiiagno solatio Clirisliani hoiiiiiiis dolur iiiitigetur,
ranius , nisi pcriissemus. Tanto velcrno oppressi cutii incntis oculos ad prlsca sxcula coiiverlil, ac
lciiebamiir, iil non iiisi diirissimo lioc baciilo oxpcr- ciiiii s;iiidissiiiiis viris, qui iii lisilom renim accr-
goficri possenius, alqiic ab inerlia ad laborcm do- biUilibus versali sniit , voliit colloquiiiir ? Nam cuiii
ctriii.vqne studium revocari. il.ec it;iqiie tenipcsias illos ex tot laniisque nlllidionibus Dei henignitaic
iKibis iiinumcrabilos licroas procreavil ,
qiii parlim l.indeiii aliqiiando exlraclos rtiissc lcgit, Uiiiine iin'
uplinia; ac prob.ilis>i:iia; viuc exoiiiplo, partim cru- pie \el de siininii luimrnis polciilia . vel >Ie ipMns
ditissimis siiis Incuhralioniuus Ecclesiani ajvorsns erga iios aiiiorc cogilabil , iit aiii iiiaiiiiiii cjus ab-
fiiridsos luerelicoriiin inipelus acorriiiu; dcfoiule- breviauiiii esse "•, iiec jaiii salvare posse , aiu ejns
riiiii. Quos eqnidein ipse pro co ac meretur siiigu- ergo nus charitatein refrixisse arbiireiiir ? Quiil m
biris eorum pieias cl virlus, niiice adiniror ac sii- liiijiismodi liliroriim lociiiiiie aliis accitlat ,
pronun-
" Maub. 111, 12. " M.illli. VII, 2". " .M.illli. XMV, ll--2i. D.iii. xii, 3. l'.^.il. cxwiii, 2.
" .Maub. xvi, l.S. " Isai. L, -2.
(74) llur., lib. iv Carin., uu. 4.

:
JACOni Dlt,L:i I>U.EI'ATIOiNES. 5-28
j;.>ro iieqiieo. De iiie cerle iidinnaie possiiin , eani A noiiiir.e ine lilii obsiiiciioreni agnosco, qmun quod
inilii (ilcriiinque niagno solatin atijue ulililali luissc. iii Ecclcsiae, Cliristianissinii regis, toiiusque liiijiis
E.v qiio f;icuiiii csl, iit Grsecos L;itiiiis coiijnngens, aini<'tissinii rcgni caiisain lanla aiiinii solliciluuinc
in noLile iUuJ aniicoruni |>;ir landiMii iiiciileruin , inciiiiiljis, tol ciiras, tot ;«'ruiniias snscipis, eo deiii-
Baiiliiim .M:ii;nuiii clGrogoriuin Nazianjiemiin ilico (|iie oinnia tua sliiilia rcfers, nl tn;nc;ilis (quaiiJo-
iii quoruin scriplis ianluin vcia3 piel;ilis , laniuin qiiidem nec s.iiiari voliint, iicc siiie ceila corjioris
doctrina: alqiie clnqnenliac liicct , iit ncscio an ]icriiicie nltra retineri i|iicnnl) pulriilis ineinliris ,
apiiil Gra'cos Latiiios(|ue iiivciiiri possiiil, qui pliis relii|ii;e p;irlcs coiiservcnuir. Qiiis aulein noii vidct,
criuluionis cuin ni:ijori tliicnili facullale co|uil:i- (jn 'liliiin tilii l:il)oris pcrfi;ie:iiluin sit , qii;inliiiii
rinl. diiiiicalionis subeniidnni, iil lot .'Vcliitoiilieliuin siili
Mc cerie .Nazianzeiins gravi illo ac sulilinii scri- viilpe lalenliiini consilia dissipes ; el ilniii alii in
liendi genere ila allccit, ut incredibilem quaniid.iin aperto liello egregiain rcipulilic;c opei:iiu iiavant ,
ohlcciatioiicin ex cjus lcclione seinpcr ccpeiiiM. provide:is inlcriiii , ne quid ali occiillis bnslilins ca
Qiiocirca iiiibi janipridcin liaud inediocrilcr dole- delriincnti p:iiiauir ? Lsl quiileiii oninino gravo ae
bat, laiituni viiiiiii ininus frequenter lioniiniini nia- molcsliini ei, i|iii ex piiblicoruin ncgolioruni tiimnl-
nibus leri , (|iiaiii siiigularis ipsius facundia alque ^ libus ad sludiorum vila'que Iranqiiillitalein (ciijiis
docirina nierebaliir. Cujus rei ciiin eain caiisaiii diilcciliiicin iieino scit, iiisi qiii giislavil) scsc assc-
csse inlcllcvissciii, qiioil ila Latinitate duiiaiiis cs- rueril, cx luic quielis vclul paradiso (|uoiI:iiii cxliir-
sct, ul Ibeologoruin sludia iiiiniiiiiini juvare possei, b;iri, ;it(pie ad pub!ic;iru;ii reruiii ailiiiinisU':itioiiciii,
operain suscepi, qiiaiii rci llieologicaj niilein nescio, tol iiiolcsliis rcfcrlr.iii, lot lioiiiinuin odiis, invidi.c-
inibi ccrle ad:sioiliiiii arii>i:ini :ic dillicileni, ul qiiaii- qiic cxposiiain, trabi.
luin laborc ac diligciitia coiiscqui [lossein , buiic Vciiiiii lioiiiiiiis c>t vcre Clii'isli:iiii , cuin raiili)
aiiclorein ila vcrtercin, ut si iion clcg:inlior, ininus qu:ciere, iiou ipioil sibi, scil ipiod iiiullis nlile o?l'",
baltcin obsciirus iii lucein prodirel. Polui cerle in scqiie louiiii rcipublic;c Cliiistian;« cuiniuoilis dc-
aii,»eiiioribus, niiliiqiie longe gravioribus scribendi voveie. Alqnc illiid satis aniiiiadvenit insigiiis tua
argiMueulis vers.iri, sed \icit piib!ii':e utilitalis slii- priiileiilia , iiiiiliiplicrs ill;is oinnis geueiis doles,
iliwî, cui pro virili parie opiiniiis qiusqiic inscrvire qmbus le Duiiiiniis c.xoriiavit , iion iii boc lild cre-
«iebet. NcG vero eoruiii bibores, qiii iii hoc pistrino <'ii''s fuisse, nl eas vcl sinlario obvolnias ac lecoii-
aiite nie desudarunt, elevabo ac snggillabo.ad qiio- *li';>s b:ibeas ,

vcl tcrr:e infoJias; scd ut niagno
ruin eloquenliam doclrinajquc laiiilMn iiie niiniiiic ^ foenore aiigcas ct anipliliccs, alque ut f:ibnlosus iHe
aspirare posse seiilio , iiigeiiueiiue falcor. Hoc t.in- Ailas ceDtiiin , sic tii Lc('b;si;ini ,
qiia; rejiiiim ccelo-
luiii dicani eos gravioribus siudiis addictos , iiec rHiii a (dnislo aiipcllauir'^' qu:i:ipie lc iii cardiiiiiiii
lortasse nisi rccreandi animi caus.i in hac transla- suoriim niiineruin ascivii.pio virili lu;i p;irie liil-
lione vcrsaios, totlocis ab aucioris sentciili;i leies- cire ac suslinere cures. IJ ipiod sano siimino siudio
«issc, ut milii iicniiucm fore pcrsiiadcain, qui iiiiili- f;icis : el qiiia facis , idcirco iniproboriim oniiiiiuii
leni ac siipcrv;icaiicain banc sccuiidam vcrsioiicin odia in te coiicil:isli. Quouisqiiisqiie cniui csl liodie
fuissc dical. iLinc poiro laborein ciiin, ciijus polis- p;iliia; nilciquc lioslis , qiii iioii siiiiul (pioqiie te
siinuni iioiiiiiii coiisccrarem , niccum i|ise dispice- acerbissiino odio inseciclur ? (^>iiis fainosus libclliis
jeni, slaliiii iiiius occurristi, ciii pluribus de cansis l'i'> uovciii aiiuis iii lncriii proiliit, iii ipio iiomiiiis
inerito iiiiiiciipaiulus vidcrelur' iiii f:iiii:i pfipoliiis foeJissiiuisque coiiviciis non sit
PfiKium oiiiui, si persoiias ipsas spectemus, cui- laccrata? Qiiaiiqiiam quid miriiiii lc virulciitis liii-
nam qiixso coiigrueiitius oUerri poluit huc optiini, guispeli,cum ct Elias Israelis perlnrbalor, ct apo-
cnidilissiini , aiqne iiiiprimis elopiciilis episcopi stoli leniulciiti, et Paulus insanus, et palcrlaniilins
voluineii, ([luiui arrliie|)isi'0|io ct cardiirili, siiigiilaii ipse Brclzelnib , ;'ppcll;iti siiit ? Qiiid autcin ,
pcr
viriiite, doctiiua ac rara qiiadam cl cxiiiiia diceuili D I^ciiiii iiiiiiiorlalcin , tilii ail biudciu illusiriiis acci-
laciillatc (ir;cdiio ? Dciiide ciim cosomncs, qui de dcre qucat, i|U;iui ()uod eosdein lioslcs liabcs, quos
re lilleraria bene nieieri studeut , beiievolenlia tua Cbristiis , quos religio , quos patria , quos omncs
et comilatc scui|)er coinplcxiis fueris , qii:.cuuqiie bom ? Qiiod iis displiccs, qnibiis placere iicino siiie
piiliieris ralioiii; jiivcris, cvcxcris ;
|ii'ofcclo litlci':n peilidi:i [lossil? Quod ab iis omiii coiivicioriiin gc-
i[isa; iii liiiiiii, i;iuquain in o(itiini |iarciilis cl patroiii ncrc prosciiidcris ,
qui Ecclcsiain prin^, vel polius
siiiuiii coiifiigere gcsliunl : non tain ul le illiistrenl seipsos ab Ecclcsia sciderunt ? Quos lii optinia ber-
(iiec cniin aquis Occauus egci) quain iit cx illiisiris- cle ratioiie iilcisccris, ciiin iiiipiirissiiiia eoruin nia-
Kiino luo nouiine spleiidorein ips;e irabaul. Iliic ac- lcdicta conleiiinis, teterrimasqiie lingiias, qu.-c beii3
ccilunt iiiulla lua ct |ir;c(;lara in quosdam nicoriiin luqiii iioii didiccriiut, inalc loipii siiiis. Disriiin|iun
beiielicia , quos ciim êqiic ac viiain ipsam aiiicin, lurciiim iniscri, cnin te iiibilo iiiagis coriiin caliiin-
iioii ininus certe me uiagiiitudini ina; dcbcre cen- niis, qiiain elepbautos Indicos |iuliciiin inorsibus,
Beo, quam si in nieipsuin ea coniulisses. Sed iiullo cominovcri viJcnl. Satis gravcs iiiiquissimi iii le
«' I Cor. 1,55. ." Mailb. mii, 11,55, i';.

,
.:'j JACOIII mU.II PU.EI' ATIO.NKS. 3JU
odii pcRii.-is pciiiliinl, cuiii 10 ,

qiiiMii (lc siiiiiiiki! aii- A Gallio! »iiliis cxsluixisicnl. Qni si rotliiiinus, si Kii-
rloiilalis gr.iilii dfjicore, .iti|iiu oninibiis lioiiiiiiiliiis ripiis, si l'roluii.'< i|iiispi;iiii, aiil aniiiilo vonlu ngi-
iinlsmn reildere coiiati siint , el slare ct tlorere ,
tat.i '* exslilisset, vivcret i|iiiileiii adliuc rorla-.i>c
qiiodi|iie P.illudiuiii Tro];u , iJ te Kraiicl.t: iiostr.u in lioe f.i-iis liilo, sed tnrpis et ingloriiis, et iit illi
usse eoiispleiiinl. ipii vilaiii siiani iii imiiido diligi^re iiialiiiit, iprini iii
Qiiociiea noetnis islis, i|u:c, qiioniain iiialc agiiiil, vilaiii luteriiani eiisiodire ". Qiiod i|uia iioii riiii ,
iiierilo liiucin oderunt, ncc iiisi in tenebris iiio!- per siiniiniiin seclus iioliis crepliis cst : ila laiiien,
deni, lurli aniiiio coiitciiiplis, iii pulclicrriiiio eo ul i|iieinailiiiodiiin lOlias nieloluin '', vul, nt aplinri
iiiiineie, <piO(l lilii, laiii|iiaiii p.eoiii, langiieiis pali i.i e\einplo iilar, Jmlas M:irli ili.ens Joii:illian '*, sic
iiiiposiiil, eiiiisianter perseveru. .Medieis illis olisiste, ipsc noliis Aiiinakeiiin rialreni, prxslanllssiinuiii
ipii non taiii iniperllia , (|naui uialiti:i, vuliius iio- l>elli ilueein relii|uerit, <pii pcr oadeni vcstigia ad
slruiii nonUuiii suppiiraliini ac percuraluin , ciea- c.iiiidciii iniinurtalitalciii grassalur, iiuncquc »d-
Iricc obduccrc nitunlur, :ic ciiicrc doloso igncin versus Gernianic:is llarpyas (,'ju;e Francix vuliic-
oble^jcrc, qno iiiox lol.i i;alli:i nirsiis cxardescal. rilins feros uiigncs iuli;îiiil , :icctuiii pro oleo iii-
Clinnanaôs iii iiiedio Israells lialiilaiile.s oliscrva. lundunt, ciqiiu pcne jaiii exsangiii ,
qiiidqiiid rell-
Itoiiuiii ccrlaiiicn ccrta " : piigna consilio, aucturi- " i|niiiu er:il sniigiiinls, detraliuiit) cuiii inilitnin ro-
lale, opibiis oinnibus, advcrsiis cos, qiii (nl jam borc proccdil, iia aniino coniparalus, iit cliaiiisi
cladlbus palriaui alVeceriiiil , iil sliiliili.-c sil spe- >ii lioc belli disiriiniiie vila ipsi ponenda sil, pr;e-
rare, iis salvis rcinpublieain s.il\ain esse posse. dare secuin actnni iii piilel, diiiu liiijusuiodi pcsles
Mancaiil qui volciil in Sicoleg , siibsistanl ciiaiii a palri:c ccrviclbns averuil.
ignavi ad sarcinas : tii iicc oculis inis soiniiuni Pergc ilaque, ainplissiiiie carillii;ills, tuni for-
iiuc palpcbris donnitalioneni prius d:>io '", quaiii tissinio Iiiii gerniiino, seiicsccnteni Galliaiii fovcre,
ciini Uavide Aui:ileeilas, regni spoliis exsullanle^, alqiie, ul Gi:cci dicuiil, a/-:-:'f.ac,-;v.i. Onod auleiii
asseciiliis fneris •', alqiie ila frejeris, nl noii levuni ad .Naihiiizcnain iiostrani traiislalloiieni altinel,
taiiliini pacis unibrani cl inaiiu siiiiul.icruiii , scd lauielsi noii er;iii) nescius, eaiii liaiid adiiioduiii
veraiii ac suHdani paccin vidcanius. dignani essc, qii:c iii luo noniinc apparerct, ol)
Sed quid eô liiec aJ te? Qiiasi vero aiit niea, iJqiic, nc aj le cuni lanilllo iiiunerc acccJereiii,
aiit ciijiiMiii;iiii coliorlalioiie upiis li.ibeas, qui liia piiJoru iii Ilo delerreliar : fecii t:iiiieii per[ielua
sponie curris, et ut vacc;e illx- rakcsliii.T, arcani tiia liumaiiilas, propeiisaque crga sluJiosos onincs
Dci gestanlcs, iii Jirecluin graJcris, nce nJ dei- voluulas, ul bunc nicliim abstcrgcrein, cuin inc-
Iraui aut sinislram dcclinas " : iu boc cerlc cnm ciim i ositasseni, inagnorum priiiclpum cssc, non
alios oiniics fratres tuus cl.iiissiiuos priiuipcs, lnm miiiiis libenlcr parva accipcre, i|uaiii niagna Jaru,
pr.cserlim iucomparabilem illiiin licroum, illud belli Jiisque, ul qtiiJam in siinili causa Jicebat (75),
fulnicn, illiiui Uraelis curniiu el atirigam ", do- non soluni iliure, scd ctiain niola salsa liiari. Ac-
inusquc Dci iiiurum bauj Jubiu alicncuiii '^ refe- eipe ergo gralo ac libenti animo hoc quidqiiid cst
reiis, Marlium , inquam, llliiiu Franciscuni ,
qui iniiucris, illnsliissiiue carJiiialis, luiblque, si iin-
simiil el Domini ct regis sui pr.ulia pr;eliabaliir, porluii:i qiiail.im liii iiitcrpell.i[ioiie piiblicis com-
aqulla vcloeior, leooe forlior, rupe nriuior, plemis inoJis inorani atluli, velim ignoscas. Dumiiius Jesus
virturiis ac triiiiupliis. Cujns iiisi singnlaris qiix- le quam Jiiitissinie Ecclesiaj sux iucoluniem ser-
dain ac propc divina virtus inercdibilein bosiibus vel. âiiiiclibus 15 KaleiiJ. Januar. aniio a saluli-
lerrorein altulisscl, iiuiiquaiu sanc laui nefario feio parui quiiigenlcsiiiio scxagcslmo iiuno siipia
parricidlo scsu dcvinxisscut , iiec lulles salulare millesiiiHim.
/7/5''c rt^f aurir i.-iipayicTato>- -))(; Hazh tljy D liicm iid eumdein illits!ii>,iiimum Ecclesiic GnHicanm
<l>fayiciar 'EKX.h\(riar îpcctdzny x'tl ei^ysri- ujiti%tilem et nvbilissimum princijtem.
ctatcy (ipycrta, zov avtoij.
'EpfJ' 9so'J xci^^si;, xo|Jtie'.; Si zs. xa\ âotAf//-, Res cocli tractas, traclasque ncgolia regui,
•"Q~3 jiio^ -oTa;jtoj ivotxa Tsjivijuvo;. Ainbas iii parles liiiJitur iit niivins.
ntiT^v £-/£. tiipi-ovTa 0;4c, v.al ztsrov dvaxTwo, FiJiiin le pr.-cbus regisqiie Deique iniiiisiruiii,
IIittIv l/st -piaayov nijTt^, Ipjtsaa zaTfi.;. Tu vallnni fului, tu colunien patri.-c.
'11 o' dpjTrj ;jii>£Tr,,aa t£ov, Xptoioto t£ 5(I),ua IIu;c tiia cura, decus virtulls, slerncrc Cliristi
£/i4ovTa; ,3aX££tv, atijto/apitj ts Xuxoj^. Corpns sciiidentes, nioniferosquc lupos.
To\iv£x£v, £i 7:avT£j;tv ii-T;/0£o Totsi zaxiiTOi^, .\l le iiou moveanl oJii turbala vcneiio
OJSoV OaJ,ua' xJvai -(io z-.'j\ifjz'. a-jxo:. CorJa : hipuiii juiiûiit fu:Jer:i millj caiii.
" I Tiin. VI, \1. '" IVval. cxxxi. l. " I Ke-. xxx. 1 sqq. '» I R?j{. vi l-i '
IV Rc' l^
Jer. I. 18. "Maiib. M,7. '^ Joau. xii, 2i. " IV Ueg. ii 13. , '" LMacbab. 7x , 50, ol.
"'
ii
' "
(75) Pliii. iii episi. nuuciip.
Patiu)!.. Gu. XX.\^^', 11

" ,
351 JACOBI BlLLll P»ÊFAT10NES.

Iii le iion miniiii livor si lorqueni ariii;i : \ 0J3i, t;tiv ap:T7;v Sx'. fi^xavov '6[j.[xj. TtTaivsi,
Viruili seiiipcr Uislia beilu tiel. WaOfxi [a'

^X-'' ^''^'^'i 6 9O0V0; iyfifhi d£c.
IiiviiJ.i tabescaiit vis agiiiiiia: liirba dolore Tr^xiiOai cfOovspo!;? eOiXci;, xa^l dvapjia cfiJXa
Angalur r.lbiilo dogniala prava screiis? AtpE-txwv xpaTspot; SXys.zi\i ejjtTOXaav ;
Cerlaiiien cerla Qdei ; virtulis, ut oliin, Ej jsGit iipoy.iyi.^z Vj-(o) •

/pabiiTjsov avay.Ti
Pirge viani; ler opcni eonsiliuMiiine llirono. Ilavioir.i; afizxr\g, w^ TOTrdpotOiV, t-/o\j.
Igne siios urct livor : disrupla, furoris Ari XOTE xa"t (Ôovspotj; "zifiz'. cÔivo; •
dvTtOiouj T£
Occidei esca sui, gens iniinica Dco. "Otj/ea! auTotptSvip ôsxoiJiivou; [.laviTi.
r.jiisitem alitia. Tcv avTov 'izefcr.
I'andoraiii divuiii doiiavit copia niuiulo ; navoiopTjv iioTJ 5iJL)X£ Ocwv x^P^; :f](jtspioi(jf
Pandoruiii iiobis le dedil Oinnipoiens. Ilavotopov as iiiyai ^,u(v Eotoxs Qi6i.
Illi iii pcrniciein iiostram (nani pcrniciosos Oi [x^v ^Tt" 6ipfa.\iii) (jLspiTOov xaxto • Cx; yap lihy.zi,
I'eriiiciosa decel niillere dona deos). OiJXo[jiivou; TiifiTtstv oOXta otjiipa Oeou; •
Jlic vero ad iêneiis certissinia coinnioila nostri :

15 "0; 6' ETi^t T(p -avTijjv dYaOio •
xa\ y^P Tavaplsxcu
Coiiimoda quippe boiuis dat sua doiia Deus. IlavTa 0£O'3 xOovtois xpV'!-''^' ^dipa -i/.st.
In Nazianzenam D. Jacobi llillii ahbatis Michadini translationem God. Billius frater,

abbas Yincentitis.
Gregorius quondani patiia iclliirc fugatus, Condolnit frater profugo, docuitque roganiein
Appiilerat sedos exsiil ad Occiduas. Mollius Ausoiiiis verba sonare inodis.
Exccpcre viruni (|iiidam : scd Lalba loquenles Mir:ilur jaiii Grcgorius, dubitalqiie Pelasgiini
lluiic etiaiu balbe condocuere loqui. Dieere se postliac debeai, aii Laiiuni.
G Genebrardus Theologus Parisiensis, ad D. Jacobum Billium cwnobiarcham, trium

lingiiarum pcritissimum, Grcgorii Nazianseni interpretem.
Gregoiiura ob versuni noslra te voce salutai Aiav (70'j xstpaX7]V daTidôvT' cvvi' do£/,9a't,
Pieris et Cbariluin nuda corona iriuni. C TauTi T£ -i-ufAvoxpîwv Spiojt "(iyri XapfTtjjv.
Quin et Grcgoriiis taiiio pro inunere suminas rprjyopio; 6' a\jxhi; CotOiav ot' e[jtoiJ
x^p'"' oT8£v,
Cuni superuni grales agniinc gratus agit. "OTTt (jtkv lo^ 'EpiATiv £TX- <i- Ajaovtov.
Nam cum barbaricisoliin graderetur in arvis, 'Ev xwpat? TTpoiraXat YOtp Evwxst pap6apo(ptovoi j
Arte lua jain nunc legna Latiiia lenet. IVuv os £^£1 ota troij jxpvsa 'P(o[jta'txa.
Joannis Chatardi Aquipcrsnni ad Mecmwtem smim D. Jncobum Billium, Sancti Michaelis in

Ercmo Ahbutcm ornatissimum,et D. Gregorii episcopi Nazianzeni interprctcm fidelissimum,
epigrammn.
Et Tobise Iticeui sobolcs pcrcli;ira parenti Sed tu pianerea voccni cum luiiiine reddis,
Restituit ", sic lu lumina Gregorio. Ui modo cum Graecis verba Laiina sonet.
llle quidem patris ex oculis caligiiie pulsa, Sic per le (praiclara duo miracula) nuiier
Tii vero a toio corpore Gregorii. Ca?cus et elinguis iiuuc vidcl, et loijuitur.
llluiii iiam veliiii focde ca;c;irat liiruiido, \is referam iiiajus? Toio jaiii /ulget iii orlie,
Hunc iia mendorum vcrsio iilciia prior. Qiii velut iii leiiebris anie sepultus erat.
Ejusdcm Chatardi ad lectorem.
Sipiallidus in ca;c<^ 'oscpluis carccre, digiuis D 'Dignus qui volitel cuncta per ora virum.
Vix erat aspestu regis, et alloquio. Billiiis, idqne libens inagno sudore peregit
Inde sed educlus, liedo sqiiaUoie rcmolo, L'iins, quod mulli iion poluere simul.
Priacipis et populi digniis ainore fuil. Pi;vstilis liic labor csl, qiio iion pr;c!.t;iniior alier,
Sic quoque Grcgorius duni -ordidus aiite jacerei Pliiiesque ingenii qui libi servot ojies :
Obsilus, indigiius qui lcg-cretur, eral. Ex liis qiias facilc fulvuin vclut nngue leoiiem
Nulla eieiiini gravibiis viiiis pagella carebai Priinitiis, leclor candide, nosse poies.
El sine mciilc sonuni siiigiila vcrba dabaiit. Noscit et cxsliiicius (diciu miiabilc) pracsui,
Asl libi purus adesl, et qiiovis purior auro, Pr;csulis allcrius jain rcdivivns opc.
tt prinium accessit Biblica docta rnanus. Atque ita qui clara llorebat iii llclladc laiiliim,
Niinc oculis rcgum, nunc suiniiio digiius honorc, Munc ctiain tota lloret lii Ausoiiia.
'• Tob. XI, 15-13.

j\C0l;i lai.i II 11! i 1 \ iio.NES. :.U
j.u:i)Bi:.s iiii.i.irs, \nii\s s. miciiakiis in kiuvMo,
l'ln l.KLToni S
Kii liulies, pie Leclor, i-xiiiiiiiiii illiini Orieiii:ilis .\ liiterprcliiiii Iruii^laliiiiieiii, cujus liiiii lnto orbe !>n-
Ecclesiii' docldieiu (jregoiiuiii ;i iioliis I,aliiiii;iie crosancta eral auetorilas , Aqiiilaiii ctiain ct Syin-
ilon:iluiii : ex cujiis leclioiic uiiii:iiii i:iniuiii rructiis inaclium ct Tlieodolioiieiii pleruiiii|ue cuiisiilcreiil :
lilii c:i|iere coiiliiigat , qu.intiiin Niliuiis :ic iiiolesliitt ul si quid ipsis caligiiiis uburirelur, liiijusmodi ciil-
luil iioLiis in eo verleiido biilieiimliiin. Vi.v eiiini ciii- laiione discuti pnsscl.
qiuiin creilibile rutuniiii csl, i[iiaiii iiivitiis liicaiictor ,
Qiiod (piideni ad ine atiinet, potui lioc teinpus,
I
a|)ip| iios |icre^riiietur , iiisi qui liiijus rei pericu- qiiod (;rcgori:iii;u vcrbioni d:itiini est , loiige aiiKJ,'-
luiii recerit. Iloc vero le cxoruiiiluni liabco, iic iiic liiuiilius iiiiliiqiic jucundioribus btudiis inipendere :
aiit iiiiiiis sii|iiiii ciijiiS(l:iiii utii iiiitaiuhini ceiiseas , sed (piuruiiidani consilio ;ilque auctiirilati ced.Mi-
'
qni veliil reni act.^Mii, iil ilici solct, iioii siiie iiiagiiu diiiii puNivi, i|ui (luclissiiiio (piiJein viro, c;elcriiiii
tciiiporis (lis|icniliu rursu.s cgcriin ; uut paruiii 0:111- apuil K:itiiios niriiis, iit aicbanl, obsciiro, sniquc, uC
diJi aiiiini cssc juiliccs, qui in laburcs aliuriiiii iii- Hieronyniiis loquitur, di-puri, Incis aliquid cx liac
troieriin, ipsisque iiicritx luudis argunicnliini cri- iioslra traduclioiie uciessiiruiii iiiilii certo polllcc-
pcrc siiu cniialiis. Oiioniin uti nniiiue facile, a lo, iit baiitiir. Ilaiic il:iipii; pr(iviiici:iiii snsccpi, qiiaiii uli-
opiiior, (ililinelio , si iiioilo laiiluiii tllii a gravioii- lciii iiesciu, iiiilii ccrte ita graveiii ac niolesluiii, iil
bus luis sliuliis uiii rnerit, ui eoruin, qui uiiic iiic B iiiclioaiuinopus aliruinpere ac pcrpeiuis tenebris
iii lioc iicgotio vcrs.iti siint, iraii^lationcni ciiin liac daninare noii scmel cngitariin. Quod si viies nie.is
noslra, ct utrainque ud e.iicinplar Graicuin, taii(|uaiii probc cxploratas liubuisscm , alquc ut Di)iiiiiius iii
ul Kyilinin lapidein , c\i)lor:ire vaeet. Qiioil si fece- Evaiigelio adnionel, suiiiptns ad rciii liujusinndi ne-
ris, iKni (iiuiileiii dubito, (iiiiii ila sis esistiinalu- cessarios coiiiimtasscm'"'; si summam operis dilli-
rus , laborem liuiic nostruin non niodo iion iii:iiieiN ciiltatein , corporis pliisquam vilream valctydiiiein,
ac supervacancuin , sed cliain prope necc^sariiiiii doclriiKeqiie leniiitaieni aiiiinn perpeiKlissein
, niiii-
fui^se. .êiiiiiiein insector, iiullius errala traduco. quaiii , ila iiie Ucus aiiict , liiiic tradiicliuiii niaiiuiri
BarliariiiH cst sii{;illaiiilis aliDiiiin labiirilnis iiigeiiii adjecissein. Scd veia esl Tbucydidis seiiteutia,
doetrin.cqiielaiideiiiaiicupari. .Moiistruni, iioii lioiiii- 'A.aaOta Opiao; , 6 ).0YiJixi; o".!xvov cipei. >cc abs
nein esse staiuo, qiii piis uliuruni conatibus studiis- re r^ rvdiOi usautiSv, lanli ab erudiia antiquitaie
que noii favere, sed oliirectaie cupit, eorunii|ue fucluin cst, iit id ikiii leortali cuipiaiii , scd Doo, et
lapûs crudiliter polius dclegere aliine (iiiiiiiiiiii deoium sapicnlissinio aUrilHieiiiliim cxistiiiiarit. Ac
ociilis cxpoiicre conatur, qiiaiii fraternc obvelare, iiiilii iilcm prursus accidisse seiitio, quod nuvignndi
vcl saltciu e.\cu$arc. Scd ut iicrariuin iii priiiiis lia- insoleiiiibus usu veiiire solet ;
qiii allubesceiite e
t"
liendum est, ex aliciianini lucubrationuiii iiisect:i- lcrra iiiaris aspectu niira cum aniiiii voluptate navim
tiniie ac depressioiie crcsccre, uditiiiiuiue bibi ad ingrediuiiUir, l;eli etiain ct ulacres lillora leguiil,
lioniiniini rain:iin iiuinire vclle : il:i cuiii publici quoad in alliiin pcrvecli , siibducta juiii omiii illa
couiuiodi causa id postulai, ueiiiini vitio vcrii de- amoenitatis specie, iii gravissimos capiiis dolores
bel , rcui ub aliis tractatuin rclraclare, ac vcliit incidunt, nanseaque inisere divexantur. Ad eunulein
sub incuileiii levocarc. Niniis eniin piofeclo sibi ciiiin ipse qiioqiie moduin in liac traductione , cnin
arrogat qiii contuiiielia se uflici cciisel, si qiiis vel priini adiliis faciliiatc illectus et iiicscalus, juvciiili
qii:e ipse seripscrii , ciiienilare ac perimlire , vel quoduin aiiiini ardore ac praecipili iiiipclii stadium
eliani eideni iiiuleri:u , si id e re litleraria fore vi- unuiii alque alteruin cnicnsus fuisscni : ila rcpente
deatnr, sccuiidain inanum :idinoliri auJcal : iiiodo lubiica omiiia gressimiqiie fallentia , ita aspera ct
dii;c ill;e tclerriin:c pcstes procul urceaiilur, livor salcbrosa reperi, ut iice legiedi jani prs pudore, iicc
et oblrcclandi suiiliiiiii. Quod cuiii iii oiiiiii scripio- progredi siiie perieiilo posseiii. Tuiilum in iiie te-
rum geiierc bactciuis licuerit (iiec ciiiin siiie causa inerilas v;iluit, (juê iioii niiniis qiiaiii cbriclas, spcs
Grxcoruin proverbio dicitur, 6£u-£pa; 9pov:£6a; 30- jubct esse rulas, iii pia;Ii;i trudit iiierinem ! Iner-
(fWzlcii aTvii), liini vero iii Iradnclionibiis iiuilto inem cniin jilaiie iiie csse laicor, quod quidein ad ii
jiisiius coiicedenduiii esl ;

qiiaruni copia alipie di- allinct, ul ciim t:iiiio Miloiie (pianlns est noslcr
vcrsilas, ul niliil aliiid iitililalis pail:it, luic certe Crcgorius facuii(li;e (Cilaiiiiiie uin.icare qiie.nn, exi-
coniniodi altcrl, qiiod e.\ pluriuin iiilerpretuin rol- niiasque ipsiiis dotcs L.itina oratione reprai.êiitaie.
latione aucioris seiiicntia clarius elucescit. Sic vi- Atque liaiid scio an quiMpiuiii bit tuiita dicendi fa-
denius a priscis illis Ecclcsi;e doctoribiis libciiler ciillate ac vei boruiii copi.i pra;iliius, qiii laiii iibcres
'actiiaiuin essc, ui pra;ter iiobilcin illuiii sepliiagiuta et prulusas eloquenti.e opes ita e Grxcia iii LaiiuD'
"" Luc. Mv, "28.

,
JACOm BII.LII PRyEFATIONES. 536

asporlare pnssii, lU non nin.iiMn illis ^raiiac preiii- A cuis snii), pernuilla oaqiic cnstigntissitna exeniplaria
qne e\ linjnsnmili iransvcclioue ilcccilal, cog:iUir(|nc in illnslrissiinx rcginne bibliollieca esse, qnoriini
lanJem lioc llomeri vorsn uli, ope alqne adjunienlo insanabilibus alioqui vulneri-
bns nieilicinam alTcrre posscm. Qiio nunlio siipra
qiiain dici qiieat oblcclatns, pcr doclissimuin alipie
Nam rnni iinlla lingna lam iiiops alqne jcjnna bninaiiissimnm viriiin Liidovicnm Unsaenm, rcgiuiii
sit ,
qnin pcriiinllas voccs lialicai, qu:c iii aliam ciinfessoreni, liaiid niagno ncgoiio a regina iinpe-
lingnam sine niolcslo verborum circnilu aKine travi, ut inilii licerct codieem iiinim ( nec eiiiin plii-
elegantiiE (lispcndio irausferri iieqneaiu, quid liic res simiil passa est) ex ipsius bibliotheca niecuin
cum co anclore iiUerpros facicl ,
qiii in copio- cfferre. Tiili igiuir ainprissimiiin codicem capilalibiis
sissima ac sinc dnliio onininm loiiiplclissinia liiii;ua liilcris exaialnin, taVitnm anliiinilatis prs se fe-
verliornni argnlias nnilccniiqnc c.ijUat ; iil qiiol ejns- reiiicm, nl ipsius propemodiim Grcgorii Dcialc scri-
niodi voces oraiioni asperscrit, tol peiie cruces in- pius esse viilerelur : qui, pmcter episiolas el versiis,
tcrprctl lixisse videaiur. omiiia ipsius opera conlinebat. Qnern ciini paucis-
Qnid (le prolixis illis periodis dicam, qn;e nl Gi:uco siinis diebiis iiicredibili celcrit:iie perlegissem , ex
sciiiumi ob conneclcndi facililalem non parum gr.i- ^ eoiine innumcra loca qnae in iuqircsso viliose lege-
ii>r aiqiie oriiainciui aireriiiit, iia cuni Laiiiie eCfe- baniur, intogritali siix restiiuissem, staiini eum
riinlur, iii.niiini diu snspeiisnin lecloris animiim le- Albenas (quo eiiiin alio noniine incnmparabilc illnd
iieni, iiec sine qnodam f.isiidio IraiismiUiiiUiir. .) im bonarnm omnium ruterarnm gazopbylacinin appel-
vero brevI^siiiKT ill.c allnsiones qiiai lolo cperc niilein?) icferendnni babui, ut alleriiin exeinplar iiide
<<iqiie sparsae sniit quam alleiUiim ac diligenlei»
, , rursus aulerrem. In lioc sexilecim duntaxat oralio-
qiiam non modo multx leciiouis sed etiam felicis , iiescraiit, doctissimis Niceine Serronii cominenta-
ciijnsdam meniori;c inlcrpreiem requinint, utpo;e riis illiistralae, intextis eliam quibusdam Psclli enar-
qiiaj vel ignorala; vel ncgleclim IraiiscnrsEC , laiU.is raiioiiibus in obscuriora loca secunda; oralionis De
nonnunquam iiilorpreli lembras ofliiniliiiu, nt psil- Pascliale. Qno qnidem volnmine cum milii pro aninii
taci more qnid loquatiir nesMat, alqiie lU Jobi vcrbis arbitratu uii licerel, non modo ad ea qiiae inclioa-
iitar, SX/.oi; VTjxriTat XiSyot; , seqiie veliil in alieno veram ac velut pro dereliciis liabebam.proseqnemla,
C(e1o esse arbilretiir ? Ex qno salis apparet qnibiis sed ad ca eiiam quae Miceias commenialns fuer;it
pra>sidiis iiislrnctum eum esse oporlcat, qui in liu- Romano sermono donaiida me acciiixi. Nec enim a
jusmodi sciiplis iransfereiidis specimen sui pra;bcre
^ piiblicis commodis alienuin fore piuavi, si coiiimen.
C
cnpil. lluc accedil, quod pecnliarem quauulaui lator Laiine loqneretur, qui Gnccuin hominem Grae-
plirasim liabet Gregorins , diserlissimam qnidoni ciis ipsc inierpreiandnm duxisset. Qiiod autem iioii
illam aiqne in primis erudiiam, sed qiia! vel peispj- oinnes ejus coninienlarios , sed cos solum ,
qnos in
cacissinios iiitcrprelis ocnlos sxpenuniero perslriii- pancgyricas oratioiies cdideral , in toium converli
gal, ut iiisi suinmam ciiram aniinadversioneniqiie lioc iioii lam laboris fiigiendi causa feci, quain quod
adliibueril, qnemadniodum ixion ille pro adainala vcrcrcr, ne nimia haec iioslra scdiiruas plus tibi i;e-
Junone iinbem, sic ipse pro vera aucloris senlentia dii qiiam lUililalis aCferret. Sic ilaqne neôiium
iion iiisi levem qnainilam et iiianein verboriim iini- temperavi, iil eas quiilcin enarraliones, qii;e ad re-
liram anqdcctatur. Ul cniin U.cdali slaluas , iiisi rum potins qnain vcrborum explicatioiicm facere
rirniissimis vinculis astringerciUur, fugain corripere videbanlur, lolas Lalinas facerem ex iis autem quae :
folitas esse scribit Plaio : ita germaniis Theologi non tam rcs ipsascxponebanl, qiiam oralionis verba
sensns nisi arclissima allenlione ac diligenlia vin- aliis verbis cxprimebant lUilissinia tantnm excer-,
cialiir, interpreti qiiasi de maiiibus elabitur. Qiix pcrem, alqiic in scliolioriini formani redigercm. Lbi
oiiinia cum iiie miris inoJis lorseriiii, lum iliud eliaiii si ()uid inihi occnrrit, quod Nicclie expositioni
longe veheineniiiis animum c.xcruciavit , qiiod Iler- q noii incoinmode adjici posse videretur, id qnoqiiein-
vagianus codex ,
qiii unns siippetcbai , lol lamiine scrcrc noii dubitavi : aflixo lamen fere seinper aste-
foeilis errorilms scalcbat, iit ad boc Augi;c staiinlum risco, iit noslra a Nicetanis facilius intcrnoscaiilnr.
repurgandum non uno llerculc opus esset. Niilla Qnod quidem consiliiim nostrum tibi facile probaium
oralio,nulla propemoduin pagina gravissimis nieii- iri conlido. Alque bic quoqne veruin cssc comperi
dis vacabal; 4),o3wnaTo; , iit ita dicam, crat lixc qiiod proverbio Graeco dicitur ("ti), IliJvo; i:(5v(jj k6-
|d:ig;i. Quocirca cuni doploratis niorbis mcdic;iiii vov tfipsi. Ui cniin primns ille Grcgoriana; versionis
niannni admovere inedici vctciit , ne ipse quidem lalior allerum laborem suscipcre , hoc cst , Nicetani
causam ullani esse pulavi , cur in tam eorrnpto ai- Latiiiis auribus exhibere me cocgii : iia sccundus
qiie iiisanabili codice diiUius me iiiaiii labore coii- hic lalior, qiiasi qiiidam Eurystcus, milii novi labo-
ficerem. ris suscipieiidi nccessiiatein imposu.it. Veiiiteniin in
imcpla vcrsione meiuein snbverenduni esse, iie p;ir.im_ silii Cduslaret

Taiuisper iiaque inil.i flb (iiiii-
lcm impcravi, quoad i,\) aiiiico uuodam ccriior la- hic noster labor, si quihusdam oraiionibus, partim
(/Ci) Soph ,
Ajuc, vfl-s. 878.
Z:J JACOBI DILLII.PU.tFATlONES. r.38
ci)fiir;ii'liiirec\[iosili()iic, iiai'liiniiiU'i;rc)L()miiieiil;irio A liricalx fiiliir:» siiiil ,

nli|un itl Cr.Tci :iiiiiil : Ojciv
cxi)laii:ilis, rclh|ii,c vclul iiolli;c i-iiu; iillo aiiiioHilio- o ^(o;i'>{ T:f,'j,- -?) l;piv. Iii|;ciiijc cniiii il siiic iillt»
iiiiin coiiiilalii |iroJirciil , iiiiii taiiicii ipsx (]iioi[iic vcrboriiiii fuci) latcor, l;iiiliiiii iiitcr Gr:cciiiii N;i7.i.iii-
('DiiipUirihiis locis luiiicii alii|iiO(l i-vplicalioiiis liauJ zciiuiii ct iioslraiii vcrsioiiciii iiilcrcssc, iil si rcs iii
(lubic llatiiiarciil. coiilciilloiiciii vciiial, iioii iii.igi.s lixc ail illiiis splcii-
Liô iii li;is cliaiii scliolia cluciil)i';ivi ,

(irolixila- ilorciii ,
qiiaiii iioctua ail iiicriili;uio$ solis r.ulins
lciii uliii|iie (|uaiiliii)i liciiil viiaiis : iit si forlc Ni- consisicre possil. Scil ciiiii Cliri>(iis Jiio illa |iaiipc-
cel;u iiilerpretalio prolixitaie alii|iia aniiiiiiiii tiiiiin ris vi(lii:c iiiiiiula, aiiiplissiinis eliaiii (liviliiiii iiiiiiic-
iiiterdiini siilioiremlat, li;cc innlcsli:i scliiilioriiiii iio- lilius , ipix opuni iioiiiiisi r.ipi3':vjâ.-.a , ct, iit
slroruiii Ircvitale diluatur. [)e ipiilnis iiiliil aliiid IM;iiili vcrlio iilar, pr;i'se;;inina i]u;cdain craiit ,
plii-
ilicain , iiisi iiic suniiiia ciira dili;;ciitia(iiie coiitcii- .-;s rcsi.iiiiarll ; ildicl profcdo libi (iiioqiie (jraliiiii
dissc, iil liic audor ali.]iiaiilo clarior ct apcrlior in csse li xari E'jv3^tv •
lilicl ciiiiii lioc loco Grcôiii
iu.iiius liias pcrveuircl. Adjcci prsBterca Nonni opus- iiostri vcrba usiirparc. Iiiiiiua niiiii prorsiis mihi abs
ciiliiiii , (|iiu profaiias liistorias et fabnK.s cxiioiiit, ic j^ralia rcpeiidclur, si pro taiilo laborc iilili:alis
ilc i|iiil)iis iii liivcctivis ;idvcrsiis Juliaiiiiiii Aposla- ui;c caiisa susccpto , niliil aliiid qiiain ol)lrccl:\;i(i-
I;iin iiieiaioiiciii facil r.rcgoriiis ; ^...i,; £;iani ipsuni B iieiii laborisqiic iioslri suggillalioiiciii rcfcras. Loii.;;i;
ilc Gr;cco iii Laliiiiiiii cDir.crtiuiiis. Illiid aulcni ve- ciiiiii .Tqiiius ac Cliristia:;3 lioiniiic dignius csl ob
liiii, iiiilii fram;i ne sit, qiiod imilta loca VclcrisTe- iniilia beiie dicla ad qiKudaiii cirala connivcrc, qnuiii
staiiiciili alitor vcrli , qinm iii Viilj;at;i Iraductioiie ob qu.xdam crrata lotiim opiis la(er.iic, ac scara-
liabe.iiilur. iSaiii cii ilii ciiiii co liDiiiiiie rcs csset, b;c()S iinilari , (jiii iiiigiiciitis miiiiis dclctlali pulid;'
qui iion alia qiiaiii I.XX liilerprclum translalione coiiseclaiitiir. Qiianquain noii lain pelo ul ad errorcs
ulerctur, decuit mc prolcclo , inio omniiio oporluil, lapsusqiie noslros coiiniveas, quain iii ab obtrccl;!-
i|)»ius vcstigiis iii versione iiiea insislcre, atquc eam- lioiie ci m;ilciiicciilia lcmpercs. Admoiiendo vci
(lcm Iraiisl.ilioiicm sc(]ui. Alioi|ui iiiiiiimeris prope cli;im corrigeiulo ca iii (juibus crrasse vidcbiiiiiir,
I cis net Gr.giir.i exiilicatio ciim Scritnurie lcxtu, rcni el milii iioii iii;;ral;iiii , cl aliis utilcin facics ;
iice Miclx cxpositio cuiii Grcgorii ,

Scriplurxqoo «blalraiido et caluinniaiido iicc aliis prodcris , ct
verbis ullo tiiodo quadrasset ; vcruiii aliud tibia , ut gruTi ciiiiiine teipsiim obstringcs. Nani cuiii Cliristus
viilgo dici solet, cecinisset, aliud pcs saltassct. iis ciiam a qnibiis iiijiiria iiobis orla csl, vicciii re-
H.cc suiil, Lcclor, qiia; ad D. Gregorii, iino ad tein- ferre probilieat : qiianlo t;iiidetn atrocior cos paMi.i
]ili Dci , ciijus ille lapis vivns luil , exonialioncm a iiiaiict, qui beiie de se iueronies, .uit ccrlc iiicrcil
iiobis collala siiiit : iiiia; si ad viriiiiii noslrariim suiilciiles rabido (leulc iiiscclaiilur ? A qiio vilio
iiiodulum cxigaiiliir, iioii |)arvn foriasse ; si aulciii iilinaiii te Uciis seiniicr iiH:oluinciii servct. l!ciio
;id cxcollcuiem aiicioris digiiiiatcm iierpeiidanlur, valc, opiiiue Lcctcr, et Uiborem buiic iiostrum boui
inimis qiiam jiili c;ipraruiii ,
pcllcsque aiiclum ru- (onsulc.
IXKQIiOX BIAAIOX TOIX EyTE.ZOMEyoiX JACOULS lilLLWS LlXTORIUfJS FELICl-

ET IIPATTEI.X. T.\TE.U (11).
KiXV.Jia |Akv xa\ 'y-.XojOytoTaTa zio Stpiy erpTiTii, Keclissime et sapiciilissime Siracli dicit : A'e
Mi\ .SuiKscOai Selv j'.ovy :tcTaj.tcv •

iyu} Si T.pon- coiteris coiitrn ictiim fluvii " . subjuiixissem , iioii
Ostr/; av o'Jx o-i'.xoTt.)j, oti ^Tfii it^ Ôstv. To'jto absurde, ncque contra naturaiii ct iiidoleni. IUud
Oi Xi^^ti) o-j/ 4nX(I)j sixi^cjv, o-JOi Tot; a/.).ojv î-o- autcin iioii cx coiijcctura tcme.ê profero, iioii alio-
OEtviijj'. r.i'.Qî\i, i'>.\' 0'jtt; ttj ~t'.p% [iaOiov, osr,; ruin cdoctus cxeinplis; ipsa iiaiiKiiie cxpcricntia
i{lT'tv s'jr,0£{aj xat ixiTatoTT^To; tt;v -^jh; k-:-rfiVjî didici quaiii iiiaiie sil ct iiiiquum rclralicie meiitein
zi -posjipii}^ xaX otxiiu; c-/o'jjav ^"^" ab ulilibus amicisque studiis , ct iiivilaiii ad aliud
({''jX''.^ ^'i'
pav Tivi TO'j p'0'j loisv i~o-pi-ti-/, xa\ Sia tJtsO- D viix gcnus coiivcrterc.
£>,Xi'.V.
'Erstof, vip TptTOv ffiT^ Eto; t\; ti orxo; otoaixa- Jaiii dumi iicr tres annos scliolas frcqiieiilave-
IeTi 90'.Ti;Ta; a/.t; i/^f.v £3o|a -fî 'ty/fiioio-j gtoi- rain, ciiin palriis rudiiiieiitis, aliorum jiidicio, salis
yetioiEto;, l-\ Tf,v iVo'JTT,xtav i-iy.:f(iT\i, toj 6j] jjieO- iiisiruclus, Luiciiain inissiis siim , iii perrcciicrii
s;(ov TsXcioTipa; TraiOi^Juid);, xa\ ;a£iôva Tr;v or.6 iiistiliilioni; socius el particcps niajoreir. cx sliidiis
T(I)v t.o-^tjyi liiîXjtav xap-a)j(>;jts'.)o;. 'EytoYS o-jv fruclum utiriuileiuqiie |icrcipercm. i*roliiius igitur
a'jTtxa liiV Toi; tt;v 'P(o;jtaio)v, oXCyi;) 6' 'jjTipovxal Laliiie et paulo jiosl Gr;cce (lo.ciilibus libcnler
TOt; tt;v 'EXXfj';iov 6toaTXO'j*;v £;jta'jT6v (;ifvj)V zap- uiciuelipsum iradidi. Et quidcm iiitra brcve lc:i iius,
£6 xo. Ka\ 5t) xa\ evt*); o j •noXXo'j •/p^-<iTJ, £t [jit] si non siijira modiini admiralioucniqiic, al cerlc
TCptTTT^v T'.va xa\ Oaj;jta*;'av, oiXXi! toitwjv y; iv laiilum iii uiraquc liugiia urufcci, ut, absit a iue
" Eccli. IV, 7rl.
(11) Edit. Culou. [Lipsiens J

1090.
,
r,.-9 JAC.Olil 1!!L!.1I Pr..Ll'ATlO.M':S. 540
niTiig,inli:i, iicc iniiieiisi mei f.iiisn preiii p.irenles, A £xa-jpa Twv YXtoTTiov 7:poxoc:r,v J7:o!T]aJ;;j.i-|V, wats,
iioc .siisccpli iit iiie inforinaifint lalioris institiitores i'va [ATÔcv (fopTtxbv zirM, \i-rfii lot; YOvsOcrt [;.iTa[ji£-
:ic indiinagislros paMiilercl. Inlcgros scx annos Xciv TTjc iir' i\M\ aixTî.Mrfi. |x-fiSb xol; Y.ti.^T;-;r^-:aXi xat
pnsiqiiain illis iii sdiolis perseverassein, accersivit 6ioa3xd).oi; oiv liC'. ir^ f;iJiET£pa T,aio£'Jiii ijj.fjyGTiTav.
iiie p;ilcr, el apiid se Imud iliii deleiuuiii Picta- "E| oi £t:c;;v SXoi.; Eva7:o,u.;ivavTa |Ji£ TOij exziis
viiiiii niisit, urbciii liis diebiis iii oiiini Gîllia -naiOEUTTipio'.; \).z-3.-z]j.<î.\>.Viri:; 6 TaTT-ô, xai ppa/Ov
prnistanlissimam norentissiniaiiiijiic jurisprudenti:L> T'.va xpovov 7:ap' ea'jT(u xaTaaxdiv, ii:'i Tb riixTa6io»
sciemia. a-iaTitXsv, 7:(j),tv ttj; xaTCt tt]v vojjhxtjv J-taTTijj:i]V
euxXeta; 1611 TJt -piuTsta !f£po(jL£vr|V ev acj:d!iiii ttj
ra).).ta.
lCcqnis cxpriinerct verlio qiia: milii volnplas ct Kal Tt^ av Ti";') ).o-,'(;) 7:apa3TT;a£t£V (jj; T;oiws xa\
qii.x fiierillaptitia in socieiatem jns legesqiie colen- li£0' oztfi iTfi 7:£pt)(ap£(a; Tot^ Tr,v t£5(vt;v tt;vS£ piE-
linm ascribi? Hoc enim fere jiiveiuim viliiiin est T:o'jfftv £[jLa'JTiv EyxaTEAEâ ; "tiXet yip fj VEîTT,?,
III assiieiis satiaii nova seniper capient et lotis Tot? EiGttrjjtivois d'i:ap£Sxo[j.ivT], ih v.3.vih-i d£'t Bt;-
iMScqiiaiiliir virilms. Sed cvanucre cilo voliiptalis paaOat xal xaTa xpdTO? 5t(ox£iv. 'AXX' 0'jx irX iôXb
illecebrie. Priniis lcgiini elenietitis iiiibntiis (na;ii " KapETdOT] [iot t6 tt]; tioovt;:;. 'Q? ydp, Ta 7:poT£Xeta
£iia Themis non aperil iiiysleria nisi priiis iniiialis) tt;? T£XVt;c xaTT|yT,0£'tj (o'J •(lip 6E[jti; xotvojvEtv Ttiiv
inuis qiiasi iransgresso liniine admissns siini : vc- [jiuiTTjptwv Totc [JiT] 7tp(5T£pov [rjTiOEiat), xa't olovE^ Ta
lum in inlcriora peiielraiili sic aspera oniiiia, sic Tp'jO'jpa otaGac, cvoov £y£vo|iT,v, Totj paGEJtv auTOi?
ardiia et inaccessa praHer spem appariiere, iit
£[j:GaT£'Ji))v, oiiTU) ouaxoXa 7:d';Ta, ouTtj) Tpa/Ea xal
qiiod vcnerim Piciavium, niihi neqiiaquani igno- 6u3£atxTa 7:cipa tt]V E[jit]V JXTTtoa xaTiXafiov, iojTi
scereni,urhenique illam vocarem vanae sedein felici- 7:o),Xd i\j.xj~ht [jiEîcfEaOat t^? e7:\ "A HtxTdStov etti-
lalis. I|isi lanicii ingenio viiii iiifcrens, iillra pro-
or,[xiac, xa't x£vt;v p.axapcav tt;v 7:1^X1^ £X£t'vT,v 07:0-
nredi oniiii ope lentabani, et juxla illiid Aposloli, xaXetv. 00 [jtT;v dXXd xa"t ttjV 9'jatv auTTjv ptaCo[jt£vs;
iiit ea qu(v anteriora erani meipsum extendere "'^.
At £j t6 Tzpiati) ywpEtv, xa"t, Ti to'j "ATcociTiiXou, e^f Ttt
illa quid milii profiiil animi conlcntio? Ad cxpeli- sj-i.tpccrOsrr E.TSxrsirEcrOdc, y.aii 7:dvTa •:p6-fyj £7:-
lain iion perveni jiiris scieiitiani ;

qniii et ipsa prior £/£t'pouv.Tt ok TT-c ^£6taa;jidvT|? Ta^JTT,? aTtouof,; (ovd-
inslitutio pliiiiniuin delrimcnli pcrtiilit. Spcin ciiim [jtT,v ; Ilprj.; T(o TTjc ottjo/0£iaT;c T£/vt)C dT:oTUXctv, £Tt
iiicam noii niodo rcfcllit jnrispriideiitia, penc totum v.y.\ Et? TT]V dp'/atav 7:at'o£ucjtv £.^T][j:t(oOr,v o'J [j.(svov
fiiani cfUuxit qiiod iii niagna iirbe comparavcram. •;'xp TTJ; £Xr:iaO£taTi:; £7:taTT][iTi? 6tf][jiapT0v, dXXd xal
tt idcin fere niilii conligil quod iis qiiibns vitiatnni a/£0(5v Tt 6t£p,d'JT] 7:av touto, 07:£p [jtot (SuvEiXEy^nlvov
esl palatum : cibuii! aliqiiem illis offeras , ;egre f,v £v TT] [ji£-;'a),o-oX£t. Ka^l 7:apa7:Xf,at6v ti 7:iT:ovOa
ferunt; quemlibet deiiide apposueris, pariler re- Tot; TT]v '{s.xjsvi 5ie'fOap[jt£vot^, o'i, e-stSdv rzpi^ xt
Rpiiiint aspernanles : sic et iios spe suhlala juris- T(V)v E5(jj5t[i(i)v £i5o? 6ua/£pdvtoai, xa\ "KpJ; ©TtoOv
prudenli.T, cl erga eani male affecti, onines exa)qiio 6;jtoito? Tiov 7:poacp£pop.£VcovdT,5ioc £/ouai ' tcjtov ysip
liueras aversali snnius ct horruinius , ciijiislibci /.a'i T;[j.£rj zpi-r.vi f,c f,X7:tô;jtsv voixtxf,; d7:o-a'faX£M-
erudiiiouis fastidiosi. TS;, xat r:poc Ta'JTr]V 5't)aap£aTf,aavT£c, 7:dvTa,; £7:t-
CT]^ Tous XciYou; E[jitaTJaa[ji£V, xat d7:£aTp£'id[jisOa,

A,a.\ Trp!)? 7:av 7:at6£tas ysvo? xaxoatTto? 5t£T£0T,[jt£V.
Longnm igilur valcrc sludio cum dixisscm liiie- IIo"aX4 Toivuv /aipetv ^pdcja? tt] (fiXoXovtjt, oXov
rarnm, nicipsiiin dcliciis ei coincssaiioiiibns lo- £[j:auTiv TpucfTJ xa't xto;jiotc £x5oTOV e7:oiT;aa, ih d6p^v
tnm addi.xi, inollilici volii|itati(|uc scrvieiis oinnino, xa"t iifT/jwm e^ otTravIoc OepaT^suiov, xat t4 aâipi/-
pio musa;is frequeiitans splia;risteria, donec prava aTT;p:a dvTi Ttov [jtouasttov ^XijJisvo;, d/pis ou ix
el inimoderala vivcndi coiisucliidinc in gravem (j.o/OT|pa; xa'i 7:"at,[j.;j.£),ou? 5iatTT;? et; /a),e7:f;v Ttva
obstinainnique morbnin incidi, qui mc per qnaluor j, -/.ai 5'Jc[j:a-/ov dpptjjaTiav evirêaov, i% f,; TETTapo?
incuses in lccto rclinuit jaceiilein el pcne coiifetit. [j:f,va? £t:'i xXivr,; xaTaxEilaOai [j.01 cuvi6T) xa't 7:ap4
Morbo qiiicscenlc et fiigata fcbri, vehiculo, neo [j.txp>jv d7:oOav£iv. Ao)'yf,c;avTOs 5c TO'J d|i;i(oaTf,[AaTOS,
cnim cquilare prsc niinia infirmilalepoteram, inipo- Xa\ TO'J TTUpeToO EX T.fMiljV YSVO[JlEVOU, (fOp£i(;) Tlvt
siliis siim ct doniiiiii palcriiam relaliis. lllic ct miillo EVTsOEt; •

o'J l-dp t7:7:£'JEtv cr.o^ te f,v U7:^ Tf,? ctYav
h'iiipnre. cl cura iioii iniiiii.ua, ncciion artc mcdi- daOsveia? •
e; t6v 7:aTp(pov otxov d7:r|VE/0T]v. "EvOa
i:oruiii opus liabiii tit depcrdila valeliido relicerc- [101 /a"i 7;oXXou /p(5vou, xat 7:oXXf,,; £7:t;j.fX£ia^, xa\
Iur. Vix aiilem e niorlio •ecrcaliiiii , coriioris viri- 7:apd Ttov iaTpiJjv £7:fxoupia; iZir^Gt -ph:; to Tf,v
]>us reparaiis, nd studium litieraruin conliiiuis ser- j-iîstav d7:sX0oucjav dvaxaXiaaaOai. MoXt; 5£ sx Tf,c
iiionihiis iiicilavit me paier : etsi eiiim illiiicraiiis, v5aou dv£V£-("X(j)v, •/.a\ Tr]v tou a(o[jiaTo; 6'Jva[jttv dva-
al ccrlc liiler:itorum amrinlissiiiius et fcrveiis laii- X£5d;jt£vo;, auv£/iot Xoyoi; TtapoppttovTo^ \i.t tou yev-
datnr, iit si qiiispiani aliiis. Ciii iiiicr alia rcponc vfjsavTo; TTpi)? tt)v titXoXo-j-iav (?iv i^dp, et -.(a': ),iJ]'(ov
bain ad excoleudas aliiorcs scicniias mc paraium d[j.oipor, iX)," ouv Ttov 7:£,o"i ).'>'0'jc £a:T'j'..5K/.0Tti)v
'Pliilipp. m, ir
541 JACOUI litl.l.ll PU.i;|-.\TIONKS. 31'i
ifjaJTT.- X3.\ 0;f.|x'js ii:a'.v:-r,;, 5; xa: -:; a/./.-i,-), Ti ,v f\|»'ililiiiiiqiie, iinfl I.iiiliini cxcppla lo^nni liis.-i-
y,tv aXXa S-oi[io; eIv»-. etjajxov toe; xaXXiato;; luiv pllii.-i , cuiii nd raiii iiie|iliis :ib car|iic jiliciiiis rs ein
(iiOr.iJiiTtDvijjiîXoTTOvsTv, TT^voi vo[ity.r,v |i';vr,v Z3p- oiiiiiiiin, i|isi(|iic rnislra iltioriiiii aniiorutii hiliorcs
r,T0J[jiT,v, a-z T.pfji aJTriv iXXoTpiwi y.i\ TX-/-t'>.Ci; iiii|iciiilissciii. Scd re|iiign;ivil cx |iareiililjiis qiii-
dvciiiTT,5s{ti)j l'/io'i, xa\ |JiiTT|V aiJTfj oOo l-i\ r.prns- dam : iilco cedcrc, niiliiqiic inolcsllssinias lciês
avaXtuia;. 'Avtitjivovto? Si Tivo; tiIiv xati yivo; ileriim saliilarc coacliis siiiii 01 .iiii|ilo(ii ; (pjnd iili-
cpoTriXivTiov, efxiiv t,vaYxi30T,v, xa'-. Tr;v £ra/Oj- nam luiii rccissem

(iTiTT,v [jio'. Ti/vTjv ajOtj dsniCtaOa; y.i\ -zpdTZV.'/,
(jj; [jif,-0T£ ili^jXov.
'A:t6 yip tuiv TrpojûiiTipdiv It:: Ti o'Jx olxsta Klciiim rcmolis sUidiis iiiqiix |)ro|)ensior iiidoles,
|ji:0:Xx'jiOj\;, 4;rTi xa\ 8ixa (Ji^"/a? Jv zf^ A'jpi\V.x nl ipsi conlrariis allcii(li'reni , Aiireli;c scplciii ct
toi; dccein nienscs incassiim pcrdidi ciiiii co.Tlaiicis

xpt^-l'^^'^ avf,Xtoxa,
ci; 0'i6^/ •r,Xix'.ojTa;.; tjî.- ,
[jiaiv(j(ji:'/o;, xa\, Wa o'j'/:X(\jv £t-(.), Tb TraiCEtv avT\ siimil insaniens, cl, iil iiaiicis dirain, Unli laiiliiiii
0-o'jSt;; E/iov, xat Tat; toj i(u,uiaTo; T)oovar; iyy.a- flagrans aiiioic, voUiplalil)iis(|iic corporis iiiviiliiiiis.
Xi'/5o0|isvo?. '0 li. T.j-ir,p, ri xaT' :[jik TTjOijJisvo;, ll;ec andit palcr : slalim qiia dccrevcral ul iiivi-
xa\ -ivj [jL:Ta'/oo)v t-f' ol; Sxo-zTa ,u: ttj vo,tjif/75 t.x- R tiiiii nie nirsiis ad jiirisiiriidciiliaiii conipcllerct
Xiv Tj-j-xaT:ip?a; !tu/:v, aîTixa 6r, [jiiXa r.ph; Itj- damtial seiileiitiam, jiil)cl(|iie (|iiaiii piiiiuiiii ad se
t'>v c-av:XO:rv ixiX:'ji:v, tva t6 oj7xiO:xT(>v [jtou icverli, iil ellrciialas ellusasqiic iii oiiiiic pelulaiili;n
T(ov 4p[ji(ov xa\ -,06; zav elfioj ^Xuapta; x:/'j(jii- geiitis laiidem meas coereeal cn|iidilatcs, cl velul
vov ouTtu; ivasTEiXt], xat oIove^ 6:0(^101; Ttstv £-t- qiiibusdam vinculis conslringai.
T4tc Sf) u)5-:p ex ,3a0io; u-voj StavaiTi;, xal Ilis pornioliis exriilior vclut e gravi somi : mos
tO'j iOXtto; anoXtoX^To; /pivou ei; luvaiTOT^jtv iXO('ov, iiirelitilcr Iritiiiii loiii|iiis aiiiiiio volvciis, omiieiiiquo
xx\ TT,; v:oTTjTo; -isT,; Iv Tot^; [jiaTaiot; StaTpttfO:!- rcpulans iiugis dedilaiii jiiveiiliilem , allo picmor
GT,; evvoiav Xa[ji6"ivtov, (jiiYaXti) TivO:! ouvEo/iOr^v, dolore, in graiiani rcdireciim litleris iiisliluo casque
xal TT, ^tXoXoîa xaTaXXiTT:iOat xa't Ta-JTT,; T.:pt- colcre. Nec iiiora : diu notiunuc cum libris coii-
e/:iOai 6t£i"/(ov. Totyapouv Tat; .3i6Xoic vuxTiop xa\ versalus, et ad lahorem siiie iiilermissionc iiicmel-
(jieOr,[jt:pav <iuYYt'/(5iji:vo?, xa't -p!j? too'. t6 l.oyov 3U'/- ipsum cxaeiicns, lirevi iKiiimillos litleiatiiiii rrticliis
e/to- £(jtauT6v xaT:-£!'/tov, ev ?pa/sT (jieTpiav Ttvi tollegi. Quod auieiii dicil proverbitim : Suidio et
T^vlvTor? XoYOt; 6uva|xtv ouviXela. to ye. (jif,v ttj? opeia latile oiiiiiia ctimparari possiinl, illud verum
T.xpo:'ii.lxr„ TTi? d/.toTi •rivta t.6:o) y.x\ £-t;jt:X£!a ^ esse togiiovi cx Italiea et niaxinic cx Gr.xea liiigua.
etvai XeyotJTT,?, at.rfiwi e/:!v, Ev t: tt, t(ov 'lTaX(ov Haiic (jiiiiipc iiiorUiaiii prorsus mersaiiKiuc ol)li-
xx\ iToXXiT) (jtaXXov ev Tfj Ttov 'EXXfjvojv i->.(ottt] xit- vionis proluiido pliiriniis lalioriliiis , Dco solo
itjtaOov •
f,v, Ta'/Ta-ajtv d-oiiiuitsav, xa\ -to tt,; juvanle, revocavi sciviqiie quanUim sauc iiiilii opus
Xf,OT,j ûOo) xaTaTroOetsav, (XiYiTtot? -tJvot; cjv ©ito erai ut (ira:cos auciorcs quniiiodocunquc inlellige-
(jtîvi.) TiiXiv £XTT,ji[jtT,v, oiov •(•: ~p>j; 'zh t(ov 'EXXt,- reiii ei siiie iiiler|iretis aiixilio.
vt3T\90:Y^jÔ[Jtivtov suYVpa!ji[xaTtov i7:to3TtO'jv eTra^tJtv,
xa\ o'j Trivu Tt T0'j Jp(XT,viio; SetsOat.

TaTpi? ev xaTa- Porrn cuin paicr iii Loiia sencciule viuc liiictn
To-j 64 XtTraptj) tiTi yfipa tV/ ,3iov
OTpi^âvToj, xa\ tt]v dvayxaiav Etoôpiv tti <f'Jo:t implcvisset, nccessariumqiie solvisscl naturx iribu-
X:tTOup-;f,oavTO?, £-:t6T< noXXi f,v Ti Tiv f;;ji:T:pov {um, eoriim qiisc niilii sjcpius obstrcpcbatit, cl pcr
vo'jv Oopu6o'JvTa, xa\ tt,? £pto;jti'/T,? (jtot (ptXo;jiaO:ia^ vim avelleliaiil meiiletn a faiiiiliari discenJi ciipidi-
irpi; 8t'av dô-tJovTa, o-Jx ijvefxa Tupavvo'J;jt:vo.;, lalc, noii liili lyraiiuiileiii, iice leiiipor:i!ium iicgo-
Xa\ TtOV XOI^JttxdlV ZpaY[JliTtOV £V [liotO C7Tp£-.îi(Jt£V0i. lioriiin qua: latus niilii ciii^cbaiit iiiolesliam. Il,.\-
Aii T0'JT0 TTivTa; to'J; ir:?) yivou; [lot ovTa? XaOiov, proplcr, insciis oninibiis cognalis, ui polui celcr-
i'o; £T/ov Ti/ou;, £i? Tf,v 'A6:vttT.va tfu-.-i? (;)/(5;xt,v. rinic, Avenioiicm prorectits siini. Illic diulurno
'Ex:t 6: (xaxpa Ttvt v()-(;) Trpoo-aXatia;, xa\ t:),o; quodam cuiii iiiorbo ileccrla\i ; iiiio landcin stipo-
a-:Tf,v xaTa-a).aioa;, Tot; ?i6X!otj 7:poi£X£i(xr,v, xa\ raio, inipalhii libris assiduiis, iuviclusque vircs
£7-.\ [xaOf,o£t Xoftiiv £[xauTiv toi; Tiovot; xaTETpu/ov. cxliaiisil labor.
'EvTO'JTOt; 51 ovrt (xot, xa\ Ttov X^ytov tft/.OTi^xo); Ko rcs dcvciicraiit : lilteras aiilem appcleuseuixe.
dvTt7T';tou;x:'/(i), i-;-aOTi Ttvt T'j/ri £Y"/topiiOr, nitpo; bciiigiia (pi.ubiiii rorluiia coiisiicliiiliiioiii jiiiixi ciitii
6 raXtoapob;, Ttov £x:i 0:oXo-fO'J'/:tov 6 •xopuYaio,;, civitalis illiiis ibeolDgoriim |iriiicipe IVlro Cali,-
ou Tf,v tptXiav £v ti]q E(xf,? ^•Ci6ai,uovia? (xepjt -tO:'ij sardo, ciijiis aniiciliam iii niimeriim eurum qu*
0'j 7:a^Joo;xat. Mt; yip TTtoTTOTe yevotTO [x: oiJTto jxat- felitilalem inibi pe|icreruiil rtlerrc iion dcsiiiam.
vioOat. toiTc -f,i Ti;x!a; e-xeivr,; x:r;aXf,,; a(xvr,;xov5iv, Ea eiiiiii protiil a iiie sciiiper iiisi|iieiilia , ul lioiio-
xa\ £7TtXav0iv:o0at tov 7:p>j; a-J:o'j eu T^STrovOa. Ou- raiidi illius viri oblivistar, et cx auiiiio iiico bciieli-
To; yxp 7:Xa'/tii,u:'>r,v jxou tt.v t^tXo-oviav, xa\ dti- cioriiin qiiibus ine cuinul.ivit cxcid;il mcnioria.
y.Ttu; tf:po[xi-/T,v ci^ £!,0£tav 65'>v xa\ a-nY;x\'t, y.x\, Nam iii sliidiis ipsc me vagantem iiiordinate rcdii-
e! (it; ixe^j-a 'xo: -h tou A!o;/'JXoj :t7::iv, •/!\r::yi frnx \\\ iii viaii: in l.iiii ; ei, si iiiiiii fas cst illiid-Ssclijli
r.43 JACOUI «11.1-11 PI\.-EF.\TI0NE!3. 3U
usiirpare, ex slnUo ei impniilcnle priKlenicm i\'ilili- A 'h Trpb;, £vvouv ÔrjxJ, y.al tfpEVoJv s7ti6o),GV. 'l'o-',\i-
(lil el nionlis compolo"ii. Tnnin er;U illiiis iii iiic Tov yip TJv aOTio -h ;T;p'.'jv xrj? £!? J[ji.k!piXavOpt.o-!a.;,
Inim.inil:is, ul s:rpe, ilcposilis (piio luilieliiil in m:iiiiii>--z y.7.\ T(ov ev yzpii TTO^.Xdxtc dtpeijLSvtJV, £(io\ axo-
Imis, iiiilii darct opcf.im , el (|ii:e uiililuli nica! Xa^s-.v, xal TiXsiova xtj^ ep;?,? dj-fsXo:'ac i] trj? âuiiju
comhieerenl suis ipsius sliuliis pr;cponercl. Iiivise- TzpayÔL-zloiQ 16-(ov TOifjffaaOat. Xpw[X£voc oOv -cdtMopl
liam igimr eum qn.inliini cl qiioliescunquc iiiilii oja xa\ oiaxti; ^vAoy.iw (ao: rjv, -zfj -r.oXb irî
^VM-
liliebat, m;ijnreiii(iuc (lici parlriii cuni co (luccbaiii, pa? [/.&-' aO-oiJ fi;jtrjv, azl ~: y.Txb. ratootav EtjL-opeud-
pluriniis variisiinc diliiir sciupcr cruililioniliiis. (isvo^.
Ille quideni, vir oiiini dociriiia propcnioiliiiii '0 05 v.ryX itoXXi [jlev aXXa (is[Alv(.o? \.\uk Tapsoioou
exculins, multa libenlcr, libentius vcro rlictoriie (r:a7iq? y^P TraiOctJjitoi; st; aOTr,v aycoiv IÔaxst tJjv
doclus rlieloricam iiie docebiil. Ll aniem a iheolo- (ixptJ-riTa) iJttT[A:VcaT£pov ok tt^v firjToptxrjv iotoatjxev,
gia, ciijiis cral arbiler, oi.nino nou reccderet, arlis f,? TAilsiT^v £r/£ Tr;v £;./.7r£tptav. "Iva 0£ [17] 7zd[Jt7:av,
oralori;i; prreccpla, ilc quliiis iuler nos colloqninm, Tfi £7xpij6£uEv, «TTOSTatT^ TTJ; GfioXoYtaj, xi xTi; -i-
inspicieiiila nioiistr;ibat in inlerprelibiis sacr;e '/•'(,i r.y.(j%'C{i\<s.<iza. xivou[jt£va O£top£tv 7:ap£t/£v iv
Seri|iluric et iis qui pia orationis iirjruiiienla insli- Tot; TTi? Upaj TpatpTi? £|riyT,Tat;, xa\ vjuzfjzi^ twv
luerunl. Ii;cc eadeui l;iu lab;il iiidicabatque iii aliis ^ XoYtov 07:o0£ff£tj £V!jTr,-a;jtivot;. 'Erôt£i oi toCto xa\
oninihiis iini scrinoiiis virltile ct elcsanlia nonicn £v Ttaai [/.iv aXXot:; xots £7T't X(5y(ov Stjvd[Jt£'. xa't xaX>-
sibi comparariiiil, al pr;ccipuc iii Grc.ôrio Nazi;in- Xtyfovta £Oooxi[j:otJstv, £âtp£T(i)c 6i £v Tto Na^tav-
zeno ciijus iii dicendo cloiiucnliam et .snbrmiilatem Jr,vt.T) rpr,-;-optto, oj ttjv T.s.p\ t6 Xi-,-£tv 0£tV(jTrjTa xal
iiiaxinie mirab:iiiir. Ipsi laiiicn opcriim Grcgnrii O-JTiYoptav StatfEpîvTijj; £0a'J;j.aj£V. OO [j.r,v d[ityT];
lectio molesli:!' iionnihil croabat. Eiim cniiu dolore dTjSta; 7:avT£X(o; v,v aOxio Ttjjv -oiJTotj (;uvTaYiJ.dT(ov
iiinliuin alTiciebat obseuritale referta intciprelalio, T) dvdYviocris. 'EXuTist y^P o.hzht ou [jt£Tpta)? ri \i.z-.k-
qu;e pluribns iii locis vitiosa, iiistar nubis ciijiis- tppaTt? d<iatf££a.; dvd7iX£ti); ouaa , xa'i cV TToXXot:;
dani, otruiidebai vuo doctissimo lenebras, et non £3(paXijt£VT|, vstfeXT]? Ttv?»; StxT|V EXXo-*'t[jttoTdT(.o dvopl
solum faciindiam cjiis, scd scriploriim cliam seii- £7:t77po30ou(ja, xa't o\jy\ tt,v eO£i:£tav oOToiJ [jii5vov,
sum olinubilabat.Quandoipie iiîlnr libnini indigiia- dXX3t xa^l t6v vouv Ttjjv Y£-j-pa;ji;ji£V(ov auyxaXuTtTouja.
binulus projicieliat in pavimciitum ; (piaiuloqne At'j y.a.\ dyavaxTwv, rôik (j.lv y.a.\ auTijv ttjv pt6Xov
eliam a iiic posluIal):it iit qiix obscura vidcbaiitiir v.q ToOSatfoc a.Tzipp^.T.zf^, uots 5i \j.t t4 axoTetvio?
acdiralius dilncidiusqiie rcddercm ei expbinarem. I/Etv SoxoOvTa Tpav(iJT£pov eJriyeiaOat xa'i Staaaori-
Deniqiie cuni (»iiinis ei sloiiiacliiim iiioverct versio, _, vt^£tv EX£X£U£- TJXo; Se xa't Tipi; oXriv tt,v (i£Td-
iiie rogabat ut scciindaiii iiiaiium adjicercni Grcgo- tppaatv Suaxepdva;, 7;ap£xdX£t (le
x^"p» S£UTi:pav
rio, el illiid onus .'lumeris inipoiicrcm, publica: iT.iritvj Tto rpT]-;opi(o, xa\ Toij xotVTJ au(ji(;i,oovTO.;
prospicieiis ulilitali. .4st cgo iiic.t: pariim coiisciiis /dptv -zioi th dxOos eTx' io[jt(;j dpaaOat. 'Eyto Sk, 7:ti
iiiibcciliilatis, qiiani ipsc pro iiimia iii inc benevo- [jiev TTpog TTjv e[j.f,v daOevetav cfôpCjv, rjV aOTb^.Sti
liMilia noii pcrscnserat, paitini operis ariliiiiiii inc- tJj Ttpb; [J.- (ptXTpov oux eaetoe, 7:75 oz t6 Toij 6,oyou
liiciis liigieiisqiie, mente c;i:leriiiii rcbiis aliis liiiic ouaxep'? EOXaCou,a£voi, xat a(jia T:p?j; aXXoi? £xwv
inlentiis, nequaqnam jioliii prccibus llecti ; sed qu;e TOT£ T'jv vo'jv, ~ohz TT]v at'TT,atv oOx Exd^ttpOT^v " dXX'
seiiiel proposiicram coiiscrtisquc lciicli:ini iiianibiis, oT; a7:a^ TrpoEtX^j.aT.v £v£xapT£prjaa, TtTjv ev X5ps'tv
iii liis perstiti teiiax. Illic igilnr noii iiiodico teiii- diip\5 'f/fj\i.z.voQ ' auxvou Oc ypiwj ly.zl St£XT,XuO(j-Oi;
pore traiisacto doiniim me lecepi. eTTavttjjv oVxaoE.

iMuItis postea diversisquc pcrciissiis vuliieribus, IToXXai; te xal TrotxtXat; 7:apd Toij xatpou Trpoa-
siinul ut reiiiissionem (|iiamdam etotium inipelravi 6oXat; t^Xtje^;, £7:eiOT] dviaEto? Ttvo; xa'i axo/.TJ?
a Dei clemeiilia, diniisi qii.TC inilii auiuMiiora er.'>iil Ttapi Tou -.piXavOptoTTOu 0£ou TUXtJJV, Tiov zpoOpytat-
et arridebaiil iiiagis, ad opiis mcinet admovi dcli- TEptov d7:T,),XdYriV, TT,vtxauTa St] xaTd p£XT:ovo;
cicnte meliori intcrprelc, et iii illnd sumnia ciiin D Jp;jtT|Veo); £pT|[jLiav xb Epyov £7:£6aXo,tJiT,v , xa\ p.£Td
nlacritalc et diligenlia inciibui. Scd non miiltopnsl •7:daT); T:poOu;xt'a? £7:1 xouTto £7:exutâ. Met' oO 7:oXu
cognovi nie miseriiiii viribiis impar oniis susce- Se fiaGo;j.-qv dOXto?, p.eiôv i] xaTd [ik (popTfov dpd-
pisse : binc iiiibi siicccnscbam (pioil illiid lr;ictare [j.£vo;, xa't 7:o).Xd i,u.auTlv ttj; ToX(<.T]pa; TatJTT]; ey-
iion rcloriiii(I:isseiii. Kicniin iiiibi iirinnim, vclul e Xetpr|aero; xaTE(Ji£;j(j/d;jtr,v •

xal y&p Toi Ti [jtkv 7:p6J-
portii solveiiii, sercna oiiini:i lraiiquilla(pie vidc- Tov waTiep ex Xi[jtivo; dvdi-ovTi [jtot eOSta TtdvTa xal
liaiiinr, iia ut et inihi dc inccplo gratiilarer : at YaXT,VTi; [jteaxd eâtvETO, tiiaTe xa\ to'j iyyEip-rîi.azo^
longius abdiictum tanta me lCiiipestas tiimqne gra- £'iauT(o auvf|0£aOat • TiopîioTEpioSe T.poXd^r.a pte tos-
\is jaclavil procella, iitviciiiiim imiiiincrct iiaufrii- o'jTo; xst;Jtt}jv xa'i otJTO) Setvr] CdXr] xaT£Xa6£v, ioaTE
giuni. lit ccrle pcriisscm siibincrsiis, nisi cinciidiili xa't [jiixp^jv OTîXtrov tou y.r\ xaTaouEaOai. Ka\ 7:dv-
quidain augusiissima; regiiKC libii j;iiii lliiciibiis Tio; dv xaTa5puxto; eSuv, e! [jit] J7:T]vtop0to(jii';a Ttvi
abrcptnii) rcdiixisseiit. libi adjiilores inilii vencre, tt; Tdvu paatXiaar;; pt6Xia xaO' uoaTOJV fjSr] tpEpij-
liiii) sceare uiidas, iniillis qiiidem ciiiii suJoribiis, ;j.£VOV £7:;xo'J!ptaav •

O9' cov por,Oou;j.£vo;, tou '/.XtJSto-
et pclagiis inlerprcliiiiouis ir:ijireie. vo; pt(5Yt; uTêpTjpa, xa\ xb TT,a05 tt,; [j.ETatppdaeio;
7ieXa/-o; ot€7:ipa-a.
r.i3 JOANNIS I.EI VENKI.AII Pn.CFATIO. 5'.C
IIoaXoC 6' Sv iT'.,uT;ia(AT,v £Jp:iv xcva •:i"jv tu-o- .\ Miriiiii |ii.n(i iiio leniiil cle»iilcriiiin lypi>(;ri|)lii
YpayoOvTOJV , oTcij ajxa -o> Ptojjiait;) xa\ t'>v 'EX- i|iii iiiin riiiii vrrsioiic prolo siilijicorc vollft li.'Xliiiii
).r,v;x'jv rpr^YipiOv ixTuzoOv JCo'J).£TO, tva xiuv tT- Gii'uiirii Gr^rciini, iil ill.is ipsi iraiii-n-iii i|iias priic-
OVOpOloJSIOV *Ziivii)V, ii tx TC1.V Tf,i ^03tX!j-T,{ dvTi- raiii fi rrpiiiaj rxciiijilaril.iis riiiriiilaliniics. Al vnll
fpi^tov £Xa6ov, oOtiJ) (ji£Ta5o!T,v. 'E-e\ Sl to;oOt(;> ininiinc fiiin|iog, ililiROiilcr qiia^siliiiii iioii nlTi-iiili :
t:v\ JvTux^tv oCx iizyi-j^-i (loi, 3 >.otT:iv eiTt, t'>v i|ii(iil igiliir .siiporcsl , inlorpriMalioncm I.aliiiain
'Ptojiatov exo!o«u;jit, eI (jtkv -pi; tyjv toj PpiiYopiov iMiiilto. Si pcrpciiilaliir ail lariiniliaiii Grcgnrii ct
AOvtoTTjTa xa\ |jtsva).09tjjv{av zapa;j.cTporTO, -apa,!!- cliiciilidiiis (li'îiilalciii, niilliis iliiliilo ipiin rcpii-
<ffOTii(i(t:vov, £j oloa, ib; oJosvu.; S^tov £i 5i 7rp'j; ilicliir, iit niilliiis prclii; si vcrii c\it;aliir ail viriiiin
Tr,v f|jjiExf pav 6iJva(jnv, ou (itxpbv istoj 9avii3(5|jt£vov. iioslrariiin iiioiliiliini, iion roiilcnincii(l.i forlassc
'Eri£tx(ov Oi 4vOpio:i(j)v iiT\ xi xoTi 6'jva|jttv azai- viilcbiliir. Vir lioniis iii cxiKil (inoil viriliiis rcspon-
Tsiv, xa\ iJiT,6iV Tti^jpio) £:T'^Tit:Tv. 'E/jitojOs, (L î/at ilcl, iiiliil ollra. Valclc, aiiiiti , cl (|iialiscmiqilO
x£'jaXa\, xa\ TTpbi Tr,v (i-otav6T,itoTO'jv ipYaaiav fi(jiiov iidslri laboris iiiciiiores vos gralosqne pra-bele
EJ^JVto^JtOVitTi.
JO.ANNISLEUVKNki.All
Ad leiercixlissimuiii rt illustrissiinum Priiicipcm D.Juanntm, Moiuistcricnsium, Osnaliru-

giuriim PatUrboniorum anlislilcm, nobilissima coinituin Iloianoruin gente nalum,
et
doininum suuin clcinciitissimuin, in (iregorii Xazianzeni edilioncm suam.
PnOCEMIUM.
Inier alia, qujc primis ab .niinis supra res c:ete- B ali(|ticni, alioriiin (inoqiic jiidioio, cnnscciilns vitie-
ras aniiiio iiieo fiicruiit in dcliciis et aiiioribus, rcr : liberali iiimdani aiiiiiii dcsidcrlo, cl aiiibili(,t,c
revcrenilissinic ac illtislrissiine Princeps, seniper biiiiesla ( falcbor enini quod res cst) excilaliis, in
oceiilla (|iia(lain cl incroilibili naliir.T propcnsinnc linc tolis viriliiis inciinibciidnm dnxi, iit si qiii velft-
laiii lilierariini, qiiani niiliiinilalis Gr.tca^ sliiiliosiiiu riiiii Gr:ccoriim libri vcl Lalinam iii liiiguam bnclc-
ine fiiisse faleor : qua qiiideiii liiij;iia oniiiis ^ciicris nus foiiversi non csseiii, vel iii liililiotliccaruin
(locirinanim , ei sapieiitia; ihesaiiros aniplissinios iciiebris dclitcsccnics iiccdiini bicis iisuram ncce-
('oiitincri aniinadvcrlerem. Ilac usos luiii priscos pissciil, ineo sUidio Uim Lntinam vcstcni.induereiit,
illos pliilosoplios, Inm recenliorcs coriim iiilcrpro- tuin cn exoriinli piiblice boininiim oculis sosc
tcs, qiii sc scliobu riatonicm siicccssorcs Aibciiis spcclnndos c.vbibcreiil. Iloc modo ronseciiliiruiii
appellabant, qiiid(|uid de arte disserendi, dc ornto- mc sperabain, ul non igiiava; pccudis in morc;ii
ria, de civili priidentia, de inoribus, de iialiira vil:iiii baiic traiisirem, scd eiiioliimcntiarKiiiid affei-
rcniin, de gconiclricis asironoinicisquc discipliiiis riin rci liiteiari:c, qnam a piiero nieorum aiiciori-
tradi polcsl, lilterariini nioiiiiiiicntis coiiiplcxos csse i;iic jiissiii|iii; coliiisseiii ; et apiid lioiios opl;ibilciii
videbain : liac maxliii:iruiii per nrbeiii gcsl;iriiiii n iln nomiiiis e.vislimai.ioiicn) pararcm.
rcniin bislorias comprcliendi : li:ic artis mcdiciiix liaipie niciim lioc iusliiiiliim iil eo fclicius iirge-
arcann niemorix prodi : linc illuslriuiii Lcclcsix rciii, iii banc clarissiiiinm iirbcm nieconluli, qiuc
\cleris bominuin dc sacris rebiis acciiralissiinas ob insigiiiiiiii lypogr;iplioriiiii oniciiias, noii in Gcr-
dispiitatioiies esse cxposilas : iii lianc deniiiiic jnris niaiiia moilo iioslra , sed oiiiiii cti;iiii Liiropa loii;;e
ctiain civilis, quo uliiniir, libros ita lr:iiiscri|>los bileipic nicrito cclebralur. Ilic diiiii piiblicainlis
cssc, ut iniilia loca , csleroiinin obscurissima, siii- cgrcgiis qiiibusdam priscoriim monumcnlis invigilo,
giilnreqiioddam ex inlerpretationc Gr;ccorum liiincn aiiiius jam iiiibi quiiilns agilnr ( qiio public;B rei
aci ipiaiil. Quod sniic poslremiiiii , tainclsi de libris friiciii iicsein), noii siiii: nieis ccrte l;iborilins;cruin-
quibusd.ini bacleims cdilis prrspici salis possil; laiiii(|iie maxiniis, qiuc li:ictciiiis niibi cum aliqiio
nieii longe planius npparebil, iibi lx libriiriim r.a-i- noniiunqunin valeliidiiiis dctrimenlo sunl cxanllal.c.
Atxtliv epiloine locuplelissima qiiam a clarissimo Inter alios auleiii scripiorcs, qiios ccrto jndicio
,
\iro, Joaiiiie Sambuco, Cicsarea; famili.c doiiicstico, dolcctos librorum nnii cdiloruni acccssinne anipli-
baiiiine inibi amiciSbimo iiaclus suiii, iii lucem opcra ficandos, ct iii scrinoiicm Lntiiiuni transcribcndos
iioslra prodierit. exislimavi, facilc principein sibi locuiii Grcgoriiis
II.cc ego poslcaqiiam Grajcis conliiicri littcris per -. bic iiostcr viiulicat, cni ob sninmani rcruiii di\iii:i-
xtatem inlclligere coepi, sic cjus me liiigu;c siudio rum pcriliam, scciiiKiiini Jonnneii) aposloluiH c\
dedi, nullum iit teiiipiis nbirc siiierem , (iiio iioii priscis docloribiissiili, Tlicologicogiioinentiim pcrii-
aliquos in ca pcrcipicnda progicssus faccrcm. I>;a liaritcr esl conccsiuni. Kjns pia>clarissima ingfnit
diligciuia mca cuin landcm usuii; ejns munihr.enla, qu.c qiiidcin lypis cxprcssa prodic-
iliialiqiiali
SJ"? JO.WMS LEUVENKLAII PR,Ki'ATIO. S4S
r:iiii, (iiiif miscniiii iii modum ab inierpreio sic A Ilipronymiis "Wolfiiis, vir clariisiniiis, Crxco. et
IrncLila viileliam, iit cxigiio ciim lioiniiiiim rriiclu Laliiic ex iiilerpi-clalione sna puhlicavil. Iii eo nie
(iic (|uicl gravins dicam),c3eleroiini longe iitilissima, niiiiime fiili , (Inobus argumeiilis docere possum.
leciitareniur: coRpl taiidem liorlaiilibus aniicis, qiii 1'rimnm ipse Clioniatas quodam loco versicnlum
taiili viri tam liarbare garrienlis apnd nos vi(eni liiinc ascripsii :
dolerenl, ad cjns inlerprclalioiiem aniinnm adji- C)£0'j xb oupov, Y.a\ tovo; XiuvtaTOu.
ccre. Factiim lioc est anie tolos (]uainor aiiiios, id Qno vcrsii indicari, reni quidein ipsani Dei donuin
quod el Giiillelini Caiitcri, et Martini Crusii , cla- esse, verum scriplionis laborem Clionialsc deheri,
rissimoruni virorum, ac plerorumqne hnjusacade- quivis animadvertere polesl. Deiiule sparsim more
inix- (loclorum lcstimoniis ostciiilerc possiini. suo qiiTdam epigrammala, senariis iambicis facta ,
Cuni aiilcin id omiiino facere ciim animo inco Nazianzeiii oralionibus pra;fixit : qiiod ipsiiin in
consliinis.sem, ita milii elaborandiim lioc opus sua qiioque fecit liistoria, sicnt edilio Wolfiana
exisliinabam, ut et lcgeiitum exspectalioiii salisfa- demonstral. Ea iins Laline cxposila snis locis iiise-
cerel, et siii aucloris liliros illns qiioipie secniii in ruiinus, iii annotationibns Cricca dalnri, dc qnibus
nicdiiiin prolerrel, qiii aliciibi bibliolliecarnm ad- agnosci Clioiiialas plaiie poterit. In eodem libro
Iiuc carceribus claiisi coiilincretitnr. Ail hanc reni B exlremo fragmentnni pnblicarum litlerarum ceriii-
perficlendnni leinporis aliqnod spalium fnisse ne- tnr, quibus nianu siia Joaniies Canlacuzeniis impe-
cessarium, perspici facile abs qnovis poiest. Inle- ralor rnbrica, pro more , snbscripsit, seqnentibus
riin in Galliis vir doctissiinus , Jarohns liilliiis, eliam loiiga serie siihscriplioiiibiis aiitislitnm : Cal-
aichinianiliiia Michaeliiiiis, ilidein iili nos, Gregorii listi, patriarcha» Ijyzantini ; Philotbei Ileracliensis,
sortcin acerham miseralus, eiiindem exornaiuli ejus qni sc TTpfeopov Tiv <jT.tp-:iii.(iyj appellat, et T.casrfi
scripta laborem, et qiiidem eodein meciim tempore tlpaxT)? xaV MaxsSovtai; lâpxov Gregorii Thessalo-
siiscipit. Oe lioc ciiin ex Caiileri noslri lilleris cer- iiicensis, kîpym TixnTî OsTTaXfa; • Macarii Pliila-
lior facliis essem , elsi jam compliires oralioiics delpliensis, eîpxou TraJY].; Auocac. qni sc eliain
Laliiie (l(!scripsissem, tanien de lahiila fqiiod ainnl) xaeo^.txbv xptti]v Ttov' PioiJiattjjv nuiicupat : miilto-
iiiannni lollere cogilahain, quod gaiidercm allerins runi deniqne aliorum, quoruin nomina titnlosque
labore scriptorein illnm ,
qiii aliam in lingnam tra- referre prolixnni fueiil.
diici se perinvile palerelnr, iii bominiiiTi maiiiis Allernm aiilem cxeinplar longc Iioc eliani videtur
pervenire. Mec (leeraiil qiuedam scripta, de

alia aiitiiiniiis. Liucrariim qnidcm elcgantia mnitis [ino-
qiiibns certam milii hiureolam polliceri possem, dis praeslai, cui plaiie respondet scriptionis inie-
pripseriim antchac prorsiis ignoiis, ei tamen appri- '
griias : eteniin laiiia exaraiiim est (liligeniia, niil-
liie nliribus. Inm ut vcrbiiin in eo pcrperam scriplnin repcria-
Vcriim iibi dcinceps edito labore Biilii, salis tiir. Ejus uleiidi poicslas a liasilieiisis acadcmiae
cernercm, qiiain multa prius non visa , qiiibus ipsc doclorihus, viris et cruditioiie snmma, et hiiinani-
cariiisset, hiiic iiide congessissem ; minime coin- tate exiniia prcestanlibus, quorum exstat iii bihlio-
iniltendiim pnlavi , iit viri boiii ac Nazianzcni tlieca pnblica, benigne milii facta cst. Coiislat anlc
amaiilcs egregio tliesanro fraudarentur. Feci Iioo aiiiios ci., lcnipore concilii Basiliensis Iiuc all.itiiin
eo qiioi|ne lubcniiiis, quod Elise Cretensis aichie- esse, ac deinceps magna veneraiione asservaiuin.
pisoopi commciilariorum in Nazianzenum liiiros Inlerspcrsaj suiit passini pictnrx qiucdam ,
qnibiis
XIX nacliis, illis ipsis ducibus ad eruendos absiru- Gr;rcoriiin vestitiis et habitns eleganter exprimi-
sos iii pl('ris(|ne locis Nazianzeni sensiis nti me liir. Eddcm imago Gregorii coiiliiicinr, ila prorsns
posse inagna (niii niililale vidercm. Nec pr;clcrca cir.iia, (piciiiadiiiodum cjiis tnm raciei liiieamcnia,
paruiii eral, habere lot egregia Naziaiizeni scripio- liiiii aliornm mcmhrorum formani Simeuii ille Mcta-
ruii! cxemplaria ,
pliiribus anlc ssccnlis maiiu cxa- plirasics dcscripsil , cujiis verba Vita; Naziaiizeni
raia. Nam iit dem Billium etiam de bibliotlieca p snbjecia scqiicniiir. Ilis ergo iios cxeniplarihns
rcgiiii' siiio lihros vctiistissimos accepisse, qiieiii- ficli, et dcpravala plnrima corrcxiiiins, ct iinilila
adiiiodiini rcs ipsa docct : l.imeii Innge iios iiilc- iiilcgriMli sn;c reslilnimns.
grioribus iisos esse, vel inde perspicias licct, (piod !)e Eliic coinmciiiariis aliiid iiiliil dicam, iiisi
noii soliim ca, qii;c nillins nolat, iii noslris npc- 0|ins ipsnm bonilalem suam ahiiiide comnidiislra-
ii;iiitnr; vcnim etiam bcne Iniig;c periodi p;issiiii iii Iiiiniii. Fuit certe vir ille ,
quandociiiKpie taiidem
vcrsionc Iiilli;iiia dcsidcrinitiir, (|iias cxcinpl;iri;i vixil ( iiihil eiiiin d(! boc iiobis conslal), nniximiis
iiostra siipiicdilaiit. Paleliit lioc dc .XniKii.ilionibns cl philosophiis ct iheologiis , (|iii onininiii philoso-
nostris in N;izianzeiiiin), qii;issnb icrtii lonii fiiieni pboriim, poelarum, oraiorum, hisloricorum, alio-
lectiiri (hitiiri siinins. riinii|iic libros diligeiitissinie leclilarat, lani vctercs
Inlcr alia vero e\cnipl.iri;i ,

qiillnis suniiis iisi, (pi:Hii novos, prxscrtiiii Philonicos , Porphyriiiiii,
Huo pra^cipiie cclcbr;iri merciiliir. Eoriim alicriiin Liinhlichiiin, Procluin, c.Ttcros : id (piod facilc de
scriplum cst inanu Choniata; Acoininati anlc;iliqiiot tlicsiiim conimuiiiiim, quam mullis locis pulclicrri-
s.Tcula, cjus qiil impcralorum Iij»aiilinoni:ii ns iu;is ci pi;cclara doctrina refertas inscinit ,
tracla-
gcslas co;ii[>Iiiri!ius lihiis csl coiiiplcMi% i[u;, uoiic dcprclicndi polcsl. Niliil coinmonlario iii ora-
54'J JOANMS LEUVENKl.AII PRyEFATIO. 3.10
lioiiom De reela (llsserdiJl de Deo raliuiie, i|ii:iiii ^\ lciiion! v:iiicqiie tlici, morc niiiir |)('rviil(;alo, i|iio
iiiis iii onliiic scciiii(l:iiii reciiiiiis, \i-^\ |i(>rrccliiis ciiiploriliiis iiiipoii:iliir, ciistinict : lilict linc loco
rniililiiisvc polcsl. Kl scripsit oiiiiii:i plir;isi s:iii(! paiica (|iia'ilnin siilijiccic, dc (iniliiis cl vcic iios iil
pcrclcâiili, iiiiiiiihi, miniiiic li:irli:ir:i , riijiisniodi pr.Tilic:irc lcclor iiilcllig:it , ct editioiiis iiosira;
csl Gixcoriiin, (jiii proximis STciilis vixcniiil, or:i- ralioncm pcrspiciat.

lio : ilc i|iio liicl ivsliinnrc, iioii iisi]iic nilco rcccii- Si:iiiiii :il) iiiiiii) proiEinii jiii Irartit Elias, at)
iiiii l.li:iiii liiiiic iiuslriiiii C3SC , scil niile pliisciila Nazi:iiizciii) hiiitiiin orationcs sive cnmmciilaliinics
sane s:eciila vixissc. (nniii vnx X<fo; gcncratini a vctcrilms iisiirp:iliir,
F:icict ipsiiis comiiicnl:irii)nini lcrlioiiciii iil (|i' qnovis scriplo at(|ue tractatn) nunicro i.ii rssc
i|iin(|iic juciimliorciii , i|iii>il eis rrngiiiciila i|nxilani piililicotas, qnas iiitcr el cpislol.-c ccrlai rcferri dc-
scripliiriim vclcrnm coiiiincanliir, qiiiiriim nos licaiit, ciijiis gciicris ill:i! siint, qiias ad Ncctariiim,
lioilic liliros iiilcgros noii li:il)cniiis. Iiilcr alios csl Evagriiim, Clcdoninin pcrscripsil. Ilnc Fli.c dii lniii
snminus illc Maxiiiiiis, ciijiis Liilcii:c publicalus ciim aniiiio mco inscdissct alliiis, primiim ea iiie
csl In Dionysii scrlpia coinmcnlarius. Exstat libcrari opinionc nniinadvcrti, qiinm BiHinin secii-
ijnsdcm apnil Cr.ccos adliiic zf^^ Ojia^ Xsi-zo-jpyia^ tiim liiissc vidco. Piil:il ciiim Gregoriiim liaiiit diibie
if[jiT,';:!a. Lilicr ad Tliakissiiiin, ab coilcm scripliis, B plnrcs ad popiiliiin cjiis gciicris oralioiics luliiuis
a Micaclo Cilyca cii:iliir, ciijiis Aiinalcs nccilnm ciliilissi', ciijiis csl illa, (|iia ilicliim Clirisli ci Ev:iii-
cJiiiis lioc lcniporc nitcrpreiamiir : iteinqiie xaT- gclio Malllixi cxplanal. Qiioil si vcriim csscl, pcr-
f,/r,3t;, et Oiid)'/ 6oyy.i-oiw y.z'î.'i.a'.x, ctijiis libri quircnd:)! nobis essciit bibliollicc.T, iit eas oraliones,
iioster Elias quoqiic mcmiiiit. .Miiltis clinni in iocis si iion onincs, snllcni plcrasqne publici «»us caosa
l.lias indicat, sc ali:is (|tiiiqiic N.izianz.cni oralioncs profcrrcmns. .M boc tnlo Inliorc iiiiilcsii:iqiic iiie
pcrpciiiis coinmcntariis cnarrassc. yiiaproplcr cl vcrbnin lioc uiiicnin Kli.e lcvat, ciii qiii rulcni de-
Mcctas Serroniiis, ci Gregoriiis Palamas, ci alii tralial, arbitror fore nemincm.

liuctila lnijiis arasse videri possiiiit ; fiirta qiiiilcm Ilnc primiim considcrato, ctrpi dcinccps acicm
cssc f;icia, nuillis locis dcprcbeiidi potcst. Cilat aniini iiiei dirigcrc :id faciiindnin de oralionibiis
passini de N:i7,inn7.ciii pocmntis vcrsiis quosdam, ii>, qiiolqiint cxslarciit, jiiiliiiiim : (|iio vidcrcm,
i|iii iiim in cdilis |irorsiiin non cxsiarcnt, iios ad csscnliic gennani feliis liiijns anclnris oniiics, aii
iiMiiiiscriptos pocmatuin librus nosiros rccurrcntes, sub cjiis iioiiiiiic siippnsililii i|iiiilpi.iiii l.iliUucl. Iii
itiiivcrsos rcpcriniiis : id qiiod divino bcncficio linc cfitisiirn dcprcbciiilo, (luobiis iii sciiplis aiilc
f.iclitin crcdiilerim,
- ul qito lcmporc >'a/.iaiizi'iii nie nilliiim id nniinnilvcrtissc, qiioil rcs cst, iiisii-
' 1
r
pera illa naciiis csscm, iieqnis ea ipsius esse infi- nim ca Na/.iaii/.cno tiibtii ncqii;iquam dcbcre ;
iii
ciarelur, boininis certi teslimonio commode uli lcrtio tam ipsuni, quaiii cmlcros omncs bactcnns
posscm. Cc/iisimile quiddam iii C:csario, Nazianzcni alliicinatos ruissc. Priorn diin snnt, inclaplirasis
germano frnlre, iitilii iistivcnil. Eiini atitc qiialiior in l'fclesiaslem, qu;e llicriinyini tcsliiiioiiio Grego-
aiinos di'.iiia niilii largilas obitilil; cumqiic dc rii Neoc;esariciisis est ; ct aniinlalio i;i 1'. zecliieliiiii
scripio nonnihil dubitarcin, propterea qnod Cxsa- vatem, qn;c lantiiin abcsl, ut Naziaiizcni sil, vix
riiim atilicis ncgoliis cl qiiajslorio niiinere occiipa- iit boiiiitii nicdiocritcr docto Irilnii delieal. .Mcla-
luiii, m:ilurcqiic rcbus bitnintiis cxcniplum fuisse, piir.nsiii rctincndam proplcrca pitlali:iniiis, qiiod
de Grcgorii fratris oraliiiiic fiincliri aiccpisscm : i;ii:im crcilcrciiiiis comiiuttii fiiilastis crroic diiCiiiii,
cccc siiperiori anno tcslcin Cilycîm iiivcMio, qiii dc iiilcr Grcgorii liliros caiii iiiimcrasse :(pio I si iiiaxi-
illis ipsis Caisarii dialogis, qiios iiiiiic priiiiiiin Grc- nie veriini sil, mirum nemini videri debcl, quaml.i
gorii noslri moniimenlis lomo tcriio siilijiciiniis, ad vix morliio Grcgnrio lilnliis oratioiiis in llcToiiem
vcrbiiin itotiiiitlla cital, ititilaliis liiil, III llicronyniiis, Gicgorii co;i'taiieus,
Qiiod si lioc qiioiiue adilciiiliim cst ilc Elia, ciiui- moiicl. Qiiod si linc ralione lcclori iion s:ilisfacie-
dem existimo vixissc id lemporis biimiiicm, ciim D "'"'^. ""cslîl iii piilliccamiir, omni nos sludio g-nni-
Crela per Sarr.icenos occupaia, ct Byzanlinis iiiipc- iiiim Gicgorii scripliiin pcrvestigaturos, qnod linjiis
r;ilorilitis esset adcnipla, niininim aiiitis ab rcvo loco substiliiatur. Aiinotatioiicin iii Ezecliielitm
iiiislro pliis miiuis scxcenlis. Scribil ciiiin in proin- prorsiis ex ediliotte iiostr;i, scii sptiriam, cjicicii-
iiiio commcntariis pr.citiisso, nb se in cxsilio dani slalncbamus : cnjtis lociim ut gcrtiianuin ali-
scriptum lioc cbiboratuiii fiiissc, qiiod cxsiliom qiiod Grcgoni scriplnin occnparcl, liliros vclcres
sanc in bos ipsos annos sxvilia; Sarraceniox iiici- (liligcnter cvolvcndo, landcm id quod optabainus,
dcrc vidctur. adcpti siiiiuis. Naiii in liliro CltoniaUt: niami cxarato
pnncgvricnm Grcgorii or:ilioncin, baliiiam linno-
Tot talibnsqiie scriplis cum sic el expoliri ct iii
rciii lcsliiim vcritalis, Ari:iiioriiini|iie fiirnrcin pra-

angeri posse Nazianzcni libros videremns, parniii
ul ab illa pcircclioitc, (|uain in cditionibns prisco- pliice describciitcm, rcpcrimus : qnani cxlia iliibi-
lationcm omncm aiictoris cssc, tiiin diccndi

rum motinntcnloruin rcqniriinns, abcsscnt : nilli:ino liiijus
de cbaractcr, tiim renim ipsartim f.icics ostcndii.

labore iinn coiitcnli , prisliiuim ad iiisliliilnm
Ti!rliiiiii dciiiqiic siriptiiin illinl, cnins iindo
iiilcgro aniHittin adjcciinus. Nc vcro (piispi:ini iil,
quoil dc opi-rum Njizi:inzciiipcrfecli(ii;c |i(-!liiciiiiir, mci;;i;:i"'i> fcci, csl i.xhoilnliv ni vinyncm. lloc
:
S51 JOANMS LEUVENKLAIl PRyEFATIO. r,,"i-2
aiiler oraliones uleiius reh.Iiiin esi, el Nazianzeiio

I,
A Gra;co in Latinnm sermonem tran scripiiiiiiis. Alicr
tribiitiim quiiriiin altei pariim repiigii;ins, allerum
: i
reiiqii.is xxmi oralioncs cuin epislolis el poeninlis
plane perperam l.iclum aio. N:im si (piideiii est ali- liacienns eililis complecliliir : qiuc qiiiilcni oiiinia
qii:i rliylliinoriini ratio, qiiam Aiirelins Auguslinus (le ediiione Billiana sumpsiimis, ne prius vers.-» re-
in libro De musica lr:idit, el vero consentaneiim est texeiHlo, acliirii agere videreninr. In leniuni el
priscis in nsu fuisse, facienlibiis ejns inentionem iiUiiiinin toinuni, qwi lolus iliJem iiosler esl, ea
liim Aristotele, liim Allieii;co, et aliis, dabo ei|iii- Crcgorii poenista referiiniis, qu:« niinc priimir.i a
»Iem N;iziaiizeiii lioc seriptiiin c-se, qneniaiMiiodnni iioliis liice doiiantiir : pnBlerea Nicela? comineiila-
ct Clioniatas crcdidil, et excinplaria vetnslissima riiim iii Gregnrii senlentias lam qualcriiis qiiam
lestanliir : vernm liaiidqnaqiiani inler orationes, siiifjnlis versibiis inclusas adjiciinns, ef;repiiim
et
eed poimata referri dcbere volo. Nain tolum mcris rsclli, ClirJsliani pliilosoplii, <le dinicilinm INaziaii-
rliyllimis constat, uti res ipsa decbirat zeni loccum intellcclii liljiuiii. Accedit ad hos
IlapOivs vJijicpTi XpiCTToCi, C;csarius qiioqiie, germanus Nazianzcni fraler,
iîâCi 3Ci'j t?jv vuijiîov cujiis anteliac niliil oninino scriplornin piodiil,
'Asl xiOaips aa'jTT]v
Ejiis Dialngos propterea polissimum Gregorii scri-
'Ev X6Yt{J xa\ so^fa, ctc.
" plis addendos piitavi, qiiod in cis Ca:sariiis Grego-
Qnod qnidcm apiid nos a neiniiie dtprclicnsum riuni fralrem a seipso, Lcoiilio, Gregorio Nyssenn,
liacuniis, in anti(|uissiino libro poeinatuin Nazian- Doinno, et aliis familiaribus inlerrogatnm, dc quae-
zeiii meo nniaium pancis verbis inveni, quae Latiiie stionibiis gravissimis lolo qualiidiio rcspondenlein
proferain : i In lioc scripto Syrracusinin Gregorins inlrodiixil. Iliiic el Annnialiones in Grcgorii scripia,
iinitalur, qiii solns poelariiin rliylliniis alqiio colis qnibus leclioniim varietas continetnr, et Indicem
usus esl, oinni alia scribendornm versuum poelica necessariuin subjicimus.
ratione neglecta. » Errorex ainbigiiitaie vocis ).v(oi, Cur auteni in orationibus collocandis nrdineni
qna; passim in librorum lenimatis reperiliir, orliis a Itillio priescripliiin seciiti non sinius,causa; miilue
esl. Nam ea iion oralionem tanlnm sigiiilical, uli sunt, exi|iie gravcs. Nam duiim oiiiniuo generiim
jani antea quoipie inoniiinuis : sed in gciiere qiiaiii- siint .\aziaiizeiii oratioiies. Aliarum teinpus, qiio
vis comnientalionem atque scriplum. Quo ipso (ii, vel scriptx sinl, vel pronunliatse, sciri potest : alia-
utElias noster Gi-egorii poemata Wyoj? kiJ.[i.i-.po\J<; runi non polest. Primi geiieris suiil, oralioiies f>(?
vocet. lloc niodo qiiibusdam resectis, et oratioiie pace, conlra Mnximum, ad Basiliiim el patrem ali-
Demiirlijriius resiitiila, qninqiiaginl» el diios Na- qiiol, purgalio fiigiie in Poiitnm, plersqiic laiidalioncs
zianzeiii tractatns li;ibeiniis, qneiii illoriini esse funcbres, et alia; : secundi, or:itiones a(/ i.'uHomi(i-
nunieriiin inlegriini, Elias meniori.Te prodidil. Qiia- nos, tte rccla clisserendi de Deo ralione, De recln
piopter liic (piidcm qiiod anipliiis (lcsidercimis, ductrinw senlenlia, De Filio diise, l)e Spiriln sancio,
iiiliil cst. De modcriitn dissercndi ralione, De Muchubcpis, et
Seqiinntnr epistuLc, qiias uiia tintiim adjccla de ali:e coinplnres. ynod cnm ila sil, in collocatioiiis
libiis nianu scriplis auxinius : addiliiri alii|ii:iiiilii serie teinporis liaberi raiio certa ncipjit : iiii pro-
plures, qiias lioc teinpore nancisci non potnimiis, fecto ne a Billio quideni accuraie liabita est, si rcctc
lametsi non ignoremus, ^nbi locornni siipersint. reni eonsiderenuis.
Poemala vero tainopere nuiic slndio iioslro cxcie- Nain ralioiie temporis (si qiiidcm EIi:c Creiensi
sciint, ul jam prodeuiilia prius edilonnn inagniiu- ct Nicct.B Serrnnio credimus) essc prima debelial,
dinem nninero versuum a;ipienl, bonilate pieiaie- non ea qua f!ig;im in 1'onluiii siiam prulixe pnr-
qiie longe snpcront. Unus restal adversus Apolina- g:it, sed altera, ciijiis inscrlptiu iiotat, liabiiam
riiun lilier, versibiis a Gregorio scripuis, qiiem fiiisse ad illos qiii ipsiiin inilio acciverant, ncc post-
adliiic Uoin;e in V:itic;ina bibIiolIiec;i cxslantcm nt qiiaiii senioris iihiiiiis ci commissiiiii fiiissel, vene-
describi curareimis, jampridem operaiii dediiiiiis, D raiit. Eleniin ea proiiuntiata luit id teinporis, qiio
suinpuiin etiani aliqnein impensnri, sed fruslra. priinnm saccrdos factus esl; ac secundiim lianc
Qiiapropler lioc scripliim alio tenipore perqiiirelur aclionem in Pontum aufugil, a qua fuga reTcrsiis,
a nobis, iii llaliam (si Deo visiini liierit) iler susci- iii Pasclia cl lardil:ilem oralioiiem li:iliiiil (qii;c lioc
p'eiilibiis. Nain in eadeiii Valican:i iraclaliis Gre- noniiiie secuiulnm sibi lociiin viiidic;ibil), ilLiqiie
gorii duos exlremos, qiinriim alter esl de liile, allcr dicla, per otiiiin fiigic I'oiilic;e pnrgationcm cuiim li-
de lide Nicxna, supcressc Gra-ce accepinins : qiios psil. Jaiii BiHius et illam oratioiiem, ipia; proniiii-
iiiodo Latine tanlum a Uuliiio conversos legimns. tiata cst in eleclione Doarensiuin antislilis Eulalli,
De liac commcnioralinne noslra lector iiilelligcre jiost c;iin collocavit, qna! in coiicilio cl episcopornni
pnlesl, iion esse abs re,'piod lianc edilioncm qiiani esl li:ibita. Ati|ui prior dicla csl vivo cliainnnm
proxiine ad operum Gregorii perreclionein acce- Basilio, poslerior eo janiduduin rebiis bnnninis
(lere dixiinus. Ea vero trcs oninino in toinos disiri- cxciiiplo. Fiinebris in Basilium oralio postrcma fiiit
biiere certis tle causis visnni csl, quoruin primus oinninni, sive scriplionem, sive recilationcm si»;-
orationcs XX cnin Eliaiiis coninientariis contincl, clcs, pronnntiala C;csar(;,T; Cappadocuin in cxlrenia
totusqne iiostr;c debcliir iiidnsiri;e, qiii euin de scnecla, cnni relicla Conslaniinopoli GrigDiins in
3;,3 JOANMS LEUVENM.MI 1'll.rFATIO. Z:,i
IKilriain revcrtcrelur. Alqui lixc loiniii inlcr iniures A '' :i"il«ril.iloiii cjiis rcvoc.-itaiii, qii» j;iiii apu 1
iiiVLMiit. L CDiitiario ilu;i' iii Jtitiiiiiiim ,\iiijU!,liiin iii- iiiiilliis iii coiitoiii|iIuiM pciic vuiierat, ll.ilic^ n ijj-
vrcliv.c luco pnslrcino poiiiiiitiir, qii:c priiis liii;ro tûiuMii l';Hli-i';clioriiciisciii, iii ipia iilciii Carolus
tcripuc, i|uaiii vcl (ircgurius, vcl U.isilius uiiti:>tiluiii .Mii(;iiiis cpiscopatiiiii, S;ixoiii!iii (jciilc devicla, coii-
iiiiiMcre rungi cocpisscnt. stltiiil. Ilalics Usiiatiriigicain (lciiii|uc , priiiiaio

Il.cc iiiilii iiiccuiM cxpciiilciili visiiiii Tuil, piiiiiiiiii uiiiiiiiiiii iii SaMiiiia Bcdciii aiilistiliiiii (^lirisiiaiio-
iis oiatioiiilius iii cililiuiic iiuslra luiuiii triliurn', riiiii, i'jiisilcin iiiipcr:itiiris aucloritale iiiiiiiii.iin :
i|iias cgrcgic iiostcr Llias liaclciiiis iiicugiiiliis iMi;iriii ciijus iiiiiiiuiiitaliliiis, (|ii.c privilogia vucaiil,
i.issct : 3l(iuc illis dciiiccps :ilias suljiccrr, Itillii ({iiiililaiii iiicrito iiiciiiiiraiKliiiii ail uiiinciii piistcrila'
laliorc Latina vcslc (lonatas. Ilanc aulcin s|i:iliii iiuii lciii cuiiliiictiir.
c\igiii tciiiporis alisululaiii, cl iiia;;iiu i|iiiili'iii ruiii Lulict aiilciii ipsa Caruliii.-c coiisliliiliuiiis vcrlia
lalhUi' liiciibraliuiiciii, cur ail rcvcrciiilisîiii.iiii c\- rcrlis dc caiisis lioc lucu poiicrc, ipuc liudicijiic
ri'l>ilatcin tuain potissiiiiiiin iiiiltaiii, illiislrissinic piiblicis Oipluinalis inscripla snpcrsuiit. i Eidein
l'iiiiccps, variis ac gravibus saiic ratioiiiljus ino- cpiscopo, iiii|uit Carolus illc Magiius inipcraior.
vi'ur. l'rlinuin tain clari aiitistilis opcra nciniui ('jiis(]uc siicecssoribiis libcrtatcin iicrpiUuaiii coii-
icclius, (|uaiii tlaio iiiilcin aiilistili putaliain olTcrri B ceiiiinns, ct ab oiiiiii rcgali iuipcrio alisolntidiiciii :
(lclicrc. Dciiidc palroiiiiiii iiiilii cciiMircniipic liltcris liisi forte cuiilingat, ul iiiipcratur Itunianoriiin, cl
exrultuin dcligcre volui, coiitra plcroruiiiqnc ino- rcx Gr:ccoriiin, coiijiigaliu roedcra Inier fllios coriim
rciii, (|ui Incubrationcs suas lioiiiiiiibiis plane litto- contralierc di.spoiiant. Tiinc ciiiin Ecclcsi.c illiiis
rariiin iinpcritis inscribere noii verenlnr. cpiscupiis cnin suinpin a rcge vcl inipcratore adlii-
Iloc vcro coiisiilcrami, iuin occiirrcliat iii toio bito l.iborcin siiiiiil cl boiiurcin illiiis lcgalioiiis
iiostr:c nationis iinpcrio qiiisiinain viroriiiii priiici- a^sninct. Et ca dc causa staluiiiius, ut iii codcin
piini , qucin illustri prxstanli:c lua: pra;ferreiii. loco Grxcaj Laliiiacqne scholaj in perpeluuni ordi-
Etcniiu non cxiioia taiiluiu doctriiKt lans oinninin natioiie iiusira inaucant : iicc uii(|uaiii clcricos
consciisii lilii tribuitiir : scd ctia:n plcrisqne pcr utiiiisi|iie liii^'u;c giiarus dcrutiiros coiili.liiiius. i
oninein F.iiropani ailiiiiralioiioin incrcnlibus lingnis Hoc in.ijorum iiisiiliito inotus liand ilubic siipe-
siiic quain elcgantcr ulcris. Accedit aj li.i!C, quod riori aniio (loniiiiiis nostcr, iinperaior C;csar M.ixi-
ei rcgioni cuin iinperio polestateque qua
prajsis, e niiliaiius II Aug. niiain suain rcgiiiu Cliriîianorum
inibi avila patritaiiiic origo diicitur. Suniuiam enim inaxiinoilcspiiiisaiu pcr tc polissiniiiin dciluci voluit;
tum pulciiliaiii, luni aucioricilcm obtiiics iii occi- i|iiii qnidoni in inniicrc obcuiiilu in.igiiam iiidiistri;e
(lca Saxonia, qiia; recculi appcllaiione Vcsliialii prndciili.cqiie l.iiiJcm inveiiisti. CJuud si recte rein
ilicilur, cuin vera sit ac vclus Saxoni.i, qiiemadino- ^rt.iiniarc vcliuius, ni:ijorcin iu iis locis potestalcm
(liiin Craiizius Savo niullotics iii bisloriis suis iii- :i nmliis anuis liabuil nenio : qiiam qiiidem fclici-
( ulcal. ILibes cpiscupatum Miina>lcricnscm, a ma- i:iieiii boiii oniiics cxiiiii;c viituli tii.i' dcbilam fa-
juiibus nosiris Miiiiiii^rudciiscni appellalum, qui tcnliir, ac tibi gratul.intur. (Juoruni iii iiiiinero ut
lcriio loco in Saxonia iiiipcraloris C:csaris Caroli iiie qiKKpie arbitreris csse, ac meam Iiaiic vclut
M.igni Aiigusli studio coiistitutus esi. Ejus scmpcr accIani:iiioiicin bciiigiie accipias, ciiain atquc ctiam
niagna fuit diguitas, qiia; vel inde potesl xstimari, rogo. Forlassis olTereiur aliijuaiido niibi occasio niei
qiuiil ciiin aliqnaiido Brciiioiiciisis arcliiepiscopus crga tiiaiii excclsilalcm aiiinii MMicr.iliuncm illnstriuri
liiiiic pcterct, iiuii priiis iiupetrarit, quam arcliic- qiioJam argumcnlii dcclaraiidi. Iiilcica suiiimopcre
piscopaium iili poslpoiiorct, ct in cominoiidain (iili pcto, ut studium iii lioc gciicre piiblicis coiiiniodis
supcrioribiis aniiis barbarc loquebantur) acciporot. scrvieiidi, quod aiiiino inco pliiribus ab aiiiiis insi-
Es autein buic opiiiiio jurc prxfcctus, vcl ob iiisi- det, non inodo Rraiuin liabeas aiqiie probcs, iiii
giiciii s;ipicnliaiii tuam, vcl prisca nobilissiiii.c fa- saiic factiiriiiii tc coulido : scd cliain favore tuo be-
iiiiluc liuc nicrila. Nam Ollm Miiniiigiodoiisis aii- _ iiijjnitâciiue iiiagis cxcitcs, qiiaiii cxliaiislis gravi-
tistos nuincro xli, coincs lloiaiius, agnatus luus, bus niolesliis experiri juciinduin cst. Valc, claris-
Tckciicburgensi coinile, aliisiiuc (lon.ilis, qui Ecclc- sime rrinccps, mcqiie pcr lianc liicubraiiuiiem rc-
si.e po.sscssiones conlra jiis f.is |iie iiiTaseranl, iiu- vcrcndissiiiiaicxcclsitati lu;c sc trailenlcin, iii cornin
iiiorlalc noiiicn (iit ipsiiis bisiorici vcrbis utar) minicruiii, quos gratia beiievolcnliaiiiic lua digiia-
apud suosieliquil, propicr addiias diccccsi diiioiics. . s, recipiio.
F/r rpurnpioy ro.v ^\zi.\yzn.yoy

11!. AKfilKAAlOS.
DE GnF.GOniO M/IA\/T'yn JOA.yXES LEVYENKLAllS.
Grcgorii qiioiics llybl.-c redolcntia;^nectar

iu nianibus verso scripla oiserla tneis :
-
,
35b JO.\NNIS LEUVENKLAll PR^KATIO. 556
INmi inc oralores framle ampliiis illicc piisci , \ Ou [>.i.'t.x Ojcjjxario Tol? ^^^zopai, o'J; tiot' 'ABt^vuiv
Qiios liilil argiitos Auica lcria, iiioveiil. "Ea)(3 7:'j)di, So/.^f/r,^ i'o,aova? E\j:T.ir^;
Rursiiin Grcgorii cuiii dia pociiiala valis 'fl^ o' dvayiviujxovTci 7:oiTi;j:a~a rfjT;Yorj(oio
Pellego, Msoiiidai iiiox abil oiiiiiis aiuor. 0'jx E7ISUV T15 ^x-' Mijovtoao toOoj.
•
Viliiis a's aiiro vclui csi; iil ccdere pliiiiibum Xpuai); ocjov xaXxoto, jxoXuSoou 1' apYupo? aOOi
Argenlo, iil siiperis infcriora, palel : Kpsitxiov, oupovttov 5(£'pova xi )(8dvia*
Gregoiiiis priscos palina sic vicii adeiiipia 'Prixops? dpy_aToi xiaov fjxTcJVTai y.a'i, doiool
Carniiiiibus vaies, rlieioras eloquio. rpTiYopiou t' £7reat, rprjYoptou te Xoyoij.
Aliuri. "AUo.
Tcllus Cappadociim, quondam semibarbara, rrj KaTmdooaaa xoTip^tv :f;[jtt6ap6apo<,
Siiperavil ipsas iiule Ailieiias Auicas, Auti; UTTEpfCri td; 'AOrjvai; 'ATttxa?,
Ubi Basilius ct Gregorius doclissimi 'E^ ou Bacj(Xsto? rptjYopti; ts toj aoyiij
Siiavisoiiam Cecropidarum eloqucniiam, Tijv •fioutpOoYYOv KexpOTrtoiov euYXtoTTiav
El ciincla lolius oriiamenla Craicia?, ndoTi; jjtSTTivsYxav Ts xtSaptov 'EXXdSoj

Su;b irilulerc, seu viclores, palria;. Etj Ka~~aooja:av Y^tav, w; vtxrtpdpoi.
yuis le ergo iion ob lios bcaiani pr^dicct, B Tij ou [jtaxapiasti se ydp E'JTexv;ac,
Tellus Cappadocuin, lalium virum (larens Tri KairirdSosffa, [JtTJTEp dvopiijv xuotjj.ojv;
De C(Vsario, ejuidem, E'i(; Tor Kuicrdpicr, rcv avrcv.

Nicsnam lerrae ciiin inoie succuleret vis, 'Hvixa Ntxair^j ptsYdXt;) (i£ta(jt(j) TToXisOpov
Caesarius jacuit pondere pressus liiimi. KdTTHiaE, Katcjdptor ûiv utA y^v ixpuBT;.
Sed Deuse lalebris salvum (iroduxii, eique 'AWa 0edj vtv aojov kr^^ e£f]YaYS X^P'''»
Viveiidi spatiuiii longius iiule dcdit. Kal XuxdSavTa; l-t Sdixe piou TiXeova;.
Consiiiiilis casus nioiiuiiieiiia cxcepii , obissel 'fiaauTw; ots Kataipto.; TeOvT,xs iTpdtopo; ,
Poslquain iinnialuro funcre Cxsarius. AltJ/' eysvovt' dâvet^ Kataapioto Xdyot.
Ei lainen baec eiiam divino munere proferl Ai^fxoatoi S^ AeovTdvu/o? Osia TtdXt [Jtoipqt
Cuia Leontonycbi, seiniscpulla prius. Kpu-Tou; Kataapiou Touaos TdpotOe Xovou?.

Salve ilerum alquc ileriim, lorr;c liis operle cavcriiis, Xatpt, ijidxap, 6';; l'n •,
atTi; xsuOjt-Tot xaXutf Os't? ,
Et dono iii luceiu bis revocat' Dei. Ka'i o\? dvaiTpi'|a? OetdOsv ei; t^ tfotj;.
Kataapito xa\ rpTiYoptw, jjtaxdpsajiv dSsXtiiot?,

Ta'JTa AsovTdvu/o^ ef;x' c7:'t YpaiJt[xdTta.
De EUa Crelemi antistiie. E'u: 'Hllar rdr Kpi'ir^]r nr\rpo:io.\irm:
Ejtisdeni. Tov iivrcv.

Gregorii obscuios scripioruiii inquirere sensus ©stiov rpr,yopiou ouaicftxTa vofijJiaTa fli6Xo)v
Aiitea res inagni pleiia laboris eiat ToTiptv dvixvs'Jstv qv apa T-.j.-^yJiki-vi,
Diinec ab Elia hu illis esl data, sumiiia "A[jt;j.tv sio^ scjdvTi Tiepiosjto; eptjtr,vsuTr;?
'0 Kpi;.; 'HXta; rpTj^jôpioto Xoyojv.
Gregorii explicuii qui monumeiiia lide.
Hacleiius ignolum loli qucm scilicel orbi, "Ov :Tsp edvTa Tico.; OvTjTot^ aYvcoaTov a-aatv,
Niinc itcruiii doiiat hice Leontonycbus. Et; cfcjj; ouOt; OYst vuv'i AsovTovuxo;.
Doclriiiic cjiicîum ihesaiinim suiniie grali, 0r,aaup?jv aocp ir;.; sptouvta SdY[JiaT' i/yj-.a
Quos boiia.quos pariler plurima nosse juvat. jieâjO', ois y^^Ci^ja; ixoXXi xa't eaOXi ciiXov.
'
Scipionis Carleromaclii , inlerprete Leuvciiklaio. Ixixiiorog rou Kciprepofidxcni.
Inspirare aniinis divina poeinala Mnsai, rpr,Ydpto; Mo'Jaa; tioXXcT) ttXsov V;Ttsp "0;j.T;po?
Vale magis Cbio Gregorius dociiil. WsioTdTojv STTsojv Sstjsv u-r|peTioa;
Iino flabat buic potius divinior aura, "H jxaXXov TdYs TtSvMouaojv ijtto Xsêv "O^jttjpoj,
Deberei Miisis ciim sua Ma'niiides. rpr,YOpi(;) 6' srvst Tive'j[ji' dpa OetdTspov.
Joannes Leuvenklaius S. D. Jncobo BilUo V. C.
Annus liic qiiarlus est, Jacobc Billi, ex qiio pri- D tu:u liieologi, commeiil;iriis absoUisscm , visniii e^t
iiiuin ad inlerprelalioneiii pi;cslanlissiiiioriim Gre- relaxandi, qiiod cx coiilinua niensiiim aliqiiol scri-
f;ori! Nazianzeni scriptoriim liorlaiilibus ainicis plioiie obrepseral, ixdii causa quiddam laboris al-
aHimiim udjeci, ile caiisis iisdeni fcrc, quas codem terius suscipcre : qno p()sleai|uam defuiiclus esscin,
lemporc (uisi fallur) inipiilisse le idciii ad iiisiitnlnm ila deiiide pi isiiiiiiiii illiid o|ius vchit inlcr|ioIaluiii,
scribi.';. Cuin aiilem nuniero non paucas oraliones majorc cuni ;iliiiriini fnictii, voluplaiequc ine;i pcr-
tum Elix Cretensis aiitislilis, cximii liiin pliilusoplii liceielur. Kt lacia iiobis pirclerca de qtiibusd.mi .Na-
,
S57 JOANMS I.EUVl.NM.MI IT,.! 1 \TI() SS8

ziaiizcni libiis niin cdiliB S|ics i'iai , (|iios (liini api- A niuria |iiiUlicc visis rcciius inipcndi iuLnrcm inlcr-
scereiiiiir, in ullo vcisari iij:ili'li:iniiis iiilur|irL'i;iil(iiii)i |irclali(iiiis uinici jiidicabaiU, i|iiuiii si ntis rc |iriii9
gciicri', i|iii) |iaraliorcs ail .Na/.laii/ciiuiii icillrciiiiis : tliliorala (|iia!>i rclcxciciilur. Atccssurc driiucps cl
ita(|iiL' XciKililioiilcaiii iiilcica luciibr.illoiiciii |iiilili- alla i|u.l'iI.iiii, IiIiic iiidc ( uiijê^la |iarliiii iiiilustila
cuvi, Ll Grci;orii >'vssciii xv oralioiics in Can.kiim iioîlru, iiarliiii aiiiicoruin opc , (iu:c ijisa (|ii(i(|iic
iiiiiiicorum , Cuiisluii(inii|uc Manassis Clironicon cuin âzianzcno in luccin prorcrcnda iicccssario
iiilcrprclulus siiiii. yuilius ()iiiiiiliii> c.vpiillciiills ilum viiKrrciilur. In (|iio Rciicre Niccl;i; coiiiiiiiiilurium
occiipuliis Csl aiiliiiiis iiiciis, sci|iic liiliiiii ulacrilcr iii sciilciilias lain siiiûlls (|iiaiii (piatcriiis iiiclus;is
al 1'lalioialionciii iiisliliiuc (ircKoiil convcrsioiils vcrslliiiî, Ts^dli dc (llllicilMiin Naziaii/.ciii locoruin

pural; couimuduiii Tliculogus nojlcr Luliiiu vcslc inlclloclu liliruni, C.csurii (jcrinaiil M.iziaiizciii rr;i-
vigiliis Uiis uriialits prudil. Qii.u rcs iioii luntiim trls dialogos iv, (omo lcrlio cxliilicbjmus :'ut laccam
lioii iiiolcsla (ipiud iisiivciiiic plcris(|MC sulct, :Pgro dc inulliiriim locurum rcstltiUioiiibiis , (pi;c libii-i
fcrcntlbiis ulllccri! (|iiasi luiiiiiillnis siii.s ulius) acci- uli<piiit vcncraiuhc vcliistalis studio hostro cullc-
(lil ;iiiiiiiu nico ; scd ctiam voliiptali riiit, pr.X'scrtim ctis ct cullatis debcnliir. Quaproptcr cipiidcin iiiilii
poslc:i(iuam iiispccto libro, cl clcgantcr abs le vcrsa, polllccor, tc virnin sapicntcm :ic doctiiin, optiinaiii
liec siiie judicio plcraque videicm. Ycriim nbi " in puitem consillum nostrum interprctatiirum. I)e-
dclii(cps;id tua cull;itis iis, (in.c ipsc I,atiii;im in het cnim abcssc ciiin oiiiiii ab lioiniiium (jciicrc, tmn
lingiium transsrlpsisscm , iii (ir;iliuniliiis .\ix pr;c- liilcratis polisiiimini in\ idi;i : (piibus osc iillill aii-
clarc ab Elia Crciciisi eiiurralis iniilia cuin ob va- liquius par es(, quam ut ct ipsi jiivandic (olls viri-
rlas nustrorum codlcnm aiitli|uissiiiioruiii lectioiics, biis rcipiiblicc studcaiit , c( nlios idcm iiisiitutiim
tniii acutas adiiiodiiiii Lll;e dccluratluiics, luiigc iir;;ciUcs iiun mudo nnii llvurc qiKHlam inipediaiil ;
alllcr a iiic tiuduclu, iiiiani liils lii liliils rcpcriicii- scd cri;iiii ullro bciievolis coliort:itii)iilbus cxcilcnt.
liir, aniiiiadNcrlcrcm : iiiliriiiic libl iiiolcstiim fore Qiia dc rc pluribus ugcrcin , iiisi lc prnbatuniiii
piitabaii!, si bac (|iiidcm in partc pro luis noslra cdltioncm liaiic planc conlidcrcin, ct liibeii(cr ctiaiii
cuin Elianis comiiiciit.irils coiijuncta rcponcrcni : a?iiiliiriini, cuiijiinctam liaiic csse nuii tam«iiic;c
c;ciera vero, qii;c pariim Mccuc udjutus opcra, ciim laiii.-c propuûliuiic (iiaiii illum cgo iiiinlmc
partlm pcr tc lclicllcr uc sludlose tr;iiistiillsscs , lii S|.ccl;i\i, scd ulilltatem publicam poliiis), quam liu-
cditiuiic Nuziuiizciii iiosira prursus uti abs tc lacta iiurc di^nitatcque lua : quem dc tot oratioiium poc-
fuissent, rctincrcm. iVtqiie lioc quidem citra omiicin ni;iiniiique conversione merilo boni oinnes el Na-
invidiam co licri u iiic pusse coiilidciitiiis c.vistiinu zlan/.eiii iiiuiiuniciitorum stiidiosi uiiiubiinl. Vale.
baiii, qiiud iioiiiuilla jaiii iNazluii/.ciii scripts nactus ^ Basilea.a. d. 5 Nuii. Jaii. aniio Doiiiiiil \l)H
essein, i|liiliiis liiiiiqiKiiii liaclciius iHiSlr;i s;iMC IUC-
Orthodoxo lcrtori Jacohus BiUius salutcm.
Cum in Dasiliensi Grcgorii noslri cdiiione Juan- qiiidcm LeiivciililaiiiiTi , iniqiio .'inimo laturuiii , si
nem Leuvciikluinm orutioncs aliqiiot, Elianis Cniii- ipiud illc jiiris iii ine suiiipsissct , idciii qii()(|iie in
mciitarlls cxplanaias, traiistulisse vidissciii , alqiie cuin usiirparcm. IIiijiis porro rei, non cx oinnibus,
iiisiipcr ud opcris calcem aiiiiotationcs (luasdam qiKccx lioc auctorc transtiilit (niiiiis cnim lioc lon-
adjecisse, in quibus, laurculam scillcet in miistacco giiiii luissct, iicc unimiis erai boiias lioras tam male
qii;en:iis, si quid, iii qiio aiicluris iiiciilcm iiiiii s;itis ciillocarci, scd cx uiilco optisculo pcrlculiim ficcre
ci asscculus csse vldcar, aiiluiadvcrllt, idiiuc iiuii plucitil, et qitidcm cx co qiiod loliiis voliimiiiis
,
tam e\ siio iiigenio, quam ev Ell;e ullusqiic ciijiis- D frons era( : u( proinde inilii parum vcrisimile esscl,
dainCrxci scliuliasta; vesiiglis vix dici potcsl, quam iiuilta illic olTcndi posse, qu;c (|iianlumvis nioroso
libcnter ac heto animo id profcrat. E(|iiidcin allicr lcctori iiiiiius salisfacereiU : quaii(ln'|iiidciii, sl qiiid
cxislimare iion poterum quiii qiii in erratis allo- est bnniinc
, , iii lillo iiigetiil , si qiild indiislrkc , ;ic
ruiii nolandis ac piibllcandis taiii seduliiin el dlli- diligciili;B, id in opcrls principio putissimum cluccre
geiUem scprxbuissct, lii iis, qu;i; ipse (ranstulissct, solct : ncc ferc quisqiiam, nisi planc slupidiis lam
,
iion suminam qiiamdam doctriiiani a(que induslriani, citu duruiltarc, ncduiii slerlcrc iiicipil. Ilaiic igiliir
xaX TrivTO)'/ zCi-j [ji.io(io'j ^£"a(I)'/ ivby-ioTJ, prastilis- Vuatii tiiiii auciUissimc pcrlcgisseiii, cuincaque ip-
sel. Sed lanicii ciiin U;i ICrc niuiiia cumparatum slus traiislulloiicni cniitiilissciii, iiiugua saiie ailiiiir;i-
essc sclrem, ul qui iii alioruiii scriplls ccnscndis et tloiie rcpciUc sum alTcclus. ri;iiic ctciiiiu, nl cumCrc-
carpcndis lubenter versantur, iiiterdum iii suis ce- gorio iiostro loquar, sîpov a-riiTca. Elciiini, ul vcrsus
cutiant, in nicntcm niilii veiiil cxpcriri , an ipsc ipsos iiou xa).ui; (ul dc Platone Gorgias diccbal), sed
hoc iii generc a\j-.i[> t , ut llesiodi vcrbo y.iy.:z-x prorsus ia;jL6tôv:ij , atquc ubiquc -aoa'/o-
Htar, graliam ci icmcliri possciu. Nciiuc ciiim ar- ^rij^-zoi:, oniittam, inveni cuni, qui.alioruin oflendi-
lillrabar, nuii dico |ucmquam aliiiin , scd nc Ipsuin cula lam scdulu cxploral , in .ipiio limiuc plusquam
350 FED. MORELLl PnOOEMLV. 360
ceinies, noii lcviier olTeiiilenieiii , scil uirpissime A Qiiidcnim eiliniciis,qiianlunilibel Clirislianonomini

cornieiUcmeiim, qiii me, si fitiiil roile iii r.r;vcissiiis iiifesuis ct iiifeiisuslioslis, acriiis piogemili scribere,
coiiicilius inveucril, (|iioila mcis (lissciuiiii, iil, uiillo ac fnriosiiis coiilra Cliii^tiaiios dcbaccliari poluissct,
ailliibilo jiidicio, lauquain £p[i.ci:ov airiiiieiis, pclii- qnaiii is lacil, i|ui se Cliristiaiiuiii, ct (nrulem dcf.e-
laulcr iu me iusiillat ; ila licbctem alque obtiisiim, catuiii, proiileuir ? Sed ut ad rciii redcam, cuiii iii iis
iil non iiiodo nulUiin niendosum vocabulum per .ê Annolationibiis quas liuie Vitu! subjeciuius, (|uaiii
auimadvcrtcre, iicdiim cmciuUue pnssil, sed ctiani sitpe So)cr,a£T09ci? isle iiUerpres, cl in verleudis
iii levissiiiiis qiiibiis(|ue iiUcipiincliouiiui Graîariim Gr;ecis erraveril, et iu corrigciidis ca;cus fiieril et
viiiis niisere lisereat, aique in scusiim ab aiicioiis iii iis, qii;c ad bistoriani pertiiiciil, insciiiam siiam
ii,eiiie alienissiiiiiiin pr;eceps feraliir : euni deuique, prodiderit, nieridiaiia liice clariiis deinoiisiralo, tuui
qiii eliaiii eclcberriinos qiiosqiie liislorise ecclesia- vcro lectori conjicienduin reruiquani, cuiii in unt
siic;\! scriplorcs exagilat , iii bistoria ila rndcin el (pialeriiioiic , el (piidcui priiiio totics peccarit,
liospilein, ut ne quidciii iu quo Arii errur (oiisi- (|uaiita, si omuia (pr.e ipse Iraiistulil, ad ciiii.dcui
stnl, perspectum liabeat , veruiii euiii velul Siyuri niodiini exauiiiiarc alque colligere volui^sein, erro-
qiieindam Cecropein, siiiiul et leterrimuin ba;re" riiin llias et colluvies exstilissel. Ilax si Leuveiiklaio
si;iriliam, et orlbodoxuin nobis per siiiumam iii- C niolcsta lcclu suiit, discat [XETpto^povelv, ctcuni se
sciliaui piugiit. Qiiauquaui illud postrcinum iniiuis ar.b toO d.Ma[i.ci.pzT^zvj taiii louge remotum esse pcr-
luiruin vidcri debet, iii lioiiiiiie |)r.csertiin ita ea- spici;it, ncccssariain potius in suis recognosceiidis,
clieclico, ut ei iiiagis placcat Zosinius eilinicus, in (|iiaiii iu alioium, qiii, duui vivunt,sibiipsis fortasse
opliiiios iiuperatores, ac de Clirisliana rcligiuiie luedcri [lossuiil, erratis, iisque pleruiuque peiquaiK
pr;cclare inerilos, caninam suam rabicin evomens, levibus, traduceiidis ati|iie insectanJis operani po-
quaiii pii scripiores, a quibiis eoruiii laiides liiiera- nal, seqiie dciiiccps ex eoruin luimero exiincre
Testis est ve- Arianis dicebat Naziaiizeiius,

runi inoiiumeiuis couiinendata: sunl. studeat, qiii, ut dc
sana ilia plancque sacrilega, el ex Cbristiaui oibis leiies sibi siiiit judices, aliis auteiii severi ceiisorcs;
cum pcrpeiu.i parciilis siii igiioiuinia exier- vuliicra babeiil, el aliis vibices objiciiint turpitcr
liuibiis ;
Apologia, in qiia ita se gcril, ul queiii- cadiiiU, ct aliorumollcnsiuiiculascxagilaiit ; iii coeiio

iiiiuaiida
admoJum de Milesiis olim qiiidaui dicebai, eos siul- voluiaiuur, et ex alioruni inaculis voliiptiUcm sibi
tos nou esse, sed cadcin, qu;c slulios faccrc, iia de liiigiint; deuique oppressos Irabibus oculos liabent,
eo noii niiiuis/ conimode dici possit, Leuvenklaiiim et fcstiicas aliis prubro vertuiil.
gciitilein non esse, scd eadem (lu.Te geutiles faccie.
SANCTISSIMO AC BEATISSIMO PAULO V, PONTIFICl MAXIMO,
S. ET HUMILLIMA PEDUM OSCULA.
,(Ex Edil. IGOO.)
De Sauctonini Palruiu tam Giscoiuni, qiiam C tione, iion esl dedignaius : cujus vestigiis Genna-
Rouiauoruiu scripiis, beatissiiiie Paler, jiire ac iiie- dius Massiliensis insistens, iii reliquls scripioribiis
riio dici poiest, quod de Hisioria siia scribit Tliii- ciiuinerandis claboiavit. Ihcc laiilorum viroriim
cydidcs, KTr,;jLa i^ az\ [jt5XXov f^ dydjviifia l; zh opcra, oiniiis geiicris(loctiiii;e, ac co^lcsiis et diviiiae
T:apa/pr,ixa ay.o-Jta ^•j-(y.zi.-ai, pcrpeiuum iniiniiiicn- polissiiiiuin, gazis referta , el i liuenda cedro, et
lum polius exstarc, quarn quod aniini causa iii pr;e- leuui scrvanda cupresso, t arculis, xstjjirjXiot.;, bi-
seiiiia audiaiiir. Euimvero ejusmodi satrariiin inu- bliothecis, a pontilicibus ac priucipibus litteras lilte-
saruin fetiis ab iugcniis luaximis et nieiitiliiis pu- ralos(|uc ainaiilibus cl picl;ue iiisiguibus, niagnilice
rissiiiiis Deoque alllalis exprom|Ui, geiiio o|)liino struclis, magiia ex [larle sarla lccta suiit coiiser-
coiuilalii Canescenl seclis inuiuuerabilibus: » etcum vala : et lypograpliicje deiiium arlis libroruin proiii;e
iis auctoresillorumacparenlcs [larte sui ineliore, ul conda; beiieficio ab injuria teiiiporis honiinuiiiqiie
ccelis a!vo sempiteriio fiiiiiiitiir, sic in lerris fauia vindicata qiiotidie reviviscuiU.
vcri coiiscia viveiil, qiiaiidiii jiioniiii sliiJiosdiiim- INec iiiinus liodie in Galliis quaui in ullis alils
((ue gciiuscousislcl, et ([iia; [jiaxaplTai illi luemori.t! Clirisliani iinperii oris, li.xc litlerarix reipublic;e
prodidere, diuriia iioctiiriiai|ue maiiii versabil : si- cura et gloriavigct; sub Ilenrico IV, rege Clirislia-
'^
quidcin hns ibesauros (ul aicbat Doiiiitiiis Piso) iiissinio cleiuentissimoquc , ut armis iiiviclo, ita
ceusere ()|ioriel, iioii libros. Idcirco D. Ilierouyiiuis pacis artiiim amaiitissiino, cujus felicibus aus[)iciis
Ccclc~i;i; l>oiii;iii:e doctoiuiii cclcbcri iiiius, eccle- reverciidissiiui G:illi;i' e(iiico|)i, aniistiles, et tlcrus
siasiicos seriptores in ordiiiem digcrcre, eonimquc Franci;c rcgiii, uno coiisensu, suniino sludio, siii-
cataloguui tcxore, Dexiri priCtorio priefccli colioria- gulari beiiiguitatc ac libcralilalc, opliniaiii opcraia
, ,
:ji FF.D. MOIUXl.l IMIOOEMLV. :GJ
liac oplinn rc collncariinl , ul )>ii proliniiiiuc A in Sanclitalc Tua lol clarissiina virluluin oniniiiui
iii
;niclori's soJiilo, iiiliilc, sidcra conspiccrcl? Iloc ccric iii volis fnisse cmislal
uiriusquc linijii.i; si:ri|>loriiiii
cilerciilur nobilissiinis illius (jij/.apiTOj ciusangniueiii, iiilcr

cullc, caslig;ite(iiic iviiis cicgaiiiiorlhus ;
alqiie lioc pr.ci larissiiiiuiu ca^pluiu ct iusliluluiu quos |iiclalc alquc crudilinnc iion viilgari citiincl
nsc.iie a.lco pr.icc^sil, ul e\ lypogrnpliica radicc rcvcrcndisîinus cpiscopiis ct diix Laiiduncnsis, pat
irr.ignla opliiuoruiii codicum fiiYXwT- l"r;iiici.T, Jacolii fr;iler aC,To/iiiYvr,-o;.

imbre aurco
ICiliiiJcin ita fcci ac luliens, iit lol doclrina ac
cojv, ilciisissiiiia silva piillulare iiicipial.
Iii lils vcro fere priucipeni locuin lcnenl alisolii- |irobitalc insigiiium viroriiin conscnsn, anlisiiiciu
tiisiuia sciipla beali Gregorii Na7.iau7.cui llicolo- liiinc cl Orienlis llicologorutn solcm radiis nativii
(;iiriiiu OriCMl:ilis Kcclesi.c xof/jvaioTiTOj ,

i|iiciu Altici Irpiiris ct ascitiliis Uninani liii ponlilicaliM
viruiii cliicpicn- lciiipora illiislr;irc gaudcnlcin, S.iiif lil;ili 'liia! U.l

n. Ilieroriyinus pr.-uccploreiu siiiiiii
co(|ue s>cripluras cxplanaiitc sc licroicariiin cadcstimiiqiic gratiariim liiininilius iiii'

lissiumin prx-ilicat,
(lidicisse conlitclur. ILccutraque lingiia Ucgiis lypis diipic fulgciili dicaliiiti producerein. Ncc vcru ilu-
<;r;ccis niiiic aiciiralei|iioail cjiis licri poliiil cilil.i, bitare fas esl, be.itissinie i'alcr, qitin placido viiltii,
Iimiiis iioii Cililartiiii qiio Clirisliaiiiiiii oiliciii, lcinpcslatcs Kcclcsije

clqiioilaiil cli;ini (pislol:iriiiii li:ii
corollario a nobis cuniiilala, cnjiisiiain aiigiislioris U ('(idiitnqiic seicnas, liiinc niyslagogoruin ilypcrii)-
prodircnt pulili- iicin iii aiigiislis»iiiia [), Pclri tallicdra: sacrari:i

nomiuis tiiliore |)r;csiilio iniiniia iii
bciiignc inirnttiiiias, accepiissiniurnqnc habeas. Iloir

cuin, quaiii uio, raier saiictissiiue, qiio uiio Eccle-
si.t uiililanlis acics rcercalnr? protil tiol.is pcrsuasissiiiinin csl, sic nos Dciis licnd
.
Niiniie rcvcrendissiimis Saiicti Micliaciis cccno- aincl, iil S.inclilaN Tua volis suis diviiiis, citiicluj
liiarclia Jacobus Dilliiis, a qno pereriidilo ac (ideli autem pioruin caitns le opliino tiiaximo suo pnnli-
inlcrprcic cjnsJein Grcgorii Nazianzciii scripla fice perdiu poiiaiiir. Liiicti;c Parisiorum xti Ival.
jiriimiin Latiniiaic donala, cl Grcgorio XIII, poiili- April. MDCix.
lici .M.ixiino dcdicala fncranl, .-i liodie, volcnic Dco, Tii;c Itcaliliidinis
ad lianc vilani rcvocarcUir, ullro lilicnlissiineqnc iloinillimiis scrvus Fei>. .Mukcllls,
\crsioneni editioneiuque Grcgorianain Gr;Eco-L;ui- prufcss. el inlcrprcs rcgius.
naiu cidcm felicissiino Ni)iiiini tuo consecrarci, cuin
AD LECTOREM.
(\:\ Edit. Morcl. 1009 et 1G30.)
Scio qno lendas ci propcres, siiavissime rcrum ; C vidclur, collectje suiii vari;c lcclioncs qua^dam, noti
quia cras serum cst sapere el discerc, discere cl infrngironc.
sapcre vis Itodic. ()iiotnimis cerlc id facias, in me Jam vcro editioncm Gr;ecam Germanicam ab
niora non erit idla. Vacuis cl rcligiosis aitribus tuis codcm minquam satis laudalo IJillio diligcnler ciiin
darc niliil coiislilui, qito ollciidanliir. Si patieiiliam Regiis iiianuscriplis collatam, cl cum iMedicTis rc-
paulispcraccomtnodare non pigiierit, forle an brevis gitia: inalris ; iisquc qiios illitstrissinuis cardinalis
biijits proloqiiii nicmiiiisse jiiv:iliit. Ad liti similcs SirlcUis cx Il;ilia iniscral, hoiv -ap3y.a-:aOr,xriV,
cfiAOYpr/i'op;o'j;, < Qitiqnc sui tiiciuorcs alios feccro nltro iiobis coiiiiiiodavitV. C. Pauliis I'clavius, Pa-
lucrcttdo, I te voco. Sic igitiir h:ibcii>. risieiisis ciiriu! sii|)rctn.T scnalor inlcgcrritiiiis. In
Ctim tiov;im Gregorii Nazianzeiti opcriiin ediiis- cjiis aiitciii libri ora niarginali, varianlcs qiiidcm
netn ulraqiic lingiia aggrcdi constiiutiiin fuissei, e lectioncs, conjeclitras ct cmcndationcs IJilliiis ope-
re fuil, iiiio opcr;c prcUuiii Gr.TCos codices vcliistos rosa scdulilaic adnolavcral : veriimlamen acadeini-
Coiiipar;irc. Ilos iiolds aiit;ustissiina rcgis Cliiistia- caiii i-o/f^v, :ii(]iic asscnsionisrclctuioncm lam caiiu
nissimi liiblioibeca suppeditavit ; et ainplissiiniis coiislanicrquc adbibiicrai, ul quain Xdjiv xat .if;iTi-i
vir Jacobus Aiigustinus Tliiianus, ciirla; siipremx magis probarel, qiiatii rcjiceret, £iajiii;or,v niinipiani
prj:scs, vctustissiiitum oplim.Tqiic tiola; niaiiiiscri- D exprintcrel. Quid liic agas?An, ul oliui f;icliiiii, a
lituin e librario penu suo pcrliciiigne, qiio iii litte- Philippo laiilo ct sopiio ail Pliilippiim cxcitaliini
las csl animo, cxbibiiil. Alium codiccm cuiii variis altetitiimque provoccs? Mniiruin ab interprclalionf
inaiitiscriptis in Belgio cruJitissimontm virorum cjusJcm Lalina omniurn fcrme erudiioruin iheologo-
cura sludioque collaluni, nobis vir doctissituus An- riim calcitlo jam ludiim approbala reccplaqiic, ni
loitius Yaqiicrius Noviodunensis cominunicavil. Kx Mcrcitriali <]ii;iilain virga, dijiidicanduin solcricr fiiii
iis codicibiis qitos revercndissiinus Jacobus Billius ipta; poiissiinnin lcclio, tit gcrmatia, scqueiida csscl,
Saiicli Micltaclis alibas , Lalitix vcrsiottis biijus At bic opus, liic labor crat. "Ev ol- jiiXisTa ;ji:viXo
dcfiptoris aucior, lcgisse, aiti cerle conlnlissc non Ti| 6;a'.f£povTa, f-i :: -tj;t('II;v ol zp-lvavT:;'
Patpol. Gn.XXW". 19
:
5G5 JRD. MOUia.l.I im\0(ii:mi.\. 5Ci
pcxserliiu iilii r.frr.-.j.T/ Sz'. ti]/ a).vflz'.oi-/. A teniavinius : et corollariuin epislolarum dvcxSo-
Occiirril Jivina qiiasi viigula (jni le, qiii îAa/.r;- T(ov adjeclnius cum versione nostra cuiciiimodi sil,
Osi; oiiiiifs, lioc fasee icvaicl, rcvcrciiilissiiiins lî- cxlemporanea ccrtc, cl nnico nostro mamiscriplo
magnaiii partem fiilta, TaxuYpatfou poliiis
ler Froiilo i)iiea;iis, Socieiatif Jcsu Uicologiis, laiUo aiilii|iin
iierilissimus cujiisdam qiiam xaXXiYpicfou mami cxaratn: «l bene

nomine digiius, et iilriiisiinc liiigiisc :
rcpiililiia Clirisliana ct lit- agaliir cum eo qui vcrtil, si 1 intra spem veni»
liic iiiclefcsso laliore in
(anliis, vilavit culpam, noii iaudem mernit ex
lcraria jiivaiida, in lioc operc palniario assitliiam ;
collocavit; laincisi opera niinimn cclcri ciiraqiie carente. » Nisi ejus

optiinamqiic operam opliine
Xpjco(j-:o;-iiitov Latina vcrsionc aniinnm perpcndas, qiii iiilnl laiii suum esse duxit,
eoilem tcmporc in
et cililione bilingni ilislineretur ; sftil ulnmique ai/o- quam quod essei publicum.
cxisliinavit. Qniil aiilcm Ciinerum, si lioc qiioqiie scireavcs, tb; ouokv yXu-
'/.'.7; u-ipTipov -f>a-,-â
xJTspov TavTa elSEvat, coiisnlto scjunctac sunt
pra-stiteril, masna eiiin aniini tni voliiplate, si incii- T^
pcrspicics. perdocta Billii adnolationes, el ciim NiccliT! alio-

lcm adliibueris, racile
rumque .'clioliastarum commeiilariis in scciindum
Qnid tu, Morcllc, inquies , nullamnc iiuc sym-
lomum rommodins rcjeclrc; qiii sacra Gregorii
liolam coiuulisli' tîinideii' opcram dcncgarc meain
nilo-
noslri poeaiala, el scliolia qiiic cxstaiil in cjns opera
in ejus aiicloris scriplis edcmlis, qiii inilii al»
Gra-ee pariler cl Ijaline conliiiebil. Vivc, valc, et
lesceiilia iii deliciis fuil, rcligioni lialinisscin. Spici-
qiiic danliir, .'pqui boniqiie consnlc, cl muiicris
legluin saltcm aliqnod seu raccmalioiicm cniitiili
S'ispi'ctis
alq;ie opcris bwj.is anclores, adjiitores , auvspYous
nius: esi nlii iii '"C.ra-cis masiiiie nvMidi
liilcrarum tiajcclio'ic,
ama : memor illiiis Pytliagora! dicii,
qua ab inlcrpiuulionc, qua
[
a
inanns conjccliira vel ope mss. Mt; sxOaips cfiXov n>jv auLaptdoo? eivexa [jiiy.p^?.
medicas ailliilicre
Li:CTI)ltl <l'L\AAHeEI MOItELHJS.

(Ex Edii. I'J09, loni. II, ad calcem.1
Nou fii"it iios pcclnris ini caiidor, qui facil iit est , iii loninm seciindum rejiciondas censucral
omnia icqiii boniqiie coiisulas , ei cnlciilo liio com- qiiippe qui c.xteras Nicetic , Pselli , Nonni , Eliaj
probes quiC boiio pnlili snscipi ac perlici viilcs. Crcteiisis annolaliones et eommcnlarios comple-
Idcirco nec molcslum nec iiijiiciinilnin libi fo;c xurus erat ,

nna cnm Gregorii poematis : ex
iluximus , si proposili consiliiqiie iinslri ac non dn- ~ quibus qiiniiiam iiiille circiter ac diiccnli vcrsus
liiiB dcstiiiationis iii D. Gregoiii ISa/.ianzcni opcribns iambici desiileralianliir in rcgi;c RiblioilicCie co-
Gricce ct I.aline in Incem edeiidis lc paiicis admo- dicibns ,

qnos jiiiinncs Lcvvcncluiiis in Gcrmania
neremus. Sic igilnr liabeto , uos in an.ino liabiiisse Laline lantnin, et snlnla nrationc, ante multos
hnjiis sanclissimi el eloqucntissimi antisliiis ope- annos ediderat; proinde daiida opera fuit, iit ne
riim 8iY"w'""ov edilionem aggredi ex codice

Basi- Iianc quidem parlem operiini cjiis, Ci; oux eXa/t-
liensis Iv.Uazb); , an. 5550, apud Ilervagium, quem cTov [xipo; Ttov izpwv, edilio Gallica priclemiillerel.
cl.irissimus vir Jacobns Dillius S. Micbadis iu Ciim igitur diligeiiter per oinnes Eiirop:c biblio-
Ererao quondam abbas meritissimus , uirinsque lliccas ca melra xe:|i£va conquisita essent, nus-
lingusc peritissimus, cum regiis codicibus Gallicis , qiiam rcpcriri potiienini ilii codices ex quibus illa
,1 cum Ilalicis , ab illusirissiinisjcardinalibus Ca- qnondam Lcwenclains cxscripserat, et Latine ver-
lolo Lolbaringo, ei Giiil. Sirleto secum communi- terat. Veriiin Uoina tanilcm nobis missa suiil (ul tb
(atis, accnrale coniulerat, ui doctissimns Gilb. fT,Touix£vov dXwTov ficrcl) illnslrissiini card. Maffei
(;enebrardus in praefJlione suareferi, dum a suinino IS.irberini siiidio, cura el impensa, Vaticanis c li-
jioniifice obnixis precibus contendil, ul sumptibus bris, aliisqnc Bibliotliecis nonianis exscripia :
suis auciorem ilUiin cxcudi cnraret. Verum eiiim D deinde alierum coriinulem i.r.iyps.-fw ali biimaiiis-
iiuoniam iion nbiqiie cnin ipsiiis Laliim inlerpre- siiiio (loctissinioque viro Davide lloescliclio missiim
lationc convenicbant cjus cineii(lalioiics et eixaTjxol, accepimiis ;

quod a JudaHi Francofurti fclicitcr
inuliaque fuerant ab illo in tcxlu delcta, qnx idem pretio rcdenipiiim fuerat. Interini tamen diim so-
rcponenda (>.vaT:eisOei« ciinili toiui cditionem lia;c perqnisilio moralur,

iiirsus, oeu-dpiov ii[ieiviv(ov,
coiilra snstulcrai in Laiina inter- cice tibi novuin ex Anglia moiiilorcni, qiii nt in
«ensuerat: ci
taiitum alio operc ciiriosus, dXXoTpioeitiixoTTo? liinlic di-
l>rciaiione, quac in Griccis rclicta craiii;
,
ottopOojjesi lypo- l.ilionis inipaliens, dmis oratioiies aTr/iTiUTixds

.-ibi assumere noluit prx-fectus
};rapbicis, ul de lanti viri opere et a-c/v/oix senlen- conlra Julianiiin, cum scliolio Gricco edere voliiil.
liam ferret; maluitquc bona fidc de Iioc sibi tra- d notas aiio\uit, quibus varias lcctiones com-
(iiio cxprimerc, ac dcinde in noiis ac sclioliis plcxus est variis e libris colleclas, simnlque lypo-
(olleclas varias leclioiics rcpricscnlarc ,

qiiicque gr.ipliicos erroics, tJydX|xaTa, n.Tvos, cdilionis l'a-
interprelnm oiatione consenlircnl risicnsis obscrvavil ct indicavil. riicrnnl qnippe

inagis cum , vcl
(um auctoris sensu convenirenl, iu locis ambigiiis olim aliAnglis amanucnsibus ernditissimi viri
"i in morc pybituiii Hcnrici Saîlii luslrati codd maniiseripii et t!le

iîdicarc. ILis porio iiolas, ;
, :
305 . FEI). MflREI .1.1 PU0(1!-;MIA. 3C(5
ipsc Itillii mnnii cmciulntiis , i|ii! miihc ost poncs A aviYOt.;. Nonniinqiiain vern, qiiiamiilia ex^^cripscrnt
cl;iri>sliiiiiin sciKUoroin rarlîunsotn raulnni l*cla- o\ seliolils Grxcoriiin liillins, et in liliri sui iiiar-
Tiiiiii : |iei'inilc ac si dc iioslri alteriiis loini cili- gine adjiinxoral, co r.icluin est, iit iion mndo cor-
tiniic spoin oiiineui ilepnsiiisseiit, iioii (ulcriint t:in- ri[;ere, sed ctiaiii aiigcrc se possc Grc;;iirii librns
tiiii r(irreclii)Miiiii segeieiii silii ^^'.vottiOoO-; perire; autiiin:irit Monlncntius, ac i-JMsiiiodi glosseiiiata in
liKisi in iis rnrliin.i: (irxcio; consistcrcnt. Iiiveiiliis texlnm insorncrit, iit ostcinliiniis iii p:i;;. 152; rt
1 iiKlein cst xoiv6; 'Epij.Ti;, llielinriliis Hontacntiiis, coiitra cx gcnuiiio (cxtii qiiicilain lcniere cxpnnxit.
i|>ii siiiiiii illis tilisequiuiii ilercrrct, cl laiirenlain iii lanqiinin glosscnintn, qu:c pl:iiic sunl neccss:iria, uv
iiiiisl.iceii i|ii.i'reiis ilicleiiis ae lepiills saliliiis illo- av:'j o'J -h £'j, ciii liqiiet ex iiniis iii png. 212. Fa-
iiiin oli.-.crvationes coiiJirct, i|iillias ctiitioiiein l'a- tcliir srcpc quaiiipliiiimos typo;;raplii:c eriores ex
risicnscin cxagiiarct : nc pauciilis mciisibiis noias collalioiie ciim ndlii Latino tcxlii corrigi possc :
iiiistras anlcvcrtit. Vcruni accidit iit (liini iiiniis sofJji- nttanien nolandis /.£rr:oiJL-,od3TaTa cx acccntuuni
piTj;, Tzprj-z-Co:;, cl iraciiinlc iii nos ferlur, lionii- ac spiritiinin, incisoriiniqiic omissinnc SCii TTap-
iiciii ipioi|iic se liiisse pioilerel, iit crrare po^scl ;
opiiit pagiiias impeiiilii loias; cniii ipsius inlcrini
aileoipic ca>co praxcps iiiipelii riicrcl , iit in illus iiot:n Aiigia: staliiilo siinilcs, i(n incndis scateant,
ipsos (|uos nobis objiciulial orrores imurrercl. ut vix uiia sil, in qiia duodecim pue-
dcccin vcl
Excinpli };ratia : e)i('i(Icrat operis nnslris error pnp;. riles Inpsiis non nrcnrrant. Scxceiila posseiniis loca
"1!), (L ouTO^, spiriln dciiso iiiiiiiriiiii pro lciii : cijô priiferrc falso cx ('.:il)rielio, liillioqiic ct Kcfiiis co-
lcgeniliiin innnet .\liinl:iciuiiis coiloin phiiic moilo, diciliiis prol:ita, vcl ctiain cx Itasilieiisi cdilionc,
iioii (j) ojto.;, nt r:ilio rccla posliil:it : p. TioO, aV- iîi;« iiiisipiniii iii illis possuiit iiivcniri, dciiiqiic iX/M'/
po'/-zc , cdiii spiritii iieiii aspero. Sa'penunicro iaTpti:; a'JT6; '£>.x£;i ^p'jaiv. Jain calumnias rjus quis
ciiain vcicres errores Aldina! aiit Basilicnsis cdi- eiiuincrci'^ ciiin ca qiix fiicrant a liillio dcleta liiixil
tioiiis a liillio prctermissos novis erroribus corri- a iiobis crosa, iit p:ig. 550, p. 212, Ti; Exxî'!:: t'j
nit; nl cuni pa;;. oii, eOvou; -t -/.r;p;i;, einendnl, •/.ivT,oov Tf,jo: o;a?io/,f,; ;
eOvo'j; TS TiXf^pr,;' qiiasi T:),f,pr,;, ciini vocc scq. lluc duiitaxnt ngil, ut nostram linnc Parisicn-
XierjTa? possit congruere. Pag. 570, /.oYtiOiv, legil sein eilitiiincin falso lanqiinm mcndosam accusct
pro ^r,X(oO£v. Pag. 551, vi'/tf|iav:o; , corrigit x'.vf,- tniiictsi iiiliil lalc iii cn repcriatiir, qiiale ipse soni-
cjvt:.;, pro x;vf,-avTo;, alqini absurditalcin saiiare iiial : I Ncc mciitc iniiocciis,i ut D. Ambrosiiis scri-
vult alisiirditale. Pag. 570, d; 0'jv vjxpiov . pro (b; bil, < et inanii fer:ilis. i Inierini cyniba nestra /.jy.az:
c!.- pa^'. 5i(i, legi vult -zCo "Itova, prorsiis iiiepte; „ <j'jxo'.i;avT'.'/.oT; agitnta lliictiiat. Sed lia;c sigillalini,
ijiiis eiiiiii sensus essel, Ir.aT/^t tiTi 'lojva. Etiaiii lectiir a;qnissiine , ex nolnriiin nostrariiiii lcctione
-ri -T,^ j-,oa;j(;jiaTixf,; ignorare se oslendit, ciini pn^. pciiitiis cognosces. L"iiuin illud addnin , ciiin illc
esset :'>
751, eiiiendat £0'Jva-:o, (|iiasi iiieiidosiini n»bis Kpicted luceriiain exprobrct, jiire nos posse
fjO-Jva-ô , duplici augiiicnlo, per Allicismuni. Ti; Diogcnis potius liiccrnani assiimerc, ut liominem
£;ji9pi^£'. :o'J':(i) zh ciTo;jia ; Einendatioiies porro et in ejiis scriplis qiUTramus : niliil cniin in liis liu-
varias lcctiones ex lib. Billii ralso perperamque manitatis, niliil ericixsfa? occurrit; cuin vcl le-
priirert : nt pag. 597, ezavaî-o;; legi asscril, ulii vissinin Tsi.\'j.i-x, tniiquam monstra qu.-cdain ob-
scriplum cst o:tqi.yo'.i • atqiii illa rorreclio l!il- stiipescendo detestetur, ct cx inusca gignat cle-
liaiia, i-avi-.-o:j csl rcferenda ad liii. d. c. 2, iibi pluiiitiiiii.
logcbalur iii Itasil. a-iyo'.:, ei corrcxit Uillius c--
EJUSDKM Fi:i). MORELLI

IMIM.ErCll.
Paulum Cliristigeiii grngis stipnMiuKn

P.islorein in r.-illiedra l'etci seilcntem,
Ingcns Oiegorius, iJccus Pclasguinj
Antistes pius ilie Xazianzi
Roniam Parisiis pcteiis relictis, ,
Et Graio decoratus ct Latino
Cultu la'tiis ailit, salutal, orat
Ut Roma incolunii slel ipse utraijue,
Casta ul scripla iegantur orbc toto
>37 MONTAl.LTIl m.EFATiO. SG8
REVF.RENDISSIMO IN CIIRISTO PATrU AC DOMINO, DOMINO RICIIARDO, CANTUARIENSI ARCHIEPISCOPO,

TOTIUS ANGLIiiE PRIMATI ET METROPOLITANO.
(E\ r.tlii. Miiiii.Tcni. EioiixlGlO)
Anliqiiorum Ecclesiae Palrnni scripl;! (

qnod in A in sqiialore dcspeclns jaceat. Aiino ndideriinl Na-
Miininie ignoras, rcvcrcnilissinieraler ) ninliiiin in- zianzeniim Parisienses Latiiio-Grccnm , seil nec
icieiit rei Clirislianac, quain enieiulalisslina circnm- inlegruin , el pliirimis meiulis per suminam negli-
fcrri. Nam , el oi l^ ^/avxia? Palres craiiaiii , iit gentiam deformaliini. Actuiii, qnod dicitiir, nolui-
jnratos iii cansain snani leslcs, ct ail Patres, nl ad miis agcre , at casligaliones valde nccessaiias, cx
sniiiernnni iriliunal, scniper iii omnl (|ii33Stinnc so- imiliis iiicmlManis cnllectas in oinncs orationes
leiil provocare : et nos libenter in cdnlroversis do- cdinius et epistolas, quibus Augiin stabuliim purga-
gmatiljus, eos facile adinittiniiis diriliitores. Mam viiiuis, el Grcgorio niiorem restitniiniis. Piaiier-
siint religionis Cliristianae proccres, docirina; re- missa noiinulla siipplevimns , adhiic piiblice non
vclal:c promi-coiidi, qnarn ab aposlolis derivalaiii, visa : ct illas iii Juliniiiim invectivas, inicr omnes
pcrpclua praxi coiilinnaiani ad iiostra usqne tcin- oraliones xopucfatoTaTaj, (|na a Niiiino, qiia a scbo-
pora iransmiseriinl. Qiiocirca, leiii ipsis gloiiiisaiii, liasie vetcrc et erudito ornaiiores qiia a mendis
,
Ueo procnraiit perplaceiitein, reipiibliroe utilein ct iiiiiiiiiieris correctiores mulio (|iiam anle fneranl,
communi causa;, qui in evolvendis Patnim sciiptis, ciiiitiimiis. lldc quidquid csl opell>c, revcreudissimc
alqiie illis emaculaiidis, ct niinc et oliin desudarnnl. Patcr, siib tuo noinine, siib tuis aiispiciis in lucwu
Qiio qnidein iii gencre priiiia lans deljclur ilhistiis- n piddil. iSam si quiil in hoc genere elaborainr, vi-
simo et doctissimo D. Savilio, qni snmma lidc et deris libi jnre viiiilicare, cui nos, qni sumiis Ispaxt-
diligentia , labore etiain iiidefe^so , Cliiysostoinl /;oj fiT^jj.x-:oq (cuin ipso loquor INazianzeiio ) nos el
scripta, quolquol liaberi possuiit Gracce, inniimeris iioslra coniprobare staxa usyaXTiviv-oXTivobligamur.
in loiis correxil, supplcvil , eliicidavit. Conlidentcr Deinde, viikbalur coiisentaiieiim ul ad arcliipr.csulcm
dico, reverendissime l)omine,post invenlani lypo- fcsiinet arcbicpiscopiis, Gregorius, dicam libere, ad
grapliiam, nemo veterum aut rccenlium scripiorum, Gregoriuni, Quodsiet locum iii illo tuotjpovTia-r^piw,
lanta fide ct religione , lam cmaculaie, in manus instruclissinia qiiam adornas bibliolhcca, ISazianze-
l.oininun! prodiit, qiiam prodibil apiid nos 6 /pujop- iins hic iioster sorliatiir, nec illuin pudcbit ab liomine
yrîxto-j. Iiilciiin vcro, diim nigctnr opiis ,

qiiod ad iiovo Iransiisse, ncc Iiiinc in postenim pumilcbit se
tcrlinm jam processit loinuin, xat (t"jv Gsy ci-zXv, siiosqiie labores iii hac parle Eccleî;c consecrare.
aii seplimum procedet aiit octavum, prxludit illl Qnod supercst, i iJ-i^fac pnjTporoXiTTi;, et iiiagnus
Naziaiizcniis, uiellitissimo scriplori orator vclic- totius orbis iiatriarcba, iinigenitus Uei Jesiis Cliri-
niens, ct Gra_'Conim Patrum jxsyaVj^toviiiraTo;. Sic slus vcstram , Reverendissiinc ,

pateniilalem , iliu-
ciiiin solent ol JiTia-rops? , convivas bellariis invi- „ lissime Ecclcsiae, el bonis oinnibus coiiscrvet et
lare, duin lauliores epuls apparaiiliir. Pialudit ipii- tueatur.
deiii, ncc injuria : fuerat iii cpiscopatu antecessor

RevercndissimiB Vestra; Paiernitati
qui est ail viilgns anleambulo. Nec id ferendnm
hiiiiiililer ileditissiiiiii
vidcri possit , ut c duobus episcopis Constaiiliiio-
UlCIIAIlDllS MONTACO.
piiliiaiiis, alicr ornatus sic et cxcultus abeat, alter
AD LECTOREM.
(E\ Eilil. Monlacutii Etoiiac IGIO. )
Inveclivas liasce tliias nraiioiics, Tr)v Toj TouXia- D amplius : D. ISavilius, 6 Travu, ut est de litlerij
voj TToXiTiiav CTTiXiTSjoJia; , tibi , ini lcctor, se- optiinc meritus.de editione coe[ierat cogitare. Et
jiiiiclim Cr.TCC, ciiin scholiis Groccis, et nonnnllis quiilem post Clirysostoiniim t'jv TtoXuypatfioTaTov,
ejiisdeiii Gregorii avixîToi; cxliibcnius. Nam cuin qiicm magnis iiiipcnsis pcr oiiiiies bililiolhecas per-
Nazianzcni opera rcvocari sub prelo correcliora, el quisitum, ad tcrliuin jaiii loniiini siibjecit prelo, ad
siudiosis conducerct ei auclori, qiiod et illa editio banc provinciam exornandam niidiquaquc acclvc-
I!a-ilecnsi.s depravalissime prodiisset , alqiic ctiam rat adjiimenla : sed inlervenit Ii.ec eogilanli editio
dislraciisexeinplaribus apud olliciiias iion proslarct nii|iL'ra Laliiio-Gr:CL-a, a Parisiciisibiis lypograiiliiij

;
r>i)9 g:l»::kfi Gt;.NEUiiAi;iii i.pisr. ukihcm. STO

f;|iCi'iiis() rrnnllspii io liMiliiisiMt.i ; ijiii niliil niiniis \ Ims IJilliiis , ail sui liliri ni:irgiiiciM ailni.l:ivi:nit , cv
prxbUnl i|iinin iiollitoiilnr. Il.ibrli.inl lorUisii;, li.i- llalicis ct (alliris cxcMiplariliiis, i|ui lilicr iiiiiic cst
bere sane potcr:uit , Kcgios, l(L-giiiuus, IVtavii rjiili rilavii seiialori> l'nrisiciisis. Sijrl. 0|iliiiiu;
lihros , SyrliMi , Tliii.ini , Vaqiiorii toiliccs ; scJ , ut iiolc .M. S. a (1. Syrlclo tanlinalc apiid Pclaviuiii
ille L|iirti'li liiicinuni , ad n»tcnlalii)iii-iii noii ad in liliro liillil. 7>. dcnolnt cod. salis vclustuin col-
lisnni, i|ni|i|io (|iii iiiagis (lcroniiariinl Crc^'iiriiiiii, li';{ii .Sancl.i: Trinilatis ill 0\oii. Arailciliia , (|iicin
(|naii) riicr.il iii cililionc prinia. Iliiic lilii, ini lcclnr, ail liliriini, ipsc l>. Saviliiis , .\vi illas oralioiics
interci&uni,de eJeiido Grcgorio, consiliuiii prius, iic cxcgcral, in (|nas scripsit Mcctas Coiiiinciilalor.
laincii possis carcre pciiilus qiiilius nciinil carcrc l'orro vir doitissiiiiiis Kicliardus Thninson , ct Au-
Nazi.inzcnus , visiini cst clari.tbiiiio illi viro, li.'cc giistiiiiis Lindscl ainicissiiiins , siias liiic syinliolus
(pi:c niinc danius coininuiiicarc; i|ui , ipio iiic solct ciinlulcriinl. liic cnini casligaliuncs Jiilii (laliriclii,
ainorc proseqni , .id liaiic vicariani i|>si locanilain ad oiiuics cp. ct orat. o Valicanis iiiciiiliraiiis ad luo
opcrnin iinparcin oncri , ct iiiiparatuin protravil. iiiisil, cditas illas »pud Plantinuiii , scd 1'arisiciisi-
Qiiocirca iit sclas quid prxslituni sit a iiobis in liac Ims iiun visas : atqiic is cst lilicr qiieiii vocaiuus
isloruin i-oi7:a-;jLaTi(o'; ixooj;;, Icxliiin Na-/.ian/.ciii G; illc aulciii siiuiii ciiil. cuiiiiminicavit , ciiin scri-
Gra;cuiii , ciini variis cullaluiii inaiiiistriplis , qiiain K plis collaliiin iii llalia : alqiic is csl (|iicni pi-r 77/.
posSuinus cniciidalissiinuiii cxiiilicuius , scliulia ail- inlclligiinus. Ox. nulat iiiciiibranas Magdalciicnscs,
junxiiniis nnn inutilia , de cod. dcscripia pcrvc- XXXII orat. cl scliolia pcrpcliia continciilcs. Pnt.
tiislo collcijii bcaUc iMariic Magilalcna! in Acail. illiiiii I'alalin:c bil)liotlici':c cod. (picni vir criidilus
Oioii. Nunnuin liiiic sclioliasUc qiicin ailjuiixiinus , 1'. rcl(kiii;iiiiiiis lilat ad illain (ircgorii il; "AOavdi-
t6v £5t)ifi]XT;v, y.tX -div lTzop:C>'i suvavtoYJa suppc- a'.ov. llus. cst cdilio liasilccnsis : liiil. iiiterprcs
(litavil C;csarca Vienncnsis bibliollicca, ex scriplorc Jacobiis Billiiis : El. inlcrprcs Elias Crclcnsis, Scli.
diligcnlissiino Sainucle Slado. Abcrranl inlcrduin iioial sclicdas ab Aiidrca Sclioiio : ct liod. codiceni,
iitcrqiie, falcor, ariciibi suiil nianircstc corrupli.scd s;iijc iiieiuorabilcni , bibliollicc;c liodlcianajOvon.;
de iis solliciti noliiiniiis cssc , laiiluiii cunlciili -î n;iin ct uiiincs rSa/.i;iii7.ciii cpistol.is li.ibol, prius
ditifP^V* lidcliicr uliiqiic cxpressissc, cclera eru- cdilas, cl qiias priiiii daiuiis : ct prxlerca liasilii
dito lcctori pcrinilliinus. Dc cpislolis cl oratioiic aliiliinl dccadas ,

oiiincs adliiic avizWtou; ,
qiias
dv;xo<iToi; , el de lcslainciilo corrcclius cdilo, iii biiic dc^^criplas liabcimis nos. Ilas auleiii lcctiuiics
loco dixiniiisad iiotas. J.iiii vero iiiias dainus casti- ct c.istigaiioiicscoiiciiiiiaviailPaiisiciiscin cdilioncm,
galioiies iii oral. cpist. cl ips.us Vilain , dc variis illiiis niotlioduiii iii or;iliuiiibiis , oralioiimn p:iîiiis,
c-jvT,pavisa(iEv innniiscripl. qiias pcr litlcras initiales C paginariini miincris sic seculus ,
iil iitrosiiiic libros
in singiilis p:ig. dcsigiiaiiiiis ; /t. nolat cod. Kcgiii;c conipar:iiili iioii sit difficilc , xaTi -'jcia scqui. Tii
iiiatris .Mcdiccuiii c bililiollicia illa -ip:Cof,T(;). P. aulcin liis, lcctor , ulcrc, Iruere ad tuani iilililalcin
varietatein lectiunuin , iiuas oliiii doctissiiiiiis Jacu- cuiiiparalis. Valc.
CRECORIO XIU IHJMIIUI .MAXIMIJ TiJTILSgUE ECCLESI.E PATUI SANXTISSI.MO ,
_
UlLBEUrLS CE.NEliR.\UDUS ET JOAN.NES
(.liAlAUDUS, T. UD.
E» EJil. iNi\fl. loS5,.Mor(;l. Id09 cl lIi5J.)
Uultis gravibusque causis addncii siiinus, san- ostcnilunt, ul saiicii nionumenln undiquc tuis in-
Clissiiiie Poiuifcx, ul in luo sanclissinio iiuinino giiilibus suiiiplilnis cuiiquisita lcslanlur; quiilquid
liaiic iiovani, plcnani, perfcclani 1). Grcgurii iNa- ic!ii|iiiaruiii cjiis adipisci poUiiiiiiis, iii luuiu sa-
zianzcni cfliivcrsioncin apparcre racorcinus. Pri- criiiii xiaiiuin ipsi cli;ini coiiipurtaimis, ac apud
iiiuiii li.xc perpcliia fuit ct constaiis doclissiini Cl ir, lanqiiani lidissiiiiuin ciislodoni, rcligiosc de|io-
lobilissiini inlcrprclis liiilii vuluiilas, cujiis su- iiinius. Godofrcdus UilliusJacobi inierprcils Irnter,
prcniis volis iiiiiiiiiic parciilarc iicfas cssc diixiimis, sancti Vinccnlil L:iiidiinensis abbas, a iiobis cxpe-
prxbcrliii! cuiii iici|iic ;ci|;iiorciii sii:c criiJii.iuiiis liil : c;clcri cjiis coiisanguiiici iiuii iiiodo gciicris
palroiiiiiii , nequc |iulciitiiircni siiuruiii laburuin siciiiiiialc ct prxcipiiib rcgni lionoribus inîgncs,
propugiialurcin, iicque vcbcnicntiorcin sui Naiiaii- vcruni etiain calbulica professioiie, tota Gallia coii-
zeni ciiltoreui, nciiue siiii>liureni sux viriuti anii- spicui, hanc sui vulncrls e taiili propinqui obilu
slitcin naiicisci pussct. Dciiido (|uoniain tc iiiirilicc acccpli lcvatioiiciii el solaiiuni csso iiilcrprclantur,
recrcal ac rcficit liiijiis Grcgorii doiiicii, ut Koin;e si sc aposlolica boiicJictioiic peifusus, si sui san-
Grcgorianiiin sacclluin a Ic aiigiislissiiiic ct niuiii- guinis exuvias ab aposiolico tliioiio, cujiis suDt
liceiuissiine cxcilaliiin dcclarat, ul snnclissiiua pul- studiosissinil, licne iiabilas, si sul Billli picnlissinn
\'iiiaria liuic divo splcnJidlssiinc a te consccrnia ac dociissiuii cccnubiarcli£ recorJaiionein nliquauii
,,
,
571 Cn.BKKTI CENEBU AUDl EPIST. DEDICAT. 372

laciaiii a dociissimn dociissiiiidrmiKiin; aiiianiissiiiio A Ouid Trinilarios, Deitas, Tredeitas, (tol eiiiin pro-
po:ilifioe iiilellexoriiil. digiosa vocabnla propler prodigiosam inipietatcin
.\ccipe isiitir coiiiiminiLiis oiiiniiiiii noslrniii suiit sortiti) qnibiis Ires dii exsistunt, minc ;rqiii et
optalis liiilii Gregoriiiin, iiiiu vero liiuiii, (|iii eiini p;ires, miiic iii;eqiiales et iinpares? Quid Aiititrini-
l:iiii ni.ignilici.s »iilil>us, lani anguslis lioiiorilius, larios bis coniraria sentieiites, alque ita unuin
tam pretiosis (lonariis proseîucris : (|iiorii;ii etiaiii Dcum coiin.iiiles, iit inler istos et S;ibelliuni vix
causa aiKliJiinus, coiisilio venerribilis Sanclilalis qniililiiam discriininis percipiatiir? Qiiid Valeiitiiiuin,
\estr:e iiunUi Jo;iiiiiis Caslellii .'Vriiiiinen.sis e|ii- Paiiluiii Alci;iliiin, niandr;itum, .M;iliiMnctanum bel-
scopi , Cregoriaiiuiii Laiirenlii Frizolii sarelliini liiam iii sii.iin eomnuinioiiem recipientes ac iny-
iit posleri illius (lcilicatioiiem libi oiiinino luisse sieiia (livinissinKC fidei e diabolico Alcorano dedu-
(lebiiam iiorint, ail i.ujiis peipcliiamlam exornan- ceiiles, alqiie .\lcoraiium, Evaiigfdiuiii cl propheti-
(laiii(|iie veiieratioiieiii tot laiil.f(]iie iiisnmpsisti caiii .Scrip'.iira:ii, t;iii(piaiii Iria OEfJrrvsj^Ta porleii-
i't cuiii tot semiiiariis loto orlie Chiisliaiio suiii- tosisiiiiie jiingcnles? Qnid reliqiia hnmaiii generis,
|iliiosissime e.xcilaiis, ciim lol lamque varianim nediim Chiistiani, dedecora, i|u;e tlieologia; omnis
)!iigu:iriiiii lypis lioiiiie ciisis llieologiaiii al> ipso soiisumpene ex hominum coiiscientiis exsiirparunt.
'«radilam tabiilis signisiiiie iiislruxisli. Cratulaberis, " Kam iioii jam iiuer ipsos de rebus ad Deum perli-
sal seiinus, intcrpreli, (]ni eo pra;senim teinpore iieiitibiis iiiipiire (iua;ritur, vcruiii de Dco ipso
ancloris elegaiitissimam editionem fuielissimaiKqiie suiniiio reniin pareiite sceleratissima ardet lis
orbi Lalino exhibnil, qiio erat ulilissiiiia ac prope alque coiitenlio.

iiccessaria. Isto videlicet ,
qiio Calviiiiaiia pestis Quihus oninibus ciim vel unus etTicacissiine ct
totum terrarum nostrarum orbem ilepasci conaia, loitissiiiie occnrrat tbeologus, suscepli a Billio Is
ciiiieti illa inoiislra, qiuu tlieologiis olim laboie bore> ad illum iioliis coiitra istas lurias pugiiaturis
l>lusquaiii llerculeo domuerat, et iii oreuiii irans- lide :ic pure exhihciidum, apud te potissimuni, cui
iiiiserat, ex inferornm anlro eduxit. Profudit enim proviiicia divinitus cominissa esl videndi, ne quiil
iiobis Valleiim et ejusmodi allieos, qnibus oiiinis detrimeiiti religio capiat, inibunl, opiiiamur, gra-
religio esl l.ibnla. rcperit Nîtalem Jornctiiin Imli- tiam (|(iam maxiinam. .\ccedit ad islos labefactandos
iiiagistelhim lioc aniio .Melis iii vincnhi eoiijectniii, et universa Eeilesia peiiitus exlurhandos, nulluni
cl lortassis suoruin commilitoiium ope evasuruiii, videri remedium prxsenlins, (|u;im ut cognoniineiii
<[iii lihium coiitra palriarchas, prophetas, aposlolos hiiiie tuum patriarehaiii a:inuleris, ac quo pacto
coiididil, eosipie ut imposteros ac lalsarum rcli- r se ille advarsus siii teinporis seetarios gessit, eo-
!;ioiium auctores pr:ccoiiBsi|ue traducit. Geiiuit Uc- deiii adversniii islos enitare. Verbo Dei illos re-
zam Kestoriuiie diias hypostalicas iiniones iu |)iilit, litteras culiiit et proinovit, eas praicipiie,
Cliristo constilueiitem : Laiigum, Eutychis lilii (piibiis ibioriim audaeia ct teiiieritas Irangitur. En-
«ariiem Cbristi vere el esscntiaruer deificalam as- laliuni el alios probos doctosque episcopos coiisti-
serenteiii : Urocliardum .Maiiicli;ea imibica Cahi- tuil, (|ui veibo, exemplo, scriptis istornin blasphe-
nisiarum lurores deimilceiilem. Proiulit scbolam niiis, improbitaii, iiiiperili.u resistercnt. Basiliuni
Ceiicvensem Ariaiie ct Klacedoiiiaiie sanclissimam magiium iiiagiia contenlione juvit ad Ca;s;irieiisciii
.saliiberrimaiuque preealiunculam, < Sancta Trinitas arehiepiscopalum consequendum, iit iii Cap|iadori.i
oiius Deiis, misercre noslri, » dainiiaiilem, iil incoii- serpeiis l'iieur.i;iloiiiacliorum et amentiuni A(;olli-
siille a Palribus dictaiii, ul perieulosam, ul barha- iiaristarum caiicer restiiiguerelur. Tbeodosii Chri-
ram, ut impropriam. siianissiuii imperaloris opem iiiiploravit ad retun-

ûis posterorum tantam copiaiii iii blasplie- deiidam Arianoruiii, .Maceduni;iiioriin), Apollinario-
iiiando credet : eiii deiiiccps ad istam iiiipie laiiili riim impudeiiti.iiii, qui verbo Dei se persuadenJos
licenliam iioii horrcbnnt pili ? 1'rocreavit Calvima- 1:011 pia;beliaiit. Olyiiipiiiin, Sophronium, .\sterium,
iius voinicas, liaiic eiHintiationem a Patribiis INi- D Yicloreiii, Mod.iiiuni, Enlropiiim, Aiiiphilocbiuin,
ca;iiis coiilra inleroriim [loiias dulcissime persona- Juliaiinm , Caiidianiiiii ,
principes prxfectosque ad
lam, « Deum de Deo, luinen de luiiiine, Deiim ve- perdendos islos, ac ea qiia' siiiit pacis eeclesiaslic;e
lum de Deo vero, nt diiraiii, ut > iiii|)iopriain, ut pra;slaii(la iiiipiilit. Paiem fovit iiiler principes et
maxime periculosam ahliorreiites. Indiuit per Le- paslores cailiolicos, iit Clirisliîna acies contra iiii-
inanicaiii colluvieiii, novaiii pcrsonx sive hyposta- pios esêt fiiinior. Cladiuiii spiritus ct fcrri ini-
seos definitioneiii, (|ua iinn jam persoiia divinu scuil, atqiie cniii Aposlolo iiiodo iii virg.i veiiit,
.subsisJat per se, sed per csseiiliam el iii esseiitia; iiiodo iii charitale et spirilu niaiibuetiKliiiis '^, iit
iioii jaiii per scse coba;reat, sed de commiini qiia- Ecclesiam b.eresibus corruplam siia; purilati re.^^ti-
dani snbstantia pendeal, eiqiie more aecideiiliiim tuercl. Charitatem coluit eum omnibus, sui cliam
iiiliscreal. Quid addain Aulotlieanos lemere pro- iiomiiiis et throiii dispcndio. Projicite nie, iiiquit,
iiuiitiantes Filinm et Spiritiim saiictuiii niliil suli- iii iiiare, si pr())iler me orla cst leiiipcstas : iiide-
btaiiii;e a Patre consecut03 , sed a sc deos csse? qiie , et i|i;idciii C.c.sarc ;il.isi;iie piis gciiiciilihiiB-
I Ciir. u, 21.
i ,
373 (iii.i.i.iiTi ci.MjinAr.ni i:pist. I i.i>i(;.vT. :.'»
Neciiiiio, siininin nc iliiissiino puiriurclialii, iu-iii|ie A i<'iii'i {'uiifs. N;ini iiilcrprctein ,

(liiiii vivcrci, ik.ii
Coiislaiitiiiiipiiliuiiio ,
posl aposloliciiiii :uiiplis.'>iiiio iiiinlii aiiiicissiini; ci>lii;l, vi-riiiii cti.iiii ('iiiisillo, scii-
ccssii, iie vcl iiilniinuiii scliisiuulis iiitcr episcupus lciilia, rccoiidiln su.i cruditionc, oiiiiii ilcniqiic i|iiu
ccriieret. pouiil rc .nc stiidio jiivit, nii»sis cii.im cx Urlic mciii-
CiClcra scriploruin (>jus icctio copiosissiiuc docc- pl;iiiliiis Grxcis pciics nss adliuc deposilis, ipiilms
l)il, iiii.e co futiir.i cst gr;itior nc pnili;ilior, ipio inc- vil coi iipli loci ciiiendaroiitur, vcl oliMiiii illiinii-
lioicin nacta esl inlerprctcin : ncinpo ciiiii, in quo iinrcntur, vcl opiis ipsuni iiovoniiii (OMiinciii;irio-
laiiluin videtur clo(|uciili;c, ul pcr aliiiiii Giefjnriiis riiiu, orationuin, epistolarurn, ranniiii lunqiiaiu
tiius clo(|ucniius Latiiic diccre vix pussit; laiiiuin aiitca editorum acccssioiic valdc locuplelarcliir. Kx
doclrin», ul pcr aliuiii dui liiis cl oniditiiis rcpr.i:- quiliiis oninilius cuiii siiuiii j;iin iiiiiini prolic colla-
sciilari vi.\ ipicat; taiiluni sanctil.itis ac virtuti.'', nt t'jiii ct (astiy;ilissiiiiuiii rlTccliiiii alisohcrit, opliiiic
Spiritum sanctuiu sui orgaui sciisa libcntcr ci iiiii;cicreri.'i, l'alcr saiictissinic, de rc Cliristiaiia, ai-
spirassc conscntaneuin sil ; lantuiii diliKciili;e ct lyM adco de ipso Crcgorio, riucin pic colis cl ad iiic
siudH, nl ipsc nc(pic viUK, ad volvendos libros sno «ulcuduni oiiiiics excilas, si cum dc iiilegro ftx ipslus
iiistituto coiniiiiidos, ucipio (iirliiiiis ad p:irandos in- c iicudato codice cxcudi iinpcrarcs, ac illum lypis
diilserit. i;t saiio, iit priiiia odilioiio rccle ;ili ipso B t.iis ilrgantissiniis, ipiibus conciliuin riiircntiiiniii
cst annotatnin, cuiii r|ui iii lioc ;iuctorc Iransrerendo, il pleraqiie alia ciniltcnda ciirasti, iradcres. Alioqni
spccinion sui pra^bcro vull, uuiltis inagiiisijiic pric- iiosiri iypogra|dii torpeui, iicc Gr;ccas priina; iiot;i
sidiis instrucluin esse oporlct. Iii oo ciiiin vcrborumi cdilioncs fîcile suscipinnl, sive quod privatiiii niiiiuf
arguti.o uiidccuiiiinc caplauo, nbiiiiie poiic cnicos taiilis Miiiiplibus sulliciant, sivc quud lucruiii c La
ligniit iiilorpioli. l'roli\;e poriodi , iit (r;cc.c lucu- liiiis ct vcrnaciilis prujscns public;c ulilit;ili antopo
lioiii ob coiincctendi rucilitaiciii iioii paruiii gialio: iiaiii. Cra!coru!ii ciiiiii vcnditioneiii lcniiorein cssr
nlqiie ornaniciiti alTcruiit, ita ad Latiiias aurcs iion causanlur, Iiaud diibie pniplcr boll;i cl Iixtcscs, quo
siiie aiiiiui sNspcnsioiic cl fa^lidio trausruiidiiiilur. riini caiisa lingiuo cl solidiores discipliiia; nbiquc
BrcvissiiiKC allusiiiiics crcbris lucis siiars;c iion iiiodo iiisi a te foveaiiuii', langiioro iiicipiiint; ul taccaniu^
pliiriuuoleclioiiis, voruin otiain lolicissinKC inoini^rix avaritiain, i|u:i! iioii siiiil lioinincs liis lillerisinciiiii
i:iterpretein cxigunt, quibus vel ignoratis vol iiogle- Ijcre, qn:e opes neqiic niagiias, ncqiie faciles coiici-
itini decursis, iiecessc sit pcrcgriuari , vcluUiiio iii liMil.Tibi cril maxiino ornaniento, libi cedcl iininor-
uliciio solo vorsari, ac (|iioiiiadinoduiii habct Job, l;ili glari:i', si cas coiiserves, ac, iit coRpisti, erudildS
di.Ao:; vf,-/:-fJi'. aOvj;;. Pcculiaris qiuodaiii plirasis. liliros suis priinis liiiguis cliaracleribusqiic reslituas.
clquidcui 1'olcinoiiica llicroiiymo, Isocratica Suidai,,^ alqiic ad postcios transiniUas.

disertlssima onuiibus Grxce scieniibus, iiipriinisque ILibes domcsiicuin exenipliini Nicol.ii quiiiii nun-
erudita vol pcrspicacissiiiios oculos s;i'|iius por^lriu- qw:iiii satis cclcbrali ponlificis, ciijus opibus, larf!:-
gil, ul uisi suinuia cura îiiiinadvcrsioqiio adbibca- liiiuiliiis, poteiilia, auctoritate Gra-ca; litter:c, qii;p
lur, vcra scriptoris nicns, iii lcvein i]uaiiidain et iii luilia atquc adco univcrso Laliiio orbc scpliii
iiianeiii nnibrau), ul ub Ixioiic aduiiiatu Juiio iii nu- geiilis [irope aiiuis occidcraut, spiriluni ct sangiii-
beiu inigrot. Ul Ciiiiu Ua:dali statiias, nisi lirinissi- ncni rcsuinpscruiil; llebraica; lanti facta; suni, in
inis viuculiii aslrinêrciiliir, liigaiii corripore snlilas qiniiiiuo auroorujii niillia Evaiigcliuni D. Mattliai
gciiuiiia liujus bo;iloiili;i, iiiai ar- llcbraicuni ad ips;i;.i dcforcnti siiil proniissa. In quu
rotulit l'lalo, ita
\iLlonli se vorc calbolic:o clcsi;u anlislilcin pr:eititit. Ec-
Clissinia attcntlone cl diligeiitia viiKialur, !;'.(
clo.>ia ouiiii (iropiic calliolica diciliir ab nniversilutc

qii:isi de inanibus clabitur.
Dilliciiluilciii aiixit Grxcus codex iiiiprcsjii:;, qiii goiuiuni, qu;is ips;i sno greniio coiuplcclilur, cl ciini
suppclal, tol laiilii|UO iiiuiiionli iiiindis (piibus por liiigiias, pr:escniin enidilas, graminali-
cuin uiiiciis
cas, liliilo cniois l)uiiiiiiic:c consccratas loiigo l.ili--
scatel, ut ad boc .\ugi:e suibiiluiii rcpnrgaiuUiin iiou
qiie coiniminicat cl loiiuiuir : iioii ut Judaica, i|iia;
iino ilerculc opus fuerit. Nulla prope pagiiia gr:ivis-
j)
""O ^«'6 populo circuiuscribebatur, vel lucrctica
siniis vuliieribns vacal, quibus sanandis ulitcr suc-
curri noii pulnil, qnain vcl uanci=coiido docti^siinos

qu:c angustis paucaruiu genliuin linibus concluditur.
Noiiiii, lilia? Crotcnsis coiumeiilarios Yciuni, uo videaiiiur de tua iii eas propeusione dii-
Nicet;e, l'.ôlli,
liacteiins iu teiicbris abditos, vcl evocundo codices

bitare, ad inslituUim icvertiiiius, lequc (ibsocraiiiUb,
ul mcmori.e lani pr;cstantis inlcrprctis faveas ao

cisligalioics mannscriptos, id cst, Uegios, a regc ,
ChrisliaiiissiniocMiuisilos;Rcgiiicos,arcginaiiiatrc nos, qni cjus nionniiicnta a labe vindioamus, ol aiJ
.nipolralos; Ilalicus, ab aliiiuol ilUistrissiinis cardi- 1"»» postcs, fratrum ipsius nobilissimorum el reli
giosissimonim jussu alligimns aposlolica beiicdi-

nulibus et uliis sumuiii viris sponle oblalus. Inlcr , ,
cardinalis Sirlclus priinas ciioiic Droscuuaio. Lol.tic Ka! 'i^dis Julii au 118-2.
quos ill.islrissimus illc
:
ELOGILM JACUlil lilLLII. 576
fXOGlLM RKVERL.NDI P.^TRIS U. J.\COBI BILLIl PRLNÊI. ABB.\TiS S.VNCT1 MlCll.VELIS

I.N EREMO PlEiNTISSlMI ET EBUDITISSIMI CUM TLMLLO.
Joanne Chatardb, priore Tossiniaco,auctore.
Ad nobilcs defiiiicti propiiiquoi cl nniicox.
LECTORL
(Ex EJil. Nivel. 1585, loni. II, png. 1348 cl.^êq.)
Oper.-e pietiuni me faclnnim |iiilavi, si liic insorcrelur Elogium isttul, qnale edilum est iii ipsius Billii
niorte, quain oliiil tluni lioc Greijorianum opus pro secunila cililione lypis maiiclaret, e.\ornarct ei ampli-
ficaret ; ut hinc paucis ac velut compcndio quodam viise murtisqiie ipsius (iiam e\ ejns variis doctissinni.s
et piissiiiiis scriplis plura iiossc polcris) iiilelligeres, quis, quaiisvc et quanliis rncril fulus ille D. Gregorii
inlerpres. ('ujus iioii inodo (loctrinsc, sed ct nioriim vitaqiie san< tissima; veriis discipiilus ac iiuitalnr fuit
liaud (luljiiiui qiiin ct qui simileiii vilam iii lerris egeruiit, el lolam per Dei Ecilcsiam profuderuiit, iii coelis
qiioque siinul (Vuaniur ejus gloria, qiiem ad e.\ircmum viia; spiriium siiicere coluerunt, et ciijus ainpla
taicnta tam diligentcr et aincriter, lain pie ei sanctc atque fcliciler iinpenderunl ac mullipiicaruiii. Val<:
et fruere.
POSTEBITATI.
JACOBO BILLIO PRUNiE NOBILISSIMA ET CLARISSIMA BILLIORUM FAMILIA ORTO,
,
ABB.\TI SANCTI MICHAELIS IN EREMO PIENTISS. SACR/E ET POLITIORIS LITER.\TUR/E

CALLENTIS S. LINGUARUM HEBRAIC.E, rTR.EC.E, ET LATIN.E PERITISS. SANCTORUM GR.^-
CORUM P.\TRUM INTERPRETI FIDISS. CATHOLIC.E FIDEI PROPUGNATORI ACERR.
PAUPERUM PATRI CHARISS. IN CUNCTIS RELIGIONIS ET PIET.\TIS OPERIBUS EXERCI-
TATISS. OMNI DENIQUE VIRTUTUM GENERE CUMUL.\TISS. MULTIS LIBRIS GRJiClS, LA-
TINIS. ET GALLICIS SUMMA PIETATE ET DOCTRINA REFERTIS, PROSAQUE ET METRO
EDITIS CELEBERR. JOANNES CHATARDUS MULTAS OB CAUS.\S MCERENS POSUIT.
Librorum quos scripsit Elcnchus.
CoLLECTio.NES consolaiioniiin , cl saliiiaria fiuolis A D. jnannis Damasceni opera mnlio quain aii-
animx documenta, e.\ volumiiie D. Augusiini in leiiac aiictiora, magiiaaue cx parle niinc de integro
Psalmos exccrpta , Galiice conseripla. conversa.
De seciinilo Domini advenlu libii sex , Gailicis Ex D. Joanne Clirysoslomo Iranslala miilla, cjus-
versibus editi, ciini iraclatu D. Basilii De Dei ju- (|ue variis scriplis inserta, iit explanalio in psal. i.,
dicio. desnrnpla ex bibliotiieca illu?lriss. Caiiiarinu; Medi-

D. Gregorii Nazianzeni letrasliclia, cum brevi cl fc;e reginac Malris. Dc poeniientia coinmeniarius.
faniiliari expositione Gaiiica. Ilcin, explicalio psal. lii, et enarralio in psal. c,
Anllioiogiae sacrx cx probalissimis ulrinsque liii- ct sepleni scqneiilcs , et in psnl. cxviii et proa)-
gu.-e Palribns eollect.T;, aiijiie ociasiicliis coinprc- niiniii. Libcr episiolarum e bibliollicca Ciijacii ju-
liensx, ac brevi coiiiinentario illuslral;e libri duo, riscoiisiilli. Nova deiiique inlcrpreialio narralioiiis
adjcclis ad calcem aiiquot ociastichis Gra;cis. ipsius Cbrysostomi in II Pauli Epislolam ad Corin-
Qnos duos libros aliis diiobiis oilis Gallicis spiri- iliios.
riliialibiis suninia ingenii dcxlcritate reildidil : ad- D. Grcgorii Nazianzeni cegnoiiienlo Tlieologt
jCCtis etiam Gallicis comnicnlariis ex solis lere anli- opera oiniiia, qii;e qiiideiu exslant, iinva Iranslalio-
qiiis tlieologis collectis, ciim aliquot aliis poelicis B ne donala ; una cum doclissimis Niceta! Serroiiii
iraciaiibus ejusdcm argumeiiii. eoininentariis in sexdecim panegyricas orationes ;
D. Grcgorii Naziaii/.eni cogiiomenio Theologi Eli;e Crelcnsis in aliquot alias ; Pselli iii seciindam
opiiscula qua;daiii nuiic priinum iii iuccin edila , oralioiiem Di; /'asc/i«a'; Noniii De historiin et fabu-
aliaque ilcm versibus reddila, magnaque ex parle lis qua; in invectivis adversus Juliamnn Apostatam
Cypri Dadrybrciisis conimcntariis illustrala. repcriuntiir, adjeclis eliam ubique brevibus sclio-
Lociiiioiium Crxcariim in commiines locos per iiis.
alphabeii ordinem digestariim volumen. MullA aiia rcliquit opera eadein piclaie cl erudi-
El.ci.iLM J\i (»i;i i;ii.i II. S78
liorif, (iii.i; vciiil |iOslliiiiin lllicii, Oco aii.s|iiot>, iiki- A pidilas Latiiiitaic liiiiic (loiiaiidi, ct ab innunicris,
(;no Clirl>liaiix- roipiililicx' cuiiiiiuulo bicvi |iriiililiiiiil. (|iiibiis scatobal, iiiendis ct .s:ilcliri8 rcpurgamli
Ex liis vcro uiiiiiiliiis <|iulis, i|iiaiiliisvc rucrit , sive ati|iio illiistr.iiiill. (Juuil iiiillus niiquain aliiis af(-
exiiiii:i:ii cjiis (loctriiuini, ct iiiulli|ilici-iii reruiii cl gicili ausiis csl,vclea saiie clcg.inlia ct nilorcscr-
iiiiguaruiii cojjiiilioiicin, Tiilliaiiaiiii|iic cloi|iu'iiiiaiii, iiioiils, caqiic rclliilale ct nilo, ct oraliirla ct inc-
sivu siiigiilarein ojiis pielalein , vit;L'i|iio ct iDuruiii trica (|ua ipse, prxstarc poluit.
iiilcgrilalciii , sivc i|iii>li|uiil aliiiil oralorcs, |)ocla;, Ibi crgo diiiii dclltcicil, ct iiiir:ibilcm Grxrn-
liistoi ici, |iliil(iso|ilii ac tlicolugi ilosiileiarc ct coin- ruiii litlcraruiii sltliii ille nncloqiio o.vplot, et lln-
iiiciiilarc soleiil, s|iccteiiiiis , lacile pcrspici potcst. giix llobraica; siib Jiiil.co (piudaiii riMlliiieiita puiill,
I|isi (piippc iiiuli iiiai;islri (i|iialis ciiiiii vir, talis cccc, vlx cxaclu Aviiiloiil bleiinio a rcvcroiido et
(iialiu) (]iios condidit ct ad pusteros traiisiiiisit , dc pleiiiiss. rr:itre Joaiinc Uillio abbale Saiicti .Micliac-
liis loi|iiiiiiliir fiisiiis cl clcânliiis vi'tiiisi|iii; tiislid- lis iii Lroniu, ct div:c Mnrix iii Hogionsi iiisiila
caiiliir, i|iiaiii iilliis qiianilibct f.iciiiuliis iiralor pos- aoccrsiliir ct rcvncaliir. Tiim ciilm de alib:iliis
sit : ili iil sii|iervacaiieum putariin de liis luiigio- illis, ilcqiie aiiiplo ct iinbili patrimuiiin ( qiiippc qiii
rciii li xcre narralioiiein, Qiiis vero fucril , cl i|uis fralrumiuitu crat iiiaxlmus) el de ipso rclinqiieiiilo
viix ejus rursus, iiiiosvc prugrcssus fccerit, si ipiis s,x'eiiIo, doqiic iiovo vil,-c gcnerc instilucnilu cl
Kcire dcsidcrct , c\ liac iiarraliiiiicula painis iiiicl- (lcligoiidu, iioiiipe Cliarliisiaiiu (iit via arctiorc qiii-
iigel. iloiii, soil ciiaiii ad vllaiiKwlcsteni compeiiiliusiure)

Aiiiio [hZo, iiobilissiinis et clarissiinis parenti- ineilil:ibaliir, ac vclieinciilcr cnpiebat in siiniii lu-
liiis Liiduvico Billio ct Maria Rricliaiilxa Ciiisi;c ciim Jacobiim fratrcm siilliccre, ac sibi sncccssu-
natnse^l, quo lcnipore gcncrosissiiniis ipsius patir rein relinipiere, non taiii raiione fraicriix nccessi-
I.iuloviciis Dillius Corvilkciis (sic eiiiiii a palciiio liiiliiil>, aiit oarnis ct saiigiiiiiis ( qu:e jaiii illi vi-
ci iiisigiii pago Corvillu-o, iit poslca a nnhili sna lucraiit), qnaiii illlus sliigularls piclalls ct crudiliu-
rriinxa domo et vico aJ Cariiutuui silo, Prun^ciis iiis, qu;u iii ipso umnibus aDulgebat, con:cpta de
iiiiiiciipabiilur ) ibi prorcgis ollieio fiiiigcbaliir. eo, vcliit de scgcte in lierbis spc (liaud saiic iiiani)
Ailniodiiin piior, iit a tcneris aniiis buiiis lilleiis ciiiii taiiliiin allqiiaiulo forc ,
qui Doi Lccleslaiii
ac ilisci|ilinis iiiriirniarclLT, ct veliil ctiiii laclc nii- iiiagnopore jiivaret ct nxoriiarct. Sed vix ailduci
tricis iiiiliiierclur , Luleliain rarisioriiiii vciiil. |ioliill adolo^cens iioiiiliiin aniios natiis qiiiiiqiic cl
Liule, jactis Laiinaruin lilteraniin (nani Gra;cas vigiiili,iil lixc saccrdotia suscipcrct, siia coniciilui
laiiliiiii atligcrat) fundaiiientis, a parcntibus icvo- p Feriarionsi ablialiuncula, siioqiie (i|iioiiic laiulciii
calus, vix aiiiios iialus xviii, Aurcliain ct l'icla- magiia su:i ciga iiie benevoloniia oriiavii el locu-
viiin inittitiir, nl jiirispruilcnti.c navaret opcraiii. plolavil) prioralii Tossiiiiacu, (|iioil exisliinarot liis
Scd liaiic liisissc, iii illaquc iiilill, aiit p.iriiiii pro- Oiieribns siislinonilis iiiip:iros se baberc liiiiiieros,
niovissc, sivc rcliiclanle el invita cjiis niiiicrva, ipsosqiic aiiiplus pioventns .sa^pius esse iinpedi-
sivo obslaiite jiiiiiorc illa xtatc ad juvcnilcs lusiis iiieiitu lillcraruiii stndiis (
qiiornin solo desiderio
prupciisiore, sive ctiani Ueo ad siil.liiiiiora cuiii tcneb.iliir) qiiam ailjiinioiilo. Vcriiin preclbus fra-
sluilia destinaiile, ingcniie fateri solcbal, caiiii|iie tris ct aiiiicoriini viclns ea suscipit, noii .sine fre-
lcinpuris (quu niliil taiidein liabuit cliarius) jactu- qucnli postca la;dio ac iiKcrorc. Ita aiitein in ip-iis
rani ssnpiusculc lugeliai. se gessit, atque in omni pieialis gcnere exccllnit,

Posliiuidiiiii pareiitibus orbalus Liigiliiiiiiiii ct ut iinii inodo ca<nobitis siiis, seil ct oiiinibiis vici-
Aviiiioiieiii (ca qu^crcns loca iii qiiibus a iieiiiiiie iiis, illiioiiiie ailvoiil:iiililiiis vcliil juvciiis aller D:i-
agnusccrctur, qiio libcrius ct faiinliariiis inaiisiic- niel admiratiuiii et cxeiiiplo esscl.
tiuribiis inusis frucretur) prolii.isciliir, ubi incrc- Sed liaiic iiobis et l)ei Ecclesix invidcns foliii-
ilibili littcrarum Grxcaruiii aiiiore flagrare icepit. talein illc qiii siia invidia niortcin invcxii in innn-
Iii (piibiis iiullo pene pra:ceptyre usus, siia iiidii- D diiiii, sociiiulis bollis civilibus ad dorectionoiii a
sliia (ut sagacis crat ingeiiii, incinuri:e icnacis, cl logocl Eoolesla Uiipcllanos (cos excigilo (|iilbiisin-
poracris jndicii ) indcfcssnqiie labore ita bievi pro- crat sciiitilla qu:edam piclalis ct ainoris erga litle-
locil, ul cooivos suos omnes aiitevcrtcrit, lungoqiie ratos) vclut cx orco siio et lanqnain alarres ct
pust se intervallo rcli(|ucrit, iino cl paiicos suo pcracoommodos ncfarii siii iiistiluli adniiiiislros
sxculi) parcs liiibucrit : supcr sencs iiiiiiiriiiii (iit suscllat, qiioriini niiiilslcrin id erga nuviim :ibl>:item
Scriptura: verbis utar*') inlclloiisse videlur, iiia- clTccil, qiiod oliiii erga Joliiim scrviiin Ocl oximium.
xinie in sacris et anliquis intelligendis, cnuclean- Naiii duo ejus nionasteria illi exusseruni, dirue-
dis, intcrprctandis ct traduccndis Grxcis aiiclo- riint et solo ad:Gqiiaruiit. .^rborcs cliam (nam
riliiis. Iiiier quos siinimopcro deleciatiis cst D.Gre- illic crat iii litlore niaris liicns arboribus pcrpclno
gorio Nazianzeno Tbcologo, cuin propler simimaiii virescciilibiis coiisilus, ct pcr3mo;nus, iiiusisque
ejus cIoi|uonliaiii, iiim ub singiilarcm ejiis piet.item apllssiiiiiis )

pariim siicciilcriinl, parlim radicilus
et doctiinaiii : uiule iiiiic tcmporis inccssit ci ru aviilscniiit : cl (iiiolqnut iii Sanniicliaelina arce et
"Psal. cwiii, 100.

XiVi KLOGIUM JACOBl lilLLir. 580
ifiiii'.lri viros roligiosos, iiiiliifs ;ii' sulidiids ( (|iios A praeier iiiiimiieronim consaiignineonini cl amico-
ilii vcliii prvsidiarios (irivatis siiiiiplibiis alebal) ruiii, f|iiaiii in ipsis fecil, jiicluraii^ aiiiisll priiiiis
SiliiToiis belllcls torinentis expngnato repererun!, tiininllibus in Drocensi pugiia nviinciilus duos viros
criiilclilor iriieiilariinl, alios glailiis consciiiilenles, illuslrissinios, Diiclianleiiiii Dcllovacini et Gi-
alios Ia(|iieo pra-focanles, alios pr;f(ipilio colliilen- vriiiiii, fraires, (|ui lii prinia acic ciiiii niagislio
te>, alios seinineces ac vivos in piiieos projicieiiles. eiiiiiiini foiiiier piignaiiles ceciderunt : liic (iiii-
Ilaiic ciiini siiani priino rabieni In vieiiios evoiiiiie- deni ipso coiilliclii,
iii ille ex viiliiere ibi accepio
nint, coiiiie crudelius soDvierunl, qiio sanclior erat aliqnanlo post leiiipore; Prunocum eliam rralreiu
locus el sancliores ipsi iiicohie (cilins eiiiiii ipsins Chiiidiiuii Billiiiiii in piwlio ad Juniai.'iiiii tom-
Sataii;i',ulailproplicla''', eleclus);iiivisiis niiiiiriiin inisso, liuni fi.ietos ac riigieiiles liosles loiigiiis el
illiseral laiii pius abbas, quippe qiii spleiuloic vir- aeriiis persequitiir ; Ludovieiiiii liillimn Verlroiianin
iiuis suce nociuas istas perstringeret. Ipse lanseii aUeriiin Iralrein in obsidione 1'iclavensi uibeiii
tiinc aberat. regi et civibus protegentem ; alios cliam duos fia-
iNaiii paiilo anle (oegre quidein, sed iilililer, ac tres in Dniceiisi prielio : qnoruin tres priorcs fiieie
coeiiobilariim et amicoruin siiorum consilio etiiii- ei|niles Toii|ii:ui, et Calapbractoruin ei|iiiluni dii-
pulsii, iil sibi magis ad litlerarum studia el paecni, •' ces iiieiyli ac loriissimi ; alii strenui el generosi
(piam ad arnia nalo ccnsulerel, scque Dei Eeclesi:c adoleseciiles pedilibus imperabant. llormii, iii-
ad nieliora servaret) Nannelas se rcccpcrat. Llii i|iiaiii, ( liuoruin ipse eiiain in Amliologia su;\ si\er.i
aIi(piaiilo post tempore bac tam lruculeiil:i ac li;ir- nieiiiinil) et ;ilioruiii propini|iioruin ct aniieoniiii
bara sirage ab illustriss. Marlignio Drilanni;e pro- quamplurinioruin iiitcritiis cum imigno peiciilit
rcge, qiii tum ibi aderat, el ciii in via forle for- dolore, sumniaqiie affecit tristitia : sed qiije mox
luiia oecurreral, primum audila, doinuin rediil, cl '" laetiliam veriebatur, dum Cogitaret eos veliil
iii lacrymas proriipii. Ad quem duiii accedo ei pro *''0S Macbabaeos pro aris et focis, pro Ectle>i;i,
viiili ali.>iiiid solaiii iinpertiturus, voce faucibus P'0 '^S^ et rcpublica fortiler diiiiicando occii-
pra; angore baerenle in lacrymas siiniil etiam buisse, el ex siia fainilia et eognatione veliit ex
eriiinpo, qiiibus uterque lam iiiiserabileiM caedem eqiio Trojano lot viros forles et de republica bciie
allaiiin proseculiis esi, fuitquc utrique lum qii;e- merilos exsiliisse.
dani ilere volnptas. Sed taiidem aresecntilius illis, Sed trislitia illa de crudeli el criiciila Mi-
et peiie exli;iiistis, colleclisque aniiiiis, Dchs (iii- cliaelilana c.cde ct riiiii;i (de (jua ipse iii ihiiku-
qiiieb.il \iU-), veneruitt (jeiiies in liwrecHltilem titam, patoria ill;i epi.sloIa ad Caioliiin Lolbaringiiin c;ir
posuerunl leiiiplum sanclum luum in pomorum cu- dinaleiii aiiiplissimum, qiiam opcri Nazianzeiif
zlodinm, iwiuerunt morliciniti servorum tuorum escas prelixil, veiba faciens : Quis , ini|iiit , Micliaeliiii
velolilibus ca'li, carnes sanclorum luorum besliis lcr- lioslii caMiobii cladein ulla qiiaiiilibet tragica oi a-
ra;, eljuderunt siiii'juinem ipsorum tanijunm uiiuum, et tione pro rei alrocilate deplor;ire queat ?) ul iiKijor
non erul qiti sejieliret'"'. Mliiria lua, Uomine, sh//'i/- er;il, ii;i eordi ejus et aiiiiiio penitus ac diutius iii-
derunt, et servos tuos oceiderunl cjladio, et cijo e.x b:esit. l'ii»lea rcgione illa cxlurbatiis, biic et illnc
Micbaeliiiis iiostris reliclus suin solus "°. El (|iieiii- v;igari c(i'pil, cl peiegriiioriim iiiorc ciipiJiiis cx-
adinodiim David, audila tam niisera clade S;iulis spect;ire ei iiKjiiirere civitaieiii iliaiii liitiiram slalaiii
jussii ci niaiiu Docg Idunuei perpelrala occisoriim et iiulli belloiuni ac leniporiiiii vi et iiijuri;e per-
octogiiila quinque virorum epbod lineo vesiitorniii, viaiii. Sece:.sit priinu Laoduiium ad cli.iribsimuiii
dicebat ad Abiatbar filium Acbimelis, qiii solus ad Irairem et reverendum coenobii Sancii Vinccntii
ipsiiin ex ea cffugerat : Ego sum reus omnium ani- abbalein, iii quo, et Sandionysiaco (iibi cliaiii
tnarum doinus palris tui

*''
: ila et ipse, Ego, iii- suinini prioris niuncre fuiigcbaUir), alii|iiot aniios
quit, reiis suni omnium animaruiii islaruiii. Sed traiisegit propriis coenobiis pulsus , ct redilibus
luctuosis illis eliain verbis ego cuin solabar, qiiod q spoliatus. Vcrum semper cupidiis revisendi .liiebac-
ci idem quod Davidi viro innocenti et secundum liiii soli, iniia pace et sedalis utciinque tiiinuliibus,
cor Doinini contigisset, eodemque peiie telo cmii niedo Lnleliani, niodo Oysonvillam, niodo .N:innc-
co conlixus Uiisset. tas, iiioilo ad Tiiroiiicum Tossiniaciini iiostriim
Tosl liaiic riiiiiam et CKilem Naniieiibus mciises perrexii, spe iilleriiis progredieiidi, et illiic perve-
aliquot co loratur, noii procul quia propius ac- iiiendi. bed reiiasceiilibiis civilibus bellis, vcl po-
(
cedere non licebai) a coeiiobio suo, similis avibiis tius illic perseverainibiis : velmorbis, quibus pro-
illis qiue nidis etiam iii tcrrain exciissis tircuinvo- Higabantnr, obstanlibus, ac rcflanlibus procellosa;
litare soleiit, iiec longe absccdeie. Niliil unquam ii0sli;e reipublica; veiitis, illiic niin(iu.ini appellere
ci fiincsiius ac iristius contigisse, nulkxpie gra- poluit aiile poslrcmain leslalem, aliqiiot aiitc inen-
viori tasii et dolore in vita iierculiuiii luisse me- sibiis quain iribulum natura: pcndcrct.
inini : (|iianqiiam multa ei iristia et luctuosa maxi- Inierea vcro valeiudiiiarius licet, ct iniscrriini
me sxviciitibus bcllis civilibus atcidcriiii. .N;iiii iiovUi s.eciili niielilius liuc et illuc jaelatus, iiiis-
" Ilabac. I, iC. r.a ill \iv, !0. \x!i, 22.

)
3Si El.Ot.i! \l J\i iii;| l;il I II. JM

qiiiiiii filil iilinsilS ( OliuiM ciiiiii cl iloiili.nii l;iii- A iiioiKii biiiii liilcrarc pnlcraiil. Aii cpiscop nu frc-
(Jllaiil Ifllialo i|iloil(laiii Vflifliiiiii, i|isu;>'liif ilosiilo, ipiciilcr silii olilalo t:iiiqiiain a lolali scopiilo sciii-
ul reipiililii.c iiiiililcs ac pcriiicidsos Miiiiiiiopcrc pcr priifiigit, sc taiilo iiiuiicrc iiidigniiin raliis,
iiilcial) ; i|iiiii |iliira, ct ilucliora, iililiiirai|iic oillilit iiiultis frctus saiii luriiin ct doctissiiiioriim ainiipio-
iipcra, (|iiniii iiiliis sux furtassu ;flatis alius : iit luiii falruin eieiiiplis, cl inagiio aiiiiiia! iiiiiiiinciitc
(iiiii Paiilo (liccrc potuuril : Tuiic poteiis aum, cum pcriciilo detcrritus.; Aniiiin autein s:i'pe aiigebatiir,
iiifinuor : cirlui eniin iii inlinnilalc (ifr/ici/iir "". forcbal(|iie liidi'^'iiissiiiie quod c|iisci)pi, abbales,
Mliil eiiiiii ei cxcidcbat, iio iiioiiiciiliiiii i|iiiiloiii rcgcs, ac pniililiccs sacordolia taiii male loc:iri'iil,
lciiiporis, licc iliciii ullaiii labi siiubat siiic liiiea, cl (.liristi ovcs lanlo pretio rcdemptas liipis s:i'pc ac
iiiio iiec siiie exarata saltciii pagiiia aliqiia. Piaiii lcoiiibtis (addo etiain) et lciioiilbus coiiiiiiiUorcnl.
iiiorbo otiani Ijbor.ms (ul rrc(|iioiilibus crat ob- Kx ciijus Clirisii scliola ut omnis geiicris vlrtuics,
iioxiiis, iiiaxiiiic arliciilari, et nuxiuiiiliiis) rclaxato inaximc Toru ipsiiis prupriam pcrdidiccrat, l:iiitu-
vel iiitcriuisso dolore vorsiis aliipios vol (jra'cos, qiic ciipidiiis. qiuiiilu iii:igis udorat viliuni illi coii-
vcl Laliiios, vc! etiam G.illicos, uiit alitn! |i|uulpi,iiii trariiim , (piod aiigolos ipsos dc cado dcturbavit.
sciiipcr coiulobat. Liciiiin silvaiii ciiaiii i|iiaiiulaiii Cum hiiuiilibus repobat linini, cuin snpcrbis et ela-
sibi paravcrat soiitciiliaruiii ct argiiineiiluriiiii, ipi.c 1! lis male cohu:rcbat. Gcncris sui nobilitalcni, qiiie
iii lccto, ul)i iioii liccliat inulios libros volvcro, vci- clarissiiii:i crat, iiiisqiiain usleiilavit (ipiod vani p:i'—
sarol aniiiio, ol aiiiaiiuoiisi dictarct. Qiiiii oliaiii ciiiii siiii solciit, ot ca iiiliimcsccrc), iiullam voraiii ali:iiii
aliipiaiiilo ci|uitarct, a coinilalu s.Tpc sccoilcbal ut existimans (piain (|u:c virtute pararctur aiil fiilcirc-
iiiodilalioiii vacarel, et ea quic iii aiiiiiio liaboliat, liir. Doclrinain parilcr suaiii cl iiuillipliccin rcriiin
.ipuj sc agitarot, qiioruiii capita pugillaribus iiiscii- ac liiigiiaruiii (ogiiilioncm, qiuc inullis cristas eri-
bcro solebal, iilquo raptiin el furliin. gore, ct sii|)crciliiiin allullcrc constiovil, nunqiiani
A iiie naiiiquo polissiiniiiii scse siibiliiccbal, quoil uxlulil, qiiin cain dcprossit potius. Krat cnim ci
ei sa.-pius objicercin, ac vclut bclluiii inforrcin, vcliit iniiala illa cliarilas, (|u:c noii iiillat, scd a-ili-
i|no(l se noii respiocrct, ct aniinuiii litlorariiiii s;u- licat "', ut ex cjiis scriptis, niliil eertc aliiid spir;iii-
(liis v. Iiii aKiiiii soiiiper intensuiii nuiKpiain rclaxa- tibiis, liqiiel : sicut ct cx ipsius qiinlidianis serini)-
rol. Noii oiiiiii ob aliud iiitcr iius obortiiiii ost dissi- nibus et colloipiiis iiiivis ctiam noiiiin ac perspi-
diuin, ct ipiod iiiinia iiiodia ct crobrioribus jojuiiiis ciium crat. Iii qiiibtis ramiliaris, coiiiis, ac f.iceliis,
(iiuMuiii eiiiiii, pr:eicr alia 'sponlanca, cx bis qu:c «eber soiitciitiis, ct piolato ot crudilioiio sciiipcr
iiulixit Ecclosia, iiilcriiiillob:il) labcscciis curpiis, insigiiis fuit.
Iciiiie ac iiiacilciiluiii, au|ue ijy.z'/.i-t') peiic siiiiilt;

^ De republica (diri^-liaua ct G..lli(a vir piibllci
cuuliicrot. Iii vase ciiiiii lictili ot adiiKidiiin fraijili aiiuinlinr qiiaiii siii, lrc,|ucnlir ol cx aiiiiuo verba
inagiius cral rcposilus tlicsaiinis, cratijiic ojus aiii- racicbal, juxla vulg:ituiii provcrbium, ubi vuliins,
iiius vcliit preliusus lapilliis :iiiiiiilo viireo liicliisus, ibi iiianus : ubi plaga, ibi liiigiia. Deplorabat eiiiiii
acsiib villusis Esan iiilcgiiiiiciilis vcrus latitaliat .la- qiiolidic iiiiserriiiiiiiii cjiis liodieriitiiii statiim, iu'i'
cob. Kniiiivoro ut p:icis ei al ainaiilissiiiuis, oi ipsa aliud spcraiidtiin diccbal, (fiiain brcvcni qii:iiiiil.iiii
liltorartiin studia olia et scccssiiiii qii:cruiil, iiia- ipîiis eversioiieiii, ae caiii pciie (quud Dctis opl.
giiupcrc ciipiolial liiciiia ali;|iiciii qiiieliiin et Ir.ni- iiiax. :ivorlal) ipuc siib IMiacllioiitc accidil, (oii(I;i-
quilluiii iiaiicisci, iii quo bibliolhecain slalucrcl ct gralionem. Taiita aulciii erat prndeiitia , laiiique
iiislnicrcl, ct inaiisuotiorcs iiiusas libcriiis aiiiplc- acri cl porspicaci iiigeniu et judicio, iit ex anlcgrcs-
i.nciiir, rov<;rcti|iic liiliiis. sis futura ctiaiii coiijcctarcl, ac sa:pc divinarct, c:i-
Qiiod ploriqiic inlclligeiitos el spe qua'stiis (n:iin ipic voliit cx alta qii.idaiii spociila prievidorcl. Ut
dc aiiiiuu suu rcditu iiiulluin ille rcniitlcrc volebal littcrarutn , ila el liltcratoruiii crat amanlissiiiius ;
allectl ad eum advcniarunt, ei ercbro cuin co ser- sed coriim prxscrliiii qiii rempublicaiii lit(erari:iiii,
iiioiiom iiistilucriiiil de pormutaiidis illis suis ab- ct Dci Ercclcsiaiii jiiv:irciit. Naiii eoriini, qiii oi inl.-
D
b.iliis. Scd ipiia alii, vcl suspccli oraiil bxrosous, sli craiit, coiisorliiim diligciilcr vilaliat, ol :ib co-
vol ariiia prulilcliaiitur, vcl iion carcb.inl suspicione ruiii liliris abstiiiobat. Udcral vir casiissiiiius poctas
Siinonia; (
quaiii volul nialoruin iioslroruin leriiani ct scriptores spurcus et obsccnos, cos'|uc oinncs qui
iinprimis delcstabalur) nialuil ciim periculo siia; Dci tslcniis abnterciiiiir, et ea impendcrcnl in ccle-
v;iloludinis, ci sliiilioruiii siiuruni dispciidiu biic ol !ir:iiiilis poliiis li:icclii ct Yciicris , vil oliaiii iiii-
illuc porporluo fcrri, quam iiumini suu vcl iniiii- mcriloruiii liomiiiiiiii laudibus, qu:iiii Cbristi.
iiiaiii niaculain inurerc, ct qiiain coiiscienliam ( in Lcclissima ejiis duinns veliil saiicliim quoddaiii
qiia piira servand:) eral vigilaiilissimiis ) vcl lantil- cccnobiiiin el xenodocbium, scholaquc virtiitis eiat,
luni lu:dere. Quin clsu:pc illi fuit animus roliiiqtieii- quud ex bciic muratis et pacilicis cjus domeslicis
(l:c allcrius siuc abbati:c, quud ci bigamia illa iioii innnlPsccbal, .idoo iil cx ipsis agiiosccrcliir p:ilris-
placcrot : sod id comiiiude lieri iiiiii poliiit ob ad- faniilias prudoiUij : qiialis vidolicct rcctor civitatis,
vcrsa toiiip'.'ra cl loca qu,c niil!ii!ii ibi :i'.ilialciii vcl lalcs luibilanlcs iii ea. Viris piis, duciis ct rcligiuslt
" !l Cor. XII, 10, 9. ' I Cor. vni, 1.

533 ELOGIIM J ACOIJI DlLLIl. 5Si
(nempesul siniilibus) pateiis et iier\ia, ai(iiie (^hriaii A biis, iiiulliS(|ue ad eiini Ruiiia ni'ssis ab illustrissi-
[):\iipi'rilnis, (luonim perpeluo fuii aiiiaiuissimns, et inis tardiiialibiis Pelvaio , Siilcto, Caraff.i, Baio
paler locupielissiiniis. Kleo eiiin grcsaliin et passiin subdatario, Gerardo Lrsio, Morino, aliisi|iie ci no-
sciiuebaiilur, juxta ilbij Evangelieum : Lbicunque mine pielatis et lillerarum toiijiinclissinils, (|iios el
luerit corpus , illtic congregnbiiiitur et aquilw^". Di- ipse scriptis snis celebravil) lypis maiidal , et hoc
[iiMis qiii euin Joaiine Eleeinn^yiiario tonferieliir, et opiis ob grassanlein pcslcin piidem iiiiermissiim
euiii Jobo jiirc (liceret : Ocnliis fni ca'co, pes clnudu, iirgel, iciiascitiir alvi proniiviiiiii, qiiod inox tonii-
pnter pnuperuin^^. Qiios cliam nioriens lcstamenlo l;iiiiiir parolis ct calarrhus nberlim iii pulmoncs
lixreJes suarum racullatuni reliijuil, niaxiuie eariini deniiciis : plilhisi quippc iiueriit. Senlieiis aulem
qux cx Christi patriinonio ei supereranl, sacrile- Ingravesccre inorbiim alii|iiol aiiie dies quam extre-
j,'iiim qiiod(]am arbitralns î alio Iransferrentiir. niniii claiiderel, qiiasi cnin Ezechia audissct ab
Ejus nieiisa l;ela et laiita : scJ co hclior ac laiitior Isaia : Dispoiie doiind lua\ cras eitiin iiiorifris '^, sa-
(1110 spirilalibns epiilis, aiiiiiuiin inagis (iiiam torpus ciisprimo poslulalis, et pic siimplis, alque poslea
refii ienlibus ac sagiiiantibus erat instriK lior. Syin- lepelitis, (iiaiii dnin bona valeiudinc friierclur iii
posia ejus Plalonicis lanlo pru>slantiora , (|uanlo celebrandis Ireineiiilis mysteriis creberrimus el re-
llieiiliigia, et Chrisliana philosophia (ipia dapes Siias " ligiosisiinius cral) dc siiigulis sive qiuc ad aiiiniam,
toiulin; et aspeigere solebai; l'lalonicain anleccllil. sivc (|ii;e ad cur|iiis, sive qiue ad rein doiiicslitam,
Qiind !.i qiiid in eis a virtnte aversum ali(|iiibus, ut et lenipoiaria pcriinerent, ita dispnsiiit, iil niliil pe-
iiobilibus et arnia prulitenliliiis (i]uibus sn^pe ininus 110 intaclnm reliqiicrit, eique ferc oiiinia ad aniini
csl curHi pictas el Cbrisliaiia religio , et a (|iiil)ns, voluiilalein fliixisse viderentur. Quaiita vero fide,
ut noliilissiiiiis et clarissiniis parciitibiis orliis, inqiiaiii arilenli tliarilale, qiiam proriinda et alijecla
visebalur) excideret, iiiox cos ila aiiiice corrijiiebat, (seil sjie iiieliorum crecla) huniililate linc satruni
lanlaiiuc cnin vennslaleet sale, nt ipsosslutiin dicli vialiciim, in quo sumniuiii seniper pr;>'sidiuiii col-
.1111 facii paniierei. Norat enim ille alier evangeli- locaveral , et quo se iii ca'Iestein muiile:» invilis
ciis Samarites olenm lenilalis, el viniim anslerilalis omnibus hostibiis ascensurum sperabai, sniiipserii,
ita iiiiscere et tciiiperarc, ac viilneribus pcccalornni vix sernioiie explicari polest.

iiiliiiidere, nt illis facile ac sine dolore iiiedereiiir, Diio aulein, diiiii alia iiuilla pra;lereo, tnm ina-
Qiiiie ad eum poslea meliores redibant, el ab ejiis- xiine pr;eslilit. .'illeruin, qiiod, visoDoinino, ei de
iiiodi abslinebaiit. tui laniisque ab eo accepiis beiieficiisj, gratias ex
Aniicis Inil amicissimus et oniciosissimii-. Al aiiimo, et qiiaiilas potuit , cgeril, ac polissiimiiii
conciliandos iiiler se dissideiites paratijsinins, niilli
^ (piod peroppiirlune ct ad vit;e exliemuni (qiiasi vi-
iniiniciis, paceiii ciim omnibus, i|uaiiitiin fieri po- dercl iii se adinipleluni, iiiiod siimiiiis voiis David
liiit, coleiis. Quod si quid dissidii sive dispntando, pdsccbal his verbis : iVe prujicias mc in teinpore
sive qiiid aliiid faciendo, forte siiborircuir, inox si;ucciuiis, ciiin defecerit virtus mea, ne derelinquaf
illiid coniponere sludebat, ac diligciitcr cavcbat, ne nie ") Dominiis servnm, Deus creatur;iin. rcx siib-
S(il occideret siiper iracundiain. Longius excnrrerel diliiin, sumnius medicus rcgrotiim, vita niorienlem
narratio si singula (de quibus alias forlasse fiisiiis, iiivisere, ct sub tectiim siiuin iiiirare dignaius sit,
nam pro viri dignitate et mcrito nihil mihi liacie- ac cuiii eo veliit iii lecto decunibere, qui cum Jose-
rnis dictum videtiir saiis. Tanto eniin ainplioia plio fueral iii tartcre, et tum Joiia in piscis venlre :
nieretiir laudum suarum prsconia vita fuiicliis, Aniitiis (|iiippe (crliis in reinceriaceriiiliir. Allerum,
(jiiaiilo niagis ea supersles, ac modeslus aversaba- qiiod comniissa siia gravissime detestatus , eorum
tur) iii quibus vir tantus excclluit, ac se laudabileni veiiiain S'jiniiia tiim pccnitiidine et conlis contritio-
ct admirabilem prxbuit, commemorare vellein. Iloc iic pelieril. In qiiibus lam piis ct clcqaiUibns verbis,
uniiiii lanluiii ailjici;im, non sibi, sed Ecclcsia; iia- aiit velut cygiieo quoilaiii caiilii iisiis esl, ut astan-
liiin luisse, l(iliiiii(|ue ei ;iddiclum et consecratum. r. les in sui adiiiiralidiiem rancrcl, ac cis lacrynias
Qii;ire ciim niliil ardenliiis ciiperet , qiiam qiiiilqdid exciiiere
lialieret ingenii, docirinae, opiim, ct virium iii ejiis Pridic vero (iiiain piam cfilarct aiiiiiiam sarro
uiiliiuicin ci obsequiiim profundere, limereiqiic iie ctiain olco inungi voluil slrcnnns Chrisli atlilela,
nioile (niam illi freqiieiiles iiiorbi niiiiilabaiUiir, <|ui bonuni ccrlaiinn terlaveral, cursiiiii cniisiiin-
pncicplus bibores suos et sliidia pobleiilali reliii- inavcriil, lidem servaveral, nc (pia parle conipre-
qiiere iion possel, e Turoncnsi Tossiniaco nostro beiidi possct ab iiiimicis illis, qui Inlo quidein vilic
nondiini bene obnrinala valcliidiiie, ex alvi prollii leiiipore, scd maxinie calc;iii(o iioslro iiisidiari so-
vio debiliiala, niira aniiiii alacriiaie iii lianc urbein lent. In qua sacra cl estrciiia iiiiclioiie cnm 3 San-
SC COIlllllit. sevcriano curione suo Jacolio 1'revolio theologo
Lbi ciiin ileiiiin oniiiia di\i Grcgoiii Nazianzeni exiniio dc niore saiitlissiiii;c 'Iriîdis niisericonlia,
opera repurgala et iiinlio ancliora facta (coiiquisiiis ct ca'liliiin imploraietiir palrotinium, in singiilis
iiiiiiirum undccumauc veteribus Grxcis excmulaii- ca spc et fiducia rcspoiulcbai, ut corur.i paratam
'" M.iUli. xxiv, 28. "' Jubxxix, lo. " Isa. xvxviii. 1. " Psal. lxx, 9.
3S". ELOGirM JAr.OBI MIIll. -fO
sibi opfm, cl omi J.icol) caslra Dci ", vel, cmn l-li- A iN:ii:>lcm Doiiiiiii diciii. Oc ciijiis inyslorio posii|ii:iin
s:co igiicos ct ;in\ili;iii-s circ:i se oqnos cl cnrnis iniill.i inc ilicciitcin niiiliissi-l, cl pliira ip»c ini'ilil:i-
vidcrc viilerclnr" : Angeti eiiim Doiiiini iii circuilit liis Iniitscl (iiani vox illi iinpcdiciilc fliixionc iibera
(iiM.iKiiim cHi»i". riiile iinllo niiilii:iin nirln ninrlis iion cr.il) linra iioiia scrdlina. pnU;inli; Sinl>oii:c
runsli-inatns appainil, (iiiiii co \cgctior cl al.urior, caiiipana, vcliit sc ail soinniiin (i)iiipn?,itiiriis : Siili-
qno sc iiKijurl ct pnlunliori coinilalii slipiiliiin, ct voliilc inc, ait astanlibiis. Mox cgo, ipii "x cjns
pnrliii, pnst lr:ijccUiin liujiis s.TCiili procc losiiiii rt vcrliis aliqnaiii ilicciiili occasiorcin scinpcr c;ipta-
pcriciilis plciiiiiii Ireliim ,
prnpiinpiiorein sciilii'li;il. li.iin, rl viiliiim cjiis jam imiiinlari viilebaiii : Kn,
lii lioc aiilciii poslrcnio siin niorlio paliciiiissimiis aio, snbvcclns cs : seil altins, ct inra-lnni ipsiim
iit :iliis iii oiiiniliiis scinpcc fnil, iiiliibpic :ii:iiil qiiam snbveliciiilus. Ecce cbnriis angelnrnm, ct ille cuele-
(le Dcn, (lcrjiic siiMima ejns crga peccatnrcs iiiiscri- slis iiiilili;e cxcrciliis, qni lindie dc c(Elis iii iiiun-
cordia, vidiit vasttini qnoildam iiiarc omiiia pcccaln duni ilrsccndil ad pi>r.soiiand:is Del lauilcs, cl cil
(diniciile , audirc volebal. Ciiinqiii; ile ca $;i-pius pios onincs cxliilir.indns, ad tc ctiain :icccssit , lc-
>i-rlia faccrem, cl dc s.cnili biijiis miscriis, dcqiie quc circiiiiislat, illi adjiinito fratre tiin a (l.illiniir.
cisoppnsiiis g;iii.liis coelcslibus qiij" liiiic eniigratn- (Krat eiiini ci fralcr illc prior iiova^ Cli;irtliii.si;e
ros solaii ci cxliilararc sclcnt, jubcbat iil de pec- Gallionciisis cliarissimns el dcsiderutigsiinus, ciini
cnli cliam ^raviiatc ct fa'lorc diccrcm ,
qiio inagis proplcr naliir:n ct magii.T iicccssiludiiiis, qii.-e ill s
snoniin (qn:c ccile vcl niilla, vcl paiicissima, caqiie :ib inr.inlia iiilcrccssi'r;il , viiiciiliim , liiiii prnplcr
qu;c biinuiiiilus :idnii:ti snlcnl, ct :i qiiiliiis vix npli- siii(;iil irciii aMiini cjiis c;iiulnreiii, cl suinmum vil;c
iiiiis .îiisi{iicsc viiidicarc pntest, inco uiiqinm aniiii- iiilc^^rilalcin.) Eii, cccc, aio, hi tc oiniies apcrlosiiiii
advcrti : scd juslus esl prior accusnlor sui ") ciiin l:e- et obviis ulnis exceplnri cxspcctanl,co crg;i tc, qno
dcicl, in;ijnriiiiic dnlnrc ct borrore coni iilcrcliir. crg:i L:izaruin, fuiicluri oflicio, ulqiic liiiic riim illis
Gaiiilcbat ct l's;iliiiogr.iplii bcmisticliiis ad cxcil.iiiin cndiiiii iiiit^rcs. Tiiiii, .\incn iiiqiiieiis (pra^sriile
il.ini siiam cl mcnlcni, ct mcniori.iin coriim qu:c ct audicnlc comiiiuni aiiiico Ccncbrardo) obdnrinivil
ipsc s.iiius ail inortis (iinam l.ctiis ct pcrvigil cxspe- in Domino iiilcr iiicns ainplcxus, pnst.juaiii aiinn;
riabal : quippc cui vivcrc Cliristiis, ct mori lucriiin plus vigiiili conliniios simul amicissiinc ct in utrn-
csset") vialiciim sibi paravcrat. N;im paucis ;iiuli- qiie fnrliiiia vcrsali siiiniis,
lis(siqiiiilcin pbira cjiis ccrcbriiiii fcrrc iioii polci;il) lliccre ciiiiii aliiiiiaiidn snlcbat ciim dc mc aliis
ipsc posica sublalis sciiipcr iii altiini uciilis li;ec apiid scrmoiics scrcrct , iios dcxlras societ;ilis (sic Chini
f dc alumnosiio
sc iiiedilaiis, et niorc iniiinloruin aiiim;iliuni riiini- nniice loqiii solcbal) dedissc, niilla vi
iiaiis vclut iii cixliim rapiebalur. Cumqiie illi pcrpe- nisi murtis disjungcndas. Qiiod suinino Dui benclicio
tiio assidcicm, ct i|iiid :igcrct lacilns alii|iia;i(lo coih iiilcr alia iiiiilla iiiibi cniitlgit. Ncc ciiiin iitln alio
tcinpl.ircr, ipsc nicdil;iiido vcl prccaiido fcssus : Age unqnam diiitiiis ct f.iiiiiliaiiiis usus Csl, iicc allcri
vcro, inqiiicbal, dic nliqiiid. Tuin cgn dc tbcsauro cui(|iiaiii (iii fallor) siia libcnliiis ac ridcliiis nrcaiia
biblito profcrcbam modo nova qiincdani, modo ve- coininisit. Qiias ob res, et in grati animi tcslilica-
tern ", cosquc niiiini cilios, quibiis cuiii libentcr tioncm boccjus clngiuin scripsi, ci(|ue lucluosissime
vcsci, p.ilaloqiic (^jiis arridcrc ad Ucbccca; imila- parciita\i. Oliiil autcm sc:vus Doinini, ct lillcrarnm
tioiicm iiovcrain. Diccbam ct dc saliitifcr.-c criicis deciis aiiiio .Tlalis su;c qtiadragcsimo scplimn, lû-
mystcrio , ciijus iinagincm , ut vcruin scrpcnlcni tciia: Parisinrnm , iii xdibns ainici Gillierti Geiic-
aîicuiu nb omnibiis vcncnalis antiqiii scrpcntis iiinr- brardi tbcologi Parisiensis, divinarum llebraicariim
sibiis curanlcin, fixis oculis intiicbaliir ', nsciilaba- rilleranim professoris, aniio salulis Mni.xwi linia
liir, ainplcxalialiir : liacqiic , vcliit scala Jarob, ad noiia sciolina diei illius quo Cbrisliis Dnniiiius iii
Dnminiiiii ipsi iiinixum cl siiflixiiin, ac sibi qiiasi iminduiii vciiil, iit ciiiii, c;elcrosqiic pios cjus siini-
iiianum inde porrigcnteni rapi, cl iii caclum asccn- lcs in coeliini assumcret. Ejus corpus inuliis stiidiis,
dcrc vidcbalur '. Accersi cl ipsejiissit ainicos, ali- D viyiliis, ac laboribus pro Dci Ecclcsia dum vivcrcl
ipios tbcnlngos viros doclos et pins ,
qiiorum coii- proirilum ct cxbaiistnin, in clioro xdis Saiiclo Sc-
snlalionci liliciitissimc cxcipicbit. vcriuo satne ad ni.Tgni allaris dcxtrain doriiiit iii
Ila prorogala est illi vita (nam toto pcne Adveii- pulvcrc, doncc a Doiiiino excitcliir, ac bcal.-c aiiiin.T;
tus tcinpore in leclo dccumbeiis, co, velut suggcsto sanclorum laborniii siiuruiii sociac ei consorli iic-
in prxdicandis Dci laudibus ustis csl) in sancl.iiii ni;n uni.ilur.
"Gcn. xxxii,-2. »MV licp. II, II. " Psal. xxxiii, 8. " 1'rov. xviii, i: 'Pbilipp. 1,21. ''Maltb.
xiii, bi. '
ûiii. x\i, 8. ' Gcii. xwiii, \i, 15.
, , , . , , , ,
587 SIMILIA 5SS
SIMILU QUIBUS D. GREGORIUS NAZIANZENUS IN SUIS IPSIUS SCRIPTIS EST USUS
ORDINE LITTERARIO DIGESTA
A Cbrislus abonim salns, ct aliorum"ruina et re- ;
gnla rcclo parcens, et snperniinm resecans ; ilem-

Eqnalilas reruni omniurn apuil Denm : ri in cnr- qiie snl saiiis oculis splendoiem afferens , cl imbe-
poiilnis einineiUes ac deniiss* parlcs ex qnilnis piil- cilles obscuraiis , 522.

cliriuiilo iiasciliir, seu eliam qus se in lerra cffe- Clirisius Judseis qusedam perniittens; ei mediri
'iSO. ffgrotis, .572.
rnnt, el qn:e siilisiilnnl,
Ainicilia, et Hiunnia ignis, 2"j9. 'Coiicio gravidam meniem feriens , el ferruin siii-
Aniiconiin (lisjunelornin rcdintcgratio ; et pl.inceni 52.
lariiin per viiii iu diversuin traelarnni rennio, 183. Conslanles in adversis, et pelra , 47«.
Aiiiiciis posl alHiclioiicin, et post liostilein ini|ie- Conteniio et flamma per stipulain currens, 417.
Inui siippeliiP, seu eliani p ist teinpestaleui guber-
naior , post cieatriceiu iiieilici.na , '243.
D
Ainores corporuiu , ct llores veris, scu etiam
flanima, 'SS.
Aniina versuta ac lide dubia praedila, ei vulpes, De Dei nalura disputanles : el qni acrem lotnm
41)7. baiM-ire tenianl, 552.
gcncrc Deiiin (ogiioscere ciipientes, sine corporcarnm
Anima multiplici virtntis et disciplin.T
ornata, el navis oinnis generis meiciljus onerala, ac seiisijiniii reruiu adininiculo; cl qni uinbrani
202. snam anleverlere, vel cliani oculos rebns in aspe-
corporum medi- clniu cadentibus citra iiuermediam Inceni et aereni
Animarum curandarum ratio, el
25. coiijiingere, aut pisces exlra undas volvere coiian-
cina
lur, .50").
Animi nobilis et egrcgia indoles, vanis studiis
r»ens, et sol, 235. 497. C93.
occupala , et imperiti atliletse aereni plns quam cor-
389. Deiis aninue morbnm advenln sno indicans, el
jiora lerientes,
53. sol oculornm imbecillilaleni prodens 235.
Aninius, et via ,
Dcns, linjus iiniversi coudilor et ciibaroedns,
Aiitistes, et qiii niuliiplicem ac variani belluam
:
33. scii cilbar.ie coiilector, 499.

cicurare ac ducere aggreiliiiir ,
Atlianasius, et adainas, sive niagnes , 400. Deus uuiueribns nostris vinci neqiiit ct ninbram :
Avarus , el facultales raplu colleeta! 88i. snam iiemo praiterire ut nec corporis magniluilo
,
.\varus, el|inrcrnus, ignis. mare, cl si qnalia ini-

snpra caput sese efferre potesl, 272. 275.
oli. Deiis l'ater essenlia Irinus, et lons quinaui biniiiis
pleri nequeuul
ac bifidiis, Vide iiifra Triiiilas.
Disputanies acrius pro verbo quam par sit ei :
B lisani 492.
Ex disputationis uniiis laidio ad ccleras oninc.s
,
Raptismi miiiistri prolii vel mali ; el annuli di- nanseautes , ei qui ex uiiius cibi fasiidio cilios
Tcrsae materi;B , "12. omiies aversantur, .'i57.
Ad liapiisnuiin accedeiites, et febricilaules, 099. Dispiitaiioiiibus siringendis vel solvendis dediii,

Itasilius, et aquila , 251. cl qni iii Ibealris certamina proponunl 488.
Basilius adlinc juvenis, ei puUus eqninus vel ( Dissidii compositio, el meinbrorum corporis con-
vilulus, "75. seiisus, 184.
Uasiiius officio probe fnnciis benignus, peccanii- Dissidium Cbristiaiiorum , et noclurna pugiia',
bus autem severus, ei leo, seu eiiam liisirio, 819. 51.
820. Doclrina , ei cibus, 517.
Basilius, et sol 821. Doclrina jejuna ac niinuta , et aranearum tela-
Ifelluiu civile ac domcsticum fovenles, ei qni 4G8.
proprias carncs morsibus appetuut ,
138. Doctrinam adulteranles, el qui vinum aqux i»i-
scent, 54.
Caiamiiates, ct igiiis ,
320.
Chnrilas, ct plaiiue, per viiii iii diversum iraei.-p, Fcclesia , et corpus humanum , 586.
cl deinde laxat;e, 425. Ecclesia Dei, ei Mosis labernaculum, 51)8.
Clirisiiaiii iii virtulc ipioiidie non oroficicules, et Ecclesia recle couiposita, ct liortus, ccebim, ct
troclii scntica: vi in orbem rolali ,|
corpiis, 147. 250.
Chrisliani Cailiolici ct militcs ejnsdeui excrciliis
, Leclesise pastores, et meinbra corporis, 12.
inviceni se ex annonim sigiiis agiioscciUes , ()23. K|iiscopaluin ambienies iucri causa , el navigan-
Cliristiani Calliolici inlci sc dissideiilcs, et furen- lcs (|ua;stiis gratia, (i4l.
tes (pii in proprias caiiies sa:;viunt, 138. *' Episcopi, et in pendulo ct sublimi fuiie gradien-
Cbrisliaiii iiiorlni (|iii loco niale alque iuiprolic les, 28.
disUaliniitiir, cnin docliiiia! viiiciilo coiisiricii siinl : Kpiscopi, et pastores, 10.
et ociili dislorti iiiiJiii eainileiiiipii; rein cenieiites; Kpiscopns vcl oiieioiialor evangelicus et bcllua;
( :
ac nou oblutii , sed bilu duiila.\al iiiter se dissideii- niuUoruin capiliiiii niodcrator, 54.
tes, 738. Klliiiici a diviiio alM.ilu conslitutiouis sn.nc roliur
Cbrisiianoruin lingux, ci Nili caiaraclic, vcl eiiani non linlieiites, ct raibces (pia; qnod slabili loco nii-
solisradius, 174. iiiinc lixa: siiil undis lcruntur, 140.
, ,,
3^<J I \ 0PK::ini'S r.Rr.(;oRii coi.i.kcta 590
F .• A J
Fi'i;(ilalis pr.Tsciilis .foiiscrv.Tlio , cl xgrormii Jiilinnii<i, ot U:ipsar(>s, 15R, ct simi:», 1S0.

C(ir|>(iriiiii riir.iliii
1"". Jiili:iiius, rl ijiii scinciilciii fueil, aut (pii igiicin
,
'
sii|ir;i |irlr:iiii si(C:nii cxcil:;l, 1''7.
l'"iilci ilcscrlorcs, cl sciiicii
siMiiiiiMlitin Xi. JuIkiihi-, cl .r.liKciis ipnis, <-'>.
,
1'iilciii iioslr.ini irriiliiilcs iil iiicci t.iiii, ct (|'ii Jiili.iiuis, cl Cliiinwkiiii, lOS, vd cliani 1'rniiiis.
iiciiliiiuiii vcl ^:iiiriiiiii \i:iii hiliiir.iiil ,
~>'>. ibiil. it lis.
Iiliiis n'i, cl siilis •.|ilciiilor, oSi Jiili:iiiiis :iilvrrsiis C'irisri:inos, cl vcii.iliir, IIMi.
I iliiis Dci lioiiKi r.icliis, cl sol niilic tcrliif«, 'Jli5. JiiImihis, iI ii i|iii (iliis lovii iiiii iiiiiiii^cciil, 117.
1'iliiis Itci iiii(|iiil:ilcs iioslr:!'^ iii s(! siisci|iii-ns. cl Jiili:iiiii< iiiii|li|.lii cs (;iiri-li:iiiis pci.-.ceuli(Mics p:i-
ijjiiis ccr:iiii coiiliiiciis, :iiit eti;iin solis r:iiliiis lcrr:i; r:'iis, ct ilr 10, :iti|'ic cli:iiii riiliiicii, liH.
\:t|iiirciii :ilisiiiiiciis, .i>\7>, Jiili:iiiii.s siciiii ui riill:ii'S iiiipicUilciii , ct H^M» in
Kilius Dci, el Siiiritiis snnctiis, et liiiiicii c\ snl.', o1isciir:i ct ci:iss;i iii;iicria latens , vel runies pcr
ill7. .spcciis ipiiis l.iiii ll.iciilcs, '•").
l''i)rliiii:iriiiii oiiiiiiiiiii sii:iruni pcririilo (liiiiic:iii , Jiiviiiiiis iiiipcr.ui, et tciiicril:is inconsult», iS.
cl ii:alus pii^jili scu eti.iiii ûboriiaiur ii.ivis , ' \'.)1.
n vctis, pini.cns cr|no-

I,|.\ ct incuicus, vel eii.iin
Cri^goriiis nccrliilrilo cl nurslili:i iiiiplcliis, ct
riiiii (liiiiiitiir, 854.
pu.riiriiiii :i.l riil^clra iillcclio, •iTA).
fcrro exciiiiiiir Lex veLii.s, ,et in;iceiia, 854.
(^rcyoiiiis el silex ex ipiu hiteiis
igiiis, 5liu.
(^rcgnriiis ciiin aiiiii is iii gr.iliain i°Cilicns , et iM
pl.iiii:e |icr viiii iii iliNcrsuin tracla! , :ic ilciiiiie
l.l\:il:c, ISl. M icliali.i;! soplcin ninrlyriuin pilicntcs, ct nii-

(^rcgoriiis n.alcilinis iinpctilus, el arlior excclsa Cliiiiiii j:iclaliii, 296.
(iii:iiii aiir:i; ( iri iiiiiniiiiiit ,
i-0. .M icbaliroriiin scptom rratriim inator suos filios
(Ircgiirius Lt.isilii l.iuilca cclebrans : ct athlcuc ccriiciis iii iiiriiicniis , cl avicula piillos suos ab
ciineiiics, 777. aii;;iic ariipi ciiiiiiiciis, 291.
Orcgoriiis ile discipliiiis ct litlcrij loniliiriis, cl iM irlyrcs, cl iiodi. 5(l(i.
qiii ipioil in acrc ct lcrra est aiit iililc :iii( i;r:iliiin .M.iriyniiii f;!ori;i cx niy-lcriis islis niigraiiliiiin,
(leccrpunt : aut eliaiii (|ni Igiie, eibo vel reiio iitin:- Ct siil cx iiiil.i; ipia oliiliiccbaliir priiis libcraliis , et
liir. 778. ver post biciii.ni, :ilipie etiani sedalis venlis .x-ipior,
CircRorius, pl polypiis, 78.j. 4-40.
Grcgorius Kiclcsi:iiii (.'iinslanllnopolilaiiani siisi i- Mens qii.i; id f]iioil scntit vorbis cxpriiiicre ne-
pieiis , et iiavi pcriclil:iiili, vcl iirlii (ilisiiliinie
(luil , el inccssiis lioiiiiiiuni turpure laburantiiiin,
ciiici:i; opcni leieiitcs, v(;l etiani ;eilibiis lliiniiiis
p 780.
coiilligr;iiitiliiis aipiaiu iiijicicnlcs, (i"-!). Mioror, cl 7i7.;iina, 2.i6.
(jn-i^.iriiis :i.l siiiiiii redicns cpiscopaiiim ct llii- :
.Miirs. cl pdriiis .
".52.
viiis, ipii iio:i iiisi coacliis pcr accllvij fcrliir, sc I
Morliii. ci pcicgrini qiii in patriam reJicriint, 552.
per (lcclivia cclcrriuie l;ibitur, 47"2. .Miiliiiiiilii piipiili, el iiislruinenluni inusicuni iiiiil-
(;rc}:iii iiis iililcciainciilis labores diosulvcns , cl (is li.liiiiis rdiislaiis, 51.
coriuiuiii aicus l.ixatlo, 477. Miillliiidii iiipidiialos siins rocrcens , et igiiis iii
iiiateria latens, aut ainnis repressus, 122.

n
ll.ircsis, et lclali^ pociilum 898.
N
,
Il:vrcsis conlrila |iaiiliiliiiii alliiic ct langiiiJc pal-

Noiiiia; Grcgorii nuilris pictas, et sol 357.
pilans, ci scrpcMlis inlcrcisi c;iiul:i, (iill.
Iherelici Kcclcsi;v, glori.iin (l(;li)iiilcnlcs, cl ipii

«
Sainpsoni crineiu alisluterunt , vcl eii.ini ancia
ipiaiiul;iiii cxpugiiaiitcs, lil-i.
ll.crclici C:illi()licoruin crralis iiiiiiiiiicnlcs , ct OITiciiiin snnin dcscrcntes, ct aililcl:« leges pa-
iinisc:c vuliicribiis, Ifll. bcslia' iion Scrvanles, iteni ct ;egroli incdico iiialo-
Hdiiiiiios s'.ib iiiipcrio, ct nioinbra corpuiis, liri. dicenlcs, 522.
Iliiiniiiis p:i>sioiies, el aiini parics, SKI. q
.'loiiio prudens ac conbiliis, ct aiiriini , 17.
lloiiio s:ipieiis iii serniunc, peritu^ auiein aiiiiiin ,
et scpiilcra, 5lll. Pasiores imperiie doccntcs, cl scpia; 757.

Hiiino ereclus inccdens, cl qiii navigal, 277. IVisioris riiiictio, ct cibiis, 250.
liuinu furtisct gencrosiis, cl eipius 581. l'c(c:ilor, 01 :ispis siirda oblurans aiires siias, 22.
l*ccc;ilorcs scipsos gravissiuiis niaUs alliciciitcs,
Cl ipii c;iriics pioprias coiiinuirdent , 22.
riiilosdplianics cxlr:> lenipus, cl atliletrc extra
Iinproliitas, einanima, MC). .irciiaiii pr:csla:ilissiiiiOS so jacl;iiiles, vcl cliaiii
Inipiiri de Dco dispiiiantcs, cl (lui x||ris oculis giilieriialures arleni su.ini iii iraiiquillitatc iiiagni
3olis radios intuentur, -189. facieiites, 478.
Incoiistantes , et polypi, Cll. Pbilosoplii in specicin scili ct clegantcs , et niu-
liiliiiicili;is excrcciites, cl cadeni tcrra , (pi;c pulcliriludine destitutx, ad colurcs

licrciil;c iialiva
saiiis ininuila ,et vortiginc laboranuliiis vidcliir iii- conrugieiites 545.

slabilis, 117. Seii eliaiii idein coIuinii;iriim iiiter- l'icialis cultorcs ab nrlbodoxis non in parvis
valliiin, ipiod liis (pii propius inajiis, ipii loiigins doginalis pr;vcisi, et :iqii.i ipi.e niaiiii coinpieliciisa
rtiiioii suiit, iniiiiis viiielur, ibul. per digitos eflluil, 4UU.
liitiis, ct .EiiMi, l"-'J rrajcepla sapienUini, elsliniulus, ^tl*
, , , ,
SDJ S. GREÔRll THEOLOGI. 53J
Prxlecil ecclesiaslici , el siiblerrane;e a(ni:e , A

cl varii v.i- Yerha slulla, (piilius niigacilas conjiincla cs.
Pr.Troclnnim nc siiliililonim coniinin, ,
el vari;e aniiiue cnr;e quasiiisomiiiorum

iiiuliiplex
rinrimi ;iiiiiiialiiim moliis at.iiie im|ii'liis, siciit et
speci(^s sulisequilur 881.
aBtalum ac (Hialilaliim iiiHT liomiiius (liscrimen,
VerlKi v;ina, el niagiia insomiiiornni ars, 881.
Prosperilas, ei vcini, aul etiani litiera; in amia \ia inipura iler lacieiiles, ae sese ieviler iiiqui-
"'"• nantes, et qui compedibus vincti iioii iiihil pro;;re-
scripliu, ,
diunliir, ''^'o-
Violenlia ac necessilate expressum , et planla per

vim in:iiiibus inllexa, 19.
Vir parvus onus aliquoil subieiis, el qiii turrim
Raliilis vix, et vits liiimanjc insliinla ,
fiOl.
xililical, 59,
S:ipieiili;e (lefectns el cxcessus, el regiilx adililio
-^^*-
Virgolola Deo amore conjnnrla, et aquaruin pro-
aiil siililradin 053.
fliivi;i plumbeis caiialibus ineliisa,
,
hiiiiinis genniiia , et venti naiifragia ,

125.
Virtiilein amplecientes , et qui clarissinia; liieis
Sencclns prndens, et considerata larJitas , 48.
870.
lemiiore iler f.ieiuiil,
Sirmo, ct mnsicus tuncentus, 135.
Virinlum prsest;iiilissiina, et prali QoruDi fragr;Hi-
Serino, el eilius 317.
,
lissimus, et pulclierrimus, 258.
Seriiio (le relius suavissimis , et oculi speclacnl
Vita, el carctr, seu eiiain stadiuin, 525.
cerneiiies 781. B
Vila bouiinum, et lorreiitiniu iransiliis, 874.
Sopliislarnm conleiiliQiiilins qni olileclantur, el
Vila ;ieliv.i et coiiteniplaliva, el mure ac leri;i,
qni eiiiieslrilms cerlaniinibiis l.etanlur, 781.
817.
tuiliiiin pr.eceps, et semiiia <|ii;e in petras ce-
Vila linniana, et marc, -t??,
cideriiiit, el luiidauienluiii iii arena jactuiii. 48.
Vilie liuniaiue vanitas, et avis volatus, navis in
iliari, piilvis, vapor, ros niauilmus, llns, 211.
Vitiose iinplicanles, el ipii in obseura caliyiue
.)beiT;iut 45.
Trinilas, el niargarita nnJiqiie fiiigens, C.")7. Vitinm, et aqiia, sive eiiam festuca, 4i5.
18.
Trmilas, et sol, radius, atque lux, ty'il>. Viliuni, eiâbsintbiuiii,
PROYEliBIA QUM SCITE ET APPOSITE CITAVIT D. GREGORIUS NAZIANZENUS.
LiUto Iniiim piirgare 460.

Luto niargaritain eommittere ,
73G.
Absalonis nianiis, 594.
In aliyssi vesiigiis (leanibnlanics , 5(14: M
Auri iir.becillu; lonilrui sonuin cominitlsrc, 75(1. Manibiis vinctis linguam armare, 492.
15 N
Bilis etiam :iliqua ulililas, Nudo capite m liagiiium prorumpere, 22.
Briarei '.iianus, 35 i.
O
Obolo iiiliii praeslantius. U3.
Crales Cralelcm Tbebanum liberlaie donai, 8lo.
Pedites ad Lydum cnrrum, 787.

calet , (rigida obdurclur 711.
Ferrnm quandin , Pliuebus sine a;re noii divinat, 14S.
Figuliii;iiii iu dolio (liscere,
lii Inule medin sili
crucijri, 709. S
->2
Fronlem perfricare , Sanl niim intcr proplielas? 10. 233.
Solem iiilirmis oenlis committere 756.
G ,
101.
D Sus iii tauio provoluta,
337.
Cuiia caval lapidem sacpe cadendo,
H U
687. Ultra Gades transmeare non omniDus concessiini,
Hinindo iina non facit vcr,
789.
L
cibum coinmit
Lactc adline uleniibns solidiim Vestem lianc llisiiaûs consnit, induit aiitcin
.Hi.
tcrc , Arlstagoras; dc Samioruin tyraiinule, 157.
landare, et slaluam^îO)
Lenuein ab ungnibu.. Viiluciibus scatens, aliis mcderi tcmal. 18.
Jiiibi J ,
• - s
OKATIO I. - MOMTLM. ••'J^
MOMTUM iN si:ouenti:m ok\tiom:m <'**>.
1 I. Intir or.itioiics Grcgnii priiiinm il!a sibi suileiu vimlicnt, iiu.i- (|unilragesinio [irimn
loco {ili uilitoribus rurisifiiisibus nunieialur; ([uamvis in omnihus pene co^Jicibus cccluris
praMiiissa sil orniioiiibiis. Uogii iiniiiqiio |ilus(]uniii (lun^Jrnginla siiiil coiliccs, in (|uiijus or-
iliiic [irimn esl Oratio in Pusclia ct lardilalcm. rriiiium (]uo(iue locum leiiul in Anglic.inis,
i:ii|ier.'il()riis, elc, ut vel ix ediiis cnlaJogis notum. Quiii i|isn oralionis verbn (.'am oniniuuj
l'rim«m esse oslcnilunt satis. 'AvaiTijjto; f.tîpa, xal 1) dpx'; ^-v-«" « Ilesurrectionis, imiuil,
(lics fausluin(|ue priiicipium. »— « Piincifiium, inquam, sennonum el inili pasloialis otlicii.»
\ipx^ziuvU\<uv 'ô^j, y.7Xtîp-/^r^-:rj'j (i[Zi<txzi-j xoiX^ô^J r.pry.-i-za^sîi'.. lia posl velercin sclioliasl.im
Nicclas. 'EvTsCO^v yip, nit opud L.imbecium (70) ille, oOjii-aTo; outo; naTijp -zCiv ioL\t-o\i Xivtov
aT:T;p.;aTo. Id cst : « Iliiic eiiiiii diviiiissimiis illo Poler scrmonura suorum initiiim diiiil. »
II. Idem astruit ISasilius iiisigiii sctiolio, (juod in coimucntariu exliiljcdir : iiiio iiiedi-
lus altcr sclioliasta, (jui in Colb. cod. 30C3, in orationein sccuiidam in Pascho, iicoc vei-
ba :
'Q Wy; HioJ, « vcilium Dci, » etc, sic commcntatur (80} : « Ilabcs itaipic nuiic oraiio-
iiein hanc noslrara, non quidcm primitias, nerjiie [Tiiiiam, ut illa ( qu;c sic incipit) lle-
surreclionis dies. » In cam denique sententiam cum vctcrcs lum rccenliores ivcruiil. Nec
enim innror quod Leuvcniilaius in sua nuiicupnloria c()islola nit : « Uatione lcmporis, >i-
(jiiidciu I';ii;e Creteiisi ct Niceta) Scrioiiio crcdiiniis, cssc prima dclieat oiatio, » quie in Pc-
lisiensi Grscco-Latina editioneordine secunda est. Eleiiim longe aliam osso Niccljn menleiu
iiiodo vidimus. KliiTi vcro scntcnliam alibi refcllcmiis, quam intcr^m cxplodii salis ulriiis-
i|uo oralioiiis priucipium, ot (iriis isiius : iilii Tlicolojîis : « Jam scrmoiics, irupiit (81), lia-
belis, quorum desidcrio tantopcre (ligrabalis ; » sormones hucusquc dencgatos, (|uoruiu

studio eo amplius ardclKnit, ipio diutiiis illi ilifTcrelianlur. Qu.'c (]uidciii interpretatio iion
noslra, sed ipsius cst Grcgorii, ut tola oratio tertia, alias secunda, probal, atque in caai
admonitio demouslrabit.
III. ll.cc igitur fuima omnium srrip(a(lictaqiie fiiil oralio aiiiio Cluisli 302, priilio Ka-
lendas .\(irilis, qua dic, jiixla liiicliurmiii, lioc nniio fcsliiin Pasclifc imidil. Qiia vero ocia-
sione quibusvc de causis, ir.fra comniodius admoiiilio in Apologelicutn magnum declaraliit.
Brevis illa quidem oralio : vcrum rerle, reriim liabita ratioiic, nin[ilissiina ; lamclsi lemere
fliiens et dissipala forsitnn [iriiiia froiite videatur. In ca resurgeiitis Chris(i niysleria, cum
dcf.'nsiono tarditatis suffi, ct ulriiiiK(ue cum niorum ita conjungil, ila singiilis
(irfficcptis
singuia miscct, ut oratio pancgyrica lota, lola moralis, npolognica lota pene [lossit a()]icl-
lari. In en se idem accusatet dcfcndit, dcmitiit el exlollil, parel ct impcrat, benevoleiiliam
captalet objurgat. Denique dum esse pastor bonus cxo]ilat, i|i«uni quem esse cxoptabal,
se demonstrat, 2*^' Christo alacritcr comniorientcra ct una simul resur^cnlem, novum ho-
mincm, qiiem paslorcm ovcs sequi dcbeant et audire. Muncrura autcm injecla menlio,
quam artiliciosa, quara apta festo, [iifecc[itis inorum, laudibus (latris, sibi i()si tam magni-
(ice quam modesle ac necessario, novo sub patro |)nslori vicario, coininendando
Alqtie 1
hffic est (irima Grcgorii, et, si Uasilio crodiraus cxlcmporalis oralio.
(78) ln omnibiis pcne niss. lirec oralio priiiiani s?.loin occnpai.

("D) Lnnitieo. iii c;ilal. ntl cod. 97.
(80| NCv '.tiv l/z:; -h-i '/.iyo-i wjtov, o'Jx 4::ap-/t)v, ojok ::paiiov, (u; -.b, dâiTaicuji ^'.i-iipa.
(81) Iii .îonito ad oral. 5.
PATnoL. Gn. XXW. 13

—
39') 5. GUEGORn THEOLOGl 596
TOY EN AnOIS nATPOS HMliN

rPHrOPIOT TOY GEOAOrOY <''>
APXIEDlSKunOY KfiNITANTINOYnOAEflS
Aoroi.
S. P. N. GREGOIUI TIIEOLOGI
ARCHIEPISCOPI CONSTANTINOPOLITANI
ORATIONES.
OllATIO !• Aoros A.
3 '" sanclum Pasciia et iii tarditatem. Eii; zv ayior [Idcya (85) xal eIq T^\r ^paSvzi^Ta.
I.RpMiireclinnis(lies,r:uisliiniqtieprinei;iiiim. Ilac A'. 'Ava3Ti3E()j? fi[.tEpa, y.aiTj lipxrjoilia, •/a\).ajjt-
rclfliiitate exspleiulesfaimis, ac nuiliio nos coiii|)l>;- •Kf/'jvOi');jL£v TT, Ttavrjyjpsi, xal (Jc/Xtjaou; jTEpi-nTy^cii-
niis oile- [jiEOa- eiTM\xzî, aZzX-ôX, /.olX toT.; [aitoGiiv f^\J.i;, [xjj
claiiiii. nic;iiiHis, fralres, liis cliain iiiii
niiii ', iiiMliiiii liis iiiii \H'.r charilaleiii aliqiiid fece- oTi xor? tC ayofTiriV (S4) xi 7:£7to(r,y.(3stv, i) totiovOiS-
niiil, vel passi siini. Uesiirreciinni oniiiia conilniic- ot •

au-p/()jpTj(jo);ji£v TTavxa tt] avaj-ajEt •
6(JJ[isv auy-
nins veinaiii alii aliis ilcniiis, luin cgo qiii lainla- YV('j[jLT,v dXXTi^.oi;, ifib Ts 6 TupavvT,9£'t^ Tr,v xa/.r;v
;
l)ileiii viiii perpessiis siiiii , lioc eiiiin iiiiiic adjicin, Tupavvioa, TOUTO i-ap viJv TrpoaTcOrjjjii, xat G[j.sT; oI
^vosqiii l.indabililer vini alliilislis, si quiil est xa/.(o; TupavvTjaavTc.;, eI' t( [j:oi [j.d[itfOiciOx (8S) Tijj
liiiii
(|iiiiil iiiilii lariliialis caiisa succensealis. Quanilo- ppaouTTiToc, (1); Taxa •j'£ xpÊ-Ttijv (8G) aiiTT) xal xt-
(liiiilem ea lorlassis apiul Deiiiii nielinr est alque (jit(i.T£pa 0£(o -r); iTEp(ov TaxuTrJTOs •
(iyaOJiv i-ip xa\
pr;eslaiilior quaiii alinriiiii celcritMS. l$Miiiiin ciiini uTio/ojpTjiai 6;(;J Tt [Jitxpbv, '(o; Mojui^; £X£tvo; ih
pst, et Deo paruitiper sese sulnliicere , ul Moyses T.^xXl-AÎ, Y.l\ 'l£p£[JlEa? iJ7T£pOV, xal T:pOjOptt[j.£rv
ac postea Hiereinias'. et riirsiis a.l vo- B '(-'"h^-î xaXouvTt, (b; 'Aaptov ts xa\ 'HTata;, [itivov
ille oliin '.
canle 11 proinple aliiif; iinpigre acciirrere, qneinad- £ui£6io? d[X9(!T£pa, t6 [iJv Stot Tr,v oixifav/ dtaOi-
iiinliiiii A.irnii
« et Isoias ', nindn iilriiniiiiie pin aiii- V'"»'^ (8^). '^^J 5k oti ttjv tou xaXouvTO? ouva|Atv.
111(1 li:il.:illernin ol) prnpriain iiilirniilalein, aUcruin

i.b vncMMii' polenliain.
II. Mysieiiiiiii uiixitiiie; niyslerio paiiliilum se- B'. MugTr,ptov E/piaE [iE, [jiuaTr,p!to [jLtxp>)v uTtExd)-
cessi, (iiioail ipse nie explnrasseiii ; (Uiii inybterio pYjaa (88), osov £[iauT6v £n:tax^'|aa0af [j.u(iTTip;(jj
fiKiiii biieul iiilroeo, praclariiiii tiniitlilalis iiiliniii- -/.a't cuv£taip/.0[Jiat (89), xa),T;v iuayti^jiEvo? tt]: i[j.T|j
l.i;iM|iie iiie:K a.ijiiioreiii, dieiii liiiiic ascisceiis. iil, fistXta; xa't (iaOEVcEa; irtExoupov tt)v Vitj.^pav, tv' 6
i|ii; lindieriiu die a inorinis surrexil, idoin iiie <|uo- Q a-!]i>.zpo'/ ty. vsxptov livaaTi; xijjiE xaivoTtotiQari Ttji
' Isa Lwi, 5. ^ Exod. iv, 15. " Jerem. i, C. « Exod. iv, 27. ' Isa. vi, 8.
" Aii:is >1LI, qiia; autcin 1 crat, niinc 2. llaliila

aiiiiii oG2.
(82) SecJlojov. Gregniio nnliile Theolofii co- (86) 'Qq Tiiya JE Y.pelTTMr. « Ouandnqiiidem. i
(:ii.<ineii a>ci Ijniit diiceiul sullciii iiiaim cxaratl CO- Sie Bas., recliiis quiiiii Kieetas, qiieiii seciitusesl Bil.
(iices. Viile III l'r;el. qiii verlil I i|iiaiiipiaiii. >
(85) Td dyior Iluoya. Sic Par. ; deest in plu- (87) 'AaOirEiar. Bil. i iiiibecillilatem. »
riliiis. 'T:i£ywpT\cra. Bil. « cessi ui incipsuni inspi-

(88)
(^4) AC ^yd^zryr. BilliiiS), i iiropier charitaiccu et cereii) ct explniaiein. »
ljciievnleiili;iiii. i
(89) Ivrsiaipxo/iai. Par. ouv^pxopiai.
(8.-)) Mii«foicOt. Par. cod. (lijJtytoOt.
,
307 ORATIO I. - I.N SAM.TllM ['ASCHA. 3S8
T:v;'Jiâ:i, xa': t'iv xaiviv (00) tvSJia; SvOf.ti)r:ov, 01^1 A qiic lipiiiiu iiiiiovcl , novoqiic iiiiliiliini lioiiiiin: ',
-.fi
xiivij KTiszt (!)l), T«r; xaTi (•)t%v Yivvw;-i^;o!;, 11UV.1; crciiliinr, liDC csl iis (|iii liciiiiiiliiMi I)< iiiii
r/i jTr,v ivaO^v xa\ oioi JxaXov Xgi jtiT) xai ojvvcx/joj- iinsiiinliir *, liclnrciii Imiiiiiiii i>I in;<îslriiiii ildiii'!
(jijvov -poO jjiw; xal ouvaviTtifUVOV. ciiiti (Jirislu abcri :iiiiiii(i cl iiioiiciiiciii cl rcMiir-
(jcillrlll ".
r. XOi{ 6 invJt; tstpaCtTO, xa\ J/oIovto ai 9A'.a\, III. Ilii i ;i;;niis 111.11 l.ili.itiir, cl jioslcs linReli.iiilnr,
xal eOpf.vtiisv AiyjTrto; Ti TrpeoTOTOxa, xa>. if/jii; lii\ii<|iic |iriiiii>);ci>il:i .'Kj;y|>liis, :ic iiiis cMcrinina-
Tapi;>.0£v 6 i/.oOpiOu>v, xai f, s^paYU ^'ifiii^k v.aX a!- 1(11' (ir.cici lit, s>j;ii:iciiliiiii i|iii|i|ic lcrrnii ijisi :ic vc-
fiijiao;, xa\ tiJ) T'.}»f(;) ai.tiiTi iT£i/ijOr,iji=v (9i) of,- ncr:Uiiiiii rnil, |irciiiisiii|iic s.iiij;iiiiic |inilccii siiiiiiis.
|iSpov xaOap(i>; iîJYOîv AryjTTTOv, xa\ "tapaiu Tiv Iliiili .'lli.yi>liiiii (iiiiiiiiio riiîiiiiis , cl .iniariilciiluiii
TixpVy ozoz-iTT.v, xa\ TOJC papit; t-;sTiTa;, xa\ toO illiiin ilniiiiiiiiiii l'linr:iniiciii, el :irerlios |ii'xfeclos;
•
7:r/oj xa\ Tr,; :T).'.vOj;a; (il5) f,Xe'jO;pt.'jOn|jiiv (!)1) nc liitn cl l.ilcrilio n|ii'ri> lilu-riili suniiis, iicc (|H,s-
xa\ oJOi\; 6 x(o).'J3U)v f,,uia; JopTiîsv K'jpi(;) T(T>6i(o qiiaiii csl ,

qiii iins lloiniiio llcn iinslro cxiliis fc-
f,,U(uv SopTTjv Tf,v îo;ov, xa\ iopTi^tiv, ovK er Cu- sliiiii rcli'lii':irc |iioliilic.il ; rl qiiiilcin celclir.irc, iio.'i
jq} aaMiiiji xuKiat. xal :tot~i\pittt:, a.lX tr d(.'iJfioii: i» fernifiilo reteri mnliliw el iieqniliif, tett in azijmii
ELlixpirsimr, xa\ aJqUeiac, |Jir,6lv iTTta:po;jiivo'j; ('Jiij ^ sinceriliilis cl rerilniis ", iiiliil iC^ypliaci ulqiie
A!Y'J-T:axoj xa\ iOioj 9'jpi;iaTo;. iiii|iii rcriiiciili iiiiliiscniii lcrcnlcs.

y. \0i; 5ujijTajpO'J;jir,v \[,:zi'), 5f,(iipov o-jvoo- IV. Ilcri riiiii Clirislo iii iiucciii ngolinr, liodie
Jiôjjiaf j(Oi; (rjvivixpo'J;jwiv, ou^too-oioOjiai sfjfjii- siiiuil glorincur; licri cnniniorleliiir, limlie siinul vi.-
pov /Oi; <;'jv£OaT:T(i}ir,v. of,[ji£pov o^jvi^j-ilôoijiai. ".VAAi vilicor; licri consepclicbiir, lioilie siiiiul rosiirKO.
xap-0Cf0pf,3to,i;v ('J(j) T(Ti -kpf,,ihTjv -aOivT'. (97) xa\ Il:ii|iic ci, r|iii prn iinliis passiis csl ac rcsiirrcxil,
livaJTivT;. .\pjj.iv |ji£ ;jto; oiijO; /iyi-.v, f, aôYJpov, olTir.uiiiis. .'\iiniiii rorlasse illccrc iiic piilalls , aiil
^ ij'.fiJijiaTa, i) Xifloj; TtTiv o;a'.fav(ov xa\ Tcjittov, •)-f,; arjjciiliiiii, aiil li;\tiir;is, niil pclliicidiis cl iiigciilis
|Sio'jiav uXtjv, xa\ xiTto jjiivoujav, ^; i£\ t6 T:),£tov prclii lapiilcs, lliiMnin riajîleiiiqiic lerrx iiialcri:ini,
c/out;v 0; xaxo\ xa\ 6o'j).oi Ttov •xiTto xa\ to'j xoo;jto- liiiiniqiic iiiniiciilcn:, cnjiis ii>:ijiircin p:irtciii iinpro-
xpiTopo; (98). Kap-o'yOpf,jt));jt£v f,,uta; a'jTO'j;, t6 t;- l)i fcrc cl icrvl rcrniii 5 tcriciinriiin ac miiiidi
jjL;(''jTaTov (:):(o xTf,u.a xa\ o;x£;()TaTov (9!l)' i-o6(T);jt£v priiK ipls possiilcnt. Iiiio vero iiosnictipsns nlTeia-
TJi £txovt (l) ~h xaT' £;-x()va, Y'rtoptoto[i£v fj;jitov niiis, lioc est possessioneni Dcn preliosissiin:i»i,
zh iy.taynX, TtJJtfjJtOJJtiV t6 ip/iTU^V, YVtOJIl£V TOU tnaxiniei|ue propriaiii. Iiiiagini rcildaiiiits qunil iina-
jijjrr,ptou Tf,v 6uva;jttv, •/.a\ 'J-Jp tivo; (2) XptJTo; giiii cniigMiil, (ligiiilalcin iioslrnin ngiioscniiiiis
ir.iOavi. CNeiiipl:ir lioiiorc priiscininiiiiir, iiiystcrii viiii iiilel-
llgaiiius, ct ciijus rcl grnlia Clirlsliis iiinrl.' riiniliis
csl.
E'. r£'«biJt£Oa (Jo; XptJT^;, £7:i\ xat Xptori; (ji; V. S niiis III Clirisliis, qiionl:ini Cliiisliis i|iin(|iie
f,|jtit;' f£v(o;ji£Oa Oio\ 6t' a'JTiv, i-it^r; xixit'>o; oi" siciit iins. KHichiiiiiir dli pritjilcr i|isiiiii, (|iioiiiam
f;j:a; avOpto-o;. npoji>,a6£ t6 X£;pov, tva oio tb ,3i>.- ipsc (iiioijui; pruiilcr lios lioino. Assiitiipsil (juoil
Ttov •
£7:Tt');(iUJ£v (3), tv' f,,u£t; Tf, ixilvou T:Tto;(£ia dctcrius eral, ul darel qnod pr;i'staiitiiis cst. Egc-
itXouTf, Jto;i.£v •
ooJXou !jtop'ff,v EXa?iv, r-/a Tf;v iXiu- iius rnclus cst , ut illiiis nos inopia diviics esse-
• Eplics. IV, 23, ii. ' Joan. 1, \7,.' '•>

P>oin. vi, 8. " I Cor. v, 8.
(!)0)Trr xairry. Cnisl. I, -.h-i viov. ri^baiil, hnrlaliir R. Grrgnriiis, nl qnciiinilino liim
(9l) KtIcfi. Iii cdil. l'ni'. -a-.t^zi:, monnosc. illi. Iia ei iios rcsliim nsiiiiiis. "E-itor t'j rraXitV)
>
(9i) 'EzetyJcOiyifr. t()uasi inuro vnll;ili siimiis. 1 ot ut'A '|jpaf,X iopTa;; i^ Ta;; •-avr,Y'jp£n T^poiiî-
(93) /1«! rijt' -.lirOsiai;. Bil. t ct Inlcrum coii- pov 6(T)pa Tiyj Kup:(;) xati t>.v voutov. .. na,oatv£; f,,tjttv
leciiiine. I j. 6 a-,':o; rpr.-f^/oto; iooTijai toinip ixiivot.

(91) 'U.lEvOsfiÔrifter. P:ir. co(l.f,XiuOip(Ij;jiiOa. " (97) naOiU-zt. Coisl. i, aTToOav;')-.:. Sic Apnsl.
't:.-iÊf C(tircix- "Ez;:;ipovT£; • < Niliil in-
(9.">) II Cor. v, 15.
ferciiies Aî^ypii^ni :ili|iie iiii|>ii fcnn.îiii. 1 liiipiiitii (98) KccftcyftiTcpcc:. Dinbolns « miin<li priiircps >
Arii ilogoi.i iiilclhgil, 111 oliscrvai Mceins. nppi'llnliir, iioii ijikiiI iiiuinli nriiiiiqiie lcrn-iini ii:n
(9G) 'A.l.la xaf:iCyOpi'icwfter. < J.iiii vcrooircrn- illi sll iiiiperiiim; scil ijiind eos, qiii sceleiaic vi-
mns. I Miis nliin fiiil, iit iii cclchril:ilibiis, liiiii sn- vuiii. iii siia pnicsl:ilc li;ibi'a!. Niccias.
rrls, liiiii |irofnnis, doii;i (ifrcrreiiliir Deii, iiiiperalori, (99) Td zifiiiiitiiTcr Qetô y.TTJfta xal clxftdTaTcr.
viilnri. Qiiniii ijiiiilciii In Kiclesii cniisiieiiiilliieni i PiissessiniiiMii D<'n jirciios ssininiii. > Sic Hillins in
vigiii-se caiiniics pnssiin cl liisiorhe loi]iiiiiiiiir. Dcus prliiia cdilioiie, melliis qii:iiii lii jiosirciiin. i\v eliniii
ipsc silii doiin iillerri iir.ccejiil pi)|iiil(i sno his ver- Miccl:is : < qiii possessio siiiiiiis Deo loiigc pretinsis-
bis, iilii ilc celcbrniiilis iriliiis jii.ri i|)iils fe>tis lcges siiiin ninxiiiiei|iii;prnpria. >
sl;iliill : t Noii :ijip:iii'liis lii coiispeiui iiico v.iciiiis. (1) Tf} eixcrt. 1 liiingnii qiiod iinaginis csl, > vel,
(/''X('(i. XMii, lj; \xxiv, H); betti. \vi, |G.) K;idciii < qiiod scciiiidiim imnglncm esl , re.lilniiiiis. > (iilliiis
iiiiii seiiicl rc|it>iii. Crciio cqnidcin Grcgorii soriiio- aiilcni, < iiiMgiiiis dcciis imagliii rcillnmus. >
neiii ad li;i'C .Muysis vi;rba spcclarc. Sic eli;iiii l)o- (•i) 'Y.iip ziroi:. Billiiis, < prn qiin. >
roilico j\rcliiiiiLiii<lnt:i' vlsiini cs^. < (jii:iiiilni|iilil>>in,> (3) 'ErcTihyêvcrer. < Kgcinis faciiis esl, > sic II
iiiijiill, dDcliinn H, Itild. l'P. Gr:cco-Lal. ed. I':ir. Cnr. viii, 9, < iil illiiis iiii)pi:i diviics essctis. > !<il-
l()-24, I. II, j). 808, < iii fcslivis el p:iiicgyricis coe- liiis vero. < mendiciis raclits esl, iil illius iiiundicilaU
libiis Domiiin dnna Hlli lsr:ie<', :\ lege qiiondain ofTe- dile:i,ui'. >
309 S. (;Rt'f.()IUI TUKOI,(tGI m
iiiiis ". Seivi rorninm arco|>il ", iit lilieilalem leci- A Ojpiav fnjisi; a-Ko/.iHoyîw {i) xaT^/.Ojv, iV ik|/i>jOui
ppreiiiiis. Desceiidil, 111 cvclicremiir. TciiMHis esl, ;a;v ETrsipiiOir;, iva v.xT;itopi:v f.TifidcaOr,, i'va Soî-
iilviiiceremus. ContempUis esl, iil nos glorl;i dona- aT)- a::=Oav£v, i'va owar] dvriXOav, i'v" eXxuari Tzph.:
rel. Moruiiis esl, nt salniem iiobis allLMrel. Ascen- kx-j-Jj'/ y.i-o) x-ifjiivou; ev tw tt,? ajxap-(ac 7:ta)[j.a-
i!il , iit pi'cc;Ui lapsu iiniiii jaceiiles ail seipsHm Tt. Ilivxa ocoiTw Tt;, iiavxa xapTroôpehto tw oiv:'.
iKiliLTCl. iiiiia (iiiispi;iiii ijoiioi : oiiinia ei qni iauTiv XuTp>jv uTCp ^[jiojv xat
, <ivTa).).aY[jia (5)-
s.-ipsiiin redcniplioiiis prelium pro iioliis ''.accoiii- owiz: Si ouS^v ToioijTov olov iauTbv tou [jiuTTr,p£ou
iiuiialionem dcdil ", ollcral : niliil aiilem tlalurns auvisvTa, xal 6t' Jxsivov 7:avTa oaa ixeTvo; Si" ^[Jia;
csl laiiliim, qiiaiiluiii si se ipse obliilLTil iinjiis niy- YeviijjLsvov (C).
sicrii ralioiicm piobe iiileiligcnlem, acpropler iihiin oiiiiiij raclniii, qunDcunque ipse propler nosriilus
esl.
Yi. Ac vobis qiiidein, iil ceriiiiis, [laslor iiic lio- B f7'- KapTôcsop:! [ikv u[jlIv, tb; 6p5Ts, TioijjiEva- xoO-
i.iis, (jiii ;iiiiniam posiiil pro ovilins ", paslorcm xo ykp k\T.i!Êi -xaX e.^-/j.-can, x.o.\ Tzap' <iy.C}v aixelzSiv
cffcrt ; iioc eiiini sper;il, el in volis iiabet , et a vo- u-o /stpa 6 T:ot[Ar)V 6 yy.\h:, o TiOsi? Tr;v "luxr.v (ir.lp
ii s, qui subeslis , poslulal , duplicemque pro sini- twv TTpoSaTwv •
xa\ Ofn/.oOv (7) dvO' drXoO Siowciiv
plici seipsuin vobis lr;idil, ac bacnlum seneclutis " u[iTv lauTov •
xa'i TOuTTai xr^v paxTT^ptav (8) xou vf]-
iiaciiiuin spiritiis f:icit ; alqiie inaiiimalo teiiiplo poj; paxTrjpiav tou 7CV£U[ji.aTos •
xa'i rrpoa-iOriat Tiy)
aiiiniatiim adjiingit; liuic , iiii|ii;iui , peregresio et d^-uxo vow t^jV ^[jh{/uxov, Tt]) raptxaXXET, xto S't xa\
coel sli, allcrnm qiialecunqiic l;iiidcin iiliid et (|ii;in- oupaviti), t6v fi-otovoOv xa't f;X!xov, d).X' ouv t?iv 4au-
inliiiiiciiiiipie , c;cleiuiii ipsi cinirissiiiium , nniliis TtT) TttjtttiiTaTov, xa\ auxiv iop())at t:oXXoT; auvTsXs-
eiiam sudoribiis ac lal)oriiiiis absoliunm : alquc iili- oOivTa, xal TOvot;, strj 6s stTTsTv, oTt xa\ Ttov ucivtov
iiain laborilins digiium adjicerc liical! snaqiie o.n- dctov •
xa\ r:dvTa rrpoaTiOrâtv (9) u;jttv Td JauTou.
iiia vobis propoiiit. iiiiram aiiiini ma^jiiiliidineni, "12 tt;; [jtsyaXociu/iac, r;, t(5 ys dXriOscjTspov etr^stv,
rel, uV veiius lo(piar, paleriiiiin amoicni ! Caiiiiiem, TT,; ^tXoTsxvia; • Tr;v ::oXtdv, x^v vs(JTr,Ta, Tov vaov,
jiivciilulcin, teiii|iliim , ponlilicem, teslatorciii, ii;e- tJ)v dp/tspsa, Tiv xXTipoo(iTr,v, t'jv xXT,povo[j.ov, tou?
redciii, scriiiones, qiiiiiiini dcsiderio llagriiiialis ; ac UyoD^, ou; eTtoOsTTS •
ya\ Tou-tov ou tou? stxr;, xa\
serinoncs qiiidein, iioii lemcre ct iii aerem niieiiles, ^ ti; aipj. îovTa;, y.%\ [jLiypi t?,; dxor,j taTa[jiivou;,
iicc ultra aiircs aiiilieiiliuin sese porrijjentes , scd dXX' ou.; -^pacjist -!> r.vsuiâ, xat 7:Xa5lv cvTuzot ),iOi-
c',u:« spirilus describit , tabiiiisqiic I;ipidcis sive vatj, £i'Touv aapxtvat.;, oux £? sT^trôXric /apacjao^jie-
c;inieis iiiiprimit '*, noii leviler ac supcrficiele- vou;, ouSs âSitoj dT:aXstv-o[jcivou<;, dXX' eic {3 j.Oo; jv-
iiiis inscnlplos , et qiii lacile deleri qucant, Q seil ar;[jiatvo[jisvou.;, ou [xsXavt, dXXJt /dptTt (10).
idiissinie consignalos , non alraiiieiilo , sed gra-
tia.
Vil. Alqiie Ii;kc omnia vol.is offert venerabilis bic Z'. TauTa y.l'j ouv (H) 'jjjtiv o as[jcv4f 'A6pad|jt ou-
.Miialiam, palriarciia ille, illud cbariim el aiigiisiiim xo;, 6 TraTptdpxr;;, i) Tt[jita xscpaXr; xa't aiSsat^jto;,
icipul, illiid viriutnm onininm domiciliiim, virliitis x6 -dvTtov -tov xaXdv (l-l) y.x-ayioyio^j, o tt;; dpsTf,;
iioriiia, sacerdolii peifeclio : ([ui voliinlariiiiii liodie xavtjjv, r; t?,; isptoauvr,; TsXsttoat;, d Tr,v ^-/touatov
Diiiiiiiio sacrificiiiin ofrcrt , uiiigenilnin illiim ex Ouaiav •::poad"tov Tii) Kuptto (15) afjispov, t6v [Jiovo-
proniissioiic ". Vos autem el Deo et nobis id nin- ysv^, ih-j ky. tt;; £7:aY-;-sXiaj. T^Jist; 6s xap-ocfopsTTS
ncris loco offerte , iil rccie pascaniini , iii loco p»- xa\ Osto xa\ f;[jtTv t5 xaXto; 7:ot;jiatvsaOai, si; T(i::ov
scncccoliocali, ct siipcr aqiiam rcfeclioiiis cdiicali ", i) /Xcjt;; xaTaaxr;vou[jtsvot, xa't iT:\ iJSaTo; (14) dva7:au-
iit recte paslorem cognoscatis , ei ab co cogiiosca- cjsco; sxTpsc^îiiSvot, ytvtoTxovTs; xa'Ato; Tiv 7:ot[j.sva,
iiiini, et [lasloris iii iiioiliini ac libere vocanlcm per xat ,'tv(oaxi[J.svot, xa't kTi6[izwi -/.a),ouvTt T:oi[j,svtx(Jj,;
osliiim seqiiainiiii ; aiicnum aiitem iioii sequanii- xalsXsuOspitj); otaTii;Oupa:^ d),),OTpi(,o ok [jlt; dxoXou-
iii ^', qni, lalronum et insidialorum niorc, cauiani Oouvts; uTcspfiatvovTtStdT^; auXr;;, XTjaTptxtojTS xa\
" II C.or. viii,'l. "Philipp. 11,7. " Mattb. xx,28. " Mattli. xvi. 2(;. •• Joan. x, !.">. " Tob. x, i.
" Kzccli. \\xvi,"2(i; II Cor. 111,-2, 5. " Gcn. xxii, 2 G;il. ; m , lli. >» Paal. xxii, 1. " Joan. x , 14, o.
(l) '/"//r k.lF.vOepiar i\lis7(; d:io.ld€u>îsy, « iil li- (9) npozilh](Tir. Sic |iliires niss. scd Rcg. u :
bcrlaleiii recipcreniiis. > li;i Biiliiis in 1 cdit. i|ui 0|iliin;c iio;;c. el (ôlli. in qiii niiiiiiiiin in-^lar cssu
iioii raro leliciiis rcddil, (pi;iin seinndis ciiris. Vox possit, B.i-iiliiis iii sciioliis : T:p'jaTtOr,3t. (ioiiili. ser-
rsi Apostoii, Koin. viii, 21, nun niiiius Laliiia, lesle v:it T:pOTiOr,at, el sic vcrlit : « sna oiiiiiia vobis pro-
Jiillio. jioiiil iileiiila ct friicnda : siioriim oinniiiiii vobis
(j) 'XvzdJ,J.a-;iia. « Culpa; nostia; succidaiieiim.j copiaiii l;icil, siii ipsiiis, leiiipli, lilii. t
ii;i iiilliiis. (10) Xdpizi, igrali;i. « Bllliiis, < S(iirilii. >
(()) l'sr(jfisror. Sic Hegii pieriqiie. (H) Oi)»-decsi iii pliirilius iiiss., vcruiii lii codici-
,7) Si.-tAcvr. t Diio leiiiiila, iiii{iiil, P.iier vo- liiis iiiclioiis nol;c legiiiir.
lii^ doiiO dcdit, allciiim iii.ininic, qiiod iNa/.iiinzi (12) K(f.lu>r, < viiiiitum. > Bil. « bonorum. >
cvs;iii\il, alteriiin aiiiin;Uum ; i sic scipsiiiu ajiiiellal. (1j) 7'(f) livfJo).
Coiiii). Tio Weô.
Il;i Nicitas. (14) 'E.tl vS(izv(:. Coisl. 1, t'^' iJoaTo;. Biliius sic
(S) BuicTijpiaic. I Baculum. > BilliU', < subsi- venii : « (Juoil ipiideiii luliirum est, si iii loco pascuiU
diuui. > liabilclis, Pl iii aqiia rcfectionis educemiiii. >
iO[ OHATIO II. — MOMTIM. *l)i
tT^GoJ).^;, iLTfil lvri\; <fOi'jf[idiMJ(j-t-:t;,\)T:Qxlir.',o\i- .\ iniiiscoiidil; iicc |ierogiiii3iii vorcin auili.tti!), siiITiit
Tij? xa\ oia:t7:iipciJ3T,,- d-6 -cfî 4XT,0Ei»{ ji; Bot), i:iiiiciii cl a vciilalo iii inoiilcs , ci t.oliliiiliin'b, tl
yj.\ iprii(a;, xa\ SifaOpa, xai xiroj;, o"j; ojx i-:- Vdiugiiics, cl luca, i|iix' iioii visil;il Duiniiius , ilis-
oxon;? KOptoj, xa\ dni» liiv "rf,!; Oy'.ouj n'.3zib>; ir:- |iiTgen',cm ", aunie .) s.ma iiiiiilciii liile abiliicen-
aYoOjij;, tt,; eij Ilaripa, xa\ VIV/, xa\ ayiov Ilvs'j- (uiii (qiix esl lii P.ilreiii el Kiliiiin el i>|iiriliiiii saii
jia, Tr;v [i;av 0z6-:T^-:i .-z xa\ SJva^jnv, f^; f;xoua£v tliiiii , iiiiaiii cl ilivinilalcin el |i<ilciiliani ,
qii.uii
4:1 ciuivf,.; (liij, xa\ ixojo; -i ijjii -poCaTa, '/.iyrt:; voLeiii sciii|icr auilicruiil, amliaiili|iic nliiiaiii oms
6i X'.'J5f,>.oi{ xa\ xaTt-.fOapjiJ'/oci rj/.aYioYousr,? xa\ inca-), ailiilicriiiis aiiieiii scinionilins cl cornipllH
fiiaTrtiiT,!; a-4 toO iXrjOivoO xa\ t:,oiuto'j r.o:[xi'io;' dcprietlanlcin, alipic a vcro cl priiiio pa--lori: ilislni-
tjv 5?^! TTJvTaj fjijiSj, xa\ i:oi|jiiva; xa\ -o{;jlv'.ov, dij lientciD, a (juibus nplo, ni iins oiiiins, lani paslorc
voi;p3; (l(i) r(!a; xa\ Oavaiijio'j m/yidt, xa\ vs;jLo;jii- (|iiain ovile , vclul a iniirliiila el pcslilcnli lierli.i.
vo'j; xa\ vi;tovTa^, £v :Tva'. ravTa^ ev .XpiSTiJj 'lr,-oj prociil pascanuir ali|iio p.iscaiiiiis , iiiiiiiiii|iie oiii-
vjv Ti xa\ zl; TTjV £xstOiv dva-ajTiv (Ji fi 644a xa\ "cs siiniis*' iii Clirislo Jcsii, iiiiiio el iii ;ilicriiis
tbxpiToj £!.; Toj; aiiova; (17). 'A,uf,v.

n
^''* ''"'l"i" = f" gloria el iinperluin iii ssecnlj.
Aiiieii.
" Eze^^li. XXXIV, 3 , C. " Jnan.xvii, 21.

(1,">I li^fcrf)- ih) ôjyiir , < i|iiain voccni
^lli; •iozpi;.
sein|icr iiiiilicriini. i Itil. vero, i iiuain voceiii sein- (17) Alwfar. AiM. pliircs roil. tuiv bliI.vijjv, il
piT aiiilivi. I .Minus reele. ila lcj-il Bill.
(10) Accrspof. Sic oiniics pcnc mss. :c«l. P.ir.
^MOMTLM h\ 0UATI0M:M II.
I. Posl pridreni in Pn.^chs, » inquil Basiliiis, n scriplahfpc oralio viililiir. V.\ loin|ion!
(18) n
siquiiliiii li(L'vii(-r fii.';;! imsl iin|iosilii.s .Mlii iii.iiius iii pre.sliytcriiiii
,10 poslqii'' iiigaiii illa ,
prDiiiHiliala esl. H,i'C niilfin per oliuiii siibimlc iiialuiiiis fiisiiisqiie dijôsla. » Consnnliui t
iiiolioiis niil.T scripli coiliens. riiiiisininii esl llcîus 1809, aliiiiue pci iiiiilli iii ijuiliii-, ,
jirnxiiiiiiiii oralio isla post priiuain occiipal locuiii.

II. (^.iiiiciiiil Elias Crrt(.'nsis iii luijiis oialinni.s nrjûinenlo , c|iioii nilliiis sic verlit :
« l»o<t aulcin ((irioreiii in Pasrlia), iiigenleiii liiinc apolo'.;,'^'ticuin pcr oliuiii conscripsit. »
l'l rursus Klias, in argunienlo seeiiiula' invcMiivffi coiilra Jnlianniii pra^livo, liis verhiscon-
(innat t Nani ct illic, incjiiit. cum
: ainplissiinniu aii;uinentiiiii csset, nec in oratione ,
ipia' In Piifcha et tnrdilatcin, insi ihilur, coinprelieniii posset in iliias oraliones eaiii
: i ,
liivisil; niiniruni et in liam; , i|uain inoiio ilixinins, et iii euiii apolo^êlicuni , ipii ni.igniis
appellalur liicrursiis, cuin Juliani perversitalein inlauiia notanilaiii siiscepisset , in
; et
(liias ileiii oraliones oh iualii;iiit;ilis illius inagniluilinein lein Inlani divisil. o (Jua ralione
iraililaiu ab HeriiiDgonc artis ilieloricae legcin, ut oh accusationls aut defensionis inagni-
Indinein caiisa diviilalur, « seciituin (jreiioriuin Elias asiruil. Ilinc iioii niale coHiiia.s, nd
iitrainiiiio orationein, sive ad yeininas delensionis partes paiatuin e l'onlo accessisse (irc-
i.;oriuin; veruin du industria aiit ex necessitate alterain ab aller.i fuissi' divisam, qiiod iii
(iralionihus , » In luiiiina et In haplisnia « factuin coust.il, ac Elias videtur allinnare. Hn;o
fnsiiis idcirco piosequiinur, quod clarissimus vir Tilleinnntius (19j lias orationes, seu poiiiis
hiiias iinius ejusdeuique orationis partcs divi^llil, (]u,imvis separari nec deheant nec pos-
sinl. Jain vero dicendnm , (|ua occasione ()uil)nsve de causis hahila sil liicc oralio. »
III. Ciini n vi »(pjadainac « tyraniiide» presh\ ter crealu.s luissct Cirtgorius, velut a'Slro per-
riliis, inopinatoipie percnlsus fiilinine, iii Pontuin ad aiiiicnin Basiliuin fuj,'a se conlulit.
Ilicc ipse in clejânti cannine prosequitur (20). (21) « (Jrdinatns iiiiinqno preshyter, » iit
lcgitnr in ccUhcrriini rodicis Hegii 1809, scliolio (22), « reli|.;inso quodain iiirtn sccessil
in Piininin, uhi noii ita pridcm viliim solitariaiu cgeiai. Tuiu indo reduvapolcigiain edidii;»
lianc nimircm oialioncin hiihuit. (lua , cum rediisset , se dd futja ac recusalo preshytcri
munero pur^.ivit; vcl , ul cum bcholiasta liiquar (23), « qiiod prcshyleri niiiuus nini sus-
cepissel. u Itaqiie (Ircgorius iu solitudinem se recepit, noii ut sacerdotii digriiiaieni luye-
lei, quani invilus licei iic reluclans susce|icrat ; iieqiie ctiiim ul, iic ad episcdpaium i.»- g
êielur; qiioruin alti rn;n nnnnulli scholiasln) signilicaic videnlur, allcriini a Hillio civi-
lidjjui. Veruiu fujâ eiapsus Puuli soliludinem petiit, ut formidaiiduui angclicis liuraeri>
GjvTiTaxTa'.', xaV tis-i TiXeiovo; Tr,; t////.t;c xa\ ir..- Ci-i) iJeni solioliuiii exlnbciil (iuo (;oll». '2lJ0'i iM
403 S. CREf.ORU THLOLOGl 454
oiJiis ilfLlioarel, Ecc^lesifieregimen et animarum, vprbo dicam, sacerdotis pastorisque mu-

nus; ijiiod, ul cum
viro doclo (2i) loquar, « veluli vicario summo etgenerali, » liac ordi-
iialioup sil)i a palio in)|ioui seniiebat. »
IV. Ilor et lilias Creleii^îs viiiit ofitime « Divinus illo vir, imiuit (25)', f|uoninm iiaud
:
iuhenli animo susci'|ilo prcsljylcri gradu.... Ecclesia) illiiis (Naziaiizcna!) ciiram siiscipfre,
ac cas parlcs. ijiias illc (palcr) oliirc noii poleral, ex|)lere co^^cbalur: ipsc quidcra reliînso
mclii diirlus hiiic ahscedil ali]ui; iii Pnnlum iiiij;ral, iibi (iriiis, elc... Hic ilaqiie cum tcm-
pus aliqiioij c\cgisset.... alque illud slaliiissel, grave o-se in innlie lienlia> prricuhim in-
cidere, e Ponlo iii palriain rcverti'iir die ipso Pascl fe (26). » Religioso igitiir iiielu Theolo^
giis suliiiiiiincm peiiiial. lursusqiic eum iiiilus e Ponlo in iialriam revocavit, melus, in-
quam, iic infihedicnlia' ciiiiien iiiciiri erct.
V. Ciiui aulcm pliiiiinos f.iriMid ssct Gregnrii fuiâ, qiii jam « apmi Clirislianns
aliqiiid essc ))ia3pcral, in sui dHtViisinncm iiaiic oraiioneiii scripsil (27) « O^^leiidil, » verba
siiiii jnm lainlali siholiastcX' , « se frciii lam impalientciu conluiiiacemqiie fuisse, ul eliam
olfeiisioiii fuerit noiinullis, qnibiis a di(icaiioni qiiondam ipse fiierai; ob eosqiie illi apo-
Ingia opiis tuil, qua inobcdienlâs liiiiidilaiisque caiisas derhirarel (28;. » Ilaqiie, « ne sii-
spicioiie qiiidein peccaii » hujusmodi lahorarc tiiiiim raliis, scu fuga, seu redihi « viihiera-
tos » liac apologia « saiiarc » iit^ccssariiini hiihuil. Kx illis cniiii, « alii levilalcm ct imprij-
denliani, » alii « conlemphim ordinis » noiinulli cliani, perinde ac Augusliiio jiaulo post,
;
« allioii-i giadiis cupidilaiem «oljjicichanl, aut suspicabaiilur.

V'I. ()iia|)riiplcr loiigioreiu liaiic apologclicam oralioneiii scri|isit, in qiia ut ait ,
ElioS(29),« illiid oslendil, ncc mcliim et ces>ioni.'iii suaiii, iiec riirsiim animi prompliliidi-
nem et reveisioncm reprciicndendam esse; » scu qiiod priori oratione proposiiit,
« iiirumque bonum esse, et Den siihdncere se nonniinqiiam el vocanli riirsus inicrdiim ,
occurrere (30). » Priicam parleui spcrlant ea qnihiis dcscrihil sacenloiiim

,
sive (la- ,
slorum iiiiuicra, virliilcs, olhcia dillicult ilcs peiicula, Dci in eos ininas, propheta-
, ,
runi et apiislolipriim oracula, exempla, qiia' de siio soliliidinis amore tradit, qure de
lempesiale qiia siih Juliano lunc leinporis Eci lcsia jaiMahatiir iiou qnod (31) « lcram :
illaiii. igiics, ,i;ladins, pr<X'ci| ilia, vmaginrs, ab cxicris denique bellum iillalenus formida-
ret (32). Sid bellum hierelicoriim Chrisiiaiioruiii vilia
, sacerdoiiiin piignas, episcoporuio ,
dissidia, >; jure nietiiebal (33). Huic bclio « imparem se senlichat ac ullro falei)alur.
Haec iiielii cariics conticiehaMi , nienlcm coniialieliant iinguce vinculuin injiciebant, et
,
terg;i dare
merilo persiiadehanl.
»
(34) Ad alleram pailem, qiia redilus causas brcviter exponil, perlinent, in cives amor,
pareiiliim ciira , inohcdicnliiB liiuor ac pciiciilum Jonae cxemplum quibiis oninihiis , ;
« viciiis, » landeni, onus subire se proliletiir, liuud quidem episcopalus, std saccrdolii.seu
pasloris.
9 VII. Eleiiim « de ppiscopatu, ;> ut recle ohservat doclus Combefisius, « nulius iiic ex
inslilulo cst seiiiio, ad qucm nccihim as.suiiipliis (jrcgnrius. » Addere liceal, nec assumen-
duiii se luiic cngitahal. Qiiamvis Billiiis in argiimenln liiiiiis oialionis, uli ct :n siinimariis
ac notis p.issim, aninncl, hic « expnni caiisas cur cpiscn|ialu rcpiidiiilo in Poiiliiiii (Ircgo-
liiis fugcril ; » et idcn fiigissc qiiod « pPiTlcr opinionem ad episcn|)iiliiiii pnsluliihatur.»
In caiiidcm 0|)iiiioiiei|i iiidiiclus, forsilan ah inlerprcle , vidclur Aiignsliniis (34'),(]ui
posiqiiiim itcriiin vcrba tiicôrii cx AjidUujetico dcscripsit, snbjiingil : « H<ec dicebiil hca-
iiis (jreôriiis, iion iiiliT principia emeiidiilinnis siiee, sed jaiii episcnpns. » Quiii cl ipse
rehiviijs (33), coiitr;i Salii:asium, adiiiictis ex ;ipnlogi-iii.o leslimoniis , coiiiilur oslcndcre
« cpiscopiilum » a Gregoiio vncaium ibidciim pi iiicip<iluiii. m;igislialiim, pi<'elccluram, ini-
fieriiim , » elc. adeoquc « curaiinncm sidam
,
siinplcxtpic iiiiiniis » iioii csse. Erial vir
,
dorliis, (lum piilal Grcgoiiuni dc episcopiihi vcrlia ficerc al niliilnmiiiiis fiiiiium slat ejus ;
;ii'gumen(iim ;iiiversiis Siiliiiasiiim, iiiin iiriiiius ev;idil. Elciiim si Siicerdotiiiiii gcncratim a

(iicgorio dicliim esl « |iiiiiiipalus , uiiigislralus , [uaefectura » elc. , quaiilo magis id du ,
cpiscop;ilu dici polcst ;iC dcbcl !
.\lii phires in eiiindem scopnlum irapegerunl , nt crederent cum Rillio, in Gregorii

Ap(jlo(jelico de e[)iscopalu ex iiislilulo sermoiicm csse, (juorum errorem sic brcvilur rcdel-
limus. Giegoriiis inilio el iii liiie oralioiiis [iroliletiir se suscipcrc qund fiigcral : igitur
iiecessc esl, ut e|)is(0|>Hliini luiic susc(,<|)prit , si, « e|)iscnpatu ri[)iiilial(i, ut viill Billius, *•
in Ponluiii fiigeril. Deiiide liinc eliam sequitur, qiiod iinn rainus ahsiirdum esl, Grcgn-
rium, |iriusi|iiam SiiEimoriiiii e|iisc(ipus crcarelnr, Niizian/.i ejiiscnpiim fuisse cnnsecra-
iiim ; v(d dciiiquo concedcndum est, haiic diclam non esse oraliouem, uec implela quae ia
(24) TlioiiKiss. T)e disc. eccl. pag. ,, lili. ii, c. 7, (2!)) Prolog.
n. 5. (."II) Or. 1, 11. 1.
(25) F.liiis, ivf,. in linnc orat. '3! ) Or. il, ii. 87.
(-2li)Oial. 11, II. III el 112. (52) II). ii. 71) ail 88.
(27) Or. II, 11. 11. (5.>)M. 90.
(28) 'K!j.-ya!vci. oxi ToaouTov otj;ir)v£a!;cv, touTS xai (54) N. 101 ad 109.
c.va; r>.r,Yf|Vii xoiv Tzilaii o\y.o5o[i.o\)y.ivu)'j tic oiixiv, (54') Lil). Oi>. imp. cont. Jiil. ii. C9, p. 912.
J;' f/ji xa'' Tf,; aro/.OYta.; s&ir,3iv a'JT(T), 6T/o'JiT|{Ti{ (55) 1'clav. t)e. rcclei. Iiier. cont. Salmaf. lib. ni,
a;T;o;Tri; i-îOeia; y.a: Tr,c c--u'.ii.' c. 9, ii. II el 12.
t05 OKATIU II MOMTfM. 41«)
tn nnrrnnlur, nisi poslquan; Snziniorum opiscnpntu rc|Miiiinlo, Nazianznni opisropi iniinii

looo nnliis obiMinda suscepit. Onm (pinm siiit aiiMinln it uli liislorifD vciitato aliena neiiM
110') inl(''li.;il.
VIII. Alin vln n.L-Krfrlilur rinlnicliiis, iit st.nlunl do i'piscopnlii sprmoncm cssf : » Quo-
ninm, snciTilniiiim coHimiiii" cst sncprilolls nc pre^livlcri iiiiiiius. eslipw! fiin-
iinpill (."11)*),"
dninciiliiiii episc'i|pnlis cnMsci-iMlioois con;îiiciilerrnriuin esl, iit siiniil in cmlcm (irotiutn-

dcclnrnrclU', (pue, (pinnlnipio sit snccrdiilii iirolcssio, cl (pinleiii op'irlonl osso cpisciipiim.»
liisiniinl pr.vtcicn rinliricliiis , « consiicvissc vctercs eosdcin episcopos » ct «iircslivtcros , ,
vocnrc. \''riim ctî viro iloclo ciiiicoilcrciiuis

) ipioil cx (pinliliot ciimiiiiinioni; oniilui ,
scrpioros Inii-oiiir. nli inilio « coiiimiincni ot pioiiiisciinm (DO!, synooymnm (.'JO*'). inili^lin-
ttnm (.')7), iiiilio (.'17*) ncpriuiis l^ccli-sijolomporilins s]8), » scii npdslolonim « dicliiis {'ix*),*
vcl cliniii 1 priiiio ot sociiinlo iiioiinlo sjitiiIo (.'(9), » commiinom cpiscopi ct pii sl)\ tcri
fl|ipcll.ilioiiciii fiiissc;!! posl priiiiiiin nllniiiiMi siociiliim , » fnlciilibiis ipsis Snliiin'-i(> ci
nôinlcllo.n ilisiiiiiîii icclinnldcl niHiopiii vcrôiilcs,'m-iilii(VO). »
ccencriinl (.'t'.!''), soi iin.ioipio
no D ill.o ipii lciii nojîiiilc, vcl « sociindo cxeuiitc (Vl), » 10 lcrlioipio inciiiilo, m: mnxiiiii)
)
ali Aoiii (Iniiiiiniioiio mciliu siocolo (pinrlo, dc (pin linircsi l';|ii|diniiiiis ct Aii,.;usti'iii^ (V2' ,
iln (lisiincln sniil cn iiMiiiiiin, ut cn pi iiinisciu- (lciiicops siiiiicro iioiiiiiii liccrot. Hiiic oia-
lioiiis iiiiiliiiu (laiiiielii explici.tiniic iioii iinlijjoce , oiKpio t;iavnri iiciluiii jiiv.ii coiislaro i
,
iJelicl.
IX. Vonim
rejectn inscriptioiiis iiln pnrlo Kai iit',hv tnai Sil tov cVtizojrov , « et fpinlom :
esso cpi.sco|ium, » ipic profoclo (irc};'irii non ost. piTln ac corlii rcs esl , ot ciim
o|)()iteiil ;
eriidil" C'iiiil)clisio fiis est assiToro, a (lo opiscopotii iiiilliiin liic ox iiistilulo sormonom osse. »
Quld erj;o'? Cr' uliis prosbyler (ingoriiis piisloris muniis ridujôr.it iiunc illiid susci|iit. Sii.i ,
ernl (irdinii-.ione pasior. ut c.iitoii siiciTdolcs; (pii, iil Clirysoslomi ('».11 vi rbis uliir, «docoiidi
potpsliilom accoporunl, nlipie ut Kcclosiie priosini. » Siisc("plo i;.îliir (irc;;orius iiiiiiioro.quod
rofu;.;ornl, piisioruiu oiiuiiiim niiinin linc iii oiiitionc |iroseqnitur. Ad fiiiincs igiliir S'icerdotcs
porlinet ej^rogiiiiii isiiid oims; et qiiiimvis ox iMsliliito de ppiscO|ialu scrmo iion sit, quih-
ciiiKjuo orntnr do pnslonim sivo siicerdoliim miiiiiis tnm oloquciilor (pinm vere prffidiinl ,
fld sc pcrliiiere pr.-p c.Tloris oxisiinii^re possunt otqiio ctiam dcliciit episcopi, ipii saronlo-
tii arcom (icciipn'it. Mcriio iTniiKlo cndiccs ojiliniio inil.-i! Iiiini' {irogorii ornlioiiem, libruiii
De sdcerdolin rupi i;p-otj<,-jti; , gciiornlim iiisciilnint , (pio vuciilioiiis occlosiasiic.X' Oi: s:i-
corcotii rcf;iilie saiiciioios lcge.siiuo, « pouca » vcro diigiii.'.ticn contiiionlur, ut ouiiiium

acciirnlissimiis Colb. lus. k2\8 n';iiolnvil.
X. Ex tiiiii exiiitio oporo scx iiidciii
, liliros De fnrfrdnlio ClirysosUimiis, qiinliKir
eliiiiii CuicE pii.itordlis Gicgorius mngniis, nrcliolypo cxpres- ilii liiiiisoriint ac vcliil (.'X
soruiit, iit |iro|ieiiiodiiiii iiiliil iiliml iuiesiitisso viilciiiiiiir, .pinm dilnln^se cl iimpliri';nsso
quio a Tlicoldgo aciiliiis, biovius norvosiiisquo dicta fijeiiint. Ei cerlo, quod aiito nos ob-
sorviivii vir iioiiiino ot iiigoiiii inoniiiicnlis , ntqiio impriiiiis odilo Grog'irio clnrus , noii
eiiilem .ôlum nrgiimoiito, vcrnm cliiiin simiji ocia«ii)iio, opiTii do snconlolio iii suo quro-
que gcnero ogiegin . Iiins illii l'iiiniiii (•l.ijiornvit. 1'Apnstiilniil biis auiicis rcspoiiileM! om-
ms ; ei cur ;ncordoiiiim fii,:;ori(il rodiilii r.dionc. fiigic npologiiiin coniliint. Oiiiiios rogimeii
EcclcSi.1^ cnpliiiitiiini iiiSiininm , ollicii dilliciiltiitoiii ot |iciiciila osUMidiinl. Oun si;iciilia,
qiiii snpiciitiii , ipiii iicrfoclioie, qiin snnditnie ot nrto opiis sit, iit .inim.-o
ipin priiileiilin ,
cureiitur, regniitur, el nil (celiim iisqiio ovclinntiir, eximnunt. Onin ol (jregoriiiin nosiruiii
hnbere se ac scqui Cirogoritis niiigniis ab iiiilio stiilim libri lcilii decliirat liis vorbis « iit :
eniiii longo nnte iios revcreioJa; moinori.T (Irogoriiis N.i/iniricnus odocuit, non uiin ondem-
que ciinciis exlioitnlio congruit, » elc. Moni sniictus pontilex , lib. i, c. 1 colcboiriiiiaui ,
illiiin soiitonliniii , « Ars ailiiim ol scioiuia scionliiirum » esl « hominem regcre , » iib lioc
Tlioologi opero, iiiiin. 16, niiilunliis est. Nec vcro (]iiis(|uniii oxislimot Grcg'irii mngiii lan-
(lem idcirco miiiui. Isla onim npologelica orali') tiiiii cximium opiis cst , ut dignuni sit ex
ijiio Gicgorius magiius niuUa exi orpsissp vidoiitiir. Ipse Angiisliinis ex oodoin libro arina
coiiira Pcliigiiiiios il(-prom|isit. Donii|uo F.icunjus Horminiioiisis liîilogiiis AlcXiiinlrinus , ,
nliiquo beiiu muUi Ecclcsi;e Patros et docturcs ex codeui fuiite bciic mulla linuserunt.
{y,)'} Silicl. i»i or. 11, 11. I. (T)S') I5i'vcr.,jliiil., I. ii, c. 0, ii. '1 d i
(5Ui 1'eiavius, A|ipeii(l. De ecctes. Iiierar.,\. \i, c. (5<J| ll)d,ii.4.

1, 11 2. ('>'.>') IVliiv., iliid., 1 II, V. i, II. 5.
(50') lllonilol. Apot., p. .V2. (ill) Bcvcr., I. ii, c. 2, ii. 5.
(37) Uevur., Cod. Ciin, Lal. /iriiii. vUid., I. ii, c. (-Ui lliiil., c. 9, n. i.
5, n. 5. (t-2) Kpipli., W.vT. i.xxv; .\iig., h.rr. Liil.
(Sl") IVmv., iliiil., c. 0, n. 3. (l.")l ll"iii. <n I nit jim.
".! Kj'i -.'ip y.i\ a'.-.'\ :
(jS) Ibltl., c. 1, n. -2. 6;5aj/.aXiav £ij''v ifi3.nz5zf\i.tio: y.i: -mt.izIi-j xf,;

'ExxXT,(ita;.
.
407 S. CREGORll TIIEOLOGI 4:^8
ORATIOir AOrOS B'.
11 t.jiisdem anoioqeuca, iii qua cniisiis erponil, ob Tov avzou zir ndvzor av-
d.To.loj-rirw,;^ r)7c elQ
ilHiis. post sibi im/iosi/nm sncenlolii iliqniiaiem, in
x>l<: h-EKer, xal
avOiQ i.iarddcv ticeiOer, ite-
l oiiiiim jiigeril, ac ritisum yaiiiiitzitm rcdierU, za (U) Tiir zcv .zpecevTepcv yetpoTcvlar, ir (Ji
el iiuic iit sacerdons prolessw. tl rd r)]c Ispaicvrrir e.-zd-j-j-e.ljxa (45).
I. Vicaissiini ciiiu! vicliuiifaleor; subditiis siim A'- "IlTTT^fxai, xat
,
tr^v f|t-av ijjioXoYUi (4G) iix-
Domiito, et ornvi eiiin •'. Lihel cniiii a bealissiino eTcipir Tip Kvplo), xal UiTevcra avzor (47) •
6 ydp
Davide sernionis iiiilimn siiiiieie, vel ali co potins, [W. [j.ay.api(btaTO^ Aa6to 4p'/iTco toj /(iyou •
(48)
qiii iii Davide locnliis esi, .ic per eiiiii eliaiiinuni [AaAAov ok 6 ev zC> Aa6\S (fOcY£(i[ji£vo?, xa\ eisixi
loiiniliir. Qiioniaiii etiain optinais orda est, ut
liic xat vOv oi' aJTOj 'fOi"fY(5(j(£vo;. 'E:iit3i] xa't Tdîs
iini vel serinoiieni, vel reni aliiinani auspicalur, a (ipi JTT] TTavT^j; <ipyo|Aiv(;j (49) yux\ X(5you xa\ T.î.-^[i.a.-
Dco iMiiinin ilncal, et in Deo coiKiniescat. Caiisam to,:, ix Qsoii ts apxEdOai, xa't Et; ©jiv dvaraus-
vero vel prioris conlentinnis ac piisiUiiiiiiiniatis, sOat (iSO). To oj atTtov t) Tf,; •TTpiDTou (jTtitTsoj;
,
(51)
oli qiiain elonijavi fttgiens ", peregrei|ne a voliis y.ci.io.hyofv/JcccSCfivififixpvrapvyaSevojr, y.a\
liaiid c\if[iio Ibrlasse teiiipore, iis (|iiideiii corle, riu'AtiOr,v dtp' u[jttijv ypiwi ou [jtf/p?/v rat.j; Tot; y; tio-
<|ni iiici desidcrio leiiel).T[iitur, abfui ; vel pra;sentis Oouitv, i^ ttjc vuv fi;j,sp'iTi)To; xa'i (jiETa€o"Af,;, 5t' i^v
lcnitalis ac niiitalioiiis oli qiiain nic riirsnni vnbis auOtc EijiauTiv eSajxa îptov u[j.Tv dX-
, (52), a).),o; [J.'ev
iradidi, alii qnidein rfliani iinainpiain', pro siio iii Xo Tt oti-Oo) TE xa'i XsyiTOj TiJJv t) [/.tffoiJVTojv T] dâ-
iios, vel odio vel amore, suspicenlnr, atipie 6 oux ahiai
in iiie- TTtovTtjjv ifi[Jiaq^ (jikv d({)t£lj (55), 6 o^ xa\
dinin alleranl; illi niiniruni iiie ciilpa inininie lilie- TrpoiaTroOEXîttEvo? (54) •
ouokv ydtp ouT(o; fjou Toii
raiiles, lii conlra landilius etiain enerciiles. Niliil dvOp(o-ot; tlij t4 XaXEiv td dXXfJTpta, xa't (xdXtiTa
ciiiin lioiiiiiiibns adeo suave ac jncundiiin esl , ut siv T'J/oiTtv utt' E'Jvotas Ttvi^ -i) [j.(iou5 iXx'5;j.;vot,
de reliiis alienis sernionem lialiere : id(|iie pra'ser- U9' (Tjv xal, cptXEi xXiTTTeaOat tb.; Td raXXi f;dXT;OEta.
"iiii, si vei bencvolenlia quadam vel odio tralianliir, 'Eytj OE TdXTjOe; (.55) si; (xioov Or,c;oj, [itT.okv aiaxuv-
a qniliiis vcritas plerunique subripi solel. Ego vero OE't; , xa\ SiatTf,JO) oixattoc d^jiÔTipoij Tot; (jiipEatv,
iiiliil veritiis, rein, nt se liabel, iii iiiediuni profe- oaoi t- xaTrjopcjatv f;[j.t6v, xa\ oaoi urcpa-o"AOYO'j'>
raiii, atqiie iitriqnc parli ;eqniiiii iiie arbitriiin prae- Tat TTpoOujj.to; •
t?) (xiv Tt xaTrjopfâa; e[jtauTO'j, x^
bebo, nciiqie et iis i|ui iiie accnsaiit,el iis qui oi u7T£paTOXo';'rj3d[j.Evo;.
proiiipto et alacrl aniiiio caiisa) meoB pairocinium siiscipiunt : eaiii videlicet rationem lenens, ii'
parliin nieipsnm accusem, parlini eliam purgein ac (lefendam.

" Psal, XX.XH, 7. " Ts.il. liv, 8.
" Alias prima; qiiae auleni 2 erat, niinc 3. Habila aiino 302.
(14) Mezd. Jcs. Iiabet 6ta, sic eliam Reg. a, qiii C (51) rrricretoc. RiHiiis iii prinia cdil. « qnieiis »
pro ETTdYYEX(Aa leflii ixi-;t(>r,- venerat. Gabr. leddil, < secessionis. » Cinislanlins
(45) Addniit iioniinili coild. el edili : Ka\ oTov el- Seb.islianns Olivetaiins iiiterpietalnr, < (bssciisio-
vat oEt Tiv eiriaxo-ov, < el qiialem esse episcopum nis. » Cninb. < reniteiilia!, » non absnrdc loiNaii
oporlcal » < inolicdiciilia!. » Sed niliil boriini salis. OhsiMval
(4(j) Ka'i zqr TiTzar dpo.loi-Ci. Bill. < idque ap^no- Tillcnionlins adversarinrniii sensnin cl vi'ili:i, imo cl
S((i, it f.ilcnr. » sicliis esse, cnjiis cnlpaiii in 'C iraiisfcri Tiieuliiîi.^.
(47) 'Ixizevca.
< Obsecrnvi, nblcslalus siiin. » Vcrlendiini is;ilnr, < vcdilionis, > cl aildficlnni, < ut
Allnilil liic ad vprlia Psaliiiisla;
Gre;;. < Snbditus ; ainiil. » Lnccm liis alTcrt iioii iiioilicaiii Pliihe cpi-
c.slo Diciiiiio, el oia eiiiii {Psul. xvxvi, 7). » j;raiiiiiia in margine operuiii Gregorii, Lainbecio ct
(48) .Moi. Dcest in Ucf. a. Tollio lestibus.
(49) 'Apycniri^. Ila Ucg. r, sed a liabet dpxo(jti-
vou TVj djTtxV; O^JpuSov o'J aTipYtov, :TdTEp,
(.)0) 'XracravecOni. Comlief. lcsil JravdYEÔai.

Ei; nivTov iy.TXiii' dXX' uTTOJTpi-iEt; rdXiv,
Sic cliaiii fegisse videtnr Itnliiins. Galirii liiis sic 'ExetOev fjjttv 5X6ov 0'j tfaiJXov (fipojv.
verlilbiiiic lociini < ut a I)co incipi:is, ct iii Deiiin
:
Vrbis tiimitUim nnn fernis, pnler.
pariicr dcsinas. «Observ.it biijiis rci iiisilaiiicl qiiasi In 1'onluni navujas ; a! reiiieas rursas,
C(iiisi}5iuil:ini iii aiiiniis niilioncm ila b:ibuisse oni- liiiic nobis opes non conlemnenJus advcliens.
iies, iit exlpiiii (|iini|iic sapicnlcs idciii (cniie siiis
nioiiiinientisiesiauim reliqueriiil. Sic Tlicocr., idyll. 'Ls P-ilet < Inniullnin » ex scdilioue ortum
j)
17. vcrs. 1. 52) 'Yfi7r. C'jisl. 2 el alii edd. f;;jiiv, iiicn-
'Ex dpxto;xjiOa, xal ei? Aia Xt^yete, .Moiaat.
l'.h; do.^c.
,1/) Jove inc uiainus, et in .loveui de.iitiiie, .Musir. plocniio;
(.55) Wcfie)!; alziar. Crcgorio iisilala
Si(!clia Deniosllicnes, cpisi. I, IlavT^^ dpxo;j.iv(o
'
sic iii eailem (ir:ilioiic : 0'jy. dcff;a£i T0'j Tf;j d-Et-

ffTTOuoatou X<You xa't ip-^ôu d-^j t(ovO£(Tjv •J-oXa[j.fidvto OEta; eYxXf,[i.aTo;. < Iii(ibcdiciili:c ciilpa niiiiiiiic li-
7:poaf;x£tv TpCi-0'j dpxeaOai. < QiiicniKpic veiil ad beriiliit. »
gniMorciii aliqii:ini nr.ilio!;i'iii anl aclioncin aL'grcdi, (54) llpocaJtoSeyvjiercr. < Alii vcro benigiie
eiiiii decerc cxistiino a inis |iiiniiiin cxoiiliii. » bl ctiaiii exci|iieiites , (lefeiisionciii etiaii' siiscipicn-
Ciiin iUis de fii tis ciis plaiic pcrsinisiini csscl, qnid tcs. »
nobis landcin facipiidiiin esl, i|iiibns veri Dci C(i;;iii- (55) '£;-to Si rd.liiOi(;. Sic Ucg. r, sed Jes. el
tio, po ipso ineiili nostr:i' iii nniiis tcncbri-< claiissi- Pass. EY^J'^^ t^j d"Ar,Oi;
niiini liimen pra>ferenle, illnxii
,,
•)U9 OUAIIU II. ArCLOGKTICA. 410
K. Ka\ tva yi xaO' dolv 4 Wyo; <;(itv tp'tT;, ntpi yy 12 "• Aii|iip iil rori.i via nralio nnslra pro^rr-
Vt.; ost/.d; Tf.OT:pi; oCjt,; x3\ otj/.ifôjiai •

oooi vip (liidur, (lc liiiiiililalc, (|ii;i; prior cx>lilil, priore
dviyopiat Tr/.TjTTSiOaC Ttva; iv Jjio\ xoiv TivTa tt,- qiini|iic loco ilisscrain. Nc(|iu! ciiiin fcrrc (inssiiiii
poJvTtuv ist;iEXiii; Ti f,|jiiT£p3, ci te xa\ ij); {tcOO); iioiiiiullos cx ijji, qiii rcs iioslras, lani rccic, (joam
E/ov-a •
IzitSri Tt t^ xaO' i/jLi^ clvat XptsTtavoT; fj- 8CCIIS S(! Iialicnlcs, sciliilo cxploranl, ii) inc ofrciKli.
Sixjjjsv (.'iC) 6 e£4;, xa\ to'j; fjorj T.z-XT-fi-:^;, d- (|ii:iiiiln(]iii>lcin noliis licnigna l)ci voliiiilalc aliqiiid
r.-p Ttvl; E!j\, oti tt,; izoXoyfa: iijotJiat •

xaXV/ yip :i(iiiil dirislianns cssc rniili|>it : ctiis, qiii jaoi
Hf|Tt ijiapTivovTa, |jif,Ti Ci-ovooj;ji:';ov, etu; av oMv viiliiiis acccpcriiiil, si qiii siiiil, Facli iiici ilclciisjnne
t: r), xa\ i Xoyo; aipfj (57), TiOivat itpoixojjtiJta xot; inedclior. Piilcliriini cst cniiii, ncc jicccinilo, ncc
T:o"A/,ot; f) jxivSaXov •
eTrsp xa'i toTc '-/a TtTjv (jiixpiov SUS(iicionciii siil)ciiii(Jo,qii;iii(liii (lcri potiisl, ac ralio
cxavoaXijaitv fjjiev ot:o>; i-apaiTr.To; xa*. SapjTi- sinil, olTcnilicnliiiii aiil sc;iii'lal(iin niiiliis (i re :
TT, Ttapi TG'j iis-jO'yj; ?] T;;jt(.jp;i. qirni()c ciiin iis cliain, i/iii uniim ex fiusilln offcn-
tleriiit ", qiiain ceria, quaiiique airox ci accrb.i. ib (0 ijiii iiiciilirl ncscit, piciia coiislittll:i sil, iioii
Igiioiciniis.
r. siijnidcin, o viri, noii ul iiiqicrito cl

'E-j-io fip Si:aOov to^^to, Zi S.'itK:, o6te lo; B "'• ^''1''
d-aiosjTo; xat i-Jv;To; (.'.8), iXXi (iiXXov, tva xa\ iiisi()lenli, iinn iil nnnniliil gloricr, rontra in;igi!i
y.txp!5v Ti xaj-/f,saj,uat (59), ojTJ w; 'JTicpiTCTr,; tiTjv iicc iil (liviiiariini lc(;iini cl coMStiliitiniiiiiii coiiti-in-
0;;'(ijv vii,aiov xa't otaTiiSwv. "OTt xaOiT::p ev atuuiaTt ploii liDC acciilit. iN.ini ([iiciiiailinoiliiiii iii coiporu
Tb (i£v Tt (CO) aliiid (trincipaliiiii lciitl ac vclul pra-sidct, aliml
Spxov E7tI xa\ oTov TvpoxaOsC^^Jîsvov, ,
7i 5i ap/6yitw/ xa\ oyoijievov oiJTii) xiv TaT; 'ExxXr,- siilicst ct rcgitiir " : ad ciinidcin qiio(((ie iiiodiini
a'a!; ot^TajEv 6 Hsi; tiiTr,To; \6[uo tt;; r/oJiT,; t'j Ocus, vcl .Tqiiitatis lc(;c, ([ii;u nicritiini ciijus([iie
xaT' i=fav (01), (icrpcndit, vcl ctiaii) (irovidciili r, [icr ((iiaiii oiiiiiia
i) xa\ i:po'/o;a;, f,
(iii) xk t.t/-%
ouvior.Sc (G3), to'j; (tiv ::oiijtaivsjOa! tj xa\ fip/:- iiitcrs(!Viliil(lcvinxit, lioc iii Ki clcsiisti)iistilii'l (iC),
oOat (04), ojoi; to'Jto X'jTiTEXiiT;pov, iit alil pascaiitiir ct parc:iiii (((uiliiis viilelicet iil
-xa^ X^Jyio xa\
cpY(;) !:(,>>; T^/Siov IO'jvo[jtivo'j; ,C."))'TOj;oiE;vai -o;- iMiliiis cst),ac tiiiii .sciiiioiic, liiiii (ipcrc, ad nlliciiir,l
(<.eva;xa'i oioajxiXo'j;, 7:po;T>ivxaTapTt-ijt>jv tt,; 'Ex-

diri(;aiiiiir : alii :iiilciii ad Hcclesiiv jierlcctiutiiii'.
x/T)-(a;, ooot Ttov noXXtov etJtv dvwT^pio xaT' dpSTr,v ]iniloies ac mngistri iint *^, niiiiiriiiii ((ni Mrliite,
xa\ tt;v -p4; -bj 0i4v otxjfto-iv (CC), Xiyov «nnjunctioncqiic ct f:iiiiiliarilatc apuil Dcinii ,
V(il;,'i)
<!f'jyx;
zpi; oiojjia, fi voO ™i; ']'UyT,î Eri/ovTa; (1)7)
•
subliininrcs siiiit, r;il:(iiii!iii îniiiia: ad C(>r|ius , aiit
diJi-fiTspa 5'jvTEOivTa d/.Xf,/.ot; xal (rj;-xpaOivTa, Tii

^ incnlis ad aiiiinaiii oliliiiciilcs ; iit liajc dnn, lioc esl
t: iJ-T£po'jv xa\ T^ -Xioviôv, oi^r.zp £v [jiiXEii, xa\ ct iil, ((uod (lclicil, ct id qood rcdiiinhit, iiitcr se.
Tfi dp;jtov{a to-j :r/c!JjjtaTo; o'j}i6t6aijOivTa xa\s'jvoJ- veliil in ineiiibris, coniposita cl coin|)acta, spiritiis-
OivTa £v dpTiov droOii/Ofi (C8) oiojjta, xa\ a'JTOj qiie coiiqiage coniiexa ct colligata *', uiiiiin cor-
XptJTOu TT,; x£'faXf,; f,;jtiov 5vTto; a;iov. ()iis",on)ni cx partc pcrfcrliiin, atqiic ipso Cbristn,
qiii ca(iul nosliuni cst ", oiiinino dlgnuiii cxsi-
sl:inl.
A'. OiTi 0'3v ToT; aXXoi; dvap/iav xa\ dTa?!av X'j- lY. Oiiioiiobrcin ncc aliis solutam alqiie rflrena-
oiTjXjTTipav o'oa Td;£(o; xa'i dp-/f,;, oOts dvOpoj-o;;^ taiii lirciitiam ct conrusioncin ordine ac priiicipatii
dXXi TO'JTo;; xa't TtivTiov oj/ f,x!3Ta ((J9), oJto xa\ coiidiicibiliorcni csse ccnsco, nec ipsis boininibiis
" .M.iltli. wiM , C. '-• I Cor. sii,12. " Eplics. iv, 1 1. " Ibid. IC. " I Cnr. M', 20. " ^[.bcs. iv, 15.
(51)1 Evî'Ki\csr. Comb. T,JoiixT,JSv. iiiniii oblinciilcs, i clc.

(57) j\//"i). Codices iioiiiiiiill aipr,, scd mcliorcs nt ((Jl) T7\c: fycvciic; zi> xar' df.iai', t i\»£ uiiius-
a lilidiiniis i ac raliu siiiil. > iSic Billius in priiiui
: cujii^qnc ill;,'iiii.iiis rîlioiuiii liabct. >
tdii. (Cj) "II. Coiiili. f,. B.is. f,Tt;.
D
(58i Ktii tirrvFTct:. Dcîiiiil io Jos. ci iii scx Colb., (().)) ifvridi^cE. Jcs. ct l'ass. o'jvioT,j£V.
scd iii aliis jiliiribiis opliiii;c iioUc. tiiin UcL'iis liini (Cl) 'Afyeo-Uui. Wf^. t, d-,'£jOai.
Ciilb. Icgiiiiiiir ; ct, qiiod cst iiiaxiini inoiiicnti, iii l(;i- (05) 'lUvroftirov^. Colli. iii, in niarginc £iJOuvo'j-
silio. np^; To |ojTi (o; injJoiJTo; ;:a'i ijJviTo;] io;i (jii/oi;;.
dxo'Ao-JOuj; ei-iiv, dXXi ij:aX"/.ov,t'o; T.iT.a-.ov.^îio; xa't (CC) Oiyehoirir. Combcf. olzziiiTT.Ta, cl vcrlil
GuvETi;. « l'ost illiid, I non ut impetilo el inxiiiienti < ncccssiliidiiic. >
< iit îdinodniii (kt-

coiiscniieiis cral ul diccrcl, iino (C7) 'Exfr/crrac:. Sic Pass. cl qninque Colbert.,
ii ac sa(>icnli. i Qii;iproplcr sic vcrteiidiiin, iit
I alii 'i-i/vj-t^. I'r;ivc iii cdilis JTXj/^jvTa;.
Grcôrii rclicciiiia iiilelligatur ; « iino vcro, iii cl (C<) 'A.^cf€iyO/}. Ilcg. r, d-oo:;x'JT,va;.
cî> iiiodiciim qnid gloricr, (Oiitra niagis; > dXXi (()9) Ovy^ ifXiCTti. Id esl, inlcr(iietc llasilio, [li-
(jiiXXov, i|iio(l [iillins pr.Ttcrinisil. X;jTa S' ev dvOoio-oi;, i iino, ((iiain i»..xiiiie lioiiii-
Kni'x»jcô)/t«i. Jcs., l'ass. ed. Ktj/t- ToJTO Yip -.h oJ/ f,x;jTa ôJXiTai. i lloc
i50) iii iiiliiis. >
co-ia:. ciiim silii viilt, iiiiiiiniiins. > Vuiciilur li;cc a Tliei)-
(CU) Td {lif Tt. I i\\\ih\ quoddam. i r.nrin., fJill., scripl.i ad imilaliiincni Plaliiiiis, lib. xii De le-
l(>Sii
G d>r. < abiid meinbruiii > iiilcrprclaiiliir, iioii rcctc. Hilms : M£X:TT,Tiov £ jO j; jx tiov zatotov ap/£iv T£
Sii|iiiilciii ("rc^'i>iiiis liis vcrbis, TO ;xiv ti, < aliud oXXtov, OLO/izDii'. 0' 'j-S iTiptov • Tf,v o' _dvap/;av £§-
([iioildam prini ip;itiiiii lcnel, > aiiiniam iiilclligil, iit a;p£Tiov £-x T:avTb; to'j flioj d-ivTtov, TtTjv dvOptor.to->
cx scqucnlibiis iiianifcstoin csl : i Milgo siibliiiiiores T£ xal Tiov Ot:' d"/Op('jT:oj; OT,p;'tov. Curandiiiii csi
iunt, r:'.tionc:ii aii>iii.c ad corpus, aut lucntis ad aiii- slalim a piicris, ut ct iiiqicrcnt aliis, ct alioruin im-
411 S-. CllEGORlI TlIEOLOGl 412
imo eli;iin 13 '>'* lanto minus itl i-oiuintit ,
quod A TOpl ,ueiôvtov aoxot? < y.iv8uvQ? •
oT? [i-iya, xStv tl
eravioriliiis iii relius periclilantur : qnibiis ina^Miuin 1:6 '^pCo-o\i (70) tgu Xi^you [iTj awJoiEv, t6 [jit,<5:v
illiul ali|ne aniplnni est, si niinus iil, quod rationis <i|jiapTdvoiv, i.\\x 16 yz Ssutspov ixstvou, Tb afjiap-
priinuin cst, surveiii, lioc est ul niliil petceiit; :U Tavovxa; £::avaY£aDai. 'ETOtor) touto xaXiv eodvr)
certMil, (|ii0(f posteriiis csl, cuMi peccaiil, cineiHlari xa\ Sixaiov, i'<iov eixol (71) xaxiv xai opiolto? ato-
ati|ue in viain rciliK i. QikhI (|uiniiaiii prvilarnin ac xtov, ::dvTa; te S-p/J-i'' eOiXsiv, xa\ |jiT,6£va Six^-
jnîiliii cs^S visiiiii psl, par nico qiiiil^ni jiulicio iiia- <jOai (".2) •
i>;, ei' y^ KivTSi; (fsuyoLSV TauTiqv tt]V ei'TE
Iiiin esi, ac per:r(]iie inordiiiaiuin, et oinnes pr.resse XsiToupYiav xp») Xeyeiv, eits fjYsiJioviav, xwXcuoi av
.\'qiiR iinperan! vclli^ cl lUMiiiiiein iil snscipere. Tto [jLsyLaTto [jtspsi, y.al Oj5" 9iv xaXiv ^Tt ^svot Ti) xa»
Niiiii proreclo, si iiinnes Iioc. sive iniiiisleriiini diccre X6v, tt;; 'ExxXT,(T;'a; iTXif^ptjjjjia (73). Ilou 6" dv £ti (7i)
oporlcl. sive iiupcriiiin (lcrni;iaiil, inaxiina cx parle xa^l 7:api tivojv OpT,(Txi'JoiTO fij^.tvii Qih^ Ta [jtusTtxd
cl.iiiilicaliil, iicc jaiii piilcliiitiidinein siiain rcliiieliit xa'i dvto tpipovTa, of, (jteâjTov euti tojv fijjiETepwv
piilcliniin illiiil Ectlcsiic coinplijiiipnliiiii. Uljiiiani xa'i T[[jiit!)TaTov, oux ovto; paatXeto;, ouos iivTos dp-
porro, et a qiiibnsnam Densinysiicis illis ac siirsiiin ym-o^, ou5k tepaTita;, ouOi Ouaia;, ou5' 6ao wz 'î-
fereiililius sacris coleretnr, qnibus nec inajiis ytoTa iir\ (jLeydXon; Tot? iTTa!a[taaiv, oi 7:dXat ('S)
qiruiqiiam, nec pra-staiilius apuil iios esl, si iiec B dTZciOei; xaT£xpiOr,<jav;

rcx , ncc pnclccliis esscl , iiec saceidoliiini , nec sacriliciiini, nec alia oiiiiiia quibus oliiii inobc-
,
dieiilcs luiiiiincs ct cdiiliiinaces insentia peccata niiiliali sniil?

V. ê.c. vclo aliciUMii ac pr;i'piisleriiiii esl, iiinllos E'. 'AXX' ouSJ |ivov Tt xa't a.Th zfi6Tzo\i TOtg 1:0/,-
cx iis, qni diviiKiriiiii rcniin sliulio deilili siiiit, e Xol.; Ti Oeta (f!Xo<Jo:fO'jitv (7G) i~\ xh dpx£iv dvaEai-
siibdiioniin tlasse aiqiieordine :iil inipcriiim evehi, v£tv d~!) Tou iioyjGOa.:, o'J6k Ejti» Ttov v£VO[Jit<T[Ji£v«ov
iiec al) iisil:iils |)irilosoplii:e lcgibus rciiiolinn , ac ttij 9tXoao<pfa.; (77) optov, -/.a^ tfipov e!; 8v£t6o;" (La-
ciim proliio et dedccore coiijiinclnm : queinadiiio- itep ouSk va'JTT) Ttijv e'j6oxt[i.tov xb TtjiJtopaTSuaai, xal
(liiin iicc prolio iianke prorelain csse, ncc pr(irel:p, 'TTptoper xaXto; to'j; dvipiou; TT,prj<iavTt zh •:rt:;TeuOTi-
qiii voiitos rccte el cuiii laiide oliscrvarit, chivuni vat tou; otaxa?- ei Sk po'JX£t, aTpa-ttoT-r] y£vva;to t6
legenduiii sust ipere, aiit, si Iiibel, forti ac streniio Ta5iap-/j|<jat, xa\ Ta^tdpxT) xaXto zh aTpaTT]yTiaa£ ts
iiiiliii coliorti pr:cesse, et ei, ipii coliorli recte pra;- xa't raXipiou TtavTb? f,y£[iiovtav iyx£ipt<iOrivat. 0'j
fiicril, cxcrciliim diicere, tolinsqiie belli priiicipa- (jcrjv 0'j5', ortepdv urroXdSot Tt? 'tsto; Ttov TtdvTa dxd-
liiiii siiscipcre. Sed iieqiie id, qiiod luniiiiics (pii- Tttov xa\ [i,oxOT,ptov, o'i xptvoust ri Ttiiv dXXtov TOtc; 0;-
(l:iin pl.iiic inijirolii ct alisiirdi, quiipie alioinin rcs xsiot; 7tdO£(Jtv, f^:!y<j'ifiri'i Toij Pa0[j:oi) ttjv Td^tv kTzi-
propriis alleitibiis perpendunt, cxisliiiuire fortasse Ou[xt'(x tti? [jieiiôvo; (78) •
oiix oiJTto? eyil) r) tou Oefou
(|uear.t, liujiisce lioiiuris gradus ob allioris cuiiidi- [jieyiflou?, r) tti; dvOptoTttvT,? Tartetvtbisto; SrtEipoi;,
perala f;ui:iiit. Eliniiiianiia estanarcliia cx omni vi- C inlcrpretatiis. Is anlein cst Grcgorii scnsiis : .Si devnl
l:t oiiiiiiiiiii, tuiii boiniiiiiiii, liiiii pccudiiin qii:e lioini- tniiii.stii, sacrn niqiie (iitiinsln »ii/,s/C)ii/, fiiiihiix iiiliil
iiniii iiiijKU io siilijaceni. iii Cliristiniiii reliiininc iDwsiiiniiiis, iiilcriliinii. Suqne

(7ii) Oi^r jit](t, Mir el ro «fO>ror, elc. « Nam coiiiinijet nt, cnm siniiis uh^^qne leije, nhsqne sncenlo-
ctsi iiiiiiiis, ijiKid piiiiiiiiii cst raiioiiis, scrv:ivcriiil, lin, iisdem inviihniiiur mnlis. ijnihus ninn cuiilnmnces
nl iiibil oiiiiii <i pcciciil; at iis l:iiiicii pi:cicri':i lua- Jiiiliii iih iniieniin seelern mnlinli snnt, jiixin Osee
{(iiiiiii, (|n(id :ili il!(i |irii\iiiiiiiii csl, iit a pcccalis re- proplieliiim iii, 4 1 Siiie rcge, siiie iirincipe, siiie
:
xoicnliir. > Olisciiio linic loco p:iriiiii :ill'iit liicis sacciilolio, siiie sacrilicio. >
I!illi.iii:i iiitcrpictalio. 1'articiila £i luc rcdiiudal, te- (7.')) (II .ici.lut. Ila licgii ; iii cdit. oi', iiialc.
slc 1'ilia. (70) Ilc.LloTc; ra dsla ^tJocToôixfir. Sav. Tijov Ti

(71) 'Eiicl. Decst iii Rcg. r, Jes. ci quinque Octa (ptXoao-.po'JvTtov.
Colli. (77) i.h:croyiac. INcc a consliliilis pliiIi)Soplii:B
prdf.iiuiiiiqiic pliilnsdplii.iiii
(72) A(:yFPOcn. Billiiis ila scripscrat ad orain B:is. liiiiliiis. r>.\teiii;iin iiilcl-
ed., êd dp/jaOat inicgriim iii lcxln leliipieiat : 6i- lluisct l>:isiliiis.
li;îiiil Aiiiidii piiliiis e:iiii si<;iiill.';it
XiTOai (ipiiiuiiin csl, iit ait (ôiuliclisiiis ; iii Iribiis Grc^drius, de ipui iiiox liiipiiliir ailveisn- nidiuii lio-
scd j:iiu lillli (.lii isli:ili:iill |illi-

Valic:iiiis ((idicilius :dlisi|ue paiiciui iliiis lcgiliir, riliii a'iiillldS, i|iii liii'>:iii
ct III I!:i>ilio iilcnuis : Ka't |j.T,6iva 6ix£30at Tr;v dp- IdSdplii.iiii, scn piiifc^sidiiem iiu)ii:islit:iiii satcnlolio
XT,v. Vciiiiii, iil lioc lalcaiiiiir, ccile plciiipic 111:11111 re|iiiîi:iii' c;iiis;ii'ciiiiii'?
exarati coiliccs, Valic.uii, si Ins cxcipi;is, ilcîi lcre (7S) 'Exilli'iii(i zvv iteiZoroc;. ^cinpe paO|j.ou. lia
oiuncs, l'a>s., Cdi^l. 2, Or. I, cic., luiliccl dpx£- natiir;i c p;ir:iii siiiil lioiiniies, ut crcdcre iicipic;iiil
p
cOa; • (pi;e vox si lolbniir, pcrM iii vciliis liisiis liie- ipiciuipMiii liiiiidies ac (ligiiii:itcs vcre ct liniiiililaiis
ôiio la liluirs. I>r:i'lcrca ipiiil priiliibct (pioiiiliiiis taiisa rcjiccrc, scd slaliiu suspiceiilur cuiii siiniilalc,
;ii tivc siimaliir. iil apuil lliinicrniii lltwl. ,3, v. 545: id (iiccie. llaipic ciiin Gicgoiiiis cicalus fiiisscl pre-
'Krj/yj 'Apyetotit, « inipcia Aigivis. 1 Sic evaucscel sliytcr, al(pie iii l'oiiliiiii liigissct, iioiiiiiilli id euin
(piiiii|nid a G;ibriclio (ilijiciliir. piiigiiiiuis iligiiil:ilis ciipidit.ile fccissc sus[iic:ili sniit.
(7")) II.h'iiM{i((. I Coiuplcnicntiiiii, > vox illa dii- (Jiiaiii sii.-picidiiein vir saiiclus :i se rciiiovcl. Iil
lior vid-iui (iiimliulisiu, qiii vcilil, < coetus. » Mul- caiiidcni aliipiot post aniios suspicioiicm vciiit Aiign-
leiii, < pU'ui i:do. > slimis. iNissiil., ca|i. i. Maiii cnin ciiiii Valcrins pic-
(71) //< ri d' ur t:ri. Dcpravaluiii Iiiinc fiiisse lo- sliyleriini treîsset, idque ipse pcrniolcsle lcrrel, al-
ciiiii quciiiiir noviis iiileiprcs (jallicns linjiis oraiio- qiiceli:iin « iibcrlim llcrct, iionniilli lacryuuis » cji.f
i;c tiipiilil:itc proiiiaiiaresiispitabantni ,
iiis.ct nialeiiilcllcciiiiii abiis,(pii (rcgiirium sivc iii ex iiiaiiis gloi
Laliiinm, bivc 111 (;:illic(iiii sernioncm vcrtcie sindiic- (l lanipuiin ciiiii coiiS(ilab;iiitiir ac iliccliant, qnia lo-
ruiii. Vctiis iiileiprcn (iallicus t.rajca iiiale iiilcllccla ( us presbyleni, licct ipsc iiiajori digiius essel, ap-
iiiale rcddidil : l.aliiiiis vero iion s:ilis pcrspicue Cbt propiiiqiiaict laineii episcopatui, cuai conira ionge
ir$ (m.VllU 11. .\l'OLOI.I.Ill.A.
A; y.T, [iiva vo(i'';siv itijti ysvtj':?! Ôiei, xaX tr.oii- \ lalciii 14 """ iuililit. Niiii riiiiii ilj M-l ijiiina;
oOv (79) z>.r,7'.i^£;v Hiijj zw [Jijvcij -.favo-iTO) xs\ ).a;ji- .siililiiiiilati.s, vi- Iiiiim:iii:i: |iii>illil.'iti!l iîiariiii kiiiii,
i:poT4-to, xa\ Orcpiyov:! T:iTii; ij).ixr,j xe (80) xa\ i|iiiii iiijgiiiiin essi' fxiiliiiiiriii oiiuii iirocrtMt.r iialii-
AOXou 9'jaEhi( xaOapoiT^T'.. r;u, ad Driiin, i|iii siiliis clarisNiiniis el K|ilctiillills»i-
iiiiis esl, ii.itiiraiiii|iif iiiiiiirin, tiiiii iiiatcri.i coiislantciu, liiiii a iiialnia .•.ecrolîin, |iiiiilale su|ii'rat , m-I
(|I10I| <i iiio 'o a|i|iro iii |ii.ir'.
(7'. Ti o'jv isTiv fi nirovOa; xi\ t(; 6 i.i-ô^ tt,; VI. Oiiiil igitiir il'iid rsl ,
qiinil niilii acciilii?
t|jif,; 4r;iO£(a;; OOSl yki/ SSoâ toi; mXXol; iv (|ii:ii|iic ini)licilirnii:i' iiipa' r:iiis:i riiit? Pcriiiiiliis
ijjLa'jT("< t^t: (icvciv, o'J5' sivoi (TiJTTip (81) iyi-iojzxi- ciiiiii liiiic :i nic i|iioi|iic i|i«o ilrscivissR visiis biiiii,
(Xtiv, o)./.' JTpo; £( JTfpou -t; -j-JYOviva;, xa\ 'ttJ.ôv nec iil , (|iiiiil c\!.jtiiii:iliar, essc , vcriiii) cx alio iii
i) xoXio; E'/sv ovtits(v:iv xa\ a^JOaoii^jjOai i8-2). aliiiin i|iiciii|)i:iiii iniîr.^^ssc , ac pliis :ci|iio reliiclari,
To'JTO'j or, TJ; otT(i; ixo'JoiT' ov ffir^ Tzxi.i: ™Oo'jv- niiiiis(|iie pcrtiinrriii iiic |iral)crp. llnjiis il:iqii(^ rel
te;. .Mi/.'.3Ta |XiV tiTi oooxf.Tw -).r,if£\;, CnT.zp ot Tot; caiisas, jaiiipriiliMii .iviilc expciil.is, accipiic. M.ixi-
oitfvtStot; Twv <j.(5:fu)v xaTarrXaY^/Ts;, o\i xi-iT/v/ liic qiiiilcin lnopiii:ilo rei cvciitu pcrciilsiis, qiieiii-
tS'J; XoYii(jio'J;' xa\ oii to'jto E/.'jao Tr;v ototo (83), B ;iiliiiOiliiiii ijiii :iil rcpcntiiios sonitiis inctii pcrcel-
ICivTO TOV -^piwi TOJTT] (I'jV3tOtT(t£VO; 'EnitTa (JIE liintiir, r.itiiiiicin lciicre noii |ii)(iii : ;ic proptere.i
Ti; 0!:£taf,ii £p(o; (S-i) to'J xaXoO Tr,; f,i'j/ta; xa\ |iiiilorcin, nii pcr oinnc siix lciiipiis nssiicvcraiii,
tr,; o-axdiprjJto; •
f,; JpoiTr,; yevo^jtEvo; i? ipxf,;, solvi ac prii|)iili. DLinilc animiMii siiliilial aiiior
('o; oix o'.6' £i' Tt; a/.Xo; Ttuv T:£pl X^yoy; i8o) iszou- qiiiilaiii illius lioiii , ipioil in i|iiicte ac Sdliliiilino
iaxoTdjv (8(i), xa't f,v iv Toi; jjis^^fdTot; y.ii yilz-io- iiiest : (]ii:iiii ciiin jaiii iinle nli iiiitio ail:iiiiasscic,
TaTot; xivojvot; xaOj-OTiCS^xsvo; tio 0s(p, xa( Tt (87) siciil vi\ i|iiispiaiii :iliiis coriiin, <|iii lilicris opcrani
xa\ TTpoja^yijjicVD; toOtt,;, oiov iv TTpoOOpoi; -(Z'!'- ileilcriiiil, caiiiqnc iii iiiaNinis grivissiinisipie peri-
aOat, xa\ nXifcvi (jiot tov niOov i|ayOf,vat Sti Ciilis Oeo vovisscin, iiiio jani cain qiioqiic noiinili I
Tf,; T.il[j3.i. oOx f,v£Yxa TupavvoOjjiivo; xi't ct; (jti- aUigisscin, liacteiins scilic.cl , iil vcliil iii liinini;
co'j; TO'j; 0op06o'j; i'oOoO(iivo;, xa\ olov i-i iipoO Tt- essein, atipie cx iiisn (;iistii inajorc desiilciio exar-
vo; iiOXoj ToO ^tou toOto'j -p6; îav a7:o5;:a»- sisscin, iiiMi liili inc viliil lyr:iiiiiiilc (|iia.l:iin prciiii,
jt£vo;. alipic iii inciliiis (iiiniilins iiiipclli , ali li ic.(iie vila,
periiiilc aiipic ab :isylo qiiod.iin jior viin avclli.
Z'. 0'j5iv yitp sSox£i (jiot toioOtov oTov ijiOiavTa Ta; Vll. Niliil ciiiin inilii t.iin o()(:iimIiimi ciiiipi:iMi csse
al;0f,3s;;, i|(o sapx'^; xa\ xi5-(jlo'j -i^svd.uivov (88), st; ^ viilcl):itiir, (iiniin iil occlnsis sciisihiis , n(i|iic exir.i
ia'jTi>v a-jis-pi:svJ-%, (jtT,S5v>,; tiov ivOpio-tvdjv T:poT- c.irncin niiiiidiiiii(|iie jiosiliis, ct iii seipsiini colle-
a-T(5;a£vov, OTt (jif, zaia ivivxT;, ia'jT(o 7:po-Xa'AoOv- clus, iicc, iiisi ipi.inlnin necessllas cxigii, qiiidquain
To xa\ T<Ii 0ito. ff,v 0-ip To 6p(ojjLiva. xa\ Ti; Osia; li iiii:in iriiiii rcriiii; :iltiiigeiis, atqiie scciini ipsc, et
iu-yiiit; ii\ xiOapi; iv ia'jT(7) îpsiv a^jtiYst; '(Jov ciiin Dcn (ollo.picns ", siqierioicin iis i-cliiis ,
qu.T;
xiT(o -/apaxTf.pojv xa\ 7:Xavco(jiiv(ov, ovt(o; iioiTTpov iii asiiccliiin c:idiiiil, vit:iiii :ii,'al, divin:isipic, Sjiccics
d-/T,X:o(oTov 0ioO xa'. Tijjv 0£((ov xat 5v (8t)) xa\ ii\ puras seiiqier, iiec terreiiisullis ct erraiilibus foriiiis
»' I Cor. \iv, 28.
alia dc oaiisa
llcret. Hiiic .Xngiisiiiui'^, e|i. al. 118, ppciis ac riiiriiiiis, TTV iva/iopT,':;^, i a liono ipiie-
iiiinc i\. I Miiltis sernioinliiis, ipii ad viilniis inciiiii ti^, I scii a inoiiiislica vila |-ccessiiiii, iiiiiieiliiiicii-
lioii pcrtincrcnt, ilolorcin iieiiin lnmo aiiiino coiisii- liiin xidcliir inlerprclari. E;iiiidciii voci» sXio; iiiicr-
lati siiiii. > Diicris vid<,-licet nianiiitMilinein vir opti- prciiiioiiein sii(ipc, lii.it Crc;;iiriiis Nyssciins einsco-
miis ac siiinnia liiiniilK.itc pi:i;ilitiis ex(iiiicsrcb:il ; piis or:il Dpheiiiv.: "EXs-J; sTTtv i-tTa3t;Tf,; 0^0-
.^
al illi ut :iiiibiliunis niorbo lalioiaiiti ine iiciiiain ad- TTT^Ttzf,; SiaOijiio; T(T) xaTa ttv XOrT,v -iOit 3U[i;iS-
llillcli:illl. [jitYjJtS'/r,- I Misciiciiidia csl iniciilio el icli.iiieiiiia
(79i O.Tiorci')-. Scripli codices; viilgo 6;:(o; ;ille'clioiiis dili(;cnill, Ciiiii ;ill'cclil tiistili;B coiil-
Ouv ilivisini. D niisia. I T:ili. picfi-clo erat tiiiii :iireciiis 'llieiiliisi
(80) ')'.l(X}j^ TE. Ila [?cs. ciiin qniii.pic Olb. ei-)l:i soliiiidincin. n qii i :ib.-lr:ilii sc ]icr viiii ai(]iie
(81) fl(7.-ifp\ Ciiisl. 1,6-sp. Sic Colh. 5. Jcs. 6j- avelli iiiiscrabilili r ilidclcil. l'iiii(i < niisii iciirdi.ini
T£p. iiisc jisiiin
i raccn; |i(itcst, iil .\iigii>,iii',
(|iiisi|iu;
KvnrtSicKecOai. Coisl. 1 ei 2, Colb. 5.

(8-2) lib. X />e fic., U.vcibis iil:ir, ipiod s;iiicliis duclor
(';i)i.
(83) AlSCi). CoiIkcs iJOniiiiHi slc aciiiint, a:S(o. lns !scripiiir:c vcrbis coiiliiinat : « Miseieie aiiinw;
(8i) 'Efuq. Sic lcnindiiMi cx :il:is Cicj;oiii vcrliis lii;r (il.niMis Ocu (Hccli. xxx, H). »
forsaii qiiis iiifir:it. Mnx ii:iniipic, qiiasi rcpelit:i vocc (Sa) 7'oi'c .?('ro''C. Liiiei;is iniellige s:cciilares. et
qii.i iisiis riierat, niiKicni (iroxi in; sc.]iieiili ail : Et plnqiiciiliain, iil iii oial. vil, il. \, niiin. I'> el 2i»;
Tt; u(jL(j)v toOt(o t(o ip{oTt. V('riinil:iiiicii oiiincs iiianii ilciii oral. XLlii, al. \x. •
exaniii codices, si (laMCissiiniis cxcijiias, jiro ip(o; (8li) 'Ec.tivSuxoziov. Deest in scptciii licgg. cl
habcnl, i/.io;, l]isc li llins :i<;iiiiscit. (|iii iii nnirgiiie qiiiiii|i|c Cnl.i., lleiii iii (M';il. I.
e I. liaîl. Si ripîi IXso; in «»ii(/i/i.s ; cl iiilr;i sXso;
: (871 Kai zi. Iia liig. r, Jcs. et 1'ass : ed. xa;
ToO xaXoO xa\ Tf,; f,i'j/ia;. hi rii[;cs ipio scnsn Gn:- TOt.
giirins ilixciil iXio; co scilicct, ipiciii li.isilius cx-
•
(88) Post Yi''o,usvov, liabent eilili xa(, qnani voi u •
)ioiiil T:vo; iXio;

: 'EjiajToO, ifTî:, o:'o'j xa"/.oO, Trj;
; laiii scx cinld. Ucgg.
ilcl(;\iniis aiicloril;ilc
f,jux-^^ iva/(opstv £(jiiXXov. Id cst : i Ciijiisii:iiii ini- (89) A'(y)('^»-. liaoiniics lUgii, Or. I, Jcs., Colh. s«-
scricurdia ? .Mei ipsius, ini]Uil, ipiaiilo liuno. ipiicle, ptcin. Biiliiis 111 iir.i llcrv. scfpsit 8vTa, qiioil scculi
cariturus sseni aKciidcns. > bic B.isiiiiis, iini noii
( suiil raiisicnscs cdiiurcs.
;
4i; S. GIIKGURII THEOLOGl m

ailmislas, iii scipso circuinreral, Doiiiiie ao leriiiii l".vo;ji;vov, 7rpoi).a;j.6(ivovia 910.;, y.ai dixa'jpo-
\ Cfin-''.
(liviiiariiiii
J5 piinim oiiiiiino speculum sii, iii Ti,o<;j Tpavd-ipov, tfi-ri
x&xou [j.s/.Xov:o? aiCiMoq dYaCiv
(liesiiiie enii:ialiir, ac liifeiii per liicciii excipiai, tai; iXTiin (90) xap-o'J[Jivov, y.a\ suî-nfAr.oXH^/dt^
clariorem per oliscurioieiii ; jainqiie (iiluri a'vi yilot.q, Sxi u-kp yr\i ivzaL x.a.-zaXiT.ivici. (91) Tf,v yiiv,
boniim spe pcrcipiai, cl cuin aiigclis versclur, ac y.3.\ <!->> TOG 7IV£'j[iaT0? fivO) TlQjpLEVOV. Ei' TIJ
licet adiiiic in lerris sil , lerrain ileseral , alque a OijkTjv (9^2) TOUTio T<o ipojTi xdTOXO?, oTo:v 5 Xcfto,
spirilu sursiiin colloceliir. Si i|iiis vebliiiiii lioc xal Tio TiT£ T.aOv. cju-j-cvtjjiTa: •
To^jj yip 7ioXXo'j!,
aiiiore correplus lciieliir, <|iii(l iliiain, iiilclligil, o'Jo' av TtEfiaifji'. XaYoiv i'aa);, oaoc? y.al ev YfXtoTi t^
ntqiie afTectui ei, iii (|iieiii liiiii iiicnli , racile igiio- npa-|';ji.a ooxsi (93), xaxtlis SiaTsOEiiiv stTs uti6 tt,;
scel. N.iin apud plcrosqiie iie (iilein quidein forlasse, ioia^ (9i) a^jTtiiv dvoia^, eits uTcb Ttôv dvaîtov to'j
lisCL' iliceiis , iiaiiciscar, (|iii risiij eiiani et ludibrio kTza'X"i'>'i'.a-Oi- o'i jrpdYfJtaTt xaXio (95) xax'jv Trep:-
rein eain liabeie videiilnr, inale utiqiie ac peini- TiO;ixaitv 6vo[ia, t'?] otXoio-îa tt;v xsvoooîav, auv-
c:ose affecti ; sive propriae eoruin anieiiti;c triliiicii- EpY^jv XaSivTsi; Tiv tfCivov xal tt]v tiov :i:oXXtov xa-
oscribeudum ''
(luni sil, sive iis , qui co vii;e gciiere, xiav Tphq ih -/itpov o'jtiav ^TOipioTipav •
't'v' Sv y^
qiiod prolilenlur, indigiii siint : qiii rei Iioii:p ac TidvTto; auTot.; dpiapTdvT,Tat (9li), i) tJ> xax?)v Jvsp-
[iiaHlara: inaliiin ndiiieii iiiiposueiiiiil, pl,i."o.-.npliiie B YO'J[A3vov, rj t6 xaXov d~iciTOU[jievov.
iiiniirum cciiodoxiani, lioc est iii.inein gloriain, opiilulalriee assninpla iiividia, viilgiqiie iiiiprohilale,
seuiper in pejus proclivinre, iii de duobus peccatis iii alterutriiin oinniiio incidaiil, iit vel inaluin per-
polrent, vel bono fidein alMogeiit.

VIII. \i\ luuc, lotiiin eiiiin anlini arcauiiiii apiid ir. npi; 51 TO'JToi; 7tpaY;J.a SrâOov, ;-/XaXf|3to ydp
vos clleram, iiilhi res accidil, riislico, au iiijêniio TTpo; u,uta; TTav to i.izipir^-zo^/, oux oT5' etTS (97)
vjro digiia liaiid scio , sed accidit laiiien. Alioruin dYpotxov £"t; eXsuOepov, fcaOov S' 0'jv •
f^cyyvOry
nie piidiiii, i|iii ciim plerisque iiiliilo iiieliores siiii, xjKzp Ttov dXXfov, ojoi, jjtTiSev Ttov 7T0XX10V Svte; peX-
aiqiie iilinani iioii eliaiii niullo pejoreb, illolis, ul Tiouj, y.i-;x \x.bi 0'jv (98), ct xa\ [JtT; 7:oXXto -/eipou?,
dici solcl, iiiaiiilius, prof.iiiisi|<ie aniinis iii saiictis- dviTTTOt; yzpzh/, V!\ XeYeTat, xa't d[jtuif,Tot? tiu/at^;
6i::ia inysleria sese iiiferiiiil, ac priiisqiiain diiiiii Totr dywTdTOt? eauTou; ^7:etadY0uii •
xal TTp'tv
cTiin, qiii ad res sacras acccdant, sacrariuiii ipsiiin dîot -xvii^zâ'. (99) Tcpoaievat to"; tepot;, [jeTaTTOt-
aniliiunt, el circiim sacrosaiiclam inensain sese in- 0'JVTat T0'J ^\]t.axoz (1), OXiEovTai ts xal (o(Jo'jvTat
viceiii preinunt ac protruduiit, lanqiiain iioii virtiitis 7Ccp\ TTjv dyiav TpdTieJav, (ooTTep o'Jx dpETf,; T'J7:ov,
eieinpliiiii , sed victus paramli occasiwnein et subsi- dXX" d90p[j:f,v îou Tr]v Td^tv Ta'JTT.v elva: vojtiôv-
d;;:iii huiic ordincm esse jiidicniues , ac non niuiius TEs, ouS^ XstToupYiav utieuOuvov, dXX' dp/f,v dve^-
rcfeieiidis raiionlbus obiioxiuin, sed imperiiiin ab ^TaaTov. Ka't Etal tj/eSov Tt ttXeIou; •/.aT' dptOp.^jv t)
oinni censura iiiiiiiunc. Qui etiain eos qiiibus prx- C 67:(iCTOjv dp'/ouat • SeiXato; tt,; suiefiEia;, xa\ dOXtot
sunl, niiiiiero jain fere superant ; ob pielatein uti- Tf;; Xa[J.7TpiiTTiTo; (2) •
toSTE c[jtotYe ooxo'jCTt, T.poifi-t-
qiie iniseri, ob splcndorem iiifelices. Iiaque 16 To; TO'j /p^jvou xi\ Toij xaxo'J, [J;r,5e exeiv Xo:7:?iv (liv
(90l Tal(: Ll.itvi. Deest iii se.x Colb. el scpl. iii \tlmon\l\one Atjiipeli nil J iisliiiiiiiitiin iiniifrnlo-
Ueg.,Oi-. I. reni, niMii. I"2 : "Iva Suotv OdTepov a'JTot; dijapTd-

IMi]KataAin6rTa- Non p.mci habenlxaTaXstTOVTa. VT,Tat, f| ih xaxiv e7:aiVO'J[j.£vov, f[ TO y.a'i.h'i uoptC(5-
(02) El Tir ujiwr. ( Si <|iii< vesiriiin, t etc, ila [ievov. (^hiiid liileipies sic reildit : ( de <lii(ili(is
L't
Aug., Iract. \.\vi in Jutin., c. (i, ii. 4 : ( Ua ain:iii- alleriiiii ;ili i|isis coininillaliir, vcl pravoriim laus,
teiii... cl senlit qiiod dico, > e:c. vel eiiiiliiiiielioûs bunoriiin coiileinpliis. >
(95j lIpdxjxaduHsL Sic Ueg., Colb , Or. 1, Jes. (97) OiS'. Keg. r et Jes. iii ed. olSa. :
ed. vero T.rjiy^yi tiva'. So7.it. (;I.S) Miyii fiir c'vr. < Iiiio satis superque
(9i) Kirf v.-zv T^r iSUtr,. Eli.is, ( sive pcr se, fiieril. >
(ib slolidilaieiii suaiii el deiiieiiiiani, sive ab îliis rf:rt:crOui. Deest iii sex Rrg. et (|iiiiiqiieColb.
(!l'l)
<li'pravati et decepii. Maloriiin eiiim inagislroriim (I)Merci.icicn^rTai zov fii'ifmTcr. < Sacrariiim
inafe siiiit d.scipliii:)'. > aiiibiiiiil. > l*rcilare Conibelisiiis a'l Ii;bc vcrlia seii-
(9.')) npdyfiari xa.lCu Elias, < boiiesl;e rei, > hoc i> bit : ( De |iresbylciis accipii (Gregoriiis) , ipios
esl, iii(iiia^tu;e vila; ac secehsiii a iniindn. j:iiii pliires diiil (|iiaiii siiit siibdili. Ni^c lieiie iii
(90) '7r' tV )•/!' Ti :turTojr avTolq ujtapTdri}- Blllio iibi(|iie ni;irgiiii ascTiiitii.n de eiiiscojiis, ae
rai. liilliiis : • (ino (il, i etc. G;ilir. « ila iil, > elc. si iiiios bic t;ing.it Gregoriiis, iioii i|isos siiniilircs
.Milius Eli.is : < lioc imrro eo faciiiiil, qiii cjusiiiodi s:iceriloles, (piiirinn Ipsoruin dp/f; et 7:poeopia liiiii
priifesMiiiie indigiii siiiil, iil eri liis duoliu^ pce- iiiaxiiiie ciiiu iioii ordiii;ibaiiUir siiie titiilo, ac, qiiaiii
catis ;illenilruiii (iiiiniiio ;iiliiiillaiil. > J.iin si roges rcgereiil, plelie. >
(pii siiit qiios peiciire asseril Gregoriiis : vel ips.i (i) AKi.laioi T7[q evceCiiiar:, xal ii0.lioi ziJQ
iniilliUidii iiiiproli.i; v>l invldi ei iriisore^, (|iiiiil .Uijt.ijoznTct;. Lociis is a niillii iioliis videliir, mj
pi:(; se leirc videtur lexliis; vel iiidigui proles- (piidein a novissinio iiilerprete G;illir(), iiitelleelus
sioiie sii;i iiion;iclii, ut Eli;e pl.iccl ; deiiiuin ip-.i aiil cxplic;itus. INoii iii;ile priiiiis ciiris Dilliiis ver-
s;i'cul.ires ciiiii 'rilleinoiitu) piissuiit iiilelligi. yiiiil tisse, si iioia iiiciileui suaiii ;i|icruissel, videri pos»
veio peccaiit? Nimiriiiii viilgus ct iiividi inisores a sit : ( 1'ietalemiscri, digiiitalis spleiidore iiiiell-
viia iniinaslira deleiTciii, it sese aliosijiie iniiinlo < cs. > Sed iiiiniis reclc, pos erioriliiis curis reddi-
adU:uriii, aiil secessionls boiio iiilein delraliiiiii. (lii, ( ol) pielalem iniseri. > Laiiiie cerle iioii lie-
Deiiiile pravi iiionaelii, si illos iiilcllig:is, liuc iiiiilti bi;ii7.al Itillliis, iit pielalis defeitiiin, qiii liiijiis loci
perpelraiit, ul liiipiiiie silii liceie puleiit iiiiiiido sciisiis esl, liis viMbis exprini:il ipioinodo in (isal.
;
;<C reliiis iiiiiiiaiiis adli.erere, atque etlaiii adli;e- cviii, II. ii : ( (jaro iiiea iiniiiiiiala est propter
reaiit, elc. Ilaiid ;i|isiniilis Idquciili iiiodus occunit uleiii)i,> id est, ( propier iiiepiaii) olci.) D. dc Barce»
4J7 oiuiia II. AI-nr.OCIilK \. ^18
Ap;ou3i, TrivTiijv 5!5aixi'/Tti>v 4v:\ tou 0'.6axTo'j; e'- A "'alo Imt iiiia ciiin; lcmjiore prngressiiiii ar vlrrs
vai ftEciu, loj (fraiv () £T:aYYeX(a (5), X3\ ri'/Tiuv ca|iii'iilc, iic lialiiltirl i|iiiilciii iiiilii viili-iitiir, (]uil)iis
itpo9T,TEu6vTiov, fojT! ilvai xaV iaouX tv npo^fiTai;, |ii'a'siiil, oiiinilnis viilclicfi, |iiii lo iii a Dco, i|iiciii-
xjtTi Tf,v T:a).a'.iv IsTopfav xa\ 7:apo:[X!av. OJoiv yip at!iiiniliiiii iliviiia |iroiiiis-io fcrclial , ciliiccaiiliir ",
oUTti) 7:o).'j xjt' 0'J5iva xatfiv oCt" £aT\v, o&t' iyi- (locciililiiis cl valii iiianlihiis ", ailco iit, juxla vch;-
VETo, 4).)oTs i),/.t.)V ixjjiiiivTtov T£ xa\ ).Tj5i''T(i)V, loj rciii liisloriaiii cl iiariiMniain, Saiil i|iioi|iii; iH.-cr
vjv XpijT-.avo;.; Ti ToiaJTa xa\ AvjfSn xa\ i,aapTT- yrophetai sil ". Nciiuo ciiiiii laiiia iilliin rci ubcr-
(laTa. 'Ov ei xa\ a^\zi.: Tr.v ôpiv xpetiaov ij xaO' las aiit iiiinc esl, unt iiii(|uaiii fiiil, ciiiii alla aliaH
V;uij, iXXi to ve [iiJitv xa\ aii/JvsjOa'. (iipo; sOsj- vignciinl, ac taiulcin fiiiein acccjicrinl , •iiiaiii iiiini;
Cjf»; o'J T^ JIJc.xpiiTaTov. a|iiitl Clirisliaiios crel>ra sniit linjiisiiiinli |)rol)ra ct
jicccata. Quonini elsl inippliim compriincre, inajiis csl, iiiiini iiio \iii iiii^lraniiii f.icullaic; ac
ccrlc Oilisse, ac pinlorc allici, piclalls pars cst iioii iiiiniina.
©. "0 ot T:).c'jTirov xa\ (jtsiôv ttov ElpT.jjiivtov, IX. 1'iiMrcma lansa, cl qniilciii (.miiilins, (|u.ns
etfjit yip *z' a'JT>jv f.or, tV; xo).o-.f(uva (l) TO'j ).<5';o'j, siijira cominciiioiaviinns , iiiajnr graviiiri|iic li:cc
xa\oJ (|/e'J3oijtai •
ojoi -vip 0£|xt; Tot; 7:cp\ tt/.ixo'J- B rnit; atl ipsuiii f|iiippe orationis colnplioiicin jani iin;
Ttov (.')) zotoufjtivot^ tJiv X^Y''^' °'""* 'l'!J''"i^

'•^'^^ £:va;, coiifcro, ncc inciiliar ; iinn eniiii fjs esl, ciiiii qui ilc
o'i5i vjv otojjia'., iTofjjtvT;; Spxeiv ij po'jxo).!ou, xa\ laiilis niyslcriis vci lia f:iciat , nietiliri. Ilainlipni-
av0ptt)-tov er:'.r:aT£rv '.^Vyâli. 'Exet (Jtiv yip efap- qii;iin iilciii csse existimaliain, ac no iiunc (piidcin
•/.eiv, OTt r:a'/JTaTov xa\ mijTaTOv (li) azoojT;at Ti cxi^liiiio, grcjji aiit armcnlu pr:ees^c, ct liiimniiiu
gouxîXiov ij '.h -oEa.v.ov xa\ -pi? to'jto optov 6 tj aiiimas (;iilicrti:irc. lllic eiii::i i|iiaiii piiiguissiiias cl
P'>ux4Xo? xa\ 6 toiiii;v Ttov t; /tjjpftov £niixi'y£Tat olicsissimas oves ac liovcs redtlere sullicil ; iilqne
Ti 5vj6pi (7) xa\ i-fvo;jia, £;3£).ii;t Te xa\ sibi, ct pastor, cl bnliulcus, oli ocnlns ponetis, irri-
£;£Xii£t i-o T£ vo;ji(ov xa\ £-\ vo;xi^, avaraJ- giia ct cotnpascua luca explor.iliit, (;tcgi'iiii|iie ct :i(l
c£i T£ xa\ aT:ox;vf,j£t xa\ ivaxaXije;, AXfya \i.hi p;isciia iliicci, ct :i pasciiis ciluccl, fcssnmipic iecic:i-
Tfi âxTT.pfa (8), Ti -oXXi 6^ tt, s-jpf;^;';. 'AXXo 6'£ bil, cl alio movcliil, ;ic rcvoc;ibil, ali(|iioties qniilcni
oJSiv Ipyov etvat Tto TOtjxevi ?, tio fiou^jciXto 7:).t;v pcdn, iil plin liiiiiiii .uilriii li-lila. Niliil porro alind
Siov 3pa'/ia Tpoi-oXi;jiT,5ai ToT; XJxo;r, xa\ ::o'j negoiii p.i.slnr aul ai iiii-til:ii iiis lial)'t, qitiiiti iit cifn
Tt (9)xa\ipi(oCTO'jv ir:;5X£'J.a'jOa; •
Ti -oXXi Oi a'JT(o lupis iiiiiiiiiiiii|u:iiii piignel , alipic iiileriiiim cli:iiii
(ji£).f,T£i op'J;, xa\ <jx;i, xa\ oîvax^;, xai iv xaXio a^graiti (neiii aiil liovein vibisct. M.igiia aiiiiMii l(;:ii-
•srfi ryjjn; xaTa'/X;OT,va;, xa\ -api i'jyc,>j-/ ZSimo, xa\ ^ poris parle quercus ipsi, ct itmbra , cl listulj; curx'
" Isa. 1.1V, !3; Joan. vi, i:i. " l Cor. xiv, -11; N.im. xi, 29. '" l Ucg. x, II; xtx, -21.
Sancigiraiius ablias : • Mis(;ri ob ipâin pii'l;ilis liicgravis occitiiil ilillicitllas, (|iiiimoiio Thcoiogo
spccicm , ipciiit lialiciit, ipia sc ijisiis dciipiniil , diceie iKiiuril, se :id i siiiiimaiit cxliciii:iiiii|iic pai-
cl :iil l;iiUiiiii iniiniis :ispirarc :iuili'til ; ct iiilcli- lciit > oi':ilioitis pcrvciii>sc, ciiiii iic i|iiidciii sll pars
ciorcs ob cbiril.ilciii cl lamiiiii liililius picuilis dccima' vlx ciiiiii iiuliitiii islitd csl, iinliim ;ipi'X
osiiiilatioiritiiis partim, igii.i :iliis l:iiiiis iiiitiieriliiis cl f.i^liîiiiii. (JiMpropiir iiialini ciiiti liillio vciUti':
iligiil vldciitiir ct :id c;i :issiiiiiiliiiiu'. i Ul inlclll- ( Culi<|iliotia vui.utl ijiiod vcliit :iix cl c;ipul csl. i
(.'iliir liic luciis, obM:rvaiiiliiiii csl id (|iio I aitiea Siii ;iiih;itt voceni Xiyoj iioii < sci iiioiiein • vcl
illxil (ircgoriiis. Iiaipti- ait csiC Itoiniiic^, (pti ciiiii ( onilioneni i intcrprelcris, sed i r.iiloiic:n, i i|ii;iiii
;iliis niltilo mcllorcs,
pcjores siiK, saccrdiiliiim iiiio reddil liig:(; sn;e Gicjjorin^, iiilc lig'S. lavcl -zb -t-
vclitl |ii'liici|ialuin ambiiitil; dciiide dixil ipsos laiii XûTaTov Gregorii, cl B.isdii verb;i. "U S't T£).£UTaTov
uiidlos e.-isc, iil ja'ti iiniti(;ro sitpcreiit eos, (piibiis xa\ ;jt£;,Jov a;T:ov ot^Xo^/oti Tfî a7:£'.0:ia; £-' aJTiv,
iiiipcraiil, ;ilipie cll;iiii brevi fiitiiriiin, ul ticmiiieiii tfiTl^Ji, t'jv xoXo'.f(ova T0'j X(iYOu TTapa-zi-ôva i-x 'nap- •
li:ilicaiil ciii p a'>iiil. 'ruiii ilenii|iic Tlicidiiijos cx- o;;jifa- xa\ TO'JTO • £;'pT,Tai ok i~\ Ttuv jjis-j-iXtov
clainai : i .Mi>cri pii;l;itc, i ipiim :iiit viil;,'areitt vix, xa'; ivavTipifiTtov, 'xa^ u.£\'aXi;v ii/'jv £/(ivT(ov.
;iul loile niillam liabctil : el < (Hgiiilatc liircliccs, i < l'osiretii;i, cl (piideni c:i;lei Is iiuijor, caii.Sii iiiini-
seit iin|icrio, seit splcii lore, qiicm jaiii lcrc niilliiiii, riiiii itti)bedlciili;e. .Vd ipsuiii j;iiii, iiii|uil, Colnplio-
ac brivi iiiiiiuno n;illiiiii li.ibiLiirl siitil. i Ol.uono^. i " iieitt oraliuiiis jaiii dcveiii. IVovcrbinm i>Iiid es< ,
liiipiil llicioiiymiis, cp. 1(11, :il. 8.'), < p:iiicil:is vc- dlcllunpie du gravisMiiils iiiiiiliiii; ilnluls ac sitie
iici.ilillc^, piusliyiiro^ liii ba coiiieiiiplil);lcs facil. > coiiliincr^la cl ipi.c viiii loiige iiiaxlm.im lia-
— 1'rovcrbii
,
llac iiiU'r(ircl:itioiie i>l.iii;i suiit oiiiiii.i ; otttiii;i co- beiil. » x//.Oy(")va £.-:'.T:Oiva;, co/ij/)/io-
li.crcni, siipcrioia cttiii inediis, iiicdia cuiit el pro- iic'» addere, ongiiiciti iiuie Slrabo iiciliicil (II aiiit;
xiitii; scqiieiilibiis. iiicd.) ipiod Coloplioiiii iii billis ;idco eipiitalit |ii:i:-
(5) "ilr pi]cr,y i) s.707TS.2â. Decst lii pluribus st;ib:iiii ccleris iialioiiibiis, iil (|itocuiii[tie aciessii-
llcgg., Jes. el Or. I. seiit iit aitxiliiiiii, vicluruim parerenl cl bi;llo lliiciii
(1) TCy xoAo^Ciyii. < Ciilo(iliOiiciti, ail Gabricliits, imiioncrciit. Kour:Ei,i.i.M nd vucein.
pro cxtreiiia ciijiisipie rci paitc potii, iieino csl 1(111 (•">) Tti.Uxcirwf. lui Coisl. I cl scx Colb. : ed.
iic^cial. > riim relerl ir/oXtov, qiioil rcperil 111 v«iu- tT|Xixo'jtov.
slissinio codice : Ko"AOy(ii,'/a Xi'/o'jTi Ti oxpoTaTov (U) hal :ii6ta-cf. Glossa vidcri possit addiia a
xai TO x£9iXa;ov ar.h Ta^JTTj; tJTOofa^, elc. (Sclto- Parisicitstbus e.x Uillio. Il.uic laiitcti duo codiccs
liiiiii islitd iioii iii iiiiu laiiluiii vclii^lisslmo codicc, cxlilbeiit.
M'il lii pliirib. Rcgiis et Colb.l 1 Colo(ilioiieiii vo- (7) 'ICfvdpa. Coisl. 2, euuSpa, sic Or. 1 et Eli:iS.
( aiil cMrciiiam ac sitmmaiit ciijiisiiic rei p:irlcin. » (S) Ila>cziifiif. < l'ed(i. > iiilnus |iro(iiie de ar-
lluic vetcrcs (iroverlui loco dixcre xo"AOy(ova i::iTi- mciilano. Uiif. < vlrg;i. » G.ib. < b.icillo. »
Oivai, ( fasllgiuitt iniponerc.» Sic Uemosllieiies.cp. o (U) /i«i :zcu zt. Cuiti uuico acceiitu plurcs iia-
ad Uiuiiysiuiu. Alia addi possciil cxcinpla. Vcruiii bc:il codil.
A19 S. GHEGORIl TIIKOLGGI «^
enini, ei in piilclira liorlia corpiis slernere, alqne A UTib zxl; aupai; a/sSidiat s-ccedoa, xat 7:o'j xt xai
prope gelidam aqiiam ci sub lciiissima aiira lcclu- ipii>Z'.y.>jv Jaai piexi xoij X'.acu6£ou (10), xai rpoffXa-
luin e\ teinporc oompiiigcre , aiiialoriuni eliam Xfiaat xaij po'jiW t) TT) rotnvTi' xal tou-uiuv aOtiJjv
qniililain onin 17 cissybio canlillari', ac ov.^s vel fJoivr;7a(;0at (1 1) 1] aT.oo67<ia: -zh Kto-:aTOv. 'ApsTf,;
boves allii(|iii, cl cx bis cliaiii pinguissimas (|iiasqne 5\ O'J0i:j rw TToinvtojv (12) t] Po'j-ô).:(jjv E^pov-rtCE.
coinciicre, anl prelio adiliccre. Viiliilis vcro gre- Ti.; yap xa\ apzzri to^jxcov ; t] xi; zh ixeivoi; (15)
};uin aiiL anncnlornin iic lcvissima qiiidem ulliim xaXov T.pb zri; iotac fjSov^; ijxi^J/a-io
;
unqnam cara leligil. Qnjc eiilm virlus eorum esse qucat? aut (piis coriim comiiiodiKn pdtiiis quam
voliiplalem suaiii spetlavil?
X. Al vero bnMiini cum ilinicile sit siire parere, r. 'AvOpioTiiij ol yal^no^j 8v:0s T0'j eioEvat &^yz-
lum unillo ililliciliiis esse vldcliir, scirc lioininibus cOat, xtvo'jvi'J;t (14) i:o),/,(y) '/jlE-M-ipo^ elvat li
imperarc, ac pr;tserliin iii lioc iioslni iinpciio, qiiod eiSivat ixpxsiv dvOp;o7:tov, y.iX jjidAtoia orj ap/ri'/ xa^j-
in lcge (liviiia siliim est, cl aii Denm (lncil : cnjus T-qv (15; Tr;v Ti\j.s.zipa'i, tt;v jv vopi.j Oxito, xat 7:p?j,-
qiio majns esl fasligium, UKiJDrqne dignitas, eo &i>j'i ixyo'j-a'/, •?); opo^j ib 'j'.J/o; xa\ t6 d;tto[jta, tojo'j-
fliaui majns periciilnm esl, priiilenli uiiqne bomiiii jj
To; y.a\ fj xtvouvo; tw y^ vouv 't/m-i.. "Ov ye TrpiJj-
el cordalo. Quippe cui priiniini illiul ciiiaiiiliini TOV pikv Seifisst, 5(aOd7Tip dpYUpov i^ yp^jaiv, ravxa-
eril, ut argeiili alipie aiiri instar, oiiiiii cv paile /iOîv aTp£-.p6,uiSvov, xat sv TtavTotot; (IG) xatpoi; v.aX
versaliis, ati|uc iii oinnilnis leinporibiis cl leliiis, T.piy,\xaz'., p.r,oau.O'j x:6or,/.ov r;-/zX'i i) UTtd/a/.xov,
l.usqiiain aibilleriiium aiil snlKcralniu (juidilain tiii- piTjSi Tt t(;dp£tV £V SaUTtp U/.r,? TTJs X^^P'^^''?' ''•^'^ ^lEp-
nial, niliil<|iie deicrioris malerioe, ilaiuiiiaqiie acrioii pio-wipou Ttupij d|!aj •

t) touo^jtoj y.s.iÔ'j isxa: y.a
'" iiam lanlo gra-
d.giiLe, in seipsn gcslet : alioiiui x^jv, 6j(jj T.ip dv dpxifi 7:),£tSvojv (17)
• £t'7:ep xa\ piEt-
viiis maliim fueril, i|iiaiilii pliiribiis iiii|ieraril. Si- Cwv TTji; 7tEp\ eva taTajxsvTi; T:ovr,pia5 :f) ei; ttoX/.ovj?
quideni major est ea iiiipioliilas , qiue ad nniltos ooeuouaa.

serpil, qiiam ea qnx' in iino defixa b.crct.
XI. Neqiie eniin vel indclebileni linciuram pan- LV. OO •j*ap oiJTio; o!j-e 5iutio7:otoiJ PatfTJ; (jtETa-»
nns, vel loetidiim anl snavoin odorem res adinot;e Xa;j:6dv£t âStiu; ij'.paa[jia, oiJTS SuatoSta; f^ Toij iva'i/-
ita facile conlrabnnl , vel cxilialis (piidani v;ipor t;'ou t?) 7:Xr,Jidjav, oiJTS vo"spd Tt? 0'jTajj 6'jxS/,(oi
lam f.icile in acrein liiiriiiidiiiii , ac pcr aercm ;ini- dvax^î^xai st^ tov dspa, xa't Sid tou dspo; 0|j:tXsi
inaiilia occupal, qiiod (inidcin pestis cl esi el ;ippel- Tots Ci.i"^'.; dT(j.'t;, S St) Xotjjtoj ssTt Ts (18) y.a\ ivoptd-
latnr, (pnini snbdili, ;iiilisliiis improbitate celerriiHe C JsTit, (o; ^tXst i6i.'i\.'zza TTi; to'j 7:poet:(Lto? (19)
impleri solent, el qnidcm mnlio facilius qna n vir- y.x/.ia; dva7i:t[j:7tXaa0at t6 uT.r^y.oo'/, xa\ TioXXto yz
Inle. Iloc coini esl, iii qiio iiiiproliil:is proliitatein fJdov T] TO'j sva'/Ttou, Tf|; dpsTTis. TouTo yd^ JdTiv 3
maxinie superat, el (puid ipse meciiiii rcpnlans, [j.dXtJTa (20) ttXsovsxtsI Tr]v xaXoxaiâOiav :?] TTOvrj-
in(ii;;iiissinie alipie acerbissime fcro ; qiiod cnin res p:a, xa'i o [j.dXt3Ta 'B';C') S'j-j'/zpaijtii xaTavodiv, St{
qu;ed.ini ad iiiiiUindum pnrn;! ct, expeiliia sit iinpro- £'J^fjXtoTov [J.SV Ti xa't Tipoxetpov (21) TTpayiJta fj [jto-
bilas, iicc qiiidi|uam lain f;icile sil, quain nnilnm xOripia, xal 0'JSiV ouTto jidStov, i'o.; t6 YsvssOai xa-
lieri, eliamsi iicnio (Uiccin se noliis ;id viiiuni pr;B- xSv, xdv (2-2) £t [j:t] t'Jxo: 7:p'js TauTr,v (23) f,[Jtds
beal, rara lamen el ardua esl virlulis adeptio, dyitiv \i.r\5zi;- (iT:dvtov 5'z >] tou dyaOou XTfjiti; xa>
quanilibcl eli;iin mulla siiil, qiix iins ad eain ira- 7:pociavTS,;, xdv s£ 7:oXu Tb (jtsOsXxov sir] xa\ 7:poxa-
haiit ei iuviieiit. Qnod eiiaiii ipsuni a beaiissiina Xo'j[j:£vov. Ka\ zo\ix6 ijTtv 5 [Jtoi Soxst xa't 6 (Jiaxcs-
^» 1 Cor. III, 1-2 cl seq.
(10) Mtra Ti.D mcrcvSlov. Deest in oclo Ueg., nere, ciijnsmodi est nnslrnm, qiiod in loge divina
qu;iluoi Cdlb., Jes.,Or. 1, eic. < Ciiin cissyliio, » Inuul posilniii csl, cl ail llcniii pcrdiii il. (iiijiis iinperil
quidein iil oig.nio iiiiisico, sed eo ad laliis priidenle; j^
(|iiaiii;i csl siibliniil;is, i etc. Qnibiis vcibis s;icei-
nam cissybuun csl pociili geiins pastoriini pro- (liiliipoiolalciii coiiMa S:ilinasiiiiii dciii(iiislr;il.
prinni, a~h toj xijioj, quud ali liedcra licri vel (10) llartoioic; « lii tdjiisvis gencris teiiiporibus
ciicuni(biri snlcrcl. Ct iicgoliis, > Cooibcf.
(li) 0cifi'i(jacOai. Exponiiiil Colb cl Or. 1, m (i7) "Apx!) dpxst, noo ni;ile.
"'"g- r,
Tpo-.fr,v TpojsvEYxaaOai, id est, « cibos et pabula (IS) Aoi(iur iffzi ze. .^lii codiccs, "/,o:;ji'j; ett: T£.
praMicic. I (I"J) //. oerrCizcr. t .\iilislilis, • qii;c \ox de (iiii-

(li) OvSeii; .Tw :ivijtfioir. « Viiliilis vcro grc- iiibiis ipii |ii.(:-iiiit, sivc epiMiipis, sivc saceido-
giini, » oic. iSit Llias, Kiiliu. Oliv. cl (jab. Gregoiii tlliiis cst iiilelligcnda. Ilinc (i;iiii icliiis ni;ig s ad-
* verba iiilirprelaiitor. Billnis vero ciiiMin ;id gie- liiic genciaiiiii : « Piiiicqiuin viiiis inlici solct toia
gem iftlVit. cl sic verlit « Viriulis porro nc le- : civicis. I
vissinni (piilcin cura grcgcin uiliini aiil ariiienlum (2ll) "O jid.hcza. Sic sepl. Kegg., C"lb. qualuor,
uiKpiani lcligit. I Or. 1, Jcs. |{;is. Cbrys , liiiin. 2, bf slatnis : "Ev
(13) exniroK^. Ocest tE; in sex Heg. ple-
Ti(,- zij sjTtv, 6 Soxst Tfj; TTSvia; 7:Xsov£XT;tv 6 tcXouto;.
risipic Colli. : Jcs., Or. 1, b.ibenl t;iiiien;>lii iionpaiK i. Alii balicnl (o jjtdXtJTa. Scd pcundB esl.
Pio ixiivoi;, lleg. 1 liabet ezeivr,; , nempc tol- (21) rtfiuyêipor. Siinilia liabes iii Or. al. 22,
(avt;;. nnnc 14, ii. ti.
(14) KirdvrevEL. Coisl. 1, y.'.vS'jvi'Jai5. (2-2) K&r. Alil rodicos xat si.
(l^) 'Ajr/qr zavzr\r. l'et;iv. i.lll, Ijb. Eccles. (25) IJpir zuvzrir. Coisl. 1, nph^ tovjto.
hiei., n. II, p. !J.*>7, « pr;esertiiii lali iinperii ge-
4
ii\ OnATIO II. — APOLOCETICA. 425
pi(i>TaTOi 'AvvaTo? xaTavof.iai i:t'; tt.v Oa'j;jia3(av \ Aiigx-o aiiiiiinilvcrsiim niilii fuisse viilcliir, (-11111
txtfvTiV iXOsiv xa'i aXr,0£3TiTr,v tixi^va- 'EjbjTqca- aitiiiii':iiiilu illa el vcris!>liiia iiiKixinr iilerclui' :
T«, /e/.sr^ (21), roîcr, X^ywv •

£i ^•piûi.' d)'(tr /> InUTrognte teyem, taeerdoles : Si (ii/cril lionw car-
Ijiuilî) fipuTvv Tirvi;. i) :icTCv, t| ffxsvovt; Ui^-djie- riem taiieli/icnlnni hiveilimenlo siio. el leiigiril cibiim
ror svUvi: uyuic-si rd .i.liiirtdaar •
:u>v Si d^ncf >;- iiliiiueni \^ uiil iiolioiiem, aiit vai iliiiiqne iiHiiiioil,
oivttijv •
'EpuiTiicaTS :tdAtr sl xa) dxaOiifclifTcv- iiiiiiiiitid siiiicliliiiivil iil qiioil mlmolum (uent "?
Tior Ti :tfccr{ti.li]car, /ifj napayjiiijia jinTLlaCe (Jiio.! iiiiii |ii:riii>gassciit : liileiroijale nirjuj, tininii,
r<5D {iidcjiaToQ : «uj ipo'JvT(i)v ye. jjiiTaXa.uCaviiv, <i (/nii/ lioriim rei iioUww admolum fiieril, niiric/uid
xa\ 1^7] xaOap!)V fiivc.v Tf, xo;';uv{a. noii coniaminabiliir

" '! Iaiii|iiaiii viilclncl i(l iiii-
imiiiiliiia- |iailiceps cssc, al(|iiu ob liiijiisinodi coiilactuin |iiiriuilciii su.iiii aiiiiilcro, liaiiil duliic allir-
iiiaiiiri siiit.
IIV. Tt tcjto Xiifujv (2.'ij •

o-.zp & iy.>Ji 'i.iyo; •
o-i XII. (Jiiilin? vcrliis, iiica qiiiilcin scnlciirn, linc
6'J3XTjrTOv jiiv t6 d^jfaOiv Tf, dvOivujuIvT; 9'J3£i, (ua- signiflcal, liaiic virlulis n:iliir:iiii rssc , iit cain
T:p xa\ ifjp OXt) T?i UYpoTipa •
£TO'.[jiot 6i zpij ttjv lioiiiiiics non facili ncKolio c(iiiM'i|ni possint :
TO'j xaxou [iSTOuiiav oi zXcTstoi xa\ £niXT;os'.oi, xa- i|iii"iii:i(liiioiliiin ncc liiiiiiiil:i iiiatcria i(!nciii f.icilc
XitxT, Tii; (2(>) •TTpbj ij7:'.vOf,pa, o';â'., xa\ Svsptov coiiciiiere solcl ; coiilia ail viiiuin (oniralieniliim
(iôiiij; £ia7tT0|Jiivi) xa'i oaravojiidvr, C'.i 5r,p4TT,Ta" lioiiiincs iiKixiiiia cx parlc |irniii|il(iscl idinicos ossc,
ftsTTOv yip 5v T-.i; dXiYr,; xaxia; [jiETaXiCoi ttXo^j- iion scciis, ul opiiior, ac stipiil.i fju.i ihun :iil scin-
oiiu; f, dpSTTJj ,2a0=iac xaTi (jc.xpiv. 'E-s'i xa'i |ji£- lillaiii el vciiliiiii oli iialiir:c siccii.ilciii riiilc acccn-
XiTi [jisv jji'.xpiv itJ-ivOiov i); Tix'.iJTa (27) jjLSTaoiaojc diliir aiqiie coiisiiiiiiiiir. Ciliiis cniiii cxij-iiiini viliiiin
To-j ::;xpo'j' [liXi 0* cjos tJi oirXinov iyivOtw tt,? ulicrriiiic l:irgissiiiici|iic (|iiisiiiaiii pcrccpcril , (|iiaiii
iauTO'J YX'jx'JTr,To; • xa\ [Jttx(v [JtiV 'Jzoj-asOstJa iiigcnlein cl copiosaiii viriiiiein p;irie ac leniiilcr.
tlTi'i\s 'ô'Ja;jtiv 6X0V 4Xx'JTSi6udv (28) s-'; t6 npavs; •

rSain cl p.iriini alisiiilliii ainariliidinein siiaiii nielli
i-iiXSiv 5i 75 dvaxi^Yat (jiiXtj av SjvrÔsiT) xa"i tJi cclcninie iiiijierlit : ctiiii cotilra niel , iie iliipla
x»*Tipi'JTaTov l,0'j;jia. quiilcin |i:irle copiusiiis, (liilcidincin Eiiaiii alisiiillno

inriiiil:ii; ac p.irvo qnidcm i.ipide siibinoto.niinicn loliiin in promiiii ir.iliiuir : cjiisdem :iuiciii iiii|iclus
riniiissimo ciiam aggcre coliilieri repriiiiii|iic viv polest.

11"'. npdiTov [jisv OT) TO^JTo (29), u>\ £t-0[ji£v (30), XIII. IIoc igiliir priiiniiii ex liis qii:n (lixiiniis
fJXa6st jOa: a|tov, [Jtf, cpatv(tiijis0a(3() :f,j Oa'j;j.asia; r cavciidiiiii esl , iie adiiiiraiida; virtulis inali piciorc»
cpsTf j xaxo\ rioYpicfot, [jtaX/.ov ol CioYpifaiv o-j cxsisiainus, aiil, ut rcclins lo'|ii.ir, pi. loiinn non
•
9;.'JXajv '^1(0;, tiTiv Oi t:oXX(Tjv ca^jXov dpx^T^jnov (32) forlasse iiuiloruiii, iimlloriiMi iiirulcui ccrlc, inaluiii
" Agg. II, 12, 13. " iliid. H.
(21) 'EpiorticaTS iefsli;, elc. LXX liahent £-- popiili m:iliim cxcmplar. > Plaiiior inlerprelalin,
tpijTT-ov TO'j; ispsi;, vi;jtov, Xs-,'(jjv, cIc. L( gciii c\ se.l iiiulaiidiis cssci icxiiis.
:n liilrio iiilcipicl;iri iioii liccl. sed :i(lciiiidi s:ii erdo- L!;i,iiliiis ('(iileiii peiic scnsii sic fxpnnil : i l't
lcs. < L:ilii:i ciiiin sai (riloiis ciisliiiliciil •cientiaiii, pr:il;ili piclorcs, iinii piclonbiis i.oii inalis cxeiii-
cl lcgcni re(|iiiri'iil cx oie cjiis (Mnlacli, ii, 7). i |il;iii;i viniilis serinniie (inid-îii (xsislaiit ; al (ipere
(25) Ti zcvzo .U:yoiy ; c (Jiiiirsiiiii li;cc il.iiis iinillis iidein sinl :irclicly|i.iiii piavil.iiis. > Lo frre
spci lal or.ilm? iicnipe eodciii ijno iiie;i. > lCilil opliiiiiiiii coili.isUr. I allixiiiii iii:irgiiii srlio-
(2ii) Ka.Wiiiri ric- îon immcrito (j;iljricliiis Crc- liiini : "()Tt ^j ?(iJYpa'fOi tt;v £tx'Jva -pô; t4 T:apd-
goiiiim :i(l li;cc ps:il. Lvxxii. 12, vcrlia, i siciil sli- osfi-jjta, f,-(0'jv dp/iT'j-ov, sp-v-i^sTat •
'j;j.jr; 6s o-jx
pulaiii aiiii; lacicni veiiti, > allii.leru inliilralur. er/.vjz; EjTi, aXXi a^JTi Ti ".apa6si'cptaTa, f'.'0'jv
(27) 'iir zd/jcza. Sic Ilcg. 1, l, Ciiili. 1, dp/ST'j-::a si; itt xax6v. f Ail ex. iiipl:ir ii:iiii.')iie,
III, elc. : (j; (lccsl iii lias. et Par. sive aicliclvpniii iin.igii.cm pii liir cx|iriiiiil. Vus
(28) 'EJxvcstsr dr. Ilcg. t, tXx'Jsst sni •
aliesl aiilein iioii iiii.i^:iiie>, vcriim ips;i (|uoqiie cxempla-
dv a Itcg. I cl Ciilli. I, 111. D ri;i, scii pi;ivii;iiis arcliciypa cslis. >
(2!)) Iljwzcr jiir Sii zvvzo, elc, lociis qiiiilcin (^miilnlisius vcni, ln Crcgorii rccensili siipersli-
ille iuiellcclu dilli. liis, el niiilliim iiilerprclcs lnrsii. libiis si liedis iiimdiiiii c.liiis, sic vci lil : i lloc igiiur
Sic illuii veriil G.ibiiclms I Priiiiiim igiliir co; uiii. : primiim cx liis qii.e diviiiiiis , c:ivciid 'iii .sl, iie
qiuc iliviiiius, id opeie prcliiiii; cst Ci^crc, iie vir- ;iiliiiiiaiid:c viiiiiiis iii:ili piiiorcs exsistaii.iis ; aill,
liilis (|ti;c siiituiia csl :idtiiir.iliiiiie iligiia, iii:ili vi- ul rciliiis lii.|iiar, pict.iniiii tiuii fiirlasse lliaiuriiin,
dcaiiiiM' csse pidiircs, vel puliiis picloniiii noii itta- nttilioriim ccrte iii;iliiiii cxcuipl.ir, > clc.
loruiii loruissc, muliiiriim cerle i|iiideiii, m.iliim Deiiiiim sic rcclu iiilelligi pol"Sl liic lociis repc-
exciiiplar, iieve illmi iti iios c:i(lal pio\erljiuiii : (Jiii leii.lo dp/ST'j-ov, < iit pr.il.ili scriiionc i|iiiileiirsiiil
alios ciirare piolilcittiir, ipsi scaieiil ulcciilius. > probis liiiiiiiniLius, scu piciorihtis, cxcii.|dar v.rlii-
Lcgettiidiii lij; s;-o;jtsv conjicicbat vir docitis. Sic tis, ailcoqiio buniiiii ; (ipere vero iiiiiliiunliiii, qiitu
( sciisiis a|>crliis, > ipsi vnlclialur, el < comiitoiltis.» inm veiln^, sed cxciiiplis iiiuvclur, arLlieiypuni
(Jiiiid ille oplavit, reperimu^ iii Ucg. I, Z v.r.o- pravit:ilis exsisUinl. >
[jtsv, isui.l 6, ccrte ciimdctn, vcl cltaui iiiclinreiii ('()) '!*>• £r.tc/(£>-. Sic oinncs ferc codicci. Uuus
suiistim cllictl. (î terum Ikcc verba : i prinmm illtid lanicii Kcg. 1 liabet 5 £;TTo;jtsv, qux lectio luclior
(|iiii.l .liMiiiUs, > cic, itiaiiiresle relcruiilur ad illj videliir.
11. 10, ( priiitiiiii illud ciiraiiiluiii, > elc. (51) ipwriojtsOa. Diio Colb. :fa;voi[jtsOa.
Aiilias b.iiirygiraiiciisis Dtllii verstonem sic emJ^n- (32) 4>av.lor dp/izv.ior. Ueg. 1 el tolb. lu ba-
dat : < l' C.orcs foriasse nuii inali , loiius auiem beiii, (fa>jXov Evtsc dp/>T'j-ov.
» "
•J25 S. GUF.COIUI TllEOLOGl 421

exenpplar : ;iut a paroeinia noii longe lecetlainus, a ^ '^î T:apoi;a.:a; jjii] rtopiM Ocw,a£V, &Xao.); laTpeO-
:\liis iiiederi teulanles, cuin iiisi ulceribus scaiea- siv (33) Emxs^pouvTsj aJTol ppuovtE? 'c),X£ai.
inus.
XIV. Deinile, ul eliani sese aliînis ali oniiii pec- lA'. AsuTipov 51, ti xa£ Tt? ayvbv (3i) Jau-iv (iTta
cali l;ibe puriiin coiiservet, aut qnaiii 19 iiiaxiiiie; 7:aiTi? ijxapTia; trjpTiJsiEv, )) i'o? pia),iaTa (35), oOx
liaiid laiiien scio idiie ei siilliciat, qiii alms ad virtu- oloa (iiV, ci xaX toOto aG-apxo? tw [xsX/.ovti to'j;
leiii crudire paral. Neqiie eniin ab eo qui liaiic SUou? TtatSEusiv T.pbq iptxiiv (36)' oO yap (iy) xa-
curain siiscepil, lioc suliini requirilnr, ul iiialiis non xiv £Tvai. 6;i! piivov x6v toOto 7:s7ti5TJu(jiivov, toOto
sit ; nialuiii cniiii csse, pleiique etiaiii e \ulô tur- p.kv Yap y.oX twv Otc^ Z^'f'* ''-'''' '^^''•''^'i arj/iSTov,
pissiimiiii censeiit : veriiin eliain ul virlute pr:eslct, au.3. y.a'tT(o ijcYaBqj oia--fcpovTa, xaTJ Tr;v, kax.UrEiV
•
juxia illnd Scripiiira; pncceptuin, quo declhiare a d.Ti) aaxoi', xal acielrdyaOir, xc/suoujav evToXf^v
tnalo, et bonum facere ^' jubeninr. êc ul viiiosas ouoi Touc âuXou; sâXjTiJ/at tt); iJ-uxTi; tu-ou; jji.o-
aiiiiii:c niilas (liiniaxal expiiiigai , veniin iit inelioies vov, aWu xat tou? a\i.z'.wj; iyYpd-yasOa'., tii; ^tXeov
etiaiii iiiscribat, ila iit iiiagis virliite aiile( ell.it, xaT' docTr,v ::poi/;i.v, r^ o-iiiov TjEptidTtv (ijttuaaTi
qiiaiii lioiiore ac digiiitate siiperet; iicc nioduni sibi xa^l [jtTjOcv [isTpov £io£vat ToO xaXoO xa\ tti? livaSa-
uiliiiii lioiieste viveiidi , atque altiiis ascendcndi B 5£w;, V-^n^'^
xspoo; (xaXXov Ti» xpaTTjOkv ^ Cll-îa^ '^
cOiisiiluat; nec lucro pnlius, id qiiod ariipiiit, otajsu-cov •

(iXX' iTctfiaaiv lijl rtotitjOat Ti Ttoil toO
qii;iiii daiiino ", id quod elingit, de|uilet : veruiM tlvî (57) •
xa'i \i.r\ [xiyx vojjtirctv Sv tcov iroXXwv otJ-
quod pr:e pedibiis esl, graduiii ad id qiiod d(.'iiiccps 9£pwp.£V, aXXi CTjiJttav otv zfii i.lia.; lîr.w[i.ztia (ZS)'
sequitur, esse arliilrelur; nec virlute viilgns xa\ TJi svToXri '::apa;ji£Tp£tv, (iXXi jjtri TOt; r.iXai;, ".b
anleire, iiiagiiopcre anipluiii atinie illustre judicct ;

xaTopOouuLEvov, (iv T£ diJt zaxot, dv T£ apt~T,i; er.l
veriiin deinnieiito ducat , si a suscepli imiiieris TTOiiv T,xovT£;- xa't [jit] iJ.txpot; CTaO|;.ot; (30) TaXav-
iligiiitale abît; sicqiie se Loniparet, iil, qiiod ev T£U£tv Tr;v apt-.T]'i, tio [jts-j-t'(jTio (.40;, xa't 7:ap' ou Ta
virtiile gerit, ad iegis diviii.u iiorniain '"j nonautein r.itVTa, xa'i £;; 6v Ta 7:avTa xp£io7Touij.£vTiv.
ad alios, sive iiiali illi siiil, sive iioiiniliil in virtule processerint, expendal : iiec virlutein ,
qu:G Dco
tiplliiio iiiaxiino, a quo oiiiiiia, otin quein oiiiiiia '*', tlebetur, exigua lanee ponderet.
XV. Nec cadeiii oiiiiiibiis conveiiire piitet, quciii- lE'. MrjOi tjc auTi 7:3tTtv ap[jt(j,^£tv ol'£iOat, tosu^p
adinotluin nec slatura: oiniiibus eaidcin sunl, nec oOSk TjXixtai 7ra(Jiv('il) at auTa\,o06i T^postu-tuv ya-
oris liiieaiiieiila, iiec aiiiiiiantiuin natiirje, iiec tcr- j-. paxTf,p£?, ouos ijtlitov tpuacij (42), oOo^ yt;,; notiTT]-
la; qualitates, iiec eadein sideruiii oiiiiiiuni |iiilcliri- t£;, oOoe xaXXr; t£ xa\ [i£Y£0T) Xa;x7:Tf,pojv a/./,'
liidu et niagiiitudo " ; veruin privali qiiiilein lio- fl-;£tjOat tottoTOu [x£v Etvat xaxtav tJ; (faOXa 7:pd3-
iiiiiiis vitiiiai esse exisliiiiet, turpia siipplicioque di- Octv, Y.xX osa xoXdj£wj lijta (.i3),^v xa't i vo[Jto;(i-ij
giia, ct quoruin lex diira el gravis doinina esl, per- papu; OcciTvOTTis • SLpymzo; 6s f^ itposdTiiJTos t6 [x^
petrare : prxlecti aiileni vel autislilis, non qiiani w; aptJTov sivat, xal as.\ TtJ) xaXto ::poSa£vovTa (45),
opliinuin esse, iiec novas subiiide virtutuin acces- et-sp [jisXXot Tijj 7:spt!>vTi, tt;j lipsTTJ; rAjsiv tou;
siones f.icere ; si qiiideni virtulis sua2 pr.i^staiui:! -•iu.fjb; £ti zh ;j.£Tpiov, xa'i [ir] pia xaTdpêtv (4t>),
iiiuliitudiiiein ad iiiediocrilateai tracturiis sit, ac aXXi rsiOor T^poiaîjQat. Tfi p-cv i-ip dxouctov, ::pos
iion per vini iniperatiirus, sed persuasione allectu- -.h (47) T'.ipavvtxiv £lvat, xal oOx £ratv£Tiv, oOci
rus. Nam quod vi ac necessitate expriniilur, pr;e- (j:o';t;jtov (i8)- tfiXet Yip t& ^tajOcv, iliGT.zp ût^v pi^t
" Psal. xxxvi, 27. " Pbil. iii, 7. " II Cor. x, 12, 13. " I Cor. viii, 6. " l Cor. xv, i'.
(33) ".\.Lloix 'lazpeveir. Alludit ad' h:rc verlia tes oniiies. i
(tijiisdani i>oet:c ajiud 1'lut. De iliiinoiceihlu aasen- (42) >t>vceiQ. « Ndliira-. > Conib. i indolcs. >
tiilere ub umuo : "A/.Xtov iaTpoj, auT^ji; £Xx£at (4.3) "Aliia. Deesl iii sex Kfgg., in Colb. seplein,
pputov. I Alioiuin niedicus, ipse ulceribus sca- D Jes., Or. 1. Pnetbirani baiic .seiileiili.iin ail veibiiiii
leiis. > pciie ilescripsit iii sua Ad imperalorcm ndmoiiilioiie
(34) El xiil. Tic, ayYijr.
ad niarginein : Ilic Or. 1 -^gapetiis Privali quideiii, ait. Iioiniiiis viiiiiin
: «
T4 Tou d/,r,0tjj^ STitJXiiTôu totto(jtaTa. i Ljus tpii li.ibi iiduiii essc, iiiala et siippliiio digiia raccie, priii-
reipsa (iioii iioiiiliic lantuni) est cpiscopus, pro- cipis .iiili-niel pr.-esideiilis iion vclo|iliniiiiii csse. >
prieiates. rojwr. Alliidit ;id li;cc vcrlia <\piist.

(li) lial 6
(5'j) "// tJji^ fidJ.iaza. t Aul quani inaxiiiic; > id ad G:il. V, 25, < adversus liiijiisiiiodi iioii cst lex. >
est jiixta Lliaiii, < et qiiaiii inaxinie. > (45) IlpoSairorza. Diio Kegii, Coiiili. otaife-
(ott) Iljdf: djjETiir. Ila Keg. I, Coiiib. vero si-r povTa, (|iiie vox sigiiilicaiilior < iil iion soliiin (iio- :
dpcTT/j, iii Keg. r utraquc deest prxposilio, sicul lici;it, sed iit piolicieiido eliaiii excellal. >
et (laulo post, osi. KazdpE,eir. Sic qiialuor Kcgii

(!()) diio Colli., ,
(57) '/•..^'K'-
Pbires codices Iiabcnt stfs^f,,;. CtiisL, Pas. Killiiis ad oraiii Bas. scii[iscrat xaOsfp-
(38j Aei.iwfteOa. Sic scplein Keg. qiiaiuor Colb. 5£tv, < per viiii cobibiturus, > quod iiiiiiiiiin lacilcs
Or. 1. Sic biHius einendaverat in Bas. iii quo sicut adiniseiiiiil Parisieiiscs.
et iii Par. legiliir (i-o"/.st-topiEOa, quudiiec a Monia- (47) //(j(j(; zv. Sic pbires tod. Coisl. 1. Edit.
culid. iiec a Parisieiisilius ubservatuni. T.p'(i; Ttp.
(39) 2:zaOj-ioii;. Colb. 1, (xsTpot?. (4i!) Morifwr. R^g. r vii(tt;jov, non niale for-
{iO) Keg. a, v.a'i Tto.
Tu) fieyicni). saii, si £.vvo(iioTOTov sequciis aitendas. Uiide Gabr.
(41) 'UUndai ^tainr. Kcg. u lialiet T.aiai, « aeta- < inaxlnie lcgiiiiiiiini. >
;:3 OnATlO 11. - APOLOCETICA. 4««
ttv(iO)?(ax£p3\iJif:ji3-w|ji«vov,t!{4a'jt6 r4).iv itj :- A iei(iti;im r|ii(>il lyraiiniciiin csi, iniiiinicqiic lauihiii-
(jJvdvaTpi/tiv TîS' tx z.ooaipisEo»; tvvoiiioTa-:(5v -.t (liiin, iic liriiiiiiii (iiii.ieiii ac .laliili- csl. Snlcl fiiiiii
•iuia xa\ ijâ^.eiTaTov, tjvoia; Sctjko tT.f.oJjjcvo/. id ciii vis uilliiliila csl, iion scciis ac )ilaiil;i |nr
"OOev ot) xa\ |jia).t3-:a ToiiJiaiviiv x6 7:o!|iviov 4xoj- vim iiiaiiiliiis inne.xa, simiil iil iliiiii<^siiiii finrii, ail
o!(ij;, iXA>.i [jir, avaYxajToJ;, 6 •f);ji£TEpo; oiax£X:'Ji- se iiirMiiii rciliic : i)iio(l aiileiii a lilieia viiluriiali' 20
:ai viSjjio; xa\ vojjtoOEiTi;. prolirisciliir, a?')iii!isiiiiiiin ai: liriiiisiiiiiiuiii tsse so-
li.l, iii|ioU: liciieMili>iili:c viiiciilis aslricliiin alipic coiiscrvaliim. Ac jiroiiiilc vcl iiiaxiiiie iJ lex iioslr<i
cl legisl.ilor iioslcr saiixil, iil grcx iiini coaclc, scd S|ioiilc ac libeiili uiiiiiio jia^caliir ^'.
IQ'. "AU" EJKo Ti; |Jif;':E xaxi;, xat (ipcTf,; T,x(uv XYI. Scd sil saiic aliqiiis, iioii niodo a viiioriim
tl; t6 (ixpiTaTOv •
ou/ 6pCi, tiva ).a6tov e^niaT^rjjjiriV, conlagioiic piirus, veriiiii iiil siiiiimiim <'liam virliilis
Y^ t:o!^ C'jvi;ji:i ::t3TiOia;, Ta'JTT,v av Oaji.îoiT, ttjv raslittiiiiii cvccliis;. Iiainl ('(iiiiili iii miIih i|iiaiiaiu
^rpojTaiiav T(;) 8vTi vip ajTr, (iot (;aiv-Tj,t te/vt; sciciilia iiislriirliis, aiil (|niliiis viriliiis fii'Uis, liii-
Ti; Etvai Ti/vwv, xa\ £::isTf|iJtr, £-tiTr,iJ.(i)v, &vOp(jJ- jiisinoili iua lei liiraiii iiilrcjMde susciperc i|iie.ii. Nam
i:ov aYEtv, -cb r:o).uTpo7:('j:aT0v (50; Jtoov xa\ -oixt- pnifcilo ars qiia'ilaiii arliiiiii, cl scicnlia scieiilia-
XtiiTaTov. rvoir, 6' 4v Tt; Ti^ Ttov (itiJiJtiTdiv Ojpariia, riim iiillii cssc viileliir, liiiiiiiiicni rcgcrc, niiimal
TTiv :u)v ({('j/tov iaTpsiav avT:;£Taja; • xa\ 6j(|) ("il) nniiiiiiiii maxiine variiini cl miilli|ilex. Iil |iimiii liac
y.1'1 :p-,'(')6Ti; EXjivT; xaTaiJtaO(')V, oio> ck f, xaO' f,;ia; deimiiii ral oiic i|iiis|riaiii pcrspcxeiil, si aiiimariiin
£p-Cto5iiTipa Tpoii;£Tiia;, xal Ti^ (;'JSit tt;; Ij^/.r,;, ciiraiidarum raruiiieiii cniii torporuiii iiiediciiia coii-
xa\ Tfi ojvijtEi Tti; E-t~f,tJiT):, xa\ Tio T^/.Et -f,; £v- mleril, (juanloqiie liaic noslr.i luliorio»!ur quaiii illa
Eoyita; -.•.[x:(u-ic.t. 'H (jtkv ykp T£p\ sioiJtaTa (52) sil , cxpeiidcril, ac, liini nialcri.c naivira, (iiiii arlis
i»v£i:a:, xa\ tt;v £i:ixr,pov iJAr,v xa\ xiTto ;iio'j3av, faciillale, luiii acliis (iiie, pr;cslaiiliiir. Illiu^ ciiiiii
iîvTui; ).'jOr,(jo;jtivT,v xa\ •n:iJOiJtivr,v t^ 'a^jTr,; (53), labor circa corpoia vcrsalur, frajjiliiiiiiiie liaiie ct
xiv »'Jv Tf, (ijijt;jta/ia tt,; Tc/vt,; xaTaxpaTf,jT] tt,; liiiini laliciilcin inaleriain, ui>iiiiiio laiul' lu iiiurilii-
tv a'JTfj (54) STajci));- i^ -(ap viso; 1) x.oo'"? rA'ja:v, .-3111, caquc, qua- ferl ipsius condilio, iierpcssiir.ini.
tC;ajav t?, 9'j(iit, xa\ to'j; iSioj; opo'j; ojy, ur:p- etiaiiisi arlis siilisidio dissidiuiii illud, qiio lalioraiii,
C'aivo'jjav. liiiiic siipcrcl. tam cuiiii, aiil iiiorbi vis, aiil lem|iiis
cxsliiigiiet iiatuix leiji ccduiilem, licc liiies suos

cxccilciilcm.
IZ'. Tt) 5i nepi ({.•j/t;v f, j-o'jof , Tf,v ex 6:o'j xa\ Wll. Al liiijiis sluiliiiiM alqiie opera in aiiiiiia
Oeiav, xa\ tt,; avioOiv Vj-;vni3.; \ii-.i/M7.'i, xa\ poniliir, qiuu cx Dco csl, alijiie divina, sn|ierii;iji|iie
r.obi £xiivr,v (35) tr:tYo;iivr,v, £t xai TtT) •/iipovt noliiliiaiis parlicops, ad caiiMine propcrans ; lamelsi
cjv-oiOT; •
Ti'/a }x£v xat 6t' a"/.Aa; oiTia;, a; iitivo; viliori inlerim ac dclcriori astricta sit. Cujiis rei
ctoiv 6 3'j'/6f,ja; 0£?);, xa\ Et t:; £x 0:o'j Ta TOi- niiillx ()iioqnc ali;e forlasse causK suiil, quas solus
a'jTa ijoîjOTj (jt'j3Tf,pia •
ojov 6' ouv tiik yiywzy.n-J Heus, qui lurc aslriuxit, cognilas cl cxploralas ha
xa\ To'j; xaT' Eti^, 6'joTv SviXEV ^vi; ,akv, iva ot' liel, aut si (|iiis liujiisiiiodi inyslcrioruin siionliaiii
iYiIivo; xa\ -i/.r,;, tt,; r.po; xi xdTo), tt,; avo) oi5- diviiiilus esl coiisccuuis : qiiaiiliiiii aiitfm ego, iiiei-
£r,; x"AT,povo;jtf,i:t£v, wj-ip XP"'^/> "'•'f'^- (^*')' ''^'•i qiie siinilcs, cognilionc assciiuimiir, diiplici caiisa
Tf,5: âjavijOiija, xa\ opiTr,; aOXov, o"/."Ai ijif, ft£0'j id farliim cst ; altcra ut per coiiccrlalioncin el col-
5.'opov iJtivov e/t; Ti i/.-tJiiJtiva •

xat to'jto 5i f,v luciaiioiicin '* cuin reliiis iiiferinribiis ad superii.TS
(57) 5pa TT,; a/,oa; aYaO()TT,To;, 7Mtf,3ai t6 ivaOiv glorla: lizrediiatein pcrveiiiai, rebus scilicct nmi.'»
MPclr. V, 2. '* E|dies. VI, 12.
(•10) "iic.tcp pvrdf. Elegans bic pl.^^nl.-e slmili- (5."?) Kal :rp6r. kiielnr\v. Cilnl Iijcc Jiislininnii»
liiiln. (|ii:i inill seiiu'1 nsiis rsl Grcg. Ylile oial. vi, Aii'.;iisliis ad .Miiiaiii. Coiic. cd. Lab. Iomi. IV, \y.%.
nl. iinm. 8, cl or.ii. vxiii, al. \iil, iiniii I
XII,
'
)2ll.
l'li'iiiiii, oral. xii. al vui. iiiini. 5, So'j"/.o;i:v(i)V, oj (5(5) rivpi. PeleviiiiiH tiô auctorilaie quinqiic
Tjpav'/0'j;jti'.(ov ijTi -h tt,; a(oTr,pia; ;jt'j3Tf,piov, 1 vn- nci.";. co iii.. sex (.olb..Or. l'.
lenlinni, iiiin ciiaciiiriiiii csl silniis iiiyslertiiin: » ()7) TcvTO Si ?/>•. (ônib. to'Jto ykp T|V. Sic Bil-
lia (>l nr. xvxi, al. xxvvii. niini. 25, < niiiil enini i^st liiis liniic liieniii verieiat, Greg..rii ineiileiii nnn as-
lain voliiniannin qii iiii reli'-'io. > sci iiUis : < Qioil eliaiii i|isniii siiinina: ac siiigiil.iris
(5U) ]lc.lvTpc:zmzatcv C-ôy. Veri cl pl ie- Dei biiiiitalis :irgiinicnliiiii esl, iiiniinim faiere, iil
rtiii. i|ii.iiiivis alluia, Tdiv ^tixov iii pluribus leg.iliir viitiis iiiisua qniii|ne. alii|n:i ex )i:irlesil, 1 cie.(Jiiasi
CiiilieitiiiS. veii)l)eiis tiiMii |i;iitem f.nial. iin- alu;r;im faiiamns.
(51 'Ucis). Reg. b. m, nlrdbiiinc ojo^. Postalie-

1
Ilaiid ila (licgoriiis. Sed i Sillllina bonil.is. > qu:i;
ruiii ojov, Kig. t, ct Colli. III, 5' liabenl. !)• ns esl, iiinnia opera iiosira 111 nobis operaliii, ct
(.")2) .£(i)fjar(i. Coiiib. Ta j(j;j:aTa. Iia llcg. I. cllicil bniinni siiiun eiiani sii iiiisirnni, pncbcinUi
iil
(5?) To tavziir. S. pieiiler el caiile ob^crvnt vircs lilicr.i aibiirio, iit bnuiiin nperelnr, el iiiislriini
Eluis, ilieliiin illiiil es~e propler « vclerem priiim- sil « siiniiiia
: boiiilale » ila volcnic, iioii l:iiiUim
riiiii nnslroriim paieiiliiiii iransgressioiieiii, niido « aliqua cx pailc. » N:iin nl Beriiardi vcrbis uiar,
Qiixil ill.i acnleiili.i : « lerr.i cs, el 111 lerraiii rever- < nuii |i:iriiiii Kr''"'!, |iarliiii liberiini arbiirinin, seil
lens. » .N III alioqiii • Deuscreavit boinintui incxicr- toliiiii siiignl.i iipere inibvi.liiii iieragiinl. Tiiluiii qni-
uiiii.iliileni (.Sii|). 11. 2")). I deiii boc. cV loinn) illa , seil iil lnliMii in ilio, sic 10-
(>i) '£1- aijrjj. Ileg. Ii, m, iv 6^'JTf,. tuiucx illa. » Ue gral. el iii. aib., n. il,
Patrcm. Gn. X\XV. ik

4?.7 S. GRECORU TllEOLOGl 428
e", fraKililJiis, noM secus alque aurura igiie, proliaia \ y.7.\ f,[ji£t£pov, oO yOoei (Ji<5vov xotaaTOipinevov, d).Ai
ei cxplorala, caqne, quK iii spc posil.i siiiit, non y.j.\ rpoaipisEi (e.(\>py<.'J[i.i'jov, xa\ toT; iTi fipicfw
soliiiii iil Dei benericiuin, scil ctiain iit virtiilis pr;i'- ToO a'JT:ô'i(jtou xtvT;;,i.a3iv •
Jtcpou 51 Ci^ (fiS) Sv
iniuiii oluiiieat. Alqiie lioc ipsnni erat suiiuiue Ijo- x.di Td X^'?'^^ rAXUKt; :rpi? *au-7;v Y.ai Svto BctTi,
iiilalis, cQicere utbonum esset 21 <luoque nosiruiii, Xvjxsa Y.3.rk pttxpiv tti? TaxiJ-r,TO? •
tv', o~£p kiszi
iioii iiatura lantuin insertum, seil etiani pcr vohin- 0c(ij (JûXTii to^^ro (J'"X'l «Jwti.att Y^^^l""' TraioaYtDYT]-.
laiein, li|jeri(|iic arbiirii in iiir.iinq;;e |iaricm inotio- caja 5t' £a'j-:5i; TTjv uzrjp^ttv (59) u/.r,v, xa\ olxstti-
nes, excultiini : alicra ruriuin, ut deieriorein qnr,- caia 0EiT) zf> 6[ji.ioou),ov.
qiie partein crassitie sua paulalim solutam, ad se periraliat, aiqne in suliliini coUocet : nt, qnoil Deus
esl aiiiina;, lioc anima si( corpori, posicaquam scilicet niaicriam, qua minislra iitiuir, iloiiiucrit, conser-
viimqiie snuin Oco adjuiuerit.
XVIII. Eiiiinvcro niedicns, loca, et lcmpora, et UV. Xt'jpa;, xa\ xatpou?, xat fiXtxtar, xa\ tipa?,
ailates, et lempeslalcs, creteraqiie liujus gcncris in- xal ta totaj-a 6 taTpii; eziJxi^ySTaf 9ap[i.ax£uciei
spiciel, niedicanienla etiam exhibebii, viclusque ra- T£ xa"t Stat-Tjsst, xal TV]pTi3St Ti pXa6jpi, iIj; Sv [j.}]
tionem pra;scril'et, ac noxia oliservabit, ul iic xgvo- dvTt6r,vatTTJ -zix^T^ ta; TTi;af[l(i)3Tfa;lKiOu[j.ia?^ xa£
Si cupiditalcs arli obsistaiil. Igneiii elia:,! inlerdinn, B -jtou xat xaujsst, •/.aV TO^jLais, xai Totj auaTrjpiTipoij
et fcrrum, aiquc aspcriora reincdia noiiiiullis adlii- TTi.: Oipaitcta?, eattv ots rcCi. bf' wj xpt^î^tai • tjv
bcbii : qii.^c laiiielsi pcrquam laboriosa et molesta ou-ti) toaoutov ouo^.1, xav E-tT:ova c:,-ic,oa (GO) xat
csse videantur, niliil laineii eoruni perindc arduum Xa).e::i tpatvT,tat, oiov ?;0t], xai itiOT), xa\ Ptou?,
ac dinicile est ui niores, et affectns, et vilas, el xa\ TLpoatpscist?, xal ei' tt a).).o totoiJTO ((51) fiT;; ev
sliidia alqne insliluta, el si quid aliud corum, qua: f,(jttv, xato—eijaat ts xa\ taTpeuaat, xa\ t.tj ocov
iii iioliis siiiii, bis siniile csi, conspicere ac medicari, OrptiiJoe; Y.a\ aypto; (02) ôptcavTa; tf;; cujuyta?
alque quidqnid agrcste ac (crinum esl, a conjnn- TTis ifip.STipo;;, 7:i:v ocov T;;j.epov xat Gstjj tftAov dvTSti-
ctioiie nosira expellere, quidquid autem niansuc- aYayeiv te xa't peBatiJJsaiOat, xa't ppaSeuca! ot-
lum, ac Dco chariim esl, iiiducere el confirniare, xatoj; cj-uxf; TS xa't cto(jtaTi (jit; Tto xeipovt t6 xpxtt-
aique auiiiiss et corporis causamjuslc disceptare : tov ouvacteuecOat cuyxwfO^^'^"*?» î''^-?
iStv.tiuV ii
sic iienipe, ul id, qiiod piustanlius cst, dcterioris [j.sY'5tTi • Ttj) ok apxovtt xa\ f]YE[jiovtx(jJ tb tji tpusei
iinperio prcini, qu:c iMJiisiitia omnium maxiaia csl, Seutepov ij-otdâvta; •

cocnep ot^ v(5;.'.05 Oeto;, xal
ininimc patiamur; vcrum ut ci, quod iinperium, xd"AXtcta exwv £Tt\ TrdcTis autoij tt;? xtiaeti)?, octj ts
ac principalum tenet, id, qnod iialina iofcrins esl, 6patT], y.-j': oct) uTicp (65) tr/j a't'cOTic'.v.
sebjiciamiis : qux quidem lex Dei csi, in omnibusque rclr.is ab ipso condilis, tam qujc aspectu sen-
tiuniiir, qiiam qiise oculorum sensnm fngiunt pr.Tclarissime coiisiituia.
XIX. Quiii etiam illud iiiecmn considcro, qnod C 10'. i-xoTrto oe xdxeTvo, ott ixetvwv [Jtev 'cxactov
ea omiiia, quae modo eniimeravi, ut qux a incdito (ijv (6-i) d-TiptO[jtr|Cd(iT,v to; tto OepaTtsuTTi tr,pou-
nbscrveiiiiir, ut naiura se babcnt, sic maneiii, in-c [j.£vtjjv (6o) oTitoj e'x:t (oG) (fuceto^, outto [jtevet xa\
contra qiiidquam vcisiile moliunliir, atqiie iis, qni; ouo^v dvtttexvdTai Tiap' JauToiJ TOvoiJp-yco?, oij5
sih arte admoventur, subdole sese opponuiil : quin dvtt309t'Jetat (G7) tot? 7:api Tr,j texVT;; Ttpocai-0(;.£-
potius niaiciiam ipsam medicina colligit : nisi forle votg (68)' dX'Ad xa't TTEpttctTiot (jiaAXov tTjv ii),r|V (69) i\
Kgroti culpa aliqua et tcnieritas incidal, quam latpeta^TrXriv efTiou ppaxetd tt? Ttape^jtiticot tou xd[jL-
eiiaiii ips.im cavere ac reprimere haud niagni ncgn- vovTO? d-aîa, f;v xa\ tfuXdât y.x\ dvaxiiatou /a/.e-
lil fiieiit. Al nobis sagacilas et pr.Tposlerus nostri Txiv. 'Hîtv 6e ii iTuvect? (70) xal to (ftXauTov, xa'i. t6
aiiior, et, quod facile cuiquain credere, nee sciinus, vixScOat âoitoj (jif)t' eioevdt, [ji.T;t' dvexecOot (71), (jie-
iiee suslineiniis, pluriiiium ad virtulcm iinpcdiinenti i^tctov T.rjh:; dpetriveCTtv £;jtT:iotov, xa\ oT(5v ttj Ttapd-
(58) 'Eripcv dk oir. Iia Rcsii omnes, quinque D Colb. 5.

Colb., Or. 1, Jes. Scd Par. el Ba«. ci r.iln. (I>8) Tlpocraxonh-otr. Rcj. I, eiTa-(-o(ievot?.
(59) 'y.--iipiTir. Rpg.z, J-r,pitr,v. (69) nspuffT:ici jid.l.lcr Tip" v.hp: < .Malcri:im
((»()) ' Eni:icru cpiipa. Wc^. hii, 7::;vu. Colb. 3, quasi ciicunislando mcdiiimi coercct. » Uliv. 1 vin-
utriiinqnc Tcdvu c-jfîopa xat. cit et superal. t Gabr. « snbigil. ) Cninb. 1 Qiiin
(61) Tcicvzo. Sic scpiein Regg., pluresColb.,BUI. eliam niedicina in (oiitrariam torîiis alffclioijcin
Alii tOtOUTOV. miilal el qualitaiciii. > Drinilc snlijicil : « liic vcriis
(62) 'A.ypior. Ucg. I, d-i-potxov. sc:isiis. Qiii! (iiiiiii illiid IJiHii : M;ilcriam colligil?»
(63) Kcd ijcrr\ vnkp. Rcgg. xa't octj xati tf,v aicOr,- K't alio loco, « vis ipsa vocis est : veliit obsiilnt
Stv t;xo-to(iEv. cxpiigiialqiie ct cogit. > Di'iii(|iie tr;v iJ/.r/j, iiiqiiii,
(6i) Nir
ixacrTcr Jjv. Sic duo Rcgg. bm, I. < ipsum corpiis huinamim dicil, 01 iii superlori-
(65) Ti\jjovj(irur. tlodoste Jiilllus iii marginc, bus. t
« foric tr,po'J[i£vov. i Audacins cililorcs Rillii ('011- (70) Svracrir. Nii-ctas iroiilce dicluin ccnspt, pro
jertiir;im, quani ipsc Iransver.so cal.inio craserai, < stolidil:ile > et îXautov |iro < irralionali crga
;
;; ;''\iuni irsercre noii diibilaninl. !'liires laincii corims ai!!'ire. » Qiiii boc crcilat?
licgg. ci Colb. codd., Or. 1, Coisl. 1, li.ibent tr,pou- (7!) 'Ari-//.rrOcti. Olivclaiins \ideliir lcgisse, dit-
/i^vtov. exe^Ôat, ei vei tit : < a quibus ab5iii)t;rniuiii sit no:i
(i.'i) "n.Tt.jf ?j;et. Sie %c\ Rcgii, tolidcMi Cidb. alj.^lincre. >
(87) Ov8'. bic Rcgg. biii, optiiii* iiotx, et 1,

,
W OIUTIO II. .\i'nLOGi:Tic.\. 4:o

toit^xiTi toiv 3u|ji[jia/o>>Tcuv Ylvetac )ui\ 63t,v ElCyi- \ alTcrl, ac vcliil iiislriii la qii rilani acics ailvcrMii
piiv Soji 3TWj5r,v YjjjLvoOv tT;v visov ToT; 0:pi-:>/j- eo>, i|ui 22 n"bis opciii fcniiil, cxîslil : ipi;iii-
«t, Maa'Jtr,v (7i) wj":: Ttiv laT<j::av tf^Cyitv EiTfjci- lliniipic slud.iiin a noiii- ailliibcri convcniulial, iil
(jtcOa, xa! iijjiev avSpctot xsO' iauttuv, xzi xatii tf,; niorbiiin iiiniiicis acicgercinus, laiiliiiii ad incdici-
OyeCaf (73) ijijiojv iT:iTci]jjiovs;. iiaiii r(i);icni!:iin ailliibciniis , «il(|iic iii iioklnnn pcr-
iiicirin ruilcs siiiiiiis, cl ailvi rsiis saiiitalcni iioslraiii
pcrili.
K'. "II Y^P 5ou>07tp£TKli; tj;v 4|Jiaptiav Ix/iiajjijv, XX. Aut ciiiiii scrvilcin iii inoiliini pcccainni
wirjp ti TiaOo; ut:o\)Xov xa\ (74) xaxOr,0:; cv tn sunurainur, iion secus ac nialiijniiiii i|ueindani cl
pdOii tf,< t''JX"i'J <rJTxa).JTr:cvtii, w; xai tiv [jidYav Bubputriiluin iiinrbiiin in iiiliniis aiiinix Tcccssibiiii
kriovts; i'.fOa).ijiiv toj OsoG xa\ tf,; Sixr,;, av tO'j; iici iill:iiilcs, pcriiiilc ac iiia[;Miiiil ipiiii|UC Uci, vis-
ivOpio-ojj ).aOw[XEv i) TpO9ai'.ô|jt:0a (7.")) -poî- ipic illiiis iiUiicis, ociiliiiii riiiîlurl, si liiiinincs fc-
osij £v 4;jiapti3r'.;, Uyo^Ji a^jvr^Yiipo^j; (7u) toi; 7:4- lcllerinius : aiii cxciisatioiics iii peccalis ciciisa-
Oestv dvt'jpi-xovt£;' i) ti; axoi; dzo^pajavte; di::t- iiiiis •', verboniin pnlrocininni viliis iiostiis cxc,iji-
6o; xwff; yil ti ^ta ,3'jojjr,; tpinov, [jlJ) oxojjai rciilcs : aiil cliain iib^lnicus aiirlbiis, inslar aspi-
9uvfi; iitaJiivttjjv 9t).ov:txoiJ,ut:v, [Lrfil 9ap[jiax:'j0v;- '* ilis surda;, cl obiiiraiilis aiircs siias, olisiiii:ilo slu-
vai (77) uoîa; c;iap;xixo;;, o'; ipptojtia tj/^jxr,; Oe- dio iii lioc iiiciinibiiniis, ul iie iiicantaiiiiiiin vuccin
pa-£'j;tat •
t] ti t:>.:uta;ov, o: vs to;,;xr,p<jt£pot atiuiaiiiiis ", ac s.tpiciitix rciiiediis, (piibns aniinu:
•fKJtoiv xa\ •{t'na.\.6-:zp^: (78), y.x\ âv^po); dvaix/jv- inorbus (lopelli sulcl, ciircinur. Aiit posircino, (|ui
xoC^jiEv (79) -pî; t: tf,v i;aaptiav /.u.\ toj; tsJtr,; ni.ajorc iiitcr nos aiiiiiio atipic auilacia siiiil, ad pcc-
8£pa-s'jti;, ^'•'^'fi ~fi "'^-'•f^^ri'
'^''
^^l
X:-,'(/;x:vov, -/(j- caliiiii bujiisiiiie iiicdicos rroiilcni npcrle pcrfrita-
poGvt:; ctph; 7:5iav ::apavo[jtiav (".j tf,; zapa-/.r,- inus, nuJo capile, uicst in provcrbio, lii fla;;itiuni
{iaj, i) e: tt aX),o tui toiv.Jt(;j niOs: •/.'jpt(i)t:,oov Svo- oninc prorninpiiniis. insiKiicni slu|iorcin, :iul si
jjtal xa\ oO; dYazavw; e^Jsp-i-ita; s/pf.v, toJtO'j; w; quo alin apliori noiniiie biijiisni.idi afrcc.u. ai;f,el-
i/flpc'ji i;jt'jv«5;jLsOa, [itio-j-jts; ev ::'j),at; e/.iyyovta;, laii potcsl I yi:osi[iie, iil pncilarc dc imbis iiic-
xa't X^/vov ojtov ^5:Xjia</fi:vo: • xa\ o!o;jisOa [jia).).ov rentes, aiiiore proscipii dcccb;it, cos iii liosics iil-
itoXsiJLf,5£:v Toj; f,;jL:v eOvou;, av 6t: (ii/.:r:a (80) (isciimir, odlo cos, (|ui nos in poriis tonijiiunt,
i(j[jLa; a-jtoj; xaxtTi; SpiJto.usv, wi-sp ot ttTjv ioimv liaben!"s, ac vcibiim sanctuni alio.-iiinar.iur ", ea-
cap/tiiv dT:to{JLsvoi (81) ti; taiv iêXa; oa-aviv vo- quc (leimim ralionc fiiliirum cxlsiins.iiiiiis, ni bo-
|ji!>/t£;. niiiios noliis aniicos et bcncvolos mngis o;ipiig:ic-
nius, si iiosiBClipsos |iliiriiiiis gravissimi.-inie iiinlis alToceriimis, iis jirofccio liou dissiinilcs, qiii cariics
ipsimcl Eiias cdniiiiorilenl, cuiii aliciuis absinnere sibl vidcantiir.
K:V. TaOti sitLv, oT; sfiij tijv xaO' f,;j:a; i3tp:xf,v C XXI. Aiiiuc li:c cau.saE siinl, (i':3Dmc, i:l rostrani
(82) tf,; ::sp\ ti ci'/,ijtata ipYOJOsjtspav tiOs.ux: ;jta- nicdicinam corpiuea iiicilcnili raiione loii.jc diliici-
xptii, xa\ o:i tO'Jto t:;jL:iiJtspav •

xa\ ot: ixsivr, tikv, lioreni, ;ic (iroiiide pr;estaiiiiorcin, exisiimeni, iin-
iMfo. tiov ev t(;J ?iOs: xato-tsu^-.jjr,, 7:s,o\ tb âr/o- pulcruiii. Uiic acccdit, quo.l illa p.iuca oniiiino c\
(isvov f, T^T.SHiJv (fio) tf,,j -pav^jLatsia; •
f,;jL:v os -zp\ iis, qi:.'c in inliniis corporis partibiis siinl, iii-
tJ)'» xp'j-t4v tf,; xa,<;oia; dvOpoj-ov f; raia Ospa- speciat, niagnaqiie ex partc circa ea, qiue iii
Tsia Ts xa> aûoi;, x:t\ -pb; tSv e'/So9sv (8.1) i,;jliv aipeciiiiu caduiil, occu|):uur. Ai i.obis circa («•-
etvti-OAe;jLO'jvta xa\ d'/t:r;a).a!ovta •?) [JLixr,, 5; f,;ji;v ciiliiini ct Internum hninincni ciiratio oninis et stn-
«itot; 6::Xot; xaO' fi[jLaiv ypbj^^v/o;, -h SstvStatov, diiini vcisatiir; alque cuiii co liosic diinicaiidum
t(i) tf,; 4[iapT;a; Oavat(;) oioiojt. Ilpi; 0'jv taijta baliennis, iini nos iiiicrne opjiiigiiat, cl ferlainint!
TOX),f,; [xkv xa\ -avtsXoiJ; tf,; -ijtsoj; (So), [JLsiCo- laccssil, ac i.obisiiiciirsis, quo nihil iniscrius csl,
vo; Si tf,; ::apd 0:o'j c-jVipYia;, 0'jx SXi^^r,; os tf,; taiiqiiam arinis in pemicieni noslr;im iilcns, pecoali
Jffjtetipa; dvT:Tsxvf,J£to; (86) (ui; ys £;jLa'jtov r.ti- mone nos afficil. Ergo adv*rsus 23 isia, luin n.a-
»• 1'sal. cxL, i. " Psal. i.vn, 0. " Amos v, 10.
(72) TccaOTtp-. Ii.i Pii^gii, ('.olberliriue oinnes D (70) 'AyaicyvyTcvjify. Coiiib. air/jvtoCasv.
Coisl., P;iss. , elc. (SO) Md.hcTa. Iia lte[;g. I, I, Golb.' in. Ai plnres
(75)'TisaQ. .Mii cn.licps j\'\v.i-. alii codic -s, ct eil. TtX-tjta.
[l^ Kai. Sic Ucgx- >'i Colb. oiiiiies, Pass., clc. (81) 'ArzrrjiFrct. :\U\ ciiin leni spiriln i— o,asvo'..
Decsl iii C:!. Iîr. (8-2) T>)r xaD'iaTfixi)r. « rSoslraiii liaiie
i'ijtdg
(7ij) flfopaci&jjsOu. Sic IfgiMiilniu. M:il«; oil. P.ir. mcd.-iidi arleiii, qii;c circa corpoia veis.inir, > elc.
i:oo'jas:ô');jtsOa. (f>5| 'IJ :!.hi(iiy, Tille;ii. « .''orie t; ::X£i(')v. >
(7G) Ad-t-oix cvtTf^^^ccix. t Pv.iliiincs qiia! viliis (81) Tcy Er£cO£y. Sic oiniics codiccs; Bnlius ips8
nosiris siiirriigeiiiiir. > dalir. seripscrai.
(77) •Pnp(ia>cEvOr\rai. Mro's 0£pa-:jOf;va: -0'j:a;. (S.S) ///rreuc- Diin P.egg. •jTiiD;. Conin. 7ui-/t£-
Coisl. 1, JfS. Lcclio vulg;iris ail iii.irgiiiein. Xo'j; rriitSdi;' < Qiiod Panlus, i iiKpiil, « / Cor. xiil,
(78) rerya.-czepci. iNoviis inlerprcs Galliciis rcil- 2, nijav Ttiittv. i
cMl, les giamls du siecle ;

qiii niajure siipf^r.^llio, ilc (8(j) 'A:-r-Te-/,yi'icet,Jc. Comb. i Nostra in conira»
iia'ui!iULe glorianles, llagiiiis t;l voliiplah(<iis . qiiml rium nioliliune ei opcra. i
ccr(e nou cst luujjni ani;ui, scd abjecti, se (raJiiiU.

:.
i5l S. GUEGORII THEOLOGl iZ%
giui peiTeclaqiio (lile opui osl, liim inajori Dci A Ow), yptia, xr^q v.aX )/vio xa^ ^fTt;' OEiiipojtji-jir;;
aiixilio, iiec ()arv;i, iil inilii qiiidcin pcrsiiaileo, (87), e; 6st xaXdij f,fiiv (88) O^pareiJtifjai xai dcro-
toiilenliotie iioslrn qiia." piirliiii sormoiie, paniin xaOaipeaGoi, xo\ tb? iTXoiaTou d^to; etvat, ih Ttiiiii;-
opere spcclelur : si iiniileiii iil iidliis pniposiliiiii to-tov iTjv r/ojjtsv, -zk; (J/vya?.
fsl, ul aiiiiiue, quiliiis iiilul pra'slamiiis lialieniiis, proLe cureiilur aliiiie piirgriiliir, iiiaximif[iie siiit
prelli.
XXII. Jani qnoil iilriusqiic nicdiciii.ic fmcs alli- KB', Ta ys jj.t;v ajjitpoTipojv xwv Sspa-Etcov Tr/.T),
iiei, iil eiiim iiobis coiifereiuliim adliiic supercsl : wjto Yap f,fjtiv et? zt^-j kîmaiv Iti ).s£-Etat, •jii jikv
iila iiiliil aliud spcclat, quaiii ul saiiilaleni, aiil lio- UYtiiav (89), i^ Eu^^tav capxi?, ?! oviav cfjAdât, fl
.liain cariiis Iialiiliuliiiein, vel pr;esciilciii coiiservol, d-cAOoiciav dvaxa/.iaaiOat, (Lv oij-w (9(i) 6r,),ov, tt
vel absenlcin revocel : qiiorum noinliim cerliim cst "i cjvotsettotv x£XTr|(jtevoi?- i-ml xat TisvavT;a(91)
an aliqiiiil iis proruluruin sil, qui ca conseciili riie- -o),).axtc; rXetio -ou; exovxoc C)vY;a£v, ih^r.Ep r.Evla:
riiil; quippe cum ris coulraris uKijmcm plcruiiiqiie tc xa"t TcXojTot^SiJat -c xa\ d6o;;'at, laTietvoxriTe; xal
duiniiiis siiis iilililalcm anoraiil, (iiioiiiadiiioiliiin /afA-poxriTe;, xa't ojo ev jisjiox.-ijjisva xaxa xr^v 9J-
opcs el paiiperlas, {jloria el ignoiniiiia, spleiidor cl ctv, xa\ oOosv [jid).).ov Tf,6s i; Tf;6£ veOovxa, xi; xpiî-
linmililas, caeleraqiie alia, qu;c siiaple iiatura iii B sst xa\ tt; •ixpoatpEset Toiv xexxT.jjtsvtov ti peXttov i)
iiioilio pnsila, niliiloqiie niagis iii Laiic, qiiam in T6xi'povXajjL6avefT5i 6^T?j-pox:tijisvov~-:sp(Tjiat(C!2)
ili.im parlein propciiileiilia, e.\ iloniiiioriim iisii, ani- 'i'-'X'i''> dpTrdsat (95) xoaaou, xal oojvat (94) t):(7j,
iiiiqiie iiislilutu, vcl virlulis,vel viliinoincnaccipiiiiil. xa"; xi xax" eixova i) jjisvov Tr,pf,(jai, i; xiv6jvsuov
Huic coiilra scopus esl, auiuur peiiii;is adilore, ac )iz\.payw{T^Gai, i; 5ta^[5uEV dvasiuaoaOat, siooixi-
laiindo cani eripere, Deoque darc, divinaiiiquc iiii:i- aai (9,^)) ts t!,v Xp;(3Tov Jv to;; xapoia;; 6;a toj
giiioni '', aiil inanenlem conservare, aiil poiicli- IIvsJijtaTo; • xa'; zh xsâXoôv, 0sov itotTca;, xa"i
lanlem fulcire, f.iil dil.ipsam in piisliniiin slatiim Tf;^ dvu [iaxap;6TT;To;, t!)v tt;? dvj) avvTdlsoj? (9G).
i.cvocare, Ciirist que per Spirilnm sanclnm in pectoris domiciliiim adiiiilloie *' ; atcpie, ui miiii-
m.iliiii dicain, eum, qui siiperni agminis sil, Deum clliccre , ac snpernaiii bealiliulinem ipsi companire.
XXIII. Iliic niiigislra le\ " leiidil : Iiuc iiiler KP. ToiiTo-?;p.;v6 ra;oaYcoyb; poOXexat v(5fi,o;- TOJ-
Clirisliiiii el logoni inlerjecli propliel.TC : liuc spiri- to oijjtscot XpiiTOj xa"t vojjtou TpotpriTOf TouTOOToii
linlis legis coiismnmalor et fiiiis Clirislus ". lluc 7tvsu[j.aTtxou v6y.ou TsXstoJTr;? xa\ tJ) tsXo; Xpt-
<'\iiiaiiil:i deilas. Iliic assiiinpla caro : liuc nova illa a-:i: (97)- touto t; xsvtoOstda (98) Os^jtt;;- touto f^
iiiislio, Dous. iiiquaiii, el lioiiio: uiiuiii ox ulroqiie, '

T:po3Xr,cf6stja aip^- touto f, xatvi; jjti;t;, 0sb? xa"i
ct utiumqiie per iiiium. Ob li:inc caiisam Doiis aiii- dvOpoj-or, sv s; d;ji-fotv, xa';6t'i;6; d^jiîTSfa (09i.
nix inlerveiilii cariii jiinciiis csl, ac res iiiler se Ata touto 0s6; (3apx't 5ti [Jisar,? li/uxf,; dvsxpa-
"Gcn. 1, 2G. " Eplies. III, 17. " Gal. 111, 24. " iiebr. xii, 2.
(87) SEupcv^drric. Addiinl Par. sTts x:;"; T.pm- pediliiis coiistiliioro. 1
o"ou.svrc, qii.iiiivis liilliiis siripseiil in ora ll.is. ('.)5) 'Ap.rdcai. E I. Iteg. I, et Cnlb. ni, li:iIioiit
«111111 lialioiiiiir iii aiiiii|iii), iioc iii C:iiil. > Uuin xa"t dpzaTat. Voiiini isiiii! xai abcst a sipleiii
eliaiii dosiinl iiiiiovoni lleg^, quiiKpie Colb. cl inOr. Iti^pg., liilnis C Hi 01 0'-. 1.
laiiion agiioseil i\(?rr«/. Das. 6o0f,vat.
I, piiMSii>qiio addiliua viiloiiliir E:i (9'i)
G:iliiioliiis ; aiqiie 0:1 sic rcildU S.iiiiigyr:iiieiisis

:ili- (9.')) Elcomiaai. Je.s siootxiaaTav. Rog. r, s!to»-
lias : < qii:e i" vcrbis el oporilius iiostiis pal.iiii cor- xiiaVTa, sod ed. Giojioriiis oiiiiii vidoiiir
nioliiis
lialur, aliis adiuovealur a voliis. » adiiiiibrare looiiin Aposldll, I'",|ili. 111, 10, 17, « vir-
(88) 'tiaiy. Heg. I, r;j.ac, iion incominode, sej ime oiirrolior,iri per S|iiiiiiiii cjns in eiiniciii m
ila Coisl. l. Iioiiiiiieiii Clirisliim iiili:.biiaio,i iiisiquMl iir.xaTO;-
aliono seiisn : ".'liaiii
(89) 'Xritiar. lla Uog. r, Jcs., clc.

Ed. veio, xi;3a; quo iisus osl ,\|M)S1oIiis, dioil s;io;xi7a;, qiiod
iiYsiav. sigiiili(:il. < li:iliil:ire 1:10010, lacoie iit iiiliabiiel )
(90) ''Qr ov.rio, elc. Toliim

Iiiinc lociini mallein (9(!) TcV rijr droj cvrzd^siiir. 1 (Jui ol ipso sii-
sic re.ldore : « (puc aii iis, qni ca

liieriiit adepli, poriii ordiiiis osl. » Ad Imc oiiiin a Dco croaiiis fuit
iirofiuura siiil, iicciic, iioiiiliiiu s:iiie conslai ; miii D lioiiio, qiioil reole obsoiv.il Elias, « ut siiperiiis iir-
eoriiin ooniraria s:opo liis qiii liubuore, pbis iililil:ilis Oinibiis aiiiiiiiiierarelnr. »
:iiuiloriiil.. . e,\ biboiniiim iisu aiiiiiioqiie boiii vel (97) XpiczoQ. Sic iiia\iina pars coilicuni, qui uec
iiiali noiiieii Or. I, in mirgiiie solio-
acoipiiuit » 6, neo t^J li:ilioul,
liiiiii liiiinsiiiodi exbibrl "OTt Tsvia y.i\ TtXouTo;, : (9S) KerojOaca. < Id osloiidil, > iiiqiiil Eli:i8
5o-aTS xa"t dooîa, xa\ S"a TotauTa (Jisia '(VTa Trapi < lol:iiii diviiiam iialiir:iiii iii iiiia sinriiiii lijiiobia-
'hv yotiTiv YtvsTa; dfaOi t^ xaxa. Msja 6k XsYSTat siim loli iialiine liiiiii:iii;e copiilaiam fiiisse. >
Tiii oaoio)? 6;sjTr;/.svai Tou C6ô-j ys xal enaivou. ('.)'•)) "Er i^ djipolr, xu\ Si' ird(: AjtcpdTepa.
< Uuiid puipenas aiquo diviu.o, gliii i;i pariler al- t Ijiiuiii ex iiirisqiio, clpor m iiiii iilr:ii|iio. » ll:ic
niio iffiiiiiiiiiiM, ;ic id giMiii^ o:ileia, iniiiiiii'dia siint, vi rba siiiil < voie gladiiis ox 11:0,114110 p:ii te .loiiiiis,. »,
iiMi boiia vol mal.i ov.iiliiiil. M«di;i

punii diola siinl iit loqiiiliir (ial.iiolius, « :.dvi'rsiis li:orolioos, 1111:1
iikirco ipioil tum a laiule luiii a vilnporiu cx xqiio ciiim poioiiiil loUiliior Ni'sli)iiiiiii .Uviii:i :ili lio-
reiiinlu siiil. »
iiiiiio divhleiil.'iii, :diOi:i Eiiiy lioloiii iii diviiiis liu-
i91) Ta erarrla. Rog.liii, Tivavtia. iiiaii;i v:u ii:iiiloiii. » Kidoin d.x.T l r,li:.s, c.ijns pro-
(9i) llrtpMCai. < l'eiiii.is aplaie. > G^-ogoriiis, or. lorio li.ro siiiii voilia m iiiargiii.- Urg;;. ( ud.l. :i ol |
al. 'x"x, iiiiiic aiiiem xi.111, 11. 8l, l!;isiliiiiii T^v tt,; Toa-faia îjTOiJ-o; xaxi tiov aip:T;X(. v To yip, sv
ipTijiia; rTsowTTv app.dlil ,

qii;i,î ipii soliUidii.is s^ da',fo;v, •nXf;:jist xa;pi(o,; to'jc d-o iNsTTOpiou 6'Jo
siudioî^s :ia 'p.'iiii':i> ai.l:iiiil.is iiliiiioiis Cssol. Apiid u-OJTdis;; XsyovTa; • tO 6s 6t" sv?.; a|i-f6T:pa, dvTt-,
i'lal., lûtit., lib. V, TiTsptocat sigiiilicat : 1 cquites e ::XiJ7(5et '.ou; a-h SsSfjpou Td; oijo (fuastv ev Ttji kv\
471? OaATlU II. APOLOGKTICA. i5i
fcr, (I), /a\ !ruv:5i6i] Ti SitTJiota c?j T:f/>i; ijji-^w -oj A ilisjuiicla; ac ilisbiilciiics pcr iiilcr|)03ilx' 24 "'' '^'""
|jit5".-«'jC'ô; cixjio^trTi- xa\ r.a^r.tx (2) viTtsp T:ivT(uv iiir:ii|iic cnnim alliiiil.-ileni cl cogii.ilioiicc» copiil.ilJB
?l>.0;v ;i; £v,xa\JT:kp tv6; To-j rpoTTaiopo;" f, ij.'j/'T;o'.i siiiit : alc|ue «imiiu proiilcr oinnia, el pro iiiiu illo
"rijv TTapaxo'Jiaiav, •)) uap^ o;a tt;v CiTTO^jpYfiTa-âv geiicris iio>lri priiicipe iii iiniiiii coicrnnl ; aniiiia
xa\ cjYxaTaxpiOiJTav \ [liv '{'•j/TjV. ^, o^ lapxa- 4 iiiiiiiriiiii proplcr caiii, qiia; prxceplo diviiio ininiino
. Xp'.3':>i; o'.a
-liiv 'Aiijx Tiv •)f£v'j[jiEvov u-iTr// a;jiap- p.iriill ; caio, propler caiii, qn:e aniiii:e ciipiJilJii
âv, 4 xp:i-:Twv (3) 4u«p-(o; xa\ ii'iT,X4T£po;. ubscrula csl, siiiiiilqnc comlciniiala , ill.i propler
iiiiiiain, isla proptcr c;iriiciii; Cliiislns ilciiii|n(; propler Ailainuiii, liuc Ciil propler cuin, (|nl tul>
(iiccalo racttis cst, is, qni pcccalo snliliinior ac pra'ii:in!i(ir ('i:it.
KA". Ati to^jtd dvTitif /Or, TiT) T:aXa'.t;)TJi viov xa\ WIV. Ul) liaiic cliain cansain velcri noviira
^si T:aOo'j; 4T:a0wv dv£x)f,OT,, xa\ uT:ip ixa!iTO'j Tuiv snb^tiliilnin csl, cl pcr passioncni, is, ipii p:issus
<l(jisT£pa)v exaj-:ov T-iO OT:kp •f;;jiac avTsooOr, (4)' xa\ fiicr:il, iii prisliiiiiiii sialnni rcvoratiis, ac pro iiiia-
•ji-^mi xaiviv (jL'j3Tf,p'.ov f; T:£p\ Tiv ~iovto ot'aT:s{- qua(|iic rcriini noslrarnin, iiii:ii|ii:i(pic rcs cjns, qiii
Oitav £x tfiXavOpi.iria; o;xo'/o|jtia. Ati to'jto •{l'i'ir- noliis subliinior esl, rcpcns.i : novuni(|iic iiiy-.tcriiim
ot;!a)xa\ IlapT^/o;' Sii touto !;4tvti xa\ DTjOXEi^ji- f, B f:iciiiiii cst illa, qiia; circa ciiiii, qni per iiiobedicii-
îvvr.it; OttcP Tf,; ::Xa(j:io;' <; riapOsvoÔ-JpTf,; y'j- li:im cccidil, per Lciiignilatcin conligit (lispciisatin.
vaix4;' f; Br,OX££_u 6:i Tf,v "Eoi.uf fj cfOTvr, 6:i t4v lileirco jjciieralio ct virgo : iilcirco pr.CM piiiiii ct
ltapao£tiov Ti (iixpi xot <fatv4(ji£va OT:kp TtJJv [jt£Ya- IJetlilcliein : gcncr.-ilio pmpier cnictioiicin ", virgo
Xtov xa\ xp'jT:TOiJti-/u)v (0). Ati toOto S^^îtM Boâ- proptcr iiiiiliereiii, Uciblclicin propter Eileii, prTSe-
CovTs; t6v oOpivtov, eiTa eTî-^^tov xa\ T:ot[jtiv£; S4- pinin jiropter paradisuni, rcs parva; ct coiispiciia:
{ov (7i 4p(uvT£; i-\ TiT» ijjivi") xat T:o;[jt£vf xa\ iiiTf,p pr.ptcr iiingnas cl ab ociilis reiiinlas. Idiino
fjvojijEvo;, xa\ [;taYot T:poa7:;T:TovT£;xa\oo)po'.io,oo0v- :iii;;cli, ca'lestis piiiniiin, ac ileiiide tcrrciii ",
te;, Tv' El5ii)XoXoTp£;o xoTaX^jOfi. Ati toOto "Ir,soO; glnriain pracdicantcs, ot paslorcs ob a;;ni cl paslorii
ParTtj0[jt£'/o;, xa\ ovoiOev (jtapT'jpoO(i£vo;, xa\ vr,- orliiin gloriani cerncntcs ", ct slella pncieiis, el
<rt:Jiov, xa\ n£tpa^4;jt£vo;, xa\ vixtjjv t>.v v;xf,5av- Magi sc^c proslcriienlcs, ac muiicra olTereiiies ",
ta (8). i;i toOto oai;jtov£; £Xajv4;jt£vot, xa\ v4iot Oe- iil scilicci idolnrnin ciiliiis cvcrleretiir. Idcirco Je-
paT:e'j4tt£va;, xa\ -h \)-i';n xf,p'jY[jia tjttxpot; '.Y/itpt- siis liapiisini ai|iia lingiliir, ct siipcrno testinionio
C4(jtevov xa\ xaTO,iOoO[jt£vov. coornatiir '', et jcjiiiiat ", cl tenlaliir, cl eiiin, qiii
Yiccrat, dovincil ". Idcirco da;nioiies cjicinnliir ", et ninrbi dcpelhintiir ", ct in.ign:e pr;cdicali(inis miiiins
parvis ||iiiiiiiiibiis c ininiiltitur, ct cniii Liiidc adiiiiiii^tiatnr.
KE*. dti toOto cOvr, 9pjo534[jt:va, xa\ Xao\ \i.ii.t- C XXY. Idcirro gcnlcs (rcmciites, cl popiiii iiiaiiia
twvTE; xevo' £:i toOto ^jwi xoTi toO ;OXou (9), niedilaiitcs ". Idcirco ligniiin adversiis ligniun,
xa\ xoTi Tr,; X-'P^> X-'P^'' tt,; dxpoTwêxTaOeiur,; ct niaiiiis alvcrsns nianinn ; ille , inqnain ,
ol Y5"'"'3ti(u; TaO:tjaf tt;; dv£;[ji£VT,; at TOt; f,Xot; forliler exlensa;, advi;rsiis incoiitineiiter cxlen-
{£0£Tiaf Tf,; £y.CaXoJjr,; (tO) "Aoiijt oi Ti T^cpoTo saii) ; illu; clavis coiilixa>, atqne coiistrict:r ,
o;x£toO;jiEvot (II). Ati to'Oto O'io; xoTiToO Trroiixa- adversns rcinissain el solnlaiii ; ill;c orbis li-
To;' xa\ xoXt] (12) xoTi tt,; YsOsEto;, xa\ jTi'javo; ncs coiijnngcntcs, advcrsiis eain, qiix Adaniiiin e
dxivOtvo; xaTi toO T:ovr,,ooGxpaTou; (13), xa\ Oivo- paradiso exturli:ivit ". Idcirco snblimilas adversu»
"to; xoTa ToO Oovoto^j, xa\ (jx4tos' 'jrlp toO (f(<)T><;, lapsiiiii, 25 *' ''' adversiis gnstiiin, et spinc:i co-
" Geii. 11. 7. " I Cor w, 49. " I,nc. ii, U. " Maitli. u. fl ci 1 1.
»'
.M:iiili.m. l.î-H. »' Matth.
IV, 2. ibid. 5 S(|q. Luc. VIII. 50. " M..11I1. IX, 55. " Psal. II, I. " Gcii. 111, 21.
XptiTto ipvo'j;jt£vo'j;. Il:i'c adver>iis Irvrcticos 1 gla- ait Klias, t qii.T cx Dco priiiinni nniil ; y^''"''"i"'
(liiis îinl'iilr;i'(pie parie aciiliis ; > li;ic ciiiiii vciiin, vcro, noslr:i cst geiicraiio, (pi;i pcr inortis coiidein-
« iiiinin cx aniiioliiK, 1 ^cvi(iii;iiiis, qiii nniiiii Cliri- nalionciii alii cx alils gi:;iiiiiiinr. >
gliiiii iii diins byiiosl.isesdividnnl. l,Mircr;iiii pl;i';aiii
q Trzip zwr jieîUiiir xai xpv:lTCjji>-(or. Uh
((i)
liilligiiiit. Illa aiitcin, ( per niiiiin ainlin, > Sevcria- vcrliis, si tli:i; lidcs, siiaiii dc paradiso sciitentiaiii
mis rnrsiini (|iii ilicis iii Cliri<lo iialiii':is iicg;iiil, Grcnorins iinlicat.
e.isipie in niiaiii iiatiiram cuuirjliunl, aliosquc iiuii (7) A(,'4V()-. « Gloriam. » Malim cum lirasmo, « cla-
paiiiiis rciinni. ril;ii<iii. »
'Ai£xpdOri. Kci"-":, ayuxparn:, vox catbo-

(1) (8) Stx/icarza. Ihiput^crTa li;ibeiilqiiinq'ienegg.
lica iii Grcgiirio csl lrcipi(;ns. L;( t;iini'ii aliii;.i pnsic.i coild,, Coisl. 1, Pass. Colb. 8, tres alii, el Or. 1, ad
luviclici. Idtlirco I(;jl'(I:i csl iii ((incil. Cli;ili:cd. .\('l. inaigincin.
v, cd. I,:ili. 1. IV. p. 5(Ja. Vide Pelav., Uog. Iheul., (9) Tcv fiJ.Jou. ToO decslin Hcg. a, Or. 1, siiul
t. IV, lib. 111. 11. 8. et Tf,; aiiti; xstp4;.

(2) Ku\ :tdvza , dC.Sic oiiincs fere rndic(>s 1 al- : (II)) 'Exeit.lovcrnq. Reg. l, fx6aX/,oJTr,;.
qiie iii iiii.ini uiiiiiia pro oiniiibu.s c.t pru uiiu proto- (11) nipazuclxeuviiErai. «LxtrcinaipurqilC con-
paiente coieriinl. > cili.inl. > Ncqiie cnini ca solilin, ( ipi;e iti tcrris, »
(5) Kpeirzior. Iia codiccs. « Forlior pcccalo, » nt scd ct « (pi.-»; in ccclis stiiit » Clirislus in sc veliil iii
Billins vcrlil iii Klia. Capiio ailiiiiavil {tiplies. 1, 10).

(4) WrreSdOri. « Repcnsiim, » quasi ronipcn-a-
« (12) Kal /c.li\. Sic iioveni Rcgg.,Col. Ircs.
Or. I,
tioiie, piciin et permutatione. 1 l'etav. De Incani. Pass.

I. IV. c
'|>. iS. n. 2. (15) Tcv :icr7ifcv xpaTcvi:. t CufWn maligni, •
r'fiT))ric. Ii.'» qninqiip Rcgg.. scpi(>in Colli.,

(.")) nciiipe « diaboli iiiiperiuin. »
Cr. I, Jes.,clc. ( rtv-T',; qtiideui, ea esl liclio, > ul

'33 S. GREGORIl TIIEOLOGI 45«
roiia adversris praviiin imperiLim, et iiiors advcrsus A v.'j>. Ta^TjxaTi et?
•:?,? TfV iTOaTpotfTis, xa'iavaaTaT;;
ii;orte!'t, fti tenebra; propier liiinen, ct sepiiUnra :i'l- iiiip TTi^ dvacriiicrEoj? (14). TauTa Travca TraioaYoJi"'»
vcrsiis lerram revcrsionem, el rcsurrettio
illain iii
Ti?riv repl^fijia; toO BcOU, xal tt,? ii36EV£!a; laTpsto
propkT resnrreclionem. IIa'c onini:i diviniiR ciiins- '.\^ -il^zzirjj.-, Tiv •aa),ai>iv 'ASaLi. oOev £;;z£a£v Jti-
dam erga iios ilisi-iplina? locooranl, in!irniiialisqiie avaYouaa, xal tw %''ho) x\i ^wr,^ -potTayouaa, ou tI!>
nostra; voliii nicilicina (iuxilam, vclcrcin Ailainiim yvwacw?, ou

5'J5.ov f,[;.a; Tr,j xaTi xaipV;, ouo' ctii-
eo, uiiile cxciileiat, rciluccns, ct ad illud vilx li- TrÔEtfijj jjtsTaXr/f Okv, r,">.),Q-pt'u)a£.
gnuni adduccns, a quo scienlirc lignum iniempesiive

alque incnmniodc perceptuiu nos reiiioveral.
XXVI. Ac nos Imjus nicdicina; niinislri et adjii- KC7'. Ta'jTr,5 'llÊiJ Ttjj OepaTiEia? uTTTipcTai xal
lores sumiis ", qiiiciiniiue aliis pra;sidenius : qiii- c'jvipYo\, oaoi Twv liiXXwv T:poxa6cCo|.' = 0a- 0T5 [jtEya
l;us, Ciini iiiiigniiii) alqne ainplnm sil proprja viiia |j.iv -zh Ti iotaraer) y.ciX ap(5(03Tr;[j.aTa xa'i Ytvwaxsiv
iiiorbosqiic pcrs[Meere, iisqiie iiicdoii ,
qnanqija;ii xa\ Oipa^nisuEtv [ij!"-."/.cv ok outioj (Jteya, •::Xr,v toi^to
i:ondum iil iiiasnum censcri debet; vcriun iniilto- XsY^tv ifi[J.aj f] Tcuv 7:oX"a(I)V xaxta Jte7rotr,xe, twv irX
riiin lnijns ordlnis linininum iinprobitas, iit ita In- „ TauTT[s 8vTcov T?,; Td|£oj;' TloXXo) o^ [jtetjov t?) tji titiv
qnereiiiur, cffocit; iniillo tnincn nuijiis et priiecla- a),X!dv laaGai SiJvaaOat xa\ dvaxaOatp^tv iiz'.Q-r^\i.6'
rius esi alioruin niorbos ciirare, ac sciie rcpnrgare \(j)^, xa\ wj av aij.yoT£pot^ XuatTeXotTj (1.5), Totj ti
posse, aiquc ut ntrisqiie utile sil, nenipe et iis, qni TTJ,; Ozp3.r.zia!; xp^ll^rjMCSi. xa't Toi.; iaTpeiJetv 7:£7;taTSu-
curatione indigenl, et iis, qui niedendi scicntiani lJiivoti(U;).

pridilentiir.
XXVII. liaiie aiiicm corporum medici laborcs, KZ'. LtTa (17) oi [jtEV Ttuv asjj^jLdTcov 0£pa7:£U'»a\
ct vigilias, et curas, qur.s nenio igiinral, snbibiinl, 7:i5voui; t£ xa\ aypu7:vta? xal cppovTiSac:, o; Ta^jtev,
alqiie ev alieiiis calamitalibns, nt qnidain cx iis, qiii '^louaf xa\ To £';t' aXXoTpta;- au;AyOpat; iotai; xap-
iipiid iiliis sapientcs habili snnl, proniinliavit, pro- 7:o0a0at Xu-,:a?, ib; 'i!fi\ Ttj (18) Tcjjv 7:ap' exeivot;
prios nioerores carpent ; atqiic alia quidein ipsi siio oozwj' xa\ xa [iev atJTol [iojrOouvTis (19) za\ «v£u-
labore invesiig:intes ct inilagantes, alia aiiicni ab ptaxovTe;, TiJt 5^ Tiap' &"/,Xajv £pavttO[JL£vot xa\ auv-
aliis cori\,gan!es ei colligcnies, rcgrotis porrigcnt; E;a9£povT£c(20) 7:po3o(aouat Tot; 8£op.£vot;- xa'i o'j-
nec qtiidquain taiii parviun ab ipsis vel excogilatnm oiv ouToj [jttxpiv auTcV; t^ eupeOev fj o:a:f uyov, ouoi
vel pra;terinisbum esi, eiiani si niiniinnm ilbni sit, Tojv eXaxtaTiov, oj; (jtii
î'(a ^ph^ xr;v Tr,; uYteta;(2l)
quod non magnuin, vcl ad salutem, vel ad pcriiu- f07:f,v, i^ Tou xtvoiJvou TOUvavTiov u7:oXr,96f,vat (22)-
lum ir.oniciilnm liaborc coiiscatur : idquc qn:iiii xa't rauTa Ci-cpTivo?; 't'v' civOpoj™; 'it'^Tl ''^'''ouj
(andem ob cansani? ut bonio pluribiis iii lerra di:- Tii.; kr:\ yf,v (25) f,[j.£pa;, xa\ ouTo; ouoc tojv imei-
biis vivai, aique Iiic ne prol.us qnidem fortasse, x'jv taoj;, (itXXa xalTtov }to;;0r|poTdTO)V,ojTj7:dXai (21)
scd pessimus el scelcraiissiiriiis, cui, uipoto malo, TeOvdvai i'aoj; S[JLetvov rjv, 8vti xaxoj, 'iva to'j [Jteft-
janipridcm c vivis cxccssisse fortasse utilius fue- OTOU Ttov «(iîajaTr [jtdTOJV, tf,; xax!a; (25), d7:aXXaYii-
ral, nt vitio,niorbo omniiiin maximo, libcrarctiir. et 6c xa't T(ov xaXiiJv Oeir^jjicv, £7:1 r.6m'i (2G) îojao-
Atqne ul probuin IioinstuinqiiC cssc (lemns, quaii- [j.cvoj ; TOv d-avTa )(povov ; f^ t! Tf,; evrauOa xepoa-
iliii
2S liinilcni victuro? scmpcrne? aut qiiid ex vouvxt Jtof,?, ri xh XuOf,vat ?r,Tciv (27), tiJjv xaXdiv
" 1 C.'r. IV, l;lCi)r. 111, 9.
,(14) 'y.Ttp r.^f di'aPTnC£Ojr. S.uicig. < Rcsiir- bitiir : nsp'i pvc-wr, De flnlibus, qiiis(|iiis ille sit,
rcciift pioptcr iiiMnrcelioiicin, > qiiiisi id pcriiiieal sive llipjiocrales , ciii iriliiiiiiir, sivc alins ; nani
sd AdiMiiiiiii CDiilr.i Deiim insiirgciilcni. Qii:e se- [) inedici ccrlanl qnis linnc liliiiiin ciiiiseril.
jquni.tiir, ita rxliilit An;;iisliiiiis l)c rerit religioiir, (19) Moydovrzec;. Ueg. I, et Cuinb. 7:ovouv.
nuin. 32 : « Tnla viia cjiis iii terris pcr lioiniiieni,
<|iiem susciperc dignatiis est, disci|)liiiii iiioiiiiii |20) IvreicraepovrEf:. Rcgg. a, b, 111, Colb. 7
Jiiit. > J s. au(j.tpipovT£C.
(!.">) 'i}r i\r i'iiipoT!-:f(.ir .hjrriTr.hî)). 1 Ut iilris- (21) 'y')((; vpslar. Iii Rcg. r, dcest Ttj?. Reg. l, ac
qiie iiiilc Pr.Tclara EW-.k iii liaiic ivin verhii
sit. ) Jcs. Iiiiliciit uyeta?.
jiiviil rc/Vrre. > (Jiiin nc bis qiiiilciii, qiii udii tolos (2-2) 'i'.-ro.hipliFircii. Regg. I. 11, r, et Jcs. u7:o-
s(! ipsos l>i'o cdiis criiriinl, iiec carois iillocinm iv- XcffO-?]vai, Idini liii, iii qiin is orili) verboruni : "H
.sliiixi;ri'iit, ac diviiii iii.iiiris igin' ilcn.igrant, iitilis TOJvavTtov TO'j xt'<5'Jvou 'JroXctcOPivat.
ost aliDriiiii ciiraiin. IVririiliiiii ciiini rst, 111; riiin b'- (25) 't:.il yrir. Sic Rcgy'. Iiu, I, x, Colberl.
iinm siiil, |)i'r vilioriiin cjiis, ciii iiicdiciii:ini (a- ni, clc. Ras. vcro, I'.ir. et noii [laiici codd. U7:£p
recoidaiionein , coiicii|ii>cciilia; rarbDiics iii
i;iiiiit,
ri?
£u ipsis accxnilant, atqiic iii naminic eoiiiiii igiie (24) 7'i'' .-ra.)f((. Adilidimiis to ex Reg. t.
(•oiiibnrantur. Ll^rc sniii,(|na;sigiiilicavil, cuuidixii; (2ii) '/'/](• xaxiar. lla Regg. a, I, et Colberl.
( iil i;ii'isi|iic iililcliicrii. > 1.
(IG) llc.-iicTevfiircK:. «Quibufi alios curandi oiins (2(1)'IC^.) aijacr. Sic Rcgg. 1, 1, Colb. 111.
cuniiiiissnin. > (27) //)-A-?c. Pro7:oOetv xa'i iviisOat. i Opiare. >
(17) luzci. € Dcindc. > Eliiis ct Rasil.

(18, 'iiV i-,i T.r. I5 ctil auctor libri qni insdi-
4S7 OR.VTIO II. -^ APOI.OCKTIC.X. 458
Tiitpiutov xi\ dryi/.fTtatov (28), xa^ 4v5f.ii '/vtid; A linjiis viio! nsnra liicri f:icliiro, cii]ii< (Inem exn|)i;i-
6V'.C)G; >;i\ v'/Jv!/ovtoj ; II', priiiiariuni, ac tiilisîlinuiii lionuin csi, virlqiii',
li:iiiil Jiiliic, saiii, ct inciilc prrL-iliti.
Kll'. 'H[xZv%i, oT; th xivouvcjiijxEviv eaTi 7(.)TTfi!i XXYIII. NoLis anlcni, i|iii ilc aniinn' faliile poii-
<{»u-/r,.;, -fî naxap£a{ te xai dOavi-rou, xa\ iOivaTa rlil:i:iiiir, i]uaj l)C:ila cl iniinort:ilis esl, :ili|iic iin-
xoAasOr,io(iivr|;, f, traiviOr.Jon^vTi?, oiii xaxiav f^ iiionalilins, vcl suppliciis, vcl hinlibus, ol> viiiniii
4o:Tt;v, t.6<jqv yor, ooxtTv ctva! t^v oytova, f) oxr,; o:!v .iut \irtntcni alHcietiir; qiiaiitiiin tanilein lerianicu
Tr,; iniiTfiiJir,; iaTOijja'. xaAiIi;, ij !aTp;jOf|Vat (2',M, priiponiliim cssc, qtianl;ii|iic arlc npns csse exisii-
. xa\ Tf,v C<^t;v (iSTaOijOa!, xa\ ooCvai. t6v xoOv tiJi nuiiiiliiin csl, iit rcclc cuicnins, aiit ipsi ciirtiniir,
T'/:'J;jiaT'. ; Ou yip "î^JV aCiiiuv oCts ),oyojv (50) o^Ti ci viiain iii nicliiis cnniinutcnius, nc tciTain sjiiri-
ipjxiuv, oCts xi Of,).u tijj Sipivii, oute Yf.p^t vidTr,;, tui aililicamus? Non cnini c.Tilem rationcs, ncc
o!jT£ Tivia zXoCto; (31), oCte eJOj;icI)v dOjjjtojvT', iiiloni aiiiinoriiin iinpctus siiiil inaris cl roinin.c, so-
o\)-z 6 xa|jiviov Tiji uYiaivovT!, ap/o'/Ti; ts xaV ap/i- iicoliilis ot ail()losoontia>, ilivilis ot p.io.pciis, liilaiis
jjiEvoi, jotpoJ T2 xal djJiaOei,;, SiiXoi te xa\ Opai:ts, cl niocronlis, sani ct a-^rotaniis, iirincipiini el oi'Ii-
^ dpYtXoi xa\ zpaot {7)i\ xaTOpOojvT:; xa\ tJ.t.-.vi- ilitoruni, cruiliiorum cl iniloctornm, auJaciuin ot
tzi (35). ^ liniiiloruiii, niaiisnclornin ct irncnnilorum, niniiecc

siio |ir;oclarc fiinjonliiiiii, ct cnilontiiini.
Kfc)'. Kav ;t! dxptCiIif (ol)£|^"a"Ti'' ^^''''^ '^' WIX.. Qiioil si acouralius rcni cxpcndas, iiuan-
l>-^'''''
VJi-i 4v ojûviat; T.pbi T0'ji; dYajio'j;, xav toJt','.,- iiiiii iiitervalliini iiiicr conjngatos cl rn}lilies inter-
«aX-.v Ttuv TT,; eprjijtia; T:p6; tou; xotviov.xou; y.i': jectuiii reperios? Ex liis nirsiis, niiantiini iiiter
(jttvaSai; (3u)' Tdiv i^r,Ta3iJiJvii)v (oG) xat oiafJifiriXî- croiniias ot ra;:nobitas, qiii in^riiiisti coiiiiniinilor
tiuv ev Oeiopia -oi; to-j; d-Xio; zaT£'jOJ-/ovTar, ilciîiiit, (iiscriiiiiiiis cril? qiiandiin iiiter cos, qni in
AiTixtov Ts aj xa\ ToJv txTij; dYpotxia;, dxioats-::- oonteinplatione longc proccsscriiiit , ct eos qui
ptov TE xa\ :Tavo'jp')fOTcptuv, Tiov ev Tpavjjtait T.pV; (Itinliixal rccliiiii vitx ilcr tenciit? qnantnin rnrsiis
TO'j; f.3'j/aJovTa;, TuJv y.t-ofôlfi (57) Tw.r^yvj-oi-i inler iirbaiios et rusticos, intor simplices ci calli-
TTp^; Tojj EuopofJtojvTa; xat duaOsi; to'j /:!povo;' (los, iiitor cos, (jiii iii robus piiMiiis scroiidis ver-
WJUTiuv •ydp exasTOt nXsTov dXXf,Xiov iTrtv otc Tat; saiiiur, ct qiiictis stuiliosos, inier eos qnoruin ros
triOjfjtiat; xa\ Tat; 'ip;jtaT;?, y.aTi Ti; twv cu<;jLaTtov in deierius inniai.-c siint, elccs qui prospero cursii
loia; Sia-jipovTj;- si o^ ^0'JXet, Ta; tiov cTOi/iiMV fcruntur, ncc duriorc unquaiii fortuna co:illicl;iti
ji.i5£t; xa"t xojri:!;, j^ iuv s-jv:TTf,xa;ji£v, oj jiii-TT,v sunl? Ilonini enini sitignii cu|ruiit;ilil)iis iioiinuii-
E/ojit TTjv olxovo;jiiav. C qiiani el affoctibiis maeis iiilcr sc ilillofinl, (|iiaiii
corporuin (igiiiis ct liiipamenlis; .'>iil, si mavi>, iloiiiciunriiin, ci ox quibus toiislanius, niislionibus cl

lvnip>;raiiienlis : ac proinde ncc faciic rogi guljcin ;irii|lic posvU:il.
jV. 'AXX' ioi-:p ToT; sto;jta7;v oj tt;v aiTrv (fap- XXX. Quiii ptilius, qucmadmodiini nnn cndom
{jiaxEiav ts xa\ Tpo:ff,v -rrpo^tffpovTa:, dXXoi Sk dX- medicamcnta, ncc eadciu alimcula corporibus qiii-
Xr,v |38), tJ e'J£XTOJVT:; >"; xdjjtvovTsj, ovtio xa\ Ta; btisvii aJliibcnlur, sed aiia 27 •'''''S, babila viJe-
tj'jyi; otaydpi;) '>.i';t'> xa"t d-^-oj-v-fiOspare-JovTa!. \lip- Ixctvfl saniiaiis eoruin vcl aJversac valctnJinis la-
^'jpEi Sk T^; 0;pa-:i2;, iLv xa't Ti raOr, (59V to',j; tioiie : eoilem quoque niodo aniinx divcrsa ratioiie
(28) Wrâ.lirTarcv. AiMuiil l!as. o I. r; Tar. lo; (5t) 'Prf dxf.Cuir. Qiniliior Itogg. 5t' dxftCiT,;.
l;jto\ Sox:Tv, qiui! .icsiitil iii oiitiiibiis tuin Rogg. liitii tliilltis li;oc oiiinia roJilil liilorrflK:inJ" , 'luainvis
Colli. prrier iiiiiini, ot iii Or. I. tiiilla sil iiilorrog.itionis opns
iioia iii f,r;ocis. JNoo
(i'.>) 'larffAil^yai. Kootiiis viJclur iiitcrprolari csl (|iruli|ii;iiii SoJ vrrloiiJiini
su|iploro. « Qiiiii iJ :
Coiiibofisius (|iiaiii c;rlori i .Viil ipsi curcnUir, vi- : ,, etiaiii JJifroiiler ixponJas, voliiii, i|iiaiiliiiii, > olc.
laniqiio iii nioliiis coiiiiHiilcnt, ac lcrrain spiriliii ail- (55) Toiy dIc ifrifiifi<: -TfiV rci''c xctvMfincix
Jioaiit. > llic ciiiin noii agiliir Jo ipsiiis nicdiii ya\ fiiydSar. Coiiiiiiunis e^l 1^1111111111 iiitcrpretiiiii
propria ouraliono, soj oviiiiii i|ii;c, iil supra ili.vi'. lapsiis in bis verlendis. N<iiliiin oxoipiinus, iioc La-
Grcporiiis, i ciirari iicc soiuiil, noc siistiiioiil.) CJii.e litiuin, iico Galllcutn. liilliits : 1 Inicr suliluJiiiis
pr;eroJiitit. et quu: soquiiiilur, liaiic intorpretatiu- aniaiiIo.i, et oos ijiii snjalitio viuc.iuc snoiolate gan-
iiciii coiiliriiiaiii. deiil. 1 .Mliil liao in iiiiorprilaliono, ol caleris, qiias
{50) Uvrs .h.'y('jy. Billius, c cacJom ralioncs, > roforri' nibll csl ncocsso, (|iii)il sa-ciilaribiis solilii-
qiinJ 00 sciisti l.:iiiiie tion ilicllnr. Mallciii : i iioc iliiiis ;iiiiaiilibiis iioii ooiivoiii.il. .Maiilfosliiin lainen
eiiiiii inoiis oailoiii ot ralio. > Favot Tiiliiiis OlJic. osl Grogorii viirbis signilicari inonaolios, qiioriiiii
lib. I, (Mp. 28 ; ( osl oiiiin vis atiiiiiDriitii...

Diijilox iliio goiicra agiiuscii , ercinltariiin scilicet ei caRiin-
ntia pars iti ap|iolilti posila ist, qii.o osi Ap;a.f (.i:':- iiilariiin.
ce... allera iii ratioiu', > eto. i5()) 'KF,i}-"<'1' "'«!>'
' Q"' vorsali, > vcl, cxcr- 1
(31) Ileri(Ti .iJ.ciTC(;. tliil. i Diviliaruin et pau- citali siiiil 01 loiigo procossorunl. >
perialis. > (57) rco)- jiezaec.hj. l!cg. Iiii. tiov iv |jL-Ta6o'Af,.
5' aX).v/.
(5"2) /Tpdoj. Uog. t. -pa;T;. (38) ie a.l.h}r. QniJani. iil licgg. I, t,
(55) KazcpOcvfteQ xtd .-ri.TroTfc- Ga''- ' fclicis Ilic plerique roJJ. aJ niarg. A:iiO,oo! TfJrot TiliV
01 inlclicis. SeJ bie Je liis qiii reoio \ilaiii iiisli-
> t}.'j-/ixtov -.fap;j.ax»)v. 1 Uomedioruni uiiiini varia g(>
lunni, ag.iiir; proindeque mernisyerlcreiur (Sianiis iiera. t

et oaJciiiis. > (39) ndOi}. -Malo riO:i in P.ir.
m S. CREGORri TllEOLOGl m
ac iliscipliiia curantur. porro cural.onis
li
II lesles A i>.k^ i^n Uyoc, o! 5^ (iue[x!Cov:ai r.apoirjdyiia^zv ol
8u..t, qu> >norl„s liujusmo.li vexanlur. Alios scrmo (x^v oio^-.a: y.h-.po^,. oi Zl yah.o'.. Oc ab, vi. eiac
Uucil; aln exen.pl,, con.ponunlnr. Alii calcarihus v<oOsu-, y.al Su^xivriToc rob; Ti xaX6v, oO? tf r.ArYn
opus habenl, alii frenn. N;ini (|ui sepnes suiii aupie toO /.6;-o-j Si^.yep-.io^ ^.JO)- o; o> OEpfi^Tcpo; -oO pis-
ail bonuin a-gro inipellnnlur, lii verboruiu sliinulis 1^10^-10 7:veb|jia-:t, xal S'j!ixdO£y.Tot Tal: 4p(Jcatt,
excilandi siini, qui vero s|iirilu, qnaiii par sil, fer- xaOan3p T.tJAo: YevvaTot t:6^^.o> tp,; vOjcTi? OiIovtsi;,
venliores snnl; aiqiie effienalo qiiojain aniinoriiin
oO; pi>,Tt'o'j;av7:otifiaEisv (il) aY/tuv xai dvaxoT.Ttovi
inipelu reiiiniiir, veliil eqiiiilci !;en€rosi
prncnl a Uyo^.
inela ciirrenie-, bos iuiqne oialionis
freiio coer-
ccrc ac cobilicre prcslileril.
XXXI. Aliis liiuilalio militati fnit, aliis
reprchen- AX'. To'j? [jLkv S7:atvo^ iovrjsE, to'j? 5k Wy'?i d[Jnpi5-
siii nliai|iie viilelicet leinpeslive
,
adliihila : aiil T£pa [XETi TO'j xatpoj •
TojvavTiov
T^ £6/.a'.{/Ev ilia
coiilra (leuiiiienlo non leinpeslive
, el cnin ralione Tou xatpou xai toO J.oyou. Tojj [jtkv T:apdx),Y;(jt;
ailliibila. Alius cobi
ibnrlalio ad onicinni dirijjit, alios
xaTopOoi, toj? Se iiTtTt.uTititc •
xal aCiTTj, toj? [jikv b/
^
« jurgatio alque ba;c rursus alios, si palain ar-

:
Trt, xotv.:, 6t£).£YZO[ji£voj; (12), tou,- Ss xpOeSr.v vou-
puanlur; alios , si reinoiis arljilris ^
adinoneantur. OETouuivou; (4.")'. 4>t),o03; vip o; [aev xaTa-,?povstv
Sunt enim qui privalas adinoniiiones
conleniinint, tojv toia vo'jOETr,(jidTtov, Kl.rflo^j; xaTaYvtjjEt Jtotppo-
publica aiilem reprfbensione ad omi.iuin rcvoceii-
vtjojjtsv&t •
ot S- 7:p^j Tr,v k),E'jOEp;av Ttuv kXi-ofijiv
lur snnt ruiMis, qni liberius reprelicnsi, pudorein
:
dvat(TX'jvTEtv, Ttj) TTu ^T^tTtfifiTEtoj |jtuaTT,pttj) 7:at5a-
<jmneni abslergaiil, coiuraque occulla objurgalione
YojYou[jt£vot, xai dvTtStStlvTEC Tf,^ aj[j.7taOEta; (44)
ineiiores reddanliir, iisqiie, qno? vicein snain
dulcre TTV £U7:£iO£taV.
perspiciiinl, lioc inuneris vicissiin re|)endani,
ut eo-
ruili adinnniiioiiibus p;ireanl.
XXXII. Quidjini etiain ad iiiininia ac levis-
ii.sqiie AB'. Tdiv y.ly 7:dvTa TTipEtv e7:t[jLE).(i); dvaYxatov
SHnaobservandi suni niiniruni qui eoqnod peccaia ;
[jii/pt xat Twv [jitxpoTdTOjv, oaou? t6 otEaOat XavOd-
tua obscura el incogniia esse putanl (qnaiido
qni- vEtv (.13) (sTtEtSrj TouTo T£-/vdroua;v) tjjj ao',ftijTipou;
deiii id moliunlni), laiiqiiani sapienlioies aniinis E9uaT,a£ •
Tt7jv S' cCTtv (40) d xa\ 7:apopav d;x£tvov,
inn.inlnr in qiiibnsilain rursum ad
; iionnulla coniii- wjte opto-jTa? [jiti i5pav, xa\ dxouovTa? (xr; dxouEtv,
vere salius fneiit, ut videutes
it.i non videainns, el -/a-d tt)v 7:apotiji£av, 'tva [irj T.phc a-ovoia^j (47) au-
.nudienles noii audiamus, qneniadinoduin
dici solet, q tou; zpzQiCw^z^j, Tto tp t),o7:ov(.) TtJv £),ey/wv xaTa-
ne alioqiii cos iiimis crebris objiirgalionibns tan- tâo^ 7:pfjj 7:dvTa
6a:i;Ti>JT£^ (48), y.a\ 7:otT;ati>[.t£v
-qnani fluclibusobnienles ad desperationein inci- , To),[j.T,pou?, t^ Tii; 7:£tOou; (fdp[jiaxov Tr,v aiotTj 6ta).0-
lemus, ac dissolulo landeni pudnre
, quod persiia- aav-.z;. Kal [j^vTOt xa'i opYiaTsov Tta';v, oux dpYtJo-
sionis pbannacuin esl , ad qiiDdvis faciiius aiubi- jjievou^- xa't ut:£pot:teov , ou/ uT:£poptovTa; •
xal
iiores reddamiis. Qiiin eliam ciim iionniillis ila dTô-jîtoaTEov, oux d7:oYivtoaxovTa?, oainv (49) to'jto
iigenduin esl, nt non irascciucs irascamur, iioii t; tûat; £7:i;r,TEi. Ka\ a),),ou? E7:tEt-x£ta (50) 0£pa-
conieinnenles eoiiKjinnamiJs,
28 "on des(ieranlcs 7:£UTdov xa't Ta7:Etv«JTr,Tt, v.a\ TtTi (ju[Jt7:po0u(jtetaeoc
^lespereinus : qiialenus videlicel eorum iiatura iJ Sr, T:Ep'tTds /pT,OTOT£pa; ilT.ioa;. Ka\ tou<; [jiev vi-
(40) AieyEfrior. Reg. 1, 0£pa7:£UT£ov. Conib. Gabriilins jiiMa Aiigiislini el Grcnrii ..ia;»ni seii-
< Sprinniiis iclii ciirandi. i lciiliam, ac coiilciiilil niisqii:iiii :i|iiiil 'riicologiiii)
{'d)Ofx fis.itlo\!(; iir .-icnîc-fîsr. < Qiio.< sermo, d7:ovoia < (U's|icralionciii > sigiiilii ari, sed < coiiln-
qiMsi babeiiis coerceus ac leprimens, nieliores efle- Iiiaci:iiii. I aiil < :irrng:iiili:iiii, > aiil dcmciilKim. >
<
cerit. I
(4!^) huza6a:!.Ti(.orTFr. Sic cilili libri, sed fiiisiia
{iî} AiE.lE-j"/rjif':ro}'r. Siic Elias iurrepalioncm ab qu.csieris iii scri(nis. Alii b:iliciit y.x-oLTziiyjv-z;,
obiurgalinne disiingnil : « incrcpatio, » iil ii.i|iilt •^ i)U;c vcrior lcclio videlnr, < dcpi inicnlcs, loiiiiil-
t:hry>ostoniiis, « ad peccaloris corrcclioiicin ailiii- t-aiiles. > Sic diio Coisl., Iics Ucg i, Ires Colb. Alii,
liiMur : fc\|)i()lir:itio ani<in ad ejiis, (jui dcliqiiit, con- xaTaT^tiaavTE^. Ila Ircs Colb., Oi. i, clc. \idg:iiaiii
lusionem el ignoniiniiini. > lamcii lcciioneiii reiinere vismii csl, qiiod ipsi la-
(4.5) Kpv6Si\r vcvOfTovjdrcvr. E reginne lio- vel isle Gregorii Magu! lociis < Ciiin vcio, iiii|iiil, :
riiiii vcilioruin, cniliccs U.'gii plurcs ct Colb. appiii- praviis qiii8i|iie iinpiidculcr iiiiinlcscil, qiio lilicrins
fjiint : Il(o; oe; ET:tT;[jtav xa't S;opOouaOat to'j? ie- oniiie laciniis perpclrai, eii cli:im liciinin |iiii:il, et
pii;. Qiia < riilioii,. iucropari coirigii|iie sacerdoles l|iii>d licitilsn siis|iicatiir, in lioc proi nl iliiliio iiiiil-
debi-nni. > li|ili( iiis mcrgilur. » iil p:iile Ciiric scii licijul. pust.,
(44) Ivjj.TuOEiaf;. < Cnmmiseraiioni obcdieniiam i;i|i. 51, ailmoii. 5"2, cil. I',ir. t70'i.
)cpeiii!eiilis. >
(')!))"OCLor. Aliicoiliccs babeiil, otov. Elias:
Iliiic
{i$) XarOdmr. Malii Par. ),avOdv£t.
iii < i|iii)iii:ini aiilcin iii iiniiuullis, iii(|iiit, e\empl:iri-
(40) Tdr d' 'icTTir. Sic melioiis iii)l:i! codices. biis, per li:cc vox oatov scripia rcjierilur, sie scii-
Alii, T(7)v oe eaTtv. < lli porio siinl, » iil iulcrprela- siis liic liierll :ob iioniiiillo^ l:iiiiiini irascciidiini
lur Eli:is, < qiii servilciii (pieindain iii iiioilnui pcc- ac (lespcr:induin cssc, (iiianlnin lic('l, acvera rei iia-
c:iiiiiii snbnpiiini iiieliiniiti|iie evnlgaii. Uissiiiiiil;in- lui;i exigil. >
(la uorro (pue gravissima iioii siint, nc iiicre|ialio- t,-)0)

'kîiniKElfji. V Jiis infraclnni, » inqiiil Elias,
*..s assidiiiuite, ea exstiiiinlari desiii:iiit. » id esl, (jiiird ile scverilale :iliquid rcniiililiir ; ut
(47) Âxdrciav. < Coiiluiiiaciam » intcrprctaliir cniiii Tiilliii<i, c suinninm jns, siiiiiiii:i injiiria..»
f
411 ORATIO II. — APOLOCF.TICA. 411
x3v, •orv l\ f,-:-:Ja9j'. raX/.ixt; XuiiTtX^jTEpov X3\ ^ reqiiiiii. Alii nirsiis leiiiraie ei liiitiriliinie riiramli
t 'jv ;jtv EJzopiav xa\ 6'jv»iT:(av, tiuv Ji ntvfav f, sunl, ahiiic alacri aiiiiiio iiii!» riini iilis iin.lii)r('iii
8'jjr.paYtav. ij J-a-.vciv i^ arfJx-^î' (3I). «pL-iii iiiiliii-inlo. .Mio» viiiitTe , »li iilii^ viiui ple-
ruiii(|iie iiiil.'iis ri.i-rit : aiiiiiu alioruiii (i|ics rt |i(ikMitiaiii, aliuruin iiiopiain el fulaiiiilaleiii, \cl lamliir*:,
vel (ii precari.
AP. ©0 Yip tuO~ip i~^ 'îi 4p"r,; S/£'. xa\ t^; XWlll >iiliii' enim ,
(|iiiiiia.lii:ri(liini in virlnlo
xaxia;, tt;v |jiiv xiAXJjTr.v ilvai xa\ tV.fcXi(jnjjTaTr,v ac vilio rrs se lialicl ,
iil illa qiiiiliin •rni|icr inil-
ii\ xa\ r:5j!, tt;v 5k /zipfiTT.v t: xa\ {iXa6:pt.)TaTr,v clicrriina Pt oninildis iililissiina sil, lioc aiilcni liir-
ouTw xa\ (S'^) Tr,; âpixaxsfa; Tr,; f,,u;T.'paj, Ev Tt pissiiiinm ct pcriiiciosissiiniiiii sil ; cn.lcin modo
jta\ t4 aCiTb 'JyiitviTaTov (53), fj entatsaXiaTaTriv ii£\ iiictJiciii.T qiio(|iio iiostrin ralio ca cst , iil niniin
xa\ Toi; a.JTO!.; ai:o5:6i'.xTat (5i)- oTov t6 aiJaTr,p6v, iileinqiie iiieiliriiiiiciilnin iiMlcin scin|ier vcl salii-
fj ->> ToSov (;).'»), f, Ti')V &X)t.)v (Lv a-Tp..0[iT,3a|jir,v lierriinuin sil, vrl |icriciilosissiniiiiii : »cilii Rralii,
IxaiTov. 'jVXXi Tor; [jiiv tojto xaX?,v xa\ /pT,ai;jiov, accibilas ant clciiiciili.i , aiil iiniim tiiioili|iip alio-
»ot; 6b TO'Jva'/T:ov (.^C) -dXiv, 0T:t.j; av, oljjia!, oujjtr!- riiin , rina; inodo a iioliis cniiincrala liiinl. Vitiiiii
iTTtijjtv (.S7) ot TS xa!po\ xa\ ta T.pi';\j.<i-:a, xa\ "5 .'iliis lioc mciliciiia; pciiiis Ijniiinn iilr|iie iililc fiieril,
vCfj Ospa^TTS^joîiviov er!oi/T,Tat •:pi-rj;. "A nivTa aliis aiilcni riirsiim rnnlrarinni iiicileiidi geinis;
(iiv SiiXtjOai X.5Yt), xa\ j.jvtSîv ir:: rh izotfisjTa- pionl, opiiior, vcl rcs vd ocrasin liil.ril, vcl :rgro-
ôv (.SS), (ojTj xa\ x:'.faXa!w(.S9) -fv Osoa-f iav -£- taniiiim doiii(|iie iinires adiniserinl. Qu;e (|iii.lciii
piXa6;rv 4;if,xavov, xav eT:\ -XetjTOv i5!xT,Ta! ti; omiiia scrnioiie tlislingucre , al(|iic ila exacte per-
{:Ti;jt£X£!ar Ti xa\ Tjvjjjoj;- tT:\ oi -.f,? Tjlpa; a'jTf,; spicere. iit toia medeiitli r:ilio iii siiininani colliija-
xa\ TtTiv TTpa^^ûLaTtJv Tto Ospa-JoTf, Aiôt xa\ av6,o\ (60) liir, impossibile esl, i|iiaiilaciiiiiliic ciira i:t diligcii-
xaTatpalvsTat. lia iiigoiiii()iie sigacilalc iiiiis|iiaiii |i()llcal : iii r. bis

laiiicn ipsis ct ex|ieriiiiciilis curalriii raliuiii vl
inediro pcrspicna liiiiit.
j\A'. KaOoXo'j 6"£ f,;jiTv lxti'j^'{'Ji')p:\j.o'j,o-'.,r.3.fii-ip XXXIV. Iii uiiiversiini aiileni illud ainid iins con-
Toi; tr.\ xaXou(()l) jjtiTsivpo^j xa\ 0'iTiXo'j âivo.jjt stal, iiiKid (iiii n:adiiioiliiin ir. siililiini rl |iciidiiIo fii-
Tf,6s f, Tf,6: azoxXiva! o'Jx a-'f aXi^, 0'J6i v.; [x!xp*/V ne grailienliliiis, iii li;iiic vcl ilhim iiaileiii diileclc-
tfcpouia +i
poT.T^, xav jjitxpi 9atvr,Tai, ij-yiXjia (Gi) re, ininiinc liitinn i:sl , iicc eli.ini p;ir\a iiieliiialio
6; auTOt; fi iso,dAoT:!a xaOfoTaTat •

ouTto xiv TO-JTot; parvnm pcrieiilnni alT.rl , vcniin ciiKiiii suliis iii
iroT^pt.jJi v£'jjTi (63) Ti^, EtTS 6ii xaxiav, eTt: 6t' ;r(iiiililjrio posila csL : ad eiiiiidcin (|iiiii|iie mndiini
(i^jiaOetav, x!v6jvo; 0'j/ 6 Tj)(t"jv a'JT(jJ ts xa\ toT; nlraiiivis iii parlcin (|iiisiiiaiii , sive ol) vit.c imp.ô-
(iyo^jtivot^ T0'J Tf,; ijiapTia; 7r:oj;xaTo;. 'AXX' o6to l)it;itcin, sive ol) iiiipci ili;ini prdpcnilcril, liaud l.:vc
piJiXixfi T:op£'jTeov 5vth)C, xat T:£p!ix£T:Ts&v, [jtTTe (iciiculiiin, liiiii ipsi luiii iis (iniliiis |)r;iest, iiiiini-
li; 6£|:i \i.r,-z ei; aptJTepi, xaOiJj? at Ilapotptiai iicl, iic iii pecraluiii prol;il);iiiliii. yiiociic.n îa pro-
(;aj\v, exxXivovTa;. Ojtoj \t.b) 6f, Ti(()t) TtJJv T:aOtov riil diiliio rejjia ipsis iiiceileiiduni rsl, ac circiiinspi-
E/£i Ttvv f,,ut£Tipa)V, xa\ tojo-jtov jvTi'JQa -h HpYov ciendiini, ne vel ;id dc.\lcr;iin , vel siiiistram, veliit
Tto iYaOijJ t:o:[ji£v:, Tto YvtojTio; (63) Yvtojojxdvto -^j- in I'iovorl)iis est , declinciil '^ Ae Uiiis iiior-
/i; T:ot;jtv!o'j, xa\ a:fT,Yr,?0[ji£'«o xiTi Xiyov TTOtfjiav- Lorum iioslroriiin naturaest, laiilusiiue Loiio pa-
xtxf,; , Tf,; vj 4p0f,; xa\ 6txa:aj, xai TO'J dXT,Oivo'j siori l.dior iiiciiinliit, qiii gregis &nim:is scite cngni-
i:oi;jt£vo; -f^^jK^jv iîa;. tiiriis csl ,
pcrspechisque li;il)ilurus , eisqiir jiiMa
pasloralis arlis lcgcs pi;eiliiriis , diiiilaxal iccla;et
jiisl;e, ac vero paslore noslro digna; ".

AE". AJTf,v 61 Tf,v Toj X-^YO^j 6iavo;jif/j, iva TjXij- 29 XXXV. Jam ipsam vcrbi dislribulioiiem, ut
•* Prov. IV, rmv. xwii, 23.
(i|) 'A.TniyecOai. Bill. in 1 ed. i Exsecrari, > D (60) 6epa.-tevTi} .Jo')^fj xal Artpi. Rilliiis in Kli.i
Cabr. I .!cirsi;iri, • Oliv. < Ciilparc. > verlit, < e mc.liro sernioiic ct viro. » Viro piô
(•">2) Oirio xai. Trcs Colb. ouTtoj o'jx E/ei xa\ « evc.niilo » posiiiiin vi.leinr.
(Gl) 'F.rA yd.lcv. II. gg. cn.l.l. u oiiliiii.T iiol.x cl
(.^3) 'Vyen-crazcf. Sic
Ucgii nnincs et Colb. i, X, ri G.br. £7:\ xiXio. Iiciii Coisl. I.
Coisl. 1. 0''. I.Jcs. Iii cd. OYiaivJTaTov. (02) '.\ci:d.leia. Bill. iii priina cd., i saliis ci so-
(.'jl) W.^cSif^fixTut. lleg. Iiii, aT:o5£:xvjTa!. Ciiiilas. I
(.")3j "H Tv szpacy. Kcg. t, xai to, Cumb. i auslc- (1)3) .YfiVd. Iia Hvff. bin, I, z, Cnlb. 3, m, ("l
fil;is t vcl < lciiil:is. > Jcs. L.ecliu melior, qiiainvis rarlor. In rd. veu-
(.^6l Tcvrarrtcf. Alii nnnniilli t'j ivavTiov. oei.
(37) Xvfi.-zi.itucir. Sie oiniies eodicca. Iii ed. (Ui) Mir £i\ tu. Cdlb. i, y.bi ojv. Krg. a, [jtev 6ii
0'j;jtT:;Tr:ojjiv. xai Ta. tmplialica lcclio.

(oS) 'E:tlTd AKpiîcturcr. Wc^f.. biii. Iiii. Coisl. ((io) r»-wcr(o<;-. < Nini lcvilrr rt pcrfiinclnric, vp-
1. iiielioris iiota-, et« T<. Rcg. l, ci Coisl. 1, ixpi- riiiii sediilo et •ldi);ciil.'r. i Sic r\|iunit Llias; Galir,
riiT-pov. vcro, < iioii iiiodo exlcriiis, vcriiin etiaiii iiileniit

(.^!>) Kai x^-â.lai(fS. Rcp;:. co l^l. I, ::, l, Colb. '', plaiic rognitas ovcs lubcre, ut vutet eas iiomiiia-
Tjss. Ii bo.il ti Y.z :>.'>.?.'''. lini. >
iiZ S. GREGOUII TIIEOLOGI m
<|;io.l nnslrorum oniiiium prinuim est ,
posireino A Taiov eV7:w zh r.poi-m tojv fi(jL£tipwv, tov SeJoj Xlyta
Inco dicnm, diviiii, iiiqii.nm, verbi et cxcclsi dislr!- >ca\ ui}ti),o'j, y.a\ 3v vJv (6G) ^rdvTe? îXosocfoOiiv, el
Inilioneni, quani oiuiies linc aclnlc prodieiUiir , si fiiv ti; 0'Mq Gafi(l£r, xa\ itiori; oiavoiat 0ito),aj/6i-
i|uis esl ;iluis, qiii pra-sidenli aiiimo siiscipial, aut vii, OauiJiaJii) Tou-ov iyio triq auvEGEa)?, iva (iT) Xdyu
cujusvis ingeiiii esse censeal , linnc cgo solcriiac tf,; EurjOeias •
Ipiol 6' ouv TtpSiyy.ai tfiatvsTai oi xiiv
noiiiine adiniror, nc dicain sluilili.x'. .Milii qiiidciii âuXoTaTiov (67), ouSi dX!you tou T:vsu[;.aTo;, SiPivai
res niiiii.iic vnlgaris, iiaiviiiue spirilus csse videlnr, y.iTii Y.aiph'/ ixaiTcp Tou Xiyou Tb aiTO(i£Tptov, xal
verbi.periiide ac lrilici''',nieiisiuaiii lenipesiivc cui- o!xovo;.i£Tv iv y.pias: ttjv dXriOeiav tuiv ^jjjiETcpdiv
qiie daie , ci dogiiialiini iinsiroram veriiaicm fuin ooYjJi-aTiov •

oja irepl y.ocjjtojv (68) f^ y.4j[iou -scfiXo-
jiidicio dispcnsarc. IIoc esl, ea oinnia, quo; sacra cofTiTai, 7:zp\ ijXti?, TOpl 4"^"/^;?, TCp\ vou, Y.a\ tojv
pliilosopliia, tle nuiiidis, vel de mundo disseniit,de VOEpWV CfUJcOJV, §sXtCOVDjV T£ Xai /£Cp(>V(j)V, TtSp^ TTl?
inatcria , dc niiiiiia , de meiitc , cl iiitelligciuibiis TJ T:avTa auvSôucir,? t£ xal Si^âYOujr,? Tpovo!a;,

naiuris, lam melioribus qiiam delerioribus, de pro- oTa t£ xaTot XtiYov diravTav ooxst, xat oaa âpi Xi^yov
videntia omnia constringeiite atque giibcrrianle, Tiv xdTO) xa\ t6v dvOpcu-ivov.
inm qiiK niodo ralioni conseiitaneo evenire videiuur, tuiii qux niodo terreii£ alque Lumanx raiior.i
repugiianie accidere videiUur.

XXXVI. Qii;p dc priina noslra constitulione ct B ACJ"'. 'Eti t£ osa ix^p^ tt)? TtptoTTii; f|(ji.tjjv ausTd-
postrema refictione , de lypis et veritate, ac tesia- a£(jjs, xal TTJs TiXeuxatai; dvaTtXdaett)?, TUTttov ts xa\
meiiiis, deClirisli aavenlu tam primo quani .scciiii- dXT,0£!aj, xa\ 6taOT]xo)V, xat XpiiToiJ Tapoua!as
do, de iiicarnaiione ct cruciaiibus et reversione, de TptoTr,? T£ xa't Siutipa; (09), aap-/toja£tb,; t£ xa\ Ka-
resurreciiono, de finc, de jiidicio, ac reiribiitioiie, Or,;jtdTtov, xa\ dvaXua£o.>; (70), oaa t£ (71) T:£p'i dvaaTd-
t:im iristiore quain splendidiore : et quod capul cst, C£to;, r.ip\ TeXou?, ~ip\ xp!a£tj); xa\ dvTaTtoocJ-
•
nu.TCiinqiie de principe ac beataTrinitate credcnda 5;to,;(7"2), a-zCuOpwTtoT^pa; te xal Evooôtlpa? (73)
t-ani. Qiia qiiidein iii re, iisquibus alios illuiniiinnJi Y.y.\ -.h x£CfdXaiov (7-i) oaa Tt£p\ Tr,,; dp/iXTi; (75) xa\
inunus coininissum csl, periculuni oiniiium maxi- jiaxapia; Tpidoo; u7:oXr,TtT£ov • 6aT:£p (76) ot] xal
nuim objicitiir, iievcl iii iinain personam contracliis xtvoOviov [Ji£Y:aTo; toi; cftjoT!;£tv(77)7t£TttaT£u|j.ivot?,
Bernio, diiiii niultos dcos inducere veremur, nuda lo; [j.T|T£ si? [Jt!av uTtii-aatv auvacpÔevTa Tbv 16-
et inania nobis nomiiia rcliiiqiiai, eumdem videlicel Yov (78) Seei TtoXu9£'ta;. t^tXi xaTaXtTtetv cf)[jti:v Ti
Patrem ct Filiiim et Spiriiiiiu saiictum csse sen- ovo^xaTa. Tbv autbv IlaTepa xal Ytov xa\ aYtov nv£u-
lientibus : vel in ires alienas et exicras, aiit inor- y.a u-oXap.6dvouat •
[JLfjT£ ei? Tpet;, () £X'.puXou; y.a\
diiialas cl principii experles , atqiie, ul sic loqiiar, dXXoTpIa; StatpeOivTa, i) dTdxtou,; xal dvdp/ou;,
adversarias divisiis , iii idem maliim per conlraria C xa'i oTov elT£tv, dvttOeou:; (79), T:p?ji; xaxi/v laov cx
prolabatur : non secus ac disiorla plaiila, cum in TtJJv evavTttijv [JLETaTteaeiv •

ioaT^sp tpuToiJ otaaTpo'.fri5
allcraiii parleiii niiiiis iiiflcctilur. e7-'t OdTipa TtoXu iJL£TaxXtvo;-t£VTi;.
XXXMI. Nain ciiin iirs siiii boc temj-ore clrca AZ'. Tpttov Ydp 8vTtovTtI)V vuv Tt£p\ Tf,v OjoXoYlav
ilieologiam niorbi, ailici:i iieuipe , Judaisnuis , ct dji4toaTTi[AdT(jjv, dO^tac, xa\ 'Iou6a'ta[jiou, xa\ Ttc.Xu-
mnlioriiiii dconiin ciilins , qunnim priiiii Libycus Oeta?, oiv TT],; (jikv j;a6£XXio; TtpoatdTrj; 6 A!6us £Y£-
S:ibcirnis propugnaior 30 '^"i'; altcrius, Alexan- v£TO, TTJ; oi "Apeto; 6 'AXecavopeu?, ttj; 5i Ttvcj
•" Liic. XII, i'2.
(OG) "f^^Ti.lov xai m- rijr. Ita i.iiinq. Uegft., r<illi. non panci, nec iniitiliter, retinent.
i, Jes., Oi, 1. Alii iioniiiilli ou. Coinb. utiTiXoO xa't6v ["ii Wyzu.Todocsut:. ircs Ilegii, tolidciu Colb.,
Y£ vuv. Iii eil. 'jyTiÂOu xal 5 vuv. Or. 1, I'ass. dvTaTtoSoaeojv.
(1)7) TiLi' caoiordrtij»'. c Hominiim non viilga- (73) ^KvOftoxoze.pac; ze xa). irScF,orFpar. Regg.
riii:ii. • II, nptiiiia! iioljE cl X, Coib. 3, el li, r."s. jxuOpoj-
(68) IJsfl noajiur. • De c.iuiidis, » cle. Imii':;!e-
P Tcotipiov xa't £vSo;oT:ipo)V. Uiil. « de relrilililioiiC vel
ri:.li iiiio 1 t iiivisibili, iiKileriali allero et visibiii ;

liisii' vel boiinriim. » Gab. « pceii:c vel glori.-»». »
quoii il^ 1, iste d.-iiiile cri':iliis est. Iluiic (7i) hat zi) }(E^d.laicr. Sic Uegg. Iiu, I, I, cl Or.
e.sSe seiisnni Giegnrii c\ aliis or:ilin!iibiis liqiiel : I, xai deesl codd. el iii edil.
in pljribiis
or:it. xviii, :il. XIX, i)i 1'nlrein, ii. 5: or. xxvii, al. {'ihj 'Af/JMK. Addiinl edilnres l':iris. xa\ iT,i
xxxiil, udvctstis Kunoiiiiaiius, n. 10; or. xxviii, al. PaatXtxf,^, qua; non agiioscunt Uegii codd. iiec
xxxiv, seciiiiil:i l)e tlicoloijin, n. 31 or. xxxviii, iii ;

Cnili.
Christi nntititntriii, ii. 10, i.iii a|)eril qiiiil |ier iiivi- (71)) "Otr.XEp. Heg. z, (ja7:;£p.
sibilein iiiuiiiliiiii iiilclligal; or:it xl, Oe btiptismuic, (77) <Pujzi(Eir. Uapiisinniii liic sigiii!ic.iri censet
n. Vr>. Coiiih. Aliier i:ii;is, qui vncem li;iiic a pscndu-l)in-
(69) ^F.vzipar. Qua; sequunlur usque ad oaa, de- iiysin iiiiilii:itaiii asseril, (|iiaiiivis isln scriplore aii-
siiiil iii Ueg. I. liipiioreiii essc Theologuin bodie coiistct auud ciu-
(70) hal ava.lvCF.ojt:. Comb. « de prnfcrliniie, dilns.
iiinrle, irinsilii, iiiigralione. > Sed Eiias, Gabrieliiis (78) 2:vrfiifE0h-za zdr .Xoyvr, elc. llic Inciis ni.a-
nliii|iii> de reveisiniie Clirisli ail I'alreni ciiiii canie giKiiii ;iireit liiceiii iis qii;u iii variis oralioiiibiis
iiilf|li^'iiiil, ci cniisei]iieiiler, id quod sequiliir, T::p\ iisdeiii pene verbis iradit Grcgorius; nr. in Bus. n.
dvaatdc;£(o;, Cliristum, sed ad universuin
iinii :iil 39 ; I he
nr. theul. n. .t, In nal. n. '<:), clc.
genns liiiin:iiiuiii rererunt. (79) \\i~zUHov^. Oliv. I pusjnantcs inicr se
(71) "Oeu T£. Dt-esi -.-: iii pliiribiis codicibus ; al dcu». )

»
iia OltAIIO II. .\I'L)I.UI.I IICA. itS
:tov ayav i:ap' r ;ji;v 4p0o5o5«ov (80). T£; 4 IjjlI? /4- A (Irlnus Arius; tcrlii, qiiltijiii r iinsiri^ iiiiuis oiiliu-
•0^ ; Twv Tfitiuv ojov i!i-:\ p>,i6:p'jv SiavjY'^"'"''. (l<i\i : (|iixiiain nioa r.-Mlo csl ? iiiininiiii, ul qiiiil-
Iv opo'.; (jidvrtv tti; fJitCiia;, za\ [if,-:! 7:p>j; tf.v qiiiil iii liis triliiis noxii cst, r<igiciili;i*, liilra pietali»
la6!AX(o'j (81) dOctav »x tf,; xatvf;; (Si) •taO-iT,; uiolas consistaniiis, ac iicqnc iii Salfllii ailieiaii»
dvaXJjsio; i^, sovOiiJuj; uiia/Of,va'., [Ar, |jia>.),ov (85) e\ iiac nova rcsolnlioiip ant coiii|(osilionc ilcvolva-
Ev -.1 T.ij-.ti f, |ir,olv cy.ajTov clvai op'.ôjjiivo'j;(8-l)- iiinr, iiiih iiiaîs oiiinia lixi' iiiinni, qn.-iiii uiiuniqnoil>
^'''^'' 'Jt^-'' E'J «'"'•1>,a [jisTayiopoOvTa qiiu hoiiini iiiliil csse ('(iii.sliliiciilcs iil cniiii ,qiiiiit
(fS'jY:i Y^P ^'''•-P
;
y.a'i (ixTaCaivovTa •
t) iuvOstiJv Tiva xs\ Stozov f,(ji!v siiiit, 0!.S(; ilcsiciiiil, iniiino iiilcr s" coiiiiucaiilia cl
('tlv, Cizr.zp TJt ijfjOwSTj Ttov Ctiwv (jy.taYp5'9'>Svt«» Iraiisciinlia ; aiit Miisluin qncnuiani ct aLsurdum
xa't ava-XaTTOVTa; • jjif T£ t»; ifjaz:^ TfiivovTa; xaTi noliis Dciini, qucniadiiioiliini r.ibiilosa qun'ilaiii ani-
tf,v 'ACiio'j (8o) •/aXiIi; 'IvoiJtajOjtja/ jjtavfav, ci; nialia , coiilingciilcs ct adiiinliraiitcs ; iicc riii.sin
'lo'jSaixfjV niviav (8')) /.aTa-/),it30f,vii, xa\ <}Oiwj jiiMa Arii imli liri! iioininnliini fiirorcm , n;iliiras
tTTitsaYiitv Trj Oiia fjss.:, [jiovt;) to» aY£vvf,T(;) tt)v sccanlcs , iii Judaicaiii iiiopi;iin rcdigamur, aiqiie
ti^^TTiTa TciptYpacpovTa^.toJiTjpSEooixîTa; (jit] Sta-fOsi- iii divioain iialurain in\i<linin inducainus, solo in-
potTO (87) f,;xiv /j 0£>i;, 6;oJ naTf,p ojv dXrOivoj xa\ gciiilo (lcitaloiii circunisciilientes ;
periinlc ac vi;-
oaoTijjiou Tf,v (fjjiv [jif,TS Tpii; apyi; a)./,f,),a'.; avT- " rcaniiir, nc Deiis iioliis c(irruiii[)alur, si Dei vcri ei
cTiJiYovTa; (88) i) 3'jvTai3ovTa; T.o'i.\jay/:oi'i eij- iialura .Tqualis Palcr cssc cicdalur; ncc denique
a-.'Stv (8'J) 'E"/.).r,v'.xf,v, f,v Tt£9:'J-;'a;j.£V (90). Iria principia iiiicr sc 0|ipunciitCM, vcl consirncntes,
Ceniile iiiulturunriniperitiinqnoiirngiiutis, iiivcliainus.
Air. Aôv ;jtf t: oOtoj; elva! Tf/a; tft/o-iTopa;, WXVIII. Ciini (oiiir;i opnrlcat , iicc qiiosdain
('u; xa't Tb elvat IlaT-pa T:5p;a:p:tv (Ol)- Tivo; yap Patris aniorc iin aflici, nt cliaiii al) cu ipiod 1'aler
4v xa\ EfT] riaTrjp, to-j Yio'j Tf,v oujtv xsyupujjtivoj sit aurcfant : cujuscniiii 1'aicr riicrit, si Filius na-
xa\ 4sj;:vio;ji£voj (jtsTi Tr,; xTi jsto; ; 0'J yi.p to'jto tura disjungatiir, alqiic uiia ciiiii rcbus crealis se-
Yih; -h aX),'JTp;ov jj !:jvaA£;-;ot,'.ivO'J — p6; Tiv Ila- inovcatnr? iion ciiiin I'°iliiis cst ,
qiioil cxtcniuin
Tspa, xat o-jY/so;jtiVO'j, fjov oi si-stv, xa\ <i'j-;'/iov- al<|iie aliciiuin cst : aut ciiin I'alre pcriiiisce;ilnr,
'TO; •
(ifjTo TOTOJTîV 9t).0ypilT0j;, tb; (JtflTS TOJTtO atipic cunriindalnr, euiiii|iie parilcr conriiiidat : iiec
(fjXiTTEtv TisTvat Vttii (92)- (-tvo; Yip =<'' za^- riirsus ila Clirisli ainaiitcs csse, iit iicc ei lllii iio-
-'J (9j).
(;f, •:Tp?i; ip/f,v iva^jspîjjiivo; Tiv -aTfpa;) (if,TJ t(T> inoii scrvcni, (cnjus ciiiin Killiis fiierii, si a<l 1'atrcni
llaTpi. T^ Tf.; ap/f,; a;''o);j(a. xf,; lo; T:aTp\ xa\ y£v- tanqiiani :ul caiisaiii non rcfcraliir?; iicc l'alri |iriii-
vf,Top; • (ji;xp(ijv ykp av sTt] xa\ ava|i(i)v o;p-/f , [jt'7,),- r cipii scrvcliir di;;iiilas, (|iia} ei ut Pairi et gciiilori
Xov 6i [jttxpto; Ti •/.ai (91) dvaiio);, (xt; Osottjto; wv coiiipclil. PaiviMoiii oiiim s:iiic ct iiid<t;iioriiiu priii-
dp/T] xa"t dYaOiiTrjTO;, tt]; iv Vtto xa'inv;J;iaTt Osa)- cipiiiiii fuciil, vcl, iit rccliiis li)(pi;ir, parve cl iiidi-
pO'j;ji'vr; •
t(0 Yi(") xa\ AoY"!'. ^' giic, iiisi <liviiiii:iiis el lioiiiialis iHins caiisa sil
(jtsv ('o;
"V <'•'> ,
Tpodo;;) xa\ oj 5taX'JTt;) (93) nv;'j(taTt •

ezstSri qii.e iii Filio ct Spiriln s.iiiclo ciiiisideraliir in illo,
Y' ;
AvaYxatov xa\ t?/v eva 0i6v TTipiiv, xa\ Ta; tos;; iiiquain, nt Filio cl Vcrlio. in hoc aiiloin iil iiroce-
CirojTais;; 6;jloXoys;v, xa\ ixijTr.v (xsTa Tr ; t5;4- d.iit.r, ac iiiiiiiiuc soluliili Spiritn.Q(iaiiJiiqiii'lcin et
DL'iiin iiiiiiiii rcliiicrc ncccsso cst, cl Ins 31 psr-

soiias conrucii, at(;'ie cuin sua quainqiie pmprictaie.
(80) 'OfOcSdûiy. < Iroiiice » dicluin piitat niias. PiCg. ;jtav;'av, non rccle.
(81) laCs.l.Ucv. Sie ((iiiilein Colli. 3, 7, :iliM|<m (87) JiiaÔsifciTo, clc. 1 Nc pereat nohis Deus,
iioiiiuilli. Veninilaincii i;i<'li<ir vi<lcliir hiclij, '-^'JlX- si sil l':il«r Dci vcri cl natiira sibi ;i'qii;ilis. >
X£;ov, i|iiaiii osliilicnl Uof;'^'. cod.l. :i, r;l e, ct (|iiani (88) '.\rTE.-Zf:f.d-;-cyTa(;. 1 Sunipla, iii lalior, » in-
i{isc UiHiiis iii ora Uas, ;iî i;i<.siji ;il. Porni, iit oliser- qult Cuiiiclius, « oKnaiiliora a bello ; dvTe-s^-
vat G;i'i., Cicj-oriiis babellii luBrcsiiii alliei.iin 110:1 dY::;v enini proprie {lc copiis dici viiletiir. >
idco niiiiciipal, qiiod Deniii iiiilliiin csse oiiiiiiiio pii- (891 /iio-ajeo-. bic pleriiinc codd. Malo Par. £17-
l:n'ct ... scil qiiod ila divinas liyposl.iscs resolverel, D aYaY^tv-
vcl coiiip/)iiCri'l, iil n<in niagis iiiiiiiii (iiiincs, qiiain (90!.//f.;;ei'5^c//(Kr, In paiicis codicilms, qnos inler
iiiliil usse (leliiiiri'l. 1 -Naiii id ipiod siiiil, 1
siii|îil.is Piiss. se<iuiliir : (i,f,TS ci; Tost; sx-,fJ),oj; xa\ iX"AO-
nt ;iit liilliiis, ( esse .ljsi'.;aiil, ciiiii iii sese ihiniio Tpia; o;a;psOivTa aTi/.-jj; xi\ dvip/o-j; -/a^ o'ov
coid1;ioiiics, propiieiales aiiiiliunl sii.is. > £;-s;v ijT;Oi(ij;. Vciiiiii li;ec ailjeclilia suiil iiec in
(8-i| Kfi(»//c. Sic l\t^'^. Iiii, alii<|iie periiiiilli, cl nielioris notic co<li< ilms li'giiiiliir.
sic let;eiidiiiii it Or. in .Viliaii. colli;;il';r, ubi Cie- (91) 'Qr xal Td dvui IluTt:f a nrfiaifeTy. lUlali
yiiriiis ail, ia6;XXi'/j xa;vo;o;ji;a;. ii.iiiciit iioiiiiulli, co id cliaiii qiiud Paler sil, aiileranl. > ynnd ail lld-
xevf ;. liiis ( P:itris ikiiiicii ipsi adiniaiil, > iioii s;ilis esl
:
«srii M!) fiii.l.lct; elc. f Non niagis uiiniii oinnia, contr.i Saliclliiiiii. i|iii Palris iioiiien iioii dcuahebal.
ipi.iiii iiiliil esse siiigiila di;liiiieiiles. > ll.i vcrlit iV- Oliv. < III ci osso P;itieiii, > cic.
i,iv. I. II, c. G, n. Z, p. 51. (92) n eJyai Y/^j"). « ynod sit Filius, esse Filiura,
(81) 'OpiCcfih-OLX. Keg. 11, 6p;ô[jiivr.;, non coiiservctiir. >
lll:ilc. (9'1) E!ri. Addil Coi.sl. I, •jt'i;.

(8.")) '.\psicv. € .Vriiis, 1 iiii|iiit Kiias, c a lielli •
(91) Miy.fCir. ts y.a! . Ilabcnt pcriniilli llcgg., Coil).,
riipido ci fiirioso ihcinoiio ^Lirie noineii diixil. Or. 1,'jcs., Pass., Ilill. (itxpiTi; iTS xai.
(,lni:i I, per;.;it li.iliriclius, « die fcslo 'Apio;, id csl, 'Ur ^Tfccfoi âi fi' ('iii.lrT(;t. «Processione,
(9."i)
M:iitis, essc fcrliir. »

ii;iiii.s seii iiroccssionis loranno. > t;:il). ( Ut iii eo, quj
«
(^Gj llsrUir. >\l uiiines pcneaJ iiiiuni coiln 's. iiidibsoliibiliter piocodil, Sjiintu. »
H. S. CREGOnU THEOLOGI 418
XXXIX. Secl ail hs-c inlelligpinh , el s:uis com- A AQ'. TaOi' ojv txsxpo-ripou (jtlv ij xax^ t>>v Ttap-
mod'' .ic pro iliL;nil,iIe (iechir.iiiihi, longiori (iiaiiniie (ivta y.iipbv, oTijiai 51 xa\ piov, toO Xoyou xal
opiis riieril, iiii.ini |ii':rsoiis iiisliuiuiiii , .iU|iie îilco voT|(7ac zai iiapas^rf.aai ixaviZi? te xa\ ojov d;tov'
viia li.rc. ftMMi. Oiiiii ad iil poliiis, el iiiiiir, i'l soin- [jia>,/.ov 51 Y.x\ vOv xa\ acX zo-j Ilvs^JijLaTo? , ^ ,u(ivt{i
piT, opiis fiieiil SpiiiUi. pcr qiioiii soUii.n Deiis, el t):6; xa\ voEttai xc.\ Jp|xr|V£ij£xat xa\ axousxot. Ka-
iiilolligiiiir, el cxpoiiiinr, cl aiiJiuir. Piiri eniin Oapto yip (96) [jttSvov ir.xiov xoO xaOapoO xa"t ib-jaij-
diiiilaxal osl, Id alliiigeie (jnoil pnriiiii csl, snii|ne xtoj 'i-/r>'/xu:; • ou o' elvsxa (97) vJv ev iXiyijj 6'.;),r/ij-
Keiiiper siiiiile. II:l'c anleni iddrco iii priosoiilia Oa[i£v, tv' ixstvo 6riXt-J3ti)[ji£v, oxt yoU.c.Tzh^ ev 7:Xf,65t
)i:iui'is roinniciiior:iviiniis, iit IsUid pLiiiiiiii lial, ei, piaXtJxa, ncpt xr,XixouT(ov otaXj-yojjnvov, ix navxo-
<liii de liiiiis roliiis dispiil:\lioiieiii halieal , ir.oscr- Sa-f,,; auyx£ip.ivq) xa\ f,Xtxia; xal s;:(o?, oTov 4p-
tiiii apnd Miiiliiliidiiieni, iiii:c o.\ variis ;i;l:ililius :ini- 1'dvoj Ttvl TroX'j/(ipO(i) Statfi^piov 6;o[jt;vii) xat Ttjjv
lliiqiio afrociiiiiiiljns c(iiill:ila esl , ac iiinsici oiijns- xpO'jp.aTtjjv (J.S), e-jpstv Tcja t6v •rtavTa^; xaTapTtTai
<laiii iiislriiniciili iiiiilus rKliliiis coiist:inlis in iiio- 5'jva|ji£vov Xo-jfov, xal XatJiTcpOvat (99) Toj tftoxt ttu
diiiii, v:iriis pnUiliiis opiis liillol. diiricile cjiisniodi TfvioiEto? •
oO jji(5vov oTt ev Tpti\ TO'JTot? toO xtvS'Jvo'j
«r.ilionfiii invoiiiie, qnx oiimesconoiiinîre ac scieii- aaXcOovTo^, Stavoti (!) xa\ '/.6-(u) xa\ axor, livaYxarov
li.t; Ininiiie ciilliislr:ire possil iioii inodoqiiod, ciiiii
R _.
7:£p\ ev ys xt xo'Jxtov, ei xa\ Ttdvxa (2), TrpoT^^rxaT-
: [jtfi
in triliiis liis reliiis periouliiiii vorsoliir, lioc esl iii ffai • r^ -v-dp 0'jx £v:Xjtu.'f Ot^ (5) voO;, i^ Xoyo? fâOevY]-
niciuc, Rl sernione, aiqiie aiiditu, si iion ad oiiinia, <jz't, f, 0'jx £xojpr,(jcv dxot] [it] xixaOapjji^jr, •
xa\
ad iinnin cerle allquod lionini olTondere iiecesse i5[j.oi(o; (4) l^ Ivb^ toOtiov xa\ Ttdvxtov yLols.dsM
est; aiil enini ineiis iniiiiuic illniniiiîta csl , aut dvdYXT) T15V dXfOeiav- dXX" oxt xa\ 3 (5) xolg dXXo xi
serino elangiiil , aul doniiine aiiils luiiid salis piir- 0'.6a3Xitv •J-i3yvo'j[jLivo;,; jiaaTOv i:oi=t t?)V X^jyov xa\
g:ila inininic cxcopil : alqiie cx lionini iinn por;ci|'.ie eO-apdocXTov , •?] tiTjv dxoutivTiuv fjXdfieta ((!), toOto
atque cx oninilins voriuis claiidicel nncesse esl. evTaOOa f) ^ri\xia xaOttrxaTat xa\ 6 xi'j5uvo; (7).
Vcriiin ctiain qui:i id qiiod liis ,
qiii aliiid qiioddaivi d(ictriii;e goiiiis |)r(ifi!eiilur, f.icilcin et pbusibilem
sennniieni roddil, linc cst andiloiuni rcligio, iii deliiiiioiiuiin et perii ulnin liic codil.
NL. L't cnini dc Doo , ac re oiniiiiiin nniviina , M'. *fls ~{^9 '^'p''' O^ciO xa\ ToO (jLeYtaxou xtov 8v—
alqiie ipsa saliilc, cl priiii:i oiiiiiilins spe, certaiiicii X(ov ixo-j-tg xbv dytova, xa\ xf,; jtj)Tr,pias aOTr,;,
lialjenles, qiio fervidiore lide prxdili siiiit, co cliani xa\ xf|; Txptoxr,? rcacjtv eX^TxiSo? (8), oatu Tf,v tiIsxiv
acriiis oralioni ailvcrsaiiliir, ac vcril:ilis prddilio- ci3\ Oep[jLi5xepoi , xo(Toux(o Trpoja^jxeaxepot TtJ) Xdyo),
nein, nini auiein pielaleiii, obodieiitiain esse inler- ,
xa\ TTpooociav Tf,.; dXr,Oeias , oux £'J!i£6etav tt;v eO-
pretaut"?, priiis oiiinia projecerinl, qiiaiii (ipiniones TteiOetav u7ioXa[ji6d'JovT£; , r^dvTa TxpiJotvT' ^9) 3v
cas qiias doiiio socuin alToriiiit, ct doginatiiiii, qiii- TxptjTepov i^ TO'j;otxoO£v Xoyisijio^ji;, (10) ,
(ieO' ojv Ip-
liiis iiiiiutriti siiiit, ciMisuoliidiiieiii : alqiie hic affe- yrjT.a:. xa\ Ttov ôvjjidTtov 0'? (iuvav£iTpd'.fr,(iav (11)
llus , de qiio adliiic 32 lo(|nor, inodoralioruiii lio- Tr^v luvfjOetav xa\ toOto £Tt Xeyto (12) Ttov (jtETpttotd-
ininnin esi , iicc prorsiis in:iloi'iiiii ,
qni ori:iiiisi a po)v -/.a'' ou -dvTT] xaxtov xii TxdOo;, 0: xdv Tr,; dXrOeiac
(96) A'a(?a/i(p )'dp. clc. Cniiili. sic verlil : 1 Pnri oniiii perieiilo v:icii:ini ad se niaiiare roiispiciiint -,
ciiiiiie>i diiiiuix.ii oiiiii aiiingcic i|iii piiriis CNt, ct islio vcro, de spc ips;i(|iie saliito coruinlos, siiaiir
cdiloiii vc tiiiiilii li:ilii'l,
I iioi: po &z6;. i|isni'iiiii obodioiiliain, lidoi prdiiiliiiiioin cxisliiii:iii( ;
(97) Op S' F'ivf:;':i. Ldil ou 01 etvixa. iiiiilo lit iil (itiiis i|iiiilvis prodiiloi iiil ciiiiloinpse-
(98) /if oi'//(ir(o)'. lui iKivoin Ko!;n , sox Ctilb.,Or. riiilqiie, (|ii.iiii t::is seiilonli.is, (|ii is iIihho soo.iiin
i, l'as:'i. ot Coiiili. Ld. li:ilioiil, xpous;j.dTOjv. allcriiiil, ac ilogiiialiiin coriiiii, iii (|iiiliiis cdinali
(9i)' Xan^pvrai. Uog. Iin, Jcs., Culb. 5,1, m.^- siiiil, coiisiioiiKliiioiii. > lii liis Lli:o, :ili|iie oliîin
rpuva;. Gicgoiii \orliis, ti:iiliUe scniel s:iiioiis lidei iiinland*

(I) liarclq. 1 Meiilo, > in;irin), < iiiloHigcnlia. 1 iiii|ioss iiililas, III ila ilicani, iiiir:ibililor oliiocl ; at-
(i) lldrzH Colb. Ii, T.rjhg zdvxa. ab orriiiibiis, qiiibns iiioiis sciuel iiiibula
i|iie cliaiii
(3) 'Eri:.linr^lh}. Ilog. liu, eveXXdacfOr,. Sic scri- csl, oniergondi qiniiila sil dilliiiilUis.
psoial liilliii> III II (7) '0 xirSuroc. Dcost iii Jos.
(4) 'OjKiuoi;. Miiiiet Gabiiolins liac voco, 1 a'qiia- (8) Ilfiuzrir :zd(7ir eJ:ziScQ, Coisl. :Tp(oTr); irdv-
Iit:iteiii iiiîiiioilii.ique iioii >igii'lio:iri ; (liioiii:i(liiio- Ttov eX-ioo;. « l'iiiiia spes,> inqiiil Klias, < ost spes
(luiii iiec lii 01 al do ;iiiini(' oig:i p;iii|ioios > : Ildvxe.; iii lloiiiii; sociinda, cst salnii^ cxspooUiiio. > Sud
itx(0/;o\ 6;j.oi(j)r cXeetvoi. .Mii cniiii ;iliis siiiit iiii^cr:i- lectiiis G ilir. qiii ad li:ec oaili'iii vitIi.i ail : < lia
bilioros, boil ooiiiiii iiiillns csl, qiil iioii ;iIh|ii:i iiii- iipliollaro loiisuovit Tlicologns oxci-lsiiin ill:iiii Tri-
sericurilia dignnssil. Liool crgo pliis chiiiilK el veiiil.iloin, 1'ali'oili, Filiiiin ol S|iiriliiiii s:iiii'liiiii. >
lilas, bi iii diiolins aiit eliaiii si in liilins (iireiid;i>, lit csl vcre liic Grogoiii sensiis, 111 ipse ox|iiiiiil or.
(|ii:iiii si iii iiiio : :i'i|iie laiiioii ad oOii ioiiilnin iit olaii- xxxii, :il. xXM, i)e iiiiKlcriiiivue ifniiiiiild : 'Ih \i.i'(i-
li i'i'i. vaiii><|iic Cbt, si vol iini laiiiuni e iribiis iui- CT'jv, f, IlaTp'.;, xai Vtou, xa\ dyiou nv£'J}j:a:o? eixl-
iliiigas. yvto-tj, xat 6[j.oXoYia XTfi r.pujzi]; f][jiiov eXTîoo;. <M

hj "nri xal '6. Deest 6 in diioli. Colb. (|iiii(l inaxiiiiiiiii o.sl, CaUis, 01 Filii, elS|iiiilns san-
(t)| 'U zCiv dxcvdrrbjv ei'.idCeia. 1'ictas religiosa cli ciignillo, coiilossioi|iio piiiii:i: iiosli;e lidei. >
<loiiiissos, ob50i|iioiitcs, otcilra cnriiisiuilcm :iiiilioii- (9| np6oirz\ Rog. z, 7:p6:tvTO.
»os liiiiiiinos roddil, cuiii de inoribus, de jinlicio, (10) "Epyôrzai. Uog. I, cp'/(ovTat.
< a'lori.^(|iie liuinsinodi s-riiio esi ;
voruio e:iileiii (11) Ivrareczfd^pricrar. Kog. I, Coinh. (mva.'-
IMi l.is oiis pllicil siiS|iicio!iOs, ciiriosos, 1 :iiilos, rc- ETpd'.fT,aav, qii;e lorsan osl geriiiaiia loclio.
liicl,intes, siqnis do rebii^ lidci di^pnlol. 1 lloc aii- [\-l\ luil zcTzo tzc Jiycj. Coiiib. < jVddo prxior-
teiii oa ratione lil, 1 iii(|iiil Lli:is, qui liuic oliscrval, 0.1. )
i qiiot! illic qiiidoin ex uioiali ilisciplina ulilllalcni

4iJ on\T:o II. AIOLOGF.IICA. ir.9
îx^xapTivtustv, iWk tiTi yt (15) Si' tj\i6nav toJTo a vi>ritii(e ;iljcircii(, l.-iinoii (|iiia oli religioiiis sliiiliiiiii.
^jjyiiv. xo\ ^f^t.o'i jjiiv Ex"''- *''• "'' ''^" i~ivvojj'.v, el (|iiiiil z liiiii i|iiiileiii li;iljL';iiil, seil iioii sfi iiiiiliiiu
Tyj;'jv EjovTat Ttov oi n-fjopa (H) xjTixfitvojiJviuv, scioiilijiii *', liiic |i;iliiiiil(ir, cx eiiriiiii luii.-i.sc iiii-
«>ji TCoXXij Oipojjiivtov (I;>), iu;ol oii xaxiav xa\ (I(i) iiicro rniiil,<|iii iiiiii l;iiii grîvitiT L'iiii(liMiiii;i|jiiiiiiir,
TTOvtipiav icj oisroTtxou Oe).T,|jtiTo; di7:ont'rtovt£i. iicc iiiiiliis \a|iiibliiiiit ", i|iieiii:i<liiiuiliiiii i|iii dlt
Ka\ (17) taxa ivojxot }H':ar£tjflci£v no-t, xjt't |jis^:a- iiii|iroliit;ileiii ul |ir;ivit;ileiii , ;i Ddiiiini voliintaio
t).T,0£r:v 0->j TTJ; a'iTf,; £'jXaC£ia{, u^' r,; y.ix\ ivTcCat- CMiilcrii.il. Ati{iic lii i|iioi|iie roil;isse ili! seiilrniia
vov, £rTi? a'JTt'jv a'iatTO (18) A'iYo>. ?i
o'xoOjv f, EjiuOsv (|iKiii)liii|iii' (lciliici , el :ili cu.lciii ill.i ''liîiiite , oli
xpo'Joa4 xatjjitu; (19), ws-ip ot6T,po; z'jf!Ttv (20/ i|ii:iiii |iriiis re|iiigii;ili;iiil , iniiiiiilji i i]iie:iiil, si i|iiis
/.tOov, Tf,v £Yx-JjJiova xa\ 43tav (i\) tftijT>>; o-.avoiav sciiiio ciis :itliiig:il, i|iii, ,iiil iiilcrin', :iiii cxtcrne,
£v f,
xal Taxtira av ix (iixpo'J o-tvOf,poj 6 tt,.; a/.r,- llt rcrrniii siliccni , sic (;r:iviil.iiii incnlcin ;ic lin'»
0:ta; :rjpj4; >x/.iix'Y£i3 (îl. (I.gii;iiii op|ioriniie lcri:il : iii (iii:i eii.nii cclerriiiie
fori:is.sc ex |i:irv;i sciiiiill:) vcril:itis ll.imiu.i cxplciulesfat.

MA'. T£ o' av erTTOt Tt; (25) -£p'i xtliv 6ti xcvooo- XLI. Qiiiil .iiilciii ile illis dixcris, qiii oli in.inis
{(av f, 9tAap)(iav, aSixfav Et; Ti 'j'yo; (21) /a/.0'Jv- n glori^B ciiiiiilil:ileiii aul (liiinliriiKli sliiliiiiii iiiii|iii-
•ziifj, 'lav.o^j (2,'j) Tf/o; f, 'Iaij.6p->'j (ji:Ya/.T,vopia;, 0'j l;ilciii in ExciImiiii lo(|iiiiiitiir ", ilc J;iiiiiis, iiii|ii:ini,
xaTi Mto'j3:iij; (2lj), tt,; o' a"/iT,0:ia; o->.i.;o[i:vtt>v, et Junilni.s 3riog.iiili;i '•, iinii :iiI\itmis .Mom'iii , scii
•/a\ :i\; iJYiaivo'J-T,c xaT£jav:oTa;jt£vtuv oioajxa/.ia; :iilvcrsiis vcrit.itcin uriii:i iiiilin-iitiiKii , :il(|iic :iilver-
;
f, TT,; TptTT,; [Jtoipa; Tdiv 6i' d^satîuotav xa'i Tr;v sns .s:iii:iiii doctrinaiii insnrgcnliiiiii? Qiint eiiuiii
i-0[jt£VT,v Ta^JTTi 0pai'JTr,-a (27l dijfJ-s (28) zavTl de icrli:i cl isse, lioc e.-it, coiiioi ipii cb iiii|icritiuiii,
XiY(;j yojpo jvTtijv oj(uo£t 7:aO:i , xa\ xiTa-aTO'JVTtuv cjiiM|iie coiiiilctii lcincriiaiciii , :iilversiis oniiicin
ôj; xa/.oj; iiapyapt-a; tt,; <iXT,0£ia;; sciiiKiiuiii, |>orcoriiiii iii iiiiiiliiin, riiiinl.uc piilclirus
vciil;ilis in;irg:iril:is coiicnlc;iiil " ?
MB". "H ojoi HT,0£ii!av yiVj oixoOsv iJzo/T,'yiv -.;:- XLll. (Jiiiil postreiiio de iis i|iii iiiill.un qnlilcin
povT£;, (jtT,?: Ttva T'Jnov T(7jv tzioX 0:o'j '/A-îo-j f^ 0|iiiiiiiiiL'iii , iiec iilluni ilc diviiiis scriiKiiiilins vcl
Xiipova TJ jJ:/,Tiova, za-t oi 'J-ot:0:vt:; Ja'jTO'j; /.o- dclcriorciii vcl niclioroin form.iin scciiiii aircrcnlcs,
Yot; xa'i oioaixaAot;, ti; £| otndvTtuv £x/.:5'i;jt:"/ot t^ vcriiiii quilMisliljet suriiioiiilnis cl iii:igistris sese-
xp:tTTOv xa\ dj;aXlT:£,oov , xa't xptTai; 0'j xa/.ot; siibjiciciiles, t;iiiqiiuin c\ oniniljiis iil qiiod iiicliiis
•
cf,i; d"AT,0:ia; s^titv a'JTOt; (29) 7:i3T:'JjavT:; (30) ccrliiisqnc sil, elccturi , uc sibi ipsis, lioc cst. iiiulis
t-£tTa j-h Tf,; T:iOaviTT,TC:; lol) a/."/.OT£ ailT^; (52) q verit;ilis jiiilicbiis , ((jiiliilciitcs ; ilciiulc :ili.i ;ii'|iie
i:£pt9£pd;ji£";oi Z3\ jTp:9d;jt:'/oi, xa\ -avT\ /.oyoj xa- uli.i sernioiiis piobubilit:ite circiiinucli , ct linnA
Ta-'/.'j-/OivTi; xa't iTaTTÔsvT:; (55), -o/.).o'j; dueiya'/- versuli, alqiie aiiiiii scriMuiiiini gciicre obniii et
ti; oioa jxa"/.0'j; xa\ -OAAi Ypa;ji,uaTa , tuin:p yo-J'j prolriti ", posiquuin iinillos inugisiros coiiiiinita-
dv£;jtot; (iadi(o; d-o6a/.dvT£; , t:/.o; d-:xau.dvT;; riiiil, ac iniiltus litter.is, pnlvcris iiisiar, in \eiilo»
xa\ ixof,v xa\6tav'jiav, (5-1) (oj -f,; d/.OYia;!) 7:pii; f.icile ubjcc ru I, :iiiribiis l;4iiilciii et aiiioio dcf.ili-
i:x/Ta onoioj; djiy:paivo'JOi, xa\ TJ- (o
).dYO'/ ^'jyJ)T^(^>ji guli, iiigciitcni r:iiiiiiiis pciinriuiii I
) 33 scr-
mv iauTOt; iyypitfi-ji:-/ , a'jTf,; xj-2'îi.a-j fj^jKJJv iiiuncs niiines c\ uiiiio f.islKliii.it , :ic pruvuiii loi-
•Aa\ xaTa'ypov:iv tlj; doTaTOj xa\ o'Jo- v 'JYii; iyo-Jar^^ iiiaiii silii ipiis iii>ciil|iiiiit , ipûiii viilcliict fiiicni
if,; 7;ioT£to; ,
[jt:Ta6a!"/o"/T£; d7:ai6£'JTio; d-i Ttjjv iiostrani , iil iiicci luiii , iiiliil [iie suni li;ib«iiieiii,.
i£Yd/Tiuv eTTt -h'j XdYov •

tuo-ip av et Tt; to'j; dÔaX- iiiidcnles et uspcrii;iiites, siultcquc :ib liis qui sei-
" Uom. X, 2. " Liic. xii, .i7. '• l'sul. lxxii, 8. " II Tiiii. 111,8. " Mutlli. vii,6. "Epbcs. iv,il.
(15) Tioye. ilc?. r, Jcs.,Cnisl. I.to yz. lilirn apocryiilio, qni insi riliilnr ; Jaiinf!. el Mnm-
(U) OO c^d^pa. Ui'K. Iiu, oj -a"/j ti. brcs lit>e> ; iiiide :iiisi siiiil quiilaiii rjiisioi.iiii :ii|
{\o\ Ssfciiirtoy. Ui'i;g. ;i, rl I, 6aipo;jL:"/tiiv. QnoJ riiii. ri'|u'lli'r' , > clr. .Non oiiiiltciuliioi J.iiiins el
ad i'v;iiigc islic verliiiiii ni.igis aiceilil. I* .^l.iiiiliriN iionciit;!, :ib Lli.i |irii pr.i sliîis li.ilicii
(Ui) Kuxiav
Kcg. t, xaxiav f,. y.ai. (iU) .l/ujic-f^djc. l'lci iquc Uc^:;. .Mdjiiiu;.
(17) Kai. Addliliiiiiis ex octoKegg., (olidciiiColb., (27) W/ut-tTijru. Viilcliir :il|iiiic c Giegoriiis. .11I
Or. 1. ill iil i|iiii 1 csl upii 1 'riiiic. 'A;jtaO;ta Oidio;, 4 /0^.1-
(I.S) ".Vi.Viiro. Ueg. z, Colb. 5, 4, in, Jes. liiUiiis t:;jt'j; 0' Sxvov !f£p:i. < l.isciliu in |iiiiit',.ii:iiii puiit,
ad iiraiii lleiv., ayT,Tai. < priiilciitiu iiicliinii el ciiiiLl.ilioiiini. 1 liill. m t
(l!lj Kaipiixx;. Ui g. I, xaipia"/. Cll.
(20) /yi'p'"r/»-. bcx Kc-g. Coisl. i,Or. I, prima (2S) 'OjiiCE. < Aii i|iitiir .-||iiul vclcies. 1 iuqnii
in;>iiii, -jpiTT,v. Hli.i>, • piodiJtO'J. siiniil, cl rirsuiii pii» d/a;d(u;, im-
(•J I
) Atii AE,iar. Ilic dcsiiiil in scx Regg., quin()iie piiili'iilrr .itqiie ujicrt.i Iruiiic. >
Coli.., O . I Jis. (•2)) /tLro/f-. IM^"-., Colli. III, llcrv. £ajTci;.
(22) 'ICn.UijtiyEie. Colli. G. i-jx^z:z llKTTe carzer. Ucg.
(.jil) I, Conilj. ::ijT£'Jovt£^.
(25) Hi.ôi ric. Kcgg ct I, £'.'t:oi;. (51) Iliaay6z7}TO^. Ru^., bm, ct Llill., iKiOi/iTi).
(ii) Eir rt' iijj-oi;". Ciibr. < uil cxcelsaiil TritiiUi-
tCI I. » l'.!l.i>, « lil IJ,'I lli:ijl'StUleiM. I [Trl) 'V.UJJC- "eR- '• ei I, aikto;, sicque einei»-
(2,S> "Jai-tcv. 1 lc. Oii;;., m Maak., (racl. wxv, duii iiiiii (oii.eiiilil (uiiiili.
II. l!T, Mi' loi|iiiliir : (Jiiiul uit .\|iil>tiiliis, > II 'riiii. (oj) IlazJiOirzt^. liiio Culb. , xaTaraTrOt»»
CUji. III, i>, < Siciit Juniics ct .M Iin-s rcslitcriiiil t:;
tio^'bi, iiou luveimur iii publicis Scripiuris, scU in (51) 'Q rj]f d-io^/ttf .'
I Proli slulidilalcui ! »
;
431 S. GREr.ORll TlSKOLOGl r.i
iiimiem liaheiU, nd docliinani Iranseiiiiles : iioii A l^-''''''^

Y.dVM; o:3.y.zi[xv)o; . f) ri uJTa oi£yOap[ji£voi,
secns videlicel, ac si quis, vel DCiiloriini, vel aiiriiiin •/.aTT^YOpOiT) TOU f|/tO'J i] TioV 9<0VU,V, ToO (/.cV d)J
taborans, solein aul voces accuscl illnin iil <iij.a'jf.o'j Y.a.\ 0'j iTf/.fiovTo.;, xcjjv 5k d)f e.xiJis).tJJv y.al
vilio ,
oljscnrnin ac iiiinus rnlgenleni , lias ul absonas el Cf:ovojv.
iiiibecilles.
XLIll. Ac proiiuic niinoris esl negolii riuli adliuc MT'. Ka"t oti toOto [55ov 5pTt xaivo-01/.stv a).f,Qe:av
aninix vcrilalein priinuin , inslîr cenc iiiiiidiini i^^^jyji, wsTrsp XTipiv oO:tto xj/apavpivov, i) •cpd';6tv
sigiialic, iinprinioro, qnani supcr lilUTas , lioc osl Y.x-3. -cpa[jt[x.aTO)v, 7:o'JT|pt~jv ),£yoj otoaYp.a-tov (5.")) Ti
pravas dothinas cl doginala, pinni S!:rnionen) scii- xa\ ooYfidTcov, £0ji6f) ).oyov , w? auYx^tÔat xa\
beie, ila ul poslcriora ciiiii prioribus conlundanlnr «TaxTitv Tci; TrpoTspoic Tii oj^jTspa. 'Ooiiv [Jtbv
ei perlurbeiilur. Ut ciiim pnfist;il plaiiain cl iriiani Yip ^56) TaTitv Siistvov ttv ).:!av xat TJTpt;i[tsvir)v
viaiii c.ilc:ire, quani asper.iin iinllisfinc pedum vesii- T, TTjV dTp'.6f| zat Tpa^ciav, xat •{r,'/ dpoOv i^v toX-
giis iiiipressain , arMiiiiqne coleic aiairo jam sa^jie ).dxt; dpoTpov £TS;jl£v xa't r,[jt£ptija£V ' 'yUX'!'' ^' "(P^-
proscissnin el ciifdliliim , iia comnindins iiiioqne 9£tv , f|V o'jT:ti)

).0Y0? r/dpa;£ [xo-/J)T,ph; , 0'J0£ Etj
(iicrit aiiimnin piiiijero, ciii noiidnm viiiosa jam ^dOo; Td Tii; xaxEa? £V£3T);j.dv')Ti x()a[i.[i.:i':si- 6uo
:diqna doclriiia impressa sit iMiproli;cqne litter.-c '^ "'•' ouTtu Ti £pY'- (^'^1 '^V OJOJsSst xaX-
,
Y-^P Y'''"'^'''-'
allissiine cniisigiiat;e. Ali(U|ui pio scriptoii duplex ).:Yod'.fi;), £;l).£tcp£tv T£ TOUJ 7:pOT£pO'JS TUîtou;, xat
liic labor siiscipieiidns cril, ut ct piioics fornias [/.£T£YYpaf£'v tou; ooxttj.(OT^pou; t£ xo\ to'3 [iiv£iv
deleal , et probaliores di'...ioresque qua; inaneaiit ,

i;io)Tipou,-. Toio-jTot ;j£v orj xa't xxTi Td ).ot::i zdOv],
xal xaTd Xoyov oi i:'vT,po\ -0'j tovti-

ipsis snbstitiiat. At tol quidem sunl, luni qnantiim t!)v a'jT?jv ,
xc:'t
.•»d rcliqnas affeciioncs , tuiii quanluni ad scrnioiicin poij (58) tu-oi xa^t yapaxTf,p£;- tojoutov 51 t4 'irjyoî
ipsiiui, pravi, et pravi iHiua typi cl clianicteres : Tto Ta'JTT,v 7:£-tJT£u;j.£V(;) Tr)v twv tiuxojv (39) Ttatoa-
taiiliiiiii|ue ei ni'goiium iiicnmljit, cni lixc :iiiiina- YtoYfav y.al rpooTastav xa't Ta 7:).£toj T^j.prjxEV 6 \i-
niiu instituiio et pr:cfectura cninmissa esl, nc plura •(o;, tva (JT, r£ptTTOT£po; Tou SiovTo;.
etiain oratio, na inodum cxrederet, prstermisii.
XLIV. Qiiemrulinodum igiiiir, si qiiis vari.im iU'. p ojv et tX r:o),Atuv GT.pidiv
Tt; t)T,ptov c
quaindain et mulliplicem belliKiin, es iniillis bclluis, ouYXituiEvov r.o).u£toh; (40) xal 7:o"A'J;j.op90v, [tsiîi-
niagnis juxta p;irvisqne, ferisiine ac mitibns , con- vtov t£ y.~\ [jitxpoTEpiuv, fj;j.ep(jjT£ptov t£ y.A dYP'"
natain citnrare ct ducere aggredi:uur, liuic lii ojTipojv, aY£tv eTttxctpotTj xa'i TtOoaaeuetv , TtdvTto;
iiatura adeo pr:i'poslera et prodigiosa gnbernanda „ dv tjv cpYov a'JT(T), xa't o'j ,u.:xpVj ~h dYiovtJ^ta, outoj^
maxiinns procnl dubio labor siibeuiidiis sit , iiia\i- d';(o;j.d"Aou Y.al d),).ox(5Tou 7:poiTaT£iv 9'Joretoj, o'jts
inaque diniicatio ; (piippe cum nec vocibus iisdeni, cfo)vat?'Tat; aurat?, oijTS Tpotsaic , oGt£ X''P^? /*')
nec aliiiieiitis, iiec iiianunin blanditiis , ac sibilis , *7:a-jatj (42) , c'jt£ (iuptY[j.aatv (45), o'jt£ toi; tt;?
iiec reliquis deniqiie instilntioiiis inoilis , bellua; d).),Ti? dYoJYTi? TpOTTOt? JxdaTou tcov OT,pt(;jv xatpov-
oniiies delectentiir, sed ali.c aliis ,
pro siia qii;-eque to;, dX),iov oi ci).),ot; f.So^jL^vtjov, i^ dxOo[Jiiv(i)v , 10; f[
iiatura et tonsiieliidine , vcl gaiuleant, vcl oircn- t;:'J3t; ixiiTou xa't f) (juvf,0£taxa\ Tt dv IZti (41)
daiilur: iit qui cjiismodi belliui; curain suscep«>rit, 7;ot£Tv t',v Toto'JTou (45) GTipb; £-:jTdTr,v ; Tt 6' dXXo
euin varia oiniiino et niiiltiplici scicnlia ornatuin Y£ r\ 7:o),u£t5fi t£ Elvai xat 7:oix;'),ov Ti;v E7:t(r:T;;jH)V
inblructumqiie csse opu.-teai, 34 <^' ^*'"' Q"* <^"'" xa't xaTd/.XTjXov ixdsTO) 7:pojdY£iv Tr,v 0£pa7:£iav, tl);
qne apta sil, ciiralionein adliibere, si qiiideii! bel- dv d/otTO xaXto; a'j-'o ih OT,ptov xa\ otaiuvoiTO
Inaiii ciiin laiide ducere alqiie coiiscrvarc ciipil. outo^; ex 7:oXX(ov xa\ 'Sia'.fiptov xa't f|Otov xa\ X(5-
Eodein modo cum comniuiie hoc Ecclcaij; corpns -{w^j, xaOd7:£p evt; Cwou suvOiTou xa\ dvo[jto:ou, tou
iiistar coiiiposil;u cnjiisdani cl inxqnalis bcllu;B , xotvo'j to'Jtou tt,? 'Exx).T,s(a; suYxstjjievou <j(ijij.aToj,
tx pluribus variisque moribus el ralionibns coiisli- 7:dja dvdYxr; xa't Tbv TTpocjTdTTiv d7:),0'Jv t£ elvat (4(5)
(3^)) iiSaynckuv. t Moralem disciplinam 1 inlel- D (42) Êxa-yoiq. Significal, inqiiil Gabr., gftslnm
ligit Elias ooYHd-(ov
; ci 1 (iilcidociiinain. 1 illiim i;iio solemns |icciulibus aiit otiaiii lioinliii-
(30) 'OScr {ler fdp. 1 Ylaiii cnim planain, tri- bns blandiri, dorsuin eoruin aul capul coiilrccian-
laiiii|iie pr;i'sl;il c.ilcîre, qu;iiii ;;s;icraiii, clc; aiii- les.
iiiaiii \cr(), i|ii;i; iioiiditm pravis inibula csl Uuctiiiils, (43) Svfiyfiacriy. Reg. I, 5upts[j.ajtv. Monlac. ao-
boiiis iiilnriiiare est lacilins. > t(/:i[j:aatv.
(37) riroirzo. Sic Billiiis, sex Rcgg., duo Colb., (44) Kal zi ar ^Sei, iic. t Et qnidoporieat face-
Or. 1, Jcs. ISoiiiiulli Y'Yôi''':'5. Keg. x, -(iwzo. In re linjusmodi bestite prj:fectuiii Quid aliuil prolctlo '?
cdili.s, Y^votTO. qu;iin curare ut uiuilipIeiL sil ac vurius siicii'.

(38) Ilcrripou. 1 Malignum vocal ipsiim dncmo- lia, > etc.
neiii, > iii!|'iil G.ib. alludaque Cregurius, opinur, ad Ti:rzci.ovzcv. Rcg. r, to'j Toto'JTOu.
(i.i)
Miitili. VI, 13. 'A.nJ.ovr ze eJrai. < Siinpliceiii, t inqiiit
(4())
(59) Tqr zwr. S'ic Rtf^Z- 1'". '"' melioris notse Ebas, « qnaiilnni ad doginala cl actionis rcciiluili-
cndiccb. (Jumbor. Ttijv TO-J-riv 7:iziiT£u;jiivcjv. Dcett liCm. > lirevins oiit. /.tli;in. Gicgoiins so ipsu
i -.
tcov in cil. txponil : drXou; tov Tp(JT:ov, 7:oXu?:of;j ttjV xuSipvr;-

(*0) noJvsioiQ. Reg. bii, T:o/.u£tSi; -.t. ijtv. I .Moribns siniplcx, giiberiiaini: arte lUulli^lcjL. >
(41) XsipCr. Jbs. iz-.oijyi. \'ide Cbiys., lib. vi Le iacerii.. c. 5,

iljj OinTH) II. APOI.UCKTICV. iSi-
tbv aCT<Jv «j-i T-?,v tv tSsiv (47) Af.OoTT.ri •

xa\ 5-'.
A liiliiin sil, siiimiiopcre qiioquc necesjO est, aiilisli-
[iiXiiTi nivTo5i-'iv xa\ rotxO.ov v.aTi tt;v zoi; lciii iiiiiiul cl siiii|ilici'iii csse, i|iiaiiliiiii ad caiu,
exisTov 5!x:ltj-'.v, xii t^ Trjf ojjitXiat np6j -«vt»; qiKiiii :i>l res oiiincs aillnburc ilcbcl , recliliiilinciii ;
tiTiTf,6;t6v Ti xa\ rpijtjiopov. ci riirsuiii qiiaiii iiiaxinic variuiii ac iiiiilti|ilicciii ,
qiiniiliiiii ail iil nltinct, ut uniiisciijnsqiiu aniiiiiiii)
sil)i ailjiiiigul, oplcqujot apposile oiiiiics alloi|iiuliir.
ME'. 0! [Uv Yip JiovTst yaXaxTt Tpi^^jOat, Toi; XLY. (,)uiiluiii cniiii laclii ali:iioiiia o|ius lialienl,
4z"/.oviTipoi; xj\ aTOf/siiu5£aT:pot; tiov 6i5aYHi- lioc csl, siiiiplicioribiis cl clciiiciilariis iliiclriiiis ,
Tojv, ojoi TTjv ejiv (48) v^rtot xat opTticafsiJi <»>? tiiiniruiii qiii piicrili aiiinii liabiiudinu siinl, rccciis-
Sv £17:01 Tij, 'zi-/ 4v5pi(sv TOJ Wyou Tpo^fjV oO qiic, iil sic (licani, cnuipacli, ncc vitilciii svTiuoiiis
(f^povTi; •
f,v e! Ttpo-JY''' "'•• -api oJJaatv, 'iya cibiiin fcriint " : qiiciii si qiiis ipsis pra-ier vircs
av xaTcirt-iOjvTE; (49) xa\ paprjOivTs; (50) , oJx ndiiiovcril , cjiis poinleic opprcssi fnrMssc alqae
tâpxoJTTiJ TT,; 6tavo!a; , wjnsp Ixil Tti? jXt,; (Jil) oliniti , aiiiiiio :iil iil qiioii irunsiiiissiim Csl , altra-
t6 iz;t5iX06v iXxujat xa\ oixittosajOot, {T,jjttiuOit:v lisiiJiiin sibiqiic ncconiuiotiaiiiluni IkiiiiI salis viriilin
Sv xa\ e!; Tf,v dp/a:av 6Jva;jf.v •

oi 64 xr,q vi toT; liaboiiic, qiiciii:iiliiiinliiiii iicc corpore in cilis iiia-
T£/£!ot; XaXoujjiivT,; lOyia; "''^- '-(''¥'1' '^ ''^''•' CoiisUiiililius ,

prlsliii.is clKiiii corii:ii virrs
jf.^^fi'^"'"-'
tt,; iclT/oTipa; xal STSpjloTipo; (.'>:2), tiu Trpb; 6ta- labcfactabil. Alii, qiiod scnsiis :ul viriini a f.il.so iii-
xptJtv oXTjOoj; Tc xa\ '.{/iu5o'j; ixaviii; (53) ysY'^- lcrnoscendiini ac scccrnciiduiii exerciluin.^ Iiali-âni,
(jtvaiOa; Ti .>!jOr,Tf,pia, e! yaXa roTt^ôtvTO xa\ Tpi- ac proiiide sapieiiiia e.i qii.i; iiitcr pcrfccios cxpo-
(fotvTO Xa/avo:;, O30:v(ov ppiojjiaTt, 6'j3/:paivot:v iiiliir ", siildiinioriqiic cl rnniiori i ibo iinligcuiil ",
Sv • y.a\ [xaXa eixoTO);, cJ 6jva[jLoJ,a£vot (54) xoTi si qiiis lac i!lis |)ropiiicl , olcriliiisqMC , lioc csl, in-
XptJT'jv, o'J5i oiJ|o';T:; Tr;v t-atv:Tr;v o'j?T,3tv, f,v firniioriiiii cibo, cos alat '", iiiolesto aiiinin id lutiiri
EpviJiTat XtSyo; TeXitdiv ei; av5pa, xa\ ei; ,uiTpov suiit : nc incrito sanc, iilpolc i.iliil Clirisliini ro-
f,Xtxia; aYiuv TvsjjxaTtxf,; , t6v xaXoi; Tpstpoijtevov. bnris colligoiilcs, iicc laudabilc illnd :iiigiiipiiluiii
c;i(iieiilcs, quoil SLTiiio diviiujs .ifTcrl ", 1:11111 , niii ptilcliic alilur, iii viruin pcrliciciis , nlquc ad spiri-
'".
liKilis .'cliitis incnsuraiii iliiccns
MC7'-Ka\ .tpic ~uvrti rtq Ixardq; 0'j -yip tipisv XLVI. El ad liwc ijuh idoneiit "? Nnn eniin plc-
li); oi ra)XXo\ xazT,X£'J:tv 5'jv<iiji£vot (55) Tiiiv X^yov _ risi|iie siiiiilcs siiniiis , (jiii vcrilalis docH inuiii ;i(liil-
TTJ; dXT,0:ia;, xal (itva;jtfp)'Jvai tov oIvov -jâTf t6v leruiii '', ac viiium aiju.-c miscent"; lioc esl.iloclri-
£'J:;patvovTa xap5iav ovOp(o-o'j Xoyov to) -oXX(o v.x^ nam cor lioiiiinis cxliilaraiilcn; "', ciiiii vdi cl viil-
Euu)V(t) xa\ /"C*^ (r'jpopLi'/(o xai tîTf^Xo) xa\ ei'/.ij gari , linniiqiic scrpcnlc, ct cvanida, frusiraqiic ct
(iiovTi, tojT^ o'JTOt Ti rapax£p5a!v£iv (56) £-/. tt,; tcniere lli:ciilc, ut ipsi cx hac caiiponandi r:itione
xazT,X:!a;, aXXo t: SXXo); 6;jttXo'jvT:c TOt; 7:XT,na- obiicr aliqiiid cliirrcnliir, ali:)i|iic alio iiioilo cum
fcjTt xa\ T:aji TTp?); "/iptv •
i'|'-coSTpiu.'jOoi (57) Tt- iisqui adipsos accediinl, vcrlia35 fntiuiii, oninibns-
v£; 6vT£; xa\ x£'/oX<iYot, Ti; £a'jTiov f)6ova; Oipa- qiie asscnlnnliir, vcnlriloqiii snne qiiidain et v:iiii-
r:'JovT£; (.58) X^fot; sx y^.? t''^''""-i;^-''^'s xa\ 5'jo;jti- loqui, volnptatibus suis scrvieiites, verbis e lerra
'llebr. V, 1-2; 1 Cnr. ni, I, " I Cor. II. C. " llebr. V, 14. "
'• llom. XIV,
xiv, 2. " Coloss. 11, 19.
Eplics. IV, 13. " II Ciir. II, IG. •"'ibi.l. 17.
« '
Isa. 1, ii. » Psal. ciii, 15.
(47) £»• .Tiiro'. Deesl in Ucp;. r. lcni corriimppnaani, cl nllinlcre siniiil ad Iitc ver-
(48) "Eîv. Ile?. bii. uil.lii. :;-:. ija ps. Li, 5, Ti i-;Y.xj/i :v xa/.!a. 6 5jvaT'>; ovo-
(l!M liiira.TiKC-lJiyrEr. Ilej;. r, 11, Cplli. ", 4, Or. ;i.:av ; « Oiiid gloriaris iii nialilia qiii pDlciis es in
\, priiiiu niaiiu, xaTar.taj^JivT;;.. Colb. U, 5, xara. iiiii|iiilule? I
6:a-0:vT:;. (5(ll nufdMpdiiireiy. De lii.s Apostnliis ! Tiin. yi,

(.)0) Bapt}Oh-ze<:. Ila nnvcin Rcgy.,octo Coll)., Or. 5, c ijui exisliinaiil (iii:psiiiiii cssc |iieiulein. 1 Eo-
1, !'s., l'ar. vcrn âpjvOivT:;. deni s:;iisii uc Crc". S. Ilicrniiv i>tis iii II 0<: . 11 :iii:
(51) "IMi/c. Oliseivul Coiiib. hac vocc, i corpus > B < iiiiincni d'i(lr.rcni, qiii :iiic.iirilalciii S( :ri|>liiraruni.
3 Gregorio passiin siguilicuri. por i|ii.iiii polcsl :uiilieiites ciiriigerc, vcilil ad gru-
(52) Irepj.czii ur. Rrg. bm, Uill. iii inarg, -t:- iKiiii... viiMiin saneianiin Seripluraruiii violare al-
p£(i)Tipa;, < soliijiori. > qui: corruiiipcie soiisii siio. 1
(53) l/ittrCor;. i Siinicienler. aliiinde. > (57) Eyyac-pljivOci. Vox illa, qiiniii Viilj;ala
(51) SvrancviiEvci. Ri's. Inl, 5jva;)::voi. « pyllioiies > iiilerprel.".air, .s;cpe neciirrit in Scri-
(55) Kct:ii{.leieir Ecrd^tsrc i. 1 yiii possiniiig pliiris. Ilic aiiiein Grcôriiis alliidil :id li;i'(: Is. (ap.
adiillcrare vciliiini verilalis. 1 liilliiis iniii r'.'i|.'.dit Oj- Mii, rj. v» ilu ZT,Tf,TaT£ TO'j; s-i",'aJTpt;rJOo'j;
;
vd[jii')ot. nec Gabrieliiis; lunicn viicein inaîii qiiuiii xii tO'j; d-^j TT,; yfî 9(o';o'JvTa;, to'j; /.ivoXovojvTa;,
csse niointnli, el sic verlciiduiii ceiiset noviis iiiier- 0: ix tr,; xotXia; utovo^jjt. (Jiios venirilo;|UOs appel-
prcs Gallicus « (|iii poitnles siinl ;ivure alqiic fr.iii-
: lat Isaias, cosdcni" Viil-:U:i 1 pylliDiies. niu:;os, ilivi-
duleiucr Iractarc verbuin verilalis, illuilque corruiii- nos, > elc. Aiiliquos crniiles e irrn fiiiuli oraciila
pere, ar viniiin aqiia inisccrc. > Oeindi: Gregorins 1° crcdidisse palcl, inquil Gub. cx illo Ciecroiiis Imo,
ulliKlil ad lixc lsai;c verbu. c. 1. ti, 0: xa-T,Xoi jo'J Dc <liv.. iii lib. I, iilii ;ul < Crciio eliam aiilielilns :
(jtijyojjt Tiv c:')Ov lioaT;. < C;iiipoiies lui iiiisceiil vj- quiislum fiiisse tcrraruiii, qiiibus inllulx iiiuiites
num aqun ; » ci ni li cc Aposi. 11 C 17, xa-T,-
r. II, oracula liiiiderrjil. >
X£'Jovt:; t^v Xo^j-ov to'j 0:o'j. i adiillcrantes vcrl 1 (58i ftepa.-isvorzei:. Oliv. < veiianlcs, 1 Bill. pri.-
Dci ; > 2° voce 5-.va;j.:',-j: significare vidclur pravos iiiu cdit. i aucupanlcs. > Uterqnc vidctur legisse 6t,-
paslyres, qui sua uiuntur poicstaie atl vciiia- .qu>-/t£;.

435 S. GREGORIV TIIEOI.OGl i:i6
jiroiniis ei in lerrnm pessnmeiimilins; iii inaxiiniim A voi? si; "iTjv • to? av [;ia).ia-a EiSoxijjiotfiEv (59) r.^fi.
aiMid vnlgns gliiriam el noiniiiis ceirliiilalem ton- loi; itoaXoc?, oti jjiiiAisxa jT][jitoOvTs^ ai-ou; (GO). i\
se(]iianliir, maxitnis ipsos (Jamnis uiricienles, ani d-oXXOvxES, xal aTjxa iOioov irXojGtcpuv di-xwv
cliam oiiinino perdenles, aliine innoxinm siinpli- bx/tov-::? :x xtjv -/sipdjv f,[jL(Ji)v sx?r,TTiOT,ij(5ii£vov ^61).
cionini aiiiiiiannn criiorciii cIIiiiuIimiIcs , de mani-

"'.
bns iiiislris aliquaiido reiiniieinliiin
XLVIl. yiiiii poiiiis illnd sciinus, melins esse aliis IMZ'. 'AXX' eISÎt:? ktipois; îXTiov slvai Ta; tau-
qui anis perilia pncslenl, salnlis nosira». liaheiias Tojv f)v'.a; evo'.6ovai TsxvtxtoTipot;, ij &XXtJv fivid-
coiiceilcre ,
qiiaiii iinperilos aliornm anrigas esse , -/o'j; eivat dvc-t(i':f,;j.ova? , xal dxoTjv ijT:oTi';ivat
nlipie aiirein polius a'i|iiaiii snbmiilcre, qnaiii iiiipe- [jtaXXov £'jYV(!j[JLova, i* ^"""'^'''v xfj;tv d-aiêuTov
Tilaiii linsii;i loverc. Il:i'c ciiin noliisciiin ipsi, Ta-jTa oiaX;/OivTE; fjlJi.tv a'jTotj, xa't tsio^ 0'j 9a'JXo',i;
roii pessiiiiis forlasse coiisiliariis, liciievolis quiJein auiJ.6o'JXot;, tl ol [j.ti '[Z, aiX ouv euvo;.; (02), xa^
cerie, collocnii, prjKsialiilins esse (lnximns, cnm t4 i5rjTia xai. Ta zpax-ia [jiaOstv o'jx stoîTc; (C3),
qiise iliceiiila cl r.icienila cssciil, nesciremiis, ea acl- [j.aXXov r) Sioacix=iv ayvoouvT;^, e5o-/.i[jLd(7a|Xcv. 'Ay«
discere , quam ncscieiilcs iloccre. Pr;ccliire cnim ;:r)-:'jv yip oxto xiv e:.; âOu Y^P^? X^yo; aifixoixo
cnm co agiliir, cni vcl iii profiinil.ini seiiecinieiii " ixoXi^j.; (6i), xa'i tl}-fz'Kr\^xi viav iv ejiifiiia j-u/jjv
caiiiis sernio veiiial, camrjiie viin liabens, nl rcceiili 6uvd[jiivo^. 'Q; t(5 vj T;.jtto£u£tv d"/.Xou; litt/stpsfv,
adliMc iii pieiaie aiiiimc ailjuniciiio esse possil. Nain 7:p'iv «'jToui; ('Jo) txavtTi.; T:at5ou0f[vat, xa't ev irtOij)
cerle alios doccie agijredi, |iriiiM|naiii ipsi salis TT]v xipa|i-(av (GG) [xavOavstv, tj oi) Xey'5;j.evov. Iv
edocii siiiins , ac ngnlinam , iil dici siilel , iii dolio Tat; Tcliv dXi.ojv t|u/aT; ex(jieXeTav Tf,v cujiSetav,
disceie, lioc esl in aliornin aiiiinabiis pielalein iiie- Xtav etvat [jiot tpaiveTat dvof|T(jjv i^ ToX[jiY;ptiJv*
dilari cl cxeriere, valde slnUoriim aiil lcinerario- dduveTtiiv [xev, ei \i.Tfil alsOdvotvTO (67) tti? Sauxaiv
runi liomimim cssc inilii videliir : stulloniin si nc d;jiaOcta;- Opaiiojv 5k, et xat (68) avjvtevTe;, xaTO»
insciliam qiiidein siiam agiiosciinl : leiiicrarinniin , ToX;j.to3t (00) TO'j T:paY;xaT05
si ciiiii eain cognilam liabeaiil, lioc lanieii iiegdlium
aggredi iion verciiliir.
XLVIII. Eniniveio Ilebr.Toriini sapienles liaiic {Iir. 'E6pa!(ji)v (jiiV ouv ol oo-jtoT-pot XiYouotv,
oliiii llebncis legeiii fiiisse iiarranl, iii priinis reclam tb; apa fiv Tt; T:dXat v(j[ô; (70) 'E6paioi;, ev TOtj
el laiiilc digiiain , qna iioii ciiivis a;iali qiiivis Scri- [j.dXtTTa e'j e/tuv xa\ iT:atvo'J;jL£vo;, [ii) Ttdiav f^Xt-
pliir;u liber coiicedelialiir, iiain iic lioc qnideiii nti- xiav ::djr) rpacpT) evoioodOaf [j.Ti5i yjip (7i) eivai
lius esse ,
qiiaiidoquidein nec lola slaiim a qiiolibei touto XustTeXiaTspov, oTt arfic. T:djav euOitjj; etvai
percipi possil , ac ,
qiiod in ea recoiiililius csl, ob ixavTl Xtit:tt)v, xa\ Ta (jiiYtJTa dv to'j; '::oX/,o'j; xa-
exlernain speeiein iiiipeiilioribiis pliiiiniiiiii delri- xtjjai Tto c;atvo[jiivt;), tt)V âOuTipav •
dXXi Ta; (icv
nteiili afferre pnssil; veiiiin 36 •'''' ''"' •''' '"''''* d-' dp/f,; dveilsOa; T:aTi xa\ elvat xotvd;, wv xj.l
cuiiclis palebanl, el eoiiiiiiiiiies eraiil, lioc esl qiio- To aoj[xaTixiv ^72) o'Jx dScjxt[iov Ti? oe [j.t) d"A"Aot<
" Ezecli. III, 20; xxxiii, 8.
59) Ei<Soxijio7jisr. Sic oclo Wczs,-, Pas., Or. I, in iiiiiiiiriliiis vascnlis, vclnl nlli'! aiil cyilliis,
qniiiq (îlli. ri Je-., (ô^sl. 1, eÔo^Jxt^jioi fi[j.ev. Nnn- iii qiidiiis lanli non esl peccaic, li|îiliiiaiii liguli do-
iiiilli e'»jxt;j.otT,[j.ev. Par. el B.is. e'ioox;;j:o!ev. Sie le- Cl II'.
jjil liillliis el vi rlil « celelililaleiii eoiiM'i|iiaiiliir » (67) AlrflayoirTO. Alii, a!TOdv(.jvTat.

pio ( ciiiisei|iiaiiiiM qiue pr;c- ; i el lonasse iinuil:i (6il) El xaL Kai dee-t i iiiiiljus pene codici-
ceduiii |iiiiiia |iersiiiia irrliiis Vi'i teieiuur. biis.
(iill) AiTt {'<;. Sie liilliiis eineii av.ral in Bas. el (6^') liaraTo.tjiuicri. Male in ed. xaTaToX;jt33!.
Tillciii. qiioil idiniiii; co.lices coiiliriiianl. Udliiis la- (701 IVdjicc. > Coiisiieliiilineiii » iiiier|iielalltr
nicii, iil el Gabrieliiis, vertil « seipsos. i ln cd iau- EliaS, rei le qnid.îii. Nam iii lala legc iiroliiliilum
io'J;. .. iiiin irperias. Eas an eni laiilniii S ripinije pjiries,
(61) 'E>c!^qtftOi}cdiisror. Ila Jcs. Iii edil. ex;r|TT,- i|nariiiii profniidiiircial seii^ni, nl |>riiiiJi E/.eeliielis
7(jptevov. Ca|iil:i de pislreina de irslaiirali.iie leni-
elieriiliini,
(6'2) Etircir. Seqniliir iii cd. lias. oii to'j- pli, ('.aiitienin eaiiiiroiiiin, Irgerc iisiis i.oii cral;
10, qii.e a billio ilrlela siinl, <qnii, inipiil, de- alias aiileiii parlrs cniiciis fas cral versaii. Qii.iprO"
craiil iii Canl. » .\ddiiiiiis, cl iii rjeleris codi- pirr iioii salis areiirale loleiii •iiiiie liiciini verljs-e
ciliiis. liilljiis videliir; iiii|ii iniis, ciiiii luic ii><iiip.il verlin,
((.5) ElSozsq. Coi^l. 1, eiooTa;, iit poslen k';^r>- I lola, alia liliri, > eie., eniii de liliris t..lis noii sit
ouvTa;. seriiio, sed de lilironiiii iiariiliiis, qiiaiiiin seii^ns re-

(lii) no.Xwr. Kliis, « raiiilie digniis. Ras. Tpi- > coiidilior eral, i|iiaiii ill a iioiimillls ca|ii liosscl, al-
::tjv t;:t:oX!i.)[j.:vi;j d-;opi • tout' isTt, cuveTo;. « llo- Uiie eliain iiiiiiiiiilli'- [iiissel iiniere.
iiiiiic eaiio digniis, » lioc esl, saineiis el < iiitclli- (71) MrtSi yup. Ke;;. a, el C(d. i, Mt] •(i.p. M"X
geiis. t Ke^'. I. eivoi oiiiiliit; et paiilo pusl Keg. I, ri \i-i-
(v.">) AuroiJC. r*''K- li". '^p^'' *"' a'JTO'J;. Coisl. 1, YtiTa av.
et (iiilli. III. T:p';v a';.T''J;. (7i) /"(J poijiaTiKiv. « Qii'iil cnrporeiim est. Tn-
(lili) Kr.fAijji:''ftr. Sie scpiem Rcg., Or. 1. Jes. Ks- dc,) liiqiiil Ori;; , .lom. 5 i/i irf?"., < f^l «opns iiiose
oa;j;av \cri> luilieiil noii p.uiei, It.iîliiis et cdiii lisci i|iUii.e it '.jiiiiieim nc s|iiriliiiii iiile) ex niii .. >
1'iiiverliiiiiii isuiil, jiiMa Basilinr.- el Eliain, Ei lil.'iii Orii;., l'liili)c., c. 1, Ti); oto-j:'t aap-/.''/; xf,?
Iii. t >
« iii eos esl, niaJDra, piliiMiiiain niiiiora, iloceii-

qiii Ypa^f,;. « nl siiii|)licior scililituuir ab ip-a velutl
lur aul adJisciinl. > N'.c eniiii in Uuliu, veruiii c.iriie bcripiuru.'. »
457 oi; \ii') II. APOI.OGFTIC.V. i:,\
fl zdi; iTilp eixojtV; X3.\ ^rijxTrtov li-ci^j^zi'/ eto; \ rum nc id qniJcin, qiiod cnrporciim csl, laiidi; c;i-
iTtJTxOiiOat , 5 Jat 61' eJTEXojj 'oj tvoJjxaTo; t?) rcl : alii autciii Ids diintaxat qiii viccsimum qiiin-
{luoTixV/ xaUo; TtipixaXJT^TOusiv, JO).ov cfiXo-ovij; tiim n'talis niinuni cxcc-sisseiit , rnmiiiiliclianMir,
xa\ ).a;jizpoj îou, [jiivoic toT; x:xiOjp;ji(:vo'.; (73) )ioc cst ipii siili vili iiidiinicnlii inysticam pnlcliritu-
ttv voOv OriJTpazTov xal âv-aôjjijvov, loj ijii- diiicin olitcgniit , l.ilioris ct iiidiistria; , ac liiciilCMtn!
VT)? (TJ) fijvaacvr,? xf;^ ^jXixtai; TaiJTTii; C-ip xb \ii.T prnînium, solis iis, qiii iiiciitc piirgati sinl, fiil-
outjtz y;vijOai, xa\ dvafiT^vai xaXw; £n\ t6 T:v:'j;jia gciitdii ct conspiciiain ,

qiiod scilicct snla li^cc xias
djcJi TOJ Ypa(i;xaTo;. supra cnrpus assurgcrc, atqiic a liltcra ad spiritiiin
rcrtc asccndcrc qucat.

M9'. 'H;jirv Si (7u) ou3i\; opo; toj ::ai5:u3iv xii -M.IX. Al noliis iiidliis doccndl ac <Iis(cnili tcrini
cou Ta!0£J£ jOai , i"jj-:p oi XiOot (7(1) rriXat Tat; niis cst coiislilutiis, vcliil olim lapidcs iriljiilius, (ju.c
VTzip xiv 'lopSavijv xa\ TaT; vi-h; 'lopoavou ûXat^ •

iilira Jorilaiiciii ct iiitra Jordancin crani; inc (iiii-
oJS^ Tti\ jjiiv ixiin, tij\ 5z touto trtTpszTôv liusiiani illitd, i|uilitisiiani riirsns iioc conimitlcndnin
ojo: Ti; xavojv (77) t(Tiv 'llsoyi •
aXX' outio •:>> sil ; iicc noriiia iilia , a.l (jiicm li:iliitiis cxii;aiiiiis :
itpay^jia Ei^jiiTtTat xa\ ouyxdx'-'"") "^^ o^"*'' laxiTji vcruiii ila projccla ct cnnriisa Ii.tc rcs csl, laiii(|uc
6iaxcC[x:0a, iojti t:X:!ouj tva
ot ^[jiwv, y.T] ).i-;b)
B malc airiciiniir, ut iiikhu pliiiiini cx iioliis, iic oiii-
T.Ti-i; , zp\'i d-oO: jOat (78) jx^SVj Th,v 7:ptjTr,v ncs dirain, piius lcic qiiani priniam coinam :ilijc-
tp!j(a xa\ T>i Ti Tatoixi tJ/xXXirEjOai, T:p\v T:ap:X- ccrinii.s,piicrili(];iciiiorc Iialhntiic dcsiciiiiiiis, priiis-
0:!v e!; Ti; 0:;a; aJXi;, T:p\v tojv hpitiv piSXdJv qiiam in diviiia alria inlroicrimiis, priiisqiiam sa-
Ifvttivat xav (79) Ti dvJ^îaTa, T:p\v Katvfi.; xa\ ITa- croriiiii liliroriim vcl nninina ipsa novcriimi;;, priiis-
Xai2; xapaxTr,pa (80) yvioplsj.i xa\ tou; TTpojra- ([iiaiii iiovi vcicrisqiic Tcstaiiiciili cliaracicrcin
xa^ (81) •
ojnio fkp Xivto ~p\v f^ t?.v ^'JpEopov a-o- cl auclorcs cogiiilos lialiucriinirs nnniliim ciiini
;
rXuvaiOat, xa\ Ti t?,^ '^''yJii ^''/.''l

^~^ '^ xax!a dico priiisqnain ca'iiniii, cl aniiiia; lalics, qiias
Jl.mtv T:poi:;xaâTO, av 6Jo f^ Tpia ,if,;jLaTa Toiv eui:- pcccaium iiDliis iiiiprcssit , clucriiniis; si dno
6uiv l?ajxf|Tw;ji:v, za\ TiuTa il axof,;, oux ivT-.u- aul iria pia vcilia ediiliceriinus, caqiic iinii cx
5:tiJ;, i) T(T) Aa6\S ,8pax:a xaOo;jitXf,i(o;j.£v, t) ih Tpt- lectione, scd auditionc .sola Iiansta, aiit Davidi paii-
CtLvtov eu T:ipiJT:tX(j[i:Oa (82), f, .ai/pt Tf,^ C<<'"'"",? lum opcra; dcderiiniis, aiit palliuiii scilc coiilraxcri-
9:XoiOyf,iu;jt5v, £ui:6:;a; Ti T:Xai;jia xa\ Jitv fj;j.Tv iiuis, aul /nna lcniis pliilosopliati fiicriinus, pictalis
oiiToti i::pf/.o(ijav-:? (85) •
pa6a\ (8-1) Tf,; Trpo- spccicm quanulain ct larvam nobis illincntcs : o
£op!a? xa\ xou 9povf,jjiaTO?! 'hpt? xa\ cx aT.ip-;i- pr;cfccliirani ! elaium aninium ! Saccr ctiani ab
vtov 6 Sa;jiouf;X (8.")) •
£uO'J; £a;jtjv (J09o\ xa\ Sioa- C iiicunabulis Saiiinel"-" :staliin sapiciitcsctnianislri
(TxaXot, xa\ uirXo\ Ti 0:Ta , xa\ Ypa;ji;jiaT£(ijv Ti siimiis, ct iii (liviiiis rcliiis siililiines , ct scrJbarum
TToiiiTa xa\ vo;jL'.xi"jv, xat -/îpoTovou^jiv f,;Aa; auTouj ac lcg'siicrituriiin prinii, ac co'Icsies iios ipsos desi-
oupavtouj, xa\ xaXstjOat u-6 Ttov ivOp(bT:(jov (!a66\ gnaniiis, et vorari ab liominibns Rabbi cxpeiinius",
Ct,tou[j.£v, xa\ ouoa;j.ou t6 Ypa;jt(;ia, xa\ TravTa o:T iiec iisqnain litlcra, scd oiiiiiia spirilnali nioilo in-
vor,Of,vat T:v£u,u.aTtxiT);, xa\ Xf,po; (8G) T:XaTui; xi tclligaiitur oiiuriel, ac mcrec iiuga; soiiiiiia siiiil, ai-
"-" 1 Rcs. 11, n. "'Malili. xxirr, 7.
(75) Tc7(; xexaOaffiii-ctr. Oniissirtii in Rog. I. (82) UeptcTet.jMjiKOn. « Est vcre conlrabere.
(7-1) Mcin\r. Ki'i;ir i(iialiinr-, l()ruU.'rrr CdIIi., Ur. 1, Sliidiiisc veiinsicqiic (irriiinpcnere : 1 t?. ^tti-
Jcs., Pa». Ii;ili'."nl \>.6'i.:i. t \\\; t cl (|iiiilcrri ta V(),\ |jt£X(<jc xa\ xoi[ji.'o)5 T:£pt6£6Xf,jOa:. Sic Basil. inler-
opliiriuin rxlrilnn Soiisiiiii. prclaliir.
(73) 'U{ut- 6i. Pass. f,;j.(T)v. Mox oJci: £Tj, Jcs. ili- (85) riepixpiMrarTeq. PiCg. 11, cl Cnl. I, £T::xp(o-
\isirii. CaVT£?.
(70) AtOci. « Liinitaiici lapiiles. » Nrrlla liic dini- (81) liaSnt, elc. « P:ipm (|naiii cgrcgii pr,T!si-!
crrluis. ('.ro|:or'ius liis vcrljis siprnilical, sirri>nl:K nl- (lcs I > .Anibitiosornni objcctio cst riiiii iiiili^'iiation«
LiiS ijcfi.vis iii lcriaiii lipiililnis disliiiclas ruisic,
j^
rcl:ila, et iroiiictf rcfni;it:i. Elia OauîaiTtxiTi.;, et
qiroil Llias el Hrsilrirs ipsi eiiaiu lcslaiilnr. Ccrlc iii gouXit, xa\ ax£TXtaJT;x(T); iv^^tovr, J£v • '12; Qautia-
lili. Jiis. capp. \v, xvi, wii, iiiiinscujusiiiie lril)U> (jTo; T:p(3:6po; o;r j-iâÔa £;vat xa\ tt-v ôîvr itv uir,Xo£.
liuiircs accrnalc ilcscriliiriiinr. « Dciiidc cum adiiiiiaiioiic, vcl iinligiiiliniic, .si iii.a-
(77) OuSe TiQ -/{afiln-. Inpriniacil. Billiris, nielins vis, cxrlainavil : t,)naiii ailmirandi pixsidcs, qiiain
qrraui scciiii(li^ ciiris, < iicc ail iill.iin iiorniaiii Imnii- sapicnlia siililinics cssc viilebiiiinr! » (Jiicin vcrbo-
iiiiiii piclia (pialiiatcsqiie perpeiiiliiiuis. 1 lii Grcgo- niin sensiim non salis rciMil Billii inicrprciatio.
rio Miliiiliiis liuiil laict. Spcclal iianiiiiie y nli. cap. (8-1) Eujtovi'].l. Tillcni. « (linsi S.iiniicli'S (piiilani
V llclir. cssciniis universi. > Hillins, prinia edit. « Proliiius
(78) i:i.icOicOai,6\c. Elias : « Dnlcquam in-
nfh- S:iniiicle:ii... in ore b.iliciniis. >
faiiiiani cl pucrilcin a-laicin cxccaS:;riiii.is. » (81)) Kiil .Irjpcr, dc. Alii arbilranlor li.tc es^c
(79) I\ar. Sic plciiiiiie scripli cl cJili libri. Par. I oiniiiiiiii illorniii vciba, i|iiibiis objccta sibi .''âiniie-
xai. lis cli;irisniala rciici.iiii. Alii, iit Elias, ca iit Grcgo-
(80) Xapa-Krripa, Rcg. I, ires Colb. Coisl. 1, /1- rii veibi jndiriiini iiucrpninntis a;<nnsciint :
siiiiin
paxTf,po;. « Sed nugas el soinnia i rrpimiis. 1 Noîcr Louvar-
(81 llpocrdrai;. Gali-
1
« propngnatorcs Ct qnasi diis sic siiii vidclnr asscrpri « Li qn;ie soinnianius :
paiioi.os » Ciiiiil). « (liices cl anclores. » Basiliiis vcrx niig.T; sunl, qii:cque (livemliiiiu.s, soninia;
optiiiie Tf,; TTaXata; Tpa^f,; tcu; au-fcpa-.?:;; X;y£i, ciiin ipsl luinen, nisi laudibus cfTerainur, indigne-
< iiisti niiieiili vcieris (uiriusqiie, > Eliat>) < scripto- niur. >
rcs (licit. >
riTROL, Gr XXXV. IS
,,,
4;.9 S. GREGOKIl THEOLOGI *G0

quc, iii.si niagiiis iaiiciibiis elTeranuir 37 indigna- A ivscpaTa- xat aYavaxToîJ.ev Sv, el jjit) aipdSpa eitai-
lioiic afliciiiuii'. Alqne lixc ,
qvii benigiiiores inier votjjieOa. ToijTo r)[ji.(J!)V ol ^piqsTOTspoi y.a\ (iTrXouaTe-
iios et siinpliciores sunt : qiiid porro ii qiii niagis pof Ti S^ ol TivcjiAaTixo^ (87) pLaXXov (88) xal yEv-
spirilnales suni, ac generosiores? Muliiini nos, si vat(3T£po'. ; noX),i xaTaxptvavTsg ii[Ji5;, av outu
ila visiini fuorii , coudeninanies cl vexanies , acmi- oiiT^, xai pajavijavT:^, xa\ cJoaijLOu ili^/ziq, dujjX-
seris inodis cvagilantes, nec loco ullo ac nuincro Gov, xat TfjV xoivuviav d)? oux euajS^Jjv 5taitTiJ-
ponenlcs, abscedunt, socieialein noslrani , velui aavT;?.
liaud pioriim hoiniiiuin aspernanles. N'. "Av 6i Ttvt 0'jTtiiv ),EYto;jLEv o^jtojc^ ^rpatu; xal
L. Quod si cuipiam coruni dicamus lcniter ad ),oYty.(o; TTpo6t6arovT£; (80) •
Ei-i ,uot, ili Gaujidits,
hunc niodum, ac (lisserendo, eum provelieutes : Dic xaXet; Tt t6 6p-iv,af)ai , 16 te au/.Eiv ; nivu fs. el-
inilii, vir adinirande, vocasne aliqiiid saliare, el li- TTotEv (Sv. Tt 6at (90) ao!jitav te xa\ aoîv eivat,
Lia caiiere ? Maxiine vero , inquict. Quid sapicii- TouO' orj OEtojv TE xai livOpto^^fvtov £T:icTTfi[jLr,v Tt-
liam, cl sapientein csse, quod nos diviuarum biinia- O£[j.E0a; KaX touto Stoaousi. IliiTEpov oi xpEtTTOV
iiarunuiue reruin scieiitiam delinimus ? Id qiioque elvat xa"t u'^r]X(iTEpov, TauTa aocafa?, i] toutcov îa-
conccdct. .^ge vcro censcsiie artes illas sapieiuia xp(t) Tr,v aocpiav; Kat TcavTtov eu olS' oTt (91) 91?;-
ineliores el subliniiores esse, an banc potius iliis? " (jouat •

xal [j.exP' toutiov Eta'tv e^j-j-vio^jiove;. "Ap'
Mibi quidein non est dubiuin ,
quin banc oinnibus 0'jv 6p'/j]!ji.ix>!; [J.kv xat auX^rjasto^ (92) eaTt StoacxaAia
cliani pnustantiorem csse dicturi siut, alijiie liacle- xa"t [jiaOrjat.;, xal, xpiôx) T.rjhq ToiJTO OEt, xa\ topto-
niis a^qui ct candidi judices siut. Utrum igitur, sal- Ttov auxvojv xal rt(5vtov, xa\ (jtiaOou? xaTa6a),Etv (93)
tationis quideni el canlus tibiaruin dociriua quae- ESTtv OTS, xa't Ttpoaa-^-toYoJv (94) SeriOTivai, xa't dra-
dam el disciplina est, ad idqiie, et diiiturno tem- 6ri[j.T,aat [jLaxpoTspa, xa\ TotXXa (95) Ta [i.bj Tcotriaa'.
pore, et pUnimis lalmribiis ac sudoribus opus cst 7:dvTa, Td ol tzMzI-j, oT? stjiîTEtpta auXXEyETaf Tr,v
atque iiiierdiim etiam mercedem pcrsolvcre oportet, Oi aotptav, i^ 7:aatv e-iaTaTEt (9G) , xa'i ndvTa ev
et perductores adbibere, longasque peregriiiationes xaXd auXXa6ouaa IÊt toj xal zhv
âuTTJ TQt (97) ,
suscipere , cxtcraque omiiia facere et pati ,

quibus 0e6v a'JTOV ToiJTo [jLd"AXov Tt dXXo xa.ipii^j ci.Y.owno.,
?i
artis perilia coinparatur : sapienliam autein, qua: xaXEtTat no),),ot; 6v(5[JLaatv, ouTto xo'jcj)6v Tt
erTEtor^
mi-.nibus pr;ecsl, ac bona oiiinia coiuplexu suo teuet, xa't 7tETcaTri[j.Evov TTpaYjJLa u^reoXrjiJ/oijLEOa, (Vj3t£ Oe-
adeo ul ipse qiioque Deus, quamvis periiiullis iiouii-
Xf,aat Seiv (98) [aovov xa). elvai uo^îî; noXXr,? (99)
iiibiis vocetur, hoc lainen noinine impensius qiiata TO'JTo T?,? d[j.a9£(a;. "Av TauTa XEytoÂev a'JTot;, xa\
iillis aliis delectctur, rein usque adeo lcvein et pio- xaTJt \j.'.Y.p>fj ZT\t nXdvr.v dvaxaOa;p(0[.iEV (I), f) Ttj
Q,
iriiain esse existimabimus ut ad lioc , ul quispiam xa\ auvETtoTSptov, to'jto
,
dXXo; ToJv e'J[jiaOETTiptov
sapieiis sit, voluntas sola requiiatur? -MaguK pro- exEtvo xaTa •TCETptiJv aTTEtpEtv, xa't XaXEtv e!.; lOTa
fecto siuliitiie boc fiicrit. Si liKc ad cos dicainus dxou(5vTtov. OijTto; o'Jo' auTb TouTtj eiai ao'fo'i,
p.T]
rrrorcnique paulaliin repurgeinus, aut alius quis- TY]V iauTtov YWtoaxEtv dnatoEuatav. Kat [j.ot ooxEt
piani doctiorum et prudcntioriiin, lioc niiuirnin ilbid a'jTtov eI-
xa).(o; ?XEtv t6 Toij So"Ao[j.(iJvTo; nEp''.
fuerit supra peiras scminare'*, atque in aures noii •

"Eati. norr\pia, iir eJSor vJtb rcV jj.Jtor,
Ttetv (2)
Hudieiiliuin loqui «'. Ita iie bacteiuis quideiii sapien- kavri^ cocpdr slrai- xo\ 3
drSpa Soliarta a.ap'
lessuiii, iii iiiscitiaii! suain cogiiitam babeant. Ac TOUTOU TTOVTJpOTEpOV, TTatSEUEtV SXXou; nETiaTEU-
mibi coinmodiim esse videtiir illiid Saloinonis de iTrataOovd-
(j.E';ov Tov [j.r,6E tti? oixeia; djjtaOeta;
ilisis 38 "surpare : Est malum qiiod viiU siib sole
[JIEVOV.
virum (jui sibi saiiiens esse videlur^^ : ct quod pcjus
est, alios crudiciidos suscepit, qiii iie inscitiam quidem suam persenlil
" Luc. VIII, G. "' Eecli. xxv, 12. '-"^

Eccle. x, 5 ; Prov. xxvi, 1-2.
(87) nrEvfiazixol. niargiue Colb. xaO' <j-i-

In coiiciliatores. • Bill. prima edilione, « commenda-
xptaiv, I per liypocrisim ac licte. « D lores. 1
(88) .l/ti.Ut)'. Decst in septem Kegg. aliisquc (95) nU.Ut. Iii Ueg. I, dcsideraliir : in Reg." I, et
iinnniillis. Legilur laiiien in pluribus optinia; nuiie Colb. ni, legiliir : K.a\ Ti [jiev Troirjaai, Td 61 7:a-
todicibiis. Oetv,
(89) nfceiedKorzeq. Sic Regg. b, I, in, Colb. m, (9G) 'E:ii<yzaze'i. i Quaj in oinnibus primalum le-
el(;., ciijiis vocis vis luee est, « raliociiiaiido grada- net {Eccli. XXIV, 10). 1
tim iirgciiies. 1 Alii codices liabeut au[JL6iKdSovT£;. (97) i^vMaeovca. Ita Uegg. lui, I, et Colb.
[.id. IJas. T:poc:6i6dsOVTE;. 3, III.
(9U) Tt 6"a/. Plerique Uegg. Jcs. et plurcs Colb. (08) Aerr. Sic Ucg. 1. In ed. Set.
T'6i. (99) [lo.lArir.. Aildit Moiil. S'/Tto;. Ycrtit Dilliiis.
(91) Ev oXS\ Eu deest inquatuor Uegg., sepleii! < iiDigiKC liercle, > qiiani voccm iiou saiis piaiii ex-
Colb. el Or. 1. piiiixiiiuis. Qiiid ciiim Cbristiaiio cum jurato Her-
(9i) Kalav.h\cE(oq. etc. Sic floral. Arle poel. v. ciile?
415 et sdi. (
1 ) 'AraicaOafpcjfisr. < Expurgarc tentaveri-
Qui Pylliin cantiil iniis. I
Tibicen, didicit prius, extimuilque miinistrum. (2) Uepl avzwr el.teTr. Is ordo vcrboriim est
Hec salii <?.•,( dixiise, eijo mira piiemiila i>aiiijo. in niclioris notx codiclbus. In ed. eirEtv 7T£p\ au-
(93) KiizaSa.leTr. Comb. xaTa^dii.XEtv. T(OV.
I9i) npocariorwr. Comb. t qui adituin prscstciit.
, ,
461 OaATiO II. — AI'0I,0GET1(;\. 4C3

N.V. TciuTo JixpJw/ ixi'j xo'i r:ivay[iii)v, ttrttp .V Ll. Iloc inaliiin lacryiiiis i|iiit!eni i't liictibns , i|
Ti S^Xo, ih irdOo.; Sitov •

8 xa'. ::oAXixti if(o xi-:- i|iioil aliuil, digiiuin cst ;
qiiod etitiin ipsc s.Tpc iiii-
TjXftiaa, eu siotj;, o-i -i orsaOai toO etvat t^ T:/.:t- scratns suni , nun igiiorans opinioncin pluriiniiin dit
otov AtpatpstTat, xa\ |Jt£Y* '^*'^ dvOpio-ot; <i

x:vorc i|i3a auferrc, inanis(|uc glorix* stiidiuni lioiiiini'
{ofta (5) Tp?); docTfjV tjjmîotov ii-aiOat oi xi\ Iiii^ iiiagna .id virlulciii iiiipciiiincnto rsse. Morliiini
OTTJTai it)v v<iov lliTpou av (i) ctTi Ttvl; ?, llao/.oj, aiitein saiiare ac rcpriiiioro , Pelri ciijiisdam, aiit
Ttov |ji£YaXtov XptSToO jxaOr^Tdv, xa\ jjtsTi ti^; 5v 1'auli riierit, inagnorun) , iii(|iiam , illorum Clirisli
X^YV x"^ -PTV x'j6:pvf,!iitoj eiXr/îTtov Tb ya- disi'i|iuloriitii, i|iii uiia cuiii Kolicrnatiiiiic , tam iii
ptifia (a) , xoi 7:aii 7:avTa yevofjidviiiv, ivo toj; scrinoiic (|iiain in njierc, graliani accepcriiiit, omiii-
•JuSvTa; (0) xspof.iu-tv Vj;xtv 51 Tot; aXXot.; \i.i-(a, biis((iie oinnia fjicli siiiil, iit oiiincs lucrifjccrcnl".
xjv c! xaXiJ; X'jC:pvo{;jiiOa y.3.\ OYot;jt;0a -pi; Ttuv Niiliis aiilom aliis ni:igniim aii|iie aiii|iliini riicrit, si
inavopOoGv Ti TOtaJTa xa\ S-.it/OOvstv T^sriSTeu- ab iis ,

qnibiis omctidan'lariini ct dirigendarnm lin-
(tdvojv. jiisniodi icriiin cnra coinmissa csi, rciie giibcrnc-

iiinr uli|iic diioaiiiiir.
NB'. 'jVXX' irstof] ys FlaiJXou xo\ TtTiv xot' exiT- I.II. .\c qiiiiiiiaiii P.iiili, cjiisqiie siiiilliuin mciilio-
vov t[jivf,sOT,ptiv, iîvTj;, ei Soxet, tou; &XXoj; " iicin locliniis, rcllclis, si ii:i videtur, iiiiiiiibiis aliis,
(i-a-/Ta;, oiot xoTi vojioOsiJav, i) T:po'^TiTE(av, ?, qui ob lcgcs fcrcndas, vcl ob proplicli;e niunus, vel
OTpaTTiY'.av, fj Ttva TotaiJTr,v oXXtjv oixovojAâv toj ob rei mililaris iiiipcriu'ii , vel ob aliam qiiaindani
Xaou 7:po;6XfiOT]jav, ofov Tiv Mtojfiv, Tbv 'Aaptov cjiismodi adiiiiiiislr.il'0!i('in , populi anlislitcs fue-
exstvov, tJiv "Iri-oOv, Tiv "llXfav, Tiv 'EXtJiatov, Toj; rniil, vclut .Moses, Aaron.Jusiio, EIias,Elis;cus, Judi-
xptTi;, t4v XaptouTiX. '4'' Aa6\o, Ttov 7:povr,Tiov zh ccs.Sainuel, David, proplictaniin innltitiido, Joannes
wXt,Oo;, Tbv 'ItodvxTjV, tovj; Stoosxo [jiaOr,-i; toj; i-' diiudccim aposioli, coruniquc posicri, qui non sine
exsivoi; iJjTspov (7), ot -oXXot; ioptoit xa\ w/ot; iniillis laboiibiis el sinloribiis prxrcctiira; nniiiiis
Ste^fjXOov Tf,v ::po(jTas!av xiTi tou; cauTtov /p^vou; siiis i|iiis(|iic lciiiporlbns oliiiruiit ; lils, iiiqiiani
IxajTOf ToJTOj; OncpfiivT;; d-avTa;, HaiJXov 7:po- omnibus prxtcrniissi.s , Pauliim nnum scrmonis no-
ffTTjatbjjteOa [jttivov toO XiYOu ot/vtiTopa (8), xav ToJTt;) btri conscium profeiaimis, atque in eo , quanta ct
Ostopf|0to;jtev, ooov s3t\ xa\ <^-j/G>-j (9) e-tijtdXsta, xa\, qiialis rcs sit aniniarum ciir.i , et aii |ia:uiii ncgntli
ct p,oaysta; tt,; rpaY;jtaTsta;, f| y.:y.;^S.; tt,; ojv- pariimqiic solerti;e icquicil, 1 oiisiilcrcinus. Quml
eisto;. 'D; av ol pa-Ta toOto Yvo:r;jisv xat xoTtO';:- qiio racilius iiilclligi pcrspiclqiio (lossil, quid Pauius
(jiiv, t! nstjXo; oOt6; ::s,o\ Ila^JXoj tfTis^, dxoOotojJisv. r ipse dc Paulo dical , aiidiamiis.
tiP. 'Eto XsYstv (10) Toi/; t(5vou;, to; dYpj- LIII. Millo laborcs, vigilias, limores , vexatioiies
iw!a;, To"j; tso6o'j;, Ti; ev Xtjxto xa\ Stîist xaxo-a- in fame et slti, in frigore ct iiudiiatc"', cos qiii vcl
Oe£a;, Ti;£V'|'Jxst xa\ (11) ev YJ[Jtv(5Tr,Tt, Toi/;s;ioOsv cxlcruc insidiab;iiilur, vel inlcrnc obslstcbaiit. .Mltlo
£-t6'o'jX£'JovTa;, Toi/; svSoOsv ivTiTrpaTTOvTa;. "Ay- [lersecutioiies, concilia, carcercs, viiicula, accusa-
fr,(it Toi/s 6ttoY(Jtov/;, Ti ot/viSpta, Ti 6£3[jttoTf,pto torcs, tribunalia, mories in dics ati|iie lioras iiicur-
ti 6s7;jti, Toii; xaTTjYîpoj;, Ti SixaJTfpta, Toij; santcs, sportaiii, lapidationes , virgariim ictus, cir-
xaO" f|;jtipav xa\ iLpav OaviToj;, Tf,v oapYi'''^,^, Toij; cuituni, pcricula in lcrra, pcricuNi iii mari, profun-
XtOa-[jioij; , Toij; (5a6oto;jioij; , ttjv 7:sptoSov, Toij; dum, iiaiifragia ,
pcriciila fliimlniim, pcrlcula l;ilro-
xoTi YTJv xtvoJvo'j;, Toi/; xaTi OaXa-oav, tov P'j-

nuin ,
pericula cx gciicrc, pericula in falsis fralri-
Oiv, Ti vaviaYta, xtvoJvo'j; 7:0Ta(jiiIiv, xivSJvo'j; Xr,- bus, victiim inanuuni labore qiixsitum, Evangeliuin
OTiov, xt'/S'Jvo'j; sx Yi"'''-»?, x'.v5Jvo'j; sv lisjSaSiX- siiniptiis 39cxper^'''; (iiii-madiiiodiim etiam specta-
90;;, T)(V £x /siptov îov, t6 dSi-avov E'JaYY'Xtov, culuiii cssct ct angclis et liomiiiibus ', incdius inler
(o; (12) OiaTpov TJv xa\ OYY^Xot; xa\ dvOptozoi;, Iiomines ac Dcuin constiliilus; pro illis vidclicet di-
jjiioo; 0so'j xa\ dvO,oto-tov liTi;ji;vo;' 'j7:ip [jiiV niicans, liiiic autcm peciiliarcm populum concilians
Ttov (15) dYtovt^<i(jisvo;, Tto os TtoooiYtov xa't oixsfjjv D et adjungpns : pr.Ttcr Ii=ec ,
qua; cxtrinseciis ipsi
" I Cor. IX, 2-2. " II Cor. xi, 27. " ibiJ. 23 2G, 5o; lCor. IV, 12; ix, 18. • I Cor. iv, 9.
(5) KercSoîa. Colli. m. x;vf, Soâ. idem Colb. Jes. vcro Siov Tt. Or. 1, o3ov t!.
(4) nirpov Sic iiovcm Ileyg., oclo Colb., Jes.

(5>-. (10) 'EHi Mysir. Ucg. e, Cnll). m. siL Yip-
Or. 1, Pass. Dcesi av iii ed. (11) Tltq tr ^vyei nai. Periniilli codices, cl''-
(5) £i.I)|;;cr(o>- t6 //ificita. Dc grali;» cur.i- gaiili repelitionc : Ti; sv 'i'Jxsi, Ti; ev YOiJ''''^-
lioiium cxponil Elias. Tilleiii. de graiia miracii- TT,'::.
lonim. Rcg. 1,0:.

(12) 'Qr.
(6) natTaq. In prinia ad Cor ix, ^ 22, legiliir (15) 'Yzip itkr zG^v, elr. Combcfisiiis ox Rcg.
::ivTto;. Quoil Viilgaia rccMil < «"mics. i .Medic. siiigiilarilcr li'.,'il : 'X-'io (tlv to'j aY«i>vi«(5-
(7) fcix e.i" EKkiyctc: i^CjZEpor. » llos qtii pnslca (jtsvo;, Toij; S^ 7: ori-i" (•>/, cl veriil : « Pio illo de-
suliseciiii siiiit. > cortans, lins vcro, ptqinliiin pcciiliirom adjuiigens

(8) Xvi-iczcfa. Dee^l iii
melioris nol.-H codicibiis; ;ic concllliins. > Qii;i; qiiiilciii loctii) iiielior est.
in se|ileiii Regq., loliileiii Colli., Or. I, Jos. el ccrU! Corte I.liabci To'j;oi. Aii voki iilcin sii, quein
Rcir.
sine tlispcndio seiileiiliu; posacl cxstilare. Noniiiilli Coinbclisiiis Rcgiiiiii .Meilii.Tiiin apjicllal, nubis non
taiiien reliiieiit. Coinb. vertil, 1 tcstein et .issertorein Iii|uet. I Oiiinos laincii, > iiiqiiit iiosler Loiivardns,
pra"ficiainiis. > < vidisscpossuinus allinnare. >
(9) 'Ocorict\yMl^-vx<^r. Sicscptem Regp;., tol-

iUj S. GREGORll TIIEOLOGl /.Sl
accidebanl. Quisenim saiisiiigne qnoiidiannm ipsius A Xabv TCpioOiiov, y.wpi; tivv 'na.pty.zî (li). Toutwv
anini;:ilvcrsioiieni coiuinenuirci ? quis singulonini T.'; av a|;u; (l,"i) oieaOoi Tr]V y.aO' f|[j,spav kr.iazti-
rur;ini ? «inis Hcclosiai-iim oniiiiuni solliciluJinein', dtav (IG), Tr;v Tuv xaO' ExaiTov xr^S^jioviav, TfjV
coniiniseraiioncm erga omnes.cl fralernam cliiui- p.£piijivav Tastov Toiiv 'ExxXfiCfiiov, tb r.ph:; jtdv-a;
laicin ? OITcnclelwt aliquis ; cl Paulus infirmiiaie uoiJiTcaOi^ xa't 9t>,dSs)>7ov; Hpoiimmi ti; , xa\
laljorabul : alius scandalizabalur, cl Pauuis uieba- nauAo; tjiOeve:- xa't aUo; (17) EJxavoaXijETO, xa\
nir '. IlaOXo; fjv 6 fXtioîi.s.viJi (18).
LIY. Jam quid de djcendi laborc atquc iniluslria NA T6 . os Tfi; SiSaaxaXia; (ft),6-ovov ; t6 61 ttoi-
dicam? quid de niuli.iplici medeiiJi raiione? quid xtXov T^; 6spa7t££a; ; i\ 9i).av0ptoT:fa Si ; Tb Sk au-
quiJ rursum de asperilalc? quid CTTjpiv TiXtv ; i] 6k e,; (19) dijiÔTspwv pii^t; xa\
de bcnigiiitale?
inisiione cl lemperamenln? ul ncc xpaijt;;tjj; [xtjts ttj );pT)TT(jTr|Tt y.ct.'my.iêri (20),
de niriusque
per benigniialcm liomincs niolles ac languidos red- [ATjTS Tpayuvitv TTi yaXsrSTTjTt. No;j:oO£t;: Eo'j).ot;
dcret , ncc pcr accrbiialein exaspcraret. Ileris ae xa't S^c-oTatj, dp/ouat xa\ dpxo[jisvot;, dvSpdat xa't
servis lcges slaiuii, prxfeclis ' el subdiiis, viris cl Y'Jvat5\, Y<JVE'j3t y.o.\ texvoi;, l'd;j:v xal dya;j.!a, ZX'
imilierilius ', pareiuibus ct lihcris , matrimonio el xpaTiEqt xalTpuafi, coîaxaîdîaGetjt, ::cptTo;j,ri xa't
Lcelibatui, doliciis ct coiiliuenruc , sapiculi;c el in- U dxpo6'j3Tia, XpiaTw xa't xot[xw (21), aapx't xa't 7:v£ j-
icilix, circumcisioni el pra?puLio, Cliristo ei mundo, [1.0.-1. 'YTilp [jtlv Ttjjv EuyaptffTET, Tojv Sk xaOdTiT:-
carni et spiriiui *. Pro liis graiias agil : illos Tat. Toj; [Akv yapiv xa't <iT£-.pavov ivofJidfEt, Tot; Si
perslriiigit. Ilos gaudium suuin et coroiiam nomi- dvotav if'^"^'^'' '^'''S i'-'-^'
0'jvo5£'J£t xo\ suji-poQu-
nai' : illos deineuli;e accusat '. Ilis , recium iler lJt£tTat dpOoTojjLovTt, Toj;5£ dvaxo-T£t xaxio; cS£'jov-
leneiiiibus , comitcm se adjungil , alqiie alacriiaiis Ta;. Nijv dtfoptCEt, vjv di^d-r^v xupot* vuv OpT)v£:'
socium se pra;bet : alios malc incedenies reprimil. VUV £U'.ppaiV£Taf VUV ycd.Oi 7T0Tis£t, VUV [JtUOTTJpilOV
Nunc a piorum coeiu proscribit ': nuiic charitalem a7:T£Taf vuv cuYxaTip/Exat, vuv eauTto (juvu'|ot*
(irmat '" : nunc lugel , nunc Iwlilia adicilur : niinc vjv j5d65ov d-£t),£t, vuv TpoT£ivsTat T:v£U[jLa irpaiTT)-
lac propinat : nunc mysleria allingil : luiiic ad alios To;' vuv eraip£Tat toT;; 'J^yT^XoT;, vuv TaT:£tvouTat(22)
se dcmillit : nunc cos secum criglt : nuiic virgiim ToT; TaritvoT;* dpTt Ttijv d7;o7TOA(ov £ST'tv eXdxtaTo;, &p-
minatnr " ; luinc lenilalis spirilum offerl "; nunc TiSoxt[jtTjv uT^ta^VETTaiTCj evo'JTto),a),ouvTo;Xpt(jToiJ-
iubliiiiibus elalum , niinc liumilibus humilem se dpTt Tijv £x5Tj[A!av 7:oG£T xa\ 37:£v5£Taf dpTt mpay.u-
prajbet ; nunc apostoloniin niiniinus est " ; miiic vat TT, (japxl Si' a'JTO'j;dvaYxatiT£povSoxt[jidj£t(25)-
cxpcriineiilum polliccUir Chiisli in se lor|iiciilis '*^; 0'j yip ^T,T£t T?) iauTou, fT|T£t 5k -zh twv tsxvcov, 0'j,;
niinc ex hac vlia disccssuin exopial , ac delibaiiir

^ £v XptcTtp Sti TO'j E'JaYY£).iou ^YivvT|aev. Outo? opo;
.40 """•' P'"opier suos inagis iiecessarium csse 7:djT,; 7:v£U[jiaTtXTi5 TtposTaaia;, 7:avTaxou -zh xaO'
censel in carne permanere ". ISoii enim, quod suum JauTov (2i) 7:apopav Tiph^ Ti tiov d),),iov oufjttj^pov.
'llCor. XI, 28. ' ibid. 29. ' Epbes.

vi 9; Col. iii, 22. » Col. iii,
19, 18.
, « Rom. ii, 23 et srq.
' Philipii. IV, 1. » Gal. III. 1. Cor. v, ;,.
' 1
'» II Cor. ii, 8. " 1 Cor. iv 21. ,
'» ibid. " ICoi.
sv, 9. '* 11 Cor. XIII, 3. " Pliilipp. i, 25, 21.
(H) nopExtcc. Vocem bane acuunt, et m.ajori clare cxprimilur verbo , JrtiTatjia, non autem
» dislinclioiic claudiinl sex Uei;g. codd. octo, Cnll)., illo, i7:tT'JaTajtc,
loco, ^ ^TtiiTatri; [jtot se
ciijiis
Or. I, Jcs. îiciiue TO'JT(ov, (|iiod scipiiuir ait perio- in diiobus codicibus logisse leslaliir Galirielius.
dum seiiucrilcin perliiiel,ai(iiie ila verlendnm : t ea (17) Kal &.Licr. Ueesl xa! iii Regg. a el h.
vel cursiiii reionscrepro dignitale qnis |iossil, > elc. (18) 0.is7(//(fj-oc. Iii Ucg. r, 7rupo'J[Jtevo?, quod
8in aulcin, sublaia inlcr)Miuclioiie, lcg:is : IlapexTi; est Aposi. verbuin.
to^JTtov, opruiie cnm riiilino rcddideris : i Praeler'
(19) 'ildii^. In pluriliiis deesl I?. In aliis,
ergo li;ec oniiiij, iiuis, » elc.
T) 5' i^, in aliis vero, f, 5' d;j,'fOTipo)v legilur.
(15) 'Af/ojc. Plures coild. nieliorisiiolaj liabent : D (iO) Md.laxHêir. Uiir., Oliv., Eli;is, iilliilliiis, ad
•npb; dîav. lioiiiines Gabrielius ail P.iuliiin
rercriiiit. i ê csseL :
;uit leiiilale niollior, aiii acerbilale duiinr. i Scii-

(10) Tqr v.aff i)jiifiar i^tiariiaiar. c Insianliain
Gregorius ad lenliam nlrainqiic Gr:cca el Laliiia sic cxliibereiii ;
quotidianam. > llic aporte alludil
I uiessei siiie iiiollitic leiiiias.et sine accibiiaie se-
lia;c j\posl. vciba, II Cor. c. xi, 28, :?) t7:t3'JaTa-
verilas. >
ot;ijtou T) xaO' f|[i£pav, qii.^c Vulg;il;i redilii, « insiaii-
lia iiiea quolidiaii;i. > Qiiamvis li;ec vox Aposl. £7:i- (21) Xp'OT(o xf/l «c^cr/fg). Iloe est, inqnil opliiiie
oujTast;, non prn|irie signiliccl i inslniiliam, i sed Eli;is, I his (|iii Clirisii siiiil, el liis i|iii niuiidi. >
potius I incursiiiii, i qacniailiiiodiim iii;cr|)rciali (2'i) TaaEirovzai. Coiiib. auvTaTrsivouTat.
punt, non inodo Graiti, sed et ipse Aiigust. Uc ducir. (25) Soxifui<,si. lieg. 1, el Coisl. 1, 5oyiao-
Chrhl. lil). IV, c. 7, ulii ail. i Incursus iiious qiioli- Ttj£:.
(liaiins; > atlamen iiiilhilcniis dubilaniiis quin Grc- (24) Td xaff kavzdr. Ueg. Or, r. 1, t?> Jou-
gorius legcrit ut vulg;iliis inlcrpres; aileoiiuc vci- TO'j. Imo ciijiisciiii(|iie adniiiiislr.ilioui.i pnl.licic is
(ciiduiii ciim ipsu I ini^taiiiiaiii, > scii i aUciilam eS;C dcbcl lliiis. iil i'l;ilo pr;cc,i|iii, v:i ijosl 1'l.iloiiciii
coiisidcralioiiciii, solliciliuliiicin el assidiiilnlciii ;
> Tulliiis I Ojfic. c, xw, 11. 120, I Oiniiiiio (pii rciji.
quod niaxiiiie eli.u.i cdiivcnil Aposloli pro|)Osilo. pnefccliiii hiiiil diio Pbiloiiis pr;ccc|iia lcnr;iiil :
ipsl siqiiiilciii, ciiiii plurima pcrslrinxisscl, qii.c cor- uiiuin iil iilitilaieiii Liviiiiii sic liiciiiUii', iil qii;cciiii-
pus cviririus vcxiibanl, proposilum cr,il iransirc ad qiieagiiiiL ad eain leiuraui obliil commodoruin suo-
ea, qux aiiimuni intcrius cruciabanl, qiiod pix- ruiii, > clc.
4Ci OllMlo U. - APOI.OGLTICA. *'>''
.>i, (|na;iil, setl (luo.l niioniiii, qiios iii Clirislo per Kvaiigfliuiii g';""'' '*• '•'« '^""" spirilu^''* omuis.liu-
perii (iiiis csl , iibiqiio, privala uiililale iicglucla, cuiiiiiioilis aliorum coiisulcrc.
A iiilirmit:Hil)us cl araiclioiiil.n» ^lmîOn.
NE'.'Evxaj/iTji-ar,-d(jO£v£ia;;xa\ TaT,-(2o)0X£- l-V. Iii
4,eJiv Lj,- SU(;. (-'(i) TfA x-Jsut;., Tf, 'It,zo'j •nxrMZz: lii iiiorlilicalione Jcsu ,
laiKiii.-iiii iii alio quodam
£1-xaA)i(jr!;jTaf b^^T/i; tz-.i xi oapxixi, xai w,- (.riiaiiiciilo silii pl:.ccl. !ii cari.alil.ui subhiBis csl,
irviujxaT-.xot; iiYiîXsTaf oJx ISu^/tr.j xf,v ^'"i'!'"'', ct ol) spirilualia c\siill:il. Iiiip.riius imii ost aeien-
xa\ iv cl laiiien se per speculuui (l.iinaxal cl iii ieni-

xa\ ?Xd";v frzX S:' liir^-pvj aivlYIJâii. lia :
eap.iEt -.{:> -vjijJUTi (27), xa\ Cro-iaÊi (28) :>> 5(7.- (ji.ialc vidorc ail. Spirilui coiifiilit :
ci lanicn corpus^
ivTf-a/.ov Tt StSajxt.iv i,\iii casligal, laniiiiam ailvcrsariiiiii cjiciciis. Qiiid aulcm

(la xaOa'.p(ov ,2'.)) lo;
docet aliiuc adiiioiiel? iiciiipo, iie

ivwJTOtj, xa\T! TTitoiOtov ;
jxT) tppov:"v xoi; xaTa>, iii liis rcbus iios
YvtoiEi, Tf,v sapx» Erfi-clpetv oh icrrena clTeramur, nc ol) sciciiliaiu iiifl.Miiur, ne

HJ| 9uiiO'3o0at -zfi [it\
ttp i:v:uâTt. IlavTtDV urjpjjtaxst, ravTiov 0~p:'J- c:.rncin advcrsus spirituin cxcilcmiis. Tro oiiniiliiiH
ravxa;, ivi-TSTat ur.lp «ivTwv, tiuv diuiical, pro oiuiiiljus prccalur, zelo oinncs prose-
Xe.-!x:, ;r,Xot
£;(o v(5,tjtoy, -H,-! 'jr.h viaov xrjp-j? iOvwv, "lo-joaiwv qiiilur , |mo omnibus inn.ininialur, lam a lego alic-
urip Tdv ««>.- qiiam sulij.clis gciiliiiui coiicioiialor,
TptjiTiTr,;. 'ET4).:Jir,j: Ti xal [jt-tôv nis, l.gi ,
9tuv oJToO Ttov xaTi sa.oxo, iva toX.uit; 3(o Tt xa\ Jiida:oruin pairomis. Qnin ctiam m.ijus aliquid " pro
aJT!),- o"jT(o Xjytov ivTStiaxOfivat (50) ToJTou; ia'j. suis sccuiidum rarncm '* fralribus ausus cst , ul
TOJ XptiTto «ti Tr,v iyi-T.v £.Jx:Tat. "« T^; jjtEVaXo- '*
ipsc qiioque aliqiii.l audcam Iioc diccus , cos ad
vo!a;'(3l) 1 tb TT,;-ou :rj£'JjioTo; C^Tcto;! M:;jt:iTat ClirisUim loco suo iiilroduci, pro sua cliarilalo
Xptjxbv, TbvY£v(5iJi£vovu-Jpf,ixtov xoTipov, T&vTic oplat. iiigciilcm aiiiini pr.xslaiiliam ! o ingenlcm
diO£V£to;t,;jitov ivaXa6ivTa(32), xo\ Ti; v<3ou; ga- spirilus fervorcm ! Cliristum ,

qui iioslracausa
(jriiavTa- f,, T!5 y^ ;ji£TpiioT£pov Etz^tv, •TTaOstv t: m:ilcdictum facliis csl ", qiii iiifirmilatcs nostras
C-kp oJTtov, xa\ (o; d3£6r;, 5£/£-at, -piIiTo; dr.<> suscepit, el niorbos poriavil "", iii.iialur; aiil, iit
XptmOU, JJfJvOV £i OUTOl StoJotVTO. inoderatius dicam ,

priimis post Clirislum, eoriini
c:.usa, cliam laiiquaiii Impiiis, alii|iiid perpcli iion
reciisal, niodo ipsi saliilcm conscqiiaiilur.
N(7'. Ka\ Tt Xlyw xoO" ixaiTov ; ttov vip oux ^^tu- LVI. 0'"d singula coiiimcinoro? i|isc eiiini, non
tto^XptJTô o'£ xa\ T(o xT,p-YiJtaTt, xa\ x.i-;jtov iouTto sibi, scd Clirislo ct prxdicatioiii vivens ,
iiiiiiidiiui-
o-.ou.oio-a?, xa\ aToupioOs^; (33) x4T;jt(;) xa\ Toi^ (|uc sibi ipsi criicifigens , ac iiiiindo ", ei rcbiiS iis
ipoiJi^vot.;, T:avTa fjYstTOt (Jtixpi xa\ tt,? t-iOu|jt!ai qu;r. in aspcctum cadiint , cnicifixus, parva omnia
iXoTTOva- xov drb 'hpouiaXf.a xo\ xuxXto |jiiXpiTou ot ciipidilalc siia iiiferiora cxistiiiiat " : quamvis
'IXXuptxoj zXr,pto-rj to EuaYV^''^'''. '^5'' *"''• "^'^
'P-- - 41 '''ia'" ^'' Ilicnisalem , cl pcr circuiliim, iisqiie
Tov oupoviv tfOosr, 6t' dp-OYT? (3-1), xav tou (3."))

'
ail lllyricuin, r.vaiigidium iinplevcril, qiiamvis ad
napaSîjou Y^VT,Tot Ojotjj:; , xav Ttov djipf,Ttov lcrtium coelum por raptiiin pcrvcncrit ", qiiamvis
t,;j.iv (3G) ;ir,;j:iTtov ixpooTr,.;. Touto HauXor, xa\ eT piradisi sperlalor fiierit, quamvis arranoruii) vcr-
z\i xot' EX£ivov T(o r:v£J;âTt. 'n;jt£i.; 0£ oscotxoacv borum audilor ". Ila-c Pauliis,clsi quis codein spi-
'• ICor. IV, I.';.

'"
II Cor. \i,i!l. '
Roin. i\, 3. •' Cal. lli, 13. Is i. " G.il. VI, U.
"Philipp. iii, 8. " Roni. xv, 10. '
II Cor. xii, 23.
(2."1 h'n} Tft'c. riecsl zat in novcin Uegp;., eir. r!crl.'sia Clirisli conleniplissiinus baleri, nioilo Jii-
(iU) 'ii(: (/.1.1(0. G:.l)r. Icgil, (o; xaXi"), cl verli!, (l:i'.)sadverainjiisiiliain perdiicercl. D.Miiiim, si qiiid
Sir ilillicnllatis liic esspl, verbis ihi.t scqiiiinlnr iiciiiliis

I l:i.iqiiam |i.ililiro q.io.l:ini ornaii.eiiln. > eliaiii
Yiili'li.r l.'(;iN-c U.if. « vclulprcliosoqiiod:iiii ninnili. t
idlliliir : « iinilaliir Clirisliiiii ipii r.icliis est pro
nolns m.ilcdicliiiii. « Oplavit P.inliis pro fr;ilriiiiis
(27) 9(ii'ff.'i r(t) scyevjuizi. Coinl). < fidit ^piiilui,
scriinis siiiriiu esi, > i.l eî, < n;eiiiis scnsii. > siiis, iil esse, cl p;ili, qiiod fiiit el p:is>iis cst Cliri-
stiis pro iinbis. siii pa-
Opl;ivil. Friislra in crroris
(28) K(t\ i\-c.iiaKsi. Sic Ucg..i, r, lini, I, IresColl).,
clc. Itcgii t:.i..en Or. 1. n()iinia' iiol.i\ C--
1. 11.11. II,
D irociniiiiii li;ccGrcgorii veiba lr;ilicre ronantnr novi
to-tiC^t. Aiii duo Uegii, diioquc Colb., Coisl. 1, ba- Ilcsycbiasui', qiins cgrcîe rcrcllil illiislrissimus et
bciii, 'J-o-tiC^t. (lociissiiniis .Mcldcnsis episcopiis in libro q«i Gallice
KaOaifioy. nilliiis melius primiscuris vcrlit, cst insrripliis < Ilivers (•rrils oii nit?inoircs sur le
:
(2!))
< vi-lot a.lvers:iri....i prnfligîl. i
livre, qiii a pour tilrc Exiilicntion itei ilaximes des :
'.\yT£t(-a/Oiiyar. Knfiiius Iiic plura dc siio Sninls, I elc.

(.30)
addit : ( Aii.lcl ali>|iiid iiltra qiiam fas csl... iillra (31) Meya.?o)-o/«(;-. Ilabenlpaiiri, (i£v=tXoiux!a;.
iiiaiid:.tiiiii pioxiiiiossiios nnii sic-
Doi nililiir; ii:ini (32) '.\ia.UiCi^yTa. Ucgg. iioveiii, plurcs Colb.,
iil se, sed pl.is qiiam se diligil. Dcnique, se iii;.m Jcs. ,0r. i, XoeiivTa.
alijecio. ill.is pro se iotroduri orat a.l Clirisliim... (33) X-avptoOeiq. Rcg. I, CoU). m, Cnmb. trj-
cl cliiil cxlra pioiatcni licri pro picialc. i Gabr. CTouptoOj!?- I una criicilixiis. »
< opiat... soirn in loruiii suflcclos Clirisio exlii- (31) jli' </f.-ft)-)]c. Colb. i), iiiio vcrbo, otopro-
l.pri. I Nibil aliiid bis verl.is si',;iii!ic.il Crcgoriiis, Y£i?, cl iii niargine ot' dp-OYf,.;.
uisi Paiiliiiu op'.as>e proCbrislo iiilcrfiri, vcl devo- ("lo) Kuy-cv. llal.ct Ucg. Iio, xo!, el paulo posl
vcri, iii Jiiibcos liicrif;icerel ct ad Clirihtiini iiilrn- idcm. Kcgg. :i, 1, X, Colb. 1, 7, m. Or. l.Gabr. xa\
iliicerct. .Analb.Miia a Clirislo esse, i.l csl, pro (.bri- TtJilV.
sto; quo seiisii parliciiia t ab i a Ciccroiieipsosnnii- (3G) 'j\/;!)ir<o>- i^titr. Ucgg. a ct ii, dtTop^t-
lur : reo dicere, i i.l
( al) cst, < pro ren, in rei T(i)v, < arraiioriiiii vcrboruiii. qua: nobis loqui noa
gratiain dicere. i Potuit eliaiii oplarcApostolus, in licei (// Cor. XII, 4). I
,
5" S. GUEGOUII THEOLOGI 4^8

niii prKdiuis esi. Nos aulem voreinur, ne, si cuiii
A -aoi xou-oj,-, p.ri ixwpoi Ttve; iLjjiEv Spxt>v-s Td-
iHis lonipureniur, sUilli (|ui(lam principes Taneos
vso)?, i^ TtpaxTopE? zaXa[j.w;;i£voi'(57;, -i^ [jiayapiCovrej
simus ", aul exacuires spicas legcnies , aul popu- zbv Xa6v lyjuSto;- r.poaOr^siM 5't, y.ciX [laxapiftJjjLsvoi,
luni falso beaUini ilicenUs -'
aildani eiiain beati
; xa'i TT]V TptSov Ttijv T.crjw'^ u|X(iJv Tapaaaovt^s- ii iii.
dicii , ct pediini veslrorum viam unbanies : aul TraixTaixupieuovTE?, i^ veavJsxoi TrpouTîTat (58) -xal
illusoresdoniinanles '", aul juvenes anlislilcs '* ac a~zXtig TT]V tpp(5vr,atv, [xrfi' oaov (59) fipTou xat t|jia-
prudoiuia mininic adulli, ne paneiii qnidem el ve- Ttou 'jzpbq zh xaOriyEtaOat Ttvcov eurapouVTS^- t] 7;po.
stiiiienUim ", ad lioc nl qniluisdam regfndis pr.e- ;pr|Tai Bt5djxovT:; dvojjia, t] apyovzzi dTCtOouvTcj,
sinius , lialieiiles; anl proplielie ini(]ua docciilcs ", xal xaxii; dxouetv (jtETd tiov Tiaxploiv (40) d|to'.
aiil principcs inobedicnlcs , et digiii qui cuin pa- 6td Atfiou (ixXT]p(STr,Ta- i) tspsT? tou XaXjtv sJ; ttjv
iriis ob rainis duriliam " male audiamus. Aut sa- xapSiav 'UpousaXiijjt uXcti-ov d-cxovT£<;, d 6i] Trdv-
(crdotes longe ab eo remoii , ut ad cor Hierusalciii Ta 6 Ttp Xtpai'f\[i. xal Ttp dvOpaxt xaOapOsl; (.il) 'H-
l(iqii;unnr'\ qu;e oniiiia Isaias, per Serapliim ct oaiaj dv£t6!j£t xaXd)^ xa't [j.apTupsTat.
raiboncm purgaius ", pnlclire exprobrai, et coii-

tesiauir.
LVII. Sed forlasse lanlnm quidem est lioc opus, B NZ'. "Ap" o5v t6 (-42) [xl-j epyov toooutov, xa'io6-
lainqne ni(ilesUiin el labnriosniii conli seiisu prx- xto; eir^fTrovov tt] aisOT^ttxri xapSta xai Xu7:T;pa, xa'i
(iilo, et iiKLMcnli, ac vore tinea ossiuni " viro prudcnli. ovTio? st;^ ojTstov Tto Ys vouv £-/ovTt. Mtxpbj ok 6
Verum parvum est pericnlum , aut casus levis et xivSuvo;, T^ Ti 7CT(Ii[jia euxaTatppiJVTjTOv ; 'AXXd [xot
contemnendus ? Al enimvero magnum milii lerrorem ::oXJv £7tavaT£tv£Tat ^tJSov £vO£v picv 6 [jiaxdptoj
iiijiciiint, Iiinc beatiis Oseas , advcrsus nos sacei- '£)ir^£, TJpig 'fl|Jid? eivat tJi xptjjia Xiytov Touc Upsis
doies et pi-iefeclos jiidiciuin esse diccns ,
qiiia la- xa'i Tou; dpxovTac, OTt iiaY^? £y£VTiOr,[j.£V ttj gy.o-
queus specnUc facti siinius , et qnasi reie cxteiisnm t.lS. (45), xa't (b; oixTuov £XT£Ta[jt£vov £-1 Tb 'lTa6u-
sii|ier Itabyrium ", quod ab iis lixiiin esl, qui Ini- ptov (44), 3 xaTa7;£7:f)yOat (4J3) U7t6 Ttov dvOpioittvag
iiianas aniinas vcuantur, miiiitansque se faciurum ,
dyp£U(5vTtiiv (luxig, dTtoOsptfEtv (46) ts toui; tpauXou?
iit malos pioplieias denietat ^^, ac judices corum dTtEtXtov TtpotfTiTa;, y.a't 7tup't (47) xaTavaXiaxsiv tou?
igiii! absiinial ", seijiie paulisper oonlineat, ne xptTdâuTtov, stfs^siv (48) ts [/.txpiv tou /ptstv Ba-
leges el principes uiigal, quoniam sibi ipsis ac non atXia xa't dpxovTa;* OTt sau-otj EfiaatXsuaav, dXX' oij
(ler ipsum regnarnnt ''.

6t' auToij.
LVllI. Ilinc aniem divinus .Aliclieas, Sion ia saii- J\H'. "EvOev 61 6 Osto^ Mtxataj ou tjsiptov oixooo-
guinibus aidificari iion fereiis, utrumvis sangnincm [jtou [j.£VTiv Sttov Ev ai[jtaatv, or.o-zipoiq pouX£t, xal
iiilcllexeris , cl Ilieriisaleiii in injusliuis, prx-feclis 'IspouaaXT;(Ji svdotxtatj, Ttlv fiY&u(jtiVtov auTTig [ji£Td
iiiinirum ejus 42 '" muneribus judicantibiis, et otopojv xptv(5vTtov, xal twv ispstov [jttiOoij (49) dito-
sacerdolibiis ejiis mcrcede respondenlibus, et pro- xptvo[j.ivtov, y.aX tiov T.po(friiCi-i [jtsTd dpyuptou [jiav-
plielis in peciiiiia divinanlibus ;

pio quibiis lehus TsuoiJ.svo)v dvO' tliv Tt YsvfjasaOat (50) ; Ittôv tbj
qnid fnlnriim '? ncmpe ul Sioii quasi ager aretur, dypbv dpoTptaOifiasaOai (51), xal 'IspouaaXri^jt tb;
el Ilierusalein ut pomornm cuslodia sii.elmons 67:topo'.puXdxtov £a£aOat, xal xh hpo; tou otxou st;
" Isa. XIX, II «» Isa. IX, IG. " Isa. iii, 12. ^''ibid. 4, " ibid. 7. '" Isa. ix, 15. ^' I.sa. viif, 2J.
" Isa. XI., 2. Isn. VI, G. '' Prov. xiv, 50. "0.se. V, 1,2. "Ose. vi,5. " Ose. vii 7. ^» Ose.
viii, 4.
(57) Iia.lajid)jcsroi. « Exaclores ad spicam usqijc oram eod. Or. 1 ascriplnm mirifice favet.
,
spolianies, i ul iii Is. iii, 12. "Opo? u'ir,X?jv, ouTto xaXou[jisvov, [J.iav e/ov 7:t;yt;v, ev
(58) "// rsarlcTKci Ttpocrzdzai. « Aul pueri prin-
f)
Td Oripia auvipxETat TttvEtv iJoiop. "EaTi Ss £v ttj
cipes.» i'aXtXaia, svOa £Of;psuov Td 6pvsa xal Td XTifivTi.
(59) il/(ji5" ^lrrcr, elc. « Neqnidcm tantum Iiabcn- ^,
« Mons alliis ila (licliis ; foniein liabeiis, in quo
tes5, qnantnm salis sit. > ai|iiam bil iUiru! coeunt fcra>. Esl aiileiiiin Galihea,
(40) narfi(jjr. i Ciiin pateriiis, f.iiniliis » scilicet hlii voliicrcs ac petora veiKibaiiUir. i (Silveslria ni-
« aut capilibiis. » Vnlgala cl Ilcbr. < Diis aiit judi- iiiiriiiii, m
indicat Uas. per voccm dyptdiv), quod
cibiis. > iion locis iicniorosis convenil.
iiisi
(41) KaOupOslQ. Regg. bm, r, n, tres Colb., Or. 1, KazanRj-ziJxOai. Sic Uegii omnes et Colb.
(45)
zaOaptaOst';. Savilius vero apiid Monlac. xaTaitiurjXTat.
(42) "Ap" cvr to. Sic omncs codd.; TtJ decst iii (iG) 'A.^cOepl^£ir te. Reg. z, pro ts, babel
cd. 0£.
(43) r/f cxo.tia. Delevimus pra'posiiionom (47) Kal nvpl. Ha;c qiiidem vox non esi in pro-
iv, qnainiii niillis rcperimns codicibiis. Non lcgiuir plicla; vernm cnm « Clibani » verbo ntaliir Iiic,
cliaiiiiii ipso ScripUir:e lcxtii, iiec iii edil. Koiiiaiia, appcllalis eliam nrbibiis (|ii;c igiie perieruiil, polnit
\eiicla, eic. Grcgoriiis Iiac voce uli, ct illaiii proposito suo ac-
(44) 'IzaCrfWf. Tlialior, nl liabeiit Ilcbrsea, Aqni- loniiiiodare.
la.Symniacliiis. C(Mlex Barberinns in margiiie: 'e.~l (48) 'Eî^F.ir. Reg. r, stfsX^stv.
fe(a6(op.Juscpli. AiKiq. I. v. c. 1, Iiabel "iTaCtJ- (VJ) MiaOov. Coisl. 1, [AiaOto.
ptov. Porro < iiKiiis iii Galibea. i iit scribil Ilier. (.50) Ti jEvi\aEcOai. « (Juid fuiuruin? » Bill. «Qiiid
iib. I, Comm. in Osee c. v, et libro De nom. llcbr. fore? »
« nemorosus illc, iii quo auciipes cxcrccbaiitur, « (51) 'ApoTptaOr'iagcOat,. \{ig. r, dpOTptajOfjiTeoOai;.
|e3libus Groiio clKiinklii; qiiibiis Schoiiurii ad Coll). 5, dpoTptaaOf,a£jOat.
4«8 OUATIO II. AI-OI.OCETICA. iW
fiXao; 8pu[jtoj ).ov;30f,T:iOai' OpT,v(uv -z ttjv epT,jAiiv A domus iii ncimis 6ilv.u r(.'|>iii«tiii- '•. Siniiil cuuiu
TiIiV xatopOoOvTiuv (o:2), d); |i<iAt; 7:o'j xaAa[jiT,v Cro- ooruiii qui ofliciu rcclo fiiiitjiiiitiir, paur.ilaiciii liu-
XgfzEaOat i) iT.:-f\jXkiox (iiS)' 6r.6-.i xa\ t^v Sp/ovxa ploraiis, (|iicc liinla fcil iil vix aliculii &ti|iiiiu aiit ra-
aitilv, xal tVy xptTiiv ).oyou; r.fift; '«"'Eiv, y.3.\ (ciiiiilus supcrsit : qiiippc ciiiii priiiccps cliaiii
X'*P'-"'
oXsSiiv xi oJTi Toj [jtEYiii;) iaC\o (fOjYY'^!*^^;" -'"- pnîulct ct jiidcx ad gr.iliarti lo(|iialiir '•, al(|uo
cdrps, Krpie,\ifO'/-::,5Tt ix.U.loi.iey Sctoi:- ii(,\t iisdfiii pro|iciiiOiluiii vcrliis ciiin ninKiio Davidc
xai -i dYaOi i-'.).:!'y£tv a^jîoj;, ('o; (51) 0-6 or,-:i; iilcns : Snlium me fac , Duiiiiiie. , ./iioiiiam ilefecit
SanavdiiJteva. s(iiii-(ii< ^' ; liinr(|uu Torc dcniiniiaiis , ut boiia cos

dcscraiit , laiii|iiaiii a liiica C(iii.':iiiiipl.i.
N6'. "lo>T]X 8i fijjtTv xa\ OpTjWv (55) otaxcXE^JSTat, I.l\. Jocl porru luclnin cliaiii iioliis iiidicil, ali|iie
xa\ xirTsiOai pouXcTat xouj XctTO'jpyo'jvTa? t(T> allnris iniiiislros, prcinciilc faiiic, iii planctii vcrsari
0'jataSTTjp((;), Xt|JtO'J ntJÔVTO;* T0J0'JT0V d-£/£l Tp'J- jiibct " ; taiiliini alicst ut in alioruiii lalamitatibu!^
<f3v i-tTp^-£tv i'/ ToTj Tiiiv oXXojv xaxoi;- xo\ zp'j; cos dcliciis iii(lul;;crc pcrinillat ; ac pr.ctcr iiu.iin
Ttj) iYtd^stv (.')G) VT,(jT£!av, xa\ xT,p'J3-s;v 0:pa"!av^ (piod jcjiiniuiii saiictiliinl , ct ciiratiiiiiciii pr:cdi-
(TjvoYOYitv 7:p£a6jTipo'j;, vr;n:a, -riXtxta; iXietvi;, ( at '"',

ac sciiiorcs cl parvulos, niiscniidas, iii.piam,
8ti xa\ oJTOu; zh Up6v xoTaXaWvTa; iv aroSi") xa\ B ajiatcs coiigrcgal, insupcr ipsos qiiOi|iie sacerdotcs
oixxot; (57), xa\ Xtav Tarxivio; xoTi y?,; Jj!/,4;jji}/.£- liorlalur, ut tcmpluni ingrcssi , alqiiu iii ciiicrc ct
vou;, 8i<iTi T:TaXat7r(opf,x£t -joia ttJ dxapria, xa\ saccis, ac pcrqiiam ilcmissc ct alijccic iii tcrram
J5t,pto £; o;xo'j K'jp;o'j o-0';6t] xa\ 0'j3ta, £Xx:;v tt, proslrati ", qiioiiiain a;,'ri slcrililalc alllicli fiicrinl,
T3-£tv(uj:i t6v 5X:ov. :ic sublatiiin dc doino Doinini libamcn cl s.icrin-

ciiim, liiiinilitaic niiscricordiam altraliant.
S'.T:oa\ 6 "A.aeaxo-JiJt (58); Outo; jikv xa\ 0:p- LX. Qiiid aiilcni llabaciu' ? Ilic qiiidcm acriori
(jto-:^p(iiv a-T:Tai Xi5Y(>>v,xa\ Tpb; a'JT>iv d-oS-jor^T:; ciiam oraiiouc uiitnr, aiqiic adversns nciiin ipsum
TivHcV/, xa\ oTov xaToEoa tou /pr,;TO'j (59) OoS-^J- slomacbalur, ac Lcnigimiii Domiiiiim proplor Jiidi-
TO'j Sti TTjV T(Ji)V xpiTtov iS:xiav "JSujf <tycQ, Kvfie, cuni inii|uitalcm vclut clamuribus iiiscqnitiir, di-
xexfdF.cjiai, Xiyôv, xal cv ii)\ elcaxcvcetq (60) ; cciis: Usqueqito, bomine, ctniiia!io,el non exaitilieii
fOTiccitai .^fiQ ci adty.oviteroQ, xal ov cijiceiq; vocifernborinjuiiam paticns, et iwn salfnbis? Quart
'Iva zi (tci £CetF.ar xcxcvc, y.a) .Tcccrc, i.TiC.U- osteiidisli ini/ii labores el (vriiiniiiis? vi.lcrc afjliclio-
:isty i:il (61) Ta.Uti.Tojfiar xal ctciCeiar ; 'Efi- nein et imiiietntem ? In conspeclu iiieo fncluin esi
erarzlat; {tov yii-cre (62) xflcK;, xal <! xfiziiq jiHlicium, el judex cajiit. Propler lioc dissiiinla e^l
.Utjtedret, Ata tovzo StecxidaCTCti rcjtoq, xal cii lex, ct non perveiiit ttsque ad fiitem jiidiciuin *'.
Cte^dyezai e!q Ti.lcq xfljta. ETto f) 0-:;).};, xa; liciiidc cnmniinalio ; ac dcinccps, Milele coiilem-
•'i k-\ TO'JTot;" 'ISeTe, ol xaza-^fori^Tal, xtti i.-zi- plores, et respicile , adiniraiiiiiii mirabilia, el disper
€.U\'-aTe, xai OavjtdcuTK Oavjtdcia{(j^), xal dâ- iHmiiii, quin opus ego operor '". Sed qiiid lolam illam
rlcOt\Te. StoTt efycr eyio ifydi^vjtui. Ka\ t! /pT) coiiiminaiioncin subjiiiigerc necesse cst ? Ycrom
T:avTa e-ff£p:tv Ti tt; tX?,; ; 'AXXi (xtxpov paiilo ulicrius ; lioc enini niilii saiius cssc videtur
IfifTtisoTO^v (6i)' TouTO yip [Jtot ooxtt P:Xt;ov eTva; ad ea qn.-c dicla siinl adjiingcre : cuni mullos coruni
TrpojOiivat (65) to;; £ipT,[jti';o;;" raXXo".,; dvaxaX:- qiii iii rc 43 :ilii|u.i improlii ct iiiiqiii cranl, appel-
ci[i£vo; xa\ a-oxXaujd[i£vo; t(vv r.tfi t; do!xo)v lasscl ac (lcHcvisscl , ad c.Mrenium ipsos qiioque
xa\ TOvT,o(ov, T£Xo; dvaxaXsi-a; (06) xa\ to"j; tt.; iiii|)robilalis diiccs ct magislros nppcllat, siibvcr-
|i.o/OT,p!a; fjY£[io"/a; xa; o;oa3xi),ou;, dvoTpoT^Tjv [jtkv sioiicm quidcm tiirbidam ac mcniis ebriclalcm et
" Micb. 111, 10 scqq. " Micll. vii, 3. " P.-al. \i, 1. Jncl 15. " ibid. II. >" Isn. i.vii;.
" Habac. i, 2-i. " ibid. 5, 6.
(52) KaTCfOcvrTtor. < Qnicorrigant, > iiliii l,.\\ D (61) 'Enl. Pncpnsitio lincc dccsl in tribus Regg.,
Nobilius, ^cmpo < corriganl se, » vcl i vilani
qiii scpl. C(db., Coisl. 1, ot Or. I.
suam. » Non ciiim pri)|ibola el Ibeologus, de pr;c- • ((i2) riycre. Uniis Ueg. 's.-^b4t-o. ^f^
laiis lantiiin, qu(iriiin*c'si alios corrigcre; sed dc (65) ii«J OavftdcciTe Oavjidcta. Sic I.XS, deccm
omnibiis ninniiio loijiiiiiitiir. Ucgg., scx Colii., Coisl. 1, ct Pass. Iii Par. vero cd.
(53) 'E.Ti^r.l.lifa. I.in Scripturselextus, ct omncs Oaj;jtdjaT£, y.a\:5£T: Oau[jiai;a.
rtiss. Slale iii P.ir. £x-yuXXioa. (61) 'A.U(i jttxfir ejtszfccOey. < Vcriim paiilo
(5.1) 'Qq. < Taiiqiiam, quasi. » Bill. < nimirum. i iilicriiis; » id csi, < paiilo posl ; i ct liic csi vcre
(55) 0/.i^)'cc. Diio Uegg. Opr.vitv. Coinb. Opr,- ..(nsiisbiijus vncis, EjjizpoiOiv, nt palel ex orationis
VU)V. .serie. Qu.-n cniin adjiiogil cx prnplicia Grcgnriiis,
(56) ha} .TpiJf -(j) (ijvfiCso'. TrcsRcgii, qnalnnr non pricccdnnl, scd siibscqiimiiur ea qiia; prins |i()-
C.olb., duo Coisl. -p?.;
to. Al pro dYtdCctv, iidciii cx c. ii. llabac. priniavero
siicral, ciiin desiiiiianliir
llcgj;. bahenl, oy£'.v. iii rcpoiianlnr. Eodcm sciisii liac vnre iililiir
r. 1,
(57) i:dxxoiQ. Coisl. \, jdxxo). Apost. Pliilpp. III, M. iNoii bcnc igilur U.llius, qui
(58) '.\ji6axcvjt. Ueg. I, '.\66axo'J[jt. vcriil, ( Ycriiin eiiiiii vero aiiqiianlo aiito. »
(59) Xfr^cTcv. Sic dcccm Ucgg., septem Colb., duo (65) llfccOeh-ai. Sic plurcs Ucgg. Alii, r.poz-
fôisl. Iii l'ar. vcro XptiTOJ. Or.va;.
(60) Elcaxovcetq. tûatiior Regii, tres Colb. (66) 'Xyaxa.Xeizai. Comb. i inclamal, quadam
I''S. babciil £iiaxo'J7T). Alii pene loiidcm £!aaxo'j- vocis conicntione a|>pellai. >
, ,,
*"1
S. GREGORII THEOLOGI 472
crrorem viliiim vocans liis aulem pro.xiiiios ab xaxtov OTioxaXcov toG vou
:
A. Oo).sf/av xt;v y.a\ [i£Or,v xo\
ipsis polari dicciis, ul respiciaiil ail leiiehras
aMiiiia: x/.avr// (67)- TroTi^siOo'. Sk Xî-tov^CSJTOUTOij Oz' 0'j-u)v
ipsorum, ct .'.peluiicas serpeiiluiii ac liesliaruui, lioc to'j? TXriatov, or.uji; eîtSXiitwcrtv ii:\ xh sx(5xo; oOtwv
csi, ijiiprnbaruiii eugilalioiium douiicilia. Alqiie lii T^; "r^JXî») ^*^- '^^ cr7:r;Xata kpTzexCi^j v.aX 6r,p!wv (09),
(|uideiii lales sunt, ct cum lalibus iloclrinis ad nos X0Yt5(J.(AlV TiOVtlptov o!xT)Tf,pta. OuTOl [Xkv St) TOtoijTOl,
teriiioneiii lialienl.
xa'i ;ji£Ta TotoiJTtijv V;;jLtv 6taXsY0(*'V0t twv 7:atS£u[ia-
T(ov(70'.
LXI. Mahuliiam nuicni (|uonani inodo digmini fnc- EA' MaXaxEov 5^ Trili; iraptSsiv fi^tov ; vuv (jtkv kyy.a-
rit pianeiire, iiiinc quidcin ct gravitcr ct acerbe XoOvTO Titxpw? ToT? UpsOat, xat i5v£t8(J[ovTa (Ii; tb
saccrdoies accusanicm ac probris incesseiileni, iit Bvojjia Kuptou âuXiJoujt •
xa\ TpojTtOivTa iv
Domini iiomen dcspicieiiins quibii.sqiie rebiis,
, iii TicTtv (70, iv T<") 7:pOTaYstv -pij zb Oujtaarf^ptov
.idjuiigciiieiii, iii eo nenipe, quod polluios panes ad fipTou; f,).t3Y';!J--'''0'JC, pptopLOTa o'jy. i3fniip-)-[JiaTa
allaie aneianl, cibos non priniilias, cl qiix ne dii- xa't ot (jir|5" av Ttov f,i-ou[jivwv Tt-A TrpoaEV^Yy.oiEv, fj
cum quiclem iilli olierrenl, aul, si olTcrrent, infamia dTt;jtaaOiuv av Trpoasv^yxfivTE?, TauTa 7:pojtfi£p£tvTo!)
aflicercnlnr", ea lamen faclis volis omnium rcgi /wXi
pa Jt),ci Ttjjv oXtov £uxf|V £'j|a[i£vou?, , xa\
offcrani, lioc esl, clauda, ci »grn, et corrnpia,
pror-
^
ai.itoJTa, xal StsaOapijiivo, xat p£6r,Xa r.avxtXCtq,
susqiie profana el desimenda. JNuiic auiem divini
xa't o-ir.TuaTa • vjv 51 ttj? (72) 7:p!<? to'j{ AcjtToj
ciim Leviiis pacii cos submoneiiiem (erat aiiieni TO'j 0so'j 6ia0f|-<cT;; u7:o[jtt;j:vf;axovTa, ( f; 5k ^v tt|j
illud vii;e et pacis), ac limore timcre nominum, cl Cwf,; xa't TT]; Etpf;vT,?), xa't tfi€(o yoSctaOat tovKu-
a facienon.iiiisejuspavere". Lcx veriltilis inquil,
, ptov, xa't aTih T:poi(.07:ou Tou (5v(i[jLaTo; a'JTO'j aTiXXe-
erat in ore ejiis el iniqv.ilai iion invcnla in labiis
, cs.1 aOot (73). Nino^ (74), 9T;a\v, rir ddndslaQ ir r(p
ejus. In pace reclum itcr lenens ambutavit mecnm xal dSixla ovx evpidr\ ir zolq
czdfiazi aizov,
et miiUus convertit ab iniquitale ,
quoniam tabia sa- yeiMcir avzov. 'Ei~ elpiirrf xazsvOvriiir i:topsvOr\
cerdolis custod':cnl scieiitiam lcgcm requirenl ex
, et jisz' ejtou, xa\ cio.l.Xovc: en.icrrfs^^sr e^ dSixiaQ,
ore ejus ". Causa auleni qiiam prxclara siimil ct Zzl xsLli} lepicoc cpv.ld^szai. yrCiair (75), xal r6-
formiJaiida qiiia Angelus Domini omnipolenlisest '". avzov. Kai
!
{tcr ixKrizr\covcnr ix crzdjiatot; i^
Alque malcdictioncs quideni eas qu;e deiiieeps se- atTta (bc Tt[ita ts 'i.y.3. xa\ tfoSspi ! Stdzt di^ye.log
quunlur, viiandi mali ominis causa, prslcreo : ve- Ki'p!cu xarzoxpcizopcx icrzi. Ka\ 7:apatTou[j.at
riiaiein auiem pcrtimesco. Quod vcro dictu inode- (j.lv Ttuv l7:'t T^s^Jtotj dpwv T^ pXaa9T][;.ov (76)- cfo-
raliiis simul ct uliliiis csl, An difjnum esl, iiiquil, til 6ou[jiat 6k Tr.v «JXf/Jctav cuX' 3 y.izp:6'j ts
p (77)
respiciam ullra ad sacrificium vestrum,aut suscipiam aijto (78) £!7;stv xal aun-fipov El 'izi filiior, (J)T]s\v,
acceptabile de manibus vcslris"*! lanquam scilicet ixiS.li^-cu elq Ovcrlar ijiuir (79), i; .Ia6s7r Sexzdy
iiiaxiino slomaclians, ac sacrificium ipsorum ob ix zibr ysipibrv{iCor; lo; ov [jtaXtaxa a^jT/zpT.ydi'/
«psoriiiii iniprobiialer.i re|iudians. xaxtav
xa\ TT]V tspoupYtav aJTcov Siit Tf,v d7ioit£[i7t(5-
jj.svo;.
LXll. Nain Zacliariae quidcni quotics 44 '"c- SB' Zaxop£ou [i^v yap ot' av [.'.vr,a0ili, tppliaoj t!>
miiii, falccm perliorresco , alqiie iicm ea qiia; ipse SpcTTovov, ojjtotdi; xa\ ix xaTo Ttov tspstov [jtapTups-
adversiis sacerdoles conleslainr; atque ea quidciii Tat ouTo; (80) •
St [j.kv 7:spi 'Ir,ao'J Tou 7:avu, Ispioj;
qiise de insigni illo Jcsn, inagno sacerdote, subindi- Tou (JtsydXou, 7:apaor,Xot, ov 7:spt5uja; (81) Tto X(5y(;)
cat; qucm cum sermonc suo sordida el indigna Tf,v ;iu7:apav saOf,Ta xa\ litvaîav, T7;v ispoTixTjv xat
vesie exuisset, splendidam et saccrdolalem poslea Xa[jL7cpav TtspiTfOTjatv •
oaa ts 6 SLyy!.loi a'JT(o '^.^•{iCJ
ipsi iiiipoiiit cl ipia.' etiani aiigelum ad Jesnni di- •

:
7:pbj Tiiv 'Itj-ouv xa\ S7:taxf,-Ttov 7t:7:oir,Tai (82)
.Malacli. I, (i-8. " Malncb. ii, 3. " ibid. 6, 7. " ibid. 7. " ibid. 13,
fG7) .tlsOip" xal .^.tdrip'. Reg. ii. opliinx nolsc, D dnrnm et eonlumeliosnm essei prceterco. i
7:Xxjr,v xa\ [a£Ojiv. Forte Ilabac. II, IG, sed verbis {'n)ô6oviiai Si. ha Ucgg. oaiiics, Pass., Jes. et
liiiilalis.
Or. I. Dcesl os iii ed.
(GS) Ai)x,ir. Dcest plerisqiie codiciliiis.
iii
(78) Mirptdr ze diia. Ita Rcgg. decem, aliique
(09) 0i\piojr. < Ila'resiiin anclorcs, t non niale pliires.
inlerprelaiiiiir Klias el Galirieliiis. Ovciar iifiiJ)r. Deest C[tcov in octo Ucgiis,
(79)
(70) IhaSevitdzior. Ila Colb. 3, el Coisl. 3. Coll). quaiiior, et Or. 1.
(71) 'Erziatr. Iii Ueg. I, cl Culb. lii, deest. In (80) OvTcr. Iii plerisqiie codieibus vocem lianc
qtiilmsibiiii inlerroKative lcgiliir, iit iii .sacro tcxlii. anlcccdil niajor dislinclio; iii aliis scqiiiliir, qiioil
j7-2; AT'i- 6i ziir, clc. Ue^. a, vjv 6i 7:po; ('oinniodius Csl. Clarius iii Kig. I, aOT?i; [JiapTu-
Tou.; As'jtTa; Ti]; to'j 0£O'J. llcg. aller, t?,; to'j psTat.
XpfJToO. (81) 'Or :ispiSucaq. c Queni ciim exiiissel, i
(75) 2:zi.IAscO(a. t Conlraherc se, i prre limore. nempe jiil)Ciido, iit niilerreliir, qiieiiiadniodiini lin-
{1't)Âc'ii0(;... riv dAr\Osiar. Iii LXX vijj.o; (iXr,- liet sncer lexUis Zncli. i;i, 4, 'Ac^sX-Ts TJi i[).aTta
Ocia; f,v. TJt |iu7:api d::' oOtou.Auferle vesliiiienla snrdida.i
i
(7."i) rrwcir. Diio Ilegg. ct Coisl. 1, liabenl, Lailein est vis vocis 7::pi5J(i), ac sxSOo), uli eliaui
xpiatv. ^spiatpsto aiifero, deiralio. Bill. e induissel. •
(76) B.ldcj:r\jicr. i Qiiod posset ollendere ; qnod lfi'1) ne.tclrizui. Ueg. 1, el Coinb. 7;£7TO!r,x£.
,
475 ORATIO II. - ArOI.OGETICA. 471
taOTS (liV, e!j («(Jova (83) xa\ oiîXoTef/a fowi f, \ cenlcm ac iiiandanlcii) inJuiit; oa , Inqiiam, ut ad
xati tojj ::o).Xoj; Ispiaj dva^sp^jxsvi, sCuTrij tcjjia- Miajora fiirtussc Plsuliliiuinia i|u:iiii iiiultorum s.irer-
aOw* nXr.v oti xi\ tojtou tx 5:ii(I)v 4 6:a6o),o; eliTf,- (Idliiiii ra|jlus fvT.it, leiiileiili.i, silvnlio 1 uniiiiciiilcii-
xEt Toj dvTiXiiiOai aCiTt7) •

rpaYjii ijjio^ yojv oj lur; iiiii i|uo(l a (lexlris Clijiii i|>!ilus ili;.l)iiliis sla-
jiCToiov, oJSi 6XiYou 91560J xal (fjXaxf,.; dîov. bat , ut ci uLsislercl" : res , iiieu i|uiilriii jmlieiu,
iioii parva, ncc parvo mcdi cl cniitiune iligiin.
21"'. 'A Ji Ttuv Xoi-wv xiTr|yop;t rai|jiivti)v ii:i(xs LXIII. {)\\x aiitcni, reliijiios pastores stiuliusc ac-
XtT»; xj\ xiOirrCTa'., Ti; ojTio To) ;jir,pbi xa\ tt;v yj/T.v cusaiido et iiisc-ctaiido ait , C((|iiis l.iiii aiidax esi,
(84) ioxjjiavTivo;, Ciz-t jjtf, Tpi;ji;iv ixojtov, xai aJT^j; (aiiii|uc adaiiiaiiliiio aniiiiu, qiii ea audicns nnn eiin-
4i'jT0J Y'v5iOai (jisTpttuTspo; ; <Pur'n, 9r,3\, Ofi\- Ireiiiiacat, el bei(iso nioderatiur reddatnrV Voj, in-
yovrtijjr .ôijiirur, 5rt rsra.lai.Ttipjjxer 1) iieyu- quil, liigeiilium l'aslorum, qiiia affticla en mihiiii/i-
.lcain-j} avTior- i;ior>) wpvofiirijjr .ledrzior, dzi ci-nlia eiiiuiii. Vux ruijeiilium lcoiiuiii, quia liivc fiuni
zdde .ln.idrOaet. Movovoj xixojct (80) tiov Opf,vo)v *ii(i(". Ijisos qiiiniuc pro(ieiiiiiduiii luiliis, veiut jaiii
tj» f;Sr, T.3.pi'j-.iifj, xa\ uvOpr.vsi Toi; t.xt/ô-jc:'/. pra'.-.eiiles, audil, alqiie una cuni iis qiii crucianliir,
'Eti 5i (jiixpbv E(jiT:po30£v (86) TXtixTtxtoTspov xil liiget. Ac paiilo posl acriii.i adliuc ct veliciiieiitiiis :
ocpoSptiTipov •
noniaireTS, (fTisl, rtl apdSaza rTif " Pascite, inqiiil, ovet occiiiouii, quns qui pusiiilebiinl,
câyi}(:, dcl xtrtc-dfieroi xaticrj:at/jr {81), xal ov juijulabiinl , ncc pwuilciilia iliiccbanlur : cl qui ven-
lietefis.lcvrzo {SSy xal cl .îo.loiirtet: avzit LU)xr. licbanl eas, (ticcbuiil , licncdiclus Dumiiius ,
quia di-
Ev.loitizdi; Kvpioi;, xal :ie.iJ.ovti'\xaner- xal cl viles [acti sumus : el paitores earum nihil doloris ob
aoifiirer avtwr ovx S.tacrx^cr ovSir (89) i.t' aii- eas cnpiebanl. 1'rvplcrca noiiparcam ultra super ha-
coTr. AUi tcvto ov yelffOfuu ovx ^r((90) inl zovt; bitanles lerriim, dicil Doininus omnipoleiis'' ; ac rur-
xazcixovrtai; ti\r yqr, .lii-ei, Kvpicc; :iarzoxfd- siis, Friimca, suscitarc iuper paslores " ; i'l , 1'crcih.
roip •
xa\ -iXiv 'Pcjii:itia, iF,s)-ipOi\ti i.tl zovq tite pnstores, ovesc.xiraliile, et iailucam maniimmcam
.tcjiirar, xul .tardâte zoic; jtoifiirttQ, xal ix- sujier pastores ; ct rursus, Iralus est furor meus su-
c:idcuze zii apiXuza- xa";, i5.Tafcj ti\r y,eifd ftcv per paslores , el supcr agiios visilabo" : jain scilicct
i.tl Tovt: .tcniiritq, xal 6>p-j-{cOi\ 6 Ovjttî: jicv i.tl ipsos quocûc populi |iru;sidos in conimiiialioiie ad-
roi'f .tciftira^ (91), xal i.t't tc'vQ lijjrovt; inicxi- jiiiigeiis. Tanlo studio in liac oralione insidet, nec
^•cfiai- 7:posTtOc\; (92) f,OT) TJj dTEtXfi xa: toG XaoJ a iiiiiiis faeile aluluci polcst. Itaquc verenr, ne ipsc
:o'J; irpoi/ovTa;. OiJTto tftXo-ovto? ::po3xaO£^STat -.C> qiioque in odiiiin incurram, omnia ordiiie coninie-
Xovw xa\ ojoi dT:aXXavf|vat cjvaTat (Saoioj; T(7)v ntorans. Vcrum Zacliarias qiiideni ad liuiic inodiini.
j-a/.div •
toiTi oiootxa \J.r\ v.i': aJT^? dT:;jxT%; ui, TivTtov ^f,; [jt:jjivr,;jtivo;. '\'/X 6 •^li Za/aoia;
oOTto;. C
ii' •
'Iva 6i Toj; ev tiTi Aav;f;X T:apaopi;jto),u£v 45 LXIV. L't aiilnn illos apiiil Daiiicleni scnes
T:p;j6jTcpou? •
xa\ y^^P T:apaopi;iO!,u£v, xal ih -.'> pnetercaimis; eteniiu |)r;elercanius, et (iiiod |iiilelire
izz-i-.T^ T.zp\ aJTiov xaXd)? (93) s'.pr,yi£vov •/.3.\ de iis a Doiiiino dictuni ac [ira^dicluin cst, iicnipe
T:poT,Yops'j;aivov (91) , OTi iî\.lOer drcfila ix qiiod ejressa est iniquitiis ex Unbijlone a seiiioribu:
BaSv.liLrct: ix :ipscCvzip(or xpitiLr {da), ot iSd- iudicibus ,
qui popvtum regtre tii/efrnndir" ; quo
xcvr xvCspr^r zdr .Jadr' TTtTj; orjojisv (96) 'U?s- modo Ezeiliieleni fcreimis, illu n iii(|iiam
landcin , ,
x;f,X,TV> Ttliv ûtiviXtov eTîJzTrv xa\ e^r^-j^T^TfjV (tusTr,- magnorum iiiysterioriim et \isioiiiim consoectoreiii
" Zar',1. III. 1 sqq. »= Zacli. M, 3. ' iliid. i- Zacli. xiii Zaeli. X, 3. " Dan. Xlll, 5.
fS3) Elr jieii^rra, Sic (lcccin Reg;j., septem Colli. pniilo pnsl. > Conib. « nilliurqiie pniilo ullerius.>
ct Or. 1. Paris. vero, cl Galir. t'o; jji£(ôva. Colb. 3, (87) A'ar£c-,-«&>-. Iteg. I, /.^-.-t^t.^ti.
ulriiiiiqiic, (i)c si.; (isiCova. ILec aiitein Gregnrii ver- p. (8iS) MeTSfie.lci'rzc. Oclo Re;iii, tres Culb., Or. 1,
lin iioii sic ai.ci|iiciida, ac si coiitciiiptii 1 iiiiiUiiruiii Jes. Iiabenl, jjtiTc;jiiXovTo.
fcirerdoluiii, Elias idcircu locnlum sie
> ilicla sinl. (89) Ovx etacycr ci:Sir. Reg. I, l, u, C(.'lli. m,
fuissc tlicologiim censet, qtiia t soli > Cliristo, iioii G-JOoV i-iT/w ct:" «'JTo;;.
autein iis « (|iii [ilnres f;icli siint sarcrdolcs > (llebr. (90) Ovxiti. In Reg. r, o'j/.i-.i.
VII, io), convenireexisiiniavit. Liidc vox « iinil-
id (91) 'QpyicOi\ d Ovjici: ficv i:zl tci-t: :toijii-
ins > qiiasi « soli > op[iosiia acci[ii debel. Favel yat;. IJ.xc desuiit iii oiiinibiis [icnc coilicibus, iii
Uuliiiu.s vcrteiiclo « ad lioiniues perlinere, > clc. : octo rc!,'iis, scx Cidb., Or. 1, ct Jes. Il:ibeiit taii.cn
ct inox < liuniani saccrdotii, > ctc, qui genuinus
: nonniilli. Pro ti)p-|'!70T;, lcgiiur in sacro lexlii, T:ap-
c-l scnsiis. o)|'JvOt).
(84) Tc.lftr\pdt: xalT}\r C-ux'/»'. Dcest xa: in Reg. npcCTiOsli:. Colli. 5, in niar!». t:,oo5t!0t;5:.
(9-2)
I, t, ("olli. 111. Sed eiiis lo((), posi 'yj/f^v, fj poiii- Billius iii iiol. zpojTiOT,^; Jj f,or,. Elias, el Ueg. I,
tiir. Coiiib. Ii-gil, ToX;jir,pi; Tf,v 4'J/,f,v "/.a\ i6a;jiiv- ita eliani Inlient, oinisso tameii f,or,.
t:vo;, el vertil : < tain audax auimo ct adainan- (93) llepl avTwr xtUtLr. Ueg. I, xaXto? T.ic\
tiiius. > a^jTtov.
(85) Morcrcii xaxovei. Sic pleriquc eodices. (91) Kal ^tpcr^ycpsviiircr. Abest a pluribus Regg.,
NiinniiUi, ojx (itxojet. Reg. hu, (lovovoux' >!«'' ^- Colb., ctc.
X0'jit. (95) KpiTdr. In permullis codicibus dcesl.
'EzL xuL jitxpdr i/i.tpccOer. Soliis Billius
(Sli)
(96; Olcciur. Duo Reg^. et Jes. orjij)(iev.
leildil;! [lanliv anie. 1 Gnbrielius : < atquc etiaiii
475 S. GREGORll TUEOLOGl 4V6
L'i inlerpreleni ? Qtioinodo qiioe paslorihiis pr.Tci- A f/;(ov xai 0£a[;.dT(jJV (97) ; UCo; [j.kv i -zoX; uxo7:o"; (gjj
pil, lioc esl iie viliiini glailiniiiqiie ipsi siipervonien- 6iay.£>,j'JEtai, [xt] xa-aaitorav Tr,v xaxiav, xa\ th
lein sllenlio (lisîimilint ? qnod niniiriiin lioc ncc k-zpxoii-i^^T^v (9!>) xauTiQ {5o[j.9aiav; (Lj oOte au-ol,
ipsis, n^R iis qni pecciMit, ulile ruinniin sil; coiilra ToOxo XuiiTsXoiJv, oOts zoX<; i^j.aptdvouat •
tou &
aiuein ,
praeviilere ac prneniinliare, uirisqne niirna- TtpoToiaOa". xal 7:poxr,pO|a( (1) <i[j,!3ot£pou? dvrjCiov-
lcni ;ill:itiinini sil "" ; si illi qiiiilein ilixeiinl, lii an- to;, tl ol [ikv sVzoiev, oi 51 dxoOaaisv, i^ n^dvtw; vs
teiii auilieiiiit: sin niinus, at iis certc (ini (Icnun- to'j; [^LTjVJiavtai;.
tiariiii.
LXV. Qwo iloni moilo aliuni euin iiiipolum, queni EE'. niTj; Sl trjv aXXr,v xataSpoiJii^v, i^v TOtEitat
in pasloros f.ioil, iiuiic iii liis verbis , Vw supcr vk xati tiliv 7:oi[jiaiv(5vt(ov, vGv [j:^v ev toutoi? tot?
erit, el nunlius super nnnlium , el visiu a prvphcld (iT][xa«v Ovcd i.-zl cvtd ecTcu, xul &i-x^JUa iitl
requireiur, et lex a sacerdolc peribil , ct coiisitiuin a d)"i'S.Uar, xal eKKriTriOr\aETai bpaau^ ku .ipoyjjrou,
j?»ion'iiHS "; nunc rursuin iii liis, Hli lioininis, (l:c nal rdfioQ dao.lslTai i^ Isfsoji:, xal fiovAr[ in
ijisi, Tu es lerra non coinplula, nec pluviu veiiil snpcr .ipevSvTipbjr • vuv Sl Jv sxEivot^^naXiv TiedrOp-
te in ilie ira; : cujus pra-fecti in medio cjus vetut teo- -cv, sl.zor avtri- i"i; el yii cii (2) fipsx,ojiiri} ,
nes rucjientes , rapienles rapinas , devoranlcs aniinas cvSe vezdi; ixsrero ial cri ir fifiifa cpWjf •
riQ ol
in potenlia^". Et iionniillis inlerjeclis : Saccrdoles dprixovjieroi irfiio-iflatTr)!;, coq J,iorTec <l>pvdjte-
ejus coiitenineiwnl lcynn mcam, el poltuebanl Sancla fot, dpjtdCorTec; dpxdf}taTa, i^vyaQ xciTecrOlorTSQ
niea ."
i;i(fr profana el sancla , iiiqnit , nilnt discri- ir SvraaTsliji- xal [jiet' dXiYa- 01 Ispelq avTi\q (3)
minis stuluehanl , scd omnia unuin eis erant, ei a i\OiTovv rdfior jwv, xcd i€s6ii.lovr Ta dyid pov •
Sabbatis meis ocutos suos operiebant , el m mcdio fisSiiJloiQ re xcti dyloti:, cpridtv, ov d/icTe.llor,
eoruin coinqHinabar ". Consuniptuninique se , et dJ,M sidrTa »]»• avToTq er, xrd dxu Totr craSSaTur
pnrielein, et eos qiii eum liniunt, niiiiaiur'^^ lioc jiov TtapsxdJlvzTor tov^ dpOaJ,j.wi!Q avTwr, xal
esl, eos qiii peccant , el cos qui pccciiiliiini dolicta e£s€ii.lov(i7\r ir fiicrq) avTwr •
GuvtsXsrv t£ tiv
oljteguiit : quoci nialorum principuin et sacerdotiim tot/_ov, xat tou.; iXEttfovta? autbv d-ctXiijv t6 Si
est, ac domuin Israelis iii Iransversum ageiitinm, sjtt, tou^ d[jtaptdvovta? (4) xa\ tou? luy/.aXuTitov-
secundum corda sua , abalienata in cupiditatlbus ta?^ oT.zp sTvat xaxdiv dpx<2vttov xai UrAon, xal
suis. TtXaytafcjvtajv (5) tJiv oTxov tou 'IcjparjX xata tij
xapoia; autiov tii; dTtriXXotpt(jj[jiiva; ev tot^ STitOu-
[jiT][jiajtv (G) auttov.
LXVl. Mitlo qiiae de iis disseril ,

qui seipsos pa- ECJ". Ka\ oidjzio XeyEtv (jia 7UEp\ tiTw pojxiivtojv
sruiil, cl lao coineduiit, cl hinis (egiiiilur, ct qiiod Jauxou; oiaXsYctat, to ydXa xatEsGtiivttov, xa\ td
crassuni est, jngiilaiit, gregem aiilem non pascuiit, £pta T:cpt6aXXo[j.£V(jjv, xa\ ti r.ayb (sifo.^Cvxijyj (7),
•lee, quod infirmum est , corroborant, nec, quod dXXa [JiT] T:ot[j.atv(;vttov ti 7:pi6ata, ti t,(iO£vr|Xii;
ronfractuni , alliganl, nec, qiiod crral , reducuiit, oux bn^jyxiiîzb)^/ , xa\ ih cuvt£tpt[jt[j,£vov ou xata8e-
iiec, quod periit, requiruni, nec ,
quod firniiini ost,
c[j.ouvttov, xa\ '.h T:Xavto(j.£vov oux e-tTtp39ovT(ijv,xa\
conscrvant", sed labore conCciuiit, ac de iiulusiria zh d-oXtoXi; oux ex^Titouvttov, :fa\ t6 i(r/upiv 0'J
enecant sir, ut oves ob paslorum 46 iuopiaiii, per

:
(auXatt(5vttov , dXXd >!at£pYafo[jiEvtov , xa\
y.6'/0^'i'
omnemcainpuin el moniem dispersae sinl, alque oni- xati ffTuou8r]V dTtoXXuvttov • t'o; 6t£3T:dpGat ti i:p(5-
iiibus avibus ei bcsliis prsd^c fiieriiii, qiiod iioii es- Sata xatd T:avt'j; 7:£oiou xa\ opou?, T:apd tb [xr,
sel, qui re(|uircretac reduccrct''*. Quid postoa? Vivo etvat T:ot[j,£va?, xa\ YevesOat xatdCp()j[xa Tiast t:e-
ego, dicit Doininiis ,
pro eo quod hac ila se habenl, tetvotj xa\ Oripioi? (8), oux (5vto? tou exCTjtouvtoj
atque oves mea; in prndam fucrunl , ecce ccjo super xa\ eTttatpetpovtoi;. Elta ti ; ZiLi ifd), -.frâi ('J), Jli-
pastorts, et requiram oves meas de manibus eorum ", fsi KvpLOQ, drTl^zoiJ Tavza oiitcjJq eyeir, xal ye-
atquc eas qiiidem colligam iiiiliii|nc asseram ; illl D recrOat tci apc?6aTd }icv sl^ :tporcji,i\r, iSoii iyia
»»Ezecb. xvMii, 2-C. " E/.ecb. vii, 26. '^» Ezecb. xxii, >i, 2.5. «' ibid. 26. "Ezecb. xiii, 15.
" Ezech. vxMv, 2-1. ''^ ibid. X. "ibid. 10,11.
(97) BsuiiaTior. ( Visionnin, i nialiiii, pro more

Scriptur;e, qiiain t spectaouloruin, » iil ISillius. (4) Toi'c djK/pzdrorTai:. Sic mss. omnes. Deest
(98) Mir (1 Tcii: cxoTtoiq. Adorain Kcg. u, sori- Tou; in Paris. cdil.
pliim : 'KvtauGa tou; dpxtepet; Xe-i-ct. liiio, iiiquit, (5) n.layiaCcrTior. « In obliqniim (lectunt. »
(^nrnb. < Speoiilaloics, qua voce iilliil ooiiiniiiniiis (()) '£'.T((?!»/()//(a(r(r. Vulgala, i iii cogitatioiiibMS.>
iii E/.oobiole. i (7) SpaOjrTujr. Coiiib. xaTacrâJcivTtov.
Regg. (8; Tidcri neTsirdir xal Oi\fici.r. Verba
sunt ox
(99) 'Enspyonirr\v. I et I, £pxo[j.£VT)v £t:\
tauTr,. Is. xviii, 6, aiil .lcr. xxxiv, 20, aiit Ezecli. xxxvuij
(1) nfOxr\pvF,at. Dno Hegg. ct Coinli. addiint ?]. '* el XXXIX, 17. Duo Kogg. post T:£t£ivot;, addiinlxoij
(2) ri} ci!. Omnes pene codiecs et I.,XX babeni, oOpavou.
[9) <l'r\cri. Dcosl in diiobus Regg.
(3) M'Ti\i;. Iii Hog. y, ad orani scribitur, au-
.
477 OIl.VTIO II. — APOLOGtTIC.V. 478

e.i! Tcbi; ftotîtui^, xal ixOlti'tcu xit npiCaza /ici' A auleiii , lia>(; ct ill.i |iali>;iiliir, (|ii;e videliccl iiialo»
Lx nu»' ympiuy uixCoy, xi\ -i (iJv 3'jvi;(u f.-x: paslures liali cuiiseiilaiieuni cdI.
itcpimiTjcojiat (10)- o! i\ ti xa\ ti TT^fjovTa'., S
toj; xixoj; TO'.[jiivo; elxo;.
SZ'. 'AXX' Vva [ii;, ti Trivtiov xa\ r.av-ai; aTTap.- I.WII. Scd iie oniiiiiiiii vorcs, alqiie oinncs pro-
OnoJjisvoiTouj-jao^TJTa;, (iaxplviT:oT:fvti)X(5Yov(l I),

plictas cntiineraiis, scrnioiKMn in liingiini prdir.iliain,
ivi; i-i:;{jtvT|30:\; l-.: xoj T:p6 posl(|iiaiii uniiis adliiic Jcroiiiix, aiilri|iinin roriiiarc-
tii; TT/.iicii); :y'""'!^--
vo'j, xa\ £x îT.Tpa; fjYtaJtiivou ( 'lcoifjtfa; f,v outo;), tur, ('(igiiili, et :ib i|)sa viilva saiicliliiali '*, iiieiilio-
TOJ; Xoizoj; 0T::,o6T;iJo;jta!. Zr,T£t (jt^v ooto; u-ip nciii feccro, reliqnos oniiirs pr.rli-rilio. OnaTil qiii-
xjâXf,; 'joiop, xa\ TOt; oÔaXiJto;; Trriyr,v SaxpOwv, dcin liic capili ai|iiaiii , cl oculis fuiileni I itryinn-
tva xXaOjriTTpi; ijfav x6v Tjpaf,X- dojpsTot 6i ou/ niiii, iit Israclcin pro digiiilatc liigeat " : iinii iiiinus
^TTOV xal TUIV TTpOEJTluTWV Tf,V \tr,-firfi''.tlt anlciii aMlistiliiiii cliain iiiipriiliilalcin dcjiloral.
Sir. A^YJt ;jtiv aJTiT) otsXEY/ifjtjvo; (12) TrpA; to'j; LXVlll. Ac Dciis (|iiiilciii sacerdolcs coaigiicns,
Up£t; 6 ftsi; •
Oi cvx d.iar, ncv icti Kv-
lefeli; liis ad cuiii vcrbis nliliir : .SHferi/o/cs iioii ilixeniiil,
p«'f ; xal cl dyT£x.c{i£yoi rcv rdiiov itov ovx i).il- L'bi eit Domiiius ? el qui leijem menin complccleban-
CTai-Td fie, nal ol .tcittiysQ i)ciCovr e/c ifti. M- B lur, iietciebiiiil me : et pintores impie nijebatit adver-
ysi 2i aJTi; TriXtv •
noijiiyer >)^pcrevcarTo, xa\ sum me". Ipsc aiilcni riirsiiin ail : Paslorct siuhc
Tiv KOptov ojx £;;^f,Tr,Tav (15), xat oti toOto ojx egeruiil. el Doiiiiiium nou qnifsierunl : ac proplerea
t'.ior,5£ (It) TTaia i\ voptr,, xaV 6t£!rxopT:!30r,jav. nct- grex unirersus tion inlelle.iil, et tlispersi siihi "'. Al-
Itire^ re, !;rjCi\, .-ic.l.lcl diiyOeipar rdy d(i.Te.lu>yii qilp aliu liico : Mulli piislorcs ilemoliti sunl vineani
licv • ificJvray Tiiy /lepiSapivv Tiiycvcay intOv- meam ; coniuminavcrunt ptirtem mcam desiderabi-
/itlTiiy, 6e6vc0ai elr Tiiytptijicy{\:i) {iCazcy. fA-.i lem ; adco ul in itiviam soliluiliuem redaela sit ".
7:p>,; aCTOJ; (10; T:aXtv aTTOTsiviTat tou; Trotpidva;- Mux iii iii;ilus p.isturcs riirsiiin iiivcliiliir : Vie pn-
"U, cl aoipireq ot d.io.i.lvrTei: xal Stacxcp.rll^vr- sloribus, qui disperdunl ct dispcrijunl qregcm pascuiv
Tei; tIi .ipdGuTU tTii; yoji!\q (tcv • 6iii tcvtc TuSe meiv. Ideo luvc dicit Dominus ad eos qui pasciitit
.V:yet hvptc^ e.tl Toix ^cijiaiycyTai; n^c .ladr popuium meum : \os ilispersistis ijregcm nieum , et
licv "l'tie7r£tecxcp.iicaTeTii:tpiCaTdjicr, xul ejeciitis eos, el non visituslis. Ecce cgo ulciscar super
if,eo)caTe avTii, xal cvx e.iecxi]^-acOe uvtu- iScb vos , secundum innHlium sludiorum tesrorum'".
il-ia ixSixH) ip' Vftuf, xuTii rii .lottipii i.itTHiSev- Quin ctiain paslorcs ululare, alqnc ariclcs oviiiin
iiaTU vfiiLy. 'AXaXirîv t£ f.o-JX^Tat toj; T:ot;jt£- plangcrc jiilicl, qiioiiiam im|ileli suiil dios coriiiii,
va; (I7t, xa't x'J7r:£iOai to'j; xpiou; Twv TipoCiTUv, C ul imcrlici.iiiliir
"'.
otoTt £-Xrp(jOr(-av at f,;jiipa: aJTiov £t; jôytjv.

itV. Kat Tt ;jio: Ti TToXati (18) XsYstv; Tt; il, Tot; LXIX. Vcriim qiiid anliqiia colligo? Qiiolusqiiis-
IIa'jXo'j xav63t xa\ 6pot;ia'jTbv T:ap£-xT£tvu)v, oO; t:£,o\ qiiccsi, qui si ad canoiies eus et regulas scipsum
i-icxir.w xa't T:p£56jT£fti)v !Ta;£, vr^âXtoj; (l!l), cxigai, quas Paiiliis dc episropis cl presbytcris cnn-
oto9,oova; £'vat, ;jtT; T:apot'Wj;, p.T) T:Xf,xTa;, otSaxTt siiliiil, nciiiiie 47 "' solnii cl piidici siiit, non vi-
xoj;, aXf,T:TO'j; iv niiixjC: iv£T:i90'j; (-10) to^ r.o- i;olcnli, iiuii pcrcussores, ad iloccnduin idoiiei, irrc-
vr,por;, o'J TToXJ t6 ota-^^jyov .£'jpf,i£t Tf,v tcov xa- jircliensiiiilcs in omnibiis lebus'', alquc bujusniodi,
v(5viov EO0'JTr,Ta ; Tt 6a\ (21) a toi; [jiaOr,Tat; Tr,- ut ab iniprobis aliiiigi ncqucaiit, noii sess a cano-
oo-j; *::: t6 xf,puYna T:£ptT:iov vo,tjio0£T£r ; uiv t6 x£'.;i- iiuin rccliiudiiic pcrmiilliim abcsse coinpcricl? Quid
Xatov, tva [jtf, Ta xaO* Sxa—ov Xi-j-io, Toio-Jto-j; £ivat ca referam, qii;c Josus discijMilis siiis, ad pr;cdicalio-
Tf,v ip£Tf,v, xa\ o-jTto; £JjTaX£t; (22) xa\ [jt£Tpio-j;, neni cos niitlcns, pra:scribit''? qiioriim ne siiignl.i
xa\ £Ti (25) G'jvT(j,aio; £iT:£iv, o'Jpaviou;, iooT^ o^j/ cxpliccm, iKTcsunima csi, ut viriiiie lales sint, at-
fjTTOv oti t4v TpîTTov o^JToiv, i) 6ti t6v Xoyov Tpiy-iv que iia cxpcdiii ac inodesii, ci, iii uno vcrbo dicaiii,
t6 EJayYiXtov. coclostos, ut iioii iiiiiius ob corum \ilam CL mores,
(|ua!ii ob seniioiicin .iliiiie docirina-ji Cvaiigcliiiw) currat ?
" Jcrciii. I, ."). " JiTCin. IX, {. ''

Jcrcin. ii, 8. "Jcrem. x,2I. '" Jercin. \ii, 10. '' Jcrciii. x\iii,
1, 2. "' Jerom .\xv, 31. " I Tini. iii, 2, 3; Tii. i, 7,0. '^ .Mattb. X, 9; Luc. IX, 3.
(10) nepi.iciiiconat. i Acquiraiii, i quod Scri- r> (17) TovQ xotjtirUQ. Reg. I, xa\ toj; -ot^jii-
|iliira! csl vorl) ; vcl forle cx Isaia, • rediinain ; > va;.
vel, I Sfrv.iho, iiilabor. > (18) Tii :ta.laiu. < Qiiiii aiilu|ii;i conuncmoru? i
(H) .\6ycy. Hcg. r, t6v XiiYov. Nuniiulli li;ibriil T! TToXXi : ; i Qiiid imilta? >
(12) lie.le)"/djieyci:. Hudinus : < discepians cuiii (10) A'i)o-n.I('ci'c. Kcg. I, vT,'TaX£Oj;.
sacerijoiilius. >
(20) 'Aresrd^Lvr. iNuii niale Coiiib. i exlra oin-
(15) 'tXeOiTricar. Coinb. i exquisieriinl. i nein inipruliorum caliiiiiniain. >
(!') Oi!';c i-yctice. Comb. Icgil oJx £'/Oi]-av. xat (21) TiSai. Alii.Ti U.
rtaia vo;xf„ elc. « .Non inlcilexeriiiil, el oiiiiiis grcx (22) Evcza.lelr. Cumli. i lrii;;i liumines ae ino-
dijsipaliis csl. Sic Vulgala el iSobil.
)
ilcsti. ISce lieiic Uilliiis, > iiiqiiii, cxpedili ; < iiiebus
{\'6) Lii; Tiiyepnjicy. Decsl Tf,v In oninibus pciic l)iiil;i'us, qiiem scqiior. >
codiciliiis. A«l trt. Il.-i iloocm Uogg. scx Colb.. Jcs., Or.
(23)
(Ui) ///.i'c avTcix. «In ipsos pasiores. i Graecuni 1, cl Pass. Tar. cd. xa'-. Jio::.
OUii lialicl zaxoj;, « nialos, > ul rcddil Bill.
A
*'9 S. CREGORII TlIEOLOGl 481»
LXX. Mihi vero limoreni iiiciiiiiini eiiani Pliari- 0'. 'E[Jik Oo cfoSo-jai y.a\ 6î'.5i.^6\t.Evoi âpuailoc
s;ci probris oiicrali, et srrilKi: roilargiui : ,|u:liiis ciim xa't ypay.â':tlq k).zyy6ii.E\ioi- (Lv airjyjilv, eI 7:0X0
nos viniue loiige sujieriorcs esse delieaimis, quem- TTspiEivai fiiov XTjv apiiTiv, ib? SiaTstifiJ'^®''. ^'^ '^'
aflmodum noliis prxceptiim cst, sl iiioilo ca^lorum o:o!|i£6a tt;? tuv oOpavdiv paiiXcia?, xa\ -zriv xa-
regiium coiisequi cupimiis, iurpe profecio fiieril , si xiav (faivoiaeOa Cî) y/iipOMi;' waxe xa\ 'ifti^ £ix(5-
ipsis etiam pejorcs iiiveniamur ; -.mWo iit ipsi qiio- Ttii? olv (25) axou-ai, y.a\ YSVvr,|.(aTa £-/'.5voJv, y.al
que, serpoiiles ap|icllcniiir, etgeniniina vipirarnm, c07;7o\ Tutj)),o\, t6v x(!jvoj~a SfjXtôvTS,; , xa't Tr.v
ct (l'jces CTci, culiccin colanles, et canieliiin (leglii- xaijtTjXov xaTaTttvovTs?, xa\ Ttitfoi jluTiapoV Ti £voov,
lieiites , ct sepulcra cxierne quiilem pulclira , iii- [jl£t' £'J:i:p£::£ia; x?,? ^ôjOcV xa\ Trapo'|i8£s xaOapal
icrne autem sordiila.et paropsides in speciem iiiun- zh (fatviifjiEvov, xa't ToU.Xa Ssa exstvot xa\ ei(j"i xa't
(1;k •», ali;i(iiic omiiia, qua- illi et suiit ct nomiiiau- &XO'JO'JSt.

Iiir.
LXXI. In liis ego cogiiaiioiiibus dies iioctesque OA'. To'jTot,; £^(1) 5'jv£tfit xa\ vJXTOjp (26) Y.a\
versor : Ihec medullas etiam mcas eliqiiant, ct car- y.£Q' îjjispav Totj XoYt(j(jioT5 •
Ta'jTa [Jiot (527) t^v
iies coiiliciuiil, iiec me audacem cssesinunt, »c siib- [X'j£Xbv EXTTjXti, xa'i 5a~av3. lin; aipy.a;, xa\ oux
iala facie incedcre. lUee aniinnm ineiiiu dejiciiint, B : -
ia Opa^'jv £'.vat xa\ dtvoj pX^-ovTa (28)' TaoTa [j.ot
et ineiilem coiitraliiinl, et lingine viiKjulum injiciunt, Ta-£:vot TT]v (l/u)(f|V, xa\ Tbv voijv GuaTiXX^t, xa\ ttj
faciuntqiie, ul non de piocfectura, ncc de corrigen- yXtojcrr) 5£(i[j.iv £T:tTtOr|(it ^29), xa't cj r.EpX rposTa-
dis el gulicrnandis aliis cogitcm , id qiiod cxnlje- cia; elvat t:oi£i t6v Xoyov, oOok Toij xaTOpOouv (30)
raiilis cnjnsdam f;iciiltalis csl ; sed qiioniodo ipse aXXou; xa\ ot£uO'JV£tv, 3 KoXX-i]i ia^Li Tf); 'TiEptou-
Tenieiiicm iram elfiigcre , atque a viiii rubigine ffta;' aXX' orijj; Sv auTb; tt]v £pyo[jivTiv itpyT^'! (31)
iionniliil nieipsum ;ibradere qiicani. Purgari prius 5ta9'JY()'[Ji', xa\ (j.txp(5v ti tou to'j tt,? xaxtaf £[jtau-
«poriet, deiiide pnrgare; sapicntia instrui , aiqiie T^v d-o|£aa![j(t. KaOapOrivat (52) 5£t :rp(JJTov, £tTa
i'.a deiiinm alios sapicntia instrucie; lux Ccri , et xaOapat •
uocftaOrjvat, xal out(jj aosfEaaf -ÊviaOai
alios illumiiiarc ; ad Deiim appropinquare, et ila fM;, xa\ (fojTtsaf i^fisa'. &zCi), xa\ 'KpoaayaYîv
alios adducere; sanclificari, el postea sanctilicare ;
iiXXoui;- iYtaaOTJva:, xa\ 4^'^'^'"' X''P^Y'^Y^''°" (^^)
ciim nianibus duccrc, cum prudentia consilium [j.£Ta x£:poJv, au[ji6ouX£'jaai [j.£T3t auv£0£oj?.
(lare.
LXXII. Qiiando igitiir ha;c eriinl, inquient liomi- OB'. U6-S ouv saTat Tau-a, (faa\v ol layEi; zit
iics ad oinni.i cclercs, nec satis cauti , facile oedili- navTa, xa\ o'Jx a^scfaXzi;, 0: [paoihii o!xoooho'jvt£?.
f.
caiites, et diruentes? Quando liiccrna supra conde- xa\ xaTaX'jovT£j; KaV itT)vtxa 6 Xu-/vo? £7:\ T^rjv Xu-
libruin'*? Ubi talcntum "? sic enim graiiani vo- Xvtav ; Ka\ tou ib TdXavTov ; o'jtiij t6 -/dpia^Jia
caiit. Ihcc ii, qni amicilia (|iiam religionc fervidiores Xt{ov-z;. Ta'JTO ot 0£p;j.oT£po: Trjv ^tXiov 9\ tt;v £'j-
fiuiit. Qiiaiidi) lutc eriint, et qii;c iiica est ralio ,

XdSitav. noT£ TauTO, xa\ t:'? 6 E[jii^ X^^yo;, £) Y-v-
q;ia;rilis, viri lortissiini? Ne cxircin:i qiiidcm seno- vzioTaTot ; 0'J [Jiaxpi "TTpoOcaÂta, 0'j0£
yîP*» "^^
ctiis hiiic rei praesiiluia , longiini tempiis censcri Ea/aTov. KpEiaaojv y^P •KoXta [j;£Ti (ppovriaetijs
(lcbel. Sencclus eiiim cuni prudcnlia coiijiincla iin- d7:atO£'JTou v£(jTr,To;, xa\ X£XoY:a[i£VTi ppa5'JTT,c;
pcritse juvenluii pr;estat , ct consideraia lardiias Ta/ou? drEptaxfr^TOU •

xa\ (jXtYtJXP^vto^ paatAEtn
iiiconsult;c lemerilaii , et breve regnum , dinturnm (jiaxpa; Tupavvloo;^ il><; xa\ iXiyr\ [J.£p\c Tt|ji[a toXXtji;
t\ rannidi ;
queniadmodum et exigiia portio niaximi XTTiaEOj; (5i) a-iy.0'j xa\ aâXspa; (oli), xa\ xp'-"''?
prelii, nuiltis vilibus ct pericnlosis opibus, et panim dXtYoj [j.oX'j65ou 7:oXuTaXdvTou, xa\ 7:oXXo'j axiTous
aiiri multis plunibi libris , ct parv;i lux dcnsissimis dXfYOV (fd)?.
tencbris.
LXXIII. Alioqui verendum esl , ne lubrica hxc Or. Ti ol Ta/u T0'JT0 xa\ a'.faX£p!<v, xa\ X:'av xot-
cclerilas, pricccpsqin! sludium, seininibiis illis non D £a-ou5aa[j.:vov (30), [tT) twv a::£p[jLaTajv£X£ivo;!; (57)
.Mallh. xxiii, 25-23. '« Matlli. v, 15. " Mallli. xxv, \5.
(21) >f>aircifeOa. Sic Ucgii iinilccim , qiialiior (51) 'Ofyi\r. Ueg. I, |io[j(tfaiav.
(lolli., Jes. Or. 1 , l'ass. el (ioiiib. Ed. tfatvo- (52) KaOapOijrai. Ucg. I, addit y^P- Adililio ne-
[AEOa. ressaria, si post xaOapOf|Vai legas oet, ciiiii liillio,
(-25) Eixdtur dv. Ila Reg. ei Colb. Iu cd. av Par., Gali. ci inss. Ucgiis bin, 1,1, x, Ciilli. 7, m.
£;x(5t(.)-. Alioiiuin liiiilca fmel or;ilio. Sin aiilcni legeris xa-
(20) Kul rvxzup. Iia oclo Uegg. scx CoIb.,Or. 1, OapOf,vat 6i ciiin U:is. iiiss., Ucg. a, liu, n, r, u, z,
ctc. Dcei.I xai in cd. Colli. 5, i, li, i, cl I'ass., coiisl;ibil sciisiis.
(27) TavTcijwi. Alii, [Jiou. (55) XsipaxMyiicrat. Cab. « nianibiis dediiccre,
(28) Llrai ml
drojfi.lE.-tcrza. Sic lcgilur in orto prinlenlia consiilcrc. t
Picg., siplcmCulli., Jis., Or. 1, clcomisso, 0'Jok r:o- (51) KTifCFMic;. Iii cil. XTiacoj;, prave.
p£':Ea6a:. Ilabeiit laiiieii Ueg. 1, I, ct Colb. m, xa\ (55) Xya.lspdq. « I''allacibus. »
rop£'jf.a0ai dvw. (31}) kazeanovSaGjdrcr. Comb. xaTeff7ceu(i(*e-

(2&) 'EzniOrici. Kcg. y, i-jTiOrâ!. vov.
(50; KaT(,pOcvr. Comb. « ad virtulem compon(?re (37)iVI)'| Til)r(rêpndTuiyixeiroiq.?>\c iiovcmUeg!;.,
f\ dirigcre. • sci Colb., Or. 1, Jes. el Pass. In ed. Par. (li) t'j;;
m OllATIO II. - \rOI.O(il.II(.A. 183
^rpujv eejovts, xa\ oti :>> \ ntisiiniie sii, pclras cccidcrnnt ct quia lerrB
to;x6; f, 1 xiTi tcov (|u.-c iii ;
piOo» EuOi'» ivaxO.JâvTa oJok xf.v alliludincnnion lial)tl)ant, sl.iiiin cxoria, nc priimini
ut; Ix''"' TVi ,
•itpiixT.v fvsyxs xoj fjXiou tiep\iii-.y\-:(i- i) tio xsTi (iniilcin solis calorcni fi-rrc polucriinl'" : aiit cli.Tni
TTi; <{/ijji;iO'j TeOivT'. 0:ji:X:(j), |jiT,oi liXtyov (ivxi- fiKiilainiMilo iii iirciia jaclo , (pioil pliivi.-n ac vciili»
(T/ivTi itp'); TTjv S.ioxfiV xa\ Ti iTvcJjiaTa. Oual nc laiililliiiii (iiiiilL^ni rcslilil ". Vir, libiciiilns, ail
reihrepdQ iazi, Saloninii fii^Hs rex juiiior ci( "" iileiiii|iic, iVe »i«
roi, .T(J.l(c, »)(; t! .8«(r(.Jei)c ''"''i' , :
(jjiâl SoXojjitTiv (38) •

xa\, M/j IcOt rayyq ir .X6- celer in \erbis •' : ininorcm scilicct rcm cssc asse-
Tou auToO Io).oji(t(VTo; vwvfj, zpSvjjii ti rcns culoriiaicni in vcrliis qiiain (crvcnieni in
70(c, ,
EXaTTOv (39) , XivovTo; , t>> r.irA Xoyov Ti/o; Tf,; aclionc rcsiinaliiincm. ICl qiiis cst . (lui conlra li:rc
7::p\ 7:pa;;v 0:p;;i(jTr,To;. Ka\ t!; iiTi -api TaJTa (.iO) omiiia cclcrilalciii potiiis qiiain si;ruiilalnni ci lai-
6 T>i Ti/o; araiTiIiv T:p6 tt,; iiâXsia; xa\ toO lilalcm CNposral? Qiiis csl qui vcrilalis propugna-
(jv;ji'fi,oovTo; ; Tt; (5 TrXaTTttiv, xaOiirip ai0f,[ji;,oov loroin, uniiis iliccnl.TC spalio, vcliii c luio slatiiain
Toj; 7:r,X!vo'j{, T?iv tt,; aAT,0:;a; T:po-TiTTjv, t'jv fiiigil: illiim, iiuinani, qui Ciiin angclis slabil, (Uiii
(ji:Ti iYyiXtiJv (iTTia^jjiivov, xa\ jjt:Ti ip/aYY-'<^'' arcliaiigclis gJDriiicaliil , ad siiiicriiiiin allaic satri-
oo;iTov-a, xa\ i7:\ t'j fivtu Ou!iiajTf]piov ava7:i;ji ticia transmiltci, cum Ctiristo saccrdoiio fiingeiiir.
(iovTa Ti; Oua;a;, xa\ Xp;iT(o (r'jv[:,o:'J30VTa (-11), B ngmcnHim instaurabil, iinngincm c.\liil)cljil, siipcriio
t^jv ava7:XiiovTa t6 TSi.i.-y.% , xa\ TapajTfjiovTa miiiuloojiiliccinagcl, el, ul, quod ni.ijiis csl, dicam,
•:f,v etxiva, xa\ ti") 5v(o xi-[j;(;j 5r,u.toupYf,-ovTa (M), dcus crit, aliosqiic dcos cnicict?^
xa\ -h ;j;:iCov £!7::rv, e:?jv ej-Ijji^vov, xa\ 0:o7:o;f,-
covTa ;
LXXIV. Scio, ciijiis minislri siiinus, cl ubi jaccn-

OA'. 0;oa t;'vo; Jjjjibv X:tTO'jpvo\, xa\ 7:',ij xe!;i£-
voi, xa\ "oj 7;i;ji7:ovT:; •

o:6a toj 0:o'j ih Oio;, xa\ tcs, ct (1110 miiicnies. Scio, qua; Oei siililimiias, qux
7:iX;v liiiinana in(irinilas, ac •iirsiim potcii:ia sil. Ccrlum
Tf,v avOpa)-;vr,v i!iOiv:;av, xa\ Tr;v 6'jva,utv
excehum, lcrra aulem pro[uiiila »•. V.l quisnam coniiii
Ol-payi:q ri^Tj.J^Jf , xi\ dk jlaOeia. Ka\ t!; iva6f,3:Ta'.
a;j.apT;a; T!; 7T:ptx:!pi:vo; iTt asrcndct, qiii pcccato proslraii sunt?Quis inlernain
Tov IjSi^jijjtivtov Tt]
T>yV xiTto C<5'fiov xa\ tt,; lapxi; Tf,v T.x/y-.r-.T. oX(o caligincm cl carnis crassiiicm adliuc gcrcns , loia
mciitc tolaiii illain ir.cnicm pure spcctabit, rebus-

vot xaOapto; iT.o—.vjzv. vojv oXov, xa\ jjttyf^T^Tat
qiic slabililnis el ;ib ociilonnn aspct tii reniotis inlcr
To;; ijTtoTi xa\ iopiTo;; iv Tot; isTaTot; xa\ 4p(o-
MiXt; yip av Tt; EVTauOa Ttov oftiopa z:xa- inslabilcs ociilisquc subjccias niisccbiliir? Vix ciiini
jjiivot;;
uaooivtov
Oap.oivtov xa;
xa\ e;oioaov
EtoioXov ^jo; .ou
(i3) Toij xaXoO oi.(upr|3iiitv,
xa/.oj O£(opf,!i£t£v, qiiisquam
.,...-., liic coriim
- (ini
,
inajnrem .,
in inodiini -r. 49
<-ojr:pot Tbvf,X;oviv to;; OSaj;. r,'c c j,E-pr\crc,c z,}
^ l>"-g«t' S""!, «tiam ipsum siin.nii illius bo.ii siniiil.'
criini ccnicre (iucat iion sccus stijiic ii ipii solcni

c-.riOaj,,} '
,
yeifl zd vSoip, xat rtV ovpaydr v.al
in aqiiis inluenlur. ()i(is iiicusHS cstnqunm mnnu, et
.-idrrtK r)|>- yr\r Bpaxt; Tice<Tti\(re ra 6pr] czaOîoi,
xaza.rauCEto,: cwlitm paliiio , et unkersam lerram pugiHo? Quii

xetl roc J-fi.Tdc Ci-TV ! Tic; zcj.tic; r)jc
statuit montes i)i poudere el silvas in stalera " ?
aiiTCv, xal zlri ziLr .-zdrzur 6îuOi\CEtai;
,
Quis lecus requieiis ejits'^, et cui ez omnibus rebus

nssimilabitur " ?
OE'. Tt; 6 TTOtf.ja; Ta TrivTa £v XiYto, xa\ ttj LXXV. Qiiis csi qiii omnia in verbo cfTecii "', el
oo,:a xaTa7X£'jija; 5vOpw7:ov, xa\ eI; £v iyai-tov sapicnlia liominem condidil, ac rcs inlcr sc dissilas
7:v:JULaT;, xa\ copulavil, tcrramquc spirilui miscuit , aniinalqiiu

•ti o;:7T(oTa, xi\ ;jt;;a; t><v yojv t(o
C'jv0:\; ?u)ov 6paTi>v xa\ iopaTov, ctpiixa^pov xa\ visibilc et invisibilc compnsiiit, caibiciim cl inimor-
ctOivaTov, 47:;y£;ov xa\ ojpivtov, iT^T^jjtcvov 0£o{j talc, lcrrcslrc cl ccelcstc, Dcum attingciis nec cora-
xa\ oj 7:£p;5,oa-!j<;ji£vov, IyyIôv ita\ nax,o'jv6.ut£vov prcbcndens , apDropinquans et piocul rcccdcns ?

;
6 SoXopitov, xai ainli Dixi Sapicns efficiar ail Salonion nl ipsn multo
FJ.ta, ccjtcO,\coi,ai, ,fr^<s\^ : , :
iiiaxpvrOn ci.z' iiicij {laxpdr i.tip S ,)r, Tf,v !jo- j^quam anle lcigius a me recessit »', ncnipc fapicii-
9!av Xefiov (ii). Ka\ 5vto); 6 xpocziOeiq p-tocro- tiam dicciis. Ac saiic qui addit scienlinm, addil dn-
apcczlOririr ("i.l-;',}jia- oJ jjtaXXov £u-.fpa!vovTo; toj (or(;»i ". Quippc cuin non plus Istiti.T afTcrat id qiiod
'« Matth. xiii. ;>; Lnr. viii. fi. " Luc. vi,.i8; .Mattli. vii, M. " Ecrlc. x. 10. " Prnv. xxix 20. ,
'M'n.v. XXV..1'.. "Isa. xlI-2. «Msa. lxvi,!. " Isa. xl, 18, i5. ««Psal. xxxii. G. " Eccle. vii, 24.
•* Lcclc. 1, 18.
OTTipjjtastv. Cêtcrum islc Grcgnrii Incus, qiii difn- agcnai, pcccari.

tiillale non carcl, sic reddi polcsl « vcnim l.ic : (10) napct zavza. Gab. « liis ncglcrtis. >
«clerit.is pariiin etiam luia. ac pcriciiliim cst, ne (il) i'rv(e;:£i'c-c>-r«. Quinqiicllcgg., cl Coisl. 1,
qiiod lil pr;ecipilisliidio, vel iis illoniin sciiiiiiiin) cuvt:p3T£'JjovTa.

siiiiilc sil, > elc. Posscl otiam quis, xa; xaT:3-oj- (1-2) Ai}jttovpii]corza. « Qui siipcriori muiido
O23;ji:vov, sic inierpictari : i litct luaxima cura opcrain sii.iin pra-slal.it. >
adl.iliraiiir. > (i.") Kril EiSio.lcr. Sicorln Rigg., Colh. qiiir •
(J.S) Xf>.lcy((o»-. Dcesl in quinquc Rcgg., scplem qiic, Jps., Or. I, « Vol ipsiini siiiiulacniiu. > Ed. xi/
Colb., Or. i. EKtoXov.

(7)0) "E.lazzcr. i Miiiiis aliquid. > His vcrbis si- (ii) T^v co-ylar Mf'-^-. Ilxc omisit in versioiia
guiiical Grcgorius, celeritatc loqncnJi, iniiiL>s quam BilllU!..
, ,
is:> S. CnEGORlI THEOLOGl m

invenuim est, qiiani tiiolcsiia:, iil qiiod effiigii : (ino ,\ EupsfllvTo; ^43) tj avtoivTo; tou SiotpEOYOVxo;* STtep,
iiioJo , iis , iil opinor, usu vcnirc solet, qiii , cuin oTjjiat, cpiXst 5u,u.6a(vetv TOt; ^1:1 SttJ/watv aTOSTito-
.•«lliuc sili laboienl, ab aqiiis aLislraliiiiilnr; aul qiii (jtivot.; ijoaTO^ •
fi xpatstv Tt ou Suvajisvoi;, ^x^'^
lil (juoj se Iialicri! cxisliniaiil , inaniliiis lcncre nc- voijtiôuTtv f[ oil^ (XTtijXOsv eOOu.; a3-:pa:tr) itspt
(|iieiiiil ; aiil (|iios fulgclri siilemlorc pcrslrittos liix /,d[j.'iaia.
siaiiin ileseruil.
LXXVl. lloc inc inferiori looo leiiebal, Iniiiiilcni- OCJ"'. TouTiS (jt£ .UTr) y.ctTd), •/at TaiT£tv'jv z~oUi (-16),
qne rei.li!ebal , in eaiiique incnleni iinpellebal , iit xa\ Etvat piXTtov ETiEtOcv lixoustv <ftovr,v aiviaEcjj,
inclins csê ccnscrein Iraulis voceni aiulire'", qiiain i] s?-r,YTiTT]v cTvat twv u~Ep S'Jva[jitv •
-^ [jiE-\-a),et(ifqf
carniii reruni, qu;c vircs iiieas siiperarent, evplaua- xa\ xh ijij/o;, xa\ tJi iit5''(iJ[Jta, xa\ al xaOapal (fjUEt^
lorcin nic profileri : iieinpe niajesias , et aliiiiulo ,
[jtdXt; xojpouaai 0£oij Xa(jt7cp(STY;Ta, Sv iX6uaao; xa-
cl (ligiiilas , et piir;i; n-.iliira;, vix Dci spleiiiloreiii X'j-Tit, ou a-/.STo; d-itoxpu-,fT], cwzhq Svto; Toij xa-
capienles, queiii abyssiis opci it '", ciijiis leiicbr;c OapojTOLTou xa\ d-poitTOu TOt,; -Xstoatv 65 ev ttp
latibuluni siiiit", utpotc luiniiiis purissiuii ac ple- TcavTl TtioE, y.3.\ TO'3 'îav-S; esTtv e|(ij •
0; xaXiv
risque iiiaccessi ; i|iii et in universo , ct exira uni- Eanv dTtav (47), xa\ 5v(o TtavTO? xaXou^ 0; votjv
vcrsum esl ;
qui et pulcliriiudo omnis est, et supra B (fioTtCet, xal StatpEuyet vou tdxo; xat iiio;, ut:o-
oiniicm pnlcliiiliiiliiiein ; (jiii nicnleiii illuiniiial, ct Xtopijjv dE\ Toao'jTov, 030V xaTa)a[j.6dv£Tat, xa'i u'::-
ineiilis cclerit:itcin -ac subliinitateni effiigil ;

qiiaiidi-toV 'Ttpbg Td dvto tJiv ^paair^v T(o tpeuvetv, xat zGi
iiiinipie percipiiur, tantuindem seniper se subtlucii oTov xpaTO'J[jiEvo; xXcTtTeaOat (48).
ainaiilesque sui , ex eo quoii lugit, ac vclul jaiii
coinpreliensus se proripit, ad supeina illicit. OZ'. TofiouTOV [jiev St) xa't TOtO'jTov Ti[j.tv Ti 7:o0o'j-
LXXVIl. Ac lanliini qnidein ct lale est id quod [jtevov xa't a™uoa^(i[j.=vov •

TotouTOV Sk elvat yr,ri tSv
expeiinuis, cl qiiod conscqui sliidemus ; laleinqiie vu[jt'.paYwy^v TtJJv 'j/uxtov xa\ Ttpo;jivr;aTopa. "E^j.ofj-E
esse oporiet aiiiinarum nyinphagoguin ac proiui- (j.t;v Sdo; (49), (JtT) xa't to'j vuîcpwvo? e|co (ifyto Se-
bum. JFihi vero pcriculum est, ne etiain inaiiibiis ct Oe\; X''^^'^ '''^^ TtSSa;, tjj; oux iv6eSu[jtevo; evoj[jta
pedibiis vinclis a tbalaino cxtrudar, ut qni nuptiali 1-d(j.ou, dXXd ToX[j.Tip(Ii; Ttapevetpa; eiJtauTbv (.50)
vesle haudqii;iqiiaiii indutus sini''^, vcruiii inipudcn- ToJ; EXEtae dvaxEt[jievot?' xatTOt 7:poaExXf|0riv [xlv
ter ineipsum iisqui illic rcciiiiibunt , iiniiiiscucriin. EX V£OTT]TOJ, 'tv' ElTttO Tt T(t.V TOt; toXXoiJ d-v-VOOU-
Quanquam ab ipsa juventute accitus sum ; libct (jiEvtov, xat ETt' a'JTov £Tteji,i;-,pr,v ex H.f;Tpai; , Y.tj\
eniin aliqiiid muhis incognitnin cfferre , atqiie ad eooOr.v SoTi? (3!) ex [/.r^Tptxi)? uTtoaxeaeii(jj;, xa't !j.et3!
Deiini 50 a viilva ipsa projectus '^, et ex inalerna ----- -

o'vTO Tot?
— ?' it-.t'..... n..
xtvo'Jvoi; e5e6at(oOT;v xa\^
1
6 TttiOo; (5i)
po'Iicitalioiie donatiis, ac poslea periculis conrniii;i- ajvr,u^f,Or], xa"t 6 Xoyta^jtSj auveopaijie, xa'i itdvTa
lus ; simulque desiderium crevil, et ratio concnrrit, eSojxa cpEpojv Tto Aa/îvTt xa'i atoaavTt, xTTiatv, Tts-
ontiiiaqiie ei, qui ine in soriem acccpit, et servavit, pt-,;;dvEtav, euE^tav (33), Toi^ XSyou; a'JTOu?, tov
doiio dcdi, opes, s|ilendorciii, valeiudinem , seriiio- TO'jTo dTtf|Xauaa (S-i) (jlSvov, t'j '7:aptSEtv •/.al eaxr,-
nes ipsos, ex quibus buiic duntaxat rrucliiin ccpi ,
XEvat wv Xptatov TtpoeT:'[jtr,aa. Ka't 'i\SvrOt\ fwt zh
quod eas conlempsi, acqufedam habui quibus Gliri- zov Qeov JldYta, oiq xr\pla fti.ltzo^ •
xal zi\r cir-
stum anleponerein. Ac dutcia milu facla suiU eloquia ecir i:iexaMcciftrir, xal zr\ cccpicf, sdojxa purr\r
Dei , ul fiiius mellis '* ; ei prudentiam ailvocavi , ac jiov. Kal TdXXa Sf, TaijTa (53), oTov 0u[ji6v [jtETpâai,
sapientiiv ileUi vocem meam •". Aliaque ctiam li;cc xa\ •(Iw-ji-j.-j •/aliîbrzix'., xa'i o-j;0aX[jt6v cto',fpovtaat,
adjungi, neiiipe ira; moderari, liiignaiu fienare, ocn- xat "i-aaTEpa TtatoaYtoYT)aat, xa't Sijav TtaTf;aat tt;v
lum coercere , ventrem regere ,
gloriamque huini xdTii) [ii/ouaav. Ilapaypovtjjv X^ytij (56), d/X' ouv
nianentem calcare. Insipienier hoc quidem, sed ta- eipfjaETat •
TauTa (x^v o'J Ttov itoXXtliv 't'at«); eYevS[jtr,v
inen dicani ; his rebus plcrisqnc forlasse Iiaud detc- 9au"j^STepos.
rior faciiis siim. j)
LXXVIll. Al vero hoc pbilosopb.iri , inajus c^t Oir. To'jto 5i (37) cfiXoao'.priaat xpetTTov ^ >.c.B'
" Pial. XXV, 7. "> Psal.ciii, G. »• Psal, xvii, 12. "Matlh.xxii.lS. "Psal. xxi, H. Pâl. cxviii.
103; xviii, II ; Prov. xvi, tl. " Prov. 11, 5.
EvpsOirzoq. Sic Keg. et Golb. m. G;c- Billiiis, I cupidilas. 1

(45) l, t,
leri atpeOivTo;. Ei<eP,lar. Kcg. g, d^tav.

['>'y)
(4(j) TaxEirdr i:iolsi.\\.\x\^Kg. I, 1, x,G(ilb. iii. Iii (3t) 'XxriJlcivca. Iia Itig. bm, Colb. m, 4, fi,
aliis ilcsiint. Gali. Billiiis. Alil vcro dTtiXauaa.

(47) 'Or xaX6r icrztr a:far. 1 Qui est oinne bo- (3;)) Kal zfli.la î\ zavza. « AUjiie hx'c eliaiii
iiuiii. I Gi E\oil. xxxiii, 19. alia, neiiipe liuiic fructum ccpi, nt ir;T; iiioder.i-
(48) KAi.-zz£c-Oai. Ita coilinim pars inaxinia. rer, > clc.

Kcg. I, xp'JTtTeaOai. B:is. cil. flXeTteaOai. (30) napacpporSir Mfu.iMl ininiis saiiiciis dico.»
(49) Aicr. Additiir apiitl .Muiilac. STtetat. II Gor. XI. '23.

ibOJ 'EjiavTir. Ueg hii, 11, ci Jes. 6auTSv. (37 )Tovzo di, ctc. < Al vero niaiiis, qiiain prn
(51) Aozc<:. Apud Mdiitai'. addiliir t(o Oeo). viribiis nostris , esl alieium isiud philosopliuc
(5-2) '0 xidoi:. « Dcsid''riuiii, ainor. t Noii apte ticiius. I
48,"i OUMIO 11. APULOC.KTIC.V. m
fisJnOai (J-uywv fjtjiovtav xa\ rpos-ciiSav, A quain iil ipsi pr.-cslarc possiiiiu», iiiiiiiruin ariiui.-i-
f)pia;,
y.a\ (jtT)-w [AT,8i no'.|jia!vi30at xaXtu; [jtoOovza; Viliij, rum iiii|icriiiiil ac prxfocluruiii accipcrc , cuiiKpiu
Ssov 4;iov, J7t:tTa MC rccto (|uidcin pasci adliuc sciaiiius, iicc aiiimo,
HT,5i xaOapOivTi; ttiv '{'ux*1V
T-iljjtvTi; iTTtJTaTjtv nn-:£'jOf,vaf xa\ taOTa iv xat- (piaiiluin par csl ,

purgali siinus, Rrcfji guljcrnando
ipiovTa tou; 5/.Xo\j; pra'fici idipic liiijusiimdi lcinporilnis , iii quibiis

poi; toioOto:;, iv oT; iiYanT,T'.iv :
xa\ Tapai30(i£- prartlarc cuiii co agiliir, (pii alio-, sursiim d<;iirsuin-

4/tj xa\ xiTio T:p:'ô|jtivo'j; (38) ts
'0" (Jtiiou ("iD), u-?> a-xiT.T\'i quc jaclari ac pcrlurbari coiispiciciis, cdiiso cursn
vo'j;, (^•JY''''"' ^"T?! -><
ivax(i)pf;7avTa, XaO:Tv (GO) toO TToviipoO ttjv CiXt^v dc mcdio riigial , ac sub locuin aliqucin a pcriculo
xat TT.v (jxoTiiJtatvav f.vixa zoXs|i£t (ikv aXXriXo:; lutnin scccdciis, pravi illiiis lcmpcstalcni ct calig'-
Ti y-B-f^, o;/:Tai 5\ tt,; iyi-rrî, el xa! Tt f,v X:!'}a- iicin vilct. Ilor, iiiqiiain, lcmporc, qiio nicinlira iii-
vov, 5vo;jta 6i x:v^v SXXiu; 6 !£p;u;, ixxjOcioi); ti' li'r sc pii;;iiaMl, ct si ipiid cliarilulis siipcrcral, alis-
5p)(ovTa; i;o'jSsvio5tio;, uiJTcsp ei^prjTat. ccdil, alquc iiiaiic jain noiiicn csl sacerdos, effusa
vidcliccl, ul Scripliirx vcrbis utar, iii ipsos qiioqnc
principcs coiilcniptionc "
00'. Ka\ ctO: x:viv (61)- V'jv\ 8b ToiTOiTo (02) LXMX. /\l(pii! lUliiam iiianc essct; niinc vero
el; xsâXi; dOitov fj }lXaiyT,;jt!a. *(i!/o; 6i a-a; B vcrtalur iii iiiipiiiriim cupitu blasplicinia. C.ctcrui/i
t;(I>pt5Tat Tiov t|('j-/tl)v dvTEtjfjXTai 6i dva!6:ta •

nictus oiniiis cx aiiiinis pulsus csi, in fjusquc Iocuhi
Toj ôjXo;jti'/oj (05) 6i i) Yvtost;, xai Ti piOTj toO subrogata iinpiidcntia : cslqiic ciijusvis scientia , ci
nv:'J;jiaTo;' -ivT:; 6i Jsjjtjv (01) eOteK:!; e^ ^''^? profuiida Spirilus" : alque oinncs cx lioc uiio pii
|jt'>/o'j ToO xaTavtvtoJxEtv aXXiov (05) d7i6stav. sunius, quoil alios iinpictalis (luninamiis. Jinliiilius
.\pio|x£Oa 6i 6txajTaT; Tot; dOiot; (00), xa\ [Jt-ToO- porro iis utiinur "'', qiii Dco bclluin iiidivcruiit, caiii-
[ji:v Ti OY'* 'Ô'» x'jj\, xa\ îXXojjtsv to'j; jjiapYa- busqiic saiicla projiciiniis, alque ad porcoruin pcdcs
piTo; Etjt7:poiO:v t(.')v /oiptov, p:6f,Xoi; d'/.oai; xa\ margaritas inittiiiius'", profanis aiiribus cl aniniis
.}<j/at; Ti 0:;a 5r,pio3t£0ovT£;" xa\ Ti; t(Tjv £/Optov diviiiain doclriiiadi cviilganlcs : alr|iic liostiiim votu
£u/i; i-t[jt£X(o; ix-XT,poO,u.£v oi 5:!Xa;ot, xa\ :Top- niiseri scdiilo cxpluiiins, ct iii adiiivoiiliDiiibus no-
v£'Jovt:; ev to?; J-;Tr,5:J;jtaj;v f,,!jttov o'jx oii"/'Jvi- strissiiie ullopudorc51 fornic.nnur'. .Moubiu-c vcro
ljt:0a. MtoaStTai 6^ xa\ '.\tJt;jta-/tTat, oF; o'J5' £;f,v el Ammoniix, quibus iic Doniiiii quidein Ecclcsiaui
Taptivat (07) ei; 'ExxXT,j!av K'jp!ou (08i, Tot; iiigrcdi liccbat ', iii ca qii;c apud nos saiicti^sima
<iV'-(oTaTo;; f,;jtti)v e;jt6aT:0ou;;v. 'IIvo!;a;jt£v 51 ;:aTtv Siinl, irriiiiipiiiit. Ac iios oiiiiiibus, noii jii.-.iitia; por-
o'J ::^JXa; 5ixa;oj0vT,;, dXXi 0'jpa; Xo;6op!a; ts xa\ las^, scd malediccntiic, niuliuequc in nos ipsos aii-
TTi; xot' dXXf,X(ov OpajuTTiTO; xa\ outo; ap;jTo; ^ dacix jaiiuas aperuimiis. /\ique liic apui nos opli-
f,uttv, ou/ 3; ov (69) [JtT,6s pr]\ia TpoT,Tat dpY^jv mus habeiiir, noii qui, Dei metu proidltus, ne ver-
<f66(;) 0coO, dXX' 3; av Tu/rj TrXEtira t^v TtXr^jiov buin quidciii otiosiiin pliiriinis iiiulodlclis , vel
£t;:(ov xaxto;, i) 5;a,6jif,6T,v, f^ £v aivivûta-f xa\ apcrle, vel occuilc (ixerli; ac sub llngiiii laboreiii
(t-h Tf,v YXiojaav o^JToO (jTpitpojv xo-ov xa'; t/jwi, ct dolorem ', aiil, lU apliiis loqiiar, vciieiiiiin aspi-
f, tiv dj-!6tiiv, £tT::iv otxjtoTipov. duiii ° versavcril.
II'. TT,poOiji£v 5c -i; dXXi^Xtov d;jta,0T!a;, o'j/ tva LXXX. Ihic acccdll ,
qiiod alii alioruin peccata
6,OT,vf,j(ojjt£v, dXX' iva 6v£i6!j(o,ti£v •
ouo' iva 0£pa7;£u- observuiniis, iioii ul higcaiiiiis, sed ul exprobrcinus ;
(itu(i£v, dXX' iva TpojrXf,;io[t:v (~0), xa\ droXoYiav nequc ut iiiciliciiiam aircraiiius. scd ut iiovuin vul-
l/io|jt£v (71) Ttov f,;j.£Tip(ov xaxtov Ta T(ov -Xrjjioi/ nus iiiniâmus , atque a proximoruni vuliieribus
Tpa-J|jtaTa. Kaxo'j; Zt xa\ dvaOo^j; ou/ 6 TpoTTO;, dXX' cxcusatioiiein viliis nostris petamus. Jani vcro ina-
f, 6iaJTaj;; xa\ f, 9;Xt'a (72) /apaxTr,pi^£f xai 5t af,- los et bunos, iion viia , scd disscnsio, vcl ainicilia ,
" Psal. cvi, .10. " 1 Cor. ii, 10. "• I Cor. vi, 1.7. " Maitli. vii, 0. Psal. cv, o9. ' Dcut. ixiii, T,.
' Psal. c\M, 11». • râl. X, 7 seqq. ' ISal. xiii, •'>, cl Lxwix, 1.
(."iS) ^Tffônircvq. Ita Upg. undciim, ncloColb., D (Go) '.\.l.lo)i\ Pass. ad niarg. dXXf;X(ov. Sic Bas.
Or. 1, Jes. Cuisl. 1, etc. Edit. vcro Uas. clPar. <fi- cd. ct Gubrielius : < altcr allcniis (laiiinaiiins. >
po,!jtivou;. (00) 'AOioir. « linpiis, qinbiis iiec Dcns sit. i
Tov fiicrov. Reg. a, ex [jtijou.
(59) 'Ex Coiiib. ( iiilidelibus, iiiipiis, Grxcis, ut beiic Ellas,
(00) AaOeiy. In ora Hrg. biii, appingilnr tfu- ( provinciuriim rccloribiis. i
Y£tv. Iii Cclb. 7, iiitra liiieas veleri iiianu, f) yu- (07) ncpiirai. Itu .seplein Ucgg., Colb. omnes.,Jes.,
Y£tv. llcrv. Alii vero quatuor Kcgg. Coitb. Colsl. 1, -ap-
(01) Kai EiOe xeyir. Gregorins sic Inqiiitnr, jiixl.i etva;.
Eliain, co quoil priiicipes ac ponliliccs, quos iiiso- (08) Kvplov. Pass. ad inarg. 0:oO.
ctatiir, iioii iiMido oiiiiii virtule destituij, sed vitiis (091 'Oc Hr. Dcest iii ed. a-/.
OiHiiilius rc!'orli t^ssCut. (70) npccaAqîoner. G.ibnelius vertit, ( cxiilcc-
(t2) TfLtctzo, etc. Comb. < Verlat Dcus omcn reniiis. I
in capiiu impinriiin. i (71) ''£'X''J/'^''- Sic oinncs pcne codiccs. Pauci,

(^',) UcvJlcidycv. \olentis cujiisllbct cst scieii-
« l/o;jt£v.
tia. > ll.i siipra nuni. 50, i iiubls satls e.^l voluis^c, (72) *(.l/a. Coisl
Sepiein Kcgg., oclo Colb.,
ad supiciiiiaiii. I liabciil conseiisio opliiioiniin. »
o;io6o;!a, « lp>c
(Oi) //(ii-ref £i icfiet: Alii scribuDt 51 £j,uiv. Alii Itillius e.\puiixil 9iXia in ed. Bas., ct scripsil ojjio-
6' ejfiiv. &/;!a.
4S7 S. GUEGOKU THROLOGI 488
l.ui(iiiani nolis qiiibusilam insigirmiU : ol qiix lioilio A [^'po~' £-aivoGjx£v, ccOptov ^xaxl-api^v • xa\ & Tiap'
l.uKlaniiis, cailcm crasliiio ilie vitiiperanuis : el qu;c &XXci\q ci;r;Xt-su£iai, •nap' -iijjiiv (75) OaufjLdCsxai"
apinl alios infamia notaiitnr, cailem apud nos ailini- xal TdvTa Tjyxuipii-zai TipoOufjia)? tij) doESsiv (74).
ralioni sunt : onuiiaque (lagilia impiclalem .iiiiplc- OuTw xrjv xaxtav (7">) iijilv ixfâiAl-rfpi. !
tleiilibiis facile coiuluiiaiiliu-. Lsquc aileo in vitio
niagiianiiiii sumiis !
LXXXL Facia ilciiique omnia sunt, ut ab iniiio, IIA'. r^Yovi cl xdvTa (76) u>; tb ir.apyjr^:, ots ou-
cum noniluni mumlus eral, ncc pnlelira ca constilii- TM xisjjio; rjv, o\io'z ^ vuv eu-aîa xat (Jiijptpojii?
•
lio et formalio, qtiaiii iiunc cerniiiiiis : scil oiniiia OA/i (JuyxJxu;j.ivGV ib t.3.'J xa\ dvoVjiaXov cozTto T^^
confusa et iiicoiiilita, foriiiauiccm m.iiiiim et poicii- Eioo~oiou X^'P^? ''al ouvdjJiEOjj. Ei pouXei 6i, to; bt
tiam reqnirebanl. Aiil, si mavis . non seciis .•ilqiie vu-/.TO[jia/£a y.a.\ (JcXtivy]? d;a.uopotj ^sYyeatv (77),
iii nocluriia inigna, obscnrisqiie luiiiv railiis bostium e/Gpu)v ff cftAojv K'-[<et5 ou SiayiviJjxovTi;' ij wj i\
ct amicoriuii vuliiis non iiitcnioscenlcs ; vcl siciit vauijiaxia •/.a'i Ca^Tli 'âl •nvcu;jtdTOJv (78) e[j.6o).atc,
in iiavali coiiniclu ct lenii>cslate, ac venloriiin iiii- xa\ (ioOti;) ^covTt, xat xupidTOjv e7Tt5fo;xat?, y.a\ vrjojv
prcssionibiis, cl siriilciuis niiibc fervorc, .nc (liicliiiim dca-'p.otv. xa't xovTOiV djOtT[).ou, xa^l xs).eu3T0Jv 90J-
B vat^, xa\ 7:f7r:6vTojv o!;io.>Yat; u-:pT,xou;ievo! (79) tP

incursionibusj Cl navium collisionibus, cl contornm
impulsibus, et celeusiarum vocibus, ct cailcniiiim xa't dnopoupt-vot, xa\ tti? dvopeta; xatpiv oux Ex^^-
goniiiibus iinilique personanlcs, alqiie coiisilii iiio- Te;, 9£u Tou T:dOou;! dUfjXots iTEpt-t-Tofjtev (80),
pia oppiessi, ncc virlnlis ilcclaranila; teinpiis lia- xa'i u-' d/.Xfj).ojv dvaXtn'/.(i;jteOa.
benies (beu gravem calamitatem !), iiiier nos inciJi-

miis, alquea nobis ipsis uiutiio conficimur.
LXXXII. Ncc vero pnpiilns qirulem ita se habct ,
IIB'. Ka\ ou/ i Xa%; [jtev o!jto)i;, 6 ol Uptbq J-epto;
niinc niibi aXXd (jtot vuv Ixetvo «XT]pou(jOat Soxei xaOapiTj;, zh.
vcnim alilcr sacerilos. Quiii poliiis illiul
prorsus c\pleri viiletur, qiiod in nialedielione oliin rixorer 6 lepev^ xaOioQ 6 .lair, ev xaTdpa (811
Fadus at saceidos iTdXat Xe-c6;jtevov. Ka\ oux ot ::oXXo\ ;jt^v oDto);, ol 0'
«licebalur : 52 sicut poptdits °.
viilgus qiiidein ita se gcrit, populi au- dopo\ Tou Xaou (82) xa"t 'Kpotjfô^m^ IvavTJoj; • dXX
Nec rursiim
pr;csides coiitrario modo quin ouTot •[£. xa\ cpavepoj; TuoXefj.ouut Tot; iepsuatv, k(D65to-
lein opiimaies, ac :
aperle quoqiie bclliini sacerdolibiis iiiro- c/ovTe; ei; rctOoj Tr,v EUJe^stav (85) •
xa\ oiot ptc'
potius lii
T:ep\ ^TtiTcoj; touto xai/ijvTojv (8i), xa\ t(ov dvojTS-

runt, subsidium ad persiiadenduni babenles piela-
qiiidem de ae snpreniis TOJ (8i)) jTjTTiptdTOjv xai TTptoTOJV ou6' eYoj (8(j) pte^ji
lcm. Quanqiiam ii qiii (ide
el priinariii qnKSlioiiibiis pugiiant, ita sane allician- C <?°(^*'' *^^" ^^ ^^' TdXTiOe? eiiietv, xa\ TtpodeiTaivoJ.
liir : nec cgo reprebcmlo , iino, si vere loqncndiim xa\ auvr;So;j.at. Ka\ toutojv el; errjv to>v uTrep dXr,-
laudo, iisque gralulor. Alqiie Oe!a; d-,'ojvtJoijiivojv (87) xa\ tojv dT:£xOavopiiv(.ijv (88)"
esl, insuper eiiam
eorum numero sim qiil pro veriiaie de- piaXXov 6'e xa\ etvai xauxijco^jtat. Kpel-Tojv ya.p
titinam ex ,
certant, atqne in offensioiiem et odium inciirriini,

iTTatveT?); TriXe^jto; e!pr]VT); xtJptCousr;; Oeou •
xa\ 6ii
TouTo Tipauv ;jLaxr|Tr;v oTrXtêt xh nveiJiJta, oj; xa-
iino ellain in lioc niimero esse gloriabor. Mclius
t^jv
Deo disjungeiile Xo); T:oXj;jt£iv 5uvd;j.evov.

eiiim est laudabile bellum, pace a :
armal, ut qui bellum recie ge-

ob eanique causam lencm elinansuelura boininem Spiritus ad pugnani
rere qiical.
' Isa. XXIV, 2 ; Osc. iv, 9.
(73) 'H{t'r. Scplcm Begg. •fipiiov. (82) AffoC. AfJduiit nonnulli codices, el eiili libri,
xaOoj; ei'pr|Tat, qii.-c ciiin desnnt in iiovciii Kogiis,
(74) TCi A(Te€eJr. Sicoinnes lerme codices. Rcg.
TO) diefjet. (Joll). sepieiii, Jes. Or., 1, resecaiida essejudieavi-
I,
Sic Bcg. plerique et Colb.
xaif.iar. niiis.
(75) '/'/';r
Coisl. 1 ct Cass. Kd. Par. lr\ xaxiav.

D (8.J) /r?c rcEiOij) zl\r evcifêtar. Miilla liic addii
nKinaclios, de qiiibiis iiiliil, apcrlcsalleiii,

(71)) riYore de Myta. Noii pauci, Ti i:dv- Biiliniis iii
ibioliiis (a>lb. cl Or. 1, ixsial sclioiiiim in

Grcgoriiis. Iiiii) ciiiii nioiiaclii, (idoi caiisa, a 1'alri;
ta. iii
qiio <|ii.nr>i'iliir ; 1 iliionioito aiilc iDiiililiim iiiiiiidiiin, dissidorenl, lios iioii poliiil viliipcrare Tlicnlogiis,
rcruiii, ije iilii biicos pro (ide piigiiaiiies laudui, ei uiius ex
cuiii iiiliil esset, pouicrii esse ci>iirii>iu
qiia liic TlicoloiJiis; > cl liis verliis respoiiiletiir : Td- i|)sis csse ciipil.
X'Jj;j.ov evTauOa Xiy^t TeXetw^tv ToJv y.a.-" et-

tt)v (84) nauycrzitir. In ora Beg. r, scriptum, T.a.-
X*
60; YE^ôvoTojv. < llic lorlasse dicil perfcclioiiem eani oxotev. Sed viilgalam liclioiiiiii coiilirmat rodiciiin
suam tonsecuUc CDiiseiisiis; et iii inarg. Beg. n.GluSia soqiiens "Av- :
qiiaiii juxta speciem crealic res
Slllll. t
t\ TTaG/eTOjciav 'ATTtxio;, iil esl, « allice, i Ttaax^-
Tojnav. Till. « forio > T:da/oun.
(77) '/'^j-j-ectr. Sic omnes codiccs. Par. <s<fi-(-
(8.5) 'Arojzdzto. Sic oiiiiies codiccs. Par. dvo)-
fe-tv.
(7s) Ka\ xrsvitdruir. Deest xai in plerisque. Ha- TdTOJV.
(S(>) Oiid' iyto. Sic nieliorcs nol:c excini>laria,
beiit laiiioii iiuiiiiiilli.
Txefnyovjterot. Beg. T,<)T,rixoi[i.zw. (87) 'Ax<oriCo}tirijjr. < l'ei lcblaiitiir. 1 Voiein
(70) '
liaiie passive liic arcipiciiil.un, qiiod Deinosllieiii

(80) Ihjji.-tirztciier. « liriiiiiius allcriii alicriim. »
(Sl) 'l-A- KariijAj.. Vcrba propbclariiiii iiivcrso or- l'.iiiiili;irft cst, .roulciiilit Coiiilielisins.
d.ne rclci t Gi cj;iii ins ; iiiiiiii.sqiie vcrba, qiuiin iialiiin {aa) Kal ztDir dneyflcercitirtxir. Non liabel Beg. U
urulcil oruverbiuiu. Deest Tojv in cd.
.
489 OUATIO 11. Al'(>I.O(.I.TIC.V. m

nr NOv ii dji -vni oi xal r:p\ (xtxpitiv r.oXe- A l.XXXIII. Miiiic auiein iioniiiilli mmiI, qui do |iar-
IMuvie;, xaX tli oiokv &:;:Xo;, xaV xoivuivoJi, OJoy; vis uliaiii rcLiis , iiec (|uiili|ii;iiii iiiilil:ili!> ancrciiii-
8v SJvdJvtat, 1:00 xaxoO rpoiXajx6avovTEj, X(av (i|ji,a- lius, (liglailiciilur, socios<|uc iii:ili, (|uu>cuii(|iic pos-
OtJ,- xi\ Opaaicu;. EiTa (89) i-\ iraaiv t) t::t:!;, xal siiil, ailiiioiluiii iiiipcrilc ac lciiicrc asciscaiit. I'osl-
ToC-o 'h astivtv Svojxa (90) Tai; ioiat; aJtiZiv 91- ca(|iii' liis ( lilMis liilcs |ir:ile\itiir, ;il(iiic s:iii(liiiii
Xovc(x{a'.; zapajupîiJiEvov. 'Ex Oi tojtojv, w; i^ t;- ct vciii.Taiitliiiii lioc iiiiiiicii |iiivalis coruiii coiileii-
xi;, |jti3oO|jieOa jJiiV iv toI; EOviit, xa\ 3 xojtou xa- lioiiiliiis ilistraliitiir. Ac iiniindc , iil coiisciitaiiciiiii
3i:n('K:pov, oJOi etniTv £xo;iev, w; ou 5txa((i>; ota- csl, odio quiduiii a|iii(l gciites nagraiiiiis, quodriuc
6:GXT;[ijOa 6i xa\ tuiv fjjiiTipdiv tot; iTTtJtxiJTepot;- gravliis csi, caiisaiii iiiillam adcrrc possiinius, (juiii
oJoiv yip Oau;jtar:iv c; to;; ::/£t05;v, c; [jto/.t; 4v Tt jurc ac iiicrito. Apiid iioslros •lulciii, cliain proliio-
xal idiv xa/.(Z)v d-oJizotvto (91). re.s 01 faijliores, iiiramia labor:iiiius. >oii ciiim
iiiiruni, si niiud niulliludiiicin, qii:c vix all(|Hid boiii
proliarit.
nA' T£XTa[vo'jjt Hi i-\ -Cf/ vtJTiov (92) VjiJtoiv ol LXXXIV. Siipra dorsa iioslra faliricaiit pcrcato-
4;jtapTto).o; •
xa\ 5t xar' a/.).T;/.tov £T:;vcoO;jtiv, xaTa rcs ', cl (jii.c alii iii alius cxc(i(;il;iiiiiis, ca advcr.iiis
Tiav-tijv IxouJf xa\ y:Y(5va;isv OiaTpov xatviv (9.j), n oiniies lialiciit : ac S|ici;laciiliiiii iioviiiii facti siinius.
oOx i^yiXoii xa"t avOptuTOij, oTov YevvatiiiaTo; Ttov iion aiigt;lis cl iKiiiiiniljus ', iit ille allil^taruni fortis-
*
dOXrjTtov (91) riaOXo;, -pi; Ti; lip/ic xat Ti; iôu- siiiius Pauliis, advcrsiis |iiiii(fip;iliis et potcstatcs
o;'a; ^.'''''•'•^'^ptevo;, dXXi izizi ;jttxpoO toi; TOvripoi;, ccrtaiis ; scd oninibiis |iro|iciiio>liiiii iniproliis, ct
xa\ i-\ r.Tizbi xaipoO xa\ Ti-ou, b/ dvopa;;, Iv zi- oiiini lciiiporc ac loco, i;i fiii is, in coiiviviis, in vo-
loti (95), £v £J9poauva:;, ev 7:iv0£itv. "Hotj 6* T:po- luptaliliii.s, iii liictiLius. Jaiii :>iitcni cliain ad sccnain
^°AOo;jtev xa\ n^zpi Tf,; oxr,vij;, 3 [jttxpou xa\ oaxp'Jto usqiie prodiiiniis, qiiod peiie hicryiiians dico, etcuin
•
XeYtov (96), xa\ [.tsTi Ttov lisjXi-iiTaTtov •j-eXiojjtEOa inipudicissiiiiis ridciiiiir : iicc iilliiin tain jiiriiiiduiii
xo\ oJoiv ouTto Tjp-viiv Ttov a'/oui;xaTtov xa\ Oeajjtd- acronnia, ct ^pcclaculiiiii cst , (|uaiii ciini Clnislia-
ttov, tb; XptjT:av>ji xio;jt(|)0O'Jptevo;. iius rdiiiif is cavillis iiiecssiliir.
IIE' TauTa (97) Vi;J.iv 6 -pi; dXX:^Xou; toX:,uo; •

53 1'XXXV. Il.cc iioliis iiitosliiiiiiii bclliini atiu-
touTa (98) ol Xtav uTtip toO dfaOoO xa\ T.pavj jxa- lit : li:i'c ii qiii pro buno illo cl niansiicto lininodice
•/6[ti''î •
Tau-a ol TXiov (99) d";aT:tovT£j Tiv Ohiv f^ pugnaiit : li:cc ii qiii Oeiiiu pliis aiii;iiil, qiiaiii iilile
050V !rj;ji'.f ip£f xa\ T:aXa::tv jxjv ojx £^£Jt:v e^to Ttov sil. El (|uiilnni pr:cler ca qu;c l>-gil>iis slaliiia suiil ,
v£-/o[ita;jiivtov, ouo' dXXo Tt dytovJ^ciOaf ij xaTaGof,- luctari, vel aliu>l qiiodil;in) rcrtaiiiiiiis genus oliire
<i£Tat(!) xa'i aTtjjtajOfisiTat, xa'i dTToXet tt;v v:'xr,v 6 q iion licct ; aul alioqiii (ininiuin claiiioribus cxagila-
£xnaXa;'iov(2),f| dXXo Tt (jit) xaXio; dYtovtiôjjtevo;, fjtr,S£ bitur, ignoiiiiiiiaqiic anicicliir, ac vicloria! jaclur.iiii
xaTi (5) Tou; X£i;ji£vou.; opou^^Tf,.; dY(ov:'a;, xav ( i) faciel, qiii pcrporaiil liiclaliis fiicril, aiit aliiid (|Uod-
6T:Yi'/va;o; ij xa\ T£xv;xtoTaT&; •

Onkp Xp:3Tou (5) daiii ccrlainiiiis goiiiis iioii rctlc oliicrit , nec jiixla
tl dytov;£;TaJ t;; ou xaTi XpisTV/, i-f.-a. /jx- constituias certaiiiinis regulas, (|iiaiitnmvis alioqiii
pêiTat (O) Tij eipTJVT], 7TOX£;jttov uTrkp auTT,; to; ojx fortis sit, arlisqiic perilissiniiis : pro (^lirlslo aulein,
E;£jt;; 11(111 ul Clirislo graliiiii esl , (jiiispiaiu piign:iliil, ;i£
deiiide gratiinipaci facicl, prooa, nnn ulliccl,bcl-

liirti percns?
117' ^^''- '''
V^"^ SaiiJtov£;
-.fptTTOuotv et; It; xa't LXXXVI. Ac dx-moncs quidcm ctiarnnuni vocato
vOv ,Xp;-ToO xaXoujiivou, xa\ ouol 0t:6 ttj; xax:a; Cliri^lo (oiitreniiscunl °',iiec (ibnoslraiii iniprobita-
Y£vov£v ToO ivijjtaTo; toOtou ouva- loiii Inijiis iioiiiinis vi^ iinaiinula ct exsliiicia cst
fJHtiJv E^fTTjXo; •?) :
I'sal. cxxviil, 5. ' I Cor. iv, 9. ''

Eplics. vi, |-2, " Jjc. 11, 19.
(89) V.lza. r.ill. in prima cd < liiequc oiiiniliiis p (97 Tdvza i)ji7y. Coiiib. TaOO' f,u;v.
1
postniodiini. > El iii Elia, < ct post lixc oiiii'i:i. » (98) Tavzcicl. Alii TaOO' oS.
(90) 'Ofriui. Noinen. < lidci , 1 vcl, nt vult Eli;is, (99) U.Ucv. Ueg. biii, T:Xe:ov.
1 Clirisliani. 1 duiii sc ijiiisquc Calholicnin jacial, (I) 'U xaza6oi]cez(ii. Uegg. g, 1, el Colb. ni,Ti vip
vpI eliaoi t diserle 11. 80. Vcl piitiiis
Clirisli. > iil xaTaG/.T,Of j£Ta;. bic cli;iin vidolur lcf,'issc Gaii. qiii
I saccrdiitis, 1 juxla iiuiii. 7S, idqiic forsaii seipicn- vertil, < L'xplod31ur. > liciii Coisl. 1, et I>ass. iu
li;i|u)sliil:iiil, cuin iis iiiodcraliorcs laicos oppoiial. luarg.
« Isiiid crgo luiincii (lislorijiicliir ac pr.Tposlcre ('2) 'Ex:ra.lal<i)r. Conili. < ()iii alilcr lurlaiur ac
lr:iliiliir, 1 ;iilC>iiiili., < dum illnd qiiisiine silii vin- gyuihastica: lcgcs pcrnii Uiiil. > lla ileius., bllas, 1 t
(licat, iiouiinis proliro, xaOuGptî^Jiivo;, ut ipseposl- G:ili.
iiHiiliim Grcgorius cxplical. > (o) Mr}di y.azd. .Malc l'.ir. cd. coiitra oniniiiDi ro-
^91) 'A.rc£t/cirTc. Colli. ni, dr.ooixto-/T3;. diciiin liilcni, (jtzTd.
(M-i) 'K.tl rio>^ j^torioK. Coisl. t, t6v vioto'/. (i) K&y czt i-F.y)-a7c^. Rogg. quiiiqiio, Colb. qii;i-
(95) Kiiifdt: Uegg. plures, xo;v(iv 1 coininuiie, > luor, 5 fi-mloi.

qiuid pncrerl Coiidi. (5) T.Tfip Xficzov. Regg. n, et Jes. urip
(94) Toiy dO.lnriov. 0>'est iu Uog. 1 eeoO.
(95)
'£> :^czcii;. llalient iioiiiiuUi -.6-0:^. Sed (G) XapieJzai z^ elc^yfi- > Cratuin facict paci.
prave. Iloc csl, I iiiquil Elias, < ipsi Cliristo. ipii csl pas
(9ii) Aajfpi''<>o.Alii5axp'Jf)v. SicAposiolusad Pliilipp. nosira. >
111, 1», -xXaitov Xi-,'tj, 1 fleiis dico. >
Patuol. Gb. XXX\'. IG

;
491 S. GUEGOIUI TIIEOLOGI 499
iios vero rem iiniiien(|tic adco veiieraiuimn eoiilii- A [ii; "

'^,['-1? 5h oj-/. air/yviiiJisGa zh 3£(jivV; oOto> xa\
jiielia arficere noii veieiiiur : iilqiie, ciiin aperlc pro- -paY.aa xa^ 6vo,uia xaOu6;;!^rjv:i.;- xa\ [jiovovoj tfajz-
pcinodiim ac siniûlis dicbus ;laiiiarileiii euin andia- pwj aJToO potJjvTo; axovovis; xa\ xaO" sxastr^v (7)
nius : Noiuen menm propter vus iiiter gcnlcs blasplie- fi;jiipav Td ycip crojid jwv fiJuc-^rui^.lzui (8) Si'
mntur '". ii/^dc ir zo~i<; iOreai.

LXXXVII. Nec vero exlermim lielliim iiieluo, ncc nZ' Kol-zîv jjikv E^bjGev oCi SESoixa it(5X£[jtov, oOSi
feram iUain, (\\\x iiunc advcrsiis Leclcsias im|iclum riv vOv ETTavajTavTa 6T;pa (9) Tai; ixxXrjsEaic, y.a.':
fecil, ac diaboli (•onipleiiicnlum, licet iguein inine- ToO -ovr^poij Tb TiXfipajpLa, xav nup liTiEi/.Ti, xav |t-
lur, licei gladios, licei feras, licel prxcipiiia el \o- 9r,, y.5v Oripa;, x5v xpr|[jivou;, x5v âpaSpa, xa;
ragincs, licet onines, (ini nnquain furore praicipiies T.xnui') YEvr,Ta! tuiv jtojtots (jtaViVTiov (JtTiavSpoj-d-
acli snnt , saivilia ei crudelilate superet , licet jani TaTo.;, xav TaT; oOaat? TtpLioptat? -poiscsupr; y%\t-
invenlis suppliciis aeerliiiira alia comniiniscalur. ntoTipa^. "Ev S/ici Trpb^ TavTa tpapjiaxov, [J.fav (>Siv
Lnuni adversiis iKceoiniiia reincdiuiu lialico, iimiiii £i^v:xr,v 'Er Xficziii }cavyj\(7ojuu, WJ xjTzkp \pi-
ad victoriam iler : Iii Clirhlo gloriabor ",nimiruin jToO GivaTov.
ul pro Cliriilo inorlein op|ielani.
LXXXVIII. Qiioil aiileiii ad menm liclluin atlinei, B mi' ripo.; oi Tbv i[jt6v T.O.zy.ryj oux £/w Tt.; Y''''^'"
(|Uo nie verlain, nescio, rinod subsiiiiiiin eMOgileui, p.at, Tiva Gu;a(xa/(av s^supco, Ttva z.iYov lOflac, zi
qiiain sapienlcin oralionem, (piaiii graliam, qna ar- yaptTjia, Ticita T:avo-).!a -p?^; Ta; tou Tiovr^pou (10)
inalura adversus pravi illius astus instruar ". Q;iis [jtiOoOEtas &T:At(jO(jiat (II). Ti.; vtxf;i£i (12) toutov
Moscs hunc devincel, niaiius in inontc cMcndens ,
Mtou-r,.; EXT£tva; tA; X^'P** ^~'*- ~°'^ ^îOOu?, iv' 6 tJTau-
ut crux elTorniata, ct ante iuditata, palinam obii- f,h: i^xujTi tut:ou[jl£Vo; xa't T:pO[jtr,vu6[.i£vo; ; Tt? "Itj-
iieal"? Quis Josue posi euni, cnin divini exercitns (jo'j; [jt£Ti TO'jTOV, tC) (xp/t3TpaTf,Y';J twv OEtojv Tia-
imperatore siniul iii aciem prodiens"? Qiiis David, paTaÊtijv ju[j.T:apaTaTTO[j.£vo; ; Tf; AaSiS, i) tJ-aXXtjjv,
vel psallens '", vel fuiida pugiians ", poieniiaque ail t] TTo),£p.oJv ^v i7(j3evS(ivat?(l3),Ka\uT:6 tou 0£ou Trspt-
bellum a Dco accinctus digilisquc ail 54 |ira'liujii £j(>ji;j.£vo; o'Jva(jit.v et; T:(iX£[xov, xa\ tou; (I-i) oaxTu-
'"
exercitalus ? Quis Sainuel ,
pro populo orans el j.ou; £t.; T:apdTa5tv Yu^Jiva^tiptEVo; ; Ti; i;a(j.our,A, xat
sacrilicans, eumqne, qui vicioiiam adipisci pnteral, T:poa;u-/(i(j.Evo5 (15) to'j Xaou xa\ T:poOu!i(ji£vo? (IG),
in regeni ungens "? Quis Jeremias lnec pro digni- xa\ /ptojv Et; âTt/.ia t!)V vtxav ouvd;.i£vov ; Tt; 6pT]-
late deploraliii , lanientationes pro Israel litieris vfjaet Ta'jTa Trpo^ dctav 'lepe^jLta;, Opf,vouj ypi.(fwî
niandans '* ? j::ip Tou "Icpaf,/ ;
LXXXIX. Qiiis clamabit: l'iirce, Dominc, populo C 110' Tf; pofi'j£Tat (17), ipeJerat, KvpiE,-rov Jaov
luo, ei ne des liwredilutem tiiam in opprobriiim, ut cov, nal /«/) SCfiq zi}v xJ7\poroj.ilar cov eIq Brei-
domiiientur eis nationes ""? Quis ôe pro iiobis ora- ôc, zov xazdpl;ni avziJir (18) SOrr]; Tf? T:£p\ f|[j:uv
bit, et Job, cl f):;iiicl, illi, inquam ,

q'ii simul oraiit T:poj£'J^£Tat NtJJE, xa\ '1(jj6, xa\ AavtrjX, ol auvsu-
ac numcranlur " : ut bclliim nobis panluin cou- /o[JiEvoi xa\ auvaptO;jtO'J[jL£vot, iva xoT:daT] [j.txpjiv fj[J.rv
r,uiescal, ul ad nosipsos rcdeansiis, iit alii alios lau- 6 t:oX£(j.oc, tva ^^"""(J.EOa f,;jitjjv a'JT(jjv, tv' dXXi^-
tlem agnosraiiius , nt pro nno Israele , non amplius Xou; (19) -OTi •i'ju>pis(oy.^'j, tva [ir,xiTt wijlev dvG'
Judas el Isracl simus, non ainplius lUiboam et Ilie- Ev^j; TO'j "IjpaTjX (20) 'Io'JSa; xa\ TjparjX, (xr,X£Tt
roboam, nou amplius llierusalem el Samaria, quoe 'Po6od[J. xa\ 'lEpo6.'j3!;j., [j.r,y.£Tt 'l£pou(3aXr;;ji xa\ Sa-
vicissim propter peccala liostibus Iraduntur, ac vi- (jdpEta, ai Ev [jiepEt (21) oti -d^ d[iapTfa; T:apaot6(5-
tissim deploraiitiir? (jiEvat, xa\ £v ;j.£pEt Gpr,vo'J;j.EVai
Isa. III, S ; Roiii. II, 21. " Philipp. 111, 3. '• Epli.'-, m, 1 1. " Exod. xvu, II. '*
Jos. v,14.
" I Reg. XVI, 10. "^^1 Uig. xvn.49. Psal. cxLili, 1. "" I Iteg. vii, h- Tliren. »» Joel 11,17.
" Ezetb. XIV, 1 i, 20.
('i) Kal xaO' ixdcrzrir fiitfpar. Ihrc desuul iii D (II) A""l ror^. Sic codiccs. Male in Par. f)
Heg. I. In Colb. 5 dcesl laiiiiiiu xai. TOU?.

(8) liJ.aCyi\ne~izat. in Ucgg. 1, t, prtcccduiit ot" (!.')) npocevYdjieroQ. Rcgg. lim, x, Jes., Culb. h.
u[j.ac. III, ed. li.is. clc. T:pOEu/(5;i£vo?.
(•)) &7}pa. Codicos pene oiiines ad luarg. Ii:ibent (10) Jlj cOvt^percr. Coiiib. lcgil, T:poOujjiou;j;£-
< Jiilianiiiii. I vo{, ftt veriii, < eii|ue (popiilo) sluilcus. >
(10) Tov Jtcrripci'. Coi.-l. 1,to'j otaSîXou. (17) Bci'iCEzat. Coiijicit Cab. addeiidum 'ItLif,X.
^ll) '0.v.llcb)jiat. Sic Keg. r, el Jes. Ed. 6T:Xt- < Quis Joel (laiiiabit ? >
oopiat. (18) Arrtjjr. rSi.uiiulli. a'JTf,.;.
(12) Tir rixricei zoizor Mioi^crtQ. ed. Tf;

H.ifi. (19) "Ir' tiXli\.tcvr.\\\-'i.:\, I, s, Pass. ad marg.
vtxf|5Et tojTov ;
M(ij'jif,?, etc. • Qu;s vincel liiinc ? Ed. lias. xa\ d'AXf,Xou;.
Moyses, • elc. Ucg. a. Iiu, Tf; v:xf,jEt to^jtov .MtD- (20) 'Itrpai^.l. /\ddii editio Par. xaf, qiio'! evpun-
cf^:. Cileri meliiis ad liiiein iisqne pcrioili iiilerro- xiiiins iioveiii Rc.ug. alioiiiiiiqiie iiiss. aiicloiilatc.
paiioiiis iiotam differuut. Noii di>pli<e! l:imen Coiiib. Porro qnis sit iioriim verboriim sensiis, ex aliis
fci legalur Tf; vtxf.jEt to'jtov; i Qois eiiin viii-
:
Ciegorii lorisdiscinius. Orat. vi, num. 7, oral. xxxii,
cct? Moyses, » etc, Knf. iion inalc, < qiiisbella isla IIUlll. i.
foliibeat, » rcferens -vj-.m aJ t:(>X£;xov, iiou aJ t:o- (21] 'F.r jtipet. Coinb. < perviccs. > Gab. < sep:i-
vr,pov. ratnii. > Noune Vult eiiim. ni

rcclius, < | arliin. >
^15) Xfii:.rdi!raiq. i, priiiia manu j'f£v6(5vT]. fallor, Grcgoriiib iion omiic-, sed aliquos, el eoiuni
\\\"i.
,
495 OUATIO II. — ArOLOGF.TICA. m

l^' 'Evdi |jilv îp AaOevij-repo; elvj: toO TToXiiJicj A XC. Elciiiin ''81) lniic hello iinpareiii iiic vi-c
«u-0'j ijioVjfco, xa\ Sii toGto Eclujxa Ti vwxa (2'2), /aluor , ac propUrea IrrRa dcili, ubtucluqiic pr.i:
xa).'j}a; (25) -ro rpoiiijnov tv Tpo::f,, xa\ xaTifCJva; ptiilorc viillu iiic iii rugaiii coiivcrli , ol sulilarins
xaOsjOtjvai, Sti nixpia? iv£-XfisOr,v, eCT;TT,;a za\ scJcrc ", <|uia aiuariluJiuc iiiiplclu.s siiiii ", ac si-
cssc coijnohciMis '^

(iiu>7n)ja'., cjvitov {'2i), OTC 4 xa-.p^; T:ovr,pi; ijTiv lcrc i|iiu:!iivi , tiMiipiis iiialiiiii :
5t: 4T::XaxT:Tav oi I,y*~1!''^'""> ^'•'-

T-V^^^!^''''
''''^^ (|iii)iiiaiii calcitrariiiil (lilccli ", ipioiiiaiii lilii ilcsor-
difsjTr/iTi;, f, a(i-;Xo; ^ £ux/r,(jiaToOoa, t) aji7.;'/.oj lorcs facti 5uiniis ", nos, inipiain, viiica il!.-< piil-
T) iXr,0iv7), TTijj xapmtfipoi, 1ltp3.i1 -Slit., x-Si.Ct; oliris palinilibus prxdila ", viiicn vcra ", toiu
tjii a-ayiai TaT; SvwOev avaTi/.Xojja (i5) •
ot: riuclircra, tula .«pcciosa ", ct supcriiis iiiibribus
isTpifr, (2C) ii; dTtjjtiav l;jio\ -^t c;a5r,[ia toC xiX- piilrlirc cxoriciis " : rpioiiiain iii i(;iioininiaiii niilii
Xou; (27), -h aT.oa'fpi-(:3[xa tt,; sitfi; od^Tji, i tt,; ciiiivfrîiiii rst iliailciiia dccuris ", si;;ii:iciiliiiii (jlo-
xau)(f,3j(i>; jTiâvo;- e! S; Tt; ^pi; TauTa To),(jir,pli; rix iicic ", gloriatiuiiis coroiia ". QuuJ si (|uis ad
xa\ ^fJva.Xd;, (jiaxapio; outo; lao\ toO Oapjou; xa\ JKCC aiiilax ct rprlis cst , liuiic cgu prxlidcntix ae
tî; Y'^'"''^'^1'^°>- fi)iliiuiliiiis noniiiic liealiiin cssc ccnsco.
UiV Iâ\ oljrw Xifw tIv £voov (28) xa\ iv f,_a;v au- XCI. Noriiliini dc iiilcriii) bc!lo, aUjiic iii nobis-
Toi;, T'yv :v ToT; -aOsji T.6\ty.ov, 3v T:o>.£(xoJ(jt£Oa vu- ^ 'V^'^ '-'' '" iillcilibiis .îlo, vcrba lacio, ([iio iiocic ac
XTb; xa\ f,(iipa; i!in% toO ttj; TaTCtvdjSEto; otojxaTo;, dic, p.iriiiii occultc parlitn apcrte ab liumilitatis
ti (jtlv xpu6Sr,v, Ta ok :;av5pi));' xa\ t?,; avio xa\ < (irpoic " divcxaiiiiir; ct ab ca (|ua: iios pcr sciisus,
x4t(o xu(jtatvou3Ti; <liJt5; xa\ OTpoCousT);, Sia ts ai- ali|ue alia liujiis vilic oblcctanicnla, sursuin dcor-
(lOf,5£ai; (29) xa\ Ttov a).Xiov t:,',zvo!)v tou ^fou toutou siiiiKiiic vcr&al, jactatioiic, alqiu: a liilo fxcis ",
T:£pt'.fopa; (30), tou ts 7:r,).ou :?,; tXJo;, ([) *(jt-£7:f,- ciii iiilixi siiinus ", ct a pcccali le^c siiirilus legi
'",
YfxcOa, xa\ toO vSjjiou t?,; i;jtapT!a; dvTt5:paT£uo(xi- rc|iiienaiiic rcgiaiii(|iic in nubis iniagincin , et
vou Tto vo(jt(d ToO TTvsuiJiaTo;, xa\o:a90£ip£iv £7;t;(£t- quidqiiid diviiix dcl1u.\i()iiis iiobis inspcrsum est,
pouvTo; (51) Tr,v paoiXtxTjv ev f,,a:v E!x(>va, xa\ ooov CorruMiperc conaiilc. 55 ^ '^ |iorro qiiisqiiani, nec
tt;; 0;ta; ^52) irro.îioia; f,tjt:v suvxaTa6;6XT,Tat ih; liibi (liiituina |iliili)suplii:i sci|isiiiii doniucril, atqiie
(i4X;; 4v t;; lauTiv f, [xaxpa ^^XoiOyia TiatSaYt»)",'^,- aniiiKC iHiliililalciii cL clarilalcin ab co quod liuiiiile
oa;, xa\ i-o^,4r,fvu; xoTi (xtxpbv t6 Tfj; ti-uxTJ; (55) csl el CMiii lciicbris coiijiiiictuin ,
paulaiini abru-
euY£V;; xa\ tfioToetSk; tou Ta-EtvoO xa\ Tto av.i- pcrit, vel Dciiin pidpiliuiii iiactus sil, aul cliain
T£l (3<) SUV£j£UY,tiivOU, 1j t)£OU Tuy('ov r/,£o>, f, xa\ 'aiiibo iixc iKibuciil , alqiie ad oculos siirsuiit ciigcii-
&,!jfv(o TiuTa, xa\ (ji£X;Tr,v iiTt [jtaXtJTa ro:ou(jt£vo; p dos qiiani iiiaxiine scse cxcrcueril , dcp rimeiitcm
ftvto pX£7:£:v Tr,; xaTai-toTr,; uXr,; (53) sztxpaTf,- niatcriaiii supcrare qiical. Prius aiiieiii quam cam
oeie. IIp\v ok TatJTr,v izspayttv oot] Suvajxt; xa\ liva- pro virili sua quispiani superarit, iiicnicmquc
xaOapai Ixavio; Tf,v S;ivo;av, uzip t£ tou; aXXou; quaiiluin sal s-it , repur(;;iiil , loiigcqiic siqira alios
(xaxp'o veviiOat Tij T.pK; (^;6v evv.JTr^T;, f, tiû/div ail Dciiiij a|ipro|iiiiquaril, aniiiiaruiii ciirain cl iiii-
i:poJTao!av SilaoOa; (3G), t) (xsotTcJav 0;ou xa\ iv- pcriuiii suscipcre,ac inediatorcin iiiier Dcuin ci
Optbriov (toOto yxp '.-i'i; i !£p;u;), oux ii-jaX;; elva: lioiiiincs agcrc (liuc cniin forlassc saccidos csi)
Ytvtooxto. iiiiiiiiiic iMiiiiii cssc ccnsco.
-,B' Ka\ oOev £;; touto u-f-/'jr,v t>i oio; ; :va jxf] XCII. IjiuIc anlfiin in liiinc iiicluni iiiiliicliis suiii ?
(xe ToO (57) oiovTo; o£;Xi5T£pov u-oXa;ji6avT,T£, iXXi iic iiie liiiii.lioreiii qiiaiii |iar sil , evistiiiiciis , sed
" Thrcn.
111, 28. " Tlirrn. i, 20. " Mich. 11 5. >M»eiil. wxii, 15. " J.mciii. 111, H. " Osc. x .
•; J ic.n 11 21. " JerCMi. XI, IC. " l>s:d. i.xiv, 10; r..ii. xxvii, 59. " Osc. iv, 7 ; Sap. v, 17.
J
'M(...i. IX. 2. »1 Thess, 11, 1!). '' Philipp. ,„, ^l. " I'sal. xxux, 5 " Psal. Lxvui,'-'-_.• 5. " lloiii.
XII, 2.).
paricm Iradcndam dcplor.rndamqne, aul sano y

ira- (51) 'Eîiyêtpovt-zcr
' Re"" n ora , IrrtOu-
(lilani; .prpi.ciini iiiiin. 85 dixil nonniillus
1 : I:iii- (xouvto:.
tiim lU. :ilTc(-ios esse. . D (5i) ii^c OElaq. Sic omncs pene codices. Iia cliani
''^"'' ^''"' "^ '" P'"ribus. ed. IJas. el romb. Decst tti; in Par. cd.
1-1 '.!
(2U) ha.lytyac:. . 0|.erieiis confnsione f iciein (55i Ti) Tfjr Tl^-uy/ir. Ila K.^gii ct Culb. coilices.
mcani. i Psal. i.xviii, 8 paiK exccpiis, or. I,Jes. Sic Tillein. Icgen-
isîiiii^
(21) 1-vyioit: Deest in neg. a. In aliis plerisqnc (liiiii (oiijicit,
ci C.inil). reddil, 1 aMiiii;e iiobileiii
ciicMiiill-nuiir.
parteiii ac liicidain paiilatim, > ctc. Abcsl to a Pjr.
(25) WyaTiA.lovc-a. < Pullulans, gcrniinans. • eil.
Oliv. I cflli.rcscens. 1
(51) Tiit CKiTEi. lii qnibiisdam dccsl tiT). In aliis,
(2(i) 'Ecipd.£r\. Itn niss. omne^. lu ed. tio;- ToO, legiliir.
OTpijJt).
(55) T.Jijf. Tcrrciiiiin et cras-iini corpus csi.
(2/) Tcv yci.Ucvt:. Iia pl.-rique codiccs, exccplis Jiival liic o'iservarc, ;ib iiiitio liujii^ iiiiiiieri, ad lixc
(lu.)liiis K.'giii ct uiiu Ciilb. Par. cd. tou 4,:xo0 y.i\-
iisquc, oiiinia Aiigiisliiiiini, ex Kiilini interjircta-
Xou;.
lioiie, inlexere liU. eoitira Juliaii. ca;.. 5, ii. 7. |..
(28) 'EySoy. Regii 11 x or. 1 Pass. Evoo- 550 et 531. Iierniiiqiielib.
, ;
, imp., 11. ti9, p. Ull i 0;'. ;
6ev.
ac lertio, I. vi, n. 44, p. 1510, ubi Crcgoriuin bis
(29) .Alc-Oi)ceujc. K.gg. 1, i, cl Cnmb. aloOf- a se laiid.ilum oiinicinorat Augusliiius.
<
oetov.
(56) M-iacOai. Qnaiuor Kegg., Colb. in, Coisl. I,
(50) TcvTcv îepi-jcpar,. \n Coil. 1, ei in uno Coinb. ivaoiiaoOat.
Itrgio legllur, xa: tt; xiTto 7:;p:9op3;.
(37) Mi\ /i£ Tcv. K'g ui., j.r-.i ToO.
,
m S. GRE(;OUII TIlEOLOGi im
consilium poliiis nicuiii d pninpiuiani iii:ii;no|it're A >'-a^ ircfiiSpa eTraivritE (58) trn 7:po[xr,0s(a; (^9).
inobelis. Aiidio qiiiiliMn ex ipso Mose, ipio lonipiire 'Axoutij jjitv a'j-0'j Mtoaito; (40), -fjvExa Jxp''!!^'-^"''?-''
Dfus ipsi oracula eJcbal, qiiod ciim plmcs ad iiioii- o'Jt(Tj 6 Qeî, ott, TXiidvwv £1^ tb 8po; npoaxsxXi)-
lem accili fnisseiit, inler qiios Aaroii ciiam eral, [ilvtijv, wv elq tjv xa'i 'Aaptov tyjv totj 7iaia\ toi; Suo
diiobus filiis, iisqne saccrdoiibus, comilatus, ei se- toTi; UpEdi, xal i6So[iif)xovta up£a6'jtip(jjv tf); i-e-
liiiiaginla scniorcs scnaiiis '', c«ieri quidcm omnes po'jT!a; (41), ol pikv ),omo\ jipoaxuvTîiai T:(5^j[5tij9ev
adoraie jiissi suiil, Moses auiem soliis tx;X£'J30r,jav, ^yYidat ok Mu)(Jti; lJi.(ivoi;, ou uuvava-
e loiiKinquo
appropinqnavit, plebs vero simul non asceiidil : 6f,vat 51 6 XaJi; 6; ou Kdvttov ovto; (42) 0cO'j yevd-
iiXi^v' ei^ ti? xati Mtoiia Beou /'i^pV
lanqiiaiii videliccl non omnium essei ad Deum ap-
aOai TiXTiatov,
bi apxi)
prn|)inquare, sed eoruni dunlaxal, qui Dei gloriam, otj|av 6uv(i[jtcvo; xa\ Eti izph to'Jttov
•
tjat
Mosisiustar, capcre possent. Alque eliam anle lui;c, tr,,; vofjtoOeita;, tou; (Jtkv SXXou? aaX-iYye? , xa\
luni prinium lex ferielur, alins qiiidein biicciiuc, el (jtdtpa-al, xa\ Ppovta\, xa't YviitjJo;, xa't oXov xa^Tivt-
falgura, cl lonilrna, el caligo ac mons loliis fnmo f(5[jte-;ov tii opo?, xa't (iTCiXa\ tf ptxiooet;, TtHr Or\plcr
circnmfiisus, el borremliE minae ", eliam si bcslia Oiyr) zov dpovQ, J.i.do6oJ,riO'<'tcezai, xa\ iSXXa totauta
inonlem leligcrll, lapi<libns o/jpiiiiie/Kr ", alqiie alii 8e!(jtata Vtjtrj xatto, xa\ [icya fjV a'Jtot;, y.i'irii (45)
liiijiisniodi lcrroros inferiori loco sislebaiil, abiinile- 15 lixouiai trictou 0eou cpojvfi?, e'j [juiXa (iYvtcra[jt£voti;-
" *
que ainplum ipsis erat vel solain Dei vnceni aiulire, Mtojf,; cl xa\ Sveiit , xa\ tfj^; V£'-peXT|; Et'jto xwpei
iiiqiie ciiin appiiine scipsos purificassent : Moses xa\ voiJLoOetettat, xa\ oex^tai •nXdxa; • tot; [j.^v toX-
auicmel ascendit, ct niibem ingreiliiur "", et leges Xoi; td; tou Ypd[Jt[jiato;, tot; S^ uizkp to'j; 7:o),Xoj?
ac labulas accipil; vnlgo qniilem, liltera- ;

iis aulcm, ti; to'j ~vE'J[jiato;.
qui snpra vulgns assiirgunl, spiritus".

XCill. Audio iiem de Nadab el Abiud, quod cum ir. 'Axo'Jii) o^ iVaoiS xa\ 'A6to'jo, ott, êvto T:up\
snlurji alieno igne ibura adolevissent, alieno qiioque Gu[jitdiav:e; [jitjvov, ^fviij (44) xa\ dvr,Xto0r|aav xo-
igne assnmpti fuerini"'', per id nimirum, quo im- "AaaOevte? ot' wv f,0£6r,aav, xa\ t6v autbv E0p6vt£4
piniii facinus 56 peipetiaiant, puniti, atiine idem tf,; d::ojX;t'a;, ov xa\ tf,; dj£6cta; xatpdv xa\ t-îiov
cxitii quod ct iinpielatis, teinpus ac locuin nacli. xa\ 0'JOi 'Aaptov %pxz7z zpJ/; stotr,ptav autot; 6 t.%-
Ac ne pater qnidem Aaron, qui secundum Mosem tr;p, 6 M(oaito; napi Oeiu 6e'Jt£po;. rtvLocxto ok xa\
primas apud Deuin obtinebat, saluti ipsis esse po- HX£\ (43) t?)v tepea, xa\ ^x.iv.phv iiatepov 'OJdv, tiv
Qnin illud coinperiuni babeo, et Ueli sacerd»- [jiEv u7:'£p tfi; ttov Tiatoojv 7:apavo[Jtia? d7tattr)0lvta
1 viil.
loni.ct aliiiuaiuloposlea Ozani ; illiini quidem scele- otXT]V, i^v etdXiAtov xati ttliv Ouattov iz^h xatpo'j ttov
liliorum qnod adverstis sacrilicia coniniillebaiil, '^ Xe6r,ttov d7:apx(5[J-evot (46), xa\ tauta o'Jx d7:o~£xii-
ollas anie tenipus deiibanles, pocnas

pepcndisse.id' [J.EVOV a'JtiJjv tTjv d(ii6eiav, dXXd 7:oXXd (47) 7:oXXdxt?
que cum eornm inipiclalem non modo iioii probaret, J7:ttt[j.fjaavta •

tbv It, oti, tj/auaa; tfj; xt6totou
'' liunc autem, 7:Epta7:aaOe(ir,; (48) ii-h tou pitSiJxou, tT]v
sed etiani pcrsa'pe ipsosobjurgasscl : [j.'«'jov [ji^v
quod arcain a bove distraclaiii lanlummodo conli- 7:£pt£c;tocjato, a-jt^; II di^toXeto, tfuXdauovto; tou
gisset, eam quidem servasse, ipsnni anlem periis-e, Gleou tji xt6totto tti ti£6d(i[xtov.
venerationi
Heo nimirum bac ratione arcK siia;
1 oiisulente'''.
XCIV. lllud insuper scio, ne corporum quidem ',-A'OIoa o' £,'!»)•(£ [jttiSi tou? ev tot; tJti)[.taat [jttjj[xous
aiil sacriliciis, a ceiisura im- ttov t£p£tov, 9\ ttjjv Ou[Jtdta)V dv£|£tdJtou; [jtivovta;,
labes in sacerdolibus,
sancilum fuisse, dXXdteXetou^teXeta ^^pocjd^j-etv (49) v£vo[jtta[j.£vov(50),
inunes exslilisse, veruni legibus ila
*
perfecii perfecla offerrent" ad signilicandam, (j',J[Ji6oXov, oI[Jtat, toijto t^? xati tj-uxrjv dpt:(itr,to?
ui ,
ut npinor, aniinne intogrilaleni. Ncc sacerdoialem ^Tfit otoXfi; tfj; lepatf/.fji;, ^ (Jxeuou; ttv6; ttoy
7:avt\ Sv td; Ousfa;
stolam, aut vas aliqnod sacrum cuivis allingere
li- dY'tiJV <J/au£tv Oe[jtttiv •
[j.'r]Si
Nec sacrilicia ipsa a quibiis, ei qno lem- auti;, utp' ojv, xa\ ote, xa\ ou [Jttj (51) xaOfjxov ^v,
cnisse.
Fynd x\iv 1-9
3» " Exod. xis, 16; Ilcbr. xil, 18. " Exod. xix, 12, 13; llbr. xii, 20. " Lxoil.
'" Cor. m 6-8. " Lev. x, 1, 2.
''
Keg. i, 12, 14, 23. " II Iteg. vi, 6 8.
^xiv, 1318. 11 ,
I ,
»« Li^vii. XXI, 17 ; XXII , 18 ei seq. ; Deui. xviii, 15.
(58) 'Enairi\Te. Jes., Colb. in, ^7:aiv£tt£. n r, tl 'HXt. Gabr. 'HXe

dno Ueg. 7:poOu[Ata;. (46) 'A.rapy/iierou Rcg. r, d7rt6[jievot. i Carniiim
(59) niKnnOelar. Or. 1, ct
xa\
iniiUis, scquiUir, cfpdcito priinitias pi';erniientos. »
In Coisl. 1, alii.Miue
Uuli- (i7) nc.Ud. Deest Uegg. r, r, Jes. et ed.
7:p>j;u[jtd;, i iiulicare vobis .bbeo. i Agnoscit
iii
Gabridius. IJas. Ueg. vero 1, el Coiiib. 7:o),Xi xa\ 7:oXXd-

liiis, recipit Comli., rcspnit
xt;.
(4U) Miociojq. Mss. M(uu-f,;, el Mojuiet,);.
Senes (48) nepicr.tacrOei(7ri^. Ueg. I, el Comb. 7:£pttpa-
(41) IJpecCvzipuyr z7\r xei:ov<jiu(^.l.W,t
Oliv. < e Senatu. > T.ihri;.
de senioiibus ; >
pene
(49j Ilpocrdxetr. Sic Rcgii undccim, c;eleri(|ue
(42) Ov ndrzw drzoi:- Rcg. a, o'J 7:avto)v oitov
l'ar. 7:poi-
te ©eou. Ueg. I, oiiiiies codd. Ita otiaiii I'ass. etc. In ed.
to)v 0£ou. Iteg. 1, 7:dvta; oTtJv
iriter priiiia iiianu, et in margiiie o'.6-j te. Se- o-faYeTv.

6vtoj; 0eou. Nerofucitirov. Sancituin. Uilliiis, icoiii-
iinda vero manu oîwv te. Ueg z, (30) i »
paratuin. »
(45) M(:rr\r. Tres Cnlb. [j.('jvot;.
(:i\) ha} cv jn'i. Sic mss. oniiics, ip aipie Iblii
(44) itrto. Ilcg. 11, Eevu);.
xat. Ucg. bm, vcrsio piisiuljl. I'ar. ed. xat o'j [Jtf,.
(43) Kai 'll.hi. iii [iluribus decsl
;
407 oi;\Ti(' II. ai'oi.()(:f.ti(;a. m

dvaXJjxeaOat •
|jir,8l "tb SAatov iTtojiiîijfJa: -f,; /p£- A iiurc ac loco iiiiiiiriic coiivenirliat, consiimcrc " : ntc
0£iiJC, [ir,oi :>> 0'jjjifa[jia :?,{ ij'jvOii£ajs '
'^rfil (.'ii) cl; lini-lioiiis ol>'iiiii iiiiilaii, iicc coiii|insitiiiiiis lliyiiiia-
t6 Up6v £ij:iva!, ojxsj i) «i/uxfjV i) 3(Ii(ia 0'j xaOap';?, n)a":ncc denifiue tcinpluiii ingrcili ciiii|iiaiii liljc-
|J.f)(pl Xa\ Tliv (X'.XpOTaTti>V •

T0J0'JTO'J 8il (.'>3) i\i Ti riiin fuisse, nisict aniiiio ct cor|)orc, vcl ad niinima
d.^'.!i Tuiv i-jfiujv TTpoj',foiTav Oaj6,io'jvTa, iliv 4vi xa\ usijiic piirus csset : taiiinm alicrat, iit ail Sancia
S^naJ Tou ivta'jTO'j (jtlvov £r:6aT'jv f,v •
toio'Jto'j S«i sancloriiiii audaclcr acccilercl, (|ii:i; uni diiiiiaiat,
ih xaTaTTiTajjjia, zh iXaiTriptov, f^ tt;v x^CcjtVj, i) ac scmcl (|iiiilaiiiiisailire liccliat" ; t.inliim abcrat,

i)
t4 Trpoj6>.dz£iv (51) elvat TiavTi;, ut ciiivis jus esscl, veluni, aut proiiitialoriuni, aul
XEpo"''^^!^, tj ij
jtpoadTCTCiOat. arcam, aut clicniliiiii , vcl prospiccrc. vcl altiii-
gcrc.
tÊ' Ta'JTa ojv t'M); iyCx), y.%'. oTt |JiT,5st; Sîo; X(".V. ll;cc i[;iliir ciiin cgo nosscin ,
illiiil(|ue iii-
Toij |ji£-âXo'j xa\ 6so'j (5."), xa\ OiJjjiaTo;, xa\ apx'^- biiiier, iieiiiiiieiii inagno , et Deo , cl sacrilicio, ct
p^co;, SoTtj [JIT) i:,0(5Tspov Ja'jT6v KapiJTTjiis tiT) 0£(o ponlilice, ilignuni cssc, nisi qui prius scipsiini Kco
0'j3!av stjjav, dfiav (5()), |JtT,5k ttjv Xo-i-txijv XaTpeiav bosliam vivcnleii), sanelain csliiliucrit, ralioiialiilc
£uap:3T0v iTTiosiâTO, |j:r|Oi IO'jji tio 0eiTi 0'jji;iv olisei|iiiiiiii " graluni aUine acccpluin o.steiiderlt,
a!v£j:to.; xa\ ^vs-jjjia S'jvT£Tp:[ji.,oiivov, i',^ [livov 6 '
l)('i»|ue sacriiieiuni lainlis", ac spirituin coiilriliim
xa'/Ta oo'j; 4ratT£t Trap' \^wt Ojjiav, t.w^ 5|ji£>,>.ov obluleril, (jiiod soluni sacrinciiini, is (lui oiiinia de-
OaiijSrljai •:rpoi9i,o£tv a'JTtj Tf.v 55tuO£v, tt^v twv liil. a nobis exposcit ;
quo tandeni niodo cxicrnuni
(jt£Y*''''''' [i'jTTr,p!tov ivTtTj-ov (o7) •
f, ~(Zi; tcpiioj illud sacrincium, illud niagnorum niystcriorum anii-
(r/f,[ia (58) xa\ 5vo;jta 'J-oo'J£jOat, Tp\v ijio-.; Sp-|-oij lypiiiiiipsinlTerrc audercin, aiilipio modo saceidotis
TEXstdiiat Ta; X''P'' > "P^-''
"^'' dÔaXjiiv eOijat {SXc- liairitnin cl iionien subirc, piiusipiaiii saiictis operibus
restv uY:toi (5'J) TTjv xTiT:v, xa\ e!; Oa'j[jta (Jt'4'/6v to-j niaiiiis piirilicas.scin? priusqiiain rebus crcalis, sanc,
XTtaavTO;, diXXi [ifi jT](jiiav tou nXdsavTo; ((iO) ; T:,o'tv ai(|U(' ad Creatoris soluin adinirationem, non autcm
TT^ T:at0£!a Kjpiou Ixavto; dvof^-f.va: Ti tliTa, xat ad (i',:iiiemi damnuin aspiciciidis, oculoj 57 •''ssue-
T:poJT£Of,vai [jtot (01) toTiov [itj ,Sjpito; dxO'J::v Oj- lecisscm '
priiisi|iiam pcr Doinini iliscipliii:iiii aiircs
va;ji£vov, dXXa £v(oTtov /p^jjo^jv (0:2) sapoiio •::oXut£- mcxsatis a|ierl;c ruisseiit "', ac inilii ailjnncla c?.si 1
Xii 6j0f,vat, Xiyov ao-yO-J (03) £:? 0'j; eifjxoov ; T:p'tv anricul.), qu;c noii graviier auilirc pnssct ", atque
t6 (jTifia, t4 x-'^1> '>^'' Y^'^'''^''^ "^^ t^^^ dvo:Yf|Vat aurea iiiaiiris prctioso Sardio alligala 'S lioc esl sa-
xa\ iXx'jjai Trj£U[ia, f, T:XaTuvOf,va: xat T:Xr,,ot')Of,'<a: piciitis sernio, auri rccle aiidienli ? priusiiuain 03,
Tw TTJi^j.uaTt XaXoj[jiivt.)v [j.'jJTr,p't.jv t: xa': coyui. ^. labia. cl liiigiia, illud qiiideni apertiiiii (iiissel, ac
Tto'/ •
Ti It aiT0f,5£t (U-i) Osia, xati tt]v so-f iav Spiritiim allraxissem", aiit dilalatiim el iiiipleliim
6iT:£:v, 6£0f|Vat, TTpojOiiiiv 6" av oti xa\ bi xrxoCt Spiritii ^' cxpoiicndis mysteriis et dogiiiaiibus " :
ûOf,va:^ Tf,v 51 T:XT,30f,vat dvaXXtaisojc, xa": Osia; lia!c aiitein iliviiio sensii , iii Sapicntiic vcrbis utar.
fi£X(.)Oia; YSviiOat T:Xf,XT,oov, i;e-,-£tpo;ji£vT,v tt, MHr,, lig;ila (iii>si'iil ", addaii) etiain leiiipcstive solula :
(JU'/£^£1f£ipo;jii'jT,v SpOptov, xaV (i£xpt xo'J xoXXr,Of,va: ac dciiiiiiie liiigiia exsullalioiie iiiiplcta fiiissel", di-
Tijj Xapufyt xanvoucav ; Trptv £-'; TT^Tpav (TTTiva: Tojc vinapque iiiclodiae plcdrum cflecla, a gloiia cxcitala,
Tooa? (Jtou, xaTapTtiOivTac to; JXi-^tov, xa"t xaTCj- diliicnlo exsiirgens", alque cousqiie laborans , ut
OuvOf,va! (jtotTi xaTi eîv o:a6f,,aaTa (03), ,ULf, T:a,o' raucibiis ipsis adli.xrerct " ? prinsquani statuti cs-
iX!-,'Ov (jir,5' oXd); Exx£(j;ji.£va ; T:p'tv ii-av [iiXo; ottXov Sfiiit ad pelraiii pedcs inci ", perfecli lanquain ccr-
•f:v£jOat 6txa:oj'j-jr,;, xa\ a-oOijOa: TTJijav vjxpo- voriiiii •' , iiiciqiic scciinduin Dciiin gressus dirccli
TT,Ta, xaTaTToOeTsav Ot:6 tt,? Ctof,?, xa't 'JT:oxtopf,ja- essciit, ila iil iiec pene, nec ullo oinnino modo cf-
aav Tto TTV£U[taTi fuii.lcronUir? prius ileiiiqiio ijiiaii) oiniiia mcn^bra
»' Lev. vni, 51.

*'' Exnd. xxx, 9.23. •' ibi 1. 10. I.ev. \vi, r.i; II, 'hi'. iv. 7. =' r.n:ii xii, 1. =' Psal.
XLIX,1.1. "Isa.i,..3. 'Msa.vi.lO. " Prnv. xvv, 1-2. " 1's.il r.vviii, 131 . " Ps;d l.\xx, 1 1 . " 1Cor.
XIV, 2. »» Pri.v. \v, 7. " Psal. cxxv, 2. "' l's,,l. vi. 0. " I'.s;il. cwwi, , C, " 1'sal. i.wii, 2 ; \\\i\,
3. " Psal. \vii,3l.
(.")2) lli\Ck t.lc. Pliircs sic scribunl. |Ar|5' ei;. " cl ;ilii lialicnl, TTAaj^r.ato;, Sic eliain leg.uidiim pro
(o3) ili'. Nuiiiuilli 0£:v. ( Ail Sancla sancluriiin iiunliat (;;ibricliiis. ItiHiiis qiiiiqiie scripsil, T:Aaj[ia-
frcqiiciiler aiidcrct ai ccdere. i To; iii iiiargiiic cd. liasil. el vcrlil i li;,;iiiciili,> qiiaiii-
(.")4) [IjccC.li.~eiy. Sic pleriquc codiccs. Par. ed. vis iii Klia reddat : < Crcatorcm daniiiu allieiiint, i
npoCXi-jtv. liasiliiis vero legil T:Xa-avTO^.

(55) MeydJov xal 6eov. Deesl xa: in Hegg. a el (1)1) .Vc(, Dcesl iii ocloKegiis, sexColb., Jes., or.
liu. \. liiHins ipse (lelevil iii liasil. cd.
(56) 'Aylar. Heg. lui, xa\ di-iav. (02) Xfivccvf. Dec>t iii scx llegiis, tribus Colb.,
(.">7) Msi-d.lojf itvCTTifHuy (h-nVi.To-. Neinpc, or. I, Jcs. Ilabeliir laiiicn Prov. \\v. 12.
« Clirisli iii cruce iiiiiiiolalionis. i (03) .Krycy cc-^cv. Alii lcgniit. X^fov so-fiv, nt
(38) 'lefiioc; cyjina. « Perstdiaiii, disnilatcin, in Prov. xxv, 12, jii\la l.NX, i Scrino sapiens in
iioiiicn. Noii ilaqiic, » bic ait Tillen)., «janianlea > Sic Coinb.
aurciii licnc ;iiidieiileiii.
sacenlos Gicgoriiis.» (01) \iGOi\ceL. Saiicyg. i icruni divin.irum sen-
J59) "i'iiu>r. Salubritcr. i Alliidit forlc ad liic
I satinni alligata. i
verba Prov. 23, « Ociili lui recia videanl. »

iv, (03) Aiu6i'iiiaza. Scqiiiliir in edilis, xsi, quod
60) //.(«cTfOTf f iFidoiis,) Uc;jii (|iiinqiie, Coisl.
. aiictoritalconinliin) pciic inss, dcleviiuus.
; ; '
ô? S. CnEGORlI THEOLOGl soo

jusiilia! ariiia " clTecln fnisseiil, onineinque moiialiliileiii alijecissoiit, a vita scilicet absorplam nc
spiriiiii cedenlem ?
XCVI. Ecqiiis porro, ciim iiondiim caslis et ij?iie A kfT' T!? ixr,rMio'.; &-(-ioii xa\ iTSTrjpoj.usvii; to'j
exaininalis Dei cIoi|iiiis '" corile iiicensus sil, (him @io'j Xoyloiq (66) xa:i; -rrjV xapoiav £v tw otavotYT;-
Siripturx ipsi aperiuniiir ' , ncc ea super lalilu- vat aOTOj ta; rpatpd?- [i.rfik iiTOi'pa'-!/ap.cvo? auTii
ilinem cordis triplicilcr descripscril , iil Clirlsli Tptsiioj (67) tm TiXaTOj ttjs xapSia;, ixktte voOv
inenlem iialtcat '", ncc iii lliesaiirosiinilliliidini alis- ^XStv XpttJToiJ' (jiinS^ T(Ji)v Tot; 7:oX),oi? dTToxpO-,ftuv
coiiililos, et invisiliilcs a'c leiiebrnsos iiigressus sil^', xa\ dopd-iov xa\ axoTEivoJv 6Ti-TaupoJv dGO) •(^vi\i.e-
iii opes iii ipsis condiias speciet , aliosipie diiare voc, CijTTs Tiv £v aJTOtj xaTOTTTÔaat tiaoOtov, xa\
(jueat, spirilualia spiriliialibiis coinparaiis '°. ftXXou; TiXouTt^siv ouvanOai, TiViujjiaTixd auyxplvoiv
nvEUjjiaTtxot.;
XCVII. Eciiiiis, cimi Itoiiiini voliiplalem non- UZ' TiQ y.r^^KU) 6eiopr|aa?, w; Osoip^tv S|iov, tJjv
diiin, iit vidcre (ligniini est , videril , leiiiplninqiie ' Tsp-viTTiTa Kupiou, xat E7:iix£4'dp.svos tov vaiv(68)
ipsius visitaveril ", vcl polius viviini Dei vivi tem- ouTou, [j.dX/.ov 6t vai? YcVtJjASVos 0£oO ^Cn-ioc xa\
pluni faclus sit ", Christi^jue in spirilii Iialiilacu- fcov xaToixriTTipiov XptaTou (69) £v TrvsufiaTt ; t£s
lum '". Ecqnis, cuin lia;iirariiin et vcritalis cogiialio- pLTj-to TU-tjjv xat dXTiOsia? ETTfcvou? auYY^v£iav (70)
iiein el discriinen iioiidiiin agiioveril , alqiie ah illis xat StdxpiTtv, xat Ttov jjt^v dvaxcopfiaa;, tyj Sl Tipoa-
quideni seccsscrit, liuic aiuein sesc adjunxerit, m U OsjJtsvo?, tva. Tt)v toO YpdjiiiaTo; (fuydjv TiaXai<iTriTa,
litler.-B veliistalem fiigiens spiritus noviiaii servial", -fi
xatv6rT,Tt oouX£uari toO rvsOjtaTO^ , xa't y.z-
jiurcque ad gratiam a lege Iraiise.il, spiritualiter TaSfi xaOaptoj £7:'t tt]v X^P'-'^ dT:6 toO vo^.'ju TrXrjpou-
iiiipleta in corporis evaeintione. [ijvou TTVcUiiaTtxtoj £v T?| xaTapYr]i£t toO atojjia-
'0,- (71);
XCVIII. Ecqiiis, ciim iiOMdiiin , el opere 53 ct LH' Ti^ pifiTOo oii Traadiv 6o£uaa? (li) Ttijv toO
contemplatinne, per omiies Cliristi appellalioncs et XptjToO TrpoariYopttov xa\ Suvdjieajv, xal Spyoj xa\
virlules pcrrexcrit, laiii suljlimiores illas ac pii- O£0jpia, ToJv T£ uij;r)XoTip(ov xa't TtptoTOJV, xa"t T(Jov 6i'
nias, qH.iiii hiimiliores propier nos et iiliimas : iii- fljjâ; TaTr£tvoT£p(ov xa't TEXEUTaiojv, toO 0£oO, toO
iiiinim Dei, Filii , Imagiiiis, Verbi, Sapientia!. Ve- VioO, Tii? Eix(>vof, ToO A(JYOu,Tric io-îa?, Trjc 'AXrj-
liiatis, Lucis, Vilse, Virtuiis, Vaporis, Deiruxionis, Gciac, Tou ojT(i? (73), tt]? Zojrj;, tti? Auvdfieojj, tt,?
Spiendoris , Facioris , Uegis. Capitis , Legis, Vita;, 'AT;j.tooi;, t^? 'ATzoppola.;, toO 'ATcauYdajJiaTo?, toO
Osiii, Fundaiiienli, Pelnc, Margaritae, Paci< , Jusli- notr]Tou, Tou BaatXeojc, tt|j Ke^flaXf)?, toO N(5ijiou,
tia?, Saiiclilicalioiiis, Rcdcmplionis, lloiniiiis, Servi, TTi? 'CiooO, TTiJ Qupaf, Tou 0£ia.£X!ou, Trjj IlETpa?,
Pasloris, Agni, Ponliricis, llosli;e, Primogenili anle ToO Mapyapiiou, Tf]? Eipfjvr^c, tt,; Atxatoauvr]?, tou
rcs condilas, Primogenili ex mortuis, Rcsurreclio- ^ 'AYtaa[Jiou (74), tti? 'ArtoXuTptoaEOjj, -Tou 'AvOpo)-
nis : ecquis ,
iiiquani , h.TCC noinina et res incas- tcou, toO AouXou, toO noi[j.£vo;, ToO 'ApivoO, TOU
sum audiciis , necduin ullam cum Vcrbo nacius 'Ap/tEpi(o;, ToO 0u(jtaTO?, ToO npojTOTtixou Tzph xt£-
coiniiiunicationem , nec ipsius qiialeniis nniini- a£to^ (75), nptoT0T(5xou iy. twv vexptov, Tfjc 'Ava-
qiiodipie horum , ei est , ei .appellalur, parliccps 5Tdac(j)s •
Ti? TouTOjv Ttov ovojjidTOJv T£ xa\ TrpayiJLd-
factus. T(ov £T:axou(ov (76) sixfi, xa\ [j.fjT:oj xoiv(ovf,ja? (77^
Ttp Aofio, [i-rfiz [jiETaXaG^jjv auToO, xaO' 6 TOUTtov
'^xaaTiv Jari t£ xal xixXriTat

XCIX. Ecquis ciim nondum vacavcrit ac Dei TJj, ayoXdaa;,
, ,
Ifi" [jif)7:(jj [jtriS^ [jtaOtov XaXetv (78^
sapieiiiiam in inysterio abscoiulilam loqui didice-
, 0SOU oo',piav £v [iuoTTipitp Tf]v diroxExpu^jipievTiv, "ti
lil ", sed parvulus adliuc sit, adhuclacte alatur", vfi-iogtov, lTtTpe(poijL£vo? ydXaxTt, ^Tt Ttiiv ouxdptO-
adhuc ex iis sil qui intcr Israelilas non numeran- [j.ouiJ.£vojv£VT(p (7'J) 'Iapaf]X, ou5c xaTaXeYO[jt£V(ov eij
„
" *^- " " ^^"'•^' ^- " fs'''- "'. 7. " Liic. XXIV, 52. «« lCor. 11, 16. " Job xxxvm,
ô"',";.^''
- ,.,";;"' ''^- "''«='!• XXVI, 4. " II Cor. VI,. 16. "Eidies. 1
II ,
.
2-2. '" liom. vii, 6. 'M Cor.
:i, .. '^ lCor. III, 2.
(6fi) Aoflou:. Nnuniilli, Vjyoic^.

D oral. XXX, qiKC est seciinda de Filio, niini. 21 et 22.
{<il}Ts,tccwc. Adverlcre jiival a Cregoriodicliim Tov jatjrt^f. Sequilur in Keg. r, tt)? A6-
(75)
Tptaitoc, qiiia his in lahiilis lex scriplu csl, scinel
aulcm in corde per Spirilum.
(71) 'Aivacficv. Colb. i, 'AYida[jtaTo?.
(6S) Tcr ruCr. Duo todices addiint , tov (7.5) lipt) nzlrshjc;. Ueg. a, Sx xTiaeto;.
a-j-tov.
(76) 'E.7(ixcvijr. Keg. Iiu, ei Colh. 5, anihoopti-
(6!)) XpiCTcv. Qiiatiior Regii, or. 1, Colb. m, nia^ iiola-, £Tt dxouojv eixf], « adliuc incassum au-
(Jeoj. Jcs. XptaToO 0eou. dieiis. >
<70) Ivi-xereiar. 1 Cognaiionein. 1 Ed. t cogni- xoiviorricar, clc. Necdiim nllam
(77) M'i't!Z(j «
lionein. >
Ciim Vi>ibo nactiis coniiiiiiiiiealionem. > Uillius,
(71) Xdij/azoc. Rcgii qiiinqiie, duoColb., ed. Bas. c iiccdum coninie!'cio iillii ciim Verbo Inibilo. »
-'-pap.;xaTO?.
(78) AaJt:7r. Sie (iiiincs coilices. Malc , Xa-
(72) 'OSevcai:. G:ib. 1 peragraverit. » Porro ho- Cciv In ed. Paris. el Das. , in qua taiiien liilliuii
riiin Cliiisii iioiiiiiiuni pene oinnium r.iiioncm et emendaveral.
coniinentarium, ipso Tlicologo inierprele, habes, (79) '£* r(j). Dccsl Iv in Reg. Iiu.
,
501 OKATK) II. — \polo(;i;tica. M2

fljoy raipita;iv, |Af,T(i) ilv XpiOToa itaupiv (u; 4vT;p A iiir " ; iicc iii Dci caslris rcccnscnliir, nonduiii de-
Cltristi cruccni l3ii(|uani vir Tcrrc (|ueat ac
a'pEiv 5'jv3[Ji£vc;, [JLr.zcD ii.Tfil (80) iXXo ti [jii>.ojwv toiu; iiii|iie ,
aliud ((iioddain lur(a<>sc pr.pslaiilius nicinbruin

Twv ":t[jitioiipu)v. EriiTi et? x£ifaXT;v xa-cotiTTivit III-
Xpiarou nXiipio[x3f:o; 6i|£Tai xaip'^''' xat T:po0'j[xoj- sil, l:i>lo laiiicii alui^riijiic aniino sc Clirisliaiio cie-
jjtevo;; OOx E(jtoiYs xptT^ m\ dunGotJXii» (8I)'4>.X' lui capul cousiitui pnliclnr ? Non prorccln, si (|ui-
^ xtvojvojv Es/aTo; (leni cniisilio inco ac jiidii io standiini piilaliil. Fst

outo; 6 tfiGto'1 |jtiY"™i> ou*"»
::av:\ TtT) (ijvtivTt xa\ toO xi-:opOou[iivou tb [xiYsOoCf (|iii|<(>e liic inclusoiiininin innxiiniis, lioc pcriculuni
uniniiiiii (ravissiniuiii liiiic (liiidein certc (\n\ cl
xi\ tt,; Sia[i.apT(a; x6v fiXeOpov. , ,
(»per.T pr:icl:irc navala; ni:iRniludincin , Ct rei iiifi)-
licilcr gesl.c pernicicni iiitclligik.
P' '\XXo; (isv ouv rXci-ôj xat' £[jtzop!av, EXeyov, C. Alius igilnr, luccuiii ijisc dicebani, inerc;iliir:c
xi (jtaxpi oiaTiepatoOjOo) i^sXiY^l. xa\ 5u[a- causa iiavigct, ct longa maria trajiciat, el cuiii vcn-
xa\ (8-2)
9ipi30(o tot; 4v^[jtO!; 4;\ xa\ toi? xO[jiait [jtsY«Xa tis ac niirtibiis |icrpctiio conlligal, inagna vrl liicra
xa\ xipofjnov, iv oOiti) "O/fi, xa\ xtvSjvsOjtov, ojti; fairluriis, si ita casiis lulcrit, vcl pcrinila subiliirns,
itXeujTtxtoTaTo; i) e(XTtoptx(iTa-o; (85) •

4[Jio\ 6' ouv qiiisqiiis niiniriiin vcl navigandi peritia, vcl iiego-
aipsT(i)-£pov £T:'t yfî iviyovTt (81), ppax£tav aOXaxa ^ li:iiidl arte ixcellil : niilii vcro potiiis alqiie opt;ibi-
xi(jivovT; xa\ YXuxiiav, -6p,4iij0£v oi-ajofjt^/t;) x£p6r, liiis cst , iii tirra dcgcnti , atque cxrgiiuni arviiiii el
xa\ OaXassttv, CJf-v outoj; ottoj; av 50vo)|iat (I'jv4X;yt; diilec siilciiiii , :ic lucra et iiiare procul s:ilul;inti ,
xa\ (Jttxpa -ji (jtaCTl , xa\ pfov eXxetv iacfaXfi xa't vivere ul polcro cum pauca el cxigna maza, vilani-
dxO(jtavTov (8o), i) (jtaxplv 4va^4t-:£tv (86) xa\ (i£- que tnlaiii el tranqiiillam dueere ,
quani ob ingen-
fav £7:1 (jt£YiXot; xjpojit xivouvov. lcs qna;slus grave ac diiiliirniim pcricnlnm susci-
pcro.
PA". 'Vt;,r,X(t> [jikv Yip Jr,[xta Tb (xr, lYZ^-ps'' i^:-- Cl. Ijtciiim siiblimi qnidem viro (lctrimcutum esl,
{o3t. (jiT,oJ (87) £i; -Xiiou? oiaTctvctv ttjv ipsTr.v

59 les magnas noii aggredi, nec virtulem ad inul-
(xXX' e::\ [jitxpiov iiTajOat, oTov [ji£Y«^V f'^'^- ,utxp'iV los [iropagare , sed in parvis consistere , non secus
olxov aOYaôvTa,?, -avo-Xia v;avtxf, 3(jj[jia ::atotx!(V 7:£- ac si niagno luiiiinc parvam domum illustrct , aul
f
tsx£-ovTa- [itxptuok (88) i-yiXst? [itxoi 9 opTi.^£iOat, virilibiis ariiiis piiciile corpns obtogat. Parvo aiitem
oXXi (J.TJ, Tot; urip 60va[jt:v JauTov unoTtOivTa (8'J), salus in eo consisiil , ul iiarvum oiius subcat ,
ncc
YJXojTi Ti 4fXtJxiv£tv 6[jtou, xai TpoJTtOivat tVj iis rebus qiia; vircs ipsius excedunl, seipsum subji-
xivSuvov btSTZtp Y£ xa\ zOpYov otxo6o[ji£iv oux aXXoj cicns, simul cl risiini moveal, cl periculum adjuu-
P
•itv\ ::po3T,x£V (90) fj 6; £/£t Ti -pb; i-apTi-;j.ov, t'ij; g;il. Qiicniailmodiim scilicet nec alii cuiquam lurrini
t,xo03a(xev. adilirare ccnvcnil ", quam ci qui ca lialjcal qiia;
ad pcrficieiidum requiruntur, ut ex Scriplura audi-

viiiius.
AB'. 'E/jJTe Tf,v i-oXoYtav Tf,v 0-ip tt,; ûyt;;, Cll. Mabelis iiosirain de fuga purgationcm, ac
xa\ Uid; oO (jt£Tp!av. "A ijicv ouv (ji£ df' 0(ji(ijv irf,- fortassc plus xquo prolixam. llxc suiit, airici ct
YaY£v, o) yiXot xa\ d5£X(fo\, Xu-r,pt'j; (jtkv i(jto'! xat fratrcs , qiiai mc , inilii qiiidem moleste , ac vobis
0(jiiv tso);, dvaYxato); 0' ouv, ('o; yixj-/ c,tjiauT(o t4t£ eiiani forlasse , sed tamcn iiecessario , ut salieni
l8(5xouv, TauTi£3Tivizavf,YaY£ 6c (jte (91) (jtiXtiTa mihi luin temporis vidcbatur, a vobis abduxeruni.
|jikv6 -p'j; u(jta; rfOo?, xa\ t6 ivTtroOouvTO)v aijOi- At vero nic ad redilum impulcrunt maxiine qui- ,
v£50at •
oOOiV Yip ouTO); i-yupiv T^p^j; dYi::r,v, i'j; dem voslii desideiium , cl quia vos nmluo moi de-
4vTt5t5o(jt£vii otiOât;. sidorio lonori scntiobam : ncque enim quidiiuain
ad amorem ila rMiiiiim ac robustum cst, ut nuiliins
airectus.
rr. AiOte.oov ok •»1 J[XTi t?povT'ti;, t6 £[x5v EpYO''> ^, D CUL Deinde moa li:cc cura , meus bic labnr, iioc
Tiov iiptov Yoviojv TtoXti xa\ isOivita, *::' :;xo\ t:X£ov est , sanctorum parcnlum canities et infirinilas ,
i) To) "/pOv^;) xatxv6vT0)v, '.\f;pai;x touoe tou zaTpti,o- nica caiisa inagis quani sencctiiie ,
laborantium ,
Xou, T?,; Tt;xia;£[xo\ xsâ).?,; xa\ [X£t' dYY^Xtov (92) hujus, inqu.iin, uatriarclis Abrahx, venerandi inibi
•' Nimi. I, 5. " Luc. \iv, 2S.
(80) .Vijff'. Alii ;jtr,6'. Xa(x6dv:tv. Scd prima vox retincnda ei vcrtcnda,
(81) ~vji€cv.lo>. liL-gg. r. Addil /pto[x:vo;, sed ro- « me in pcriciilum coniiicrc. 1
reiiiiori 111:11111. (ST) Mi]Si. Coinb. (xr,5'.

5'
(8-2) /\«/. Deesi in Regg. l, z, cl Colli. 3, tn. (88) MixpCi) £i. Coiiib. [xtxp<yj
(80) lHercTixd>TUzc(: nal iiictcpixijiTaTcq. M:il- (89) 'l'.Tor(<?^)Ta. Comb. logil, OroTtOivTa xp£tu-
leiii sic rodderc ( N;ivigaiidi el lacieiidx iiierca-
: STr,v, clvertil, t seso obnoxinni f;iciat ac sulijici;il. »
lur:c desidcrio (l;igraiis. ) Noii eniin de perilis, iil (90) Ilpcci\xer. Ucg. biii, cl Coinb. T;poa-
viileliir, sed de leinerarii.i loiiuiliir Tlieulo;;ii5. tx£;v. Non male.
(81) WriycyTi. Co!b. Ii, av l/ovTt, diviîiii. (91) 'E.ârtiyayeSi /JE. ( Mc aulcm rcduxcrunt.i
(85) 'Axviiarzor. Colb. Ii, xa\ dxi-/6u'ôv. Forsan Sic pliircs Rog. lodd. Iii cd. [X£ dcosl.
glDSsem.-i. (!t2) Met' <i;7^-.J(j»'. IVjil'. « Aiig>'li iiislar aspeclus.t

(8'i) 'kraffdTeiy. Colb. m, iii niargiiic, i--a-
;
£03 S. aRlXOlUI THEOLOGI 50 i
capili?, nl(]i(eriim nngelis liiiincraiuli, el Sarra", nos A ap!6[jio'j[i£vr,j, y.a.\ H.ppa^, Tr,? •/.»"•.
(fiS) -wjixa.it-
iii liilei (loclrin.T spiriliialiler pailnrienlis ; (innriiin xwi; i"j5!vo'JijT,c TjjJix; ev 1?, 6'.5acxa),!<x tf,; ni";a)?,
senectiili baciiliis esse, .ilqiic inrirniiialeni ope rnl- uiv Y^vsiOai paxTTipSa Tfjj yrjpa, xa\ uTCpefSîv tt]v
fire , euin inier prinia vovissc'ni , idqiic eiiam pro (iiiOsviiav, T(jv itptoTojv EiJx^'' su5<i[jtevo?, xa\ [ji£vtoi
virili inea pr.Tslilisscin , adco iil pliilosopliiam qiio- xa\ 7:XT)pto5a; la.-jxr^^ (9 4), OTiiar] ouvajjii? • w; xal
qne ipsani, qiia ncc possessio nlla, nec iioinen iilliini (flXoTO^fia? 'JTIiptOcIv «'JTTJ?, TOU ITaVCIUV ^[JlOt Xl\ii(i>-
niilii cliariiis esl , conleinpseriin, vel, iit vcrius lo- xaTou XTrj[j(aTOi; xal i-j6txaxo;, fi t<5 ys (i"AriO£5TSpov
quar, id impriniis pliilosopliatus, ne |iliilosopliari Et-Eiv, xh [).ri îXoJo^siv (9.")) oîâi TTpiTjTOv tptXoao-
viderer, non liili, ob unum vilae propositiim laboris 9f|3a^, 0'j-/. fiVc-;-xa otaTTSKtv [Jtot Tiv [j;i5x6ov £X [tta?
mei fniclum inilii intercidere , ae benediciioiiem u-oOi5£(j)C, 0'JOi xaTaXuOf,vat tt;v £'JXo-j'iav, T|V y.a\
exslingiii, qnaiii eliani sanclns qnidain oliin suliri- xX£',J.ai Ti; fjOT) T(Tjv TcaXat (96) oaitijv liyixoii, ppto-
puissc didliir, palro per cibum ac pilonim lignien- p.aT; Tiv TTaTipa xa\ zpvfCyî irXaaî.aTt uo^tfjd^JtEvo?,
luin circninveiiio, ac re bona , non bene ,
pcr insi- xa't t6 xa"Aov 0'j xaXdi^ (97) 6t' e7:t6ouXiis Gripaaa^JiE-
dias captata ''. Ac duas quidem lias causas bahui, vo;. A'Jo |j.;v ot) TauTa Tfj? ^HTIS tjttt,!; xa\ •?i[jt£piTi]-
ciir maniis landeni darein , lenemqne et placidiiin TO^ atTia. Ka"t tjco; 0'jx citotov, aiJt'.fOT£potg ixEt-
me pr;elierem. Nec forlasso absurdiini fnit.ralio- C vot^ (9S) tlôii •/.a't u-oxtopfiiat to'j? Xo-|'t(i|JtO'j;, 'f^ztX
nein ipsam duabus his causis cedere, (inandoqnidein y.a.\ TO'j v(xa30at xaipb; (99), toTTiop oi^jtat xal Ttav-
cedendi quoqiie lempiis est, nt et alius cujnsvis rei xhq TTpa-ciJiaTo; (I) •
xal xpetTTOv -iiTTasOai xaXdi? t)
prscstatqiie QQ lioiicsle vinci ,

quam periculose el vtxav ETiijtf aXdi; xa"t iOisîtrj?.
nefarie vincere.
CIV. Accessil et alia causa , eaqne iiiaxinii nio- PA' TpiTov 6o xa\ [/.sytTTOv, xa\ or) touto Eiirtjjv
wenti, quain cum adliiic exposuero, reliquas omnes ixi , Ti Xotri attoT:f,ao[jtat. ÊjiriâO^r '^^'spwr
silentio pra?leribo. Memoi (ui diernm ontiqiiorum"', apyaUor, xa"t Ttpii; Ttva tiTjv TraXatojv tjTopttov (iva-
atque ad velerem qii:imdam liisioriani asceiidi.illiiic- 5pa[i.(iJv, JxiTOsv EtXxuca au[jt6ou).f,v eixauTij)
que niihi ipsi consilium ad res pra;seiites traxi. rrpi; zx T.api^jxa. [jtT] j'ap eixT] TauTa cruTYEYpi-
INeque eniin nobis iii meiilem veniat , existiniare, Ôat (o) vo[it!^tij[jL£v, ;jtr,ok 8)(Xov aXXtjo^ e'tvat (5T][i(i-
ea leniere liilerarum inonumentis commendata Tojv TE xa't TrpaY[jtdTiov , tJjuxaYWfia; svsxa twv
fuissc, atqiie inanem qiiamdam rernm et verbonim dxou(5vTtov auYXEi[j.£va, xa't o:ov dxofic Tt SiXEap
tiirbam esse , ad obleolandos audientiiiiii aniinos [jtixpt Tfjj f,5ovfi<; t5-d;x£vov. TauTa \xly ;iatJ(JvT(jjv (4)
coiiiposilani, ae veliil qiianubim aiirium illeccbram. (j.'jOoi xa\ "EXXrive?, o';, tti; dXTjOEta? 6XiYa tppoVTt-
ultra voliipl:ileni haud sose porrigenlem. ll;ce saiie Cwtes, tiTj xo[jttJ/ip twv T:Xacri.tdTcov xa\ TtoXixvcp twv
Indanl fabuLe, et {jenliles; qui de veritate pariini Xi|sojv y.a.\ dxoT]v xa\ tpuxT;v YoriTEuouatv.
sollicili, fignieiitorum venuslate, ac verborum lenociiiio qiiasi prxstigias quas.lain auribus alqiicani-
inis otruiidniil. .
CY. At nos ,
qui spiritus diligenliam vel usque PE' 'HijtEt.; os, ot xa'; y-i/pi (o) Tfjs Tuxo^JaT]; xs-
ad levem apiccm el lineain traliimu<, nuii(|uam, nec paia; xa't Ypa[jt[jtTis (C) tou TtvEu^jtaTo? tt]v dxp£-
enim fas esi, ne mininias qiiidem acliones ab iis a Cstav (7) sXxovte;, oCiTtOTS 6£|o;jtsOa, ou Ydp (8)6Ttov,
«piibiis niemoriae proilil;c sunt. teinere perstriplas 0'J5i Td.; sXaxiJTa; Tcpdjsi; st^/.TJ a-ou5a-70f,vat -riii
rt elaboratas, niemoriaque ad hsec usque teinpo- dvaYpd'ia-t, xa'; [xiyip: to'j TtapiJVTo; [Jivf,[jtT] otaaw-
ra conservaias esse concedeinus : verum ut nos Of,vat •
dXX' "tv" f,[j.st.; (9) sxojijisv uT:o[jtvf,iJtaTa xa\
subiiionitiones et documenta in promptu habea- 7:atosu;j.aTa tti^ Ttliv op.oitov, c't' t:ot£ auîiriaot xat-
" Gen. xxvii, 21 seqq. '° Psal. cxLii, 5.
(93) T?K.' xai. Sic Regg. qiiinqiie et tolidem Colh. (98) 'EKF.h'oit:- Sie fieg. I, Coisl. 2, et Colb. m,
aliique. Bis ex inalrc, (jiriie scilicet et spirilu. ge- gloss;e ascribit uitoxojpfjjai xa't
p qiii iii inoilii ni :
liiliim se significat Gregnriiis. Deest xai iii Par. X'j'|at.

"" "
(94) Taim\r. Keg. l, auTr,v. (99) NimcrOaL xttip^Q. Ueg. I, vtxaaOat xa-
(95) Td ii'n Oslcndit liic Gre-
cpuô(joipE~tr, clc. < Xoj?.
gorius, t iiKinilGahr., i se quidcni luiiiqiiam litte- (1) narzdt: apdxtiarcq. Coisl. I, na.-^xX T.pi.-
raruiii sliidiis operain dare deslilisse, sed il:i id Y[i.aTt.

cgisse, ul ;iliiul agere videretur. i Ciilli. 7,in margine (2) Svji6ov.lr\r. lleg. y, au^jtT^Xox-riv.
sic exponit To'jto itptJJTOV iiytXoa(5(pT]aa, \h \xt\
:
(3) IvffefpdyOai. Ucg. a, et Colb. j, auYYP»-
coxeiv Elvat ^tli.oaocfoc. t^saOat.
(9G) Tthr ad.lui. Ui'g. I, Ttov TiaXaKov. (i) naiZorzur. Aitice, pro iratJiTdiaav. Sir l!il-
(97) Vi' ?<a.luir.\n Ucg. ii, il Coll) 3, el m, istiid liiis, ac cerle Basilius; 7:atJ6vTtov dvTt to'j Ttatji-
scholiuni legiliir KaTi xh tfo.v/yj.zwj S-r\lo^6xi Tou
; Tdiaav.
Ypdpt[iaTo;, 0'j xaTi to voo'jpi£vov xa'i xpuTr:6;j;£vov (5) 01 xal (dyjJi. Reg. 1, Colb. m, oi [jti/pt xa\
ToO r.vs'J;jLaTo;. Quo signiliialur dc Jaeohi laclo TT];.
slalueiidiim lla esse, < speeie niminiin ac seciindiini (<)) rpafijtrjc. Malim reddcre < littenilaiii, > vcl
lilleraiii, nnn autem seciiiidiim spiritiim, illudipie ciini Gabrielio, < niiniinam lilleram. i
nuod iiilelllgitur ac iatet. > Ut ut sil, < patet, i
(7) WvplCiF.iar. Ifill. < siiicci
ilaleiii. >
iiiipiit (]()ml)er., I Giegoiio probalaiii esse

miiiiiiK; (8) Oi! rap. Ueg. I, C>jlb. iii, ('.onib. '('Jî
pairi fa(t:im a .lacobo fraiKlciii, ipiain isli mIioII:!- Ydp.

BlT,.\ugiislini vcsligiisinlixreiitcs, cvcusare voliiul.» (9) 'AJ.l' 'Ir f\!i!;'!r. Sic Uegg. seplem, cic.
SOSr oiiAno II .\l'Ol.OCETIC.\. t06
A nius , (juiliiis Jc iisdcm rvbus , ti ita lcni|>ii]
oOai, oTov xavij'. t'.i\ xi''. tOtio!;, toI; npo).ai6o'J3iv lulerit ,

('DnMiiltciiiiis ; xli|nc :ilia rngiiinius , alia
i::^}isvot JiapaScfYjiaii. ainplcctaniur ,

priora videlicet csi.-nipla , nuii
sccus ac caiiuiies (|uosdain ct rcgnlas , se(|ucii-
lcs
KT' Ti; 0'jv f, ijTopia X3\ TrfOcv i\ a'jjjiCo'jAf, ;

CVI. (îia; iciliir lixc liisluria cst , cl nndc lioc
o»6i f'i"> diVJaXtiai (10) 'dvexsv TtTiv ciinMlluni '^

iici|uc cnliii incuiiinioduni lurUsse rne-
Y^P X''?**''
KoXySi') SieXOiiv. 'E^cuyc xa\ 'louvaf di:6 irposojnou rll, lii'c, III ciiniplurinin securiuili consniatur, ora-
Tou 6;oj, ixSXXov Ji îuysiv i[t£TO • «XXi xaTo- liniie cuiii|)lecli. Fiigiebal (|iioi|iie Jonas a racie
XfjÔT] (II) TisXiyji, xa\ /ci[A(i)vi, xa't xXfipm, xal Doinlni , vcl polius liigerc put:ibat ; veriiin a nwiii,
yajTpl xfjTou^, xal -p:i\\j.ipt^ "'j"'''' cl lciiipcsl:ili', ac sorlc, ccll()iift vcnlrc, ;il(]iic tri-
'^'it' 'X^'^'T1
(iu3TT,p!ou (xeIôvo;. 'AXX' ixctvoi (jiiv, tva (xi) tijv diiana >c|iiilinra , iiiajoris iiiyslcrii ligiiraiii gcrciili-,
oxuOptuiriiv xa\ 4tozov iYYsXiav 4yY^'^!1 C^) '''^'» roiii|>rclicnsus csl ". Ilxc porro iiiciiiida! riigx cansa
N'.v£utTai;, xal jiiTi toOto i|/;J0Tr,; iXoj, awOsiiTi; ipsi cral ,

qiiod vcrcrctnr, ne cuiii tiislcin cl pru;-
TT) jjiiTavo!^ Tr,; TriXsto; •

ou yip t?, ciuTr,p!a (lo) piislcrnni Miilvilis nuiilinin tullssel, |)ericiilo post-
Ttjjv TOvr,p(Jjv iouj-/'paiv:v, aXXi tt;v oiaxoviav tou ca jicr pociiilcnli:iiii lllii'r:ita civilalc, inciid.iv iii-
tfisuSou; fiJ/Jv£TO, xa\ oFov ifr,XoTu::it ttj>; Trpo^T)- vrnlrclnr. ôn ciiliii iiii|iri)bi)riiiii boiniiiuiii s:iliitciii
Ti!aj t6 iitiztJTOv, o-sp ev auTtf) xaTaXuOf,vai (11) xpre rcrcbal , scd incndacii niinislerinni olilrc prx
xfvouvo; f,v, ou 6uvi[X!fviov Tuv -oXXtiJv juviSciv Tr,; |iiiilnrc iion suslinclial , ac proiibcli.c lidciii cl au-
Tou 6iou ::jp\ TauTa o!xovo(jt!a; t'j piOo;. cloril:ilciii vcliil /.i;loty|ila (|ii:id:iiii |iroici{iicl>alnr,
quiC (iuklciii, ne iii ipso exsliiigui-ieliir, |icriculiiiii cr:il, iiiiiilriin: iinpcrlta iiiiiltilii.lini; i|ii:c (livlni in
liiijdsniotli rcbiis coiisilii aliiludinciii perspitcrc iioii vald.

PZ' 'fl; Sl lyui (15) tivo; f,xouja ootjou nspl Q\ (.\ll. ri aiilcin :i virx (|iiodaiii in lils rebus
tauTa ixvSp?);, oJx iTiSrrtu; 3or,0o'jvTo; Tt") vaivoji^/ti» crudllo .iccc))I, alisiirdilali el, (|ikiiii lilsUiii:i pr:c ê
T^; tJTopia; iTi::(.), xa\ txavou xaTaXa6£rv avSpi; rcrclial, iinii absnnlc succiirrcnlc , ali|iic ad inliinos
rpo:(>flTou paO'JTr,Ta, ouoi Ta'JTa f|V Si Tbv (jtaxipiov pri)pliel;c sciisns pcrclpiendos idonco, iie lia;c qiji-
Ituvav i-o!ii (fuyaoa, xa\ ci; 'IS-rrrjV ^'âYS, xa\ dcni caiisa bcaluin Joiiani in fiigani coiijicicbat ,
4? 'I(ij:7rr,; avf,YaY;v i7:\ eapj;\;, 7:sXaYst ::iJT£'J- atque in Joppein , ct cx Juppe rursnni iii Tliarscis
cavTa Tf,v iauTou xXo-f,v (lli)" oCts Yip iY'"''''' '^'^'^ ilnccb:il, sni lps'iis fiirtiiin iii.iri coniiiillleolciii. N •-
6£oj Tf,v ETîvoiav, T:p09f,Tr,v Y' 5"/Ta, E'.xh; auTbv Q i|iie oiriin vcrisiiiiile csl, ciiiii, ciini projilnla ('ssi 1,
^v OTi 6ii Tfi; 4t:£i),t);, t6 (jit)zaOstv Ti tt)? aTTSi- Dci cdiisiliuin ignorassc; pro iiigcnti iiiiiilniui sna
Xtj; i\iv£'jtTai; i-paY(JtaT£u£To xaTi Tf,v y.tya.lT,'t sîpiciilia , ct inscrulabililius juiliclls vllsijiie iinpcr-
auTO'j ooftav (17), xa\ xaTi Ti av£ctp£'Jvr,Ta a'JTO'j vcstig:ililllli'is aKjiic iiicoiiiprcliciisiliillbus ", id per
xpi;jiaTa, xa\ Ttjjv (5otov auTOu t6 ivsî/viajTt/V t£ xa\ liiiiias agciilis, iil ne ea , ()u;c iiiina; fcrcbant, M-
(ixaTiXr,TrTov •
out', Eiz^p f,T:iiTaTO, (jit) (i-/.oXou- Hivit;c paicrentnr : ner, si quldoin lioc perspeciiim
OfjOai 9e(o, Si" oi iTsp i6oJX£TO Tp^Tcou tIjv otuTT,p!av liabcbat, Dco obscqui rcciisa^sc, (|uo volcbat niodo,
ix£!voi; (ir,/avoj(JLiVio (18). T6 Si Si) xa\ oiîOai, to; saluiciii illis pn)ciir:inli. Illud porro c.visliinarc, Jo-
dT:oxpu.J.£iv (19) iauTtiV Tto T:£XaY£i f,X7:iT£v 'Itova;, ir.ini in s)iciii iiiiliictiiiii fiilssc , fore , nt iiiarl se.^-e
xa\ t4v (jt£Yav (i-fOaXjjiiv to'j 0£O'J 6iaXf,j£jOai tt) abscoiulcrcl , niagnuni()iie Dcl oculuin f;illcrct, aii
flUYf,, (jtf, xa\ iravTiXtl)? Stottov i) xa\ OT:aio£UTov, iioii iiic|>iiiin prorsiis cl absiirduiii fiierll, :>l(]iie
xa\ oii/ oTTto; T:£p\ T^po-^fjTou T:tJT£u£jOat (20) Si- indlgiitiin, (juinl iioii dicaiii de propbcla, credaliir,
xaiov, oXX' 0'JSi T:£p\ oXXou Tivi; Ttov vouv £/o'/Tiov, sed iie (lo alli) i)iildiiii iilli) inciitc iirxililo , ac (llvl-
" Jon. i,lj cl 5ei)((. " Roin. xi, 33.
(10) 'AcTâ.UlaQ. Exponit Elias « Ne pleriqiie : D Colb., elc. Basiliiis vcro rt Elias Iiiiiic viriiin sa-
eircnl, fiig;e iiie.-p, vcl rcditiis causain ignoraiitcs. • picnlctn essc .Mclbodiiini Tyri cpiscopuin diNcrie
(11) K(ir£.h'i^(h}. Iiibanc voccni iiiajorcsl coillriiiii anirnianl. V.\ ()iiiliiis iiiaiiiresiuin csl, ()iii) iciiipore
cl iiilcr)irclniii conseiisiis, qiiain ul rctlncainus xo- scrlbcbat Elnis, cxslillssc .Mclliiiilii coiiiiiiciilariuiii
T^ÂciÔr,, qiiod Inibcnt editi, iii JoiMiii, slijuiilcin Iianc iiilcr)irctalloiiciii sc iii
(li) 'A5-)'ei.l((. Trcs Itcgii , dno Colli. dvav- Mclliodii ciiniiiiciil:irio lcgisse lcst:itiir. ('.oiiilicdsiiis
YEiXT). iicc Oriîcneni, ncc .Mctliocliiiin a Grcgnrio iiiiclligi
_
(lo) rij Cbizr\ptrf. Keg. n, iii ora, tt.v jtu- piital, sed aliiini ipsiiis lciiqioris viroiii a
(locliiiii,
Tj)p!av. ()iio iil :iiiillcrat, sivc is vir dotliis iii Oriueiic lcge-
iM) KazaJ.vOr\rai.. t Quce nc lalicraclarelur, )ierl- iMl, sive i()sc iiivciicral.
riiliiiiierat. > (11)) h'.ic.Ti/>-. ilcg. y j(oTT,piav, ct ad oram xXo-
(lo) 'iic 5« «Tto, elc. In qnodam Grsco sclio- T:f,v.
Ilasfa legitur : 'fJpiY£';T,v oac;tI); aiviTT£Ta:, ou xa\ (17) KitTh rijr jtF.)-it.h\y avzrv cro^lar. Ilicc
e;f,Yr,Jiv 't-r.viipz:, £'Jp:jxou.£-/T|V jajto; iv Toi; v.i-.x disiinl iii llcg;. iiovcni cl scx (ôib.
TCiv 'Itovav i5T;YT,;jiivo:c. < 1'alain Origencin signili- (18; ^li\y/iruijth-o>. CdIsI. 1, ;jiT|/,av(0[Ji£'/ou.
C:it, riijiis cllain exposllionein adjiingil, qua: aperlc (19) 'A.Tpjcpi)i:-e!i-. Ucgg. I, OTVjxpJ— £iv.
Jonain coinmcnlario occurril. > ll.vc ea-
in illius in (20) ritCTEitrOitt. Ueg. I. ct Comb. T:;jX£u6ij"
(lem habetit alli plures sclioiiast:v in rodd. Regiis, vai.
,
507 S. GKEGOIUl THEOLOGI KnS
)iaMi super onuii,\ poienliam niediocriler agnoscen- A >!a'i (xsTpioj? aij6avoa£vcov flsou (21) xaV it,^ jrep
le. •navTa cuvdfAsw?.
CVIII. Noral profeclo Jonas, el (niidoiii inagis PH' 'A),X' ffitt y.lM tgO'0 TtavTb; jaSXXov 4 "Itov3j,
qiinin qiiivis aliiis, aielial vir ille, qni lioc ilicclial, 9T,<i'tv 6 xiv Xoyov ctraov (22), xa\ syw T:sIOo[.iai (23),
inihiiine (iileiii (acicbai, qno pracdicalio hsec Nini- Ei; 5 Ti EcpspE (24) toXq NivcU'itai; "cb y.-fipuyjta, -xaX
vilis len;lcret ; f|Unilqiie consilinni fiig:K inicns, lo' OTt, Tbv 6pai;.tbv pOuXsUtOV, T(57iOV JJlkv ?l|Jl.£l6£, 0£bv
CMin qiiidein iiinlarct, Dimiiii aiilcin liaiKlqiiaqiiam 6i oux SêuYEV •
ouS^ yip ixhXo^ Ti? dvOpojzwv, oO
effiigerel , iiaiii iiec iiiortaliiiiii iillns aliiis id potest, YTp JauTbv xoTaxp'J'ia^ y/ATzoi:;, ou OaXaâr]; paOe-
sivc iii tcrric (inilnis, aiit iiiaiis profiiiulo se occiil- 3iv, o'j 7TT£pot^ zou9t30£"t.;, Et' Tt^ i7:(vota, xa't iva-
ip.t ; sive pennis, &i qna arte id conseqni possil opaij.ojv el; o£pa, oux aoou Tot; xaTOJxaTW (25) rcpoi-
snlilevctiir, alqnc in cociiiin cvolet, sive ad iiiias iii- op.t"/,f,cja;, ou Vcifou? 7:ay_uTr,Ta 7Tspi6a).(i|j.6vo; (9'^),
fenii pai lcs se conlerat, sivc cr:issi iiiilie se conte- o'jx &),),o Ttov i7tavTiov ouokv sl^ aa:id),;tav tou Spa-
gal, sive dciiiqiic qiiidvis aliiid ad fiigain iii tiito ajioO §ouX£U3a[JL£vo; •
dXkdi touto jjiovov twv ^rivTtjjv
ciillocainlani aniiiio agitel "^. Solns quippe cx omni- difcuxTOTaTtSv T£ (27) y.aX djjtaytoTaTov ©sb;, xaTa-
liiis rclms Dcus csl, qiii noc fiiga vitari, iiec superari <jytl'J xal uTtb x^'po' Xa6jtv OEXfjoa?, cfOdvEi (28) toijj
pjtcsl , ciiin aliqncm arripere , ac snb inaiinm el " Taxst;, c^dXXst touc cuvstou?, TiEptTpETtet tou;
potcsialcm redigcrc voliierii. Ccleres aiiicvcrlil, icTxupouc, auaTeXXei Tou? u^j-TiXouj, fjjjiEpot Opiao;,
priidentes dccipit , forlcs snbverlit , siibliines con- T.iiêi 6uva;itv.
tiahil, aiidaciain niitigat, poicnliam preiiiit.
62 ^''^- Non ergo potenieni Dei inanuni, quam P0' Ou Totvuv fiYvoet toO 0£oO ttjv xpaTatdv xs'p*
aliis coinniinabatiir , Joiias ignorabat, iicc lioc in 6 Toti; dXXot; (20) TauTTjv d^teiXtiv 'lojvai;, ouo^ (bj
aninuiin inilucebal, fore, ut diviiiuin numcn prorsus 9£u|ipievoi ets OTtav otevoeiTO to OeJov, jxt] touto
eirugeret; absil a uobis hoec persuasio : verum quia 7naTeu(:oj[j.ev (50) •
d/.X' eTtetSi] Tf;v ExTtTOJTtv iiipa
Israelis prolapsionem perspicicbat, gralianiqne pro- ToO 'laparjX, xal ;jieTa6a(vouaav et; ti EOvt; Trjv
|ilielieam ad gentes migrare seniiebat, idcircn prac- 7tpotpr,Tf,cf]v x^^P'^ f,aOdveTO, Std toOto uitoxojpet Tto
diealioiiem defiigit , alqne iiiiperata farere ciiiicla- xr^puYpiaTi, xa'i d\a6i),X£Tai Tb irriTaYpta • xa't Tf;v
liir; ac gaiulii siiecnla rclicla , iiaiii Jiippe apnd xaT7.3X07:7;v tt,? toOto y^-P 'ECpatotj
'/.^{'3.^ dtpe'!?,
Hebracos hoc signilical, id est veieri fasligio ct f; "loTtTtr, ouvatat, Tb ttaXatbv xrhoc, \t{U) (31) xa"t t6
•
di;;nitate, in moeroris pelagus se prnjicil. Ac pro- d;;to;jia, ei; Tb tt;; XuTtT]; JauTbv E(6,in}e TtiXavo?
pterea lempestale jaclainr, et dorinit , el iiaufra- _ xa"t Sti TouTo xEilJtdJeTat, xa\ xaOeuSet, xa't vaua-/'£r,
giiim paiitiir, e somiio exciiatiir, el sorlc capitnr, y.'j.\ E;u7tvtC£Ta!, >:a't xXripoOTat , xa\ d;jLo"Aoy£T Tfjv
el fiigaiii fatelur, el iii niare demergiliir, atqiie a tfuyfjv, xa^l xaTaTtovTiCETat, xa"t UTtb ToO xfiTou; xa-
celo absorbetnr qniilem, scd noii absumitiir ; veriim TaTtivETat |Jtkv, oux dvaXtaxoTat Se • dXX' exei^ Tbv
Dei opcm illic iinploial, siinuli|iie ciun Clirislo, res 0£bv iTttxaXeTTat, xal, tb GaO;j.a, XpiaTio Tptf^îEpo;
mira ! ilie tcrlio eduiiitnr. Veriim lixc de Joiia auvExSiooTat. 'AIV 6 [jiev ^tEpl toutou Xdyo; dva;j.Et-
or:ilio Iioc loco exspcctct, accuratiiis brevi, si Dens viToj, [Atxpbv iJCTTEpov (52), av Stoio Osb?, tft),ozo-
donei, a noliis cxpolicnda ei pertractanda. vtoTspov £5£p-caa0r,a4;jt£vc;.
CX. Nunc autem , ul ad instiluium sennonem Pr NOv 6k (53) [jiot XEyEtv 6 Xiyo; iip[i.rfli] ,
redo:iin, snbibat anin.uim ha;c cogilalio; qiiod illi axo-etv STteiat [Jioi xa"i u7:o),a[j.6dv£tv, oTt ex£tvt;j
qiiiilcm noniiiliil fortassc veniae tribuciiduin erat, [j."ev Tixa Tt xal auy^-vtb^JLT;; tjv, 6t' fjv eljtov at-iav
ob eam , qnam causam proplicliam delrc-
attuli , , d/.voOvTi Tf,v 7tpo9T;TE(av •
k[xo\ 51 tlq dpa Xiiyo;, i)
clanli : niilii vero qiixnam tandcin oralio, aut quis Tt; i™Xo-;ta? ur::XEt7tET0 (oi) TOTto? E7t"t TtXiov d'^T]-
defensionis locus reliquus foret, si diulius ad fre- vtdCovTt, xal Tov oux otS' (55) eiV eXatppbv ette pa-
•uim contiimax cssein, atque lioc iniiiislerii jiigiini, puv etTtefv yrj^, a/.\xz6'i ye TEOivTa ûydv Tfj? Xei-
lt;ve aii grave dicere oporteat, iicscio, milii quidem j) Toupytaj dvatvo|xtvii) (50);
cerie inipositiim rccusarem?
" Psal. cxxxvni , 8 el seq.
(21) M£TpiiO(; iilcOcircjiirojr 6£Ci!. « Qiii sapial, (27) WipevxToTazdr te. Deccm Regg., sex Colb.,
ac vel moilice Deiini cj;isi|iie siipcr oiiiiiia poleii- or. 1, Jes. Cdiuii. Hilliiis, S:;£uxtSv te, liabeiit.
liam scniiut. > Coiiib. i laiitilliiin Dci sensiiin lia- (2S) <l'OarKi. Diio Kcgg. S^ yOdvEt.
bunte. ) (2!)) "A.*.«t;/r. Ueg. I. TtoXXot;.
(-22) Tir Mror dfolir. U.ve vcrbj arguincnio (50) IliirzsvaiJjii-r. Ucg. z, vo^j.tau. Hegii
ilidcm
siiiil, aiiilivissc Gregoniini in collnqiiio tpi:!' n:irral, X. y. Iicinque Ucg. u, in marg. cum solilo yp. vo-
ae pniiiide virum doclum iion esse Orlgcnem, iicc [iiatouEV.
.Mclliodiiiin. (51) .\^]-tJ. Abcst a Hcg. 1. cl Colb. m.
(25j Kal f:yii> nr.lOcîui. « Et pcrsii;isiiin babco.» (52) Mixpvr vVTffvr. Id Gregoriiim pr.xslilissc,
Il:nc verl):! vitlciitiir esse ipsiiis viri docli, iioii tzcciiiclis proplicl:c bisloiia, seil
vcio ail l.lias, « in >
Grcgorii, ut IJasiliiis inierprelatiir. nobis niiii exslal.

EpFpK. Coisl. 1, îpETa;.
(2i) (35) iSvr SL lieg. a. vuvV oi.
Aarojraroj. Ilcgg. n. cl
(2.5) t. xaTojTdToi;. lla (54) 'lCsiEJleinsTO. Trcs llcgg. ct unns Colb. u~o-
in inarg. Colb. in. XetTtETat.
{"0}) nfpiCaMjierci. Trcs Ucgg. (iolb. iininqiie, {aS) Oin cJd'. Pliires Ucgg. oux otSa etTe.
l»Ep;6a"AXoj,Evo.;. (56) 'Ar«;ic7(^)-<;i. Ueg. a dT:avaivo[j.iv(;).
0Ii\TIO II. AlMil.OCKTICA. SIO
50D
iv ioOtoi; lr/up<v iof.v \ CXl. Si pnim qiiod iirKim iii liis rpbiis nimuiii
Pl.V El Yip, 8 (i^vov ,
Z-: ra/.Xui xaT(i>Tipiux:!|i!Oa toO i-t vtiliihiin prof-rri polcsl , lioc cniispiam coiiccsiic-
itrElv TOUTo 5o'.r, ~.i;,
'KxxXr,-!!!; S^.ov s niiilio inrcriiis silos ossc, (|iiam iil ftaccrJolio

lEp3T£'J;'.v (37) 0:io, xa\ OTt tfjj rii
pf,;i3T0j, xit TO'JTO'j :i|)iiil Dciim rniigiimiir; .i(! iiriiis o|)orlcrciil(|iii>|ii;iiii

tTvat ypr) rpioTov. eTti to-j
Tixa^Tipoj f,;aa; K.clcbi:! (liniuis sit ac (IciikI"- sacrario |iriii-(|iie

irpiTov, ElTa(d8) Tf„- TTpojopâ; • , ;
£vxW,|jiaTo;. Aeivt) oi lior, ac poslca suilis priiici|ial(i : aller fnrliissfc iios

oOx 4'ffi3£i ToO TT,; a:!:!OE!a;
Ti iiiolic>licnli;i! criiiiiiic miiiinic libcrahil. Uravos
OKtOda; dTriiXf, (:.'.!). xa\ S: ivi Ta'JTT),- i:f.T!;.iia.
«xveIv, porro gravcsqiic pffiiia: aiiversii» iiioliedicii-

63-sp Y5 xa\ Tf,; iTipa; ii:p;oo;. (xr,ocv iiiiiia;
OJJTrsp 4 SaoJX ixsfvo;. TOt; tiaiii inlcniliinliir (picnnitliiiodiim sciliccl in alie-

ljiT,oi avaO'j£iOat, ;Jtrob, ;
cxi':j3iv Oroxpj-TiiOat Tol; TTaTptxoi; (»0), xSv ram (|iioi|iiu partcni , lnic C-.1 ciirom i|ui iilliil rc-
xaXoJiitwi (41) in\ 7Tpo3Taj!av, &'tX fiigiiiiil, ac recnsaiil, iicc iil Saiil ille, snli palcrnis
T.phi iV.yo'/
cb; £t:! ti r.pi^ni xouifov xa\ (iadTOV /topd'/ Jto!- v:isis p:iiiliim sallem sc occiillniil ", cnm ad pra:-
|ji(u;. o^ |jtr,oi |ji:TaOiiOai aiâ).^; (.li), jxr.oi pouXii fct^nram vooantnr; vcriini 63 laiiTiaiii nd levcBi
(|naMii!;iiii rcm cl pcrfacilcm proinplo aniiiio te
J:'jTdpa OEpairiiisai Tf,v :TpoXa6o'j5av. ,
CDnrciiint, (|iiam ne (lcpoiicre i|niil.ni tuliim csl ,
B iicc postcriore coiisilio priori mcilicinam aircrrc.

Pllt' Ati ToiJTO 5xa;jf/ov kyd> toi; XovtJijioi; xi Siov CXII. Ao proin.lc ipse variis cogitationilnts lalio-
dv£ps'jv('j,a£vo;, xa\ ,utiso; 5'Jo tf(56tov i3Ti;.t£vo;, to'J raliam, (iniil faclo 0|ius csscl exipiirciis, inediiisipio
Ti xaTaiTTcuvTo; xa\ T0'j aviYovTo;. Ka\ i-\ rXjtJTOv iiitcr diins limnres li;crciis , qnoriim :ilier mc de-
TTJTOi; £va-:Topf,ja;, xa\ iaÔTijSuOEv E;jia'jTbv Ta- prin.cbal . alicr crigcliat. Cninrpic iliii iii liis diiliio
XavT£'JTa;, t\ (05::£p ^sujjia iiTiTot; TtViiJfjiacit (.13), cl aticipiti aninio fuisscni, aiqiie in iiirain'|nc par-
xixitiE pi£TaxXtOE\;, TiXo; £Y£v<i,uT,v to'j <s-ô- lem meipsiim librasscm, aul fliiiiiinis in inoiluin
'.ffit
6poTipo'j, xat |jis vixf,3a;, iyzi KapaTJoa; 4 ciJCo; diiliiis vciilis linc alqiic illnc inclinaliil rnissein ,
•ZTfi d-stO:!a;. Ka\ sxotieIte (b; dpOu); xa\ otxato); lamlcm vclicmeiilinri cessi , meqnc victnm cl abs-
fitaiTd» (il) Tol; tfii6ot;, jjlt.ts Tf,; cj Sioouivr,; (l.')) iractiim tcncl inolicdiciili;i.- iiiclns. Ac vidctc, qiiain
i^tEjOat Trporrajta;, |J.fTe i-ioOsIaOat Tf,v 5ioo;jii- rccle qiiaiii/|ne jnslc iiilcr iMriimque tiiiiorein nego-
vr,v. Th jjilv Y^P Eivai Opaiituv, t6 6'e d-£:Ocov, xa\ liiiiii Iransigam , iiiminim iit iicc iiiiiiinic oblalam
d-ai5£'J:o>v dfit'.f'jT£pa. Ka\ ,ai30iE!(jit ti;t(T)vte Svav pra'fcciiiraiii appclam, ncc nlil.ilam rcpiidieiii. llliiJ
ToX;jiT,o(Tjv xat T(Jjv Xtav OEiXaiv Tojv ;jl^v -aiai; ET:t- ciiim lciiicr;irionini liDminiim esl , lioc iiiobcdicii-
•rrr,5tovT(ijv SiM-zpo^ , Tuiv ol tpj^jvîv^wv Traia; tiiiiii , iilrumqne aiilein ioiperiloriiin. Alipie ipse
OapiaX£(oTspo;. OiJTio; eY<^ ~-P^ toOt(ov Yivto5X(o. ( iiilir iiiiiiis aiiibiccs, cl niiiiis tiniidos qiio l:iiiiinn,lo
iir.crjecliis snm ncmpe ct Iiis qni ad pia;leclnras

; oiiiiies prosiliiiiil, timidioi', el iis riirsiis qiii oiniies
fiigiiiiii, ainl;icini'. Ilirc de his rcbus iiiea csi spuleiilia
Pir Ka\, Eti SiEXiiOai 5a'fi3TE,oov tio (jtkv tfi6t;j CXIII. AltiUC, iil diliicidiiis ailliuc lixc dislingiiam.
rri;_-p03Ta3ia;, ti/a dv por,0f,3£t£ xa\ 6 v(i[xo; Tf,; liiiioii qnidein siiscipienda; pr;i'fcctur;c lcx (pioque
e'J-stO£!a;, to'J &to'j ttjv 7:!(jtiv (tC) d;x£t6o;ji£vo'j olic',lieiili;ie roriasse opem ferre qiieat, Deo vide-
o:i TT,; EavjTOy •/pr,ST4TT,To;, xa\ £!; T:,oo3TiTT,v Ti- liccl pro siia benisnilate fidein remuneraiile. cum-
•» I Reg. X, 22.
(37) Tov iefarevety. 1 Quam ul l)co s;iecrdolio leiulo, iioii vcrba, t:,o>j; 6X1-
:iiiimadvcrtil Gr.eca
ruii?'<niiir. I ov, ;id brevo iniperinm pcrlinere. Ilaqiie
S;iidis
(58) El-a, etc. Sic plures llcgii. Alii nnii pan- sic rcdilinda, 1 ('li;iiiisi ad iiiodici lempnris pi;e-
cores : EiTa to'Jto'j • siTa tt,; ttoo-
to'j ^f,_aaTo; fccliiraiii pi)-,liilcnliir. 1 Nnii ciiiiii ad leiiipiis qiioil
Eopia;- < Priiis cttltfsia, liini s.icrario, ac posiea laiiiil Sanl, scd ([uod icgii;ivil, alludil Grcgo-
selis principalu. 1 t)u;c qiiidein siniul presliyleriini riiis.
cl e|iiscnpnm spccLnil. Kcclesia cl sai r;iriiiin cli;iiii (4-2) iiszaOiaOai ac-^ri.lir.. H.tc desiirit
07) ftr}Si
iiiiiiislrnnim sniit. llaiiC'|iic uiiaiii T:po:oo:av xi\ D '" Colli. vero non sic iiuelligeiida, ae si lii-
.'». .\l
7:p03Ta3iav Gregnrius lola liac oralioin; inieiidil. liiiii iiiin sit pr;cl:ilur;n oiins ilcpnnere; iioii ea est
A(leoi|iie ab ipsius iiieiile aberrant, ipii c:iiii ile iiiiiis Grcgnrii. Scd Tlieoln^ns id miII, eos, ne dc-
episciipalu iiiterpretantiir. In sacerdote rcipiiril posila (piidcin |ii:clatura, in liilo cssc. ( iJiia cnini,»
])riiiio, nt < Lcclt-sia 1 digiiiis sit, id csl ut iis 0111- ail Klias, < niciliiiii;! csl iis, ipii ad hnjiisiiiodi di-
iidius paslori iicccssariis dniibus ac virlulibns sit giiilauiii iiidigiic prosiliuiit , ab c:i absccdere, ac
pra:ililiis deinde digiiiis ( Sacrîrio, 1 scii, iit Klias
: per diiiliiriiaiii |ia;iiilcnti:iin Dciiiii plae.ire. » l)e iis
expoiiit, I iiislar anêli in corpnre mortali • ile- : cti:iiu loqiiilur Grcgoriiis, < qiii iiiliil iclugiiint ac
iiiqne < sclis principalii, 1 id csl iil eos qnibns pra'- recusanl. cuin ad pccrecliirani vocaiiliir, sed prom-
ost, siinima el singiilari virlule siipcici.Ll ciiini,» < plo aiiiinu se conlei unt. >
iiiqnil Llias, < armeiitarius, aul pastor, nec uvis, (io) ll>-svjiaci. Cnll). Ii, xJ;jLa3i.
iicc bos Cst , scd subiiniioris ac pr:eslaiiliuris ii;i- (.11) liuiTU). I Arbllrum agaiu , causain deci-
liira? ; codem nioOo, qiii lioiniiiibus pr;vcsl, qii.iii- daiii.i I
tiiiii ad viriuieiii et coujuiiclioneiii cuui Ueo, supra (io) Sitciti>-i}r. Rcg. hii , o.-oo;jiivT,c. < Qiii ini-
boniiiiem essc deliel. > niiiie obl,ilam non appelierim , cl iiiiiic dcljlain
(59) 'A.T£(.Ji). llejig. a, I, m, hu, f, aTTiiXf,. Anlea iioii repiiilieiii pr;i'recliir:iiii. > Ibllius, < appetaiu, 1
Colb. m, 01' a-£tO£ia;. (piasi (lc episcnpatu seriiio sit.
(4lt) narptxoiQ. Male cd. Bas. T:v£j;jiaTf/.oI;. (40) 7"<(>- :zictiy. Uecst iii Ucg. I, < Deo reinu-
(11) /YpiV (.'.li}*c>" xa.lcvjie>xy. Ues. 1, e-;xi- iieraiiie, > iienipe obedienliaiu. > 1
XoJjAEvov. lleg. t, -poixaXo'J;jt£vov. liillius U;cc vcr-

,,
511 S. nUKr.ORtl TITEOLOGI 512
qiie iii perleclum ac minioiis 0'nnitjtis iihsoliilum A 5>'ôv xaTapiiôvTo;, liv auTcpOatpif,javTa,y.a\ T.-aja^
Arilisiiiem cuiiipoiienlo, qni flilucinm in ipsi) ac .'tpes Bijijvov kTz' auTiv Ta? i),i:!6a;* zCi Sk xivSuvio tth
sii:is omncs posil;is lialineril : al inobcilieiiliii! pe- azciOjia?, oiix oI5a t:.; iiTai 6 poT|0(Jjv, i^ tI; 6
riciilo liaiiil scio qnisnam o|>iliil.iii aiit i|ii:eii:<in Oapiîv 6'axc),£>Jo,!JiEvo; l6-(oi (47). «tofio? yap (xt)
ralio ad fiiliiciam liorlari possil. Vercniiiim enini TO'JT!i Y' aX0'jCCOpL£V (48) K;p\ lT)V J-l3T£'jOr][XEV, OTl
esl, ne dc iis qui lUlei noslne commissi siinl. Iiiic Ta<: irvyjiq (49) auro}r (m zir xîpoir vjioiv ixOi-
aiKliamus : Animas eorum de manibus ventris requi- nicrcj- xa\ KaOoic: d.loicracrdi /«e zov slrat elg
ram "'. Kt : Quemadmodum repulislis me, ne populi i'\YOVjiirci}(; zov Aaov jwv xal Opyfivzaq, cijzo)
mei duces et principes esselis, ila el e(jo rcjietlam vos, xiiyoi u:toiao(iaL L'/idf zoveIvcu iiûr slr JSaptJia'
iie sim vobisin retiem "'. Ac rursiis : Queniadmodnm xat, KaOoic ovit slcr^xovcrazs rrjc poirrjr: fiov
iwn auilivislis vocem incam , sed dedislis lergnm dn- d.LV iddiKazs roizor CKXr\pbr, xal )\neiOt\crazs •
Tutn, el inobedientes juislis : sic crit, cum invocaveri- olizoiq Scrzui, 8zar enixaMar\(TOi îs •
ij-o) Si ovx
me
tis , ego aulem non respiciam ad orationem ve- i^rtS.li^îo i.t'i zrir :zpocTevxf\r v(-toir, cv6' elcra-
snam nec exaudiam. Ahsil ul liae voces iioliis a xcvcro{iai. Ta'JTa; [jlt] •{ivotTO U.OsTv f;[itv rapi ToG
jiisio Jiulice veiiianl , riii quamvis miscriiorili;iin oixaiou xptTO'j Ti? (fdjvai;, o) (50) xav tov D.eov
c:inlemus. lamen jmlicimn quoque procul ilubio B i(oo)iJ.£v, d>.Xa xa\ ttjv xp!aiv ve -avTco; uuviSo-
Biiiiiil canimus" !
(Jt£V.
CXIV. At ciiim rursiis ad liistoriam feror, 04 PIA' 'A).X3t yip TrdXiv 'zt:\ ttjv JjTopfav (jjfpofjtat
ac velerum proliatissiiiios quosqiie consiileians, eos xa't T(j)v jraXatcjv tou; £u6oxtij.coTdTOu; dvasxoTicjv
oiiines ,
qiios (livina gralia , vel ad gnliernaiiil.iiii £up!axco Siou; tccotote ei; ^TttsTaitav i) T:po-.fTiT£(av
pielicni , vel ad proplieliiB niunus uiiquaui elegit ,

^ yi-pî TTpou6dX£TO (51), toui; [jtkv EiâvTa; irpoOu-
parliiii al;icri aniino vocalioni parnisse ,
parliiii (Jtco; TTi xXifia-^t (52), tou; Sk dva6aXo[j:£vou; (53) t6
olilat;c gratia! moram injecisse reperio : nec , vol yapt3|j.a* xal 0'J6£Tlpcov (54) [jt£[j:TUTTjv, o!jt£ tiov
eoriim, qiii peilein suhduxerunt , culpandain timi- u7zo-/copr,ffdvTcov ttjv SstXtav, oij c£tcov i5p[JiT,advT0)V ttjv
dit;ilcm , vel coruin ,
qui ad iniposilum sibi niunus iipo0u[jitav. 01 [Jt£VY4p (55) Tf;;6taxov[a; to (JtdyEOo;
obeunduin iinpigic se accinxerunl, rcprelienden- r|'JXa6r;0T;Tavol 6k Tco xaXoiJvrt ':TtaT£'iJ3avT£S-r,xo)/)'J-
dain alacritatein. Illi ipiippe ininisterii niagnitndi- OT^cjav. npoOufjto; riv Aapc'ovdXXiMcoaT;;d-£p.dx£TO-
nem extiimierniii , lii conira vocantis ope conlisi uT:f,xouT£v 'Hiata? JToi[j:(o;' dXX' eSiSoixEt ih viov-
parueriiiil. Aaroii promptus erat , Moses autfim re- 'l£p£[j.ia;, xa't o'J TrprjTEpov tt]v Ttpo'^T|T£iav EOd|iir|-
pugnabat. Isaias impigre obcdivit ; al Jeremias ff£v, i^ Ttapd fc)£ou Xa6£iv xa'i u-otjxiatv xal 6-Jvatjitv
jiivenilem :T'talem mttneliat , ncc proplieliae inunus C Tr.cfiXtxia? xpitTTova.

prius subire ansiis cst ,
quaiii el pollicitaiioneni, ct vini ac rai'nU;iteiii :vl;ue pr;i'stanliore)'i a Deo acce-
pissel.
CXV. Ilis rationibus meipsum iiicanto , ac niilii PIE' To'JTOt? £p.auTiv eyio xaTeTtdSto Totc XoYt-
aniimis ferri iiislar p;iiilatim cedit el emollilur : ac aijtot^, xai [jot xaTi (jixp^jv e'tx£t t£ xal (taXdsseTat,
lenipus raliiiniim sncium assiimo, el consiliuin Dei o'j3-£p c;i5r,po.;, f; t{'U-/T] •

xa't uuvEpy^v Xa[x6dvo) tcov
jiistilic;iti(ines "', quilius universam iiieani vil;ini Xoytj^xcov Tiv -/p^^vov, xa\ au[ji6ouXt'av Ta tou 0£O'J (50)
commisi. l'ropterca iioii renuo neqiie contradico *% 6:xat(o[jtaTa, oi; itasav ttjv £(/.auTou t'J)'T' xaT£Tii-
ut Dominus ineus, cum non ad prxfecluram

ait OTEuaa. Ati ToiJTo oux d-EtOcT), oii5'z dvTtXe-j-co, tpT,c'tv
vocaretur, sed lanquam ovis ad occisioncm ducere- d e[Jib; AeaTi^TT;? (57), oux £T:'t itpoaTaaiav xaXo'J(C£-
tnr '"'; veriiin el procido el siib potenli Dei manu jo:, aXX" eo; T:pii6aTov eTi't a'.;ai-T]V d-i'6[j.evo; • dXXi
liumiliiir", ac pristina; socordi:r el iiinbeilieiili;e , xal TTpoa-iTTTco xal TaT:£ivoupiai uti6 tt]v xpaTaidv
si qiiid liac in re criminis admisi, veiii;iiii peto. TO'j 0£O'J (58) X''P«> "=''' cuf^-joni-ry' atTO'j(jat Tti^
Tacui , sed non seinper laccbo. Subdiixi iiie ali- TTp\v dpYta; xal dTTEiOsta;, £l' Tt ((.ot touto SyxXT^îa.
qiiantisper, iit ipsiim inspicerem, ac iiKErori sol;i- 'Eat('o7:T]aa [Jt^v, dXX' oux d£\ aicj)Trfiao[jtat. 'Xr.iyoi-
liiim ;ilTerreni sed nunc in Ecclesia plebis ipsum pr,aa [J.£V Tt (jiixpiv, ooov l(jiauT6v lTi:tax£'}aaOat, xal
,
" r;7.ccli. III, 18. «= Ose. IV, 6. "'Psal. c,l. '" Psal. cxviii, 24. »' Isa. l, 5. "" Isa. liii, 7.
,' I Pclr. v, U.
(47) '0 Oaffielr dtaxs.levr^jiercc .loxor. Gab. D (52) K.h'\irst. lU;iIe cd. Par. xX!a£t-
I (jii:enaiii ratio succiirrere, qiiidve liiiuciam et ala- (.i5) 'A.ra6aJlosiirovi:. Ties Uegg. dvaCa"AXo(x£-
crit;iliiii allerre pnssit. > vou;.
TcLTi' je d/wvcrojjiev. Dcesl ys in pluribiis
(481 (54) OvSszipojr. Diio Rcgg. o'JS' JTipojv.
coild. qni ctiaiii liabenl dxo'J(o[jt£V pro dxo'J(Jco- (55) Oi [lir yi'ip, cte. < Nam illi (jiiiilem niiiii-
[lev. sterio iiKigniliidiiiem |iie siiiil rcverili, isti auleili
(49) Ti'ir \'~vy/u:. « Animas.» Iii Ezedi. c. iii, 18, vocanli coiirideiites oliscciili siiiil. i
jiixla LW' icgiiiir : -Ji aT[Jta, < s;iiiîiincin. » Sed (5G) Ta zov &eov. Iii Coisl. 1 , Ti TotauTa.
liic semcl obscrv;iniluiii, s;i'pibsime mou i;iiii verba (57) <Iir\clr 6 i)ii'r Aec.-rcnjr. < Ail DomimiS
Scripturariim, quaiii sensuni a (Iregoiio proferri, niciis, iioii ad priidectiiram voc:iiii-, scd sicut ovis
ad oicisioiicni iliicliis. Non ea jiroliilil, scd per-
ul bic apparet. >
(.lO) 'fl. Colli. m, Comb. Cl Coisl. I, ou. fecil, (pciiido ad mnrlem diictiis est Chrislus.
.'31) lif.irii.nrc. Ueg. r, T:po':6aXXeTo. < Prje- (."i8) Tr? fitrri', In jiaiicis desiileraiiir.
fccU. >
::
8(5 OR.VTIO - APOLOf.KTIf.A

II.
5U
xfl Xui:]) SoOvni itapixXTiiiv 4XXi vuv Cn|/0Jv ajt^v \ ex;ili:irp, el in calliC'lr.1 ."^cnioriiiii l.iu.lan: '*, aiii-
4v 'ExxXtj jfj Xaou, xa\ iv xaOiopi rj3ij6'jTip(uv (u!)) iiMiiii iiiiliDti. Si illi ri|irflii!iisioiiciii, li:i;(! crrlc
aivicv iSs5a(iT,v. E! ixEiva xaTT,yopii?, xaOia Tjy- vtMiinin |ir(iiiicri'iil(ir.
YVli)!JtT,s 55'-o'-
PICJ" Tt 5;: (iaxpoTipjuv f,(i!v tojv /.iYtuv ; 'E/t-s f.XVI. Qiiiil iiingiciri oralionc iiol.js opus esl?
Vjptai, i zot|ji:v£i xa\ avptnotjjt^^:; !'/£'£, (i) noijjtvtov Il.iliclis nos , o |):isl()ros el coll(?g:K : halips nO'i, o
Upiv xa\ XptOToO ToO ipjtrocaivoi 5?iov •
Ex^'». <»> grcx sanclc, ac Clirislo principc pasloruin " (ligiii-
riTsp, ei» TtivTa vcvtxTjixivov, xa\ xaTi toj{ tou lial)cs, Palor, ad omiiia victuin, niajjisqiic seciin-
XptiToO (COJ v<5iJtou; rrXiov i) touj IûOcv (GI) uns- ilinii Chrisli logi's (|nain cxlcrnas , tna; poicslali
ôuitov. 'E/£i{ Ti;v EurstOjtav, arrîoo; Tr,v ijXovfav. sulijccluiii. Olie.licnliain lialics; Lciiitdiciiiinrin
X:ipaYti)YT,3ov xa\ ijTitjEu/ai;, ioTj-pr.Jov Ttji Wyti), rciMc. Dnc lii (|iiii(iiic prccibiis liiis, pr;ci scriiinnc,
T<y) Tr;£U[jtaTt ijTT;piaov (02). Eu).0Y!a ^raTpb; (iTT;pi.;;Ei lulci spirilii. Iloncilictio cnim Patris (irinat domos
oixou; Tixvtuv xa\ <jTr,pi/Oj£r,[jt£v £Y'" "' "'^*^- ^ t:v£u- iilioniin ". Auitic ulinani nnneniur, lain cgo qiiain
|jtaTtx4,- oixo; ouTo; (63), ov if,p:Ttja:j,T,v, ov (jtoi xa\ S|)irilualis lia;c (loniiis ", i|iiam clogi, ipiaiiiipi(>
•I-zviiOat xa-iTtauatv ei; aitZiva ai(o-/o; £u/ojjiat (61), . iiiilii rciiuiciii 65 iii su-iuliiin s:cculi " fiori opio.
4-6 Trj; *vT£uO£v 'Ey.x/.T|iiai, 4T;t tt;v £x:iO£v ((iiij ali hac Kcclcsia ail ca'lo»lcin Iraiisinisso, aiqiio u I
'«apa7:£[jt90ivTt, xat zavfjuptv rpiuTOTOXuv diTroYs- celcbrem illam priniitivorum freiiiiciiiiam qiii in
,
Ypa;jt_tjt£vtov Jv oupa-/oJ;. coelis .loscripli siiiil ''
PIZ' 'H (jiovSt) (66) irpjaesia ToiauTr, xa\ ouTtu; (.XMI. 'lalis qiiiclciii (leprcralio noslra est, t.iin-
ejaoyo; (67) • 6 5k tlii; ttj; £ipf,vr,,-, 4 TTotf^ja; Ti qiio :i(jiia ol lioncsla ; Doiis aiiloin pacis ", qiii HP-
atJt90T£pa 5v, xa\ aTToooli; f,(Jia; a>./.f,Xot;, 6 xaOi^tov cit ulraque iiiiuiii ", nosque nobis inviccin rcddidil,
{lajt/.ii; (68) ir\ Opivuv, xa\ dT:4 Yt); ivsiptov irrd)- qui reges iii llironis collocal , cl paiipercs a lerra
X'-v, xa\ a-h xoTToia; avu'J(uv 7:£vr,Ta" 6 Ex).£;i[i£vo; excitat.alquciiioposeslcrcorecrigil' ; qni clcgil l):i-
Aa6\o Tiiv SoOXov auToO,xa\ ava).a6(j)v ix Tdiv ?:oi[jtvia)v vid scrviiin siiuiii, 01 dc grcgilius oviuin siisliilil *,
T(I)V T:po6iT(t)v, £/.a/tJTOv 5vTa iv toi; u!oT; 'l£aaa\ runi iiilor filips Jcsse miiiinius nalu esset' qiii ad
;
xi\ v:(JTaTov 4 Stoou; (if,;jta toi; £uaYY^'>'4o[Jtivoi; Evaiigclii pcrfoclioiicin dal vcrbiiiii evangelizanlibus
cuva(i£t TC0XX5 Tipi; tt;v Tou EuaYY^^wu T^Xeitojiv, viriiile miilia ', ipse dexleram noslram nianiim lc-
auTi; xpaTf,a£t£ TT,; /£tpb; (69) fi[Aiov Tx;; 6£;ta;, ne.il, 01 voliiiuale sua dcducal, cl cuiii gloiia sus-
«.11 £v Tf, SouXt^ auToO 4or|Yf,J£:£, xa\ (jt£Ti oo^r,; cipiat ', paslorcs pasccns , el diiclores diicciis; iit
TpojXiSoiTO , T:oi;ja!vo)v T:oi;jta!vovTa; (70) , xa\ C ipsius grogcm scile p.iseaniiis, noii auiein in vasij
6or,Y(JJv 4or,YOuvTa; •
("o; av T:oi(iaivo:[i£v t6 T:oi[jtviov iiiiperili pasloris',qiioriiin alloriiin iii benedicliono,
aJToO |jt£T' £T:t3Tf;;jtTj;, ciXXi (jtf; £v ax£U£at TTot^jtfvo; alienim in maledictione apud veiercs posiiiim cral
cnziiprjj, -zh tjtlv £v EuXoYia (71), Ti o^ ev xaTioa ipse dcl virlulcin ei forliiiidincm plobi sii:e ', ol
TOi; TtiXai x£i[jt£vov • auT?i; ooir; {'i) ouvajjttv xa\ cxhibeat sibi spleiididiim grcêin, et immaciila-
xpaTa'itojtv T(p Xa(o a'JToO •
xa\ i:apaJTf,j£t£v a'j- tum", ac coclesti ranla diguum, in Ixlaniiiim ha-
tI; (75) JauTtp Xa(jtT:pav tt;v T:oiy.vr\'j xa\ SiTttXov, bilalione', iii sanclorum splonilore" : nt in ieiii|do
xa\ TT]; Svto iJtd'/5pa; ajiav, ev Ti) xsTotxia Ttijv ejus omiics dic:iniiis gloriam ", grex siiiiiil ac p:i-
£u'.ppaivo;jiiv(ov, £v tt) t(ov Xa(jt-pi5Tr,Tt •
(o; stoies, in Chrislo Jcsu Domiiio
iitYitov iiosiro, cui omnis
ov £v T(o vaio aJTOu zivT£; XiY(o[jt£v otiiav, T:o{[i'/T) glori.i iii s:ccula s^cciiloruiii. .\men
T£ o;aoO xat 7:oi(jtEV£;, £v XpiiTto '1^,300^(1) Kupi(;) f^jxdiv (74) • (T) iraaa Siâ e!; tou; aiiova; toiv aitovtov.
A[if,v.
" Psal. cvi, 32. " I Pelr. V, \. <"Eccli. iii, II. "I Pelr. 11, 5. " Psal. cxxm, II. " llobr. vii,
2-2. -25. '" lloiii. XV ."3. " i:ph''s. II, U. ' I lleg. II, 8; Psal. cxii, 7. ' Ps.il. i.xxvii, 7(1. M Itcg.
xvii, U. ' P>al. Lxm. 12. » Psal i.wii, 2-1. ' Zac 15. ' l'sal. 1.XV11, 36. ' E|)lios. v,
• 1'sal. i.xxxvi, 7. '" Psal. cix, o. Psal. xxviii , 9
(.59) 'Ey xaOitff/. .TpecCvTifôy. « In calhodra D (6.t) 'Ey.BTOer. Sic pleriqnc codd. Eil. exeiJc.
soiiioruin quoriim csl > iiic|iili Combcf., c juv-
, , (66) •// jdr £>). Ko-. 1, '11 y-l-f oiv.
Opovo; riim cpiscopo sno. > (67) Ev.loyc^. c Italiiiiii ciiiisciilaMe.i. >
(()U) Toij Xficzov. Dccbt Tou in plerisqne codi- (1)8; Harri.le7(;. Tres Ucgg. SuvijTa;. Uiif. vcr-
cibiis. til : ( |iiileii(os. >
(61) Tcvr e^bjOEf. I Kxleruas leges. > Observat (()9) T";^!;- xeifdQ, etc. Reg. I el Colb. m, t?.; oe-
bio Gabr. Grcgoriuni sio vocarc lcgos civiles, 1 qiiaj ?;a; f,[jt(ov /£ip(j;.
ct ips:i>, ex Itiiiiiaiioriiin iiisiiiiiio, dcceriiuiil lilios (70) IIciftairotTa^. Ueg. r, toj; T:oi;iaivovTa; ,
ex jn^tis iiupliis suscoiilos iii palris osse poio- noii iii:ile.
slalc. > (71) Ev.lcyl^. Regg. I, t, Colb. m, ct Comb. acl-

(l>2) lTt\fiPcy. Sic Uegg. bm, liii, niclioris iiotx dunl. To;; T:aXai.
codices, el scx Colb. Nounulli tainen cuin Par. Iia- (72) icli}. Reg. y, in marg. liabel, otojEt.
beiil JTf^ptôv. (75) AvTcr;. Ucx. I, auToJ;.
(65; uJxcr (jvTo^. Naiianzeiium presbyicrium (71) Kvflaj 7}y/toc. Ucg.
I, addit MeO^ oj TrpitKt :
iilcll git Grcgorius. T("j naTp\ xa\ y.pi-o; a(ia TtJ) OYiij) Dv£u(jiaTi
Tiuif,
'
(61) Evyonai. Ileg. hu, «iwJxoiJta;. ei; TOu; aiwva;, etc.

615 S. GREGORll TIIEOLOGI 5IG
6SM0NITIJM IN ORVTIONEM III.
I. De Imc oralinne Leuvenkliiitis in epislola nunciip.iloria, seti prooemio, ul vocat, in

Gregoiii npcrn, hvec iiabet « Ratione lenijioiis, si (iiiiileiii Eiiae Creteiisi et Nicelre Simto-
:
iiio creiiiuiiis, esse [iriina deljeli.-it or;itio, non ea, qiia fugam in Poiitiim prolixe purgnt;
seii allcia rujus insoriplio notut Imbitain luisso aii illos, (|ui ipsum iiiilio acciveiaiit, nec
pdslipiaiii (To) senioris miuius ei coiuinissiini fuissel, venerant. »
II. Licet ea sit Lcuveiiklaii mens, niliil lamen necesse est ordinera, quem in monilis
lêt 2° sl»tuiniiis, iiiiiiiulare. Longe eniiii iiliain esse Nicelffi luenlem, iii inonilo [irioii vi-
diiiiiis. Oiod Eliain Sjicclnt, fatemiir, lavel Leiivenklaio.In eamdein etiam senteniiam ipse
concedilHillmsulliinisarguiiieiiti verbis in ipolofjeticum j?ifi(7n!<m.Sedqi,iem isle cilal leslem,
nullus esl; neceiiiin liiijusmodi quidiiuiuu a|)ud Gregoiiuin [iresbyterum r(;|)erias. Eliam
forsan dicere cum Leuveukljiio voliiil Itillius. Verum, quid ex Elin conlra Gregoriuin con-
fici [lossit ? Niiuiruin Gregorius, ut in moiiito noslro |)riiiio legere est, oralionem, (|uam
[iriinam [losuimus, « faiistum priiicipiuni » apjicllat, apyj]\' Sc5'av, exhilêtque taiideiii Na-
zianzeiiie plcbi « sermoiies, quonitu desiderio lanlopere ll.igiabant. » Quiu ct in hac ipsa
oialione lertia, (iriori-m sc jniii aiileii diclain aperte siiîiifnat. (7G) « Ecijuid causfe esl,
;i
iii(|iiii, cur, i|Uod accipere cu[)iel)aiis, idj.iiu accejilum negligilis ?» Sermones nimiruii),
de ([uibus, iii oralioiie [irima iisdeiu oiiiiiino verbis. Moxque (77) « Nec ut noviiin iicgo-
:
liiini a^gre.iienlibus mauuin [ioire\islis. (78)Hocest, » imjuit Basiliiis paraphrasi ex[tli-

cando, « sive dignitalis ac niagislerii, sive miiiislerii noslri iiiilia cum poneremus. »
III. Claiius adiiuc ciica medium,jain |iioiiuniiatam a se oralionein his verbis dedarat
Giegorius (79) « Nihilque [iropius fiicluiii esl, quam ut sermonem, quem loco muiieris
:
luiplialis ollcrre coiisliiuer;im apud iue conlinerem. » Qui sic loquitur, teslatur se non
coiiliiiuisse, sed oratioiieiu liiibuisse, qiiam p.iiruiu abluit quin contineret. His adde quae
carmiiie De Yita sua, vers. 3i5 ;id 3C0, ceiiiiit Gregorius, ordinatione, seu « tyraiinide, »
ut vocal, adeo [lercitum et (leriiiibatum iinimose fiiisse, ut « velut asili s[)iculo incitatus,
IBOX sirie mora pareiiles, (iro(iinqiios, sodales, palriam deseruerit ;» do sermone liabeiido;
de « feslivitate, » de « nujilus celebrandis, » queuiadmodum liic ille loquitur iiiliil procul
dubio cogitaiis.
IV. Quid quod in ipso Pascliale et diclam esso orationem, et eos, qui hic objurgantiir,
noii occurrisse, iuanu exiirati codices (i;issiin,ut raodo vidcbimus, ainrmanl; ex(iressiusque
scholiuin velus ad oram Regii codicis 2308 conlirinat?67 (80) «Oratioiiem haiic dixit, [lost-
quam (iresbjter lactus esl. Adhuc enim monaclium iiulutus, Nazianzi (iriuium, cujus Cjii-
sco(ius tiim [uiter erat, nianuuni imposilione ((iresbyter) consecratur. Ille vero in Aiianzi
Dago, unde et ortus eiat, soliiaiie degebat. Kogatus iiutem a Nazianzenis ch.uicis, ut P;i-
schiilis die lestum una secum agerel, adluit ilie(|uidem, illi vero defuerunt. » Unde (iiaeter
ceetera discimus, necdum ullo iiresbjteri ollicio lunclum Gregorium, nedum ante Pasclialis
diem,((UO [uimam oraiionem liiibuil, [iublii.e.docueril : deiiule sermonem liuiic i()suiii, ex
pasclialibus diebus uno aliquo die, h/ -m ni-/a, (laulo [lost alterura, eodein anno, habituiu
esse. Qui ((uideiu, si [irior foret, dictus necessaiio fuisset, vel in Nalali Domini, (|uo dio
Nicelas ordinatum Gregorium censel, et ([uideiu merilo ; vel cerle anle Luminum festuni,
quo juxla eumdem Nicetam, lecessit Grcgoiius, Pasclialis die redilurus. Neqiie tum abesso
poliiissent, qui eum ad sacerdotii gra.lum « lyraiinice » promoverant.
y. Duo scholiaslic, uniis in codice Colb. 2G9o, et aller cujus fragmeiitum exhibct L;im-
bei ius ad codicem 97, Gdirmanl Gregorium in N;itali Domini diaconum duiitaxat oriliiiatuin,
in Lumiiiiim feslo fugisse; ac non nisi Pascliatis die, ([uo cerlo certius liabila est oralio
priina « in Pasclia et tarditulem » sacerdotem consecraium. Quffi si vera sint, orationeiu
Do IMschale et tardilale, non iiiodo iiull;i alia ;intecessit, sed iiec (lOtuit aiilecedere.
VI. Siiigularis esl doclissimi vin de liac oratioiie tertia coiijectura.« Pulem,» inquit Com-
betisiiis, « liiinc |iriraani aGregorio luiiiiliiiu oraiioneni, ubi [iriiiiuin rediisset, quani secutii
sit oiatio quadrageslma (iriina (id est orationunc (irima), utraque in Pasciia, (laulo latius
a. ce[ita ea voce, non [iro uno Dominicfe resuriectionis die. » Verum (uec conjectura nec
cura iis qu.T; jam dicta sunt, riec cuiu oratione iii « Pasclia et tardilateui, » quuiu i(iso dio
(7o) Sfiiioris. 1(1 ftSl, < preslijlcri. > Vox < he- (80) MiTa zb Y^vlaOat jrpcsSOTif.o; li^zi xbv Vj-
nioris I ii!<ii.iu a[iiKl reciîiliorcs li^reiicos. •(01. 'Etc y^p ti [Aovaoixiv ci/fijjia T:ipt6£6),r](iivoc,
(70) IIoj; 3 >.a6itv £T:o9£il-£ , 7:£p;9pov£tx£ Aa- /iipoTOVEiTat iiTzb ToO ioiou Tcaxcpo; 7i(3£a6'Ji£f.or
Wvis;; npdiTOV £V rs'a.^;avs(o,
TtpdjTov rs'a.J;avs(o, T); 7:a-T;p
y.%\ £Ti;iy.oTio; 6 7:a-:T;p
?); •/.al
(77) O'jo" (li; oip/ojidvoui; ixEipaY^jJYfjCaTi. iTJy/avEv. '0 5; T:r)v -r^ju/iav ct/oio-fiv wx.et ev
(78) ToO-' £axtv," ipyjiv exovios ttj; 7:poa-:aj(a;, xiujjiy) ).£YO[iivT( 'Aptav.^q), a<f' f_? Y.a\ wpjiiixo. Tf, oi
7*
/EtToupYta;. "
'hl'-^Pf
'^'''^ Ilaa/a 7:ap£y.a'>.£aav aCiTbv ot xXT|ptx(/.
(7!)) Ka't [jit/pov (icv (ivio/ov tov /.oyov 6v Sojpo- NaJtavôO auvEopTaaat aOToic. Ka\ 6 (jiiv Tâpfî^jiZO,
(ôpfjaai oi£vooO(JiT|V T(;j "faui;). oi Ss (i7:£Xe['^0Tiaav.
5t" ORATIO III. — AD l.OS ULI IPSLM ACCIVEHA.M NKi; OCCl T.KLRANT. 5IS
Pn.scliffl (lictnin lc^cnli pnict. coniiliari pote.sl. Siiignla q'.ii|)[io ornlionis vc.li/i |)in>scnteiii
insiini U'.'Siirri'clioiiis(liein, lifslorn.ini Doininicn» iiiissioiiisceluhritutcniiiuosnpiiiiit.rriftcn .t
vir ijoclns liis niovL-tiir veitiis (irt'^;orii, « vutorict novo p;istori , « ac so nescin; prolitctur,
nii liffic iii pri'vliviL>ruiii siinpliccni (pnulrenl, nn iri ('piscopiiin, (ini j.iiii coininiinitiiis cnris
cuiii p;ilre Ixrlfsiiiiii N.i/,i'iiizi'n;iin rcijcret. I.ovior lnec ilillicu!l;i>, (pi;ini nt \iiniii pcriiiilo
doctuiii nior;iri clcbucril. Qiiippe ipii cuni eci:le>i;i>lii:(u nntiijiiilntis esset perilissinins, np-
nriiiio nonit noiiien o pnsloris, » inio o priesulis, |)r;i'l;ili , pra'si'lis, nnlislilis > noinin.i, no'i
itn, iis iiKixiiiie teiiipni ilnis, episcopo liiisso propri;i nt .seciiiuli onlinis sriccrilotilius inii ,
convonirent. Ipso Coinlielisius, in siiis nil Apotuijelictim uuujnum notis, liilliuiii reprelie i-
(lit frcijuenter, i|iioil en episcopis siiigiii;irilcr liiljuat, quiu n Grcijorio tain sucenlolibiij
qii;ini e|'iscopis nsci ibuiilur. Nec vero lunliiin in linc oralioiio tcrliu iis iitilur vribis Gre-
Horius, (|ii;e ("oinliclisio scrupuluiii injiciunt , scd et iii ornliono pr.iiiia, n. G el 7, et iti
orul. II, n. 110 ct 117, cnilrin n Grefjorio ile se ipso dicln re|icrins. Hns niitcin orniioms
anlo cjiis epibcopaluni scriplQs nciiio esl i|ui 5S iion falcatur. Iii liis iion de se dunt;>xnl ha'i:
nit, (pii parciitis episcopi (pinsi vicarius ut aU.iiilor, vcriiin etinin de ca'tcris sncerdotibiis,
(pios « ;i'i|iie paslores et conipaslores » vocat. DciiKiiie iii luic oratione tcrlin dc Nazinnze-
iiis ubii|uc et ad Naziaii/.eiuiS est sernio, (iiiibns nuniiunin iire;ôi iiis noster episcopus luit
ordiiialus. Juli;ini eliaiii AposUilro perseiutioiioiii eirc;i li'iciii iioii obsiiiro (Jesigiiat, (jiii
Inmen iiiipci;ilor pcciias iiuiîu) dascrlioiiis anlc Unrat iiikiim (iretôrius ad episcopauiin ,
jiiovi'lu'reliir.
VII. Si (|iiis iiule scciui coiilcndat, iion nisi [lost orntioncni islniii Apologeticiim miKjnum
|iolilius claboratiini essi', non niulUiin concetbil, e.iui coiiiuiode
ii.'|uiiîiabiii;iis ; inodo is
s;itis posl piiorein in P;isclia, velul oratioiiis ejusileiii, iil nit Kli;is, partcm altcfaiu, col-
locatiiin. (^)iiiii ot si teiiiporis, (juo .•l/io/of/f/iVo cxtreiiin inaiuis ;ulniola est, Iriboiula sil
rnlio, |iost oiationes plcrns(|ue, nli|ue.eliaiu rorlassis onincs, slntuendus vidiMi pos>it. (Jui-
vis n;iiii(|uo racilo sibi ()crsundo;it, ex iis oiMlioiiibus eaiii uiiaiii i!Sse, (iiiniii innjori ciirn et
linuiliiis exjiolivit (iregorius. Dciiiiiiic or;ilioiiis ;iriûiiiciitiiiii, leinpus ct orc;isio ex tilnlo
et scliolio .siipeiiiiii satis ugnoscunlur. Iixiiosliil;uoria priiiiuiu est oralio, doiiido Inudato-
ria.deiiiuni liorlatona. .Mira Greijorius nite, inj^ciiiose el |.craiiiniitcr con(|Uciitiir, hnulat,
liorUiiur ; veleri, seu loiigu;vo parenti, ac sibi iiovo paslori N;izi;inz"noruin bencvoleu- ,
liniii, suaiii ipsis exhibciido, conciliat, aniiuisiiue siiiiul nd virlutciii sliinulus addil.
Aoroi r. ^ oR.vrio III
/7ip(5f (80') rcef xa.UaavTaQ, xal /o') o.-fo-nj- Ad coi 'lui ipium ncciierant, uec occurreruiil.
curruQ.
K\lCii}p3.W\itT\zhi\-î-z^'iVj-io'i, iT)
(f
!Xo! xa\ • Qiiiiliiûii lioe rei cst, o aiiiici ei frair^^s, (inn I
Tupavvf,3at, xa\ '•"" '<-'>"c el sogiiiler ml seniioiicin iioslniiii ai rc-

45£X-.f'A, xaiio'. -(t -.3./t'.i £•; t!) •:?,?
îJisT'pa.j dxpo-iJXsiD; kr.o-j-izai tt;? (81) Epr,.ui!ac, ''ilis : tiini pr.-cscrlini ad viin airerciidam, nosi|iic
fjv if(lj -i'>-:(ijv iJiaX'.i-:a •r|-zaja;j.r,v, xa\ oji G^jvspfov al) arce iinslra exlraliendos, hoc esl a snliludina
xa\ ijir,^:ipa •:?,; Oiia; iiva6ai:oj;. xa\ O;o-o;{iv, osa- (iiuaiii ex oiiiiiilins icljiis iiiiixime coinpleMis cram,
<fsp(>v:oj; •i^YijOT,v •:£ xa't Tâv:!); -ô^j pto-j -po5a-:r, - iic velul sociain el ailmiiiislr.iiii, diviii;ci|ue asceii-
oi[jir,v(8r);n(Tj;oXa6:tviTO0£iTi-:p'.9pov£;-sXa6(;v- sionis niairem.ac Deuin ex lioiniiic cllicienleni, nii-
te?, xi't p:X^:!o'j; i'îvT,-:i iTCiOitv i-îv:»;, i^ a-oXa'J- rilice suspcxeraiii, tDliusque vii* dncein ci iiiode-
eivTia.oivTOJv, (I(3-sp xpatf,jat [jtiXXov (82)^:Ti; f,,uLs- r.ilricem inilii stalueram ), ita proiiipli celercsiiiic
:£pa; <f.X'jjo'.fta; i) ovaiOat Ta^JTT,; OsXfîavT:; ; "II fucrilis ? Eci|iiiil cau>:c csl, ciir, (|iioil accipcre cii-
xaXiiv jjot xa't TOJTO eizjtv •

ix£yi\Or,iiiiy v{th- sit; pieliaiis, id jam acccpluin iicglij,'ilis, iiKlii)ics(|iic
3r.l»/cr/(( i-ijf, Tp''.v Ye^jiOf,vat, xa\ -Etpav SoOvat -.>i visi estis abscnlis desiderio leiieri, i|iiaiii |ii;csciilc
i:apaoo;oTaTov. B fiiii, tamiiiain id vobis proposiuini liiisscl, iil pliilo-
sopbix nostrac conipotes csseiis, iia;iiii ui ulliim c\ ca fiucluin caperetis ? Ac inilii saiio lioc ijiioiiiie di-
« Al. scfiinila. <\\i.t anli-in ?> cral, nunc i.— lla- cssc pi-.Tposiliooem fiSTi. vcl scriheM.Inm T.jpaft-
jiila anno 302, ciic.i fcsliini l'asi-.h;r. vijOa;, < i]iii min nci iisaiaiil riim aihei.i^scl. i »>
(80') ///;t'c rci''c xa.iicay-ai:, cie. Sir Colb. !. siiins le,;il : jjti; i-av:f ja'/Ta,- <v ioxri |i:Ti T'',v
ad oralionis calcem scrihiinr n,o>.; Toj;
Im Hi'i!. a, : •;:,0£36':T-pov. Pliires It.-;:.,'. ci CnUi. iiiiciK.n oi. I,
xaXJiavTa; ev t^ ip-/f, toj r,o:-6jT£,ooj, xi). ^tj ei Puss. a.ldnnl; 4v Ilir/a. Ceierum
tiTj leclioiie..i
(i::avTT,3a-/Ta; Ev t(;) Ilax/a. liillnis vdo liuic nra- Colli. ), ul simplicinrelii, pr;elulimus.
liniii huiic pr.chvii litiiliim IIp>); toj,- y.i,.i7j.-/-.i;
:
(81) 'A.-zcc.-tdcai. « Alislialiciidns. >
iv •T,.«PXTi. ^^''.^n i-avTf,ia'JTa-: ;a£Ti -zh vr/ijOat (SJ-) riuyzii roO S/ot; .rpcscrncdjirjr. < O.niii
TtseibjTzpov « Tiliilum, i iii(|iiit Cnmlielisius, « ex viue gcneri anieposucrain, » A-iiur eiiiin de n..-
Llia llillliis siipplevii, ni niaîs coniipii. Quiil eniiii siirn iiisliliiln.
sihi viill, y.z-.x ->j yt-ti-iOj: r-.ptzt^j-zpw, ac si dc (82) Kfaz^cai jta.l.icr. « iit incam pnlius philn-
Gieporii oriiiii.ili.iiie serino e^sei, iion de revnc;i- sn|il,i.iiii cxpn^naicl.s, .iuain, i eic. II r.-clius, iiuan-
liniie e snl.tudiiie, quo se rece(.e.al, mox nt fuer.t di..|iii lc ii i cjs victurci suus » appel ..l.
oiJiiialus. I Cci.sct crgo vir do(li-bi:iiiis, delciiJ.i n
. »
519 S. GREGORII TIIEOLOGI 520
cere litel : Facli siimus vobii in saluyilalem ", anlequain gusliiiii iilluni no&lri specimcnquc pr;i Iniis.
sonuis ;
qiioil valde niiraniliiin esl.
g9 II. !Soc vero iios ui hospiies collcgistis '^ aiii A B'. Ka'i o-JSb iLj îwj^ ^/i^5s cvrriydyriTg, t) uu-
nobiscuni, iil ali.iniil, qiiod inajoriMn coniiniseralio- vfi-/6r|-:£ jjicO" v;|Ji(i)V, iv' eîtiio ti C'j[jn:a0âx£pov, rau-
•
neni prs se ferat, dicain, collecti esiis, si nulla ali.i •cr,v, e! [jiti Tt aXho, Tf,v JvxGXr,v aiSâOiVTSj (8-2*)
re, ac ccrlc praeceplo divino coinmoli : nec ul no- ouok i'o; 4p)(0[iivou.; e);eipay(jJYf|(jaT£, ouSk wc, 5ci),ou;
vuni negoliuni aggreilientil)us nianum porrexistis ,

iOapTuva-s, ouok (Jj^ piaaOEVTai; TrapsxaXlaaxE •
aX).'
nec ut liiniilis aniinnni adilidistis , noc ut vim per- (i.£0pT0v fjjjirv, dxvtT) |jicV tlr.tlv, e;pf|aO(o ok o[i(jjir,
pcssis solatiiini atlulistis : sed infeslivam , vereor :T£r:o'.f;xaTE tt)V JopTr;v, xa\ Tpoo!(jiiots oux ayoOoI;
diccre, sed dicendum est lainen, noliis fesiivitatem f,[jia; eoEîioaaaOe (83) •
xal TJi Tâvi^-^-upsi xaTf,-
redilidisiis, prsludiisque minime faiistis nos exce- (petav xaT£[j:[|aT£, ib y.iyi<r:oy £if f)5ovr,v oijx exo^Ja-;]
pisiis, ac celebrilateni mccslitia dilnislis, ulpote vo- Tou; £[Jiouc vixr,Ta? u[j:a;, ou yip ^paaTij ei7:£iv (i).r,-
liis, qnod ad ciimnlanduin gaudiuin niaximi niomenti Oe;. 0'JTto? e'JxaTa'.fp(5vTiTov a7:av xb (iaotô; vtxto[j::-
eral, vicloril)ns meis, non oiiim vere dixerim aina- vov •

xa'i OepaTCUETat [jtkv Tb u'.J/r,X6v, (iTt[jia^£Tat oe
toriliiis carcniem. Adeo facile in coiiicmptuin ve- t6 ©ew Ta7:ctvo'J[X£vov.
iiil, qnidqiiid facile superaliir : alqiie ut coli et oI)servari solet ,

qni allos spiritus geril ; ita contia
facile conlemiiiliir, (|ni Deo se liiiinilcni ac subniissiim prsebet.
III. Quid viiliis'? Judicione ut vobiscum conten- B !'• '1' ô^JXeaO^ ; KptOiTj (83") Tpi; u[j.a?, ij xptTr;?
dam, an iit vesicr ipse siin judex ? seiiientiani iit y^''"^!"" ; svevxto t[.fj9ovy f) oiîu^jtat ; Ka\ yip vtxf,-
feram, aii iil accipiam '/ Nam utruinque futuiuin aetv eX'::£.^co, xptv(j[j.evos, xa't xaTa'ir,tptcta6at otxatto^
spero, ul sive de iiie jiidicium fcraliir, viclor disce- ii-o9atv(j[jt:vo;. T6 ok 'iyxlrnLo., oTt (jtfj toT? t'aot; y.i-
dairt : sive de causa pronnniiein ,

jusle ac inerilo T,oot.; (84) ii[jt£t'6£a6£ tti? otYaTtr,; fjiJid;, [jir,Sk tt,? ei-
v«s condemncni. Crimcn aiilem veslriim illud cyt, 7:£tO£ta; Tr,v Tt[j.f]v tivTtStSoTS, (jtTjoe ib [ifAXov (81')
quod nequaquain in amore nobis respondetis ; iiec £-p,-uaaO£ TT) vuv TpoOujjifijt, [jt!Jyt? xal [Jt£xa TatJXTi?
morem gessimus, nobis vicissim

pro eo qiiod vobis 7:taT£uOf,vat Suva[i£vov •
eTCEtSf) 6£p(JtiTepo? aTraj ip-
bonorem rependitis; nec eam iiniic aniniorum :.la- •/'j[ji£vo;. "AXXoj Oc &XXo ti 'npoTt[ji(3T£pov TtOeaOe
crilaieni atlertis, q".i;c iiiilii ad beiic ile vobis in /.a't Tou 7:aXatou xa\ ToiJ viov 7:ot[jiivOs (85), (ifjTS
posteruni sperandum pignoris loco sit : idque ciiiii Tf,v 7:oXtitv a:So'J(i£vot, (j.f,Tc xrv v£OTrTa 7:poaxa-
eliani si ipsa accesserit, vix tameii satis locuples Xo'J [jtevot
sponsor esse qiieal olficii in futiiruni prMslandi : qnoniam acrior ac ferventior quivis esse solel, ciiin
arnjuiJ auspicaiiir. Qiiin potius alii alia liabetis, qiia' et veieri cl novo pastori pra'feratis, nec caniiicni
lionnre proseTteutes , ncc juvenilem aElalem cxcitanles.

lY. Enimvcro in Evaiigeliis laula el magninca C A'- A£t7:vSv iaTtv £v Toi; E^Ja-yyeXôti; XatiTtpiv,
coena est '*, et 'loiius ac festivus convivalor, ei ainici, xa"i Seîb; iaTtdTtop, xa\ tfiXot, xa't t6 au[jn:oatov
el convivniin , nl iii filii nnptiis ", jiiciiii(lissiniiiin. TjStaTov •

uioij i-ip •[d.y.o;. Kal o [j.^v au-j-xaXet (85*),
Convocaiiliir illi , iiec taineii vcniuiit : quani reni ol OE o'j auvep/ovTat •

6 Se ayav3.Y.-H- xa't 7:aptr,(jtt
ipse acerbe ferens, ut iis qu;e intcrniedia sunl, mali Ta £v (jtioto Sti t6 Sua(fTi[Jiov •
liXX' 6 [Jt£Tptov £i7:£tv
oniinis viiandi causa ,

pra;iermissis, ininus aspere (8G), 5t' &X).(ov 7:),Tipot Ti au(ii7:Satov. ToiJTO (jtev ouv
loquar, aliis lioiiiinrbiis conviviiiin suuin implcndum <i7:£u/0[jt£6a • u,a£i; 51 ToaoiJTOV Jxcfvojv yEy^-ictzi
ciiral". Iloc qiiidcm uliiiain Deus a vobis averlat : [1.01 (r.wi etTTco 7:pa(u; ;) u'J/r,XoT£pot (87) f) 6paa'JT£-
scd tamen ,
quomndo id lciiiier |irolu(|iiar ? siilili- pot, oaov ot (Ji£v x£xXr,[jt£vot to'j oeit^vou xaTEâvt-
mius aul insoleniius inccum egisiis, qnani illi qiii, STavTat, xa't xaTi to'j x£-/Xt;x(Jto^ uEpEiôuatv •
\)y.zX<;
70 cum invilati essent, coenain insullando repudia- 5k, 0'J T(OV ??toO£V 8VT£?, 0'J5^ TUJV X£xXt](J.£V(OV ETtl
runl, alqiie invilanlein conluinelia :illcccrunt : vos TO'j; i-d^xou;, dXX' auTol auyxaXâavTE; f,[Jia;, xal
iiamque, ciini nec extianei, nec ex eoriini , qiii ad tt; t£pa (88) Ta^JTT) zpar.ilri 7:poiof,aavT£;, xa'; T0'j
nuptias invitaiiliir, nuinero silis, qiii ine potius ipsi vu[Ji'.f(Jovo; Tf,v Xa(i7:poTT)Ta TTapaoeiâvTi;, iTtetxa
" Isa. 1, 14. " Malih. xxv, 55. •» Luc. xiv, 16. " Matth. xxii, 2. "= ibid. 10.
(8-2') AiSecrOevTEr^. « Diviniim pra:ceptum reve- D regercl, postqnam Sazimorum episcopus ordinatus
riii. > fiierat. « l'"orslian Giegorins, » iiii|iiit vir doclns,
(83) 'ESeûbcracrOe. Gabr. i'jzl:bi<s%-t. < rcliciis S:iziiiiis, iiisoliiudincm se conliilit, e qiia
(83") KpiOw. I Jndicer. » a palrc ct amicis levocaliis, sic in frcqiienli cunveiUii
(84) Mi} rdiq Xaoiq îizpou:. « Qiioil iioii parciii apiiil siios coe|)it verb:i lacere. »
nobis aiiiorcm rependilis. .Niui pari ininsnra. i (83*) Kal o jdr CTii)'icuM7. « Ac ille quidem iii-
(8i") Ur[Sk
fii.Llcr, etc. « .\l(pieile fnliiro ne
zt) vitat, ipsi auleiii nuii vcniunl, ille autein indign.i-
ea iiuiic (|nidein alacrilale S(ioiideti.s, qiia! luturi li- tur, » elc.
dein vt^l ipsa pr.'csens pra'.slare vix posscl, > (80) "A.i.r fiizptor elJisJr. Comb. t6 y.izpiQv,
(85) Kul zov reov :ioiîiro<;. Ilic batret Coinbc- < (|iiod dictii miliiis est. >
fisiiis, et igiiurare se faletur, an bu!C simplici pre- (87) 'yiL-r}.lfJzepci, eic. t Majori factu et auda-
sbylero conveiiial, :iii piliiis episcupo, (pii ]ain coiii' cia. »
luunilius curis cuiii |>alre Ecclesi:iiii Naziaiizcnam (88) Tfl iepij.. I Sacr:c Luic mensse.
. ,
^21 UU \TI() 111. — AH l.OS Ull ""^l M .VCCIVl-.UA.Sl M-.C OlCI UUI.UV.M'. 523
ii-iXiTAvxLi <;ji3j xoOto ykp ujuliv Ti yi-iyaii-a- A coiivocavcriiis, ac sarrosaiictx niciisa; aslriiacriiis
:ov (80) •
4 (liv i-\ tIv to:ov i^^phv, 4 ok i-^ xi CeJ- tlialaiiiiqiie iiiipliîlis S|)lcml(ircin o^loiiJcrilis nohi»
p; cuiv poojv t6 viwvTjxov (DO), 4 oi c-\ xt-v fuvaixa siiliilu rcliclis ^lioccriim r;ii.iiiiis vcslriiiii c»l |)r;fcl;i-
crv vE^vju-yOv, 4 fii 5XXo; i;:' aX),o Ti TijJv [jiixoijv rissiiiiiiiii) : alius ntl :ii;riiiii siiiiin, nliiis ail p ir hoiiiii
fiiEi^napT-i xa\ a^cCT.OTisaTS, |itxpi toij vju-fwvoi rccciis ciii|>liiiii, aliiis :i(l n.Mirciii iiii|)crriiiic iii iii:i-
(91) xal ToO vuiiÎou (jipovrioav::;. Iriiiioiiium acccplaiii ", aliiisad aliud qiioilpiaoi lcvis
|)omlcris iiogiiiiiiiii prosiliistis, ac dispcrsi cslis, p:irva r.ilioiio lialiil.i, ciiiii tlialami c()iiiiu!.i;ilis, liiin i|)-
sins oliaiii spoiisi.

iv£:TXf,aOT,v («2) xal ar.o- V. Proplerca inoRroro at(|iic aniiiii aii\ii'l.ilc iin-
E'. Ati toOto 40u[i!a;
•
ou Yip 8 niiTovOa, CM-i^my.ixi. xa\ [jiixpou plcliis s nec ciiiiii (|uiJ iiiilii actidcril silciiliu
p(a; ; ,
Sv 6ti>po9opT)(ia! oi£vooO;jit,v lcgam propiiis fjcliiiii csl, qiiaiii iil sciiiki-

(ib 4vdi/ov T?>v W-j-ov, t(i) ; iiiliil((iio
v-iijiM, -.>) xiXXiiTov div elxov xa\ tijjiiiutitov •

(ii- iieiii , (piciii loco iiiiiiicris iiuptialis ofTcrre consli-
xooO 0* u[jisv lra^.;T;xa TOt; t:oOou;jl£vo;; (93), *-:t- lucr;iiii, (liii'ipic iicc piilclirius lioc |)r;cstaiiliiis (luid-
o^ ye OTta? t;s6'.iiOT,v (9t)* St£ ot) Xajjizpa; outii) quaiii iialico , :ipu(l iiic contincrcin : iiiliil riirsniii
),i64;ji£vo; u-oOiieio;, xa\ toO (fiATpou tijv ^Xuia- B propius , (|iiam ut ejusdoui aculoiini iii vos amicos
oav OfjovTo;, B Sti 0;ppt(5-:aTov c!; xaTTiYopiav xa\ nicos, (|ii:iiidii inilii senicl vis alhitacst, stringcrcit :
£0-op(oTaTov, oTav YivTjTai ff,Xo;, X'J:rqv tx tt,; taiii liioiilcnluin siilicct or.itii)iiis arnuiiicnluiii iia-
Or:po'.J-{a; ::poiXatiov (95) irpoao(;xT,Tov. EiTiiuiJtiov ctiis, ao siiiiul aniore liiiguaiii acueiilc, iiiii (luidom
o?iiToto 7:XT,fi\; uTTspiocjjOi], T'«'jp'bS'- '^^ i:dOo;, xa\ ad accusamluiii aocrriuius copiosissiimisqiie esl
ij'jYYv(o3£Tai toOto TaOoOit, xa\ TauTr,; tyj-j; Tf£'/o- ciini ob iiiaTorem ex inopinato coiiteniptii siiscc-
aivot; (9G) tti; iTiovoia;. ptuiii iii zclolypiaiii cxarscril. Si quisvestruiii aiiioris
ffsiro perciliis se ncglccliiiii sciisil , is iiiiniriini vini liiijiis allVctus iniclliijil , ac proinde iiobis lioc pas-
sis,ati|ue iii lianc aincniiam lcre prolapsis igiiDscci.
q'. WW i[ia\ (jiiV ouT£ vOv 0£[jf.T(5v tuTtv uijttov VI. Vermn iicc mc lioc lcinpore quidquam aspc-
Tt xaOxûOai, ;jtf,T' aXXoT£ i-ivotTO. Ka\ TaOTa i3(o; riiis iii vos dicere fas csl, ncc alias iinqiiam acci-
u->p Tb [AiTptov (97) xaOT,-;i;jtT,v, tt,; t£pa; T:oi- dat vcliiii. Alque cliam plus acquo fortasse vos liac
twv inaivoToiv XptsToO Op£(iiJiiTiov, tt,; oratione piTslriiiximus, vos ,

inqiiam, sacriini gro-
lji';r,; (98),
0::a; xXr,povo;jita;, St' f,v (99) t:Xo'0<iio; ou (i), xiv geni, pneilaias Cliristi ovos, ilivinam li:croilitaleiii,
f,; 7:£VT,;. Kix£tvi sot T:pi::£;v f,i-oO[jtai Ti (if,[xaTa

•
propicr (|uain copiosus cs el locuples , o I'aler,
^xcirla i.iLrsce {i) voi ir rolc: xpuzicTCK:- xul lamolsi ;ili()(|iii opilms carcas. Ac vcrba illa Scri-
y''ipi) x.lr\pcyoiua crov xpaTtcTi} col icTc- xa\ oJ C piur;B tibi conveiiire arbitior : Fuiics ceciderunt
7:aof,iio Tat; iptO;jtouijtivat; Ttov r.6\twv, oOok twv liOi in incvclaiis : elenim linredilas lua prtvclara est
•7Mt[iviiov Tol; TTXaTjTiTot; £X£'.v Ti::Xiov f;[jt(ov Tiov tibi '". ^cc voro coiiccd:iiii, ut ain|)lissim» civilales,
iXivojv Tf,; iXa/iiTTi; (fuXf,; £v ulot; 'IffpaTjX, Ttov gregesqiie laiissiiiii , nobis ulla iii re praererantiir,
oXfôsTiov £v •/').\i.-:'i 'loOoa, tt,; jJitxpa; I!T,OX£b;jt qui cxigiio nuniero suimis, (|iii niinim;c Iribiis inlcr
tv •r:'iX£(itv, tv f .\o;jt>j; YSvvaTat, vOv t£ xit ir' lilios Isracl ,

qiii paucissiiiii iil millibns Jud;i ", qiii
(ipxf.; xaXto; xa\ i-:vioix4iJt£vo; xa\ (j£64[jt£vo; •

nap' Bellilelicm parvac civilatis, in qiia Cbrislus nasci-
oT; HaTf.p u'}oOTat, xa\ Vife; tsiC^Tai, xa\ HvEOiJta lur", reclei|;io, ct nunc, ct a principio cognoscitur
avtov 5uvoo;i;£Tat •
cu;ji'4-'Jxot;, t6 £v (ppovoOsi, ^t^- ct colilur :
71 apud qiios Pater extullitur, cl Filiiis
clv Tf,; Tptioo; ^T,;x:o'j;jivot;, ij u7:epTiO£ij:v, t^ xqiuilis pr.cilicalur, ct Spiritus sanclus C(in;;lori(i-
i-oTi;jivouitv di; oi xaxo\ S;a;TT,Ta\ xa\ p.£TpT,Ta\ calur : (pii uno codcim|iie aiiimo siiiiiiis , iinuiii
(3) Tfj; OîTTjTo;, 5t' (Lv Ev tc •jtXiov, t) xaXaJi; iyy., idcniquc sciitimus*', iioc ullaiii, vel pr.x-ponemlo, vcl
cj;ivJvou3t, Ti rrav £/,aTToOvT£; xa\ xaOjGpiôv- abscindoiido , Trinitatis j:icliiram facimiis : (]ucm-
t:;. admodiim inalis divinitalis arbitris ac dimoiisoiibiis
Uic. \iv, IS sqq. " Psal. xv, 0. " 1 llcg. i\, 21. "' .Micii. v, 2; Mallb. ii , i seqq. " riiiljpi;.
II, -.:.
(89) re.yrat6tarcy. « Siimnia; ingcnuitntis faci- D C^''')Ilpoc.hcCm-. Pass. XaSiov.

luis. > l)ictu:n irnnice, vclut fraud"; poiius quam (i)G) 'kyybc fsrcjceroK:. t IVopius delalis. »
biiiiplici iiiiimo invjiavcriiil. (!iT) Mttpior. Qnalunr Colb. [iiTpov /
(!)0) Td redirriTcr. Sic melioris nol:E codiccs, (98) //o//(rr)(^. Subdiinl Gab. et Coiiib. qiiod cliain
qninqiie Ucgii, (Jilb. qnatiior, clc. Panciorcs ciiiii pluribiis iiiss. coiilirm.itiir oiov tr:: tio T^îOto toO :
l'ar. Tiov v£a)vf,T(ov. « Non ergo, » inquit Sancyg. xofjoO nx-rA^. « Grcgcni (:i(l coiiimunis patris aino-
< lam quod Si> dcserueriiil, qtiam qiiod ad res nii.\as reiii qiiod :iltimH| lauil:il:is Cliristi ove!>.
abioriiit ciipidil:iiil)iis suis abslracti, arguil. > (99) A(" »)>. Kcg. 1, Colb. m,oi'f,;.
(91) Tcv rvjcpcLrci;. Dcest iii sopiein Ucgg. ct ()) ll.lovctor^ cv, ctc. lUg. ii, in niarg. toOt^d
Pass. ::pi; t'jv naTipa 9T,ji, clc. « llis patreiii alloqiii-
(92) 'Ers:c.li\ceTiy. Rcg. \, Col. 1, ni, el Coinb. lur. »
£zXf,TOT,v. (-2)'E.-i.-CEC£. Ilcgg. qniiiqiie, Colb. dno, Or. 1,

(93) ToTc: ncOoviiirccc. « Ouibns prcc amore cii- Pass. £ziT:iiov. Ilcg. I, £-i-£iov aot iv Tot; xoaT£-
piebiiii ailesic. » Non saiis e.\pressit Uillius per cto;; cou. Tillem. pLot.
« aiiiiros. » (5) METfij-fiL Keg. r [iio-.z-.x'..
(9i) 'EffiCidcOnr. ("olb 5, sGii-OTv.
P.vTitoi.. Gn. XXXV. 17
»
S. CnECORII TIIEOLOGI 521

iisii veiiit ,
qiii iliiiii uinim fjiioiKlam ,
pliisqiiam parsil, ailolluni , iiiiiversiiin imiDiiiunnl, iiijniiaqci»
atriciiiiit.
VII. Vos vero si qiiiti niihi graliticari csl animus, A Z'. 'Vjjlei? Si, si^ ti xapH^BsH (4) [xo;, -.h £[ji.6v ys
vos iiiqnaiii agriciiltiiia niea ", vinca mca'', viseera wpy.ov, ,1] fijjLTTEXoi; i] £[j.r), ti J[x3e GTzmyxva, [iaXXov
niea", aut coniiiiiinis pnlins Parcnlis liujiis iiosiri, oeTO'jxoivo'jIIaTfrCi^T;;ji(ov,oO^ (.')) ouTo; ev Xpistw6t>
.1 qiio pcr Evangrlium inCliiislo geiiiti sniinis^',nos zvj E'Ja7Y$Xfo'j SY^vvr.asv, aiostiOs (C) [tiv xai f\\J.S.i-
(Hiidoiii etiaiii ipsos colite atqne observaie ; aqiiiim otxaiovY^p, ot 7:avT(<jv 0(jia? KposTt[j:Ti(ja[jisv •
\iy.Eli
ost eniiii, cuin vos oninibus rebus pra:lulerimus :

[xdpTups?, xal 01 xaOxrjV ti|ji[v sYxsipisavxsi; tjiv iht
vos lcstfs oslis, ot qui lioc sive inipiMiiini sivo mi- f]YS[Mvfav,si'-s otaxovtav xalsi im Tt/.stov (7)aYa7:ifi
liisterium fidei iiostr:u comiiiiscrniit. Et , si ei ipii lavTtuXsovd^sIXETat^Sl.raojjjistprjaw Tr,v dyaTtriv,^.;
pliis ainavil, plns debelur ", qiiaiiain mensiira clia- u-oxpso'j; (9) u;j.d; 5tdTTi?J[XTi; ilaSov ; atosi3Gs(I0)
ritalem cam nietiar, qua vos iiiibi tliariias mea taii- cl 7:Xsovu[idj auTOug, xal ttjv irtSTSuGsiaav sixiva,
quam xie alieno deviiixit ? iino vobismctipsis ina- xat. T?jv -taTsuJavTa, xa\ t4 XptSToiJ ndOri, xat .d;
gis, coinmiss3.'qnc imagini , ei ei qni conimisit, el sxEiOsv J.X7:toa;,T:tcTtv (H)[j.svSxovTsg f,v :TapEtXf,oa-
Cliristi passioiiibus , et spoi vit;c fiiUirc lionorem TE,xat fi

suvETpdtjJriTS, [J.sO"^c xat aibJssOs, xa\ aioCstv
Iitibealis. Id porro assequemiiii , si eam qiiideni dXXou; irtaTSusiiOE- ou Ydp TioXXiuv, eu idTS, zh uy.i-
fidem leiieatis ,
quain accepistis , et in qiia educati TSfiov xauxTi[jta. T% os EuasSk; [jtr) sv Toi itoXXdxt;
esiis , ei cum qua non inodo ipsi servari , sed aliis B '^^P^ ^'"'^ XaXstv, dXX' k\i xiji Td TtXsfto «Yav slvat
cliani saliilein atrerrc crediinini; qu;eqnideni veslra TtGi[jtsvot •
yXCiiaa y^p ?JXtsOo; dv0ptli~ot; y.ri Xt^Yq)
laus linjusinodi est, ul noii miilti cani sibi vindicare •/.u6spvto;.tEVTi' xa"t dxtvouvoTspav dxor]v dsl Xoyou
possinl. At vero pietatem non iii innliiim et sxpe vo[j.tJovTSi;, ioiiTE (12) Tt [jiavOdvEtvfiOtov, i) oiodaxstv
de Deo loquendo , sed ul plurimiim tacendo , posi- TTEpl ©Eoij • Tr]V y.lv dxptSEaTipav toutuv spTaatv
lam esse judicctis ; liiigna eniin, nisi ralione gnber- Toi; otxov(5[jto:; tou Xoyou napa/upouvTs; •
auTot ck
iielur, iii lapsiim facile lioiiiines iinpellit , seiiipei - Xovt.) [xkv euasSouvTE; AXJy^ (15), ^pT';' S's nXsfova, xa\
que miniis pcriciilesiim esse aiulire, qiiani lnqiii Tri Tr,pf|ast TtJJv v(5[J.tijv [la.llo-j r] Tti!) 6au[j.djEtv t6v
ejiistimelis , ac proindc lubenlius de Deo qniilpiam ,

vo[j.o9sTTiv (14) t6 7rsp\ auTbv (15) tcJXTpov STrtSEtxvu-
discaiis, quam doceaiis : vosqiie ita comparetis, ut [jiEvot, tfsuYovTS? xaxiav, 6tti)xovT£; dpETT]v, uvsa-
e,\acliore harum rerum exaininalione disiiensatori- [jaTt ^tJjvTSi; (Ui), r;vsij[iaTt (17) STOtxouvTS? (18),
bus Vcrbi rolicla, scrinoiie ininiinnin, 0|)eribiis iiia- TOUTOJ Tr^v yvCo^jVj EX-/OVTS;, ETO;xo5o[jioijVTE; tu) Gs-
jori ex parle Deuni colalis , magisque lcgis obser- [j.sXit;) Tr,; iriaTstij;, (j.t] ûXov (19), l>.rfih -/ipiov,
vatioiie, qiiain legislatoris laude et pi;cdicaiione [xrfi'^ xaXd[JiTiv, IjXtiv daGsvT) xa\ (iaoitj; ârravto^jis -
veslriiin crga eum aniorcm dcclareiis , niiniruiii vrjv, fjVtxa av 7:up"t xpivr,Tat Td f|[jt^TEpa, r] xaOat-
vitia Ingieiites , viriulein coiiseclanifs, spiritii vi- pT]Tat (20) •
dXXd /pua?jv, SpYupov, XtOou; Tt[j.(ou;,
ventes", spirilns vosligiis ingredienles , eoqne co- Td [Jtsvov-a xa\ t3Td[jtEva.

gnilioiiem atlralieiites^", luinlainenlo lidei snperstruentes, noii lignnin, noii fcnum , iion stipnbiin",
tftveni materiam facileque consuinendain, cuni aciiones nostia' igne jndicabuntur, aut purgabuiiinr; scil
auriini , argentum, lapides pretiosos, ros fiiiiias el stabiles.
72 ^'"' Ha'c vcliin facialis , alipie liujiisinodi ir. TauTa rrpdaaoiTS, xa\ TouTot; fj^jia; (21) 6o|d-
iios honoris geiiere coniplectamiiii, sive sermoiiibus JotTE etTS TiaptJVTs; stTS drriSvTs;, sTte (jLSTa7iotou[jis-
nostris adsilis, sive abesse inalitis, sive oralionum VOt TOJV f][JtETiptOV XoYtOV, si'Te dXXo (22) Tt TtpOTt^Jfi-
nostraruin cupiditate ducamini, sive quid aliud Iiu- Tspov dYîvTes' xa"t YivotaOe (25) Tsxva 0eou xaOapi
jus rei stiulio anliqiiius babealis : ac filii Dci pnri, xa"t d[j.(o[XT]Ta, ev [j.saii) Ysvsa; axoXtd; xal otsaTpa^jt-
et siiie leprebensioiic , in medio |irav;c ac perversse [jLsvr,; •
xa\ \lt\ TrsptTiXExotTO u[xi!v Td t(j)V xuxXto 7:e-
"I Cor. 111, 9. Isa. V, 1. »• Pbilem. 12. » 1 Cor. IV, IS. '« Luc. VII, 43. " «oin. xii, 11.
-* l'sal. cxviii , 131. " ICor. III, II, 12.
(4) XapitltcOe. Tres Rcgg. xo^p^-^^JfOs. Colb. ni, d i Paucissernionc pielatem jactantcs, majori exparle
yaptfsaOat. 01)010 pr;Btoreiiles. «
(."i) Ovr... kyivrr\cer. e A qno... geiiili suiiins. (14) NcjicOiznr. Reg. 1, v(5(jtov.
Sio |)roreclo vcrleiKluin, iioii voro, iit billius, i ge- (1.^) Ai''ro'r. Kog. y, auTtov.
niti ostis; > alioqiiiii e ciimniniiis parens i iioii esset. (10) Zwr-zEi;. Bdlius iii iiiarg. forte Côvte;, e spi-
(ti) AlbElcOE. « Rcvoroinini. » riiii lervoiites. »
(") H.lsicr. iNoniiiilli -j.ivi. Ed. Bas. T^XsiaTOv. (17) ilzoiyovrzEi;. e Incedcntes,» seu « ambulaii-
(8) 'OyEiMrai. Duo IScgii, o^siXsTs. les. » Galat. V, 2.").
(9) ')'.T07_pôi.'c. « Qna vos obsiricios niea chari- (18) Tcvzo). Ilcg. a, TouTOJv.
lale acoojii. » (19) Eulcv. Si|)lom Uogg., qiiatnor Colb., Jos.
(10) Al££'cO£. 1 Hoiiorem liabcalis. » Hilliiis ,
5uXa. Mox pro (j.r,Oc y/j{i~m.
[ti] //jrj-.ri-j
< iKibobiiis. » (20) KaOaifrizai. Abost a ttog. I.

(11) llicztr. e FidiMii. » Billiiis adilil : e iiiiiiime (21) 'lljicx; SclâOjizi-:. Dno Colli. u[td; ooî-
(lubiain, » q>i;i; ciiiii a Gr<ecu ;ilisiiit, deleviniiis. aotTS.
(12) "ilczf ri. Sic qiiatiKir liogii , ot totidcin (22) "AXJtJ 71. Sic qualuor Regii, etc.
Colb. Coiiili. 'Sl; saTt [j.avOd'js:v. ISog. y. toaTS ti5. (23) ViroicOE. Hcg. a, Colb. in, Y^votaOe. Bil-
(15) "0.liyu. Kog. g, iXiYw. Sic vertit Coinb. lius ex Elia Y'vtoaxT]jGs.
Mti ORATIO IV. - COMP.V Jl I.IAM M I — .MOMTI M. .120
pi::aTouv:o)v 43s6o)v (i-/(5ivfa, \i.rfil oupiT; toiv oi- A ûnor.iliuiiis cnicitiiiiini " ; ncqiic iinqnnni iin|iioriiiii
y.scwv (21) i[jiapf.wv r:pta<fiYY'"''^-> M^- "*^» ?''"" iii ('iriiiilu aniliul.-iiiliiiin'' riiniliiis iinplicili , aiil
TtxaT; |i:p!jjiva'.; ju^jlzvsyoito u(Jitv 4 J.oyoi (•iii), xa\ piTC;iiornin vcslrorimi c;ilriiis coiisiricii " lonca-
4xap-ot vivotjOi •
cOX 6ov nopûotjO: (2G) pa-t/.i- iiiini , iirc dcniipic coinniiUnlis, iit linjii.s \ll:r ciiriii
[jiTj ixzXtvovT:; C^T) :i; o:=ii, y.Tfil ct; aptJTspi, «liniiiis scriiio snlToccliir, vosipic fiiiriii c.iic.ilis"
xjl,
xa\ Sii Tf,; itevtj; w; 7:XaT:ta; u-h toO IIv:'J|iaTO{ qiiiii poliiis, vi» rcgia inciîlalis, ncc ail (lcvliani iicc
oorjou|i:voi •
xa\ -h fjjiiTEpov eu e;£1 vCv t: xa\ ci; ail sinislrani ilcneirlcnlcs", ac pcr aiiKiisliiin Ira-
Tr;v :xiTO;v eîTaJtv, ev Xpi-Tit) 'Itjjou th Kupiw iiiilciii ipiasi pcr lalain viain", iliico Spirifj giMdia-
f.uiov <]if, 6o;a ei; tou; aiiova;. 'A,uf,v. iiiiiii. lloc si feiciilis, pr.cclaro slalil rcs veslr;c
ci iinl, tiiin iii li;if \il;i, lnni iii nlleriiis SXClili cciisiira , iii Clirislo Jcsu Duniisio iio&"o : cui (;luria in
sxctil;i. Anu'11.
'Pliilipp. II, !.). "rs;il. M, 9. ^' Prov. v, i-2. »M iiili. \iii, 22. ".Nniii. xxi, 2i. " M:iiili. vn, K
ixK.llyofTf.r. \n Wcf. inarp. Yp.
(21) OlxF.iuy. Ucg. I, iotoiv. (27) jVi'| ii , iii
?2,'>) 'Tjih- 6 .J(')-oc. 11''^'. I, u[jiiov 6 XoYt5[ji(5; (jtf, :x-/«).{vovt:; o:;'.i, (Jiroi dptr::pa. Culli. iii sic
f.oll). in, ujjiTv 6 Ao^j-tjijtii;. lialict in tcxlu. Kc;;. I, r, iptJTopa.

(21)) IlcjsvotcOe. Ueg. u, TiopûejOs.
MOAITUxM IN OUATIONES IV KT V.
73 I. « Nonoliscuni? esl,» ut ornlnris scoiius quippo qui Apn-

ciini R.rîilio loini.irf^S), « :
slalio iiupiclatein publice, qiiasi coiuiuiia scuipl.iiu , inrarain nolat. Ncc designaiis tan-
iii
tiimmodo ali eo sceluiilius hunc pelit, scil ipsis cliam lcrit, quilnis illo vcluli quibusdain
alis ad crclum usque ctrcrri sd)i vitlebatur, fabulis, liisloriis dolnsisque sopliismatibiis ,
pracslijiis, sacriliciis, tVaudibusquc d;cmoiuira ct oraciiiis, qii.-e , pcr suinmain adversiini
iios el Chrislum iiijuriam , cnutabot. Abiindaiis aiilcin et varia illa tola niateria cum sit,
variuin (]iioqiio ac mulliplex dici^ndi gcnus ot arliliiium Patcr adliilji-l. Panegyrico mndo ,
niodo judiciaii, tum dclibcralivo diccndi gonero procoduiis, in oiniiem quaui ars [latitur, ,
Ibniiaiu scso verlil, iit varieliir oralio. »

II. conlra Julianum » inveclivas primis pucritiaj suog lcmporibus a Gregorio
(icminas «
scrijilas Cairicrarius exislimavil; (piod qiiiilcm, iit oiilimo oiiservat Riilius, res|iuit oralin-
iiis |iravii;is alqno ciiam ccrtissirae narr.ita ibidcm .\postata3 iii-
[loiuiusiiue scntcntiarum,
iiesla inors exsequise (29). Ac certe iam Aliicnis ("irogorius anno cindlor su.e «Dtalis
cl
Iriccsimo, de Juliano, qiicin ibi versaiitcm iiorat, tain iii;ile (juam vcre ominalus, oxcesse-
rat. iMox illa, ut hjquitur (30), grassanle « bcllua, » oximium « Do S;;ccrdotio » librum
claborabat; iicc ergo poliiil lias ulrasiiuc nratioiies conscribcre , nisi postquara ojiirai.r)
rcligionis imjiietatisque pcjenas Aposiata iiiit. .Mortuns esl sciiicel ca iiocte, qu;e aiiiio 3G.J,
diciu Jnnii viccsim.im scxtaio cuin vicesima scptiiiia cominittcbal.Nei; ita niulto posl, adeo-
que ut vidctur, labente anno 303, quod oslcndit salis Steleulicai prioris exor;liiiin ac
liostcrioris clausula Grcsoiius iii Ponli soliUidinem tcilio sccedens , (31) non jam
,
« .\iigia? stabiilnm » una cuin Dnsilio, non « plaustrum » curavit aiit « plalaiuini(32) » nnn ;
« lapides qiioslibet, » scd « lierculeis siiblimiorcni insignioremque coliimnam » duplici

sco()o excidit ct ornavit, quam iion uiii lixam, sed oiiiiii mobilcm loco ac teiii(iore, et .\|io-
static si,eleribus, et posleroruin adinonilioni stalucre cn;îtabal. Id iiamtiue Grcgorius do
Oralionibus suis conseculus est ut exjilosis laudiluis quas in Julianuui Eunapius, , ,
I.ibanius Callislus, cffiteriijuo aiiiilalores |ierverso congesscrant <x>lernain nouiini ejus

, ,
noiapj iniircrct. lii luijiis laboris ac gloriio sucictatem ali(]uam vocaro Basiliiim, eo cuiu
l{3ronio(3.() vercmur iniiius, ijiiod, aiiiiiio atqnc ctiain locn luiii coiijiincti, ambo iii iis Ora-
tioiiibiis lof)ui videanlur « Ii.tc tilii, » inqiiil (3V), « Ujisilius et Giegorius conatus tui ad-
:
vcrsarii, ctc. » Ulroqiie certo siint dign.i} « Oialioiies, qnaiuiii exccllenti;im » iiKiuit Hiirn- ,
iiiiis (33),« liau.i salis dignc 74 laudare (]Uc;iiil cl;irissiiiii oiiiloies; ciisque iirudcns qiiisiiuo
dixcrit duo riilniina magno cora fragore tuiiitiui vci ilalis luce corusca , in iiorrendum ,
UJonstriim valido irapctu caMilus niissa. »

III. Facessaiit igilur, el si quis |)udor, latebris sese occultonl lemerarii scriplorcs no ,
(28) Oux oor,>.o; 6 cxonii;. Tr,v tou -apaCaTou B Tf/tw; 7:po:tii, xaTi rrav sloo; Tr,; T:/vr; iTpeîiit-
xaxiav, xa*. zo/.Xoi; auT>iv °i/,"/.wv toi;
(lTr,).tT:uiijv vi; t: xa"t T:otxi/,/.i;jt:vo;
oj [iiivov oi, a/./.i xa\ Toi; aJTou T.-t-
:-j'/:tpf,;jiajtv (-l\3) Vil;i GiCf;. ctcanii. i, v 2tl.
pot; xaTaTo;:uiov, ol; 6 :x;ivo; :-f,pOr,, xa'. [jtuOot;, (."SO) (ir. V, n. 21; orai. ii, n S7.
/a't ijToptat;, xa\ co^ftjtjiajt oo/.:pot;, •;or,T:ia:; t: (31) Ep. V.
A3.\ Oujiat;, xa"t 6at;jtovii)v o-aTat; t: xa"t /pr,i;j.or;, 5-2) Lp. VI.
<aO' f|;jt(I)v t: xat XptjTOu £;uGptJa;, e-;:,ou;aTO. (55) B.ir. ad aiinniii (i3, i. IV, p. »46.
Il/.etJTTi; o: ojr,; tt;; u/.t,; u-o/.:t[jiivr,;, t:o"/.u; £jti (3i) Or. V, n. i».
C(j) 7:aTp"t xa\ OTr; Ti/vr,; 3/T,;jLaTtJ[jio;. Ilt; [ilv yi,o (33) Aiin. 565, |>. Ili.
/iavT,Yuptxu);, -f, Si Stxavtxd);, rf, Si xa\ jui/^vou/.eu-
K27 R. GREGORII THEOLOGl 5S8
(|iii(l dicain, (jui Kiinnpii, Zozimi, Libanii vcstigiis inhfflrenles, miserum Aposta-
;*cerliiiii
lain non niodo maxiiuis laiuiilnis ellVnini , verum cliam eam lnu(jalionem cum sanctornm
Palrum viiuperatione ac Christiani nominis injuria , conjungiinl. Quis lulerit Petrnra Cu-
iiieum (36) asscreiUem « viros pielal^; insignes, studio partiuin ohcccalos ol peniuam acer-
bos fuisse ; indeque accidisse, « utcura de iis, qui olim vixere, priiicipihus judicium fer-
>>
lur, multura nos decipiat velerum quorumdam, quns in Kcclesia Doi claros atque illustres
fuisse scimus, auctorilas. »Me pudet csetera prosequi qucc in sanctos Palres per calumniam
ovomil, ac quas gloriose praodicat de Juliano, quera Constanlino longo pr.-cslanliorem noa
verelur asserero et eo usque progreditur inipielalis imo araentiffi, ut dicat « snbiisso
, , ,
aniraum suuin Juliani veuerationem » viri niininim ciijus exsecranda ora:iibiis retro sje-
;
culis l'uil, erilqiie semper memoria. Clcricus (37) eodein ac Cun,x>us delirio vexatus, Tlieo-
logo accrbilatcm aniini et impotenliara » alTingit. Vox Iîbanio et Zoziino (ligna at.pie ,
iis,qui a calholica rcligione defccerunt. lis sanclissimos Ecclesiffi Patrcs aspernari . et

Aposlalam laudare coiicessum cst. At undc, qiiaeso, illis dc Juliani virtutibus const.it? Non
aliunde |irol'ecto si v^^ra lalcii velint
, quain ex ipsius de se Juliani lestimonio (38)
, vel ,
Libaiiii, Zoziuii, Ammiani Marcellini ethnicornm nempe scriptorum, qui pro suo iii re-,
ligionis Christiaiife descrloreiii araore atque in Chrisli.inos odio ac livore, pluriuia de eo

sunt mtiitili. Quo jurc? qua ."pquilale, elhnicis scriptoribus sanclissimi ac doclissimi
Ecclesiffi Patrcs poslhabentur? An vero graviores ac luciilenliores sunt veriiatis lesles Li-
banius el Zozimus, genliles, quam Gregorius noslcr el Cyrillus Alexandriniis? Haec serio
|)erpcndaiil illi e nostris, qui inconsiderate de Juliano plura nimium gloriose, ncc sat ve-
recunde de SS. Palribus, niaxime Gregorio, scripseruiil. Legant Aposlalsc laudatores, (jiiid
scripseril Auguslinus (39) adversus Donatislas qui Oblalo huic im|ieralori supplici li- , ,
bello, ejus justiliam laudavcranl iia (|uidem passus S. Doctor vel unius juslilia! laudom
,
Juliano tribui ncc id Chrislianos deccre ralus, acritcr objurgat alfiiie exagitat Donali-
,
slas. Haec n iiohis iiostra in sanclos Patics observantia, et debitnm religioni stiidiuiii (dicuil.
IV. Posthabito igittir adiilatorio elhiiicorum de Apostata lestimonio vera esse qiice dc. ,
ipso scripscre saucti I'alres, ati|ui! intirimis Tlieologiis, agnoscamus. Haec ririiia li;ec iii- ,
concussa manent ; et jam cura clarissimo « Annalium (Mxlesiasticoruin » parenle (iO) ini-
rari subil, (juara graphice sub adumbrata hominis apostnlas lorma ipsius Juliaiii singula ,
((ureque lincamenla Scriplor sacer expresscrit liisce vcrbis « Homo aposlala, vir inuiilis , :
graditur ore perverso, annuit oculis, lerit |iede, digito loiûitur, pravo corde macliinaiur
iiialum ct omni lemporo jurgia seminat. Huic exlemplo veniet perditio sua
, et ûbito ,
conterelur, nec hnbeliit ullra medicinam ". »

V. In pirima Stcleulica, « hoininis, » ut ipsi; ait Gregoriiis, seu Jiiliani iinprobitas ac per- <•
versilas abunde oslenditur, lam [icr ea ijua; adversus Calliolicos 75 iierpctravil, qiiaiii [lor
ca quffi facere parabat. » In alleia aulim lnvecliva, seu oralione 'piinia (VI), qtia} ost pars
altera et ap|iendix hujtis operis, aliura sibi oralor scopum proponit, eunKjue « lum apud ,
Dcuin sanctiorem, tum audiloribus jucundiorera, alque adeo posleris uliliorein; uimiruru
ut ad ca quae sujierius dicta sunl, juslas Dci laiices adjungal, easque poenas (|uibus impro-
bilas compensalur el exercelur » describal. Is est scoitus altcrius iiivcctiva:', iu qua Juli;ini
nioilera prosequilur. Duo igitur noliis expcndenda superstinl. Priraum quidcm, de Ora-
lionibus, an scriploe tantiim , an dicUe qtioque fueriiit altcrum de Constaiitii laudibus, :
quae non paucoruin aninios ollentlerunl olim, hodieque eliam oirendunt.

VI. llas Orstiones factas scriplasquo, ut corara poptilo declamareiilur cxorditira ,
prioris aliaijue jiassim verba videnlur dcmonstrare; at re i|isa pronuiiliat;is non fuisse,
,
ex ipso Gregorio credere cogimur quippe qui divisis « a Patre » discissisi|ue inonachis ,
: ,
sermonem se abjccisse, iieminique conccssise, ilerura atijue itcrum proliletur ('i.2). Illa au-
lem divisio perseverabat , et de Naziaiizenae EcclesiiC schismale dolor, qui (43) « veluli
nubes aliqiia cor Gregorii subicns scrmonis radios oblcgebat » cuni Inveciivas scribe- ,
ret. Quod quidem raaiiifeslum est his verbis Gregorii, (|iiibus iion alios qiiaiii moiiachos
lidei zelo lervenliores et a Gregorio palre idcirco dissideiites nolat {V*). « Atquu ulinam
,
ille quoque coelus ad chorum iioslruin se adjungat, qui cuni prius caiitionem liaudiitKiquaiu
adulterinam et ignobilem (alqtie ideo iioii Arianaiii) Deo accincret, ac dextro quondam or-
dinc (qtio staluebaniur honoris causa uionaclii) digiius habcretur, alijue ctiaiu, ut confido,
brevi liabebilur, haud scio (jua rc comiriOtus, rcpeiile cantura in divcrsum iiiiitat, alioque
gradti alijuc ordiiio se collocai ac iie ob coiiiinuiie:n qtiidcm Ifctitiam addiici potest ut
; ,
iiobiscum coiijungaiur, » etc. Ikec nullatcnus Ariaiiis sed monachis oplimc conveiiiuiil , ,
iili |ieriinilta aha. Islorum « se rclineri lide, » ne zcliim iii eos cxcrccat eosdcm « iit , ,
inembra sua fovero se adiiucalqiie comiilecti, » ait Theologiis {!i'.i). Ilaiie de Arianis loctilus
fiiissel? De moiiachis igilur a palre Gregorio dissideatibus haic sunt iiitclligcnda; dissi-
"Prov. VI, 12 15.
(50) Pclr. Cmiaiis, Pricf. in .InlUmi Cir.-ârcs. (10) Bar. ail ;in. 5115, I. IV, p. Hi.
(57) Cliiricti!- liibl. iiiiiv. l. XVIII, aiiii. IGDO, art.
I, |.. 5.1.
(58) Pr.Tf. ejWl. 0|icr. Jtili.Tiii .-1011. 1050.

(.">9) .Aiig. coiiir. Kpisl. l'ariiicii. lib. 1, c. 12, n.
l'J. p. 25,1. I\.
829 OUATIO IV. - COMnV JUl.IANL'.'.! I. - MO.NlilM. rro
(liuni flulrni i.sluil tiinliuuTlicologo rriolcslinm ;illiilit,\il. i|ii.'in(liii iierscvcravpril, sermoiu i,i
riinncdi (ilijccciit , nc iieniini cunccssciil. Inilo sci|iiitur ^.-nuiitui^; « coiilin Jiilinnum » In-
vcciivns ijii.is scri|isil (Jreg.iiius ijiii) lempore iiHiiiiiclii N.izinnzcni nli t'|'isi;o|ii) suo disî-
(lcliniil, scri|itns liiiitiiiniiKKlo, iioii niilein cnrnni tVc(|iienti |iii|iiili> Imhilns.'

VII. J.ini i|U'Hi nil Consl.-intii Ininles nttiiiul
viMO (irc;;niil d.' co |jr.i'(:iiniis (iliiros olini , ,
iit jnni ilictiim nircnsi snnl, nli|iic clinm liixlic liirciiiliinlur ; (>oi|mc ino^ressi .siint coiii-
,
|ilnii's, lcsle linroiiio ('»G), " iil C'irci;oriiim invcicciinili; ntijin; niliiioiliim lcniere in criincii
vncnrcnt proiiilc) vcrilnlis. » lnii]uiorcni ccrte ('..illinjicis, el Arinmo lin-rcsens ilofensori-
Ims fncilioiom sc priotoiil ("onstnnlio*, (|iinin iit cxciisnri, ncdiini nlisnlvi possil; oxcu.snii
(.•imcn cl dclciKii polest ('iri'jj,(iriiis, .]iii ciim hiudavil. Primo f|ui(lein oliscrvniicliim esl , n<iii
tnnto npiid vclcrcs odio tl.ii,'rnss(; r.unsinnlinm , (|iiunlo npud rios fingrnl. Uodic iiiim(|U(!
Cori.'tiiilii iiomeii vix nc ik; vix (|uidcm nliiid soiinl , i-rwlcr Cliristi nc vcrilalis lidslcni ,
Ecclcsi.Tj pcrseculorem, 76 "C peno Antiidirislnm. rndul.ncntiorcs fu(;re velcres , ijiii non-
iiullns liujiis impcrntoris cgrei,'ins doles nc prieclnrn (|ii.cd'im fnciiKira cnns|iicieul(.'s , ini-
,
lioreni dc co seiitciitinni inlcnint , nlijiie r-tinm Inudilnis oninrniil. (jijiis rci ul iimiiii ti
muliis, f;rnvi«siniiim lcsloin pinferniii. Amljrosius dc co sic lioiKiiilici; lii(|iiiliir scriljeiis
Valenlininno (V7). « Coiislnnlius Auiîisln) mcir.orifn iioihJuiii sticris iiiilintus mysleriis, con-
(niiiinnri so pulavit, si nrnm ili.ini vidcrcl; jussil ;iuferii; iioii jiissit reponi. » Id (juideni
lloiiKT ;!ccidit, cum Constnnliiis nsccndciis Cnpitoliiim, nrnm \'icloria) iiidc lolli pncccpit.
\III. ria;i'oiiin Gregorii do Conslnntio iii iis (icciirriiiit Oinlionibus , (|iins contra Juli.i-
nuni, cjus siiccessorcm scripsil. Oiiis porro adco scveriim nc riKidiiin or;itoris ccnsoieiii
sc exliUicliil, ul niliil ci coiii;i;(l(;ndum piitcl, si compnrnns ciiin Jiilinno ('onslaiiliiim, illuio
dcprinial liuiic extollal? ILic iîitur rnlioiic, iicuit (ircgorio coiiipnrnliiiiic Jolinni Iniidnro
,
Conslaiiliiiiii , et iii laudnndo cxcu-.nlioiicin uicrcri pote.^t, si iiiiiiius fueril. Com|inrnlioiio

pessiuii inlcrdum Inndiiri mnluiii iisu venil.
IX. Commcndnii clinm poluit Conslnr.lius, cilrn adiilationcm et mondacinm, cx |ii(;la'.'i -
Scii ex ciiliii crga relii;ioneiii cxliiliito. Luculcntissiiiiu ccrtc tcslimonia suiil illius in C.ici-
slinnam rcliLîonciii cultus, |iriimiil.;;ii;c a Conslnnlio cn do cnusa lc|^cs, el snuciln ndversus
iaololatrns supcrslitiosos, incaiitntores, nKi,i.'osr|iic cdict;i
, (|iiii)us pntri suo Constantino , ;
aliisi|ue comploriLius ortliodoxie lidci princijiibus miiiiinu impar vidcti pdssil. Si iii crimeo
vocatur Gicgorius eo (]uod landarit Coti<!nntiuiii vocandos cliaiii eiit S. liilariiis l'ict;i-
, ,
viciisis illc ipso prnesul , ijuo noii altcr lerveiitior catliolicro lidei dcrciisor coiitia Arianos.
;
Laudat iianii]ue Hilarius (i8) Coiislaiitiuni, '( n siiiiûlnri ct admirabili sapiciilia, a bcala it rc-
iigiosn voluiilate.» —
«Vcre le, DoiiiincConst;iiUi imperator, i<inf]iiit, < adiniror tidcm taiilum
secuiiduiii ca qusD scripln sunt dcsidcrnntcm ; cl mcrito plaiic nd illa ipsa Uiiigcniti Dci
eloquia feslinaiis, ut imporatori.T snlliciluilinis caîax pcclus eliam diviiiorum e'oi|uiorum
conscienlia |.lenum sii. u Si laiid;isse Conslaiitiiiin crimoii cst , magiius Ailianasius iii cri-
men vocabiliir, iiivictus ille ortliodoxa; fidci p:o|iiignalor, iii quo aniiis pluribus c;itlinlica
Qdcs recunibere visa esl qiiippe (]iii f huinaiium ct piuin irnpcralorem » nppel-
inc!in;ila :
lal Conslaiiliura. « llli, »inquil, do .Aiiaiiis ci)iscopis lo(]uens{V9), « pr.x-tor inentem Cnnstan-
lii impeiatoris huniani et pii pro libidiin; qiia) voluiil iiroinulgant, » elc. (hijiismo li plii-
rima alia iii Apologiis Atlinnnsii rcperias (.")0); quaiiijunin ab co, iit ab Hibirio, palronus im-
picl.ilis, liffireseos impcrator ct Anlicliri^tiis iion seiiiel iiudieiit. Hiiu: colliêre est quain ,
vere Gregorius h.TC de infolici }iiiiicipo scripserit (51). « Qui qiiidem (Constnntius), si ijiiid
iiiolestisB nobis exiiibuil, luiii noslii conlcmplii id fecil, nec iil nos conliimclia allii-cret,
iicc ut aliis (juihusdam polius quaiii iiobis indulgeicl scd ul oinnes iii iiiiuiii coircmii.s ;
.nninK.ruiiiqiiccoiiscnsioni' coiijungerciiiur,iiec perscliismalainternosdircniptiaujucdissccli

cssemus. Et iii Stideuticn sccuiula (52) « N.im etsi n rccta lide i:oii iiiliil dcclinare visus
>- :
est. hiic t;imcn ciimcii imiiortuiiilati proccriini lidciquc |iarvilaii Iribiicii.liiin csl, » elc.
77 X- Dcicplus niniirum, tauieisi, teste Hihirio (iJ3) , cupidissiiiiiis andieiidic vorilatis.
boiius princcfis (Znlholicos ncsciciis urgcbai, atque iii cos sjcvire compcllcbiitur. (Jiiia li
iion cr.iiit, (jui, prodila vcritatc alque coiiscicntia, falsaiii pacciii cmcrciit. Eoiiiio crcdibi-
lius istiid evadil, qiiod 'riicodorctus scribit (oi) « litsi Constniitiiis deccptus ab iis, qiii- :
Lus S6 rcgciiduin pcrmiscial, coiisuli-tfiiitialis voc;iliuliim iioii ndmisil, sciisum lamen epis
sincere confcssus esl- » Qiub proleclo, si vera sunt, minuiinda csl Coiislantii culpa, (luaii-
qiiam nbsolvi pcnilus iinii possil.
XI. Hunc lamen vidctur absolvcre Gregorius, aU|iio cliam in ccelis colloCiirc. Sed crror
ignoscciidus, ciim ignorans facli Constantium putavcrit pucnilciitcra; quippe tiucm nii-
dieral morienlcm doluisso, qiiol novis studuissel doginntibus. Pio ceilo habcb;il Grcgo-
riiis, cum invectivas scribeiet (55), « Constniitium pio tine vilam claiisissc. (Juod si vere,
prout ipse pulavil, inquit Baronius (56), accidisse conligeril ; liaud abhorrct n lidc, quod
iclntione multonim fucrat dillamatiim de aiidito coelitiis canlu, cuui gaudiuiu lial in ccelo
super uno peccatore pueinleiitiam agciilc. »
(ifi) Bar. an ann. oGI. l. Ill, p. S38. (•>l) Or. iv, n. 57.
(4") !'4)isl. xviii, n. M. (.Si; Or. v, n. 17.
(48) Lib. i, ail Coiisl. ii. -2, p.ng. 1219; lib. li, (i>Ti) Lili. ii nd Consl. ii. ( cl 1.
D. 8. (.-..ti llist. I. III. V. I, |i. Ii6.
(49) Hlsl. Ari:in. iS.ii. (.">.i) Or. v, n. 18.
(aO) Ibid. II. 74 tl "j. (o(i) Bar., ail .iiiu. .30!, '§31^
» )
;;3l S. CREGOUII TUEOLOGI 532

XII. Mirum nemini profecto videri duljet, si Gregorius, quo tempore Invectivas scripsil,
niiuus noverit quwcunque Constmilius in gratiam Arianoruni, coiilra catliolicam tiilem
^..w ._, -- ^-- — —

- .,,., , , ^. ,., iiii|)eratorem jain jani morilurum po?ni-
^ ,..^
tuisse quod iiovis dosmatiluis sluduisset. Id vero credidisse Gretôrium iiecesse est, qui
pro terlo liahuit, ut scrilnt liaronius, « pio fine vitara clausisse C(uislantiuiii. » Verum
postenquam is illi notior luit imperator, aliter de co sensit et srripsit. Qiiod quidem con-
stal es. Oratioiie -xxv, ubi de Conslaiitio li.-wc liuljet. (57) « Kursus malum iniperium, et
rursiis malum reviviscit gravesqiic lupi, alii aliuude nos iiitorcipientes, Ecclesiam dis-
. . .
cerpunt. Armantur sncerdoles adversus sacerdolcs, plehs adversus plehem furihiiudo

impelu lerlur. Imiierator ipse iinpietati aucioritatem praebet, alque adversus orilioduxam
doctrinam leges inslituit; iique prceterea, qui nec in viroruni, nec in tiiiilieruiu iiumero
censendi sunt, quorum magna apud euin erat polentia. Quis vero temporis illius mala pro
iiigi!it.ite|deplorare queat ? Exsilia, bonorum proscriptioncs,» et cs^tera (piibus gravissimani
illorum teinporum lemiiestatem, niisoranduiiKjiio Eccb^siac slalum , impi.'iaiite Constantio,
perfecte exprimit. Hic « inalum » vocat « imperium. » quod olim rerum ignarus « justum »
appellaverat. Exsilia, proscriptioiies borniruiii, ipsuuique « iiiiperaioreui, qui iiiipielati
auctoritatem » prsehuerit, sic insectatur, ut iaudes, quiljus ante Conslantium cumulaverat
Gregorius, postmodum recanlassc merito vidiTi possit.
(57) Or. XXV, n. 9.
ORATIO 1V\ A Aoroz A'-
78 ^^dvciius Jutimium intperdlorctii /irior Iiirectiva. Kaza 'Ivv.Xiarov (58) Bacri.iioii: (59) Xzri.UTEVTt-
xbc, (00) .%( coror.
r. Aiiditr liwc, omncs tjeiiles , auribus perciiiile A' 'Axovcare ravza, ^ccrza ra SOrij, irbirl
oiiiiies qii hiihiiatis orbem ^'. Oiniies eniin, qiiasi ex aaade Jidrreq ol xaromnvrrec^ 7'qv clnovftirrir'
ediia qi.a;'aiii el nieiliierraiiea spccnla, iiiagno ac xa/.w yap ixTzavici.i; , ioJTTsp i^ d.T.6T.xo\j Tcvi? xa.\
siililiini iiraconio appello. Aiidite, pnpiili , liibus, [isaacTaxr,.; TiipiojTur,.; (Cl) ,

p.£Y(i).io xaV u(J/r|).to
liiigiia.'^', lioniiiins omncs, ciijiisvis g.nicris ei a>!a- T(Tj (02) xT.p'jyiJ.aTc •

axouda-c, /ao\, a'Aa.\ , •{'/ms-
lis, taiii qiil luinc eslis, r|nani qiil pnstca erilis <jai, -izav 1-evo? avOptoTTwv (05;, xa"! f,),ixia irasa,
;
alqiie qno lalius praecoiiiiiin paleal, omnis coelo- otyoi t; vOv £7", xxi oioi •[•evtjsjiGs • xat 'iv'
fj
[Jiot
riiin virtiis, oniiies angcli, qiioruin opera tyraiiniis [AitCov t6 x^ripu-j-fjta , nasa 6uva;At? twv o'Jpav(JJv ,
exstiiictiis ac deleius esi, non Seon ille rex Ainor- TiMzzi ayyEAot, oTs spyov fj tou Tupd'/vo'j xo.za.XuGig,
rliicoriiiii, neqiie Og, rex Basaii ", exigiii priiicipes, 0(1 Tov Zrfi)^ (C-i) xaOEîoCdi t6v pan)v£a-Ttov 'Aixop-
aique Israeleii), liocest, parvam orbis partem, ve- paiujv, oCok tV/ "ilv paîlia ttj? Ba(jav, [xixpou; Ku-
xantes; vernni draco ille", apostala ille, magiia B vd3Ta?, xaV [Jitxpbv (03) [lipoq t^; olxo'j[t£vTi; xa-
illa niens, Assyrius ille, ille coniinunis oiniiiuiii xouvTa?T6v "I<ipaT;X- io.li. Tiv SpdxovTa.Tiv am^-.i.-
iiiiiiiioiis atiine lioslls ", qiii et iiiulliiiii furorciii, TT,v, Tiv vouv t6v [idYav, t!)V 'Aasjf.ov (00), tov
niiillasque ininas in lerra proludit, et inultain iiii- xotvov dndvT(i)V jÔpov xa'i 7roXi[Jitov, tov TOXXi [j.'ev
quitateiii in cxcclsum locuiiis ac niulitus est". It:\ YTJ; [xavivTa xai dT:£i).TiiaVTa, roXXr;/ 51 dotxiav
tli t6 u'io; Xa).f,javTd te xa\ |jiE).£TficavTa.
II. AiiiH cceluin, ct auribus percipe, lcrra'^'. Jam I?'. "Ajiove, ovfciri, xal iriorlKov, xh' xatp65
rnim niilii tcmpiis cst, nt iisdcni veiliis iiiar, qiii- ';ip [j.ot Ta auTd tio [i:Ya),otf(j)VOTdT(o tojv t^[jij:î\xw^
" Psal. XI.VIII, 1. '« Dan. v, 10. =»
Num. xxi, 20, 53. '" Ezecli. xxix, 5. " Isa. xxxvii, 30 jscq.
•' Psal. I.XXII, 8. " Isa. i, 2.
" Al. lertia, qii.a^ auteiii leral, iiiinc li. — Scripla C (01) /7,?p((o.T)llr. Reg. 1, TCptOTtfii;.
circa linem aiini jlJS vel initiiini anii. SGl. (li^) rii. Dcesi iii diiol). Ucgg. et Or. I.
(.S8) liaza 'Ivv.lucrov. Ucgg. I». Iiii , Oxon. (05) linr xirvc:, elc. « Oiiine gcnus Iiomiautn el
I'ass., clc, y.QLZy. 'E>.).f,vwv y.A Y.azi. 'loj/.iavou. Id a^tas oiiiiiis. «
i|iildem ^C"te; iiaiii (>rc;;. iioii (aiitiim Jiiriaiiiiiii, (04) Ov rvr Siiôr, ctc. « Qiii non Selion siistu-
m;(I etiain geiililiniii siipersliiioiics cxagital. Colli. Iriiiiii, > elc.
ti. xati "lo^jXiavoO xat xa-a 'E),).t;v(iiv. Socratcs (0.^)!<ii) ftixfvr... 'lcfai].l.t Kxigiiam... Israe-
liist. III, c. 23, vocal yjyo^/ Ttpo; "E)."/.T,va;, id csi, Iriii ilcvcxanlcs, susKilerinl, scd, » etr.
« contia Geinilcs. (00) TfW 'Arpvficy. Ucg. Iiu), Iros Colli. Ttov
(.i9) Biiri.Uox^. Deesl in plinilnis Itcgg. el Colli. 'AsiJptiov. Alludit ail liaic Isaiiu verlia c. x, l'i,
(fiO) Xrti.ln-rvTixci:. Yox in noniiiillis pr.x'inissa, jiixia LXX, 'Ezt3-/.i|o[j:at, vol, iit in aliis lihris le-
iii aliis postpositii. Xi-ôi siil.aiidiiiir; sed a pleiis- giuir : 'Exd^st im t6v voOv x?jv [/.iyav, Eirt t6v
qiic expiiiniliir. Reddi polest : < Scriiio iu coliimna ap/ovTa T(ov 'Adjuptiov. « Visilabo, vel, iiidiicel
inscriptiis. » Iil csi , ( Oralio iufaniatiix , seii iii- sir,)'er sensum magnuin , siiper iiriiicipcin Assyrio-
vccliva, iii qiia. vetiil iii cippo, flagitia alicujus iii- riim.
Ecripia oinniiim oculis cxpoiiiinlur. »
,
6~ OKATIO IV. r.OMR.V JILIAMM I. .'.-l
Il7ita jyjjKfOzyâaOa;. I1>.tjv Sasv 4 (07) îhv *rt tri A Ims l-.aias vorls siililiiiiilutc proplielas oimics aiilt;-
•
|ipar,X d')eTif;javTt TaOTa xaX:? xa\ |jiaf.xC(i:Tai colieii^. Iloc uiiiiiii iiilcrcsl, i|iioil ille oli Israclcni,
lyC') 6k iitt T(j(iivv(.), xa\ dOiTîavTC xai z:5'>vti i|iii DiM Irgciii rcjccTial.ca vocal alijiic coiilcslaliir :
rTtlijxa z\i a3;t;ia; a^-.ov. cgo aiilciii ol) tyraiiiiiiiii, (|ui ct cani rcjccil, ct nii-
siTi', iil ipsliis iiii|iii.'las iinTcliatiir, occiilit.
r* 'Axoj:, xa\ li tou |jisfd).ou KuviTavTiou 'yu/f,, III. Auili liicc ctiam Coiislaiilii iiiagiii aninia, si
t'. T.i a!oOr,ji; (08), ojai ts (09) np>> aCiToG pasi- i|itis iiiortiiis scnsiis cst, oiniicsipic ooruin, qui iiii-
Xiiuv tpiX/pisTO'. TOJ Ot (70) xa\ ::dvTtuv (id).i3Ta, pcrinin aiilc ipsiiin lcniicruiil, pirc Cliristi(|iic anian-
oat.) Tf, Xpiatoj xXTipovo;jL'.a 5uva'j?r,0:\s, xa\ aj;f,- lcs aniiii.i; : vcriiin illc pra; c:clcris, (|iii ciiin siniiil
oa; TaJrr,v t'..; oJva;jttv, xa\ "/.«'ivio ^:t'a;(.ija[jt:vo;, cuni Cliristi iKcrcditalc crcvisscl, canKpic pro viri-
tiisTE xa\ rivTiuv oii touto YEviaOat tuiv wIj-ot: hiis ;iiixisscl, tcinporisiiuc ilititiiniilalc ciuilirnias-
âatXiftuv dvo,ua3T4Ta'o;, (iu Tij; iTTQpsfa; (71)!) scl, nilco iit co noiniiic onincs, qui unqiiain impe-
ayv6T^[ia ^•(viTîz s^^pa tt,? oixita; £'Jj:C:fa; dv- rio polili riicrnnl, splcntlore gloriaqiie siiperassci
aîo-i- IXaOsv iTiiTpiiftov XpuTiavot^ '^''' XpisTOj (o injiiriaiii ac iicf.is ! ), igiinralioiic lapsns esl,
TOXijjitov, xa\ tojto pi'ivov Ttliv dTa-/T(ov oO xaXiu; ipsiiis piclalc ailiiioiliini iiidigna : (!lirisliaiiis (^liri-
i^ftXavOpi.jziOiaTo, xat siiiaat xaV âjcXcUTat (72) ., sti 79 liosicin iiisciciis aluit, iii coiiiic iiiio liautl
ti>v xaxdi; xa\ stuOi'/Ta xai âstXs-Jsavta ' xa\ 6'.i rccte liiimaiiiiaic ac liciiignilalc usiis cst ,
qiKnl
To^jTO jidXijTa 3v fj50:!T|, C)Tr.i(, ttj xaTa).iJ5£i tt,; cuni cl scrvavii (;l ad iiiiperiuin cvcxil, qiii iiialc
djifijia.;, xa\ to:; XptjTtavdjv Trpivjtajtv :i; -zh ac fiincste cl scrvatiis cst et iinpcTiimi adniiiii-
cpxaiov iTTav^/.OoC/aiv, o^Tt.) or, xa\ t(;) li-n-i. M- slravit. Aiqiic liac poiissiniiim dc caiisa ciim crciii-
Yov yip ivaOfjSio Ttp 0£tp yapiiTfjpiov , nasT,; ai.i- dcrini, III cx iiiipiclalis opprcssione rerunique Cliri-
You Ouata; ispiiiTEptSv te xa\ xaOa,o(')T£pov, ou xaTi stiaiiai iiiii ad pi isliniiin spleiidorcm rcJitu , sic
TO'j; ivai':t; ixiivou X^you? xa\ kT^pvj;, xa\ -zx; eliaiii cx liac oratioiic maximain voiuplalcin ca-
JvaY:iTJpa; Ouiia;, tLv f) -:£p;oujia (73) xa\ t6 ou- pliiniin. Scrmoiicin ciiim Dco iii grali aiiiini sigiii-
vaTiv dssCsia; t;v ouva;jitc, xa\ aioôj, 'tv' outc); licaiionein dicalio, oiniii rationis cxpcrtc victima
cvo;idfft.j, aovta" iz£\ xa\ (71) iraaa f) T0'j aitTjvo; pnrion-m ci saiictiorcin, non juxta nefarias illius
TouTou o'Jva;ji!;T£ xa\ iTaio:u3i; £v uxoTS! 0!a-op:uo- «ralioiics nc nui;:'.s , ningisquc iicfaria sacrificia ,
livri, xai T0'j tt,.; iXT,0:iaj aioT?/; 71.54,4(0 iriTrrou-a- (luoriiiii pra-slaiuia cl pnlcnlia impietalls polcniia
tz:ivT) ;i:v or, Toia'JTT, xa\ -loi TOioJTOi,-, xa\ Toia'j- cral, ef iiisi|)icii>, nt sic loqiiar, s:ipicntia ; "iiqui-
Ti? r/ouia Ti; £-ixapT:ia;, (oi:\ /'ipToc Taxu dT:o- dcin oinnis liiijiis s;ucnli pntcntia ci eriidilio in
4r,pafJ0,aivT] , xa\ tb3:\ Xi/ava /"''^'^,^ z^/y a-.or.i- q leiiebris aiiibiilat »*, ;ilque a verilalis liice prociil
•TtTou-a, xa\ auvaittoiJaa ToT; TraToiitv dT:oXXu(i:voi; cxcidil. Aiqiie illa qiiidein talis cst cl apnd tnlcs,
.f.:T' f,-/ou. xa\ 7::ptoavESTipot; Tr,v -Tiostv f, •:f,v taliaqiic operc prctia liabcl, qiiasi fciiuiii vcloi iicr
4T:C:iav. arcscciis , r| qiieiiiailiiiodiim olcra licrbarum cilo
«lccidcns ", ac siiniil ciin parciiiibiis siiis abscctleiis, ciiiii soniiii pciciiniiljiis"', atqiie ob ruinam clario-
iilius qiiain ob iinpictatcin.
A' "E^jio^ oi O'jo-/Ti Ouiiav a;-/ij£i.)^ sfifjt^pov, xa\ IV. Mllii autcin lioilicriio ilic sacrificiiim laiidis
Tf,v ivai;ji3XT0v TiTjv X<y(ov Tt,af,v (7.')) dvdr.TovTi, ti^ sacrificanti '', alqiic iiicruciitum serinomiin lioiio-
OiaTpov T::ptjTf,3£t (70) ttj /ip^-i iraptiouji^vov ; f^ rcm Dco coiisecranli, quis cjusmoili tlicatriiin cx-
T<; s^jvrjy^fisit YXtiijja TosoiJTOv , 4-6sov xai ôuXo— bibcbit, qiiod ncccpli bcncficii magnitudinem ad-
[lai ; Ti; d-/.OT; Tt') X(5y(.) 3u,a-po0u;j:T|0if;i£Tai (77); xqiict? aut qua; lingua, pio co nc ciipio, simul iii-
Ka\ yip o-j t(o .Vi^jfô îvov f, oii li-cjj (78) /ap!; soiiabil ? Qum auris pareiii seriiioiii alacritalcin
cix£ioTaTT| |ji:Ti T(I)v dXXoiv ujv ovo;jta^£Tai, xa\ Ta'JTT) ;illntura cst ? Xeqiic ciiiiii diintnxat Vcrbo, cn grali
/atpovTi TT, T:po3T,YOpia 6!a'.f:,o4vTt.j; xa\ tt, 6uvi;jt£t nnimisignilicalio,qu;cpcrvrrbnrcpcnditur, aptiss;iii.i
'.%( xXfis:to;- dXXi xixcivt.j TrpeTTousa 5lya\, Xi-j-to ct coiigruentissinia cst, utpnic prxtcr alio vocabiila.
Psal. i.xxxi, o. Pâl. xxxvi, 2. " Psal. IX, 7. •' Psal. xLix, 23.
(07) "Orcr o. Itn qHatiior Ucgg., ties Colb. clcdil. D lor! »
Aldi .Maii. lleesl 6 iii Par. (72) flari.lsrcai. Scliol. liajiXûjat ^:'.if,jat,
(OS) t7
r(f tiicO>ici(:. < Si qnid dcfuncli scii- Itcctc (|iiiili'iii ad (^rc;;orii incnlcin cl ad Scripiunu
liant. Sie Uorralcs ii.^dcm vcrbi.^, sc.l paiilo fii
I seiisnm. Wfi;. viii, 22.
I
siiis E: ti; IsTtv ai^T0T,3i; to:; t£t:X:jtt,'x4ji TKp\

: (73) î}r )| -i-ptcvcia. t Qiioruin topia ct vis,
tcjv ivOio: v.Yvoîivtov. < Si quid coniiii qiia; liic inipiclalis vis cral. i
liiiiit ili'liiiicti sciitiant. i Or. Iiiinbri iii l.iudcni (71) 'K.Tsl jrai. I Siqiiidciii.» I!ill. < vcliil iliam.»
tvngor;c. |7o) Atjxj)' Ti{i)'iy. « Seinioiiuiii biilocaiisliini. >
(09) "Ocar ze. Conibcf. ojoi t:. (70) llF.pcTi\cF-i. Srbol. x'JxX(p 3Tf,j£i, < aiuliiii-
(70) roi» 6i, elc. Coiiibel". tou Si •j'£. < llliiis eniiii riiin corunain cxbibcbil. > Itcg. bin, Colb. 3, r.aryj.-
vcro niaxiiiio omniiim , (|ii,iiilo una ciiin Clirisli 3Tf,j:t.
li:crcililale nilaiictus, c;i(pic prii viribus adaucla, ac (77) ^viixpcOv{tr\Oi\ceTat. r>cgg. a , b . Or, 1
lcnipi.ris diuliiriiitatc coiilirinata. > Ju;jiTtpoOujjif|j£Tai.

(71) i) ziir i.Ti}re!ti(;! Hill. «0 gravcin iniprcs- (78) ;/ 6tu .lc.ycv. Reg. bm. fj X.5'j'0J. Bill. cx
siuiieiiil »Ci)iiib. tonoxaml i EJit. Bas. « pruli ilc- Caid. fi Tou XoYOj,
533 S. Gr.EGORlI TIIEOLOCr 53C
qu'bu3 nppellaliir, linc qiioqtie noniine, ac iioiiiinis A xoXiLÊjea'. \i~kp xr^ ei; l6yo\ji; napavojjiias- (Lv
vi el facullalc sin^'iilariler gninlenti : veriiin cliaiii xcjivwv Svtiov XoyixoTj aitautv, lo; loiwv a\i-oi),
poeiiu hxc illi piilclire convcnii, ui pro eo scelere, XpcTiiavois etfedvTiJcv , dXoYiixa-ca Ttepi X^Sywv fiio-
qiiiid in scrnioncs ailinisM, sermone crucicuir. Nain vor.Od;, 6 rtovxcijv, 10; wjto, XoYiiuTato?.
cuin itli oniniiiai ralione praililorum coinninncs sinl, eos laincn ipse lanqiiam silii peculiares Chri-
slianis invidobal, slolidissinie sane de sernionibiis eogilans, liomo, juilicio siio , niorlalium omnium
r<iciin(lis'sinuis.
V. Priniiini qnia subJole ac iinprobe nnmeii ad E'. nptoxov (ikv, OTi xaxoOpYOJ? ttjv TtpowqYOptav
opinioneni Iradiixil, quasi scrnio Gi-icciis, iioii liii- [jieT£Or,x£v inX Ti 5oxoiJv (79), iosrjp zr\q OpTjaxsia?
Riix, sed rcligionis sil : aiqiie ob eam causaiii, \el- tvTi Ti/v "EXXT,va Xiyov, aXX' oi Tf,? y^''^'^^^' ^•"^
III alieni boni fures, a sernionibus iios abegit : per- oii toOto , ii^ dXXoTpiou xaXoij cftjjpag , Ttliv Xiyui^
iiicleac si nos quoque arlibus illis, qua; .ipud gO T;[j.a^ dTtTjXaijv (80)' iotJTtcp dv u y.oiX te)(vcov £'.p|sv
Grx-cos invenlse sunt, uii proliibuissei, idqne sna fjjjiaj, ocai Ttap' "EXXrjdtv eupr^vTai, xat touto (81)
inieresse, proplcr vocis liomoiiyiniani, judicassei. Siaîpiiv a'JT(o otd ttjv 6[j.tovj[x!av evi^jttaiv •
EitetTa,
Tuii), quia nobis obscurum esse pulavit, id se nii- oTt XavOdvstv Ti[xa; uKAa6ev, o'jx dYaOoO Ttvo? tiov
iiinie eo consilio farere, nt insignc qiioddam cl pri- H jrptoTtov (8:2) dTtoaTspTiTetv [jieXXtov, ot ys xat atftlopa
bonum nobis eripcrel, quippe qui lios
iiiariuin ser- toOtou.; 7:epttppovoO[jiev toO; X6yo'J?' dXXd toOs eX^Y"
moncs majorein eiiam in inodiiin aspernemnr : ve- /o-j; T^{ dtie6e£a; (85) tfo6oO[jtsvo?, ioarep bi if^
rum quia iinpiclatis eonfiilaii'jnes extiinescebal, vel- xo(ji'|eta Tfp Xeêto? tt)v taxOv e/ovTa;, dXX" oOx b/
Ul in dictionis eleganlia vcrboruinque leiiocinio ro- Tf, Yv(o3£t Tf^5 dXT|Oeta; xa't t^jT.; evO'j[jiT;[jLaJtv, uv
biir liabenles, ac non poiius in verilalis cogniiione e-t3~/^''' ^J^^? d5'JvaTioT£ pov (84) i^ t5v 0eov 6[jtoXo-
alqiie argun)enlis,a quibus iiiiiins compesci ac re- YeTv (8S_l YXtoKsav £)(ovTa; irteV xa\ toOto (jtexd Ttov
priini possumus, quani inbibeii, 110 Deiim confiiea- d'AXtov IepoupYoO[jiev xiv X(5yov , toaitep xd (jto[jiaTa,
niur, ciim lingiiaiii Iialieanins ;

qiiandoqiiiilcm iini if;vtxa av xaV toOtoi? dYtovifeiOat OcTiTtepl ZTfi dXr,-
cuiii aliis lebusscrmoncm eiiaiii inimulanius, qiiein- Oeia; •
ioiTe 4 toOto itpoJTdla; 'ATTtxiêtv p^êv exto-
adiiioJum el corpora, quoties res ila nata fuerii, Xu5£, t6 Se dXr,GeOetv oOx titauae •
xa't t!) (Jikv eau-
iii Iiis quoque pro veritaiis defensione diinicnre ne- ToO aaBpiv ifjXeYê, Tou? cXeYxo'JC 5^ ou 5tc'.fUYev
cesse sil. Quare, qui lioc edixit, Allice qiiideni el oTt [jtT] xa'i [jtdXXov ToOTOt; iauxiv uitoOeU -fiYVjTiaEV.
clegiiitcr loqiii proliibuil : al, ne vcra loqueicinnr, haiidipMquain inipedivil : siinulqiie cl iiiibcciliilalciu
4:iaiii prodidil, nec confulaliones cITugil : iiiio vero inipnideiis scse bis inagis subjecil alqiii' iinidicuit
VI. Neque eniin honiinis cril, vcl religionis su-^c C 0"'- OO y^P OapiouvTog tjv oOt£ toT; uitlp Tf,^
cansa-, vel ipsis etiam sermonibus coiifidenlis, ser- OpTjixeia? Sixatot;, o!jt£ toT? X6-ôii; auToT; xb tou?
iiiones noslros comiiriiiiere : perinde ac si quis :f)[ji£T£pou^ iTtiaêtv l^yoMq- (SiTtep dv ei Tt? xpd-
aililctarum oiiiniuiH fortissinius sibi videaiur, ac TiiTov lauTiv vo(jitôt t(ov dOXT]Tcov, xa't d|'.o!'r, xaTd
luiblico procconio omnibus praeferri postulel ,
qni itdvTtov xr,pOT-£a6at, |jir,5£va Tiov Y^vvaiojv dYtovi-
eUixeril , ne forlium ac slrenuoruni virorum ullus feaOat, (iT,5c xaTa6at'v£tv e!; t6 axd^tov 4ztTd?a;,
(ertamcn incal, alqiie iii arenam descendat, vel qiii fj Tt Tcov (jteXdiv Tteptx-iiâs (8G) , OTtep 4vav5p!a{
incmliruiii :ilii|uod ampularit, id qiiod tiiiiiditatis [jtaXXov T^ ^co(ir,c Tex(tf,ptov. KaTd y^P '^^^ (^"^)
poiius, qiiaiii roniiudiiiis argumentum csi. Coioiuc dY(ovtô[jLivcov , oO tcov dvto xaOeCo[Jtivojv (88) oi
("JOj MetiOrixer i:zl zb Sckovv. « .Vd opinionein obriiendiim > appellat Juliaiii « dccretum, t de qiio
tr:idu\lt. I Id est, de cognalo voc;ibulo, "EXXtjv, laiiien Aposlal.^c gr:ilulari debuei;il, si Chrislianis
iGr:ecus, « non linguae, scd religionis vocaliulum taiitiim docendi mniius iiiterdixisscl.
duxil, nl I Groccam rcligionein
> sic subdole a (Sl) Kal zovTo,Ucgg- a, b, Colb. G, toOtio
ctc.
I Cliii-liana » religione secerneret. 5ta'fep£iv. Easqiie propter ejiisdem no-
Itilliiis : <
(<H0) 7tor .?,c'j'(oj- imaQ dJttj.JcKTsr. Lege bila ininis appellalionem suas esse dnxissel. » Veriiiii
Jiiliaims Clirislianis inierdixil sive docendis, sivc iit stet ipsius .'ersio, legendum pro toOto, TauTaj,
discciidis Iinm;iiiioribiis lilteris. Baronius, sprela " el auT(o prc a-jnl), vel subaiid. cum Conib. posl
vcterum oinnium anitoritati!, exislimavii, aliis lan- TouTo, X(jY(ov xaXiiv. Vide n. 101.
liim docendis inierdicliim fuisse Clirisli;inis, non (82) T6)r Jipdizur. In plurihus Regg. ei Colb.
vero discendi';. Dixi, < sprela veieruin omniuiii ;iu- desiiiit.
ciorilate; > naiii liaroiiius iiisc conlra se cilat Rn. (83) 'AcmCglar. Edil. Ald. el Herv. eOae6eiac.
linum , Socraleiii, Sozonieniiiii, Aiigiisiiiiiiin. 1 Et Ndii speriieiida lectio, quam lamcn in nullo codice
i|uis, » inqiiit Moiilaciillus, < l:ilibiis ct lanlls viris rcperinuis.
iion crcdat? (Jiiis iioii cicd:il Grcgorio INaziaiN (84) 'Adurazdizgpcv. Sancyg. ou 5uvaTcoTepov.
leno? » (qnein eliaiii toiiira ê poliier:it Baronins (8.')) T6r @edr
dîcXoyelr. Schol. \>.y\ 6[jioXoY6tv.
cilarc) (jui lllteras, /.(>-,oj;, disi ijilinas, scholas pro- (80) "U Ti zutr jie.liir :iefix6i^'ar. Ila Coisl. 1,
Iiibitos Christianis omnibns |irolitclur ; adeo(|iie Pass., Elias el Savil. II:cc oiiiisei:il liillius.
tani disceie quani doccre liltcras Cliristianos pro- (87) Kazu xiip rCn-, etc. < I)e iis eiiiin qiii pu-
liibuit Julianus. El ccrle si littPr;is disccre ipsis coioiKB rcporlaiilur, nnn iiiilem tle illis iiiii
gii:iiil,
pcrinisissel, et docerc lanliiiii proliiljiiisscl, iiiimc- in siipci iorigradu scdeiil. > Drndcl Gicgoiiiis Jii-
lilo Grcgoriiis l-jni acerbis Jiiliaiiiim verbis ex:igi- lianuin, qui, sublato Cliristi:iiiis litleiaruin sludio,
i;irei, ct lanqnain lillerarum hostem exsecraicliir. ineple cos se vicliiriim sperahal.
iii Jiiiiamim vcl ijise fiiisset
Iiiiqiius cjus adiiiiraior (88) AarttîV/i-rtor. Ilic 'AYcovoOcTa;, id csl ,
Aininianns Marcellinus, (lui bis lib. xxii, p. 222; < Ceriaunnum judiccs ac pra;side» > iniclligit Grc-
lib. x\v, p. 2U-1, < inckiiicns ci pcieniii blleiiilo noiius
537 or.A 110 IV. coN n; \ Ji i.uM M I. K8
(rriifiwr xa\ Ttuv TTaaT) t{) . |lb)(AT] xpujfxivbiv, ou A '|iii|i|" aihriMH piignnnles, non aiilciii tiipra si;-
tiTiv :repit;pr];iivu)V 'zh toXu iTî S'jva;ji£a);. E! oi ili'iile>> , (diiii) ir.iuliir : i-l ;iclvrrsu3 cos ,
qiii rolitir
&).to{ a'j{jijx[;aL xa\ el; X'^pii iXOsiv ^'ôfJ^r/Jrj;, a'j':(;j uiiiiii> .Hiiiiin .iil ri:rl:iiiicii :iilliil>iMit, iiiiii ipii iii:iîi3
•rJii^rw Ttjv ^frav Eoe-.Ja; , xa\ vixav Ci-f,pii jjioi (81)) viriiiiii p;irli' irmiiMli siiiii. (Jiuiil sl oiiiiiiiio .sigii.i
(jtTjOi t,Y(jjviJuivi;), 3v (90) t,ycjvtJU) (xr, dY(ijv(aa30a'.. rcmrrrn', iii:iniiM|ue conscrrie vi^riliis cs, lioc ipso
Ta'jTa ,uiv 4 ooîi -t^îj.v paaiXe^J; xs xa\ vojJioOdTT);, le vitliiiii cssi: (l('cl.ir:isli, iiiiliii|uc cli;tni siiic iilb
i!i--zp (91) tva [ir,5>v tx-j-.vj if,; -r^jpavvioo; 4|Jio!pov (liinicaliiiiii; p;tlin:iiii ;i(lipibci liciiil, iluiii l.iiilopi:ri;
^, xa\ T:poxr,p'Jiij ttjv dXoYiav iv dp/i^ (Ui) t^; :il)S lc (liinicsluiii csl, iic iliiiiic:ilii)ncin suhircs.
lauToiJ paoiXeta;, TupavvTJoa; Trpb toiv liXXiov touj Akihc lisec qnidein sapiiMis iioslcr impcralor cl lu-
X<5you; •
fijAtv Sl xaXiv xa\ Cizip Ttuv Xi5y<dv o'JT(Iiv gislal(>r ; ipii, iic lyr.mniilis jux- (|iiiclipi.iiii cxpcrs
ijxoXoYelfv tw 6£(J> x^P'''-
"^.^ eXsuO:piav d-oXa64v- esscl, voriiin liiiii:c siolidil.ilis cdiLliiin prdpniicrci,
Tiov xa\ jjiaXiJTa ;ji.iv xa\ :ot; dXXot; Tt;jiav 0'JTiv gj in iinpciii siii aiispiciis, aiilc oiiinia :tli;i, scr-
dvaOr;;ia5t <j;eioo;jievou; (93) (ir,oevi; , ii.i,-t xpr.fi- inoiies lyraniiiilfi opprcssil. iNoliis aulcin hoiicsliiin
Toiv (if,T£ XTri(jiaTU)V, o, Tou xa(po'j ^v(S[jiEva xa\ cl pr.-eclariini fiicril pro ipsis qiioi|iic scnnoiiiliiis,
TTJ; TupavviSo; , :fl cj)iXavOptc)-ia to'j e;o'j oiejioiaTO. (piiliiis lilicrlas rcsliliil.n csl , Dco gralias ngcro ,
TtjiSv 6i T-.ph Tdiv aXX(ov Toi; XiYoi», Tf, otxaii xap- '
cuiiu|uc liini volivis iniincrilnis lionorare, iicc pc-
ito'jop(jt xa\ xotvfi 'nivTiov , ojoi Tr,; xiptTo; (iSTSi- (iiniis parrenilo, iiec opiljiis cl foiliiiiis, (|iia.s snl)
XfjCpo-tv. 'AXX' 6 (liv (91) uzip tiov X(5yiov XciYo; to- iciiiporis cl lyrannidis pntesl.ilc consliuiUis ,
Dci
aouTo;" Iva (li], (loxpiTepov ojtoTetvovTe;, IJo) to-j niiscriconlia coiiscrvavil; liiiii prTscnini scnnoiii-
xatpo'j (95) '::i-Tto;xsv, xa\ dXXo Tt (jiaXXov o-ou- liiis, lioc cst jiisla oblalioiie, oinnibusqiii', qui jra-
{ireiv 6ox(oij.sv f, oj xôvj TJVsXT;X'JOa;jtsv (9G). lia: parlicipcs rncriiit, coiiiiniini. :\li|iic liic saiio
pn> scrnioniliiis insliiuliis sernio niiciii liabcat , iie euiii longiiis prodiicciiics, incdiocrilalis lines cxcc-
daiiins , :iti|ue aliud qniddain poliiis agere vidcamur, qiiain id ciijtis caiisa conveninius.
Z'.'H6-ri Si (jtot '^r,8a xa\ istoi tto^; 7:avT|Yuptj;jiov VII. Eiiinivcro inilii jam exsilil alqiie ad iiniicv
i Xcjvo;, xa\ toT; 6,oto;jiivot; (7u;jt-.faioo'JvsTai, xa\ fjvrisiniiiii jjesht (>i:ilii), siiiiiiii|iie cuni lii^, (pi.i;
xaXet -avTo; ei; yipps.iji-j 7:vsu;jtaTr/.f,v , o^joi ts cerniiniis, liiLircscil, alqnc ad spiriliialeni cliore;iiil
vT,iiTeiai; xa\ xXauO(jt(o, xa\ 6sf,3£i(97) itpooixsivTO, p oiniies vocal, tuin qiii jcjiiiiiis, el lacrymis, ct
vuxt6; xa\ f,;xipa; a!TO'j;jt£vot (98) X'jTpto3tv tiIiv orationi addicli craiil , preincnlium iniilcstiaruni
xaTS/ivTiov dviapdiv, xa\ 6s5i6v iv toT; xaxoT; tfdp- dcpiilsioncin liiicniipic noclu (liiiqiic poslnlanlcs,
(jtaxov, Tijv o'J xaTa!j/'J-/Ouiav iXTri^-ja Troio^j^jtsvot •
:ic (01111110(111111 iii iiialis pli;iriii:u:uiii cllicicntes
6101 TS, (icYd).ou; dvoTXivTs; dYiova; xa\ dOXou;, niniiium spciii nini coiiriiiidcnlciii ", liiin i|ui ina-
xa\ «oXXaT; •!:Xtjy»vte; xa\ /oXeraT^TOu xaipo'j 'repoo- giiis cerKiininilius cl :criiiiiiiis c\;iiill.iiis, iiiullis(|uc
CoXat;, OiOTpov i-(tvTfiT^z3.'i T(o x43;jito, xa\ dYY'- ct gravilnis lciiiporis iiisiillibiis pcrciissi alquo
Xoi;, xa\ dvOptoTToi; , xoTa Tf,v to'j 'A-ojTiX.ou vcxati, niuiido el aiigelis, cl lioiiiiiiibiis, iit Aposlnli
<ftuvi^-j- xa\ To (jtkv 3t'o;jiaTa xa(jivovTe;, Tat; oe (iu/i; vcrbis ul;ir, spccl.iciiliini exsliteruiil " : ac corpo-
df,TTT,Tot 6ta(jtsivavTs;, xa\ -ivTO i(j/'jovTs; sv Tto libiis licet fracii ct delcilil;ili, aiiiinis laiiicn iiividi
6'JvoiJiouvTt (99) o'JTou; Xpir:a)oaot Ts (l),xo3[jttxf,v perinanserunt, oiiiiiiai|UU iii (dirislo ipsos confor-
d-oO£[jtevoi xaxia; u>,t,v xa\ 6uvajTsiav, f, tt.v d,o-a- laiitc potiieriiiit " : liiiii qiii niiiiidaiia vilii inaleria
Yf,v Tiov CiT:ap/()VTtov y.i-1 /apa; 7:pojos;i;isvo;, f; ct auctnritate ac pdtciilia ilcposila. vcl bonoriiiii
TT,; iauTtov, 8 61) X^YeTat, (juYoêuOivTs; d6ixto;, t) rapina ciim gaudio siiscepta ", vcl (patria) sua, iit
dv6fiov, f\ ^\i'jci:>:iji'j, i) yo^jidiw, t) iIy.^jwj, f, oioi; (iiiidciii dicilur, per injtiriaiii piilsi, vel a viris, aiit
&/I01; dvcJixoJt TT,; ftixga; oixstcSTT^To; xaTs/6(jtsOa, D uxoribus, anl parciitibiis, aiit libcris, :iiit qnilins-
TouTiov T.^jh^ iXiYov 5ia^£u/0ivTs;, xa\ t(Tj .\pijTO'j ciiiiqne l.iiulciii aliis p;irv;c iiccessiuidiiiis iioiniiiibiis
Koiii. v, 5. " 1 Cor. IV, fl. "> ri,ili|ip. IV, 1:,. llcbr. \. scqq.
^80) 'Ynijpî fici. Ila (ôiiili. Dccsi ;jtoi. in cdii.

(90) 'Or. Sic Ucg. I. cl Siv. Itill.' vcio 5i' ov. (9G) Svre.U^.lvOnjar, ctc. Saiicyg. ad h:cc vrrba
Gaiir. (Ti. ('onib. sic leddit : 1 lii (|iieiii sic libi diiii iii;irg. scripsit : < Krgo liabila cst in piibliio
niiratiiin csl, iit a iliiiiicaliDiie lOiinivcrcs. » nniu. 1 Si ripl;i (jiiiilciii .1 Grcgorin, iit lialierclur ;
(91) 'iic.-ztf. I'ra;icriiiisiuiii a IJiHio. Sic reddil dicla laiiicn iioii viilcliir.
opiiitic ('.111111). I Vcliil lioc lonsiiiii, iic, » eir. (97) iK/jtrfi. Nonnnlli, 5sf,3sji.
('Ji)'Ef apyji. iNon igiliir cuni Anliochix ver- C.IS) AiTcvpi-roi. Coiiib. xa\ dicsx5s/o(i»vo:, ( at-
saicliir, 1'crsis bellum ill.tluriis. qnc exspcclanlcs. »
(931 'l>i;i^ciiifovr. S.ivil. •;s;5o;jtivoi;. (99) 'HySvriijicvm. Sic qiialuor Re?g., diio
(9t) W.W
6 iiik: Bas. cj'il. atjiiil vip, 'inod IJill. Colli., Coiiib., edit. Ald. ct llerv. In l':ir. 5uva-
et S;ivil. alijiciiint. (JtO^jVTt.
(9;")) 'Eliij rctj y.aippv. 1 Mi co qnod lciiiporis (I) 'Occi ze. IU'g. I, a.ldil f, Tiva. T.cg. bni.
ratio pnstiilal, exciibtinus : • aliud niminim agcn- 0!:iissis voribus, 0101 ts, liabcl, f) Ti-za.
te|^qiiaiii qiioj teiiiporis, prajsciilisqne cst iiisli-
S59 S. GREGORIi TMKOI.OCI 5(0
lelinemiir. :ij breve lempiis <lisjnncli, Cliiisti A xap^roôpr.Gav-EC ai>aTi (2) Ti 0-ip XpicnoG TtiOn,
s:ingiiini piisîoi.es pio Cliiiîo oljluleruiil, „h idqne vOv av ^.<£ivo /iroisv xa'i aoouv Jv xaipw, zh, (3)
imnc comnmde illiij dicere el caiUarc .|ncnnl :
'E.tseieac-ac: drdfdjjiovQ Ll ziiQ xeâMc iuiCor-
Jmposu.su Iwmtues super capUa nosna tramhimns
: SniMoiity 6,a zvpi,: xal vSazcr iâl e^,\yare<:
per igiiem el a,jiuim cl eiluxisli iios refriije-
: iii
))y,a^- g;^ dtmjrv/nr.
riuin ".
VIII. Qnin ;.1i,t; ]niiiinc p.iUi'in;i.l IVslnm H'. KaAio xal Tr]v ^Tepav [Aotpav ei? xijv OTvfji-u-
(liem agil;in.lnin voro, cos niinir.im ipii ciini uni- piv, otjot, t?>v piev Tdiv oXwv 6(jioXoi-ouvt£; &Av, xa\
vcrsariiii. quiilem reruiii Dcum coiilil.T.iiliir, atq.ic ^.iy^î toOtou tou; >,oycg|jio"j; (i) OriaivovTEs toi? 5i
liacleniis anii.io sani siiil, c;ctcruin a.l piovi.lenlia! ^povoia? liymq oOx £[i6aT;uovTE?
tti; (5), ky. twv
ralioiies miniineSS pcnelr;inl ;
qn;e plcrnmque cx evavTiojv iroXXaxi? Ti PeXtIu) Stoixou(jtlvric, xa'i Tii
coiiliMriis ineliora proc.nai, ac pcr beiiiynilalcm ypr,c!z6-Ti-u 7:poxaXou[xivr)? (G) Tr)v £TOV(ipO(usiv,
ail resipisccntia.n invilat »» ;
vcrnm ob a..i...;c p;,n- aXAii oia K-Mxtia^ d,uxnq xa\ xoutpOTTiTa, jv tw U7t;p-
licrtalem cl levilalcn. .kin; snpcrl.il iinpins
, iii r,c;av£u;cr9a! tbv iaz^ tou,- Xoyia[iou,-, E|j."::upt;d-
coyitalionibus, incen.lnnuir »* alipic inllain..iai.lur,
[j^.voi TS xa'i ava7:To;jL£vo[, y.ai dpr;vT)v 4[jiapTtuX(ov
:.c iicccalornm paceni, ul ciim Uavi.le loqnar, noii ^ oO tpipovTE?, o Sr; cprialv 6 câX[il?, oOS' uTO(i£vovTej
ffriint »', ncc Dei consilium exspeclare snslinenl»«, toO ©coii -r]v pouXrjv, xa'i upk t6 -£pa? [jiaxpoOu-
iicc a.l cxtrcinum nsqiie animi .eqnitatem prxslanl; [j.oOvte?- SoOXoc Sk 8vt£? a£"i twv itapivTuv xa\ TiTjv
vcrnni cuin pru-sei.tilius rebns el iii aspixlum ca- 6pa),u.6«ov, toT? toioOtoi, eau[jiaat §£6«to0vTai i:pi.;
(!. '111111115 pc.peliio scrviaiit, linjusinoili iniraculis in -^r-^j aXfO£iav.
veritale coiiliinianinr.
IX. Jain cas q.ioqne aiiimas voco, q.iie liujnsnio.li 0'. KaXto xa\ Tii; £CTOT;[j.iva; ({.uxi? 7i£p>. ttjv tcu
s.enaiii, el n.asnnm l.oc tl.ealrnn. ad sti.poie.n xijjôu toOo£ tjx.rjvi]v xa'i Tfj [jiiYa OiaTpov •
xa\ xaXio
iisqne miranmr ,
et qirulein liis Isai:e verbis : Mu- ^s ''^'; 'Hsaiou (ifj[xaai- ruvaixe? (7) spx6iJ.vj/xi
hcres a speclaculo venienlcs, l.uc a.lcste, animiqne ar.h Oia?, SeOte, xal ih t?is il-ux?!? <5[ji|j.a £x tt,? ^^to
oculo ab cxterna obcrratione rcducto al.ine col- -::;ptTrXavT;<i£to; eT^tSTpi^/acai, axo^-aâT^ xa\ yvwT£,
lecio, vacale 61 cognoscite, quoniain ipse est Dcns, g-,. a'jz6; eattv 6 &ehq, Oiou[jt£vo; iv Tot; iOvEcrtv,
q.ii exaltalur in genlibus, et exallaliir iii lcrra »",
Oiou;j.£vo; iv aei tots ev Tâcrtv ol? l-oirjciE
Tf, -,-?„
iicinpcr ille quideni in omiiibns niiraculis el prodi- Oau.ji'a5tot,-(8) xa't Tlpaat, xa\ Tot,- vOv IvapyijTipov.
giis, q.i;c lcci!, al in pra.'sei.tibus clarius cl ex-
p
p:"cssiiis.
X. Aique utinani ille quoi|ue coeliis ad chorum r. EIOe p.ot (9) toO xop'^" tÊpo? V y-axEtvo t4
iioslrnm se adjuiiKeret, qni, ciini pri.is caiitioneiii cj'JcrTri;â, O', auv -fnJitv T£(i); T(o 0e(;J Tpoaaoov oO
l.:inili|uaiiuain ad.ilicriimn atqne ig..ol.ilcni nobis- xi65rjXnv (;jot)v, oOoe aotjXilJtov, dtXXa xa\ ti)? Sr^ta?
C.1..I Dco ;Hciiierel, ac dcxlro qnoiid;iin ordiiie di- 7:ot£ aTaaEws &§tou[x£vov, T^taTEuio 0£, OTt xa\ [iet'
îi.is lialicrclnr, at.ine ctiaiii, iil conlido, brevi iXiyov a^ttoOriao^nsvov, oOx oIS' o ti TtaObv, i^di^vrig
liabidjilnr, aiit scio q.ia re commiitns, repciue can- iJLEOap[j.oC£Tat te xal [lETaTaTTETai •
xa\ rMl \)nh
Uim iii diversnin mnlat, alioqne gradn al(|ueordine Tf,? xotvfi^ (10) EutypoaOvr,?, o xa\ Oauîdôj [AaXXov.
fe-ecollocal : ac iie ob cominnnem quiilein Ixliliam, Et; TauT^v 'ipyzxai •
dXX' iSiav taTrâtv oOx Eupu0iJ.iJv
qiiod eliaiii inagis niiror, adduci potest ut nobis- Ttva TauTijv /opEiav, oOok £vap;jL6vtov •
toôOtov )'4p
ciiin conjiiiigatur : quin polius privaliin clioreani laijo; EiuEtv xa't aOTo't Sojaouatv dXX' 6-o!av xa\
i|iiamdjin paruin nio.lnlalain ac niimerosam et Ttva;££xa\ xtVEtTai Xi-^-Etv i ^tjXo^, dXX' -r, niaTic
(onci..n;im insiia.it : lioc ciiiiii ii.ilii boiia eornni xpaTEt* xa\ xaOiJtrJ toO Xoyou t?> dri&E? atoot -rî
\e..ia lortasse dicere liccbit : qiia.nnain anlcrn, ct IXT^tSo;. "Eti [jiou T:EptiT:oj Ta (j.£Xti- ^Tt Sioti);j.t
(inalcin ? zelus quidcni, ul dicam, ine incitat, lides D t^Xeov ti) 7:p'tv dYd7:r, Tf;; Tiapouar,? u7:£po!{/ia;* xa\
autein rctinel : ac sermonis niolestiain ob speni, Std toOto [!vo[iat [jiaxpoOu[j.iT£,oo?, 't'v' dvEtStaoj Gsp-
(|iia inuveor, compriii.am. .V.ll.n.: n.enilira mca foveo ;i.oTEoov.
:ilqiie coinpleclor : a.ll.iic majiirein prisiiiiic cliaritatis, qiiiiin pra.'seiitis conlcmpliis ralioiiem lial.co ;
alqne idcirco lcnioreni nie pia;bco, ui acri.is poslea et fervenliiis objnrgeni.
"Psal. i.xv, 12. "Koin. II, 4. •"» Psal. ix, 23. »' Psal. lxxii, 5. " Psal. cv, 13. " Ps:d. xi.v, 11.
.'t in oraR.'g. I, ovo;j:aTi.

(2) A^/y/art. Coiiiljcf, aii.liie vo.em nicam; Riiic (onfidcnlcs, percipile
"j\Sci£y. Kegg. a, li, cl Or. I, lialjcnl, aootEv
(3j auril.ns .'Inqiiiiim incuni. i Sic in Isa.xxxii, !l
xa\ /,E-'otEv. Edil. X£-,'ot£v xa\ otSotEv. '
(8) (d,ivj,uc-lci,;. Si.- Ircs Kcgg., Pass.,eilit. Kas. ct
(4) /"(.y^- .<loy(cyK(,''f. CoU). G ct Combelisius Tot; Comb. Ed. Par. Oau;xaai.
Xo-fia[jto!?.
(9j irfiif: j,ct, elc. IMonaclii iVaz.aiizeni liiin .'i
(;)) 'EjieaTevorzec- Hcg. bni, Colb. 3 ct Conib. Patre Grcgorio .livisi; iioii veio Ari:ini, (|iii iinlii
ijjtSaTEuaavTEi;. craiit Niiziaiizeni, nti gl.iriatiir 'riicologns. liic sunt
(6) llj;oxuJ.ovjiern<;. Videlur iiiti'r|ircs lcgisse, inlclligendi.
Tpoaxi!t>,ou;jtivr;;, lil lialiel Ueg. codcx. (10) Koirqr. .t;i K'gg, b, I, Colb. 5, 6, PaSS.
(7,1 rvraiKnr. I .Mnlieics opnlci.Ue, snrgile, ci Decst iii cdil. Par.
EiJ OllMO IV. — COMIIV JU.I\M \l I. 54ft
lA'. Miav jioTpiv, £v lyjyujv Y^vt; iToxT.f/J-cru tf.j A XI. Liiaiii cbsseiii, unuin aiiiiiianiiii goiiiis ab
TavTifjpiu^, 3-CiV(i)v [jiiv xa''. Aaywv, xa\ ouSi iratov- ii;ic I;l'U ccleliritate alulico iilmic pnnicllo, gciiietit;
Taj(ll) iaw; TtsvOHv, oJ5' aiaOavojjiivou? -tii; ta-j- i|iiiilciii cl diileii?, iicr gciiiiliiiii forle (iiiciiin) aii-
tJiv ir:u)).iia; 4zo5jf/;jiivo; toOto yip tt,,- rrXTiYTi; ilinilcs, ncc cxiliuiii snniii Miitii:iilcs dclliMis. Iliic
ayTuiv th iXsitvdraTov • 4i:oxTjp'JTTio 5' 6;jiti);, oi, cniiii tutiiis corum |ilag;c inaxinic ii.isfr;il)ilc cit ;
«rapivTs; oux tt:\ -ry STtpciv siTpav xa't Sieijtov, scil laiiicn abilico, cos iicni|iu, (|iii iiou siipra lirieaiii
a/.X' ii:\ TTjv Jtipiv t: xa\ Syovov •

e!3\ 6i ol T(Ji /'jfi;! ct slaliili-ni pclrain, scil su|irn siccaiii ct slcrilcin
•npoaeXOcivT;; inroXaiti); xjt't dXtYo^.jTo;, y.aîoi.i T?> sciiiinati °". Ili :nitcin sunt 83 1"' '''^'''••'' •'C dc-
(Ar; E/::v giOo; yt,;, cuOit»; ijavaTiiXavT:; , xa\ liincluric ail (lictatis (luitrinaiii :ic(cssitiiiiI, alf|iic
-rpoxj'|avT£; (1-2), tva Tot; nXT,aiov dpjsu)7'.v (13), cxigua fitlc (inciliti sunt, (luia allas iii lerru r:iili(;cs
EnsiTa imb Ppaxcia; tou TOVT,po'J T:,ôi6oXfi; xaX uoii cgcraiil, coiircsliiii cxorli siiiil, ac pros|)i-
iXiYOj i:£tpa3;).rjv xaJTwvo; (li), £5T,pivOtjiav xa\ cicntcs, iil aliisjiNiccniit, |i(islc:i ad lircvcin cl exi-
dniOavov. Ka\ To-JTtov i-'. -/iipou;, xa\ [jiaXXov i-o- gniini dialiidi assultiiin , |),irviiiiii[ti(; lciilaliiinniii
xr.puxTioi TTi; rravT/cjpjo);, oiot [iTfil rp?i; i\iyo'J ;csluiii cxaruiiriiiit et ciiiDrlni suiit. AKjiicliis cliani
ctvTi6T|3av Tio xa'.p(7), xa\ Tot; Tf,v xaxr.v at)([JtaXtij- adliiic pcjurcs, iii3gis(|iii! ;il> Ikic laiislo cl l.cio
" coiivciilu proscribcndi suiil, imiiMiii. ;ilinie iis
oiav -fi^jLS; acx;j(aXojTi;oui'.v a-h TO'J ava6avTo; £i; iini
Ci-o;, xa\ xaXto; fjtjia; aix.^JtaXu^TiTavTo; •

iXX' ex (|iii nos al> co qiii iii alutu) ris(:iiiiliM;ii, iiiilcliic(|iic
-ovrpo! nial;iiii cl luiicslaiii ca|ili-

r::p'.0'j3!a; i;;a'Ji^3av -.z xai iCuivoi (li)),oJoi ( aptivos nos diixcral, iii
•np6; dXiyov dvTiax*''':-^! ouOi Yi''°,'J^-''"l» ''"'î aJToi; vilalein abiliicchaiit " , nc laiitilliiiii (iiiidctii ohsli-
OXi'YSU);, TJ :TJtpa3;jio'J, 3:i tov Ao-j-ov (IG) sxavoaXt- icruiit , vciuiii ultio ac sponlc iiiiprolios ac veiiale»
cOivT:;, dXXi Tposxaipou xipSou;, i^ Ospjrtsio;, !) sc pr;i;bucrtiiit, iil qui iic pauli>per (|ui(lein rcpii-
ob Vrrliiiiu aliiiua c:ila-

ojva3Tsia; jjitxpa;, o; o=iXa;o: Tf,v iauTtuv 3U)TT,p!av giiarint, aut oborla ipsis
dr7i;ji-oXT;3avT;;. iiiilale :iiil leiitalioue scaiulalniii passi siiil, veriim
ctiiii brcvi (niiiilaiii cl cadiioo qiix'slu, aiit o'iisc(|iiio, aiil cxigtia |i(itentia saluiciii snaiii niiscri couiniu-
l;iriiii.
16'. 'E-i\5i iv£xaOi;pa;x£v Tto Xoi-t.) T0'j /opou Tii Ml. l'..sliiii.iiii aiileincliiiniiii tiiiivcrsniii sertii(iii«
nXrpujiJia, <}ips, ost, S'jva;jit;. dYv;3a;jt£vo; xa\ otv- rcpiirg:iviimis, agc, ri)r|inriliiis auitic aniinis, ([tii ail
jjtiTa, xa\ 'i-u/i;, xa\ ijtiav ivaXaîivT^; t;u)vf,v, t/\ cjus licri polerit, piirilicalis, vurcqtic tina assiini-
reddiii,
3uvapit.330ivT£; nv£u;jtaTt, Tf,v i-ivixtov 5ou)|i£v pia, attiue uiio codeiii(|iie Siiirilii coiicoidcs
tot£ f;3£v 6 'l3,oaf,X e::\ Tot; Ai- ilUid caniien caiiaii.iis. (iiiod oliin Is-
eA:ivT,v (jjoijv, f,v iriuiii|)li:ile
Yu— ioi;, Tf, "KpjOpa-/a>.u-.^0£i3t OaXi33r,(l7),£5ap- raelii:c proiiler iE;4yptios niari Rnbro cooperlos
•
aii.s|iic:;iile M.iria, l)ni|)aiiiiiiii|iic
/0'J3T,; Mapia;, xa\ d>/axpouo;aivTi; t'j T'J;.i-avov al(|ue oliriitos ,
Krpiiii- ifSvliut: riip SeSvF.acTur cetiucrunl Caiilem.ts Dumiiio : ghriose

'Xcujie^- Tu.) piilsaiile, :
r.T.-oK xul uyaCdTijy Iffifev, o\jy. el^ Ou.la(rc-ur, eniin mngnilicatus est : equuiii et ascensorem pTvje-
wj-.o -(i? [Jt£0ap;jt<5;u) tt,; toof,;, d/./.' 07:01 (18) 'îXov cil, iiou iit m.irc «», iioc ciiiin cx cariniiie iUo iin-
TJv au-.ui, y.3.\ 5-u); a'JT6; £0'.xaiu)3£v '0 •r:o;uJv nioio, vcriiiii ubi ipsi graitiin fuit, cl iiiieiiiadn.odiiii!
ipse jiisluin ccnsiiit qiii, qiiiKbiin |iropbcli:csti;t:

T.dv-a xa\ (jt£Ta3X£ui;u)v, £lT:i t:ou tt,; iauTou r.po- ;
iit
£vO£U)-aTa- 6 £-/.Tpiru)v loco Anios divinissiiiie pbiloso|ibaiis ait :

OinniJ
9r,T£ia; 'A[jt('j; 'f.Xosocfdiv ,
alquc iiiitnulal: qiii morlis unibrani iii dilu

ei; t6 t.ûk sxtav OavaTou (19), xa\ f,;jtipav £i; facil
5;i x'Jx/.ou t;v5; vj- vcrlil, ct dicin iiocliirnas leiicl)r:is 11111-

vJXTa (TjTXOTdûv. xa\ oiov£' ctiltiiii iii
Ti tat «', ac velul pcr circiiliim (|iic:iid:iiii luiin.linii

0'j-/a)v (-20) xa\ ot£?iYu)v t5v arravTa xo3[Jtov, /.a\
oaX£u5;jt£va, biinc universuin gubcriial ac iiioderaltir, rcsqiitf

r,;jtiT£pa, (iaX£uot).£vd tb 6(io0 -xa^ jJtr)
nucluaiiles siinul luiiiinieque llu-

ta:; [ji£Ta6oXat; xtvoun£v* xat 7:£ptTp£T:i[i£va, xa\ oiniics iiosiras,
aXXoT£ aX/,u); l/v>-.%- -t^ -.ilv. 5k tti; ::povoia; -i- cUiaiilcs, ul (|u;e per iiiulalioiiesquidcui inoveanlur,
o;i tuiv ivavTitov oo£ut), ac sursiiin deorsiiinqiie agilciilur, îliasqiie aliler sc

•^ta xa\ ixivr,Ta, -/.av t(T)
liabcaiit at qiiaittinii ad diviii:c pr()viilciili;C ordi-

A<i-,''t.)(jtiv5f,/,u)v.f,;j.;void-i-/Oou;j;iv(.)v4xa0aipu)v(-2l) ;
iicin cl cuiislittilionciii lix;e el slabilcs siiil,

cliai"si
Juvasra; d-b 0,o(5vu)v, xa\ dvu-ov5T,Tov xo3;itI)v o;a-
•» Matlli. vii,-2i. " Pâl. Lwii, U); Kplics. iv, 8. " Kvod. xv, 1. " Ainos v, S.
ni) Kal ciSi e.-ciTciTar, clc. Uillius : 1 ac ne Colb. D(>csl Oa'/.a33T] in pluribus mss. cl iii Par. cdil.
.luilienlcs (piidcin fortassc liigciis. » _ (pic liibe! , xaTaxa/,u-iO£;3;v. Bas. edil. xaTaAr,-
(\i) npcxvtj;afze(: lEruiiqiciites,» velul ifJt^puov cfO£t3'.v.
vulva rpox-^TTT^tv, ait riiitarcbiis. (18) 'O.Tci. Ucgg. bm , I, o-r,. Ald. ct llcrT.
(15) 'Acecojc-ty. Sic Reg. iiuinquc, Pass., elc. orrô.

vnx a fir.Tco leitn Tiil?:ilr
fcilil. ipisxios;. (Ut) eardzcv. llaec
abcst; oniiiibus laincii r.rcgorii uiss. el in bi-
(It) Ih^pacimv jcaicbn-cq. Sic Reg. biii et iii
Colb. 5. Ldil. -£:pa3[).o': xa\ xa^J3U)vo;. bliiiriim codicibus iion paucis lcnilur.
K'-i.jrc,. Vcn..l,;s. |{;llius, vile^. ) (20) EvOurujr. Rcg. I, C(dl). 0, ot£uOuvu)v. Oxoil.
(1.1) i . 1
(ib) Ai/V Tcr Adyor. i Ob lidei doclrin:iiii. > ,0'jvu)v. ' _
(17) /\a.iiiy()£rci Oa.\drcn. Sic Coisl. I, ci duo. itW KaOaifior. Colb. 5, xaO:/.ojv.
: :
5J5 S. CREGORII TIIEOLOGI Jii).
per coiilr:ui:i grndiaiiUii-.Ycrlio qiiUlcm rlaracl |ier- A Sr,[jiaT: •

Trapi yip if;; Csfaj xai -:6r»-:o >,aij.ej[vi,j
spiaia, iioIjIs aiUciii iiic<iyinta ct obsciira : qiii
|iuteiilcj ilc scililius ilP|iiiiiit ", et iiisiispicaliilein xai c'jvTp!fJ(ov iû.apT(tj),o\J xa'i TovripoO ^pa;(!ova;
(liaileiiiah^ (iriiat "; iiaiii j>l qiioque a diviiia ^^cri- xo\ xaCiTO rap' aXXr,^ yof,? (25), oro? av Sy.aaTov
(itiira accipio : qiil iiiftnuis el invaliiiis yenibus for- Jtitj xi) (ji.vf;[jiTi, TroXXiov cuiJi7:/.r|pouv:tov [toi ifv
liniiliiieiii iiiijKiiiii '• , ac |i('ccaloi is cl iiialigiii lira- (JiOTjv, xa''. (3'jv£paviv(ivTwv (24) T'yv yj.pi-j-r^pr.o-j {l^}-
cliia CDiifriiiyit '''
:
g4 clciiiiii lucc qiioqiie cx alio 6 oiSo^j^ ApajOai to'j ads^cj? xa\ Tf,v \nzip Ti; xi-
siinio caiilicii, prout quodque incniorix occiirril Spouj £i:ap Jiv, xal Tf,v et? t6 (jLr,xiTi elvai xaOafpE-
iiiiillis viilclicet locis canlionein niilii coiilicienliliHs, (j'.v OTav a'JTO'j TrapEAOErv S'jvT|0(j"ia£v xiye; xa\ ii-
ai(]'ue atl conle.veiulam gratiaruni aclioiieni aliqiiid (faXsia too?)? Tf,v icsSitav.
croytiniiluis. Qui dat ul iinpiiis nuiic siipra cedros elalus conspicialiir '", iiuitc dcjeclus, alque iii ni-
liiluiii ledacliis : si quideiii ipsiiis iiiipietaiein caulo ac ccleii pede praeterire possiiniis.
XIII. Kcqiiis coruni, qui res divinas narraiil, Ikcc W'. Tt; TatJta Tcpb? li^tav iStasTat, xa't 5tT,yf]3CTai
pro digiiiiate decaiilabil, alquc namhit? Quis lo- twv xi 6£ta 5tr,You(i6/(jjv ; Tfc Aa.li'icEi tck: Si;-
qiietur potenlias Domiiii, auditns faciet omncs laiides ^ racrzsiai; zcv Kvplov, uKOVcrrcK; .roincrei .TarOf
«yiis "? Qua vocc, aiit qiia diccndi faciiUale lioc rcir ctivicrEiQ «iiror; Ttva (pojvf.v, i^ xtva ).o-fO\i 5'j~
iiiiraculuiii adaqualiit? Qiiis arnia, et gladiiiin, ct vapitv E|ttit'jjrtT(IjOa'Jij:aTt; Tt? TJviTptiioVO-Xov^^lJ),

belliini conrregii '" ? Quls capita dracomiiii iii aqiia xa\ ô[jLtpatav, xa\ T.O.eii.o-j ; Tic ajviOXaas Ti; X£-
conirivil " ? Qiiis eiiiii populis illis , qiiilius tiâXi? Tdiv 6pax(jVT(jjv kTz\ xou uoaxo; ; Tic HSioy.sr
iradiius est, in esciim declil ? Qiiis proccllain iy :iu- a'JT()v j3f <I);(0 Xaoi;, ol; xal 7:ap£oojxi ; Tt; zc.t^gz'/
r.iin siatuil'"? Quis ili.vit in:iri, Tiice, obmuiesce''^ 1 £t? aupav xaTatvtoa Tt? eT-e OaXiisT), ^nLijca,
; xfi
el, In le coiifriiigenlur lliiclus tiii '" : aique adco :ieyijxcoao; y.a\, 'Ev co't auvxptCfiiExat acu xi xu-
conlrcgit, ciiiu liaud diu inluinuissenl atque iiifcr- [xaxa •
xa\ jjtsvTot xa\ auvxpiiâ?, ouy. £7:1 ttoXu [j.e-
buisseiit? Quis boc iiobis dedil, ul c:ilceinus siipra xeojptaOevTa xa\ ivajiaavxa ; Ti^ i~ivix> Ssjtov xa'v
SiTpeiitcs cl scorpiones ", noii j;ini calcaiieuiu axop7:i(uv 7:aT£i!v ioojp-fjaaToô^jx oTt XiOpa xf,v TTxip..
oculle observanles "•, queinadiiioiliiin fcrt coiidein- vav XTipouvTUJv, lo; ?) xaTixptai;, i/Xi (pavspaic (27)
natio , veruin perspicue insurgenies , caput(|uir, i7tavtaTa[jLivojv xa\ SiatptJvTtijv xt;v xsfaXfjv, fjv tzx-
cujus proculcatione dainnali sunl, altollcnles? Quis xstaOat xaT3otxiaOT]aav; Ti; 6 7:otf]aa; y.pt;jia xa\.
judiciuiii cl jusliliain inopinalo fccit"? Qiiisvirgam „ 5txaioa'jvr,v iSdxriTov ; Ti; 6 [jif, TâvTiXtOj i-r.aifzl;
pcccatorum non prorsiis eniisit, aiidciidiinine cst Tf,v |5i6S(jv xtov i(jtapxtoX(Iiv, apa Oajldfiaat /pfi xt^
dicere, iii jorlem jusloruni "? an, qiiod eo iiiode- xXf,pto xdiv 5ixatojv eiTTEtv ; f), 3 to'Jto'j (j.z'.pwTz-
raliiis esl, i.i sorlein eiim cognoscciitium? pov, Tto xXfjpio auTov (28) ytvtoax-i^jTtov;
XIV. Non eiiiiii uljusli Iraditi aiqiie alBicli su lA'. Ou i-ip tii; oixatot 7:ap£oiOr,;jt£v, xo'jto yip
iiiiis : lioc enim (laucis el r:irn coiiligil; ul, velui iXiyot xa\ oXtyixt; (29)* tv', ibj iOXr,xa\ •j-evvatot,
forles allileta', tenlalorem ignoniinia perfuiidaiil x6v 7tEtpaaxf;v xaxatayûvtoatv (30) •
4XX' tbj a;j:a.p-
veruiii ul peccanies condeninali, ac poslea niiscri- xivovxej xax£xp!6T][jt£v, sixa •fiX£fj6T5(i:£V xr,5£[jtovt-
cordiain coiisccuti sumus, provide iiiiiiiriini ct pa- xtb? (31) xe xa\ T:axptxtb<;, oaov atotfpovtoOf,va:.,
tcriie hacienus percussi, iit piudenliorcs ellicere- T^XrjvivxEj, xa\ (jaov Tipi; a^jxbv £7TtaTpi'yai vouOext)-
r, alqiie liacieiius casligati , ut ad eum nosipsos Oivxe?. "HXe-j^ê (Jtkv yap. ou xtb eu[X(b5£^ xa\ Tce-
couvcrtamus. Arguit ciiim, sed non in furore : ei :Tatoeux£ [jib/, oii xii dpyTJ 5i •
5t' i[jttpoxiptiJv 5etxv'j;
corripuit, sed non in ira " : per ulrumqiie videiicet t6 (piXivOptoTiov xa\ xfij u7io(jivf]S£to;, xa\ xtj; ov
bciiigiiitaleiii suaui oslcndciis, lioc csl, et persiili- iasto;. Ti; i 7rotf;aa.; ex5ixriaiv tv Toi; cOveatv, kit-
niouitioneni, cl per iiidiilgentiam. Qiiis ille est, qui •(•(Jiou; sv xot? Xaot; , Kupto^ xpaiaihq xa\ 5uvax6,-,
viiidiclaiu fccil in iialionibus, increpationes iii (lo- D K'jptoi; SuvaTbj Jv 7:oXe;j:to.
pulis"? Domiiiiis forlis el potens, Doiniiius polciis iii bello ".
"' Liic. I. .52. " Eccli. >;i, .'i. "Joliiv,4. »» Psal. IX. 3(1. " Psal. xxxvi, 3o. «'Psal. cv,2. «»Ps:il.
i.wv, 4. " Psal. L\xiii,I3, U. " Psal. cvi, 29. " Maic. iv, 39. " .loli xxxviii,!!. " Liic. x, 19.
" Gcii. 111. 13. '» Ps:il. twiii, 121. '« psal.
cxmv 3. " "sal. vi 2; xxxvii, 2. " Psal. r\i,i\, 7.
"Psal. xxiii, 8.
(22) UepiziOF.Ic;. I Circnmpnnit, pr.Tstal. > (24) IvvEparitôt^ztor. « Siiniil conferenlibus. >
'QST^r. Sic Kcgg. hm, I, trcs Cnlli. Decsl in

(25) (2.i) Xapirrrjptor. Siiliainl. Xo'j'ov.
cdil. Billiiis , < scripUir:c loco. > Coiiibclisiiis qiii (26) "0.x..lor. < Sciiliiiii. > Hilliiis, < arma. >
larias leciinncs colligii , li:iiie sibi vocem, (jjof^j, (27J ^cirepiic:. P.d.im. :ipcric. >
«
iiiin placcre lest:iliir, iicc coiignicre piilat ciiiii liis (25) Aiiror. Vitiiise tvj auTov , iii llcrv. cl
(pi c cx ls:ii:i, iil iiisi vidcliir, |ir;ccediiiit; scd f:illi- Par. clit.
liir. iNiliil bic descripliim cx ls:iia , scd cx Job iv, (29) '0.li)-UKiq. P;ir. in iiotis cx Oxon. et aliis
+ . VI I e\ XXXVI, 17,
ps:il. alijui^ li:cc cx alio caiilico diiobiis addiiiit. Ttia/ouat.
pciil:i scnlut Grcgorius, ad verba caii- rc>|iicieiis (.30) Kiiraio-/vnoirn: I?cg. b , xaTata/'Jvto;jt£v„
tiii Mnysis cl ex divcrsis caiilicis
i\I:iri;c. Sic(|iic mcliiis.
ct Scri(iiiir:c locis, proiil oicurreli;int, suuiu sc ail (31) Ki\SEjicn'ixii(;. (Pruvidc, benigne, âlubii-
coiilicei'' /jtptTTrptov. ler. >
»
545 OIIATIO IV. — CONTn.V JL'I.I.\MM I. Cib
IIC'. M!av liplTMo tfwvfv, tv (ii/.o;, tiuv r.if/v- A -W. Likjiii vdh-iii, uniim farmpii, prxi(ciM'iliii<j
Tiov r.ui av.ov, fjV 'llsatx; r.p>i l;|ji('jv i-ifjHiy^x-'}, liciicllciis qiiDilainiiioili) iligiiiiiii npcrio, illinl sci-
oôopa Ttti vOv xaipiT) r.pli:o\j3iiv^ xaX -io (jicyeO:: lici'l, qiioil ls;ii;is ::iilc iios |irniiiiiili.ivii, lniic li-in-
x?,{ £u;pYi5ta; 4;ji;Uco[ji£vr|V • EinfpaivioOw (32) pfiri inirilici! coiigriicns, cl ciiiii liciicncii m.'igiii(ii-
A oCipavi); avcijO:v, xa\ a! vs^^Xat |iava~(iJ3av Sixaio- iliiii-g5 c<>ii>ciiileiis. L:i!icliir cwliim (lcsnpcr, ci
suvTiv •
(iTfî-io {ZZ} Ti 5pr, su-fpoaOvr^v, xa"i ol ôuvA nnlics slillciil jusliliaiii. Kruin|i.inl miomIC!. I.irli(i;iiii,
(iyaA).!aJiv •
t-£*. xa't xtisi; :T33a, xa\ ouvi|Ae'.; oj- cl collcs cxsiiluiiiiiiifiii "" ; (]ii;inil()i|iiiileiii ciiaiii rcs
pdvtoi, xaX Toiv TQiooTbjv, bi; fz 6)] 6 i;jL&; a<^y<><i oiiincs con(li(.T, nl ccrleslcs virliKes , mcn qniilciii
ouvinatjOdvovTac oti yip 0'j3T:vaIet fjt^vov xa\ ouv- sciitciaia, liiijiismoill rcruin Rciisii alTliiiinliir : iic-
luoivit SouA:'Jo'j7a Ttj <fOop3, toi; xi-to '/.lyti} yno- qiie cniiii (rcalnra siiniil (aiidiin iiiKciiiiscil, ci p ir-
(jidvot; Tt xal iiTOYtvOjj,fvot;, dTOxipaooxo^jia Ti liiril, (nrriiptinni scrvicns ", liiices(, iis qiii in icrra
Ti).o; toOtoiv xa\ tJjv d-oxi).'jiJ<iv, iva xai a\izi\ n;isciiiilnr, cl inlirciinl, (incin coniiii el r(!Vcl:ilin-
tot: tux?) T^f tXi:i(o|x£vij; e).£'jOcp{a;, (ij; vjv dxouoa nciii cxspectnns, ul ipsn quni|iiu tiinc t|icrat;i llber-
T0'j;oi; zpojSsSsjiivr, oti Tr;v to'j ST]u.!0'jpYôavTo; latr pniiatur, vcliit iniiic liis iiiviia prnp(cr Crca-
6'Jva;jtiv dXXi xi\ S'jvSo;dCe'- xai o^jvaYdXy.eTat toT; tnris polcnliain ;illi);:ila : scil siniiil ctiniii cuni Dci
TO'j 9£0'j T£xvo'.; e'Jcfpaivo,m£vo'.;. " fijis l;it;inlil)iis glniiaiii ipsiiis priclical, ct c>;siili:it.
ICJ^^.TotYapo-Jvôu -(ip dîiottii 0:(t.w tfuivtivOedv XVI. yiuirirca, iicqiii; cniiii a divinis vncibiis alis-
i^TjYouiievo; o'Jvo(Ji!v, dYaXXtdoOui lpTi(jio;, xa\ dv- liinlio, iliviii:iiii jKiientinin coinmcmnrniis, cxsiil-
OeiTto (Oi xpEvov, i) -/f^pa >;0i; xa\ TrpioT]v, ui; y^ tcl (lcscrta, ci lliiri';it siciil liliiiin ", linc cst, Kr-
tWxei, xa\ dvavopo; 'ExxXr,ifa, xa\ ra; 6 zCt if(>o- dcsia, licri ct niiiliiis tciliiis, iit i|iii'lein \iilcl);i-
V£p(p xa\ dTJp-eJ )(e!;i(uvi ttj; do^Geia; t£(o; cjv- tiir, viiliia, ct vini carciis , alqiic nmncs, qiios in-
£3TaX(jiivo; •
OT! fiXiT.ae Kupio; Tiv Xaiiv o'Jto'j, xa\ viila d iii;iiiia;iia inipielatls liiciiis aiitu;i contraxc-
TT]v xXTipovofxdv a'JToiJ o-Jx i^y.ax3.'>.D.o:T:tv oii rai : i|iiiiiiiniii I)','iis plelicm siiam miscratus esl ",
tTOiTjiE 9au;jia3Ti rpJYlxa^to, pouXf,v dp'/.aiav dXr,- ei lin-icilikacin siiam iinii (lcrcliqiiit *' : qiiiiniam
OivfjV f) ob f,v, £'Joox::v e-\ Tou; 9oCoj;xevoj; alrcs uiiraliilcs fciit, consiliiim aiiti<|iiiim vcruiii";
Tiv, xa\ Tou; eX-iCovTi; tT:\ ih Vas.o; outo'j' OTt ouv- lioc est, ul l)cnc[ilaciluiii esset ipsi siiiicr tiinciites
^TpfÊ ::'JXa; -/aXxa;, xa\ (jtoxXou; O!0iipo'j; ouv- cum, et in iis qni speraiil iii niiscricoriilis cjus " :
iOXaoev 6t! oii Ti; dvo;jt!a; fjjjiuiv eTaT::ivtuOTi(xev, (|u<iniam contrivil portas xrcas, ct vecles ferreos
dXX' dvexXf,Or,;jiev (.ji), xa\, Tf,; T:aY!Oo; 5uvTpi6:;- conficgit " : qiioiiiiiiii pro[)lcr iiiii|uit.itcs noslras
cTir, i,'!id'jj0riu.ev £v /i.o''^' to'j xiXecivTo; f,;ia;, xa\ „ liiiiinliaii suinus "", scd rcvocntl suiniis, ac l.u|iico
T0'j; Ta^Tieivou; Tij xapoia TapaxaXo'JvTO; fe)£Ou. contrito"', per grntiain Dei qni nos vocavit, cl Im-
inilcs corile roiisolatur, libcrali siiinus "
IZ'.'OpaT£ OTTii); t:X£xu» TT;v(i)OTivOeioi; xa\ fJf.Jiaii XVII. Viiictisnc ([iio pndo diviiiis vcrbis nc sen-
xa\ 5tavof;;aa3!; xa\ 0'jx oio' b-ti); dXXoTpiot; e-ai- tciiliis caiiliiiiin lcx:iiii? alqnc hniiil scio qiinii.im
po(ioi TS xa\ xaXXwTTiCo(jia:, xa\ Cn-tp EvOou; u-f' mndo nliiiiis iiic cflernm ct oslentcin, ac [ir;e vo-
•f,5ovf,; Yf^"!''" dTi(jLaû) 6k ixTâv TO-etvov xa\ dv- liipi:iie vcliii iiiiiniiie corripiar ;
qiii(li|uid vero liu-
OpdjTTivov, SXXa aXXo!; 3u;jL6!6aâjv xa\ auvap((o^(ov, niili; alqiic liiiiiiMiinm est, coiilciiinam, alia i uiii
xa\ ci; ev a';ii>'J to to-j a'JTO'j IIv£u;jLaTo;; :iliiscoiiipiiiL;i'iis atiiiic coiiciiin;ins, caqiic, qiic cjii;;-
d<'m siint Spirilus, in uiiuiii colligciis ?
W. IlpoTepov (jtlv 0'jv tSeixvu to'j 0eo'j Ti Ooujjid- XVlll. Ac priiis quiilem Dci niiraculn lcstaban-
nio 'Evdj-/ (jieîaTiOe^jtevo;, 'HXia; dvaXo|ji6av!5,u£vo;, tiir : Kiiocli, dum tiansfcrretiir " ; Llins, diim in
ISJje 6:o3aj^<i;jt:vo;, xa\ 6iao(ii.^(ov Ti OTrepptaTi tiTjv siibliiiic assiimercliir "• : >'nc, diim coiiscrvarctnr,
Tivtov (55), ev ;j!!Xp(p 5-JXi;j tV/ x(53;xov, ifuyi-j-.b}^/ ac gciicriim semina roiiscrvaiel, in i xigiio liijno
oixou.aivT,; irix'Au3!v, iv' f^ yfi xo7(j!t,0t^ T:dXiv E'jie- niunduiii, orliis iiiiiversi diliiviuin fugienlium, ul
€eoTcaoi;oixf,Top3iv 'A6pai;jLxaXo'J;iC'/o;, •xa\T:a!o\ D terrn riirsus sauclioiibusiiicolis orunrclur" : Abra-
7:a,o' fiXtxiav Ti;i(o(t£vo;, ci; zioTtv iTepou TO'J e-r,Y- liam, diim vocareiiir ", ac (ilio pr;ctcr cc(a(ciii do-
YcX;j!£vou G~ipii.i-.o;, Y.a\ tov [JtovoYevfi rpootêpiov iinrclnr ", ad cniiliriiintioiicin nciiipc aliiriiis sc-
Ouiiiv TTpîOu^tov, xi\ iipeti-jv êvov (36) dvT\ (37) to'j minis [iroiiii.«si '", ntijuc uniîniiiim cHcrict, sacri-
'notSi; xo(ii!si4;jtevo;' Ttapi5o|os (58) da£6u)V d-toXeia, Uciuiii proiiiiiliiin cl alacre, aliciianii|uc viclimam
"•Isn. xLv. 8; xlit, 13; Psal. lxiv. 13. •' Uom. viii, ^'2. " Isa. xxxv, 1. «" Psnl. cii, 13. " ISal.
xciii, II. " Is.i. x\v, I. »' 1's.il. CXLVI, tl. «' Psal. r.vi, l(i. " l'sal. cv. .1,"^. »' l's.<l. cxxiii, 7.
•"(Jalal. i.l'i: II C.or. vii, fi. " Geii. v, 21. •> IV Ucg. li, U. »'
Gcii. vii, 1 sipi. »-0011 xii. 1
clseq. '» Gcn. xviii, 10 " Galat. iti, «0.
{Zi) Ev^pairicOio. In Is.iia lcgiliir, EJ-fpav- jn conip:ir:ilione filii, 1 incxspcciaiam ; > niilla cnim
'ii\-(o. ^
cral nsiialior vicliina quain aries. rSon ergo benc
(33) 'Pi}^dT(o. Billiiis : < eirnnilaiit. > IJill. 1 iniisitalam. »
(oi) '.\f£x.lii&rijie>-. I Ucvucnli siiimis.i A li.llio (:.7) 'A>t/. Ald., Ilcrv., Par. xa\ dvTi. Sed abest
oniissum. _ xi: ali omiiilxis codd.
(33) reyiLy. Alii : -Ovtov. (38) [lafdSc^cx. t Stupendus, iiovus ac mira-
(3Gj 'Ufstcf îyor, ctc. < .\licnnin victimam, biiis. »
»
fti7 s. r.nFCORU tiieologi siar
"'
fiiii .nro .nrripieiis : mir.iliilis iinpiornni inter- A "'Jp^ xa\ Osuo (39) :!otax).uTOivT(ov (40), eua£6iijv
iliif, 88 '8"^ •-'' snlplinre ohrnlornni , inirabi- y.).o::f, (11) TraoaooôTipa, <:-r^X-r\ d/.J)^ Tf,v -Trp^ji; t^
liiis eliain iiiornni furlnin, ct salis colnnin.i, con- zaxiv £njTp09J;v OptajjiBsuouia" 'Itosf;'.? t: ::[-
versioiiein acl vilinm traJiicens , ile eaqne velut itpajxiijASVo?, xal ec(W|A£vo;, xai autppovoJv, xa"i zapa
Iriiiniplinni agens : Josepli ileni, (liiiii vendcrclnr, 6joO (jocpiJôfjiEvo;, xa\ iXsuOspou.asvo? , xa\ ouva-
cl ainarelnr, ct pn(licili;\iii colcret, snpieniiaqne a ctcuojv, xat ciToooTtliv (iS) £7t' cixovo,uita jictjovf
Deo (loiiarenir, el lilierarelur, et polenliani obliue- M(i)utti; OcoâvEia; (i5tou[ji£vo?, xal vo[xoO£tou[j.;vo^
rel ", inajorisijue dispensalionis causa, dispensa- xa'». vojjtoOsTWv, xat ©s^j? «[«apad) Y'V(i[Ji£voi;, xa'i •::p6j
torls niunere fuiigerctur " : Moses, diini Dei ron- ttiv yTjv z-i\q £7:aYY^)''0'S ~<l>
"loparjX e^-fiYoufjtsvo?
•
spectu digiiiis lialieietur ', legesque acciperet, el AtYUTCTttjjv ts. (iptO[xo(j[x£vai (jKxaTtyE? (43), xa\ ooj-
ferret ', ct Pliaraonis Deus efTiccretur, et Israelitis TT;pfa t(ov novouijtjviov ^v [jiisot; toT^ AEyuTtTtot;-
.1(1 proiiiissionis larr.Tni dux essel : iiuinerosa yEgy' Oaj.a-ji t£ uTO/topouaa [ia6o(o (4-1), xa\ ouvtoutia
plioium flagra, atque eoriiin, qui lalioribns preine- Xiyô, xal tou? [xiv to? ^T\pk -KapaTziy.Tzovaa, tohq
Lantiir, inter inedios jEgyptos couservatlo '. Marc 0£ (43) xaTot ttjv uustv eauTr]? £7:tpp£OU3a.
iteni, tiim ad virga; ielnm cedens, luni ad scnnoncm rnrsuiii coiens; at(|ne illos terrx iii iiioduin tians-
iiiilteiis, lios aiileni, cil ipsiiis iiatura ferebal, iniindaiis alqun obriiciis. '.
XIX. Aliaque oiiinia qii;e luec secuta siiiil ; ni- B 10'. TctAAa ts, oia (46) TouTot? eiTT;xoXoiJ07;(j£, (Jtu-
piiruni iiubis columna inlerdiu obumbrans, ignis Xo; VEîXr,? eraaxKistov T][X£pa;, (iTiJXos Ttupb? otaxl-
columna noctu splcndorem afferens, atqne ainbie Ci^v vuxTi^, xat oStiyouvte; ii[ji!()(5T£pot •
Sf/To; i1()[jie-
iler prLemonstraiues " : panis in deserto pliivi;e iii- vo; ev £pT;[jtto, oiov £§ oupavou t£[ji7:(5[jlevov •
6 [jtlv
star fusiis, obsoninin e coelo missiiiii ; ille netessi- tt;

xp-'? iJ'u[Ji;Jt£Tpoj, t6 ok xal i-lo Tr;v /pEtav
Vati correspondens, lioc eliani supra iiecessilatein uotop ex TTiTpai;, t6 [jiev £x5too[jt£vov, ib os ^XuxatvtJ-
iiupertitum " : aiiua e pelra, partim emaiians, par- [jtEvov •

'AijtaXr^x suxii xaTa7:oX£[jiou[jtevoc, 5ta"t x^tptiiv
tim edulcata ' : Ar.uilec per oraliouem aique arca- ii7:opjir;T(p xa"t [jiuaTtxtp (i/T];j.aTt (47) •
T,Xt(j; te (48)
iiam et inyslicam iiianuum figurani vieliis cl pro- i5Ta;x£vo;, xa't asXfivT; xaTEXfJ^J-ivr;, xat 'lopSavr,;
fligaliis '. Sol staiis, el luua relenla ', et Jordanis (ivaxoT:T(jix£vo;^ teixt; xaTaceto^jiEva iepetov 7:£pt(5otp,
ciirsus iiUeieisus '" ; niuri saceidotum cirruilu, xa't caXTtiyYuiv if]xtp, xa't «iptOpLto ouva[xtv E/ovTt (49;^
;ic tnbarum clangore, nunierique viribns coucussi y^ "'"^^ TttSxor, 4va/,X<i§ ud[x£va te xat aSpo-/a 6ta[xi-
alqne subversi ". Tcrra el vclliis, vicissim coiu- vovTa •
Suva^xt; ev Opt5't, <7-paTtac o).tj; livTtpôrto;'
jiliita, rl sicca reiuaneiitia " : iii criiiiliiis situin r»- XoYaoe; liXtYot Xd7:TovTE;, xa\ vtxav 7:t(7T£ud[x£vot,
l>ur, iiitegro e.ver(ilui par '^ : |iauei delecli niililes -/.a't vf/ttovTE;, xaTaTag iXTifoa?, 6ppaxus(ipt0[j.bs (KO)
lambenles, qui viciores fore ciediiiilnr, ac juxta C -jj- 7r),£(o.;a; /iXtdoa;. Tt [xe OEt xaTaptO[X£tv ExaiTa,
Kpeni de se conceptam vincimt, cxigiiiis, iiiqiiam, oca 5t' auTou XptaTou (31) xaTot Tf^v ato-T]ptov ctuTou
liinnenis miilta lioininiiin luillia ". Quid aiileni ine 7:apou3tav xa't adpxioitv, oaa [j.et' exetvdv t£ xa"i
«innia sigillatiiii eiiuiiierare necesse cst, iiiue per 6t' exeivou Tot; iepoi; dTtoaToXot.; auTou, xat u^tTjpi-
Cbrislum ipsuin, salulifeia; pr.-esenliic su;e atque Tatg toG X(5you T£0au[xaTOupYT,Tat ; Iloaat TauTa xa't
incarnationis leiiipore ;
quai eliain posl illiim ac per pt6Xot xat [xvT;[xat (jipouat;
ilbim a sacrosanclis ipsius Apostolis verbique ministris inirilice gesta sunl? Quoi ca libri ct me-
iiioria! circumferuiil?
XX. At, qu.i; iiiiiic accnleruut, veniie, uudlle, el K' Ti oe Sf; vuv (52), Ssvrs, dxovaare , 9f(d Si-
tiarrabo, uniiies qui linielis Deuin '\ lit diviiuc po- riyi'i(TCjtai (53), rrdrref oi <po6ovfisroi -tr &sur,
"Gen. XXII, 10-13. " Gen. xix, 24, 2G. " Gen. xxxvu,28; xxxix. 8; xli, 41 sqq. Exod. lii, '
2. Lxod. xx,2 scii(|.

' ^'Jxod. Mi.l el se;iq. Exod. xiv, 21,27. " Exod. xiii, 21. ^" Gen. xvi, 14. '^
' Exod. xvii.O XV, 25. ;

» Exod. xvti, H. " Josue x, 12. '" Josue lli, 13. " Josue vi, (i. '"Jiid. vi,
57. " Jud. XVI, 17. '• Jud. vii, 3. '» Psal. lxv, lli.
(39) IIv/A xal Oew). t Igiie cl siilpbiire.) liillius :

D (-io) Tohq Si. Reg. b ei Moutac. Toi; oi.
«sulpbiiieo igiic. » Veriiin iiim Grcgoiins Scri- T('i.Ua rs
(46) Scra. 1'lerique codd. el Reg. I,
jilune verba rcligiose servaveiit, \ijiv itidein ser- TdXXa 5' oaa.
vare delniissel.interpres. (47) Mvi-zhcm
(ryj'iftaTt. Dar. et Montac. iii iio-
(40) Kazax.lvcOsrzior. i Qu.isi diluvio obrulo- lis crueis sigiio iuterpreiaiitur.

ile
ruin. (48) "H.Ikj^ ts. Sic seriiitl libri. Deest te iii

(41) /i.?o.T?i. Clariiis iii Elia Billius, • subdiiciio.i I>ar.
Lollii nenipe ac cjus faniilia', (|iii per angelns ([inisi (4'J) 'AjnOfa':) Svrajttr iyorTt. Coinbcf. i Seple-
liirtiMi i-iliicli suiil. iiario iiiiniiuui ae niystica; sigiiilicatioiiis, cx qii.i
(42) lial critcdoTwr. i 1'riiinenta annon.imque illl vis iiioral. »
liisiriliiieiet. » (30) 'O fipaxv^: dpiOfUjq. Colb. k, ou tôXu? dpt-

(i.3) 'Af.tOfU vjisr-at jii'iCTtysr. i Cek-bria yEgy- 0;xd;.
plidriiiii Ibigelbi. » ;jic oral. iii, ii. (i, siiaiii |i:iiv,iiii (31) Ai' avzov Xptcrzov. Moiilac. otd tou Xpi-
iieililKbein o(i|i()iiit Tat? dptOixounsvat^ TtJJv 7:0- stou.
Xetov, I rlaris iirbibiis. » (32) TA Si fi]. Regg. a, d, TauTa 6k 5r,.
(44) 'r.-irj/toi/cijcra /5dCi5(;). I Virgae cedens.i Non (35) Ai7);-(/rry/a(. Addiinl edili oinncs, u^xiv.
legiiur a Mnyse virga inare pcrcussuni. Deesl laineii iii oinnibus penc todicibus.
,
B49 (tUMin IV. (iiN lll\ Jl I l\M \l I. .'j50
ZvMi av yvCi ytvc.! l-.ifjj, xa\ oiaooyjii yfvuo^j, A lciiliiL' niiraiula cogimscal gcncrnlio allcra ", ct
Tou ft:o'j S'jvaiiT;{a; tji OaJ[jia-a. 'Eue\ oi oCiy yeiieralii)iiiiiii siiccessioiieK. Uiioiiinin niilcin eii
ii\i
oMv tE taOxa 6i]>.ioja'., jir, t^ •:oj xivojvou Tzarâ^- iiisi peririili inagiiilmliiie vcliil ob ocnlng posila,
<r:r;javTaj ftsY''''''' '^'J"'^ «^ oJ/. "' '^Si ('^ '^'' '•''^ (leclnriiri 87 ne'iueiiiil ; lioc vcro liiri noii polesl,
Tpizoj xaxirÔ:; oisAf-câvTa;, xa\ ej oiiuv ip-^Cy/ iiisi iiioruiii isliiis pravitaleiii uslciiilcriiinK, ijuibiis
xaX xfi; xaxia; arepiJiiTwv irt Trjv xaxooaiiAoviav (|ue cx priiicipiis, viliii|iie seiiiinibiis, iii iirrilil.uu
ToijauTT,v t^STttis.xaTi jxixp^jv (;>l)Tiiv d-ifi:iav ouv- liaiic el prollignlaiii aiiieiiliain prolnpsiis fiicril, iiii-
^^^•(jja;, tuirsp Tiiv iiv Toiv ip-xTwv xa\ T(I>v Ot]- pielnlcni su;iii), noii sccus ac s:cvissiiiii i|iiii|iie sei-
ptiov oua Trixp(JTaTa, -ivTa [xiv oLv (.>.">) ixTpaYi;io:iv pciilcs cl r('i;e vciicniim, p:iiilarnii aii);(:i;s, (loiiiin
ti EXEivou îCXoi; xa\ iiTopiai; 7:apf,aou:v oi yip ([iiiilein illius scclcra Ungicis veibis cx:ig^cr;iiida nil
'l|(ilv YS oxoXt) (xaxpiT^pa tt,; TtapoOsr,^ u-oOiccio; libros liisloriasquc leiiiiilciiius ; iicipie cnini iiubis
(la'|io6:Tv aCiTo\ fii iXiYa ix -oXXtiiv o'.eX0(5vTc;, OTr,- vacal loiigiiis qiiaiii prxsenlis iiisliluli ralio rcral,
XoTpa.f(av ojj-sp tivi Tot; y.z()' rjijia; xaTaXEi'|o[Ji£v scrmoiiciii pruduccrc : ipsi ;iiilcni pam a e iiiullis coiii'
£z\ Ti xuptwTaTa xa'; T::p;.fav£jTaTa(5(!) tiuv xa:' iiiciiioiniiUs, qiiasi iii cdliiiiiiin iiisciiliilani ip-iiis
ix:Tvov Tio X(5y('j x(opT;-avT:;. igiiomlninm puslcris reliiii|iicmiis, nd pr;ccipii;i il-
D liiis iiotissiinnqiie flngilin scniioncin conicreiiles.

KA'. 'Exiivo^ ev [ji:v xa'i TpioTOV (57), uzJ» Toj XXI. riiuin igiliir et priiiccps iHiiis faciiiiis lior
jjicYiXou KwvsTavTtou iitijO:^;, SpTi ::api tou :raTpi; esl, qiio.l a iiingiio Cunslantio, qui palri iiuper iii
S:ao:5a;jL:vou -h xpiTo; ^-fjvixa t6 oTpaTttuTixiv l^- impcrio siicccsscr;il, saliilein coiisccuiiis (liiiii sci-
ti)-XiiOr, xaTi Ttlv iv t£X:i, xaivoTO[j;0'Jv tfifJM xatvo- liccl, cuiii cxerciliis, rcriiiii novaruni niclii rcs iio-
TOjjiia;, xa\ 6ti v£u)v irpooTaTiov xaOfoTaTO Ti â- vas nioliens, .idversns prorercs ariiia cepil, ac pci
otXita)- xa\ oojOii; yt (38) luv tu) ioEXîfj stuTT;piav iiovos prxfcclos nnli(.-c rcs coiistiliicbantiir) ;
Ci
A7:t3Tov xa\ TrapaMcov, out: T(j) fe):(T) /iptv Ir/: tt,; i|iii(lciii s;iliilein iiiu|i:nntain et incrcililiilem ciini fra
otoTTjpia;, o'jT£ TiTt ,3aitX£T, 6i' ou oeowoto* o"aX' o;jl- tvc consccuiiis, iiec Dco ob snlutciii, iicc imiieralori,
90T£pot; u)-Ôr, xaxi;, Ttj (^tiv dÔTajiav iijoiviuv, per queiii sjluteiii accejicrnt, giatinni li;ibiiit ; ve
Tu 6i iratvioTajiv. riiin iitiique iieqii;ini cl iiiiprobuni sc prxbtiit, ilii
nimirum dcreciiiine:ii , liiiic rcbcllioiiein p;iriu
riciis.
KB'. "0 ci [jtot ::p?> to^jt(dv (59) e!T::tv dvaYxatov, XXII. Qiiod aiilein ncccssario inibi priiis expo-
SiaiTTj; [jiiV xat 0:pa~ia; £v Ttvi Tdiv â-tXtxtJiv (Gd) iicikIiiiii csI, splcndidissimo (jiiideiii viclu culluijue
/topiiov r,|touvTO pajtXixf,; 7:api to^j c;;tXavOp(t)-OTi- iii iiii|icrnl(M'i;i i|undniii duiiio ab liunianissjino im
Tou paotXiiLi;, ib; to'j yivou; X:i'|ava ttj ,3a;iX:!a pcralure digiii bnlicbnnliir, ac vclnt gciioris rcliqui»
TT,po^J}i£vot •
6[jiou |x:v d-noXoyiav £-ivoouvto; toiv nd iiii|icriiiiii .-crvabniilur. Id niilcni ca iiicnte facie-
vetoTjptoOivTtov £v dpxji tt,; PaiiXiia;, ib; o'J xa:' bat, primiim ul sc dc iis rcbus qu;e iii iiiiperii sui
ixeivou •p/(b[jir,v T£ToX;jiT,[Ji£vtov 6(io'j 51 xa\ t6 (ji:- auspiciis designala; fueranl, piirgarel, lniiqii;ini de
7aX6'û/ov £::t6:i5aiOai ^t,to'jvto; t?) xotvwvia tt,; i|isius consilio ac voluntate baiid(|iiaqiiniii perpe-
â3tX:ia;' xa\ TpiTov, Tr,v opxr,v xaTa-Tf,7aiOat Irnlis ; dciudc ut cus ad inipcrii suciclalcin asci-
Tai; T:po30f,xat; ^:6atoT:pav, 6-£p f,v (61) 6tavoou- scciido iii;igiiiludiiiis aiiiini nrgiiiiiciiliiai pncberel ;
ftivou ..prÔTiTipa t) oo9t'jT£pa. pnstrenio, nt principatuin his incrcincntis nnnio-

rcin reddcrcl : qiiod qiiideiii Lomiiiis ernt bciiignc
ningis qiiniii snpicnlcr cogitaiilis.
KT'. 'Et:£\ 5i f,vov izh TavTUJV (62) ir/ôk^^v, tt,; XXIII. Ciiiii niiteni oiiiiii ncgutio vncnrciit, tuin
'• Psal. Lxxvii, 6.
(51) KdTft jtixfcr. Rc!;. bm, xa. xaTi ^'.v.y',-i. D pnrro Jiilinniis in |iriiois ciir;! .Mnrci AriMliiisi , de
(53) Ildfiit jiiy ovf. lu Colb. k. Decsi o-jv, iii qiio Crcgiirius |H)sti;.i ii. 91 ; ciii cunscnliiint aria
P:ir. D.isilii |iri'sliytcri Aiicyr;iiii,
(|ii;e liollaiidiis rcfcrt
(51)) ne.prjfiyEcraza. < Nntissima, famosissima, iii dioiu .Marlii i2-2, S. ninrtyr bis vcrbis .\|i()sla-
iilii
atrucissiiiri. i Billins, < iioliiljssima. > Miniis rnnlc, t;iiii incrcpat : < iVuii es reveriliis nllnre, qiio snl-
ciiiii liic nâtiir ilu I1.i|îlil> viri, i|iii nilnl (ligiiiiin vntiis fiiisti. I Deiiidc Frtiiiiciilino comili Sciila-
laiiile gessil. rioriim, dc Jiilinnu : < >'uii csl recur;l:iliis, quoiuodo
(37) 'Exf.h-rif: iv jiir xftl .Tfwzc)-. Sic inagno (l)ciis) eriierit ciim a iiiurie pcr s;inclus suus sa-
«oiiseiisii coilites : < llle, <nioil (|iiiili;iii iiniiiii pi i- cerduies, ab.scondeiis cuiii siib saiicto ct adiiiirabili
muinque esi, a inngiiu Coiislanlio servaliis. i Sa- ccclcsio; ali;iri. i
\il. legil Exeivo. (59) npd

zcvzojf. Rcg. bin, :::p\ to'Jt(ov.
(58) Kal
coiOsii; ts. Qiio lcinpore, anno viilc- (00) 'Er ziri . Jjaci.lixiit;. Dccsl SaitXf/f,;
. .
licel 538, csiles

priiicipiiin Conslaiiliiiian;« f.iiiiili.-T; in Rcg. biii. Voiemliaiic lcgit Sucnil., //'.s/., Iib. v,
coiiligil, Jiilianiim liiiii septennis servains i^sl, vel c. 'i!, addilipie < duiiiiim illaiii fiiisse palatiiini iii
nnnueiilo, vel dissiiniilnnie Coiislaiiiiu. >iec ciiiin ninccllo ad Argxuni inonteni liaud procul ab uibe
jiibeiilc co servnliini Jiili.iniim, diccre siiiunl scri- C:csnrca. >
(ilores, qiii c;eilciii piiiicipiini iii ConsUiiHiniii rc- (1)1) "O.repiir. Sic codd. Mnllet .Mont.ic. azsp f,v.
jiciunl; iiuii iiiodo Zoziiiius, el Jiilianiis ipie .lii (Oi) ^llyo)' (i.T(i :zdrz(o)-, etc. < Cuiii vitaiii pri-
Alhcnknics, p. .4!)7, veruin ciiain Allianasius Ad valaiii prociil ;il)(iinni piiblico uiunere agcreiit,'lui:>
monachoi, Hieronymus iii Chronko, clc. Scrvalus quud iiii|icriuiii abcssei,> clc.
551 S. GREGORII TIIEOLOGI S52
«liioil iitipMiiiin pns nJliiic mornrelur, aiqiie in ro- A n^v paiaEia? [iSA).o'j3T,s Sti xa^ |AEX£-io[i^vT]?, trii
giuilioiie diinmxal cl inedilalionc essel, luin iiuod 6i fjXixiai; o[ia xa\ -.x\; s/.^^Bo; Tai; Seux^pai; tojv
sehis el spes iioikIiiiii eos secniidis (lignilalilnis ad- OfJxojv (G3) oi Ttpoaa-j-oOari?, b/pw^zo [ib/ xa'!. Tiliv
iiiovorel, 88 nlelianliir illi qiiiilein aliariiin qiioqiie aX),ojv Tuat5£'jTai; (01) [j.aOir)iJiaTtijv, uaaav -ctjv syxu-
aniniii |>in'c(pioiil)iis, ncinpe pairuo iiiiperaiore xXiov TiafSsuotv (65) exTtaiSsuovxo; auxou? toij
onni orbiciilaris disciplinse gencrc ipsos erudlenie. Oitou (60) xa\ PaiiXioj; •
k-/pC)vzo Sl y.aX tt) xaO'
Veiiiiii iioslr;c |iliil(ion|ilii;c inipensius oper.iin da- <)|jia; (ftXodo^fa TcXlov, ou xii TOpt X^Syoui; jjt(5vov,
baiit, non liuic siiliiiii, qiUB in verbis el doclriiia d>.X" 037) xa\ otit twv fiOiov £x'' "^^ EuasGs; •
(ivopiov
versalur, sed illi ciiani qiuc pieiaieni in nioribus TS TOt; c-ouSaioTixoi; (07) i:po30[JttXouvTis, xa\ T.pi,-
posilam liabei. Atqiic et cuni optiinis qnibnsque vi- ^stov Tat; Yap:s.ax6i-:aii (08), xai tioXXtjv ixouaat;
lis coiisiieiiidiiicin liabebant, el elegaiuissiiiiis actio- Tr,; (ipiTfic Tr)v iTiiSit^tV T(jj (iiv y^ x),f,p(;J tpipovTE;
r.ibiis, ac liiciileiitiiin viiliitis spcciincu pra; sc fc- JauTOJ; iyxaTiXsâv, wite xa't Ta; Osta; uTravaYtvio-
rciitibus, iiifuiiibclianl. Quineliain iii ilcriini s» cxstv T(o Xaio ^t6),ou;, ouSsv?i; EXa-tov st; SSâv au-
ipsos ascripserunl, adeo ul divinos qiioqnc libros Toi; TouTO etvai vojttôvTs;, liXXa xat TravTtov [tsijov
plebi lectiiarciil, iioii miniis id sibi ninpluin el lio- xaXXiomii(jia ttjv suas6etav.
iinririciiin essc cxistiiiiaiilcs, qiiain aliiid quidvis , inio oiniiiuin ornainentornni maxiinuni prxstantis-
siniiiiiiqiic piclatoiii cssc ceiiseiites.
X\1V. Jain suiiiptiiosissiniis qiinqne niarlyriiin B KA'. MapTuptov ts [ivfj[iaat (09) TroXuTsXsaTiiioi?,
rionunicntis el volivoruni donoruiii iiiiiiiificcntiis, xa't <ivaOr|(j.dT(ov (pt"AOTt[j.!at;, xal Ttaatv oT; 6 Oeto;
oiniiibusqiie aliis rcbus, qiiibiis divinus linior iiisi- tfiGo; x^pct.y.T:Tipi!^£zai, t6 tpiXi5ao'jov xal (ftX<xp'aTov
giiilnr, sapiciilia! sludiiiin Clirisliqiie ainorcin decla- xaTS[if)vuov • i [lev, xa\ xaT* (iXfÔstav suas6tjjv •
xal
rabant : alter quidein vcre et serio pietatein prnli- fap f[v, e! xat Tt)v tfuatv Osp[iOT£po;, ii'AX' ouv Yvf]-
tcns; qiiamvis enini naliira ferocior ac fervidior ato? ei; euasfietav •
6 Se, t6v xatpov J^(ovou[jtevo;, y.a\
cssct, vere laiiien ac siiicere picialein coleliat; alter xpuiTTiov ty t~tctx£ta; 7:Xda[jtaTt (70) zb y.a-Kirfieg.
auleiii tempiis redinicns, ac siib mansiieliiilinis spe- Textjtf,ptov oe^ xa\ ^•dp oux av 6uvat[iT)v TrapaSpa-
cie alqiic obtentu nioruin pravilaieiii ociullans. [j.stv t6 au[jt6av Oau[jta, acfoSpa ts 3v (71) [jivf,[iT);
Quod qiiidem cx eo cnnjicere licebit, iieqiie eiiiin d;tov, xa\ toX/.ou; rratSsuaat TtiJv das6tov 6uvd[Jis-
iiiiraculuin, quod tuiii accidit, sileiitio praeterire vov.
queaiii, utpoie nicnioria iiiprimis dignnin, aiqiie cjiisniodi , iit inipionini miiltis doruinento esse
possil.
\XV. Marlyiibus, iil dixiinus, ainbo laborabaiil, Q KE'. "Exajjtvov (jtkv Tot? (idpTuaiv, oTrsp eTtcov,
inuniricciili;i(iue ct lilieralilale prsclan; iiitcr se d[jttpdT£pot, xa\ dvTscjjtXoTtpiouvTO Xa(jt7rp(o; dXXfjXoii;,
<onten(lebaiil, liiiii iniillariiin nKinmiin opera, Iimii xa\ yetp^ TioXXi) (7ii) y.a\ oaitdvt) Tiv olxov sYstpov-
iiiultis iiiiiicnsis icileiii sacrain exstruentes. Veriini ts;^ kTzz\ Se oux Jx tt); auTJ); Tipoatpsasio;, ouSe
•jiioiiiani nnii pari volnniatc aiiiinlqiic iiislituto \n et; o[ioiov Tzipag Tcposâtvsv d^jtôT^po'.; 6 nSvo; •
lioc opiis incuiiibebani, idcirco nec in cuindein qiia- Tou (jiiV Yip t6 £pYov i)vOeTO, xa'i xaTa X6yov iytli-
r,ue fiiiein labor iiirii|ue progrcdiebatur. Eieniui ,iJ- pst, Tou TcpeaûTepou XeYii) Ttov dSsX-,ftov, oTa tou
leriiis, lioc esi, frairis natu majoris, opus perficie- 0£ou TfjV s^TctSoatv jTot'[jt(o; 7:poat£[iEvou, xaxd Tf)v
baliir, al(|iie cx ratioiie nrocedelial, Deo videlicel "A^sX Ouaiav, dpOio; xa\ TrpoasvsyOstaav xa't Staips-
iiiniiiis illud libenier admittentc, vcliit Abelis sa- Ostaav xa\ f,v (iiaTcEp TtpojToxdxou (75) xt; xaOtspw-
criliciuin, recle et oblatuin et divisuin " : atipie at; f) e7ii6oai;- xoij 6^, tfsu tt;; ^vTeuOev fjOT) Ttov
lucc oblatio veliili quxdain primogciiili coiisecratio das6(7jv dTt|jiia; (7-i) td JxstOsv [JiapTupo(Jtfvr,; (73),
" Gcn. IV, .4.
(03) Asvzfjcnr ziLy dpyCir. Cicsaris digiiilateni, D [jtvf](jtat;. Tlieod.,M/s/.,lib. c.2, aT)xJivi6o[jt:ôaTO,
iii,
vcl inililaria iiii|M'ria sigiiilical, qiiilius ob lencraiii < IJasilicaiii exslriixit. > Sozuiii., lib. v, 2, Tdcfov c
a'l;ileiii iinp;ircs oranl. Ma|j.a TO'j (j.apTupo; , < sepiilcruin Maiiuu, > vcl ,
lUttSevzcuf^. îcocle in Crammaiica , Ece-
ili.i) < .M;iiiiaiilis ii);ii'iyris, > clc.
boiio liheliinca, jiixl a Socrat., lili. iii, c. 1.
iii (70) lHtio-fiazi. Juliaiii bypocrisim non tantiim
(t'5) 'ExxijkMo}- jtaiSevutr. Discipliiiarum oi- Grcgoiiiis, Socrates, Sozouicniis, vcriun cliaiu ipsi
Iiein, < EiKy(lop;c<liaiii > a(ipcllaiil. Jiiliaiii landaloies leslanlur, ut Aiiinilaiuis lib. xxii,
(00) Tov Oelvv. < l';itriii), > non < aviinculo» ciim p. "208, etLibanius Oi'. 12.
Bill. îquidem iioii iii;itcriia, sed |iaiei'iui cr;il co- (71) Xi^cjSpa T£ tr.-ixc Rei:g. Iin . I, Colb. 3.
(;naliu. Ulriusqiie ciiiiii parentcs gerinani fratrcs Deest iii iKimiullis Kv, iii aliis ts, in pancis iitruin-
eiaiil; nempe C()iisl;iiitiiius jialer Coiisiaiilii, cl qiie.
Julius Constantiiis paicr Juliaiii ; sicque fralrcs Cii) Xeipl :ioJlJ,i]. Conib. < Operaruni copia el
pairiicles eranl Jiili;iiius ct Coiisuiuliiis. sunipiii. >
(07) ^jtovSttwzdroK;. < (îim o|iiiniis > atqiie (75) npioTOTcjxcv. Ueg. I, Colb. 3, Coisl. 1, rrpto-
Cliaiii < doctissiinls. t Ulruinquc Oru'ca signill- TOTOXIOV.
caiit. (7-4) 'Aziiilar. Cfllb. 3, Tt(jttopIa;.
(68) XcipiecrzciToii:. Tres Colb. y^pr^noii.zoii;, id- (75) MnpTvpojih-Tir. Sic Kcgg. I, bm, etc. Edili
que ciiaiii jicriliiiiii ura Keg. bin.
iii veio onines, ct codices pauci, (tapTupou[jL^/Y);.
(0'J) Maj>Tvfujr ze /(vjj/tan. Iu (ira Rcg. y.
Sô Or.ATIO IV. CU.>.fiV JLI.IA.MM 1.
;5J
xai )i.:xp'A; H7;v;pa;i ti ucviXa rpoxTjpuT-rcOiT,;, a eral. Alleriiis :iiiie uiiiiis, i.ioli iiii|>iuriiiii in liac
ij3-£p TriV Kiiv 0'ji:av 6 twv {lapTJf/tov Wci; i- (|Miii|iie viia iîioiiiiiiiaiii, liiliiris n-liii<i tcsliiiioiiiiiiii
89 |ir.L'liciitcin, ac prr parva iiidicia rcs ni.-iKiiaH
|ii;i'iiiiiiiiaiiiciii, iioii .srnis nc C:iiiii sacrificiuiii,

Driis iiKirlyriiiii ri'|iiiili:ili:ii.
K^". Ka\ 6 [i'z-/ t-iiz: y^ (70) -h rovr.O^^
:fj cs
,
XWI. Il.ir|iic illc (|iiii|i'iii lalinraliat, scl tprr,i,
i~iaiiz-o. Kai 6 jilv 'f^0.ij-jt\.y.z: îiWvj fj £; a-- ,
qiioii ('laboratiiiii rni-rai, cxciiiiobat. Ille volicmcii-
i]5(o'j 6;-/:s0ai D£,ue).:o'j; -zcj cs0f,c'j ^77) -(Jji vjzi-
liiis ndliiic oliiiilclialiir : li:rc hoiiiinis iii |)ii'i:iin
Cjiav, ola ôioja ^'jv iiljisvov 'i\ lAzi-tv^ 5:i5|ji%v (78),
cornipli fiiii'l:iiiiciil3 inpcrc il(rlrcclali:il, lniiipi:iiii
xa\ -rijjnoja wjj (Jiaprupa; zf^ r.iy. ibj i.zztiz-.D.-.n'i
iiiiiliiui ciiiii , i|ii('iii ipsiiis sccliis nllaluniiii ci.-ii,
dT'.[i!a. ToJTO T>) £pYov T:poyr,TC!a ti^ f,v Tf,; Ojt:-
priiiliiiiniis , ac pi^r i:iipiissiini lioiniiiis dcdi.-cuj
pov (79) T0'j a-;0,o>j; a'JOao:ia; xa\ a~r,w.:i^, xa*. tt,;
iii:irlyrcs Iioimru nlliciciis. IIoc npiis inscqiicnlis
£t{ jjiipTupa,- OTiuia;, xa\ T:zp''. Toj{ ayio^j; orxo'j;
ipsiiis mT()gniiti:u ct coiiliiiiiaci.c, i};iioiiiiui:cqiiu in
zapavojjiia; •
TO'ji (iiv o).Xo'jj ),avOavouaa, t'jv os
liiiii lyics, scolcrisqiic iii ;vdcs sniiclns v;ili( iiiiuin
6twxTr,v rzjfjiixjOvj rpoouoy.ojja, '/a^ Ti rrj; aziGziii
i|ii(ijil:iiii crni : ;il'is (piiili-iii iiicoijiiiliiiii, CTtirruin
iri/icpa 7:,ooir,|jiaivojja (80).
fi pcrsci iilnrciii ciiiiiiiis pcrscqiiciis, ntqiic iiiipiclalis
pociins :iiilc sigiiincniis.
Ki''. "il 'Y'Jzrij oo^f;» ei; T^ •/a'/CO-o;f,-ji, Tf,v oi
XXVII. s;ipiciilciii ariiiiinm nd ninlcricicMdiiiii,
loiav o'i (fi'jY0'J3r,j îjavov ! "fi fliO'j t6 jiiXXov xt)-
suii:ii niilcm ci'ii(:i:it(iMi iniiiiiiic riigiciilciii I U siiigii-
p'JTT0VTO^, iva f, avaxoifj (Sl) Tf,v djiGjiav, f, ozilr^
l:irciii Dci proviilcnliniii fulura proclamnnlciii, iit
Tf,v rpo','v(OJ:v !
"!1 rapaojôj ijiiv, d/.r,Oo'jj 0^ (8i)
vcl inipiclnlcin coiiipcscerct, vcl pr.TSciciitiniii siinin
i:/.:ov ij Tra.oao^Jlo^j OaJ;jiaTo^ I "C -T,i twv jjiapT^Jptov
(lcnioiislrnrcl! iiiirnciiliiin , noviiin illiid quidcm
9;Xao:).9ia; (83)! OJ/. toiâvTO T:;jif,v to'j -oa/.oj^
e' iiiir;iiiiliiiii, scd lanici) vcriiis (innm iniriliiliiis!
jLapT'jpa; dT'.;jidjovTo; oj T,oosf,xavTO (8i) oilipov
insigiiciii iii:iilyniiii iiilcr sc cliaritiloiii ! IIoiio-
tO'j To).),oJ; dOXr,Ta; d-oo:icovTOj, jjia).Xov oi cfOovf,-
rcm illiiis, qni iiiiilins inarlyrcs ignoininin oi dcdc-
covTo; (Sii) xa\ aJTf,; (SG) Tf,; aO),f,j:(o;' ?,, zi -^z
corc nlTccliiriis cr;il, rciiisnninl : doiiiim illliis, qui
d).T,0£3T;pov sirstv, 0'Jx fiî^-^^-xav jjiovoi (xapT'Jp(ov
imillos aili!cl:)s ciri'( liiriis crnl, vcl poliiis ip-os
Ci6p!îjOai, t:ov a),),ti)v (87) ojiai; z^pj\ T:0r,3o;ji:-
qiioqiic p;il;cslrn cl dcocrlalionc per iiivi(li:iiii pro-
va>v T£ xa\ 0£pa-iu0r,3Ojjii';ti;v , 0'JOi tO'jvai T(o jo-
liibiliiriis crnt , iinn adiiiiscrunt : imo, iit vcriiis
9iiT7i Tr,; xay-ia; Tai; u6p- j;v £';'xaj-/f,-a30a'. • Tva
-;. _•-;, . ,!. Ta [ji;v av'.iTT,Ta'.
i , - r- loqiinr, iioii liilciiint sibi solis c\ onini marlvriim
Tr,; ajTrj; /iipO; _i
•. •
(11) r ijiTpTU- t.
nuiiioro ooiiliiMicliniii iiifrrri, cnm ali:c n>iles sncr:^
ptov |ivf,[iaTa, t4 oi xaTa),'Jr,Tai y.7.\ oi y.bj z:y.orj- •
piis niniiibiis coiislruciid;c al([uc coleiiil;c cs^ciil ,

•cai (jiipTup:;, oi 6k dTi;jiaJt'jvTa; (88), [itix.p(»v -îOa
V0'j?r,; Tf,; £v 5-/f,(jiaTi Ti,u.f,; Tr.v d),r,Oivf;v dTi,uiav •

ncc praviiniis ariirici ansam prirbere dc coiiiiimcliis
sibi innslis gloriandi:no ab e:idein ni:inn mnriyriiin
(jir,0£ T.p^; Tto Tf,r \i.tyiOz: u6p:to; xai JO'y?(; :i'.ai
/avOi/tov j—p moMuir.eiitn [inrliiii ci ic;ciciilnr, p:irliin cvcrlcren-

vo(Ji!jT, -ap' iauTip , , (Jii dv0p:'J7:oj;,
tiir nr iiKirlynim nlii qiiiilom lioiKirc, nlii niilciii
ouTto xat 0:bv tV/ TiavTujv i^-JTaTov xai 50'YtoTaTov, ;
toj; joôj; £v t^ :Tavoj,OYia coiilciiipln cl dedccorc nllicorcnlur, ficlo iiiiniriim

xa\ np3izai'j.fjri'j a'J-
liov, 6ta TO'j 'oaivo;ji£vo'j -po6).f, ;jiaTo; •

d),),a vfjiijxT; ac simulnln lionorc vcrnin ignomiiiinin pniiliiin
voo'j(i£vo; Y.3.\ ,u.T) 'Jr:pa!pr,Tai xaTaXa;jt6av4(jt:- anlcvcrloMlc ; iiovc pr.oicr Cdntiimcli.c mngnitiidi-
,
'/or. iiciii sibi (iii0()MC i|isi s;iplciis viilorciur, iil Iioiiiinc<,
ita Dciiin, qui oinniuin aciilissimns ot snpientissiinus csl , nc .sapicnles iii astiilia siia coniprebcn-
dil '", pcr cxliTnnmspcciom fallens : vcrum cnnsilia sun p:ilerc iiilclligcroi, Milniiiioqiio niiinio clTorrcliii.
fr.iiidciii siiaiii loMcri sciiliens.
" Jol) v. r>.
170) U Se j-i'i. Sic inclioris nnlx codioos. P.ir. f. D viinto cxisiiinaliononi linomr|iic bominiiin oxood,il. i
'^'- Cor.ili,
Y1
(77) iâOfOv. nillins, « .T?ra piclntc prn^dili. > (83) 'Pi.laSe.lislar. < Irntcrr.am manyrum clui-
r.niiib. I cxiilccrnli iii pietateni. > Mallcin, < |iii't:ile rlt;ilciii ! >
cnrciilis I (81) IJrcciiKayTO Kog. u TTpojf xav ->j otooov.. ,
f7S) ^£iC[uSy. Non vidco, ait Conib., qiii I vclil (8.")) •McyiiccyTor. Il;i Wr^f.. b. Iiin, Iiii, I, diin
Billiiis (|iii vcrlii, i lorr.c iimlinn. > Kcolcsia; p;i- Coll) .Nniiiiiilli vcro ciiiii cd. 'yOovf,jaxTo;.
tiiis, qii:iin lcn;c niolns rmt iMf;oiis iM;i lciiipcs'as, (80) Ko! a''T)')r. Alii 1. ^'iiiil aJToi;. Idcm sonsiis,
ijiinm Jiilinniis oxciuivii. Mrlnis crgn sic rod- iilro iiio.ln bg;is. liillius I gil aJTOi;. Si legns aj-
didcris : i îi.isi ruliiriiiii illo niiclorc inoliim cl.i- TT,;, vorlciidiiiM : i l[i>ius qiioqiie pnl.c^tr.c gloriaiii
ninii^. > liiviilcrci. >
I (70) rijc voTFpor. Cnll". G. Tf,,; :!; 'jjtejsov. (87) r(o>- ff.l.Jior, clc. «C.iiin alii (innriyre )
pos
(80) llfnCTiitiilyovca. « liidiOM pnnlcns. > m;iiiil)us dcpoiiciidi cl coleiidi ossoiit, pxstriiclis
'81) 'lyti J\ ticajff'i^'!(. Sic inolinris iinl.T collros. sciliccl illoriim iMoiiiiiiicnlis, ill.ilisqiii: io c.i sacr'S
Rci!;;. n, li, qiiniiiiir C.ulli., P.iss., tv' t;. Ucg. bin, iv' Dignoriliiis. > Il.i Coiiib. Rccto (|uidcin, ex tola ic-
iTOxdir,, pro h:j3.v.6!^-r,. I'nr. cd. :/ a-Ji-/.il-r^. riim scrio. o.iiisini.
(3-; .'..inOcvc, di, clc. i Vci ins, qii.iiii iil siia no (S>{) '.\ri/i((C(j)T«/. Alii, iTt;jtaÔ'/Tai.
Patrol. Gr. XXXV. 13

iK5S S. GKEGORIl THEOLOGI sr-6
XXVIJI. Eul eiiiin ille mariynim Deus g{J im- A KH'. Et ifip v.sA -rT^v «aigEiov oiy. ^nlTx-'' * '^'^^
piclalem non reprcssit, iiec sceliis ,

qiiod meiliia- jj.apTiJpojv Qtbi; , oiSi Tr;v ijlsXstu[ji.evt]v y.A Y.ryjT.zo~
iLalur alqtie animo preiiiebal , vclul iniiluiii (|iioil- lJievr,v y.axiav coj-sp (tz~j[L7. (89) rovtip^jv s09y; dv
(larii prnnnviiim slaiiiii cxsiccavil , aiil lnliiluit, s^f,pavEV, fj dvEXO'J/Sv , 0^.; a!ixhq t^TticTaTO Xiyoiij,
ob eas cansas quas ipse pro iiicfliliili siia polcniia xaTi TTjv opiT-jTov a'JToO ao-fiav ts xa\ xu6£pvT,aiv,
giibernandiipie raiionc cogiiitas ci exploratas liabet, xa8' Yjv zat Ta; '.\,uiop,(5aitov iivo;jita? dvai:).r|ptoO?,vat
per g;iani Aiiiorrbocoriiiii (]noqiieiniqnilaleni cumti- (oxovojjtst •

aXV £Sst Tf)v ts (!)0) xaxof|9s'.av [xiarfif^-
lari al<|iic cvplcri ccrto eonsilio per:irillp!rat " ;

vat , xa\ TTjv TijjiTiv (iztoiOfiVat iC>v t.oWCi^j (91) 'svs-
lanien ut plcrisqiie consuliMclnr, pravilalcm illain xsv, -xal ostxOr.vit toO ©soO Tr;v T:sp't TavTa Ta
Oilio el dctcstatioiii csse convcnicbMl, lionorcniqne npocr9spi5[jtsva tjiTTiTa ts xal xaOapdTTjTa.
liiiiic rejici, ac Dei erga omirla (|u;u ipsi olTcruiiltir,
a!()iiiialem ct piirilatcni ilcirionslrari.
XXIX. ISain (|iri Isracli impie se gerenti (li.\il,

K0'. '0 yip siTTwv ctasEoOvTt tiTi 'Ijpaif;/, •
'Ear
Si vbiiileris siligiiiem. inniim esl ; siiljimeiiliim ab- xpoayif)-(zs (9-2) ceidSa.lir, jicirriici-- Ovjiiaîa
ominiitio milii esl " : quippe ctiam eonini iSeoine- JiSLlvyiid nol kaxi- li.^ ts No'j;jir,via; auTcJv xal
iiias el Sal.bala cl dicm niagnum repiidiat : neque ^ '^^ £a66aTa ,

xal f],aipav [iSYaXriv oO 7ipotrts|j.evo;
•
enim ;jtT;ok i-ip osiiOai, w.Tipr,? iuv, pir,Ssvii? tojv dvOpoj-

sc, cinii iilcniis sil, iilla re birmana cl p.irva
.opiis baberc ul iniiigiie T.biw) Ts xal ,atxp(jjv , tva '"''' ''°'' ava^tijjj
, eiiani ol.hilis mrriiciibirs x*''PTl
TTpo3'ospo;j.svoi; •
ttjv ts tou dtvop.ou Ouaiav, xav tj
deleclclirr : cl iniqiii bominis sacrilicinm, (inamvis
viiulnni inaclcl, qiiasi eanem "',
jji(j(j)(0.;, tjj? xuvb? (93) posXuTTiotsvo? , '/.at t'o;
eli.iiii cxsccratiir
cl llius qiiasi blasplrcniiam , ac nierclricis mcrce- p).aJ9Ti;j.iav Tiv XtSavov, xa''. aA).af;j.a t./jIiît^:; i\-
dein a lerriplii exlcruiinat alqnc e.vciitlt, iiiriiinqne optjtjjv Tou tspou /.a\ a7roTsto;jtsvo^ ,
[j.(ivr,v os Oujiav
iliild s:icriiii:iniii irr prctii) lialict, qiioil piirê in:ilius, Tt;jt(uv , i^,v xaOapal -.i-i xaOapuTaToj irpojtfspoutjt
el inens excelsa et ali omni vitioruni bibe expial», ystps?, /a'>. vo'j; u'At)),o? ts xa\ f,i'vtTp.S'joc •
t: Oau-
punssinio miMiini olTeruut ; (|uiil iiiirum, si idcm iie

[jtaoTbv, si [JiTlSk ttjv £-/stvou Tt,utr,v 7rpO(TsSs|aTO 7:0-
lioiiorein qiiiilein enin, (|ucm iste scelerate ac scele- vr,pa)j Ts xa't ^.vzb. '7rovr,pa? xf,; oiavoia; TTpoaai-o-
rat:i mciiti; offcrebat, siibcepil; ille, iiiqu:ini, qui ;j.svr,v, 6 ;j.t; xaOoptov oj.; avOptjj7:o; (9il, ;j.r,6s si? Ti
lioii liuiiKiiio iiiore conspicit, ncc spei:leiii exlernam (patvS;jisvov ^Xsttojv, otXX' si; tov xpuTTTov avOpojTrov,
spcctat, vcriirn occiiUiiin liominein ", alqiie iiiler- xa\ si; ih ewov Ti;; xaxia; \ Tr,? opsTri; Jp-j-ajTif;-
liam viiii vcl virtiitis oniciiiain iiiliictiir? .\li|iie boc ptov ; ToiJTo [J.SV 5t) TotouTo •
xa\ st Tt? OfTttaTst, touj
<)uidcm tale est. Qiiod si qiiis milii niinus lidei C xsOsa;j£vou?auTOu? *ra[iapTup(5[j.sOa- jtoXXol 5i siatv,
0'! xa"t fi;jLtv xa''. Tot; ^TrstTa to Oa'J[J.a toijto irap-
babciuliim pulat, cos Ipsos, qni spcclaculu intcr-
nam babeo, iT.z^^^hi.-! Ts xal TiapaTrfjittiouatv
fuere, lestcs |irodiicam : iiiullos qiii et
ad nos iioc niiraculum Iraiisiniseiuni, el ad |!osteros

iraiisniiiiciit,
XXX. Posieaqiiam aulcm ad virilcm aitalcm j:iiii A'. 'E7:s't t\. si^ avSpa; TtpoVSvTs.; f,ST) tojv iv tf:-
progressi, pliilosapliite placiia degustaruiit (

q»:tid Xoaocfia 6oY[j.dT(ov f,'|avTo ((o; pifi^TioTS (jitfsXov! ) xa\
ulinani niiiii|iiaiii fecissciii! ) diceiidiqiie racull:iten), Tf,v sx TO'j XS-ôu 7:poasXa[j.6avov S-Jva.atv, \ toi? [Jtcv
qine iit probis el lionestis viriutis iiistriiineiitiiin ac S7:tsixsatv dpsTf;; 57:Xov. Toi; 6i [jto-/Or,poTspot? y.bi-
.sulisidiiini cst, ita iniprobis ct fl.igiiiosis vilii sli- iprjv xaxia; -["ivsTat, ouxsti xaTs'-/siv oXtiv T"r,v voaov
iniiiiis ellii ilur, iiisiipcr abSiinip.-.erniil, ininline jam oTtj^ Ts Tjv, ouOi 7:avTsXt;jj Tiv Tr,- das6sia-; SiXov sv
oinni cx p.irle inoibuin aiiinn) clausuin teiicre, iiec sa'jTa) (jLiJvtp iptXoaotpetv • dXX' U)a7:sp ^rup s[ji9ojXs-jov
inipictatis lr:iuilciii [irorsus scciini ipsc soliis iiicdi- uXt;, xav [ifi^roj itphi tfXiya Xa[J.7:piv dpOT;, 07:1^0?;-
tari po'.ci:it. Qiilii |iuliiis, qiicinadinodiiin igiiciii in pi; Ttvs; s|d7:T0VTSi; iflS) i; xortvb; ex pdOou? u7:o-
liialeria
iitji\.ii,i latciitem,
ii.v.ii.,.!,,, elianisi
...,•• «.ji noiidniii
..V.,,.. ,.... iii
,11 luculciit:ii:!i
.ui... >>.,,.,.'.• ar.iJiaivouatv
«.,,— .... .. •
s! ?o'JXst
-. f.
.-, Ttov
os, — . 7:ti-,-(jJv
--.,, — —
a't af^pov-^-a;
H I '
Oiiinmam attollatiir, emicaiitcs laincn sciiitilbe qua'- Tiva? u7:oTpixouaat [JSTa 7:vsu(xaTo; , eIt' supu/j
ilaiii, aul Iiimiis c piornirdo subiiidicanl ; aut, si piav o'Jx 5/ouaat, oiJSk St^ôSov sXsuOepov, 7:oXXa/0'J
iiKivi';, (|nciiiadiiiodiim ronte.i illi, qni per speciis Tr,; j'f,; dva:fuatoat xa't u7:T;-/o'j3t xdTtoOsv, \iTih iJ.sv
volvuntur, ac deiiide arclis- (06) Tou 7:vsiJ[jaTo; dvtoOou;j.svat u^t:!) S^ Tr,?

91, quosilani ciiiii ll.ilu TTjs ,
siii,e tonipressi, ncc libcriim exitum babentcs, inul- avtoOsv pio,; xaTS^/iiJtsvat Ts xa'i dvaxo7:TO[j.svat
tis lerrx locis vapoiein iii subliiiii3 iniltunt , tac - ouTOj xa't ouT^; ih (Jtsv roXu Tr,,; dasSsia; xot
" Gen. XV, 16. " Isa. 1, 15. " Deui. xxiii, 18. " I Petr. iii.i.
noii iia vidcl, biinio

(89) 'Pavfia. Montac legit ^su^JOTt. iiiilli aililniit xoTiSot. c {.)»\ iit
(9(1) Ti\r re. IMi. in Oial. B.is. Tf,v -^s. pcrviiici it. >
(91; 'Imv ao.l.lm: t ll viilgo coiisnlerclur ac (9,")| 'Elid.-zzorrer. Il:i qnirrqiir Ucgii aliiqne plii-
Ciulliiiiilini. > rcs. Ucg. Iiiii et Cnlb. k li.ibiiil sî7:T0VTai.
(9-2) IlfOcperi}ze. Ucg. a, b, 7:po7-.f:pr,;. .Monlac. (9()) Ti'ir. Niiii iiiclrg:iiis luc :irliriilus qiii ad
«poacfspst?. Iii Isa. îpTiTS. giac icfciii puicsl; liu;ic tarneii iii iiullo codice re-
(95i 'iii: xvrdi;. ISc,;- '. <-'t G(iinl). tij; x-jvi. periinus.
^Ji) 'iii; iirOpixi.Toc:. Ueg. biii, Coiiib. aliique noii-
,
5:.7 OUATin IV. — <:0NTIIV jui.ivnlm i 133
iy.pjTiTJvOn^TouîifoOiUTj-ta^-TS-oO/fiToCvTo; A luim|.ie ab iina p;.rle =.lrui.iium c.lin.l ; a Ibiu

q"i«li-ra Mirsiiin im|.iilsl cailcriim a s.ippn.a vi
•naiâYiovia; •
o<j-to yip zh -â-r.r^; aicCîv f,v ,
retc.ill ct CD.T.ill en,l.-in <|iio.|.ic n.o.l.i ips.-

<l5.faXi,-'E(iTi ov 5::ot'(0S) xi\ i:apr-:tiwj 7«. •:?„- :
lai.iClsi oli l.'in|.nris ii.-. cssil:ilcni (>j.is.|..i..

vvwixT,; i7:.I(l.iT,T0v toT; ii'j-in'Ai xf.v aaiSciav ii
. (|,ii
t};v auviiiv iv ts toT,- (!)9) -pi; T?iv 45i).vtv X^yo'-? rcrn.n pnlicl.al.u. :inclnril ilciii ;il(|.ic (lisci|iliiinm,
r).dov za)iTj; £lx:v. 0-lp E/./iT,v(..v J;aT:[v<;ji:vo; in:iinrcin im|>i.;l:ili» parlcni occ.illaicl ; ii(ii..tii.ii
il
(rpofar:; Cf,0:v lo; t!,v fjTTcj fuiJiviûjv XiYOv. Ti Sb enim impicl:ii.'in apcrlc pn.lilcri li.l.i.u cr.il ;
i.iicr-
f,v «vTt.i; xaTi tt„- aXT,0:ta;), xa\ 7:ait <!iim laii.en iis qiii inipicU.lc .iu:iin prihlcnlia acn-
Y'jjAvai:a
Xa!p(.jv oT; i3:CT; Too-o; /apaxTT,piC-Ta;. li.ircs er.iil, ii.ci.lis :iic....uiii apcri. l):ii ; lum i.i
(llspulalionili.is (1....S cii... Iralie lialiclial ,

pl.is iiuai.i iciiuuin cral ,
prn cllinicis conlc.il.îis ( lioc
(liii.l.'... p.x-lcxl.i (iu;.si ir.roiiorem <lo. Irinam cM-icil.ilimiis ca.is:. Iii.r.^lur, <:i:lcnim rcvcra :iilvcr.>.ii»
vcriiaicin scipsuin exerceiis ) ; liim omnibus iis rcl.iis âiulens, <|uil)us iii.iriim impicl;is quîsi (cr-
lissiiiiis i|iiiliiiMl;iiii iKiiis i'\[ii'iiiiiiiir.
A.V. ET.iXol Tiv jilv i'::).9?,v i) ^''^vOpwwa toO n XXXI- Al post(]uam impcr.iloris l)Ciii(;nilas fr.i-
o0Toxf.aTopo; d-co:txvj3: (I) ?aji>.ea, xal jiEpo; ireni C:csaicm crcavil .

piirleimiu.; orl.is lcriMr.i.n
0'Jx (SXtfOv 06 liau.l exigiiani ci coniinisil liiiic aiiloiu pro aiiimi

tr/.s.^?'-%S--3A (2) TT.J otxoujjiivT? , T(t) ;
u-r,p/i xaTi zo)),f,v £5o'j-jiav xal ao:tav, xai ).<yiov lil)i<line ac sine ullo mciu periiiciosissiinis el sluiliis
xa\ otoaj-,:a>.(ov Tot; o/.eOpttoTdTot; (3) -poso.utt/.ctv cl pnrceptoribns oper.ini ilan' licebat (ipsi poiro
( "Asia (,1 f,v aiTiT) 7b rf,; ii;6::a; o;oaTxaX:tov, A.>ia impieialis sclii.l;i cral , lain qii:r clrca si.lcrnm
OOTI Ti ;::p\ 4— povo;jt!av xa\ Ti; i-^vij:!;, xj; 9a';- seientiain ct (;eiiituias , iiiaiicni<|ih! pi.csciciili;e
xajiav wporvtoatio; TspaTeOsTat , xa'; tt.v JwiJtivT.v ipcciem vaiiissinie occiipalur, iiiiam (iux circj pra:-
wJTOt; YOT.Ttxr;'/) •
:v l-.: rh /.:tnov f,v ^.l), T:po3T£- sligiarum artem, carum asscclain, vcrsatnr); unun
Of.vat TT) ii:6:ta xa\ &'Jvaixtv. OJ roXj TJb iv jJi:-J(o, •'"'^ j'"» scilicei rcslab:il ,
iil ad iinpiclalcm vis ac
xa\ Ta':TT,v 8ioto-tv a\,xt]> xaO' •ri;ji(I)v t) T:XT,OuvO:tja 1'Olcslas ace.ul.rel. ^.ni miiliiim |i..rro leiiiporis i).-
xJ.v ™XXwv (fi) dvo;jtta, xa\ f) i-::' &xpov (C) , (b; lcrcessii, cum lianc (Hioiiiic illi a.hcrsus iioi conee-
av eiTOt t;;, Xptsrtavtov :'J:5ta , Tf,v ivavTiav Jt,-
dit cxuii(l;iiis iiiiill<iriiiii iiiiiiiiil;is . Clirisliaiiornin*
Tousa jjt£Ta6oXi;v (7), xa\ f, :;ou3'a xa\ f, T:ur] (8), qiic. nt sic loqii;ii', a.l siii.)i..iiiii liiinilalis provecla
xa\ 6 xopoc 6;' ?v (9) u6p:JaiJt:v. valctuilo . ci)iitr:iii:imi|uc miilalioinin <|u;i'iimis , li.
C cciilia<iuc et lionnr, cl s.iliiril.i> . iil) i|u..iii in inso-

len iaiii ac petulaiuiam prolapsi siiii.iis.
AB'. Tto 6vTt yip xtvouv£u:t/aX:ra.TEpov(lO) etva: XXXII. Vcrc ciiiin .liirieiliiis essc viuciur 92
-h xaTa;/:tv Ti dYaOi T0'j iJif, ::apovTa xTf^-a-Oat- pr;i'scnli.i lion:i tiieri ac rcliiicre , qiiain alsenlia
xa\ (iaov in:XOo'jjav :'jr;a:ptav ivaxaXira-:Oa: ot' ailipisci : raclliiis.|ue csl Mibl:ila:ii cx oculis rdiei-
(9") ')'.Ti5 Tov xaifo''. Billiiis : i (ib l.Miipoi is iii- (G) 'Anfcy. Sie trcs Uegii coilil. .Nuii pauci cuui
roiiinio.iii..ic.n. > (".i....l)c!. |.ic^viiis ac m.cIius, « per cililis, aXp(;JV.
leii.pnr'S r;.lioi;cin d ii..p('ral.iris <lis<'ipliii;im. i (7) T!iy h-m-Tiay Circvca fisTctCc.Jiiy. B isil. iii
(!I8) 'D.tci. Sic U"'g. biii. .\lii aiUcin iioii pauci b;ce vc.lia : Bi.nas a<l suiiiiniiin i-orpoiis li;il)iiiiili.
ccdices. ct llerv. o-r,. lics, pcriciili.sas ineilici proiiiiiili:iiii. .Molis ciiiin,

('.)!)) To'i<;. Ii:. scripii ele.liii M.ri. pr;«lcr Par. sivc iii Ikiiiiiiii, sivc iii nialiiiii oiiiiiilnis , iii<.lu<|iic cl
(1) 'AxcSeiy.ffCi. Pas-. ivao;:xvuJt. Quuil l.ic corpora ct iiegnlia inovcri iniil;iri<iiie necesse esl,
l>eni',:iiiiali impcraio.is irili.iil <irc;;..rMis, i.l ..i:.lili;c Iiiii<<liic iicliil;iiiti;c iiiircnteiii saliiriial<:m vocaiil...
:is<'riliil Zusiinns : :tT: (o-:p iXrÔc; f,v) Toofa-^v ;iil siiiiiiiiiiiii il.iijiic Ikiii.c, iil ila (li<';iiii, v;ilcliiiliiii!>
if ; a JTO'j iva:pi3:(o;' t si\e, qiKiil qiii iciii veiniii pii.vc.ta rcs (.ilirisliaii.i; iicc ciiiiii ;<il iiK'Iiora pioli-
t-1'..i, in c.i nioitis ('aiisain inveinri: vol.i.^rit. > <'cie iiiilcral, iu |iejor;i :il<|u<> ('<iiai';iii;i riiil ae iiiiil;i-
(21 'Ei-/F.ifi<'t:zai. IMcriqiic .o.lics Inlieiit :'.•/::- l;ie>l : > Ti; ::; kY.vy^ cj^îa; <r'jaX:pi; taT,0(ov Tra;-
pi^:t. Noii l;ii'lniii Uriciis, mciI ciiam Tlir;i<'ia, a.l.ii- 5:; Xiyoujt, elc.
i|i.e Coiisiaiitiiiop..lis i|is;i. CQiiimiSoa c^t Gallu. Quo.l D (8) Ka\ i) Tiji>\. ll;ec ilesiint iii tribus Rcg., nec
i:!i'>:iiie a iio 3M coiiiiîl. agnoscit ("diiiIx'!.
(3) liâcTJid.lijjy To7r c.XsOpnoTdTCir. t Pcriiicio- (!)) li' c'y. bic pliriqiie cojil. .Nuiinulli lamen
si lli iii;i'.'i'>lri 1 liierc (iil Lil.;iiiiiiin oii iU.i.ii. cuiii l';ir. Iial.cnl, o;' (ov.
qiiciii iniriri<'c coliiil, lict ciiui ikui au.licril). .Ma\i- (10) .V«.!£.T(Lr«/)cn". Iii or. IC De bnplisninle, niiiii.
nms l'°i>li<'siiiiis, (|:ii Valc.itiir.aui jiissn, oli iiiagicas "(1, sic li;ibei (Jrcôriiis Tf ; a'jTf,; :jt: ouc/:p:!a; :
aries, iiiieiTecliib ol, iit ex Sncr;ile, lil>. iii, c. 1 ; xa': xTT^^rajOa! t: t("jv iyaOiov oj/ 'J::ip/ov, xa'; xtt,-
Sozoiii. lib. V, c. 2; Libaii. \i, .l.sciinnb;
nr;.l. O^/ 2:aT(biaj0a:. i KjiisJein e>t (lilliciilLiiis, el bo-
t^.lcsins i'iiis<|nc <liscipiiliia Kiisebiiis, ipsc qiio<iiic nuiii alii|ii(iil, (1110 priiis carcl.;is, a.lipisci, et, rum
JaiiililK li.is, <iiii siili V;i|enic iiliiil, ad .i.ie.ii pliircs a.leplii» rueris, ('Oiiscrv;irc. > Sentciilia I).'iiio>llieiiis
Apo-.lala scrip>ii ci)isliil..s ; .lcni.|.ic I'ris.'..s .'l Cliry- li;ei: csi, jiixla Lli;iiii cl llciiisiiiin, <|iii l.iiiilaiil Olyii-
s;.iiiliiiis. I Ilis iiiiperii c.ipiiliial.', > ail Tlii:.)<lorc- l!:iiiiani seciiii.l.im, nbi taiiicn coiilrari;. >ei)lei]|i;i
liis, /l.sl. Iili. III, c. 5, ( J.ili.iiius a.l.licliis, picla- lct;iliir circa liiicin : IIoX-j Yip iaov :/ovTa; oAi.--
Mieiii ex.iii. I Lt .\ugusiiiiiis Ib. v /;.; i:iri(. /><(, c. t::v f, xTTja-Oa: TivTa T.i-^jv.i.. i .Miillociiiiii l.ci-
^l, I Ljii> <'gieîjiii iii.IdIcih ilciepil .iiiioie tlunii- liiis, i|ii;c liabeas, (lclciiili solciil (inini.i, (|iiaiii para-
lianili >acriii'g;i el ilclcst iii.la cui lOMlas. > ri. > \i\ Grcg irii senlenliain priipius acce.lil (J. (]ui-
(l) .Ver.T^K »]>-. K<'g. Ii, '/.v.-<i-:.V'Vi. liiis lib. IV, c. 1 1 : ( Kaeiliiis est <|n.c<laiii vincciu
(oi lH>}Ovriieica rd)»- .lo.lUii»-. Cuinb. < accu- qii;i:ii tiieri .. tlxpeilitlus inaiius iiosiro? lai.luill,
niuluta vulî lioiniiiui:i iuiquilas. > quaiii co;iliiiciil. >
159 S. GRECOHil TIIF.OLOGI IC&
uiieni sluilio el ciir:i rccupernre ,

quniii pra!seiileiii \ eT:'.p.E),e!a;, 1) ttjv u-dpj{OU!jav Sia-tiiaÔai •
ya.
iousi!rv;i.ro. Alque tonlriliojiein quiilem pr;cecilil Tipb n^v auvTpiS!)^ fjyetTai OSptj (H), ai IlapoiijLia
conluiiiclia ", ui,pi;c(larc lialjelur iri Proverbiis ,

y.a^to; (jiast , 7:p6 6s So^r,; Taiteivojit? •
t^, tva <ja-
gloiiaiii ;uilein liuiiilliuis '' : aiit, iil ililiiciiliiis lo- tpsTiepov jV-oj, 'J6p:t jjtiv eTre-ai auvTptGr,, Taretvtij-
qii;ir, qiieiiKuliiioiliim calaniilas iiisolciili;iii! , ila czi 51 ziiorilix- Kvpioc: ydp v.iEfrtydrcK; dvrizdcr-
spleiiilor cl gloria liniiiililaiein coiiiilaliir. Domiitus cetai, za:teirol^ Sk Siduci y/ipir, y.a't dvtetjiys'
ciiiHi iuperbis resislit , humilibus auleni dut gra- TJt ^vavTia totj Ivavxioi; 6 7;avTa StxattDj ETTtiJte.
iiiiM -', al(|iie coiilrariis coulraria vicissim inilucil, Tpttiv (12). TaOta eiSw; y.oX 6 6:to; Aa6\5, ev z\ •zCiv
qiii oiiiiiia jiisie ailinclitur. Qiioil ipsc (|iioi|iic I);i- liyaOtov y.a\ xh TJvciTaAOai TiO^Tat- xa\ /ipiv 6ij.o-
vid pcrspccluiii cl cviiloraliiui lialiciis, liuc iii Iidiio- ),oy;t Ttyj cuiTStXavTt, t'o; toO Ta 6txatto;iaTa liaOst-.
riiin iiiniicro cullorat ,

qiioil aiiinio coiilracliis ct evtzDOev TTpQaYtvojjiivou • xa^, /Tpi roD /^s ra^rsa-w-
«leprossus fncril : gratiaiiK|uc liabet ei , a qno ile- OTivai, ^rjiV;. iyi^ i.-i.lr\itpiLlrica- Siu zovro zi
pressiis est, tiiiqu;iiii liiiic iliviiiaruiii jiisliricalioiiiiiii .h'fi6r cov ipv.luf,a- [xdjr,v -'/.rjjLtjte),i!a; Te (\oS
(.oguilio ipsi accosîciil. /'.'iiis(/i<n»i, iiKinil, /n(m/7;«- v.y.\ StopOtojeoj; TiOs'i; Trjv Ta-etvtoiiv, ("o; ex. (le»
r^r, ego (lcl:qui : iiroptcrea cloquiuin tunm custo- TauTr,; Yevvto;jtivTjv (14), Tr;v 6i Yevvrjjaaav a[jtap-
"
dii'i " ; (.lcjeciiouciii scilicet inler ilelicinni ct re- T!a [jiev yip TauetvcoaEio; [Jt;r;Tijp, iiitaTpo^Ti; 6k Ta-
sipisccntiam iiilcriioiicns , iilpule ab illo quiilcm gc- Tieiviost;. 'Hjiet; yo'jv, iJ'}ioOevTe;, St£ rijiev eTiet-
nilaiii, liaiic aulcm p:irie;ileiii. rcccatniii eiiiiii de- xet; tj xa"t [iiTpioi , xa\ xaTi [itxpbv a'j5T,G£vTi;,
jcciioiiis paiens esl; ilcjcclio auleiii, rcsipisceiiliio. u; ei; too: Ti tixTi;jia (l.'i) xa\ ->.f|0o; <juv yetpa-j-to-
Nosqui|ipft, cum prolii cl nioderati csseinus , iii al- yia 0eo'j TtpoeXOei-;, ^•liy.a E.Xt7:avOr,[jiev, esxipTriaa-
liiin siililali, coque paulatini provecli ul iii liaiic re- [j.ev xa't fjvtxa £-XaT'JvOr][jiEv, ECJTevo-/iopr;Or,;ji;v y.3.\
ruiii speciem lioiiiiiiuuique iniiltiludinem Dci opo f[v ev Tot; 5t(oy;j.oTs xa"t Tai; OXI'|eat <j'jveXe;a[j;eOa
ac f.ivore pcrvcccriiiius, postcaquam incrassali su- 5-J£av xat 6'Jva[jttv , Ta^JTr^v tj rpaTTovxe; xaTeX'Jaa-
mns, recalcilravimus : el posieaqiiam dilalati fui- [jtev • 6r]Xtoiet 5'z Ti i;rj; to'j Xoyo^j.
iniis ", in nrclum redacti suintis : quanique in pcrscciiiionilnis ci adversis gUiriain poientitiiii-
qiic collcgcramns , eain in setuinlis rcLus dissipavimus ,

queniadniodum dciiiccps oraiio dcila-
laliil.
XXXllI. Ac Coesari (iuidcm , et impcriuin, ct vila C ^^'- "Opov [ilv i] paatXeia Ttji Kaiuapt xa\ 6 fio;
fincin accipil ; qiise cniiii inlcrca nccidcrnnt, silen- Xa[jt6ivef Ti yip iv [J.e3(;) (j'.to::riao[j.at (IC) tfetSoJ
lio pre:naiii , lain cjiis gratia qiii lecil , quam cjiis xa't to'j Treratrix^lTo; xa\ to'j ::£t:ov06to;- (Tiv lijjif o-
qiii [lassus cst : qiioriiiii iilriusque pictatem vciic- Teprov ai6o'J[Jtevo; ttjv EuaESEiav, oux inaivd) Tr,v
rans , tenicrilatein Iiaudqnaquain laiido. Qiioiiiani Opa3'JTr,Ta. 'E-etor] yip Eêi Tt xa\ i[jtapTetv, Sv-
eiiiin oporieliat , ut cuni liouiines csscnt ,

pcccali Ta; <ivOp(oi:o'j;, to'jt5 £gt:v o Ta/a &v Tt; a[x(fo-.i-
aliquid adiiiiltcrcnl, liocillud est quoJ fortasse qiiis- prjjv o'Jx JrTatviietev et [jir; xivTaiJOa 5t' oiv tou
piaiii iii iitroque icprehcnderil : iiisi lanieii liic ^Tepoj xaTriYopr;iio;j.ev , T?iv eTepov atTia; i^fjao-
qiioqne, duni ;ilteru;ii acciisanius , allcruiii crimiiic [xev (17). '0 ol e'JOu? |Ji'ev xXrjpov6[jto; Tr,; tou doeX-
lilicreniiis. Jiillaiius aiileui slatini fratri iii iinpcrio, tjoj âatXela;, <iXX' o'jx £'ja£6eia;- [Jitxpf/v ol iJrTTepov
sed non iii pielale ;

paiilo aulc:n posl ci qiioqiie, a xa\ T0'j âatXe^JiavTo; o'Jt6v y'az-:a'., t?) [ikv ly.i'i-
(!:io iiiiperalor creatiis fiieiat, succedit ;

parliin vo- to; (18), Tb ok piaaOevTo; Tto xotvto TiXet, xa't fjT-
leiili, parlim a coiiiiiiiiiii fiiie co;icto , alquc ila su- TTjOivTo; ^ttov T:avT\ Tto x6j[i(;j xaxrjv xa\ dX£-
pcrato,ul c;i ciades ofbi uiiivcrso fnncsta cl cxitiosa Optov,
(ucrit
93 XXXIV. Quid tibi actidit , o inipcratoriim ^ AA' Ti to'Jto, ij OeiiTaTe âatXitov (19) xa\ tfiXo-
iliviiiissinie,.Clirisiiqiie aniantissiinc? (eo enini pro- -/pta-OTaTE (7:poaYO[jtat (-20) yip w; T:ap<5vTt xa'.
vcJKir, ul tcciiiii velul ciiiii pr;cseiitc alqiie audiciiie <ixo'jovTt [j^;jnj/aaOat, xat e! t:oX'j xpeiTTOva Ytv(os-/.to
< xpostulcm, elsi niiilio pr.-csiantiorein te esse scio, tt;.; ;?);x:Tipa; [ii[i-|eco;, [ieTi Oeou (21) TeTaY[iivov^
" Prov. XVI, 18. '''

Piov. vv, o3. " Jac. iv, C. " Psal. cxviii, C7. " Dcul. xxxii, 15.
II) "Tvpir.. Viilgala miiiiis iquivocc vertit, « su- Galliis rcs ninlilus, cl ail iiiorlcm qunni
novas esl
p(;iliia. > liiiic inliilit Cnnslaiuiiis. Sicniin altcriini acriisassel
1
1-2) '['.rijieTpo^r. Ucg. 1, 4'/Tt[ieTp(7)v. Grogoriiis, allcriiui ciilpa liberari iiecesse crat. Qiia-
(I.")) Il.iiijiiie.lFiar ze. Dccst te iii plciisqiic codd. ^0^100, iiiisso iiliiiis(|iie faciiiorc, riiiic iii mcdio di-
Iliiiic lo( iiiii sic rcdilit Coiiili. : « Iiilcr dclirliini ct coii(';i <'r;inl, sileiilio se prciiierc prnlilcliir. >
•iiiciidalioiitiii iiiediaiii inicipoiiens rc iiii.-ceii- (IT) 'A;pi'icoiiev. Viv iiniiin rcpi^rias toilitcm, qiii
liaiii. > aliicr lialicat. td. ii9f|a(0[i.ev.

(II) rf:yyo)iiivt]r. ("onib. « qux cx illo ort.i sil, (U:) Tij jiir iMJvTor, fic. i Constanlio volenie,
paioiis. >
t]iisr|iic fralri siio siicrcssit Jiiliainis ; i|isivero Constaiilio
(!o) 'iJf £(c zdSe zi cyjijM. « L't iii liaiic digni- liioilc cn.iclo ot snpiralo. >
.aicni. > (Ifl) naCi.U::,>v. il.'!,'. p. BaatXe^j.

(IG) Ta yap iy iiicipciw.t/icojtai. «Gicgoriiis, > CaO) nioux.ojtui. Uc.c;. i, T:poaaYO[Jtat.
jt cniii ISasilii) liquar, < ;iit sc silciitio priolcrirc (2i) Meza Qeou. Sic omucs codices. EJ. [iexi toO
îi:i' iiilcrini coiilliji-ruiii, revcriliis aniboriim, nl|io- Oeou.
lc C.liiiaiiaiiuiiiin, piotatcm. Aliudil ad (aciiius, quo
;
581 ORATIO IV. CO.NTHA Jl LIANLM I. SC3
xa*. ^rî ixtt ii^Tî xXr^pcvjafj-avra, y.j\ to^cjtov \ qiiaiii ul a iiie rt|ircliciiili iltfLc..^, iilpulo (]iii i)co
iie^tay/up-âa'^!, 330v (ijTsOisOa-. tt.v paaiXtiav)* :ulj -lus «is , ca-lcslisqiic gloria; lixreiJllalcin ac-
t(va :i'JTr,v 46o'j),i'Jici) po'jXi;v, TavTiov S'jvi3:i xa\ ccpcri», alqiic iii l;iiiliiiii a iKihis iiii(!raris, ill inipc-
tYyt';o;a xaTi 7:o).'j S-.acpcpt.jv, Cj tiov t-\ 50'j (22) riuiii I iiiii iiiclion^ coiiiiiiiilares.) <>iii>iIm:imi Iiuc coii-
fajuiiov (i^.rfov, dXXi xa\ tuiv turpoaOkv ; 4 tî pap- siliiiin siisrepisli . qiii oiiiiics , iioii Iiij: hdliiiii , scl
6apix%v avaxiOaipiuv X'JxX(;i, xa\ to'j; ofxoi T'jpav- eliiim 8iipcrioris incni(iri;i; iinperalores aniini so-
v>'j{ yiipo-JjjiEvo;, TO'jj [iiv Tot; X^yoi?, to'j? Si toT; lcrlia cl aciiiniiic lon(;(» aiilcccllclias ? qni Larbnra»
okXo'.;, xa\ TO'JT(uv ix4T:pov (b; jxrSiv 0->> toO iTf- iialioiics prr [jyrniii rcpnigalias, lyraiinnsqiic iiilc-
po'j S'.o/Xo'J^:vo; •
oj [jit^âXa jiiV Tp^rzaia Ti jjitO' slinns ililioiii lii;i>, p;iiliiii scrinonilnis ,
parriiii ar-
6-X(ov xat (iaxr,;, \ui^w 51 xa\ 7::p'.'.favijT£pa Ti iiiis siibjiciclias, ct i|iiiileiii nlruiiiqnc ila dcxirc Ct
&'/af(iaxTa' rp%; Sv xa\ ai navTa/iiOiV itpijCjTai cgrcgie, qiiasi ab allcro iiiliil niolcsli;u libi cxliibc-
xai ixsafa; •
lo Ti [ibv (-25) 'J-f;-xou:, Ti 5» IijleXX: (2.i)' rctiir : ciijiis ciiiii iii;igna cl cxiniia lroplia:a arinis
tSv Sj f,v T>j JX:t'.j0;v Ttov tio '/i-.pdiOtvT'. ' (5 /:ipt cl pr;clio i|u:esil:i , lniii irajnra ct illiiilriora siii''
©£0-j ::p^; niiav xa\ 3o'jXr;v xa\ Tpaîv Aor','0'Ju:- iill.i ci iinris jirufusioMC p;irla ; ail qiiciii lcg;ilioncs
vo; •
ou [jiaXXov [ilv t?,; /:'.p^; aJv:3c;, (jiaXXov fii el siqiplicarioncs uiulccunqiic coiinncb;inl : cni na-
'i
:?{ duvijia); V; /£\p eOa'jjjiaCt-o' tX:ov 6i Tr,; :v R lioiics parliiii jaiii subiliUe, parliiii jaiiijani subji-
«(jtooTipot; fJoox:;aT;7S(o; f] E^JjiS^ta. licniljc craiil ; i!l in cailein caiisa esscnt or.iiics ii
qiioriiin c\piigii;ilio iii spe posila cr;il, ac si jam (lomiti alqiic in pnlcslaleiii reihicli essciil : qiii Dci
i:ianii ail oiniiia coiisila res pie oMiiies geroiulas nlcb.iris ; cnjiis (lciiiiiiin el priiilciiliu inajorciii sui Oil-
iiiiralioneni inovcbal, ({ii;iiii in.iniMiin vircs ; cl rursns vircs iii;iji)ri a.Iniiratio.ii eraiil ,
qu.i:n pruilcn-
tia : alque iilroi|iic pra:rlarior ilhislriorqiic cral piclalis glori.i.
AE'. 11(1); o^j" ivTaCOa (iovov «;jia9T;; lîvr,; (25) XXXV. (Jiionaiii igilnr iiioilo liir snlinii iiiipcrlt:is
xa\ d-:p!jx:r:To;; T; t^ ':i/o; tt;; oc::avOp(iTOj iniiiiiiic(|iio circiiiiis|icclMS e.\slilisli ? ^Jii.t Ii.cc iii-
9i).avOp(OT:ia; ; Ti; trjv:ijf,XOs 5at[jii5';(i)v (id) ti") biiiiiaiuc biiinanitalis celcritas ? Qiiis (l;eiiioiiun) ail
cxifijjtaTt ; 11(0; tîv (jLiyav xXi;pov xa\ Ti T:aTp(V>v liaiic ilcliberatioi;cm siniul irrepsit ? Qiinmodo iiia-
xaXXioT:tj[jta, toj; :-to'.^J;jioj; Xiyii) \ptjT0^j,T>) T:av- giiain illaiii lueredilaicni, ac p;ilriiim dcciis ct orii.i-
Ta-/ot) Tr,; oixoj;jt£-/r,; :xXi;jfiav iOvoc, T^ âJtXstov ii.oiiliiiii, cos dico , ipii a Clirislo cugiioiiii:iiliiiii lia-
I:piT£'j;aa, t4 TToXXio ni-n^t xa\ t:oXXoT; iSpioj; (i-jv- bent, gciiicin illaiii tolo passiin orLc liiccnicni, re-
a'j§iÔtv, oOtio; iv 6Xt'f(o xa\ <ix;jifj ppa/:ta xat<>o-j gilc saccrilo;iiiiii ", nnillo labnrc nuillisqiic siido-
TO) xo:v(;j T:aXa[jtvat(;) ifip(ov T;ap:oioxa;; ribiis ancuiiii , l;iiii l>re\i alipic exigiio lempoiis
piiiic o co;iiiiiii;ii btiic jicsli cl fiiiia; traJiilisli ?
\'i'- 'Ij(o; Tt y.T.': dj:6:Tv j[/.Tv, aoii.-ô:, '.;aivo;jta:, q XXXVI. Scd rtirlavsft vobis, fralrcs, iinpic f.icere
xa\ dYv(i);jtov:Tv :v toT; Xi^YOt; TO^JTOt;, xa\ ot: ;j.t; videor, aiqiic in lioc scrnione iniqtii ci ingrati aniini
•ta/^j ToT; Tr,; xaTr.-^ôpia; ,(if,(/.ajtv kr.iyd) Ti tt,; ?)icciiiKii c.vliiborc, qiiod non sialini accnsatioiiis
dXr,0£ta;. KaiTot yt txavio; dT:oX:XoYT;;jtat, xa\ St' vcibis vcrilatis verba siibiicclaiii. Qiiaiiiiiiaiii pcr
a-JTiov oiv E','xixXr,xa, :; t; ttj xaTr,YO(i;:i tVj vo'jv ea qiioqiic qiKT; olijcci salis i;)'~iiis cauâm cgi
, ,
rposi/STS xivTa'j0a y.6wi (27) f; xaTT,',-opta Trv ciiniijiic |iiirgavi , si iiiodo acciisalioni iiostr.x al-
a-fzs:tlyv.- /pr,ST&Tr,Ta yxp stTTtov, tt)v dTToXo-^tav icnluiii aiiiiiiiiiii pi':rliiiistis ; alque liic dunlaxalac-
tSfjXioaa. Tii -jip o-jx otS: xa\ T(Tjv (isTpito; £x:Tvov cnsalioiii aliMjIiiiiu conjiMicla c^l. N.ini tiini beni-
£-t3Ta[i£v(i)v, ot; svsxa e'J3£6£ta; xa\ to-j T:£p\
(jtsv gnilalcin dixi, iil ;ipcrlc g4 '''î 1'""' '^"'" criiiiiiia
f,|jta; tfiXT,ooj, xa\ to'j ô.jXsjOa; -av f,;jiTv d','aOijv, oiMiii ac ciilpa libcicl. Cai cniiii , vcl cx iis (jiiibns
(ji?) oTt sxstvov (28) ra,o:Tosv av, r^ -(i-fyj; 'jXo-j Tt;ii;v, non pciiiide togiiiliis cral diibiiiin csl, quin ipsc
,
f, TTpojOf.xTv tt;; pajiXsia;, dXXi xa\ a^JTr,; tt,; ub pictateiii ainorcinipic crga nos ac prnpensissi-
,
âjtXsia; (29), xa\ zdvTtov t(ov 5vTtov, xa; tt,; niaiii licne do iiubis inereiidi vnliinlaic; uii iiiodo
tiu/f,; a'jTf,;, f,; ©Joiv o^jSsÂ T;[jttioT£pov, Ti;v f,;jt::i- illiiin, aiil idiius goiicris lioiioroiii, iiiipcriiqiic iiicrc-
pav dj(fdX£tav t£ xa\ cioTT,ptav cjx 5v /ilzr.Ci- iiieiiiiiiii neglcNissct , vcniiii imporio quoijuo ipsl
t,XX45aTo D oiniiibusquc rortnnis , al(|iic i))si deniqiic vil;c ,
•liia «icniini quidiiuam csl cbarius , incQluniilatcni noslrajn ac salulcm baud illiDcnli aiiimo pra:tii-
lissct?
" I Tctr. II, 0.
(22) Tior ^.t! ccv. i Tii;c .Tl.ais, libi xqiia- (2.)) '£_i,-(t)T)s-. Dccsl iii plcrisiiuc non iiifima; iio-
liiiiii. > Ix codiciliiis.
(25) '12 r« iiiy, clc. lla )ilcri.)iic co:ld. Paiicissimi (2li) luificrur. Colb. a, oat[.t(ov.
ciiiii cd. i'jv. liill.: ( Ciii iniiioiics oinncs (larlini j.iin ^27) Kni-ziivOa fidrcv, clc. i .\i()iic liic acciisa-
dicio aiidicnles erant , )iartini j;iiiijaiii lu'.iir;e lioiii, eli;iii>si S(d;i cisscl, alisoluliu coiijiiiicla csl.
craiii. I N;iiii cuin lciiilalcni di.vi, > clc.
(2i) Ta Si ejit.Hs, clc. Coiiib. sic Inciini liiinc (28) 'F.ifslror. i lllnni, > scilicct i JiiIiaiiMin. >
verlil : i Mox riiluriiiii cral, ut iu cîiIcmi caus;i cs- (2U) Mt) fivzi\Q tijr: ûci.lEiai;. ll;ec dfi-
'X.l.lit
seiii, tiiMi qiiKniiii cxpiii;ii;iiio in spc posila cr;il, tuiii sniil iii ilMohiib Kegiis opiiiiix' iioue. Iii aliis dcc»l
((li j;ini iii poleslalem rcdacti craiil. » tjiiluin TT,; aiile âJtXfta;.
,
;
M'.^ S. GREGOrUI THi;OLOGJ 504

XXXVll. Neniie eiiiiii quis{|ii.irn aliqiianjo iilliiis A AZ'. OuSev''. t^P oJOEviôtlTW ztoTTOxs TrpdiYjji.aTOi;
rei l.iin atii ;iiiiore atijiie ciipidilalc correptiis cst. £ptu; OEpjjti.; &vi3xr,<j/;v, lo? EXEivtu XpttrTiavouc au-
qii.im ille Cliiisliaiios crescere , alqiic iii siiniinain ^r.Orivat, xai si^ icXsiaTov (30) xoi 5'j^t^; TrpoeXOEiv
pli)ri;e polciiliêinie ;iiiipliluiliiieiii pcrvenire ciipic- xa"t Suvdfietu; •
xa\ oiixs ?0vti xz:pr)-j\j.z'/!i, oCiTe -.>j
hai. Ac neqiie iloinil-e el siiliac t;>! genics, nec res- xo-.vbv £uvo[iO'j[ji.svov, oO rXTJOo? ypTi|j.dfCtov, oCi o6^Tî
|.ii!ilica pi;L'ci.iri3 legibiis coiistiliita et giibcrnala, -£pto'J3ia (51), ou xi) âstXsa flaitXiojv xa\ sTvat xa\
nec pccuiiiarum copia, nec glori;c ni.ignitiulo, nec ivoîdJeaOat, ou-/ 030t? SXXoi; ovOptj-iov S'joai[xov[o
i|iiod re.\ regum ei essei , ei appellarciiir, nec oiii- Yvtopi.j6Taf 0'Jokv ojTto Ttliv zdv:tov cxeTvov T,'j9pa'.v$v,
iiia alia, (inilpiis lioniinnni felicit.is (leclaratiir nec to; zb 5i'
; k.xj-.rj~j [jlIv •Tjjxaj, 5:x oi f;[ji(ov Exetvov, xo\
(Irniiine (|iiiili|iiain e.v oiiiiiiliiis rebiis lanlnin ipsi rapd ©eto xa\ dvOptozot; (32) £uoox'.[ji.ctv, xot dxo-
voliiptatis alTereliat, qnantuin, iit el nns per ipsiiin. TdXuTov fjjxtv EtijTov aiTavTa ip6wj r.a(Kt.y.tl\)ixi. Tf,v
•t per ros ipse, lum apud Denm,tuin apud liomines SjvaciTsiav xa\ y^P T^pî toI; SaXoi; exavo ffizi
'loreremus, ac firiiia seinpcr el stabilis nobis po- 00910;, J.Jir/iTepiiv xs ^33)xa\ PoJiXtxtoTspov t^ xaTJt
lentia pennanerel. Illuil eiiim probe perspieiebat , tou? -oXXo'j; xep\ to^Jtojv 6!avoo'J[jt£vo;, oTt Tot^
allius viilelicel niagisiiue regic (inain pleri(|iie so- XptCTiavtov TTpdi-[jiaat Td 'Pio;jiaiiov (jjvr,':=rae, xa\
lcaiit, de Iiis cogilans, cum Clirislianorum rebus B duveijfiXOs tt) £TTt5r,[jtio XptiTou -h xpdTo; , outoj
Uonianoruin (|iioqiio res iiicrcmcntnm simiil C(> 'np'jTEpov TeXeito; (54) ej; [iovopxiov vevixr|X(5; (5o)-
plsse ,
alqiie cnin advenlu Cbristi iniperiuin siinul Xa\ 6li TOUTO TtXioV eOtixEt [JtOt :T£pic-£lV £'J TlOttOV Td
ingressum fnissi\ eiim nondnni prius lioc evicissct, f)[j.£TEpa •
6; yz, xa\ d n irapeX'j7cr,ii£v Ti[td;, cii
ul in unius priiicipalum planc deveniret. Ob idijiic, nspttf pov(I)v,ouo£ uSpiJiov, 0'jO£ &XX01; Ttit Tzph fjatov
''1 inerilo quideni, res uoslras magis aiiiplecti iiiibi );ap'.^d[;.£vo; (36), dXX' toaxE TrdvTo; ev etvat, xa\
videb;Uur. Qiii qnidcm , etsi qnid nobis iiiole^li;e 'TU|xtppovstv 7:ap£X'Jr:TiT£, xa\ jjit) SioxExdÔat, [>.Tfl'z
cxliibiiit, non noslii coiileinptii iil fecit, iicc. iit iios SisaTdvoi TOt; c;xi^jij.a:tv.
couluinelia aniceret, nec ut aliis quibnsdam polius qii;im nobis indulgeret; sed ul oinnes iii uiium co-
ireiiins, aniinormiHiiie consensione jiiiigereinur, nec per seliisinala iiiler iios direniDli atuue dissccti
esseniiis
XXXVllI. Seil, 111 (licebani, pariim caiila c?t sini- Air. 'AXX' o-£p elrav, d-fJXaxTov i) d-XoTT;; ,
plicilas , ac benigiiil;ili adjunela est iinbecillilas ; xa\ [j.zTd to'J aaOpo'j (37) t?i 9 iXdvOptorrjv, xa\
Miiuimcqneis iinproliilateni suspicainr, ciijns ani- f,'!taTa xaxiav uôpdTOt to xaxia; eXe^dOipov Sii
miis ab improbitaie liber ac purns esl. Piopterea, to'Jto •r,Yvof,Or, zb [/.eXXov, xa\ .-iii T:Xda[i;a o'Jx eô;-
(|tinil fiiUiriini erat, igii()r:itiiin esl , nec fnens et pdOr,, xa\ TcapEtafiXOe xoTi \>.:>iph^ f; dj£6sia, xo\
hiiniilaiio depreliciisa, seiisiiiiqnc obrepsil impieias, Suo /pr,aTdTr,T£; ciuv£t3f,X0ov dXXf,Xai;,, f, ts. :tep\t6
ac (bi;e beiiignilales inter se oecnrrer!int , ;illcra e^jtsSe; ysvs; xa\ Tiv di£6£(TTOT0v T:dvTOJV xa\
erga piiiiii geinis , allera crga omnium liominiiin dOstoTOTOv. "0;, Tt (58i [ie^t^dijiEvo; XptaTtovoTi;
iiiipilssiiiiiiin, in;ixiniiinii|ue diviiii 35 niiniinis eon- t{ 51 Ojy. E.-atV£tV c)((OV TtOV f,[Jt£T£p(OV, xi 5i Ttov
reiii|)iorrm. Qiiid ille, qni ciim niliil li:iberel, qnod -op" "EXXr,at SoY[jtdTiov jTrsptfuk; vo[t(aa; , xa\
ib; Cliristianis qnerereiiir, nibil qtiod doelrinam ouaxivr,Tov Xdytii, Tioitook xa\ dxoXouO^Tjv u7ToosiY[j.a-
nostrani improbarct, iiiliil rursus qiiod ex genli- Tt, y^mpîiCj-azov (Ty'J) Wjt?jv e^ diofJsia; xoTEaTT)-
liuin doginatibiis e\iiniiiiii el excellens exisiiinarel, a£, xa\xatvdT£pov xpdTtov f;[i;tXXf,Or, T(p dvaSstâvTt
ejnsiiKuli, ut sernione vix coiivilli posset Y' UTtepSdXXstv oux(lO) riv dpsTT) xa\ xoT;
:ili|iie 'ETTetof;
,
iiec deniqnc iillins niajnrnm siioniin cxenipliim bac xpsixToai, otd Tou svavTiou c;avf,vot cfiXovstxfiao; (-1!)
iii re seqiiereiur, iiobilissiiiinin sese ex iinpiclaie xf,; Et; SuaaiSstav d[A£Tpia;. xo^ xf); nSjO^ ih /ilpn^'
iiddidit, novoqnc mi)do cuiii eo, a qiio Ca^sar de- cfitXoTt[j.io;. 'H [lev oijv iiT:bp XptaTtovtTjv TO'J dv-
sigiialus fueral , certavii' Nani cnin eniii virinle Spb;, xa\ 7:pJ; XptaTtovou; dîroXoYta Tota'JTr,, xa\
lebiisque p;;eel:His siipcr;ire noii |iiisset, coiilraiio 0'jT(o otxoio Tot; Y£ voijv £/ouatv.
(30) EU; :iA.EicTcr. Sic pleritinc codices. Ed. £-\ D le. > elc.
TtXeiaTov. (3S) 'Or, Ti. llic. ei in seqiienii nvinbro. xi SJ;
(r.l) 0{> :t.lriOoi: -/prifidTotr. cv ttir.-qc stF.picv- o-jx, balienl noiiniiHi eodiees, iil alibi noii r;iio, Tt
crici. II. cc exciilerc P.ir. ediliiribns. 6oi Giaec;! Ii;ee per iiilcrrofjalioneni videiitnr n d-
(52) lial urOfw.ioir. Coiiib. xa\ 7:opi dvOpto- (leiida : < Oiii, qnid iii Clii isliaiiis caiisilns'? nid
Toi;. iii noKlris iioii l;i'iilaiiiliiiii iiiveniens 'MJnid iii G c.e-
(33) Te. Oeesl in enilieilnis iion paiieie. conim (logiiKiiilins exiiiiiiini cl 11011 lacili iie[',i iliii
(34) Te..Ui (.!(:. Codiees roiiii liler TeXiio:. sernionc arbdraliis

"1
(Jhiu!
oiivclleniliini pe rro '?
(3.")) IS'f:ri7(>})cor. Coiiib. xsxtvr.xd;. e\eiii|duin sceuliis. laniosissiiiiiiin scse cx iir(iii; .;i:e
(3G) Xi/riOJiinror. liillius, priii.is ciiris, t •;r;ili- ((IIISlllllll ? I
ficari, » iceiuis qiiani in cdit. Paris. qn;n Inibei, ';3!l) rrojfiitdiTciTcr. Siipeiscripliiin, dvo;jtaaT': Ta-
• ciiiiiiiieiiil:iH;. » Tov, < (('leberriniiiili. >
(37) MnTit TLv cuQfCv. Ilic npliiiic eonvenil (10) 'V.^fii'd.l.lsir rvK yr. In inss. non p;ii iris
ijiiod ait 'riiHiiis, 11 Tnsc. n.i^, VI t lii aniinis oni- : el iii i!:isil. Icgiinr, o^jx f,v uTTSpCoXEtv.
iiiiim esl lerc naliira iiioUe qiiidd.iin, (leniissiini, hn- (41) •^•i.UrF.iniir-ac. Keg. 1. :-ytXo'/eIxr,ae.
iiiile, enervalum qiiod.iinniodo cl biiigiiidiim, scni-

&i)ri UllMlo IV -- tOMHA JLLIAMM I. BS6
iiiiilu, liuc Cbl, pcr iiiniiuiliiaiii i|ii.iim>I.iiii cl lUMiiuLun iiii|iK'iîli.'in , |m:i Nic,ii<|ut: vilii tliiilinin , iiu-
iiiinis .^|)lciulureiii !iilii cuiKiliarc ubiii.Mis esl. Ac ilc Clirisli^nis, cl :iJ (',lirisli.iiiu'> , Ulis csl CoiisUinlii
|iiir;::ilio, taii)i|iie :t'i|ii:i cl jiisUi, liis i|iiiileiii ccrlu i|iii iiiriKi! prj.-iliti siiiil.
AO*. 'Enel S^ (4i) eisl Ttvsf, ot, xav xa-JtTif ^|id; A XXXIX. Qiioniani .iiiicni nonniilli sniil ,
i|iii,
4T:o).'J3(uit xiis alx(a,;, i-tpni 0'ix i^tivTs;, aUi qii.iinvis iins lioc rriiiiinc lihcrcnt, .illcra [laincn
X0L-T,yopo^'/xzi fifjOjtav, ott ;({) ouaii^veaii-:!)) xa\ nil();i iiiiniinc solvnnt, vcriini slnllilia; iiroplcrca
TOXc(Jt'.ii>TaT(;) xt;v ip^t|V Eveyefptai. xal t>>v a'JTkv Insiiiiiilanl, (|iiu(l i|isc iniliiii i^^-iinu li('iiiini liu:-li(|iic
ixOp>iV T:,o6T:pov, EtTa Ijjfupiv xaT£(ix:uajj, Tt;v |jiiv accrriino iinperiuin ciiinniisorit, alc|nc ciiiinlciii pri-
ixO,oav fitii TTJ? xou dSiXtpou c.faY'!» •rcpoxaTaCaXdjis- nio liostcni clTcceril, ilcindc robiir i|)»i conipararil,
vc., Tf,v 5i 0'jva(itv Sii xtj; Paitlita; zpojOet; ' iiiinirniii pcr friitris c.iMlcin iiiiiiii(ili;c riinilainen-
dvav/.aiov xa\ T.zp\ to'Jto'j ?pa/:a St:i:>,0:iv (io) lniii jai.icns, pust :iiilcni pcr iiii|icriiiiii ciilcin virc»
xa\ o:t5at |jit] TravTa-a^tv SXoyo^J t6 9tXivOp(oT:ov, addcns ; de liac (|iioiiiie rc p.iiic:i iicccsS:irio initii
|.tr,ol liu> -T\i 2aitXtxT;j iiJfaAO/oia; xa\ i:po(iTj- diceiida siinl, illiiil(|iic osteiidcndnni, nc(|uai|iiaiD
Oe:a;'xa\Yipavai3'/uvotjjiTiv, ei,xotaiJTT;?Kop' auxo'j oniiiiiio inconsiilliini alfine a ralinnc alicnani lianc
Tjy6'/-:ii TtîT;,:, xat tosojtov a'JTiv vj3z(Jti3. Statpi- clciiiciili;ini cvsiitissc, iicc ali iniperaiuria aiiiini
psiv 7::T:t3xeuxo::i, )at) xi (41) Stxata d-jvr.YopTiHt- pr;i;slaiitia pr()videiitiai|iic rcinolain, Klciiini pu-
|jisv • 8 xa\ xoii {xr,6iv e'j£pTf:Tr,xiij'.v (-ia) (icfciXexai dorc snlTiinilerer, si, ciini taiilnm al) eo lioiioren!)
:iap' (|;jt(I)v, xiiiv AiJyou xa\ 'AXr.Osia; Oepa-iuTwv •

acccpRriinus, eiimi|ne tanta picl;ilis laude cxcclluisse
xa\ Ta-jTa jjtexi x>;v evx£'jOev ozaX>.a-cT;v, fivtxo xat U pcrsiiasiiiii li;il)eaniiis, jiistiim illi patrocinium iie-
t6 xoAax-'J:iv ooxîv ix-fft\i'(iy.i'i, xa't i:ovr,pa; (|uai|iiaiii alTcrreniiis ; (|iiiid iis qiii)(]n«, qni iiiliil
IXsuOipos' 'JTXvota; 4 A6yoi. Iicnclicii iii nos (•onlulcinnt, a nulii.s, qni Vcrlii el
Vcrilaiis culluMi proritcinur, pr.-eslari dcbel ; idqiie prsescrtiiii post illiiis c vila discessiiin, ciim ja/n
verciiduiii iiuii csl, iic iii assciilîtiunis 0|rniiuiicni iiii idaiiiiis, ac j.iiii uiiiiii ni;>l,i siispliioiie v;ic:il
oratii).
M'. T:.; •ip o'Jz av f.X-r^tsev, :i (jtf; xi a>,Ji.o, xoT; XL. ()iiis cniiii iion spciii li:il)iiisscl, fore iit, si
tt;jiat; -otf.setv o-jtVj fi^jtepcjTS.oov ; Ti; o: oux ex niliil aliinl, liunoiilnis ccHc i|isiiiii iiiiiiorcni cllicc-
tfi? i:t5x:u>s-, fjV e-tSTeîOr, ^.t(i) xat :Tapi -^h tixh;, rct? Qiiis noii c\ lidc, qii;i' illi ('li:iiii pi.ilcr :i'qiiniii
StxofiTSpov ; ib; o;jt',foTv otxata xa\ ,3ai:Xtx?, xp!a:t, Iiabita cst, jiisliurcin? t;iiiqiiaiii jnslu cl inipcratu-
T0'j y.bj i-:-:u.Tf)i/-oi, to'j ol -po6Xr,0:v:o; •

d-;ip rio jiiilii iu ;iller pa'iiaiii liiissel, altcr cleclns fiiis-
t6v o:-JT;pov Tt|jtf,3a;, oT; o'Jx 5v ti; f,XT:t3ev, o'JOi scl, Naiii (ini natu niinorcni iis liuiiuiilnis ;ilTicei;il,
a'JTi; 6 T'j/i'ov TT,; Ttjif;;, 6f;/,ov, lu; o'J6e xov r.pi-s.- qiios iieiiio spcrassel, iic ipsc qiiidcin qui liuiioreiii
pov av:u ocxoia; opvf,; e-xoXajaxo •

xa\ t6 (i:v xf,; accc|)eral ; pcrspiciiiiin iiiiiiue est, ciiin, nc in
Ixeivou ;:poz:Teta; f,v, -h S: tt,; to^j T:Tt;j.r,z';To; C priorem qiiidcni, iiisi jiista ir:i coiiiiiioliiiii, aiiiniad-
<f:'f.a.(ipu}-ixi. vertis.ê : alleriiniqne 90 cjiis ,

qiii snpplicio
alTcctiis csl, lciiierilati assigiiandiiin csse ; allcriim aiilcni, iHiiis, :i qiio lniiiore alTecHis fuerat, liunia-
nilaii.
MA'. Ka\ a;ia T>) Oa.opeTv :t/:v. ei o:t t6 |jt:T:ov XLI. Ad li.Tc, ul, ipiod m.njoris innmcnti csl,
tiiTStv, 0'i TOJO':x;v £X xf,; exeivou -iJT^dJC, oaov U dicain, non taiii isliiis fide qiiaiii siiis opiliiis ct
xf;; i6iaj 6jvi.a£u; •

|ioi 6ox£T xat 'AX£=a'/5p'>,- potcnlia nitcl-aliir : qiiil.us ctiani, nl upiiior, fictiis
^
Oaf 4f,3a; i t.t/m ooîvat ,lit^ jjuSvov -.h Cv' fixxTi.uivi.) iiiagniis ille Alcxaiidcr, viclo Poio non iiiodo viiam
Uioptii, xa\TauTa veavf/.d); outio; f,-;-t.)vtT;x:v(.) -ept dedil, idqiie rnin de inipcrio adco slrcniie diinicas-
xf,; ?ait"/i£!a?, oXXi xa\ Ti;v SaitXetav a'L9t; 'l-zotTiv • scl, scd Indoruni eliain regnuin ipsi rcsliluil : per-
f-y; ~,h ii.zf3.\6W/yj (.17) oux a/.>,ajc f, ouxtu; £T:t5:t- indc atqno non alia raliunc magiiaiiiiiiilatis speci-
^-iiJtevo;, iTi xpaTr,Of,vat (48) X^lpo^/ £vo;jti^£v 'AX:- inen idiliinis, qiia viiui, ciiin Alcx.indcc cssel,
âv6po? xoT; 5->.ot? tiiipiiis cxisliiiKili.it. (|ii:iiii ;irinis siipcrari pr.-c-

("uv T^ •
xoi/ 64, ei xox'jv Xifio; , q :
/£tp(J3aiOat T:aXtv e::' a'JT(^) xuYxavo'/To;, Ka\ f,v scrtiiii ciiiii iii sii;i |iu;cslatc cssct. cnin, si ni;iluni
0'JTtJ) f, zeptouiia xo'j Oapp:tv xi) tf tXavOpionov. Iicneliciiipie iniiiieinorcin coinperircl, riirsiiin snb
ditionis siKC jiigiini iniilcrc. Ita lieiii:,jiiilas Ikbc ab

ingciiti qiiadain iininii pr:elidcntia in;iiial)at.
MB'. Kaixoi xi xo'jto ayojviôjjtat, iîiopa evbv XLM. Sed quid in hac le lanlopere laboro alqno
xpoTeTv xa\ f,TTr,,tjte'/ov ; Ei yip o -tJT£,J3a; xax^j;, conleiido, ciiiii inilii caiis.ini f;icilc obtinere liceat,
(42) 'E.xel ti. Ii., plcriqno codd. Ed. i-r.i:- (il) .^tFyciM^^-v/cy. Kdil. cl iiiss. iiunnnlli ad-
6^1 6:. diiiil (jtiv. Scd
inclioris nol;c cuilicibus.
dit'»t iii
(iT,) Jf£?e.|0£rr. Trcs tolb. oteXOeTv. {',&) ''Q xfaz-nOfirii'. Ad Ii.tc virha l!cg. n, ap-
ril) .>/>') rn. Cuiiibef. Icgit (jit,Oc to. a-JTiti xpaTf,3a: -.•ip TO'JX(;),
liiiiX'l •'
[A:-,'a>,o'i'J/(;)"
(l.Si EvFpysTny.ccn: Ueg. I, Or. t, Conibcf. ele. a>,"A' o'J xpaTT,Of,vat cfio^JXexo, « Ip-a iiiattiiaiiiinil.ile,
£'JT,pY£Trxoitv. qiia vinccro niajjis qnaiii viiici volcbat, > Hcm nai-
(.l(j) '//)• f.7'rrei''^. Rcg. bm, Gvlb. b, f; t-t- rat riiilarcb. in Viin .Mcr.
OT£'J0r,
-
Ii67 S. GRKGOnil THEOLOGI SiS

fuaiii siiperato ? F.lcnim si is nuihis esl, qiii creili- t{ t:ot' dv ErT; Tap'' Jxecvov 6 TriitrwOEtj Kot\ t!
\ ; t^>
ilil, (|iiiil laiidem |irx co ille, ciii liiJcs liabila csl ? [iij TipotSisOat t6v Tpîrov uT:a;T'.ov, 0'JTf|V vc *.t;v
1^1, si iiiores illiiis iioii pricviilisse, in r.riinitie po- xaxiav rou Ofiaojisv; 'A).X' 5vtii); iayW.oyiativ (4')
iieijdiiiii csl, vitiiiiii ipsiim iibi tanJem collocabi- T'. Trpaypta i] •::ovT,pfa' xa't o'Jx liTtv iTi to'j? [J.oy0r,-
niiis? Seil profoclo rcs qiunlaiu consiileialioiiis po'ji; av Ti? fl£).T;o'j? T:o'.if;i£isv • 6t:i5t£ xixiivoj iS, o;v
c xpi-rs csl iiiipniiiilas : iice iill.i raliii iniri polesl, E'Jvo'J(iT£po^ 9avT;vai 6!zaio; (30) f,v, xa'i ti T'. xaxiaj
<|iia lioiniiics iieipiam ct iinprobos qiiisquam me.- t'.-/z'j e;j.::'jp:'jâ to'jt' dvi/.Eiv, £x TO'JTt'jv (51) Et;
I.ores efliciat. Qiiippe ciim iste, qiiibiis cx rcbns (A:tôv dvf/jOii ;j.t-oj, xaî ontoj av ia^JvT^Tai (52) Ttv
niajoreni liein vnloiaiain concipere, ac si qiios iiii- £'J£pY£Tr^V £axo-£i.
1 roL'il.ilis ittiiiciilos liabebat, eos exslingiiurc dobebal, ex Iils aj iii:ijiis odiiim iiicciisiis sit, idipic spe-
rlaril, iil liciie de se iiieiiliiiii iilciscereliir.
.\LIII llxc ipsuni 1'ialoncs, el Clirvsippi, ci MP. Ta'-Ta IIXaTtovi:; a'jT6v, xal Xp'Ji3:T:i:o!, xat
clarus I'erip.iliis, ct veneraiula Stoa, el scila illa 6 /a,uiT:po; ll£plT:aTO; (hj) xa't f, a£[JivTj SToit {oi), xaX
veniist.i soiioio giiliiire fuiidniles cdocuerunl. ol Ta xo[X'iJt Xap^JfYtôvT:; E^STâtos^jaav •
Ta'jTO f)
Il:cc gcomeiri.i: itiiualilas ei de jiislilia seriiioiics, ,. TT[^ Y£OjijL£Tpta; iaoTT^g, xa't ot T:£pl otxatoa'Jvr,i; )/-
illiiil(|ue, cligeiidiim potiiis esse iiijuriani aceipero, YOt, xaV -zb yrjT^-jy.i aSixsiÔat (a')) [ia).),Ov aipstiOat
i|iiam inferic. ll:i'C cgregii magistri, et impeiii f^ iStxEtv Ta'jTaol -j-Evvaiôt 6t6aaxa).oi, -/.al t^,; fa-
ilcfcnsorcs et lcsislalores , qiios c.\ Iriviis cl bara- ot),£ta; cuvaYwvt3Ta£ te za\ vo;j:oOETai , ou; ,
ex
tliris silii cdllc^cral ; qtiorum noii vilam ac iiions Ttov (56) Tptooojv xa\ Tt"jv papaOpiov Ja-jTio auvs/i-
lauilavciai. scii lacundiam siispexerat : ac ne li;i!ic |aTO tjjv o'J t^jv Tp6i:ov £T:f,v£i£v, a).),a Tf,v E^jvXajT-
qiiiileiii riMiasse, sed iinpielatein solani, ut sal ido- T;av EOa'J[jtai£^ xa'tO'JO£ Ta^JTTjv iadjj, liXXa aa£6£tav
nc.iiii
37 <<'iisiliari:in), reiiiiiiquo gercndarum vel lJt6vT,v, i'oj a'j[j;6o'jXov txavf,v xa"t Tiijv T:paxT£tov xa\
oiiiiilciiil.iriiiii iuagi»',ra:ii. ;j.f;,6toaaxaXov (57).
XLIV. yiii.lni aiitem Iids admirari par csi, qui MA'. 11(0'; OE o'J 6a'jpLd^s:va5tov to'jto'jj, ot xa'i
civitalcs eiiaiii, (|ii;e reipsa coiiîslcre noii pos- X6y<;i T:XiTT0'j3t t:6),£i; , Ta? Ep-;<;j o^jaTfjvat nfj 6'j-
siinl, serinone fingunl, qiiiciue spleiulidas ijraiiiii- vatj.sva;, xa\ Ta; cz\i.\i3ic T-jpavvtoas (58) [iovsvot)
des modo iioii adorant, ct cuiii snpeilia gnvitaie T:poax'jvo'jat, xa't Tiv oSoXov 'jTTsp to'js Osou? ci. fouaf
ûpra (lcos obolniiicireriint ;
qiiiiriim alii, no Deiim (i£Ta Tf,s 6-jp'Jo; (59) •
xa\ ol [jl^v o'JSs Elvat &^.(i' 'A
qiiidoiii ',miiiiiu esse, alii rcrum liiiinaii:iiiim cnra TtapaT:av, o! o't (GO) 0'j TTpovostv tcov Tf,6s 6o('[j.aT!-
iioii taiigi, sod toiiicre ei foriuiio oiiiiiia ferri coii- Couatv, iX),' EtxT) xaV tb; STU)(£ T^ T:av cEp£aCo.t, oi
Q
.seiii; alii :iiileiii sidcribus duci, iiocessaiiisqHe ct ©'saaTpaatv aysaOat xa\ axT,;jtaTta;j.oi; dvaYXT,? (Cl),
f,\talilii:s figuris, l>:iiid scio iindo el a (pio diictis 0'jx oto' u-''j t;vo; dYo;.isvoc; xa\ oOsv •
ot 5h tic fjSo-
;
alii vcro oiiinia voluptatoin appclerc, idqnc vil:c vf,v t4 T:av aipf.^j ((1-2), xa''. touto slvai TTspa? C<'jr,;
liiimaiKo liooiii ari)ilr:iiiltir? Virliis porro ipsis spe- dvOp(OT:;vr,^ uT:oXa[Jt6avouatv; 'H dpsTT; os a'JToig
ciosiiiii diinlavat noineii est, iicc ultra lianc vilam 4),).to; 6vo;j;a £'jT:p£T:s;, xa't o'j3sv to'j T:a,o6vTo;
poriii;iiiir, nec ulla poslea leruin iii liao \ila gi sla- Biou ptaxpiTspov, o'Joi Tt? iîzo.'i; Ttuv svTa^jOa ps-
(i9) 'Aci'.l.h'yt(Tzcr, ctc. « Crigorins, s jiixl.i gis ravciidum cst iii|iiri:iiti f.icpie qii;ini p:iti. > I'a-
Eliaiii, < csso dauÂXoYtaTov, vel
ilivil, iiiiproliil;iloiii lioiiciii siipcriiis alliilor:il : Auotv o-jv 6vt(ov. to'J dot-
(piia iioii f.icilo aiiiiiiadvcni ao ileprcliOLili potesl... X£;v X3t't do;x:iaOat, [jisiôv [jtsv xa/.6v ca.asv -h
vcl qiiia raiiociiiîiidii non a^scqiiUur id ipiod d6tx£tv, sXaTTOvo^ dotxsiaOa;. i Ciini d i|;iliir siiil
jiisliim est. I Kx 1'liorylidis scriplis dejiimpUi lt;ec li;c res, iiijiiri:iiii l.icore cl pili, iu.ijiis (|iiiilciii nta-
soiiicnria : (licit eiiiin : liiiii esse (liciiniis f.icere (|ii:iiii |):ili iiijuriani. »
'Acv.l.lLyirz;'riczti- jj .rcyr,fla, (.^C) Oi''f' hc ziir, elc. rorpliyriiiiii ct Libaiiiiim

« iiicoiiriJcr:il;i cst iMiproliil:is, » id e.it , i iicc iiilcll,i;ii Llias; (iuiliiis icclc addidcris i:iipicl:ilis
jc.s, iicc icqiiiiiii pcrs|ii(il vir iiii|irobiis. > lliic scii- iiiaîsirtis.
quod (57) liri'i. fii) SiSticxrt.lcr. Nnn is csl boriiin vcr-
icii;ia iitiiiir Tlicolnjûs sigiiilicaiiihiin
a.l
D
|iiiiis iiisiiiii;U Klliis; iil nliniriiiii iiiiiiicl.ilis csse, iit liDriim sonsiis, ([110111 rcildit liilliii,s, iil vidciiir Tillo-
laliociiKilioiics r.ili.it (iiiincs, iiibil:]iic :ib e.i c^spe- iiHiiitio, sed islo, t iinpii'l:ilciii npciis l:iiilii:ii so-
cl:iiidiiiii, (|m)d jii nctcssiiiio cniiscqiiilni'. IJn-
:i|iis ri:iiii ; > iion VPioiii:iîsii:iiii f.ilssc Jiili:iiii),iliii|i|io iiui
(lc iiiliil mirum c.v.-pectaliono sua frustiatuin liii^se poisi; salis scircl. In lic^g. laincii coild.opliiiiiciiol c,
Coi)sl:i|i|ii;iii. liiii, liii,cic, ciiiii liiic (lisiinctioiie, qiia: ISIllio Livct.
i.')0) Aiicaic(:. "''g- 1. 5'!xatov. Icgiliir, xa\ p;f, StSiaxaXov.

'F.x Tcvztor.
(51) Saviliiis, 6 6' sx to'jT(.)v, qii.-n (58) hid Titq csftrar TvfctrriSar. Ilic rialcncin
priora '.erba ceiiset rciii.eiida, qiiainvis dosinl in caipil, (pii pcciiiii:e ( ad Dioiiysiiim
i)i)idit.ilc diiciiis
nielioris iiol:c coilicibiis. iiavigasse lcitiir, alqiie ad cjUi pe.lcs sc provohisso,
(.r2y 'Ajiin-r]T(ii. ltc<.'g. .i, b, clc. dij^JvatTO. ipsiipio :isscnt:iri cmisiicvisse, iil liiiic Iiicri :iliqiiid
(5.y) Aaî.Tfif; Ihpi:iuzor, bic (piiiiijno llci:;,'. .llii- rcfcrri.'!, :il(iiie olioliiiii pliiris (pi:iiii gcniiliiim dcos
qii.; pliir-s. Iii cilii. aE;jtv6;. IVcisse. Deiiido L[ii(ureos cavillis pclii, (im l'rovi-
(5i) 2'e/(»')'| Xzcd. Ila plcriqiic codd. Deesl oe- llcilliiiin licg:ill:llil, clc.
(JLvf, iii cd. MnTit zv,r: r^pvcc,. Billiiis, 1 ci:m snueicilio.»
(5;))
(55) Xp'irui itîi!e.'cOai, clr. « Eligpndiini... Oi Si. K.''^."l.ct liilliiis. u o'>ji.
((iO)
iiijiiriam p.ili. > Itillius : < Optainliiin... itiiuiiani ((il) 's\.ri'iyj!i}r. ('iilb. k, dvavxaiot;. F.adeiii in
fcrri'. » l'aiiio aliier Plato iii liiie fjoifliVc ; EJXaRr, Tlico (ore o de provideiilia ropoii.is.
Kiiyi eoTî 16 d?iXEtv jjs/i/.ov i) dStxstaOaf « .M t- (Ui) 'l'i.(iF.ir. Montac. itiavull/Jsxsiv.
503 or.ATlO JY. ( OMll.V Jl LIA.NLM I. m
Ci(ojx5v<Dv Odrepov -.r.v dStxtav ajtrrO./ouaa. '11 yip X ruiii censiiia iiijiisliliiini roprimons. Aal cniiii .inU-
'""* '" iaiMciiliini iiiimeru
oj O',viioi -ci; •:oOta ttov ::ap' txtfvoi; oovwv, o/./,a [ii;iiii coriiiii (|iii ;i|i>"'
xal i-^ftyyil liabeiiliir, lioc iion Inlcllixii, sc.l in nllo rij-iio, iil
paOci popWpi;), tft fif, ).if4;J^£vov, C-JV':'
TrXdvT,; xai dY'o!a; (03) ffuv£xa/,>.f Or, . |Ar,o' 03ov dici solel, .il<|iic oli8cni:i crroris el ignor.inlhc cali-
::po3e>.£}ai Tai; tf,; d).r.O£ta; ojvoi; xaOapO!^\f -if.v giiic oImiiIus liucsil, iif calnius (|nirlciii |inrB;ilii»,
oiivotov, dXXi 7::p\ -i xiTu» (04) xa\ ir^v aiGOr,a;v iii \rril;ilis r.nlios inliicri possel, vi-riiin iii lcrre-
l*jjriu;jt;vo;, xal (ir.oiv Ci-kp toj; oai(i'jva; oav- slrinni cl jt?iisiliiliiiin i rpiin piiivoliilns, ncc snpr;i
•:a:Of|Vat S'jvr,Oit;, xaV StapOf.vat (G.'>) toO ri-otrxi- ihiMiioncs ipiiilipi.-iin aiiiiiin ciiin.ipi-ri; v;ili-ii<, siibli-
•:o;d;iw;- i) Et t:; 6t£6>.£|E xa\ (iixp6v, w; (Ariyio iiiiiiMpn', iil Crcnlnre (liginiin csi ,
lciii : anl >i
\'j\':;>, X2\ y.r, 0:ii) •/oiljjjic/o; , Ot:^ to-j -.OavtoTipvj (piis vi-l lcviicr prospcvil, (pii;i iion llciiiii, scil lin-
i:ipii'jpr,, xa\ -zo^j iioX/ov To^j; noXXoJ; EX'/'.ov:o; fii' iiiaii;iiii r;ilio'iciii iliiccni scipicrcliir, ali co qnoJ
dvyJ-rilTa.
'
nriili:'.biliiis cial, pcriraclns cst, (pio.kpic pinii.i-
scnaiii innlliliiiliiiem ol) piopiiKiuiUlciii iii.igi»
atliciclial.
ME'.Tt ojv Oa'j;jtaa-:>iv -M cx -:otouTuv [ji^v 6pi>.t'>- ^ M-V. Qniil miriini igilnr, si is. qni :ili Iiiijnsmo-
[jtivov SoyjxiTiov, 0~'/ TotoJTiov Si x'j6; pvTiTiTjv ej- (li |iUu:ilis prnililjat, ali|iie al) linjiisinoili pnlierna-
Ojvi.utivov , oOto xa\ tio TS-tiTijxiTt avfjvat xa-ziv loriliiis rcgclialnr, crga cnin ipii (iilcin ipsi liabiie-
'f
T'.jT:jOivTa (GU) Tt,af,ia'/Tt tV/ Tt.ur,- ral, liiinorcipic ipsniii affcccral, inaliini ;ic scclera-
t',v , xa'i Tto
OevTO ; E: yip 5:i Tt xa't oti Tf,; xaTr,-,'op!a; d-o/.o- liiiii sc pr:cliiiil? iN;iiii si pcr accnsatiniicni ipioipio
ooxjt tosoOtov toO ipsiiis caiisa iiniiniliil (lcreiiilcinlacsl, iion laiii (|uo(I
Yf,3a30at , oO ;jiot i-j^jpaXYiôv
6v fs xa\ ex tf,; Opr,-x:!3; frairis iiilcritiiiii dolercl, qnippe quciii lioslcin qiio-
dSjltfoO , T:o/.:;jf.ov e-^:'-
vtoixiv, ojov t4 .XpiiTtavtov oO tfiptov aJ;a/iipi:va, qiic propier religioiicni tliucrcl, qiiani quotl Cliri-
xa't Xjjatov xaTi t?,; E0T56:ta;, Tot; xaOjorr.x^Jitv stiaiiornni rcs an;;cri perinoleile ferrel, alipie ail-
vî-sns pielatcni Inicrcl, reiiiiii sialiini convelleie

t-tToX:jta'/, xa\ ;r,T:tv e).ejO£P''4v Tf, a-o-/ota- -/.of^/at
(;i).OjO'y!av xa't âat).:!a'/, ("j; 4 £xe!viov '1610:, aggiessns csse. ac ronlnniaci:c siix libcrlalein qiix-
•jfip
e!; Ta'JT6 (07) 3'jv:/.0Etv oJ/ Tva TOt-JitovTat xax(L-j sivissc videliir. Oporlcrc cniiii pliilosopliiani cl
o! TO/.it;, d/j.' tva ::XroOii)jt. iinpcriniii, jnxla illoniiii senlenliani, iii iiiiiim roirc;
n^^n III rivii;iics niiserx' cssctlcsinaiil, scd iii niali»
poliiis iiiiplcanliir.
M7'. Ka': t!, ;jtlv rotoTOv aJTWTr,; aJOa'.:fa; xa\ C gg XI, VI. Ac prlmnni qiii.lcni illiiis arrogantia»
d--ovota; ia-jTi-/ dvoof,aat (G8) , xa't Tf, fiSvaXr, -poa- al(]i[e 3inla(i;e raeiniis fnil, qnoJ sibi ipîc (li;idcma
qvopta Tt[jtf,oat ( f,v O';/ apraY,aa TJxT);, a),"A' dp;- itiipnsiiit, magnoqnc rioniine heljisu.n ornavil
TT,; aO).ov xo^ho? /aptCsTot, (qnoil iimii rnrliiiuT prajilam, seil virlulis pr.Tiiiinm,
f, f^ 't^tfî P^t^'''^!"? 9^
tf,; s-j-i-xXf.TOJ ?oj),f,;, w; -b -cimA-i , x.oiatc) , xa\ vcl Iciiijiiis, vd iinperaloris ralinliis largiinr, vel,
ou Tot£tTa! ToO ;jt£Tpo'j Tf,; Tt.uf,; xjptov t4v Tf,: 3a- Ul iiioiis prisci rnil, sciialiis jiullci ), nec lioiiori»
5iX:ia; •
o;OT£pov C£ (xa't •j'ip dvavxafav Eo^jTto nioilnni :iJ imperaloris arbllriuni revoca\il. Dciiulc
Tf,v (C!)) dniivotav zx Ttliv ffiri T£ToX;jtr,,ut£-/ojv f,o:t -e- (
siipiitlem oli ca, qii,x' jaiii ansns riier;il, iii oiiincm
W);t,xio;) , Tt 6:avo£tTat ; xaV rat n.orktatv da:6£!a; auilaciam proviilciuli necessilatem sc sibi iiiipo-
-i xa'i OpaaOTT.TO;; "Q Tf,; .ULavtiooo'j; £X£!-/t,; i'j- s:iis-e iioral), qnnl cngital? et qiio, tum iiiipi.latis,
j^f;;! 'E-' ojtV/ cxaT.oaT:'J:t, xa't Tf,; 5J3£io; d7:a'/- lum teiiicritalis progreililur? furiosaiii meiilcnit
(G5) Ku) dyrciar. Decsl iii Irllnis Ilc;;'^'. cl pcrci. Iglliir sibi nrrogrivit Hcrt rnnclns; doinilc si
(O.irliis ;ii rcpll. logi >,c(nr;ivii, i (iriiiptls hugiiio-
Or. t. <
(61) Tlefl Tii y.dTtx), elc. Billiiis, < rirca lerrciia iic, I iil ;iil /,iin;ii;is, 1 ct liiiiii;iiiiiaie iribiiiiis cl
atq.ie in sciisiiiii c:iili>iitia provolnlns. 1 D iciiliirloiiilins ; > ipii, iit aiiclor e.sl ZnsliniiS, gciililis
(t.^) StrifOiifac. Ilcliis. otaOpf.aat. ^crlplnr, lib. III, sp;irsls llhellls :iiiiiiiiis niililiiiii riiiii-
(CG) Tir niCTEvOirra. Ila;c ilcsunt iii scpieni niovcranl. li:iipie Jnli.iniis spcclc ieiiiis cicicliis liiil,
nc[;g., Iilbiis Coll). et Oi. 1. cl eniii ili;nleiiia silii ;ii rng.is-c rccle vcrc(]iu; scii-
(C7> Ei(^-av-d. clc. NoiiiiiiHi coillres Ta-jTîv. Or. psil Crcsorins. M cli;iiii coiilii'ni;iiil < oli;iiig;ilori.u
1. TaO-'i. Ilic ;iilvcricniliiiii (tiscrinieii, qnoil inicr cl iiionbKCS litlci';e > Jiiliani ail CiMisI.iiitiiini secro-
Isocraieiii et Jiili.iinini iiperliiii'. Socnilcs
Viilcli;ii lo il;il;i', iioii apiilii;;itii ;c l;irli, cl iispoiis;i Ciinslaii-
icgcs pliilosopliai i, vcl pliilosoplins rcgnarc, < nl lii qii;i> cor.iiii ;ii iii.iM iiiiilllliiiliiic, qiiain ile inilnsl: i.1
l.ciic essct ('i%lt.iiibiis ; > e. co:iira Jiilianiis, < ni iiia- CiiiiMicai.il. legi rniaxil Jiili.iiilis. Ilcniipic. M inviliis
lis rcplcrciiliir. > ill;iili>ni.i anepil. ijii.ne jiibciiii C iis..iiitlii, ni ilinii
(G.S) 'Eavzif dyafiîcfH. Acrius

vcrbis Iiic iii ilcpiniiril. ji.iicie ilc;ici liiMl? Ilac onini.i ip»c .\iii-,
.Monl.iciilinni iiivcliunlni P.irislcnscs, co ipioil srii- iiiKiiiiis iiii:ii.oii;e irainbiMl llli. x.\ (>l xvi, cl iliseitis
(iserit ab .\ iiiiiiano iicg.iii i.l qiiiiil ;illirMial (".ic^'ii- vcitiis !>cripsil, 1 silil ipsi J;iliaiiiiiii iinpUMiissi: d a-
riiis, < ilia'leiiia sibi Jiili;iiinin ;irrn;:assc. 1 .M.ijor (lciiia. > Ligoiie Grcgorio sciibcre iiuii licnil, iiiillu
certc lllis li;ibciiila scrlplori pio p;ir,lcr cl .lnclo, liiibila r.itliiiic seii vcra>, scii llctx co;icliuiiis, 1 Ju-
qnain clliiiicn, ipii A|iostat;e iiiipciise r.ivel. Vcriiiii liaiiiim ilMilenia sibi :irrog;isse? >
'iliniiKpie coiicliiarc facile esl ; iieo eiilin iniiliiini (G9) Tt'iy, eti. Iii or;i eilii. .Monlacutii scriliilnr,
(jissciiliiiiil. .Xiniiii.iniJS ipse. scribil lib. w, Jiiliaiiiim Tf,v Tota'JTT,v Onovo-jtv f,o:t TÊro-rxto;. Abcs»
co4clu::i fcisse, ui Aogu^ti noineii ei ilia.ienis acci- f.o«! 3 Rc?. bn, ac llJ lcgil Coiiib.
j
5:i S. Gr.EGORll riiF.OLOCl 672

Ailversus eiiiii expe.lilioiiem' suscipil, alqiie ab Oc- A i^Ta-ai •
^rpoydjsi' (70) [a^v, tb? (71) &r:oXoyrî;6[).t-
oiilenle pecleiii niovet : iii speciem qiiideiii, qiia.-;i vo? u-^p wO o'.a.or,y.a.-oq- eti yap £S.ixst xpuitteiv
se de aricpio (liadeinale piirgare vcllel, adliiic Ja^jtoi; ty^v drrjvrjiav ti Sk aXT,64s, tb? nsTau-rf,-
eiiim amlaciaii; siiam occiillare viilelialnr, revera awv £i? iaji&v azav il xpa-ro;, y.a\ Sii ttj; di-vwu.o-
aiilein, nl iiiliim iiiipcriiini ad se Iraduceiet, ac per aOvri; OajiJiaiOr,Toj;isvoi •
xai oux ^tusbri T^ 't'i«
iinproliilalem et iiigraliiiidiiiein snaiii iii lioi!;iinim eXtioo?.
ailiidratione'11 veiiirel. Iii eoqiie spe sua ininime
falsiis est.
XLVII. Ncc laincn lioc mireiitur, qiii Dei ralio- MZ'. Mtj Oau;j.aCeTW3avot -^ttiv tojOsou /.flywv, u^'
iiiim, (|iiiliiis oniiiia rcgnntiir, altitiidiiiein oinni iuv ti -av cpepeTat, ti dTixiJ.apTov y.T] eT:i(TTdjj.svot
conjci inra .snhliinioreni non asscqniinliir, iiec opi- îOoi;, xa\ (jr) (7:2) :rapa);(opouvT£i; T(Ti :v/^/itT\ tt);
fici guleriiatioiic cedere siistiiient, nobis quidem x'j6cpvTiae(oc, fijiijjv yt ravTiu; cruveTtjTept;), •/a\
certe sapienliori, snaque, el qiio, ei qna vnlt, ra- ^•..-ovTt tJi olxetov £t:t] •xa't ot:(ij? poOXeTat •
TidvTu; o
tione diicenti, non diiliiuni aiilem qniii ad id qiioil Tpb; t6 xpiTtTov xa't Tr;v tatpeiav, xdv ot Ocpa~eu<-
iiirlius csl, aliine ad niorlioriiiii sanalioiieni, qiiaii- |j.evoi Sua/epatvojjtv •
69'wv Xiyw/ -/.dxetvo; oux
lumvis ii i{iiiliiis inedicina lil, indignentur. A qiiiliiis ^ eTtfjpOTj jjsv et? tt,v xaxtav dvattiov i-dp itavtd-
ratioiiibiis non ille qiiideni ad inalum excitaliis T:a3t xaxojv t!> ©eiov, dyaOiv^TTi tpuuet Tu')'xdvov,
esl : Deiis enim iml!o iiiodo mali cansa est, quippe xa''. tou TrpoeXo[i£vou Td tt,; (73) xaxia? • ou [iiiv
iiatiira lioniis, viiiiiiiKine ejiis esl i|iii elcgil ; liaiid E-ei/eOr) yz tf,; 6pijif,i;- dXXa Tdêt t.o'i1S) tt;v ts
taiiicii ali iitipelii siio repressiis est. Vcriiri ciiin in- oixetav, xa't •zffi papSapixf,; o/Ot,; Ejtiv (7i) f,v
gcnli ccleritale, tiiin regioiiein siiaiii, tuin iioii- StaSpantuv, xat t(T) XaOetv (75) piaW.ov i) t(o xpatr)-
iiiillani liarharicx or:T; partein peragrassel , trans- cat tt;v T:dpooov dpTtdja; , 7:XT,at'ov tuiv paatXeitov
iiiiiiii|iii', (iillcndo poliiis quam vincendo, lapiiissct, YtvsTat • ('o; fjiev ol td sxsivou opovouvTeg, xati
aiihc iiniii'.iiere iiicipit : ut qiiidtnii iiarranl qiii T^poyvtoJtv £7:"t Tf;v exjTpaTstav (76) dpOs\;, xa"i
|iarlescjiis tiifiiliir, fiitiiri pi^tnolioue ad liaiic ex- oat[jt<5v(ov xtvT,jtv zh y.iu.o-j uT^tJ/voufievojv, xal [js-
peditioneni ineiindam elatus, danuonumqiie impiilbU TaôXfjv T:puTav£U(5vt(ov tot; T^pdYpiaaiv to; fii 6
alqiie liorlatn, prosperum eveiitnni polliceiitium, tiov dXT;OsuovTiov Xo-/-o;, xatd TrpoOeajjLtav T:ap(jjv,
rebiisqiie iiiiiialiiineiii decerni'iiliiim : iit aiitem dXX' (77) dT:o(iiT,Tot£pav ts xa\ paOutipav , xal
aiiint, (|iii \er:\ loqmiiilur, 99 ad tciiipiis arcaiio ar.suoojv iTiX Odvatov,' ou Sri.aioupY^j; a'jt'j; rjv, xXi-
alqiie occullo facinori pr;eslil iiluin advcnieiis, at- -, lya; ttv\ ttov evSov Tf,v eT:txefpT,aiv (78)" (iijjte ct-
qiie ad inortcm, ciijiis ipse arcliilectiis eiat, prope- vat [jtf; (7'J) TtpoYvujtv, dXXi yvCiari, •/.aX r.ovr^pla.^
rans, con;itiim iiiterim siiiim per doiiieslicoriim Epyov , dXXi [jf) 6at[jSvojv susp-;'£tT,[j.a t6 ytvijxs-
queiiidam celniis. Iia f.iciiins illud, iioii pntscien- vov •

o't -{& r.Co^ eujTo/ot td tota^jra, Ilcpjl; aa-^to;
lia, sed scieiiti;! erat, scclcrisquc opns, noii d;uino- eost^s (80). Ka'i TtaujdjOtoaav o't to sxslvou td/o;
ninn Ijeneliciuin : qiii qiiidein, quaiii in liis rebiis tot; Sat;j;oatv £rt'9Tj;j;tJo'/tc; •
ei |j.fi i-s (81) xa't a'jtl>
sciti ac solenes sinl, Persia liiculcnler osteiidit. ti xaxov stvat to'Jtoi; Ttpoo0fiao[A£v.
Ac liMciii laiidcm f;icianl, qui illius cclcrilalcm dicmoiiibus ascribiint : nisi lioc quoque insuin, scele-
raliini csse, liis ailjiiiiganins.
XLVIII. Qiiod iiisi lyr.inni ;idvcnium el inipres- SIH'. Et(jt"svouv [j;}; Trpo&XaSe (Sa^tTjvtyoSovTo^j tu-
sioncni niors iiiip(,-r;ttiir.s aiitcverlissct , pliisqiie pdvvou to teXo; tou paatXôj;, [j.f,6s 6 ^9^'/^,; T:SX£;aoc
obsciirnm liclliiin, (|ii;iiii ajicrla inaniis potiiisset, tt,; tpavspa; y.ctpo; ttXsIov ta/ujc. td/a dv e-,'Voj
iiitcllcvissct loitasse conscelcraliis illc ac ncfarius xaO' Jautou Ta/'jva; 6 dXitf,pto; • xa't T:p'tv d-h
(70) nrr:;rirFi. Pliircs codd. r.,oS'jaTtv.

^ neno exsliiicliirus, nt .id pra>stiiiilnni dicm ipsc .id-
vciiiciis, dcinoMiii locniii, iiii|ii'i iiiiii :iiliri't. I'a
(71) 'iir."Colii. 5, to; av. ' iii
(li) Kfi) }()]. lUi Ilfg. Iiu, CoU). 3, Or. 1, Pas». Inciiiii linnc iiilillii;it Conili. I»c vcni-no laiiirn mliil
Dei'si [jtf; iii Ci\. Cicgoriiis. niliil l'jli:is, iiiliil sclioIi:isl;i. Utc proill-
("i) rt/ riir. Plnrcscndil. t^jTT,;. Calvinuin liisfc- toris laiilniii iiicininit Jiiliaiio iiidii anlis, qm> iciii-
liri vrl ipê Moiiiaciiliii^ iiol:it.

'
porc r.'iii a^t;ri'di (ipporliiniini csscl. I,li:is vciostrii-
(7-1) "O/.rtijr ix-r/j'. Ui'g. II, ct P.iss. Cj/Ot,; ojti < |;is Coiislîiiiii vit.r insidias ciiiiiineinoral :
.|iiaîiaiii
{oTtv. ' '

auiciii ill.e fiieiiiit, silei. >'iiii :ili"d foisaii viiU
(7.-.') TC).Uinf:7r. Hfgg. noniiiilli ct C.dl.. Or. l,t?j Cicgoriiis qiiaiii Juliaiio ccriiiin liiissi', C..iisiaiiti'v
,
XaOctv [j;'sv f, to xpatf,jai. P; ss. tS xoatsiv. Sic ilrr iii'ci'iii conscisccrc, dolo , pnidilionc, vcnciio, aliisvr
.liiliaiii dcsciiliiiiil M;'iii.iiicrlinns, l.ii.anius oral. 2, iiiodis occiillioribn.»', et jani ad (aciiius diciii coii-
/.osiiiiiis cl xxi, p. 188.
Aiiinii;iiiiis lib. dirliioi.
(7(!)'/->rr/-«-f!/n?-. Ilcgs. a, li, bni, exjtpattav. (70) "llrzf. fh-iit jl,]. Sic ll.'gg. inclions iioia;
n(ifb)r,d.l.V. IhiHcx.bni. Cnlli. qiiaiiior. el coil.l. a, b. 11, bni. Iii <'d. |jf. sivat.
(77)
Or. I. Alii ircs Ucgii dXXd. Iii pliiiibns d. cst sicnl (80) "Kto.ff:. Colb. k, sotSaê.
lioc d;rinoiiiliiis
ii, Pil. (81) El nn r^, eic. « îiiii si
irSor c(.ii«edaiiiiis, ciiani ln.c ipsiiiii qiiod Juliamis iie-

(78) K.li\yir Tir}. tair Ti\r iniyf.lpr}-
Cir. « lloiircsliVoriim iiniiis opera rem f.irlim ag- «inain improl.MS sit. ascribcmns. »
cl
Rrcssus, » nempe p.T ilbjin lcnto Constanluim ve- (82) rifci^laee. Mss. iionnnlli, r-pîXaee.
573 0U\T;0 IV. - CO.MKA JLLIA.NLM I 874
rispjuiv xf,v itxT:/.T,5!sv (85) ffM9povi30f,va'. Tf.i drzo- A so iii capilis siii periii(;iiMii li:ic clcrii.ilP usiiin
vota;, tJojxiv 5v 6!zr,v iv ofoti 'Pcojjiiituv, lov xi- fiiisse ; ;ii: |iriiisi|ii:iiii IVrs.i; ilt; i|isiiis vi?s;iiiia sii(>-
X1I14 xa-:cT(5>.(XT,35 •
tcxiJiTipiov 5i-. y.aX fip '"' pliciiiiii bUiiipsi^siMil , :iiiiciili;c |iarii;is in Uiiiiiain»-
TipoTiuv xa\ OYvoo'J|ji4Vo;, w; Myn^f/, Ono tou TfS"'- riiiii liiiibus, iii (|»os iiiipcliiiii facL-re immi (liiliii:ir:ii,
vaioTiTou paitXiu).; (S4) fftpatiii T::p'.Xa^6iviTai |wrsolvissi>l; i|iioil vcl liiiic fiiiijcrinr.i colliiji
;:po'iTTOT£[jivoj-T, xa\ -f,v 9'jYf,v, ('oj 6f,/.ov yiyoviw polcsl. N;iiii ruiii aclliiic piot;rcilcrclur, ai(|iie dI)-
Ix t(ov OjTEpov- xa\ yici f,OT| t4 xpaTo; £/ovti, ->j sciir.iiii cl iiicognil;iiii cxpcililKincm sikiiii cssc exi-
xpaTTiJai TaJTT,; oJ jjiixp'jv Ipyov eY^vEto •
vjv Oi /t sliiinrcl, prxslaiilissiiiius iiupcralur iia ciiiii loio
jjL^v Ou[iiTi Cû)v xaxi tt,; aro-/ocai; 6|jio'j xa\ xf,; etcrciiii circuiiiiiidil, al(|ii(; uii(lc(|iiaiiiic ciiixil, nl
i3£6;!a;, xa\ t')V ao^tiiTaTOV E/.oiv ev Spxuiiv, €> fii|;aiii (|iii)i|iic oiiinciii ipsi pr;cciilcrcl, (|iiciiiailiiio-
xf,; f,;j£Tipa; xaxiaj (8."))! cv ixjii^ Tf,? ooov xa- iliiin cx liis i|ii:c pi)slc:i scciil.i siiiil, lii|iiiilii ilciiioii-
taX-JEt T>)V S!ov, T:o\\i (80) xa\ ^zCi xa"t avOpii)-ot; slraliiiii esl. .Naiii cniii jaiii cli.iiii iiiipcrio |ii)lircliir,
\ii:ip TTi? ia^jToO (ftXavOpioTia; dT:o).OYT,3i(A;'/o;, aif liiiiic laiiicii cxcrciiuni siiperaiiiliiiii iion pariiiii
xa\ Cii Tf,? 4p;jtf|^ (87) «ctjai XptsTtavotj Tf,v 0-sp iicgolii lialiiiil. Al iiiiiic ille ailv(:rsus ûdaciaiu
Tf|j EJi:Ce!a; x!vt,i;v. ..iniiil ''l iiiipiil;ilcm fiiiorc anli-iis , ac sapiciilissi-
iiiiiin lioiiiiiicin hiipiois irrclitiiin Iriinis, Ipruh iii:iliiiii cl pcri';ilinii iinsir ! in nicilio iliiicro
iliein vil;v cxlreniuni claiiilit, ciiiii de beiiii;iiilate siia, lniii Di-o liiiii linininiliiis, iniillis verliis Si;
exciisassel, ac per cQ"pi.i sin 01 conalus loslaluin C.lirisliaiiis rclii|iii^scl , i|ii:uiio picialis liicml.-e
sliiilio iiiciiarcliir.
M9'. 'il5z m -'.

(88) oixpjov i::cp/:Tai jiot /apa B M.IX. Aii]iic liic milii oli ca ipii ilciiiccps scqiiiiii-
o'j7.a;Y^; oii Ta £;f,; toO /.'>,'0'j •

xa'i oTov noTaiAoO liir, l;icryiii;c j.';iii(lio periiiisUc S'iliciiiil ; ac vcliil
xa\ -jXiTco-j;; (JiixT,, xa"t jjti^t^, xa't Q-iî:, iX/.f,/.otj niiniinis d niaris pugna, coinn)islio(|iic cl ilissi-
4vTtSTaTO'jvT(ov, xa\ TJvfivTiov ex [ikv •^•ip T(Tiv t£- diiiiii , inlcr sc coiilcii'!ciiliiiiii , ac cociiiiliiiiii.
).E'jTa'iiiv -ii-/(i) Ti(80) Tf,.; f,0O'/f,;, ex 6i T(uv '7:po- Qiieiiiadmoiliiiii 100 '"'"' *=" poslrcmis viiliiplas ,
AaS'/-/TO)v t') 6ixp-jov •

oO/ OrJp XptiTiaviiiv (jfjvov ila cx iis (pi;i; pr;cccsscriiiil, milii laer)iii;i! oriiin-
xtX tt,; TJitT.-zo-JTrî aOTOt; 'z~rpz'.ii. f^ T.acik toO liir; noii ob Clirisli:iiins l:iiiliiiii, c;iiii(|iic, (pi;c ipsis
'KovT.poO •npo-niGoOsT,?, •xa't (90) ::api 0;oO Tjy/(i)- accidil, vexalioiiem, aul ;i di.ibolo liivecia esl, cl a
prO:!iT,; Ot' a; oloiv aiTta;, xa\ fj/V/ oti t);v ;-ap- Hco proplcr jiidicia, qii:C ipsc iiovil, pcriuissa, ac
otv f,;a(5v 6:oiJLEvr,v xaOip3E(')j (91) •
i)./.i xa\ O-^p foilassc proplcr cl:ili(iiicm noslr: piirgalione
oO:i-c Tf,? Jxe!vo-j t}''Jxf,?. >!a\ Tiuv Oz' aOToO 3jvap- iiKligciilcm : vcriiiii cliaiii oli ipsain illins aiiiiiiani,
3:aaOiVT<i)v TpîC tt;v aJTT^v d-('j/.Eiav. coriiiiiqne (iiii a«l eamilcm pcniicicm ab co siinu;
alirepli siiiil.
N'. Oi jjiiv Yap Tij TiXsjTaia; aOTwv -).T,Yi? xa\ L. Qiiid;iiii ciiiiii cxlrcni.is (!(iiil;ixal coniiii plagas,
TJ; svteOOev â-ivo'jj 66JpovTa; • 0'? t6 i^f,v toOto pcpiiasipic iii lioc sa'ciil(i pi'rsi>liil:is (l''plor:iiil ;
vo;ji!CETa; (92) jjtovov, xal oOx E^f/voOvTat tt, 6iavoia C iiiiniriiiii il (|iii liiijns l.iiiliiiii vil.c r:ilioncin habcnt,
r.ph^ -k EXEtOiv, o05o Etva! Ttva vo;jtiÔ'jst toiv ttoe ncc ad liilin.i .siippliiia mciilc pcnctranl , iicc
PE6to);j.i"/(ov Xo^j-isjji^v (9ol xa\ ivTtoostv •

d"AXa ^Cj'7: iiilaiii ririiiii 111 li:ic viia gcstaniiii reildciidaiii ralio-
piov a\6-;ij>î, zh T.pb^ f,;xipav xa\ -h r.aphv iz\ iiciii al(|uu iiicrccilciii fore ;ii bilraiiliir ; scd briilo-
8;ot;0ovtec , 'v\ ToOTto , Tf, JvteOOev piJTtovT, (ji-- ruiii aiii;r.aiiliiiiii rilii iii dicin alipie iii pr.cseiis
TfouvTs; :>) EORat.aovstv, xa't -v> E-/avT'(;> t'> xaxo- semper viviinl, .ic sola hiijiis vil;e Iranqiiillilato
6a;[jtovEtv To;; dvT^^TTi-rrroj-iv E;j;o't 6i zXiov Oot'/eiv l)c;ililii(iiiicin iiieliiiiilur, coiitraipic adversis reriHii
aoToJ; ErEtst T(7)v exeTOev âsi/ôv, xa't tt,; i-o- c;isibiis iiilclicitalciii dcliiiiiiiil. Milii vcio graviiis
x:i;ji£VT,; TOt; znvrpot; •/oXasEO)?. Ka't oO::to Xsvto cos liiscre siibil ob scîuciilis vit:c criicialiis, eaqiio
t6 [liyn-vi, ai-h -h £;ios0f,va; 6:oO, T.r^>.W.vi a\i- <\»x iiiiprolios cl scclcralos iiiaiieiit, sujiplicia,
tol; et; x6).a-tv. >oiidiiiii cniin (piinl maviiiiiiiii csl dico, iiciiipc lioc
ip.-,iiiii, a Dco ejici, qii.iiii (liiract accrba illis poena Sit-
'io. Idciii polnil iiiiriloiiiiiiiis iinpcriiim Jnli: as-

(83) T'i\v i.it.-z.h\f,i'ty. Sic oclo Wcj,., qualiior D
Cilii..Or. I,clc. Kd. TT,; £,a77XT;ia;. scrcre, ipiod jaiii aiilVrrc iioii v.i|eli;il, iilipic ul linii
(Si) naci.Utot: Scx \(i-'/\i. alinpic iionmilli, .3aTi-

. piildica' lrair,(iiiliil:ili, liiin iiinicr:ilrici K.iu^liiLC ct
AEtov. qiiiid ni;ij(>n<in cinpiiasiiii li:il>cl. fiiiclni, iino gr;ivid:i eral, coiisiilcrcl.
(8.')) "ii T))': i\{i£Ti:par xa.rictr,'. 1 IVoh nialiini (87) iiit Ti\(: cfjint:, cic. « E\ ipsa aggrcssione,
nosliniii! > id csl : « iNoslro vilio elTcciiiin csl, iil sus(epi:i pieiaiis c.aiisa expcdilKi.ie, > etc.
(!oiisl:iiiliiis anle morcrcliir, (pi:iiii Jiili:iiiiiiii vincc- (88) 'ii/^£ £i. Occst 6i i'i niullis (odl.
rcl 'C npcllircl. > (8!>| Tf:.liVTcil(or .~iic-/,io r«. S'C plurcs iiiss.
(8(i) Ht.i.in, clc. viilt hic Grcpnriiis (".oiislaniiiiin Hefi. ; sic Cnisl. el Pass. ;siceliaiii lcgnnl Sa>. ei
nioriciiliiii sii:c iii Jiiliaiiiiiii lii'nlgiiil:iiis pioiiiliiis-e. (aiiiilicl. Dcesl ::is/io in cd,
Ai aiiiis \ci(> scriliit com slaiiiis-.c (ViKcsiipn'- |!Hi) Hai. Sic Kirgg- seplcin pio f,. quo I pr;ivc
iiia cl iiitc;;io sciisii, iit siiiis esscl siiciessor Jiilia- ImIiciiI ('diti,
niis. > l iininc fnrs:in cst vcrax. I'ronio'i Jiiliani (!lll KaOdrCRiDr. Plerique co.hl. xaOa;p£s:(o,-.
pn'iiilcrc poiiiil Ooiistantiiiin, ciiiiiqiie rcipsa pii 111 ('.''i) iScitit^KTUi. Moiil. scriliit, Xo-,';C£Tai.
tiiisse argiinicnlo cst susccpli conlra eiiiii cxpcli- (95) .\cyicftcr. U liius, < censuraivi. »
;,
S. GREGOUII TIIICOLOGI 57a
Ll. Qiii polero miserum illiitn non lairyinis pro- A NA'. FIwc ;j.r; Sxxpjati) -zh-i SSXiov ; rw; jji^ rii',v
seqni? qiii polero non el eos ampliii^ liigere, qiii [A^v t(I)v StSitiiyiiivtuv tolij 7:po(i6pjjjii5vTa;; t:X£ov
sua siioiiie nceurrcrimt, (|iiam ([iios ille perseciiiiis 6i xiov aCiTOiiOATiaavTdJv ei? xrjv xo:x!av Oprivfiffcu t?»^
csl? el rursiis (Miiii aiiipliiis iledere, (pii alins secum a-jvipT:a7avta ; l\IaX>.ov li. -'jI^ |jiev ouSkv Stiviv th
iii cxiliiiiM traxil, q'i:iiii eiis ()ni fiia sponle ail iiia- iiT.iQ Xpts-oO TtaOeTv, aij.b. xal TravTtuv jjiazaptiT^S-
liiiii ciiciirreniiil? yniii poliiis, Chrisliaiiis qiiiilem TaTov, oCi 6t3e xi txiiOsv \i.i-in'i, d/.Xi Y.a.\ 6ta ti-|V
liaii>li|iiaqiiaiii Iri.sle cl lalaiiiilosiiiii esl, quoil pio tvTsOOsv £06o|t'av xa\ 7:ap4r,a£ov , f^v Sia TtJJv xtv-
Cliri^li iioiniiie passi sini, iiiiooniiiiiiiii lieallssiiiiiiiii, SOvtov Jautot; e/apitiavTO •
Tot^ S^ npooijjitov Ttijv
11(111 prdplcr riiliira laiiiiiiii priMiii i , scd propler a.-r)Y.z:ixb)bt't xa\ azstXo-jfjtivtj^v , o"p fjOr, T:e7:iv-
liiijiis cliaiii vii:i' pli)ri:im ct lilicrtaleai , ipiaiii Ipsi OaJt •

xat piATtov rjv auTot;, ei IvTeOGev piaxpiTepov
per periciila sibi pcpereniiil. Ilis conlrii reposiio- exoAaaOr^jav f\ Totj jxei StxatojTr^ptot; (94) £.to-
riim ac iiiipiMiilciitiiini siipplicioriim qiiasi pr:clii- [jHi'J9r)5av. TauTa jjiev otjv Sti xbv voaov, Tiv ti]) (95)
(liiiiii qiiO(l(l:ini siiiil ca qii:o jam perpcssi siiiil : KTtoijiaTi ToO e;(OpoO |jit) eTLtyaipetv •xeXe^JovTO, xa\
saliiisqiie ipsis fiiisscl (liiiliiriiioiilius iii Ii:ik vita •zh av;j.-a6^; cfratToOvTa T:api tiuv i3Tr,x(5TO)V
lioloriliiis cxciiiciari, qiiam ail allcriiis viix' Iribii- iptolSk T:a).tv T:pS; auT^v (96) erâvaxTeov t?,v XîYO"'-
n;ilia reservarl. Atque iiaic inilii propler cani legftii» dicia siinl, qii.TC de iiiimici casii lirlai i iiiis vclat ",
alqiie al) iis qni sl:inl commiscralioiiciii cxposcil. Niiiic ad ipsiim rursus oralio rcferenda esl.
Lll. Qiioiliiam l;oc taiii pciliiiax niîli slii(rnim?B NB'. Tt; ^ TonaJTr) (97) tcj xaxoO îXoveixto
Qiiis laiiiiis iiii|iielalis anioi? qiiis Ti; 6 aîZ-J.ac, eptu; Spopio? zfî i.TM-
laiii clTiisiis ail TT-,; ; "'i °
cxiiiiim cinsiis? Uinle laiii iiifestiis Clir'sli liostis, Xe!a;; IltSOev oijttj p.t5oxpt(jTo; o XptsToiJ |jtaOr,Ti);,
qiii Clirisli (liscipiilus fueral, qiii tol lanlisqiie vcii- TO(jo'JTOt; \6yoii xf,? d/.T,OEta? T:po<io[JttXTi<ia?, y.a.\
t:iiis siTiiionibiis a^suevcrat, iiiultaqiie ad saliilcm zx [Jiev eiTTtV/, Tot Sl axo'J3ai; TiJjv tpepivTtov el; aoj-
speclaiiiia , )iartim dixcrat, paitiiii aiiiiivcrat ? Tr,ptav ; 0'j yip £:fOr] xXTjpovopnfiCa; Tr;v pajtXelav,
101 î" cnim iiiiporii liiBrcdilatcm adire ccepcral, xal T:a|!iir,7idreTat ttjv daeGetav, to3T:ep xa\ t>j ye-
ciiiii iiiipielalcin palaiii libcreqiie prolilcliir, periiide vijOai roTe XptiTtavo; ot3-/'jv()[ji£vo;, i^ [jtvT)atxaxiov
atqiie lioc qiioqiic noniliie eriibescciis ,

qiiod Cliri- xjT.zp TO'JTOu XpiaTtavot;. o:; to'j 6vo[j:aTo; exotvio-
fliaiuis ali(]ii:iiido fuissct, aul ca de c:iii.-;i Cliiistia- vrjje. Kal zh [J.ev TipdiTov a'JTto Tt7jv ToX[jtT,[;.dTtov,
iiis siiccciisciis, qiiibiis iiominis socictale jiiiicliis tb; ot ToT; d~0j6ir)T0t; £xetvo'j xaXXtoT:tv6[j.cvot (ei?
(iicr.li. Atqiic liiiic qiiidem facinor» sua ansjiictiJur, OLO'j; e[jiT:iTTT£tv dvaYxaJo[jtai X6You;!),a't'[jiaTt)X£v o'J;(^
qiicniadiiiodum iiarrant, qni i))sius arcaiiis glo- 63t'(;) zh XouTpiv dT:op,4u7:T£Tat, Ti] xaC T][jtd; te-
liaiiiur (proli, iii ijuos scriiKincs incinrere cogor!) Xetoiaet Tr;v TeXettoatv tov) [njaou; dvTtTtOe\c, u; £V
iiiipiiro el iicfiiio saiigniiie lavaciiiiii absleisil. popS-vpt;) x'jXia9e'i;, xaTi tt;v T:apoi;jLi'av •
xa\ Ti;
iiiiliaiioiii nosiKC cxsccrabilein iiiilialionem 0)1)10- C '/i'.^ja.i d-fayviJeTat (98) Tf,; dvaiijidxTou Ouataj-
nens, siis vidcliccl in coeiio |irovol(ila , siciil csl ctzoxaOaiptjov St'' f; <;[jiet; XptiTto xotviovo'j[jt£v (99)
in provcrbio : maiiusqiic siias profaiiai, iil nimiriim xa^Ttov 7:aOr|[j.dtojv xa\ zffi 0£6tt,to;" evT6;jiot; (1) It
eas :il) incriieiito sacrilicio, pcr quod nos Cliiislo xa\ Ouaiai; xaOtaTO |2) Ti paaiXeia, xa^/.otc ou[i6o'J-
i)isiiis([iie pa^sionibiis ct (liviiiilali coiiiiiiuiiic:inius, Xotr xaxr,; dp/r,; /pto;ji£vo;.
cliicict ac rc)nirgarcl. Per iiicisiones auicin el saciilicia inipcrialcm aulain conslituil, malis inalj
inipcrii coiisili:iriis iilcns.
Llll. \c qiioiiiam iiicisioniim, siipcrstilionisqiic, IST'. 'AXX' eTTeiof; Y- £VT6[j:tov (5) e[ivr,aOT;v, v.a.X
aiil, iil aîliiis loquar, diabolicx' vcsaiiia; ()i!a ad res Tr; t:£o\ Ti TOia'jTa TO'J d'/op6; 6£t(3toat[.tovta;, r\
lin;iisiiioili fcrcbatiir, niciitiiiiiem fcci, noiidiim salis xaxcoai[i.ovta; et-£tv o;x:fJTepov, oux oiSa Ti^Tepov-
eoiistiiiitum liabco, liitcrisiic lioc ir.iraculum, quod T:apsSiI) zh OpuXXo'J(jtevov 0a'j[j.a, r) d7;t-
YpaYii (4)
" l'rov. XXIV 17.
qiidd lilurnia peragitnr, esse^ .sarrifi-

(9{) 'Eke'i diKaiu)Tr]ficir. Alibi otxaaTT,ptot?. In D ciinin
'
iii
""
1
""'~
" '" iiiciiiciiiiim, jici' (jiiod ciiiciii(>
Uciiis. cl Mdiit.ic. Yp. |x:tOev otxaOTrpiot; iiiiiii, > illiiilqiic < >
s:icnliciii coiiiiiiiiiiic:itiir. Iîliir laiii iii :\llari

(9.')) ISoîor, tvr rto. Iii [ilerisijiic lodicibus, v6- cjiis
s.iciiliciiiiii csl, qiiaiu in criicc, cl iii iilioiinc Cliri-
(iOV T(0.
(9(ii M'T6y. Billiiis, tauT6v. Sliis. yiKid aiitciii dc Jiili.iiiO :iil, cii: i:iiiiis Sil.is
sacrilicid i('|iiiig.issc iiiiii aliiid

(97) Tcc'iv-i\. Sic ircs Ucgg., duo Colb., Or. I, ali iiiciiicnli) : >
()nidi|ii:iiii iiilcllittii, iinaiii (|iiiid Cyiilliis, :ii()iic alii

P.lfS. clc. Ill »(l. TOia'JTT).
M'l' i('s,"(lc ici i)iiciiilo niiila iiiaiiu sacro
(98) WâxviK^zM. « Sanclilaleiii cxiiit. alislcr- )i.i^siiii
gil. I bic Ai.nslalii

liil:iiiiliis (;iii isliaiiiMiii )iMib'S- Clirisli coiporc, Irailiiiil.
MOiiein sic csl cxsc( i.iliis, iil (jiiidijiiid iii ca s:i|i( li- 'Er-Ljici<:. iC;c.-is viMiniis cl sacriliciis. 1
(I)
tatis C(iiitraxci:il. liiiii )ii-r lia)ili.-.niiiiii qnciii siisi c- halhcTi)..' Colli. k, Tass. xaOicjTaTat. Ilecle
{-i)
(icrat, liiin jici Kiicbaii^tiain i)ii.1iii :<(( «[icr.it, clucic Soziiiiiciiii.-., Iili. V, c. 2, vbleUir iiiici|ircl;>ii, iibi
;iil Jiiliaiiiiiii liiiii )iiild.cc cl [lalaiii aiuspiciiiu c>

Cl ciaileic niodis oiiiiiibns coiiiiliis hil.
ad sacraiiiciili viclinii^ 11-11111 liii-si^
(99) ii' 1)':, clc. liisiKiiis iile lociis
vciilalcin 'EfTCfuoy. Coiiil). t (':cs:irum iiicmini lioslia-
siiiiul cl sacriliiii ciicl:arisli( i asiiiicn- (3)
cxi'iiiiiii(|iie iiis)icciioiiis, ;ic viri siqicr^titio-
ilain. rson lanliiiii ciiiiii ait iios pcr Liicliai ibliani ri
« coiBmiiiiicaic Cliristi passionibiis. > scii Chiislo iii liis ;

vcl. iii atilius l(>()iiai', miscri.c cl iiifi)rliiiiii. >
trine pa".si), criiculri')iic cjus saciilicio; veruin id (4) Oi'y clSa :!oTFfcr rftih ''"• ^^ '''S •"'«'''i
C77 OR.VTIO IV. co.MiiA jli.ia.m:m I. y.^
rrVjiu -oi;XiyoiiTi. Ka\ fipaJxi; (3) TaXavTtuoiiac A oniiiiiiin scrninni! celehr.Hur, mnnilnrc, an narraji-
tf,v Y''<iiJiT,'', )!i^ ''j'< E/'u 4~0T£piuii (U) v;'jiij<, jji:- lilius liilcni nlir«g.iro (l"licaiii. t)lciil'ii i|isu iliibii
jiiYi''^'"""' iiJJ'' £'.xaf(o; av iriiîfjO^/îuv toI; o-Jx ali|ni: ;iiici|iili9 buin aniiiii , iicc nir.ini iii |>iirleiii
A«toi; risTCuj;- ib [Jilv Yipezu^rjjifiva! xi •:?) lowj'!!) prn|iundcani, li.nlico, iii|inie niislis iis (|ita! rnloin
M'j xaxO'j xa'.voTo;jtta xat S'ji3:*!;!)i •rojv 0'Jx ar.i- iiicrcri (|iieaiil, riim iis (|(i:i! li.l^; caicrc \iilcniiir.
G-bfiCl^tOiiXk xat no/.Xix'.; f|Ot] TjjjiEcCrxoTiuv -:(/\ N.iiii i|ii(iJ t.iiii iiovd :il(|(ic iinsilaln srclcii cl iin-
î; (iiYtjTa; |ji;TaCoXa; • Ti oi xoi (8) -M Tpinov |ii<'lali sii;iiiiiii ali'|iioil ct |>(irlcn!uiii .irccsscrili
<[0'jtov d-fiopa £|jto; you'.i Oa^JjiaTo; i;tov, xa't -il'. Ikic niiii iiiiiilo a vcro iinn abliorrct, scil pcrs.rpo
T'^; xaOapiTi; 6iiXo'Jj0ai Ti xaOapi pojXojjiivoi; ts jani iii iiiaxiini.s niiilaiinniliiis arridil. Qiioil aiilcni
xi't vo;jiH[o'jit. ail liiiiic iiKiiliiiii iii roiili(:Cril, iJ vimo cst i|uoil iiiilii
(jiiidoiii adiiiiralioiic riiiii priinis digiiiiiii \i<iriiir, ali|iic oiiiiiilnis, qiii rcs puras piirc d clarari vcluiii,
iic (lcclaruiidas cxistiiiiaiii.
NA'. Ti o' ojv X;Yojjiivov, ot; O'joijt£vij) Ti 3-).4Y;(va LIV. Fcriint igilur, cuiii ipsc sarrificarcl, vitii-
ciiv OTaup'jv dvao;!xv'j3i «xe-favoiJjiEVOv, 6 tot; fiiv ninruni cxta cori/nalain crucuiii oslciidis£r. Qii:c rcA
SXXot; 9ptXT,v rap;*/:, xa'; i-ôjvtav, xa\ to'j fjjjtSTi- B alins qiiiilciii liorriirc :ii(|iic aiixicl.ilc pcifinlil, cfTc-
f0'j
xpiTOj; s-jvaiiOfj^tv ^9* • Ttij oi otoajxiXw Tf,; citipic iil polciiliaiii iioslr:iin ajiioscercnl : at iiiipic-
4arc6;!a; xa\ Oapio; of,Oiv, t'o; zjptYiTpa|i|jt£vti)v liiiis iiia|;islro aiiiiniiin viilclicct aildiilil, 1aiii|iianl
ffidiv xa\ a'j'/;ipYjjti/a)v (10)' oOtii) fap t6v cTaupijv (irciiiiiscripi at(]iia nnJiqim coîcliisi cssciiins.
xo\ -V/ x'JxAov TtupiT/ioiaLZZ. To'jto [jtiv 6r) -h ijiV/ 102 ^^ >^">'>i criiccin cl tirciiliiiii cx lcinpnro
Ca'j;ia' xa\ £i (jt^v i|;'jo;;, a'jpat (fspoiev ti o^ inicrprct:iliis cst. AKpic Imc saiic cst, qnod niira-
d/.YlOi;, :TiX;v ItaXaijjt 7;po;r,T£'J;i, xa't Sajjtojf^X Ciili iiislar li:iljco. QnnJ si ralsiiin isi, in aiiras
IXxi-at, ij ooxit (II), O'.'iY-('ajTpt;j.'J0ou, xa'; SatiJio- alic:it : si nnloiii vi ruiii , rursii.s Ualaaiii vaiicina-
vs; OfioXoYojjt aiv 'It,30'Jv axovTs;, •/.a'i oti tiuv tur ", ct Saimicl pcr veiitrilnquam lr:iliilur, aiil
tvavT!:i)V, iva xa't {lij TTtSTi^jOij jxaXXov, 'f) aXf|0;;a Iralii vidclur", ct d.ciitoiics J »11111 i.ivili cnidiicii-
6;!x7'JTa;' t-j/?)v (Io) xax:;vov i-;i/;0f,va; tt,; izz- lur ", ac pcr coiitr:irin, qiio pliis lidci ;it(iiie ;iiiclo-
6iia; 6;i to'Jto)v :np'jTav;'j;TO" mXXi; •fip xa; Tra- ril;itis JKibcat, vcritas ilciiuuislialur. Ac forl;isS(!
pa6i;0'j; 65o'j; (noTr,p!a; ot6i :h Qitov xatvoTOjjteTv, liis rcbiis id agebat providciiii;i, ui illiiis iiiiplcta-
v:'jov T.phi -b 9;XavOp())zov •

3 6i '/.iyi-a: \)->i tciii cniiipcsccrci. Miill.is ciiim ct iiiir:ibilcs s.ilutis
KXifjvuv, xa'; -;it:u:;v o-jz ir.b Tpiirro^j (U). vi;is Uciis iniisilalo iiioili) ajicrirc iiovit, ml liiiina-
iiitalciii cl luiscricorduiiii propeiulciis. (liioJ aulcin a phirilnis coiiiiiiciiioraUir, iicc a lidc arKiiiiiii csl,
oralionc pcrscqiiar.
NE'. KaTf,:; fjtkv sr^Tt Tcov do'JTii)v Tuiv Toi; ™X- C LV. Desccndeliat iii f|iioilil:m) nilyliiiii viilgo
Xot; d6aT0)v xa\ 9o6£pu)v iJjf:Xi5v y: (!.")) xa; iii;icci'ssiini ct liorreiiiliiiii (i|iiciiiailin()iliiiii iiiiiiaiii
(10;
tf,v et; aooj (fipoviav, Tzfw £i; -ota'JTa xixi iii iiircriiiiiii qiioqiic, pi iii>qii;iiii iii hujiisiiKiili scclcia
«pOEXOiiv), ffj[jtT:ap4vTo; o^jtw xa\ lou iToXXtiv a6'J- prnniiiipcrct ) coiiiiicui ciiin li.ibcns ,
qiii iiiullis
!
tu)v d;;o'j, TO'j 50'^0'j Ti Tota'jTa, £i^TO'jv (10) 50- adylis (li|.'niis cral, lioc cst , lioinincm iii liujiisiiôdi
rcbiis snpiciitciii niit snpliiiin, vcl poliiis snpliislain

tîjTO-j' £7t; y^P^'! xa\TO'jTO £;6o; [jtavTiia; a-JTo;;,
{69« Tivi xa\ ij-o/Oov;oi; 6a;;jtojt -:p\ toiv ,ut:XXiiv- cl iiiipostorciii. N.iiii liiic qiioipie npiid ipsos divina-
tu>v (rjYY''''-it^3tt -'"*- '•)? oxiTi;) /a!pO'jJt (iiXXov, lioiiis gciiiis csl, iil iii c;ilij;iiiosi) qiioiljni speeu
17:e\ xa\ ei3\ a/.i-.o;, xa; sxîTou; 6r,[xtoupYo\ Tf,; riiiii subtcrrancis daiiiioiiiinis oli res fiitnras conRre-
xax;a; •
£;t:('j; cf£'JYO'J-t Ta; jr;u;;;a; tiuv £'j5£6(Tjv di.iiiliir : sivc qiiia tciicbris iiia};i$ oblcclanliir, iit
•J-ipYJii (17). xa\ 6;i Ta'JTa; diO^vsjTipot; • i'o; ii qiii i|isi tciicbr;c qiioqiic siiit, nc tcncbraiiiiii viiii
TTpoiovTa (18) tV/ (z'riio3.-i TpoiSdXXtt -i 6;!;jta- nrliliccs ; sivc (pii.i piiiriiiii liniiiiiiiiui , i|iii in tcrra
To(l9), xa\ d:\ 7:X£!(jj xa; '.fo6:ptuT£pa, liixou; Tivi; siiiit, societaleiii ct congrcssiiin Tiig unl, ex ci>qiio
9or.v dfjOii; (iO), xa\ 66,ai; tiiJv dr,6iliv, xa\ Ttup- inlirniinrcs redduiitiir. Ul aulciii cgrcgiuin viruin
auY^ 9d-;jtaTa, xa\ 0'Jx oI6' ouJTiva; ijOXou; xa\ progrediciilcin lerrorcs adoriri cu'pcriiiit,ac snbiiido
" Num. XXII, 7. " 1 Rcg. xxviii, 12. " Mnrc. 1, 51; l-iic. iv, .il.
polcft, liaiic nr;ilioiiciii cnram popiilo lialiilani ihhi [> (12) "Ifd xat. Dccsl xi! iii nnnnnllis.
fiiissc. Ilic cliaiii ccriicrcol, (|ii:((n caiiic Grc-o- {\T.) Tv/,dy. Ueg. f, Colb. r, Pass., Comb., xa\
riiis sc pcicrel, rcliiisijiie iiiins iiil :i.lliilicii-i.
Tuviv.
(.'))/val -jfip (liTrr. Sic iiiclinii^ ik>|;i; coiliccs Rc-
(II) Tpi.lDV. Pass. cl Ucj,'. I, nddiint 5£;a30£ 6t-
îi liiii. I, II, itc. I';ir. Cil.. Ka\ vip aJT^; xa!.
T,YoJ,at:/ov. « Accijiiic iciii ut aiidivi. 1
(G) '0-CTtjUlC£. llCgg. lilK, I, II. TOTiODj:.
(7) 'A.T''cT6j>-. \Kv^. I. cl l>.(^s. nililudi, £it;v. (Ij) 'Qr Cy^s.Ur -iS. « Alqiic niiiiam ducciilcin
(x^ 7'l) dk xui. IVccst -/.a; io plindiiis. ill iin 11(11 vciiii r:ip"ssi\issct priiis, > ciC.
('J) 7'ci' i]{t£iipov xj,uzcv^ cvralcOr\ciy. Cnin- (Kil EiTovr. codd. eIt' 0'jv. 1'liirci
lief. I iiosiiiG seiisiiiii pniC(iti;c ac viclnri.c iiijci il, > (I") r.tep ynf:- ^nv. 'zt\ yt,;.
llnc esl, niiiiiKiri f('iii, f irc ul rcs CliTisti.iiioniiii (18) npijwrza. Uig. Im, TTpojflvTa. « virnni fnr-
crcsccrciil Ci^cisiinc rililius siiperiorcs evaJcieiit. tciii ac sUcnuuiii in iiialu, > ul aii Llias, tcI iro-
QiKid (|(ii'lciii iiarra'. Sdziiii., Iib. v, r. ^. iiirc.
(10) IvfeipYiisrujr. Cnlli. 5, Tuvr|pT.!i£'/ajv. (19) Aeiuaza. Ref. a, ozlyiiaL-.ji.

(H) 'H Soxsi. I Vere iiiil app;(iiiitcr cvorntiir. > (iO) WnOeLi;. Dcest iii Golb. 1.
579 S. GRliGOail THEOLOGI 5:50
*
piures el formiilabiliores tvnscniiil ( soiios qiios- A A:?;poucl, tw aorjy.r,-:w -rii.T^x^X.;, xiX yip Jjv 4.;/t,uiie^;
iliitii insuelos auJiri aioiil, leirosque csse odori-s, tjc ToiaGca, stci tiiv iTaupbv -/aTa-JEiJYet, xal t^ zo-
aU|iic igiiea speclra, el iiescio t|iias iins-is cl iloii- 5.ai6v tpafîi.axov, y.ai toutw (21) arnieioiJTai xaxi
r.uiirin:i), rei iiovilale pfirciilsiis , lianiiii cnim twv oottov, xat §or,06v mi;trat t6v 6tOjXO;jt:vov xat
riirniii slinlium scri) ainploxiis fueral ,
ail criircui TJ; i^r,; cfptxwoisT^pa.
veliisqiic rciiieiliiiui coiiriigil, lnicque se ailversiis lerrorcs consiguiii, cimikiiic, qiiciu pcisci]iiebaliir,
Ojiiiiiialorcm asciscil. Ac <iii;c scquiinliir, iiia;jis lreiiiciiil:i.
LVI. Valiiil sigii:iciiliiiii, (•ciliiiii ihviiiiines, prl- N7'. "Ir/yi^v fi a-fpx-{\i, ?]':To)VTat ol 6a!;iov$j,
liiiiUir tiiiiiires. Qiiiil (lciinlc? Rcspir:il iiialiiiii ; ),'JovTat oi ^^Sot. El-a tt ; 'Avazvst ti xax'.v. Opi:-
riiisiis aiiii:i(iaiii fuiicipil, riirMis aggrcililur, riirsiis TJvsTat ::d),tv, ajOtj ^P!^'! {--U xa\ oi a'JTG't ooSoi,
jiiloiii lcrrorcs iirgciil : riirsiis sigiiaciiiuiii :iilliil;e- xa\ fj u-^rjOiyX; zil:-/, xa't f;ps;iOj.vT:c 0; 6at;.iovsc-
tiir, ac ihciiHiiies ( (inquicsoiiiil. Il.cret consilii iiiO[is xal 6 pfJtjTr,.; jv d-opta' xa't 6 p:'jaTayco';'?<? iycjOz-j
iliscipiiliis : ac sacroriim antislcs , ipsius l:ilcri li:i'- T:ap£?rvo'j;jicVo; n^v d).T',63tav •
Ê€dE.ldydi]jiev ,
rcns, veriialeiii siiiislrc iiilcrpreialiir : < Aliiniiiii.i- At-î!)-/, ovk ipoCtiCdjisv (25)' vi?e(i zb y^s~pov •
lioiii illis ruiiiius, impiil, iion terrnri : vincil qnoil g 'i,i-y%\ yip Ta'jTa, xa't stTTtnv •rtsiOst, xa\ Tctja; ay:t
Iicjiis esl.» Ihtc eiiim loqiiiliir,ct lociilus persiiailel, tVj ;jtaOr,TT,v ET:'t T?) Tr; aTtojXsia; pdpaOpov. Ka\
pfrsii:isiiiiiqiie 103 (liMipiiliiiii ad c.\ilii vnnigi- Oa'JuaTT?>v 0'JOiV • i:pii/-tpo; (2-4) yip fj T:ovr|pta Tiyi
iicin (liiiil. Ncc iiiiiiiui viiluri Imc delicl. Iiiqirohiis xaxij |jia),),ov dxo),o'jO:ti/ i^ u-?) toG xpitTTOvo; dvo-
eiiiiii prmiipliiis ac libcnlius iiialum scqiiiliir, qnain x-^jTTTsciOat. "A ;jl:v ojv ctTTi.jv, r, TTOifjtra;. ^ eâico-
a bono cnliiliejiir. Qnx porro (li.xeril aiil feceril, Tr|Oil; dvaT:ip.Ti£Tai, eio:t£\ Sv oi t4 TOtauTa TsXoiJv-
aut qiiiliiis impiisHiris cliisiis sit ,
priiisqii:iiii siir- tI; zt xal TE),o'J;ji£Vot •
Svstjt 5' 0'jv xa't zr^
'{'"Xii
suiii rciiiiilcrcliir, iiorinl ii ,

qui inyslcriis liisce 6atp:ov(Jjv xa\ TOt; TTpdy;j.aTt, xa\ toj ;xavt('jo£t Tfiiv
pailiiii :ilioa iiiili:iiil, parlini ipsi inili:iiiliir. C:cte- 6'.f6a).p,!")V £TTtTr,;j.aivo)v oCi; eOspdTTS^jasv •
ei |j.'f| ys
rum ascriiilit , liiiii aiiinio arrepliliiis, liim reliiis xa't dTr" sxslvr,; Tf,; ^jxipa; STTJ.-rîOT; oat;jtovojv, i.-^'
ipsis, :ic fiiriuso ocnlorum nliliilu salis signincans, f,; ojtoj TTOvr^pi TrpoiJOsTO' dX).i tots xa't Trspfya-
qiios colnisscl : nisi l:iiiien ab co qiiiilem dic, quo vsiTspov •

iva fj.T) ;xdTr,v rj xaTs),T),'jO(jj.;, xa't ToJv
lam iief.iiia in animuni iiidiixil , da^mnnibiis opplc- oat;j.4vojv ;j:sTstXr,9(jj; (251, 8v cvOo'jitajp.>)v sxstvot
lus esl. Venini id aperliiis liiiic patiiil; ul ne sci- xa).o'JTt, ;jisTaTTotoOvTS.; as;j.v(.Tjj Ti 6y6;jLaTa. Ti p.sv
liccl incassum dcsrciidisse, an dajinoiiiini particcps Z'i] TrpoJTa TotajTo.
f.iclus fnisse viilerelnr ,

qiiem illi eiitliiisi:isiiiiiin appiilaiit, lioneste nentpe ac spcciose vocabula
coiiimiilaiiies. Il.cc prima ipsins facinor:i exslileriiiil.
LVU. Ciim aiitem jani ,

qnod parliiriebal, c.uiiii- C NZ'. 'ETre^t Sk ^ ojS'.? ixpdTse, xa\ 6 Stu)Y[Jt?>; s^s,*-
licre iion posîet, perscciitioipie eriiinperei, qiiiilibini 6r,-cvuT0 , stoi ti (26), ei^T' o'jv dvSp?)? (jo-.fou trj^.
animadveriere ccepil , sapienti iii vilio adpie in im- xaxtov xa'i TreptTToiJ Tf,v daefieiov, eh' ouv sS(6d/0T
piel:ile cxcelleii'i viio digiiiiiii ; aiit cerle ab iis «1111 Tiapi tiTjv si; Ta'JTr,v a'jTov d/sttpovTojv. 'fi; to p.U
ipsiim ad e:iiii aciicbant, ac veliit iniingelcint, edo- (favspoj; dvsXsTOat t?iv jT-iXsâov, xa\ TipoxaOsTOr,-
clus es'.. Sic cnim seiiim repiilavii, si belliim apcrle vat (27) t?,; djs6sta; a\)-Jj/z\px, Tp6; t(Tj (28) Xta\
susciperel , seiine iinpielatis diiceni piofiieieiur, etvat Opoiu xa\ dTiaiSsuTov, eTt xa\ ivavTtiJjTaTov TtJ
praeierqiiam qiiod id uimis teiiier:iriiim alqiie iinpe- axoTTiJj Travts^.tjj; • tstXovstxoTipou; yip 5v ^,;jto; ye
riuim fiiluriini csscl, linic iiisnper scopo, ad queni vsiOat ,StaJo;xsvous, xa\ dvtÔ^qTsiv tt^ Tupavvt'61 t^,»
i'ollini:il)at , oiiiiiiiio contrariiim fure. Nos ciiiiii, si UTrip su-js6sia; tpiXoTiiJtiav. <l'tXst )'ip Ti ysvvato
\is iiifei reliir, acriori conteiitione iii vicloriam iii- 9povf];j.aTa Tcp6;T?)pia xpoTouv aJOaStdJsaOat (--9)
cubitiiros , ac lyrannidi olmiMim pielatis lueiid.c xa\ xaOiTTsp f\h% utt^j dvspiou (itTTtô;jLSVTi, tow^ti;
studiuni oiijecluros coyitavil. Soleiil ciiiiii fortes îaXXov dvd-TsaOat, oao) r.irj dv atpoSp6T£,oov xoTa
(21) Tovzoi. Rcgg. bm, 1>, Or. !, to'3to. D seii cnlbii-iasinuni vncant. >
(-22) 'Offn\. Cmi>\. i, 6p;jtsi, (juod iiiagis arridel (2()) EiSi Ti. lk'g. Iiiii, elosv ti. Ueg. x, iSs Tt
Paii>ieiisilMis, < Porro liiijiis loci simisiis esi, > iiKpnt li:isiliii8
(2.:) 'ECSE.lvyOniiey. Sic Magus Jiili:ini m.isister « sive lioc a,se ipse invciicrit, iiec ali aliis ai (••prnl
di^cipiiliiiii delii»>l. Qiianlam aiileiii ail fn^:iiiilos iiiipieiaicm ii>iiiigcli:iiii. 1
ipii ipsiiiii (jiio laiiiiiiodo ail
i'u'moiies viiii balical sit'iiiiiii criic s, iliiplex poi leii- EiV o^jv i6t5i/0r,, TouTsaTiv i'j' iauTO^J auv£:5sv.
liini, qiiod bic iiarral (;ie;;iii iiis, prob.it salis, ut dX"A' ou TTOpi T(ov ei; dasSstov dXet-fSvTtov s6t6i.
(licire licii;»! c Aiiîi^liini, 1 .\l.i;;n:i res est si- '/M-
giiiiiii. et criix Clirisii. > Viiii ilhnii irinis sigiii iiiio (-27) IlfCKaOEdOPirai . . . avtoyF.ifa. Rcg. 11
ore pra-ili' aiil Gi;i'ci Liliiiii|iie P.iiics. iNec id iiii- C.iilb k, Or. I. illi in l''Xlii, islc iii oia, T:poxa0'i^
(|iiaiii iiegiliini insi :ili ellinici.s cl li.i'ri,'licis. aOat ... a'JT6ysip, < pr^ccssc el qiiasi piicsiilcic mii:
(21) Ujcy^niijvr, clc. Id c>l : < Faciliiis naoi(|iie i|ise iii:iiiiliiis |iiii;ii;iiis. > Kei;g., a, li, I, y, 7:00x06?]
vir iiiipruljii> Mcleraliiiii lioiiiijieni, a ipio :id iiialiim aOat a'JT>/sipa. Wf^ liiii, a';.T6/£tp'jv.
iiiip"llihii , (|ii;i:ii viriiiii boniiiii, qiii ciiiii a iii.ilii 28) ///(if; Tii>. Sic sex Hetjg. Or., 1, elc. .\lii cuii
relr;iliil, scipiiiiir. 1 |>ar., T.;Jj; to.
(25) âmdrjjv {lezEi.lqydJC- Coiiili. c o;cnioniiin (2'J) AuOaSidCscrOai. Kegg. 1, u. llciv., .'\ld., Oxon
comiiicrcitj doiialus, qiiotl illi d.viiium alllutuai, o^JOoSi^saOai.
5SJ 0I\AT10 IV. CONTUA JULIANL.M l. 5-;«
itviriT.ii. Ki\toOtoojx tx t<I.v >.oy'.7;jiwv eOpioxt (30) A <"' gpnerosi aniiiii , ci ,

qni \ifii jff.rrc paral ccn
,
|ji4vov, 4A/.i xa\ To;; npoXaCoOii oiioyiJioT; eI/s vi,- Iiiiii:icilcr ohsislcrt; iio:i siciis ac n.iiiiiiia
;
, (|ii:i; a
vwaxiiv, o" TiiiituTspovTfjv Xp;jTcaviajji>jv TTiTOifjxaji vciilo cxciialiir, i|iio :iiii|iliiis |ii;iniliir, co vclic-
OSttov i^ 4;0£v£3T:pov, (ItorivTEi Ti; 'l'''/^? £'> iiiciiliiis accnnililiir. Mijiic noii ci.«iijiioiic noliini
eJj^Csiav, xa\ CtSTitp ii!or,p9v OspiJiiv iJSiTi, Toi; rcpcricliul, snl ex |irisiiiiis i|iioi|uc |icrscriiiiiiiiibii.s
xtvSJvoi^ ir:o|i('j3avT£j. Ei ol (iCTi TfiJTi/vT).; iTpa- cignosccrc polcral, (|ii;i; (:iirisli;iiiaiii ri'll)jiiiiii-iii
TcJiS'.:, xa\ TiTi t:£!0:iv tî.Î) ^ti^jTOa; /ptoTsisv, |i(iliiis il|nslr:ir.iiil , i|iiaiii ili'iiilitar:iiil, aiiiiiias iii-
J) xaOa-:p /aXxtTj T:£pi6a).>.oi (5^) 6i),:ap t?, Tjpsiv- iiiiiiiiii ail |iii'lalciii rolioranics, ac pci iriilis, ul a(|iia
vfSt T?) iTpoir,vi.:, oo;fOv t£ oOtoj; olv (.'jo) a;jia xaV canilciis forriiiii , oluluraiitcs. Al si callnlc ct ailill-
SyvaTV/ i-jvijOai a'JT(Z) Ti aY(jv!j;jia. ciosc lirlliiiii pcrcrcl , ac viiii |)i;rsii.isi.iiic vrrhu-
riiiMi|iic lilaiiililiis illiiicrel , aiit lyraiiniiii cleincnliain t.iiii|iiaiii Inuio cscaiii circuiiipoiicrcl , ila do-
Diiiiii iiiiii soliiiii |irii(leiileiii , scil v:iliilaiii t|Uoqiic Sibi cniircrlaiioiiciii rore.
Mr. Ka\ vip -phi TO!i a>,).0!; xa\ tt;; tiuv [Jiap- I.Vlll. Lleiiiiii, iit alia, ila ciiiii qtioi|iio. (|iio in.ir-
lyrcs
T'Jptov Ttjjif|j £!f04v£t TO!,; dO).T,Ta!,; xa\ S'.i to'jto :illici siilciil , lioiiorciii aililelis
104 invidi;-
(iT,/avaTa! a'JT'j; u.iV xa\ îi^jaOai, xa\ [j.f, 5ox;tv, Ijal. Ac proimlc iil irolitnr, iit ipse qiiiiiciii cl \iiii
<);ji3; ok xa\ r.kzyy.y, xa\ |iii T!p!r;v £/£!v (31) (u; alleral , cl iiilcriiii air.;rre iioii vi,lc:iliir tios con-
jj ;
(tr.lp .\p!7T0J •nij/ovTac. 'Q Tf,; £'JTiO£!a; ! OpiTjTov tia ct siipplicia pcrlcraiiiiis , cl co iiilcriin lioiiorc,
[jibv c! XavOiv:tv ivtiuiTSv -j-lp t!vo; c! x!vo'jvo!, qiii pro Clnisti iioiiiinc paticiililius lialieii solet
xa\ 0'JYxaX'J|£!v tt)v dXfjOitav toT; oo-,f!i;j!a3!V, d>.A' careaiiius. siiij;ulaiem li.iiiiiiiis sliiliiiiaiii '
Pii-
oO/ 03i;j xaTi Ttov Tijjiiov £r£vo£!, TOso'JTi;j [j!£!Jo'ji iiiiiiii si ciijus c:iu>a periciil:! a 111. bis aitireiilur l:i-
o'JTi; r:o!f,j£!v xa\ >.a;j!T:poTipa;. teie cxi>iiiii:ib.it , f.iciiiriiiii.iue sc piil.il):ii, i;i arli-
biis siiis calliilissiiiiisqiic coiisiliis vcrilatem olitegcrct, ae iidii poiiiis, quo pluia ailvcr,-iis l.oiiorcs illos
coiiiiiiiiiisccreliir. Iioccos iii:ijores ciariorcsqiic rcililcrct.
N0'. A£JT£pov Ei, £t Z'j%\i iT:!0'j;ji!a xiv5'jv£'J£!v LIX Doiiiile , si gloiiae ci;|)i(lilale , ac iioii veri-
f,tjia;, a>,>,i ijlti Tf ; aXrjOsta;, u-iXiC; •
Ta'JTa jjtbj laiis slu.lio el ;imore iios peiiiiiLi aiiire c.xisiiuia-
7:a!jiTtuTav (33) T:ap' £y.£!vo!; 'E|j!7:e5ox/,cT; (30) , bal; li:i'c saiie apml illos iiiil:iiil Kinpedoclcs , el
xa\ '.\p!i-a!0!, xa\ 'E[iTTiOOT![j!0! Tiv:;, xa\ Tpoî-j- Arisla'i, el Eiiipciloliiiii qii,il:iiii, ac Triiilioiiii, alqtie
VlO!, Xa\ TO!0'JTtjJV 6j3T'J/tOV dptOtKi;- iLv 6 |JL£V ToT; liiiiiisiiioili iiiiseiormii iKiiiiiiiiiin (lii)riis. V.\ (pnbiis
l:x£A!xoT; xpaTf,pj!v 'ajTiv Oitoia;, ('o; (o-to, xa; illc, ciiin pcr Siciila foramiiia ilniiiit:iii;m , ut sibi
tl{ TT.v xpiiTTova >f,;!v d;;" f,;j!ii)v (37) dvaritjfia;, opiiiiiiiii; fingeliat, comparasset, seqiie ail inelinrein
Ttu 9!>.TiTi.) oavoiXt;) xaT£;j:r|VJOr, -,:api T0'j r.jph; C scileiii transmisissel , cli:irissiiiio c:il('ci) {"iiis j"stu
IxSpaoOivTi- xa\ 0'j O^b; £6£!/0r, (58) |x5t' avOpoj- cjeclo, |)roililiis est : :iiqiie il:i nmi (|(;iis posi lio
TTOv (39), d>,X' avOpojzo; x£vioo|o;, xa\ dîXîiOyo; iniiiciii osieiisiis csl , vcruni liiimo ina-is [jlori.c
H£Ti OdvaTOv, xa\ ojoi Ta xotvi 3jv£T(5; • oi 0£ do-J- stutlio.-.us, |ibiloô|iliia:.|iic jiosl morleiii e\pcrs , ac
Toi? Tto'!v ia'jT0'j; iTxp^J-^âvT:; \j~h Tf,? a^JTfi; v5ooj ne cominniii qui.lciii seiisii i)r;ctliius. Ili aiili>iii,cu:ii
xa\ !fiiXo'JT!a; (-10), eIt' iX^Y/Oiv-^;, o'J [laXXov ex eodciii inorbo i;lori;cqiie aiiiore air.;cli, iii |iciiiiissi
"cf,; -xXo-f,; £T!}ii;Or,oav f, £x to'j [jtT] XaOiTv xa0j6p!- inos qtiosdam terr;e rcccssiis sesc abili.lisscnl de-
,
oOr -av preliciis.i postea framle, nim plns lioiiDris cx biijiis-

lliotli fiiilivosecessti ;iilci)li suiit , quaiii coiituiiicliai
ob ciiinperlain fratitlciii.
i'. XptoTtavoT; It f,0!ov (U) u-co £'Jo£6£!a; t^ LX. Al Cliristianis jueiindliis esl jiictaiis caiisa
rai/E!v, •xav TtivTa; XavOivtuoiv, f, aXXoi; t4 £'j5o- pali cliaiiisi iicmo id resciluriis sil qiiain
,
, aliis ,
5£Tv [i£TiTf,; doiîia;' to'j \>.h) yip dvOpi'jT:o!; dpi- cuiil iii.pielale llniere , ;iti|iic iii ;;luri:i vcisiri. Ho-
ox£!v ?pa/'j; f,;jtTv o Xoyo; •
Tii;6i T:api fc)£0'j T!;jLf,; miiiibus qiiippe pl.icere, p:iriim a.lmiiduin cuianius
:
(j T:a-a £-^£3!; • [jtaXXov 61 xa\ uT;^p TauTT]v (42), o id iiiiiim evpi'l.'iiii'> , iii lii.iKiiiiii a Ueo ('Oiiseqn.i-
•»£ aXr,OtI); 9!>,i30-;o: xa\ îXoOeoi, Tf,v T:p>j; t?) xa- i) iiiur : imo stibliii.iiis elium assuigiinu» ( de iis
(30) Evf.icxe. riiires codd. r,'jp!3x£. fhtni ciipil Emiiedocles, ardentem {ligidiis .lUiinm
(31) T6. llrR. lllll, Tl"). lnsilii, clc.
(.i-ii !jF.pi6tH.lot. Ki'(;n. bin ct I, T::p!6iXo!.
Troplioiiiii^, LmpcilDliiiiiis clArisl;cus Thelinni va-
(33) '.\r. Dtsi iii Uejr. bm. lcs, iii siibleir.ineos (iiiosibim specus se :.li.li lciuiil,
(3V) /u/( /(/( Tiftiir iy/ir. Coiiibcf. sic reddit :
nl (•u'liiiii r:ip
iii i e\i.viiiii:iriMiliir, ac dii baberen-
< iiec, veliil ([ui pro Clirist.) palcrciiiur, lionorcnt Itir vcriiiii
; ilji' (:iiiie r\siiinii mihI.
iialiereiiiiis. >
(37) '.V^' i)jio}r. I A iiobis, > sive, < a mortali-
(33) Ilail^sztocar. Bill. ( viliil aiiiici caiisa fa- biis. >
ci;iiii. >
(3S) 'ESeiyOij. Ueg. 1. cl Moiil. iii ora »-p. wÔti,
(3li) 'Eitnedox.lsiq, clc. Einpeilocles inaiiis glo- ( appiiini:. >
ri:c sliiiliii, ni sibi iliviniialis 0|iiiiiiiiieiii, qmisi iii (7>'.)) .^li--' iirOpio.-rr. «Ctim liominen) cxuis.scl. >
cieliim laptiis, colligerei, iii ;ir.leiUi'iii .'Llii;iiii se
[i '.
'Pi.lui-ziar. I C;Cri) siii aiiKoe. >
pixcipiium dcdli. Sic ciiiiii llurat. Arle \wcl.: (U) "HSicr. iNoiiiiiilli coild. Toiov, < propr>uin >
...Deus mmorlalis liaberi (li) 'r.tfp z<tv-nr. Ald. cl ilerv., i'-ip Ta-j-
SSj S. GREG0I\:I TIDOLOGI M!»
iDijiior, qiii Tcrc pliiloôplil , vcroqiic Dci iiiiiore A ^'^v (43) oixcttuTiv ai-a-iuv-rsj 5l' aO-ii -t^j /3)Av, oi
pr;i'.lili suiil) : i|ni|>pc (jiii boiio coijmiyi pioplcr -ri; ir.oxuixiva; ivTiOOEv -'.[Jiii;" OijTipa fio a^JTrj
i|ijiiiii liomiiu cxoplainiis, iioii :iiili.'iii propUT lioiio- taii; TtJiiv eraivjccjjv, -rb [jt'.36o'3 •ci Tpa~Eiv (44) y.aX
1 i-s iii allcro ;svo recoticlilos. Seciimlus ciiiiii li:c 6'.' dvtiooiiv tgijisp tôiTrj :(]; 9<5Sq> xoXdJEw; ^suYstv
lioiicsloniiii tl lauilnbiliiiiii vironim giadiis cst , :t;v [ioxOr,p:av. Ta [ji;v ojv Yî-zfiOi tOia-^Ta >;ai
pnliuae iiiorceilc ;ilii|iiiJ f.iccro; (pieiiuiiliiioiliiin ojtoj; S);ov:a' xa"i iiotov •:o'JTO r/. 7:).£iiiv(jjv £T:toi:-
iii leilia ila-.se colloiainii siiut , (jiii jiceiue iiielii a §at toi; po'j).o[jisve;;.
sccleic cl iiialcfieio ilelerreiiliir. Ac iioslrx- qiiideiii rcs ail liiinc iiinJuiii ac liabeut ; i(lq;;c proiii| liir. Cl
prorlivc csl pliiribiis argumeiilis dciuonstr.ire, .si ciii ila collibiieril.
L\l. Ilic vcro perimlc ac si Cliristi;iiios 1(55 Z.\'. 'Oos, tb; |X£Yd).T,; -i[jlt;; <i-03Tspr,j;iv(x£),).(,)v
iiisgiii qiiodaiii lioiiore spolialiiriis csscl (pleiiipic XptiTtavoj? ( xptvoujt vdp o; ttoXXoI xd tiov d).Xtuv
eiiiiii lioiniiies alios iilTectibiis siiis inctiiiiitiir), aiilc toi; lototj -aOsit), ToiJTO o;tuy.st r:p-b TtJJv SXXojv tt;v
ali;i gloriaiii iioslrain noniinisqiie celebril;iteiii iiisc- e'JJox':[jiT,s:v. Kat o'j£i p.£Ya).o'y'Jyti)r, toI; dXXoij
ct;itiii'. iNce veio slreiiiio ac KCiieroso aiiiiiio, iii aliis 6:t'jxTa:; 6;jio;'o); (45). d-0Ypa-.fcTa; (40) Tf;v asi-
perseciitiiribiis iiioiis cral,iiiiiiietalein ciliclo piolitc- D 6itavo'Jo", ;t [jir; âjtXixiJJ;. T'jpavv:-/.t"'Jr y- -avxi-
tiir; nec.sinoiiiniperatoric, lyraiinicc saltein oniiiino Trait otavosiTat 7::pi fi;jttuv, 'iv'
fj (47) (XiYaXcTTo;-^;
de iioliis cniisiliiini iiiil : ul insigne alqiie linnorin- a'JTtT) :>> aj;6r;,ma ^tdJcTOat (48) Xabv oixo'jijtivr?,
ciiin ipsiiis sreliis sit,oibis popiilo viiii intiilissc , xat T'jpavvf,7at (49) ooYjJta 7.dvT0)v ooYiAdTojv uT::p-
<!oclriii;iiii(pic oninibiis (loclriiiis snpei ioreiii lyiaii- avcC7TY;xo;* So'jXo7:p:-io; (50) ok Xtav xa\ dYsv-jiT);
iiide nppressibsc ; vcriiiii liirp.ter adiiioduin ct igiia- xaxo'jpYst tt;v £'jci5siav. -/.a^ Ti;r3p\T0J; XoY;j[iO'j.;
vc piel.itciii vcx;it , aiiiini;|iie fraudes cl versiili;is •;:Xo-/i; (51) xa\ St7:Xoa; xC) xaO' ti;j:('jv S^w/p:!!)
perseculioni, qiiani adversiis nos excitabal, indiixil. êpojv £7:stirjYaYi. ToiYapo'Jv tiq 6'Jo Ta'JTa 6:r;pr|-
Qtiocircs ciiiii pi)leiili;i iii pcrsiiasioiieni el co;iclio- [xevo'j to'J xpa-zlv (52), t6 TsiOetv xa"t Ti ^tdJsaOa;,
iiciii divisa sil, ila SC ronipar;ivil, iit qiiod iiiliiiina- S [icv Tiv dTCavOptoT:oT;.pov, 6r;;j.oti; e^f/.e (55) xa*
nius cral , !ioc csl , viin et lyr;iiiiiiilciii , popiilari T-jXcat t?j Tf,;Tjpavv:o <, tLv xat [;.aX).ov dXT|7:TOs(54)
liirb.-c civiialibiisqae periniltcrel, iit i|iiaiiiiii vcsana i-^ ar.o-Krx S:i ir^v dXoY''av, xa; Tr;v d-eptjxer:Tov
aiidaiia proplcr lciiierarios aniiiioniiii luotiis pr:e- t-\ 7:ivTa tfrjrjx^j- xa'; tojtd oJ 7:poiTdY;jtaTt (55)
cijiilesqiie ad oii!ni;i impctus elTrenalior essc vide- 6T;;j:o-;'tjj, xto Sk [at; dvaxS-Ts:v li; 4p[j.i; a-(pi:fc-j
leliir : idqiie liaud piiblico cdicto , verum cx eo 7:poOs\; v4[jtov t^ pouXssQat (.jG).
qiioil iirpctuiii auJaciaiuque miiiiine rcpriincbat ,

vclul prnposita qiiadaiii lcge iion scripla, id se vcllc
promiilgiiis.
LXIl. Qnod aulcm lciiius atqne liiimaniiis cral, C iB'. '0 6^ 'f;[j;ec(oTspovxa't âitXtxtoTspov, si; iau-
maglsque iiuperalorcm dcccbal, id sibi videlicel a.s- t?)v 5f.0sv cfipst, t6 -cf.^ 7:.-tOo'Jj • 0'j iat;v ei; t6 'Tiav
sainil, iiempe siiadendi atqiie illici^îidi partcs. Nec 'isXe; -o'Jto •{s StetrtojaTO • oCiok
y^P ^'7.^ (57) o^jutv
laineii id qiiideiii iisqueqnaqiic rcliiiuit. Non eniin i; -ipSaXtv d^roOsaOat t6 xaTiiTiXTOV, f, jV:0;ora -h
iialura fcrebal ul vcl pardus dislinclas macularum [xcXav, r) ttjo xb xa';s;v, i) t6v T:ovr,p!)V (58) Tf,v
(43) T6 xaXd%: i Bono, > noji iit veriit Billius, tabal, siipcriniliixil. » Par. cl., x).07:d?.
< siiii.ino liono. I (u2) Tov xpazs7r. <Giii:i vicloria. ipia qiiis aliiiin
(44) rifdzTEiy. Sic codiccs commnnius. Ed., supcral. iii iliioliiis sila sil, siLisioiic et vi. »
::piu:;v (55) 'EprJKS. Itcg. b. ct fasi., d^ff,xs.
(45) 'Oiiolioi:. \n Monlnc, yP- 6y.o;o;. (.>4) "A.hj.Troc. Sic pleriqiic (•iiilicc>. i liicx|)iigiia-
(4U) 'A:coypdyezcH. « 1'Miiiii [irdliiciur. » Adili li- liilis, vcl < iiiculpihilis, > scii < iniiiiis
cn'rcii:it;i, »
miis « edicti), » (jiioil qiiiilciii Gr;Lca videiilur poslii- ciil|);ibilis, apiid Tliiicyiliili'111,
• ul dXr,r:T6Tspot,
l;ire. < iiiniis culpabilcs >dXf,::Tio; apiid Suiilam dzaia-
;
(17)
"/»••
7J.
ll"g. bm, tva ^. y/M^szoi;. Sic Coiiilwlisiiis, ciii Billiiis liic noii |il;i-
(4S) B(d^scTO'M. Q.iinque llegg., trcs Culb., ?td- c.el, loi uiii liiiiic reddit : i qiiariiin vesaiia :iiid;ii la
caiOat. iiiiiius iioccns ; » scu iiiagis a ciilp.i immniii-;, < qiio.l
{l'.\) Tupayyijcrai. Sic omiies, qiios vidiiiins, co- lalioiic c.ircat el c.tco iiiipclii ;ibri|)i:itiir. » llac
di( rs. I'>d Tupavv3'jTat.
,
ailc Jiili:uiiis a sc pciscriiiioiiis iinidiain ri-iiinvcrc
aiimodiiin alqiic ailvcrsiis |)riipiisili>
(50) lov.lcjlpEXdr. < Servili s;ilag('li;il : niinii Clirisli:iiii)s
ign.ivii aiiiiiio. » cdiclii, sed s:iviciilis iii eos popiili riiri)iciii iioii
(5t) ll.loKur. Sic Ueg. I. et Cnisl. i. OuJC lcM» coliiliciido, :ii<|iic ailco qiiasi lege iioii scripta pro
viilclur c;c.ciis pr.cfcicnla, liiiu ob si(|iiens oi- baiiilo.
TTAoa;, liiiii oli similia Grcgorii Iiip;i iii a!iis oraiii)- npO(Tzdnicizi. Addiiiil lrcsRcgg.,Pass.,Sav.,
(5'i)
iiibiis. iMixiiiii! (iiiil. Xiv, II. I. ''~.-.vir^ sx t(ov Xoy;- Co < id pr;fsl;il; »
idi. y.%-rirjf]ol. (|ii:c vox iiecess;;-
c;j.t"j'/ -jToo^ja; xa''. -Xjxi; t^/.avto: 6t:7;;7a[Jtsv, iibi ria iiiilcs ii'iii vidclnr. Lcg 'iil liincii qui vcliul.
T./.rjy.ii lii l:iis iccii! < iiixiis > iiit r|)n'l;iliir. N:iiii (51)) np'>')e)(: rojioi- z<> fiov.lF.cOai. < Vcliiti !c-
L;iIii|(! iiiliil IX ;i'pio rcs|ioiiilrt. I.ociim, dc i|iiii ;iî- gcii). a^ciidi pvi) libi.iiiic ac voliiiu.iu; licciiliam dc-
1111, rec.iiis iii ll^lia i|ii;iiii iii or:iiiiiiic rcd iii Itilliiis. iiiiiiic.n-. »
Gi:c(a sic rcildi piissiiil : < Kr;iiide ct iiKiliii.i lem (57) Elxs. Oiio codiccs £/st. < Forte, ailllciii-
a:;il Ciiiilra piilalciii ; Cl qii:c ill iatinriii;ilioiiibilS sius, s5t 9'J3ti;.»

iiiiric.il.i' ac iiiiii!i(il:i' cssc possiiiit. :iill diiplici soiisu (58) 'jrti»- :iot-ripiy. Ucg. bm, t'"jv ^TOvrip^Tiv.
arjjuliu;, eas inrbccutioni qu.iiii advcrbum iios exci-

,,
.•isrj OllATlO IV. - CO.NTUA JLI.IA.M M I. :im

iavOpa>7t(av dzipxTi; 4vOpto-oxt<5vov:uYxivcv:i, A nolas, vcl .i^llilnps alniin rolorcm ", vcl igiij» at-
f, ex:iv&v Ti]v rovr,,(vfiv, 4^' ^•I "''0' f.iiujv a)p;ji.T,i:v (lureiii , vel (li:iliiiliis (|iii lioniiciil,! csl ;ib iiiiliu ",
4/,X' (ua-£p Tiv /a;ji.a'.).i'jvTi Wyo; ravTotov yin-'lj: liiiiiiiiiis udiiiin, vcl isic iiiiiiroljiiaiciii, qii.i inUcr-
PyAtix;, 7ta\ -.i.3!ii |jiiV ava).a[i.CivE'.v CM) yyiz; Miiii iKis iiii(icllcli,itiir, alijiccicl. Vcrtiin i|iiciiiail-
iT/.Tiv |ji:5j TT)^ XiUXOTTiTOi, T^v î? IlpwTifa zapir,;x; iiioiliiiii ( li:iiii,'i;lcuiioiii :iiiiiil in ((iiiilvis r,icilc iiiu-
C6v TOO [1.'jOo-J TiiV AiY'J-T!OV OOtftOTTJV, oOTti) xixct- (:iri,:ili|iii-uiiincssnliiiiJcculurcii, cîulurc unii cscc-
vo; TavTa f,v xa\ iviviTo XptJTiavoT;, n),f,v T;;jt:p'j- |i|ii , siiscipcK; , r:i!iiil(isnin ciiiiii illiiiii l'rol('uiii
TTjTo;, xa\ f,v /,!av 4-avOpw^v a'JT(]j -h 9 i/.ivOpio- .K',;yiiiiuiii SdiiliisUiin |ir:ilcrcn, sic cli:iin ilc Cliri-
T.ov,xa\ •zh nOavbv jJiatov, xa\ iTioAOYia Tr,; dYpiiTT,- sli,iiiis, |iiu'lcr clcniciili:iiii , iii (|uiilvis sc vcrlcb:it
TO; f) xpT.jTî-r.;' tv' sixiiTio; oîxf, jiti^îOat, to'j ac |>cri|ii:iiii rriiilclii> cral ifisiiis lciiil,is, cl vidlcii'.!
kMiiv a-oTuy/ivtov. |icrsii:isio , :ili|iic pcr liujiisiiKKli 106 l<cnigiiiia-
tciii :iccrliilali criitlclil.iliqiie sii;c c\ciis:iliuncin (|ii.i:((li.il : iu iiuii siue ciiiisa vim aHcrrc vidcrc-
Inr, ciiiii lil:iii(iicn(l(i cl :illicicii(lu iiiliil prnlccisscl.
il". Ka\ toOto StjXov i; uiv ppax'j (15V Tap' o'iTio l-MII. Iiltjnc cx co pcrspicniin) c~t , quoil nn;
Tb Tij; zitOo-Js, T:XEtov (00) ol t6 tt,; pia; euOj; g iiiiilliiiii siiasiuiic ulol):iliir, scil pliis violenli;c cnii-
iiri.aEvov fjv •
vi\ toa-cp tv Tai; Oripai;, t) Tat; rcsliiii sc(|iicli;iliir : iil, (|iiciiiniliii(i(iiiiii iii vcnallnno,
reiYai; d),("),u:v, f^ toi; 5'Aoxyuni, xa\ el; yt Tporio; aiil l.ii|iicis aiil pcrscciili(>iiibiis c;i|i('iciiiiir, al(|iii!
»ivT(o; f,;jta; •fS.i.poiiT^zîi. OuTto ol otavor,0£i; ts xal alteriuro oiiiiiino iiiuiio iii ipsiiis pnlcslalcin vcni-
iu\6'gif/o;, SiUTSpov ixEivo (jTpaTT,Yet, xal ptivov reinns. Qiiotl cuiii iii ;iiiiiiiiiiii iinliixisscl, iicfoiiuin-
a3-f3.ho;, ti xal aii6(o; /,ijtv, ex t(ov £71''^"^"'^ •''') (|iic ila p;irliliis csscl , :ill(riiiii ipsius slr:ilageiiia
xt\ Ti);-:p\ a'JT'/v x-.,o'/?, <i Tait ottiixTat; aC^jrfiz;, lioc liiil , soliiinqiic cx oiiiiiiliiis c:iiiliiiu cl circwiii-
if,; xaxia; irjyzzii- xa\ yip o'J6i oI(5v tz (B2) Tof; gpccliiin, lainclsi alio(|ni valiic iidpiuni , iil a ilu-
ixT^; CYxetpfjJat (65), [Jtf, to'JT(ov oixsnoOr/Ttov Micsliciscl snlclliliim iiianii ,

qiiuii oiiiniLius pcrse-
i"/Tn:p o'Jok iiTpaT>(v i-ivstv (Gi) kyfipoi;, -pi; 'hv ciiioiilius faniilinrc csi, srclcris cxoniinni diicerei.
(yTpaTT,v>,v jTa-tiôvTa. Neiitic ciiiin ficri pnssc , ul exlcriios aggreJerctnr,
lisi liis sibi coiieilialis al'|iic ailjundis ;

qiieniailinuddin iiec cxciciliiin advcrsus liusles ducc-
rc , Ciiin jniperaiorc contciideiitcni et riissidciiicin.
SA'. Ka'. 5t4 TO'JTO [jtLTa^^TOttt jjilv Ti JiajiXsta, Toli; lAiV. Ai((i'.c oii liaiic causam anlain lotam cmn-
y.tv OiviTi;) zpoJ7:::aYaYt'ov -piT:pov, toj; 51 r.ip- Q inillal.aliis iiiDrle prius subduclis ac dc inedio suii-
<03a;ji£vo;' cJx t'o; e!/voj; Tijj pie-ci/i;' ?°"^''''' l:»!!-* . ^'lis siiliinolis el e\|iiilsis; iion
1101) tain (lui.i
C^)
|jtovov, dX).4 xa\ ('0; £ijvo'j!TTcpo'j; (66) tio \it:ô'K, xa\ beiievolo crga iiiagiiiiin iinperaloreni aiiiinn lucraiil,
(i"^t/5tTiX£i; a'JT(o xaT' a\f^6-tpa.' O-o-otstTat (67) cl qiiain qnnii nuijuri erga m:ijorciii inipcratorcin
Zh STOaTtlOTtXOV, ih (Jl'£V Ot' â'.)TO'J, lh Oi Oti T(TjV £V lieiicvoleiilia airitereiiliir, ac proiiide iilroqiie 110-
Ti/.£t (68), xa\ |ia"/./,ov £iJ-tiTov Cc:T£/.i;jt6av£, -h iiiine ipsi iiicoiiiniodi esseut. .Mililes eliani, ei p>-r
[jtiv T(ov Tt_tiiov f,TTto[jt£vov, T?) 5i aTU.-jZT^zi 7:apai'j- se ipse, el per cos qui maijistialiis (;ereb:inl, allii il,
p^jiivov, xa\ vijjtov 'va Yf/tosxov [i^vov, tt;/ toj 3a- (|iins eiiani ad persuadeiidiiin raciliures csse ariii-
(ri/,i(o; 3o'J),T,iiv. iralialnr, qiiod partim hoiioribiis dedili cssciil

,
pariim per aniiiii siinplicitalrm ahniicicnt iiiill;iiiiqiic aliaiii lcijeiii i|ii:iiii [iriiicipis voiiinlali ni
agiinîteieiii.
EE'. MaXXov 51 to-j (r:paTttoTixo'j (i4po; (69) (i-Jx I.W. Iino , .<;! rccliiis ioqiieniluin csl , nid luiii
k\&y}r:o'i, xa\ osov vjpt 7aOp?jv xa\ vojtoS^;, to'j |i:ii'lciii iinii iiiiiiiiii;iin ail sc pcrlraxil, ct qiinii|iii,l
xs;po'j oo^jXov xa\ zi-t xa\ Tp'JT:pov oj t% [jtsv Sjoo^j- cx iis .Tgrns el inilncilles iiiveiiil, ieni|iorisqiic, ct
Xt.jTO, -hot f,XT:t^:v. 0'j vip or) t^ tzti j'^t:\f/ , 0'Jos iiiin, el jam aniea servos; qiios vcl jani in [loiesia-
o30':tov E5(ox£v a'jzC> -xaO' ij;it5v 6t' ex££'/o'j " icin redcgerat vel rcdaciurum sc sperabal. ,Noii
SitoxTTi; (70)' aX"A' l;jt£f/av Ci-ip to'j; i~axi3xtXiojc, enim oinncs pcrlraxil, iicc lanliim iiii adversiiiii
ot (jtf, xi;j.ia-/T£; ySvj tt) BaiX, y.Tfil tt, îxîv! tt iins dcdil, ([iii (icr ciiiii iicrseciilioiieiii excilabal :
'
Xp'Jiii -por/.'jvf,7avT:;, ;j.r,o£ J7:6 T(J)voj£(ov TptoOiv- veruiii plus i|iiaiD seotein iioininniii tnillia rcliqui
" Jcr. XIII, 23. " Joan. viii , H.
'Atv/ Jay(r"(jreir. Septciii ll;';;;;. Or. 1, Ircs
(.S9) po'jc. Amniiaiins ipse, lib. wii, p. '200 el207. lonpo
(,oli>. T.a-j; [i.£Ta6aXX£tv /Jiii;. Aiii duo Colb., y.t- orilliic reieiiscl ((iins JiiImihis siilniiovll iiiii iiari;(l
;
TaXa;jtCiv:tv. Jiiiiaiiiiin, qiiamvis a piicrili.i iii iiiiiiiiiiiiin ciiUnii)

(60) nJefoK. Sic penc omiies codiccs. r';iss. TzHr'-/. Cssel iiiclinalior, aiiiiiii lauieii arcaii;i, nnniiisi alio-
P;ir. T:X£t(o. iilis i(ii;e verebaliir, palefecisse.
(01) 'KxyvTdTco Pass. £YY-jTaT(ov. (67) ">'.To:tci£7Tai. « S lii siihjii il, > vcl, iil F.lias,
(6i) Oloy zr.. Uej;g. bm. I, addiiiil f,v. Pass. o'Jx < siins cflicil. >
oTov T£ fjv. (08) Tu>r h- -e lei. 1 PrcfecKis, diicp<; pxcrri-

(65) 'Eyyisici\cai. lleg. imi, ky/v.piza:. liis. >
(61) '£.T(ij'e/K. 1'ass.. ira7a-f£iv. (SO) mpcc. Kei.g. Iiin, I, Coib. .>. ;jiipo'j;. Nc-
(6.i) Me-;-d.l(i>,8aci.Ui. i (aiiislaiiliiiin > iiic iiilelii- g;ilio o^Jx, ((U;C seqiiiliir, dccsl iii iioniiuiUs codici-
pil Tlicologus, el (laiiio (losl, tio ;a£'.ôvt, < lîiri- biis.
stiini. >
Oiaiioluin
(70) iKlixrtic- < > iiilclligil.
('6> Eh-cvc-zffoix. Trcs Cidb., j^jvojj-.ot;-
PUROL. Gb. XXXV. l'J

ai7 S- GUKGOUll THEOLOGI 588
f.iriiiiil, qiii non noxcninl genii coimiii Ha.il '", iicc A 'î, ^x '('•J fJ"/.c:i;tv zi^ t'jv Sîv (71) t'>v xp£[iaiCiv-
iHineaii) iinaginein atloraniiil ", nec a stTiniiiiliiis ra, xal xaTaAuOivTa Toij X.oijt&O T:dO;!ji,- tioXXo^ [icv
viilneraii siint " ; (|uotl scrpenieni illuni suspensuin Ttijv iv SuvaiTstai; (72) xa\ OiI/eciv, ou; y.at y.aij.o-j
(^lirisiiqne passiouibus oppressiim aiqiie confefiuni eix6; f,v V;TTT,0^vat xa\ Sti '.fiô'j, xal Si iXrtoa? •
lnliit>reiiliir ; iiiiilli scilicel proceres, allissiiiiiffiiie T.oXlo\ Sh Tiov xaTw y.3.\ (iptOfxtT) pitivio yji.iyfjiôy.i^jio^j,
iligiiilatiliiispr.eilili, (|iios iiiiiiiis eliaiii iiiiniiii fuis- oT? •:ip05Sa).'jJV dt-JxpoiJiOr^, xaOi-co U7:6 Y^vvatou
sct, Iniii
107 pcrictiloruiii lueiu , tiiiii lionoriini t;(XOu.; [XTixdvTijjta Tt twv o'j xatptojv. IIXJjvoOx fiVta
8pe , cedere ac inanus Jare ; inulii eiiani plebeii piaAXov (75) t6 Sta-ysuyov f] JO-ipauviv, lu; dv >,uj-
onliiiis, ac nuniero solo cogniii, (|iios ciini ailorliis atJjvTa, t6 dXiaxiiptcvov •
xa't tJ» ôuXsaOat rapiaTT) t6
esfcl, non aliler repiilsiis est , (iiiaiii levis (|ii;vtlain eXraiOlv ii); xpaTouiJtEvov.
niacliina a ririnissiino innro. C;eteruiii eo aiiiiiio erat, iit non niagis ob eos qui ipsi elTiigicbai.t, an-
geretiir, (juani , uipbte liirorc percilus , ob eos qni capiebaniur, priefiderci : voluntasque ipsa, id qiiod
spe coiiccptimi eral, quasi jain nianibiis teiiercinr, reprKseniali.ii.
LXVI. yiiiii jain etiaiii adversiis inagnuin illuil SCJ". ToXtxa Oc 'rfir) xa\ xaTa Tou pLi-j-aXou (juvOf,;j.a-
Texilliiiii aiiibcia enerliir, qiiod ciiiii cruce nia- C To;, 3 ptsTJt Toij (jTaupou Tiopi:i:u;t, xa\ dyEt t^v
gnifice pnvcedil, iii alliiniqiie claliini, exercitiiiu (jTpaTJiv stc u'}oi; aip(>,acVOV, xafjidTOjv (74) XuTTjptov 6v
diitiil, laboruni solvendoriiin viin babeiis, hiiicqiie T£ xat xaTd TwiJtaEou; (ivo[.)Las(5;jt£vovxai paatXcuov,
apud Laliiios noiiiek traliens, principatumque , lil tti; dv eifKot Tt;, toiv XotTrtiJv auvOTjjjidTwv •
oaa ts
iia dicaiii, iii icliqiia omiiia vexilla leiieiis; tain JSaGiXcOJV Trpoati)-oi(; di-dXXsTat, xa\ -STrsTaaiJti-
(puB imperaloruni iniagiiiibus, aitpie expassis tex- votg (75) u^dspiaatv ev otatf(jpotc paâi; xat ypdjjt-
luris, in variis lincluris ac litterarum picluris, dc- [jiaatv, oaa te opaxtJVTOjv tfofiepot.; xiGî.a^Jiv £[j.rvei3-.
coraiilur, veliiti|ue cxsultanl, quain quai linrreiiilis [j.£va (76) ^Ti' dxptiiv SopdTtov aiwpou(j.£vot;, xa't Std
dracoiiuin liiatibus siipcr summas lanceas elatis Ttjjv iXxtiJv (inrtîi[jL£va cfoXEatv ucfavTat; xaTaaTtXTtov,
inllata, ct per Iraclns coiitextis sqiiamis dislinclos ffi:a-6\/ t£ 6[j.ou xa\ cfptxT^jv Oea^jia KpoiTzir.zi: xal;
agilala, juciindissiiniiin siiniil el liorrendiiiii specln- 6ieatv. 'fi; S^ £t/£v auTto xaTa vojv Ti irXriatoViXal
rultini oculis prKbcnt. Posieaqiiam aiilem res do- tou ev xepa'tv, coi; toeTO, xtvStJvou xpeETTiov eyiveTO,
ineslicas ex animi senlenlia confecil, ac pcriciilnin outio; fjST) iritpaTai (77) xa\ tiov '1?;;. •
illiiil, quod in maiiibiis erat, iit exisiiinabal, depiilii, iia dcnium ea qua; deiiiceps sequenlur, aggre.
diiur.
LXVII. Ilomo stultissimc, et iiiipiissime, et iii C -Z'- EJriOijTaTe, xa\ d3£CiaTaT£, xa't d-atSeuTti-
magnis rebus imperilissime I Tuiie adversiis laii- TaT£ Ti [jt^YdXa ! au xaTi ToaouTou xXf,pou xa't ttjs
taiii sorlem, ac per loluin orbcin fusam Ecclesiam, oixou^jtevtxf,; xap-otpopta; (78), tti; TrdvTa StaXa-
qiia.' per sermonis vilitalein, pr;edicalioiiis(pic, iil 6oJ3r,.; Ti TiipaTa, oti Tf,; euTeXeta; Toij Xo-j-ou xa\
ipsi fortasse dixcrilis, slulliliain ^', omiics lerrie TTJ; [jttopia;, to; av auTot cpaiTjTe, tou xripu-i-^jiaTo;, o
liiiis complexa esl, qii.-e sapienles vicil, et da.'mo- (J0'y0u; EvixTjae, xa\ Sat[j.ova; £~aua£ (79), xa't /ptjvov
iies oppressii, cl teinpiis eadem vetiis

snpcravit; uTcepTixSvTiae, zb auTo TraXai(5v te 6|jiou Tuy/dvov
•
siiiinl, el nova, ut vos deoniin qiiemdam porlen- xal \iov, to; ij[j.£t; TtTjv O£tov Ttva (80) T£paT£U£aO£
lose confiiigilis; illa paucis, liacc proinisciuc iinilii- T^j [jLcV Tot; liXii-oi?, t6 o£ Totj TioXXot; •
xa't -h [jikv
tudini; illa adumbralioiie, bicc pt^rfcclione mysie- Tfi axtaypacfta, "zh Zl tt) T£X£ttoa£t tou [jLuaTr,ptou
rii ad siia lcmpora reservali? Tunc (ipiis auteiii, el xatpoT; iStoi; Ta[jtt£uO£VTo; ; £u xaxd xi;? y.tâ/.r^(;
qiiaiitu-;, efiinde?) adversus iiiagiiain Clirisli lue- Toij XptaTou (81) xXT)povo[j.(a;; (6 t£;, xa't Tt(5ao;, xa\
rc.lilalcin? iiiagnani, iiiqiiam, illam, ncc, eliani si rfO^v;) Tr,s [j.£i'dXr,; xa't ou 7:auao[jiivr,;, ouS' dv
i|tiitlaiii niajori (iiiam lii furore alque insaiiia pra.'- TiXiov r aii [Aavdiai Ttve;, dXX' i-\ ttXeIov (82) d£"t
" 111 Reg.xix, 18; Hoin. xi, i. '" Dan. iii, 18. »' .Niiin. xxi, 9. '" I Cor. i, ii.
(71) "Oyfv. I Scrpeiilem suspeiisiini. » De « dia- [y y.2va. i Volilantia. >
1 (ilo I interprelaliir Klias. (77) neifiuTai. i .\ggrcdilur, > iicmpe religionem

(7-2) Ilc.Uv) jih- Titr ir liv%-aCTt:iuu:. IIos iiitcr Clnislianam everlere.
gciienisos coidcssorcs, Joviaiiiis el Vjleiiliiiiaiiiis (7N) Kapcio-jvpiar. Billiiis, post l'"liain, i deChri-
iiumcraiitur. sli iilil.ilioiic 1 iiilcrprcNiliir liaiic Tocciii, qii.'c iiiliil
(7.5) Oim -qvla jtd.l.lcr, clc. « Noii iiliis nitproiis aliiid siiuat quani urbis lolliis inessciii > liiigiiniipie
ac iiioK'Sti;c ob cos, (|iii lyiis iiiaiiiis fniiger;iiil, ca- iilicrl;ilciii, iil liciic Coiiib. : «Vilisilla csl, qii:e or-
.liiobal, quaiii litliicia perriintlclialiir ob eos tiiios bciii iiiiplcvil, ciijiis iiiiilira iipcnill iiioiiU^s. > (ilinsli
jiin co'perat ; ex qiiibiis lioc ass('(pi('liaiiir, iil iie profcclo li;crcilil;is cst Ecilfsia, (|ii;c per pricdica-
tlu illis iiiiiilcni tlcspi'rari;t ; vcriiiii vtiliinlas ip-.i liouis sliilliliain iiia pcrvasil, qtia; qiiidciii pr.cdi-
i|iiotl spe coiiceperal, jaiii acccpliiin npricsciil.i- caliii I sa(iii'iilcs vicii, > cic.
rct. > (7!)) Actijwrar t:zuvcs. « Du^moiiibns silciiliiirii
(74) /i.Vy((ir(jv. i Laboruin. » Sic Uill. iii priiiia intlixit. >
cdii. melliis i|iiaiii, i a!iiiiiiii;iniiii. > (80) Tibr Oe.ijir Tira. Mss. iiiiii paiici iii. iiiaig.
7.')) lh:ie.Taciih-(..iq. riiires regii codices, Oi. 1, Afjvujov, < H.icclinin. >
l'ass. T:£T:Ta[j.ivot;. {Hi)'Toi'' XfiiCTov. Iteg. 1iiii.,tou H;ou
(70) 'EjuirKijitfa. Sic lcgmil Elias, Monl. ct (82) 'E.tl .-r.ieior rfmiiiroir. Uill. . . . • luiigius
Gab. Uodices laiiicn peiic omncs liabenl £tiT:£T''j-

;,
r;«Q ou.vTio iv. — comka ju.ia.m .m i. .?to
{iao:o'jjJiivt\; t: xa\ ipOr,30(jidvt)? • nirrsOui Yip-ai; .\ i'i|iilfs rcr»ii(nr, liiioin li.iliiliiiani, vitiiiii iii»(;i!i
Tpoi^jSrjjzji K7.\ :o;i ipo^jjisvon •

i\v tij;H-<i; JTtofrj;:, HiMiipor ;ic iiiiigi.s progrcssnrani, alliii!ii|ii<: asMirru-
X2\ ('>; a\Opturo; IxXripovSiJiTiisv fjv v4[iO{ itOzii)?:, cliirniii : llilciii ciiiiii lialiuo cl ii.s i|ii:c pra>ili(la
xi\ /ipt{ 4zX*|pto7S, xai Xpiari; Ivixaiv.iEv (>iT>)- siinl, cl iis qu:i: rcriiiinus; (|iiani iit Di^ns crr.ivil,
•f,v irpo^.pf|':ai 3'jviT:r,fjtv, xa\ dria^roXoi (j'jv:or|jav cl iit lioiiin li.rrc.lilatr (uiiisi'ciiliis cst ; i|iriiii 103
xal EOafyeXtjTal xatr.pTijavro (Si); lcx adiiinliraMi, el ijraiia cxplcvil, cl Olirisiii'. ilc-
(licavii; quaiii prnplicl.-i: coaginriilainiii, cl aposioli (|iiasi vinciilis c(iii»lriiixciiinl, ct cvangcli^l;!: iiu-
incris oiiiiiibus ntisolvcrunl?

Zll'. l'j xiTi -f,; Xoirtoj 0'ji(a;Tot; «oi; jjiiaT.uia- I.XVIll. Tiiin; ailvcrsiis (llirisli s:i(iirK iiini (-11111
cs ; l'j xaTi :oO t'jv xoj;jiov xaOfipavTo; (S."!) aijaaTo; liiis piiicnlis ? Tiilit; ailvcrsns (;iiiii (rnorciii, ipio
Toi; (jor; ailfjtaj'. ; iû -«iXc^jLov (80) xaTi Tt); £!pf,vT,(; ninndiis pnrg:iuis cst, ciiiii tuis tniorilins'/ Tnne
Ij Xiipi xaT(i Tti; u-nip loO ^jXtoOifat); ti xa\ oii bcllniii ailvcrsiis paccin ? Tiiik; iiiaiiuin advcrsii*
<js ; l'j xaTi Tf,; yo^^rî Tf^v ctf,v ycuj-v; xaTi toG cain qna", ci [iro cc, 01 proplcr lc, clavis iranslixa
ora-jpoO Tp(5-aiov ;xa-i TO'j OaviTou xaTaXjjiv(87); csl? riiiie :iilvirsiis lcl, gnsluin 11111111? :i(lvcrsiis
xaTi Tf,; iva-Tajj(t); e-avisTajiv; xaTi toO [Jtip- |{

criiccin, Iropli;ciiin? advorsiis inorlciii , ilissdlniii)-
•:jpo;oJ6k ,aapT'jpa;(8S);|ji£-i 'Hptu6TivStijxTrj;(8!)), iieiii? ailvcrsiis rcsiirrcclioiicni, insiirrrclioncni cl
xa\ |ji£Ti 'lo'J6av rpo&5TT,;; reXtjv oiov oux iy/ivT^ rcbcllioiiein? atlvcrsus niarlyrcin, ne niarlyrcs ipii-
Tf,v [jicTivotav £oii;a; ('oiTTtp ixsivo;^ xa\ XpiTTo- dcni? post llcrodcni pcrscculor, el pnst Jiiil.ini
y.T(5vo; jjijTi lI-.XaTOv , xal (jicTi "louoaiou; y.:zi- prodilor? nisi qiioil iioii lai|iico iit illc, piciiiicnlis
Oso;; aniini si|;iiincatioiiCMi dcilisli ; posl l'ilatuiii Cbii^li-

cidn, po£i Jud;cos Uci liostis?
29'. Oux f,SiiOij; Ti uT:i,o XptiToO (90) acfiYia ; LXIX. Non victiinas pro Clirislo cxsas vcriiiis
oj5i EôCrjOt]; tou; (jicY"'^''^'-'» iYW''-''^^^» '^'' "l("iv- cs? imc niai^nns piigilcs cxlinuiisll, Jo.iiiiiciii illiiiii,
vr,v EXiivov, Tiv IliTpov, tVj IlaOXov, Tiv 'lixtpjfiov, IVlruni, I':inliini, J.;ciibniii, Slcplianiini, Liic:iiii,
T-jv lTi:f avov, -iv .\oux5v, T^v '.VvSpiav, Tf,v 8£-/,Xav, Aiidrcain, Tlicclaiii, eos qui, ct post illos, Ct aiilc
To-j; i-' exstvoi; tj xal T.ph £x.-'vti)v tij; aXr.Oiia: illos, pro vcritate pcriciilis sc olijcccriiiil? qiii ciini
TTpoxivouvsusavTa; ; 0; t:u,&\, xa\ c;Sf,pi;), xal Or,pi\, jgni, et ferro, et licllnis, el lyraiinis, cl pricscnli-
xa\ Tupivvoi; T:(5o0'j,atij; ivTT,YtuviiavTO, y.jX T:ap- lnis inalis ct dciiiiiili:ilis, :il:icri aninio, veliil iii
jOii xaxoi; xa\ dT:£!Xou;j.ivo;;, ('iJTtspiv aXXoTp:o:; alicnis corpnrihus, iino qn:isi rnrpiiruin experlcs,
3t'')jxa3iv t] (ijiojjiaToi; T!vo;'ivcX£v; iva [if, (;)l) t:&o- c diiiiicarniil? Ciir ita? ne pici:iU'iii vii veibolciiiis
S'.TiJ! ,ui)Sl (iixpi (if,(jia-o; Tf,v cusieciav. ''fiv ai prodcieiit. Qiiilius prxclari Iinnorcs ct lcsla rniisli-
(jisY-i^-î- ^•'J-o.^ y-aX T.ofjT^yupî;- r.af iLv 6ai;jiovs; luta sniil : a qiiilins iLunioiics pnqicllniunr, et nior-
iXa'JvovTai, xa\ vSiot OspaT:£'JovTai • tljv ai £T:i'filii ciiraiUnr ; i|iii)riiin a|ip:irilioncs ci pr:cdiclicncs;
wjiai, xal tl)v ai Trpo.-idf,!:!; • iLv yji: Ti itvijiaTa qnoruiii vcl s(il:i ((irpor:i idciii possiint qiiod ani-
(iî-zov r-a ouvavTat (9-2) Tai; iYiai; iûxai;, f, i-- nise sancl;c, sivc Cingaiiliir. sivc lionorciuiir : qiio-
a'.;ti)(i£va, t^ Tiijit'j;jt£va' (I)V -xaX jiaviS-; atfjiaTo; ijtovov, rnin vcl sohc saiigiiinis giitl:c, atqiic cvinna passio-
KT.\ [jiixpi (j'J(i6oXa TtiOou; iia Spioit (9o) Toi; jtJj- iiis sigiia ideni possnnt qiiod corpor;i.
(jiai:.
0'. TaOTa ou diSs';, iXX" iTipiirc;; •

i Tf,v 'llf>a- I.XX. II;cc iinn colis, scd conlciniiis; qiii Ili^rcii-
xXiou; Oau(jii^tov Tt-jôiv (94) Tf,v £5 iTuxf,(iaTo;, x-"' lis rogiini, ex calainilaie iii)iiriisqne iiinlierilnis II-
pronrcssiirain, altiiisqnc assnrrectnrain, inilii cnim ncrel, niillns ninninn lialinii •
d propliclaruni oracula, el ea quas ccrniiiins, lid.'iii (8!)) ihra Siu)XTip\ Kliaspiilal per Iie.
'Hj'ij>/))\r
1.1 innl. > ro.lciii, iiDii lcirariliain, seil ipsiiis patrcni, oucj.)-
.VpKrriV h-exttirice.)-.
(XOi I!:cc iiilcrprcii, vcl riiiM c:iriiiliceiii, c^se iMlclligciidiiin.
tvpograplio excideraiil. Dcsiiiil iii Uc;;. Im, in .\ld. I
(!lll) 'Y.Ti-p Xr^KTTcv. Ilccst 'j-ip iii (piinqiic
t\<-i-^.
et lias. scil inss. fcre oniiics :ig:iOM iii.l. iluoli. Ciill). cl Or. I, U.g. u ; in ora, "H oux f,6i-
(fil} liuzrn Ticri(rrc. .Monl. Ald. ct I{:is., zaTT,p. jOt.;.
Tusa-JTO. Qn:iinvis liic ihcologiis nonniliil iiniiinict (91) jI//). Dcest iii i|iiiiii|iie Ucgg. alilsqiie plini-
scripiiir;e verlia, pr;c o< iilis laincii lialicl qn.c Apo- liii-.
sloliis de Hcclcsia scriliil. Epli. iv, 10; ('.(il. 11, 19; (!)2) ^vra^tat. Non paiici codd. cl S.iv. Suva-
I Cor. XII, rict scq. Tat.
(85) KaOiifayzcc. Reg. I, Cidli. k, xaOipav- (95) ifoxTi. I lilciii pi;cslaiit. > Dccst iii pliiriliiis
To;. roilil,
(SC) ndJe;(w. Ucg. q, Pass Sav. aildiinl, f v;;- (!>!) 'Ufux.lioix ....irfdr. Ilcrcnlcs cx Jove
pa:. ci Alcnieii:! iialiis, iiialriiiioiiiO(|ue ciiiii Dcjanira
(87) KarA.lveir. Locns isie iiilcllectn diflicilis ; (oiijnnctiis. iii iiiaxiinas calaniititcs oli cani imlilii.
pniaimis lanicn Grcgoriiini liic a;êre dc Clirisii Ciiiii ciiiin Xcssns ceiil:iiiriis viiii i-\ infcrrc |iiraici,
iiiiiile, cnjiis piciiiini et iiieril:i dissolvcre .ic cvcr- .-agilla liydia' sangniiic iiilni t:i ali IIitciiIi; conrossiis
tcie cxcogilalj.il Jnliaiins. Coiiili. « adicrsiis iiiii'-ti'iii csl. .Ncssns aiilcin .m; iiKiricnlciii sciiiicii>, Dcjani-^ê
niiirlis inicritiiin. 1 vcstciii |iropri(i i.iii;;iiiiie |icrriis:ini diMn dcilil, qil:iiii
188) Oi'(?t /(rt/-|'/)f(c. ( llaliiiil Jiiliaiiiis, clsi iiii- ipsa poîca :i(l IIltciiIcih iiiisil. K.iiii 1 iiiii iiiiliii~.>.ct
piniii ac iicrariiiiii, 1 ait liilliiis, < qiiiid Clirislo op- Ilcrculcs, vcnciin cxc.indcsccns, cl 111 fiiroreii) vcr-
piincriji, 111 s«iiguiiieiii adversiis sîiigniiiciii, sacii- siis, congeÛi ingenti lignoruin sline, ae niagiio
lu:ia advcr&us sacriliciuin ; al (|iios inaiiyrcb oppo- rugo c.xcitaio, iii cuni inailiii, ctsci|iMiiii cijiiibussii.
;
Sill S. CKEC.ORIl TllEOLOC.l .'>')2
l.Tiis exciUiliim ailmiraris; pl Pclopis laiii.ilioneiii,

x TtJjv ^zp: fjvjixa.; ioiXT,jjLa*wv •
xalxtjv UD.ot.o: y'J5)
illaii), inqiiain, vol liDspilalcin, vcl a ileoiuiii 109 xi9S0'jpY(av, Trjv îXi^svov, ^ (fiXiBsov, ej ^jeiTlar^-
•
ainoie proreclani, ex qtia Pelopiil» ab luinieiis el [jio'. lUXoTtfSai Tiapi t(ov o)[Atov xa'i toO eXiâvTo;
«.liore iiobililali siinl : qni eliaiii riuvgiini, qni lixa\ zxq ^puyijri JXTo;jia? (06), Ttov \jt:' a'jXou xr,Xo'j-
liia' strjvilalo iiuilcenliir, il po^l lilii:e caiiliuu coii- [jidvijjv, xa\ (jiETa "'jv a'JX''jv (97) ij6pi^0|ji£V(uv •
xal
liiiiielia alliciiinlur, exsccliones; el in Milhix sa- Ta; £v IMi9po'j âjavovj; xa\ xauaei; ivoi^xou? (98)
( ris ailliiiiilos crucialns, juslastiiie aul eliam iiiy- Ti? [ji'jaTtxa^' xa\TT)v sv Taupoig (99) §;voxTov(av,
slicas iisliones ; el liospiluni apiul Taiiros cieileiii, xa\ tt;v i-\ Tpoia? Suitav TfiJ 3a3LXf/Ti; xîpr,? (1) •
illiiiUliie apnil Trojain piiclbe rcniê sacrilioiiim , cl xai t'j Msvoixioj; (-2) uTiip &Tfiw'i aT[ia, xal TiTiv
Mi'iiii"cei pio TlitbMiiis riisuiii saiiynincni, postca- -xcoaTou OuyaT^pdjv (51 £v AcJxTpoi^ ijjTjpov 6
(jiie liliaruiii Scedasi iii Leuclris : ipii Spartanos T^j^j? Aaxtijvtx^^jU? ETtatvdiv £'.fTj6ou? §atvo[xevou; (-l-)
Pilolcscenics virgis sesc laceraiilcs laiolas, ol araiii TaT^ (iaiTi^t, xal To er:6ii')(jiiov alijia Tep-ov Oeiv
criiore rcspersam, deani castaiii cl viiginem olile- ayvrjV xa\ jrapOevov •
6 t^ SojxpdTou? ^Traiptov |5)
( l:inlem : iiiii Socralis ciculani cxloliis, cl r.piileli xtoveiov , -xat t6 "E;t'.xTf,TOu cxeXo; (C) , xat Tiv
criis, el Anavarclii ulreni ;
qiioriini palicnlia co.icla 'A-jaîp/ou 0'JXaxov (7), (Lv ava^^-xaia [taXXov f, ixcjno;
polius ac iiecessaria, (iiiaiii liliera el vulunl:;ria l! f, ^'.Xodocjjia* xal to KXeo[i6p(iTou Tii-fir^y.a tcj 'A[jl-
cr:il : (pii C.lcoiiibroli Ainbratiolie siillnni, ail (luciii 6pax'.WT0u (8), T(T) ll^fl "^vy/^c: Xo"Ci;) 'XiiXoaocfTiOiv
•
(X libclli lie (imiiia lcclioneimpulsns c>l : qni Py- xa\ Ti]v uzep Ttuv xuajiojv nuOaYop'.xf,v (9) eviTajiv,
tliagoricam illam pro fabis contenlioiie:n, el Tbea- xa\ OavaTou Trepitppiivriatv Weavo^j; (10), f^ oOx
niis, aiil nescio ciijus alius ex iis qui rylliagoricis olo' ouTivo; T(7)v TJt exetvou TeTeXeTuiiv^jjv f, :ft"A0J0-
mysicriis iiiillali erani cjiisqne dogmata se(|ue- <pT,(ldvTO)V.
li:iiUiir, nioiiis conlcmplionciii.
IIuiic Juliaiius rogiiin, lanqiiam aniiiii magniHKline gani vcriereiitiir, si qiiis e regia familia necaretiir,
faclum admirnbaliir. Grcgoriiis vcro domoiislral id recogiiiia illo, inscio iiaire, se in iiiortciii ilcdli. »
llcn iili ex iiifiirliiiiio et caiaiiiil:ile conligisse. (3) Tdr XKBSdcov OvyuTepijjr. < Sccdasi lilia-
(95) Ili.lv.iLQ. Ucg. biii, Uiuo-rj;. Taiilaliis Pe- ruin, > (jiia! a qiiiliusdaiii L;iceil;Binniiiis vi fiieiiini,
lopeiii filiiiiii cocliim diis linspitibus iii iiiciisa corriipl.-e, atque eiiaiii lerro occis.B. Ilanc liisloriaui
apliosiiil. Illi vcro ali csu aiistiiiiicninl, et Pclo- iiarrat Pliitarchus.
pcni ail viiani rcviicaruiil jiinctis parlibiis, pncicr (4) Tovc; Aaxujrixovc; . . . âiroidrovr, etc.
liuincriiiii ;i Cercre voralum, cnjus luco addiuis csl I Spartaneos ... quoriiiii coriiora llagris dilaniiiii-
cbiiriieus. C tur ; > qiiidcm ip>i seipsos, aiit alii alios, iit
iioii
(9Gt Tftc 'I'pvi-(or eKTCjmr. « Plirygum exsectio- reddit scd ;ib eis qiii biiic Eplic-
Billiiis, ciedeieiit,
ites. > In Plirygia lUic:e leiiipliim eral, iii qiio, cuiii boriim carniliciiiic pr;ccrant dilaniarciiliir. Ila fcre
ilics lcsli aKcbaiitur, nel'aiiil;i in pneros criiilelil:is Combcl. Apud Laccil;enioiii(is in lionorcin Diame
iHlbilielialiir, ac tilnis caiiebani, ul eoruni dolores qiioddam cclebi iibalur lestiiiii, iii qiio adolesceiiles,
liiiirciil. lortiliidiiiis spccimcii pr;cferenles, llagris

iiiiiiiriiiii
97) MsTu Tvr uv.Ur. Permiilli codices, Ald. el pioscinilebaiitur, el arain sangiiine respergebaiii.
il.is. ed. \xi-x zC)'! auXtuv. (.')) Xhjxfdzovi: i.iaipior. Iia Begg. ii, x, y, Colli.
(98) 'Er MiOpcv âciircvr xul xavcsic; erfi- 5, et Or. 1. Oiiii' lectio oralionis scopo coiiveiiicii-
xovi;. Ucg. et P.iss. Titc e'JO'-xou^, ^ xa\ [iuoTt-
1
tior qn;iiii eTraiviVjv, (|iioi| taiiien cum ediiis, codiccs
-/i:. lectioiicni êi|niinr Bill. Meliiis vcr() Coiii-

11:1111 noii paiici cxliibciil, Socrates morle (bimiiiiuis, quml
b''!. viilcliir redilcre Gr.cca iit iiuiic
siiiil «jiistas- : iiova qtueilaiii dieiiioiiia iiiducerel ac praidicarei,
ipic nslii)iies, iiiysiicas illas el ex saeroriiiii lilu, » epota ciciitii inieriil.
elc. l'(iiro, MtOpou, < soleiii, » teste Eli:i, pluiimi (0) 'E.X(jiTiiTov CK.Llc(:. i Epitteli crus. > C.iiiii
iiiici|ircl;iiitiir. saeris iijiliaiidi cr:iiit,

Uiii Mitbr;u a tyraniio qiiod.im vinctus fiiissct Epicteliis, diii-
pcr diiodcciiii triiciatus (liicebanlnr, iinuiriim jicr liiriio posl lcinpore iiiterrogatiis, nliuiii solvi vcl-
igiieni,per Irigus, |ier fauiein, per sitiiii, per llagra, let ? I qiiid ? > iiiquil, < ;iii vinctus sniii ? >
pcr itineris molesliam, aliaque Id gciius. (7) 'Ara^,iipycv OvJuxor. « Aii:ix:irclii ulrcin. »
(99) 'Er Tuvpoic- 1" Tauriia Cbersoneso,

ad Aiiaxarclius pliiloô|iliii.i ab Arciicl.io tyraiino eoiii-
1'oiitiilii Eiixiiiiiiii, eral iiisigne leinpliiiii DiaiKecon- j, |iicliciisiis, ciiiii iii morlario iiij''i iiis luiKlercliir iil
.'ccratiiiii, iii qiio ipsi bomines inininl.il):iiiiiir, iir.c- IiokIciiiii : i Tiiiiililc, » iiiquit, « Aii.ixarebi utreiii
seriiiii si iiui iiaulragio ad islas oras ejecli (uis- iie(|iie ciiiiii Aiiaxarcliuiii tuinlitis >
seiil. (8) li.iEOjiCpozov .-ii\Snjia zcv 'AiiSpaxi(hTCv.

(li 'K.t! 'Ifciuc; ... Ti\(: fiaci.X(X7i(: x<^pr}r. Sunl C.leoiiibiolus, lcclo Plaloiiis libro De udiinorum im-
I qui, per « legiani pucllam, i iulclligaiil
oniiiilli viuiliiliieile, laiiio ej.is a.noie exarsjl, iil siatiui
lldiigcniani AgaiiicmiKiiiiS filiaiii, quain pater, iil pnecipilio vilani linierit. Aug., I)e civ. Dei, 1. i,
l.uiiiaiii Gr.ccis iralam placarel, in Aiilide iiiimobi- c. ii-2
T!}r ... nvdayopiKiir, elc. Pylli;ii:orica'n

sil. Vciniii nolaiidum csl, quod si ca csset Gregorii
«
(il)
iiieiis, non 'trX Tpotac, c epiid Trojani, » sed £7:'t pro fabis coiiteiilKiucin. > Pylliagoras a labis
illaiii
Tpotav, «advcrsn^Trojam, > scri|isisscl. Undc |ile- abstinereseclalures siios iiibeb;it, ciijiis rci alii :Hias
qui liie iiililligant :in'criint r;iii(iiii's. Suiit (|iii cxisiimciit Pytliagoraiii
liqiic repcrinnliir iiilcr|iretes,
liliani, qn'iii Pyrilius Ailiillis iiiliil aliiid vobiissc, (|iiaiii ul siios dcbort;iretur, iic
1'ulyxciiam Priaiiii
imiiiolaiido coiisecravil. It;i teiiscl Elia>, judiciiiii iiiiiiicrc liiiigcrciiliir. Vcteres iiaiiii|ue in
iiiaiiibns
<|iii liaiie liisiuiiaiu veriorem "sse judic.at, et iiiagis judiciis fcrciiilis labis iiieli;iiitiir.
(Iti) (Jtari ((;. Tbcaiio a lyraiiiio coniprclicnsa, iie
Cicgoiii seriiionibus coiigriieiileiii.
tugciciur, coii
cii il/e>-c(Jft(.j(;. Mciia:cens Greontis Tliebanorum criici.itibiis p:ilri:e aicaii.i ciiiiiiliaii;
Elias, < ipsiiis leniptu iiiurtis ciimiiiursam liiiguani, ac deiitibus
11'gis' liliiiscial 1 Ciiiii autcni, > iii(|iiil
excisain ly.ainiuin ex[;iiii.

pilria licllo prciiicrctiir, atqiie ora,'iiliim daUiiii cs- iii
ei busles iu lu-
tct, loiL nt Ijclbiin cxsiingiicreliu,
503 OIIATIO IV. — CONTIU Jll l\MM I. .'iO*
O.V. Ijii, el jJtf, Jx:;vji. ri vt rtafyî.Ta OaJ|xaiov, d) ^\ 1,.\.\1. (JiHMKi lu siiporior.i illn iinslra iion ini
piXoioôj-axe xai yEvvafSxaTS, xa\xoj{'EKa(itvtJVoa; niris, :il c'i'il(! |>ra'scini:i iuir:irf, ii oniiiiitiii s:i|iini-
tx:!vO'j^ xai Ixirif.jva; ti^ xapT£p!afJ>.ir(i)V 'j 5Vj|ji';a- li^siiiK; fl fnrlissiiiic, (|iii Kp:iiiiiiioiiibs illos cl Si i-
Kûiv T^Ji ST,oaT(Jj, xaisTta alpO'J|ji£voj oyiSia, xalTrv [lioiics tol('r:iiilix r:ilioiic iiiliuâris: qiii siiiiiil «.'iiin
rJToupYbvlnatvdiv OTpaTTjftav/EsTtT&t Y£vva£oi) xa\ cscroiiu ilcr carpis, ol viciuiii iciiiiciii .ic oliviuiii
yiXo3(5.fo;j ;J/u/Ti?(jiT,6j «o).E(i!i»viipETt,vaT;;i(i^£tv,xa\ .Tinplcolcris, cl caiii gcrciKli liclli ralioiiciii l.iiidiliiis
::XEtov vijjiEtv ixOpiuv Y£v^«t(l-t]Tt t) xaxta T(T)v(j!x:to- ((Tcrs, iii (|ii;i dux oiiini:i por S(^ adiniicsirîl. Ksl
riTwv xat (jLa).ax!a. Opi; toj; i'J!o'j; toOtoj; y.t.\ i'/- (|Uip|ic (;ciiiro>i cl s:ipic[ilis
WQ :iiiiiiii, lii; li(>-
Ejrloui, xa\ ioipxou; (itxpoG xa\ ivai(xova;, xa\ HeiT) ^liiiiii r|nidciii virUiU'111 toiilciiiiicrc, vcriiiii liiistiiini
xaxi toOto i:XTi»tiCovTa{ ; toii? ivtTur^jtooa? xa\ /a- rorliiiidiiii plus Iriliucn: qiiaiu siioruin, ctiain Ta-
|iatE\Jva?, 6 (j;T,3tv (11)4 (j'j? "U;jir,po;, iva Ttvi 5a;|ji<- iiiili:ii'issiiiinriiin, i(;n:ivi:i* iilijiic Imicuori. Yidosne
viov Tt(if|3i^ Tio zXii(iaTt (I-), TOj^ xaTw (l!>) lios vii:i' l:iciill:ililiiis caiciilc-, cl laris c.vpcrtcs, ac
xa\ ozip Ti xaT(o;Tou? tv ivOptuzoi;, xa\ uitbpTi c:inic rcrine cl s:iii;;iiiiic dcsliiiilos, co(|iic ipso ail
ivOptoTifja ; TO'jj Seoe^jiJvo^ji;, xa\ iiEuOipoyj ; tou; Dciiiii pinpiiis :ic(:cdciilcs? Ims, inqiiaiii, |icdit.iis
x:xpaTr,(jiivou?, xa\ ax,oaTfiTO'j;; tov ou5*v ev x(5i;jt(;), illolos, el liiiiiu (iil>aiilc>, (iikiiI ;iii luiis lloiiicnis,
/i\ TtivTa Ti u-ip xijfiov ; iLv ot:rXo'jv t% ^f,v, t^ " iil lioc (i(;iiiciilo lianioiiiiiii (|in;iiid:iiii oiiicl ; lios
(jt':v u-:pop('j(jt£vov, t6 i,l o-ouâîi^tjtE-jov ; to'j? 5ti in lerra posilos cl lerrciiis cclsiorcs? Iios iiiicrlio-
cf,v vixptootv iOavaTou?, touj ota X'JOtv (II) 0£(o mincs cl sujira lniniana? ;islriclos siimil ac lilicros?
O'jv7i,u(id'jou; ; to'j; E|ti) r50ou (15), xa\ (jtETi to-j qiii tciicaiilur, ct rctiiicri iicscios? quoriiin niliil
0:(ou xa\ iTtaOo^j^ ^ptoTo; ; uiv () ^hiyti to'j tfioTi; , iii innndo, ct oniiiia suiil, qi.a: siipra ninndiini snnl?
xa\ (Lv f,5r, Ti i-auYi'(iaTa ; wv at iYY''''-t5t\ "i-aX- (|ii(iiuni dii|)lcx vita esl, allcr:i roiilciiijita, allcra
|i(;j5!ai, xa\ fi Trivvuyo; OTa-tc, xat fi tou vo'j rpo^ sliidiose tnU:i cl cvpelita? Iios, iiiqn;ini, |i(;r iiiorti-
(>eIv Jx5Ti(i!tt Tt,ooap::aJopiivou ; U)v fj xiOapitc, xa\ ficaiionein iimiiortalcs, p«r dissolulioncin Dco ron-
fciv tJi xaOa!p:iea; (1(5), (xrokv (jtiTpov £!5oTt.jv iva- jmiclos? hos a ciipidilalc aliciios, anitire voro qui
fiijEioj xa\ OEi'j-Eto; ; (Lv at i:£Tpat, xa\ iLv o'. 0'jpa- divinus csl, el animi perliirbalione vacmis, acteii-
vo! ; (L'i t6 ipît-Ôat, xa\ tov o! Opivot; tLv +, Y'-'!^''''-
^*"'' (liioniin fons Incis, el (pioriini j:iin illiiis radii?
XT^, xa\ (Lv aipOapo!^; E'/5u,aa ; tLv f, £pr,jjt!a, xa\ iLv qiioruni aiig(;liti psaliiii t:iiiUis, ct pcrnnx stalio, ct
f, Ex:iO:v TTavfiYuptt ; tLvT6 Tupav/EtoOat Ti^f|5ovi.;, nienlis jam rapla; in fa'liiiii, ad Dcnni cxccssio?'
xa\ tov f, iz^jXau-t; (17) f, iXuToj (18) xa\ ivix'ypa- qiiorum piirgalio, el (|uoiiiiii sliidi it iiurgcn-
CTo; ; (Lv Ti oaxpuov i;jtapT!a; xaTaxXuj;j.i?. x(jt;jioj ^ liir, qiiipiie qiii iiiiliuin ;iscciisus cl dcilic;ilioiiis
xaOipjtov ; (Lv IxTaot; )(£iptji)v 9X4^0 o6ivvu3;, :i;;ii()siiiiit nioiliiin ? (|iioiuni nipcs, el quoruiii ta;-
Ofjpa; xoi(ji!Êt, i;ji6X'jv:i î^T,, xXi'j:i (fxlj.-(ya:, li ? qiioruni alijici el conslcrnari, cl i|ii(iruiii tlironi?
l-t3T0(ji!5£t (19) xa\ TT)v of)v i3i6E[av, E'j EoOt, xav qnoniin niidilas, ct quoriini iiicorriiplibililalis imlu-
7:p^; iXCYOvipOf,;, xa\ -a:;ir;; T?) TT,; ijE6£;a;5p5;jia incnliiin ? i|iiormii soliUiJo, ct q uin s:cculi alie-
('.ETa Ttov otov âi^ji-I^jiov ; riiis tclcbrilas ''
quoriini coiiqucs.u alque coii-
siriclx' voliiiilalcs, el qiiurnni pcrpetua omneinqnt^ scriiionis raculluteni excedeiis aiiiiiioriini oljleclalio?
qiioniiii l.icryni;c pcccati diiuviuiii, et niuiidi iiiaincnluin? quornm cxienla; inamis naiiiiiMS cxslin-
(.nunl, Tcras conso(iiiiiil, gladiornni acicin rclnndniit, iiistruclas aiics iii rnâiii verlunt ", liianu|iic
cli:iiii iinpicl.itcm, iiiilii crc.ilc, cniuprcssiiric siiiil, cliîinî ail alii|iiod lciiipiis cMullaris, iiiiiiietaiisquc
l:il)iilani cniii liiis d.ciiionilnis Indas?
OB'. nCtc o'J5k TXjTa 501 906:^3, i X£av ToX(i.r,pb I XXII. Quoiiam modo 110 li;tc qiiidcin pcrlinic-
ttj xa\ OavaTiov CÔ), E;-:p aXXo> Tt;; Ilio; o-jx a!5i- .scis, liuiiiu andarissinic, atqnc, nt si quis alins, ad
oi(ia ; Ta'JTa (ilv f,5r, xa\ WaXio Tiijtitb-spa tt,? -6- iiiorlcni pr;cccps ? Quoiiani inodo iioii teiicraris?
Xto'jo; (il) i-XT,oT!a? to'j ooyO'j t: xa\ vo;xoOiTou, 11.1'cjain saiic et sapienlis illius ac lcgislatoris So-
" llcbr. \i, 35 scqq.
(II) ~0 ptfrir, ctc. l'a-s., d); 9T,o;v 6 oi; "0;jit,- D gaiiHir. 1
po,;. /(ini/., Iil). XVI. vcrs 'i3G. (17) 'II u.i!'.lfnrir. Iiecst f, in (ilcrisqiie cndici-
XcX t-aicvc' v:iCy^\Tai dci.Trc^.Tcffi;:, •//t^tidev- bus.
[rai. (18)'// u.lvTCr. Sic pliircs cndd. Iii (iliiribus lanicii
Tui Itubitant vates, illvtis indibus, liumi doTmien- Bc!;^'.,Colb.,l'ass. elc.lcijitui', f, ivaJ.XoiioTO,-, < nulli
[les. olilioxia iiinlalidlli. 1
(\i) Ti1y:iAdr{ta-i. .Nuiiiiulli codites, Toi; '::Xa- (li)) 'F..-:irTCj.iicf:i, elc. < TiiTque ijisins inipieia-
c;iaot. lis os obiiMaliniil. 1 K\ liis liqiict iiiindmn inoric
(15) Toiic xctTuj, clc. ISillius, < lios liuniiles el sii- siilil.ilmn .\|)nsl:il:iiii, ciiin li;cc scri(isit Crcporiiis.
pr.i inrcra. > (•20) MardTwr. Ilcinsius, < forte, ivaii/'j'/T(ov,
(11) Sia ,Xvciy. < Per dissolutionein, 1 iicnipe < inqiiidcmissimc. )
< roi|ioris. » (il) Ti]r i'('.?(oi-(x, cic. < Sulonis iiicspleliili ni-
(15) rci'c e?(o xcOcv. ctr. Billius, < lios al) anio- pidilalc. I iNoii lc;;iii;us Soloiiem a () (uani av.i-
rc alicnos, el diviiio atque uiiiiii vitiosa alTcctione iili:e iiisiinulatiiiii fiii-se, iino potius narialnr i|isiiiii
v:iciio :imore na;;raiiles. 1 CfWM (qies sprcvissc, b:iiicque ob causani a Cra;iO

(lli) AVi; (L»' iij xuOai[,EcOai. Billins <etqiin- : uirjiiier ex(iiiUiiiii fnisse.
riiiu puigaii • nialiin, < qiii |>ur',j:iti suiit tl |iiir-
;
»;
•''^J S. GllEGOiUl IIIEOI.OGI n'J6
liMiis iiif\|iI,'LiIi cnpidilalc, quain Ciu^sds aiiro l.y- A

• I iiiai-îiil, niullo pr:i;slaiiliora suiil, ct Socralico -oj^ (2i) 9'.Xoy.a/,ta? • asooOijia; vip siTrstv rat-
/Milcl.ri
iciii
ainorc; vercor eiiini pueroriiiii IH amo- Sipa"iaj, xSv cjstjivo-oi^îac Tai? ^'rivolai; •
xal tt;?
ilicere, clianisl lionesliore vocaliulo talliileob- ID.atoJvo; (25) Xixvsta? 2i.xeAix^j, St' xa't
Tiis i^v
leijatur; el Sicula rialoiiis ligurilione, ob quain TTiTrpaaxiTat, xa\ oiJo' uto tivo? £§covjTtai twv O'J-0'j
eliani ipse veiidiliir, ac ne ab iillo quiilein discipii- [j.aOT)Ttov, T) oXo); "EXXtivos '
xa\ Tr,g SsvoxpdTou.; (2i)
liiriiin, imo nec ab aliqiio Gixcoruin redimiliir; et &'|o9aytai;^ xa\ Tfj; Aioyivou; (23) aT())[JtuXta.;, toC-
-Xenocratis voracilate; el Diugcnis illius dolium t^jv ztOov otxouvTo;, Uy' f,; tou; 5^vou; utce^''^"^',''
iiicolenlis diraiilaie, per quam tragicis lyrannis Toi; Tupivvoi; zk tt); TpaYoiOta;, tou? euTsXEtf
!ios|)iies, hnc est (ilaceiuis viles panes, loco cedero apTou; Tot; aT)!ia[iouai (20) •
/.aX tti; "Eirtxoupou (27)
jubel; cl Epicuri pbiiosopliia, qH;c niilliim voliiplalo ^tXoao^ta?, ouosv u-kp Tf,v -fjoov^v aya%\i 6piôp.i
siiperius bonuin constiliiit. Magiiiis apud vos esl VT); (28). Miya; up.tv 6 KpaTT); (29) •
xa't yjip ovTto;
fj-ites : vere enim pbilosopliicuin est, peciidibus tftX(jao'fOv ih |jtTjX(i6oTov a'.fsOf,vat Tr)v ouatav, xal
dcpascenda pridia siia reliqiiisse, nosirisque plii- ToJ; 7:ap' f,[jitv (ftXoa(5cfOt; oiAotov. 'AXXi To^jntcuei
losopbis consimile. At publico prsconio iibertaiem Tr)v eXsuGsptav :& Y.-ripuyii.a.zi, t'o; av Tt; ou tj tXiiao-yo;
osientat, perinde ac (piispiam, iioii sapiciiii;e magis B jjtaXXov T^ (j)iX(Joo|o; (50). Msya; 6, tt); (31) vr/j;
qiiain gloria) sludiosiis. Magiiiis ille, qui, c a Xcijjtaôjjtivr,;, xa\ TuavTuv £xpiTTTOU|j.iviov /ip'-''
,
vis tempcstate jaclaretur, alque oiniiia in iiiare OfioXoytov TT) Tu/T) auaTeXXo'Jar) ct; xi TpiGtovtov.
projicerciitiir, gratias Fortuiia; agebal, laiiquam ad Miya; 6 'AvTtaGivT,; (32), OTt, zh '^piatoTiov ttuvTpt-
pliilosopbici pallii anguslias eiim redigenii. .Magniis f/E\; u7;(5 Ttvo; Twv u6pta-iov >ta\Opaaitov, E^TTtypaÊi.
Antisllieiics, quod a pelulaiui quoilam aique aii- Tto [jisTtoTTto (53) (Jtdvov, ioj~£p (ivoptavTt or,[jttoup-
daci bomiiie lolo ore coiuusus, iii rronle diiiilaval, "j'(-T)V (3-1), Tov TiataavTa, tato; tvaxaTr^yopiiar) Oip[jt(i-
quasi in siatua ariif-x, percussoris nomen iiiscri- Tzpov. 'E-atv£t; Ttva vaX TtJJv ou tioXu (3.')) Kpb-
psii; fortasse ul acerbius accusaret. Laudas eliam f;[JitiJv, OTt T:avT)(jtipto; iaTtjj; tso T)XtO) T.poai\'Jâzo '
quemdam eorum qiii non longe aiite nos fuerHni, tato; a'jT6v TTipr)aa; xa\ TtpoTYstoTSpov, 'tva xa\ auv-
qiiod lolo die slaiis soli prtces adliibiierit : for- iXr) Tr)v su-/r)V, ouo;.i:iv(i) (3G) auyxaTaX'jaa;" xaV
tasse id leinpus capiaral, quo propinquior tcrris tt;v sv IloTtoata (37) aTaatv, Tf)V sv xsi[nsp!0) Tr) (i)pa,
esse soiel. ut orationem coiitraberci, eauiqiie simiil Tavvuxov Tr) Osojpla 7:poatptXoT:ovr)aavTo; (38;, (LaTe.
(22) r/]c -oj^^peZroff;, elc. « Socralico pn cnn (^ tct, qiiam vere Tertullianus pbilosoplios t glori;D
amoie. > Socr.itein hoc iioinine peisifpe iiisectatur ;iiiimalia > appellarit. Ipse Lucianus frequeiuer .|ilii-
Liiciaiius. losoplioriiin vilia irridel.
rijc n.ldrbjrcQ, ete. i Platonis ligiiritioiie.
(25^ (31) Miyaq c rric;, etc. Ad Zenoncm liic alludit
Liiciaiiiis iii Uial. De parasilo sciibit iiullain ali iiii Gregorius. llle eiiiin pliilosoplius, cum navis tem-
Plaloni caiisam fiiisse iii Sicili;iiii navigandi, qii.uii pest;ite jactarelur, atque inerce^ in nuire iirojicereii-
ut Dionysio parasitarelur, euiii<|iie ob lnijiis ailis tiir, Forlun;u gratias asebat, utqii.e eum ud palliunl
im|ieriliaiii in iiiaxiiiias calamiiales inciilisse. coiiipubssel.
, (2i) Ti]/: EEVOKfdTcvr, elc. « XenocraUs vora- (32) '0 'AfTicrOin}r. Anlisllienes a pclnlanti
cilaie. > Xcnocrati olijccla iioii leîuir voracilas qiiodain liomiiie tolo ore coniiisus, iil iiijiiriaiii ul-
inio friigalitalis laiule 'Joniitiir a scriploribiis. cijceretur, percussoris iioincii iii lioiite iiiscii-
t?]r \ioxirovr... in Ti]^ TfCl^wSlar. H;CC
(23) psii.
verba desunt in Reg. u, el Or. 1. Coinbelisiiis
iiliiina (33) Mfirco.Ttp. Pass. 7rpoa(OT:(i).
sic vertit t Dicacitaie qiia salse usurpala ex tra-
:
(3i) Ai}jiioi<pi-ibr. Ita'ed. Alii, orjijiioupyijv. Opti-
giiiilia voce l)'rannis bospiles cedere, > etc. C.nm
ina leclio, ipue sic reddi potcsl, « Iroiui iiiscnpsit
Diogcnes aliipianilo apuil quemdam cuMiarel, eiipie pcrcnssorfin, ut slatiia! ariiliceiii ; > id est t peiciis-
simul ei placeiit.T! ct liordeacei paiies apponerentiir, soris et opilicis iioinen. > Eli;is sic expoiiit, t accc(ila
siibinolis panibiis, iii placeiitas nianus injecil, non
cbarta, iii e;ique inscripto pcniissoris iiomine, e;ini
iiifcslive illud Iragicum proferens:
(roiili agglutiiiavil, luic vidclicet ralioiie ipsuin pcr-
'iJ ?ivs, Tupavvot; £xr:oo('jv [.tsOiaTaao. D spicuiim rcddens, non secns ac si quis iii slatua
hosjies, itjraiiius cede tucum. sculploris noineii inscriberel. >
(55) lloM. Sic oinnes codil. Par. ed. addit t6.
iil est, < melioribiis ct pra;slaiilioribiis cede. i Sic
(5()) Avojiiru) avyitccTa.lvpa^. t Uipoli! (juam
Diogenes per tyrauiKis t placciit;is, per bospiles>
sighificans i vilcs panes, > quos iDclioribus cedere una cuiii aole occiiiiibeiile liiniiH. > Is est Eli;e seii-
jubcbat. siis, qui sic de islo iibilosoplio bistoriam rclcrl,

TiTr t Ciiiii Uiiiiia, iiiqiiii, qiioiiilaiii a baibaris bello ve-
20) cricranovct. t riaceniis e.\ sesaino,
iin-lle ct oleo. >
xarctiir, Itoiiiaiius qiiidam pliilosopliiis siib solis or-
liiin slaiis, per loliiiii diciii in oiîiione versatus esl;
Tq(^
(27) 'E.-ziKovfov, elc. t Epiciiri pliiioso-
pliia. Deiiin ri 1'ioviileiitiaiii ejicieiis Epicurus,
>
ac dclapso tle cddo igiie uiia cuin barbaris ipse quu-
oiiinis boni lineiii vi.liiptalem staliii'li;ii. qiie crcmaliis esl. >
(37) '/w- IIcTiCiiia. t Potiil;ca!. > Id exciderat iii-
(28) '()/.ii/>jth-i)r. Kcg. I, optaaiJtivou. Pass. opt-
aavTo;. terpieli. Coiiibef. Iloatoata. Iii Elia legilur, i Poti-
d;)-a iirbs est ad Tbraciam sita. Pliilusoplius quidani
{-l'.)i Kfc'iTr}r. Crales Tliebaniis, peciiiii:is popiilo
priiji'iil, ac id est oviiiin I'otid;cates, cuiii precandi eaiisa stctissiU, ac dciii-
pr;i'ilia [jir^/.i^6oTa, t paliii-
l;i, > liiTi prriniîl. Deiiide coiisccii-i) siibliini loro, de in coiileippbitione extra se rapliis (iiissel, lola
piililico pra'c(iiiio b;i'C veilia pioiuiiuiavil iKicle ila iii or;Uioiie pcrstilii, ut viin frigoris iiullu
; i Cralcs
bilpaiiiim Cr;itcm liberlate doiial. iiiodo perseiuirct. >
1 >
(30) 'I>iAc£cf/ir. I Glori;e stiidiosiis. > Ex liis pa- (58) njccî.iv:ccri'iacnTvr. i Addito ad stu-
5-n OIIATIO IV. — CONTIU Jll.lA.M M I. sns
|jitj5Hr:at30avoo0ai (39) -oO y.pjoui o;i •:f,v l.xj-a- \ ('iiiii i|isiiis orc.isii finircl. (Jiiiii illiiiii cliaiii laiiili-
aiV f^ XSl ifiV '0(Jlf|POU <;iXo|JUtOci3V TZZpi T<l "Ap- Iiiis alUiiB, i|ui Poiiilxx liilnTno liMiiporc, aiMiio ;iil
xaStx4v (iO) jTitTijji» , xa\ Tf,v 'Apia-coTiXooj (11) sliiiliiiiii laliorc, poninx iii spi'ciilalioiic qiiniljni
cfiXojoîav xa\ irpoTc5p(av JtiI xai; xoO Eiipfroj s(cl''t, iui iit nc viiii i|iii(leni liigoris pniplrr iiirn-
IJi:Taeo),aJ,-, uy' oiv (12; -;0vr;xa3i • xal t6 KX:iv- lis alistr:i('lioiiciii sriiliri'!. I.aiidas iiiMipcr iii llo-
Oou; (13) 9piap, xal t4v 'AvaiaYipou ^tl) IjjiavTa, nioru iliscPiidi aiiioroiii rin.i Arcailiiâiii (|iia'slio-
xa\ tJiv 'HpaxXstTov (15) xaTTHpssav. ncin,cl in Arisioicli' 112 l'liil"*opl"!"'> cdiitiiiiani
iiKiraiii ad vcciprncos tiiripi xsliis, fiiiiliiis ulcrqiie occiiliuil. KITcrs eiiaiii Clcanlliis pmciiiii.cl .Viiaxa-
giir.c clii^'ii,niii, ('( llcraclili iiia.'s(i(iaiii.
or'. riiiMi xauTa, xa\ H^/pt tJvo;; Tij S^ Tzap' LXXIll. Oii"' vcro iMiiniiics liis virliililnis cxicl-
fjixtv ou OaujjidjEti |jtupt45a; xa\ Ta'JTa liictiiiil, ct qiiaiidiii? Iiiliiiilain aolctii illaiii apinl
/'•'•'^^^•r ^-^^
•
xa\ TO'JTtov ETt Oau(jtatj;(i>T£pa 9tXoiO!;o'JvTtov bi iios lionruiuiii nuilliliidiiiciii iinn niiraris ac siispi-
zavTl TiT) (l(i) xa\ xaTi (17) ira-av, tj; el-dv, cis, qiii el lta:c cl liis siililiininra pliilosopliaiilur,
f);(;)
Tf,v oixou|jtsvr,v, dvSpiJjv ts 6ijto:(i)i (18) xal «•uvai- iii oiiini vila' {;ciicrc cl iiislilulo, alqnc iii (iiiiiiiiin^.
xdv, d; (ivSpEfav (49) 4[jtiA).tj[jti';iov, xavTauOa [jtiS- B nl sic loqnar, lcnartini oris, viri jiixla ac niiilic-
vov i7:tXav0a';o;jiivujv xf,; tfjjsto; , ou Sst t)ci!iv rcs, virlulis xmiilalioiic cerlaiUes , tilijue liic soliiiii
c!x;to-jciOat 6i' iYvcla? xa\ xapTspEa; •

oCi tiliv ayjv- scxus obliviscenlcs, nlii Deus per caslilnicin ei lo-
vtliv (;")0) [jtiivov, xa\ Ti^^j-ovciv jjvjtOtj|jti';tov 5'.i Tf|V lcraiiliani concili;iiidiis csl ; iicc olisciiri soliitii ct
d::' apxT),- c'iTiX:tav, aXXi xa\ Ttliv Xtav ^t^.m-i iîioliilcs, ct proptcr pris(iii:c coiidilioiiis lcittiil;»-
Ttore xa\ X»jjtT:ptt)V, xa\ TOptouata, xa\ -(ivzi, xa\ lcm laborlbus assucli, scd cliain valdc qiiondain
SjvaiTsia, xa;voTo;wJvTtov T?; SujraOetv (Sl) Sti tt.v suMimcs ct .spicndidi, ttiin opilms, lum nobililalc,
XptJTO^j ,a;!ir,3;v iv, xav 6 Xiyo.; (jtT) (5-2) (o;i Itim potcnlia, Clirisli iiiiilaiidi sludio sesc pra-ler
fi
T>i [XT.o^^jXii-v-t;) TtOsiOa; TTjv sujiesta-;, xat -Tiâ::6 morem alUictand-s : qui, elsi serinonis clcgnnli;i
TO'j jTîJtaTo; 30^;'a^ £-vat t?)V xapT^v, t'o; careanl (

qtiod ne iii seni.oiic qiiiilciii picl;i(eiii
^P^X'''''
xa\ Ttov rap' u[jt;v Ttvt TOtTjTtov E6o|£v), aXXi zh constituant, parvusi|tic, nt cuidam ctiam poelariiin
EuXoyov -Xstov, xa\ f cv to:; TrpayiJtan T:a;OcUitj. vestrornm plactiil, s:ipicnti.ie ab orc ntaiiaiitis frti-
ctus sil), iir.Dshiiiliorcs lamcii stiiit iirtidciilia alque

doclrina iii aciiotie.
OA'. 'AXX" ojjito.;, StTâvTa -apto('ov Ta'jTa, xa\ T:pb^ LXXIV. Scd laiiicii liis omiiibiis conicinptis ac
!v TO'JTo \iiwi iotov, OTTtoj Stv -/aptsatTO Tot; xaT- C pro niliilo babilis, niiiimquc id spectans, ul a dx-
j'/s-;'xou3t rroXXix;; a'JTiv aîto.; (."io) oat[jio;t, np;v monilnis, a qiiilnis >.Tpc, iit a-quuin cral, proslr:i-
aXXo Tt xaTa— fjjaiOa; Tttiv xo;';tI)v, sr:\ Xp;iT;avo'j; tiis lucral, gratiaiii iiiiret, priiisqttam iu'i;iilioii:ci
tpipsTat. Ka\ ojo ijtsv TauTa TJv a'JT(i) Ti (jzouSaJii- puHicoiitiii ;iliiul i|iiiili|iiaiii ciiiishliiissct, iii (Jiii-
iliilMi l.ibiire. ) .Moiilac. pr;cfcrt, 1:007:^ :Xo-ovf,(7av- (15) Td K.lF.drOcvc, elc. « Clcantliis pulcuiti. 1
Ta. scd niale tiieiur. Ilaiic Vdceiii iioii reddidii liil- Taiidi pliilusnjilii.c aiiiurc II.igr;isSi' ilicidir « ('.le.iii-
I.IIS. (lics, ) tit tioclii ;i(|iiaiii iii liorlis li;itirircl, iiulciiue
(59) 'E.-aicTOdrnc-ihu. Ila Sav. Comb>;f. Alil. iinn iiiliil pi'ciini;c colligerel, i|ii;i diuliirna tempora
l!as. cl Codices. In P.ir. ed. i-atiOiiOa:. liltcr;iriim stiidiis (l;irc(.
(iO) Tiii- 'Ojiiifcv... .TSiil rd
'Af.YuSixor, etc. (1.1) TiJr 'AraS/iycicv, e(c. ( .\na\agur;i; tiiigu-
.Vicailcs pisc;ttorcs cuiii aliqiiando obvios liabuisset luiii. > <\ii;ix;igoras libnim dc ilillicilibiis i|ii;cstii)iii-
lliimcriis, liis vcibis intcrrogavit : biisciliilil, (|iiciii < liirum > iiiini'iip;ivil, |iiilaiis fure
'X-jrjozi i-' 'Apxao:i; iXtrjTopsj, iit ii (|ui liuiic liliruiii lcgcreiu, dilliculialibus illiga-
f, ,4' t/o'î'j t: ;
rciilur.
Viri Arcades piscalores nuiuiuid piscali suiiius? (4.')) Kiil zl}y 'Upax.telTov. IIeracli(us pliiloso-
Qiii rcspondcnies liiinc versum illi rcgesscruut : |)lius Epbe.iiims, qiii, qiindcs doiiio cgrcdieba-
OO; IXofjiJv X;-^tjtcjO', oO; 5' o-j-/ iXo[jicV,
(iir, fleic soli(us er.i(, biiiiiaiiam miseriam prospi-
cfspiui;-
[lOa'. D cieiis.
(i(i) 'Er .TftrT't Tti> Slif). I I'er omncm viiaiii, >
Quoscunque cepimus, retiquimus, quos vero non ce-
qiiod oppiiiiiiur, [jti/pt t!-.'o;; < (|u,iiidiir.' > De iiio-
Ipimiis nobiscuni portanius.
iiacliis liic pr.cci|)uc i'>( seriiio.
iiiiniriiiii, ciiiti iiiliil iiiscitiiii capcre possciil, iii lil- (l") Kal xciTd. I'asj. aliiiiiie plures, xa\ Ttov
loic desi(l"ii(cs, (icilii iilis (|ii.i'reiidls n|)cr:im dede- xaTa.
r;iiil. Iloriim iiiio(i|tioi (cpcrîiil, alijcccraiit ; qiios (48) 'Oftctot:. Rcg. liiii, c( .Montac. 4;jio'j.
:iiileiii non iiivencr.iiil, domirin rcliilcr:iiil. Quod (19) Eit: drdfsiar. Ilciiisiiis, < foitc, > Tot; Sv-
;iiiigiiia Milveic ciini iioti piilui>sc( iliiiiicriis, pr;>; SpaTtv. Hill. iiitcrprct;ilur < ciim viris. > (iuinbcl.
iiKcnire obiit, ut scribit-Pliitarclms ; siiiu l;iiiieii ijiii I \irilis aiiiini laiulc. >
(I llCg.llK. (.30) ()i> T<j)r dytrroir. I(a Ucg. liiit, ct S:iv. Edd.
(H) Titr'.\fi(-rcTF.lovr, clc. « .Vrisloldcs cuin oJ'x Tres Ucgg., 0'Jx i';'£v(I)v.
df,'c';'/tov.
l.iripi Clialcidici iiaiiiraiii iine^ligirc noii posse(, ,(3lj Td Svcr:iiiOg'ir. Sic oiiines codiccs. Dccsl
m;iviiiioc\ iledecore c( igiioiiiiiiia dolore pereulsiis, To In cdKisCoinbel. < nnvo sibi vi(;B gciicrc dnraiii
viinm reliipiii. t 0-Oc To-j EJp;-ou 9'Jnv to-j 5'jto; corporis (r.iciûiunciii ;i(i|iic biliores iiidiccndo. »
ev .XaXxiot Yvtovi; ouvtjOs^.;, Tf,v zoXaijv aooiJav xa\ (5i) ATt)' c .tcyor jii) ;/. l'ass. xiv 6 /livo^ iTrf,.
Xuzr/Ji»;, [jtSTisTr, to'j îou. Sic JiisHmis
rsiT^v-jT^^j Alii, xav o-j 't.iyt^ r. < Uuibiis eisl- diccndi niciiltas
Manyi cdiori. ad (iriueos, p. o.') dcsil el enidilio. •
^4-J) 'YS wr. Ufg. I addil. X7.;. (.S5) 'A4'/wr. Uccst in quaiuor Rcg;;. Or. I, cic.
sna S. CaEGOUI! THEOLOGI 000
sli:inns iiii|i("lii fei-Uir. Ac duo qiii.lfiii isla eiiiii A [J.£va, raXi/.aTo: -::, w; a'JTij (5i-) c^jSpfrMv ixi/s;,
siilliriliiin lialiel);iiil, Galil.ui neni|ie, sic eiiiiii ipse y.at IHpjai tio TtoXejjiqj StaptEpai; TiapaiJisvovTEi •
c-mitumeliiC caiisa iios appellabal, ct Persae, iiiagiia oC-io (o'i) ok 'h f),a£-£pov (jiEtCov (5(i) xa\ T.zptiTzou-
lnleraiilia iii gerciido liello perstantcs veruiii iisquc SaTT^Tspov (57), Xfipov xal
: ("jsts Taioiav aJTw t6
aVlco iiiajori cura aniniiqiic studio el conieiilioiie xaTi Oipja; voaiCijBa!. Kat ToiJTOouxsxjatvst (SS)
iii periiiciem nostrain iiii umliciiiliini esse (luceliai, jiiv, o'J xp'Jmz'. C£- dXXJt T030UTOV f.v a'JT(p t6 7:£p:6v
(it Pcrsieuin lielluiu inslar migaruiii el liidi
11.3 TT,; |j.av'ac, (.J3T£ o:\ xat 7:p6; iravTa? OfioXoydiv oOx
cujusdam liahercl. Quod licel nnn aperle declura- £~ausTo. Kat o'jo£ to'jto tjvsToiv 6 Tcd'/Ttov ouv-
ret, nnii tamcn obsrure lerebal. Tanla eiiiin iu eo ETojTaTO? xat aptSTO? to'j xotvoij Kpo^xazv^q, oxt
furoris niagiiitudo eral, ut apud qiiosvis id (oiili- Tot; [ibi T.po-ipoi; StoJYiiOt? dXtyov f,v t6 T'jy^£(5[j.£-
leri niMi(|iiaiii dcsiiicrct. Ac nc lioc quidein pcr^pi- vov xal 7Tapaxtvo'j[ji£vov, oStoj tou xaO' f|[jta;So-c[j.a-
cieliat vir omniiim sagacissiinus, opliinusqiic rei- To? £7:\ jToXXou; (59) (fOîsavTo?. (iXX' It' £v i5Xf-,-ot;
piil)lic;e aiitistes, qiiod prioribus quideni persecii- l3xa'/.ivT,c -r^; alriQdxg, xa\ 0£oij.£vr,; cxXi[ji'|£(o;
•
liniiilius idcirco parva perlnrbalio el roiiviilsio se- vCv Sk ?;oir; to'j ao)Tr,ptou Xoyou -/cOcvTO.; (GU), xA
qiiebaliir, qiiia nondiim dngiiia noslriiin ad iiiiiltos nzp'. :f;[J.a; [idXtcTa 6uvajTj'JaavTo^, t6 •r^stpatiOat TJt
propagaluiii eral, sed iii paucis adlinc liniiiiiiibus B Xpt"[a'«jv [ji£TaTtOEvat xa't ::apaxtv£tv, o'J6£v £t£-
verilas liKiebat, splendoreinqtie dcsideiabat : iiuiic pov tjv ?, Tf,v Tt.jixato/; 7topaaaX£U£tv iipxT]v, xa'i
autcm saluta.i doclrina longe laleque fusa, et apiid ^(0 xoiwCo (CI) 7:avT\ xtvouv£'j£[v, xa\ (Lv o-Lo' av oS
iios pryeserlim dniiiinantc, rcligionem Clirisliaii»iii iy()po\ yîlpiv Tt xaO' f|[j.(I)V £u£aivTo (62), Ta^jca
iiiiniiilare, ;ilqiic in diversiim niovere conari, nilill r.iT/jv/ 09' fi|at6v a'JTt6v, xal zrfi via; Ta'JT-q; xa't
:iliiid eral quam Ronianorum iniperium convellcie, OajijtaCTTT); cfiXoJo<fia?xa\paatX£ta;, utp'f,?(65) fi[JL£t?
:ic de rcruiii sumina peiiclil;iri, c;iqiie, qiiibus iie £'joat|jtov£?, xa\ 7:p6c t}]v xP'-'^^'' £X£tvr|V -j-svEdv t£
liosles (piidem gravius quidqiiam iiobis imprecari xa"». 7:oXtT£tav £7:avcXT,XuOa,ij.£v (6i), tt;v (iaTaaiajTov
possiiil, a iiobisiiielipsis perpeii, atque ab liac nova t: xa't ajjta/ov
pl admiranda pbilosopliia ct principatu, proplcr qiiem iins scilicct beati siiiiiiis, alipie ad aurcaui
jllani .Tiaicni gereiidaeque rcipublica; rationem rediiiiiiis, illain, iii(|ii;iiii, seilitinnis ei piiîi;i' omiiino
cspcrlciii.
l.WV. Aii vero lolerabilis cursus giibernalioiii-;, OE'."H op6[j.Os (65) [j.kv dvsxTtTj; oiotxo'J;ji£vo;, xa\
el iribiitoniiii rclaxalio, el inagistraliuini delccliis, ciptov (zvsit;, xal apy/ivxorj r/.Xo-j-r) (66), xal xXo-
et ffirtoruiii casligatio, aliaque omnia, qu:e brevis C rîTbv (67) £7:tTi[j.r,(jti;, y.al TâXXa osa tt;; 7:po(Jxatpo'j
el nioineiilane;e felicitalis ac pompae suiit, inagiiain xat dxaptctia; [jiaxopt(3TTiTo; xa\ tpavTaata;, (j.£-)-dXTiv
quamdam reipiibliCiC ulilitatem allatiira cniiit, alquc e^jisXXe Tto xotvto TTaps^stv Tr,v tJjtpiXstav, xa\ T:£pt-
liaruni reriiin laudibiis aiircs iioslras persoiiare npnr- OpuXXstaOat f](j.(JJv 2o£t t4 wTa TO'JTtov j7:atvou,tj.£-
lebat : popiilnruni auleni alque urbium dissidia, ct viov (6.S) •

6f,,tj.o: nl aTa3ta.ôvT£s xa\ 7:6X£t?, xa\ y^vTj
cnncerlaliones, ct familianiiii divisio, et doinoruiii (iT,YvJ;j.£va, xa\ oixiat 6tiaTd[j:£vat, xa\ aujuviat axt-
dissensio, cl inatrimoiiionim dircniplio, quae oninia (^6;j.ivat, d t(o xaxto TrdvTa riv £!x6; dxoXouOstv
liocnialum secutura esseverisiniile erat, atqiic cti;iiii Exsivt;), xa\ jjiivTot xa\ TXoXo'JOr,!j£ tjcfiopa, 15 7:p6.;
secuta sunt, vel illi insigiiem quamdam gloriam, vcl sJoociav £X£ivto xdXXtcjca slxsv, f^ Tto xotvto 7:p6?
reipublicae seeurilalem afTerebanl? Quis tain vel ad datfdXEiav (69); KaiTot t!; outoj; t] 7tp6; dcjsSstav
iiiipieiateni proclivis, vel romiiiuiii sensu captus esi, eD-/.oXo;, f, t(ov xotvtLv Sôj Xo-i'tij|j.(ov, oaTt; dv Ta'jTa
III lioc asseiitialur? Quemadinodiim ciiiiii iii corpo au|j.-.fTia£i£v ; "fla7:£p j-ip £v to:.; aojjjiaatv, Jv6; p.kv
rilius, ciiin unum aiit alterum menibruin .'Bgriiin esl, i] ouotv (70) p.£X(j)v d<iO£vijT£pov 6:ax£t,a£vtov , o-j
(54) 'QqavTtr. Ucg. Iiu, Cnlb. 3, el Pass., ouj D Pass. '^n 6f,[jo;. Alii, f, 6f,(xo.;, 1 pniiiili, » aiit < ple-
a'JT6;. bls giibcnialin. >
(55) Ovzoi. Ilcnsiiis, < forie, to'Jto)V. > (66) '\pyorTit)r ix.lcp). Pass. JxXo--ai. Criide-
(56) MnKov. l{cE[. biii. (JLsiCoj. lissiiiii ci iiiipiissiini eiaiil lil iii;igi.'>tiatus, iil c.\
(57) IlspiatovSaCTdzspor. Pass. 7:£ptarouod- scriptnribiis disciniiis.

(TTSpOV. (67) K.lc.-twr, clc. Montac. c.v Gabr. yp. xXs-
(.iS) Ovjc ijtpriirsi, etc. Sic Scbol. « ex linc ncc 7:Tt"jv. C;eteriini reiiiin piiblicaruiii adniiiiisirns iii-
iliviili;al, iicc disîiiiidal. » .Moiilac. o'J xp'J7:T£i, iv.- lelligit Mnnlaciitiiis, tpii Jiili;iiiiiiii laiidal. Vci iiiii
âivEt Si. < Nnn rcbil, iiiin (lei laial. » niniii^re debucral, illaiii jiidicinriim ciiriani Jiili;iiii-
(.>!)) 'E.T( .-zc.Llovr. Cnlli. 3, £7:\ :toX'J. (|iic jusliliam, ipsius eliaiii :iilnr;iloribus lacr>i!:is
(60) XsOsrzor Kui, cic. Iu ora Mniilac. i-p. Xj- iligiiaiii aliqiiaiidu visaiii ful^si;, ipiaiii 1 ipsa llcret
0£'/To; 7:£p\ f([J.a; xai. jiisiitia. > Ncquc eiiiiii iii iii;igislraliliiis deligeiidis,
(61) Tqj ««(r^J. lla edili et inss. Iii Par. cil. t6 scil I iic iii ;iiiiicis (|iii(lciii, > lcsle fjilrnpin, laiii
/.otvto. snlers ;ic (iiligeiis ei;il Jiili;iiiiis, ipii, iil ipsc laieiiir
(6-i) E6âirTo. Pass. T,!j5avTo. Ammiaiiiis, lib. xxii,<siio, iiuii leguiii arbilrio age-
(()3) T^' •r|t;, elc. I Ciijiis iius auapiciis bcali. > ict. >
Savil.
ivii. uy
'j-.^' wy.
(Lv, (68) 'ii!tuirov{drwr. t.(iisl. 2, aliiqiie nnniiulli
(61) 'E:iareJLr\luOajisr. Reg. bni. cuvfXT,X'JOa- adiliini, xa\ Tto xotvto Tt[Jioj[j:iv(ov.
[.•-sv (09) 'XcyuJlsiar. « bcciiiiialcm. > Billiiis :
(65) "lltir'itfr. Sic fcrc omiies rndiccs. Cninbcr. I ir.Kiipiillilaieiii. >
c aiipublicl cursus lolcialilis ii-i)iiiialegiibciiiaiio. > (70) Xvc~ir. .\lii cuiii cdilis lcgunl Sus;-;,
(iOI oii.vriu IV. (U.MUA JLLI.V.M.M I. «02
/a).£Woj dva'fip:i -k >.oii:ii, xi\ ouv:T,o:t-ai -Jt -f,; .\ roliqiia iiienilir.i liniiil iii:i(;ii(> iii'giitio ctiicrgiiiii, |i;ii-.
uYtita^ (71) dYaOov tw rXtiovt ,

tp Ti/i av xix;iva lii|iiciii:ijuii.i:iniluliibniiiiiiicoiiiicrvalui',ciijiiscli:iiii
T.pij xl piXtiov ijiivuOo'. • Toij Sl -/.£:ovo; s-ajti- (>|ic liilcrduiii .Tgr:c |):irlcs iii nieliurciii «Uiiiiin re-
{ovTOj xat i:;xpt"i; E/ovxo;, otioi |i(a |Jir|/avf| jjii; :'< (lciiiil : at ciini |>l'.-rai|iic niciiilira iiitcr kc 114 cliv
k3v Ex^'"' xaxtiJi , xa\ xivSuvo; f,ori t^j :oto-jTO |7-.l) .siilcnl, cl j;r:ivilcr îlllicl.iiilur, ficri j.iiii iioii imiisi,
oa'jf,i; o-j-îo xdv toi; ip/ojjiivoti :i; |ilv xaO' Ixj- (|iiiii iuiuin corpiis a^grnlcl, ali|iic in (ici.>|)icuo pcri-
fftov dîtm^îa; ou;jiGaivit xiTi zotvio xp-j— £oOat ciilo sil : :iil liiiiic iiiojiiiii iii iis (|iio(|iic , (|ui siili
xpjljjov l/o>/xt •
xiov n).£ii4viov cl saOpio; (73) i/iviiii|>crio suiit, hiiigiiloruiii niurlins coiiniiodiori toliiis
xtov, x(T) T:avx\ xivfiyvo;. "0 (Jtot ooxii S//,ov y.b/ av ri'i|iulilicn! v.ilcliiilinc occullari cnnliiigil ;
|>liiribiiB
15:iv, xa\ xiTiv o:foSpa (itio^j-yxoiv ^,iJt3; iv xto vjv :iiitciii cviil(cr:ilis cl iiioiiio iilTciliî, liil:i j:iiii rcs|)ii-
xatpiT), xa\ X?, xooauxr, x(T)v XptsxtaviJov l-t&5o:t. Tou lillca iii (nriculo vcrâliir. Qnod 1110 i|iii(li-iii jinlicio
6k f) novijpia xol; XoYtouoT? i-sixixtis (71)' xa\ alius, cliain iioliis "nfciisis>iinus cl Iiiri>s'.is8iiniis,
Sti xo'jxo [itxpoi; -z 4;jtoiio; xa\ [jtEiCoit nHxu xlv aiiiniailverlissct, prxscrliin tioc lciii|>iire, al(|iic ir.
Stio-^-ûiv. lanta Cliristiaiioruiii aiiifilitiidine et iiicrciiiciilo.Vij-
r:iiii isliiis iiii|irol>il:is ralioiii cl ciinsiliu li'iicl)r:is olTiidii : ol) c.iiiii|iic caiiMaiii p:irvis jiiM.i ac iiiagnis
pcrseculiiMiciii nioliiur.
0C7'. 'ExEtvo jA^v ojv xa\ o-.fdSpa (jtetpaxtoiS;; xat U I.XXVI. Alijiie illiul sanc peri|iiam jiivenilc ac
xo'j-yOV, xa\ o'Jx o-uj; pasiXito; ivSp>jc, d).).' o'Jo^ a).- Icvc , :iiqiic nc iillo (|iii(lcin alio liuniiiic, vcl iiicJio-
).o'j xtvi; xtov xa\ (lexpito; oxiÎa.otliv xf,v otd'/oiav, cii aiiiiiii gravil:ilc pr:cdilo, iieiliiin iiiipcratore di-
^'iiiini, (|uod, sliMiil iiiii iiiiniiiils niuUiliiiiic, aiiiiiio-
6:1, xij jicxaOijJt xf,^ x).f,j:to; !'i/S-Oat vo[jtija; xf;/
1
f,|ji£x£pav o:iO£itv, f, aij/jvjtv -jfi f,;jtac to7-:p x: riiiii (|iioi|iic noslroriiiii iiiiil:ilioiiciii sn iitiir.1111 esse
xiov aiix''''"''' <'3) Jy"^'''''-'!^-'''''''?, £'JOjj xatvoxo[jt;r :irbilraius, aiit certe iioliis iJ piiJori foie, tpiasi tiir-
ii£p\ xf,v Txôojr^-^ôpiav, PaXtXaioj; dvx\ Xpt5xia'/(T,v pissimi ciijusilam criininis acciisatis, iKivaiiJiiin 1:1)-
4;o;jtiia; xe xa\ xaXst-Oai (7G) vo;jioOoxf,ja; (77) •

l)is rogiioinciiliiin slaliin cciisiiit, (ialilx'os pro Cliri-
îy.s-m si? Siâv xa\ xipLttoxa- sliaiiis noiniiians, alqiie, iil il;i vocarciiiiir, (iiililica
EpY(,) Sr,Xiov, oxt (78)
xov lcjie (lcrcriicns. Ii.\ qiio (icrspicuc ostciidit Cliiibli

f) xo'j Xpisxo'j (79) xXfjji;, s; iLv d^w/jxspf.jat
xa^jxtj; f,(Jia; £T:£v(ir,o£v •
t\ 9o6o'Jji£V!>; yi xf,v 6'j'/a- ap(icllaiii)iiein pcrhoiioriricain cssc, iiia\iiiiii(ue aj
(jtiv xf,; ::po jTj^vôpia; , w-T.ip 0! oai;jtov£C, xa\ otd gloriaiii nionieiiii, qiioiiiani cain nobis erijicre co-
xo'jxo [Jt£xa6a!'/aiv £cf' £x£;.ov S/ojjia xtliv 0'Jx citoOiS- gilavil. Msi fortassc hoc ea ratioiie fecil, quod hu-
xtov 0'jSz •j'-/too!'j.(i)v. jiisrc noiiiiiiis viiii cl polcsl:ilciii, iiislir d.cinoiii
ri:'riiriiiiil:irct, ac proiiiJe ad :iUcriiiii iioiiien iniinis
C iiiili;iii il Milârc lransier-|.

OZ'. "U^Ji:!; ok o-j i:apaxivf,jo;ji£v a'Jxoi; xi 6'/'J- LXXVII. Nos vcro noniiiia ipsis liaiiJqiiaquani iii-
(iaxa' o'J6i -[ap Jjxiv £t; xi (jL£xaO£ir,,a£v dv aXXo verteiiius; iiec ciiiiii ;iiii(li|ii:iiii iii:i;;is riiliciiluin e\-
-j£/.o:ix£pov, xoj; 'ya/.).0'j5 (80,1, xa\ xo'j; iO'j'yiX).0'j.;, coîlari (lOlcst, in qiiod ca coiiiiiiiilare qiieainiis;
xi\ xo'j; (jt£/.a(i.-JYO'j; , xa\ xoi/? d-'>ôj; (81), xa: [iliallos et itli)pli;illos, ct niciainpygos, cl apygos ,
xV/ xpavo-ojv, xat x4v j£|ji'/?jv Ilava (82), xiv £x cl liirco|>e(lcin , ct vciicrandum Paiia , illuiii ex oin-
nivxiov [jtvr,jxf,ptov £va 0£tv, xa\ JvojJta Xa'>jvxa xf,v iiiliiis jirocis iiiiuin deiiin , iilqiie a coiitiinielia 110-
0€p:v, (lj7:£p f,v av-ov. A£: •(io f, io:Z£:v (85) rap' iiicii, iit par crat, conseculiiiii. AiiiiJ illos ciiiiii vel
tx£i-/o:i £i; ::o/.Xi; (8tl Iva •xa^ x6v xpdxtsxov, i^ iiniiin et polcmissiiiiiiin iiiiill;is injiiria afTicere opor-
ix T.oXXtj^j Yiv£jOat (Sii) xa\ xiv orj/tjxov • o'Jxo'jv let, vcl cx iiiiillis uiiiini ciiiii(|iic Jcforiiiissiiiiiini pro-
90ovf,3O(iEv 0'Jxo:.; oijxs xtliv T:paY(jtdxtov o'jx£ xilv crcari. Quocirca nec res iosis, ncc iioiiiiiia invidc-
(71) 'T-ftelar. Pass. o-jJ^jYia;, 1 coiirordia!. » Non (80) Toix iâ.Hnvi:, elc. t Phallos, illnpliallos.
speriicnJ:i clio qii;i' opliniuiii sciisiiiii cfficil.
I ... iiiclaiiqiyuos, a(iygos,) clc. 'riir|iia Ilcc iioiiiiii.i qiiiil
(72) KirtrrcQ ilSt) rd tvicvto. I':iss. xivS'j'/o;

siîiilii ciil, cvjioiicrc piijor iioii siiiil ; i(ii:c qiii.iciii
ôr, c/£t xo:o'jxov. (aiiÎ. -h (jri';;iirius Juliaiio, iioii nisi iit ruboreiii i()si cliciat,
x'j 2, xi'/0'jvo? f|Or, t/?.:
ulijiiii.
XOtO'JXO. liill. XlT) XO:0'JX(;).
("3; XaOjCx;. IMcriijiic codiccs, saOpov. (81) Ko! r(;i'f (i.Ti''^-c/i'r. • F"l apyijos. » Sic Jiio
Ri-j;!;. Pass. etc; Jcsuiil 111 iiluiibus coJd. el in ed.-
'EnECxoTirf:. Sic pars coJiciiin iii:ixiiii:i. Kl.
(7.I)
lis.
^n^JxiXT,!^.
(8"2) ndra. Pan, coiiiiiincli:r nonicii est. Signifi-
(75) A/r/('rr(or. Pass. Coisl. 2, aliii|iir iinii |i;ii|-
rat < vi oninibiis csse gcncraliini. > Uiule, :ipiij
ci X£tpiJX(ov. (ôiiili. vcrlil : i :ic »i liii(iiss:iiiiii iin
(loclas, ipsi aliquid ex tola rcruin nalura iribue-
iiiile criiiiiniiiii iri lciicreiiiur. t |lc liis Jiiliaui
l);iliir.
iiicpliis legciidus Thcoilorcliis, llist., Iili. 111. c. 21.
(83) 'AîxsTf. [\epf. iiovcni, ires Colb., P.iss.,
(71)) hnJeTcOcii. Dcol
AIJ. ct llcrv. in cdil. ("oi>l. Or. \, clc. dxjx£iv, qii;c vei':i leclio vide-
I,
(77) i\'o{icOeTi'irar. .\ililiiiil Pass. licg. I, cl Coi^l. liir, (jiiaiiivis iiun salis pcrsjiicuc appareat liic Gre-
i, (i); air/p<v x: xa\ d::p£-£jX£pov, 1 laiiijii;iiii ali- guni niciis.
i|iiij turpc ac iiiilccoriiin. >
(81) nc.l.Ui^. Ilciiis. I forte 7:oXXo'J;, iiiultos. »
(78) iii.lwr, CTi. .\\\\ 6r,X(J5a{. P;ir. cil. orXov- Alii ::o'/.Xi.
<ix:. VirtcOui. Ileiiisiiis addil £va.
(8i)) Ila Uillius iii
(70) Tov XpiCTcr. Ileg. I cl i\, Co:r.li. cl Pa~s. vcrsionc ; itlqiie ad (jrcûiii nicilcii:.
Xp:ix:ivo'j.
fif>3 S. ««F.COtUI TIIEOLOGI 004
hiimis. Per iios S.lnc sti.l illis slullili:i rrni li<r:il, ol A ivo[jLaTwv a/i),' a-o/.auitujav tt,j iau-wv sCriOda;,
(>l)roslurpissiinnsm.iL;ni(iceglnriari. Quiuoli;nni|isis, y.a'i Tot; awxiaTOw tyySiJM-Cicfiuyix^r ti .SouXoivTO
si velinl, UnlluiMiaiii priUlonnillennis, el
115 Tii- cz, xa'i tAv liouOotvav (8(J) r.ii^r^mixt^ aoTo:^-, xa't t?,v
vesperiiin, ul iiiiijorein apiicl eos grali.Tin iiieainiis ; Tptij-^pov (87), 'iva xa'i [jta'/,Xov aO-oT? xap'3(o|jicOa-
euiii, iiiquain, et ila prqgeniliiin, el aileo iiijignifiie -zh-/ xa\ y£vv(u[jt£vov o!jt(», xa\ vswwvTa (isi-aÔTtf/s-
progigneiilem, ac proilecimo lertio certainine, uniiis tm:, y.A aOXov TOiTijd[jtsvov T,oiiJxatSixaxov, ev [jita
linelis spalio, (|niniliiagiiita Tlieslii filias coinpri vjxt\, TJt; Qzz-.lryj T.zv-r^y.o^j-a. fi'jyoi-.ipaq ,
'iw ix
inenieni, iit ex iis rebiis ilei noinen ailiiiistalur. toOtiov (5vo;jta70Ti 0:o; •
e-;'i go'jXo[jtivot^ -(z zi
Kleiiini, si liiijiisiiioili noiniiiiliiis innovaiidis ani- Toia-JTa xatvoTO[jtstv, xal 7ToXXa't (88) xaT' sxîvou
iniim adjicere liberel, iniilla profeclo iiomina eliaiii xXf.^tj jx TtJv exitvou XptoTtavot; atax'''2u? ts a[ia
aaversus eiiin, ab ejiis vila pellla, Cliiislianis siip- y.^\ otxstOTipat. Tt yap Sv xwXocjetE xa't fj^jta; TtT)
pelerent, tiiiii uiiiiiora , tiini niagis apposila el ciin- fSajtXst xaTi Tb t'aov dvTtiiaiCovTa; 'Pto[jtaf(ov, tbij
gruciilia. Qiiid oiiiin proliilieret, qiiominiis iios iiuo- S': (oeto, xa\ ttj; otxoy^xivr);, f|T:aTr,u.ivo? toi^ Snl-
«[ne ,
llonianoniiii , aliiiie adeo orbis univeisi , [Jio-t, t^jv EiS(oXtavbv xaXetv, xat t6v Iltaatov (89),
(liiemadmodnin ipse da;inoiium fraiide circumven- xa\ Tbv 'ASajvatov , xa't Tbv KauatTaupov (90), otteo-
liis existiniabat, iinpeiMtorein. eodem ludo nlciscen- '' xa't tfi-q tiv^? auTiv tuv Trap' fi|j.tv xo[jitJ/wv ('uvo[jtd-
los, Moliaiiiini, el PisiEnm, el AdoiKonni, ct Tauricre- xaitv, sT:iiSf[ p3.nz(lnr\ -oXXi^ tou T:pay[jiaTOi;, 07a
iDiiiii vocaroniiis, iil jaiii iioniinlli quoqHe noslniin, Te dXXa TrapaTiotetv f\ 'r.v.ivi ix tt;,; dXr,Oeia; it
1 'piili ot foslivi lioinines, appellarnnt, qiiaiido(|iii- tjTopta 8t5io7t;

iloiii niira csl liiijns rei facililas, et alia qu;clibot vol iiillei loreinus noiiiina vel cudereinns ,
qiiac vcre
ijisi nlijioieiiila nobis liisloria porrigit?
I.XWlll. IIoc vero omninin absurdissiiuuin ,
011'. lldvTtov Sk dTortoTaTov, tov [jiiv X(oTf,pa xa\
(piod ciiiii Salvalor ipse, oiniiinin.iiie reniiii Dn- AsjTTOTTiV dTidvTwv, tov touSs tou TiavTo; orjitoupyov
iiiliius, 01 iniindi liiijus opife.v aiqiie gnboinalor, ille t; xa't xu6£pvfJTriv , Tiv tou (jtcvdXou IlaTpfj; xal
inagni Palris [•''iliiis, ct Veibiiiii,et coiioilialor, et Vt6v (91), xal Adfov, xa'i TtpojaYiovia (9"2l , xal
lionlifev , cl Ihioni consors ;
qiii pio nobis ,
qni dpxiepia, xai auvOpovov • tJjv uTiep f)[A(ov twv dTi-
ipsius iinagiiiein ignoiiiiiiia alleceraiiins , atipie iii
[âadvTajv auTOu Trjv eixîva, xa\ Trpfi; t^jv xouv d--
lerrain projetti crainus, eoqnc redacli, iil magiiuin EVTive-c[j.ivtov, xa\ dYvor^sdvtcov t6 ij.3','-a tti; auju-
liiijusce coiijunclionis inyslerinin igiiorareinus, nnii 1'-='? ('J3) [luacfiptov, ]i.t\ [j.^jvov ei; SouXou xaTa-
soluiii ad servilem iisqiie forni.iiii se dojocorit ", C 6dvTa [Aopvfiv, dXXd xa\ £T:'t t'jv tJTauptiv dva6dvTa,
•
sed oliani cruconi cniiscenderit, prccaliinique iiieuui y-^''- cruvaYayiivTa Tf^v £[J.r,v d[iapitav TeOvTiô|ievr,v
seciim, ul illic iiilerirel, duxerit : cnm bic, inquani, toutov [j.ev i:ai.tapE!Tr,v dxoJovTa, xa't o tioXXio x^'-
JiiiLfis eiini Samarilaniim vocanlibus ", el (luod P^J^, Sat[jovav eyxa/,ou[jevov, [j.fiTe aiix.uveaOat, [jfiTS
iiiiilio sceleralins esl ,

qu.isi da;iiionis inlempcriis eyxaXetv Tot; u<5ptsouc;tv (Ti y.a\ -.3.1; dYyeXtxai; Tia-
agilalnm accnsaiiiibiis ", iiec enibescat , nee de .oard^scjt, xa\ "/.iyto [j.<5v(;) (9-4) d^tiuveiOat tou; T:ovr,-
conviciatoribns suis (iiieratur ; idqiie, cum ipsi per pou? (idotov tiv • dXX' f][tip(xj? T:dvu xal Tipdtos toIi;
angelorum exercilum ", vcl seriiione solo. pravos u6pt;ovTac dT:oTie[j.T:ecj9at, xa\ uTiip TtTjv ciTaupouv-
lioiiiiiies ulcisoi proin|itum essot ; veruin leniier Ttov auT?jv dcf tivat Sdxpuov , fi[ja? 6e otesOat dXyf,-
ailniodiiin el placide contiiineliosos lioinines anian- cistv outoj xaXou[jtivou?, ^ ataxuvetjOat, ^ z\:; \i-Klp
dot, ac pro eoruiii , a quibus iii criiceni agobaliii, tou xaXou tpt/.OTt[jtfa; Sti touto d-osTfieiEcjOat, xal
'"
salute lacrymas fuinlal ; ciini li:cc , iiuinani , ila T:Xe!to TTOifiJsciOat (95) Xi-i-ov tijjv ufipsojv toutiov i^
se liabeant, noiine absiirdissiiniim esl , exisliniare, tiTjv tJ/ux(ov xa\ ato^jtdrojv, aiv xaTOtppovsiv t'a[jEV
nobis Galilieorum iioinen, vel doluri, vcl puduri U7:kp tti; dXr|Oeta^ (90); 'A"/,Xi touto [j.iv, oTisp (97)
fiire, iiosve ob eain causain ab obiiixo virtniis stu- eTttov, i-sXotov [idXXov i^ XuT^r^ptv , xa\ e£; Tfjv aycr-
" I'liilip|i. II, 7. '•'

Joaii. VIII, 48. '* ibid. " Matlb. xxvi, tij. "* Lnc. xxiii, 5i.
(86) BovOoirur. « Iliitlia-nani. > linpliagiis dioiiis It cleria iii .luliaiinin reconsel. Basiliiis « Taiiricre-
esl llerciilos, (|iiod aratori Linilio liovis diios, (jiii- iiiuui i a Gregiino idoo vocari Julianiini scribil,
liiis liila ipsiiis sjios leria' oidoiiihc nilebalur, siislu- < (jiiod assiilm? taiiroriini liolocausla olioriel ; » ott
Iissol :ili|ui' iii iiiia ou',iia dovoias.sol. TTjXXdxtc Tiupou; ('o"/,oxaJTOu.
(87) TjiU-.ii-:for. lloioidis opilliolon, qiiod tribiis (91) kid \"wr. lia inss. IJocst xa£ iii edilis
vesperis iii iiiiain (Oii)ootis, Jiipilor ciim Aloinoiia (9-2) Ilpcu-nyioysa. i Qui adiinni pr;ebel. Per
concubuerit, uiide, jiixla iioet:is, ii;iliis esl ller ,pit'iii lialiomiis aooossiiiii {liom. v, 2). i
Ciilcs. ('••'j) i^ti"i.>yi'iit.. t Giinjiiiiciioiiib iiiysloiiiiiii, i soi-
(88) Kiii av.l.lai. Aililldiiniis xat ex |iliiribiis lioot « oorpoiis oiiiii aniin.i. i
fd.td. ^9J) Mcn^. 1'ieiiiiiie codiccs Kog;.;. Iiin, I, Or. I,
(89) Ilicaior. Ilogg. b ot {.olli. 5 ol 0, llst,- I IV.ss. [jicjvov.
catov. I'i-ins a Jove l'is;eo birsaii dioliis Jiili;iiiiis. . (9o) IlvuicecrOui. Ita Uog. I, et Or. 1. Ivlil. TTOifj-
{•.loiiiin colebre fuit pr;e ccleri» l'is:e toiiipluni Jnvis cacjOat.

Ulyoipii. (9li) 'A.lrjOela^. Ili-g. :i, e'jae6£taj, < [liol lis. »
i90j Kit) Tvr Kavirirurpor. Ainiii. i. x\ii, p. (')7) "O.Ti-p. Sav. (ojTcep.
iîl , i vioiiniariiiiii i ropoiiii, ubi jViiliocIiensiuiii di-
CJ.I On.VTIO IV. — CUNTU.V JlIIJ.VNrM I. 6U(J
vijv (!)S) anonJlxzdiisOa •

T.xi-t,)i ou no-' av ur.ip- \ ;lio :ibM'('Ssuru>, iii:ij<irL'ni(|iie li:irnm coiiluiiicliurinii
(JiXXoiixiôL (01)) to^jj (iaoitoc Ixit xa^zi xf,s xijii- iiu.-iin niiiiiinriiiii ft cor|ioruiii 11.0, i)ii.r pro vit-
(Ir,; (I) ti vi ToiaGTa T:a'.Jo(iivo'j;, xat Trai^fjv- lilulis ilrrciisionn coiileiiinfre ac jiro niliilo |<iiliiit:
•^^. coiisiii:\iiiiiiii , rutioncin lialiiliiru.s? Cj-icruin lioc ,
III dixi, riilicultiin |iolius , ijuani )!ravc 01 inolcslnni, :ili|iiu ad scciiain ct llieatrn iil rcniilliinus. Ncijik:
ciiiiii prororlo ii^ niiijii.ini ^n|icrii)rcs finTiiiiiis, ijiii liicilc illic ili iii:i\ill;nn rcs liiijiisinnili liiiliiiil, ni-
iiiiili|uc Iniliiiitiir.
(tW'. 'Exjivoobfi^t) xa\ X!av7rovr.p>,vxa\xax'>,0£.;, I.XXIX. Jaiii vcroillinl ailnioiliini pravuin ac

5ti, i'j |j.kv 9av£p(Tj{ ziiOciv oOx £/tov, T?)6k 3'.a^£-0a'. niali);iiiiiii , (iiioil cuiii ncc apcrlc iios alliccre po>-
fjpivv.xio; oiixuvojicvoi , tt) 'AsovTfj xf.v x:poa- scl , iict Ivraiiiiicc cogcre |ir.-n piitluri! siisliiicicl ,
).r,v ['i) svxp^JrTtnv , ti po'JXs! tl, th Mtvtjo; Tpo-- leiiiiiii:c pclli vulpiinini , aiil, si in:ivis , Mii:ois l:ir-
lonjit;) t4v iof/toTaTov (too; av :rro;;jLi x'jpi(o; (.>);) vain -iiiiiiii:i: iiijiisiiti;c prclexens (
qiiibiis vcrliis
er.tstxto; M) £6!i^£T0. Ti ^bj ojv a).).a to?; ô-Ao- propric id expriinain? ) lcniler viiii afTercliai. Aiijui'
[jiivois '.jTOpjtv Tj xa\ YpiyStv -ip^fjjto, TO'j ).i5yo'j alia rjiiiilcin inciiioria; proilcinla lillcrisr|iic iiiaii-
ot::'Joovto; •
ttoaXoi; Sl oljjtat jT:o'joa30T;3SjOai to'j " ilainla vnlenliliiis reliti(|iieiiiiis, fcstinatitc jani viilc-
t6-t xaipo'j TT-v £1X3 TpaY(;)o!av -/pTj Xiyz:'/ . sTts licel iioslra oralioiic. .Miiltos anlciii Miiiiino slinl:»
xioui.iîav , ols y-if>Oi £'J<i:Ci!a; &j5:i Xiyi;) îXXsiv olalior:unros cxistinio iii ciinilcinla iliins tcni|ioris ,
tiv dXiT^jptov t'o; xa\ ToT; t-nxa TrapaooOfivai sivc traôecli:i ill:i iliociula csl , sive coiiiocili:i ,
(jiii-
•::paY,utoi toio'jtcv , xa\ f,x!3Ta to^j XaOsTv a^tov •

a'J- liiis pictalis pars osso viilcirilnr, iiiipiiini illiitn il
TOj nl avT\ TrivTtuv ev f, 6'Jo S:!T[jtaTo; ipio •/ipiv sacrilognn; oratinnc iiiscct:iii, ut ail poslcros qun-
Tot? (j'y<56pa ti £x:tvo'j Oa'j[jtiô'j3!v , tv' stotosi to'j- (pie re.s taiita niiniiiic(|ue iligiia qu:c iii oliscnri»
Tov {a) £-atv:tv i|io'j'/T:j, oj ;jtr,6i 'io-'ov IjTiv vj- jace:il, liansniillaliir. Ego aulcni pro otiinibiis uiiiiin
p:rv ijiov. aiit alleriim , cxcnipli causa , iis qiii vitani illiiis
laiilopcre ailiiiiranlur, CTponani, iil sc oiini \irniii laiiil:ire vclle iiilolligant , ciijns iiiilla satis (ligii.i
vilnporalio cxcngilari polcsl.
IT. NîjxoÊ-T^ paiiXtxii;, 0'Jx oioa (ikv £• xa': ttJ-iv LXXX. Vm Ikic iii roîo iiiore posilinn , lianil
dvOpiii-oi; -ip' 0301? (0) T^j 3a3iX:'J:30a!, 'Ptojjaioi^ qnidoiii scio aii :i|;n(l oiiinos (|um|tic alios lioniines,
6£ xa\ Ttov Xiav 3-o'joaJo|ji£'/(ov i'.x6-i. 6r,ijio3iat; qui iinperio subsiint , c:elorii'ii apml Iloinaiios stii-
TtfjiJtaOat TO'j; âJiXE-JovTa; • 0'j ykp £âp'/.o'J3!v ot C",

iliosissiine observaluiii , ul pulilicis slaluis inipo-
5T£'Tavo! xa\ Ti oia5f,[jiaTa, xa\ t>) Tr,? aiMyîoo; ratotes oriientur. Noc oniin coroii.-E ac iliadeiiMta ,
4vOo;, 01 T£ apiOiJto'J;ji£vo! XoY/.o-yipoi (7) xal -.h Ttov ct piirpnr:e iiitor, et niiiiierosi &alellitcs, el subili-
a,o-/o[)ivtov -),f,0o;, ^'JT-xpoTitv TO'JTot; Tf,v ,3a-j!- lonini niiiltiluilo, ail constiluciiilnni ipsis iniperiuai
Xeiav,' oXXi 6:T xa\ ::poiix'j';f,3:a); o'JToT;, uy' sulliciniil : verniii ailnr.iliononi (|iioi|iie acccdcre
f,; (8) C£fi'/6T:po! 6i5w3!V (9) •
oJx f,v (10) aJTo"! oporlet, per quaiii angnstioics appareant : iioii c.ini
7:po3^/jvo'JvTai y./yjo-J, oXXi xa\ Tf,? £V 7:Xi3tjta3i t: soluiii qua adoraiUnr ipsi , sed oaiii cliaiii qna; iii
xa\ /piojjtasiv, iv"f, t!) 3£'ja; a'JToT; i-XT,GTOT:pov t: iin:iginil)iis picttirisqne pr.ostctiir, qiio ciiniulalior
xa\ T£X£(oT:pov. Ta-JTai; toT; £!xi3'.v oXXoi jjt£v aXXo ipsls porfocliorfiiie voneralio reild.iltir. Ilis iiorri>
Tt Tiov âs'.X£tov rpoj-a,oaYpa9£50a! x^-po'-'^'-^' ' ^' iinaginibus alii iinperatores aliiid quiddani prxtcrca
jjtkv Tdiv KiXEtov (II) Ti; XaiJtzpoT^pa; otopoôpryJ- appiiigi gandciil ;

quidain clarissiinas qiiasqiie iirbci
ca?,ol 6i vtxa; 0-ip x:'yaXf,? aT£-yavo'J3ai; •
oi 6: diiiia onorcntos; alii viclorâs, capiil coruiii co-
TO'j; £V tIX£i nposx'jvo'jvTa;, xa\ toT; tiIiv ip/tov rona cingcnlcs: iionniiHi iii:igislr:itiis adoranles, ct
digiiitatuin nolis cxornalos alii leiariiin c;cdes el
Tt[jtto(ji£'Wj; a-JvOfiuosiv ot 5k Or,p0y0vto; xa\ cla-.o- ;
-/!a;- 0! 6k ôpSipiov f,TTr,[ji£vtov, xai \)-h toT; -o- S(:il:is jaculationcs; alii b:irl)aioriiin 117 doinilo-
i-OT£[ji:rftji£0a ziv- D y, ascripliiin in ora, -ap' oiov, ct iii tcxlii 3ojX:'J£-

(98) Ixi\yi'ty. Ileinsius lcgil :
tto^. Oj yip roT' av, elc 3'Jai [iro ,3a3!>,£'J£30a!.
(99) 'y.-ZEtCa.UoiiieOa. Regg. bni, I, Of. I, (7) Xcyyo^rpci. Iii I5egg. a cl b, in loxlii pnnilnr.
iJz:ptaXoiiJt:Oa. pro v^jjtot xa\ ~'jy':, (juod li:ilioiik editi. Or. I , ot
(t) Ktnti riiq X('f:(:i\(:. Alii |i£Ti Tr ; /'.'2pr,r. Scli. IU'g. y, iilCM|iio aiT or;iiti -'p. 't.oy/o-ôpo'.. Qii:c pro-
Kopir,v o\ X£-':i Tf,v x:'âXf,v, f,v :t(oOa-i -aTiTj::v fcdo ver:i iiiibis vidolur loctio. (jiiid ciiini sibi vo-
0! tiT;jtot -aiôvT:;' ( (".:ipiil apjiellal, qnipd iniiiii iii liinl liic I niinioros;c lcgcs? i iil voriil ISilliiis. No-
scciiicis liiilis soleiil perciiloii'. i i|iio ciiiiii laiita legtiiii co|)i:i iniiio slarnii iinperii
(2) KFfSu.lnf. Ileiiis. dX(.)r:xf|V, ( vnl|ieiii. > piiiicipcin dccol.

Kvpiu)t;. Pass. qualnor l!i';;g. lolidcinqne Colb. "i':s' 'ir. lln.ld, iiiiiiiiulli -jf' ol;.
(3) (8)
SSûcn: li'g^. bin, ii, clc. .\lii 00-
Or. 1. cic. xaipito;. « opporfinc. i (9) lia I,
(l) 'E-tEixCoq iCidZEZo. < E:i lcisi spocio viiii crn-

^
dclilcr aircielial. t • ]m 0)'x i))-. lia scx Itcgg. Or. I. cl Matil. nilliut
EiSo>ci Tcvzcr. i Ul iniclliganl se velle lan-
(,")) lcgit o'J/ i-i", i'l sie mldit : « ii:iriitnqiio liaboni ipsi
oarc, qiieiii iie vilnperare (|niifein pro iiieriiis s:iiis aili.rari.iiisi idcni qiioi|tic sibi iil iinagiiiilius pi:e-
qiiis poiest. > lleg. bni, et P.iss. £t6ft)3!V oi -.0'j- sloliir. >
TOV. (II) To»- .-c'I.Fi>iy. Dccsl Ttov io pluribiis iiiss.
((>) Hui^' cra<:. Sic ncgg. I, y, ci Or. I. Iii U-g-

-
tm: s. GUFxoiui TiiKOLor.i m

nuii, ;Uipu> ail pedes jaceiiliiin , anl fa-bnniin va A ti;v Ef/(i'.[ji.[jiEvwv r, XT;ivo;ji£vtpJV (12) T:o),'j;tOTi ayf^-
ri.is iiiiilli|ilii'es(jiie fii-iiras. >'L'(|iie eiiiiii reriiin \i.a-a.- cptAoOai yip o'j tis (iXT|0:!ac; x(JJv irpaYiJ.aTojv
fiiiiin, ob ((iias inaîiilice de se seiiruinl, verila- (ji(5vov (!")) if' ol^ H-^V'^ cppovouciv, aW.i xa\ xjt
U'in .soliiui aiiianl, seil eariini (jiioiine siiniilacra. to'Jt(ijv ivodXu.aTa.

LXXXI. Qiiiil aiHeiii islc coniininisciliir ? el ()iiaiii ILV. 'GSkTt (jLTi/av5-.at; xal tlva xcov XpiaTiavojv
lirinioribns Olirislianis fraiKleiu neclil? iNiinirniii xot; axepiiox^pot? 'isxiqat SiXov ; "S)a-,-f.p oc xoi!? ^pco-
(|iieiiiailim(liiiii (|iii ciliis Kixiciiin iniscenl, lla liic [jiaji xaxa^jtiyvjvt:^ xa 5riXr,xf,pta, [At|at xaij e5
iisilalis iiiipcialdriiiii lioiiorilius iinpielalein ailini- cOou? xwv âiiXsiov xt[jiaii xr,v dtjiSctav, xa't £t; £v
scere iiisliuiil , iiliis(|ne Ronianoriiiii cniii idolo- tiyaYetv v(5[JL0uf 'Pti)[jiatwv xat siSioXtov 7:pojx'jvTi<iiv
ruin adoralioiie coiillare. Pruinile ciini d;t'inoiies ,
xal Sti xoiJxo xat^ elxSit au[jfnapaYpacftov xou? oat-
velul ali;is qiiasdani coiiiuelas picliiras , iiiiapiiii- [jtovaj, to; Sr] xaa^ dXXa,; xiTjv s? £0o'J.; vpacfi; T:poj-
liiis :i(ljiiiixisscl, luin (lenuiiii |nipiilis el civiuiiibiis, xiOsi (li) Sif;[jiotj xal noXscJi, xa'i [iiXtcxa xoi,- xdiv
;ic pra-serliin proviMciaruin pr;ifi'clis , iiiia|îiies sOvtov apxoucii xa; eixcjvai;, to; xaxo'j yi xou Ttdv-
ill:is pr(i[(oiieli:il, ul iiiilla oinniiio r:ilione inaliiiii x(o;(15) [jit) eivai 6ta[j:apxetv liXX' vj 11] xiov paoiXioiv
\Uari posscl ; \eruiii aiil ciiiii iinperaloriiin lio- xt[j.ii x(]v xdjv eiStoXtov au[j.(fipe50at, i]
xfi xo'Jxojv
ii'pi('. d.cniiiiiiiiii li(Ui'M' conjiiiigereliir, aiil lioriiin B ^,j.^;^^ ^^^;j. pa.TJlaq uCptCeaOat, [Jifxxf,i; oOcjtic xf,.;
l'iii.'a iiiipcralori-s coiiUinielia ;ifriccreiiUir, iiiisLa -i^pojxuvficjeto?. To'Jxov x^jv SoX.ov xat xaiJXTiv xtjv oO-
scilicel adoralioiie. ILini; fr:iiiileiii , alqiie luiiic ila xto lo-ftiTXtxto; eutvoTiOeiJav rtdyTiv xfj? (iseSctai;
callide exco;;ilaliiiii iin|iielalis Iai|ueiiiii , paiici SXt-j-ot [jiev Siicfuyov xiov eoXo6e(jxiptov xa\ auveTto-
qiiidein e\ iis, (|iii inajoii piel.iie et sag:icilale pi':e- xepojv, o't xal o[xr,v (IG) SSoaav xf,; auviaeto;- iipi-
dili eraiil , eUiiyeriiul , ipii eliaiii say:uilatis poenas a/r,[jia [Jtev to? ei; xt[j.f,v paatXito.; •::apavo[j:f aav-
liicrurt : lioc qiiiileiii pr«lextu ,
quasi adversus xe; (17), xi.Sk <itXT,Gki; u::lp xou (iXT;Oivou paaiXiojs
iiiiper:(t(iris lionorein deliquisseiU : at revera pro xa^txoue^JaeSo^jj^lS) xivSuve-Jaavxe;. IIoXXol. Se f|Xti;
vcro iiiipcralore ac pio pielale iii periculiiin addii- aaj xiTjv euTjGeaxiptov xa"t dTxXouaxepoiv ol? xa\ auf-
cli. rernnilli :iiileiii cx siinplicionliiis et iinperiliii- yviotJiTi xu/Sv xf,; dyvota;, xe/vTj auvapâaOetatv ei;
liliiis capli siiiil ; quibus eliain tortasse ob igiiora- -:f,v daefietav. To^Jxo ylv Srj Totouxov, o xa\ [jtSvov
lioiieiii veiiia Iribui qiieal, uipote arle el Iraudc e;f,pxet axTjXtxeuaat âatXeoj; jxpoatpeatv cj ydp xi
ad inipielaleiii abrejUis. Atqiie lioc sane lalc esl, a-Jxd fiaatXeuai xe xa't iSttoxat; Tipe^jxetv u-oXaijiSd-
iit vel uiiuiii ad pfrpetiia infamia noUuiduin iiiipe- vo[jLev OTt [jtTjSe xTi.;auTTi; d|ia; d[j.(fSx£pa (l'J).'ISt(o-
raloris isliiis vol.inlalein aiiiiniqiie iniliicli()iiciii _ xt) [jiiv ydp xa\ xe/vtxto; TtpdxTetv xt auY/topf,aai-
:iliiiii(lo siillicial. Neijiie eiiiiii res casdein principi- p.ev (20)' tjj ydp xb cfavepto; ^tdseaOat [J.f] Suvaxov,
inis acpiivaiis coiiveiiire exislimo : qiian(io(|ui- xo'Jx(o auyyvojaxSv xb xfi; Tieptvota;' PaatXei S^, xou
/(iii iicc cjiisilein iilriiiue suiil digiiilalis. Privalo Suvd[j:et xpaxetaOat (21) Xiav ata/pou xuY/dvovxo;,
ciiiin lioinini asluie (|ii(iqiie :iliqiii(l f.icere forlasse ex' aia/'.ov, oi[jtat, xa't dT:per:iaxepov xb xi/vT) xXd-
loncedeiniis ; iiaiii qui viiii aperie adbibere iieqiiil, TiTeiv xd; £Y/etpf,aei? xa't xd 7:,ooxe!,aeva.
Iiic si vafre et callide aliqiiiJ facial, veniain aliquaiii nicrelur. Iiniieraiori aiUeiii , ciiin vi et po-
tiiiilia siiper:iri adinodiiin tur|)e sit , luiii vero lurpius , ut opiiiur, el indiyiiius est ,
coiialiis siios el
j;r.)pnsiiuni arle occiill:iri'.
LXXXII. jMteriiin jain siipcrioribiis adjiciam IIB'. "Exepov Se S Siavoia; [J.ev eaxiv xal r:poair;i-
;
qiiod lU cjiisdeiii aniini ae propositi est, ita inagiii- aeoj; xfi? aOxfi;, xtp|j.exp(o Sk ttoXu xîpw xal doe-
indine loiige atrocius, iiiagis(|ue iiiipiuni, niiniruin 6eixepov, eE? irXeiou; (22)xouxaxou tf Odvovxo;, xoij-
iii:ilo ad pliires pcriiicaiite. liiiperalori;E hirgitionis to ::poaOf,aa) xot; eipTi[t£vot;. Atopea; paatXtxf,; ^v
dics adeiat, sive aiiniversariiis, sive liinc ab 118 '^,'Mpî

^•'' °^'''
"V'*'?- ^''^- xrjvixauxa xco paotXet
iiii|icralore pro siia iiiiprobitale ac versiuia cx o/eSiaaOeiaa Std xt]V xaxoupyiav, xa\ 7:apeivat xi
leinpore ila iiisliliilus : alqiie adesse niiliiares or- D axpaxiojxixV.i ôet xt[j.TiOTiaop.e'/ou?, tjj; 'dxaoxo; dîa;
(liiics 0|)(irleli:il, ul pro siio (|iiisqiie gradu et di- el/ev i) xdêoj;. IldXiv fi xfi; dveXeuOepia; axT;vf,-
giiiiale diiiialivuiii accipereiil. Ilursiis illiberalilalis TtdXtv xo Spd[j.a xf,; da£6eta;- (fap[ia/Gfivat cfiXav-
scena : rnraiis ijiipielalis fabula. Eieniin beiiigiii- O^-cioTiia xtv't xS dTidvOpojTOV, xa\ /pf;[Aaot Se/âoOr,-
tate quadani criidelilalein condire sludet, iiiililiiiii- vai aTpaxtto-txf,v dXoyiav auv dnXrâxia, [uO' tov xd
(18) Tou nrceCoix- '" Or. I. ad marg. SoTfia-

(12) 'i5:/'////y/«-(o>-r)>fr£(ro//^vto)-.!ia plurcs Ueg.
Pass. C.oisl. 2. Iii pancis veio el edilis xoc. Conib. piolideac pielalis doclrina. »
liestlolb. «
(l.-csl.fi xx£ivoiJi'Jtov. (I!l) •A//ytJrf:/;rt. Sav. d;.^cfiTep'Jt.

;ilii'i'U' nonniilli,
(15) Morcr. Iii (piibiiMlain deesl. (20) rrrzw/ )lo-«'f'«»'- "«:«• ''. I.
(14) lljcvrillKi. Iii Or. 1 fnit oliiii , T:pOTt- auY/ojpf,ao[xev.

fjT-, (•>]) KpaTelcOni. « Snperare; i aciive scilicei. nl
'(l."j) li/ixov-fizci' .znrTior.<.\c niss. Iii ora Rcg. Llias; i sibi siilijiccrc, opprimere. >
li, TO': dvT't xi'/o;. Ald. cl Ilc.rv. 7:d'/Ta;. (22) //.k/tjr/'. Ucg. bm, 7:oaaou;. Pe l)i«lori:i,
( I(i) A/j/rjr. Pleriqne codiccs, Sixac. iliiain liic adiiiiibial Gicgoiius, legendus llicod.
(17) llc,!rirojti}fiirri-r. Ueg. I, 'jepiaa-jxe;, i iii- . Ilin. Iib. in, caii. V'» et 1(1; clSozuin. lib. v, cap.
iuri:i alliciciiics. i !()•

; 1
,
C)'.) liU\ lli) l\ . (.l>NrU\ .11 I.I\M M I CIO
it'v.Xi 3:ot;J'<uiiv. u jjiIv ojv -pojxi0t\-:o, (43) Aa;i- A (|m' vi'i'cirili;iiii r-i .ivnrill.ini ,
qii.-is ni.ifcria cx |i;iriK
-pui; Ttivr,vup!^(j)v xsTi Tf,{ eu3tCj!3;, y.3.\ \iît^ vil.-i; ciMiiitvs linliuiil , |)i'riiiills ;illireru atqiic iii-
ypovwv toi; T£)(viijjiaic* MiXijjiTOu; ('i4), oI|iai, t\;, c>(:;iro. Illi! igiliir s|)l<Miilii!iis |ir;i'>iili'b;ii , splcndiilc
ij IIpiuTeu;, TcivTa xotl wv xa\ y.vi^svo;, xa\ (Jaoid); nilvrrsiiii |iirl:ilciii rosliiiii iliiMii .l^jfiis , nli|ili; iil>
iauT6v 'JraXXiTTtuv toJ; :ioe3f Ti Sk -:p\ aJTiv oTa, Usliil:i sii;i coiisili.i iiinîiiiprn: aiiiiini rl.iliis. .Mc-
xa\ oju)v {i"t) ioup|jiiov Toi; eu tppovouotv Sjia, oj l;iiii|iiiiii (|iiciiiil;iiii aiil l'nili'iini hilK|)ii:;iri posscs :
tol; xixz Tiapoua! (jiivov, i),>.i xa; toi; vjv ixof, o;- il.i iii oiiiiiia vi:rl(!li.iliir, l:irilri|iii! st'i|isiiin in di-
XOjxivoi; ixscvo t6 Oiajjia vcrs;is ruriiKis in!iiiiil:ili;il. Uii;c uiiIimii rircn i|isuiii
cr;iiil, «|ii;ilia Innilriii i|ii:iiili.si|iir liirlilins rl qiiiTrlis ;i|iiiil riiril.iliis liniDiiirs ili;jii.i , nnii iis soliiiii
(|iii liiiii ;innrrr, sril iis rli;iiii i|iii iiiiiic sprrl:iriiliiiii illiul ;iiiriliiis iisiirp;iiil?
lll''. IIpouxEiTo '/puib;, 7:po0x£iTO XifJavo;, tYY'J" LXXXUI. l'roponcl):iliir aiiriiin , prnponclialur
Oiv t6 ~'jp, o! x5).:uiTa"i -Xtjsiov xa\ t6 iiX''iH^ llms , iii pinpiiiiino cral igiiis , liiirhiloirs ail Intiis.
ili; 7:iOa'<bv, flaaiXiXT); Soipii; to'jtov ilva: ooxe:v(2(i) Piirrn i|ii:iiii plausiliilis sprrirs, iit iinprrnlori.i" lar-
Tbv vdfiov, TT^; Y^ ipxa:oTipa; Ti xa\ Tc;ji:(i)Tipa;. gilioiiis liic iiios cssc viilrrrliir, ;iiilii|iiiiiris nlii|iic
Kha t!; fluîcav ES:: xaTi to'j -upi;, xa\ Si/ciOa: _ rl pi;rsl;iiitinris. Quiil ilritnlr'? Tliils iiirriiilcie
T:api T0'J pascXiu); t6v tt;; iztuXÎa; [jicaOkv, outoi; opnrlebnl, alqiic ila rxilii iiirrrnlriii nli iinpiTniorc
6X(yov TOTO'JTOu 7:pi-c|xaTo;, 'iuxcTiv oXojv xa\ -fî ei; acripcre , laiiiillnni l;iiiia: rri , lior csl , ipsariini
Hiiv ijcSiâ;. 'tsuTf;; npaYjjcaTjia; I ^.-.-j Tr,; ivTC- nniiiiaruiii inipirlnlisqiir ailvrrsiis Ocuiii. U inise-
oijjcio; ! StpaT?); oXo; (-27) ivd; TE/viipcaTo; ("ovco; f,v' riiiii i|ua'sliiiii ! o niisrr;ini inrrrrilrin ! I!xi rriliis
xai oi TfjV o!xou;jc£'vT|v 7:apa3TT,ii(jcevo: jjccxpco -up\ liilns nnii::i Irrlina rl rr.uiilr vrii;ilis |iroslnli.ii ; 1
MxX x,o'J»V' "'^- S'^ xvcjjT,; (28) (5X!yt,; e-crTov, (|iii nnivrrsiiin orlnin liri-iiiiin ariiiis subcguranl
0'j54 Tf;v iauTitiv s-yayf^v ecSoTe; oi 7:Xe:'ou;' to-jto i-ip pniAO igiie nl(|iir aiiro , ;ic prr rxi;;iiiiiii sulliluiii
f,v Ti 3ap'JTaTov. Ilapf,:: t;; (o; x£poav('jv, xa\ ojoe rorrnrli;iiil , iiiaîin ex p;irtr iic sii;iiii (|ui(teiii nr-
iauTSv d/t (iiTi t'j •/.ipio^- t:,oo3£x'Jv£c Sijciv fiaj:- rein, i|iinil oiiiniiiMi !,'i;ivissiiiiiini ernl, agiioscentes.
Xitij;, xa\ t6v aJT^/Jcpa Tipoixuvtov o'Jx f.-EsraTO. A>lri;il (|iiispiniii , iil liiiriiiii r.irtiiMis , nc post lii-
Tot; Sk xa\ Y'"^''^^""'^'"'' o'J6»v ?jv 7:Xiov, a7:a§ tio criiin iir sripsiioi i|iiiilciii li:ilii'li:it : (lexlrani iiiipc-
xa'xil) 7:,ooxaT£cXrj;jc;jcivo:;, xa\ vi;jcov aXuTov f,-/'ouijci- raloris :iilornl(al , nec sc rarnilii rin suiiiii ailorart
voc; Tf,v 7:,oti)TT,v a";o:av. IIoTa: Ta'jTa (29) Ilep-ixiv iior.ii. yiioil si (|iii cliani id agiiosicrrnl, niliii
(iup<io£{, T:ve; ToloTac, T!ve; (i9£v5ovf,Ta: (30) xaT- taiiirii proptcrra liinc ipsis acrcilrli:il : qiii|ipe iiinln
(o,oOii)3av, 7:0:0; (j:6r,p0'j; (jTpaT;(oTr,; (31) xa\ 7:av- Q seinrl occiipalis , ac priiiiain stolidii:ilein pin rjiis-
•5a-/(50£v aT,o())To;,T!va xaTi T(ov Tee/cJov [xr,xavf,[jcaTa, inoili Irgc , (|uniii iiifringi neras csset , diicrntiliiis.
o;a yv.p [jc;a, xa\ xa;p>j; e';, xa\ {SouXt] jj.ia,oi xaT- Qur l'iTS;iruiii niyrinilrs, qiii sngillnrii, qni luiiili-
iT:pi;aTo; liiil:ii ii ,
qiiis r:il:iplirartiis iiiiles :itqne iiiiilr(piai|iic
a viilneribus lulus, qti.T! lornienla dirucndis ninris adnioln, ca tllirerc poluissrnl, qii:r iii;iiiiis iiiin, rt
leiiipu.^ unuiii, cl nefariuin consiliuni pcrfecit'?
I!A'. !\I:;(o to'jto:; tc (52) 6:f,YT;j.a Tiiv £;pr,[jcivtov LXXXIY. Ilir ii;irr;iti(ineni qiiaiiid.iin ;idiiii>('rlin,
i'=.£cv(>T£pov. AiY'^"''^^^: TO; tcov aXovT(ov t;v£; *; siipi'riorilius Irisliorrni cl iiiisrrnliiliorrni. Keiniit,
iY''o;a;, £7:e;6T] touto £7:a0ov xa\ iv£^tbpr,3£v (33) o;xa- qiiosdain roniiii qni prr ignoraiioncni t.ipti nc
6;, Toc; (TusatTOc; xocvcoveiv Tpa^îJjT,;- ecTa tou 7:i5tou circninveiili furrnnt, H9 posUpiani roiilrncla
7:po£X0i{vTo; (31) ei; Tf|V irjvijOTjiJ-uxpOTôstav^ôl, to; liac cnlaniilnle tldimi n sr rrrrpissriil , nii:i riiiii
(23) npoiixdOi\TC. Duo Rrg. Or. 1, 7:pO'JxaOi- rrnte frigida li;ic conipolntionr, > inilitari iitii|iie
s£To. solirirLilr.
(21) .Uf.ia/t.fciiCi etc. « Melainpiiin. > Mrbimpiis (".'i) 'I'i--/J r.7ci-!i(y... \J.'vyj)o^('f(!> xv.lixi. I) lliiis
( l 1'roteiis jiixta tliani, pr.eslii;i:il(irrs v;iirs fueruiil, videlnr iiitelle.\issc, iirc rrrie li;is rcddiilis..i!
niiii
in qiianivis fnniinin lai ile sc iiiiinulaiilrs. vorrs, duiii vrrtil, i frigiihe potalioiiein, ct ni|ii;K
(2.")) ~Ocojy. Urg. inii, OjOv. IHiciiliiiii. ) Crrtr li;isiliiisilr « iiirr;ico, > srii i viiin, >
l2ii) iiCKHh-. Dresl iii diio'iiis Ueg. iliiobiis CoUi. qiioil liilliiis i!e I ni|iin, > intrrpirlalnr. Il:rc Siiiit
rl iii Or. I. Ilriiisins rxpiingriiiliiin censrl. linsilii vrrl):i : M:Ti Tf,v 7:'//.'/,f,v x:/.pa;jiivr,v oivo-
(27) 'O.lvc:. .\lale iii rditis oXio; Tôiiav TT) (Tuvf 0:; £x:/pr,vTO ixpaT07:o:;a l-jyprjj
(•i8| l<yicci}<;. Pleriiine codil salleiii iiiclioris o;';ou' elTa ei; Ov(i;j.aTi t;v:; ivafiXriavT:;' XoîVjv
iioi:i', xviarTi;. £'J9f|;jio);iv£c7:ov £7::;:^ t;; T(ov sj;jC7:o:arovT(ov
(i'J) Tavza. llcins. TOcauTa. !\I:Ta TTv apvr-;v, £',fr,. .Xomtov :7:;xaX£;30£ ; clc.
(30) ^pEvdcyrirac. Sic ;iruiii;t qniilaiii. Alii if:v- < Posl loiigiini iiiisli viiii et leiiipcr;iii roiiipnintio-
oovr,Ta!. Alii (j;f£v6ovf,Ta;. inernriini de iiiore frigi.iuni(|iir ndliiliiieriinl.
iieiii,
(31) i'/f (|/)CL'^- (rr/ «ncbi ))(. 1 Calaplirarliis nii- Driiide ;id iiivornlioiics convcrsi, qnidnin Clirisliiiii
Irs. i Billiiis : < ferreus cvrrritus. > pie ru^prriiiil n|i(irllnre. Tiini roiiiliilionnin ;iliqiiis :
y32) Miîo Tcvzctt; ti. Alii [i;;(o t: tojto:;. Qnid, iiii|nil, iii)sl(|ii;iiii neg;istis Cliri-.|iiiii, riinidriii
(33) 'E.iaOor xal dye-/wfnc'(iy, Qnaluor Urg. iiivorntis .'

> rtr. Qn;iiilniii distrl :i sriilrnlin IJnsilii,
Or. I. Ed. Ald. el llerv. clc, 7:aO£;v xa\ i-jT/ioGr^- inlcrprciniio Billii, neino noii iiilrlligit Krvrrn vore
aavT:;. azpaT'jv npiid ;iiiliqiins nipiaiii sigiiilir ;iri iiii\ iiiiiis ; al
(31) llfoeAOdyzc^:. nrg. liii, I, Or. I. Ald. lirrv. iiniiqiMin iiisi nilditu jooip, iit ;iiurps tollutnrsrn-
7:3p£X0ovTo;. Alii vcro Krgii qiiinqnr, iln» Colli. sns. Qiii iinsse rnpil ()ii;r vrlrrnni sit scnlriitia ile
.Mont. l'nss. Coiiib. 7:£p::X0'yvTo;, qu.r mi\ vidrtur raliilis frigidisqnr poiionilnis, Irgat Jiil. l'oll., lib.
.•pliur, ac bic vertiiur a Cuiub. < In orbeiii rrciir- : u ; l'ljn., Ilb, isxi, c. 5; Allicii., îpiiosopli., lib. 111,
;
cn s. GREGo;;ii TIIEOLOGI 612
t(MiHiI)crn:iliIiiis snis in mensnm accnlinisse : A (j'JO£vi.; 8vxo; a'JToT; 5:tvo'j, T?, '|'j-/po'.f opio xu/.txi, Xpi-
<!fiiule, cui--' tonviviiini :i(l cniisnclim frisic'i viiii a-b^j =7r£t-£tv nz-.i. zffi pai^too; (50) av(j) [3*.i'|avTac.
o-.f
]i'it:itioneiii processisset, iidii seons ac si iiiliil .•r.i- Twv 03 aujtjtKijV Ttvij Oau^dtsavTo^. xai" TItovto;
vins ipsis acciilisset , :iil nier:ici vini pdciiliiio, zWJjîxrjq, Xpirrtv e:iixuJ.e7cOs peul ri(r îpin}-
siilil:)lis in alliiin oculls, (^lirislnin (iiin cnnis sigiio cn' ; riux: i)p7"i'ijisOn (57) ; tpdvat tou? qjj.tOvTiTa?,
:i|i]ii'll:isse. Ciini(|iie conHilieniulinni qniilaiii iil xal tI z6 xairh- tovtc (58) (ixovcrfia ; Tou o^,
iiiir.iliis fnisscl, (lixisseli|ne : Quidiiam lioc esl? "Ozi xaza tcv ^vpdi^ iOriiuirnTS, ifiâa^J-oi, xa\
CJinslam ftosl ahjiiralioiiem invocalis ? illos slalini, TovTO elrai otSdJav-o; r/|r îpri}Cir, £uOu; dva-
liis vcrbis exaiiiinalos, dixisse : Quo lnmlem moilo ::r,or;TavT£; (30) tou aufjfnojtou, xaOdrtsp exij.avEt;
nljuiarimui? el iiinnam liic nnvus serino est ? Iiiinc v.i\ r.apa^n/.fiYE?, i^f^M xat 6u|j.(") L,i'j^-ii, oti tt,^
vcro rcspoiulisse, Quoninm nd iiinemllius adulevislii,: ayopa.; Ofstv Powvte? xat >,EfovTo?- A7'(rr;rt)'ti),
iinod idein esl, ilocehal illc, nc Cliiislum ubneijns.ie. XpicfTiarol T(i(: ^vyhc, i)ns7(;- dmvSTOi xac, Si-OfM-
Tniii vero illos iiii!l:i iiilriposila inora e convivio :rtOQ, xal xpd xdrTcor 0si)(;, i^ xal ûfier xal te-
cxsilieiilos, veliil fnriosns ct nienle captos , ac zelo 0rri?.6ite0a. Ovx ifevc-tipsOd cs, SwTsp XpiaTK-
el iracnnilia a\siii:uiles, per roriiin ciiriore, cl:iiii;ue cix iiprricrdfieOa Ti^r fuixapiar (^jio.Xoyiar. El ti
c! (licere : Clinstinni, Clnistinni aninio sumus : xal Yêlp LtTaicrsv, aXV i\ didroid ye oi)x i[xo-
?)
iindiniil onines morlnles, cl nnle omnes Dcus , cui ct .lovOi}crer. Bacri.le7 xaTEc-otp!crdr\iier, oii xpvccv
vivimns , el moricmur. Fidem tibi dnlam, Christc TpavpuTiai ^•^^[•('iraiter. 'A.itxdvSfieOa (40) r)|i*
Snlviiior, non freflimus : bcnlnm confcxsionem non dcrsSeiar, wiia-i xa.1uip(iieOa. E\Ta tio 'â.iû.ii
(ilijiirniinius, Si quid mniius peccavil , mens cerlc 7:prtmpa.[).6'/-ci, xa\ t')V ypusov rpoapt'iavT£? Xtav
miiiiinc secuia esl. Imperntoris [raude circumvenli, vEavtxioj- Oi) Sihpu
SeSsYiteOa, fiacn.Xsv pof.v, ,
nnn itiiro snuriali siimus. Impielalem exuimus, jnm- u.X.laOdi'aTcrxaraxsxpifieOa- oijx eic.Tnii\r ex.\i\-
jiim cniore purgnmur. Postcai]iie ail iiiipcr:iloreiii Oi\(isr (-ii), d.l.V dTtjtiar xa.Te-^r\yicrOiyier. Ad^
(cl''iilor prnfcclus , :iliiiie aiiriiai fnrli ot slrciiiio ydpir To7(; cro7(; azpuTiuiTaK; • XpicrTO,) cryayln-
aiiiino projicieiUes, ail lninc nioliim vociferari : ccr (42) i)}idQ, Q) (idrc,) fiuct.lEvcitsOa- dvTiScq
i\i7.'( dona accepimus, imperalor : sed moile damnuti .-ivp Tcv jivpdQ^ Tiypar dvTl r?ic rijtpa^ Bxsirr\(;
sniniis. ISon honoris causa vocali, sed iiinonunia :tcii}ccr. 'A:i(ixoôr y.sipxa;, &(; xaxci)^ crpovTsira-
votali sunius. Da hoc beneficium mililibus luis jier (-io)' auSuc;, cJc; xaxcoc; eSpdpcfisr. "A.Llorx
Clinito nos immuta, ciijus unius imperio subjicimur. TC!)yj)vc^Tlpi}Cor, ol^ ov jieT(ipE.h'\cei .luScvciv
Iijnem igni repcnds ; pro cinere illn in cinerem nos „ i)p7r ds dpxe7XpicrTdQ, 'cr drrl .tc'trTCi)r syofter {.li).
rcdige. Mnnus anipula quas scelerale porreximus : TauTa X^YEtv t2 (45) o\i.o\>, xat toT? dX),ot? Staxii-
pedes, (luibus mnle 120 cucurrimus. Alios auro >,$'JEjOai yvwvai tt]V d^TrdTr.v, dvavfnât ttj^ |J.EOr,c,
dnii-i, (juos nccepissc poslca non po;niteat. Nobis d-oXo-j^TjrasOat ^(0 Xpi3T(;) ot' aiîJiaToc* £'.f'
o;.; a-;a.-
salis superiiue est Christus, quem inslar omnium vaxTrjaavTa Tiv âatXca, ih ptcv tpovjpio? XTsTvat
hnbcmus. Qnam tva |j.dpTupa; epYdar,Tai tou? oaov £-'
cuni oralionein liabuissent , simiil- cfu-j-eTv, \i.t] t?j
(jiie alios lioriaieiitur, nl frau;lem iiuelligereiil, a'JToTc [JLdpTupa;, s^^^p!? S^ 'TiapaStivTa, oiJTdii; d[jtu-
ai(]iie ab hac teniulenlia se colligerent et evigila- vaaOat, xa't (jtEi^fiTr^v £'J:p-cea(av xaTaOiaOat, t^
roiit, Christofiiie sanguine suo satisfacerciit ; lum 7:ipici) aTf,aeaOat (iC Tdiv JauTO'j [JitaaiAdTwv (47)
vcro impcralorom ira incensum, aperte qiiidem xal Texvaa[j.dT(j)V.
c. 34, 3S. Scd inaxiine lib. xv, c. ."i, nlii ocns oc- iiam,» pocnla fiiisse viilgo ieni|ierata.
(•iirrit, i]iii ail illiisir:iiiiliiiii Gregorinni, ct IJasilii (oi)) MsTii ccpf((y7Sc(;. « Juxta iiiandatum, •
Tf)(;
sclioliasla; coii|iriii:iii(laiii iiileiprel:iliniieiii sciipliiS ev 7:aatv eu-/aptaTouvTe;, « iii oinnibns giaiias
viileri jiossil : Oi Tio [j;ev 7:api Set7:vov
"E>.),r,v3; agenles. • llaic jMoiitacnlins, a qiio verilas cxlnr-
dxpdTi;) 7:poa5;oo;jiiv(.i dYaO?,v e^nffij^vo^jat 6a(-
t?jv (]iiei, iit pluriiiia, de salnliler;e criicis signo, raiho-
[;.ova, Tt[j.i~jvTe; t^v eupfjVTa oatjjiova' f,v ok ouTo; 6 _ lica- lidei coiisonlaiie.i candide l:ilo:ilui'. Utiiiaiii
Afivuao;" Tt^) oe [teTi OitT^vov xexpa;xev(;) 7:p(i')T(;) p.ireiii in CKlcris confessinnoiii a Moiil:iciilin oxlnr-
7:poao;ooij.ivi;) 7:0Tr|pti;) A;a l(j)Tf,pa t-u.ifowji. sissol, aiiiiie :ib cjiis iiopiilaribiis cti;iiiiiium e.xlor-
I Gr:eci ciiiii tonioiiiiii inicr fu:iiaiiiliiiii iiiciis:!- iii- (|iierel vorilali-, aiiioret ('aiiilid:i lides !
loriur, (;lalo cl:iii>nio lioiiniii ilciiiii iiiviiciiil, iiliiiii (57) 'ilpri\iis0u. Uog. Iiii, ripvr,ad[).£Oa.
veiieraiitos (]iii ri;)H'iil. Is iiiikmii rnil liîoclms. Ciiiii (58) 'iiTv Kuirdr tcvto. Ila iiioliniis iiot;r cndi-
voro posl Ctt;iiain |iriiiiiiiii :i(]ii:i lciii]ioialiiiii |ioc(i- ccs. I':ir. cd. Tt to'jto to y.at'/()V.
liiiii iniiiistraliir, Joveiii Servalorciii cxsiillanlos ac- (59) \U-ati\Si\ourTSc:. I'ass. d7:o7:r,of,7avT£;.
( hiiiiaiil. » Et lil). X, c. G, ail : ToT; ouv OeoT;, xa- (40) 'A:tsxSv(jjisOu, elc. « liiipiel;ileiii cxoti ,
Ti TOv ID.dTtDva, ti); ev iJ.i\€o) 0^,^17, eux''J[jtevot crunro |iiirâl) mur. »

x:pavv'vtj);jiev, etTe Ativuao;, etO' "ilaataTo;, eVO' (41) 'Ex.litOiijisr. Colb. k, xsxXrjiJteOa.
oaTt; Ta'JTT,v ttv Ti;j;f,v etAr^/ev Tr,; Gj-^y.px^jzo);. (4-2) Syayiucor. Iii Ald. et llorv. (iravc ocfpa
< llcos igiiiir jiiecaii, (|iioil ait l'l:itn iii 1'hileba, îaaov.
viiiiim iiiisi caniii-, scii liacclins, soii Vnl(':iiiiis, scii (15) npovTsirnjier. Pass. 7:po:T£iva[);ev.
i]iiiMs aliiis iloniuiii hiiiic sorlitiis osl liniinrciii, ciiiii ((4) "Ey/ijisr. I'ass. £/(o[X£v.
viiiiiiii iiiisociiir; I soii, iii ox alloro Allioii:i;i loon (
1.')) AsysirTE. l'ass. AeYetv 0'.
li(;iict, ali]iie ex liislnii:i (iiije liic ii:iri:iliir, < iii- (lO) i:Ti}C£cOai. Tres Kog. Or. 1, aTTJaat. Alti,
vi-iii;i; liniinrem snrtltus csl. » llic obser-
iiiisiinnis aif.vat.
vaii! jiival, iii conviviis prniiiim iiieraco el teineio (47) Miacftdrcor. Rog. li, dno Colb. Or. 1, ;ii!d.iiil,
[lolaiuiii, procccleiite vero pniaiioiie, at i post ca:-
:
CI3 OIUTIO IV. - COMIU JIJI.IAMI.M I. GU

.illiis iiilorlirerc nolnissp, iio iii:irljTos «lliri;ri'iiliir, ipii, i|ii:iiiliiii) iii ijiîs (t:iI, iii.irlyrcs er.inl, cxsilio
laiiieii iiiiilcuissc :ic |i.ni:i c.i viiiilicl.ini siiin|isisse, iii i\iiiiii<|'ii: cns liciiclicio iirTccis-.c, i|iipb a piaculi*
snis vcrsulisquc cuiisiliis prociil rcniovisscl.
IIE'. KaiTtip Ji) (18) o"j-:ti>; E/iuv ttp',>.ri;, y.3.\ t.(j>i; X lAXXV. S.ul i|ti:iiii|u:im c.n iiifiiic i-ssci, lincrjiic
ToXXi Tf, y.'XY.o-/oi3. -/rjT^-i^fm;- Juiij;, o'j yip c'/: .'iiiiiiii iii:ilignil:ilc ac vafrilic ail Iia iiii-rciiir,
i:f,C'.v 100 iv5f.i; f, S.ivoia, oJ5i rdiv oix;iu)V Xo-,".- Uiiiuii, iil (|iii iinll:iin :iiiinii llriiiilaleiii (;l cmisl.iu-
C(iwv ;ji5X>ov fjv i) TTi; 90(>J; TO^J SaijJiovo;, oj ot- li:iiii li:ilicicl, iicc l:ini i (igil:illoii";s ac r.ilidiics siia'.,
£9'JXa5jV£U x^Xo; Tr,v yv^JHTiv, oOoi Tii-iit TOvr,p!a; (|il:iin (Lcinuiiis inipciiiiii sc(|ucrcliir, iir(|ii;ii|u.iiii ..i|
iTrfji.îTj-rov SiiJiujaTO- iU' tTijTrcp t^ A!tvs!ov -Cp cMrciiiiini iis(|uc iii sciilcnliam inaiisil, inc |iruvi-
Wyo; To;; zuOjiiji Tf).; Aitvt,; (l!)) iyzpO— cjOai, lalis :in:iiiiiiii reliiiiiil. Veriiiii, i|ii(:iii:iiliii()il;iiii yEl-
xiTwOcv T:ATi(jiji'jpO'jv vca\ îa xpaToOjicvov, crTC ti ii;cum iijiieni n:irr:iiil yLlna; radieilnis aliscomli, al»
aXXo TouTiJ ioTiv, crTC ajOjia xoXaôjjiifvou yiyTrzo;, iina parlc c.\iiiKl:inlciii, ac vi rclciiliiin alqiic coiii-
-iu); jdw tfoSzpb'/ u7ir,)(£iv, xa\ xam/iv toO xaxoG prcssuni, sivc lioc aliiul (|iii(lpiani csl, sivc giijaiilis
,|jif,vjiJia Tf,; xop\j'.ff;; a-cpcJYijOai- ci oi Jtou -Xso- p(i;ii;is iliiilis aiiliclilus, priiis (|(iiilciii liorreiiiliiiii
V33av Tuyoi xa\ oujxiOcxTOv •[iw.-o, Ttvv oixciiov (piciiiihim soiiiiin cderc, fumiiiiKpio, propiiKiui iiiali
xiX-iov d^TToCpajOiV, avw ifcpo[ji:vov xa\ \iT.ip zob; ind C(;iii, verlicc siio cvoinerc : (piod si rorl(;amplior
}tpa:^pa;-/;£4jjicvov, ciTiv a xa\ Tf,; uzoxcitiivr,;^^ Cl exiilicr.inlior fuerit, rapidiorqiic, qnain iil cocr-
Ôcipctvd-ijTti) (oO)xa\ tfoGcpip (ScJjjtaTf ouTti) xi- tcri (|iie.il, liim vcro siiiibiis suis xslu vclicniciiti
xcivov Ijt;v cupciv, axpt jjtiv Ttvo; cauTO'j (."Jl) xpa- B exlriisiiin, siirsiiiiKpie teiilciitcm, ac siipra fi)r:imiii:i
TouvTa xat tou lo^tSTtxou MY[JiaTo;, iTriTT] tc 5ta-t- siia scsc cnniidciitcm, ailj:Keiiles qiioqm; iioiiiiiill,is
OcvTa (;>'2) xaxiT); Ti fjjjiiTcpa' ci oi ttou t6 ixpaT^; lerr:c partcs incrcdibili illo et liorriliili fliixii pcr-
if);(5pYfi; u-cp6X'JJCtc, jjir,o^ xp'J-T:tv S^JvasOai t6 vaslare : codeni quoqiic niodo illum rcpcrin; licel,
xaxijr,0c;, iXXi fuiJtvi]) x.o^sOat t(T> Sto)Yjjti;j xaTi tou aliqiiantispcr qiiidcm el sftipsiim, sopliisliciim sniim
O:iou xa\£^Jic6ou; f,;jtiov suvTayjjtaTo;. dccrcliin) in poleslalc teiicntcm, ac pcr^raiidcni
rcs nostras iiicomniodis anicicniein : ra:teriim, si qiiaiulo ii:c impoicmia rcdiiiKlanlior cssct, tiim vero
iic aiiimi qiiidein pcrversitalein premere ac dissinuil:irc possc , verum adversiis piiiiii iliviiiinii(|iic
iiosiruin aginen nuila cl aperla pcrscciilione grass:iri.
U~'.~h3. -[ip ciiti) xi xaTi tiIiv ivitov otxtov I.WXVl. Lt cnini cilieta ea praclprcani ,
qiirc
T:pojTiY[JtaTa, 6i;,aoj!a tc TpoT;Oi;.tcva xa\ !o!a ailversiis :udes saer.is, tiiiii piihlice prop(iiieb:iiitiir,
TrXTjpo^jjjtcva, xa\ JuXT,a:v ivaOr,;jiaT(T)V TC xat xpr,pti- tuni privatim cxpleliaiiliir, el VDlivoriiiii doiioruiii
Tojv, ou |jta)Aov £$ ijc6£ia; (53) fi d;:XrjCiTia;, xat ac pccuiiiaruiii cxpil.ilionciii , iioti iiiaj;is :il) impie-
oxcutjv icpiov ipza-cf,v, xcpi\ ^c6f,Xot; j6p;Jo,utivti)v, tile qiiam ab avarilia iiiaii:inlein , et saeroriiin
T0'J;T£ ut:^p TO'JTtov dYojiivou; (5i) xa^ !jTpc6Xou- G 121 vasoriiiii, (|ii:c prof:iiiis iiiaiiilius petulaiilcr
(jtivou;, tcpct; Tc xa\ ipyojjtivou;, xat to^j; T:Xf,pct; el eoiiliiineliose trarlalianliir, dirf()tioiiciii, saccr-
aijjtdTOjvxiova; Tal; to^jtiov X5p"\ xuxXou;jtivou;, xa\ dotcs eti:ini subjettam(|ue plcbem, :|iii pio liis rebns
îovvujiivou;, 5aivo(jtivwv toi; (jtd<r:t|t, tou; tc Sta- absiraliebantur, acerbissimcijiic lorqiicbantiir, co-
OiovTa; To^îTa; xaTi T:oXct; xa\ x<opa; iliy.o-i- liimiias quoqm; cnioris pleiias , borum iiiaiiibns
fou;(oi>;, xa\0cp;jtoTipou;TO'jTa'JTa CT:;TiTTOVTo;,i'o; alqiic complcxii, diim vii(;is roncidercnlnr, per

&v ivT\ Ihpjdiv xa\ -xuOtjJv xa\ Ttiov aXXiov pap6aptov orbem cinclas, deniqiic s;igitlarios pcr urbes el
napaJTf,3ti)VTaf tva (Jtf] TauTa Xcvto, t!; o^jx oloc regiones disciirrciilcs, alqiie ipso cti:iin , qiii li:ic
tJjv 'AXc|av5piaiv d-avOjjioriav ; ol itpi; iroXXot; iiiipftrab;it, acriorcs el crudcliores, (|iio nos vide-
fiXXot;, oT; ivcavtc^JjavTo (.'iG) xaO" f,[jt(ov djjtiTpto; licel (>ri) Persis et Scylbis :iliis(|iic b:irl)aris iii
T(o xaipto xpr^jdjjicvoi, ofijjio; cvtc; (jTajttoor,; ^jict dilionem siiain alipic im|ieriiiii; redigereiit ; iit h;cr,
5!a\ ,uavtx4;, i-i xa\ touto XiôvTat T:,ooTOctvat (57) iii(|iiam, oinnia prxtcrniitlam, erriii landcm Alexan-
Toi; dTc6f,[jta3tv, atjxaTo; 6i7:Xo^j t&v" lcpiv olxov drinoriim crcilulilas ignota cst? qiii pra'ter mull.i
f;;jttov £.,uT:Xfisat, OTo; tc Oujtiov xa\ ojo; dvOptJ)T:tov ^ alia, qu.x- ad^Qrsus iios desitjiiaruiit, lemporis liccii-
(.18) Art/.Tep S)'). P.iss. Ka!-cpS'. [ioti>in ac (lerrcli sopliisti( lenarem, i i
(i9) To^c ^vOjtic-i r/ji;- A?rri}<';. « .Eukb radici- (5"2) liatilUrra. Sic qiiinqiic Itegii, Or.\, et
biis. > Virg. /Eiieid. iii Colli. 8, oiaTcOi->Ta. Eilil. o;aTtOivai. Ilciiisius sic
Famiiest, Eiueliidi sciiiiitslitm fiilmiiie cor]iits Icîl, dTTiTr, /pt');jt£vov o;aT;Oiva;.
Vrgeri niolehnc, iiigemcinqne insitpcr .Etmtin (.•i.i) 'AcsPsla^;. Uuo Ueg. iTTtrTia;.
liiiposilnm, lupfis Ihtniimini exspirure cnmiiiis. (51) 'AycjiifcvQ. Coiiib. « qiii (liirebaiiliir el
Uviiliiis vero, lili. v .Mclamorpli. iion l;^nccla !iiin, loiqiicbaiiliir ; diris iiiodis babilis idcirri) ((iiod bis
seil TypbcPiMii hiiiie voiat gigantcm. rcbiis obslarenl. >
Deiiravnl .Elnii ™;)»(, snb qua resitpinns nrenns (.5.")) Kazfi .T(^.j£/c xal yCoj.ar. « Per iirb^ cl rc-
Ejcciai, (laininainqnc fcro imiiiil ore TijplKCUs. gioiies. » Sic niclioris iioi;»; codiccs. Kd. xaTi /(o-
ib.ce iiiicrposiiii Gregoriiis, inqiiit Llias. ul Gi:C(o- pac xa\ TTiiXctc.
riim liililes iingas siigillcl. (5()) 'Eye(tyievray-r. < Oii;c adversiim iios ausi
(511) A.T/fnp. I Iiili li). > Or. 1, iii ora ••p. d-Xi- siiiil : > vel, « (leiiilanii licciitia; > vcl, « rcrum iio-
T(<>, (|iiod seciiliis videliir ISiliiiis. variiin siiulio ailversiiin nos dc.îgnarnnt. t
i.">l) 'EavTov, elc. Ciiiiib. sic rcdilit : « sui com- ('jt^.npccOEirai. lleg. bni, T:,ooTOf,'.iat.
;;
c,\:i S. GREGORIl TIILOLOGI fiK!
lin iniiiioderale almlenlps , plclis oliani alioqiii ,V xa\ TauTa cpYaJaiQat, aTpa-:r,Yo3vT6; t;vo; iv>j? (58)
scdiliiisii et liiriiisa, liuni' (|iioiine iin|iiel;ililiiis snis tuv âj;A'.xwv cf./.ocj-ijiiiv, iy. TOJTtdV uiSvov dvoaa-
niiiiiliiiii adiliilisse rcforniiliir, ul sacrosiiiiclnni aO'vTo;;Ti;dYvoci Trjv^HXioyzoXiTwvauaTpoofjV (5'J);
liMiipliiiii nosirniii diiplici ciiiore, lioc esl, viclini:i- t;; ttjv raâdov aTiovoiav, tojv utt' izsfvou Oau[Ji,aJo-
niin ct lioniiniini, iinplerciit, iilijiio iiiiperalorii [xivMV xai Ttp.w[i£viijv (60), OTt xaXu; auTou tti^ [ae-
ciijn-itani (iliiloôplii dnclii alipie aii>|iiciis pcrpe- •[•aXo-pj^TSta; f,TOovTo (01) ; ti; Tt;v 'ApsQouiitov
UMssc, ab liis Uiiiiniii rclins iiiiiiiiiiis raiiiain cuiise- jjiaviav, Tojv Tew; ayvoouijiivojv, e? Jxitvou 8k (G2|
cnli? I',cciii llclinpnliLiriiin coiicursio incogiiila esl? Tou xatpou xat XtavEttYivioaxopiEvojv (C3); IlotEt yip
ccciii GaZLEiiriiiii, qni apiiil ciiiii iii adiniralioiie cl •;T;pt6of|Tou; ou o;?t3t -pajt; [jiivov, otXXa y.aX xa-
hoiiore eraiil ,
proplerea giiol ipsius iiiagnilicen xta (di), vtxiTiaa -ovrpiTjv euooxt;j.r,aiv.
iiain prolie pcrseiiliclianl , clTrciiis anilacia ? Eccni Arelliiisioiuiii liiior, qni ciini priiis oliscnri alqii,,
i};iioliilcs cssciil, ali cii teMqiorc |icripiain eliain iinii ac icldires fucruni? Nec ciiiiii prjetlara duiilaxai
aclio celebritalem paril, scil cliani iiiiproliilas, i|na' pravoriiin lioiniiuini gloii.iiu siiperal.
LXXXVII. llli eniiii, ut iiiiiiiu e\ iiiullis coniine- u nZ'. Ot [itcv yitp XiyovTat, 5£t ';xp 5.v sx TtoXXoJv
nioreiu, qnoil eliaiii allicis liorrorcin iiiciitere £t:t:iv, tjptxr,; xat Tot,-aOiot; a^tov, TiapOevou^dyva;
(|ueat, virgincs casias et iiiundo suliliiniorcs, qiue- xa\ u7r£pxoT[xtou?, d|auaTou; [jitxpou xa't itfOaXjjtot;
ipii; vix cliain unqiiain \iris in coiispectnm vene- dpiivtov, ei; [jtEJov TTpoayaYiivTi^ (Co), xat Tfj-r ioOf,-
raiit, iii iiicdluio produclas, vestibusqne nuilaias, iil zo; YU[Ji,v(iJ!javTs;, iva Tfj Oia TrpoTepov EvuSpisojatv,
pcr aspeclnin i oiiiuineliaiii ipsis priiis inlerrcnl, ac stT' dvaxitpavTS,;, xal Sf/dTavTs; ( oj rav; sviyxo)
poslea proscissas alque disseclas, o Clirisle, qiio- aou, XpttiTs, Trjv tiJts [j.axpoOu;ji!av!) ot y.bi y.ctX
iiiodo tuam illiiis teiiiporis paticnliaui feram! par- iStoi; dooujt xaxo); (66) iaTtaOrjvat, xa't Trj? iauToJv
lim propriis etiain dentibns coniiiiiiiulas edisse, xa/.ooat[xovta; d;toj;, oj[j.oJv twv -Ji-dTojv ejiôpTiOr,-
a!(|iie, ut eoruin eisecrandiim furorem decebal, vat, xa\ (jist' ixsivTjv xr]v Tpo^rjv otXXTiv Tr.ooTeviyxa-
criiilis liepalibus sese iiigurgilasse fcriiiilnr, ac cibo »<jOat, Tr^v xoiviqv zt xa't vevoiJitjjjiivTiV oi 6i aTtatpou-
illii pcrfiiiicios, comniuiiem ct usitaliini admisisse : atv ^ti Tot? aT:XdYyvot;au(u5r] Tpotfr,v £::t3-£tpavTes.
parlini palpitanllbus adhuc visceribus suiilum pabu- xa't auiov £-acpivT£; -ou,; 0£p(xoTEpou? (67), oTov
Iniii inspersisse, ferocissiinisque porcis inimissis dYay^tv (68) £X£tvo t^ OiaTpov adpxa; iSstv xpiOat;
liiic siiectacnluin 122 olijecisse, ut siinul cuiii lior- auv£a0totjtiva;,xa'ta7TapaTTo;x£va(;,Tpo-^f,vdvd;xixTov,
.leo cariics laniari alque exedi perspicerciil, nii- C xa'i T(5T£r.p(I)Tov ScpOEtiav xa\ dxouaO^taaviiv Opid/ai
slniii aliinculuui, ac tiini piiiiium conspectum el [xovov tou; JauTou Sat[jiova;, 6 toutojv Sr, p.toupy''^?
audiUim : qiio saiic is soliiiii dseinones suos alere d|to; f,v tb; [xiv ouv (69) xa\ xaXto; £Op£cJ/ev ix tou
iiicrcbalnr, qni boruiii scelerum arcbilecliis eral at;xaTo; £X£tvou xa'i tt,; rrXr^Yr,;, f,v xaTi Ttov (70)
qiiciiiaoiiioduiii cliain , ul par eral, el sanguiiie illo anXdYxvojv iSiJaTo- xdv dvataOf,TOj; S/ioat npi; Ti
rl vulnere aluit, quod iii praicordiis accepil :
lotauTa ot SilXatot, xat [i.rfil -b cppovEiv £x tti; Sua-
cliaiiisi roiseri hoinines ad res bujusmodi sciisii a^Sîa; e/ovTe;.

carejnl, ac prae impietate ne meiitis quidein siiit
Ciiul|IOlCS.
L.KXXVIII. Jam vero, illud e.\iniii viri, Marci, cl 1111'. To oi y- Mdoxou tou Oau;j.aatou (71) xal
(.jii) Tirc(; iror. Sic pliires cod.l. Moiil. ev(5; GiaTpov) < (apage ininiaiic bnc spectacii-
iit viilerciit
Ttvo; prselerl, alque in eo ilispiilal. P.iss. £vS;, deiii- liiin) iina lionlco iliMcr|ilas c.iriics cl comcsas. >
1 iiiii
ploTtvj;. Alii Ttvo; siiblalo Jvo;, qiiinl peiimle esi (69) 'Qr fdr cvr. Moiil. Yp. ovTtov [X£V ouv xaXdi;
iiaiii iiiinni siillicil. Kcg. biii adilil, lluOfiSojpo; ou- £Op£'|£v. Ila lialiiiisse (iiitHilaiii excinplariii Eli.is le-
To; f,v' < ['ylbioiliims is erat, > qiiod lioii agiiobcunl suitiir. I'ass. djco; f,v, £i ;j.f, xaXoi; S0p£c!/£V De Jii-
iiiss., SimI Billius .'ip|irolial. liiiiio Iiic liiiiuiiiir, i|iii coriiin scelcrnin arcliiiecliis,
(.">!)) i"i'r-/r .;»';. « Fiicliosa roilio. > Qiiaui liiriosa ilaciiioiics biiiiiani saiigiiiiiis ciipiilos colcbat, cl di-
incril, liitciis iiiiiinlavil Soznin., lili. vi, c. 9, Tlicod., D jjiins cral. ipii pasccrct sanguine, ul revera
ons siio
Ilisl., Iib. III, c. 6. I)e Gaz.cis viile cliuni Sozoiii. aliiii, aiccpln iii praiconliis vnlnere.
jbiil. (70) "Ilr itard. Ucg. Iiu, f; xaTd. Kcg. biii, fjvixa
(60) [ial zi{uop.h-(or. Deest iii Ri'g. bin. Td.
(61) "HcrOorzo. Rcg. I, TjaOdvovTO. (71; Tvi'' flavjMviov. Ila licg. qnaluor, Or. \,
(0-2) "EKElrov 6i. Sic coilii cs iiisigniores. Deest Piiss.clc. Iii 01 rorciii f.icli la|isiis viitcliir Grcgorins,
£i in edilis. (|ni < viriiin cxiiiiinin > appclliit Miircnin Arcibii-
(63) 'E:iijLrucncojiEiior. Iia Iiabcnl melioris no- Siiiin, (iiieni .Vriaiiis piuiilnis fuisse aililictnm ccitis
(:e cnilil.Iii cdilis Ytvtoaxo;xivo)v. ninnunicMlis coiistiil. Llcniin Miircus, iil iliscinins cx
(6i) 'A.UA Ji:«! xaxUi, cic. Coinb. i sed iiiiprobi- Allian.isio, I. II, ji.iii. ii, l)e Sijit., iiiilin, iiiiin. 2.'),
las, <pi:t; ipsa pravoiuin boiiiinuiii gloriam iiiajoii p. 757, < iiiius ex iis liul, (jni, » aiiiio o4l, vcl 312,
iiiiinaiiilfile cxsiiperal. > < lcgiili, ciiiii (piarlii llilei riirmiilii, ail Cnnslaiilciii
(6."1) llfcayayorT-nr. Non pauci, dYaYovTe;. Aiigiistiiin iiiissi siiiit. i Idciii Mariiis, juxla llilii-
(iili) KkxCh;. < Scclcralc, inraiido ci iiniiie. > Dce t iiiiiii, Ir.igiii. 3, p. 1324, < Ariiiiiiiriiin decrelo,
III iiiiiiiqiie Kcg. cl aliis plerisqnc coiiicibiis. (|no<l Sardicie coiiilinnii iin nlili sniil, siiliscripsil. >
((i") (infjioTijjOvr. Colb. k, 0£p[xOTdTOu;. El rragni. 6, p. 133K, ijisc cliani < apiid Siiniiuiii
(68) Olor (lyaye^r , elc. Ilcinsiiis legit, oTov e perliilia; coiisigiialnnlins, qni oiniics lia'rclici
dpi yr/j'/ i/.^'.j'j t'j >liy.-(jvi; coiijicil iloclissiiiins eraiil, > iiniis liiil. reiliiiin .^liiiiii funiinlam, lcslc
tciisor lcgeiiiluiii cuiii pareiilliesi (arâYt ixitvo tJi tOileiii ililario, frajjiii. lii, |i. i363, caniileni prcpe-
ei7 OIIATIO l\. - CONTllV Jl I.I.VMM 1. CIR
"ApsOcjiiwv, •:!; OJTO); E^to TT,; xiO' f,;jii; oizoujjii- A Arolluisioiuiii, (|iiis l;im alj liiln- iinblro rciiioUit
»r,;,aiiT£ i-(voiiv. xal îh, (fOavEtv t^ 6iT5YT;5iii "''V cil, ul igiiorct, nc coiniiieiiKtraiilcm iiarrnlioiic noii
[ivHjjiovsOovta ; OjTo; i-\ Kt.)VTtav:!ou •roO rivj, anlcvcrlal? Ilic ('iiiii, iii.sigiii llln Ooiislaniio iinpi^-
xaxi TfjVTiTS 6j5o|jiivT,v c;'/jj!avXpiT:'.avc!;, Sa;;j;i- r.iiiU', prd ca polc.slale, (|ii;i; liiiii Clirisli;iiii.s coii-
vuvTt xaO;Xi.)voixT,Tf,,oiov,xa\TO>.).oii;.\,o>.3'r'.av(uvi-n>) ccs.sa fiicral, doiniciliiiiii (|no(liIani (l;i'nioiiiiiii cvcr-

tTj; 'EUtivtxfi; rXavT,; |jt£Ta3Tf;Ga; eI; ctotT,p!av ojy Cisscl, ac.iniilios iiiinc Cliiislianos a genlili crrorc
FjTTov 6t4 TfjV Tou p(o'j ).a;iT:p<TijTa i) ttjv toO Xivf/j ai| s;iliilciii, non iiiinus ob vila; 8|ilenilorein, (|iiaiii
Buvapiiv, f|V ;jiiv tx T:).;!ovo;£v4pYf, TO!;'Ap:0oj-!o'.;, "1) ilicciidi r.iciillaleiii alqiic (loclrlii;iiii Iradiixissel,
|jtaX).ov 51 "ApiOouiiujv ("2> TOt; 9t).ooa!;jtoitv. 'Kt.c\ j:iiii|iriilein odio Arclliiisiis eral, vcl iis poliiis qiii
Sk Ti npaYfjiaTa ExtvTjOT, XptiTiavoJ;, xal ti Ttuv iiiicr Areilmsios craiil (l;L'inoiiiiin aniaiilcs cl cul-
'EXXfjVtijv 9XEY(Jia!v:iv f,p|aTO, Tf,v toO xatpoO ouva- lorcs. foslcaquaiii aiilcin iniilalis (^lirisliannnim
3T£iav ojx Vf'j-(t. *tXoC3t yip o: Sf,;jiot, xav irpb; reliiis, genlilinm rcs liiincre ct asbiirgcre cocpcrniil,
t6 TTapbv xaTaj/tojt Ti; ip'(li; (73), tuiTiEp r.\jp s;^- ii'iiiporis p(ilciili;im liaii.iiiiiaqiiain (ffii-il. Multiltidn
(ftiAiiJov 0).at;, f, (iiujia ,S!a xpaTO'J;i.svov, ct xat,ooO qnippc, ciiaiiisi iii pr.x'sciis iiiipclus ciipiilil:ilcsqi:e
).a6oivTO, avanTEsOa! t: xa\ ivap,'ifjvu30at. 'OptTiv suas cocrccal, qiicniadiiiodiiin igiiis in malcria
0'jv Tf,v •toO 6f|;jiou x!vT,3tv i~' a'j-h'j (74), ouSiv H jjiens, aiil aiiinis reprcssiis, olilala lanicn occasiono
|ji£Tpiov tJ IvvoouvTtov, i) a-i'.Xo'J'/Tii)v, Ti y.ly r.oC)-x accciuli alijiic eriiiiipere consiicvil. Quodrca , ciim
5p«i;jL6v pouXs'JSTai, o'J 5t" dva'/op!av y.SX/.v/ f, xf.v populiiin ailvcrsiiiii se iiieitaluin, ncc iiiodcrali
(fEuvEtv ix tzilzuc e!; TTJXtvxiXsuouiav e'/ToXf,v, xal qiiidcpiam vcl cogilaiilcm, vcl coiniuiiKinlcin ccnic-
izoxtopjtv Tot; 5!(!)XTa:;' xP'i^"'- T^P H-'!
'* Jauttov rci, primum consciiceiula! fugse consiliiim inii, nnn
3xo-£tv;ji.5vov(7.")).\ptJT:avcij;5vTa;, ,!JtT,5^ e: X!av sT:v ijin iîuivia liacliis, (luaiii iir.-cceplo illo pcriiioliis,
iv6,oji^TaTot (7U) t: xa\ xapT:p:xtI)TaTot, iXXa xa\ qiin c civilalc iii ci\itati'iii fiigcrc, cl pcrseciilorilnis
ttov 6!ti)xovTti)V ojiosjOat, tu;, t5 y^ -•» a-Jtou; f xov ccdcrc juljeimir ". êiiiie ciiiM) Clirisli.inos, quaii-
|x£po;, ;jif, tio x'.vo'Jv(;) t: Tj^/sts-yiôstv (77) tiuv -oX:- tunivis lortcs, ac singiilari lolcrantia prxdilns, sui
(xftov. 'E-4\ 6i fjjOiTO ToXX(Jj'j |jtiV 6t' a'JT'jv 4Xxo- lanliiin ralioiiem liahcre oportei, scd iicrseciuoribus
pi£vtjv xa\ aYOU!£"/tov, TToXXGiiv 6i Ttov :T;p\ ij.uyf,; qiioc|iic parccre, iil nc, qiiaiiliiiii iii ipsis csl, ?.l
t,or/<vTtov o:i Tf,v Ttov ottoxîvTOJV ijy.izr-.x, 0'Jx t,v- liosliiim peiiculiiin cl damiialioncm ex scipsij
ir/£To T(") xaO' 5auT5v ajyaX:!(78)TO'j; 4)J.ou; nzry.- aliqiiid 123 coiifcraiil. At poslquûii miillos sua
opav xtv6'jv£'JovTa;- xa\ 5ta TO'jTO ?ou).5'J£Tat pouXf,v cau.;a diici ac Ualil , imillos ctiam ob pcrsequcn-
iip!3Tr,v T£ xa\ (f tXojO'ytoTiTT,v ex tt,; tfuvf;; ETavet- linni creiliilitalcin iii aninue pcriculo versari intel-
01, xa\ T(oof,;j!(;) (fjeptov iTj-.b/ ex&iotoit •/ôf.-Oa: oTt ^ Ic\it, luin vero alios, co quod ipsc iii tulo, pericli-
Po'JXotvTo(79), xa\ npi^TfiV Tou xatpou rapaTa^-iTa! lantis ncgligere iiiinime siislimiil , ac proiiule
6uaxoX!av. 'EvTaOOa t! pilv li^nfiV toiv 6£t';(ov; t! 02 pr:cslanlissiiiiiim niaiimcqiift pliilosopliiciim consl-
ouxlr.evoetTo pap'jT£,oov, SXXcjv aXXoTt'(80)iuv£:3'T£- liuin capil. Ex fiiga eniir. redit, sescque ullro ple-
p5vTtov iip!); J";5; xaxoO 3u;j!Cf(jov!av, 0'J5£ Tb 9'.Xo-o- bis arbilrio tradit, atquc ailversiis lcmporis dillicul-
tfov Tou ivop^j; a:oou;j!£';tov, ei pif, t: aXXo, tiov laleiii vcliit acicin iiisiruit. Hic vcro quid accrliitaiis
4YX£!p.ivtov (81)' 6:i TOUTO ;j!kv 0'jv xa\ rrXiov ivava- alicrat? qiiid iioii ciiam atrocius c.tcogitalialiM ?
xTO'JvTtov, oTi 7:£pt9p5vT,stv a'JT(ov (iaXXov i^ liv- ciim scilicct alii aliiid pari consilio ad unius nijll
Spsiav ;:pi; tou; xi'jO'Jvou; Tf,v ToO av6,o?i; zapou- cniispiralioiiciii courcrrciil , iiec, si iiulla :ilia re,
ofav (8"2) evi;j!iôv. sallcin liiijiis viii coiislanlia niovcreiilur, qui illi
imniiucbaiit : quiii poliiis lioc quoquc iinmine vclii.niciiiiiis iiicandescercni ,

qiiod illius rcdiiiiin ac
jiraisciiliaiii, non lain fortiludinciii advcrsus perii iila , i|iiani ipsoriiin coiitciiipium intcrpretarentur.
"Matili. J, 23.
inoiliim ac famosam Ariminenscin , ipsc M.irciis D lii ed. p.ovov post ovTa;.
Arclliiisins diclavil aiiiKi ."i.jS. Ila;r prnricto Gn\:,'o- (7li) '.Ai-i^/ieit^raroi. Ueg. bin, l,Colb. k, Pass. iv-
rius si novissei dc .M.irco .\rclluisii), iiiiiii|ii;uii Op!'/.tOTaTOt.
cum, ( virniii cxiniiiini > appcllasscl, iicc laiii niiil-
'
(77) i^vfEir^fpgir. Eanidem ob caiisam Cliry-

la de co lioiiorilicc pr:edicassel. Iii M.irco .\rclliii-.io sosuimiis fngieiidain cssc perscciilioiiein docil
igiliir Grcgorins, pcrinde alqiic iii Ci)nsiaiitio Aii- cxcniplo Davulis, qui fngil. iie, iniio.\iuin Saulis
{rusiu.ignoratione facti erravii. Vcl poslinoduiii aii- s.in^'iiiiiciii liiiulciido, rciis licrct.
(llcrat,M.ircum aiilc liiicin vit.^c inipicl.itcm alijn- (7S) I\rtO' iavzd>- (ic-â.l£7. Dillius ; 1 ob cautio-
rasse, et ad Ecclesiê liilcliumqiie coiiiniuiiioiicin IlClll SILIIII. >
rediissc, qiiod arliilralur Baroiiius. (79) Ucv.lcir-o. Tics Uegg. Colli. 8, go:X(ovTat.
('i)Ma.Hoyfi 'AfEOcvcioji: liill. 1 vcl poliiis Ucs. bni, flo'JXovTai.
Arelliiisioriim iinpilssinio cuique , d;ciiiuiiuiiii|uc (80) "A.J.ico»- U.IA0 71, ctc. Billiiis, i c\ iis, qni
aiiiantissimo. > illi iiiiniiiicliaiit, alii aliud quidpiam ad iiniu» iu;ili
(7.)) 7>'((7 ff^Ytr. I Iras. • Moiilac. ti; 4p;j.a:, toii('Ciilii:ii alTcrreni. >
< iiiipetiis, > ct iii ora yp. dpYa;. Mss. nosiri iiiliil (811 TC,y i-!-xEiph-wy. Sic pleriqiie codd. Diio
prxter ediia i^xliiliciil. anlciii Itcgg., I'ass., duo Coisl. Ttov ixeivou... l)uo
74) ai-dt: Duo Ueg., Colb. r., (Ic.o Coisl.,
'E.t' Colli. T(jjv £v exiivo) pro tiov £YZ£i;jiivtov.
Pass. Conibef addnnt, ioujav. (Si) Hapcvclur. .Monl. yP- â,'y.(5r,i:av.
(75) Xxc.iElr fidfor. Ila l!cp. 1, ircs Colb., clc.
PaTROL. r,B. \.\\\. 20

;
G!9 S. CRnCOr.II TllEOLCGl 623
LXXXIX. Diicelialur seiiox saecrdos, allileia A 110'. "Hvj-o y^pwv (Epsu?, dO/rTT); tOsXovTf,? Sti
valunlarius, pfr inedi:iii) civilalCin, oiniiibus, pi;»;- [jL:c:r,;':T,c ziXsco?, aiSijijio? Trjv f,),iy.£av, ttjv tioai-
icr porseculnres el cariiinccs, luiii ob ;claiein ve- TE(av(83) aiScaijo.ujTCf.o^j.-asiTrXTivTilivStw/.ivcwvxal

lUMaliilis, liini ob viue proliilatcin vener.ibilior. TupavvoOvTwv fjycTo S; fjXtxiaTzdsT) y.a^l Tu/T;(Si),o'J
Diicebalur porro ab oniiiiliiis, ciijuslibel ;clalis, el tw [ji^v, th S' oO- r.3.zi os i[j.tj'M^, dvSfidci, yuvaiiV,
(ondilionis ac lorluiue, (niinibus seque urêiitibiis, vioi?, TrpssSOTat;, osoc ts t» toXit«4 Sitjjx lyv, y.al
viris, feniinis, aildlesceulibiis, senibiis, laiii (|ui ojoi t(ov er." d?ia? (85). 'Avdiv 5k tjv dTiasiv sTs.dXXr)-
I
ublica iiegolia ailniinistrabanl, quain qui lionori- Xou; u-£p6aXs!j6ai (8U) Tii 7:£p"i Tiv::psa6jTr)' OpaTJ-
hiis ac iligiiit:ililiiis |irx'(lili craiit. Alqiie boc umiin tt.tixa\ [Jiipo; euTEeeias d-aciv evofjiiCeTO, tJTt (87)
(erlanien ciinclis proposiluiii erat iil furoris ad- TrXEiJTa £x:rvov5paaan88)xaxd,xa't yEpovTa vtxf,TOi
versus senein iiniiianilate .sese mutuo superarenl dOXTjTT5vxaTi::dar,i;dYtuvtf(i[jiEvovTr,?T:(iX;to;-£D.X£TO
oinnibusquc pielatis pars esse ceiisebalur, quani- 5:a 7:XaT£i(ov, ibGEtTo xaO' u-ov(5[jLtov t(ov Tptxtov
plurimis euni nialis allicere, pugilenique senein ail- eTAx:TO, oux sjTtv otou |xfj [jtipou? tou aiojjiaTO?, [J^t-
veisus toiaiii civilatem decerlanletn superare. Ka- YvuixivT)? Tii atxia Trj? uSpeio^, uapa tiTjv dîto; iv
plabatur per plateas, proiriidebaiur per cloae.is : MiOpou (89) TauTa xoXaJoiAiviov iiatjlv ex -naiStov
crinibus, ct quavis alia corporis pane, admisla B (jtcTstopo? dvTE7:i[iTOTo, ypa^platv (90) uTOoexoiJtiviov
iieinpe lonneiilo contiimelia, ab iis lr.iliBbalur, qui x?) y-watov atoaa, xa't T:ai-yviov TOtouiJisvojv Tf,v
in Mitbra; sacris hujusiDodi suppliciis juste cru- Tpaytooiav ntsajjtaiit Ti? xvTJtJta? £0Xi6sTO [AixP'?
ciantiir. A piicris ad pueros peiidulus remiltebalur, irszim outoiv Xivot; t4 oiTa 6t£Ti[xv£T0, xa\TOUTtov
(pii slilis geiierosuin illud corpus excipiebaiit, at- toT; aTSÂjioTdTots xa^l XemoTdTOt;- aopydvT) T:p?);
(|iie haiic tragoediam inslar ludi liabebanl. Tor- u|os oipiiyievo;, [jtiXtTtxa^t Ydpto (91)Sid6poxo? (92 ,
iiieiuis etiaiii tibi;ie iHius ad ipsa usquc ossa com- atfT,^^ xal jjtcXijciats ?;|aiv£TO (93) [jieaouaT]; fiixipa;,
pi-iii;ebaiiliir : liiieis lilis aurcs amputabanlur, et +,Xiou t?) cfXoyoios; £XXd[jt-ovTo;' xa\ tou [jtbv (9i) Ta<:
i|iiidem teiiuissimis et finnissiiiiis. Ipse interini 124 adpxa; ^xttjxovtoj, Tot; oz 0£p[jtoTEpav rotouvTo;
sporla iii allum sublaliis, nielle el garo undique tt)7 pptliatv Ttov [jiaxapitov sxsivtov aapxtov, ou YJp
perfusus, apibiis el vespis meridiano lempore puii- dOXttov dv £t'TOt;At. 'EvTouOa St) XiysTat, tb; av xal
gebalur, ardeiilissiino sole liicciile , atque liuic tojto d;tojO£ir) yp^t'^?. ^ i^pstjîJTr,; exstvo; xa\
(piidem carnes collii|uaiile, iUis aiilein beatarum 'îo; Tpb; tou; dytova;, ([jtTÔc ydp £v Tot; Sstvot; Ti
illarum carnium, non eiiim dixeriin iDiserarum, '.fatSpbv OTOXtraiv, dXXi xal svTputpoiv Tatj pacd-
iiiorsum acriorein cniciente. Hic enimvcro, ut lioc voti; (93) xh [jtvT;[Jtov£ud[jt£vov £x£tvo xa\ d56[x£vov
^ ),
(icnque litteris inandein, scnex ille, idemque ad ET^t-^tv tl)? J7:atvoiTi ^96) Tb aiJ^jiSoXov, iauTov (XcV
( crlainina juvcnis ( nain ne in lormenlis quidein uîr^Xiv iptov, Exsivou; 6c To-Etvou; xa't xdTto xstijti-
aniiiii liilarilateiii reliqiierat, veriiin cx ipsis eliain vou;- ToaouTov iÊpiTiv Ttbv xôotouvtojv , xal outoj;
cruciatibiis delicias capiebat) celebratum illiul cl fjV rap.dto Tibv XuTrriptov (97), tb; d/.Xo) Taptov xtv-
incmDrabile dixisse fertur : niiiiirum signum illud SuvsuovTt, xa't jiou.tit^ dXX' oj au[j.cooAv t^ 7:oavua
sibi pl.iceic, quod sublimcm se pcrsjiiceret, illos 7:otoiJ[JL£Vo;.
contra abjedos aique liuiiii sitos. Usqiie adeo siiperior iis crai, a qiiibus tencbiiiiir, ndeoqiie a do-
(83) Ilo.XizF.iar. Pass., Colli. 3, 7:oXidv. riiiii > rciicriiiiiis ;i Viilcrio inlerprelaiiiin iii Tliro-
(81) y/((r;/ xttlri';;)/. Codice.siioiiiiiilli TuxT) -dj-T). dorelo cl ipê Itilliiis iii Llia verlcral. Lst :iineii«
:
Alii (iinillunl 7:a3T;, et ad oraiii a^cribiiiii sclio- i ganiin » liquaiiicn iiiiiscis ac vcspis aplissimiim.
Iiiiin islud : dvTt Tou, 7;Xouai(o x:t't 7:£VT)Tt,xa'tdpxovTt XidSfoyvq. Coisl. 1, otaSpEx^JlAsvo;.
(92)
y.a't d,oxO[xiv(p, xal 5ouX(o xaii EXcuOiôto, i pio, divile (93) 'Efjiirszo. Tbeod. JjTitb,u.£vo;, qiiasi i dis-
ct iiioiie, priiiciiie cl sulidiio, scrvo ct lilicro. » iMox, ccipeliniiir, croilcluinir, piiiicliiii bicrr.ibaliir. •
oj T(Tj [j.lv, T'"j 6' ou. I Diictiluiliir porro. ikjii . . , (91) Tor /(tV, cle. Tres lU-^g., tolidciii Colb. rl
iil) illo (jiiidciii, ab illo vcro iiiiniinc, t,cd oninibus Or. 1, avl 111:1111, xa\ tio [iiv. Hilliiis eti.im T(b, si d
a.'iiue, I etc. subjecto tou. i Kgo inaliin, 1 ail lleinsius, i Tot; [jiiv
'8.')) 'Af.laC' Uet;. Iiii, diio Colb. dîat;. piiori lnco. el ]i()Sleriori tio oi, id chl. [jtiXr.t xa\
(86) 'Y.-itjjSa.UcOui. Sic (piiiiquc Ucgi!., Or. I, ydpoj, vel Tib y.iv, iil cst, tfXoy(b5£t, Toi; 6£, iil c.>.l.
Tass. F.dili vero ct iiiss. noii paiici u-£p6dXX£(;0at. [jtiXiTt xa't Y^p':'- • ^^^'^ potius, 111 iinliis vulriiir, acfT,^-
(87) "(Jzi. l'ass., Ciiisl. 2, aliii|ue iKiiiiiiilli osTt;. xa't [XEXicjats. Kliiis iiiilciii vuliliir lcîssc, toO. nt
ex versioiic piitel. Oiio iiiiiiiriiin viri saiu ciiincs
(88) Afitcai,. Iiileincoiliccs 5pd-;at...v'.xf,(i£tdOXi)-
li
Trv vixrv a:zyj.z-.r^-) •

1 tiiijiissiiiin viclori;i' gercre colliqiieliereiit, et aiiimalia ad eas edeiubis e.vcita-
Biipcriiiet. » bic eliam legiiiit Sav. cl Coiiib. leiilur.
(89) MiOpov. Tcr 1 .Mitlirain, > solcin quidaiii in- (9.")) Taic fiacruvoti:. Pass. b/ TaT; pa-d'«t;. ,
lclli"uiit, in eujus lionorein fesla cc|clinili;iiiiiir ; el (il(Ji 'ii; i.iairoir\. In liiine ioijiiiii ll(Miisiiis :
ipiii ipsius sacris iiiiliiiiidi eraiit, pcr diiiideciiii tiir- 1 1'riiiiiiiii lcgo, iiH|iiit, (b; £7:dv(o f,v to (j'j,u.6oXov,
gcncrii (lucebaiilur,
luciiloruiii lioe csl per faiiiem, el siilijicio vcrba Christi : "OiTt; u'|(bj;t iauTiv,
pcr usiionem, per flagra, eic. Ta7:£f;toOf;a£Tat •
xal oaTt; Ta7:£iv(ba£t iauxbv, ulo-
(90) rfUyicir. I Stilis. » (iiiibiis scribebaiit in Of,a£Tat. yuidinque se csaUavciit, liiiiiiiliabiiiir;
pugillaribiis ; nec lieiic Billiiis, ex liujiis teiiipiiris ci (|iiiciiiiiiiie se liuiniliaverit, cxalt.ibilur. t (illuUh.
u-ii, I ciillris peniiariis. » êqiie eiiiiii Ciegoiii teiii- xxiii. 12.)
pore pciiiiariiiii iisiis eriit ad scribeiidiim. (97) '/'(bj- .Iv.^rifwr. lla iiiclioris iiola; codices.
(91) rdfo). iGaio. » Eill. I jiibculo; » sic 1 ga- Dccst T;bv iii cditij.
;.
C2I Or.ATIO IV. — CONTK.V Jl II\.M M I. r.-ll
loribus et niolcslils rcniOtus, hdii alilcr .ic bi aliiMiis |ioriciili> Jiilcressct, Siip|)licluiiu|iiij kiiiiin pniii'
(i.iiii, iMiii c;ilaiiiil:iliiii, cssr iliicoii-1.
li'. KaiTot -aGra xt; 6'Jx av ifiiif)t\ liiiv xa\ [it- \ XC. I.l qiiiilcin qiioni i.-iiicIimii Ii.tc rfvcromi.i
Tp!(t>{ t-i:iX(T)v Ti xal 9iXavOp(')ru)v; 'AXa' cJx iinn iiovissciit , cliuni cxigii.i lcniiaic air|tie
ixiivou; yi e'.ns.'/ 6 xa'.p>);, ou5^ <) Toij pai'.>,dioj liiiniaiiilalc prarilitoruin ? Scil lioc illis pcr lenipiis,
dp;j.r;, zh (i-ivOpo)-ov d-aitovia xa'i Sf,|jioj;, xa\ cl inipuralnris cupiililalciu, liiiii a popiilis, liiiii :i|i
toX:;;, xa\ ip/ovTa;, cl xa\ [li) toT; tio/./.oT; iWxsi urbiljiis ct prarfcclis cnnlclilaiciii cxposcenlis
Tttiv aYvooJvxtov -h piOo; x^; ixzivoy xaxorÔcia;. ctiaiiisi plcrisi|iic iiiiprDJiitatis Ipsius arcaiiiiin
TotajTa f,uiv ti •coO oxEjifioO Y-po^'^^J- Ka\ xaOxa igiioraiilibiis «.cciis viilcrelur, niiiiinic licuil. Ihcc
{/Klp tivo;; iva xP'J'^'J"' (f^S) Eva txi; Tp-iriTai -oT; firinus sciicx ci conslaiis pcrluiil. Si cnusain rjua;-
PajavisTaT;- tji xa\Sf,Xov, lo; Ci-ip cjjzG-ia; 5'.;xap- ris.iiiiic iiniiiiiiiini iiiiiiiii aiirciiiii loiiuribiis prn-
Tipjt ('.)!)). "Eto; [jiiV ykp, âp-jtiTrjv -oiT^jajiJvot jiccrct. V.\ i|uii pcrs|)icuc iiiiclliiji poicsi, cuiii |iie-
Toij vao'j Ttjv aT:oTi;a.T,5iv, t^ Tiav f|T0'jv -/puoiiv, t) talis caiisa cruciatiis lolcrassc. Nara (|iianiJiu Arc-
o'jt4v fc ivaosinajOai Tiv v:(j)v (I) exiXsuov, EO(!x:t lluisii gravissiiiia tciiipli avsiinialione la<!ia, loUiin
T?> ioJvaTov TOy :7:tTaY[xaTo; [jiaXXov f, t!) £iJ-£6c;Tfi; auri suiiiiiiain poiccbaiil, niit ipsiiin tcrle lcii.phiin
(J/uxf,; 7:o;:Tv ^x:iv(|) Tf,v EvTTaT.v t7::\ 5c vixiiiv rcficcn! jubibaiil, videri polerat illc idcirco poliiis
oJTOj; xaTi ;ji'.xp?iv (-2) ttj xapT:pia, xa\ O-fatpiov obsistcrc, (|uoil jiissa cxscipii nnn possel, ipiam
4:! Tt TT,; 4TOTt|jif,jtio;, TsXsutatov £i; touto xaT- B qiioil pictatis slujio ilucerctur. Pustcaqiian) autciii
ijTTj£v, ti); xo;jt'.5f, [jtixpbv ^Tvat zb aiTOJ;i£vov, xa\ luleraiitia siia cos paulatim vim cns , alqiic cv
csov (yiiTov xaTa6aX:Tv xa\ Tto; avtov f,v toT; (jiIv aislinialiiiuc aliipiiil seiiipcr ilclraliciis, eo laiitli m
vixf,ia: T(o xat 6tiovv (5) XaC:Tv, t(T) ol ,!jtf| xparr,- rcni aililii\il, nl pcri|iiaiii cxiguuni iJ essct, qiiod
8f,vai T(t) jjtT,Oi oXoj; xaTa6aX:Tv, xaiTot ttoXXiov fiv- ab co pnstiilabalur, ac pcrsolvere facilliine posscl
Ttov Tiov xa\ 7tX£tov <rrji!.3ifipivj 7;poO'j[jiou[jt£vtov oj parii|uc ceriaininc inicr se contenilcrenl, illi, ut
(xiivov 6ti Tf,v £ jj£6:iav, aXXi xa\ oti -h toj avop'.»; \iiiccreiil, bir, iie viiucrelur; lioc est, illi, ul vcl
dvaXtoTov xa\ af,TTT,Tov TT,vixaJTa £o:i/Oi] aa-.fto;(l) laiililuin petiiiiiae acciperenl, bic ne qiiiJ oinniiio
0'j 7T£,o\ )(,OT,;idTtov, dXXi r::,o\ toj £ui£6ou; TbvdYiova nnnierarci, qiiaiiivis alioqui iculti cssciil, qiii, par-
TtOi^jtoVo;. lini piclale ailducli, 125 pîniui invii la ci in-
c\pu(;nabili cjus foililiulinc roiiiiiiini, aiiiiilioreiii cliaiii siiiiiiiiam erogarc paiaruiil; luiii vcro liiiuitle
(leclaraliiin esl, eiiin noii pro pccuiiiis, sed |iro pictale certaiiien iniisse.
l\'. 'Ap' o-3v £n'.:ix:'a; TaJTa xa\ f^^jiip-iTTjTo;, XCI. An veru liic leiiilatis et iiMiisiiLtiuliiiis,
i) TO'JvavTiov Opdsou; xa\ d-navOptoTTia; i5T\ •yvwpi- aut coiilra furoris el criKlelilaiis argiiiiicnla sini,
c,uaTa, XîflTtiOTav f;[jtTv o! t6v ^tXîso-ôv paatXia p nobis veliin ex|ioiiaiit, qiii pliiliisopbuin iiiiperalu-
Oau,utdôvT£;. 'E-,-('o ;jt:v 0'joiva TtJov rdvTdJV d7:op:Tv rein ailiniraiuur. Ivô (|iii,leiii ccric nciniiicin f.ire
oI;jtat TT,; (3) oixaia; xa\ dXr,Oou; d7:oxp!i:(j); (G). cxibliiiio, < III jiisla el vcra rcsponsio (lifiiiura sil.
Ka\ (,'j-ui 7:po3TiO:'.xa, OTt Ttliv 5:jtoxiTtov (7) t^v Necduiii illiiil ai!jeci, buiic ex iis iiniiin fuissc, qiii
i;dvi3T0v, fjvixa zh -j-ivo; a'jT<;) iziv ExtvSuv£u£, xa\ scclcraliiiii illuiii cl exsecranduiii, liiin, ciinigeiius
Sii xXo7:f,; 'Jrr^JaYav^JvTtov, eT; outo; f,v \i7:lp ou ijisius toliiin (icriclilaretur, scrv.ir.iiil, rnrliiiiqiK?
Ti/a ^jfSvou oixaito; Ta-jTa £7:ar/£, xa\ -Xîto 7:,ooj- subiluxcraiil : (|iio ctiain solo noniiiie iucrilo for-
T:aO:Tv a;io; f,v,6Tixaxbv tojojTott, oixou^j.ivT] 7:d-Ti tasse biee pcriicticbalur, ac pliira perpcli inereba-
c('jîov eXdvOavi. "taii Tot oii TauTa xa\ t><v tt,vi- liir, qiioil tnnluin nialuin uiiiverso tcrrariini orbi
xaiJTa \iT.OLpx<ri (8) (yevisOat yip dvSpa "EXXT|Va iinprudeiis servarat. Ob id eninivero, qiii tiiiii (ira!-
(jicv Tf,v OpT,3x:iav, T^v TpîTôv Z\ <jrlp "EXXT,va, xa\ fccli muiicre fiingrbaliir (qiiaiiquaiii eiiiin icli-
xaTi Tou; dpisTou; Ttov 7:dXai xat vuv £T:aivou;ji£vtov), gionc gciitilis, iiioribiis laiueii gciilili subliinior
ix:tvo rpb; t?)v âiiXia \j.z-k T.ippr^piiti £!7::Tv, ou crat, ac prxclarissiiiiis quibiisque el lauilalissi-
<f
ipovTa -h TToXuitSi; TTJ; Tou dvSpb; oixia; xa\ xap- niis, tain vcteris qiiain nosir.ie incmoriae viris coin-
T£pia;' Oix aicr/j'ycfteOa, fiacrt.lEv, :tapa zccovzcr paraiidus), ninllipliccin buininis liiijnscc crucialuni
i)TTti)jteroi (9) ."racrtu)' XpioTârtor, ojt; jtridi (10) ac tolcraiuiain noii fcreiis, illud aJ iniperaioreni
(98) "Jra yjvcrcir. Plurcs codices, el Ilcrv. tva D vcrsioiniin iiii:c ad orain lleiiisiani rodicis Icgiiiilur,
jnj -/pujouv. liic se Aii^'liiiii prodil, el rifuriiuil.e. iil iiiiiiil, n;-
(9'j) ^tf.>capzipn. Alii, lxapTip:i. ligioiii dedissc; (jiii .Marcu Jiili;inuiu ser-
iioiiicii
(1) jVtto»-. Uegs. biii, I, cl li.il. va-iv. viiiili, CraiiiMeruin suuin Mariam regiiiain serv.nu-
(2) Kaza nixpcy. Rcg. bu, Colb. a, 2, cl l'asS. lcin, liis vcrbis coiiiparal « Sic Craiinicrus noslcr :
xaTi [lipo;. .Mariaiii, rc,i;iiiain (lusica Aiigliic, nuiguo et siiu el

(5) izicvr. Sav. tio otiouv.
rij) y.di alioriiin nialu, ab iiiiniincule capills (lericulo bcr-
(I) 'ESeiyffi} aaûir. Sav. -j-p. Si:o:i/OT,. vavit. I
(3) OJitai zT\r. Sub.iudiiiir T::pi, vel, ev:xa t^c, (8) "Y.rap/ôr.liiW. < lljpariliiiMi i vcrtil.Conibe-
ood observalur ad oraiii Ueg. cod. u. fisio iion placet. lii Suzuui. rcddilur, « Pr,cl'i;ttus
(G) 'A.tcxpicsior. Sav. addil iii iiiarg. ,utT,okv (jt:T- praturii. >
eivai tjJiXavO.oto-ia;, i oiiiiiis experlciii liuinaiiiiaiis (0) 'Urzotjternt. Pass. f,TTT,,aivot.

psse. I (Jund agnoscuiil noniiulli todices, l'ass., (10) 'flc ttt\ie. Sic quatuur Ucgg. et Sav.; Pjr.
Cuisl. 2. eic. ti)IT£ (JtT,oi.
(71 'Ozt rtior cecojxdzutr, clc. Auctor aniiii
:
6-25 S. CUF.GOUll Tlll'.Ul.U(.l 624
li,li'iili^r .nc liliei-c ilixisss iiiciiior;\iiir : .\oii nos pu- A r^porzo^ irbq xparslr SvrTidrirm itdcaQ SieÊJ-
(lel,imperalor, usqtie adeo ClnimiiDiis omnibiis in Odrzoc: âcrdrov(: ; Ka\ cv i(pazi]crai /lii {dya, zov-
firiure-i esse, iit nc sdiiein quidem unum supcrnrc Tov .1(1)^ oi) rijc iexdzri^: crvfiôpcK: a.ieMeJr (1 !•)
poiuerimus, per omuia lormeu!orum ycnera f/i-nssn- i'/rr?)/(^'rct'c; Kat, w; eoixe, 101? auToii; U7:ap/oi
liim? El quem vincere liaud magnum cl honorificum, [jikv fir/ijvovxo, Pi3i),£T; Ss iy.aAAtoTctCovTO. Toutojv
iin noH exlrema; cnhimitalis esl ab eo viclos disces- 11 av Y^voiTO ToT; SpoJat (xaXXov aOXtwTspov f^ -coT;
sisse? Ilii iisilcm relms, iil apparcl, liiiic pixrcoli Tri3ô'jai ; Ti [aev 5y] twv 'Ap;9oua(tov toiauTa xa\
cnibcscebaiil, liiiic iinpcralores Rlorialjanliir. Ilis o'JT(o; £x^"'"°'' •"? [Ji-iy-pi"'' (12) etvat tt]v 'E/Itou y.aX
porro quiilnain iniserius, non lain iis qiii palêlian- '1'aAapioo; (iri) iTTavepu^Tiiav r.phi Trjv ixsivojv Cjy.6-
liir, quam qiii faciebanl, coiilingere piiluil? Alqne zr-.i, ijia),).ov 6; TOUTa'jTa TreiOovTo; xa\ xaTaixEui-
ArelhiNioruiu qiiideni facinus ad liiiiic niodum sc ÔVTO?- ei'-spTou cjTT^pfiaTo; TJc ^).aaTri;i.aTa, xa\ TOU
liabiiil, iiljaiii parva sil lulieli el Pbalaridis crudc- T:v£'J[j.aTOj Ti va'jayia (1-4).
liia.î.si tuni illoniiii sa;viiia ei iiiiinaniiale coiiferaiur, vel cjus poliiis quo auclore ei iuipuisore lia'C
toiiimillcbanlur : siquidcin scminis suiit geriiiiiia, cl vciili naufragia.
XCII. Alia aulcm qualia, quocso, quaiuquc 126 U kU'- raXXa ok (15) oTa xa\ otxa Ti? Sv [iot Soir; ;
gr.ivia Quis mibi lleroJoli ac Tluicydidis oiiuin

!
liii- ttjv 'lIpoooTou y.a\ ©ouxuSiSou oxoXrjv ts xa\ ylwzia^,
giiaiiii|uc suppeililabil, ulisiiiis iniprobilalcin fiiluro Vva xa\ tiT) [x^XXovti xP''^^^ napaoai ttjv tou i.vS(ihi
ijiiGquc lciiipuri tradaiu, alque liujus tcmporis bislo- iTovTjpIav, xat dTr^XtTeuOfi toT; [XcTCTittTa xi tou xai-
riam qiiasi incoliimnaiiisciilplamposlerisreliiKiuaiii? poij StTjYtfJâTa; Siu-Trfjao^jiat Tbv 'OpovTr,v (IG) xo\
Tacebo Orontcui, ei noctiirnas caidcs quas bicsoiia tous vuxTEptvou? VExpo'j? (17), ou? toj âasiXcX auv-
isiperatorisopera occuUabatcadaveruni acerviscoin- gxpu^TTTsv outo; aT£tv6[ievo? (18) vexueuat, xal xTef-
pressus.alquc obscurenecemaCfereiis. Iloc eiiiniloco vojvdo-r,Xw; (19)- evTauOa YapTi Toue7:ou; (20) etretv
poeta; veiba usurparc aptius fueril. Prxteriiiitlaiii oixeiiTepov. napaSpa;jLou[j.atxa'tTiov_3aTiXe!oJVTa xot-
etiam concavas ei semotissimas auls paries,q»*qiie Xaxa't(i-toTaTuj,oaaT£evXaxxot;(21) xa\tfplaat, xa\
cliam in lacubus, cl puleis el fossis, lualis ihesaii- Sttopu|txax(JJv Y^tJô^^taOTiaaupiiivTexaîiuaTr^pitiJVO^J
ris mysieriisque scalebant ; non modo disseclo- (jiivov T(jJvavaTe|j.vo[jtsviov7:ai5oJvTs xa\TapOevtov e^n^
ruiii pueronim ct viiginiim, ad aiiiiiiariim evoca- tf/uxaytoYia xa\ [JiavTeia, xa\ Oua(at;ou vevo;xta[j.£vatc,
littnem et diviiialioueiii, sacrificiaqiie miiiime lcgi- aXXixaiT(jJv'j7:cpeuae6eia;xtvSuvF.u6vTtov. Suyx^^^pV
tiitaa, sed eoruni eliam (iui pielalis causa iii peri- sojijlsv (22), ei SoxsT, TauTa, or; xaxeTvoi; fjaxuveTo,
(II) 'Axe.ldeTr. lia cditi ct niss. Male omissuiii C qiKid res qiias absumit, ex oculis ct conspcctu
iii Par. ed. lollat.
\\i) Mixfdr. Noiiniilli, [j.ixpov. (20) Td zcv e.icvQ, etc. Hic alludit Grcgnriiisad
(15) 'Eyizcv xal *a.?(ip(i5(r. Echelus cl IMiala- huiic lloiii. lociiiii. Uiad. tp, vers. 21-4, iii qiio Sca-
ris aiibo lyraiini, ille Epirolaruiii, liic .'Vgrigeiiii- iiiander Pliiygi;c fluvius, Acliilli iraliis, ob lliinila
iinrum, crinlelilalis iiomine celebres. De Eilieto aii- ingcnlibus Trnjanorum cadaverum acervis abrupta;
iiMii apud IIoiii. Odijss. c, vers. 82 legimus; euin liis verbis increpat
A'C xiv a' ouTo; vtxf,ari, xpsiaaojv ts Ysvr,Tat,
iUtjfifej a' "Il-etpivSs', âXc^jv £v VTjt [jtsXaivT]
• 'Q 'AxtXsu
Ei; "ExsTOV â3tXf;a, ^poToJv Sr,Xfi;jtova TravTiov, Et TOi Tptoa? sSoJxe Kpovou naT; TravTa; dXiaaai,
"0? x' arth îva Ta[jtT)ai, xa\ oOaTa vr,Xi' xaXxio, clc. 'E; £;jtiOsv sXaaa;, TTsSiov xaTa piip^jispa fiCeiv.
•,''
nXfjOst yap Sfj [jiot vsx'Jojv ipaTStvi (issOpa-^

Si te hic viccril, superiorqaie fueril, OJoi Tt 7:r) 6'Jva;.iat T:poxietv (Artî ei; citXa oTav,
Mninm le in Epirum, coiijeclum in navem nigrnm, vsx'jsaaf a'j Sk XTsivet; (it5f,X(o;.
i;Tetv(5;jtsvo;
.\ii Echelum regem, omninm liominum ncquissiinum, 'AXX' kye 5f] xa\ saaov &-!T\ [Jt' sxst, elc.
Qui nurein et aures sft'i'0 lure abscindel, clc.
AcliiUes
De FMialaride vern apiid Ovid. iu Ibin. vcrs. -459.
Si libi conccssit Saiurni filiiis Trojnnos omnes pcr-
yt'ie Vcrillivo veros imiterc juvencos,
Ad furninm tnuri conrenienle sono ; " \dere,
lingua prius ense resccla, E.i mc saltem cuni e.Tegeris, pcr campum nrdua pn-
Elque fcrnx 1'liriluris.
\lrato :
More bovis, 1'apliio cluusns in are genius. ainwna
licferla enim jani sunl mihi cndnverihns
(14) Ta ravdxia. Sic uielioris iioue codices In
[fluenln,
Par. ed. t>j vauaytov. uudas
Neque prorsns aliquo possum efjundcrc in
(I.S) ru.XXa SL Tres Regg. ei Or. 1, Ti aXXa.
0'
[miire viislnm
(10) 'Ofi(jrzip-. Alii, "OpsvTav, alii, 'OpevTa. Esl penilus inicrficis
Anguslalns cadaverihus; lu aulein
auiem Oroiiles Aiiliochia! Iluvius [omncs.
(l") IS'vxzepirci'(: rexpcvr. BiUius, 1 nofliirnns Quin ayediim ct desisle, slupor me occupai, elc.
niorliios. » Noiiiiiilli codiccs liabi'iil,vuxTsptvoJ; to'j;
xaT' ixsivou vexpo'J;. < NocUiriia cx ipso profccta
Nenio csl qui liic ingeiiiose nbvohiiaiii Oioiilis ciiin
tadavera, > vcl 1 per ip-uiii dcvnlula. »
Scaiiiaiidro siniilitULliiiem a Grcgorio e.xhibitaiii iioii
(18) l,zeir(îierc(;. (Jualiior Ueg. el Or. 1. aTsvo'j-
videal.
[JtSVOJ.
'Afit'(.?<Jc- Duo Uegg. 6Lp:5r}.t,K, « pcrspicue,i (21) AdxxcK:. Diio Uegg. lolideinqiie Cnisl. toi-
(19)
a Gregorii scopo est aliciiiiiii. Iii lliud. <f, iil
(|injil XOt;. Pass. i'>/ot;. \)ii;e lii.' alliiigitGrcgnrius, fu-
vidcre c^t lii scqiniili iiola, lcgiliir, atof,Xoj;, qiiod bius narraiilur ;i Tlieod., Ilist., I. 111, c. 22.
Siiidas exponil , ccyavtaTixio; , 1 evanide, oliscii- (22) i;j'7-x('J/)'i'7'('J/'£!'. Coiiibcf. auyx^^-ipîôfÊv
re, » elc. Ila ciiaui, dt5r,Xov -'Jp , « igiiis eJax ,

»
e» ORATIO IV. ^ CONTIIA JLI.IAMM I. (520
loOro tt itotujv y.i-o:a'r of,Xov (23) 6i tiu xpJrTiiv ^ ciiliiiii vucMliaiilur. Coiuloncmus isl.i, si placpl,
ezi/Jipstv, ti>{ ojx tjnpy:i; 5v t6 Syo; St,|j.07;:j;- ii1|ioIc qiloniiii i|.siiiii eli:iiii |iiiili:li;il, iii liof ceilo
oOaf Ti y.l't "(iip Kauapfcijv (21) TiJJv <;|ieTipiuv, iiiii(lcruliiiii. Iil ciiiiii liiiic lii|iiiil() c<)iihl;il, ipioil jina
touTtov 6i •tuiv \Lf(Oi\a'f'jt>>-J xa\ 0:p(jwJ)V £i{ eu-i- scclus, ul iiilioiiesliiiti ao liiipc:, <iiiiniiio(|iii; iinli-
6etav, oOTiDcC-âJToO -.£p!s)iii).aixiviov xa\ 'J6pi5|xi- piiuiii qiioil cvulgarclur, prciiicrc ai(|iie occiillart!
viov, isti); ojoiv [iii) dv£i5ijstv 5;iov to6xet yip "iîuigcbal. Naiii (iii:e iii Ca:sarii:ns('3 noslros ailiiii-
i-r.ip TT,; TJ/r,; ivo;x(o; ivavaxTd^v tv xatpio Tr,; sil, hos, iiii|Main, aiiiiiii inagniliuruie praîlilos, ai:
euTJxia; (20) iTy/T.jijr,;, tr:\ TaJTTjv 7:pos).T/u0i- piclalis sluilio fcrvciiles, ila ab co exagilalo», "
v«t TT]v dvTtooitv t-itSr; 5;i Tt xa\ <i'JYy(„peJ7 xa\ pcr coiiluiiicliaiii vcvalos, forlassc iie olijiceri! (|iii-
dStxfy xaTaxpaTO'JJiii. ileiii squiiiii fucril. lllcniiii ob Forliinani, forluna-

liiiri lciiipore iiiroriiiiiio aflecLiin, jiisla iiidignalioni; ciiiiiinoliis, ad baiic nllioiiciii progressus essc
viilclialiir ; i]iiaiuloi|iii(loiii iiijiisliliie (luiiiinanli iioiiiiiliil coiircilciiiluiii cst.
liP. 'AXXi t:; oCix otSev, iI);, 8f,|jio'j Ttvi; Jzijjia- XCIII. Al vcro quis est nescius, cuin promiscua
vivTo; XptaTtavoT;, xa\ -oXuv [jiiv kp-âziy.iw/ plclis lurcnlcr iii Cbrislianos iinpcliiin fccis^cl, al-
<f6'io-/, zXi!(o oi o— tXo'JvTtov, It.v.cti jjiijT.v ?a5!vov H nim ingonli c:»ile per|iclrala, plura cliaiii coiiiiiiiiia-
6 TOJ EO'ôj; ip-^to'i toO xatpo'J xa\ tiov viijtiov (Tto roliir, gcntis pr.erccluin, (|noiiiaiii nicilia via inlcr
jjikv yip oo'jXsJ;tv (ocTooziv, Toj; 6o [jt£Tp!to; f,57J- lciiipns cl legos inccilcns ( ul cnini lcinpori ser-
VETo), xal 8:i to'jto roXXou; jjilv iTiaYaYiov (27) Xpt- Ticniliiin pntabat, iia eliaiii Icgcsqiioque 127 u<^'
cTtaviov, dXtYoi; oi Thiv "EXXfiVtov i:::Tt[jtf,ia;, eIt' (liocrilcr vorebalur ) , niullis Cbrisliaiioriun iii
ivaxOi\; (28) Tto âjiXeT, xaTT,Yop(a; -(i^JO^î^jTî, jutliciiiin raplis , iii noiiiiullus eliaio genliliiiiii
iTttjto; xa\ avap-aiTo; (29) 7:£p\ TotJTtov exp;';£TO' aniin;ulvcrlisset, orta postca accuiatiune, ;ul impe-
xa\ TO-j; vijioj; Tpo'J6iXX£TO, xaO' ou; tz:iT£'JOTi lalurciii (liictiini e»sc, ac suinina cuin igiioiniiiia
5txi^£tv, |jttxpo'J y.l'j i7:f|-/0T| t^jv k-\ OaviTto- TiXo; jiiilii iiiiii siibiisso : ciiniqiie sc Icgibus, ex qu.iruin
5i, (f:XavOptj.>-!a; T'j/(ov, s;op:av xaTaxptvsTat ; K.at prxscriplu silii jiulicaiuJi proviiicia coniniissa fue-
i] irif ast; t'o; Oa'j[taita ts xa\ cftXivOptoTTo; ! Tl rat, luerctur, iiiliil propiiis facUiiii cssc i|iiain iil
^•('ip Hiya, (fTâVi 6 o!xa:o; 5:'/a3TT;;, xa\ (jtf, 5:ibxoJv atl niorlein raperolnr : ail oxlreiniiin aiilein iiiipe-
XptJTiavo'j;, el rn.i(.!a/ci'c dixa jiia y£)p 'E.X.li\- raloris cleincniia exsilio tluiilax;il iniilclatiiin Cssc?
ytxi\ xazeipiticraTC ; TaJTa o'ixto;jtiTT,; r^pfjavf,;; Porro qu:in) pra;clara el huinaiia scntcntia ! Qiiiil
Ta'JTa o'J rp^YpajJtfia 6:t)Yp.0'J, xa\ T.rJ.C y£ tuiv fHiin ijrnve, iiu|iiit justiis jiulcv, ininiinciiiie Cliri-
STijjtojia 7:poTtO£;jtiviov £vapY£iT£pov xa\ (50) 9o6£- slianos perseqooiis, si iiianu^ itiui ijentHis ilecein
T! Y^P otaîp^: to'j x{'/o'jvov npoYpi^wat

p<jL)TE,<Jov ; Cittitcvos intcrfecil ? Ihcc vorii ainioii |
erspit u.i
XpiTTtavoT; Tb TOt; SttoxTat; XptiTtavtov f,6i5tjt£'/ov criulelitas? aniioii pcrscciitioiiis eilii tiiin, ci <|iiiib:«ii
(faivisOat, xa\ y.i'{a. lYxXT,(jia T:o!£T-Oat t6 (ji£Tp:i- iis (|ii;e [niblice propominliir, iiiiilto enpressius el
Cetv ; t6 y-^,° ?o'JX£-Oat ,3ai:X£(o; aY.oatfi; esTt v6- foriiiiilabihiis? Qiiiil eiiiiii iiilcrcst, |icri(uliiiii Cbn-
[jto;, T(o xpaT£t 0'jvr,YOpo'Jijt£')o;, xa\ 7:oX'J y^ 'tov sli:inis edicas alquo iironiiilgcs, aii lcClirisliaiiuruiu
YpaTTOiv tij/'jp6Tepo;, Ttov cj 5'jva3Te!a SoT,Ooj[ii- pcrsoculoribus ilcleclari pra: le fcras, iiuigiiiqne
vtov. criiiiiiiis locn ducas, inoderatioiic qnadain erg:i eos

uti? Velle olrnini impor.itoris, Ic\ csl iion fcripta, iiiipcrii el potciiti;e palrocinio sc|il;i, ct quidciii
scriptis legibus, qiiat potcniia iinii riilciuntur, longc ririnior alqiic valcnlior.
LA'. Oj, tfaftv ol Ti £X£:'voj ji6ovT£;, xa\ Tiv viov XCIV. Noii ita esl, iiiqiiiiinl, qui ros illins vene-
f,[jt:v Oibv iva-XaTTOvT£;, t6v f,0'jv xa\ tp:XivOpio-ov raiilur, novuinqne deuin illuiii nobis cHingiinl, sua-
iXX' oTt [xt; 6T,;jtoi;'a, 5:tox£30t)jav Xptj::a'/o\,T:po'j- voiii, iiii|iiain , illiiin ol bciiigniim : veruiu qiiia iic-
0t,X£, xa\T:ivTa T:a3'/i:io3av, ojaooxiT toT; o:(oxo'j- (piai|ii:im a|ierte proniulgavil , ut Cbrisliaiii vena-
ntv, d^tivTi; a'JTiv tt,; Toij Sttoxetv alTta;. Tt;v D leiitur, atqiic ea oiiiiiia )iaterciitiir, qiia; perseciiio-
iJSpav (31) 6i o'J5£t; -(oTTOTe elrev f,[i.£pov, oTt r/via ribiis collibiliiin cssel, idcirco euiii a persecnlionis
XcâXi; dvT\ (jtta; T:po'J6i'AX£To, e: Tt tio ji'JO(,) criniine vindicanl. Alqiie Iiyilrani iieiiio unqiiaiii
(23) Aji.tov. Pass 6t,Xiov. < prnciil a soln palrio piilsis. >
(21) Kaicrafhoy, eic. ( Iii iirlie C;esarionsi, > in- (28) 'At-ayOeii:. i Dclains ad iinperatoreni,> sive,
qiiil Eli.is, < orat lcm|iliiin <|iiu>lilaiii, ctslaliia For- I ail iinpor:iloris iriliiin.il tracliis. «
tiiii.v, qiiaiii nuijnroiii in iiiiuliim colilianl goiililos, (29) agnn-
'.\)-((p.-rat-rci;. Pra:lernii>siiin a Billio;
.iii|iio iiiipriinis Jiiliaiiiis, oiiiiiiiiiii niorlalinin siipcr- srunl lanicn inss. ol exciisi iiiiines. Non iiii-le huno
siiliosissinuis. Iloi anlom teinpliim bimiil ciiiii sta- ocuin sic rcddidoris « ciijus rci c.uisa , juJiciu :
tiia, C;csarieiisis qnispiain, acriori pidate pra;dilii>, alirog;ila ci dignitate, odicio inoliis ost. >
inceiulit alqne in cinirem roilogii. Iratiis Ca;s;irioii- 'Evap-;-£CTffi y xal. rieriqno codd. e-zapYi-
(30)
sibiis Jiilianiis, cos oontnmcliis anoclos diniiiriiis o-.tp6'j t£ xa!.
iiinlclavil exsiliis, ipsaiiMine iirboin , Cap|)adoci;c (ol) Tiiy"YSfay^ < Ilydra, » jnxta poclas, erat
niolropolini. c civiiainm calalngo c\|iiiii\il. » sorpens iininanis iii Leriia paliule, prope ArgM>.
(2o) Ovtey.trcs Rogg., unus Colb. el Or. I, Iluic septem o.ipila sic iiiii collo inserebantiir, iit
0'jO£. l'.iss. oiuiltil. ^ riim nniiiii o\scindorcliir, alia iiiiilta ropullularoni.
(20) Er xaifCti ri^c evTvyJaq. Billliis, ( mcliorls Oinnia siiiiul eodem ictu llercules absciJit, aut ignc,
foriuns tenipore. > ui .ilii iraduiil, cxussil.
(27) '.A.-ajfiiw. Billius, i abduciis; > Eiiis»
r-:7 S. f.REGOUIl TIIEOLOf.l 028
liMiein et mansuetam dixil, qiion novcm cnpiia pro A 'iziîiov ioi]- ouSiTf,'; naTapiy>,v Xf[iaipav ("3), &r
iiMO prororrel , si qiiid fidoi nibiilM hai)eiuliiiii esl : tc;;!,- -/.0.'. iivo[jL&iou? (3i), toaxs elvai cpoScpwicpav ^
iiec Patarieaiii (liiiiKrraiii, qiioil Irin ac Jiversa, iil ''^v iv ixSou KspScpov (3.'>), b-:'. toaaOxa? Tc xa,
lerrorcni majoreiii alTcrret : aul ill'.ini apiid iiiferos 6pio{a;' i^ xb OaXdxTiov xa-xbv ttiv IxuXXav (oG), ot
Cerberuni , qiiod lolidein cl S'inilia : aiil Seyllani, il £v xOxXw xa\ ÊuxTOTa-a?- xaiToi yc xi ovo)
ai^qnnrcani peslein , qnod scx iu orbcin maxiineqiie tpastv, auiiis
XPI''"^ '"'^^ tftXdvOpuTca, xa"i si; Sipn
luirrenila : et laineii siipcrioros ipsins parles siiaves <''Jx drô^- -Aifir^ yip fjV zp!);f,tjLa; t; tjjyYEvk? S/ou-
el hnnianas fiiissc narr:inl, ncc aspeclii injiiciindas; aa.- ai oi d-oTOUTOu xuvioci^ x;'.;aXa\ xa\ OT]p:(ijB£ii
virgo eniiii crat, cognatioiiis ciijnsdani iiccessitii- ouosvb; (57) r-uav d-C'^^'''^' oTiXou;6Xou? dp-ijoucai
•line nobiscnm devincia : ai reliqua rapiia caiiiiia xat [/.Tfilw £!? xivouvov Siacfipouoat ttj; dvT'.0£TQ»
cfant, ct bclluina, atque oninino perniciosa , clas- XapuBocto; (38). "H xa\ Tt5v ToEo-tov au xa\ Tio^
.«es 128 '"'•'* corripieiuia, nec, qiianUiin ad peri- 0'iJvoovtTtTjv (39) Td îXiq xa\ Tou^XtOou.; xaTatTtdsij
Ciiliiiii, ali oppnsila ('.liarybdi qiiidqiiain dilTereillia. dXX' ou Touj (T^fEvoovtovTai; xat tou^ TOwCuoviaj; tv
An In eliaiii sagiliarioriim et fiindiloriini sagitlas ok twv xuviq-csTtTjv (40) tou? xuva;, xa\ Tti>v tfapjjia
iic lajiiiles, non aiilcni rnnditores ipsos cl sagiuarios xftJV tJ STiXr,TTjpta, xa\ toiv xjpaTTiSvTtov (41) poto'
.-icciisabis? Aii veiialoruin canes , et veielicorniBi B xa\ a-apaTTOvTtov OTjpiuv Td xipaia xa\ toui
Kixica, el coriiiipelaniin liouin, cl ililiniaiiliiini fe- ovuya;- ol o; -/ptLijLEvot toutoi; Jxt%; aTTj^cvTat (42)
raniin coriiiia cl niigiie.s : qiii aiilcm iis iiluiiliir, xa't ou |JicOicou3iTTi; uv ToXfjiijJjtvatTia;; IIoXXti.; Tau
r\ira ciilpam poiicntur, nec criminis earuin rernm, Ta ttj; dXoYta;, xa'i5vTto; aotfinzoij (43) SEojjtsva^Toti
qiias perpeirarint, parlicipes erunt ? Magnsc profecto lauToiJ suvTjYopoGvTo; xaxot;, xal tt] tou XiYou Su
b;ec siuliiiia! fneriiit, ac sopbisia procul dnbio opus vdjjtEi t& dXrjO^? tjuyzaXuTiTovTo;. 'AXX' oijx Son-
Iialiiicrinl, qiii viliorum siioriim patrocinium siisci- o-to; lauT^v di:oxpu'|£i (44), ouS' av roXXd STpatffj
jiiai, viribiisiine eloqiienlia; verilaiem obtegat. Sed xa't TavToto; •{biv^-x: Tat; e-tvoiat;, ojo' e: Ttj'
niilla unquani raiione seipsum occiiltabit, ne si in "ACoo; xuv£tjv (45), 5 Srj XiysTat, 7isptOi[ji£vo;, f, to
oninein qiiideiii partcm se versel, ac per vafritiam SaxTuXiio ruyou (4G), xa\ ir^ STpocpf, tt-,; atfjvSiSvr,!
siiaiii in iimnes fornias immntct; atqiic Orci galeam, ^(pTioaiJisvo;, iauT^v dro--<X£'y-.t$ (i7)- TouvavTtov (Jih
nl dici solei, indnal, aiil Gygis aniiulo et pila; con- ouv, Sato tf£uY£tv Irt/Eipit xa\ otaSiopdsxsiv, tooou-
versioiie sese suCfurelur. Imo conlra ,
qiio niagis tio t;Xeov dXiaxsTat îapd dXT]G£ta StxaJousT], xalTot^
clabi alqiie clTiigere tental , lioc niagis comprcbeii- ffuv£TtoT£pot; toutojv xptTat?, t'os TaiJTa TipdTTtov tj
ditiir et coiiviiicilur apiid vcrilalis Iribiinal, ar prii- xa'i ToXtjitTjv, oT? ou5' 5v auTo; to; otxatoj; TrpaTTO-
ileiilissiiiios qiiosque caruiii reriim jinlites , nlpote (jicvot? r/Ti cruvT,yop£tv outoj; EudXojTtiv JoTtv tj ttovtj-
hr-c faricns atqiie coinmittens, qn.Te ne ipse quidein, '

pia, za\ TTavTa/iiOEV JauTii 7r£ptTti7:Touija.
iii jiista di feiulcrc qiieat. Adeo c.xpugnatu facilis res est iniprobilas , aiqiie uinlecunqiie sccum ipsa
piigiiiit.
XCV. Ncc piitandiiin cst . ea qnidom ,

qiix facic- lÊ'. Ka\ ou/ a,iJtlv £-paTT£V f,or,,TotauTa xa't outivI
bal , lalia fiiisso, taniqiie ab imperaloria iiobililale T.oljpo) paatXf/.T\; £uY£V£Ea; xal iiEYa/.oTrpETTEia;' 5
el inagnificciilia reniola ; ea vcro quM facere iiisli- 6J5i£V0£iT0 7rpd|£iv, fi[Jt£po'j-:Epd TExal âatXtxtoTEpa.
Iiioliil, biimaniora, ot iniporalore digniora. Magiio IIoXXou [jievt' dv Sîov tJv, eE [iT] TtoXu Ttov c!pr|[iivtov
profcclo LC>liiiiaiidiiiii cssel, si iioii iis qiise comnie- d-avOpo)T:iT£pa. "ns-^p Y^P. 5pd-/.ovTO? xivou[t£vou
(32) Tleiczicy. Tres Regg. 7:t7Tiov. Reg. n, -t- Si vIIlc opposiliis.

OTEUTiov. l7>9i^yerôriTS)r. Qiiatuor Rogg., diio Colb. of-'^-
(53) Ti]r Ilarapixi\r Xifinipuv: < Palara i Lyoi.c 5ovT;Ttov.
III i<s, oiii iiioiis qu'dam igiiivoiiiiis iinminot; iii cu- (40} M rtor orvrriTETcn-. Qinliior Rogg., Cnjli.
jiis cioiiniino looiies, in inodiii oapr.T , iii railicilins 8, Of. 1, ex qiiibiis alii 6i, alii oa't Ttov xuvr,-,-iov.
aiiteni sorpoiilcs lialiilanl. Unile racliisosl locus fa- (41) KFfiiTTcrzMr. Sox Re?!;.,or. 1, xuptTTiivTtov.
iiiihr, < Ciruiiicraiii i niiiiislriiiii csse qiiod (laiiiiiias '
Sic eliaiii piilat lo^joiidiim l!iula>iis, vel, x£paTiJ»iv-
cvniiial, rapiil looiiis liabeiis , voiilrcin capnc ct Ttov. Rog. y, xr,ptTTovTOjv. Bill. ct Colb. d, xEpiTTOv-
caiKlain draoonis, aiil, ul :ilii , Iria rapita, umim Ttov, Pass. oxr,7:xivTtov.
looiiis, altoriiin caprx, cl terliuiii serpenlis. (42) 'Ekt6(: (TTticrirTai. CdIIi. 3, 5xOTT|0,ovTat.
(34) 'Arcjioivvr. .\i\d\l 1'ass. XE'.faXiv, Ct pro (i3) ôvicrTOi). Liliaiiiiiin liic raipit Gregoriii.s.
tTjiTE soi|iii'iilo loît. tij;. <44) 'AJrojc/))' !;«(. Reg. bin, ct Savil. d7:oxp'J'.}T;,
(3.'i) hfjij;(!r. Iiifororiiin canis cst « Cerberus, i Coiiiliof. d7:oxp'J'iEi£.
qiii t<i:i liabeio oapita liiigiliir. (4.')) Ti\r "ArSor xrr/;i\r. t Orci galeani. » lloc de
(30) T't}r Xnv.l.lor. t Siylla i est srnpnliis in iis (lioi suli't, inqiiil Erasniiis, Prov. 74, qiii sc arlo
nia'i Sioiilo iiaiilragiis faninsiis, :iil (pieiii illi-.i nii- qiiaiiiain. qiiasi ralisiiiosa galea, oroiill.iiil.
oliis lalraUis raiiiiiii iinilaiitiir. Iii liuiio innlala csl (40) 7V.0 duicTv.lioi Fvycv. « Cygis anniilo. i A
Scylla Phorci lili.i, qii:o, iit labiil 'nlnr pocue, niii- pnotis iiarr:iliir «iygeii Lydi.c paslorem, ciiiii iii spe-
lier fiinnosa siqionio, iii pi.,com vel iii liorroinliim liiiicaiii dosooiidlssel, illio(|iic ;eiioiiiii Ci|Uiini, iii (|ii(i
serpi'iitom dcsinobal. bominis railavor, ci anniiliini , ciijiis pala floxilis

(37) Oi''ft)-tV, 010. Sopiom Rcgg., diioCnlb. ouo;v cial, invciiisset. senini aiiiitiliiiii alisUilissi', (njiis
fjOav d-caOo'j. < niliil liabebanl boni oniiiis boni : viruue, oociillala pala, ipse qiioi)iie oociillaliaiiir.
expinia I (47) 'A.Tox.liiJrete. Savil. uTôxXitfTj. Bil. ot Mon-
(35) 7'i7<7 drriOiTCv 'Xapv6f>e(oi:. Par. ed.Totc, eir. tac. d7:oxp'J'iT|, « liirtim sesc oculis siibducai. i
i Cliarylhlis i trat (jiirges vcriicosus in frcloSiculo,

,
C29 ORATIO IV. — CONrnA JLI.IANLM I. C.O
(foX-o:;, ai jx-v ffir^ 'y/-/! jiojjiv, al Jb cirrfpiT-ojjtv, A nioraviimis, iiuillo iiiliiiiii;iiiior:i cl criidclior.i fuis-
ai 5\ (jiiXXouac, ti; oi oOx Es-i |jit) y.ivTjOtJvai, vciv 6CI1I. Quciuailiiiodtiiii cniiii ciiiii drnco iiiovcri inci-
T,(ijj.io'J3a". -ôji TUY/avtu-iv e! p&OXii o^, «Tiircp |ill , S']ii»iiix 1'jiis |>;irlini jam liorrosniiit ,
parliiii
xjpauvto, xi jjiiv f,OT, xaTixE"»'- (•***). *i ^- "pojJic- siipcrliorrcsciiiil ,

|i:irli:ii iiiox liorrcsrciil ,
parliiii
XaiviTai. (Jt£/pti 5v xa\ TauTa i7;i/0Ti tou xaxou ilciiiijiie lioii possuiit iion lainlciii inovcii, clianisi
6jvajTi'Jov:o;, oiJTtj xaxe(vi;jTi(jt^j TjOT) T:apT|'voiJt:tTo, iii pixscns qiiicl.-c ac iraiii|iiilhi; sini : aiil, si iiiavis,
xi 5k u-iYpi-^:TO Tat; iXirijt xa\ Tai; xaO' f,{jn")v qiicinailnioiluin fiiliiiinc ali:c parlcs jam occu(iaii-
drjiXat;' xaV TauTa cjtio; 6-/^0^1, xal -'li.ib) Toiv Uir, ali.-c iiinrorc prius inricimilur, qiio:iil eas iiialo
EiOtTjjtivojv, lo; Tr,; i/ii';ou otavoia^ etvat (jiivT,;, (|iioi|iie iloiiiinaiilc porvascril : sic cli;iiii :ib co ali.i
Ta'jTa xa\ PouX£'jaajOat, xa\ si; epYov iY»Ysfv eOs- j;ini iiiiquc cl scclcraic pairaliaiitur, alia spc cl ini-
Xf,5a!, xaiTot TroXXoiv r.pb auTou YiyjvTijii^jtiJv (V,)) nis, qiias iioliis iiiteiKlcbal , vcliil ailiiinbrahaiiUir
StioxToiv xa\ roXe(Ji!ii)v XptiTiavot;. caqiic ila absiirtla cl iiiusitata, ut in illiiis (liiiila\at
iiiciiiciii lioc cailcre piissel, ul Ikcc cogilarol, cl cirieerc vellel, laniclsi alioiiiii iiiiilli anlc ciin Cliri>lia-
nuiiiiii (irrseriitores cl IionIcs cxslitisseiil.
\C^'. "A Yip |xf,TS AtoxXT,Ttavi;, 4 itptliTO? (.'iO) R 129 ^CTI. Nain qiia! iiiinqiiain in animuni iii-
EVu6p'.3ai.\pti-iavot;, !Jtf,Ti6 to'Jtov ixosâjJtEvo; (51) (liixcriinl, ncc Diodeliaiiiis, qiii priiniis Clirislianos
xa\ (jT.zpliiMu-/ Ma;tjjiiavi; eveOu[jtf,Or, r.ior.o-e, (jtf -» coiiliinicliis affccil, ncc Maxiniianiis, qiii ei succcs-
Ma;:(Jt:';o;, 6 [JtST" e'/s!-<0'j;, xa\ vT.lp exetvou^ ot(')- sil, ciimqiic siii>eravil ; ncc (leiiiqiic Maximimis, qui,
XTT,; (ou Ti cu,a6oXo {',>i) :r\; iizX to'JT(;) rXT,Yf,? a! nl tempiire illis piisicrior, ila perseciilioiiis alioi i-
Eix(5'j;i 9ipou3iv ETt 6Ti(ji03ta T,ooxs![ji.ivai, xa\ itt,- l;ite siiperior fiiil (ciijus sigiia plagaj ob cani reiu
XiTi'Joujai TTjv ).t')Cr,v -0'j oditjtOTo;), Ta'jTa exe:';o; arcepuc , ima;;iiies ci slaiu;e fcriint piililicu aillinc
6tc';oitTo (i^v, (i){ oi tiuv ozo,o_ifiTO)v exetvou xotvu- prostaiitcs, ficdairiqiic corporis mulil.ilioiicm sciii-
vo\ xa\ ,aapTup:;- k~iT/i(}-i\ ("ij) ok Tri tou f)eo'j cft- piterna inraiiiia iioiaiilcs) , lirc illi' (iiiidem cngihi-
XavOp(o-;a, xa\ toT; XpiiTiavtov (31) oaxpuTiv, ot liat , iil iiarraiit qiii arcaiioriiiii illiiis parlieipcs ac
roXXi 6ii xa\ rapi vM.Cii ixoOri (55), touto (livov teslcs eraiil : vcriim Dci beiiignitatc inliiliitus alqiic
4y<5vT(ov xoTi T0'j oitoxTou tfap[jiaxov Ta'jTi oi f,v rcpressus csl , Clirisliamirumqiie laerymis, qiias
TiiT,; [jtiv -ai4T,3ta; et-ojTzpajOat XptjTiavou;, nuillas iiiulli proriiileriiiil, liiic iiniiiii adversiis per-
TTivTtov 6i a'JTO'j; erpveaOot ouXXi5y(ov, dYopiuv, seculorein nicdicaiiienliiiii lialieiiles. Clirisli;iiios
cnim omiii lil.eriale el s(iiiliaie eosqiic ab

y^P ^s'-
ravT,Y-Jp:(ov, Tiiv 6txaitT,piu)v o-JTtov [jtt] liiliicia ,
vai x£-/pf,(iOat TO'JToii;, 61-t? (iti xoTi tuiv p(0(iil>v ^ omiiibiis coiiveiitilius, foiis, piiblicis coclibiis, ipsis-
Ou;jtiaJ:i:v Iijt-ooi0:v xetaivtov (5G), xa\ (jtijOlvfioiTi qiie «dco tribunalibus arcere constilucbat. Neqiie
(jtivavouTto xa\ tojo'Jtou 7:paY(J;a-o;. 'fi vo;j;oi, xa\ eiiim fas csse qiiemqiiam liis uli, qui ad aras anle
vo(ioOiTat, xa\ âsiX::?, 01 xaOa-:p 0'Jpavo'j xaXXo;, propositas tliiir;i non adolcvissel ,
laiilaniqne l;iii-
xa\ fjXiou '.pio;, xa\ dipoj yyi::, a::atTt 7:,o<5x£tvTai luhc rci mercedem bac ralionc pepcndissel. legcs,
9tXavOp(onia xoivf, T£ xa\ aÔovo;, outio 6^ xa\ Tf,v ct legislalores , ct priiicipcs ;

qiii ,
qiiemadmodiim
ttov vd;jt(ov (icToujiav -poOivTc; ot-ajfj iXsuOcpot;, cneli (iiilcliriliido , cl solis liimcn , ct aeris fiisio,
fjrv t: xai i'^'j-.:[i.'yi '. f,; :x:'vo; d-0JT:pii3:iv (57) coiiiiniiiii d percniii lieiicriecnlia oiiinibiis palent, sif
6t£')o:rToXptJTtavo'J;' ui; (jtf,TE Tupa')vou[jt£vot; 6ixa? Icguiii qiioqiie iisum liberis omiiibiis lioiniiiibus ex
iîtvai XaC:Tv, (jifi-i sT,[jiiou[jti'ôt; e!; )(pfi[jtoTo. (ifjTe .Tqiio prdiiosuislis I iinem tainen ille Cbrislianis cii-
SXXo Ti ^raJxoujt [jtixpbv i) (jtstjov TtiJv d7niYop:u(i.e- pere iii aiiiiiio b;ibebat : iil iier |ier vim oppressi;
V(ov(58) *7:txoup:TjOa: (.")9) toT; '/d;xoi;' dXX" *|op!- iiijurias siias iudicio perseqiii licerct , nec ii , (jiii
OTOu; £i-)at, xai dvaip:tjOai, xa\ [xixpou Ttov dva- pecniiiariim aliiiie oiiuiii deirimciilo, aul alio qiio
(18) haTi/F.Tai. Coisl. 2, cl Pass. xaieTot, t ;ili;c in eiim iniiiiisil ae pbg.x diviniliis ipsi ob lihi-
jj
parles jaiii ardeiii. 1 (liiiciii el iiii|iicl:ilciii iiillicUe sigii;i et iiolas, liiiii
(tO) r E^^-Eiiifiirtoy. Coiiibpr. Y:vo(iiiv(i)v. S!;i1ii;b IVtuiiI, piil.liecqiic prosiaiiles iiif;iiniaiii ci
(50) '0 :zpC>Tcr. Scliol. ttooito; T(ov cv ix:!'>(;) iiiiiriiiit. Iniii liisliiriiruin Vdliiiiiii de cu laiiquaiii
tout' EsTi. T(") 'r/aTio. < Priiiiiis iii ill.i
6itoY[Jt(J)v, Iriiitiipliiiiii agiiiil. >
persccuiioiie, id csl, poslcrinri, > seu, ilecinia, qiiani (.53) "E:iecyiOr\. Diio UcKg. es/iOT^.
niovit l)io< leliaiiiis; vel, i ciijiis priin ijiiuin fiieral, 1 (54) Tcl<: Xitcziavotr. Heg. I, toT; T(ov Xpi-
Ht cuin Lail:iiilio loquar cai>. 10, l)e mnrle perscc. STtaviJov.
Trcs naiiiqiie alrocissiiiuc l)iiitleliaiii,M;ixiiniani cl (55) 'EyiOt). \u sex Ui'gg., ires Colli. cl Pass.,
.Maximiiii |icrsccutioiies siiic iilla iiiliTini^sione Chri- Paris. pil. £/'J07].
sliaiius atHixeriiiil. Priniiis ;iiilem dieilur Dioclcli >- (51)) 0riuiiceier...xEijdyojr. Diio Ucgg. et Pass.,.
lius, ( iioii ijiioil lciiipori.s ralioiio. > ail Klias, « pci- OuiidisiEv... 7:pox:t[jti'ytov. < sacrilicassel. >
seiiiloniiii iiiiiiiiiiiii priimis cxsiilerii; iiiulli eiiini (.57) 'A~ccTepi'iceir. Tres liesg- el Or. I, d7:o-
aiite iiisiim Clirlsli:iiios (ler^cciiii siiiil, sed i|ii:a (7T:p:iv.
priiiiii- ill 1111 per>eciilii)iiiiu cxcilavil, qii.c siib ijiis ()S) To}r (l.^riycfevjiirbir. 1 Ex liis q\ix iiiler-
Mivccnsoribus Maxiiiii.iiio cl Maximino prolracta dicla siiiii. >
cst. I (.50) 'ErciKCvpelrOui. ncsliliiimiis voeem banp,
(M) 'Exds^djierog. Coisl. 2, ct Pass. 6100:^^- qiiaiii prxferuiit qiialiior Uegii codice», Colb. 5, Pa>s.
(jievoc. ele. a<iei)quciiiiii;iiid;i versio liillii, qui, subbito £7::-
('ai) Ov zh
crvftScJa. < Diviua iri, 1 iiiqiiit Elias, xoup:ijOai, diias io uiiaiii seiilenlias coiiqrnigeiis,
t euui (Maxiuiiiiuin) pcrsccuta csi, virgamiiuc suaiu sLc reddidil < ui ncc pcr vlm oiiprc^si.-^, ncc
: iis....
cn S. CREGOBU THEOLOGl 652
pi 1111 imilo sivp parvo sive ningiin legilius proliil)ilo, A --JoCiî drjytÔa:- & roi,- y.bj -itx-/ou!jt n.ldta Ô.o-i-
;ill.cli fiiissciil, legiim suliîilio jiivari posseiit , ve- [ji!av cI/£ xaWr,v r.pb; 0£bv Tiaî.iTjatav, Tor; 5pio«
niiii pairiis ipsi fiiiibus pellereiilnr ol iiilerliceren- 51 (jisi^to lijv 7:apavo|xiav xa\ aSoîav.
liir, respiralioneipie etiaiii ipsa pcnc prohiberciitiir. Qu;e, ut iis qni patiebaiitur, ni:ijoreii) glori:Mn
Jiiluciainqus apuil Dcuin aOorebaiit, ila iis qui faciebanl inajorcm iiiiquilalcm et iiifamiam
, iiiipor-
lal):inl.
XC.VIi. Porro qiiam scita ct acuta raiio cariiificis \Z'. Kai & Vjyo; 0); itavjocpo; tou tfovsuToiJ xal
illiiis et jialroiii, lc-uni Iransgressoris et legislato- TrpojTaTou (GO), xa\7iapavi5;iou xa\ vojjijftiTou, ij, iV
ris, aiil, iit apliiis kiiinar, iiiimici el iilloris *", quein- ot-!£tiTspov £r™,T0u £/Opou xa\ £x5iy.r,Tou ((;i),xaTi
adnioilum iioslcr sermo loi|iiiliir! IIoc eiiim lege Tbv rj;.i£T£pov Xoyov elvat -(ap tou f,|j.£Tipou vduou
iioÎra sanciri iio injiiriam acceplam iikiscainiir,
, |JIT1T£ <i|J.'JV£30at, [JIT]T£ OtxdC^jOat, [JtlfiTE X^XTTJsOat
130 '"-'c lile»" inteiiil;miiis, ncc qirKlquam omnino Tt Tr,v<ipxT;v (C"2), [jiTiT£ vo[Jii.^£tv fStdv Tt (G3)- d>.Xi
possiileamus, propriumque ilHcamus*' : verum alibi Cijv lT£pioOt, xai TtJJv T:ap(5vTt))v xaxatfpovscv ijjjoux
vivamus", ac ut vana et inania
pr;csentia con- ovTcov xaxou ok [i.r\ otvTtSiSîvat, ixrfil e5-'vat (Gi),
, ,
lenmainus pulemns. Nec vero ciiii|uam D xaxdv ii.rôk (G*;) ttjv TOpstav T:ato[j.dvou; tp£io£!iOat
el jiro niliilo
licere inalum pro malo referre , nec, si qiiis cola-

TTJ? iT£pa?, a/lx xa\ xauTT,v (66) *[jt7iapl/£iv TtT>
plium in genaiii uiiam impegcrit, alieri parcere, TaiovTt, xa\ t6v xiTuiva Tto itiaTitii -potiaTtoSuctjOat.
verum eam qnoque percuiienti porrigere ; ac pra;- npo30-r,j£t ol 110)?, OTt xa't uT:£p£UX£a:6ai tcov aSt-
lcr pallium iiinicam etiam exuerc oporlcrc". Ad- xouvTtov, xa't Ti xaXXtaTa pouXsctOatTot? Sttoxouat. T£
jicict autom forlasse, eam qiioqiie illiid prcescri- ok (67) oux EijLsXXi TauTa [cvtoTx^tv (ixptSto; 4 tiTjv
Ijcrc , ut pro iis a quibns injiiriain accipimus ,
pre- Oîtov uzavayvcosTr,; ctt^ XoYttov, xaV ttj; tou [jts-
ces ad Deum adliibeamns , iisque, qui nos perse- yaXou ^TjtjtaTo? t|5'.'>)p'^'.'o; '<-y-î< y-otl tou; [jtapTupa;
qiiuntur, optima qii8equecxoptcnius'°.Quidiii aulem Tt[j.t'ov tiT)xot; T£ xal
!i;i;c apprime nosset, qni divinornni oraculonim lcclor qiKmdam fueral, magniqnc sacrarii lionore
aiictiis cl ornatiis, quiqiie inarlyrcs lcmplis et f:iiiis lionoraliaf
XCVIII. Ciijns hoc priinum demiror, quonain L.H'. Outouto ::pioTov eau[JtaCw, 7:to? xouTOt; [jiiv
pactn, cum iii liis libris diligeiuer et accurale vcr- dxptSco; xa0co[j:tXr,c7EV, ex£tvo Sl oux <iv£i'vto, t)Jxcov
salusesset, illud tanien iion legerit , aut coiisullo r.a.piopai^xz^r o-i Katiu(; xaxox; d.ro.hlzai ; r-.ii 6 -h
pr;inerieiil : Maliis vialc /Jt-n/cntr "'? hoc csl , quis- r 0£tov £5apvr,Ta[JL£voj, xa\ 3 toutou [j.£Tôv etJTt, touj
qiiis iliviniim Niiiiien ejurarit, quodque graviiis esl, £[Ji[J.cvovTa; ttj S^jtoXoyia 7:£ptojO(Jjv, xal ToiouTot;
eos, qui in ipsius confessione perstant , exagitet, xaxot^ 7:£pt6dXXcov, ol; auTb? 7:ept7:£(J£tv f^v Sîog.
.ilqiie in hiijiisinoili calamitaies conjicial, iii quas Et (j.iV ouv iijSTztp ?];j.a? Toto'JTou; ctvat vo^joOeteT,
ip^c inciileie inertbaliir. Eiiimvero, si, (|iiomailiiio- xa\ Totc tbpt5[j.ivot; £;j.;j.^/Etv, outco ©JvaTat SiTât,.
duni iiobis Iioc prajscribit , iit tales simiis , atqiic iii xa't a^JTio^GS) t6 xdxtSTov £tvat 7:,oojT£TaY[J.£vov, i)
coiislitulis Icgibus maneamus , sic illud ctiaiii dc- ToT; auTO'j 0£ot? £v xaXio touto TUY/dvov xa\ £t;
moiistrare polest, sibi, ut sceleratissimus sii, indi- 3'Jo TaiJTa Str;p^r];jt£vcov Ttov 'i^toiv, ap£TT]V t£, <pTl[J.U
clum et iinperalum esse, aut diis suis id lioneslum xal xaxiav, •fi[jttv (xkv d-oxExptaOat ttjV x,o£t3Ttj
el pra'claruiii vidcri : et cuiii liabilus in virlulem et [jtoTpav, a^JToT.; ol d7:£^;>i'.fOat Tf,v /eipova' XeyETijJ
vitinm divisi siiil , iiobis quidciii meliorcm partem T0'JT0 , y.a\ ouTto vtxTiao[jt£v uizh [jdpTUtJt Tot^
assignalam cl altributain , dcieriorem aiitem ijisis ^/Opot; (G9), xal Totj Sttoxouut Ta -([[jlTepa" el 5k
projectam Inisse : hoc dical , ci iia, lesiibus etiain y.a\ a'jTOt Tt [j.£Ta7:oto'JVTat xoXoxdYaOtOs xal f,;j.£p6-
iiostris hostibiis, iisque qui rcs noslras insectaiitur, Tr,TOj, Xoyo YO'jv, £i xal [jt] toT? Ip-,'0t; a'JTOt?, xa\
caiisam olilinebiiniis. Siii anleiii ipsi qiioque probi- 0'J/ou:to?£i3b;dvaitj/uvTOt,xav c'ôopaiOjtxaxo\(70),
latis aliquiil et lenitalis, si non rebns ipsis, verbo D "^' 7:ovr,pori; 6£otc /aipovTe;, too-e <fdax£tv ioa7:£p
saliem , sibi îndicant ; nec , lameisi alioqui pcr- dXXov Ttvi x).T,pov 7;poaf|X£tv a'jTot.; Tf,v xaxtav S£t-
'« Psal. viii, Z. " Act. IV, 32. " Pliili|)p. iii,20. " iîlaltli.v, :9sqq. " ibid.«. " Malth. xxi,4I.
qiii iiialo legibus interdicto alTecti fuissent, injurias Ciilb. ct Or. {.

suo jndicio pcisequi lici^rct. » (Gl) MijPi Regg. opiiinnc nnl.T,
iZeh-(u. Trcs
(60) /TpccTdrti). Ila seplein liegg., Or. l,elc. II,xc Pass. cst opliimi. Iliias inlcr vir-
pLr,0£v!, qiix> lorlin
siquideiii lcctio niolior viilcliir qiniiii si letâlnr, iit };ul:is Alil. clauilil, [jr,oi ^leTvat, ct qiiidcin rocle.
in oil. d-o-TTdTOu. Quin cliaiii liaiic leolionem ipsa Sio aiiloin rcdiliiloris i ncc nialuni pro inalo, iieqiiu
:
jio<liilal antitbesis. ei.iiii licero, reddcre. »
i6l) 'Ey.S(y.i\zov. Uegg. a, bin, el Or. 1, ad marg (G.S) M(]Si. Ila inss. non paiiri. Edili \j.r-.z.
£xStxr,TO'j xai, etc. iI'EiSecOai zfir iri/rir, a.l.Xii x(d zavzqr. Ila
(G'>)
(C2j Mqze xsjizi\cr0ai rtJrJ)»* apyi'ir. i Nec qnid- si'plem Itegg., Colb. 8, Or. 1, et Moiitac. Kdii. vcio,
qii:iin possiileaiiiiis jnre dominii. » Oiiiiie siilicol ilo- 9£i5£30at Ta'JTTic, dXXi xa\ Tf,v S-cpav.
iniiiii jiis, et jiiilici:irii iiiiiiieris goiiiis Clirislianis (G7) Ti Si. Mss. noiiinilii cl Miiiil. Tt Sai.
iiilenliclniii fiiib.so voU'b:il .liiliaiiiis ; (|iioil qiiidem (G8) AiJrcp. Or. l, aj-.C), ct paulo posl, toT; a>
prnlianl li;ec iiiiin. seqiienlis verba : Ttva; dp/tov TOU 6£oT?. '
«THiXdaa^jEV, xa\ twv Tt;j.rov, eic. (69) ''EyOpolq. Pass. addit /p6iJi£V0i.
(03) 'ISicv zi. Dcesi t; in qualuor r>egg., duobus (70) Kaxoi. Pass. xaxct;.
»
633 UKATIU IV. I.UMTIA JLl.lAM M l. Cl^l
îTiojav 7:ui;?, rou Sixaiov finaj.ijtiv xa\ r.ir/ov-a; \ (iiiain niali siiil, pravifqnc (lns eaudcaiil, iia iaiii.ii
xapripitv, oiTOj; 6i (njok îioojjiEviov (ftiojjOa'.- iiii|Mi(leiilus siiiil, ul viliiiiii |u'riii(le atf|nc aliain
oxînjt (71) Yip oOtw. Tuiv nlv f,jiiv yzyavi-tov xai- (|ii:iiii(laiii lixrcdilalciii, ad sc alliiicrc coiilciKlaiil :
f(ov xoij 6uvaa0ai, itov 6i (ijilv SXXote &AXtii? xoJTiov oslciidaiil Tciim, qiioiiain paclo acqnum sil, aiil iilii
:::p'.TpE/(5v:(ov TS (7^) xai |i:OtiJTaa£v(ov, -:! TOioi^TO lioc cxslel, iios qiiidciii , cliain injiiriis alTcclos,
::ap3t XotJTiavtov r.o-t (lo) cjvifJr, toT; iJ;jt£Tipo:;, coiislanlcr fcrrc lUTicrc, ip.^ôs .uilciii iic parcciililnis
o'a «ap' ujjKov TO)iXixi; XpKrTtavoi;; Iloia; 7:a(!.(iT,- (|iiid(Mn parccrc. Sic ciiiiii rciii cxpcndc. (^diii mm
o;aiiJjjta;oT:saT:pf,(ja[i£v;Ti3i5f,[jtouji7:avsaTf,aa[ji5v dcfiicriiil tcinpora (|iiiliiis iios polcnlia HorucriiniH,
CiovTa;; Tiatv ap/ovTa;, TzXiliii t(ov £T:(TaTTO[jt£viov qnibus vos aulcin , liis iiiiniruni alias alilor rotaiili-
ur:T,psTOJvTa;; Tin t'jV T.irA ii'j/T;; J:rr^Ya-coiJtsv liiis, aiqiic iii divcrsniii l;ili(;nliliiis , 131 T'''' ''""
xivojvov; MiXXov oi Tiva; dtp/iov (irT,Xaja[jt;v, xa\ dcin siinilc vcslri a (Tnislianis |i(^rp(>>i siiiil, (jiialia
T(ov 5XX(ov Tt(Ji(ov ot Tot; lipisTOt; itfiiXovTai ; Kal sa'pcminicro Clirisliaiii a vnliis pcrtiilcnint? (Jiiam
ojvsXiivTa (71) îvat, Tivt ti toioutov e7:svT,viixaiiEV, lilicrtatcin voliis cripniiiiiis? Iii ijiios plclicm furcii-
j'a noXXi irap' u[jt(ov Ti [Jiov iToX[jtf,Oii, Ti 6» lcni concitavimns? Iii qnos nostri pracsidcs, plura
l,i::tXf,OTj; 'AXX' o'J6' av a-JTo\ (7,';) (faiTjT; , oi cliam (niam i|isis inipcratiini rsscl, cx^cipiciitcs?
(h f,[ispov f,;jttv (7l!) EYxaXojvTs; Y.a.\ t6 (ftXiv- ^ (jiiilins vil;c pcricnluiii (rcaviimis? Iiiio qno.snaiii
JpojTzov. prxliiris aliisquc lionoribiis, qni prxslaiitissiriiis
.|iiibus(|nc viris (lcbcnlnr, snbiiiovimiis? .\tqnc, iil snmnialim dicaiii, cccui aliqiiid siinilc intnlimiis, qiia-
lia nuilla a vobis panim [lalrala, parlim dcnnniiata sniil? Scd nc ipsi quidcin lioc dixcrilis, qiii iiobis
iiiansnctiidiiicm cl liiiiiiaiiit;(lciii criinini verlcrc solclis.

IJ&. 'EnsiTa -ili; sxstvo (77) 0'j Xo-;i.!;T,, ui 509(0- XCIX. Ad lia^c quoinodo illiiil iion animadvertis.
TOTS T:ivT(ov xa\ auvsTdoraTS, 6 TTpi; ih -t\: ipsTf,j omniuni sapieiitissime cl ingoniosissime , qul ad
Sxpov ou"xXsi(ov Xp:iT;avou;, OTt Tf,? f,;ji£Tipa^ vo- virliiiis arcem cl vcrticcm (Tirisiiaiios cogis ,
quoj
HoOssiaj Ti ;jtsv iviYXT,v s/st ToTi j-tTaTToptivoij, iii lcijibus iiostris, alia parciuli iicccssilatcm imiio-
5t xa\ ;af, ^jXiTTOui; xivouvo; (78)' Ti 61 o'Jx iviy- nnnt, ncc siiic pcriculo prailcniiitli |i0!<sniit; alia
XT,v, a:ps-:v 6i" a ouXiTTOuas [liV, T:[jif,v xa\ ivTi- iioii ncccssilatc coiistringunt, scd in arbiirio ci vo-
6jo:v (79), [X7] ûXiTTOuat 51, o'J6' ovTf/ ouv (80) xiv- Iiiiilale posita suiit : ac proiiidc lianc rationcin lia-
6-jvov ; E! [jtiv v-ip oTov Ts f,v (81) a7:avTa; lipiaTouj bciit , iit (|ui ca ciisloilieriiit , lioiiore ct [•ncniiis
eTva;, xa\ ToiJ axpou tt,; ipsTf,i e7:t6a!vs:v, tout' p alliciantnr; qiii aiilcm iiiiiins ca cxpleveriiit, niliil
av f,v xpiTtJT^v Ts xai TsXstoTOTOv iT:s\ Sk /(o.otj pericnli pcrtimcscant ? Ltciiiin , si fieri possel ut
Ti OsTa T(ov ovOp(07:;'v(ov, xa\ toT? [iiv oCix eoTtv qnam opliini oniiics essciit, atque ad suinniuin vir-
oTOu (82) [jtT] Ttov xaXaiv (jiiTsaTt, toT? 5i [JtsYa, xav iniis fastigiuni pervenireiil , boc quiJem pratclaris-
si Tou (jtEjou Tuy/ivotsv, t; ao; po'JXsTa: th to^jto siiiinm el perreclissiiniim cssct. Qiioiiiain Janleiu
vo[jioOsTs;v, i [i7] Tijjv TrivTtov sjTtv, i^ xaTax,ot'Tou.; diviiia ab bnmaiiis dirempla siint, ;il(|iic alii (jcidciii
tlvat TO'jj ou (fjXiaaovTa? ; "fij7:sp fip ooTtj (83) iiullo non virtuiis gcnere cxcellunt, alii aulein beno
ou xoXoas(oi i^toj, f,5Tj xa\ ivajifSfôsto^- outojj sccuin agi putanl, si vel mediocritalcm asscqiian-
ooTt.; (81) o'Jx iva|iif,a5(oj, f,6T, xa\ Tt;x(opia;' iXX' Inr, qiix lia-c tna ratio cst, diim ca iiidicis et |ir,u-
iv o,ooij osT [jtivovTa; -f,? f,;jtsT£pa; ctXojo-fia;, xa\ scribis, qnoc non omniiim siiiit ; anl eos pro (lam-
TT,? dvOpoirrivT,.; 6uvi;jtstoi (So), ouT(o; a7:a:TsTv xa\ iiatis liabes ,
qni iioii ciistodinnt ? (juemadmodiiin
t") xaTopOou;jtsvov enim qnisqnis snpplicio liaiid dignus esl, non ideni
sialim laudcin ei praRdicationein mcrctiir ; codcm nioJo iicc qnisquis laude et pracdicalionc dignns
iion cst, idem confcstiiii ]i(riiain qnoqnc coinnicretnr : scd pliilosoplii;e noslr;i! virtutuin(|ne liii-
manarum liiiibus nos ipsos coiilinere del.enins , siei|uc iJ , (iiKid recle ct cx virliite geritur, exi-
gcrc.
P '.\XX' iva-/.Tiov ;iot 7:iX:v t>(V Xofov l~\ Tojj C. At iiiilii rur>iiiii facicihliini osl, lU or.uionom
Ili^g. Iini, Conib.,Sav. oxotisTts.

(71) Zx6:lfi. D vcl repeK^ndnm £/st.
(72) llepirpFyvfzdif te. Sic duo Hcgg. el l'ass. (50) Ov6' i'jyTt? cvy. Res. bii. Ald., Hcr. (jtT,6'
Decst Ts III cd. ovTtv'ojv. Hegg. bm, I, o-Jo' ovTtva ouv. Dasil., ovTtv-
(73) XpicTunioy rrcrs. lia Ilegii qnalnor, dno 0'JV.
Cdlb., Or. I. (i;ib., alii servato, ;ilii rcjccto aiicn- (81) Oicy Ts ijy. Ita pleri(|iic codiees. Iii ei\.
in ; llcg. I, Pass. ci Savil. T.ilt-.rj-z. Deest 7:0:; in oTov t' f,v.
cdilis. (82) -Ozcv. Rcg. b, 5t(;i.
(71) Xvre.lcyra. Alii, auvs>.<i-/:;. (83) "Oczir. Paris., oj/ oar:;. Delcvinius 0'j/,
('h\ \vzci. Pass. addil Ti-jTa. qnnd a codicibus fere omiiilnis ;iliesl.
(7G) 'Uitir. Deest in diiobns Uegg. cl Or. I. (51) "OcTti;. ilic iteruiii cxpiinximus oj/ anle
("7; /7(oc kKeifo. Pass. et alii, Par. ojt:;.
rto; sxstv' o-j. (85) 'Avflpoj.T/f7)c tvriijiEiii^:. Reg. bu, Ald.,
(78/ KiySrrcr. Monlac. legcndnm piilal, xivou- Ilerv. f,;jtsTipi^. .M.illciii liiinc lociiin îc reddcre :
vov, nt refcnilur ad iipi:, qnod snbaiidieiKlnm rcn- ( Ujiorlei igiiiir idiilo.soidiia; noslra; viriiiiiKjue liii-
sct. Qni.lni vero ad ia-ii, quod subaiidiri solct Fa- nKiiiarnm se, ae ita deinnin
? liiiilnis coiiiiiiero quoJ
V( iil oiiiin>s codiecs. lecie ci e.v viitute gcritur, exigcrc.
tT9) T'it!ir KaldyziSccty. Subaudienduin, v-p:-i
:;
63 S. GHLGOKIl THEOLOGl t)oG
ad sermoncs rfivorein ; noquc onini niilii lemporare A Xoyou?' oij yip cpifo) jji^ xou^jo TioXXdx;; dvaxuxXstv,
(lossHin , (juiii lioc idcntideni repliccm, cnileiulum- xa\ iwsipatifov auvTiYopfiSai toJTOi; eti; SOvajiiv •
icoX-
qiie, ul ipsis pro virili opein feram. Nani cnin niulla Xuv yiip xa\ Ssivtliv 8vxtuv, itf' oTg ixEtvo; (jLustaOat
i'l j^ravia siul ininc odiiini illi incrilo condare de- oixaio;, 0'jx SiTtv Tt j;iaXXov fj touto TTapavOiUirjaa;
licaiil, niliil lanicii csl iii qiio inagis quuni iii liac cfatvîat. Kat [Aot auvaYavaxTsI-O) 7:5; oiit; lCyo:^
re , iniquuin ac sccleralnin sc pra;buisse 132 ^'- yxl(Aiyi, y.oX tt) [iotpa lauTtl T:po3X£t[Jijvo; (86), ujv
dealiir. Ac niecuin, veliin, indignelur, quisquis scr- Eivat xa\ auTb; oux apVTJaojAai. Ti (jisv yap fitXXa
iiionibus docirina-qiie suuliis deleciamr, linicque 7:apfixa Tot; pouXo(jtivot;, t^Xoutov, EuvsvEtav, eC-
puli addiclns e>l, qiio in iiumero ine (iiioqiie esse xX;tav, 8uvaoT;!av, ot tti; xdTw Tcsptôpa; ijTt xal
iioii inlicior. Naiii ca'lcra quidein oiniiia voleiilihiis dv:tptooou; T£p'y£()j; •
tou Xdyou 61 KzpiiYpy.a.i (tdvou-
reliqui, opcs, generis iiobililaleiu , gloriam, polen- xat ou (jtejjtôiJtat y_s.pG3iioii t£ roivot; xa\ OaXaiatotc,
tiam ca-leraqiie, qua; lcrrena; liiijus jacialionis sunl, ot Toutou; (jtot auvETOptcavfS"). 'E(jto\ youv elV,,
01 vanae soinniisque siinilis oblectalioiiis. At scriiio- xat oTTtc iiJ.o\ tftXo;, t6 tiov XiYojv xpOLTo; (88) •
3
ncs solos coinplccior : ncc liabco, quod labores TpwTov [jtsTa tSi T.pthxo^j f|a::asa;jtr,v te xa\ daTidJo-
liiin lerra tuin inaii siiscoplos incuscin ,
qui cos (ât, Ta OEta XEyoj, xa\ Td; E?o) (89) tcov dpojjjievojv
niilii conipararunl. Alque iitinam niilii , aniicisqne B eXTiiSa;. "flaTs ei tJ» ofxctov (90) Tttijet Tiav, xa-i
niei-;, sernionum roiiiir ailsit : qiiod priinuni, posi IltvSapov, dvayxato; 6 7iep\ toutojv e(jioti-£ Xoyo;-
id quod piiinuiii est, aiuplcxatiis siiin, alqiie ctiani- xa"t (jLaXtj-a ofxatov, ojc oux oTo' ei' Tt Ttjjv (91) dX-
iiuiii aniplcxor, boc est ,
(lost diviiia , ct sjies ab Xojv, Xd-j-o) Trjv uT:ep Xdyojv yi.p'.^! dTrodtodvat toi;
ociilnriiin sensibns rcmotas. Quare, si siia quiMiique Xdyot;.
prenuinl, ut esl apud Piudaruin, iiiilii quidein ccrte de liis scrninncni liabere iiccessc cst : inaximeqiie,
ul liaud sciaiii an liuidquain aliud , xqiium cst , insiiliila |iro sennonibus oraiione sraliam sciiiKuiibiis
referie.
Cl. Urule igitiir boc libi iii nientem veiiit , hoino PA'. ndOev ouv c-fjXOe aot TOuTo,a) xoutpdTate 7rdv"
cninium levissiine et inexplebilissiinc, ut scriiioues Tcov xa\ d7:XT,aTdTaTe, t6 Xdyojv dTôaTepfjaat Xpt-
Cliristianis eriperes? lioc enini cx coruiii niiinero aTiavou; ; touto ^kp ou Tojv d7:etXou;ji£vo)v (92) fjv,
cral, (]ii;c non iii niicis poiila, sed jam dccreia et dXXi Twv f,OTi v£vo;j.o6eTT,;xfviov. DdOev, xdx Ttvo;
legc saiicita erant. lliide, ci qua ex caiisa ? Quis atTtaj; Ti; 'Ep;jif,; aot Xdvto; (93), oo; dv ahzh;
logiciis Mercuiiiis, ut ipse dixeris, lioc tilii iii nicii- £l'7:otg, tout' £7r't vouv fiYaye ; Tivs; TeXxtve? (9i)
teiii iniinisil? Qui pravi Telcbines, ct invidi dasmo- '-' 7rovT,po"t, xa't pdaxavoi oat;j.ov£c; Ei pouX£t (95), xa\
lics ? Si placet, liiijns quoi)iie rci caiisam alfere- TOUTOU TTjV atTlav f];jL£t; 7:apaaTT'iao[j:£v. "E5£t ydp ae
iiius. Niinirum opoilcbat, iit cum multa et nefaria 7:o"AXot; l'(fZipo\)-jza. xa't 7:apavo(jiot; xaxoi;, et; touto
srelera tentares, buc lanilcin iiiipellcreris, alque in u7:ax6fivat TeXeuTOjvta, xa\ cauTio 7:po5f)Xto; irept-
tcipsinn perspicue inciirrcres : ul qua re libi ma- 7;£a£tv •
'tv' ip (96) (jidXtaTa tf pov£tv ojou 8etv, toutoj (97)
xiine glorianduni cxislimabas, iii eadeiii imprudens (jidXtaTa XdOr); Jvaa/T,rjiov(Tjv, xa\ dXoytav xaTaxpt-
maxiiiie ineplircs, ac ljriil;e siolidilatis notaiii siib- vdjjievo;. 'A7:dxptvat (9S) -j^dp •
t! aot t6 Sdy(ta pou-
ires. Kespoiide enim :niiid tibi hoc decrciuin vult ? Xeiat ; xa't Ti; d Xofoi Ttj; 7t£p\ Xdyou; xatvoTO(ji{a;
qiiieque le r:itio movii , ut circa seriiioncs aliqnid Kdv Tt oixatov odjri; XeYetv, dvtajdiJi£Oa \j.hj, ou
novandum duceres ? Qiiod si justi aliquid aflcrre [jie}j.'.{/d(ji£Oa 81 •
xa\ yip Ciir.zp auv Xdy^p vtxav, ouToi
visiis fiieris, dolfbinins qiiiilem,at miniine te rc- xa't vtxaaOat xaXio; ;jLe;j:aOf,xa(i£v.
prcbcndcmus. Qiienuidinodum eiiim cum ratione vinccre, sic ctiaiii hoiiestc ac laudabiliter vinci di-
diciinus.
Cll. Noitri sunl sermoncs, inquil, et noslrum est PB'. 'H^dTspoi, VT,a\v, ol Xoyoi, xal zd 'EJ.lri-
(86) ITpocrxelfiercr. Scliol. Tuy/dvet. D (91) /?? n rtor, clc. Rcg. bm. ei Bill. Ei'Tt tiov
(87) Ivre.^/jpiaar. Itcg. bni, auv£7:dpTjaav. dXXo)v UjiD^j "zry uTiep Xdyov. Poslea vcro IJillins
(88) Ady^v xpdtor. t Serinonum victoria, priiici- Xdyojv ct Xd-j-ov expunxu. Pass. et Tt; Ttijv dXdYijov
paiiis, pra'cifiiiuin diciis. t Xdy(p Tf,v, ctc.
(89) Taref.u. .Monl. in.ivull, Tac Svu). Sod repil- (9:2) 'A.-isi.lovjih-cor. Monlac, •li7:etXii)(/.ivo)v.
giianl scripli codiccs. Utniiiivis aulein lcgcris, en- (95) Ao')'<oi;. Ald. ci Herv. Xdyo;. Goinbcf. reddit
ileiii cst scnlciilia. Vide II Gor. iv, 18, Ti de (ti] I quis enulilu; liiigii.c Mercuriiis ? > vcl, < scriiioniiiii
[jXer:d;ji£va attuvta, i qua; auteiii noii vidciitur, a'ter- pr.cscs ? >

na siiiit. > (9i) TtA/lrer. « Prxstigiatores. > Vox derivata a
(90) Ei z6 clxeTcr. II:cc apiid Piiidar. Nemeorum OeXyio, « iiuilcco. >
Odc 1, aTpo^. f', £7:0)0., •/.toX. t/. {\)ii}E'i fiov.lei. \U]., Ilcrv., Moiilac. addiint oi.
Tu yap oixelcr .tiiCei, Oeest ei, iii Culberl. 3, Or. 1, ctc. Ilegius I, i) ôJ-
fldrO' Cfiwc evOhi; S' A^t-iijmv naptia• /et.
/)'•'
KdSoi; ajiy aJ.lcrpiov. (90) (]). Colb. 8. '•/ 0.
ilula enim inupria tiremuiit (97) Tovro). Ueg. bin, to'jto.
Vnnnujuemijue pnriier ; rcriim cor staUm maroris (98) 'A.-tcxpiriii. Qiiaiuor Colb. i.~iy.p!.'/t. ilA
Citni de alieno luctu aij^lur. [c.r/jcrs, cliaiii Pass. qiii addit iJ.ot.
;
037 OIl.VTIO IV. COMUA JII.IAMM I. Vcb
riCstr, wy xid td ct.Ceir (99) Oscvq' {•{ii'oy fi i) \ Cnrcari, itliiote quoium eliam $it deoi venerari : te-
aloyta xal i\ aypotKlu- Kai ouSir vîip rd, Ili- Hra autein esl sloliitilas el rusticilas, nec quidquam
ccevcrcr, Ti\t: {•jierfitii: icrl covlai;. OJy. av |ji^^, iiliud, qiiain, Creile, 133 sapieiilice tetlra: esl. Al-
ol^x:, toOtvj xaTafJîJi""' oi -i;/ Ci;jiiv Ti lljOa- i|i)l 1)01', i)t opioor, ni») >rrl-.);rii)t , tjiii apuil vos
Y«Jpoj (puoio-fouvTii, oT; zh, Aiti^c *.-:«(l)> "^'^ l'V(l):)gi>ra: plîlosnphi.ii)) cnlDDt, i|i))l>i)s ilJDil , Ipse
~t'^'-
Tov xaX (jiiY'3'<i'' ii"' '^'' 6ov[JiiTa)v, y.a\ tojv .\/;(i- dixit, (logiiialuin oniDiiiD) priiiiuiii csl ct DKixiiDiiin,
truJK i.Tulr, eit' ojv |jioXi6d)v (i) aipsTWTipov. MiTa aurcisi|ui! , lino plunilicis cariiiii)iliiis pra'sltin(iiis.
Yip tt;v 7:piuTr|V xa\ i:o).yJixvTjTOv Tot; Ti Jxiivou l'.loi)iiii pos( priin.1111 ill.-DU , ul(|iio :ipiiil cos , qui
TiXojfiivoi; 9tVjao'.piav Tij; (Jtiu~f|; (3), tva Xiyou illiiis phicilis iiiiti:ili:)iiliir, cclclirjlissiiDaiii siliMilii
(jtiToa stton^v aaxT.Otliiiv, EvvoiJiov, tfT|S\v, f,v pl)ilosopl)i:iin , iil scniioiiis i)io>lcr:)tiiiiii;i)) tdc^niln
T(J)
6t!0'jv Ttiv So-j-jjtittijv £pti)T(u;jt£vot;, Ettsit' dzoijjatvo- condiscerent, soIcidiiu ct usit:ituin crjl, dc (|uociin-
|ji^jot; (i), ozatToujidvou xa; X6-(0'j, SX),o jjikv jjtTjo^/ (.'i) qiic doginale inicrrog.ircntur, radoncniquc posce-
d7Toxp!v;i0ai, OTt 6^ n-jOav/jpa tojt' eiTi SeooYfii- reniur, niliil aliud rcspondcrc , qiiain qiiod l'ytl)3-
vov xal Xiyov eivat toj 5i-cîx-oi, "zh TapaoTiv giirx il:i placiiissct : r.itiiMi('iiii|iii; dot;iiiatis cssc, iJ
exsfvto ^(i), aviuOuv(5v iz (7) xa\ iSajivttJTOv • ei; quod illi in inci)lo))i vcdIsscI, :)Ii ODiiii cxniiiiiic ac
ta'jT!)v fjXOVTo; T0'j, AynV ^ya, til)' -ap" tV-^-i^ B censiira libcruii) atqiio iiiiiniiiic. Ita , licc( in aliig
Illcrsvccr, l-/ aXXat; (j'j).Xa6nT; ts xi\ pT^\i.3.i\., syllal)is c( vcrhis, codein (aiiien recidil illud, Ipie
xiv eI (jltj -a'Jot30s xto;i(;)00'jvTs;(8) TO'JToxal otaj'J- ili.ril, qiio iiDslruin Crcile ,
qiiamvis id sugillarc ac
povTe;. Bo'JXsTa: yip f,utv 6 Xoyo; [Jt^ e;;tvat oia- iiiorsil)Usa|ipetcre imn desiii:)tis. lloc ciiiin scrinonc
«;3T£tv Tot; (iT.h Ttiv OsotfiSpdjv avSpoJv s!pT,,ui£'>ot;, iil iiitcliiijiiniis , noii liccrc iis qux ah lioininiljus
iXX' aTMi:l:'J th/i: -o'j 16-(o-j -zh ixeivtjv i^tiirKitov, (liviiio Nuiiiinc alHalis dicta sunt , rnlein abrogare,
•r.ijT,; (9) 5'Jva;jtEU); Xovfx?,; xa\ avTtXovix^; i3X'j- vcruni pro scrnionis c( doctrinx coDlirraalinnc , il-
p^TEpOV. liiniiii auitoritaioin ossc, oiiiiii logica racultatc a(-

<|tie ri)ntr:ulicti('iie VMlidioroin.
PP. 'Eirrio 51 xa"i toCto Ttliv T;;jt£Tipwv eCis-r,- Clll. Sed nostruin liuc si( saiie (ale, ul calumnix
pia-TOV r.G}; ol (10) tj 5Et=s;; tou; X(5ifO'j; aot ac rcprclicnsioni pateat. Illtid auieiii quo (andcin
S.afspovTa; ; Et 51 xa\ ao'j;, T.Cti; toOtojv T;ptv oJ niodo probaliis , sorniODcs ad (o pcrlinere ? QiioJ
(j:£Tiv(ll) xaTi tt;v ct;v vo;jioOE3:av xa\ iXovfav si luos (nioqiic cssc oslondes, qiioiiioilo niibis wo^
t;';o; (12) yip to'j 'EXXT^vijEiv eiaV; o; Xi5;ot, xa\ liccrc eoruin csse participes ,
jiiMa 1ii:iid logciii ac
TO'j ra"); \f{oy.i'io'j xa\ voo'Jnivou(15) ; "Iv' tyili ao: sloliditalcm confieics ? ciijus eniin sun( sonnones,
6:iXoj tt;v ToO d-î^xaTo; 5'>;a[Jt;v, w T.toX -zx; o;ji(jjvu- C (piibus Gr:cc:in(iir liomines ? c( qiio scnsu Grxci-
(jtia; '/oiv ij, xa'; ti 5T,Xo'J;jt£va, f, [Jtta T.rjocr-ôry.i siiiiis in(elligiliir liic c( usiirpatiir ? Libet eniin, o
6:i.j;opa, f, 5ta.fopot; Ta'jTi (1 1), f| iT£pai;(15)£T£pa' ai)il)ig)iari)iii vociini c.iptalor, iioiniiiis viin tibi dis-
f, yip TT,; Opr^jxECa; Etva: to'jto 9f,cj£t;, i) to'j fO- lingiiore, aique ca ,
qiKfi vel iino vocabulo diversa
vo'j; 6T,XaoT), xa\ Ttov -puJTOv (10) e^jptjxojjtivtov -f,; sigiiincant, vel divcrsis cadcm, vel diversis diversn.
fitaXixTOu TT;v5Jva,u.:v. Et ûlev ojv tt,; OpT^T/.z'.i;{\~), Au(ciiiiii cdiiiica; religioiiis lioc csse diros, au( iiti-
6£i;ov TO'j xa\ -aoi t:3; Ttov l£pi(i)v(18) zh 'EXXr- qiie gcntis, cl cnrtim ([iii vini lingii.T; priini invene-
vfÊiv EVJo;jtov, oJj-:p xa't -h (19) 0'J£iv £3t;v ot xa': riint. Si (c(linicx) rcligionis, ostende quonam loco
(9D) leCeir. llcins., siSEsOat. (8) KiofiOiScvyrei:. i Cnmicc sugillantes; vcl

(1) Avzdi; eyo. i Ipse di.\it. i Soleninc ac nsila- ctiain in ilic.ilrisac conitediis. i
t'ni) :)pDil l'ytliagor;c iliscipulos rospoDsuiii. Ciiin (0) Ildci\r, clc. Coiiilicr. < iiiiiiii di:iloclica argiita-
oniin de dngiii;ito (junilaiii, i|iioil a Dinpistro accopis- qiic disputaiidi ac coiilradicoiuli lacull.itc validio-
sciii, iDlerrogaroniur ciiiniiiie ojiis c.iiisa ac pro-
,
roiD. >
ba ii) cx ois riqiiircrcliir, iiiliil aliud oiiidIdo rcspoi)- (10) Iluic: de. Iia Pass. aliiqtie plurcs codiccs.
dere solitiiDi, i|ii:idi, A'JTi; eâ, « Ipse dixit, ii:i Dccst 5i iii 0(1.
ipsi visuiii c>l. (Jiioil qtiidein) apte el oppdriiiiio (11) Meri'y. Pass. |jt:0£XTov. Jiixla B;isili'itii,
J iliaiio olijicil Grcf;i)riiis, ut ipsius c:ivillatioiios ad- •.).:-.'J'i iisurp:iliir pro lil£T£3t:, siciK £;ov pro l;£3Tt,
vcrsiis istiiil Cbrislijnoriiin, 11:jt£jiov, < Crcilc, > iil csl p:iniii|iiiiDi |)ri) iDdicat. pr;)'sci)ti : To yieriî',
Kluiiilal. Clirislianani eiiiiii lidein impic iiiiileiis nezeczi. 3T,;jta:v::, i'd; t^j f"î;)', eêczt.
iiiquit,
Aposlata, religiosis lidoi asseclis i stoliililalis ac (12) riroc, eic. iVillius : iCiijiis cdiiii Grxcismi
riis(icil:i(is • iiol:):ii iiiurere coDabaliir. scnnones suiil? cl quo pacio intclleeti atque usnr-
(2) Mc.liCwf. Iloiiis. I Id csl, > ,!jioX:65:'v(ov. jiati? I
(.)) 'Pi.lcccîay rrji: noj.Tiî;'. i Siloiitii pliiloso- ^13) .\.excjityov xal rccvfiiycv. Codiccs viilgn,
pliiam. » Alludit liic Greîoriusad rytliagoraiii, qui voo'j|jiivou xa't X£Yo;ji£vou. lii Kcg. bin, decst X£Yo;jii-
i;stipulo3 suos pcr quiDqiieniiiiiin taceio jiibeb:)!. vo-j.
Ilic cniiii erat veluii priinus ipsius pliilosopliij3 (II) TnvTii. Pass. Ti 0'iT4.
gradiis. (15) 'ETEfdii:. Pass. iTipo:;.
(i) 'E.feiz' d-Cyrnrc{iiyctr, clc. Diio (!iill). ot (lC) T(t)>vt/:(I)-C)-. Sic iliin Kcg., Or. 1. Nnii p:iii-
P.iss. e:-' aTTO'Tatvo;jtivoi;, « ac ubi respondissenl, ci. rp«i)Tt')v. .\lnx qiiinqiie Rcgii, trcs Colb. e.jf'j-
ratinneni ciiiii rog.iroiitiir. i fiiviDV. P;iss. E'jpa[jt£V(i)V.
(3) .Mnîr. Diio Uegg., tres Colb., ojoiv. {\1) Bpncxelat:. Pass. addit to-jto e*vat -yTzi';,
((i) Ilapaczur iKsiri^. Colb. 5, -aoaiTav. Pass. 1 liocesse dixcris. i
ixEivov. (18) Tdrlepiior. Tr<»sKogg. ol Or. 1, ispiv.

(7) '.\yFi'iJvrLy TE. i Niiliis r;ilioiiibus obnoxiuin, (19) Kal Tc. Uccsl xai in plerlsqiic inss.
Ceiiiur.i lib» u:u, i
C3i) S. GI5EG0K1I THEOLOGI 640
et apuJ qiios sacerdolcs, Gia;cari lege piii-sciipium A oTj TtJv 5oi(Jtov(ov oOts yip 7:acji ti aOri, ojts ivl
sil, queinadmoiliim quasdam vicliiiias el quibiis- ta Tidvta, oOt; t'jv autiiv tpiTiov, w^ toT^ Tiap' u[i.rv
«lain iia!iiionil)iis niaclare. Neqiie eiiiin 134 oiiini- tipoâvtatj (20) ooxsT, y.x\ tolj twv Outiwv zz-/yrA6-
liiis easdeni licel, iie<iiie iiiii (iiniies, iieqiie coilem 1'0'.j. IIou OE, (TjTTtip AivStot;, euaiC^c; t6 xatapaaOai
Mi(nii>, qiieniailinoilum vestris saeroruni inlerpreli- tto BouOofva (21), xa\ touto £tvai Oiou tijjtriv, ti^
liiis viileliir, iisqiie qui de sacriliciis pcrtractaruni. e'.^ autiv XoiSopta? ; i] Taupoi? fj JevoxtovEtv, i^
Lbiiiani aiiteni, ut apiid Lindios, Butlioeiiam exsecra- Adxtjjai to £7:t6('jjxta âivECjOat , (] "Iipull tb xatati-
ri ac diris devovcie piiini liabelur, sicque deiis ille [jivsaOat (2"2) u~'au/,(Iiv xTjXouijievou;, xa'idvav5pou[j.i-
opiiine cnliiiir, si cimvicia in eum el nialedicta vou; u!j)' aXjjtato?, -i^ ti 'natocpaGtsiv aXXotj, i] ti
coiijiiiaiilur ? antapud Taiiros liospiles iiecare, aiil Ttopvi^Jatv £t£poij, Y] oaa toiv d'>.X(ov (25) p.uGtTipitov
apiid Laced;emonios ad Dianse aram virgis lacerari, iaxVi, iva ptT] Xiyô xaO' '^xaatov, outoj o^ xal t6
aiit apnd IMiryges casirari libiarum canlu delinitos, 'EXXrivi^^siv sxxpitov (24) ttvo; 0£(ov i) oatjjiovdjv;
ac saltaiido eviialos, aut apud alios, piieros ad- Kaitoi xdv £t tout' f,v (23), oO-tij OTiXov, li); 'EXXr,-
aiiiare, aut apud alios, scoriari, aiil, ne siiigula vixiv Tjv, f\ ttvt (2G) toiv Tiap' u[j.Tv OsoJv i) oat[jtovo)V
percenseain , oiiinia quai iii aliis iiiysieriis pcragi td xotvbv dizexpiOTi, tonT.zp xa\ dXXa TcoXXd ttJJv xoi-
soleiit, sic etiam Gra;cari deorum aiit daDnionuiii B vdiv Oueiv vevo[jtoOctii)tat.
cujuspiam proprium atiiue selectum est ? Et cerle quanivis lioc eiiam ila se iiaberel, noiidiim lamcn
Iiiii3 pcr.«piciie conslarel lioc ad geiuiles pertinere, si qnod cdiiiinune esl, cuipiam veslroriim (leoriim
aut ikemonum privalim allribulum esset , qiienKuliiiodiim pleraqiie eliam alia qn:e commiinia sinit
iiiaciare lcgibus saiici^tiim esl.
CIV.Qiiod si boc noii dicas,verum linguam banc PA'. Et (5' 0U/\ tOUtO -yT)TCtC, tTli YX(073r|? ok (jj^
laiiqiiain veslram vindices, al(|iie idcirco nosabca, u;jt;tipa; [jLXta-otf.GT^, xal 6td to'jto r.ipid) 0^,131?
qiiasi a paterna b.ti-editale, niliilquc ad nos alii- f;[jia; (27), ('oi-£p xXT;pou ::atpixou, xa\ ouokv ifj^jtTv
iicnle, procnl siibmoveas, primiim iion video, qiia otaycpovto?, npiitov ptkv o'Jx ApoJ ti.; 6 Xdyo?, ij
ratione id fjcere possis ,

aiii (piomodo lioe ad d:«- ;:to; to'jto Ttposdît; toT? 6ai[jtoJtv. Ou ydp, ei to'ji;
niones refcrre qiieas. Noii eiiiiii,si eosdeiii el liiigiia autou? tfjv t£ yXwssav 'EXXT|Viiôvta? xa\ tijv OpT)-
et religione Gi:tcari coiiligil ,

proliiiiis serinoiics ii'/£iav £tvai (28) j'j[j.6£6t,x£v, f;6T; xa\ tf,? OpT,3X£ta?
qiioque religionis c.^se coiiseqiielur, eaqne de caiisa ot Xoyot, xa'i 6id tout' dv £tx(it()j; £^(o ta^Jtr,.; fi[jt£T;
abea jure depellemur. Nam ne lioc qiiidem iia col- C YpatfciTHJt^v dXXd toiJti y- ^«^ dsuXXoYtaiov 6ox£t
ligi posse censeiit, qui apud vos de disserendi arle toT? xaO' u[jta; (29) t^xvoXtiYoi? • ou ydp, £t Tt^p"! tau-
jcripseruiil. Non cnim si duo circa idem versenlnr, tbv a[J.tfoj, xa"! d).XT;Xoi; «[ji^fto tautd' i) oijtto ye,
aiiibo proinde eadem iiiier se sunl : pari eiiim £l xpuso/tiov t6v aut^jv -xal ^wyfxô-/ 0£iT,[X£v, t6-
alioqui ralione, si aurincem eumdem el piclorem ypujo/o^Tv £i; t6 {(oypatf^Tv, i) "zh .C(oYpa'.f£tv eI?
liiigeremus, auri fusio in pieiuram, aul pictura iii t6 /pujo/oETv (50) !i£pia-<i(j£tai • noXXuiv ta'jta ttiJv
aiiri lusioneiii recidercl , ac circumsisterct : qiue XT,pT,[Jldt(OV.
profeclo nimiiim frivola et iiiepta sniit.
CV. Ad liaec sciscilabor ex te, o Craccisini el ser- PE' "E-n£ita(31) £pf,io[jia! ae, u) 9tX£XXT,v ou xa\
iiioiium amans, utruin.'ab omni Gr;ecisino nos ar- (fiXiiXoye, 7:(it£pov itavtbj eip|£t5 fl(Jta4 tou 'EX),T,vi-
cebis, boc csl, a perviilgalis liis et pedestribus vcr- êtv, oiov 6t) xa\ toiv £v (jtimp xa\ nejtov to'jt(»)v
bis, atque in miilliludiiiis usii posilis, an ab clegan- (5T,[idt(ov, xa\ tT;; t(ov ::oXX6Jv yprinzio:, f^ tO'j xo[jt-
liiiiilius dunlaxat et siiblimiorilius, iitpote ad qu;e tj/ou t£ xa\ ur^paipovto;, (o; oux dXXoi; e-^f ixtoij (32)
iienio, nisi excellcnti docirina praediiiis, aspir:ire i) toT; xati Tcai^cuiiv 5ta'.fipou(7tv (33); £i |j.£v ydp
(|iieai ? Si a posieriori lioc Grsecismi 135 Scnere, to'Jtou, ti; •?) d~oxXf,pojTis, tb p.kv cftFpSaJ,Eoy(Tii),
(20) 'hro-ûvTdir. Scliol. Moiil:ic : 'hpo-jdvtT,?, j) (28) 0p?]<rx£/rtr sirai, elc. lia_P:iss.^ Qu.t? loclli)
Ttapa tf) td iepd cxcâivziv. « HieKipliaiiies, (|uasi cerie mclior videliu'. Ed. OpTjdxeiav Hfii\ ts\)]xZi&(\-
qiii s:icr:< diirel, lialehicil, > vcl i inlcrprcMliir. » xiv OpT,ax£!a; t0'j; X^jyou;.
ETvott tT,;
{i\) TCi IicvOtlr(i. Ilii: i llcrciilcs > iiilcUigiliir. (2i)) KaO' vjinr. Qiialiior Hegg. xaO' f,|J.a,;.
Oiia; vero apiid < 'raiiriis, |,:iecd., i clc, pcipcira- (30) Klr 7t> xpvcoyaeTr. QualiMir llcgg., diio
baiitiir, vide iii iiolis, p. U)l). Colli., Pass. et Or. 1, iii or:i, £i; yjj\izafrj'ixT^'i.
(22) Tii xa-dtfnrf.rdui. lla Pass. cl :dii qii:im (31) "Exeiza. Pass. Etta.
iiiiilli codices. Hecst to in edilis. raiii iiiqiiira si- (3-i) 'ilqovK (i.UciqiyiKTov. Sic Pass. Ila eliam
lcnlio pi;eleriiiilieiida vidercnliir, nisi ail c;ec:e Irgiinl Sjv. et Comb. Editi 6; cjx dXXoi; £.;-
gciitililalis iirobriiin ea rcferre conipiilsiis fuissel V/.-.6:.
Gic'i;oriiis. (33) "// T<nq nuTa aa'i?,evcir SiapipcvcTLV, lt:i
(23) "Ocra rdr (5.J.hor. ("nlb. 3, o7a dXXa. liiibciil seiilfiii Kcgg., diio (îlli.. l':iss., sicqiie lc-
(-i) "Exicpizcr. Ties Ucgg., eyxpitov. g"i;diiiii. iil plaiiaet exiiedila sil ^ynla.xis ac iiilera.
Pass. .. 6ia',f£povto,-.
(23) l'-l rcrr' j]r. Sic plcriqiie codites. I';dili, i^ tO'j .
vc.io aliii|ue iioiiiiiilli, ei? tcjto. (3i) W

iier cjiepSa.Uor, clc. H;rc Riinl vcrba
(2C) "// Tiri. Sic niagiio consensii roJiccs, pr^c- pnctica ex lloiiicro collccla, qiiae siiigiila Elias sie
ler C',,lb. 3, (j. liilliiis laiiieii et Coiiib, lcguiil £t expoiiit : a[i£poaX£ov. • boirciiiliim ; » xovafiiÊiv,
« slrepcre, lliinire » [j.(ov, < niiin? > 6f,-ou0;v, « iili-
;
profeclo; dtta, ciiin as|iiratiir, qiia) qiii-

(27) e),]ceir PaS9- 0^;«'? Xpic:tia';o'j;
j)/(f7c.
(|iie, » «
f,[id;. Ueg. I, Of,3£i; XpiTtia-wJ;, omisso ^1(^2;. deui ; » cum_ teiiualur, < alia qiiaedam ;
> diiiijaye.
,
C4I OrVATlO IV. — COMllA Jl I.IAM M 1. (i41
xi\ ti xora^jiF,£iy, xa\ -.h iiH^r, xaX zh CilxovOer, \ (\\\x lanileiii li;cr |>aililio osl , iil li.i.'i; vd|):i, 3;jiip-
X3.\ •h diTft, xa\ T^ aftucyinu)!; eIvi; :?,; 6ia)ix-0'j SaXiov, xovaGiJs-.v, (idiv, or,wjOev, oTTa, ajiojayi-
;jiovr,;, xaX).a oi (55) 4-E^,4(ifiOat sl; KjvicapYe^ (3U), tio?, f oliiis lin;;ii:i! .siiil, relir|iia .-iiKciii in Cyiios.ir-
("jj-ip t6 TTaXat Toj; viOouj; £t 6i xa\ tb EUTEAt; toO pe», iil oliiii .•i|iiirii, n;li';;ciiliir ? Si aiiicin vilc»
Ufo-j Y.3.\ ixaXXwTTMTOv 4;jtouo^ toj "EXXr.vCJttv k--\, cli;iiii il inorii;tt;i' :ili|ii(.' iii(lc;;:iiil(!s (licrn>iic<>.i'i|iic
t! [ir\ xa\ TOJTbjv a::o7T£peiT£ f,;jia.;, xa\ a-Xu>.;(j7) Cr:ccisiiii .'<uiil,'i|iiiii li;is (|iioi|iiu iioliis, ;ili|(ic oiiinc»
niiTii 'EXXaoo; ^tovrj.; , iro!a r.i-' av J;, xal lo; iii itiiivcrsiiin ('•r;i.-cas vnrcs, qu;ci|iic l.-inilcrn illa; el
av E)(0'j3a tO/ti (58); co^jt' 3v ?;v ufjttov tftXavOpto- <|ii:ilcsriiii(|iic ginl , atliniilis ? Iioc ciiiin inajiis iii
roTipov xa\ TiX:!to; (39) tt); dfiouaia; tt,; 0;ji£Ti- voliis liiiniaiiilalis ac sn|iruinu: inscilia; argiiiiiciiliiiii
pa;. cssol.
V^'. 'F.-^tt yitp ouTto;, tva aot 91X010 9 •fiJoj T:jp\ CVI. IJcniin, iil cji' liis rolms allius ac pcrrctliiiB
ToJTtov, 0|r|X(5T£piv T£ xa\ T£XEtoT£pov' Ei jjiiv xa\ lccuin anaiii, sic se res lialjcl : Si quuîlain eliain
OEcaJ Tivi; slai (fiova\ (40) îovTjTtxot; ipyiw.i ix- ilcoruni voccs siiiil , e vocaliliiis orgaiiis cxcuiiles
Tops-jiSiJtEvai (11), xat 6ti tou iipoi xî-^v/a.l T£ (42) ac per acrcni fiii:c, auril)us(|iie inlliiciiles , vuciliu!
xa\ dxoa;; eiipio^jjat, tiov f,|jiET£p(ov xpEtTTCj; xa\ tioslris pncslaiiliorcs ct sigiiilicaiiliorcs (riileo eiiim
£U3T,,u<iT:pat (yeXio îp O;jttov xdiv ssjjtviov Ti MtoX'j, B liuiiiiiiuiii graviiiin,(|ii:iles lialieri vullis, li.cc vcrba,
xa\ t6v iivOov, xai TT,v XaXx[5a), t1 oti (15) Yutiviov Moly, cl X;iiilliiiin, cl Clialcliltiin) , aiu pur iiiidas
iXXf/oi; s^j-cvIvpvTat tiov Evvottov xa\ -tov T'j-to;jta- cn;;ilatioiics cl infornialiones coiiitiicrciiint iiiUT se
Tiov, oOx <;;jtiTjpov X^Y^tv t6 6' ojv f,fi.£TEpov TotoO- lialienl, liaii(li|iiai|iiaiii iiosiriitii csl pronuiiliarc.
TivisTtv O0t3 !fio';T) Ttov EOpo;jt£va)v pfjvov (41) t,'i'<''l •'"'lciii ad iins aliinel, il.i se, iil diclurus suiii,
tiT\v, iXXi TzavTojv t(ov jiSTSxîvTiov oOts t^/vt) Tt^ res lialicl. Nain iicc vox laiiluiiiinoilo corum cst qiti
?, iztTfjSiustj, f,v dv £vO-jfir,Of,vat 0£Xf,aT,?' aXX' eain invcnerunl, scd oinniuin qui ejus sunl parlici-
Coz-ip Jv ip;jovta texvixtj ts xa\ ;jiout:xt) aXXo^ ;jtlv pcs : nec ars iilla aiil vila* sluiliuin ali|uc iiislilii-
t)/o; aXXT,r Ttv'.? tiov vjupiov «rjvTETaptivo; , f, dv;:- liiin, quodciitiqnc loijilarc voliicris ; iiiiin poliii-.,
^tivoj (45), Ta-^Ta Si ToO ^j^; 4p;jtoiToO xa\ t:/v;toj, qiicniadiiUMliriii iii coi ceiilit ;irliliciiiso el niusico,
Tpb{ Ev Tt xa'/.Xoj 4p;jtov!a; 3uvT£!vovTa" ouTto xiv ali;i i|iiid('in cliorda arniiii siiiiuiii iÎil, proul vidtl -
TouTot; 6 Texv!TT,{ xa\ 6T,,uioupYi; Advo; &XXov ;jt£v cci, vcl coiiienilitiir, vcl reiiiiniiiir, caeleruui oinnia
dXÂT,; Ttv6; £7:tTT,6Eui£io? f^ '^'/"'"IC

EupjTTiv (46) uiiius cjusilciiii|iie suiil coiiciiiti;iioii-> cl arlificis,
T:5oO(jTf,3aTo, ravTa OE el; hsjov TpouOT,x£ -ajt alqiie nd iiiiaiii qiiaitulani coiicenliis eloeaiiliain re-
TOt; ôuXo;jtivo;;, t(o xoiviovtxiij xa\ yiXavOptoTrio lcriiiiliir : ad ciiiiideni niodiiiii iii liis qu(ii|iie relius,
ouvoitov Tiv îov f);jitv, xa\ ttokov f,;jtEptoT£pov. C licet n riiiii artifcx ac coiiditor Vcrljuiii, aliiiiii aliiis
riijnspiani inslituii vel artis inventorein clegerit, oiniiia i;iiiit.'ii oiniiiliiis iit inedium proposiiil, utsci-
licet per socielatem et coiniiiiiiiicalionein ac beiiignilaloiii , veliili qiiibuMl.iiii vinciilis viuiin iioslraiii
aslriiigercl ac iiiiliorem reddeiel.
PZ'. Siv -.i> 'EXXTjvtsEtv ; EiTii p.of t! oi; ou *0'.- 136 CVII. Oic niili: : liiiiin cst Gra;cari ? Quiil
vlxtov Ti Yp4;ji;jtaTa ; (b; 6i tivej, A!yu7:t!(ov ; f, Twv nuioiii ? .Noiiiic Pli(jciiiciiin siint liiterx', vcl, ut iioii-
l-i toOtojv Bo^toTipojv 'ESpa^tov ; oi xa\ -TiXa;; nnllis placct, yEgyptioritin, anl liis adliitc sapien-
OeoxapaxTOt; iYYP'9'i^^' (^~) '^'^ v(j;jtov T:ap4 tioruin llcbrcoriiiii, qiii eliaiii If^vin in labulis a
t:(o;,< parlim, qitadamloniis. > nilliiis iii Ii.tc vcrba Cbalcidem dii vocani, homincs aiiieiii Cyiiiiiulin. >
observat ('ire;;oriiiin Uxc niiilu;iliini videri ;i I.ii- eio. erpo Cfegorii seiiieitlia ,: si qii;p sunt
IIjcc csl
ciaiio, iilii lib. De conscrib. hisl. salsissinio irridct (lcoriiiii voccs, iit niifjiitiir llonierus, iiieum noii Cit
iiicprissiiniiii; boniineiii sesqiii)iodaIiiiiii, oxolelorniii promiMliaro. Qiiod aiili'iit ad biiiiiiiies porlinel, tioc
ct heiiiosllieniconiiii verboriiin alToclalnreiii, qiii vo\, iioc ars iill.i citjiisqii.iiii propri.i csl, scJ cuili-
sibi lacundia Deinosiheiiein aequare videbatur, quod bel voloiili ad iisiitii :ei|iio |ialei.
illiiis verbis ulereuir. '
('t\) 'Ex-cj.F.vcjie.rai. Il:i Ueg. I, Colb. 3, Pass.
Tii.l.Ui ff, elc. • Ccclerx vcro dictiones rcji-
(T>:'y) Ct t)iMiili. Kdili vero ot |iliiios inss.,ix7:opEu:Ta;.
cianliir cl pro spuriis baboaiuiir. > (1:2) XecjiByai zs. Sir l'ass. Deest t: in edil.
(3l>) hcirrrffyer. Locus erat Allienis ignobilis, (13) "// ("(«. Sic Oxoii. IiJiicniii! Icclionem verba
in quein s|iiirii roiijiciobanliir. proxinic seqiienlia posiulanl, i)ii;iiiivis editi, et oiii-
(57) Kal u.x.lwr. QucE scqiiitiilitr ttsque ad Ii.tc iios qiios vidiiiiiis codii es li:ilieaiil, 0': 6;4.
verb;i, 'ExEt yap, desijnt iii llcg. bii, ei 111 cdii. AKI. (U) Evpojih-ioy ftcrcr. Hosg. biii, q, y, Eupa^jii-
et llor. vojv. Alii duo Kegg., ^jtivtov. Ltriinique Savilio pla-
(58) Tvxri. Colb. 3, et Comli. Tuxot. cel.

(39) TE.Uiiti^. Savil. T£X£:toj;;. (45) Svr-ETaftiyoc:, 7) cirsifilrci:. Iia omnes cn-
(40) Ei fiiy xal Oeiat rti-€(; etci îxirai, rlr. ITic dicps, falcnle Mniil. i)iii laiiien niallel, 5uvT£Ta;jti-
poelas ac pnccipiie Hoiiieritiii, altOM|ue fabiilaniin VT,c, ctc, scd jioriiule diciuir, 1 soiius iniensus > aiil
ainalores, qni tliis voccs allribiicb;iiil, irridot Cre- < reiiiissus, > ut < cliorda inlciisa > aut < reitiis-
gorius. In exeiiipluiii proforl qiiasibuti dooriiiii vo- S;i. >
ces, qiias ipse lloiiierus liiixil, neinpo < .Moly, Xaii- ( IG) Eifstiir. .Meiidnse in llerv. dpjTf.v. (Juac
Ihuin ol Cli;ilcidein, i|ii.iritiii |iriiiKi, > iiii|iiil Lliss, l"clio iiiillatetius dcfendi polest, '
quidqulj dicat
« ladix stirjiis ciijiisil,iiii csl, aller:i niivins, lorli;i Mniilaciilius.
;ivis, liis voriiis iiieiis : Mnly liaiic ilii vocaiil : qiieiii (11) Becy/ifciy.Tcir; i-f^^-pa^riyai, Maliin, < divinii
X.inibum dii vucani, huiiiincs aulem ScaitiaMdrum : cliaraclvribus cxarataui. >
;
(,i5 S. GREGORIl TllEOLOGi GU

[)eo inspriplam esse persuasum liubeiU? Tmim At- A ©so" (iS) TOtrueOouji ;
lov -rb 'A~tx!êiv; Tb Eet-
lice loqui ? Qiiiil ? Calculis uli, el numerare, eldi- teOxtv (19) 6^ xai apiO;iEtv, xai XoY^sjOai 6ay.-u-
gilis siippiiuiie. niciisurx ilcni cl pontlera, atijue Xoi.- ,

[iirpa is xal aTaO[ii, xa\ ^Tt rp?) xou-wv, Ti
aiite ha-c cliam ariei inslruclio cl res inililaris, cii- xaxTixjt xa\ 7:o).E[i'.xi, xtvos (.jO) ; oOx EJSoitov ;
eI-
jus siinl ? noiine Eubaoruin ? si moilo Euboeus erat r.tp Eo6o£u; 6 IIaXa,u.f,or,^, 6 uoXXtov eupexr;?, xa\
ille iiiullaruni reruni iiiventor Palanietles, invitlia- 6ta louzo eirtÔovo?, xa\ [xivTot xa"t 6txa^ tt,; ao-
que ol) icl iinpcliliis, al(|iie adeo iii judiciiim ob sa- tfia.; d7:atxT,0£\?, xa\ xaxaxptOd; xoij £7:\ 'IXiou
jiieiitiaiii vocaliis, ab iisqiie qui atlversus lliuin v\- cxpaTiuaaJt ; T! ouv; Sv AiYunitot, xa\ ôtvtx;?,
petlilionem suscepcrani, morie niultalus ? Quitl i?i- 'E6patoE xz, ol? •fi(A£T? au-f/pto[ieOa 7:po; Tr-jV f][i£Te-
lur? Si Êgyplii, el riioeniccs, et Ilebrsi, qiiibiis pav 7:ai5euatv, xt 5' Stv ol Tr,v vrjaov exov-e? (51)
ad eruirnionein iioslram utimur, si qui EiilioDam Eu6otav [jtexaTtotouvxat (b2) xouxtov lo^ oiu-or? 5tatpe-
iniiilaiii iiicoliinl, b:cc, laniiuatii sua, jwxta lua priii- pi5vxtov, xaxi xi; oa; uTtoOdaeij, xt 5paao[xev ;
i^ xt
ciiiia, viiidicariiil, qiiid fatieiiius ? aiil quid atl cos 6txatoXoYriao[<.e0a r.Â^ auxou; , xot; otxeiot; eaXoj-
causincari poierimus, nostrisinet legibus capti at- xoxe; vdijtoi; ; "H 7:aaa axepeaOai xouxojv dviY'''-'i>
que constricti ?Noniic nos oniiiino lii» rtbus privari xa\ x?» xou xoXotou irdaxetv (55), Y'JiJ.vou? stvat xtlv
iiccesse erii, nobi.^^que ideiii qiiod graculo, evenire, q dXXoxpiuv TieptatpeOivxag TixepoJv (54) xa\ daxTjîo-
lioc csl, ut aliciiis pliiinis nobis delraclis, iiudi ipsl va;;
ac turpes siinus ?
CVIII.Tua suiil poemala? Quid aulem?Aniion PH'. Si xi 7:otT;[j.axa; xt6l; ou xr,? •(po.h; (33)
potius anus illius, qiix cum quidam concitatiore jjiaXXov exeivr,; , r,, xiv (L[jtov aetaOetaa Tiapd xtvo;
grcssu ex advcrso incedeiis, ijisius humenim con- cuvxivto; dvxtTxaptdvxoc, C); XtJYo;, etx' evuSpiCouaa
cussisset, sic enim narranl, ipsaqne postea eiiin .j,;, jcôSpio xr,; 6p[j.r,i;, e7:o? etfO^Ylaxo •
xa\ xoux*
conviciis incesserel, iinpetus vehemcnlia cariiicn dpiaav xtTj veavia Xiav (36) , xa\ tftXo7:ovtoxepov (Jic-
fffudit; quod cunijuvcni valde arrisisset, atqiie ac- xpT[Oev x^v Oaufiaaiav aou xauxY]v JSriiJitoupYias
ciiratiiis in nuineros astrictum fuissei, admirabilciu TOir,atv ; Tt xaXXa (S7) ; Ei 51 xot; onXoi; y.iya. 'jpo
libi liaiic poesiin creavii ? Quid de cieteris? Si enim vet;, 7:api xivojv aot xi o-Xa, tb Y£M^ja'.6-:ci.'ZE.; Oj
ob ariiia gloriaris, a quibus landeni , o forlissiiiie, xtov KuxXti7:ojv, ef uv xb x^Xxeuetv; Et 5£ aot ['^'(i
firiiia libi veneruiit?An non a Cyclopibus, a quibus xa\ (j.eYtaxov xtov tivxtov (58) i\ dXoupY^c, £? % ao-
ars lerraria iiata est ? Si aulem magiia quDcdam res, ifb; au, xa\ xtôv xotouxtov vo[JtoOexTi? • xi ; 0'ux dzo-
iiiio oiiinium iiiaxinia, libi piirpiira videlur, e.\ qua Or)aT] xa'Jxr,v Tuptoi^, 7:ap' aiv Tj Txot^jtevtXT) (59)
lu sapiens evasisli, aiqiie liiijiisiiioili legiini promiil- C x.jojv, fj xii x6xX'o ppojOeiaT), xa\ xi xsiXT) xaOat[jLa-
t;alor qiiid ? nuin eam Tyriis abjicies, a quibus "^^ dvOo; ywpl^ja-ya, xa\ 5ti to'j-
, î^^Tl' '''V ^'H^^'
pastoralis illc canis prodiil, qui e.\eso miirice, la- ^(,,v (CO) 7xapa5ouaa xot? paatXeiJatv u[j.tv x6 7xiv0t[JLOv
biis(|iie cruore perfusis, paslori florem indicavil, ac ^(,i- xa-/.ot; [Idxoc xa\ u7tep:f;tpavov ; rewpYia; 6k xa\
pcr e.is vobis iiiiperaloiibus paiinuiu illiiin iinprobis vau7:r,Yia;, xi tf:fiao|Jtev, av d-eXauvojatv fi[Jta; 'AOt-
liiciiiosiun el siiiierbinn porre.\it ? jam vero qiiid vatot, xi; iTi[jtr,xpa; xa\ xou; TptT:xoXe|j.ou; 6tT;Yo'J-
Uicturi sumus, si ab agricultura naviumqiie exstru- [^.cvot, xa\ xo'j? 6fdxovxa?, gxt 51 KeXco^J? xe xa\
clione Atlienienses nos arceani, Cereres, et Tripto- 'P/apiou;, xa\ r.aaav xtjv 7T£p\xa'3xa pfjOoXoYiav, i^
Iciiios, et draconcs 137 comiiiemorantes, ac pra;- xa\ [j.uaTf,ptov uij.tv otixp^''' tau'co' £7ioir,ae, xj.\
lcrea Geleos, et lcarios, omnemque iii islismjtho- vuxx^j; ovxoi; djtov

logiam, qua! etiain vobis res istas turpi et obsceno
iiiysterio, ac nocte sane digno, celebrandas dedil ?
pra^termissis ad ipsuin P0'. Bo'JX£t, xdXXa Txapd;, ^Tt' a'jxi x6 xe^dXoto^»

CIX. Aliiue, ul aliis ,
seu poiius iinpieiatis, capul ascendain, dvaopap.aj xtj? arij l[i7:XTi£ta^, etx' o'Jv Oeo6Xo-
vecordis tua;,
I' « ab adolcscente qiiodam properanler

transeiiiile in
(18) Uapu eeov. Deest in Reg. bu, in Ald. ct
Ilerv. liumerosiiccussa csl. Il:cc aiiteiii peliilantiiis adver-
vulgo iiiss. ln cd. 7:e7:Teu- sus aildlesceiilcm iiicilata, coiiviciis (iiiii allccil,
(40) IlEtzevsir. Iia
etv.
prdiHiiitiato (iiiodain vcrsu. (|iio veheiiienlcm iiliiis
inipeliiin pcrsiriiigcbal. Eral aulein lioc (liclinii
(50) Tlrcr. Sic pleriqiie rodices. Edil.
xivtov.
Coisl. 2 veisiis nuiiicris aslVicliis. Qiii concenlns ciiiii ado-
(51) "Ey/rTe(;. Scplem Rei;g., Colb. 5,
Pass. el Or. I, t,.'<<0'jvx£?.
lesceuli, iisipie, qiii liim adcraiil, arrislsset, vcisiis
(.1-2) Msra.towvrTUi. Quimpie Regg., Ilcrv., liiijusce iiiodus iii artcm redaclus ad omiies diinaua-
vii. »
Coiiib., Sav., [jtexa-ottovxat.
Oe coriiicula Atar. Dccsl in liibiis Rcgg., Colli. 3, Or. i
(53) Kal Td Tou xo.loicv xda-/M'.
(.30)
Uoialiiis, lib. I, cpist. 5, ail : cl llerv.
A'e, .'51 {orlc suiin rcpetitum vencril iilim (37) Tii.X.la. Nonniilli mss., TaXXa, el x' dXXo.
Crex uvium piuiHiis, inoveat curniciila risum (38) 7'tor vrTOjr. Pass. xtov dXXtov.
Funivis nuilaiu colortbus. (5!)l Uctfisriici]. Colb. k, 7:ot[jtatvf/.f]
7::ptaipe- {(jO) AiazovTuir
'"""' 3,
Colb. '^ ?:'^TnnT.
6ti xouxo. Colb. a, -1.
(3'i) llffiaifeOerTar .-tzefior. Reg. a,
SfvTtOV TTTeptjjv. 5ti xo-jxou.

(53) Tfi^: xpadc. < Mulier qua;daiii, i ait Elias,
,
(j;:; OlvVilO IV. — CONTIIV JLI.IAMM f. 61«
Ci:a?(01); tj-.i <it T.^/Jiv soi xi iiystaOai, xi\ -;'>

.\ lioc ipsiim inillari ,niquo iiiiliarc, pt(lcn<i OpTjixiuetv
|iu;tv (Gi), xa\ zl Opr, jxeChv ; OJ Trafyi Sfaxwv, iil isl, ciiliTi', iiiiili: ;iil li: |iri)ni:in:ivil ? Niiniic :i Tlii :i-
xa\ f) XATi3'.4 riiOiTti) Oi ; Tii OiJciv fii oj ::af.i .\i),- I iliii$, iit i|isiini i|iiiii|iii'|iii)nu'ii oslt'11 'ii YS.irriliiare
daiuv, er-t' ojv Kurp(ti>v; Tb 4(jTpovo[Ji:rv oi oO I!a- aiiliMM, noiiiic a Clialdûis, sivc Cypriis? J:iiii astro-
CuXtivtov (Go) ; Tl Oc YitojijTpJiv (Ul) oix A!YJ--:tov ;
nuini.i, iiunnc It.iliyloiiioruni iiivuiiluni csl? Niiiinn
Ib 6e •jiaYiOitv oj Ilipitxiv ; Trjv Zl o:' 4v;tptov [jtav- {;ronu'tria, Êgyiiliornin ? Nonnc ni:igia, 1'crsaiuni?
xtXTjv Tiviov fj T:/ijjiti3iu)v axoJ:;;; Tf,v oituvtJTtxf.v l'iirro tliviii.ilio ca qiix iii siuiinis sila csl, a f|iiil)ns
CixfvtDV (Oo);oJx aAAojv f, *pjYtI)v, tiLv -pioTtjv (G(i) :iliis, (jiiaiii a Ti;lincssibiis oria rst? Angiiriiniii
T::pispYa3a[Ji:';(uv dpvtOtov nTf;5!v te xa\ xtvf][jtaTa; ilcin tlihci|)liii:i a (|iiil)iis aliis i|u:iiii a Plirygilius
Ka\, iva (jtf, [jiaxpoXoYio, --JOiv (jot t6 xaO' JxaJTov ;

i|iii |iiinii aviiiiii vnLiluni ac inotiiin curiosius
oJ/_hi tj 4xiJT(i)v; iLv ravTiov e!^ xa^jTb o^jvtXOr/;- obbrrviiriiiil ? \c, nc siin liiiigior, iiiulc siiiBnia
•tojv, Ev 6:i3'.oai[jtov:ai; cjVijTT, jji'jr:f,piov ; Tf ouv ;

liaiios? iiiiiinc iiiiuiii :il) iiiio(|n(i(|iir? <|uiliiis oiiinilius
îi^jjtiOa, TCivTtov i7Toj(topr,jivT(jjv e!; toj; Tpi'oTou; i» unniii enadis , iiiinin sii|icrslili(iiiis iiiystcriiiiu
Ts xa\ -obi (G7) Eupotjti'/o'j;, [jtT,6iV i'/iiv f)iJii-e- Conll:itiiiii il ciiii^liliiliiiii cst? Qiiiil igiliir? aii illuil
pov (08) Ti:Xf,v Tr,; xaxta;, xa\ tt,; T::p\ zl Bziv/ ailiiiiuoiiiiis, o iliiis rdiiis .iil primos ct cos ,
qni
xaJTTj; xatvoTojjifa; ; llpioTo; y-^P ('''•') XptTTtavtov B •""^""*^^ furnuil ,
rccedcnlihiis, nos iiiliii oninino
Ezavaj-aitv tio AiJTrfTt) , xaOir£p o! ooiJXoi tot: li.ibcre, |)ia:lcr viliiiin , :.li|iic lianc circa ilivinuui
ToT,- £xJOai;, io; tf ajtv , ir.tîr^ôLq. IIoXXoj (jii'JT' Niiiiicii iiov»rioiiciii ? Priinus cniiii Cliristi:iniiriiin ,
ov (70) ajtov f,v, el oot îsXOOt) (71) -h r:ovT,pi)V to'Jto iil ailvcrsus Uuininum rcbcllarcs, quciiiailmo luui
o'JvTaY[Jta , xaTi toj; soj; opo'j; xa"; v(5[jtou;. i^v' rciuiiiiir (nioiidaiii Scyili:iriim servi advcrsus Scy-
f,tjtsv (72) T:pav[iiTtov i-CT,XXaY,iJt'''o:, xa\ ::i- llias (luininos siius , in :iiiiiiiiini iniluxisli. Magiii
<i;jt4:;
Xtv i-\ -^; ip'/a;a; (75) e^JSatijtovta; Tf,v 'P(o[jtatxf,v vcro boc a;slinianJuiii fuissct, si |iravuiii lioc,juita
ipxfv opav u-f,px:, riTr,; iKTiXXaY|Jt:vT,v i[jt9uX;ou lcjics tnas ac rcgiilas, cl sccloraium agiiicn a le
CTij:to;' 3 to'j ::api -tov I;(o0ev r.oXl'ô-j -oXX(o tJissoluliim fuissct , ut iicgotiorum niulcsliis libc-
9:uxT(iT£p(iv i — i xa\ (po6:p(j)T:pov, oko Ti; o;x:!a; raroiniir, |iri)r.>us(|no iii prisca fclicilalc Roniamim
£a-a'jav aipxa; Tiiiv iXXoTpuov 9:uxTiiT£pov (7i). iiiipcriuin ccrncrc licciol , oniiii civili el iloiiieslico
(lissidio solutiim : qiiod 13S Qiiidcm cxlcriiu liclio inulto odiosius est inagisi|U(; inclueniliim ; iiou sc-
<us ac propri:is carnes inorsibiis appclere liorrihiliui cst, qiiam alieiias.
Pl'. E; 6i Ta-jTi so; xaxo^joyJa; elva; oox:; t6 CX. ()uod si ca vobis vorsiiuim iiniiroLil.ilein
(fili 'Ejt.-z.U}F.iar, sh' cvr OecC.htCsifK;. Cnmh C scrclias, ct roiisliliichas, dcIcIiiM ci cxslincliini
<]|iii:i iiiciilis:i Deo percuss:c siiiliilil:is qiiasi l:cs;u csscl, III jam iicgoliis oaiiiiliiis Iil)cr;ili
, l.claiii cl ,
:i Deo iiiCMlis slii|ior. I Niinirniii ulraijuc vox, ijjtrXr,- bcitaiii, 111 oliiii Hiircnlc paganisino. vilaiii nêreiis,
^!a el 0:o6Xi6:;a, iileiii soiiat, nisi quod secuiiila iicc nllis, iil) cmitrariiin Clirisii;iii(iriiiii rci gioueiii,
iiiigci ci priiiiaiii cxplical. dissidiis agil:ilam,) clc. (Jiiailaiii iiohis hce:il cx-
(0-2) Kal rd jjvsir. Sic duo Regg. el Pass. Dccst posiliuncni alforrc. Priiiii) (|iililciii exisliiiiaiiuis ii;cc
•zo iii C"l. vciha: 7:p(~jTo; Yao Xp:3T;av(Tjv, clc, ( priniiis enini
(05) lUiCf.hoyicr . . . Al-j-i^XTtor. Pass. cuni aliis Cliris!i;iiioriiiii, i cic, csse cxpiisiiioiic;ii vocis |)ia'-
(piil)usilaiii, Ba6uX(Ovt(ov . . . A;yu~;o)V. (cdeiilis, xa;voTo;jt:a;, qiioil cerie iiciiio iici.'a\erit.
(Oi) reujisTfsiv. Cuiiib. icjîl, yoT,T:J:;v, ct vcr- Dciiiilc hac cxposiliouo, vcliili i i.iusa p:iiciil!icsi,
tit I iioiint: incantalio .K;y|iliorum ? » Miilhim pio-
: ct ;ul sii;c oralioiiis Icriiiinos rcvocal.i in siia com-
fcrt codiccin ; scil iias ralioiies cilil, qiiod };coiiic- paraliiine pcrgil orator. Qiioil eiiiiii niodo, ev o:ij;-
Iria ail iiiipicUiieiii iioii pcrtiiieal, ut c;clcra qii.c 6ai;jt'jv;a; [jiujTfptov, < iimiiii siipcrslilioiiis niyste-
liic a Grcgiirio rcccnsciiiur ; dcindc qinul Lli.is riiiiii I ap|)c!labat, iileiii iiuiu', a'JvTa',';xa, < agincr
};eoiiielria: iioii opiiDii.it y.i-;i'.TJ, iili iii llillio lc- scclcr;iliiiii > ilicil, Gi;cc.iriiiiii|iic illud siipcrslilio-
gitiir; ilciniiiii qooil ;ulvcrs:iiiles iMoysi iirui.-ligi.i- iiiiiii curpiis cl ab ipso Ju-
C(i;i!;iiiciiIaiioiiciii, vcl
loics hic respici:it Gregoriiis. liaiio, vcl cssC dissdlveiiiliiiii.
i|isiiis Jiiliaiii le;;ihiis
(05) Tirojy. P;iss. -v.w/. si iiiiiiiniiii IIIc siiis ancloribiis cl iiiveiiloribui

(00) Tuir xpujTkjr. Duo Hegg. T('jv TTpiJjTov. iiiiiiiiiqiioiliinc resliliiissct, aiit si i|isi suo jure re-
(07) njruyTCix Ts xal Torc:. Ila Ucg. liii,S:iv., I) pcliisMiil , inicinadiiiiiiliiiii liiigiuiiii Gr;ccaiii sib'
Alil. cl llorv. Pass. -p(i)T0u; £-jpa[jt:vou:. .Mii, T:pi'j- viiiilical);il Jiili;iiiiis. (Iiiihiis ostcndil Grcgoriii.'
Tou; xa;, rcjcclo t:. i'ar. ed. ciiiu quihusclaiii, zpto- qiiam iiisulsa ol iiicoiisoi|iioiis css'jl Jiili.uii iiieii.-
tou; e'jpo;jt^jou;. cl raliociii;iIio. Ncc sen jaiii aiiilii[;ua isiiiis loci

(08) 'HfiSTFfcr. Ilcinsins niaviilt •j^j.i-zzpo'/. F:i- tciili:i, iiec pulcst horniii verboruiu
duliiiis cssC
vciil scqiieiili:i , sicqiie viilctur lcgisso Itilliiii iii sciisiis xaTi -o^j; (J0'j; opou; xa; vi^jiou;, < juxia
:
prinia versioiie : t (Jnid igimr, aii lalcbcris . . . lo lcgos ac regulas tii;is, > id csl, jiixta Juliani r.itiu
iiiliil lialierc qiioil Iiiiiin sil? > ciiiatioiieiii ct principia , qnihiis advcrsiis Cliri-
(OD) IlfCiTci; '^•cif, eic. Diflicilis cst liic lociis, slianos nleb.itiir, ut lillcr;is ipsis inlcrdiccrol. Ilac
qiiciii idcirco corrupluni aiil iiiaiiciiin siispic:iiur cxposiliono |ilaiia siinl iuiinia. Porro ilixiiiiiis p
Savilius. I!;ii:is laiiicn cxposilioncs afforl f.iias. Jiili.iiio, vcl ah aliis superstilioniiiii agincn dissolveii
^'cuirain pruhat U.jlius; iino iilraiiiqiic rcfcllil; ct duin; iilqiio siiadet oraliunis scries ct argumenlatio
suaiii ipsc alfcrcns, cciiscl lixc prior.i verha IloX- : (70) jl/t'»T' dr. Pass. [jtivTOi iv.
X6'j [jt:'jT" iv a;'.ov f,v, e; lo: o::XJOt, t^ -ovr,piv (71) El coi €te.lvOi\. < Toiuni csset unaque dis-
TouTo 3JvTaY[Jta , ironicc esse accipieiiiJa , ct Si|i;iliiiii. »
postcriora ist:i :
;•/' f,[i£Tc f,;jt:v, ctc, Juli:iiio Iri- (72) ''lljisr. Pass. (j;jt:v.
|iiicii(l;i , ila ui is sit huriiin vcrhiiriim scnsus : (l'i) 'f.TJ r//r (jp;;n((/c. Or. 1, *-\ Tai; ip-/afa;;.
< Qiiaiii iiiagiii scilicet ^cstiiiiaiijiiiii csset, sic sce- (71) <l>suxT6T£fcr'. Ucg. I, cl Sav. adduiilj clev
L>i;:uiiii boc Clirislianoruiu aguieii, ul qiiiiJcm as- Ita Clias iii Itiliiu.
m S. GKEf.ORlI TlIEOLOGl «48
liMiiuue teclam snpere, atque ab inipcraioria ma- A êiov t,[i9i£a;jilvr,?, xcCi 7i(I,i|5co padiXixTi; it.E-(a.Xor.pt-
giii(iLeiiiia prociil remoia esse vidciiiur, agc iiis , Tictaj, fipi, aot nj.paa-Tiô) xa\ ia lojttov Eti xsp-
:ulliiic asimiora profcreimis. Naiii cuiii iloclriiiam 6a),ctJtspa. 'Optov yap t&v 'J)[jiET£pciv Xifov [ieYav
iiosiram, di)giiialibus (luiileni ct cadcstilius lesliiiio- p.lv (ivTa Tot^ 6iY[j.aTt y.a't Tat,; avtoOcv [jtapiupfat;,
niis maguam et cxccl»am esse pcrspiceret cam- , t'jV aOTiiv Ta),ativ t£ (15) xal veov •
r.£k3.Av [Jtkv
demqiie veterera simul et iiovain vcterem, iiiqnam,;

Tai; Kpopirâiai, xal Toi; u7:ai-pa~T0'j3t xtvTj-
qiiautuni ad pr.^diclioiies, ac sublucentcs deitalis (jiaTt (70) T^; 0;(>Tr,To; •

veov 6k T?) T:XeuTa£a Oeo'^)a-
iiiuUis; iiovain autciu, ralione poslcrioris Dci ad- v:ia, xa\ toT; tx TauTT); xt xat Trcpl TauTT,v Oa'J[jta-
ventus, ac niiraculorum corum qnx tum ex ea , ctv £Tt 6k xa\ yvtopt^JLtoTepov TOt; Tapa6s5o-
•
(jteijto
liim circa eam dcsignata suiit ; ca'lcrum majorem [A^vot;, xa\ eI; îSz TeTT]pT][XEVOt; T'jT:ot; tti; 'Ex
et iiisigniorem ob Ecciesiaj formas iiobis Iraditas ,

x).T;jta; •
tva |jir,6i touto axaxoupfTjTOv \>.lvr[, t'
alqiie iii hiinc usque dicm couscrvatas : ul iic iioc p-TjOiv 3.-0.1 , xa"t t( '7:ot:t ; Mi;jtetTat 'PaiâxT,v t6\
quideui ipsius maligiiam vcrsuliam cffugcret ,

quid 'A!i3'jptov •
eCTpBTfjYet 6k ftpa Tto pacit),ei Tiov 'Ad-
comminiscitur, et quid facit? Hapsacem illum (jupttov leva/TjpetiJi (77). Outo; , l~\ tt]V 'louoaiav
Assyriniii ,
qui pro Sennacherib Assyriorum rege CTpaTeuaa;, xa\ 6uva[A£i tioX).?] xal ys.ip\ Tot 'lepo-
bellum administrabal "S imitatur. Nam cum ille in B is6\'jp.a no),iopxtov , xa't Tfi rtiXet T:pocixaOeC(i(Jtevo;.
Jud.i!am cum exercilu profcctus, niaximis copiis et jTTet^T) [jtfjte (78) 6uva[jtet TapasTfjGauOai ttjv 1:0X1^
viribus Ilicrosolymam obsiderel, alijiie anle nibem oT(j; Te f,v, [jtfjTi Tt Tcov Sv6ov auTw rrapi ttov 7:po6o-
castrababeret, nec vi aliiue armis eani expugnare Ttov iveotSoTo, XiYO'? flH^poi; xa\ 6[jLOY),toc;(Toi; ut:o-
possel, nec sibi quidquam rernm urbicarum per TotetjOat TTjv i;6Xtv i7:t);etpet. "0 6J) ouvevTa; (79,
proditorcs paterc vidisset, lenibus verbis ac verna- XiyeTai tou; •!:oXtopxou[ji£vou;, touto T:apatTf)iacBa'
cula lingua civcs allicere ac sibi conciliare aggres- 7:p(oTov, luptcsTl XaXeijOat auTOt-:, 4XXa [li] 'E6pa't(iT^
sus est. Quod cum obsessi iutellexissent, lioc pri- xeXe^Jiav-a; (80), tb; Taxa av ei; 6ouXetav xXaiêicr'
oium recusarunt, postulantes, ut Syriaca lingua , Ttp f;;jiepto tt;; 5taX^5£(o;.
rton Ilcbraica, vcrba ad ipsos faceret, ne forle oraiionis suuvitatc in servilutem furtim inducc-
renlur.
CXI. Idcm igilur bic quoque cogilans , scbolas PIA'. Touto 6f, xai outo; 6tavor,0e\;, 5t6a7xaX£ta
juidem in omnibus civilalibiis, et sacraria, subscl- p.\\i i6p'jcjaci0at xaTa Tâiav raXtv 'etotiao; fjv, pf]-
.iaque, parlim alliora ,

partim bumiliora exstruere C jjâ-^ tc yjx\ Trpoe^pta;, xa\ utfe6pEa;, 'E).Xr,vtxtov
jarabal ,
profanorum etiam dogmalum lectiones ct te 5oy;xattov (ivaYvtbTei; xa't liva-fjêi;, oiât Te
•xplicaiiones insiituerc, lam qu;c niorcs compone- fjOo; puO[ii,ôucjt, xa'i oiai t^; i^T^txpu^cto; (81) • e'j-
reul, quam quac in absirusiorum rcrum iracia- /M^j te fjrov bj jjtcpet , xa\ Tf;; tiSv ii;j.apTav6vTtov
.ioiie vcrsarentur : tum prccaiionum altcrnatim xaToi (xlTpov i7:tTtpif,3e(o; (82) • 7:poTeXeitov t£ ^85)
;aiienilariim formam ac poenx iii eos

, ([ui pec- xa't TeXettbaeoj;, xa\ oaa ttj; f,(j.etipa; cacptjj; âttv
iarcut, pro delicli modo constilueiida; : iiiiliatio- e'JTa;!a; •

^Tt 6^ •/.aTaYtb-/ta Tf^âaOat xa't |evtbvac,
iiim ileiii et pcrfeclionis, aiqueoinnia, (jux nostrai iYveuTf,pt(i Te (8i) xa\ rapOevtova;, xa't tpprvVTtTTf,-
jaiid diibie disiiidiiiic suiit. Divcrsoria eiiaiw et pta, xa^t TTjv ei; to'j; 6en[j.Evou; •((itXavOpto::iav , ttiv
jospiiales domos aidificare, nmnastcria iiem ct Te SXXtjv 6::(5jt|, xa\. T7]v Iv Toi; i7:tJToXt(ja(ot; (8"))
firi;iniim coenobia insliiiiebal , simulqiie 139 '"' cuvOf|[jtacjtv, oT; -fj^Jtet; l| Ôvou; ei; lOvo; tou; xpfj-
jiiiiiitalcm et bcuignilalein crga paiiperes atijnn- CovTa; 7:apa7:e[i7:o;j.ev ix 6f] xa\ jjaXij-a ttbv fi;a.£-
;cre, cum iii aliis rcbus , luiii iii comnieiidatiliis t£,otov elxe Oau[jiaca;.
;pislolis silam, quibus eos, qui iiiopia prcmuntur, ex geiile ad gciitcm iraiisniiltiuius : qua; videliccl
IJe in nosiris rebus pra-serlim admiratus fuerat.

CXll. Aique h;cc quidem novus isie dogmaiisies D T'!''- Tautaotevoeito (8G)[jtlv 6 xatv6;5oY[AaTt5Tfis
it sopliista iii auimo liabebat. Quod aulein illiiis Te xa\ cocftGTf;;- [jti IrtTeXTJ Sk Y£v^T0at, (jTj^k eJ;
:onaliis inaiiis et irrilus fucrit , minimeque in opus 'ip-;ov (ixOf|Vat to'j «v5p6; ttjv iYX''P''i^''''' ^'^^-
°^°'»
»' IV Hcg. xviii, 28.
mysiici. 1
(75) Ua.lnwr ze. Reg. 1, addil, 6[jou, < siiiiul. 1 .V ac
(iG) KirniKtci. Sic oniiics ad iiiiuiii codiccs. Ed. (82) 'E.xniji.i]cemc:. INon bene Billiiis, « supplicii,»
qiice vox diirior, iiec uiiqiiaiii usitaui ulii de jioenis
Paris. vof,;j.a7t. Porro 1 iiiouis) appellat Gregoriiis
irausiliiri.is Di,'i app:irilioiifs , sive per iniraiiila, caiiouicis agilur.
-live per specicm oculis olijccUiiii ipias op|)onit (J-J) lIpvTe.leiior ze. Sic omiies mss., < initialio-
,
(loslciiori in (arue, seii Ciiristi advciitui. liuiii liliis ct perleclioiiis.) Ed. 7:p0TeXeitj)v oi.t
'Ayrei'Ti'ipid zs, elc. (ôiiib. < Keligios:n
(77) i'fraxT|/e'/<- Alii, levvaxroeiv. (8'i)
cxercilaiiiiiiis c.vlra saiciili lurbas loca et gyiiiuasia,
(78) 'lCxtiti'n îiiTS. Mss. coniiiiiiiiiiis, eze\ [if,te.
castilalis punuiine iiienlis p;il:estra. 1
(79) Xvrirzai;. Uegg. iiu, q, Ald. et Ilerv. nuv-
livta;. (85) 'Er zo7<; e.TicTo.liftaicti:. Viilgo, < littcra;
KfAiiVCarrar. Ila libri oiniies edili il foriiiaUi;. »
(80)
S( I ipii. I'.d. Par. xtv6uve'J3avTa;. « Quod iiericuliiiii (SU) AisrcsTro. IIccc iii aniino babiiisse Apnsia-
esspt. I
laiii sdiliit iirolialqiie So/.onienus , lib. v, c. 15,
'Enixov-i^sbic:. Quae sunt allcgorici bciisus lirulal.i Jiiliaui iiisiiis ad Arsaciiim epislola.
(81 1 «
,
Ci9 OUATIO IV. — CONTISA JllUM M I. r.M»
xcpSoi. -v.i f xctvo-j :: (87) xal riov lx:(voj proclin ••iiiisliliirn» m-qiifo iuini iil iioliis liii ro
iiTS ÎJJiTv \ il, ,
r.pauM/-.: ali|iif iiliiiuili il.|iiil;iiiiliiiii sil i|iii|i|)e (|iii cl illo

Oa-TTOv izr,X>.aY;J^^vo'.,-, d-.t tio \i.ify. -rf,; . ,
cl iHiiis sccl.-riliiis ciliiis (lcliiiicli siiiiiis; ;iii coiilr;i

iv:ipw5£(.j; £5£(x0i) vip «v T(va \i.l-t dvOpolireuv xi-
vij(ia-:a, -rivoi Sk TtOT;xt.)v (ji!|if,naf:a. '?.T.i\ -ajX ly.r.v. illi, (|iii iioii iillrt (•oBit:ili..Mis s.iiiiiiiiini |iroccssr-
HilxEijOat (88) jikv Jiivovtat -rdiv livOptorivtuv Tivi ril. Li.inido cniin p.iliiisscl (iiiiiiaiii lioiiiiiiii.i) ihO-
6:X:a-iiJiiT(uv, xaxoTi/viu; i:poTiO£,aivwv to'JT'/.; His, cl qii.Tiiaiu siiniariiiii iiiiilaliones siiit. N.iiii li;i'
jjievTot xa\ i/;jxovTat, [iij 0'jva;jii';T,; iîxirOat (S!)) (iiioi|iic liiiiii;ina qiia!.l;)iii ,
ill.^cehris valrc propo-
to'j f,[i:Te,oo'j (jo'.foO TTj; (jiiiJtfio£(o;. Ou yip |jii>."/,ov silis , iiiiilari .liciiiiHir; vcroiii )icr li;p.; (|iioi|.ift
iitr.o; WESiaXtxi; (911), xa\ •(•'^vi] AaxjSat|jiov{a, xai ipsa pr.tiliinlur, quoil solcrli;iin iioslrani iniililion.!
SvSp:; ol T?,; 'ApeOo^Jjr,; t:£vovt£;, oIov 5t] 'i.iîo asscqiii non possinl. Nciiue ciiiin inagis cqiia Tli.'S-
i:tx:/,tf'jTa; , tj; 6 T:sp\ a'JToJv •ipr^<s'^hi, -h Exxpt- s:ila , cl iiiulicr l.ac.Tiia , cl viri Arclliii-;u Dqii.ini
Tov (91) Ttov 4[iOY:v(T)v !yo'ja;v, f, XptsTtavoi; Ti liiliciitcs , lioc esl, Si. iili , nl f.Tl c.liliiiii .lc ipîs
•ioia-JTa EOt] t: xa\ vo;jioO£Tf,ijtaTa tiTiv zps7:to5:tiTa- (ir;i(iiliiiii, piiiui])i;iii inlcr cos, (|iii cjiisilei.i gciicris
Twv (92) iaTt- xa\ ota u::' otJS:v>j; okv SVaou Ci'.''>-
siiiil, laudciii oliliiieiit, (|iiaiii liiijiisiiiodi rnus cl
OivTa T(I)v f|[jtiv 'insjOat 3oj).o;jidv(.)v •

iTistSTj jjit; iv- sancli.uics C.lirisliaiiis aptissiiiic coiigriiuiit : lalcs-
Opio-ivat; ertvoia:; (!).") jjiaXXovi^ 0:ia S'jva,usi x l (jiie Miiit , ut iiiilliis (•(iniin qiii vcstigiis iinslris io-
ij
7p<voj p:6aiOTT;Tt Ti Tota^jta (!tl) v:vi-/r,x:v. sislcrc . ii|iiiinl, cas ;ciiiiilari possit : i]iiaii.liiiiui.l.:ia
non niagis liiiiiiaiiis ingcniis alqiic iiivciiliuniliMS ,

(luaiii vi diviiia lciiiporisqiic lirinllale vmoreiii
adeiit.i! sunl
PIP. OJoiv oi olov xa\ tt;v Oa'jijta-!av (9M) a\j-C>-i f.XIII. Ncc vero qtiidquam commoilius fiierit
taOTrjV ivin/.ajtv (!)l>) t) [jtsTa^^TXa-tv (jj; S7:'i 3xr,vf;; qiiaiii ailiiiii;iii.Iaiii liaiic coruiii liclioiiciii , vcl po-
Ostopijjat xa"t xaTa[jtaOsrv (97), Ti; [jtkv av r,v (98) 6 liiis Iraiisrutioiioiii , |;iiii|iiain iii sci;iia s|ic.:l.ir.:
TTi;St8a3xa"Aia; Tpi-o;a'JTOt;,Tt oiT>>::ipa;, twv 3uv- aiqiie cognosccre , tt:iii .|ua; ips.iriim iii .lnccn.lo
eXsujsiov tv", 5 9r,jt nXdTtov 7:spl tt,; b) 16-;i-> -o- ratio, luni quis conveniiiuin (iiiis esset : iil, (juo.l .l>;
ASto;, tStoiJtsv XDXvjiifify (1)9) a'JTtov tt;v *-:'vo;av. civilatc illa iii vcrliis sila IM.il.i iiif|iiil, >iiu'ii 140
Ki; ouo fip Ta'jTa 6:T;pT,iJtivr,; Tîir,; ^t/.ooo^yia:, ]}ra'itilnm eoriini coiisiliiiiii as|iiciaiiiiis. IS;iiii c.ii!i
Osiopfav Ts li^j-io xa\ Tpav.v •

xa\ tt;; |jt^/ u^yTjXoTi- tola pliilosopliia in diias parlcs, lioc cst, iii coiitciii-
pa; ouTTj; , Su5Tsx[jiapTou oi •

tt,; 51 TjTTStvoTi- platioiieiii ct aclioiicin , divisa sil ;
qiianini altcra
,oa; (I), j(pT,5t,utoTspa; os- f,[ttv (jiiv d(i9(5Tspa 6t' ul subliniior, ita dillicilior; altcra liiiiiiilior qiiidcin
d/."AT';),ojv S'Jooxi;jtst •
xa\ -j-ip Ostopiav auvixOT,piov atqiie aliji:clior, c;iti'riiin friictiiosior ; iipiiil nos
-pb; Ti exstOsv (2) T:oto^j;jts0a, xa\ 7:pactv B-tupii; ulraqiie ;illeriiis oiic iiKiu.' ailjiiiiiciito lloicl. L'l
(87) 'Exsirov re. Sic plorii]iie codiccs. Dcest C li;cc (]iinqiie (siiiii;r) liiiiiiaiias (]iiasd:iin aciiones ct
•x in e.lit. iiioliis iciiiiilari di.iiiiliir ; voriiiii jicr li;ec, illis iii-
(88) MijieTcrOat. Pass. aliiqiie iioniiiilli, 3/T,;jtaTi- iiiiiiiiii ca|)t;e, |ir.>iluiiliir. >
.^saOat. Lociis dillicilis , iiii|iiit iMoiiia.iitlu^, qiii (8D)'Ef.iKScOdi. Colb. 5, el Pass. e;f/.v::iOa:.
iiec Kli;c prulial iiitciiirctalioneiii. V.tiihi
ncc liillli "Ix.xrr (is(rcaj.ixi), etc. Seiisiis cst .|iicii.-
(ytl) :
fallitiir Moiitacurnis, .liiiii piilal riCgoi luni alliisisô ailinoiliiiu ci|ii:i Tbcssala c;etcris oiiiiiibiis anleccl-
ad llisloriaiii, .le .pia iSysscniis in Vna Moijsis ile Jit. cl iiiulier Lac;eii:i oninibiis aliis niiilioribiis, .1
siiiilis rcgis .Lgyplioiiiiii. llisioria iiaiiniiie .le qni VII i Siciili oiiiiiibiis vlris; ita Cbrl^liaiii, in reli-
lii.: ;.'îtur, ca cst .le qiia .Nyssciiiis, noii i;i V i( i [;iosis lilibiis ct saiiclioniliiis, inDrialcs oiniies :in-
Muiiiis, scil in Ira.t.itii Ue iioiiiiiie el i<rofefsioiie toiolbiiil, iii'C eos iiii t;iri posîliilo O'-!.
<'.litisiiatia aJ lldrmiiniitm, I. III, p. :2liS ct 'Hi'), nlil ('.)!) 'Exy.piTCi-. \';\-s. i-f/ptTov. Sav. sâipSTov.
iion ile siiniis rctjis.Ki^ypiioruoi, sod .lo siiiila circii- ('.)!) IlfF.xojdsczdTLoy lii Kcg. biii, Cl .Moiil. yp.
laloris ciijiisdaiii cl pnesliîatoris A!i'.\aiiiliiiii. < Is ::ps-(.josiTiptov.
oirculator, > ul ii;irrat Nyssoiiii-;, < oxer.:iiorat ;.c (95) 'E.-tiyciair. Iii Ilill. et Mniilnc. -/p. t'/voia:;.
.lociierat siiiiiaiii, ul agilllaio i]iiail;iiii iii liiriii:iiii rl (91) TciiavTa. Kc^. Iuii, iii lcMii ; liilliiis el .Mi.ii-
liabitiiiii saltatricis sese coiiipoiier.:!, <iii|iies;illalrici^ tac. iii ora, Ta'jTa.

apposuoral personaiii, ac voslciii ciiciiiiid.'d.;iai I) (!).')) Havjiueiar. f.olb. k, rjaj;jti5Tf,v.
e\ercitio coiivcnieiileoi siinia a.l iiiiiiieriiiii s.'sc (9()) 'Ardx.lacir. < Uoloriiuiiioiioin : > ;jtsTin/.:k
IIectcl);itetc.)mori|ucl).il,acpor oiiiiii:i(|ii;eoiraci.;li:ii 3'.-/, < iranslonnaiioiiein , ;ciiiiil;iiii alioiii nius ;ia
<;l lacorc vidcbat.ii', iialiiraiii occ.ili;.l):it. Ciiiii aiiti'.ii CbrislKiiii liilioiiciii. >
capli osseiit rei iiovii;iie spe.:i;itiiios, .|iii(la;ii ..c- (!)7) "A'.t! r/<;))-(/(', clc. < Sncralcs, > apiid Pl:i-
leris aslulior, siniiaiii csso siiiii;iiii liidi) .]iii)il.iiii loooiii iii 'riiM., < piisl ruiidalaiii iiistriictainqiic lc-
islciulil. .\ci'laiiianliliiis oiiiiii ciinclis et a|i|ilau- Kibiis civitaleiii, ciipore se ail c;iiii iiiolii iiicilalani
(lenlibiis a;îlii:iii siiiii.o, a.l c;iniiiiii et iiiii.liil.itiu- viilore, > boc csl . < jii\i:i lomnu siiariiin prcscri-
ncin apte se iiiovenlis ot circiiiiuigciitis, |)ioj.'cii iii pliiiii rcgi ;ic giiii''riiari. > Loilcio iiioilo Giegorius
ortlio^lra . Iicll:.riis ea qii;u l.iliiiiu b.'>liar.iiii iii- ait si; oiiiaro, iit ilia Clin>U;.iioriiiii rltuiiiii iiiiilaiit^
gliivioiii aUrahiiiit at.|iio iiivilaiit; ill;i vcrii iiil.il a Juliano o\cogil.ita, iii opus l:iiiileiii pro.loal, qiio
ciiiictata, iil viilii aiito clioniiii disper.â aiiiyîl il.i, iiiagis riiliciila app:ir.;;il.
oblila saltatioiiis accurrit a.l ca, .-l .ii;iiiiiiiiii |i.iliiiis (98) Tir jtir ar ij)-. Colb. Al I. Ilerv. Ti; [Jisv iv
collopit ; poisoiiaiii, iie ini|K'tliiiiciito essol, ori .1.'- 4 Tf,;.
tra\ii aique ila pro lau.libiis et a.liiiir;itioiie (99) Kirovjdrrir. Moiit. -.'p. svspvouiav. Alii
risuiii aliiioile iiiovit s|)octatoribus. > M;('c e^l iiar- £VS,0-/OU(livT,V.
rata a Nysseoo liiMtoria, i|iiniii liaiiil .liibie oraloris (I) Taa,eiroTipa<:. Pass. addil, [jtsv.
iiostri spectant; .]0.i; iilciro sic vertoiid;i,
verlia (i) Ilpcq za ixeiOer. U.ll. < ail tutdesiiuin reraiii
»111 sic verli posse e\i>liiii('oi < Liûldo eiiiiii ]i;i- ;
studiuiii coiiiiieni. >
liiissel, propositis vafre qnibiis.lain illeccbns... .Naiii
Patrol. fjn. XX.W. 21

,:
fira S. GUEGOmi TIIEOLOGI c>:>2
inini conleniplalionem ascensus ad cicleslia conii- A eTiJSaoiv oJoi yip oTcJv re etvai uocpfa; [xeTi/siv [xij
lein nsciscinv:?., ;ia vicissim actio nobis ad contciu- (J09WJ ovatiTpaaivTai (5)' toT? ol ojx olo' 67:(5T£pov
|ilaiioiieni gradus ac velut scala csi. Neque enim ©'JÊi YEXotiJxepiv T£ xa\ daSEvltixepov, oOx i-)(o\i'7r/
lii'ii polesl, iit sapieiili* coinpoles sinl, qui sapien- Ex 6e[a^ ^nmveuaEW^ t^j Suvaxiv (i) xoO tjuaxirijjiaxoj,
ler 111)11 vixeiinl. Apiid illos anieiii , liaiid scio uira (iiTrep xtov jiiCfov, ai xa9' uoaxo^ (i/ouvxat, Jrf;|(v
i'i<s inagis ridicula alqiic inlirina videbitur; ul qui oux ^xouja!. Kal 6r, pa').(U[ji.ev eis ttjv jjiaxapiav ou-
a divino afllalu coagnicnlationis et constilulionis x(ov (5), iv' oXtya xa\ auxo'i ^xaijouatv auxoi? xa\ [jiu-
siue robiir liaudqnaqîani lialieaiit, radicibus illis Oo/oYouaiv, tisTCEp Jv jioXXoc? xwv 6pa|jiiixwv , au|Ji-
n'in absiniili's, qiUB, qnod slabili loco niiniine lixa! 7:a!5o)[iev (6) •
xaV 7:po(7xeOe(Tj t(T) xalpeir jiF.za
iinl, iinilis ferunlur. Ergo in bealain eoruin jacia- Xaipcyzm\ xal x.lalcvcri crvrSaxpvBiy, xb xa'i Xr,-
iinis, iit ciim ipsis iudenlibus , et fabulanlibiis, paivouai ouXXTjpelv dtvlxeaeai •

xa'i •(OMta ev 6«-
qiienKuIiiiodiim in plerisqiie scenicis lndis fieri so- xp'jo(? 7ioir|Xal (7) Yiv(oaxouatv.
lei, iios qnoqiie pauhini Indanins : atqiic ad illud Scriptura; , quo ctim yaudentibus gaudere , el cum
jhiititius flere''' ailnionemur, hoc qiioqne adjungatnr, iit ciini nugantibus nugari suslineamus. Piam
ct poeuc risum In lacrymis persajpe agnoscnnt.
CXIV. Sit igitur apteparatum tlieatriim nainquo B : I''-^'- "E^"w xo Oeaxpov euTpeicl? (8) •
ij oux oTo'
alio nomine teinpliim suum vocari jusserint. nescio : XI xa\ xaXeTv xiv olxov a'jx(i)v xeXeuaouatv (9)' ct
prxcones clanient; populns confluiu ,

prajsideant ,
XTjpuxe? Poax(oaav t Xa.h^ auvho) Ttjv 7rpo£5p!av
vcl qni stale, et caHilie, ac vit.-B integrilalc pra;- e/ixojaav eTxe ol TxoXta , xa\ )(p6vij), xal t(o tti? .-0-
siant, vel qui generis splendorc ac gloria conspiciii Xtxefa; lletXevjjiivcp Ttpoixwxe? , etxe oE y-^'' '"'^
suiit, eaque s:ipientia quae terrenis nectatur, et qua: 66571 7:ept6Xe7rxoi, xa\ ao^ta tt) xaToj TxXexofjtivT] (10),
jncundilaiis plns babeai quam vera pietas. Id eniin xal 7:X£Tov iyrrjar^ xb T£p7:viv tti? dXTjOou^ (H) euae-
eoruiii arbiirio perniittemus. Quid deiiide ageiii? 6e£a;" to'jxo yap ^t:' «'JxoT? 7:oiTiao(;:£0a (12). Tt
Ipî priBsides suos et aniistites describant. Purpura Ttotfjaoua: xi t?')?; A'jtoI tou? JauTiJJv Txpoeopouj
cos oriKibit, et vitts, et Doridae ac pulcbr* corons : Ypaijiaxuaav. 'AXoupY^? a'JxO'jg xoajjifjaet, xalxatv£a,
qiiandoquidem plcrisque in rebus gravitatem et xa"i oxe^dvtov &v6o? xa\ xdXXos " i7:ei5T] KoWayo^ xh
niajesiatem ab ipsis aflectari comperi, idqne cos a£;j.v?)v S.-^\ii,n au-ot; amu6aC6[;L£vov, xa\ xh uTêp-
sluJeie, ul siipra privatos ac plebeios eniineant : dv(o Tou tottoxou (1)^ TOu [Jikv xotvo'j xal txeJou t6
tanquam vidclicet id qiiod commune alque iiuinile e'Jxaxatj;povT]TOv exovToj, tou 6e U7r£p6YXOu xal oun-
psi, facile in contemptum veiiiat : quod aiileni ela- e^txxou x6d5t67:iaxov. "H xavxauOa [xdxpt? 'fi[jt(ov xa-
tuin el tumidnm, atque asseculii diflicile, auctori- C xa6r]aovTai, |jit] xb £v xoT^ ax'fi;a.aatv u^lTjXiv (15)
laiein afferat. An hic quoque ad nos usque se de- p.aXXov t] zh ev xw xp^JTr^p Trp^Txetv a'JxoT? , (oa^rep
mitteni, ac siibliiniiaiera , non luagis in gesiu ac :?;[X£T.; ,

Y^p xou jjt^v (fatvojjidvou
vo[ji.t.ôv-e5 ; 'lljjiTv
specie, quam in moribus sibi convenire , nosiri xa''. Ypa90[i£vou ^14) ppax'J? 6 loyoq' i^ 7:XeJojv 6i
instar, exisiimabunl? 141 Nos enim externain TipaYiiaTeia Têpl xbv ivihi dvOp(j7:ov, xa\ pteOiXxeiv
qnidein specieni, ac velut picturam paruin admo- ,
x()V OeaxTiv (15) ^7:\ xh voou[jievov, uj xal [ioXXov touj
diim curamus : in interno aulem liomine ninlio 7:oX"/.ou? ix7tat6iuo[ji£v.
pliis operae studiique poninuis , idqiie polissimiiin sliidemus , ul spectatorem ad ea qiue .Tiiimo ccr-
riiiiiinr, retrahamus, qiia ctiam ratione vuigus ir.agis eriidiiniis.
€XV. Atque iiaec ad liiiiic modum ,se halieaiil. IMF.'. Ta'Jxa ixev of, Ta'jxri- xi 6k x?) evxeuOev ; Ilap-
" Uoin. Mi, I-"i.
(5) "\raazpa-îvxur,. Reg. b, Colb. k, dvaaxp'- D ~M, speciosiiin, decore eximium.»

•
(fOVTa?. (9)KE.lF.vcovcir. Ila qiialiior Regg. Or. I, Ald.

(4) Td Svvazcr. Conibcf. 1 siii coeliis robiir. « el llerv. In edil. Paris. xeXeuouatv.
Bd.litijiey Kff ?'!> fiaxapiiar avzwr. Ita plc-
(.S) (10) ôphi, zi} xAziii .t.iex.cperrj. Itill. < liumi
ri(|iie coilices. E'lil. pd).X(o;x£v. Pass. Ka\ oh xa'teia- roiilexta sapienli:i. 1 Keg. q, el Pass. 7:X£ov£xxou-
6d"Ato[jiev, et posl a'Jx(ov addlt, 'Exx'/.T,aiav. Qua; vox ^.6/1], « .îiperioii, pr:estanliori sapientia. i
plosstîna esl, qiiod in textiiiii irrepsil. C;ctenim (11) '/";")(; d.h\l)vvi^. Pleriqiie codiccs, xfic euae-
liaroeinia li:cc esl ex Arlslopbane iii Eiiuiiibus : BdX' 6£ia;, I pletalis, » qnod iiiygis piobal Conib.
ec [j.axapiav , « aiifer le iii lieatain. 1 id esl, i in (12) noi-qcrvjiROa. Addunl Pass. aliiquc nonnulii
liealitiiduiein. 1 llic scriiio per anlipbrasiiii, ju\ia Tt (fTiaouai zh ii,rfi; « qnid poslea dicenl?»
Kliaiii, cst ;i Grcgorio nsiirpalus, ila iil < bealitu- (15j Mit er zolr cyJmaair xnjrii.lry, etc. Me-
zi)
iliiiis » iioiiiiiie, vc.ra niseriaiii > intclligat ; < at- liiis in Elia Itilliiis < Magis sibi iiionim ac vil;i',:
(ine iileiii esl, loquar, < ac si dice-

1 iil ( uni liillio qiiaiii exleriuiiii et in specie dunlaxat ac luco posi-
let : foedissiniaiii illornm religioiiem cxainiiieiniis tam snliliiiiitaleiii judicantes. 1

01 insecleinur, quam i;iiiieii pro beala el veiicranda (14) Tvv jtiy (pmroiiiyov xa). fpaepc/iircv . Com-
habciil. I bel. < Paniiii (•iirainiis ipiod ociilis Mibjeclum esl
(li) ^vji:ialûniEv. Ila Pass. aliiqueomnes. Edit. aclitieris deforiiiatum; » id csl, quod vidctiir, ct iii
au;ji-ais(opi£V. corlice est lillene, cui oppoiiinir, xh voo'j[jt£vov
(7) lloij]zal,. Pass. addit, r.oXiAxi;, < sxpe. > I (piod iiienle inlelligiliir. > Mbil hic dc pictura.
(M) Hiazpor evzp:-::iir. 1 A|ite paratiini sit tlica- (i;>) Tor t)eazi\r. Ucg. q , Colb. 5, ct Pass. xiv
Iruiii. 1 Sic Pass. cxterique codici's. Edili, fjr.oz- dxpoaxT]v. < audiloieni. »
, , .
Gs: ORATIO IV. CONTIIA JIT.IANLM I. G:>i
<5£is(lt>) aifji; uzo^YiTa; or,XaSij 0:ofOf/tijv /.oYicov, \ Quiil pu!>lf:i? I'rx'liol)is iptis scilicct ili\iiioruiii, ul
ib; avaOTo\ ifi(T,T£ (17), xa\ }j!6/,ou; iiv£>,£;£i; Oeo).o- ijiKi ilicerc solctis , oraculoruin intcrprctcs; at li
yixi; TE xa\ tiOixi;. Tiv»; TiJTa;, tl-l |io!, xa\ liros, luiii tli('iiliigir(is, liiiii iiior.iles evolvcs ct cx-
Tivojv ; KaX^jv TTpojioiiOai ttjv 'IIji^Woj Secivflin- {iliciliis. (jiKii-iiaiii laii(li'iii Ikis, ilic, (|ii.x-so, ct (|iii>-
oJToi; xa\ Tou; tx£t TtoX^|jiou; xa\ xXivou;, touj ruin ? Praiclaruiii erit ilesiodi Tlicogoniaiii ipsis ar-
TiTava;, tou; riYavTa;, (i£Ti TojvtfoCsfcijv dvo|i4To)v cini, et ticlla illic (lescripla, el tiiiiiiillus, Titanes,
T! xa\ TipaYHaTiov; KoTo; (18), Bp'.ap£io;, rCYT,;, Cigaiitcs, noiniiiibus siiniil ac rebiis liorrendos?
"EYxiXaoo;, o£ 5paxovT(i7:o5£; u(iu.v, ol xepauvo^-ipo'. Profereiiliir Coliis, Hriareiis, Gypos , Encchnliis ,
0£o\, ai T0'JT0!; iiia^tiiJiEva! vtjgo!, piXrjT^ A[io'J xal uiigiiipcdes veslrj, (lii(|iie fiiliiicii gestaiilcs , et iii-
xiipoi 101; 47:avTf;3aii •

Ti ictxpi xcJTtov Yevv<i(jiaTa suL^c in eos iiijecix, ijuo: tela siniiil ct «epulcr.i
xa\ zpo6Xf|(j!aTa, "Vopat, Xijjtatpat, K^p6£pot, Fop- illis .11I prx'Iiiiin orciirrcntilius cxstiterunt : tum
yivt; (19), 9cXoTi,afa navT^j; xaxo'j. TauTa Ejto) Ttov accrbi atfjiic iiiiiiianes coruiii fu;lus ac soholc.i
Tljiiioou xaXiTjv Tai; ixoat; -TTpOTiOiptEva. 'Opcfcj; Ilyilr;e, Cliiin;cra', Cerbcri, Corgiines , oiiinis deni-
•naptTto [jtETi TTi; xiOipa; xa\ Tfj; ^rivTa {XxoiJsri; (liii! iiiaH colluvics. II.TC sint cgrcgia illa, qii.i; :iii-
tofifi;, iTTt6p£(ji^Tto At\ xi (leYiXa xa\ unspcjJUT) xtj; ditoribus cx llesiodo proponentiir. Or|iIicus jmi
OeoXoYia; pi]\i.a-za xa\ vof,(iaTa • " ciini cilliaia, ct ranlii oninia Iralieiilc prodeal , Jii-
vique niagiia illa ct euiiiiia llici)logi;e vcrba ct co-

gitala iiirrciiial :
Ztu KvSiczE, itipcTS Oeiiir, fi.lvjiire (20) x6:ififi, Jti]>ilfr nuytislisiime, ilcuruiti ttmiiittc oui te vol-
vis in limo ,
OSr, T£ (lT,X£tI) (21), OITl T£ rnTTtOV, 037] T£ f)(Jlt6vtOV , (uin oviuni, tuin cqiioriiin, tuin niuloruin , ut vide-
W ivTeOOev, oT(iat (22), SetxOTJ t6 iJiooYovov tou 0£o'j licct liinc viialiset fecunda dei vis declarciur; ne-
xa\ O£pij6!ov •
oj Yap aXXoj; oTov t£ f,v •
xa\ (ir,5o qiie eiiiiii aliler potcrat ;
qiiin ncc alii (luidein hii-
TT,; SXXt,; t;£io£aOat (•25) y.fâ.\\yi^'.%i. jiisniodi graiiiIiIoi|iiCMli;e [i;irccrc :
"Oq ei.iovaa Osit, toiohq drsavpuzo litipovq, ibi dea tocuta esl, ulrattique coxam deleiil
"va TeX^JT; Toj; epacrri;, St xa\ vOv £-1 -ti.zl (21) iil amasins snos iiiiliarct, qii.T qiiidcin iiiinc qiioqiic
Toi; axT;(j!ajiv. 'E-\ Traiiv 6 îvr,; T£ xa\ 4 'Hpixa- adliiic per signa et goslus cclebranlur. Ad bxc
TTato;, xa\ 6 TrivTa; xaTaitiviov to'j; 4XXou;, eiT' omnia Phanes accedat, et Ericapaeus, ei qui omnes
ivaStSou; O£0'j{, tva Ysvr^Tai TTaTr;p ivSptov t£ Octov alios deos dcvorat , ac posica cgcril, ui deoruin
T£. Ta'jTa eretjxuxXîjOto toT; OaujjtajTor; Tr,; r aiqiie lioiiiiiuiin (lalcr cdiciaHir. Ilxc e.\iiniis ct ad-
6£o).oyia; ixpoaTai;, eIt" ertvoîjOto ToJTOi; iXXT,-i-o; iiiiranilis diviiiilalis aiuliloribiis inciilreiitur , posl-
pf,jj!aTa xa\ T£paT£'J(j!a-a •
xa\ tiov 7:pox£'.(j!£vtov £x- caque bis allcgoria; ac porleiilosx inlerpretalioncs
TrijtTwv 6 XtSyo; eij pipaOpa •/lo^zi-ui, xa\ xpr,(iv&'j; excogilcntur; alqiie a propositis rcbus aberrans
S£iop{a; o'jx t/ojjr,; t^ aTijijAov. oratio, in iiroTiipia coniciiiplationis, qux niliil sla-
bile ac soliduiii babcal, leralur.
Pl^". "Ojjtr^pov 5i T.vj Of,3Ct;, Tiv (jtivav tiov 0£("v CXVl. At vcro llonicniin qiio landcm locopoiies.
oou (25) xto(i!t;joioYpiyO'', EiTô-jv TpaY<;>oo-o!iiv(36); inagniiiii, inquain , illuin dcoruin 142 tuoruin co-
'A(j!cp«lT£pa vip eupijjct; ev xot; Oaujiajioi; a'JTO'j nia;diaruin dicain an tragnedi.nruin scriplorcni ?
—otf^jjtaTi- Ti (jtkv Juti-jopa;, Ti ok •'^zuozo^ a;!a. Ka\ Ltruniqiic eniin in niirificis illius vcrsibiis rcperies,
Yip5vTio; 0'j (J!!Xpa; tt,; ^povTioo; exjivo to:tv, T.Hi^ alia neiiipe irislia cl ralamitosa, alia risii digna.
Ucv 'Ux£avi); TT,Out xaTaXXayfjJ^Tat ot' "Hpa; TOp- Neque cnim profecto levis illud ciira! est vidcre
vixto; X0J(i0U(j!i';Ti; •
i7:£tof, xivSuvo; Tto zavT\ yrjow/ qiieniailmodum Oreaiiiis , Junoiiis nierclricio mori-
Ttva3tocfpovo'JvTtuv a'JTtov •
etT' ouv Tr;v 5r,piv cfJJiv cull;e inslrucucque n()(;r.i , in gratiani ciim Tlieli;ie
xa\ tt;v 'jvpiv xaTa"AXiTT£iOai oiot, [j!t; tiTj TcXeovaj^jîo reditiiriis sit : qiiaiHldquideiii reniin miivcrsilali
T0'j JT£pou t6 TTav suYX-Of, (27)' eiT£ Tt aXXo TO'J- D |)eri(!ubiin iinminebal , si ipsi aliiiuaiitisper a rebus
Tiov (28) eTTivost; iTOTTtoTspov. Ti; Si fj Oaujiaaia venereis abslincrent : sive liis verhis hoc intclligas,
(j!i;t; T0'j v£-j£Xr,Y£p£Tou (29) xa\ tt,; JJjivf,; "Hpa;, iiaturaiii siccam cum liiiniida in coiicordi:iMi reduri
f,vixa iTXT](J!ov£tv a'JTJiv ivaT:£!0£i (1£3o-jit,; f,;j!ipa;, oportere, iie alterulrius rediindanlia niiiiidiis jier
(Ifi)Tlapiêir,. Rt!g. q, P.nss. T:apa;£!4, V£t'o£30£. Srliol. (;£io£jO£ oi E/,Xt;v-; uu!£s;.

(17) 'Qq ar avzcl ûirize. Ilxc iii iiiio Rcg. q (24) 'fir/ zeAel. Rcg. bm. Bill. KbaslTi -.ZAtX-.a-..
re|)i'niiiiis. Trcs Reg. Pass. xat v>/ eTTtT^Xet. Sav. Ald. £tt!T£-
(18) KVroc. Alii, KîTTo;. XeiTat.
(19) rcf-irer. Reg. Iiii., rop-;'ivat. (2."i) Kn-
Oeior rrv. Rillius « Divinarnin. > :
\20) EUvj.iir£. Reg. lnii elalii, !Xu(i£v£. Eilit. , TpayipSo.icicr. [)uo Regg. ToavijjoioTTQfJv.
(2())
£iXu;ji.!j!iv£. Cxteruiii liic versiis et sei|iiuiis , to; (27) Svr/.eOij. Ila Regg. omiics, Or.l ;'Fass.,etc.
ti-o-jja , »-'ic. iion reperiiiiitur lii etliiis Orplici car- Monl. vern, Par.el Sav. 3uY/'jOf,.
inliilliiis. (28) roi/ztor. Sic plerique codires. Pauci cuin
(21) Mti.leit}. Tres Reg. cl Colli. k, jjir^XiTi. CdillS TOtoiJTOV.
(22) 0}fiai. Deesl in P.iss. (29) Tov reê.Xrixepizov. « Nubium coiigregi-
(23) êiSeceat. Tres Reg. Or. 1 , ct .Monl.ic. loris, > nenipe. « Jovis. •
,
655 S. GREGOr.II THEOLOGl 606
turbelnr : sive aliiul qiiijdain liis alisnrdiiis exco- A xav ol v.rr.rîai jji£Ti twv [iiTpcov aCxiv y.o/axEuwjt,
giles. Jain ,
qiiis admirandiis Jovis illiiis, ac vene- /,ojtV/ OzoaTpiovvuvcsi; Epafisvxa, xa\ xpiixov «va-
raiid:c Junonis congressiis, ciini lioc ipsa ci persua- ouovTej Ix xi); 1?,? xa\ uaxtvOov; IliOsv TaOia, xai
del, iit nicdio ipso die nbsceii:c rci daret operain, li; xouTtov 6 Xi4yo; ; Ilcos 5s î
autT) xa6' ujjia? "Hpot,
ntcnni|iie piiclic carminilnis siiis ipsi lil:iiuli:uilnr, ?) xo5 (50) [jtsYaAoj At'j.; 0102X91] xat 6[jl6Ju-co;, vuv
lotiim rosciduni sulislcrnenles, et crociun ati|iie jjlsv ev aiOipi xat VEîXai; Xf£;jiaijtivr,, xai atSir^pot;
liyacinlliiim e lerra producentes? Uiule lia?c , ct itxjxoat xaeiXxofiiviq, xa"t /pusat; Tt[iaj(iivTi xîpo-
qua; liornin esl ratio? Quo etiain pacto veslia Juiio, T:iSai;, t) Xeux(oX£v5; te xat [iooooax-uXoc, (b; [jtr,Sk
illa inagiii Jovis soror et co:ijiix, illa nlii;iruin can- Tot; TrapatTETiOat §ouXo[jtivoi; Ttov Osciiv axtvouvov
dore, roseisque digilis insignis, nniic in ajiliere ct elvat TTiv cfiiXavOpojTuiav •
vuv ct oXov Tiiv Ttliv eptoTCiiv
nubibus pendet , ferreisijue iiicndibus depriiniliir, X3-t6v i'f' iauTT)v (ol^sXxouTa ota Ttov TTpb; t6v A:a
aureis(|ue nianicis vinciliir, aileo iii ne diis quidem xaXXajr:ta[jtdTOJV, i>; xa^. TîvTa; 6;ioXoY£tciflat aiTW
veiiiain ei a Jove iinpelrare coiilendeiilibns, pericnli tou; GTttTTaiai; cptoTa; iv6; xol^tou orapaTioXu (52)Xe'.-
expers liujiisinodi liiiinanilas esset : iiiiiie aiitein ^ro^jiivou;; It; 5k 69660;, (jlt) t(ov 8£(jjv xtvou[jiivtov
nniversuni aiiiornin cestuin assuinil, lascivoqiie Oizkp tt)? Aoxatvi); (iotyaoo; (55'i , xa\ oupavou
ornatu Jovem ita allicil, ut ipse quoiiiie oinnes snos B aaX7:tsOVTo;(54), dvai^jâYT) [xkvyr|;'iopa, [jt£6ap[JioaGii
umniura feininarum ainores lioc uiio nniltis partibus 51 OdXaaia, Sr^.aoitEuOi) 5k 3t5ou §aa[Xsta, xa\ et?
Iiiferiores esse coiirite:ilur?Qiiis pr;clere:i liic inelus, Toup:tfavl; eXOi) Ti t(o [jtaxpto x£xaXu[jt[j:i-
XC^^^V
ne diis pro Lac;ciio scorlo iiicil;itis, coelnque iiilo- va(53) ; Tt;6^ f) twv xuavitov ^^puojv £7:£vEuat;, xa\
nante, terr:c quideni sedes ruinpaiur, inare autem •?) Ttliv d[jt6po(it(>)v Tpix(ov auYxtvTât;, oXov "OXujxtov
invertalur, et Orci regia palelial, aique ea ,
quse xaTasEtoucia (56) ; T(; 6k 6TtTptoax6[XEVo; "Apr,;, i)
diulurno lenipore obtecla fuerant, iii aperiuin ve- itr,; xp^î); 'A-^po-
x°'^>"P ^--P^W ''•"°"=''^''Î*^^°? i
iiiant? Quis porro ille nigrornin bU|)erciliorum nu- 5tTT); d-ûi); spaaTT);, xa\ [Jtotxb; diÊptjxETTTo; xa"t
tus , el diviiiornm crinium coiiiinotio olyinpum t(o 'A^jttptYuijEVTt (57) xpaTou[ji£vo;, xa'i OiaTpov idiv
totuin concutiens ? Quis eiiam Mars ille vulneralus, 0£(ov Etp' Jautw ouXXi-v-tov dsxT)[jiovoiJv-t, xa\ [Jttxpot;
aut xiieo carcere conclusus? ille, inqiiam, anrese yipi]it.aîî.-îi^z^Mq;

Veneris illepidus ainaior, adnlterque niiniine circunispectus, aique a loripede Vuleano correptns ei
constrictns, deorumque tlieatrum ob lurpiludinem snam et obscenitatem coUigens, exiguoque pretio
diniissns ?
CXVll. Cuin li:cc omnia, atque bis pliira, ita C PIZ'. TauTa TtdvTa xa't w.siio toutcov o'ut(o (joyto;
scite et varie cninposila atque prorsus imisitala se xa'f:ToXuTp6uti); iu-/'x:t(j:£va, xa't TravTd-aitv ilio xioy
habeant, qnis apiid vos 143 ''' niagnns et subrnnis vEvo;jtt3[jtiv(ov, ti'; out(o; (58) u;jitv u'|r,X6; te xal
esl, ac vere Jovi consilio par, ut, supra inibes elatae (Jtiya;, xa't 5vt(o; At't (jtT)Tiv dTdXavTo;, (o; £t; t6
conteinplalionis, niciitisque nostrae capluin et mo- euttpet:^; dYayEtv (59) Xoyot; OEtop!a; liTOpVEôu;,
diiliiin supiM;iiilis i;ilioiiibus, ea bonesla el decora xat UTiEp xa T);j:iTEpa (liTpa tt); xaTaXT]'i£(o: (10) ;
rcddcre possil ? Et qiiidcm, si li;cc vera snnl.non KalTot TauTa Ei [jlev dXrÔr;, [jir,T' aijxuviaOojsav, xal
eruliescant iili, scd poliiis gloi ientnr, aiit ea liirpi- ^tXoTiptEijOtojav, i), OTt [Jii) !).lT/px, TiEtOiTtoaav xa\
tudine carere probent. Qiiid eniin necesse esl eos Tt oEt xaTa-^suYEtv auTou; Jit\ t6v (luOov, (b; tt);
ad fabulam, laiuinam ad inrpiiu Jiiiis iiileguuienlnm ai-xuvT); (41 ) (juYxaXu(i[jta ; ou y^P 0a;54ouvTojv, dXX*
peilngere? Ncqne eiiiin pra^ndcnliniii, se I nicluen- u~ox(opouvTOJv6 (tuOo;(42)' eE 5s tJ/SuST), TipoJTOv [jt^v
tiiiin ac lerga vcrlentiuni e^-t fabiila. Si aiitein f;ilsa, £-t6;txvuT(03av T)[i.tv tou; ^'-'.^^''ou; 0£o),6you;, t'v'
f[
priinuin nudos tlieologos nohis osleiulanl, iit ciiin bis -po; ixzivou; r,;jttv Xoyo; •
EzziTa /.SYiTtojav zoj;
disputationem ineamiis. Deindedicanl, aiinon stul- oux Eljr^Gs;, oT; oj; (luOtxot; aiTxJvovTat (45), tou-
tum sil, qnibus ut fictis et f;ibnIosis erubrsciini ,

toi; to; iax'-',''^'? "''^'''•'o~'C'^6'^' ' f "' 3t tou; noXXou;
iisdein, ul firinis, sese j;iclare ; el qn.c mnlliuulini ^^ XavOdvEiv SuvaTiv i)v, ou y^P "dvTojv ij TraioEuat;,
obscnra atqiie incogiiita esse polnissciit, iion eiiiiii TauTa 5T)[jto(itEUEtv xat; dirdvTtov '6<]ie3i.'i sv TiXd-
oinniuin est erudilio, h;ec , tum pcr nginenta , tiim a;j.a-i (44) te xa\ T/t^îai;:, xal tJi 5Etv6TaTov, (jieO'
(50) "Hpu 1) Tov. Sic Moiit. Bill. P.iss. et ca;leri (59) Elq rd evstpexiq dya-j-eTr. < Ut ca ad lio-
niss. Deesl t] iii l'ar. edit. nesli ac ilecori spcciein lr;ibere possit. »
(51) 'Ey' eavT)]i: Hcrv. i-9' EauTi^,;. (40) MiTpa TriQ xaTaJ.iiê(tiq. Pass. xaTaXrjtjÊio;
(52) nafa:to.iv. 1'lerique coilices. T.ip'3. toXu. (iitpov.
(55) 'Txkp Ti\q AaKairriQ iiciy/iScq. 1 I'ro La- (il) Alcxiirrir. Rcg. liu,diio Colb. el Pass. daxr)-
c^Kiio scorio. I De Argiv;u Hclena; rapiu liic scriiio (jto-uvr,;.
est. (12) '0 iwOoq. Pass. iiTtv 6 [jiuOo;. Colli. k, 6 [Jtu-
(54) SaAitlôrTor. Qnasi tiib;i sisniun dante. < » G6; ECiTtv. Iii aliis omilliliir, sJTiv, vel scnbilur aiile,
(55) KExaXvnnira. Keg. I, auYXExaXu;jtutiva. aiil posl, 6 ((.uOo;.

(36) KaTucEiovaa. P.iss. xaTaiiiiouja. (15) A((T/_tJ»orr(zi lia inelioris notaioodices. Edil.
(57) 'A{i(piyvi\erTL. Pass. d[JL-9tYur,'t. Kcg. bni at3X'Jvo)VTat.
a;j.-jiYUT;£t. Alii, d[jt-.;iYU£t, d(j:t;tY'Jt, d[Jt'.ptYu:T). (44)/7Jd(r/ia<r£,etc. Comb. verlii: « poi' Tiulaera
(58) Tir cvTojq. Heg. bm, ti; outo;. el ceriinoiii;is ct L'-sticiilalioiies. »
, ,
m ORATIO IV. - CONTUA JfLlASrM

pcr ob
I
umi.itiiM uculos poncrc qiio.l(|.i.:

6U8
g5^..f..?. y,pf^,jiaTa;r,ii!a,-,lv:ev!iois xa\?(.)[Aoi,-, A (iKi.ias, .
xa\ 4vaOf;iJiaat, xa\ Oujia;; ro- gr.ivissiniiiiii csl, iioii sine ni:aiino pcciini»rtiiii ile-
xal lopJiiajt (-i;)),
tOstCEiv, di;- triiii.-iilo, iii lciiii.lis, aiis, sliili.is, (loiiarii^, ac siiim

XuTaXivrois, xai ds';i^!w; ('•>) '''^^
|iliiosi>siinis s.i.iiliciis, ciiin<iiic tilra rci raiiiiliaris

6eIv aipitiOai \i.^:k CT.jAla; ;
dispondium picUicin colcrc liccai, iinpiuiii cssu
inallc ciiin (li'triiiieiitii ?
rm . Ki 6i tajTa jjilv zotTitwv elvat !fT|joj3t CXVlll. y.io.i si (lixeriiil lia;c (pii.lcm cssc fi-
•TtAaJiJiaTa xa\ XT,pf;iJiaTa, 60o ToOTOt; Tpo3xp(u|iivojv ginciila cl niigaiiicnla |iuctaruiii, qui (liio lia;.', car-
el; t6 TeprrvJiv t^; itotfiaiti);, [JiiTptiJ xa\ [Ji00<;i, xa\ iiicn sciliccl cl f.ibiil.ini, ad conciliaiidain pocsi ju-
o;ov xaTavXuxatvivTtuv TCJTOt; ttjv <ixor,v, aCiTor; 6i ciinditalcni, a.lliiliere, amuo iis aurcin vclul dcmul-
4w)f (iTjTiTepov etvai xa\ âOoTEpov t><v evartoxiijjit- cerc voliieriiil; c:i'leriim vcro alliurciii cl alisirii-
vov TOJTOt; voOv, xa\ otaCaT^v iXi-co;; Ttuv oOyioTi- siorciii iii iis sciisiiiii recDii.liuiiii cssc , alqiie cjus-
ptiji , axo-iiTi , tj>; 4z).a); xa\ otxaitu; z:p\ tojtwv niodi , ul sapiciiliorum paiici ad cuin peiicirare
iyi} 6iaXijo|xa!. IlptoTov [jiiv -il); tzaivoGit toj; ojv possint : vi.lcle quam siinplitilcr cl x-que de liis re-
oi6ouatv uGptiri; (17), xa\ |x;xpo'j t(I)v iaoOiojv .usdisscrain. rriiniiiii, cur eos qiii suis numiiiibus
(iJtoOsi Ti;ji(I)v, oT; zh jjiti 6o'Jvai 6txr,v tt;; dseCcIa; R (oiit.niiclias inroruiil , laiiilaiil , divinisq.ic poiic ln
xipSo; a'jTapxe; f,v; Ei ydp "0'J Û ^''^ ('8) Osiv norilius afiiiriiinl, quiliiis iinpietalis iiaiiiaiii iiou per-
auTijv xa\ iota xi\ [jitxpi (19) ^'/.a.T^r^^T^<sa^: Oiva- solverc salis ampliim iHcriim erai? .Nam si in cos
To; f| CtiSJ'''» (•*'*) i^îpd "tuv v(5;jt(jv, t! Tir/siv Eoet qui iiniiiii queiniiiam dooruiii siioruni privaliin cliam
Tou; Trajtv 6;jio'J xa\ 6Ti[jio:r!a, xa\ iriToT; aijx-^'^'? ac l.;vi iiiale.licto air.;ceriiil, vel niulta vcl capilalis
tra^tevTa^Tf,^ T:o!r,Jiv, xa\ pLax,0(T)-/po-«.) -aoaoivTa; p.jciia lcgibiis CDiislilula sil, qn.s laiiJcm cos peii-
Tf,v xio[jtt;)6!av ; 'E-eiTa xa\TO'JTo XoY^CîOat a;'.ov tcre oportobai, i|ui iu oiiiiies siiniil cl publice, cl
e!i\ xa\ -ap' fj^jtiv xaT' ir.lxp-sîv X<yot Ttvk;, o'Jx ob foedissiina (lagiiia poesis siia; aciilcos sirinxcruiii,
dpvf,jo[jiat, dXXd t!; 6 Tpiro; (31) a'JT(i)v t^; 6t- alquc liaiic coniceJiani posleris in lougiim lempus
5:X(iT,;, xa\ t!; f, 6'jva,;jtt;; Outs t>> tf atv.5[jL5vov iT.pt- Iradi.lcriii.i? Tiim lioc (|iio.|iie coiisiderarc operae
"Ttk;, xa\ Tb xpu-T<}iivov Oauuia-tov ('ti) xa\ 'j-eo- prctiiiiii fiioril : siiiil etiam ap'id nos ab.lili qui.iam
Xa.ufTTôov Tot; £i;Tb piOo; siiaYouiivot;, xattuiripTt et allcgorici scrmoiics, iicc iJ ncgavcro, veruin
otjjxa xaXdv xaV i.~p6z:-!0^, ou (pa^JXti ttj ioOf,Tt tis- quxnam duplicis eoriim sei.sus esi ratio, et qua;
ptxaX'J7rT5Tat • 6s; -(Xp, tb; fo-jv l;jtotY; oox:T, Ttuv vis ac polesias? Ncc o\t.'riia spocics indccora cl in-
Ost(ov nT,6c Td; £'/6:!|:;; (."35), xa\ TJt; £(jt-fi-;;; bonesla csl, ct qiioil 144 oi:(ullalur, a.lmiran-
dTTpjr::;; etvat xa\ iva5!a; Ttl)v 6T,Xou{jtiv(i)v, y.Tfil C diiiii cst, iisqiic ,
qui iii iiciictralia iîsa iii.Uiciintur,
otat; av xa\ (oi) 5vOptu:TOt X£Yo;jiivat; 7:£p\ a'jTtov mirc spleiulidum , ac piilclierrimi instar ciijusdaiii
S-jT/ip3.'.'jo:tv dXX' f) t6 xdXXtoTov nx.iTto; lyjtv, f^ corporis in.iccessi, liaud aspcrnaiida vesle conie-
[jtf, Tb a;r/toTov, Tva zh âkv to-j; so9(OTi,oou; e-j- gitiir. Ucrum ciiini diviiianim , iiiea qiiidcm scn-
9,oa!vT], t6 64 ,u.fj (."io) pXa-TT] tou; jrXeôva;. tciitia, iie iii.litatioius .iiiiJeiii ipsas cxtornasque
species iiilioncstas esse coiivcnit, rcbiisquc siiîiilicalis indignas, ac dciiiquc talcs, ui liomiiics ([noque
ipsi cas de se pra;dicari periiiolesie laltiri siiil ; veriim aut maximam oniiiiiio pulcliriiu.linem lia-
bore, aul cerie a suinma lurpituJliie abesse , iii partim eruJiliures obletteiil, parlim vulgi animos
iniiiiiiie laberai teiil.
PI6'. 'l'[jttv 6i 0UT£ t6 '/oo'J;jt£';ov d;td— lOTOv, xa\ CXIX. Apiid vos coiilra, iicc quod inlclligondum
Ti npo6£6XT„ui'/ov dXiOptov. Ka\ t!; f) ouv£ot; 6;i proponilur, lidcm mcrolur, ci qiind exlerne oculis
ôpCipofj ('M) T.phi r.6U-j ay^tv, f, 6t4 T:po66Xojv t£ ol.jiiiiiir, fiiiiesium ci exiiios.iiii esl. Q.iae porr.>
xat uyiXtov et; opjjtov Jr^^vjsOat T! i-4p ix to'J-; pruJoiitia csl pcr ca'iiiiiii a.l urbom duccre, aiil pcr
Tou (57) ou(i6f,s£Tai ; xa\ t£ Ttov Xoyiov t6 7:ipa;; saxa cl scopiilos ad slatiouem conlcndere ? Quid
S-j y.'t'j XT,pf,3£t?, xa\ dXXT,yo,of,o£t; t4; o4; dTu-/ia; eniiii ox eo accidel, clq.iis verborum finis fulunis
t) âvTasia;* 4 ok it£tj(j}i.£vo; oijx Eorat •

t>) esi? Tii (|iiidcm iiiigabcris, iiiosque errores aiit
-i-ip
6p(o;jt£vov 7:iOa'j(oT£pov. 0'jT£ 0'jv t?(V a"/.poaTf,v ojvt,- aiiiiiii lignici.ta, sonsii allcgoiico cxplicabis :
qui
«a;, xa\ t6v OeaTTjv dTiioXeoas jitTa to'j tfatvojiivou aulem libi lidein babeal, noii crit. Nam quod otulis
(4.'») 'ISpvfiaci. Pass. iop'J-,t»aji. •t!; 4 X(5yo;.

^16) 'XKni^noq. Colb. k, i^T,Li!ot;. (a-2) eievitdctcy Rcg. f, Colb. k, ot l'ass. a.l.l ,
(t7) //(of e.-zaircvci tcix <L>- ciCcvcty {•6pi- xa\ 'Jt}^,X6v. < ct subliiiie. •
CTiii; ; iioiio Itilliiis in priiiia e.lil. i ciir numiniim (35) 'ErSelêii:. I'ass. i-tO£l;et;
siioriim t.iiivici;.iores laudaiil? > lii Paris. pracler- (54) "Ar xai. H;ec dosiiiit iu diiobiis Ucgg.
£ini'i. liolb. k, t6 6k iva
;jt;.
inissiim , (ov ii6ou3;. (55) r<;
(-18) £/c iya. Deest £t; in duobus Regg. Pass. (3G) ^ta 8cfecfov,elc. i Per iomiuiii a.l iirboiii
elc. diic.Tc. Proverbialis lociilio coiiiiiioile us.irpaia

>
'Ifiin xa) fiiyfci. Ilic ailvorliialiicr poîta.

(49) advorsiis eos, qui per obscenas fabulas ad allege-
~U vitiUt. Sic Ucg. y, co.lex opliin.c iioia;
\'M) rjoos seiisus dutiint.
quem soqui iion dubllai.ius. I;i cdil. f) CTîH-ia. (.57) TciTci. Savil. wJTOv.
(51) Tk (J zpc.^cr. Reg. V, Colb. k, Sav. Comb.
6SD S. GUEGORII THEOLOGI GGO
ceriiitur, iiiajorcm au persuacleiidum vim habel. A r^vojjisvov. 'AXV 6 jxkv ejwprjttxJ,,- x^.to,- (58) autoct
Sicqiie nullam audiiori ulilitatem aituleris, et spe- ToiouTo;, xa\ oOtu) T.'jp{nx> Tiuv uTtoOiisojv, ib? 7:dvxa
clatorem perdideris, qiii iiiiiiiriiin ei quod oculis npoxepov elvai au|jL6aXsiv (S9) iXXTjXoti;, xa\ ei; ev
olilaium cernit ,
praibeat asseiisum. At coiUempla- dyayetv ta (jtaxpio xe^DjptUfjieva, ij tauTa luvOeivat
lioiiis qiiidem locus apiid eos lalis esl, tamque ab xai auvapjjioiat, xat ToO aCiTOu dvSpij elvat (fTiiat.
hypoihesibus reinotus , ul prius oninia inter se co- TJt [AuOoXoyTjjiaTa Te Xi-^m (GO) xa>. TOt 3xe7:d-
pularc quis possii, aique ea quae longo iiiiervallo c7fJtaTa.
disjuncta sniii, in ununi adducere quain ul haec componat aiquc conciliet, ejusdemque
,
viri csse
aQJriDei, ligmeiiia niiiiiruin el eoruiii involiicra.
CXX. Qiiid autem dixeris de ea ipsorum disci- PK'. Tt o' dv etTTOt; TOplToO f|Otxo'j [jiepou^ auTwv;
plin:c parte, qns circa mores versaiur? Uiide, ci a niOev, xa\ *x Ttvtjv (01) 6pjjt(o,aevot, xal T(st /pto-
qiiibus rebus ordientes, qiiibiisque ralionibus utcn- p.£Vot XoYOt?, TtXdTTetv auTou; et; dpsTrjv SuvT;aov-
les, ad viriulem eos inforinare, consiliisque suis et xat, xa'i TtXetaTOu iioterv d^tou; za.li; Kap:iii'ji(JE.;jv/ ;
praeceptis qiiam optinios cflkere poterunt? Verbi AptdTov ojiivota, xa't t6 aujjttj poveTv dXX-riXo;? t./Azii;,
gralia opiima res esl concordia, oplima res pari

:
p xa\ Sfi(Jtous, xa't olxta,-, xal tou? xaO' £xaaTov, viixo»
aniiaurum consensu inter se civitates, et populos xa\ Td^^t ûaeto; iitopiivou?, f, rd-na StetXe t£ xal ,
et fainilias, et singulos homines jungi, legem vide-

auv£or,a£, xa"t xb kS.-j touto xoajjtov 'dva Jx TtXeiiviov
licet Grdiiicmque naturx seiiuenles, qua; oniiiia
KZTZoirixB. T£at xoiJTO 8i5d?ouatv Ci7io5£JY(Jtaatv ''Apa
;
divisit simul alque conslrinxii, ac lotani hanc rerum tou? TOX^jjtouj XcyovTe? twv Oeojv, xa't Td? aTdastj,
molem, mundQin unum ex pluribus rebus efTecii. xa\ xa? i7:avaaTda£tj, xal Ttov xaxtSv -zb TiXriGoi;, ojv
Quibus aulem exeinplis hoc illi docebnnl? An dco- auTOt T£ c)(ouat, xal dXXrjXot; (02) '^-?
Trap^x''-"^'^'^»
rum bella narrantes, ei dissidia , et rebellioiies, T£ xa\ STijxosta, iLv (Jitxpoij Ttdaa 7T£7:Xf|pajTat auv-
nialoruinque muliiiudinem qux privaiim ipsi pu-
,
Ypatff] TE xal 7:o{r,aii; ; ©axTov jjtfv t' av IB, cipTivtxiov
bliceqiie, panini aliis inlerunt, partim ab aliis per- Touvavxiov
[j:a/t[Jiou;, xa\ TtapaîXfiya; dvT\ aotftjjv, i^
peiiuniur, 145 qiiibus oiiines fere hisloria; et poe- p.£Tptou? xa\ atotfpova; dvT"t Opaaitov xa't dTiatoeu-
niaia pleiia suiii? Cilius profecio ex pacalis bellaces, epydaatVTO
Ttov ToT? TOtouTot; dv 7:apao£tY[j.aaiv,
et ex sapientibus excordes ac demenies, quam Ou; ydp xa\ Stâ tcLv eI? t6 -/[iipo^^j ^Xx^vtcov xaXe^riv
coiilra ex audacibus cl stolidis nioderatos alque lJt£TaG£tvat(G3) xaxta?, xalTipicTTjvxpeiaaojiJLeTaaTTi-
prudentes hujusinodi exentplis reddiderini. Elenim aat [iotpav aT.b xf,; y^tipovo;, toutou? Tt^ dv 7:£ta£i£v
quos, remotis eliani viliorum illecebris, a nialo C f,iJtipou; elvat xal xaOexTOu?, OeoTs xpfî^^ô"» ((>*)
averlere, aique a deieriori parle ad ineliorem oOTiYoTj Ttuv T:a0tijv xa\ TipoaTdTat? • evOa tS xax6v
traducere dilTicile esl, qiiis tandem liis, ut placidi etvat xal Tt'[jitov, tl)c OetjJv Tiva 7:poTaTd[Jt£VOV , ou ~h
ei moderaii sint ,
persuaserit; cum deos vitiesa- irdOo? iijzX Ptij[jioTj te xal OuaEot? Tt[jito[jievov, xal
rum afTeclionum duccs et palronos liabeaiit : ubi Tta^^Tjatav zi\r,tfh; £vvo|jtov ; TouTO ydp t6 SEtvdTa-
vitiosum csse, non modo non Inrpe, sed honorificimi Tov, OTt 3t ToT; v(5[j.oi; xoXdJeTat, TauTa (I)? flETa
eiiam exisiiniatur (utpote deoruin aliquem defcn- aeÊTai (60) ' TOaauTT) Tt; ujjtTv tti; dotxta? fj 7:e-
sorem ac patronum assumens, qui viiiosa liac affe- ptouiia.

ciione laboret), alque aris et sacridciis ornalur, legitiiiiauique libertalem nactiim esl? IIoc enim onininm
indignissimum est, quod, quoe legibus vindicaniur, ea illi, ut divina, veiierenlur : tanta est apud ipsos
injusiilix ubertns et ainplitutlo.
CXXI. Secundo, hoiior et revereniia erga paren- PKA'. AeuTEpov outoT? TTpoxsiaOtij ôîwi oiSil)?
tes ipsis proponatur : illudque, primam ortus cau- xol Tt[jif], xal t6 Tf]v i:pioTr;V (00) olTfav tou Elvat
£am staiim post priniam colendam ac venerandam uifjtvi [jiETi TTjv TTptoTTjv TOuTo (07) xa"t XoYo? ela-
esse : lioc el ratio doceat , et thcologia persuadeal. r,YEtaOoj (08), :.'.a\ OeoXoyô TiEtOETto. IliJJs S^ ou
Quidiii autem hocSaturnus persuade.a, Coelo geni- 7:£ta£t Kpivos Oupaviv NTE[)itov, tv" OYovo; f]
OeiTjv,
lales partes ampuiaos, ne deos gignat , vcrum lioc xa't oi;J xu[xaatv d7:0TeXeaat Oeiv, dippou Y^vvTjjj.a-
(58) Tdxoc. Reg. u , Monlac. ct Savil. Tpo7:o? , 1) gis inluenlur, quid Jupiier fecerit, quam quod do-
< inodiis. riierit Plain, vel Calo Profert eliani,
censiierit. >
>
(.59) Xvfi6aA£7r. Colb. k, au[jL6dXX£tv. iMont. yp- inler alia, TercnliMni Cheic;c, qui, cnin iii
illiid
auiJ:6a!v£tv. Iia lieg. I in lexlii. llagiiiosa libidine versareiur, i tleos se iiiutari ja-
(GO) MvOoJ.cpijiaTd re .?^j\o. Dee.'.t , XiYoj in clabal. >
„ , ,.
Pass. qni iiiox pro, axE7:da[jtaTa, habet, ax£ix[j.aTa, (05) Ko.ldCezai.. criCsiai. Reg. x, Mont. xoXo,£Te..
4 exco},'ilaliones. > a£6ET£.
Mallem, OEUTepav, seciindain. >
(01) Kal kit r/ruy. Non pauci, xdx Tivtov. (00) nfdiznr. <
'A.WiJIok:. l'ulo, ait Uilliiis, dXXot;. Mox, [lETd TTjv Par. ed. addil otTtav,
TtpojTTjv.
(02) « >
(03) MszaOe7rM. l{eg. hu, Colb. 5, .\ld., Ilervag. qiiaiii vocein delcvimus, ulpoie qu.ê iii niillo codice
(jteTaaTTiaat. lcgiliir.
(Oi) ©£0?!^ Xptij/i^j-ctjr, clc. Aiignslinns lib. 11, c. '(G7) TouTo. Deesl iii duobus llcg. loiioemque
7, De civilal. Dci, eailcm gcnlilibiisolijicit : t Oiiincs Colb.
Acycr e{<n\xel<TO(<}. Pass. 6 \6'!o; IJYei-
cultorcs talium deoruiii, inqiiil, niov iit cns libido (08)
pepuleril ferveiiti, utaitPersius, tincla vcncim, nia- aOoj.
.J
901 ORATIO IV. - CONTIl.V JIUVMM I. GC*
.Ifa.u. v|)U.n;c fcl.i..i, cmci:...l el

I-^-kz-.t^vjo; xati [xiixr.i-.v -o: A nm:libus dcl, iil :
xa\ Kp<V(p Zel,- ,
xa\ n:xp6; ijpavvox-iiv),- Jupilcr adversiis S.-ilur.iu..), palri» »ul CJcmplo,

natp'-;, 6 r'^'-"*'-'.-
'.'•Oo,-
kLv YEvw.ia- (lukis (iii(|t':ii.i ) iili? loiiit ct sa-vus

cf-e !. iV/i') -toioOTov aJToJ; £i; Tt;jiT;v i.isuiK''iis, ,
linjusiii.i.li .id p:i.i-..-

[Aivtuv oe litCXot (fiipouji. TpiTOv a'OTo(; Ejtw -/pt^- lyraii.iiciila : aul si (iuid :iliu(l
^ravTaxoOEv xEpSaivctv, lioiiorein voluii.i.iiln.s onri.m co.iliiicl.ir ? Ter-

jWtTuv uiTJp(y|(a, xa\ t% |jtt) I..1.1
ip>is sil, pccuui;is .lcspicerc al.iu.,' .-ispcr.i:iri,

(iTi6> TO': «ujTu/elv ap.ia6(T,va, t6 xaxo,; XTasOai lium
araOT)- iicc u.idccu.i.|i.o lucru.ii c:ipla..(lu.ii csse, iice faci.l-
Xaii6av:tv. 11.^? ouv i K:po.oo; (09) aÔ-oI,-
otTat, xa\ t4 saxiAXiov (70) iTpo6Xr|0vsTai. xa». i, laiilms inji.sla ralioiic qu;iTcii.li-., c:tlamiialisarrlia-
xat -.6- lioiiem accipcre. '-m riug ipsis

xXETTTtxti ToO Oeo'5 5'Jva;jtt; Tt!JiT,0fi3:Tai, U"»"""''» 'B'""'
consliliiclur, cl sacculus pr..fciclui, el furax d.ri
'\rsv (71) z".'«oy <Po'i6or fii fUiritvecOat, ftnSi
'•"^""•"' '""""••''•'""' il'"'l'l>": «i"^'"-
ehiil Tt Tov L^Co.lov TijiuoTipcr; Ta^ST* yip «'J- ^'^ ="1"<= =
«'"« «'« '''"»;!""" '"'"•'"'« laHcinari nec obolo

T,iv Ti aîJtvi xa\ as6a5(jtta. ,
quiilquam esic pra-slanliui ? Il;cc cuim gravcs corun.

ac ve.iera.id.T; siinl scnli,'nli:c.
l'KU'. Ti ETt; Su-fpor>;T,v StoaixiTiJiav, lY^-^pi- CXMI. Quid pr:clerca ? Pudicitiam doccanl ,
titav eisTjYJtsOojiav xa\ 4 ^siO(ov tyT->i , itavTa jj c»miiiciili;im siiadeaiil. In propinqiio csl qui pcr-
Yivi|i£vo; 6ii Ti? •cy;arxa;, 4 ZeO;, xa\ *pu5\ (i£i- suadcal, Jiipiter iiimiriim, oli feminaruni amorcin
paxijxoi; (72) az-.hi ipaiTr,; 6 ifiXTaTo; (iV Cji quamliiicl (oriiiam suliiiule iiiiliicns, el ri.rygiltii^
if,5tJTa <i'j,aT:o7iiôtiv oi Oso\, toi; Ai>>; oivo-/ooJ- adolesccnliilis .imatrix :i.i.iil;i rî.Uis (iit.lii, Jovis
(jtivot T:at6txotc) xa\ Tat; T:;vTr,xovTa OjjtIou 0'j-
tin;cJis viiium fiindenlibus, 146 'I"-"" su;ivissiiin!
YaTpiiiv tvaOXE;iu)V 'IIpa'/Xfi; sv [jiia vu-xt\ 6 Tpi- compolareiii) : ac Trivcspcrus ille llercules, iii
£3-spoc, xaV TptjxaiOExaTov aOXov toutov smTiXE- (luiii.iiiapiiiia Tlicsiii fili;.l)usuna noclc ccrians, ac
<sa;, 0'Jx oIS' o~tij; toT; a"AXoi; ys o\) su^wpiOjjto^JptE- deci.im.n lcniuui lioc c.Ml;.m.'ii conliciens, quod
vov. 'E~ixo-t't(j Tiiv Ou;jt'jv 'Apr,; (73), fjti0r,v Aio- liaud scio quare in cerla.iii.iiiii. ip>.iiis niimcr.)
vujoj, [iiaojEviav "ApTsiJti?, ot-iTTiv 6 Xoîaj (71) fucrit praitcrniissum. Irain Mars repriinai, teinii-
ouTtov xpTjsjjtoXiiYoj, ydXtiiTo; ijisTpiav 4 xaTay/t)- lciilinn. Bacclius, liospilum o.liuni Diaiia, fraudciii
iijdjv <)ih;, Tuiv Oeoiv Xut.ou|JI£V(ov, xa\ dtpatatj TaT; oliliqiius ille ipsorum vates , risiis pciiila.iliam
•xvii;jta;5 £TTtp(5(ovvJ;jt3voj YjjTp-.jjiapYiiv 6 Zsu^ deus ille, iiiocreiilihiis aliis diis, claiidicaiis, raris-
i-\ oaiTa Xirapiv Tp£/(ov jjiet' 0|AU[iova; A:Oto-:f,ai que el tenuibiis libiis imiilens: in^luviem Jupilcr,
a-jv Toi^ ).oi-ot; 5ai,tji03iv •
4 BouOoiva? (73) , t4v pi.iguis convivii causa, si.uul cnn. reliquis dxmo-
Y:u)py))v TupavvfiTa?, xa\ Tiv apoTTiv po'3v Xa- (] „14,^5 ad inculpalos i*:tliiopes currciis; liull.oen;!S
(f-âj, xa\ Ti)v xXfjjiv Xa6(ov ^x -f,? Tzpi.îtn;, xii cliam. qui agricokc vini atlulil, ct liove.n ar;itoretH
TrivTs; TaT^ xviuai^ xa\ TaTj XoiCaTj i-iTpi- Yoravii, alqtic cx co facinore .lonien arccpil ; dii
/OVTSJ. deniq.ie omncs , ad carnium niilores cl libaniiua
suiiima feslinalioiie properantcs.

l'Kr. KafTOi T.Si; TauTa t(ov f,[jtSTip(ov lyyl;, CXXlll. An vcro li;cc ad iioslram religioncm ct
0'; ODOi |jtiV ^tXiaj (76) a'JT<i; 's^/.ajTo; , xa\ t6 tloilrinain accedmit, apud quoil lex cl iiornia ami-
Ti o'JTi po'JXsiOai toT? t:Xt,3!ov a xa\ sîiiv a'j- cili;c quisquc ipse cst, alque cadciii pioxiinis vclle
itTi' £YxXT,;jto 5' 0'j (Jiivov Tb ^«''isOai xax^v, dXXi qii.-c ei sibi ipsis : crinicn aulem, noii iiiodo uialum
xa\ Tb [isX"Af,iat (77) p.ixpoiJ, xa\ tt,? ^pyt,? (78) cjisiiiisse, sed eliani n nialo paiuni abfuisse, ninii-
xoXaôjjLiVT);, (bj ::pa;s(o;' oTj (7(o-^poi'JVTi jisv rmu tupidiialc (inoiiiic ipsa |ienc, iit aclione, piE-
ouT(o T-0'joi^STai, (o-TS xa\ 6:f0aX;jii; ivaJTSJ.Xs- naiii lueiitc; apiid .iiios l.iiiluiii pu.licilix studiuiii
Tot •
X'\° 5i ifov.ycTi T030'JT0v ::'5p,4(oOsv srpYSTai c>i, ut oculus quoqiie frenelur ac rcpriiiialur ; ei
(o-TS xa\ Oufiij dto^povi^STaf t-iopxov 51 ^jji^- inaiius sanguinaria ct niorlifera ila loiigc arcctur,
(Tai (79) ouT(o Ssivbv xa\ u-spOYXov, ojjts xa\ tIv ut ira eliani ipsa coercealur: pcjurium aulc.n adco
(60) KtpC(i)cr. « L.icrii.s, > MiTcurii cpillieliiiii, D cl ambigiia oracula rcil.lercl, qii.c [iluriinos in erro-
ad stiliiii.lie;iii.lain ipsius in .|ii.cslii fa.icniio devleri- reiii cl iiiaxiiiias cal;iiiiil;iles iiiiliixcriim.
laiei.i ;
quamolirciii a priscis piiigelialiir accincliis (7.1) licvOcirHr. Iia cogiiominaius llerculcs. Vi.lc
pcra, quaiu a sacrn, saicu!|.m ;ippellal)anl. llabeliir col. GOj, iiot. 81)!
eli:iii. iit liicri ac fiiiUiriiiii (in.ses. (76) *(.J(rtr. Miiiitafiilius coiijicil legenduni 91X0-
(70) Xni<iAJii:y. M.illet .Mi)iitaciilius , sax-JX- -o-f ia;. Sc.l nullos lavcre codiccs asscril v;iriariiii.
Xiov, sed displicet Coinbelisio, <|uia gramnialicis i.t- Icclioniini colleclor; veriini l.allui iiialur ; Coisl. iiaui-
aii.lilum. qiie 2 li;ihei, 'jiXoio',;ia;.
(71) "Vi^si., elc. Sic C0'lil. ci cdili. llcrv. vc- (77) yU:.Li^ciii. Wf^. y, (JtsXf,-;!:.
ro lcxtu, ct .Mont.ic.
iii iii ora, avsuOs. Erat id l78) Ktil -!}(: Cfitîq, ctc. « Ipso animi iiiolu a.-
Apolliiiis oraculuni. cu|iiilitale |ieiic, • etc.
(7-2) >p[vF.'i jtf.tfriyiry./ ir. l{:\ pciie oin.ics niss. (79) 'E:zirfyry rftccat. Iia IJeg. qi.aluor,
Sf:
Kilili vero, *pu;\ ,asipaxioi;. Alliidil liic Grcgoriu.-, cl duo (;olb. £-iop'xov il /())pf,3ai f. oxfj-
Eilil.
;id Ijanimedis r;ipluiii. Jai. Alii vcrn plurcs £-\ ooxov os •/(opf,jai \ o^tA-
(75) 8i'/i('r 'Apric. Ouiiiquc Reg. dr. I, ei Coiii- 3ai, .|u:e lcciiii iion s|icrnciida, sed ta.i.eii iiosir?'
bef. Icgiinl 0u(jt6v (jtlv "Apr,;.
:
piislbabcnda.
(7i) .\rFi(„;. Sic Apollo a|ipellatus, qiiod obsrura
filiS S. CnKGOIWi TUEOIMA 004
:iliov oln.'(..rhMii censeuir, III ji.vi:naiulmiii|iioqiie Aipxov (jiovoi; t;i.uv Tuyxaveiv dzwiio-ov ; Xpi;[jta-:a
ipsuni iiobis solis iiiUr.licliim sil? Jaiii vero pecu- ~'
o: -
-uolq •
[XEv --
r.rAloi:; ouo' i^he-:o (80) •
TTcXAOi; ofc
iiiae, iiiullis iie iiii.iiiain (|iii(fciii nll.i- fiiornnt inulli oii toCt' av
: rjv Tjoito? ttXeiw xal (jidvov, Vva taeio-
rursum hoc iino iiomiiie imilia libciiler liabueruiil, VO)V iJ-£ptSom, -.h [iriSev Ix^tv dvtl tovt4? uXo-Jiou
iit miilla coiilemncrent, e.\lreiiiaiii inopiain iiislar V.XoootfOuvTE; vaaTipa
•
05 Tot,- iroXXot^ d-o^><5t-
oiiiiiiiini opniii coleiiles. Venire povro, lan(|iKiin iâv-s? (hi rtxpiv o^d^^Totvav xai aT./mvja-.ov, y.aX
acerbi) qiio.lani ct (ieleslabili doinino, nialoriiin- TdvTtov xaxoJv ;ji,T,-:£pa- oO y.iyix tf^jat , oTt p.T,6^
qiie u iuin parente, ad crassuin vulgus abjeclo; odpxs; elvat ptdJovTat, tw dOavdTW (81) t6 OvtiTbv
noii sane magiiuin fuerii boc de ipsis dicere, quod dvaXtaxovTsj- xaX wJjio? d<; aiizolq dp£TT)?, t6 [LTfiz
eain sibi viin adliilieant, ut peiie cariiis qnoque Twv (itxpiov fjTTdjOat, y.3.\ T.aî -apopiofjiEvwv. Ti
oiiinis cxperles esse videanlnr, iiiiniriim id iiiiod yip xdXXiSTOv, oTt, tiTjv dXXtjjv Ti tsXt; xtpitopoy-
iiiortalL' esi, per id qnod iiiiinortale, absuiiienies : jj,£V(ov xata tou? v(S[jto'j;, ifnjiEt; xal t4; dpxdi, xo-
ac viriutis ipsis liaec iina le.v est, ne levissiinis qui- XdCo[J.Ev, (j'j3j:sp Ti (5su[na Trovrjpbv xa\ ouTxiOsxTov
«lemvitils, atque ab oninibiis iieglecli,s, surciim- 'KOfjpiofis.y dvaaT^XXovTEj.
I)eie.Nihil etiam pi;vcl:iriiis ac pia'slaiilius, quam qiiod, aliis scelernm
fines jn.xla leges vindiiantibus,
nos pn.icipia qmiqne ipsa plecliiniis, ae velut mnluin qiioddam, quodque
vix sisti ac repriini q.ieat, pro-
fluviiim iiiiilio ant.^ coliibemiis.
147 CXXIV. Ubinam aulein, qni\so, el apiid C PKA'. IIou ol xat ::apd Ttjtv dvOpiuTOuv, zlni
.|iios homines, sanciluiii est, ut qni nialedicuntnr, .^.oi, -zh Xotoopou[i£vou; eu9T)[X£tv, §Xa!jtpT)[jiou[jtivou?
beriedicant ", (jiii blasphemantur, obsccrenl "", 7:apaxaX£tv, lo; ou tt;^ xaxTjyopIa; (82) pXa-TOuiTic
i|nod scilicel noii lain objectum criinen qiiain iiiWov T^?
, fi dXTi6£t'at, , ouiiY.ojxiwjq uTOxupeiv,
vcriias ipsa nosLedat, qui persecuiionem paliun- YU[jivo(jtivou? i:po(iaTOx6u£(j9ai (83), xaTap(j)[ji^vouc
inr, cedant, qiii vcstibus spoliantur, amplius adhiic uTÊpfuxesOat tuv dp(ij(i£vo)V ^vl X^Syo), xpfisxd-
se exuaiit, qiii inaleiliciis et cxsecralione alliciuiii.ur, Tr,rt vixjtv 6pa3UTr,Ta, xal peXTtou; iroietv to-j^
pro nialcdicciilibiis orent : alqiie, nt uno verbo dotxouvTa;, o\q xapT£pou(Jiev Ki.T/o-jzs.; ; Ka(Toi z5v
.licain , audaciam ei importunilaiem benignitate £t xaxtav ootTj.xev auTou? (8-4) xoXdêiv xaT; to'j
vinoani, eosijue, a qiiibus injuriaiu accipiuiil, pa- ;:Xdti(jLaTo? T:apatv£a£ai , i:ou t!) cp^daai iipis 'î
lientia sua mcliores elRciant? Aique ut boc deiniis, [jiiTpa T^; f)(ji£T£pa; dp£TT); xa't 7:ato£U!i£to;, olc
eos fucaiis suis prneceptis vitium reprimerc, qno xa"t -h [jtr, TrpoSafvEtv (85) Ttjj xaXijJ, (j.r;0£ veou? dv-'t,
tandem inodo ad virliilis et doctrina; iioslra: gra- -aXatiJjv det ytvesOat, dXX' Iv TauTt"j [jiiv£tv xaxta
diim pervenerinl, qiii, non iii virtute proficere, nec oci-xet ; £Tpi(ji6(jjv ih •KdOo? •::£ptTp£-/(jVT(jjv , ou
ex veteribus subinde novos elTici , sed eodem siaiii T^pO^WvTtOV, Xal (ITd!Jl[JLOV XtVOU[JLiv(OV, 'tv' oiJTtoc
.hsrere, in vitio poiiimus? Ila enim noliis ideiii '-'

£t-(i), tt) pia t^? p.daTtYoc. Kat Set 'zh jx^v (S6)
(jiiod trochis, accideret, quos in orbem volvi, noii T;[xtv ^§T)vjjOat t(7jv xaXtov, tou o^ ExîOat, Toij S^
.'iiieni progredi, videmus, aique iinmoie, nt sic £9i£sOai [Jt^XP' '^^^ T^Xous xal ttic Oetoietoc, £(p'
^
bquar, scuiicGe vi impulsos rotari. Quocirca nos £-j'(5va[jt£v xa'i nphq i^v ETOtyi^jJteOa, ot' ys SiafiaTt-
'la constilulam habere vil;c rationem oportcl, iit xo\ TTjv otdvotav, xa£ Ti tt)c tou 0£ou [jteYaXovoia;
nirtutes, parlim jam exsequamnr, parlini in eas £Xrt.ôvT£; actov.
ncuiiibainiis, partiin ciipide appel;iinus, qiioiisiiu.! ad fiiiein ac deificalioiiein illam pcrvencrimus ,

Jib
i|iiani creati suinns, cl ad quam properamns, si iihhIo aiiiino excelso ei in allinn penelrante siiniiis,
alqne aliqnid Dei magiiificenlia dignum speramuf.

"'*
M:iiili. v, 44. " I Cor. iv, Cj.
(80)Oi!'5' iyh-tTc. Qiiia nimiriiin vel oblalas opes (83) llfocaXExSvecOui. Sic Rcg. et Colb. plii-
adire iiolneniiit, vel comparare negl.^xeriint. Alior(iii res, Pass. el Moitlac. Kditi vero, TipoiaTOouicOat.
coacta ei ex iieccssilale pauperias a Gregorio niiiiinie (Si) \oir\itF.r avT0V(:. I'liires Ueg. el Or. 1,
coiiiiiii>nd;iliir. 0'jtT)[j.ev auTotg. Alii, ooiTj[jt£v xoXdêtv auTot?.
(81) r<j) ((//ftrart.o. Meniloseii) I':ir.cdit.TodOavdT(o. (S.S) llfoSairF.ir. Ua oiniies iioslri c.i.lices, pra;-
(8-2) K((Kir^-cpiac,. U;i Reg. i|iiiii.|uc et Or. i. D lcr U.-g. q, qiii ciim edit. Inibcl, -posGaivetv.
ISon p:iiici laiii.Mi ciiiii edilis, xatrjopia;. Potcst (S6) /id) ^f-r rtj /(^r, cte. « Oporlel ut iios, ciim
led.li : I uipoicqiios nnilc objecluni crinien iioii iii;i- (|u;e rccia snnl aba opere compleverimus, iii ali.i
î» qu:iiii verilasUedal. i iiiciiiiibainus. >
OllATIO V Aoros E'

Secunda iii Juliaiiuiii imperatorem iiiveetien. HciTa 'lcvJuirov fiacrUihic (87) crTT{.hTEVTix,cc,
Si-vTepC(;.
I. .\c piiiiinm (inidcin scrinonnni mcoriiin (crla- A'. Outoc [Jtev o>) Ttov e^jttov X^j-cwv 6 T:p(OT'.c
111. !ii confecliiin el abôliitiiin esl. Lleiiim liominis ieOXos (88) exTSTeXeaTat xa't otif,vu3Taf xa'i ydp
• Alias IV, qua: auiem 5 er;il, nnnc 10. — Scri|)l:i Or. l,ctJes. 1.
inili» :iiiiii3i>4. (88) .ifiozcc (is0.lc(;. Ila nifes. oiniics. tdili
(87) Hrici.UM^. Decst in otlo Ucg. Iribui^ Colb. ttpcTjt" SeOXo;.

»
er.j ouAHo V. CO.NTllA Jll.lA.M M II. Gr.A
ii;£Sst5ijJir,v ixavuj; -cr;v toj avSf.*ji xaxof,0£;av iv A iiii|iri>liilaloiii ;ic |iiTvcr.si(:il('iii :il)iiiulu oslfiidl, uiiii
olc ISpni :€ xaO' ifi(i<i)v, xa\ o;j I|ji£aXcv, ae! ti ptT im qiia: ailvcrsiis iius |icr|ii'ir.'ivll ,
qiiaiii qiia?
itiv Tzapovttov tTTivouiv [JapuTEpov. NOv aute oxoriv faccrc par:ili:il, slc viilcliccl ;iiiiiiio coiii|i:ir:itiis, iii
a).AOv, 3v oOx o!6' eT 11? giCXi^xEv, f,5i) toO ),o-co'j :id pr:i'i-ciilcs accriiiUilcs :iliipii(i tpioliilic f;r:iviiis
T:poiTT|3inE0a, 8£iT) :e UptoTcpov, xa\ •fijjiiv +,6;(.), cxcogiMrcl. Niiiic vcro :iliiiiii jaiii oralionis siopiiin,
xa\ Toe.; jT^jiîa xpr|5'.|jnoiEpov :o!; £!pr;jii'jo;,; :i(l ipiciii li:iii(l srio an qtiisipiaiii colliiiiaril, liiiii
npoaOEtvas (89) :i 6!xaia "toO SeoO (r:aO[ji!a (00), :ipiiil Dciiin eanctioroni, liiin iioliis jucuinliorciii ,
xa\ oF? dvTiTaXavTE^JE^cae 7rovr,p!a (91), Tot; (jtiv :ili|iii> :iileo postcris iililioriîn, iioliis propoiiciiiiis :
aJTdOEV (92) 4-avTtoiia, toT; Oi xa\ jjtixpiv Ojts- iiiiiiiniin til aJ c:i (|ii:u siipcritis a iioliis dicla siiiit.
pov orao; av, o';jia;, Tto TE/viTTl Aiif<;> 6cx?, , xa\ jiislas Dci laiucs acljiiiiKaiiiiis, casipic |iu;ii:is i|uiliiis
Tajjilî Tiov fjjASTiptov (95) •

8; olos (S\'[i(fopxv (jikv iiiipioliitas conipciisatiir, aliis iiinilriini slatiiii ,
intxtinÊtv iXîp, Opa30{ Sk a-iy.'.7. aio-fpovisEiv aliis aiilcni aliqtiaiito 148 P"''^ <><^<^'"°''<-"^> P'''***'»
xa\ [jia5Ti5;v, oT; a'JT^{ £-;iTaTa: ;jtiTpot; (94) -at- opiiior, artilici Vcrlio, rcriiiiiqiic noslraruin arliilro
6e'Jj:io;. cl iiKidcialori visuin r>ieril : qiii , ul calaiiiilatcni
iiiiscricor.lia rcpriiiiit, iia cliain Ignoiiiiiii^ et d.igris, pro co aiiiniadvcrsioiiis niodo, qiicin ipse pcrspe-
cliim el exploralnin liabel , tciiicritatcin ac insotcntiain cocrccl.
IV. NiSjou; [jikv S-r) Ttov a<i£6tov Jv6;xo'j?, xal B "• Eiiiinvcro qiiis jiistos iiiipi.iruin iiiorlios, nii
(iTîUt, o'Jx a-javit;, xa\ T.oi.-j-pi-o'j^ aXXa,; n).r,Yi,; ii;nieqiie olisciiras corporuiii riiptioiies, ac iiiiilii-
xa\ jjtajTtfa; ol; T£To).;jiifjxa3t zapa-Xr,5!a; (!l5), pliccs alias plaga.« ct (lagra , eoruni sceleriliiis con-
y.7.\ OavaTO'Js oO xjTa tb £ito06c /topf,3avTa4, xa\ griirnlia , inortcsqiie liaii.lqiiaquam usilat» nioie
Ti; £v aJTOi? Tot; 6£tvo;; EâYopiOsit;, xa't 4vovf,- oliortas, coruinque inter ipsos criiciatus coiifessio-
tO'j; [jt£Ta[jt£).£:a; , Ta; t; 6t' 6vEtp4T(ov (9(!) T.a:- nes. el iiuililes pttuitentias , easquc qu.i; liiiii pcr
6£'J3£;;, xa\ Ti xaO" 'j-ap (97) 9ctvTaj;iaTa, -t!; av iiisoniiiia, luni per vera visa coiitigeriiiit, casliga-
(iv-to; £XTpaYt;)5ri3£;£v; oia t£ t^ n;p\ toIij 0£;oj^ lioiies , [iro iligiiitale ii:irrare alqiie cxagjjerare
ol^xou; 7:apavo[jtf|3a3;v, i^ TiipX -ki i£pic Tpa-iâ; siillicial ? qiixque, vel ob flagilia circa sacras xdes
s?u6p;iaj'.v (98), f[ T:£p\ to-jj (ji'jii:txo'j; xpaTf,- adiiiissa, vcl oli sacras inciisas conlunicliis affcctas,
pa; (99) pavEtitv, f, Ttov (i(o}<.aT(ov Vj^jitov iiv£5r|V (I) vel ob mystica pocnl:i furiosc coiitaiiiiiiat:i , vel ob
^tjifopo'j;jtivo;c, i* TaXXa nivTa oia T£ToX|jtf,xaj;, veiilrem corporibiis noslris projocla qii:id;iiii iinpii-
v£avt£'j33[jt£vot; aOTOt^ (i-f,vTT|3£ , TT^s ToO W£oO deiitia satuiatiiin , vel ob oiiiiii:i alia scclcra per|)e-
xaTi ctiv ':o;oOTtov ip-yfie i^jpyri xa\ (favspi {H) ir;ila ipsis accidcruiit, cbira iuii|iic cl pcrspiciia
Yvtop!<T[jtaTa ; TaOTa (jtiv cjv ixtliv 0-£p6f,3O[jtat, diviiia; advcrsiis liujnsniiMli lioiiiiiics ira; signa et
oOx a-tT:tov Tot; 6,otojji£vot;, xa\ Xsvof-ivot;, oio: ^ arguiiieiit;i ? Veiiiin li.ec coiisulto pra-teribo, iioii
aOTO[jtiTt;) t;-A tfopi xa; S'jvT'j/:a 6t5o'j.; Ta S'j;j.- quod iis (|u;e in lioiiiiiuiiii ociilis alqiic scriiioiic
6a!vovTa, xaTi tcj; £;'/.fi Ti To;aOTa 0-oXaijt6a.vov- posila siiut, (ideni abrogciii, aiil reruiii evenlus
Taj, iXX' i;va [jtrj T:£p\ Ti jji^xpi otaTptfiitv S6S,u), lemerario cuidain nioiui rurluiixqiie iribuam ,
6'
~3.pz\i Ti [isi^to xa\ ovojjiasTiTEpa (,'5)' t!) Ojv qiicniadniodiiiii illi, (pii rcs liiijusiiiodi leniorc soii-
n^ptCorjTov -ait OaO;jia, xa\ oOoi Tot; aOio;; aOTo;; tiiiiil, sed iie, iii;ijoi iliiis atquc iiisigiiioribus rchus
(iT:;iToO[i£vov Xiîov £pxo[jta;. pr;cterinissis , levioribus iiiiiiior:iri videar. Illii.l
vcro niiraculum, quod oiiiiiium ure celebralur, ac iic apud cus quidciii, qui Deuin iiulluui putunt , lidu
carei, oratioiie proscqiiar.

r. 'E[ia!v£To xaO' f,;jitov aii t; îov, Ci:j-ip III. rurcualilie iii <lies auvcrsus nos vclicmcn-
xO(Jtastv i-i-îiptiy-i xO;iaTa, 6 xaO' sajToO TTptj- lius, iion seciis ac llu(.;us siipcr lluclus excitaiis.
(89) UpncOeTfai.t Lego,iait llciîiis, ojv T^poj- galiis csi Abiiiielocli rex Gerara;, cuni Saram Abralix'
Ci,ivat OiXto. " u.voreiii absliibssct. Coii. xx.
m) ^TdOiua. Trcs Ucg. Colb. k, Or. 1, sTa- (97) hiiif i.iaf. t Vciisqiic visis oblata spectra.
6;jta. Edili, OTrip. Sic H;iltliasaro iiii|)eii.leiis calainilas
(91) nci~i]jia. Iii Mont. Yp. Tovrpâ, qiioil liabe.it pcr veruiii visiini pra;signala cst. Daiiii-I. v.
Ald. ct Ilerv. Iliiiie l.iciiiii sic red.lit Comb. 1 Kl (98) 'E^v6plcaci>: Heg. I, et Or. 1, £-;'j6p!-
tpiibus iniquitas it-poiiditur poudcra u|ipeiidainii>, ia-;v.
i(isa niiiiiriioi, • eic. 1991 .Mii-Tixclx iffa-ijfar. t Myslica pociila. >
.\vT60ef. lleg. (], Colb. 3, aOT:xa. Or. I. ;..!
(9-2) .Iiili;iliiis pi;erecliis', .\poslal.e aMiiiiiiliis, ct Felix
imrg. 3'Jt50£v aTavTtosa. Monl. cciiaci lcgciiduiu, regalis :cr;irii qu:eslor, ciiiii sacr;ita Ucu v;isa ti'iiic-
(inavTijjvTa. r;issciit, ixteiii|>li) liorriliili morbo correpli, iiiiser-
(95) 'Ujtsripbir. < Siibnndi Xi-,-(ov, 1 iiiipiii Monl. riiiia niorie iiilcrieriiiil. Iteiii ii;irraiil Mcepli. Ilisl.
« noii T:paY[j:aTuv, iil liilliiis. 1 I. X, c. 29, I. II, pag. 1)7. Cbrysiisloinus i|iioiiiic
(91) Ol(; avriq i.iicTaTai jiyTftir. Omiii. xa'; lioiii. -i, iii biuilciii populi, ci Tlieodorci. I. m,
oT^. I';iss. [jta3T;;;v aTc aOî; i-ijzi-i:, xa; 0:'; c. 1-2
(ji£Tp!o;;. Sic eliaiii Coinb. (|iii vertit : t ()iiibus ip^c (I) Wriiîp-. Mss. r.un pauci, (iva!6r,v, 1 iiii|ui-
iiovit tlajirisct quibiis :i.iiiiiiailversioiiis iiiodis. > dciiier. I
(95) liafa.T.iTiciag. i Flagella sceleribus ausisque (-2) ifiarsfii. Pa.ss. fr.Zipi.. t Ilorrenrla. »
anitiia. I
(3) 'OrDfiacTiTtra. Kcg. b, 4vo;jta3TOTaTa.
('Jli) ii' cisifaTioy. i Pcr insoniiiia. > Sic casli-
6G7 S, CREGOUII THKOLOGI (iG8
qiii III seiiismn iiriimim insaMionl, el saiitla prutri- A 'w (4) jjiavc^? xa\ Tca-riJa; zh ayta, xa\ xh IlveCua
veral, bpiriiui(iuc gralia; coiiluiiieliain inlnleral »". xf,; xdpiToj ivu6p'(ia?. '\trj>&obi.[x einElv OLK£i(5t£pov,
Jeroboani apposile dixcrinius, aul Israelilam t) 'A/aiS xivljpariXi-ifiv (5), tou? Kapavo[ji(ota-couc,
Aeliab, bomiiics iniqiiissimos, aiit ^gypliiim illiin) ^ 'Papacii tbv AiyJTitiov, i^ ISa6oux^5ov(5(iop tov 'Ai-
Pliaraoiiem, aul Assyrium Nabucliodonosor, vel ooptov, i^ taCta Tiiivta (G) a'jv£X(5vti?, eva xal tiv
li.ic oniiiia coiilialienles, uiium alqne eumdem nomi- oOt^v 6vo[jLa30[jL£v (7)- eto\ xa\ ti; :t(xvtti)v xaxia^
iiabimus : qnandoquiilem eum oniniiim vilia in sese et^ âutbv auXXeâiJtEvo; (fa(vEtat, 'UpoSootfji tijv
collegisse consiai, defeciionem iicinpe 149 Jcro- ii-03taa{av, '.\/ai6 tT;v jjitattfovtav , •tapati) ttjv
boain",eredulilalein Acliab'",duriliem Pliaraoiiis", (jx).r,p(>tTita, Na6ou)(oSov(5aop tijv t£p03u).tav, Tiivtujv
sacrilcgium Naburliodonosoris'", oinnium deiiiqiie 6iJ.ou tT)v (ia*65tav. 'E-ne'! Iz navta Sie^sXOiIjv
in ununi colleciorura iinpielaiem. Cum aulein per taX).a (8), xal •rcav ET605 tf,; xa6' f)[jia)v tupavvfSo?,
alia omnia fiiisset grassatus, alque omne tyrannidis C>i ;jiixp(5v tt xa\ (iYEVvki; iitt[xaaa? (ou ^kp i-î^^-o
in nos et crudelilalis genus, nt leve et abjecluni, ::opt[j.(ijt£pa (fuaij ^xeivr,? (9) Et; xaxtjjv £up£aiv
coiiiempsisset ( nec enim ulla unqnam iiatura ad xa't ^Titvoiav), tfXo; ETtatfjfiXe xa\ ih 'louSatojv tûXov
inalorum inveiitionem illius natura fecundior et rj(jti^v tr)v TtaXatiiv te a^Jtdiv xouy^jtrita, xa\ ih xaO'
uberior fuii), ad extremuni , Judxorum quoque " f||a.tl)v SvtjjOev «icoa^jiuxiiiJtevov ev autot? pitao? auvep-
iiatioiiem in nos inimisit, tum veieri eorum levitaie, Yiv Xa6u)v tou te/viia^jiato;, E^jttGîdJuv (10) te Sri-
luiii iiivelerato iiostri odio in ipsorum pecloribus Oev ex t(ov Ttap' a'Jtots (i(6).(ov xa\ liropil^fjttov, t'01;
clam llagraiilc, ad id, qiiod inoiiebalur, perlicien- vjv autot^ (i7tox£i[ji£vov Ei'r] xateXOEtv et? tr;v §au-
duin, adjutoiibus usus ; ipsis iiimiruin iii pairiam t(ov, xa\ tiv vetov avaoei^jiaaOat , xa\ toiv iiatpiôv
redire ac templum instaurare, palriorumque riiuum t6 xpato^ (ivavedjaaaOat , xa\ droxpurrciSjjtevo; £'J
vigorem renovare, ex ipsorum scilicet libris el voiac :tXda;j.att trjv e^nivotav.

arcanis fatale esse airirinans, ac benevolentis specie commeiilum lioc occultans.
lY. Postquam auicm bxc in aiiimum induxit, A'. 'E^ree^ 6k tauta xa\ StevorjOrj xa\ 'ir.iiniî (euxo-
ijisisque persuasit ( facile enini iniposliirara facit, Xov ydp Et; d^îdtrjv zh Koh^ r;SovT)v aTcav), ol [jLkv tjj.;
«luidquid deleclal), illi quidein ad tenipli exstru- dvaatrjaovte; StEvoouvto ih lEpov, xa\ x^'p''- ™"''^>Ti
ctionem se coniparare, atque iii id opus, ct manu xa\ ;tpoOu[j.[(i T.i(A tS tp-^0'i etaXatraopouv •
tfaat '(i
niulla, et aniini alacritate ac labore incumbere. tot xa\ ti.; YuvaTxa; aOttov oi taixeivtov Oau[iidCov-
lllud enim narrant, qui eurum res admirantur. t;;, 0'j pL(5vov ortavta; tou; 7tEp\ ih aijj[jta x6a[j.ou.;
uxores quoqiie ipsorum iion modo malronalem C Tt^pteji.o^jteva; ^toi[j.(o; auvetacfipEtv tto £pX(;) xa\ tot;
oinnein muiidum corporisque ornatum prompto 7tovou[(ivot;, dXXd xa\ tot; xtSX^rcotj t6v fo~jî £X(fE-
aniino detraxisse, atque in operis structurain la- po'Jaa;, xa\ o'jtE ToXuteXou; eaOTJtoj, oGte [jteXtov
lioraiiliumque opem contulisse, verum eo quoqiie draXitrito.; (fEiSo[jtEva;, euaeêtv oteaOat xa\ itdvta
aiiimo luisse, ut, lerram sinu efferentes, ac nec eXdttto vo[JiiC6tv tou EYx£ip:fj[Aato;. 'fl; Se U7;6 dYpta?
vestibus priEcIaris et cxquisilis, nec leneris inem- XatXa7to; xa\ gpaa[jiou yt)? atfvto auveXaOevtEi; (H),
bris parcentes, pietatis oflicio sese fungi exislima- e7tt ti tôv TtXrjaiov iepijv, oi [tcv &><; txEtE'JaovtE?,
rent. omniaque boc coiialu inferiora ducereiit. Ut top[jir,aav, 0! 6£,07tEp (12) ivtoti; toto'Jtot; tftXeT ou[a-
vero, sa:vo tiirbine ac repeiitina a-sluantis terrai 6aivEtv, ttu 7tapi5vti -/pto^jtEvot r.ph^ poriOEiav, ol 6i
agitalionc siinul una repuisi, ad propinquum quod- d).),to;tTJ tapaxfi au[ji(fEpo[jiEvoi, xa\ toT; Oiouat auv-
dam templum perrcxerunt, alii oralionis causa, etaTziTTtovte;. Eta\ \j.ht o't X^YOuatv, li); ouSk tb tEpiv
alii, iil in liujusinodi rebus accidere solet, eo, a'Jtou; TtpoaeSEâto, dXX' dva7:E7:ta[<.£vatc TipoaeX-
ouod oDerebalur, ad periculi propulsalionem uten- 6(5vtE? taT? ituXat?, l7tixXEiaO£taat; (13) ^vEtu/ov £x
les, alii ciim luiiiullu iiiia proruenles, ac cum cur- ttvo; dopdtou xa\ (li) dtfavo^j; 6uvd[j.£toi;, f, ti tci-
fciilibus siiniil illalieiites ; sniil iiui eos iie a leiii- a'jta (Ifi) t£patoupY£T 7:p6; trjv ttov da£6tov Mtt) xa-
llebr. X, 20. »' III Ueg. xii, 2G. »» III Kcg. xxii, 2G. »» Exo.l. vii, 22. '^' IV Reg. xxv, 0.
(4) 'Em-Tov npGitor. Iia Ires Ueg. Alii vero tres (13) 'KniK.leitrOelcraK:. Sic viilgo codd. Edit. vero,
Ilejj. el Or. 1 ad iiiarg. T:p(otou. i7:tt£0Eiaat;.
(.i) 'lc(iai].liTi\v. Sic oiiiiies eiiilices, « quasi rex (1-i) 'AcptiTov KtiL Ila niss. et editi. Iii Par.
scbisinalicusel lyianiiiis. i Suspicaiur .Moiit. Iej;eii- deesl, xai.
;iliiiii, "lapar,Xi:(ov, < Uegiiiii hrael sceleralissiiiios.» (•15) "llTit ToiavTCi. Kcg. bm, t^ taiJta.
yine leclio iioii displicel, Seil milli laveiil codiies. (10) TCn- dcreCwr. Ueg. a, b, bm, et Or. 1, ti'ov
(fi) TtivTti ndyTci. Cnlb. 3, i^ ti 7:ivta.
"II da£6o'Jvt(ov. Porro de liis iniraciilis consenlienlcs
'Ori jidrvjte.r. Ueg. bin, ovo;jtiaiij[jL£v. Nolam
(7) lialiemus, noii laiUnin Thcoiloretum, Sozomenuu),
inierrogalionis bic poneiiilain arliiuauir llcinsius. Unlinuiii, , Ambrosium
Clirysostoiiiniu llierony- ,
sed eliani Jiiliaiii ailoratorem Aniniianuin,

(8) rtiJ.la. Mss. commnniuf , ti aXXa.
inuiii, cle.,
^vciQ iKein\<:. t Ingcniuiii, indolcs. 1 Savil. imo JniLeos ipsos. Uiide Sozoineinis , lib. v, c. 21,
(9)
< JiiiWei ipsi ac geiililes liileiii faciaiit, qiii opiis
ixeivou. :iil :
'E.itnf:tt'tt!ojr. Per Dcum obteslans, diviiio- imperlecluin dimiscriini, aiii, iit vcrius diraiii, ne
(10) <
qiie ex eis airialii, qiiem lingeliat, nionens, > elc. iiiclinare quiilein piilnerunl. > Aildaimis, iiisi qiiaii-
auvEXaaOevtsj. tiiin iiccesse luil, iit 1 iie lapis super lapidciii reliii-
(11) i^vvK.UiOirTe.t:. Colli. ?>,
i|iicrciur, • egcsla siiliccl ciiam c fiiiiilanieiilis

(12) "O.ief. Ueg. .-1, (h'-'.^,.
,,
669 OriATIO *. — rOMI!\ JLI.IAMM II. f.TO
tjtXiiJiv, xa\ Tt')v evijeCcuv iitfaXsiav oi i::av--, A pli' iiuiilfin ailiiiissos Iiiiiiso coiiiiiiciiiorciu, scii
ffi(\ xa\ Xivojji xat rrtatsuoujtv, o-: ptafo|jiivov.; cuin ad apcrtas rorcs acccssissviii, rcpciite cjsili-in
oOtovj xal îAovEtxoOvTa^ z£p\ Ttjv efaoSov, ttGp cbiis.is possiiloi|iii! oli(liR'l:is iinriTnli^M', polciilia
Etttjjsv inavTTjjav ix toj IspoO, xal tov; |i^v xar- (|iiailaMi iii\isiliili, i|ii.c .iil iiMpiiiniiii liTruiciii ac
efXsJs xa\ ivrjXtoisv (io; ojjtocJv Tt itep\ aOTOj^ piiiiiiMi iMiiiliiiiiil.itiMii linjnsMiiiili prniligia cllicil.
ovjJiC^jvat TOi» SoSojjiiTwv TtiOestv, i) tiTj •::2p\ NiSaC Iloc aiiliMii UMO jaiii oro (iiiiiics rcfcruiil, ac pru
xa\ "ACtouS OaOjiaTt îvcoj xa\ OujjKiuait xatxtvoj- ccrto liabciit, 150 'l'''"'
<^"^ SMiiiuia vi atque coii-
vijiait), Toii; 5i Twv xatpttov ixpioiTiptiiav (17), lcntiom; iiigrcssinn sihi apcrin- cdiianlcs, igiiis c
(jTf,),T,v i^f.xiv S(jn}.uxov TfjiTOjQsoO xaTi twv itiap- tcniplo otcnrrciis inliiliuil , ct aliiis ([niileiii ciiissil
Tl.J/.titV iltilXf,J xa\ Xtvfjliloj. TOUTO [ikv o}] TOtOUTO, et alisiiinpsit (nt similc (|niil(lain ipsis, (|uo(l Su-
xa\ i^TtTTitToj {irio:\?, OTt |jtTjOi (18) Tat^ iXXat^ toO (loMiilis , jccidcrit", aul cliaiii (|uoil Nadab ct
thoO 6'jvi[jtE3tv •
8 5h ?Tt toOtou (19) TtapaJo^^Tepov .\biu(l "•, (]ui inusilato niore ct lliiis adolevcrunl,
xa\ 7:spf.faviTTspov, Sjtt) tfco- ev t(T) o'JpaviT) ('20) ct opprcssi siiiil ), alins vcro |ira'(ipuis corporis
t6v <JTaup4v Tispfî-piôv (•21) , xa\ zh npiTEpov It:\ parlibus Iruiicaliis, vivain coluiiinain (livin;c ad-
1fri; iTtj.iaC<i[Ji£'/ov Toi? iOeo:^ xa\ T/f^y.7. xa\ 6vo[jLa versus peccalorcs comiiiiiialionis ct inolionis rcli-
vOv Jv 0'jpavtT) SsJxvuTat Tiaitv iTz'.Tr\;, xa\ •(ivmi " quit. Atque tioc quidcin ad liunc nioduin sc liabnil,
Tpîratov T(T) 8£(Ti Tf,j xaTi t(Tiv i5£6tT)v vixTjj, tco- ncc (idcin qiiisqiiain dcrogct, nisi ipii cadein ra-
•::aiou T.i'i-:>j; 'j'|T/.(iT3pov. lioiic aliis quoque Dci iniraculis iuillini lidcfti lia-
Iiciiilain putet. Quod autem lioc cliaiii niiialiilins dariusquc fuit, lux in cibIo slclil, cruccm in or-
bcm describens, ac nomcii illud ct figura, (iii.e iii tcrra prius impiis contemplui fuerat, in ctrlo nuiic
oiniiibus cx a!qiio oslcndiliir, neoque victoria: advcrsus iMi|)ios iroiilixniiii clliciliir, Iriqiliicn iiiiiMi su-
Lliniius et prestaiilius.
E'. Up4^ TaOTi tE (ffjfiouitv ol toO atuivoj toutou V. Ad liKC porro quid dicluri suiit linjus s.rciili
!io:fo\, xa\ Ti 7:ap' auToTs izoi£(jiv'JvovT£? , ol ti^ sapiciilcs, sunqiic magnilicis vcrbis exoriiaiitcs
Pifizii; 'j-fjva; UxovTsj, xa\ t6 xo[jt'.}-^v «ptTJpov- i|iii piofuiidas baibas gcstani, ac scitum cl vcnu-
Zi; iii) f,[Jtiv TpiStjvtov ; ivT;5if,YTjiai [jtot xa\ 3'j Ti sliiin palliiiin Iraliiinl ? Tu quoqiie liia iiiilii cv
ci, 6 Toj^ [iaxpojj \6xo-j; Ypi'^(ov, xa\ Tiji-iiTouj advcrso narra, (|ui prolivas oralioiiCN conscribis,
<juvTtOj\^ c-Topia?, xa\ X5-/T)v(l); -p4j Ti avu (23), liistoriasquc a lide abliorreuies conlicis, atque ad
xa\ Ttliv ojpavitov xaTa'îu6<iJt£'/o.;, xo\ irXfxiov tx tt,; supcra inliias, falsaque dc c(i;lestibus loqucris
icov iiT^piov (-M) xivf,-£to? Ti; Y'"''''-'»
>'*^-''^ "'•J;-^- C alque nalivitales el rerum -evcnlus ex aolroriiin
6a;"/ovTa ; A^î^c (Jiot xa\ ij -ol; aob; iiripa?, tov molu coiilexis '!
Sidera iiuiique tua niilii cxpoiic,
'ApiiovTjj Tieâvov, xa\ t?iV B£p£v;-/.T,; T:),(>-/a[xov, Ariadncs coroiiani, cl IScrcnices ciimam, ct sala-
xa\ Tbv oieXYTi K.uxvov, xat t6v 06pt3Ti;v ToOpov ccra Cyguum, cl petulanlciii Taurum;alquc ctiaiii,
ei 51 ^0'jXsi, t?»v 'OcjJioO/iv (25) ffou, xa\ tJiv AiYii- si ita vis, Opliiuchiim liium, el Capricoriiuin, et
x£p(o (2C), xa\ T?iv AiovTO, aXXou; t£ oiou? i-\ t(T) Leoiiem, aliosqiic oiniies, quos, ob nialuin cogni-
xax(p (27) yvtjpiia?, i) Oeouj t^ iiTipa? £T:o!T,ia^. los, vcl iii dconini, vcl iii sideriim nuincriiin ascri-
IloO s\) toOtov (2S) £/£1? Tiv xOxXov £v ToTj <so'.; iJia- psisti. Ubi Iii liiinc circiiluin iii lua matlicsi liabcs?
Of|[jiaai; IIoO 6i Tiv e7:\ BTjOXEîjt 6pa[jt(5'/Ta ::piT£pov Ubi etiam stellain illam, .Magoriim luorum diicini
ex TTJ; Jioa; iiTipa, tiv ioT,Y^v Ttjv idiv Mayiov xai ct auspicein, qux priiis ali orlu iii I!ellilelii!iii cu-
~p6\fto'i ; "E/tjJ Ti xiyijj Xi^siv sx Tdv oupaviijjv •
currit " ? I[)se qiiiiqiie iionniliil liabeo (jiiiid de
£X£tvo? TTjv XptiToO T:apou3tav iv£of,X(oi£v (29) 6 coclcslibus disseram : slella illa Cliristi pra^seiiliaiii
iirf^p •
ouTo; tt,? XptiToO vixT,; 6 iTi-fa-ô^. indicavit : ba;c victori.-c Cbrisli coroiia fiiil.
•' Geii. XIX, 2i. "Levii. x, 2. "MaiUi. ii, 1 se(|q.
linino. .la iiiipii .\|inslat.T; spcs, qiia, iil ciiin Tlicn- D ( ileliiicnns. ) Qiiid sil cnix in nrlicin dcscripla iinii
dorcto loqiiar, llist., lilj. iii, c. 17, tsese lalsi pia:- vi(lci). Miraciiliiiii islud lcstiiniiiiio siio ciiiiliriiiaiii
diclioneni Doinini convicliiriiin essu spcrabal, > iin- Clirysoslomus, Kulinus.Tlicod., So/.oiii., Socral.,elc.
plcia esl, ui sliillis ipse suis coiilr;i Dcuin oiisiliis. (22) IleftcvfCfzei:. Circuiiiferniil. > i
ncscius, iii\iliisi|iieailiin|ilcnila'sei vieiil priediclioiii, (23) Ilfbt; za (irt,). Keg. a, li; Ti a'/(o.
(inic aliuqiii ad aMiiiSiiiii iiicdiiiii coinplcia ';ral, cuiii (ii) 'Acrrspto»-. Duo Kcg. Cotlb. k, ur. t,
(ieciinainqiiinlain catcclie=iiii scriberel Cyrillusllie- aiTptov.
losolyinilanus. (i5) 'Oîovycv cov. i Ser|iciilariiiin. > P.îss.
(17) WxiMZTjfidtrin-. \[:i iiiss. omiies. Edit. ixpo- lot. Siinl (|ui /'Esciilapium inlelliganl, (jiiod angueiii
t£p;aia;. iiiann lenens piiigcreliir.
(18) "Oti ftT}Si. Sic Pass. nliique pliircs codi- (iti) Xixciinfio. Ilaplerique codiccs. 1'ar. cilit. Ai-
ces ; « Quaiidi)i|iiiileiii, > eie. Vel, « si inoilo aliis... '(iy.tpt>i'j.
Ildi;iii iioii abro[jat. > Edit. Par. Ald. et llerv. !:; (27) 'Eal Ttit xaxto. i Ab insigni inaio nnlos, cc-
[irfii. leliies. >
i\9) '0 Si Ititovtcv. S\c inss. oiiincs. Decst in (28) TcvTCf. Coisl. 2, toOtcov.
Par. eilit. toutou. (29) 'XfEdiiltxicer. Codices. communius, £5f,).co-
(20) Tio cvf<fy<i). Deesl, tiTi, inpluribiis. 3£v. Coisl. 2, i:jif,vji£v.

(21) llrriyfii^^y, , Ciui-eni describcns, t aiil,
d S. GUEGORII THEOLOGI 672
\I. Al(]tie li;ipc inilii ile ca-leslibus alqiie siipeiis, A Q". TaOTs y.i\i i-A twv oupavtiov xa\ tu)v avoj (Ju|j-
quae pio inagna e.i, qu;e in univeiso elucei, coii- TiajxovTojv To;r fijist^pot?, xata Ti)v [jisY(iXT)v toj
cortlia el iieccssituJine rcbus iiostris conilolescnnt, TtavTb; 4ppiov£av ts xa"i oixEciotiiv Ta 51 ^4?,; (
liiria siiit. Qikp veio sequnntur, Psalniistes jain (J/aXfii); (30) oujji-Ar.poOxio [lov oxt Kal ad.lsiQ xad
milii expleat: Kt 151 fivitnics destnu-isli'^'' (iit ve- el.lEQ {&>^ Taj •::a).atis exîva^ i-T^X Tot.; auTot; aiz
leres ilias olieasileni iiiipietalesl, iiitei' ipsas, quilius 6ri|jtaTtv), ivauTat; Tat^ xa8' fjfjtijjv 7:apavo[jt£at?, Tot.
in nos atebaiitiir, iniipiitates, partiin inari oliriilas, |jtcv nsXaYcciiv siytxXusSstaa?, Ta; Zl a£t(i[jtiTj xit-
partim lerrae. inotii prosiratas et eversas, ut pro- evsxOitda;, co; [jttxpou xa\ t6 Xstittjjisvov l)(siv£'fJt£Tv.
pemoiluni id quoil ieli(|iiuin est, dicere possini : oTi 'A.Tci.iero ri) ^n-rmdcvvor avzutr (3l)/(er' riyôv
Periit meiiiuria eurum cum soiiilu ", ct claro ac xat 7:£p:6oT;TOu ttj.; a-ojXsEas "
ToaauTiq yip auTdv f)
celeliri exitio. Taiita eniiii ruiiia est lanlaque con- mCisii, xa"t TOtouTO (5"2) -zb auvTptjijjta, xa\ ToJv ex
fractio cariiin ac illaruni qu;« e vicino suiit, inaxi- yciTîviov (35), xal [jtdXtaTa tt] ii3s6of^ (5-i) Tztpi/jxi-
ineque liariim qu;e iinpietate delectantur, ut si quis p(JVTojv, (jj; (5S) toXXou -/pivou Seiv aiiTat;, et
etiain earuiii iiistauialiiineiii aggredi audeal, niulto Tt? &pa xal ToX(j:Tja£t£ touxo T.ph; (30) E^Txavip-
leinpore ad eain rein opus futurum sit. Oojatv.
VII. Ac terne quideni et cceli hsc ostenla fiie- B Z'. 'Âp' oOv YTi [ikv outoj xal oOpavi^- iir,p (57) 6i
rmil : caeieruiii aer liiijusmodi lempore niliiliie in- oux £7ttaT][i.atv£t Totj ToiouTot? xatpotj, ouSk TjYtaaBT)
signe edidit, nec passionis Cliristi sigiiis sanclifica- TiT£ Tot; aT;(jt£totg Tou TiiOou; ; 'Eixtoeiâîijaav
tiis est ? Proferaiit iiunc quoque vestes suas, qui l-i (58) xa't vuv xig tiO^Taj, ol tou Oaujjtaxo.; ^x£t'-
Iiiijus miraculi speclatores et coiiscii exsiiieruiit, vou Gsaxa^t xal [j.uaxat, TasxoTS xaxaar,[JtavO£taa.; (59)
illas, iiiquam.crucis notis lunc inustas et consigna- Tot; Tou axaupou aT£Y[jiaatv. '()[jiou t£ yap TauTa
las. Siiiiul eniiii ac qnispiani, sive nostrorum, sive OtTJYEtTi Tt;, EIt' OUV Ttjjv :fl[J.£TiptiJV, tlx^ OUV Ttijv
cxlerornni lisc iiarrabal, ant nanaiiles audiebal, £5(ijOsv (40), i^ otT)You[jt£V(ov fjxou^, xal t6 6au[jia
slaliin linf miraciiluiii, vel in scipso, vel iii viciiio suo iijjpa. Ttap' iauT(;j, t^ TtiJ7i/.T|atov yiv(5[j:£vov, xaTaaxs-
perspicielj;il, slellalus niniirum ipse nolisque dis- prj- iov, t) £X£tvov optjv TOtouTOv Jv Tot.; eaOfj[j.aat,
linctus, vel illiini lalem in vesliinentis iniuens, TtaGT)? laTOupYtx^; tlTjtfiooj t^ TxeptEpyou ôjypa-
omnem lextorii arlificii elegantiam, aul summa 9;a; (41) 7:otxtX(i)T£pov. 'Ex toutou Tt ytv^Tat; To-
cura elalMiraiam iMClurain varietate superantem. aauTT) TtiJv 6p(0[j.£V(ov xaTaTxXTj^t?, tJJ? [Jttxpoij (jtkv
Qu.-e res spectaniium animos tanto stiipore affecil, ot-avTa; oJaTXEp ic, iyh^ auvOf;[j.aTO? (42) xal [J.ta;
iit onines feriiic, qiiasi ex signo uno, aique una voce cfojvî; xiv Tojv XptaTtavtov avaxaXetaOat 0£bv, eu-
Clirisliaiiorum Deiiin invocarent, eumque mulliis <pT)[jttat? ts ixoXJkat; xal txEatatg aixbv k|tXaax£aOa
Ijiiidibus preeiliusque placare sluderent; nitilli etiam mXXous 0£ oux £t; ivaSoXii;, iXXi Txap' auTi TtJjv
iioii in iDiigiiis reiu extraheiiies, sed eodeiii ipse au[j.6avxojv -poaopa(iivTa? TOt? t£p£uatv fj[Jtiijv, xal
lempore, qiio lix>c acciderunl. ad sacerdntes nostros TxoXXi xaxa5£r,0^VTa? tt)? t£ 'ExxXr|a£ai; f^vEaOat,
properanies, adliiliiiis multis precibus in Ecclesiam [jtEpog, xa't [xuTÔfjvat Ti T£X£toT£pa (45), Tto lepto (44)
admissi, ac snblimioribus mysteriis imhuli sint, xaOaYvtaOEVTag paTXT£a[j:aTt, xa\ 5ii tov <p(56ov (45)
s.tcro baptismate purificati, aique utiliialem ex ti- (I)cp£Xr,0^vTa;.
mpre consccuii.
YIII. Ita quidem se res liabebant. Julianus vero II'. £!/£ [J.cv ouv ouxto Tauxa 6 6s, Tat; xaTi [xi-
furoris sensim ingravesceniis oestro percitus et agi- xpiv (jtav£at? otaTpTjXaTou^tsvosxal 5ovou[jt£vo;, l~\
latus, ad ipsiim calaniilalum suaruin caput landem a'j-h ih x£'.faXaiov iTxavTot Ttov kauToiJ au[jt(poptIiv. 'fl;
ilevenit. IJl cniiii Gliristianorum res ex aniini sen- yip xaxi vouv tfii^ ouxto xi XptaTtavtov lôixo, xal
leiiiia se liaherc existiinavii, alque ex liis, ([use jain ol.; fj5Ti xaT££pyaaTO (46), t6 xal Ttav iXtoTiv elvai
«' P.sal. IX, 7. «••'ibid.
(30) ^'aJ.n(j(j. Ueg. hu, j\ld. el Ilerv. tJ/aX- j) (40) Tdr eliijiOe.r. Sicmagnoconsensu mss. Edit.
jj:(o5(Jj. Par. I^vtov.
(51) Aiirtor. Duo Keg. auTou. (41) XMjpaplac,. Reg. nii, Colb. 3, Ald. et
(52) ToiovTo. Sic niss. Edil. vero, toioutov. llerv. adiluiit a(jnr£X''j[J^£vov. Pass. Ueg. 1, i[iTcta/o-
(55) Tiir in YeiTonor. Pass. et Scliol. iMoiilac. Tijjv p.£vov. Iia eliaiii Coiiib. qui verlil, « iiwijori varielale
EV yeiTiivtov. amictiim. i
(3*) 'AveCEiiii. Ila Pass. aliiqiie rodices , ci \k-l) 'Ef, f-rdc avrdixnazoi;. Comb. « quasi ex uiia
s^îisus posliilal. Edili aiilein , eua£6££a, i pic- tesseia, > vel, « qiiasi excoiidiclo. i
lEie, 1 qUDil liilcr;iri polerat, si abesset, [jtaXt- ^45) Te.leioTepa. Ila mss. Edili, TeXstoxepa.
axa, qiii:i iii iiiipinnim ruiiia, vcl piissiiiio ('ui(|ue (44) '/e/jtf). Sic codices omiies. Edil. Par.
\ iiiiKi meliieiidmii esse, prohanl, Soiliiiiiilariim et Oe£(o.
Ahimiiis pcreiiiitiiim exempla, et adliibiuc luiii ab (ia) Aih zdr cp66or. Pass. oti tiTjv (fo6sp(ov ticpe-
aii},'clis, iiim a .Movse cautiuiies. XT.OsvTa; t6 [j:t) 9o5£taOat • «aiqueid iiiililjitis cx reliiis
(S.')) •«(. Pass. (JiTs. linieiidis coiiseculi ut iiiliil liniereiil. > Sed li;«'C iioii
(5G) /y/t't. Pass. aliique, £ts. agnoscmiiplerique codices, nec vertilBillius. Ilerv.,
(37) Wiip. MjiIc Ald. et ilerv, avT;p, i vir. » Sti T(i)v 9if/(ov.
(3«) -ICzi. Mont. £t? St:. (40) KuzeifxacTo. SicPass. csleriipie inss. jMoiiI.
(59) KKzacqjia^-Oeicar. Pass. i-tjTijj.avOctaa;, vcro el cdil. l'ar. xaT£tp-,'a-ax').

C73 ORATIO V. - C.ONTHV Jl I.IAM \l 11. f.7l
xi: Tiva xaTi -Cji \ lonrcccral, iii e.iiii sprin :mI,Iiii:Iii8 c.il, iiiliil e.st'.
OjXriJavTi ixivov (17) i't.-hii,
ijitjpioiv âpCipe.tv eJr.iispiiv 4p-nija{, (ilav ôj- qiKMl, iiiodo vellcl, 152 Miinrjrc cl cxpiigiiarc iioii
po.sct, ae |)i;i'icrc.i |ii.iN|>eri eiijiis.hiin ailvcrsiis

iûiTaixaOTrjvliouXTjv i'jv:Tw-:itTiv:j xa^.âavOpM-
Oriiiliios li:irb:iriis liflln siiecessiis ooi:isioiii'iii ra-
•it0T«Tr,v./Apa; oiTTbv tvOivo: STpaTlv, T^v iiiv(lS) i
Twv outIv Sai[i<vtov, xa\ iiicns, lioc iiiiilin toiisiliiiiii, prii.lenlissiimiiii hiiniil
inXttaiv, t6v oi 4y6'/tiov (])
(iiXXov cl/_t Oaf.iiiv, iT:\ nipaa; JTpaTEuei, Opijoj; cl liiiiiiaiiissiiiiuni cipil. Dnplicein eiiiin iii.le exer-
dXoYicjt (laXXovf, (l.o|jiTi;i39aX:ia TitJTEUJa;- xa\ oio' ciliini niovcns, allcrum iiiililuin.allcruin d:«;inoiiuiii.
a <l"'l'i's il"':elialnr, et iii ciijiis ope ipsiii» li.ln. ia

ixîvo Tjv.«;?v ojvr.OÛ- * snfi^-.JL-.oi, o:: Oipjo? xa\
xiv ivijiaJi TtXriJiiCot, rX:tJTOv ni:ii!is nileb.iliir, a.lvers:is l'.rrsas evpo.lilioncin siis-
Opijo; (.l'J), Ei To!,-
ivSpia t£ (ja^tiv eipil, pneeipili lcincril:ite poliiis (|n:iiii xirinin lii-

iiXXf.Xtov T^l 6jvi.u£t xExi^pvata', f,v
xal dvav6()!>. 16 (i4v yip ev toI; ToX(XT,Tiot; Oa.ijJEiv niilate Iretiis : ac iie illud ijniilein pi;r>(ii.i.iis ^r
ivopia; tiT^v, (oi::ip t6 uuiiaOat SatXia,- •
ou ok sapicntissinius, lldiiciain cl andaciain, liecl iionii-
::X£itov4xiv«'jvo.:, 4[iij: /lop-rv xa\ (oOiîjOat, dXXi nis ratione inler se vieiii:u sint, polcntia tanicii el
xaTij(SsOai, Opijou;, ioj-£p t4 iJ7:ox(opctv ij-.fa- faeuUale |iliiriniiiin iiiler sc ilistiiictas c»si\ et di-
(il)
Xsia;. Ka> ou tou auToiJ Xivou Oet^.v <puXi=at Ti starc plns (|iiani li.rliln.lo di^tal ab iijnavi». Kteniiii
6vTa, xat Ttov 0Jx6vT(0VTt ::pojXa6£tv t6 (i^v yip B in relius ar.lnis pijcli.lenteni aiiiinnin gciere, nia-
(jtiXtJra xa\ rptoTov toi; voOv Ey/j^^jt Ti(xr,Tiov t6 gnaniniitatis csl ; (|ucinadinodiiin conlra, pericnluin
Si, av (liv (jlctA (laJT.bvr,;, Szx-.iw av Zl delrectare, tiini.litulis et i-navia-. At iilii pliis peri-
u-ipxTi
«vTtwTtrr,, TtspioTTTiov. '0 oi u-ip tou xTfjjijOai Tt culi imniiiiel. luiii iiliviain pmrcdere, .si'(|ne in dis-
•prinierc ac retiiic-
wv eX:Tt;o(ji^/(ov TTait Toi; u::ipXOujt xivouvJJiov crimcD oluru.lcre, non ante
rc, temeritati diicen.lnm est qiiemadiiio.luni c con-
Xijv iv4r,To,- (30). Kai (tot 7:poi;otxivat Soy.iX zuxtt) ;
xaxto TT.v Tixvr.v, 7:p\v tijv' sTijtv eu OiaOat, i:po- trario, rcdere, caulioni el prn.lentia;. Nec eodeni
l"c.) |).>iien.lum esl, ea (pre a.lsiiiit, tiicri, cl eoriini
6aXXo,aiv(p •
f, xu6£,ovi;TTi X£Xu(jiivr,; auTtp tt,; vr,'.?,
xa\ ou :TXot;ji(o; (31) exoujri?, vauv xaTaSuovTt (.-i-J) (ina; noii li:ibe.is, alii|ui.l adipisei. lllius enim pr:e.
i:oX£|jt!av , f^ xaTaSu£tv ij7:ouoaxi5Tt. ^fiv (jiot 5ox£i tipua ct priinaria ralio cordalis viris lialienda esl :
^LTfiii Ixilvo; £vOu;jiT,0£\c, k-^x'^:pE'.'/ d-£piJxi"to,- lioc vero, si.|ui.lcm ttilo r.icilc.jiie liccat, anipleclen-
Tot; EYvtojjjLivo;;, £Tt Ttov Tto^jtaTxtov (bSivivTwv dnm ; sin aiilem iii coiilrariuni cedal, comeiiincn-
o'JT(p (33), xa\ xaxto; 6toxet(jtiv(ov Tto 6iioi-,u(p (jti- <l""i. Qui vero, nt aliiinid corum, (ni:e sj.e conce-
XtJTO, Tr;v dXXoTpiav 7:£ptvo(I)V xa\ 5:aX{jt(ov£u; (3i) pit, asse.iuatnr, (ortnnarum oniiiiiim snarnin pcri-
etvai Tt? £x ûp jtj; 3povT(ov,-,o6;Tou; Tpatavoj;,3Xi- culo diiuicat, iii magna sUillitia vcrsatnr. Ac milii
ntov *x£ivou; xat tou; 'Aopiavou; (35), Jiv oux t.ttov iii:.1.) \ni'Â\ iion ilissiniilis esse vidctur, arlein suain,
gradnm pr.ilercnti aiil
•tri; dvop£ia; t6 ojcfOA^; £.0au;jti;£TO. T6v Kipov o£ priiis.i"a!ii recte (ixerit , :
oC.x4v£v(5£t i-/£rvov,oJ6iT4vO'JaX£piav6v(3C), ol6ixa; guliernatori, solnia nave siia, ncc ad navigandiini

E6ojav op,uTi; iXo-j-tjTOu, tv', o tfiiJiv f, Tpa-;-(p6ia,y//'( idonea, navem lioslilcin deprimeiili, aut certe de-
^reidiC'^ Tcn-TUya^, ^v Il^pjiov opot;, £v ix;jtf, tt,; primere coiianti. Quoruni ille iiiliil , iit niilii qni-
s-JTuxia; xaTaXuOivT£;. dein videlur, r.^pulaiis, inconsulte ea ((u:e slaluciai,
aisgreditur, relnis llomanis adliiic exi:lccr:ilis , inaleqne, pr:esertiiii ob excitalaiii perscenlioneiii, aire-
clis, alienain regionein cogilans ; ac Salinoneuiii ij.ieindam, e corio tonantcni noliis rerereiis, Traja-
nosqiie ill.is et Adrianos sibi oli ociilos pniponeiis, inioriiin iniiiiis cautio et prudciitia, quain aniini iiia-
gnilii.lu a.liiiiralioiii esse s.ilebat. Ac ei, iiec Cari illiiis in mentcin veiiielial sors, iiec Valeriaiii, qiii
iiiipclus incons.ilii pcen;is de.lernnt (

iie, i|iieiiia.liiio.liiin ait tragicus (37), forlunus exprobrem), iii
Pers.iriim liiilbus iii me.llo rcli.ilalls ciirsii oppressi.

0'. 'AXX' o-jv l6o|£ TouTa, xa\ tt,; opuf,; f,v 153 '^- Veruin linec ipsius animo inscderant,
Ta-av (iavT£ia; xa\ •coT,T£ia;, ,ir,Tf,; t£ xa\ d,oif,TOu t.il.i>.|.u; lii cani c^pedilinncm rorcbaliir, oinni di-
(47) ML'>-cy. Pliires codices nalient, ou (jtivov. D (3.',) 'QSiyorzoir. Bml. < non.lnm paealis relms
Pass. oi , Ueg. I, oi, forsaii pro, oj, vel, o', d.iiiii, i vel, ( a.lliue laborantibiis, sibiqiio vcliit
< silii. I parliirieiililins. >
(48) Tifjdr, cic. Or 1, .Mont. tiov (xiv... tJjv (31) i'((.(/«o)êi,''c- Salmonens, apii.i pneias,Elidis
6i. rex, qni ul ileiis liabcretiir, siiper poiile a;reo eiir-
(49) Sdpcrcf xal Opdccq. c Ki.lnria el audacia riini :igll:iiis riilmiiie Joveinarmalns, riiliiiiti;iiilciii
SOii.i paniiii diliereiil, al sigiiilicaiiiiiie miilliim. • iinil:iri voluil. ad inleios rulmine

Sed eiiiii Jiipili;r
(30) ',Acc'))rcc. Ke^. qiuiiior, Colli. k, Bill. ivor,- deirnsil. Vl.le Virg., .Ktwiil. vi.vers. 383.
(33) Tfaiurcix.- ''"' '(><: 'ASrictrcrr. i Tra
•
To;, tjo; jjiot lo/.C)'! t^jxtti xaxtp, plc. B...l:eiis lia
liuiic liieiiin lcgii Kai
-poj£Oixivat 6ox£i -JxTri
: (xo: jaiiiis elAilrianns Biini:ini inip.-r.ilures, .jiii, » ut lo-
«xaxipTf,v TiyvT^v, xa\, T^pîv Tf,v jTa-:v £j OiiOai', qiiilur Llias, i a.l l.irtil.i.liiiein, aiiimique niagniiu-
•::po6aXXo;jt£vtp y.Io'! sic re.I.lil :
'(
Milii.jne ;i>siiiiil.s dineiii |iriideiiii:e.|Uoq.ie biii.lein :idjuiixeruiil. i
essevi.leliir piigili arlis igiiaro, pnns.inain sia- qiii (Sti^r.li^ zir Oiu.lr.fiarcr. Ciiriis
Kiiftr... et
Inm slaliilito pede C0inposuit,piigiiosiii adversarluni Valerianiis iiii|iei:itorcs U.ini.ini, tuni m snmnia r.'-
inien.lit. > licltate vcrs:ireiilnr, si.ill.li ac lciiier;.rii impetns

(31) Oi) :c.lot{iio^. Reg. a, ojx £'JT:Xot;jtto;. paKni.s dederunl, in lêrbarnm fniibiis opprcssi ac
(vl) Ka-aSvcrTt. Ud Viss. alii.ino plure» ; alii deleli.
vero xaTa6JvovT:. (37) Euripidcs in Orcsie.
f.7fi S. GKEGORll THLOLO(;i 676
viiinlionis et pi:ostij,'i;iriini, diceiuloriiniquc et taceii- A Ouab^ xspazda^j £i? Ev iyayMî, tv' ev ppax^' "««*
(loriiin sucrincioriiiii porlcntosa vanilalc in unum xataXuOii. Kal t6 xaXXt^pT)[jLa w^ H-^Ta xal CiTrEp-
follecU, nt lola ea scilicet hrevi ilelcretiir. Porro (fus?, (Ii XpiaT^, xal AdyE, xa'i T.aliti (S8) tou d7:a-
voliva victiina, ipiani iiiagna quaniqiic cxiniia, o Oou;, xa\ xiidfjiou r.avxbq [xu3TT]piov (59) I 6Xov t6
Ciirisle, ct Vcrliiiin, et iinpalibilis passioiiis, lolius- XptJTiavwv yivoq TapaiTfivat xoi? 6ai[jioatv, el toG
quc orliis iiiystiMiiiin ! universam Cliristianorum Ttpoxstiisvou xpaTTjaetE. Ti pikv ouv TtpoJTa tt)? t-('
genleiii d;Biiioiiilnis subjicere, si niodo propositi XcipT)a:to; oCitw, xa\ Xiav vsavixi, xal ctXXoI; tiuv
coinpos cxsislcrcl. Ac conaliis quidcm ipsius princi- TJi exsivou cppovoOvTwv rEpt6o(.'jiji£va TauTa. 'I't)v Tap
pia perqiiani slreiiiia, ct quae plerisque eorum qiii T(ov 'Aaiuptdjv oiT]v 6ia(i,4£(ijv 6 EucppdTTjs, xa't ttjv
ipsius partibiis siiident, magiiis vocibus celebrantur, nspaiSa TOpajiEtefjjjievo;, exsise TtTj TiTpiSt (jtifvu-
sunl liujusniodi. Nain cum lotam eam Assyrise par- Tat, TauTTjv ^Xwv xal tejjwIjv, xat Ttva Ttov (ppoupltov
leni, qiiani perluens Eiiplirales ac Persidein prsetcr- e^sXtjjv xaTi tioXXtjv tou xojXuuovto; (fiO) tpT^[i.iav,
labeiis, illic ciini Tigride iniscetur, ccpissct etperva- eit' oOv XaOijJV oti xh tt); ecftfSou Tdxoj, eVts utt?»
stassel, noiiiiiillaque castclla omiii pra^sidio destitiila Ilspdiov oiJTOj aTpaTTiyouiJLSVo; (Gl), xa\ xaTd (Jttxp&v
diruisset; sive quod Persas incursionis celeritaie u7:aT(j[jtsvos si; ToOfJiupoiOsv (62) (XiyeTat t^P
fefellisset, .sive qiiod ab iis consullo ita duceretur, B d[icpi5T£pa), o\jt(o you-^ •rcpotdiv, xa't toj UTpaTtJJ iiapa-
seiisiniqiie ad ulleriiis procedcndum allicerelur •TTopsuojJi^vio, xa^t Tat; vauu^ oii toO TroTa[jtou atTT)-
(iiiriiinqiie eiiiin diciiur), ila denium progrcssiis, yoOiai^ (C3) ts xa't (TX£uaT(i>ToOciatj, oO [j.txp'jv (64),
atque excrcitii a lalcre proficiscente , navibusqiie zh £v [Jiâtij, xat KTTjatîovTt TtpoaSdXXsf ^? xol
rriinientiiin ei vasa perfluviuin convebeiitibus, pau- xh TiXTjciov T-via6at vixTjg y.ipoQ aOriJj otd Tbv iidOov
cis inierjectis diebiis ad Ciesiphonlem castra ponii; evofjiiJsTo.
ciijiis urbis Uirito desiderio tenebalur ui vel ad cani propius acccssisse , victoria,- pariein exisii-
iiiaret.
X. lliiic verojam, vclul arena pedibiis subtracia, r. 'EvTsuOsv cl 'rfir[, tontsp tI/d(ji[Jiou 7:o6(ov ut:o-
»iit lenipcstate in navein illisa,res ipsi retro lliiuni. artaaOciaT);, i^ vr,t s«Xt)? dvTtTtsaoOarir, si? TouTriato
(^lcsiplion cnim arx firiiia est, captiiqiie baud laci- /topst Ta irpdTlJtaTa. 'H t^P KTTjatcptiJv cppoOptov
lis, inuris cocto laierc conditis, ct alia fossa ,

pa- saTt xapTspbv xa\ ouadXtoTov, Tsi/st ts (Ij5) OTtxrî
luslriqiie ac linioso ainne comniunila. Haiic porro TtXivOou, xa'i Tdcppto paOsijt , xa\ toi; Ix Tou TtoTa-
arx quoquc altera firmiorem rcddil, Coclien appel- [jtou TsvdTsatv (b;(upoj[jtsvTi. Ilotst 51 auTi]v d^tjpozi-
laiit, pari tain natiirx quam artis procsidio conslrii- ^ pav (66) xal ^poOptov sTspov, dj 7tpoaT)Topia (67)
cla,alteri arci ita conjiincta, ut uiiius tantiiin civi- KtoxT), [xsTd TTJ? 'taT)? dacpaXsia? auTxsi[j.svov, oar)
latk speciein amb.T; praibeanl : qiiipiie qiue (luminis Ts ûatxr) xa\ oar) xstpOTtoir^TO? , ToaoOiov ivoO[Jie-
tantiim divortio inter se dividaiitur. Quas cuui nec vov, (0.; (68) [jtiov TtoXtv ooxstv d[jicpoTSpas, Tto 7:0-
rfpentino iiicnrsii alque inipeiu expugnare, nec ob- Ta[Ji(o [jtsatp otsipTO[ji£vai; TaOTa?' oIjts ycip eJsXstv
sidione capcre, atqiie in potestatem redigere possei, oI4v TS T)v £? S7:topo(jif,s dOpio?, ^ TtoXiopxia (69)
nec vero iilicriiis cuin excrcitu, ac pra;sertiui ciiiii TtapaaTTjaaaOat , oOts otEÊXdaat xal T(p vauTtxio
iiavalibiis coiiiis, procedere (periculiiin i'.niin eral, [j.dXtaTo (xivouvsuaat yxp dv e^ uT:£pos|i(ov, d(jicpo-
iie e loco siiperiori telis utrinque peteretur, trans- TiptiiOsv paXX(i[j.svov, xal sipTd^Jtsvov), xaTciTttv iau-
ituque probiberetur), lioc demuni niodo eas a tergo Tou jtoietTat, xa"t TtotstTat (70) t6v TpoTtov toutov.
relinqiiit. Nain ciim Eiipliratis fliiminis omniuin Tou EucfpaTou TtoTo^jLtov (SvTOs (71) (jtSTisTou (jtspoj
iiiaxiini, parlcin baud miniinam dirupisset, ac per oOx JXdx'.aTov d7to[i,ir,5a^ (72) , xa't TtsptayaYOJv,
fossain qiianidain (cujiis veiera eiiam vestigia exstare oaov vaua'tv etvat r.Xot(jiov Jx ottopuyo; (75) (^? xa't
aiuiit), tantiim ex eo circumduxissel, ut geslandis dp/ata tpoaiv i'xvTi cpoivsaOai), xa't TauTTi (74) Ttp
par esse posset, atque TiypiS'. au[A6aXt;jv [itxpiv £[i7tpoaOsv, ouTto StaatoSet
naviliiis liac paiilo siiperius ^
tuin Tiaride 154 coniniisissel, ita deniuin iiaves Tac vau? ex tou 7toTy.[Aou Tto 7toTa[i(o 6oOsiaa5 Jv
conservat.e fluvio ad fluviuiii tuto pervectas. |ia dacpoXeiqt. 'l2Se [xsv ouv t6v ex toiv cppoupitov toO-
(5."?; ndOti. Iii Montac. yp. TtdOou? (67) npccniycpLa. Male in Herv. cl Par. 7:poa-
(59) Mvczqpicr. Savil. xaOdpacov. « Piaculiini, r,YO(iiav.
expialio. 1 (68) 'Clr. Reg. bin. Pass. ojaTE.
(6(1) /vtoiiicrorrcx:. Iia niss. oniiies. Edit.Par. y.ti)- (69) [Jr.lippi/iQ. [)iio Rftgg. TtoXtopxios.
XOovTo;. (70) Ka) acitlzin. Sic pleriqiie codices.
(61) Ovzb) arpaziYfovnero^. Heins. xaToaTpaTr,- (71) "Orzr^^. Rcg. bin, ovtoj.;.
ToO[jLEvo;. I Sic iinpcratoriaarte (Stratageniale) cir- (72) 'A.i(i/./'/14'((c. Reg. y, yp. oia(i(5f;?a?.
cunncnirfliir. > lliid. (75) Aidifuycc,. Regg. sp|itciii, Or. 1, otdipu-
(62) Toiiiinfvo-Otr. Ueg. I, ct Collj. 3, Td e[X7tp...-
aOev. (74) Kal ravrr). Sic niss. oinnes, cl cdili, pr.ieter

(65) £.,zr\i'ovcai(:. Ita magno consensii niss. Par. Paris. et Moiil. qui lcgiinl, xal touto. IIos s(i|iiiliir
>ci'o atTaTtoToOaot;. Coiiib. qiii refert touto ad \>.ipo- siiptMiiis. el veitil:
(64) Oi'; nix/jor. I Non
niiniinn iiitervallo. > < atque lianc (scissani paneiii) cuni paulo siiperius
(60) Ttiy/.i TE.\n cdit. Tsi/ei 6e. Tigridi.coiijuiixissel, coniinisissetque, > elc.
(66) 'O/^vpozijjar. Ldit. Par, ia/upot^pav.
,
C77 OriAIIO V. - t.n.MUA Jl I.IA.M M II. C78

Ti.tv Sia5'.5j5i3z;i xivojvov. 'fl; Zl •rtp&TdvTi, Ihp- ^\ raslroniiii lioriiiii poriciiliiiii ediigit. L't :i(ili'iii iiro"
oixi) 60va}i;i -apaâvtcia, xa\ aei -rii TJi oOiti ({reilionli 1'orsica; (Dpia; iii (oiis|iccliiiii vcnicnt(,-s,
irpoTirivoiiivTi xa-ri (isxuizou (75) jxlv rjraiOa; (luulidicfiue auijesceiites, caiii (jcrcmli
, liclli ralio-
xa\ SiaxtvSuveuiiv oOx ('jieto 6Etv 6{xa (ieYiXii; iicin lcnerc couperunl, iit advcrsa (|iii(lcin acic iie-
dviyxr,?, tviv ix i::p'.o'jo!ai xpaxeiv Jx 6i -riT» (|ii;ii|iiaiii silii slandiiiii , ncc , cuni ((ipi;irum cj-
X(if(.)v xai Tijv Ttsviuv ^ i:apcixo! ,
piXXouia xa'. nlnT.iiilia >iiiicre linTcl, iiisi iiiauiia ncccsbitate
To5:Jou3a, xa\ xi xalpia Tf); 6'.<6ou TrpoxaiXaiJiTCi- uikciiIc, liiilaiKlani silii pu(;na} aicani jiidicarcnl ;
vouia, (iaoiojj t!pY£ tou r.piji,) :-ti'j:xi'j-.i t/ t;clcruiii c liiinulis cl locoriiiii aii(;ustiis, iibi Tacul-
dilopfa T£ Jjv f,5i) noAAfl, xa\ ojx E/tuv 6::r) (7C) las (larctiir , liostcs sagillis iinpclerciil, at(|iie op-
Tpii:T,Tat ).u3!v eupJjxsi «ivT,piv tou pouXiO- portiiiiissiniis vi.c tiansililiiis occii|ialis, cos lacil--
1^3T0?. liiiic, iifi porro pro(;rcd(Tciitiir, inliibercnt : iiiiii
vero in magna animi anxielalc versabatur ; iiec, qno se verlercl, liabeiis , pravnm tandcin consilii
litii exilum reperii.
lA'. 'AvJjp yip Tij T(I)V oux <i5ox!,u(.jv ii lllp- l\ \l. Vir cnim (|iii.l:iiii. iiiici 1'. rsas noii ignobilis.
aa:;, t4v i-\ BaeiuXwvi -pbi Kupov (77) Zojnupov /opyri illiiis erg:! Cynim, in ll.ibylonis obsi.iiiiiic,
(XijiT, ji;i£vo; , (b; 5tj T! tiJi rhpjoiv (78) paiiXEi, faciiiiis imitatus, r(ii:isi ob (;r:ivissimas ((iiasdaiii
(iSXXov Sh y.iy:is-a y.3.\ in\ îtyh-oK; npojxjxpou- causas in gravissiiiiaiii olTcnsioiiciii Pcrsaruni rcgi
xio;, xa\ 6u(ivou; (liv Tot> txstvou (AiXtsTa, euvouj veiiissct. ob i(li[uc in eiiiii pcssime aiiim.iliis, toii-
6i ToT; 'P(i>(xa!tov r.pi-([i.!X3: S:k touto z^jyyawo^j, iraiiuc erga Ildinanos o|iliiiie :illec(iis csscl, ac pcr
xo\ Tb ::taT£u;sOat XaGt.jv ix tou ::XiT,aaTo;- Tl biijiismodi fuciini ct siiiiiilatioiiciii ri.leiii sibi conci-
r«rr(i, tfTiatv, J) fiapi.Uu ; ndx; cvr(o cuOpCx; liassct : ()""' /'<i'c , infjiiit, impeinlor ? QuiU lam
nspX Tccrovrou JicvAeOsc-Os apdYnazoq ; Tlq 6 iijnavum aique imbecillum de laiiii momeiili negolio
i-T}Tz7it: ovTdq coi ciroi: xal 6 aepiZTdq <f6pzoq, 6 coinilium iuiiis? Qiioriuin lioc narale frumenlnm,ac
rrii: arardpiaq SiSdcKCi.lc<: ; Ov6h- ydp ciîio sii;)er/7iimii ouns , ignin i,r miiiiiilrum ? Mliil eniin
SvC{ia-/cr (79) xal .si.ldysixcy, cuf i-acT'i\p, xai ad cxpuguandum diflidliu.s, niliil iienicacius esl,
Td iy xspcU- s-/Eir rijr coJTtipiuy. 'A.U' ei ti quam vemer, siliwujue in inaiiil>us linbere spem sa-
ifiol :tslOxi, Tb iiey ravrixdr tovzo yaipeir lutis. Quociica, si quid me iiiidies, nauticum liuiic
idcstq, xal rf[r Lroidyiiy exAvCir rtp ^-eryalq) apparatv.m valere jubcbis , lanijuorcmqiie ex eo nd
TovTti) CTpaTip- avzix Si £i' <5.l.j7(c cSov sv- '^ forlistimum hunc c.rerciluin rcdeunum : tu autem via
:iOft,iTipaq ts xal dc^tt.lsCTipaq, iiq i)ii> cci faciHori et tutioii, cujus lib, iiie lucem fore profitevr
KciOriiilT lii; (ift.^sipci: di el tiq dJ.lcQ vrijd tTii: (nnm Persiciv regionis tum peritus sum quain quivis
yjhpaq elrai TriQ nepcixiji:), ift6a,leTq re eif r;(>- aHus),in hostium lerram impressionem fiicies,rebus-
:rc.li{ilay, xal rihr xaTit i-ywftiiy ri';;<jj>' i:iay- que ex aniini seineutin confeCis ad redilum le accin-
i)F.si(: i)jiiir Si Tiiyixavra sv :zcn]cEn:, iivixa ar ges. Me autcni tunc demum beiicficio afficies, cum i<
iplV' (80) .^sipar ^(iffffc Z^JJC i\iiSTipa<: siiyoiai: ipsa bencvolentiiv erga te meic consiiiiqiie mei docu-
xa) napniyicsior. mentiim ceperis.
\Vt. •(); 6i el-s TauTa, xa"! siztiiv ?-£t3£v, eC- >ill. Ilac oralione enm , id quod proponebal, Ju-
•ntTTov Y^P ^ xouvoTT;?, xa\ Tou Oeou (jtiXtiTa liaiio persiiasisscl, crcdula enim esl levit:is, (iia'ci-
«uvEXauvovTo;, a-avTa t^v 6;jiou Ti OEivi- Tij \U'i puctiiie eliaiii Deo iinpium cxagitar.le, omiiilius
vau? eixe t)> TTup, xa'i 4 sito; oJx f,v, xa\ 7:poif,v 6 siinul iiicoiniiiiidis premi cttpit excrcitns. Naves
yrAtij;- auT6x£!p r^p i\ rs-iaYr^ u/eoov •
Ti 6i TtTiv igiii coiill.igrabaiit, frnmentum nnlliim eral, ac ri-
iXriSiov (81) '^pouoa, xa't 6 66r;-c6; (82) auvairiiXOe sus insupcr accedcbal ; ideiii > iiiin leruie erat,
Tat,- UT:o3x"£5tv. 'Ev xuxXtj) Si oi T:oX£;itot, xa't 155 ac si ni.nniis silii ipsi iicccmijue allulissel ,
T.zp:{,ilwt 6 ::6X£;io;- f, Ts npoooos oj [iaoia, T] s|ics iiiiiiies evanid;e, du.\qiie ilineris ciiin promissis
Tpo-yf, 6i oJx £u::opo?- ev dOuniifi ok 6 STpaTi;, xa\ suis abscesseral. In orbeni porro liosles insiabanl,
6!'ipTT,j eixov (83) t6v pastXia • eXeiTêTO Sl xpr- bcUum circumnucbat : progrcssus non facilis, vi-
oTTi? eXni6o? ou5£v (iEa S't di ev toI? TapoGstv c56- ctns »gre parabiiis : buigucbat excrciius , animis-
XEt (i6vT,, T?,; TOVT,pa,- inaXXavf^va! PaiiXsia; xa\ qoe concidcial, in ini(i, raKircm accensus cral : niliil
aTpaTT.via;.
'J^*^'"''' l'f^<^^rv.
Mont. Yp. xaTi [ifTuiTOv scnsii expoiiii Slz-xT/v, I!iid:ciis iii Plular. Svmp.
(76) (*.T>|. Pleriqiie codices, Kto!. Volnit pmfei Io impnstor siiaderc Jiiliiino. iiiif.iaie
(m) Kvicy. N„n Cyriis, scd Daiins Hystaspis, ut robiir lr:in?i. ac rivosiim (icri, ciiin ililllnil deli. ii^
«X llcro.ldioet Plularcbo (liscimns. el preri.lciilem alqiie inc:nuiiiii |ilciiimi(ue bibe-
(/8) r.,> nspcioy. Ila tres Uegg., duo Colb. ct Or. faclari, ciiiii iii maiiiluis sabis csse videlnr
'\ -""" [!'.''"•''' '-'-"''
n^P^''^''- '"'•'>« "> ii^.\>. bic mss. ct editi. Monlac.
('<")
/-m
(/D) )iT(.j t)vc{iay_rr. Ii;- P:iss. ac pleri(|iie eo- ct Par. ev Epvi.j.
dires. P:ir. (^dil. i-iîa/ov. Nonniilli, out(o,- Eziua- (8n Tmy i.ixiSi^-. Pass. eX::i30ivT(ov-
Xov, qunsseqiiiiurt.onib. quisicreddilliiiiiclocum: (82) 'O c(^,,-yr. Ita Pass. ct alii pleriquc fodd.
« iNiliihcqueadpu^naiiisegiie atqiie rixosum,ac ven- Decsi 6, in edilis.
tcr, suannjne pi;e inanibus saluteiii babere. > Kudem (83) fc'xci-. Coinb. •
I/e.
.170 S. GIlE(iORII TIIEOLOCl C80
\)o\ix spei reliijiuim cial; li:ec iiiia, ul iii |)r:csLiili rcnitn ^liUii ^:ilutis nilio prilerc viilehaliir, iiiiiiiriim
sceteraio iniperioel inililari priefocliira (Jefiiiigi.
Xlll. QiiK aiitein Imciisqiie gesta siiiit, iia se lia- \ 11". Ti [uv ct] [xiypi toJTOj (81) zo'.a\>-.x- -j; ol kv-
lioiil; qii;c vcro seiiiiiiiiliir, iion iiiio iiioilo ab oiii- TsOOiv oux eF^ XcyiTon Xoyo^, a/.Xo; 6^ aA>.(p au[;i'ji-
iiiliiis c\|ioniiiiliir, scii iiliiis :ilii scrinoiii :issi<nliliir, pETai y.a\ ouvniOi-at , tcTjv ts Trapivriov &ûot(o; xrj
ac snliscrlliil , non ininns coriiin qiiilms certainini l>-iy,r^' y.3.\ liov dTiiJvTtdV. Ot ii.^v yxp \j-h nspjijjvau-
interesse ,
quaiii qnibus abesse contigil. Nonmilli Tov xaTTjXovTt^rOat (85) cfa3\v d-axToi? £xopo[xat; (80)
eniin a Persis eiiin jaciilo confixum Cuisse aiiiii!, le- )(p('o|xEvov, xai aTTOVTtt Tf,5s xaxitcrs iuvE[i-Xr|^:'a (87)-
mcre iii lioslcs excuisaiilem, atqiie liuc et illiic ve- xat o|j.otiv Ti TkSpX auTov su;jiSr,vat tw Kupou Toij
saiie pr:csiillaiilcin ; iilcmqiio ipsi quod Cvro Pary- Ilaputid-iSo?, 8?, Toi^ [jiupiot; (^8) auvavsXOijjv k-rX
salidis lilio ucciJisse, qiii ciiin adversus Arlaxerxein Tov dGiX'^?>v 'ApTa^spîfjV, xa"t veavtxto; (jtaj(i5|Jt£V0j,
fratrem ciim ingenii exercitii asceiullsset, ac forti- OpdjEi TTjv vixTjv oiicfOEtpEv oi OE TotouT(5v Ttva st:'
lcr piigiiaret, tcmerilate lamlem siia victoriam ami- aj-i]> otTiYouvTai X6yo'i •
"Etii Ttva Xticfov tiov u'^t,X(ov
sit. Alii liiijiisiiiodi qiieiiiibiiii de eo sermoiiein com- dv:XO(jjv, tb; ex iTsptto-fi; t?jv OTpaTOv 6'.}/£t XaSstv,
inenioraiit : Cuiii iii subllmein (|iicii>dam lumiiliim xa''. oTo; u-eXcic(jOTi Tto tioXsâco [jcaOstv, iiretOT] ot (89)
ascendissei, ui velul c specula exercitum oruli^ tfavT;vat noXu t6 7rXf,0o;, xa\ Trii; £X7tt5og dcpOovio-
usiirparct, quantusque bello snperluisset, cogiiosce- TEpov •
'Qr deirir, EtTtstv, ei nurTai: rrj 'Pojjtaiuir
ret, niagiiasqiie cojiias, speqiie sua ampliorcs vidis- jj ^.,j rovtcvt: kKard^citer- tb; dv Tt? pacjxaivojv au-
set : Qiuim grave el iniligiiuin (ueril, dixisse, 6J hos Totj TT); a(jj-T)pia;. 'Ecp' tTj Ttva tiov aTpaTicoTuiv )â-
omnes ad Romanorum lerram reduxcrimus : quasi XsTtfiVavTa, xa\ o'J xaTaa/tivTa ttjv op^fyj, Ziiai (90)
videlicet ipsis saliitein iiividenlem. Quibus verbis xaTit T(ov aiz\i.'jyyvyj , dXoy^fjaavTa tt)? Ja'jTO'j atuTr,-
coinmoluin mililcm qiicmdam, iraque praecipilem pia;. 'fl; OE dXXot, T(7jv -vcXotaaTcov flap6dp(ov Ttvd
aclum, iiiilla s.iUiiis su.e liabiia ratione, in ipsiiis T0'JT0 ToX[jtriaat (o't TOt; aTpaTitoTat; ,'i)l) E-irovTat, X'j-
viscera gladiuin adegisse. Alii rursus faceium et ri- TrT;;TE cj/uxaytoîîa xa\ TtfiTOt; iioucrjjia). Eiolos o'i y.y.\
diculiiin qiieiiidam Barbarum (qiiales in niilitum co- SapaxTjVtov Ttvt (92) zh xXioj touto oiS.jaai. nXTjv oi-
.niilalii, Iiiiii ad leiiicnd;is aniniiirum iiiolcslias, lii ii XE-at TjT^yfy/ xaipiav 8vTto;, xa\ ^ravTl Tto x(ja[ji(;j a(o-
ad exliil;ir:iiida coiivivia esse soleiil), lioc faciniis Tifjpcov, xat [jcta to;j.t) acfayito?(fl5), JioXXtovarXdy);vojv
perpetrasse ferunt. Nec desunt qiii Saraceno ciiipiam d-atTEtTatoixTiVxaxtojTrtaTEuOEVTtov.Ôxa"! Oau[jid.roj,
gloriain Iianc ascribanl. Utcunque se res Iiabei, le- ra7j;, TdvTa Ytvtoay.Etv 6 p.dTato; ivTE^jOcv oiiijcEvoc,
(Si) Tcvzov. Pass. et plcrique codices. o'J- C nesiio. Ab liosle lamcn ccr- intcrlVcIiiin iioii fiiisse,
lissimum ilhnl iiemo cx

aigiimeiiliiin cst, qiiod
(85) Kazi^KoyriaOai. Hierniiyinus, Ep. ad I\Ia- Iioslilius ob viilniis illiid boiiore alfecliis e.<it, ipiam-
giiiiin or:itoiem ail < Conio iiia piTlbssus. » Da-
: vls rcx Pcrsariiiii aiictorcm c;c(lis, per pracoii*m ad
iiiasceiius Or. 1, De iniaginibus, lillailio auclorc, oo- prxmium vocavcrit. t lleiiide iiiniiit Jiiliaiiiim a
pu, < liastam > vocal. lt;i Sozom. I, vi, c. 1, Ammia- i|uuilaiii < iiiilile Roin:iiio, i ctiaiii < l^lirisiiaiio »
iiiis, ( cqiicslreiii liislam ap|iollaI. i percussiim 'lecidissc. Id iioii vcrctur Libaiiio coiicc-
(8(j) 'AzdxzGii extfojuui;. Ueg. u, ixopoôi^. dcre Sozomeiiiis, alqiic a ciilpa liberare videtiir iii-
licu. b. TaxTixot; £xopOiJ.oc.;. lcrlccloiem, < (jui pioplcr Dciiin, et projiter eam
(87) ";i/(.T.h)i^/(;t. Qii:iiuor Rcgg. Colb. k, S:iv. iiuam colcbal rcligioiicm slrciiiiiiin f:iciiius cdidil. »
Pass. ex-Xr,|ia. Ciii seiileiili:e f.ivel Eiilrop., Ili(.i. Alisit iit re So/,oiiieiio assciiliaiiiiir. A lali
iii liac
lioni., I. X. liiio Angusl., I. iv l)e civit. c. i^J, ct I. v, i.Tiiique scrnioiie abliorrcnt aurcs veie
iiiauililo
r. 21, iilii .liiliaiiiis ifcitiir, < iiierito lemcrilatis ct ClirisliaiKC. Seiiiper ct iibiqiie rcgibus ac clii.m ly-
liosiili vuliicre exsliiiciiis. > Id etiain siippoiiuiit cx- r.iniiis lidclc, coiistaiis ac pcipelimm dcbeliM- obse-
ireiiia moi iciitis ad circiiiiislaiiles verba. quiiim. Dei lioiiiiiiuiiii|iie odio premcndiis esl, qiiis-
(88) To7q [ivpioti;. < Ciiiii iiigeiiti cxeicitii, » nec qiiis in regiim lyraiiiionim viiaiii, (|ii:icuii-
aiil eliaiii
beiie liillius, ciiiii deccm lioiiiiiiuiii niillibiis. s Qiiis que ex caiis;i sacrilcgas niaiiiis iiijicil. INos eiiiii
eiiim liic uiiitiiliis cxcrciliis, ijiii |U)leiilissiiiio IVr- gravissimi scelcris reiiin, ac accrliissimis siiiqdiiiis
rcgi cssct iicgoliiiiii faciiiriis'.' (^yriis niortcqiie turpissiiiia plecteiiduiii iudicaiiiiis. Absit
s:iruiii
liliu
lii
< ilccciii
;iii\iliiiiii
"-" iiiillia Gi';ci'oriliii,
"^
'
—
ciipias liabiiit.
>
Ucg.
sed ali:i3Cli;iiii
" ^ ^- iilin
j'...i
b, Culb. 5, cl Pass.
iioii so-
. j _.
*-
eliain
...... iil cx riicodoreto, qiii, Hisl , lib. iil, c. i;.").
ail : < Sed sivi; lionio, sivc aiigcliis gbiilio euiii (.1
tjiTt; xoi; ij.upiO'.%. liaiiiiiii) pcicussii, ccrtiim csl, qiilcuiniiic laiideiii id
(89) 'i.aei£i'i cl. melioris not.^r c()iliccs, Uegg.
Ila fcceril, ciiiii diviiiLC voluiilalis ailiiiiiiislriiin liiis-
liiii, liii. :diique plures. Moiit. £~EtSj) oi. Pass. ir:j.\ se ; > alisil, iiiquam, ut iiide colligaiiiiis Jiiliaiii ln-
OEO'. cfavr,vat. tcrfecloreiii iiiiisi|iiis llle liicril, iilpolc < iliviii;c vo-
(floj ''iicai. Schol subaiid. ?i-yO,-, < ensis, gla- liiiilalis adiiiiiiisliiiiii, > fiiisse iiinoxiiiiii. Diviii;i:
diiis. I ciiiiii fucrc llcrodcs et Poii-
viiliiiil;ilis adiiiluislri «
(91) Izpaziwzai^. Reg. q, Coiiibef aTpaTOt,-, liiis Pibiliis, qiii, « ut III Acl. IV, 27, 28, < coiiveiic-
< cxerciiiis. i riiiit lacere qii:c niaiiiis et coiisiliuiii Dei decrcve-

(9-2) Elc-l (?£ ciKal Sapaxr\rC>r ziri, elc. < Suiit luiit ficii; » Qiiis laiiien eos diverit a criiiiiiie im-
aiileii qui Saraceiio, > etc.
advcrleiidiiin esl,
llic iiiuiics"? niilliis cerle qui verissima et iiicoiiciissa
iiiliil cciliini .le Juliani iiiterfeilorc apml scriplores CliristiaiKC lidci rcligioiiisiiue priiaipia tolo corde
repeiiri. Vaiii, iil (Jicgoiiiis iiosler, varias (ipiiiio- fovct ;ic liietiir.
lics recciisciit. Viile Cbiysosl., Iib. De S. liabijlu.: ('J')} MttJL zojixi ccpaxitor:. i Periinam iiilerfecto-
D:i:ii;isci'iiiiiii oral. 1 De nnaijiiiibus; Tlicoilorct., ris liicisioiiem. » Pass. Coiiibel. aliiqiic, [jtta t'jX[j.t),
//is(., Iib. 111, c. 2."); Socral., Iib. iii, c. 2' ; Sii/,oiii., siililalo, a'âYEto.;, < iiiio aiiibici laciiiure. » Dlraii.-
lib. M, c. 1,2. inJuiia-
elc. Liliaiiiiis oral. fiiiiibri i|uc leclioiieai agnoscit Elias. Billius pr.clert to-
num sic loqiiilm Furlasse aliqiiis iiosse ciipil,
• <
quisi.a.ii illuin uccidcril cgo vciu iioiiieii qiiidcm

;
;
CSl
^ UUAllU V. — COMK\ Jl UAM M II. CRi
£•; ToOto T7)v xiTi Tcl)v iiJTOJ snXivyvtjjv r).r,Yf,v A tlialu 156*^'^'''(! "''i'!'"^ "'"^'''"O ^''''ularc vuliiiis ;ii'-
•r,Yvir,i;v. cipit, ac |iuruiiii':iiii incisioiioiii, iiiiiUoriini vi&cuniiii,
quibus inalc crciiiilciat |iu;iias cviuhil. Uiinl cl i|i!iiiin iiiiror, qiio inoilo liiuiiu vaiiiis, i|iii oiiiiila
liinc sc scirc cxlsiiiiiabai, liuc uiuiin ignuravit, niiuiruin viiliius visccribiis suis innigiMiiliiiu.
IS'. 'Ajiov 5i |i7jSi •:o'J':o sapiof.a;jLSiv •joii dv- \IV. S>'d iic lioc i|uiiloiii iir^clcioiiiiiliiiii cm, (|iiO'l
Sph;, yL:-(i<r:T,-/ ZTii ixz'.'/o-j xaxooaitxovia; l'.li) e-l pruMcr alia niiilta, iiiaxiiiiuiii |icrilit.c illiiis aiiicntiu;
T.iiiXo',; E/ov i-A5z'.y.-f, 'Ex;ito |Jt£v i-z: t?, 6/Otj to'j argtiiiiciiluin lialicl. Iii fluiiiiiiis ri|ia jaicbal, (,'ravi-
-OTaiiou, y.3.\ •no'<tipu); £!/£ to'j Tpa'J(xaTo; -o/./oj.; tor cx vulncrc a'grutaiis : ciiiii autcin pcriiiullos
S^ c!6(o> Tuiv r.pb a'JTOu oo^r,( -t.fKutjLi^/djv, lu; av cuniiii, i|iii anlc ipsius :ctatein glori:ini conscciili
u-ip avOjitijrov vo;aii03r;v, "ixva'.; t'.j\v i| avOpii)- fncraiit, ut liiiiiiaiia cumlilii)iic inajorcs cciiscrcn-
Ttov a-.;av.jOiv-ai, xa\ oiJt to'jto 0;oJi vo;i'.jO£vTa; liir, arlibiis i|uibiisiiaiii c\ liiiiiiinuin oiulis scsc sub-
E,5iDT". T^; a'JTf,; 5i^r,{ iaXtoxtij;, xa\ a|jia Tto Tpd-ii iliixissc, canii|iic ob caiisain pro diis liabitus riiissc
TTii TiX;'jTf,j oii -h Tf,; afiouXta; 00040V alT^wjii •scirct, cjiisilciii gluri.c cii|)itlit:ilo c:iptiis, siiiiiilipiu
jjtsvoj, tJ jxT,'/avaTai , xal t! 7:o:;t; o-Joi yitp -to iinirlis sua; iiioiluin proptcr lcnicrilatis iiiraiiii.ini
\^ko auvavaXtjxsTai 7:ovr,p:a •

p.'}i: xaTJt to'j 7:0- crubcsccns, ipiiJ iiiulitiir/ ipiiil facit? iicipM: ciiini
:ap.O'j r:ipaTai t>i jtujjta, xai -rjb; to'jto i/pTJTii U simul ciiin vita iiiipr(iliit;is cxstiiigiiiliir: in pronucn-
TtTt Tujv 7:t(iT(I)v iauTo^j j-jvepYot; xa.\ (jfJTTat.; tiTjv 'ei» corpiis siiuin projiccru; coiialiir, ad cumw|iii; rciii
d7TO44f,Ttjjv. Ka\ el jjti] Ttuv pa3;XiziT)v j^J-zo^Jxtov ti;, iioiinulliiriini, (iiios iiiaxiiiic fiilos arcaiioriiin(|iic ron
T& iTpaYjjta atj0(3;ji£';oj, xaV Toi^ aXXotj xaTaixT,v'J- scios liabucrat, opcra ulcbaliir. Qiiotl iiisi (|iiispiain
oaj, (ji!<j;t TO'j xaxoupYf,[taTo; Tf,v 6p,af,v ot£x<'j- cx aiilicis ciiiiucliis, hac ro eognila, scclcris(|tiu oilio
Xuas, xiv itpivT) Ttj aXXoj :o'.; (ivof,To:j dzh; ct (lctcslalioiic aliis palcf.icta, liiiic conatiii obstitis-
vioj 45 4TU/fi,uiaT0^. 'AXX' ix;;vo; outoj jjiiV pait- sci, noviis utiipic aliiis cx cnlainiiaic deus sloliilis
Xsi/ja;, ouTuj Oc CTpaTTii-fjja; , outcj xa': xaTaX-J;: boiiiiiiibus cxstiiissel. Aiqiic ille (iiiiilein, cuin sic 01
Tiv ^tov (!):i). iiiipcriiiiii gcssissct ct bclliim ai!iiiiiiistr:issci , sii:
(liioiiue e vila tliscedit.
IK'. Aiao;5d;ji£voj ol Tf,v âjiX£;av £'J0'ji (9C) .VV. Staiim aiiiciii posi ipsiiis iiioriciu inipcriiiMi
[jist' £x;:vov, 6 (ji£t' £X£:vov dvaj5_iT\0£\; 4v auTiJi Tto cxcipiens, (|ui posl illuui iii ipsis castris, at(|ue iii
a-px-OT.iiM (!)7), xa\ ttj TtiJv X'.v0^jvtijv dxjjtji dva-c- ipsa pcriciiloriiii; n.iniiua, iluccni necessario icqui-
xa;'oji £7:i^r,T0'J3ti t^jv f,YT,io;ji£'/ov, dvf,p £7:f.;avf,j reiite, reMiinlialus fucral, vir, iit aliis rcbus, ila
Ta T£ aXXa xa\ Tf,v E^JiiG^tav, xa\ t6 £:oo^, dXT,Otu? pietate clariis ct iusignis, al(|ue oris inajestale, ru-
Tjpavvioo; d;:oi (98;, -.b {i£v ;;; }(£:pa; ;iva: Ilip- C gJio profcclo digiia prxditus, tum iiec nianus cuin
cj:; , fi 7:,oot£vai ouSa;jiit)s olo; t£ tjv, xa:To: i-; Persis couserere, iicc progrcdi ullo iiiodo possci
dvop£!ai xal 7:poO'j,u!ac o'JOiV eXX;!7:(uv, to'j STpa- Ucel aliotiui .iiiimi ni:igiiitiiiliiiis aliMie al.icrilatis
ToiJ 7:ap£f/.oTo; îlO) Ti; x^'P='^ ''='' ~î ilrJ.U;, iiiiJUc partcs dcesscMl, (luamvis mililcs maiiibus ct
iC<)T£i 6£ TTjv d';a;£u?tv- xal 6-tu; av ditfa>.w; spc fiacli dcliililatiijuc esseiil, castra Mioveru, co-
Ttjxot (1) Ta'JTT,; £j-/.i;:£t, iiiz£p 0'j âjtX;!a;, dXX' piasiiue rcdiiccrc s;itagcbat : id(pie, iit tiilo sibi fa-
f,--'n; ys.-io-H-j; xXT|povo,uo;. Ei ;j£v oîv ;xr] nip-a: cere iicerel, laborabal, peiinde aKpic mom imi.crii
T^ vixfi (ji£Tp:a;o'jT;; ( xa't Tip vojxo; ol-.o; a-::o:; scd cladis lixics cffccliis. Qiiod iiiî I>ers:c in victo-
£;5ivat ,u£Tp;:v £'J7:paY!av [2]), fj t: o;!3avT£; aXXo ria iiiodcrato se gcreiilc-» (lioc ciiiin apiidcos iii niore
TtJv X£ifO(X£viov, £•; su[ji6djs:; £Tpd7:o'/To, -/a': Ta'j- posiuim csl, I57 iit animi moderationein iii pro-
Ta; dooxfiTOu; o-jToj xa\ <f:XavOptu7:ou;, o'ioiv £xtv- spcrilale aiiliiliuanl), aiit aliiid qui Idam eoniiu, (|ii;e
Xus [iT,54Twptfipov (5), 8 of) tsajtv, -J^ôXs^Ôf^vo: fama ferebantur, melucnles, ad ineiimla favlcra
,
Ttjj (iTpaTtV T030'jTov £i/ov o^jTo^j; o; nipjai Sii cl qiiideiii adeo inopiiiata ct liumana, sese coiiver-
X£i,oi;, £v Yfi '^ iSi? (iayo;a£'/ot xa'i •7:poj;7:r,p- lisscnt iie ignifer quidcm, ut dici solel
, , , exerciliii
(Ai';ot Toi; y^yovoiiv ixavVj y^P *'i ''• -ooz/.%- snperfuissel; usque adeo cos ad maniiin Persic ha-
6stv (4) £'>,;.i£p:a;, xa\ 7:p>i; Tf,v £X7:ioa to'j [jtiX- D bebant, liiin in tcrra sua diiiiicantos, tiiin eiiani ob
(91) liaxcSaifwriar. rdmbef. « fanatici iliiis (1) Tr/m. iNoniiulIi, T-J/r).

aniini. .Malim : < malo gciiio agilali. t
(2) EO.ipayiar. Pass. a'liii|iic iiOMniilii, £u7:pa-
(95) Kaza.Xvai rCif .Slcf. AmiiiiaMns, lili. xxv, p. |!av.
291, < vlla ust absoliitiis nicdiii noclis liorioie, (5) nvppdfor, clc. IgniforiMii, id csl,
< > jnxia
scxio Kal. Jul., aiini) .'el;ilis 52 iiiclio:ilo. > Eliain, f saccriloteiii, qiii sacriiiii ignom ad sacrili-
(91)) EvOvq, Ucg. Ii, iii lcxiii, ;ilii (ilcrique iii
clc. cia consiiinciiila olim iii bcllo geslal):il. Ilis ignife-
margiiie 'lo6:avo;, « Joviamis. » P.iss. ct Colb. k, ris necem inrcrro iicf;is eral, :ili|iio ijisis viciores
pnptcriiiilliint, [ji;t' sxsivov. iiiaxiiiie parcrbiint, (|iioil dooruiii cnltiii et obsoqiiio
(97) ^Tfatc:ziSi;). Uuo lU'^^. adduiil, 7:Xavto;jii- eiaiil conseciali. II jiiUcni in provcrbii coiisiieludl-
vto. Kegg. 11, y, Colb. k, liabeul l.iiitum 7:Xa-j(ij- noiii vciiii, et por liypeiliolon ilictuni esi lic iis, qni
(jiivtj), et iii inarg. lieg. 11, Yp- "^'i' 7:oX;'ji(o. Iii Kcg. in pra'lio ila ad iiiloriiecioiiciii c;!-.',^ ac dcleli siiiil,
'^V "Xdvto. Pass. iv
iiii, ''•»'• a'JTtij 'tiu 7:Xav(;j,
YP- iii iie is i|iiiiloiii, qiii iipud cos liiijiisiiiodi ignuiii
gc-
inisso, (jlet' £x£i'jov. Stat, cbidi supcrfnerit. >
(9,s) "AiKTc- Uuo Regg. et Pass. d;:ov. Verba suiit (i) npc(TM6fir. Bill. el Sanl. 1 forle, 7:poXa-
Euripiilis. 6£;v. I
(99) Uafsixd-oc,. Scbol. 7:ap:i[iivou.
P*TROL. Gr. XXW.

"
CS3 S. GREGOUIl THEOLOGl GSf

ea qu;i; conllgorani, uniinis aliius elaii. Felix cnim A Aovto; •
vjv Hi 6 [s.hj, or.ip eIttov, ov6? f,v -col Sio-
(|iiis|)!;ini siioccssus c.ini viin habcl , ul spem qiio- aiiaaiSai xbv CTpaTov, xa'i TJt vEiJpa 'Pojiji.acoij
qiic livi.Tin fuiuri aficrai. Ai niiiic, nl jani dixi, ille 0-oXi-oiv veOpa YJtp riaav, xai si xay.a.; grpaHav
loliis in co er.il, iil cxercilum scrvaiel, norvosqiie ii6o'jAia jiiAXov io~j aTpaTTjifrjaavTo; f) (KpiiJv outiTjv
Romanis reliiuinerel : nervi enim erant, clsi rem (ivavSpia. Oi 8c kT:\ TaT.; auvOTjxai; TauTai; auv-
malc gessernni, ob ilueis polius lenieriiateni quam i6r,ac(v, TaT; oiJTto; altjypoiiq t.- y.a.\ (iva^lat? xt);
siiam igiiavi.im. Pers;n vero, condilionibiis lurpi- 'PtijiAaiwv /cip6;, tV eTtoj t6 (juvTO|jL(jjTaTov tliv
Inis sane, i;oin.inoiiim(|ue nuinu el polentia, ut bre- ei' Ti;, exitvov a:}E\c t^? aiT(a;, toutov xaTajiejx-
vissiiiie dicani, indignis, todns pepigeninl ; qiiaruin 90!To (5), Xtav ksz\\) litYvtojjtuv (G) ^fjiofj-e \o\'{.-
iinmiiie si quis, absolnto illn, bniic criininandnni Oj

(!-ri<; (7) Tuiv TiiTi iJUjji6£6r,xoTtov. yiip tou &li.'i\-
censeal, nieo judicio perquam iniquns est coriiiii aavTog 6 oTiixu;, ctXXi xou (jTTsCpavTo; •
oiJSi tou
<\»x liiin accidernnt, .Tslimalnr. Non cnim ejiis qui xaTaiSiaat [j:t) 5uvij0£vto; 6 ^[jtxprâiJioi;, tou 6i
messnil, spica csl, vcrnm illiiis oni scmenlcm fecil :
stvaiia-^To; •
xal ih tou 'HpootJTou (8) iT£p't ti); Sa-
iinc ei inceiidiiim assignandnm cst, qiii ignein ex- [ittijv TupavvESo; xatpb^ ciTreiv, oti Tovzo zb vnd-
slingneic non poluil, sed qiii excilavit. Alque illud driiia (9) Fppa^s,. jiir 'IcrziaToc (10) , O^teSv-
Ilerodoii *" dc Samiorum tyrannidecominode dixc- crazo (11) Si 'Apurzaydpaq, 6 zh zov icpoF.i^.r\^6-
lim ; Cdlcenm linnc Ilislicvus quiilem consuit, induii roc v:toSs^djiBro^
aiiteni Arislnrjorns, qiii aiileccssoris rehiis successit.
XVI. Quid reliquiiin eral, nisi ut iinpii cadaver 1(7'. T( ),ot-6v TJv (li) ^ t6 cojijia 'Ptj)[xa(ot;
ad Uoinanos rcferrclnr, eiiamsi iia e vivis exces- EKava/Grivai tovj 5\>saeSo\>s, xalrztp ouTto xaTaiTp^-
îsset? Qnoniain auiem nos eiiarn exanime corpus tJâvTo;; 'EitjV 6k xa^k i?i[iTv laTi vexpb; 6 Tzph auxoij
liabenms, hnnc scilicel, qiii anle ipsum e vita mi- xaTaXuaag Tbv §(ov, 'totiJixsv xivxjiuOa Totv paatXioiv
;;ravil; viilcainus liic (|no()i;e, qnaiilnai inler ulrum- (ijjtôTv -zh otaôpov, st Tt xal toijto tfifpit TpJ»; £u-
que inipcralorpin discriminis fuerit : si qnid hoc oatijtovtav i^ •/.a-/tooattjLOv(av (13) toT; aTOXOouatv.
'0
ciiam ad defnncioriim fclitilalcm et inrelicitaiem [jtiv '(z (li) 7tapa7i£[ji.:ieTat 7iavSf,[jtot; £ij'^T)[i.(at; zc
(onf<Tai. Ille igitiir publicis pracconiis. faustisqne xa\ uo^jnrat;, xa'*. TouTot; 5t) toT; ;f|;j.eT£poi; a£[J.votc,
oniinlbus, ac cclobri poiiipa dcdiiciliir, religiosisque (jjSat; TTavvuxot; (15) xa\ SaSou/ât;, al; XptaTtavot
eiiain bis iioslris ofijciis, per loiam scilicet nocieni Titiav ptcTiiTaatv euasS?) vo(j.(fo[ji£V xa'i ylvs.X3.i
prodnctis caniicis, et accensis facibus, quibns nos 7:avT]Yupt? (j.cTot TriiQou; f) JxxojxiSy) Toij aw^xaxo?.
(".Iirislianipinm e viiadiscessum ornaiiduin exislima- Ei oi Ttj) TctaTb; 6 Xoyo;, xa't tojto Si^SiJOt) Tat; Ttjjv
q
iiiiis. AiquelSScorpoiiselalio conjiinctam ciiin moe- TToXXwv (ixoaT;, OTt, sTTEtST) xhv Taijpov u7t£peaX-
mre cclcbrilalcin liabcl. Quod si cni fulein iiarratio Xot (10) T>j atTi^xa Tzph; tt)v TiaTptfjav auTtTj TziXi':
facil, id quoqne in mullnnim aiiribus disscminaliim o;aatoÔ[jtcVOv, TauTr|V Sr) ttjv 4[ji('jvu[jtov £X£(vo!i, xa'i
csl, quod cuin corpns Tauri jiiga superaret , ut ad [j.£YaXti)vujj.ov, cf^tjjvij Tt; £x Ttjjv Sxptuv ^5tiv oT;
p.ilriam civllalcm, lianc, inqu^vm, illis coguomincm £5tixou£to, oTov tf/aXXiSvTcov T£ Y.7.\ 7rapa:re[jt7i(jvTtov,
;ic ccleberrimam, referrcliir, vox qiiedam e snminis liYYeXtxdiv oT[jia( Suvdtixetov, yipj.; tt); £ua£6£(a;
locis a noiinullis cxaudicbalur, velnt psallcnlinin el £x;(vo), xa't livTiSoat; ^TTtTa^to;. Ka't •(xp et tt)V
proscqiieiilium (angclicaruni oDinor virlutuni) ; quod op8i)v oiiy.v (17) 7:apaxiv£Tv £oo?£v, (iXXii xa\ touto
" llisl., lib. VI.
(5) KazujiijiipciTo. In Moiiiac. •((j. xaTajx£[i- acccpla; i consiiil; » Joviaiius aiileni, « qui ic-
(lult. >
(6) W.y^-oîdyr. « Uuilis, imperiliis rcrum ;cslinia- (9) 'T.TdSiffia. Non licne Ijillins, qni reildidil :
lor. I f vcslein. t Dcbnissei eniiii cuin llcrodoli inlciprc-

\oxiczi\r. Ucg. a, Or. 1, Pass. /o-p.iTTi.
(7) levcrtcre : « calcenm. •
Td zov 'HpcdSzov, elc. Qiiod do Saiiiionini
(8) (10) 'lczuucc.. P.iss. 'EaTtaTo;.
Ivraimidc, dc calceo, de llisti;co (|iii illiini coii- [^ (11) 'i':iESvcaTo. \n qninqiic Hcgft. Or. 1, Mon-
Miil, ct dt Aiisia^()i;v ipii ciiiii imlnil, scripsil lac. cl ("jOiiib. YP- u"iSfjaaTo, < siibligavil. > Ita
lleronoliis, sic exponil ICIias < llislixns, gcnerc : cliain llerodolns.
S:iinius, ciiin li.iiio Pcrs;«ruin rcgc vcrsabatur. (P2) 'Uv. Dccsl iii plnribiis.
A qno ciim p;ilriaiii ;iilennili polcslas ipsi faclacssei, ^15) 'H xuxcSaijwriar. lla pleriqne coniccs. Iii
Anslagorain nepiiieui siiiiiii, ipii S:i:iiios gubcrna- uonnnilis decst.

lial, iiionel iil ipsis ci loiiiliiis in ;iiiiiiiniii iihlncal (1-4) '0 jtir ye. Sic omncs fcre codd. Ed. '0 (j.iv
dcrcciioiicm inoliii. Piislcaqiiaiii :iiili'iii illi ;i Persa- Yiip.

niin inipciio (lclci crniil, llisli:c(is Daiio persinidcl, (1.^) 'OSciTr :tarrv-/_otr. Billins « iioclurn;s can- :
iit sibi per cnin liccat ail ccs, (pii (lelecissciit, se lionibus. > llic jiivîl obscrvarc in cxscqiiiis lidc-
conferrc ; diccb;il cnini posse sc cos rnisnni ad re- liuiii, aiUiipio Clirislianornin inorc, piojncla lii lo-
gis parlcs Iradiiccre. (îiiii igiiur eo pcrrcxisscl, at- lam nocleni canlica, el acccnstis faccs.
i)ue a s:ilrap:i Ai l:ipli(M-iie ipsiiis fr:ius ;igiiila esscl, (Iti) iXe.pi'd.lXoi. Ila |)leri(|nc codiccs.
' Pauci
liunc scriiiuncni a4idivil, qiii cliain in provciiiii con- cuin cdilis, u7::p6iXXct.
sucliiiliniMii vciiil. Pcr calcciiin aiilciii sigiiilicab:ilur (17) Ka\ yiip i-l z'itr (pO\\r Sdâr, ctc. Il:ec,
ddcclio, (|n:i; ab llisli;«o, ob consiluini (laluiii, con- cl qn:c scqniiiitiir ad isla nsipie vcrba, to; St 7:Xt)-
cinnala lueral, iiii!iil:i vcro ab Arisl;ig(M:i, (|ni caiii aii;^0'., elc, ilcsniit in scx Iic(;g. (Inolnis (ôlli. el
exsccutns lucr;il. i ll:cc ;iil Juliai;Uiii Cl Jiiviaiiiimdc- Or. 1. Legniilur l:iincn ad lalus, aiil in iiiar;;inc in-
l(ir(piel Gicgoriiis. Jnliaiiiis csi, qul • sciiiin:ivil, > fcriori, pr.i uiissis interdnrn vcrliis, sv aXXio. 1'x'gp!.
qui « intcliUium excitavil, » qni < calcenm » cbulis Iiu, q, X, Colb. 5, oplinia; iiouc, iiccnon ediii oiiines
;
CS5 OtlATIO V. - CONTRA JLLWMM M. G£4
OrioojvasTijivTwv gxii4tt,to; x:!'! xi/.c- A piclalis illi pr.Tiniiirn crnt nc fiiinrliris riMiiiinrralio .
-f; cojv
fioV-H ^'j ly/i\T^yiX, 6?, 4sXtjv (18) xa\ 4-1^x1 el; Nain cui rcclain fiJein nonniliil Uuarc visus i-sl .
eCia£6s'.av r.j.pa\M'i-s.i '^JX'!''. ^'^ ::poop(o;jL£vT,v lioc laiiiuii criinen ini|mrliinil:iti (iroccrnin IIJcii|ii •
ti pii',aOpa, i-T,-(3.-{r,v f^r.ip t6oOXovTo, y.ai -po- (iravilati trilniPiiiliMii csl, iiui siinpliccin, |>ariiiiir|Ui;
a/f.jiiTi iiixp'.6£(a; (19) t4v CtJ^^.ov xaxijv (20) cip- in pictatc (iruiain ariimairi , iiriniincipif! Iiarallrra
Yd-avTO. prospicicnloni, nacli, cain, qiia liliriit, aliilriscriinl,
,iii|ric accnratinris doctrlnx urxtcxtn, zcliiin in vi-

tiriirr vcrli>rrinl.
IZ. '\'u.' ojv <jixci;, tJi xoivdTepov, tov te -i-i(,i Wll. At nos, iil r|riod coinnMiiiiris csl, Inin pa-
{vvocJvTc; Tiv paX(5[iEvov Tijv xpT,7:!oa (21) tt,; trciii, a qrio iinpcralnrix putciiti:n ndi:ii|iic runila-
PaT'.).ixf,; TtT) XpiiTiavtjjjiif) (22) o^jvasxeia; xal iiienta Clirisiianisinn jacta siint , liirn ctiain ridci
•TiiaTia);, xa\ xbv e!; a'j-<iv xaTe/OivTa x).f;pov toO li.xrcditatcni ad niiiini dcvolnlam cngitantes, cjus ,
WYlJtaTo;, tY-P^'P'^H'-'' '•^ etx^Ta t'j azf,vo; toO 6t- (|iii jrisle scinpcr in iiiipciio vivcrnl, pin(|iie line vi-
xata (23) âaiXsta au^rjsavTo;, xa\ t',v piov xaTa- lain clauscrat, ac |>riircip:iliirn iiuliis rcliipicrat. la-
y.usavTo; t(]j isio) (21) TiXet, xa\ t6 xpato; fjiJttv bcrii:iciilriin , nl par cr.il , linnore roinplcclcbainur.
xaTaXEi'|avTo;. "fi; 6i :;),T,atiCo'- 'ti \>.f((x).r\ xal B Ul aiilciii ad inaj^nain el imperaloriani urbcm pro-
3astXi6i Trt/Xei, Tt 6st 'i.i-(Zfj Sopuôpia; Te toO pirrs accessil, ipiid lotius cxcrciliis salclliliiini, et
(jTpaToO r.(i'i-hi . xi"t Ta;tv *v(i-),tov, tlj; ^tuVTi tij) arinalnruin onliiies scsc impcratnri , taiKiiniii vit.v
PasiXii •('-''0[*^'"',''>
'l
"i"!» Xajx-pa; toXcO); lx-/uctv, iisiira friicnli. cxlribenlcs comincrnorarc ultinct, arrl
ivojiaaTOTaTHv twv mo-n~s. Y^voiJtiviov i) iaojjtevtov splciidida; civilalis clTusioncm , oniniuin ,
i|u c iiii-
'AXX' 6 Opaij; xa\ yfrji&ti ixeivo;, xa\ vea ttj ^rrarrr fucrnnt, arrl fulrinc srriit, cclclrcrrirnain ? At
rapy^jpiot xa"AXu)-tîi,tjicvo; , xal 6ti tojto, i'o; t^ forlis ille et auilax, iiova(|iio pnrpnra ornatns. ca-
cix6;, (Jiiya tppovtiiv, iJtipo; ifivETat xa't a'JT%; exetvw qiie (le cansa, iit prolialiilc esl, claliis ati|tic insolciis,
TTi; -po-ojji-!o'j Ttjjtf,; , Ti)v aOTf,v xa\ 4vTt6t- ftineris ipse qii0f]rie lionorcm ei pro parie sua iiii-
coj; (23) xa\ dvTt),aiJt6avo)V /.liptv, t^ (jt£v t! pta- pendit,camdcin gratiamdans.vicissimque aecipicns.
aOel;, t^ 6» i'M'j, ti); Xevojjtv. '0 yip aTpaTi»; parlim vi cl nccessitale, parliiii spontc, iil faiiia esi.
;:-a;, cl y.aX toO Tiapi-yTo; f,TTr|TO xpdTotj;, 4XX' Encrcilus cnim uiiivcrsiis, tairiclsi |irarsenli iniperln
ojv TiXeTov (26) Ttji xaTOi/ojjtevt;) vcjjkjjv at6o0; sese siibmittcret, niajori tamcn honore dcfirnctnni
(i-etOT) xa't -e^jxajjtev eOvoOjTepo! tto); etvat toJ; proseqiieirs (qnandoquidem rccenlilins ailliue caln'
Eit TpojaaTit; TriOeit. !f!XTpi;) ::poj-aJxovT£;, niilalibus m.njorein qiiamdam bciicvolcnliam prn:
xa\ t4v eXcov toOti;) (27) -po ja—o-jTe;) , xa\ oti nobis ferre solcinus), ac pro ingcnli siio aniore nra;-
toOto oOx dvi/oijtsvot to |jif, oj/ ti); (28) pajiXia sLiliaaffecUis, ct iniscricordia commoliis, ac proiiido
TtfjtT,Of,vat toOtov (29), xa't i:pojoexOf,v3t 7:£tOouJt cuin n)iiiimeiitinipcraloremlionoraril59 ac siiscipi

T?)v dno3TdTT]v, Y.a\ ayvavayxdscjjtv 0-avTf,aat tio non fercns, aposlalain, iil e.xanimi corpori cnin corr-
vexpij) (jtcTi ToO T:pojf,xovTo; axf,[xaTo;" Tb 6i ^v, gTiicnli lialiilu obviain proccdai, inrnicirl, alqrre adeo
OTôxojiJtf^javTa Tf,v xeâXf^v toO oia5ii;jiaTo;, "/al cognnt : boc csi , iil delraclo a c.ipiie di:iileniate,
O-oxJiavTa tiIi fiajiXet Ti etxiTa, oOtoj; e-\ Tiv deniissoqne, iit detebat, anie iiiiperatorcin aspecln.
Taaov jtjjjiTTaparijjitJ/at Tot; Syo-jJt, xa\ tV; do!6t- iia deinde enm siinul cum iis qiii clTerebant, ad
[jtov (30) Ttliv "j\tojtoXo)v aT,-/.?)v, oi 6t) t4 iepiv sepulcriiin iiobileque illud Aposloloruin r.innm, qni
YEvo; xa\ uT:eo£;avTo xa\ otasuXaTTO-Jcit (31) ,

(Jtt- sanctum gcniis, a;quos propeinodiiin lionorcs c:ir-
sic locuin iiilegriiiri iii lcxlii lialnni. iliinc etiam (2.S)'A>*r(5£5owf.Co(liresnnn panci eillerv.6i5o0;.
:'gnoscit et expoiiii Basilius. |}eni(|tie iiiliil lere hie (26) nJleior. Keg. I.Colb. 3, T^/eiovo;. Pass. T:Xei(.).
(!e Constaiilio scribil Gregoriiis, qu.i I iii priori ail- (27) Tovzat :Tpccd:tTcyz£^. Dcsiint iri lleg. bm,
versus Julianttm Invpcliv:i non di\eril. IMIiirs pirtat el iColb. k.
glossenia esse, qtiod tcinporis Iraclii in lexlniii ir- (28) Td fii} oby_ mr. Non paiici, [JtT) t!);.
rcjisit. 1
(29) Tovzor. lidil. Par. aiMiloe, (|UOil abesl a cft-
(18) Mss. rniiimniiiiis dnaXf,v, c icnc-
'.\~.lriy. (iiciliiis.
ram. inollein, > etc. qiiud Conibclisius sequitur. (30) Kal zdr doidi^wy. De sepulcro Consianlini
(19) 'AxptSelaQ. Kcg. I, .Montac. ct Conih. eOjs- Magiii, sive ini|icraloruiri seprrlcris, ccleberriinoqric
eeia;. Aposioloruni lenrplo, lcgns, si lubel, qiiid scripM--
(2U) Tdy ljl.lcr xaxiat: Ila plcriqiie roiliccs. rit Eiiseb., lib. iv l)e viia Coiisl., cap. 59 et 00; Sn-
Eilili, xaxii;, iinde Billins, t ziltim
vilii cffece- cral., lib. I, c. uli. ; Sozoiii., I. ii, c. ; el
iill. aiicior
riiiil. > Oliservat Coiiili. his verliis Crcgorii, < Con- anonyiiiiis De Cnnsinnlinoîolitania nnliquilnlibuf.
sianlium noiiiiihll a ciilp.i lilicrari, etsi iiun oiiinino euiliis riolisqiic illiislr.iliis a I). Itarnlirri) licrh-dicii-
prrrgctrrr. > no. I'orrosepiilora iron irr ipso lernplo, sed < in por-
(21) Kfri.tiSa. Sic plerique codiccs. îonnulli, ticn tcnipli ac veslibrrlo i fnere, ev Toi; ::poOi(-
xpT^T-tSa. poi;, rrt scribit Chry.«osl. Adversus qen.iles. Icnii. 2fi.
(22) To> Xpicrziaricft(i>. Dcest in Or. 1. I Lociiin hnnc i|ise silii (losi inoitenr lcsigrmvcrîl
(23) Tci' SryMitj, ctc. (ôinli. < qtii jiislilia ct Corrsianliiiirs, > ii!(|iiit Euscbnis, lib. iv, cip. 60.
a^qiiildlc iiii|icriirin rcxissct. i Crcdiilcriin Grego- < incrcililiili lidei al.icrit:ile ... ([iio sciiicei (.reralio-
riirrrr rrilril alirul signiricure, quam legiliiuum ac non liilni, qri:i: iii liunorciii aposloloruin ibi celebraniUu
nsurpaliim imperiurn. crant, eliam ninrliins pariice|)s lierei. i
(2i) Tip cci(.o. Iia plcrique codd. Reg. 1, 6itii>Ta- (31) 'YaeSiâyzo xn\ dia^v.Wt-iCvci. PasS.
Ttj). Dcest T(''i in edii. u~£6i;aT0 y.x\ 6i£:i0>.a^£.
,,
GS7 S. GREGORU THEOLOGI CS8
ppiis, ei siiscppi^runt et ciisloiliiiiil ,

prosequeieiur. A xpou xi fsa Yipa xapTOy[Ji£vov. OuTw; 6 fnie-.E-
Tale (uil iniperalnris iioslri fumis. poi (52).

XVIII. lliiic roiilra, ruiii (ur|iis ct focda expedilio lH'.T(o 51 aicxpi [Jiiv Toe xri? sxaTpaTetai; ( •f]Xaij-
(cxunilabatur eiiiin a populis ct url)il)us, publicis- vE-o 6r]|A0is xa\ toXssi , xal cpiJLival? Snpioaiai; y.a'i
fîie el scurrilil)iis vocibus, quaruin nunc (|unijue PujpioWxoi; , lov £Ti v.aX vjv oi ttoXXoi (33) [jivt;[j:o-
perniuUi nieiiiincriinl) , lum vero tiirpior alfiuc vEOouatv), aooôTspa o^ •/] Inavooos. Tt? 8k <) dc5o£ta;
ignoiniiiiosior iviliiiis comigil. Qu;c pnrro h.TC Mtiioi Yc).o{(j)v f|YOV auTiiv, xa"t toi; liTtb Tr,? (ixt,vti;
ignoniinia eral "^

.Miiiii el liislriones cuni ducebant ai'a/;jtv irajjt-euETO xaTauXo'J[j:£V(j; te xai xaTop-
piobrisque a sccna petiiis, ac Indibriis incessebani, );oO[j.£vo; (5i), xat tt]v apvT,iiv, xa\ Trjv ^TTav, •/.aX
cique (idei abjuraiionem, et cladcni , \iircque finein x^ teXo? ivst5tJi5[jtsvo;. Ka\ t£ yi.p oij 'Ki':ytjiV xa-
rxpiobranics. Quid cnim ex iis non feccruiit ac x!j)v (5.'>) ; Tt os oux axouuv oTq oi TOioiJTot vsavisuov-
iliêriinl, qu:e liujiisnioli lioiiiiiies, qiii pclulaiiliain Tat, TEyvr,v T7;v u6ptv 'i-jfo-Kt;, ô); •?] Tapiidjv auTbv
pro arlo baLenl ,
pcrpclrare ronsueveruiit ,
quoad uitoOr/STat (o6) it^jXi?, oux oio' OTrtJj? xa"t avO' oiou
oum laiidem Tarsensis civilas excipit , baud scio Tt]v ij6ptv TrJTT,v xaTaxptOsiTa ; "EvOa 5s oi (37) t^-
(|Uomoilo, cl quani ob caiisam, hac conlumdia inul- [jisvo? aTt|jiov , xa'i Tiicf o? e|ayt(TTO? , v.oX vai? (58)
clalaVIlicilli laiiuiii ignobile, tumulusqiie iiiipiirus, B (knoTCTuoToj, xa\ ouo^ OsaTbj £U(Js6(JJv (itj^sat.
lenipbiiiiiiiic cxsccraiKlum, ac ne piorum qiiidcm
oculis speciabilc.
XIX. Atque haec, ut maxinia et gravissima illiiis 10'. Ka't TauTa 5tT]X8ov 105 (59) (jtsYUTa tiT^v
rriniina, seriDoue coniplexus siiiii , iion alioqui nc- sxstvou xaTT,YopTi[iaT(i)v xal xupti'jTaTa, o'jx dyvotjjv,
scius, duobiis aiil tribiis aiiliiis adulatoribiis, cique OTt 6uci\ (40) [i.^v xa.\ zpicX tdiv TCpl Ta paaiXsta xo-
iu.pietaie paribus (alios enim consnllo pr.Ttereo) Xixtov, xa't TT]v idiSstav 6[i:0Tt[jt())V ( to'j? yip aX-
Uintain inipielalis mercedem persolutam esse , ut Xou? Jx('ov T:aptT][j.t ) , tocouto.; sociOT] tt]; ajs^staj
nulla res obsiiiiira viderctur qiiuminus ipsi brevi [itiOo;, oJTTs o'J5sv sxtoXuev evTb? (JXfyou j^ptSvou, 7:5-
lerras omncs et maria Roii anoriim imperio siibje- cav a'JTOu; av XT]tjaijOat ti-v u-o 'Ptoîatotj yfiM ti
cia esseiit expilaturi , nisi srcundior rebiis exitus xa"t OiXaaiav (-41), si [jit] OSttov TCpa; £0(5Gr) toii;
malurius conligisset. Adco latrociniis et avarilia T.pxyiiaii Ss^tov •

tosoutov u-sp:6aXXov XrjciTsta xa't
veleres illos Centimaiios viniebant. Proviiiciarum liiT/.TjsTia (42) TO'j; TTplv ixaTovTix£ipa; (45)' al 51 Ttuv
porro imperia noii nplimis et moderatissimis , sed sOvoJv <ipx='^ o'J Tot; ^TitEixeaTiToti;, iXXa xotj iTrav-
friidelissimis boininibus nuinilabaiilur :

ISO alqnc Oftij-OTiToi; evs-/£tpiôvTO •
xa't ptia tf/iitfo? f^v etj
adhonorein el dignit:itcni aliini;iin oblinendaui iinum C dpyrjv, •î

T:api6a3t?, xa\ t?> tu/siv TtJJv nap' £X£ivou
sufrragium erat , a (ide defectio ; cl ul ab co doua 5(op£ci)V, Toj; Ti xixtTTa r.zpX lauTtov (44) pouXeu-
tonseqiicrenlur, qni sibi ipsis pessiine consuluisseni. (ia[jtEvou?.
XX. Quid causarum imnuualioncs innexioncsque K'. Tt 0' av ci XsyotiJtE (45) 5v/i5v (jteTaOâstc y.aX
comnieniorcm ,
qnrc pleruni(|ue iiilcijecta duiilaxat [i.STaxXiast; (4(j) 5ti [Jt£3Y]; (47) vuxTij T:oXXixt;
una comniulabanlur ac convertebaiiuir, non

iiocte [jieTa5aXXo[Ji£Vcov xa"i T^sptTpeTtopiivtov, toaT^sp a(j.Ti(b-
secus ac nuctuiim reciprocaiiones; qnandoquidem Ttoa; (48) eirs"! xa't 5txaCstv 6 ('svviSa; •fi|(ou, TTivTa
et jus dicere volebat vir egregiiis, oiiinia videlicel JauTOu oti c3tXoTi[iL£av rcoio^JpiEvo; ; Ti);a av (49) [Jtt-
ob glori* sludiuin arnigans? Parva forlasse et

sibi xpi Xiav ^YxaXstv 0(5ât|xt, xa\ Ti [i^-j^taTa Tot; [it-
perqiiani exigiia crimina colligere videar, ac maxi- xpot; xa0u6ptjstv. nXf;v -(z o^noXc^csiaOto (oO), OTt
mis per exigua dedccus infcrre. C:ilcruin iliud fa- oux 'HXujitov ::sot(ov a^ta TaiJTa , 0'Joi iTfi TaSo.-
lenduiii est, bsec Elysiis campis miniine digna esse. [tivOuoj Exstjs oo^T,.;, fj; [xoipa; ijto^jatv sxstvov ot
(32) OvTio^ d. Reg. lim, outo; o. {ii) rifrTS xal Oa.taccar. Sic pleriquc codd.
(33) Oi ncXXoL. Plerl(|ue, cl potiores cooires
non Desiinl in Rcu'. Iim.
agnoscuiit, ot. 1) (H) 'Aji.lricTia. 1 Iiisaliabili habendi cupidita-
< cuin
(51) /varrtc.idviEroc, cie. Grjpca sonant : te. »
tibiaruin c.iiilii :ic âll.itionum inotibus ejus pomp:i (45) 'Exazorzdysipar. Sic plerique codd. Ed.
turpiler dediiceb:iliir, » eu. £xaTii')'/stpag.
(3J)) licvMr. Sic (|uaiiior lici;;;. tdili, xax^Jv. (44) 'EavzCtr. S:nil. Cl Par. addiiiil, xal tijjv
(50)
'
iMdixf^"'- P.ISS., Ileiv. el S:iv., v-^zeoi- oiXX(ov.
(45) TiS' argl Mroitu. Qiiidam, Ti 0' av X^Yot-
(57) Aicl. Iia plerique codices. Sav., 51 o:. [jit. Alii, Ti ok ei, vtl, Ti 5i, vel, Tt oa't X(i^(-ot[jtt.
(58) A'a(^c. IJecst in Oxon. in .sex Rcgg., Or. t, (4G) MezaxMcretc. Reg. bm, Colb. k, p.izaxkii-
elt. Agiiosciiiit laineii bonie not;c codiccs. Reduii- (JEt?.
dare Coinbclisio iinn videliir. Oiiiisit IJillius. (47) Aia fticrig. Reg. biii, 5ti itaTT]i;. !n Montac.
(:.9) 'flc. S:iv. oTt. Coll). k, i^; (jtsytiTov. Yp. [ji£ao'JaT]?.
(4U) "Uzt £vci, elc. Pli-riqiie codices, (J); Suji. (18) "i2c.tep dfiTiiJiztSat;. Colb. 3, Pass. ioaTisp
lla eiiieiidavcral Rilllus. (êlcruni qiii siiit illi diio, tfTiaiv. Ri-g. I, tfai:ji\i.
vel trcs aiilici adulaloics, noii coiiseiiliiint scriplo- ('(9) Td/a cir, eic. Non pauci, Ta^' Sv. <Ob|i-
rcs. IS')bis alii 1:011 \iileniur, (iuani Kiclcsiai iiiii cx- cere vide.ir. » Bill. prioribus curis, 1 niaximaiiue
pilalores, de qiilbus iiiiiii. II iiii|iri!iiis Jiiliamis parvis deilccnriirir et clev:ire. 1
Orieiuis coines, Kelix el Eli.idius. Viile Kiinoi). l.i- (50) 'Ojio2oYdcrd(o. Pass. 6[jioXoY££T(oaav.
baiiium, p. 51)7 ul seq., Amiii., xxii, p. !iiO. '..
CS9 OKATIO V. — CONrn\ JLLIANLM II. GCO
•-f,; auTf.i varpia; ts y.i\ tiS"»;- 'E'' "i^v tziivoj .\ iiec i-a, qiia illic KluJaiiiaialius friiilur, gloria : iiii.i
Oaufiiêcv E/to" tioXXoj, vip xdv oO-iw Cjvf/Jojv ic |iarle (Jignuni ciiin ccnsciil, qni cjuHilcni sunt soda-
xa\ > *x Tojv xaTi ttjv 'Ai(av SiaTpsGdv litii ;il(|iic onliiiis". Iloc iimiiii e.% illius rc' iis Ii.iIjco
Y'"",'^'.''^*'^''
(iiJ.iJTa, txiXct jjiiv xati ^risav 0TOu5r,v, ui^ opi- <|iiiiil ailinircr : nain ninlios qiiiilfin Cdriini qui i|isi
oojv Oaujjiaoia, oTa xa\ ti?; iXniaiv Ir.tifjou, |x:[jtvr,- iioli ac rair.iliares fucr;iiil, ac (tr.r-scrliiii cx Asiati
|jiivou; TiT,v vi-ojxis-t^Jv •

ii^ti ol nipuz'/, touto cis sclinlis, suiniiio stiulio, quasi inirilicis quilnis-
ixiivo^Sljoi TiTiv ({ifiôiV xXoTTal, xa\T(ov 6i{/c(i>v (tii) (lam licnenciis cos nrnaliirus, acccrsebat, ac spu
iniTai •
To"j; [iiv to'j; o^ t>iv (u3) TpiJ-ov, xoO; il aiiiiiios coruiii criKcliat , vclcra Ipsiiis proiiii^sa in
zhj 6:a7:ai^(iiV EdTi 51 oO; xa't Tpazirr, 9t/,o9povo'J- inciiioriain rcvocaiites. At cnin ajesscnl, noc illihl
(jisvo;, xal noXU t6 'EraTfs irpo-ivwv , xa\ Xapuf- viilclicct, calciiluriiin prTsti(;i.T, ct otnloruni Inilili-
Yi^wv (al) dv-' SXXou Ttv6; 5:X:ia;jiaTo; ("ij), 4-pi- catioiics ; lios ciiiiii lioc inodo, illos alio eluilcns )
XTOv; <i:TiT:E|jtr:v, oux E/ovto; OTto [i:(ji90VTat (36) qiioscl.ini ctiain mensa comitcr accipiciis ; ac inul-
ttXsov, ixeiv(;j Tfjj ocTOTT,; i) otfistv oCtoT; tt,; xou- tiiin illiiil , Soilalif ,
propinins, et pro alia ipia.Iam
(?<iTT,TO;. illccclira diiluclo gutlurc chiinitans, iiifi'ctis lîiulcni
icbus liiinitlcbal, liauJ s.itis coiisliliiiuin Iiilicnles, illiiisnc fiauJcm magis, an suani ipsornin lcvilatein
accusnrciil.
K.V. 'Exsivo ok T.Cji cix i7:aiv£-iv (37) tf,; to'j B NÎ- II'"'' ^frrt aii iion in pliilosopbi liiijns do-
^tXositpoj r:ato:'jj£oi;, oTt ToooiJTOv aipyr^-zoi ^v. ctiiiia l.iud.iliilc , (|uiid adco :il) ira alicniis cral . ac
xaV Tiiiv TaOwv if^rÛ-gpOi . xoTa to'j; ::[.j-ot: tiIiv liirbiilciilis aiiiini pcriiiolioiiilius siililiiiiior ; iiistar
paotXiwv OTpiiTTOj; xa\ dx:vf|TO'j;, xa\ [Jtr,6' av . e? niiniriim eoruin rcgiim ac iinperatoriiiii qni tr:inqiiil-
Ti yiw.~o, TO'j rpooiozou Tt i:apaTpi'|avTa; (58), lilatis ct conslantia: laiidc qiiond:iiii llorcbant , nec.
TJ ::aOou; tyvo; entoT,[jtaivovTa; (39)" ('JÔ" oti \t.l'j cliam si qnid inolcslia.' ipsisaccidissct, vnltiini t;Mii'.'ii
Poiiiv xal c:tO(jiu)v £T:Xf,pou Ti paoiX:ia ^txiCwv, iillo iiiodo iiiiniulabaiil, aiit pi'ilinli;ilionis vcsti-
wzizzp a'JTt; wv 6 Tupavvo'J[ji:vo; xa\ iJr,[jiiO'J[Ji:vo;, giiiin oslcndcbanl ; iil qnod , duiii jiidicis iniinere
oiix dXXot; Ta'jTa !:ii-/oujtv , irafjfjviov ; TauTa [jlsv riingcretur, aulani claiiiorilius ac strepilu iinpleret,
&'J5i Xiyou Ttvi; d;to'jio[jt£v •
to-jTo 51 Ti; dyvoii tiuv iiiin aliter ac si ipse cssct ciii vis ct dainnipu iiifei -
d-ivT(jv, oTt ::oXXo'j; ^:po-:ivTa; o; (GO) 6i;;jt03:a rclur, ac noii aliis poiius liicc palicnlibiif siiciurro-
xa\ T(UV ifpOf/.OTipljJV, UIOTE TU/EtV Ttvo; tliv dvOpw- ici? II;cc ccrie ne oialioiie (|nidciii coiiiplccli vcli-
r.o: paoiXiOjv oiovTot, 7:aitov 7:u| or,[jto-!a xa\ Xi; iiins. Iloc autem ccciii cx oinnibus igiioluin csi.
evaXXijiEvo; oxi-ta ^tj^siO:'. xaxio;, &--' dya-av ixsi- qiiod niultos ctiain e rusticioribiis, qui ad cnni 161
vou; zb [Jif] Tt zaO:tv /aX:rwT:pov ;
|;iilli('e aicedclianl, iit coium, qii;c popiili ;ib iiii|ic-
ralorlbus peterc soleiil, aliquid coiiscqncrccliir, iia niulciabat, palain piigno fericns, calcibusqiic iinpe-
tcns, ntpixclarc secnni actuin pularcni, qn'id atrociiis aliqiiiil minline passi cssciil?
KB'. Ti; ok 9uof,o:;; ts xa\ dvTfwUof,!:::, d; 6 C XXII. Jain sulH.itioncs ct renalioncs, qiias adini-
Oa-j;j:io'.o; ixstvo;, xa't Ti f,;jifT:pa 6;a-jp'j>v, tov; randiis illc vir, doclriiia'(|ue nostra; sngillator, velii-
jfpatoiot; dvT:7::6::x'JUTO, -h i-:6(0[ji;ov ::'jp dvirTiov, lis ninlicrculis in coiilrariiiin Oaiciilabat, allaris
r:o'j X^Jvou Of,70[jt-.v (Gl); "H xaX6v (G2) yz to'j 'Pio- igncin acccndcns , qiio landoin oi;ilioiiis loco ponc-
[xaiiov ôiXfto; ti; vvdOou; opav da-/r;[jtovo'Joa;, nius? Pracclarum cnim prorccto crai, cerncre impe-
/.a\ •;i'/.urZT ™X'jv ::ap:yo'joa;, 0'j Tot; :;(oO£v ijuJvov, laloris Uomani buccas iiidccorc lumentcs , ac «sci-
dXXi xa\ aJTOi;, oT; Ta-jTO TOtiliv dpi jx:tv w:to. Tf,v tanlcs iiigcntcin risiiin , non csternis taiitnni scd ,
'AOr|Vdv 51 cjx f,xojs, ttjv Ioutou Oe^jv (G5), 6ti •xa\ iis etiam ,
quibiis hac ratione plarere sc pulabal.
Toi; (C-t) a'jXot; xaTT,pioaT0 , oT; ivao-/T,[j:ovouoav Mincrvam aiitcm deani suain non aiidicbat ,
qua;
{auTf,v xaT£|jiivOav£v (63), dvT* eo6-Tpou /pr,oa- tibias cxsccrata dicilnr, postcaquain , aquis speculi
(jtsvT) (6G) T(T) u6a-t. Ti; 6i 7:,oo-oi£i; t: xa\ (jtXo- vicc usa, eas dedecori sibi csse pcrspexil. rropina-
" Yirg., .'Eiieid., vi.
(51) TcvTo ixeTro. C.olli. k, touto ixiivy. D (61) 6if{aonsr. Diio Regg. ci Or. 1, in niarg. Of,-
(5'i) Kal zdir. Ueg. I cl Moiil., xai at Ttov. o:;;.
(53) Tcixêzcr. lla inss. cl cd. l'ar. Ed. tVj 51 (ii2) 'U y.a.lcr. Moiilac. « fortc, i '^H xaXiv. Diiindc
t6v. obacrvat liiinc liiciiin sic ab Elia accipi, qiiasi Ju-

liac iiiiilarmni', Cliristi;iiioriiin in-
(51) Aapv)y(Ci^r. Coinbcf. vcnil, « guttiire ac- liaiiii;; t;iiiluiii,
clancins, siiavilcr e giiitiiri: fiindiMis. > siilllalioiics lii !i;iplisiii:ilis rilibiis irridcrc voliiissel.
(35) ^t.leaCiiaToi;. Duo Rcgg. 6:X£i[jta-o;. Yeruin cciiset vir doctiis, Jiili;iiiiiiii pnccipiic Iiic a
(56) Mefiporzin. S;iv. [jL:;a:f(ovTat. Grci;nrio red.irgui, qiiod, ciiin cssel inipcratoi-, non
(3") 'Eaairezdr. Duo iiiss. ct l'ass. liratv::- erubncrit seciiin iiiiilierciilis de triviis cl scortis, ad
•ZOLl. vilia cl dcridciida, circ;i sacra siia, iniiiisleria de-
(5S) TJapaTpe^yarzai:. Sav. 7:apaTp£-ovTa;. millere. INoii iiiale qiiideni ; eicniin Moiilaculii scn-
(59) 'E::icr\naircrzut:. Duo codd. £7:ior,;jif,vav- tcnliic favcnt Cliry>osl. iii genl., Priidcnl. Liban.,
ts:;. Ilic observanduin IVcginin codiccin oiiiittCFe I or. x; Ainiiiinii.,'lili. xmi, p. ii'i, eic.
dislinclionis iiotain, qn.c iiitcr £7::jr;jtaivovTa el (6o| Bedr. Coisl. 2, et P.iss., 0:iv.
tu—: siiliscqiieiis rcpcritur. (tii) Kai zcJ^. Ila plerique codd. Deest xal iii
(60) //pcrfc')Tac cl. Par. edit. ^^po-iîvTa; aJT(po;. cdit.

Alii, 7:poi:ivTa; a'JT(o, scd a'j-Co ulrobique reduii- (63) KazEiidrOarer. Rcg. bm, xaTi^xaO.-v
Ual. (66) Xpnpanirr\. Reg. b, xp1«a(i£vr,v.
, ; :
cri S. CREGORII THEOLOGI 092

lioiics veio , '"l ponila, quibus nieiclrices palani A iTâid^, &; 5r|jjioiia -aX^ -(5f)vai; TrpotJTivs te y.a\
|iublicfque pi'ov()cab;il, vicissiuique prcvocabalur, dvTtTtpoO-TitvcTo (67), uTOxXimwv Ti ajs/.vV- [i\j(j-T,-
uiysUrii (ibleiitu polulanlcui bbicliiieui ubvelans piou •r:p03X'r,,'^^"'-' '^'''» °'-' OoiufjiaCstv S^tov
(|ius iioii lauile et ailiiiiraliune proseiiuauir ?
XXIII. Il.ee aliis quideni experienlia ii)sa, el do- Kf'. TaOTa toi; |i.£v aA),ot; fj TOtpa iTapijTTioi,
ininaiio licenliain adepla , declaravii ; a inc aiitem xa'i •?) SuvaoTcta 7:poXa6oiJaa (68; Tr)v ôuatav •
ijjtol
loiiite aiile per.spect» qiiodanimoilo fiierunl, cx (|uo 51 xat -niijijitoOsv TptS-ov Ttvit JupaTO, t^ ou tu (iv5p\
Allienis cuiii eo versalus erani. Nani illuc qiioiiue (Tuvi-i-svjpLrjV 'AOr;vT)Ttv. "HaO; yb.p (09) xaxctae,
slaliui piisl ea qua; advcrsus fratreui desij,'iiala fue- apTt TOJv xati tJiv aos^/piv a'JT0u vswTsptjOivTojv,
ruiil, profccliis esl, :ib inipcralnrc hoc ipsuiii depre- zhv paai/.ca ToiJTo auTo 7iapaiTT)aaix£voj. AtTxi/C 5i
calns. Dupliceiu anlcin eo proliciscendi causain lia- a'JTOu Tf,g E-i6r,[ita? 6 '/.6yo<;- 6 [jt^v £'J7:p£T:^Tr£p05,
bebal : uiiaiii lioneslioreni, nl Craxiam ejusqiic xaO' liToptav tt;c 'EX/.otSo.; xa\ TiJJv cZ,=T3£ TCatSû-
scliolas viserel ; allerani letliorem ,
paucisque iin- TTjptojv •
6 Se a7:oppi\-6-t(>oq, xa\ ou r.oViM^ i-vwpt-
laiii, iil rejîoiiis ipsius arnspices el iniposlores (|ui \i.o:, wT-£ TOt,; £X£t (70) 0'JTat? xat liT.xztCjii. repl
illic crant de rcbus siws consuleret, iinpietalc vide- T(jjv xaO' iauTOV auYy£v^(jOat, oOtôj T.appriaiu.î '"/o^J-
licel nondnin liberialem ac fidiiciani adepia. Tunc ^ CTTi.; Tr,5 (iaEScfas. T6-e to(vuv ou tpauXo? eyd) toO
igitiir ine noii mahim de boc viro coiijecloreiii (ivopb? EtxaaTTi; olSa i'£v'ip.£vo?, xat^ôt y£ fi'J ':<">' £'j
luisse niciniiii , quanqiKim ali0(|ui iioii ex coriiin 7:£'ûxiT(ijv it^pl TauTa eI; tjv. 'AXX jTtoiot [jte jjiav-
nuiiiero siiii, qiii in bujusinodi rebus sciti al(|ue iii- Ttxov T) ToiJ f|Ooui; (ivojpiaXta , xal Tii —^piTT^v t^{
gcninsi siinl. Sed ine niorum ac geslus ipsiu, inac- EXJTaccoj; (71) •
£'tT:£p piiivTts aptsTO?, ojtic etX(i-
((iiabilitas , alqiie inger.s qu;cdaiii ineiiiis enioiio, ^£tv (72) oIS£ xaXto?. Ou5£vi? yap c5(5x£i y.o: sr\-
yalem elliciebat ; 162 ^' qnidem vates ille oplimus jjtEtov Eivat -/prâTOu au/T]V aTia^j-r,;, uixot r.MoîVJO'.
esl, qiii recle fonjicerc iiovil. Ne(|ue eniin iiiilii xal (iva7rixo'jij.£vot (75) , StfiOaXijiii; ao6o'j;jt£vo; •/al
bn/ii quiilquain significare vidcbaiilur, cervix miiii- 7:£pt(f£p(5[ji£vo; , xa"t (Jtavixbv pXiTtiov , 7:o5£; i.<s-:a-
iiie firina , liumeii quos subindc aijitabat et allollc- TOUVTc? Xa\ pt£TO^/.XdC0VT£; , [iU'XTT)p u6ptV 7:V£0)V xa'i
bal, oculns vagiis ei oberrans, ac furiosus obtiitiis, TtcpfjpiivTiatv, i:poa(I)7:ou a5(T)ii.aTtaijio\ xaTa-^^fXaaTOt
pedes iiislabiles el lilubaiites, iiasus contuiiieliam rb aJTO îpovTE? (7i), yiXw-zq a.y.pa-i'.c T£ xa't
el coiileniptum spirans, vullus coufigurationes ridi- §paa[jtaTtoo£i;, vsusiti; xa't <ivav£ua£ti; a'jv ouO£v\
riila; idem significanlcs , risus iininoderatus el ex- Xo-j^to, '/.6yo^ iaTiijJiEvo.; xa'i xo7:T(5_a£vo; (7.5) zv£u-
icstiians, niitus et rciiuius oniiii raiione careiites, j- [jtaTt, EpojTfjaEt; aTa'XTot xa"i liauvETot , (i7:oxpia£tj
.serino bicrons spiritiiquc iiilercisus, iiilerrogationes ouSev toutiov djJtEivou;, dX"AT]Xat; £7:£[i6atvouaat y.a\
iiiordiuauc el imperita', responsiones liis iiibilo mc- oux cuaTaOst;, ouo£ td^ct T:po'tO'jjai 7:at6£ua£o);.
liDies, alia; in alias iiisultanles, non sibi constanies,

iiec erudilioiiis ordine progredientes.
XXIV. Quid singula describere ncccsse est? Ta- KA'. Tt av zx xaO' cxaoTov Ypdôtjjn; ToiJTov(76)
lciii anleopera coiispioalus suin, qualcm iii operibus 7:pb Tcov ipyoi'/ EOEaadixr// , 3v y.a\ £7:1 tojv 'ipyw/
(07 j 'Ayziafov.-iiretc. Reg. b,IColb.4,(ivT£7:p9'j- 353, ciiin, mox a fralris cxmIc, corani Conslaniio
?:•/£-:'). Qiiidqiiid de Juliaiii caslilate dicanlejus iiiiperalore, ad objecta sibi crimina Mediolani re-
adubilores .\miiiianiis, l.iban., elc, ipse se pro- sponilissel.
ilil iWiso;)., p. til), et episl. 40. Nain elsi legilinios (-70) 'Exd. Uc!». hii, I, aliiqiie nonniilli, ex£ta£.
iioii bal'iierit liberos, iUegitiiiios lainen iion pauco» (1\) clepizTor zi\r, ixazdcFAor. i Et in-
lud rd
j.rorieavil. ciiinposiliis eorporis habitus. » Reclius (|iiaiii, < iii-
(08) npo.laCcvcra. lleg. I, Moniac. Coinbef. ciedihilis meiilis excessiis, i iit vcrtil Yalesius
TTpTiAaSoCiâ. aul, « eniolio, > iit leddit Biliiiis. Eleiiiin exleriora
(09) ''H.KIe ydp, cic. Ilacc a Billio male reddila eraiil ca ex ipiibus de Juliano sic coiijiciebat Gre-
coiitciidit Coiiiiielisiiis, et sie ipse verlit : « Nam il-
^^
i'oriiis jiixla li;ec Sci iptura; verba Amicius corpo- :
hie ((iioqiie se coiiliilil, slatiin alqiie fraler ipsiiis,

'
ris, cl risiis (leiilium, el ingrcssiis homiiiis einin-
•jui Ca!sar creaius fueral, rebellavii, lioe ipsiim de- liitnl deiEccli. xi\, 27).
illo
liiecaliis, vcl, ipsiiis pclila faeiillalc; » iieiiipe nl (72) ElicdCEir. Duo Uetjg. Or. I, iMunt. yp. Eixd-
paris lebellionis a sc suspicioneiii aiiioverct. Vox Cei.
ciiim ilia, vi()jT£f.;j£'.v, non videliir Ci)iiibeli>io sigiii- (75)'Aracn}Kov(iEroi. Moiil. yp. dvaxo7:TOjjt£-
lieare, « rebellioncm cohibere; i sed, « rehcllis es- voi. Sic Socrales. Valesiiis inlerprelaliir, i liiinieros
se ; » siciit iiec i^ta, fiauiXâ, ad Coiisiaiiliiiin, sed hbralos. > Budaius, « vibrali ad inodiim libra', cniii
ad Calluni pertincre. Vcrum Ii.tcinlerprelatio ciim l.iiices vicissim subcunt et pessuni euiit. > Monl.
hisloria toiiseiilire iie(|uit. Non eiiiin .liiliaiius, sta- piilat lioe esse qiiod ait Cicero, • sestuiii agere hn-
liiii ali|ue geriiiaiiiis frater ri!S iiovas iiioliliis esl, iiicris, et quodaiiiniodo de linlre loqui e.vscrio liu-
scu .'^lbciias se coiiliilit; nee Calliis il-

rcbellavil, inero, ct riirsum qiiasi ad a^quihbrium depres-
hic facullatcm dedii. Iil roiislal c\ ipso .lu-

ciiiidi Sil. >
ex Ammiaii., !ib. {H) iptpcrzei:. Monl. yp. tjspovouvTE;, ac ila So-

liano, Or. ad Atheu., p. 501, eie. ;
XV, p. 5i, ex Libaii.. or. xii ev Sozoinen., I. v, c. ; crales.

2, etc. IgiliirCallo (;.esare cxaiiclorali), aiino 5o4, (7.S) Kcxtdiiercq. Mont. -(p. 7t£ptxo7iT(5|ji£vo?, el
meiiBC Uetobri, iit teslaiiliir Idacins, Sociates, So- ila Soeralcs.

ôinenus, Eusebius, Scaligcrus, Peiavius, ele. Ju- (70) Tavzov. Monl. yp. toioutov, ac ita Socra-
lianus, Eiisebia! iiiipcratricis opc, criiiiiiie absolu- les.
\yf, ac liber, Aibeuas peiiit incdio circiier aiiiiu

)
C9"; Oll.VTIO V. - tOMIlA JILIANLM II. C9l
t|v(opt3a. Kal u (jioi rapT;iav iivfi tojv -.T,'t:xij-.vi \ poslea ilc|irL'licmIi. yuoil si (|iii cx iis , i|iii tiiiii s
0'jviv:uiv xa\ 4xoy -ivTiov, oCi x«*£ -tu; iv e jjia ptj pr, ii v iiiiil craiii , uli|iic aiiilifliuiu, inilii iiuiic pra'8lo es-
o'?, l-zi5i)-i'j-y :0:a34u,T)v, c'J0u.;e90eY5iMv O/tr si:iil, liaiiil a'gru (esliiiiiiiiiiiiii cvliibereiil. Ail qnu.s ,
jfaxt^r /J'i'tci^«i(w)'(77)r//tyt(.'xa\T:poa"op:0ja;("8), ut lia-c coiispexi, sialiiii liis verliis iisiis siiiii : yimii-
xa\ YeviiOat iêuoinavti; ejtauxoO xaTij|ijjievo;("9). (iim iiialum libi alil /loiiiniiiim im))erium ! pr.ef.illis
Kpejjjov yip »1 -oO-(uv (t>0)T:Xr,aOfjvat -rivoixoujjiivr.v liccl, ac iiiilii , ut (alsiis vale.s essoiii , iiiipriTaliis.
xaxtiiv, xa\ coioOtov ivatpavTjvat x^pa;, o!ov oCttuj Prxstabilius ciiiiii i(i fucral , (iuaiii taiilis iiialis o>
TtpoTepov (81) roXXiiiiv [jttv trtxXtjSfjituv Op'j),>.0'j(jii- lieiii terrariiiii iiiipleri, laleqiie iiKiiistriiiii cxsisiorc.
v(iiv, -/XXtuv 6e i[jinpr,j[ji(ov, xa\ ^paTiituv (82) YîSi (|iialc iiiiiii|ii.iiii aiilea sisiiiii (iicral ; etiaiiisi Mlio:|ui
xa\ xaj|xaT(i>v, Et; 6i iv6p(i)v i-avOpturoTiTtuv (83) (liluvia niiilta , cl ineciitlia iiiiilla , terr:L-(jiic vclul
xa\ Oi^pttuv iAXox(5T(uv ts xa\ (I'jvOcT(uv, (Lv f) Ôai; clmlliiioncs , ei liiaiiis, ac iiuilii iiisupcr cruilclissi-
TaOTt] toi xa\ TcXo; iiiov bclliueqiie proiligiosje ct cx variis gc-

ixaivoT'J;jir,3i (S-lj. V-T' iiii lioiiiiiics, ,
xaTO tt;; drovofa; •

JvTaOOa [jiivov ojx iva3/_o;jLJ:vo'j iicriliiis eoiillal.e, quas nalura iiovo nioic proiliixil,
ToO tiioO Tr,; 3uvr,0oj; (jiaxpoO'j;ji';a;, EvOa zoXXoT; scriiioiie jaclaiilnr. Ac proinde (iiicii! qnoiine aiiieii-
xaxbv f,v -h (ftXivOptuTOV, xal iioXAriV [Jtkv EjieXXj ^„

lia siin tligiiuni liilit Dco bic
: soliiin coiisueta sua
T:apii:tv iO'j;jL{av toT; xaTopOoOst , T:oXXr,v 5i toT; " ac longa patieiilia uli iion sustinciile, «bi niuliis
i;jtapTi'/0'j3t xaTO'.; p<lvr,3iv •

tuj oOx lcfoptuvTo; (85) jierniciosa fiilura eral prorotjata bcnignilas, ac tiiin
iijoevb; TJ -fîJteTipa , oJ6i oO-r,; -:v>j; X'j6£pvf,3etu; iis qiii boncsie cl ex oHlcio vivuiit aiiiini ilejeclioiiem
fj ivTtW-etu; (8C), iXXi toO aOTO[jtiTO'j th t.ti <fi- liuillam, luiii iiectaiilibiis coiilcni|ilnni et |.elulaii-
povT(Jj To xa\ TTepiTpirovTO.;; •

3 6tavota; l3-\ 7:o'^r,- liam iian par\:iiii allaliira : tanqiiain viilelicel nciiio
pjt; xa\ X(av J-t3:;aX(Ii; ::£o\ T(jiiv (jLSYfsTtuv otaxet- essel qiii res iioslras insiiicercl, pra?iiiiaquc el pos-
Jiivr,;. iias rniquc (iro nicrilo repcinlerel, scil lciiicre ac for-
liiilo iiiuriilns ferretiir, ct voivereliir ;
qnoil pr:iViL' nieiUis cst, valilcfjnc pcriciilose tle inaximis reliii^ senlieiilis
KE. TaOra Ttov FaXiXattuv f,[jiiuv, TaOTa Ttuv dT'- 163 >k^V. ILc nnsiim, bocesl, (âlil.pnriiiii. ba-
jjttuv Ti 6ir,Yf,(xaTa' TaOTa o! T%v isTa'jp(U(jtiVOv -poi- cniilemploruni et abjenloruin lioiniiiuni iiarratio
xuvoO-jre; fi;jteT;, TauTa o'. Ttov dXietuv ijiaOr,Tai xa\ iics. \ixt nos, qni Crncifixnm :iiloranuis : lixc pi-
•rtuv i-a;5eOTtov , (u; aOTo\ XiY^S'-"" •

TaOTa oi toT; scaloriiin, ci, ul ipsi aiiinl, impcriloriiiii iliscipuli.
.-pa'6!otc sjv/aOiCi^jte';©!, xal 3'j(ji'.;,iXXo'.iT£;- TaOTa l!a;c iios, qui cuin velulis scilenins cl psallinius.
^
0! Tat; (iaxpat; vr,3Tefai; £XT£TTiY(jtevot xai 'f](jiiO-/T)- H;rc nos loiigis jcjuiiiis confccli, ac seiiiiaiiiiiies.
Te; (87)- TaOTa ol (JiiTr,v dYpj-voOvT£;t,[jiet;, xat TaT; llaec iios, qiii friistra vigilainiis, aiqiie iii noctur-
ra-^vOxot; STi3e3t T:apaXr,ooOvT£? , xa\ ij[Jia? (88) nis slalionibiis niigamiii', el taiiicn vos prosleriii-
xaTaCiXXo'>T£;. IToO elsivoi Ypaut[iaTixo! ; toO eistv o! nuis. Ulii sunt grammaiici? nlii consili;irii "? Libcl
<70[jt6o'jXoi ; 'Ex Ttiiv rap' f,[JtTv Ttvo; d34'.f(uv, (u; 'ôOv ciiiiu ab iiulucloriim noslratinm quodam, ul <[nidciii
Ojjitv 6ox£T, Xa(jt6i';tu zlv ETCivtxtov. IIoO a! 0'j3iat, vobis videUir, iriiimpiialeni bymiium niiilnari. libi
.ta't T£X£Ta\ , xa\ (jfjSTfjpia ; t:oO cifiYta 9av£pd t£ sacrificia, ct sacra, etniysteria "? ubi viciiniae, lani
xa\ itfavf, ; ttoO Tix'/r, xaTi Ttov £vT()[ituv iiTatvou- aperl:e qiiani flcculla!? iibi ariis|iicina; ars, qua.'
.uivr, (89) ; 7:oO T£paT£!a T:poYV(u3£oj; xa\ 5r,,[jt£ta laiide ac |ir.x;dicalionc cffertur? iibi pi;cscicnlia;
^•/YaJTpt^jtOOtuv; t:oO Ba6'jX(uv f, Ivooô; Op'jXXo'j,a£'jr,, vanilas, cl venlriloquoriim signa? ubi clara illa
xa\ oixo'j}i£vT, T:a3i T:£pi';oo'JH£vr, (SO) 6;' dXiYo^j xa\ Babyloii sermonc cclebrata, ct univcrsus terraruni
evoYoO; a?[jtaTo; ; t:oO 5k o! iv ttj x-'P- xpaToO[<.£vot orbis per cviguuiii ei cxsccrandnm saiiguiiicm cogi-
llipsai xa\ Mf,6ot; t:«0 6^ o! T:poT:£;ji7:o(jtEvoi y.7.': lalionc perceplus? ubi 1'ersa: illi cl Medi, qni ma-
T:apaT:£'X7:ovT£; (01), xa\ 7:po-oX;;jioOvT£; xa\ 3'j;a- iiibiis tenebanlnr ? iibi dii illi, qiii prxibanl ci iiui
" lâ. xxxiii, 18; 1 Cor. i, -20. " I Cor. x. 20.
(77) /; 'Piojiaiuif. iNcnipe, T:oXiT£!a, vel, Saii- D SiFre mihi diibinm Irnxil sentenliii menlcm
Xeia. DiUiiis. < Itoinanoruni regiu, i qiioii Cuiiibcli- C.urnrenl Superi lernis, an nultus iiicsicl
sio non placei. Reclor, ei incerio puerenl morlalia cursu.
(78) rifca^-cfevcac. Ita plcrique eoibl. F.ilil. Trpos- (SC) '.\)T(Wr£(u^. Reg. Iiu, Pass. ivTa-o6<-
. aYopeOsac.
(79) haT£v^d}t£ycr. Moiil. yP- xaT£'j;i!xr,v. llndc
(87) 'lIjttOyi}Ter. Colb. k, f,[jtt9vf,To;.
Valesiiis « Ciiiiiqiic id pr;vtlixissem,
: Deiiiii preca-
(88) 'YjtCir. lleiV. f.pta;.
tiis siim nl f;ilMis val<'s es>eiii. >
(89) 'Esiaiycvjitri}. Sic Ucgg. scplciii, Colb. trc«,
(80) Tcijni»-. .Mss. cnmmiiiiiiis TOioJTtov.
P.iss. elc. Paiiri, £r:;voo'j;jtivr,. i Ars qii.x' de c;csii
(81) Tlfizsfcr. PIiiics mss. aiUliinl, ?iv.
ixlis ac visceiibns excogilala cst. i
(82) lifacjWif. Yerlil Yales. t leri;c inoliis, i
(90) nepirocvjtit~i}. < Orliis iiiiivcrsiis animi de-
inoxqiie, « ail li:cc lioiiiiiiiim iiiliniiiaiiiu Species ac
slinatioiie prjcceptns. i Sic Pliil. in ['hocione , [tj
lielliiiiue, fcr.r (lciiique, i elc.
•,-aXa TaT; iXT:i3i repivotuv « Spe magiia aiiiiiK
(8Ii) '.\:i(n-OfD:rczc'iT(oi-. Ila omncs codices. Lo-
( oniplexus. I
riis hic oiiinino corriipuis iii Socrale Par. d7:av-
(91 01
.•cpc.-lejt.tvjieyci ^xai xufaîiji.^crTei^.EiVd'
0"p(U7:(uv.
addiint xa\ T:po7:i;ji7:ovT£;, quoil ilcleviinns aucto-
:
(84) // yvri^ exatrcTcjn]cr£. Qiiiiique Il''gg. Or. ritate scx Hegg. Or. 1, elc. A;;iioscit taincn Com-
<. f'^^^^\i >:3'.voTo;jiT,6-Tsa:.
lief. ct verlii, i I3ii illi bnnoris caiisa Jeducli, ei
(8-5) 'Qr cOx e^cfUi>Tcc. elc. Claudi;iiiiis caiii' dcducenlcs ac comiies. i
ileni fcre senieniiaiii habet :;
•
C93 S. GRECOUIl TIIEOLOGI - 606

coniites eiMiil, qiii et nnlu ei 1111:1 piiîiabanl? ulii A 7:oX£[jiouvT5? Oeo! ; 1:00 at xa-:i XptaTiavtJJv (iav-
ilb adversiis Clirislianos oracul:i, el iniiia^ no»lri- TsTai, xal dTrsiXot, xal f) y.aTa 7:poOj3|ji!av xaTdXu-
<|iie acl prasliliiliini dicni, cliaiii ad i|'.juiii usque c.s Vjjjiwv [jijxpt? (iv(5;ji.aTo?; Oi'/eTa'. Ki.w-a , o\.i'!jt\>-
iionieii, op;iressio ? ['^vaniicrunl oinues, inilie liie- CTat, oi£p(5'JTiZ£v, 8vap ecpdvTi TiJJv dffESdiv Ta x&;ji.-
riitU, (lillluxcruiit, soinnio siniiies cxslilerunt iin- ndj;j.aTa.

|iinruin jaclationes.
XXVI. Ac (iiiidein iL/.ocliias rex Juda, ciini nd- Kr7'.'0 ;jiiv ovv (02) Toij "Io'J5a paiUEu^ 'ECsxfa?,
versus ciini barharonim qiiidani rex cuiii ingenli- i).0(JvTo; 'fT:" auT^v ouvd;j:Et tmiXt^ t(7)v dXXoûXaiv Tt-
I iis r.opiis venissel, ati|ue cxerciUi llierosoiyinain vhi SaitXsio?, xa\ (iTpaTorriSt;) xuxXtijavTog ttjv 'k-
einxissret, impiaqiie et contiinieliosa verba, luiii ad- pouTaXfiiJi, XtSyou; t£ p.aTtfTjpiou? xa\ das^st? xaTd
versus rcgi^ni, luin adversus Deuni ipsiiin acerbe Tc TOu pastXsioj xa't aCiTOu tou Qzryj r^txpwj d-op-
projecisset '", pcriiide seilicot alqiie ille, quidqiiid (5t'j.avT0i; , (j')? cjo' dv 6Tto'jv 'ibiT^-zni , rtjptJw-
inoliieliir, iirbeni lainen cx ipsius nKiniluis ac po- covTO? £x TT,; a'jToiJ SuvajTstaj TTjv tJjXvi, i-\ ih
leiilia exirabere aique conservare miniine possel, kpfiv cXOtrjv , xa't Tr-,v eci6r|Ta TcsptpjiTi^dpt^vo; , oa.=
iii K^mplnin se conliilil, vesicqne hicerala, inagna- xpuojv T£ T.frjyhov 'TTTjyAi;, xat Ta? X^'P"? ^'? ""JUpaviv
quc laoi vinaruui vi profiisa, iiianibusqiie iii coeliini " dvaT£tva?, T&v Osiv Tr;? (93) Ssva/r.pslp. ^XaGtfTjpiiaj
eNleiisis, blasplienii.TC Seiinacbeii!) Deuiii leslcin £T:t[iapT'Jp£Tai , xdxstvov £x5txov YEviciOai tt;? tiTjv
vocavil, alqiie, ul superbaruin illiiis minarum vin- d-£tXou;ji£Vtjjv u7i£pTitfavta? imt,T\~tX- Eldsc;, Kvpis,
ilex esset , liis verbis rogavil : Vidisti , Domine ,
Xsytov, cjtrti! oirsldicri cs d dJJ,6pvJ.o^ oSzo^ (94) zdr
quot probrn in le Isrîetis Deuni atieiiitieittt is!e con- Osdv zov 'Icrpai\A.' sTdsc;. KvpiE,j.ti} .âpitcnojit)\-
jeceril : vidisti, Domine, ne sileiis ". Nec vero pe- (T))f

•
xa't oiJx £6£'JaOTi ys Tr,? atTT)(T£(i); • dXX' fjcOsTO
liiione siia falsiis ac delusiis est. Nam iinpiiis ille epYt.) T^? iauTO'j ixaviac 6 6so|Jidxo?, xa\ d-r,XO£v
Dei liostis, siiam ipse insaniam fiiroremqiie ipsa re dirpaxTO; (JtsTa -ciijv dTr^tXtôv utto Ttvos dopdTOu 6u-
persensit, infcsiisqiic rebus cum suis ininis disces- vd|Ji£(i)? lwTCS!ro'j(rr,? dtpvio, xa\ 'h -oXu ttj; (jTpaTta^
sit , invisiliiiis ciijnsdani virlulis repentiiio iiii- dmfiaXtov, xa't d-c-i'sXta T^txpa (iSTavaijTd;, dSoxi^-
pelu, maximaqne exerciliis parle iniilclaliis, alqiie Ttjj; Xuo'JsTi xa't TT]V 7:oXtopxtav . xa\ Ta? sXTTtoa;.
aeerbum niinlium TaiJTa 'ECsxia?, 6 tt)v 7:oXXi)v 7:£pt6£6XT;[jtsvo? ouva-

ob Irislem el 1S4 pRtle"! referre
coactns, obsidionein spesque suas inopiiiato solveii • [jttv, 6 TT)? [jieYdXr,i; pa!itX£'j; 'l£pou3aXT][ji , 6 Td/a
lem. ria;c Ezecliias ille, inagna alio([ui poieniia av (93) d^nroxpousiiiJLEVo; xa"t 5t' iauToiJ t6v 7:oX£',tJttov.
cincliis, ille, inquain, rex inagnse llierusalem, qiii 'HixEt; ok, oTi; y.6'io'i (96) xa\ ot^Xov, xal Tstxo?, xa\
suisiiiet qnoqiie forlasse viribus liostem propnlsns- d),Xo TTav d(jtuvTT;piov, f; 7:p6? Tiv Osbv eX7c\; ut:-
sel ac propulisscl. Nos autciii, qiiibiis ariiia, ct eXsJTTSTO, Trdiav dvOpto7:JvT)v 7:sptTipri(jt£voi; -xa^ tts-
niuriis, et pra^sidiinn alqiic (lereiisio iina est spes pixsxo(j:(jiEvot; eTTtxouptav (97) OTVtdTâGt, Ttva (98)
iii Deiiin, iilpote oinni biiinano siilisidio prorsus dpa eTSpov f^ tt)? euxr,; dxpoaTTjv , i^ xioXuttiv Toiv
deslilnlis et accisis, qnem landeMi aliuin aiit pre- d7:stXou[AcVtov s^stv zdr ditrvorra
£[jt£).Xo[j.sv , i^
ciiin aiiditoreiii, aiit niiiiarum depiilsorem liabiliiri Tturh zi\r v.Tepriârki^ "laimS Ssor (99); "fi Ttov
eraniiis, qiiaiii Deiim, qui jurut conlra supcrbiani d7:tJTtov 5tr,yr(jidTt')v ! "iJ t?,; twv i'KT.'.ô\i.l
'•"
IV I5eg. wiii, \ el scipi. •' Isa. xsxvii, 17.
(9-2) 'O jisr ovr. Decst ojv in iioiiniillis. Par. qui jiirat per
siiperbiam Jacoli Deiini? » id csl,
rd. <) ij.'vi 6t) o'jv. E.\puiixiiiius or,, quod abest a < si\e eiiin jiiral pcr Jacoli. Iii (pic.n |iorio? iii
qiii
plerisqiic codd. illiiiii, (|iii sii|icrciiiiiiet oniiidiiis, ac siijier oniiiia vi-
(9 j) Tvr 0sdr r//t:, ctc. Ila iiiss. Deest Tr,; in cditis. delur, Deuiu sive Dcniii qiii jural per Jaroli (idein
;
(9i) Ovzor. In paiieis deest. ct iiiagiiiliiirnieiu, iil ipse Jacoi) ail, iioii per da'iiio-
(M.S) TAya 6r. Sic 1'ass. arii(|iic coiliccp, oniisso iies jiiraliai, sed pcr Deum,» clc. "ikot Tiv OiivJovTa
tV/ (j/Xov,'qiiOil in sola l'ar. cd. logiliii-. (Jiio ser- D xaTi t6v 'laxto6 £t; Ttva; Et; xhv Tf]; urêpoxTi; •
valo, sic rcddiilcris c liosliles ctqiias cral forlasse

: xa't u7:spd')to 7:dvT0jv tfatv(j[jt£vov (-lEdv •
iiTouv
piiipiilsaliirus siiis ipsc virilnis. t 'JlJivuovTa Wsiv xaTd Tr,; 'Iax(Ji)6 xa't TCiSTEto; xa't
(9(i) Olr iwrcr, eic. BiUiiis : « qnibiis niilla alia [jis-^âXocfpoiuvT]; , (.'js-sp tfrialv 6 'lax(oS . ou xaTa
ariiia , nee niiii i , nec pra^sidia, pnuier sjieiii iii 6at[j.'^vo)V t'o[j.vu£V , dXXd xaTd OstSv. Qiia' nasilii iii-
Deuiii, reli(|ua craiil, iilpole oiiiiii lniiiiano sulisid:o lcrpretalio, si rniiins forle ad Crcgorii mcnlein,
piorsiis deslilulis ac Iriiiicatis. » ccrle ad sciisu;n Scripliiia: accedil. Siqiiidein « sii-
(97) llilaur drOiMaiyr\r xspirtpi\jtiroi(; xal :xs- perbia Jacob 1 pleriiinqiie sigiiilicatiir « excellen-
pixsncnniroK: s.îK.cvpiar. P.iss. Tidar,; dvOpto:;;- lia, (elsiliido, gliiria, inagiiificenlia, » iit videre esl
vr,; 7:£ptr,pTi;jt£vot £7:txoupiar, rejCcio,
vel oiiiissn, iii pliiiiiiiis Scripliii':c locis, ac pra'ci|iiie iii lioc
xa"t 7:s.otx£xo,a;jt£vot. Coisl. 2, 7:£ptr,pr,(j.£vot xa"t r.z- Amos viii, 7, iii (iiio voce Hebraic:i îxj (|iia nliliir
(j'.y.£y.rj^.ii.vio'., qiiie lcclio optinrj. 1'ropliela, iiilelligiliir Israeliiariiin glinia siiigiilaris,
(98) Tira. Deest lii pliiribiis. qua Dei l);credilas cl peciiliiiin eranl, juMa illiid
(99) Kaza v.-Tspn^âriar 'lay.ioc Qsdr; Iia

zi](: 1'saliiii XLvi, i, Elefjii nobis liarediliilcm siiiim,
pluriiiii codd. jiixla Anios vm, 7 '0[xv'J£i K^jpto; : speciem Jucob qumn dilc.vit. Alii Deiiiii ipsiini
xaTi Tr,; U7:spr,'.favta; 'Iaxc'je, « jin.il Doniiiiiis aiil lciiipliim iiilciinelaiilur. Crrginiiis vcro iil vclle
<;oiitra supeibiaiii Jacob. Kcg. bu, Colb. ">, l'ass. vidcliir, qiind Deiis iiii|iii)riiiii siipcibi:iiii adversiis
xaTi Tr,? 'Or:spr,favta; Par. edit. xaTd Osov 'la-/.(o6; Jacob detesteliir. Ouid auleni, si pro, optvJovTa, lc-
Tr,; 'laxiijS 0£6y'u7:£pr,'favta; P.asll. r, tov Si.tv'JovTa ;
gcrelur d;ji'JvoyTa, « iiiii opiliilalnr, iini ulciscilur? >
/aTi TTi; 'Ia-/.wC 'j7:£4Jr,(favta; 0ei5v; < (lu-ani cuiu
C9"' ORATIO V. CONTU.V JII.IAMIM II. C98
"E-r.vY^XOijiJitv dvT' «XXou Tivoi A Jacob '•? spo

viifJ (1) Opaj'j-:r|To; ! iinrcililjllcs nnrrnlidiins! reriiin
l:pe£o'j Toi,- oaino(ri'xa\ Vj |ji:y*^1 '''''j eeoj y.).r,povo- coiircplanini leincrilalciii I D:i'iiii)iiil)iis, iiismr cu-
|x(a, r(5 uyicr HOrvr, rd .Sacl.lKicr Ifjnirevfia , jiisdnni aliiis vidiiiui!, proinissi fiicraiiiiis : ac
(ji.;aj aOXov tXTzioo;, xsl 4vi{ TOXe(iO'j(;i)vixrj-:f,piov inaniia illa Dci ihcrcdila^, gens illa $umlii, retjale
tV£V(S[i:Oi, nnriTt/o/iiiDi ", uiiiiis spci prxiiiiiliii, n|!|Ui: iiiiius
liclli paliiia racti craiiiiis.

KZ'.TaOTa Xp-.sriavot.; -api ffoij dvO' <Lv iaaiOr,j \XVII. IIcc tii srilicct Cliristi.T'is nli saliilciu
ii' aOT(Z)V xaxco; Ti iri/cpa (3) ; Ta'jTa Kup!(;> tiT)
pcr cos nialo acccplain prcniia rcliWisti? Ihcc lii
He(") 50'j dvTanioioxj; ; IIpoTipov (liv ojv (l), fivixa Dniiiinn Deo liiu rcpciiilisti ? Ac priiis ipiidcin cniii
^Tt avctj(e xal dveCaXXsTo ti)v uixip •(][it)v 6pYT;v 4 Dciis sunni pru nnliis irain ndliiic siistiiicrcl, alijuu
0;o;, xa\ oOrto «i^/ra Tiv iajTO'J i^f.Xov i\i-Ktx'j- ililTcrrcl, iiccdinn zcliiiii iunncin siiuin iiinainiiias-
0£v (ii), iXX' iJ'|t,Xtjv et; xiTi tiov d3£6(J)v 6!-/s Tt;v scl, veriiiii suliliiiiciii ndliiic ailvcrsiis iiiipins ina-
)(;Tpa, xa\ t^ t();ov iviTJtv: piiV xa't <;To(]jiaJi (G), iiuiii liabnrcl, al(|ne nrruin, tainelsi jnni aildiictuni
MTiXxs oi îa, xa\ tui-:p Tt v(JiT,[jia iJ7:o'jXov xa\ ct pnratiini, pcr viin rclincrct, taiilispcri]iic c\spc-
xaxirjOe; £xpaYf,vat -p6-spo'/ (7) oXt]v aCiToO tJ)v ctarcl, iliiin lola illiiis iinproLilas, i|iiasi supputri-
TOvrpiav dvi,u£V£V, ij-:p ori (8) 0:o'3 xpf-soj; v(5-
B
" dus ct inaligniis (piidain inorhiis, criipisscl liic
;
(jio;, iv' i) sijjr; tt; [ji£Tavo'a r) xoXa3T|Tat otxatiTE- eiiini divini jiidicii iiios csl, ul vcl pcr paMiiU-nti.iiii
pov • TtiTS (jttv, 6uaavas-/£To0vT£? TOt; Y!VO[jt£vot;, xa\ salntciil alFcral, vcl jnstioii liliili) pniiial; liiin
nphi zh [jtiXXov xautvovTs? ( oO yip itsipoîEV Tr;v iios c:i, qiisc licbant, icgre ct accilie fcrciilcs, alipic
dT:oxpj7r:o[Jt£VT,v aOToO toT; oixsiot; xpT,3T<5TT,Ta ) , ad riitiiruni aniinis fatiscciilcs (iicc ciiiiii ipsiiis
cx:(va; f,9!sijt£v (9) Tp%; t^v 0s6v Ti; tfiovi; , Ti liciiigiiilalcin siiis aliscondilain fcrcliannis) ; li:is
(Jt£V (10) ib; 6£S-iTT,v iztxaXoO(jt£vot, xi oh tb; -.pbq ail Dciiin vorcs ciiiillcliainiis, (i:irrnii ut doiiiiiiuin
•<:aTspa y^ptîxh'/ «)Tvttb(jt£vot, Ti oi oTov (>v£to!J|ovT£; invocanlcs, parlliii iil apiid beiiignuin ct racileiii
Y.3.\ 6ixatoXoYoO;jt£voi Tzph^ oOtov , oTa Ti Ttjjv dX- paucin ccnipicrciitrs, p;iitiiii 165 ^*^'"' c\[)ro-
YoOvTOJv "Ira t( (i.Toicrw, ci
©£(.'ci s/f zHcq ; b>p- br.iiilcs, ct ciiiii co cxposliiliiucs, nl solciil (jiii iii
pcOii i Ovju'(: ccv i.-zl .tpdCara rojtric crcv ; Kul dolore vcrsanlur : Vt qnid, Uchs, rcpulisli in fiiicni?
liri{cOr{Ti rjjc cvrayiiiyi\(; ccv, 7(c ixTi^Cdi d.l' irnlus esl juror luus super oces pnsiua' liiw ? M<'mor
•VZ^lCi V' Z£pt£i:0!f,!IlO TOt^ TOO (JtOVOYEVOU? AtiYou estn congregnlioiiis lu(i', qunm possediili ab iniiio'''',
(jo'j r:aO£iiv, f^v tt;^ (jt^YoX.T,; sou 6;aOf,xT,? f,c:(ojaj. qiiain niiigciiiti Varlii lui passinnibiis lilii coiiip:i-
i^v xa^. £rAx-j-a^ tU oOpavo'j? (II) tiTi xaiviT) ,aj~T,- q rasli, i]uaiii niagiio tno fTdere dignaliis cs, i|iiaiii
p!ii), xa\ T(b apialiCri'. toO HvsO^tJtaTO; •

xa't, 'E.-i- per novuiii it.ysleiiuin ct S[iiriliis arrhinn in curIiiiii
af)or r«f yelpaq ccv inl Tiiq vxfpi^yariai: avToir Iraxisli; el : Leva mnnus luas in superbias eurum in
elq ti.loq, u-o;jit[jtvf,3xovT£? (12) oaa i:torr\psv- ftnem, in nicinoriani revocaiitcs, iiuanta essent ma-
carto xata rtov u-j-liijr ccv cl iyOpcl, xal xarii liijnali adversus snnclos Inos inimici, el udvcrsus
Twr icpTwr rcv iKavyiicarro Tf,v po;jtcfa!av t£ ' sotemnilntes luns gloriali'"; gladiuin eiiaui, cl
rpo£xa),oO;jt£Oa (15), xa\ Ti; AtyuTTtaxi; [jidjT^-^-ac, /F.gypli;icas [ilag.is provoc:ibainns, al(|ui-, iil caii-
xa\ 6;xaTat Tf,v ia'jToO 6!xt,v f,5;oO(i£v, zaV 6tava- saiii siinin i|)sc jinlicarel, laiidciii([iic aliqiianilo
(rTf,vai (li) -OTS 6tsx£X£U(5[jt£0a xaTi Ttov dj£6(Ji)v •

adversiis iinpios cxsiirgcrcl, rog;iliaiiius, isipiequo,
"Etoc .-itjre djiapTbj.lcl, Kvpie, "asvovt^j, euq .tcts Dominc, diccnlcs, nsquequo pecculorcs glorinbunltir,
djiapTu.lcl xavyJicorTai , Midr ccv ta-
Tdr tf. populumque Inuni liumiliubuni, el hwredilnlem luant
rtEiriMTovct, xiil r>"|r x.\r\pcroniar rov xuxiji- vexabunt, iniquilalemque ct loquenlur el perpetra-
ccvci, cOeyfiorTal Tt drcjiiar xaX dpd- 6u»( '*? Quiii lins qnoijiic luctuosas cl siiperioribns
f'/(o/(oc
rcvci ; xa\ [jtf,v xix£iva; 5Tt Ti; vospi; xa\ toOtiov apliorcs voccs ailjniigebamns : Posuisli nos in coi. -
oixstoTfpa; (!.')) tfojvi; •

'ECov i)iiuq sli; (irrt.lc- Iradictionem ei probrum vicinis noilris, in simUiiu-
'Amos VIII, 7. Pelr. 11,0. ' Psnl. ixxiii, I, 2. ''ibid.o,'». " Psal \ciii, 3-;i.
(1) 'EA.ttôjiirior. In Mnntac. cl Conibcf. yp. D cdit. s'.fi£[iev.

ii:r,yc£X[jtsvtov. « votoruin lciiicritalciii ! volo (10) Tit jiir. Sic cnicii.laviinns, cl dciiiccp: , ulii
cniin ileviiii cr:iiiiiis, • cic. cd. P.ir. Ii.ibcl, Ti;.
(2) Kal eri'1; :ic.l.^jicv. i Lniiis belli ac pnulii (11) 'Ltr xii]... eii; cvpartvi:. Pass. f,v xal... Eti
pinciilaris linslii al<|iie vicliiiia facli cranins. i oOpaviv. P;ir. xa\ fjV, clc.
(5) Tii e.iiy.Eipa ; S>'ic in inss. scribilnr culii iii- (12) 'Y.rcjnj/ri'icxcrTsq. Iia Ucgg. scpicm, Colb.
lernigaiionis nola. qiiatiior, Pnss., clc, (pi;f vox rclciliir ail f,:^!;ji£v,
(l) Ovr. Dccsi in plerijqiK! cndicibiis. « voccs einitlebaiiiiis... in nicmori;iin rcvncanlcs. ;
(•i) 'Eîxavcer. Sic P;iss. aliii|iic {iliires. P.ir. .Moiil. 0TO(xi(xvT)Txtov. I'M. Par. Ot:£;j.£'.vs;, i susii-
£|ixat£v. iiiiisli. >
(0) 'UTctjiace. Ila Rcgg. qunuior, Colb. 5. Pa-s. (13) Hpoexa.tcvjieOa. P.I.-.S. Ttpo-szaXoOîsOa.
elc. Eil. Par. T,OTp£-::tj£. (14) jltaJ-acTrjrai, elc. Bilbus < cxcilaietnr. :
(7) npijTepcr. Sic rcslituiniiis auctoritnle codi- burt:iliamiir. i

ciiiii. Par. —rjoi-o'/. (|j) Oixeic-ipar. Coiiib. Iigit. oixTpoxipa;.
(8) 'Qc.tep î/. UcR. b. Mtiiil. "Oj-^p ot]. ( Lucluosas voccs, iii:ijorcmqiic iniscrationcm ini"-
(9) 'Uîejier. Sic todii.cs. Pass. f fiTîj:/. Par. \cnies. I
Ca9 S. GKEGORII THEOLOGI 700
dhian geiitibus, iii li.Mim omiiiftiis /lomJHi&Ms" : vi- A 7W ««* vepn- Tlvc yelrcctr i)pC>v , ^rupuCvA/ir
neani eliain qiiaiini.iin comiiiciiioralianius c.v ze tcTc eOrecn
, , ncil Ti.luza .-zuatr drO^M.Totr •
.tgypto, lioc esl, cx leiiebrosa iiiipietaie, iraiisla- ajATTEXiv zi ttva J),£yoji6v, xa\ t^ AIyutttou piex-
laiii '", at.iiit! iii fulci iiiilcliiiluilineiii iiiagiiitiKli- svrjvEi-H^vTiv Tii? <:y.0TEiv5i; a9£taj, xal ei? xaX/o;
iu'iiit(ue auctaiii, ac ilcinile iiiaceiia, id cst, Dei -i(iT£(i); au^riOcijav xa't [iiyeGo?, elta liv tfpajy.h'/
iiispeciioiie, qua priiis iiiuiiieliainur, iiiivatain et nu- -£piT|pT,(j.6/T;v, Triv cppoupoOaav i]y.S.i iio)i eTriaxo-
datain, viatoiibiis omnibus, liocesl, sceleralisprinci- r.7;v Tou Qzo\i , xa\ -ast Totj StoO£uouitv cXX£t;iivTjV
pibus in pr;cilani olijeclani, alque (levaslatain a lero TcovTjpoij Suvijxatc, xal X£Xu[jiaj[JidvT,v (10) dypio»
cl agresli apro, qui propriam sibi fecil nialitiain, aut TU) Tr]v xaxtav iotaJovTt TTOVT^pio, xat xax!a? ôp-
hujiisque coeiio singiilariter est refertus ". fiipOU Y£[iOVTt.
XXVIII. IIxc qiiideni ipse prius ct cogiiabaui ct KH'. TavJTa (icv ouv TTpoTcpov xa't o;£voo'JpLr|V xa"t
ad Deuin clainabain. Nunc autem qiiaiii diversas aveSowv 'Kph^ t^v 0£ov vuv't 0£ ota? dvO' otiov (ie-
voces assunio! inipioriim exitiuiii deinceps lugeo, TaXa[i.6avto 9iovd? ! Opnjvio Xoitov twv diefitov xJjv
iisque, qiii nos odio liabcnl, beiiigniiiii ine prxbeo, driuXetav , xal Y^vopât tpiXdvOptoTO^ Toi; [jitaoijat,
alqne liujusniiHli verbis utor : Quor.iodo facli fuiit xa\ TOiaiJTa (cOEYYOîiat •
77coc iy^rorro ei»; ipi^ttil-
in ilesolatioiiem? subilo defecerunt, perientiil pro- B ^nr; e^d.ttra i^Lltxor , d:iwXcvTo dtci Tiyr &ro-
pler iiiiiiuitalem suum"', lanquom pitlvis queiit turbo {tlar avzicir, tof xcrtopTd^ vr v(pei.lezo (17) .lal-
abslraxit "', lanquam lauugn qua: a venlo disjicitur ", .lcc^, ihc; x^ôvi; isi'' driîov Sia^pi.tzovfiero^, mc;
tanqiiain ros iiiatutinus '^, lanqiiain eiiiiss.e sagill;e iujOirl} Spccroi;, (I)$ ôifo; TtepKpOivTO? piXou?, ilx;
slriilor, lanqiiain toiiitrui inipclus, lanquuin fiilgur 7:poCT6oX,i5 ppovTT,? , tb; daTpaTTT) otaTTOuaa. Ei [jtev
eniicans. Qnoil si niinc saUeni sentenliain niuieiil, Ttauaa-

0'jv viiv (18) pieTaTTetaOeiev, xa\, tt,; T.rjXkvfi
ct ad nieliorem nientcm Iraducanlur, aique ingeiUi ;x£voi (19) TrXdvT;; xa't [JteOr,;, [teTaottoâtev tt]V dXf,-
errnri ac temiileniiae ^QQ fineni iniponentes, veri- Oetav, zi.ya. dv Tt yEvotTO xipoo; auToij xal Tou r.zCo-
laiein coiisectenliir, fortasse ex ipsa qiioqiic cala- [laTo? • £Z£tSTj xa'i T^ -atSeuOfivai (iO) TOXXdxt? eic
mitale nonniliil fructus ad eos rcdierit : quando- xaX6v ToTi; Tidaxouatv •
ei 6' e7:'t ttj.; auTT); [JiEVOtev
quideni ipsa casligatio, iis qni malo aliquo airiciuii- •,'VO)[jtT,i;, xa\ 7i£pti-/otvTO tiov eioibXiov ^Tt ,
(jtT,6e, 5
lur, comniodo scepe atque utilitaii esl, sin auteiii xa't Tou; r,XtOtou; TTat5£U£t (21), ati)'ypov:aO£i£v ttj
in eadem sententia manserinl , aiqiie idi)loruiii au;jt90pa. Tr,v [ikv 'lepouaaXTiî. 6pT,V£i ToaouTov Te-
culliim adhiic amplexentur, ne ipsa quidem calanii- p£[j.ia;, ibaT£ xa\ Toi; d6uxoi; 5taxeXeueTai OpTJvov,
lale, qux vel slolidos crudire solet, meliores fieiU. xal TLJv Tet/côv -poxaXeiTat 54xpuov. ToOtoti; i\ tic
Ilierosolyniain qiiidein Jereinias usque adeo higet, £up£Of,a£Tai Opf,vo; eTcd^to;; "H ti; dv oSupatTO ti
iil rebus quoqiie iiianiinis luctiiin iinperel, acniiiros T:a,odvTa (22), dtfe'!; td tt,; [jt£"/XouaT,; Saxpuetv xo-
ad lacryinas invilet'''. Ilis vero quis satis digiius Xdaeto;, dvO' tov fiCppoveuaavTo, xa\ ep.axpuvOTaav,
luclus invenietur? Aui quis prscseiites eorum pce- xa't eXdTpeuaav Ti; XTtaet T.apk t6v •/jiaavTa- ou
iias dencal, ac non poiius fiiturum cruciatum dc- [jiivov 5c , dXXd xa't Totc XaTpeuouat Tto 0£tT) izav-
[ilorel, pro eo qnod stulte egeriint, et prociil reces- £aTr]aav , xa\ 'ftipo. lT:av£T£ivavTo 6uaa£6fi xa't
seruiit'", ac crcatiiraiii (irac Crcalore coluernnl"': TOtouTtov xaxtjov dciav ;
nec eo contenii, adversus etiam Dci cullores iinpetiim fecerunt , nianumque impiain aique linjiis-
inodi nialis dignam, intcnlaruiil?
XXIX. Ycruni lioc, quemadniodum Deo graliim K0'. TOUTO [iiv OUV, O-T] TtO 0£l;) yiXoV, OUTtO; £/£TtO.
cril, ita se liabcal. Ecquis novil iium Deus, qui Ti; oi6£v £i 6 XutovTou;7:£-£or,[x^;ou;0£6;,xa'tdvd-,'tov
solvit compcdiins ", graveinqiie ei liuini vergentem £x Ttov TûXtbv T0'J OavaTOu t6v papuv te xol xdTto
.1 pnrtis iiiorlis iii allum subvcliil*', qiii peccatoris v£'JovTa, 6 [ir; ôu).6[ievoi; TOu d[;.apTtoXou t6v Odva-
morteni noii vult "', sed rediluin, qni nos etiam Tov, dXXd Tf,v eT:dvo5ov, 6 xa't -fi^jtd; xaOri(ji£voui; (23)
ijisos in tcncbris ct uinbra niorlis scdeiUes, illiinii- £v axoTet xa\ axtot OavdTou tptoTiaa; xa't auveTi-
iiavit '", ac sa|iientia instruxil, Iios quoqiie landcni aa; (2i), xa't to'Jtou; ttot^ dvaXf^^j/etai, xa'i TTOtiJtavî
"
Psal. Lxxix, 7; Psal. XLiii,ir;. '»
Psal. lxxix, 0. "ibid. M. "" Psal. xxii, 19. »' Job xxi. 18. i
" Sap. v, 13. " Os.e VI, 4. ''•Tliren. ii, 8. "Jcrem. x, 21. «'^Rom. i, 25. "' Psal. cxlv, 7. ««Sap.
XVI, 13. " Ezecb. xxxiii, 11. '" Luc. i, 79.
(16) \Blvnucrnirrir. Sav. in iiiarg. ct Pass. Xu- D (20) naiSevdr\rai. Sic omnes mss. Eu. vero, zat
;juitvo;jtcvr,v. SiOeaOat.
(17) 'YêlAsTo. Sic Pass. aliiqiie codiccs com- (21) Mr\Si b xal zovc: i\.XtOiov(: aatSevet. Omnc.'!
iiiiiniiis. Editi, ufeiXaTO. codices nostri, cl Pass. xa\ 8 \i.Tfil t0'j; fjXtOiou;
(18) Eijtir cvr rvr. Pass. aliiqne plurcs, i-ouv.Mox •::at5£'J£t. Deesl in oiiinibiis (jtf], (piod seqiiilur iii
Pass. Itegg. ctColb. plnrcs, [):iTa6XT,0£i£v xa\ pieTa- cdiiis, ac videtur redundare.
-etaOeiev. Alii iidii paiici liabeiit laiUiiui, [jt£Ta6Xr,- (22) Td :zapdrTa.Pas<i. ct alii pleriqiic, Tibv Tâp
'leiev, pro [i.£Ta7:£taO£i£v. Et ccrtcalicnilniiii siiflicil. ovTcov, dcp£\; Td Tr,; [i^XXouar];, clc, « oinissa lu-
(19) navpdfteri.t. Hegg. qualiior, Colb. k, Or. 1, iiiri supplicii dcploralioiic. i
«lc, dvavf,t},avT£;, < ad seS'; rcdtMinlcs , ad saiiani (25) KaOrmiror. Iii Ucg. bni cl Monlac. •',?
iiieiitein. i Vaqncrii coilex, 4vax'>iavT£;, < emer- /.aOefofiivou;.

(jcnies. ) Cirleri ul c(ii;i. (2-1) ^vreTicaQ. Deest iii Reg, I.
•
701 OKATIO V. ^ CONTK.V JLLIAMJM II. 701
•:f,
TOifiavTu^l fSdCoo), xt;v papElav xi\ oiorpiv y.i- .\ roci|iiol, ili'|iosilai|iic gravi ilhi cl ferrcD vlrga",
TaOijisvo; ; 'Ey.o\ Zl raXtv irpl; xiv ojxiv ir'.viy.;(jv paslor.ili virg:i iiasccl '.'
Milji voro riirsus :iil Iriiiiii-
avaSfja.\izi-n. 6 't.i-;oi •
'£.'.Tft"S B;|.J, t'i'>"erp^ti| J«- ]ilulc tDiiliciiiii scsc rt-fLTcl oralio : l.viiilil Uel,
ydir, 'i.lr\ iyirnTO li Xapwy , *ar|)c'xi)rtfj| tJ AtCa- conlrilus t$l Duijoii, pnlui [aclui cit SarLii,pude-
rof OCix. ttt (25) eric(03( ttjj (itijpa) 4py_£iv, ti') 4x'. /m/ui i'»( /.il/nHiu". Nci; iillra tlicciil slulto, ul
vfjTio xi\ dvataOyitio ttliv elotJXtuv (TjvTiYixatf o^Joi |iriiici'|is sii, hoc cst, iduluriiiii agiiiini iiiotus cl
CT^tTiao^jai [xjiiv Oiiv 'Axxapiov, ij ei t; ta'JTri; sciisiis c\pcrti : iiec iiiu^caiii iiiiaTciii, ilciiiii Ac-
i.cT\ yt'M:i-:zpv/ •
o'Jx !'ci ti i/jT^ T:5p'.vof,ao'j3t xa>. caroii ", aut si (|uiil ca iiiagis cit riiliculiiiii. N<iii
':ii u'|r,Xa, xa\ r.Sv (po; cOxojiov xa\ xatdaxtov ' cJx jani liicos ct cxcclsa lora iiiciile coiici|iiciil, iiioii-
(tt Ou3Q'j3t 'tou; ulou; auttiiv xa\ xii; OuYscc^paf Tot; lciuqiic niiiiicni rroiiilosiiiii ct iiiiibrosuin ". Nuii
oai|jiovio;i, orsp raXat 6 'lapar.X 'Jt:^ TtLv T:pO!(>T|Tttiv jaiii (ilios siios ct (ilias (laiiioiiiis iiiiiiiolalMint ",
tijv:'.Jt^£TO. 'A/.Xi t; xo'Jx(ov i[jio( ; llp'j; t4 TapiSvTa (|iioil olini Israeli a |)ro|iliclis olijicicliatur. Sol
za\ i)\jil-zpa Tpi'yO[jia;. 0'Jx l-'. toT; Ispotj oCxott (|iiiil lix-c colligo? Atl pricscntia ct iioslra nic coii-
f.ailiv novrip6v (2()) l,u.6>.:'.J/oua;v oux Et; jita'/ouaiv vcrtani. Non jaiii iii sacras iiostras aiilcs pravos
a;uiaT'. (ji;aptti (27) t4 tt;? xaOapo)T4tT,; xa\ 4vat- ociilos iiijicieiit. Non jaiii aras a purissinio cl ia-
(jixTOj 0'jafa.; tTCiovuiJta Oua;aaTf,pta' ou5i pto- R criiciito sacrificio noincii liabciilcs scclcslo saii-
(loi; (28) aOio;; Ti SfJaTa xaxatayuvo'js;v • cjx It; giiiiie coiilaiiiiiialnint : iioc liica sacra, |ier inipi.i
auXT]aouat xa; 3s6T,XtI)3ouJiv 4vaOf|jjiaTa, 'riXcOvs^tav aliaria, probio ac (leilcciire alTicient. Non jaiii sa-
AaiCeia (jtCâvTs;' oux l-: xaOu6p;aoua; toX;4v rrili'i;a inaiiii voliva iloiia (liripicnl cl iirnr.iiiabuiil,
•
Irpstov (29), as(jiv!SxTixa 6;ax'5'«ov, atSij) irapOiVwv iinpictalcni avaritia ciiiiiulaiitcs. Non jain saecrdo-
'j'Jx Ex; aT:X4fX"''0'-5 (30) 4y!iov ivaT;jir,05vTtov tr.- iimi ciniliein, (liacoiioriini saiiclilalcni, virgiiiiiiii
a'ff30ja; tjiJov (ji;ap!av, ;v' 4(io'j ts tt,; Tpo^f,^ xa; |iiiilorcin conliiniclia pcrfiiiulcnl. Non jaiii iii saii-
Ttov szXiY/vtov i|ji'.popT,0to3;v •

o'jx Sti r.pozilvj':: rioruin iiicisoniiii viscera fopilos cl iinpiiros 197
T:'jp (jiapx'Jptov (Jivf;(ia3;v, to^ SXXtov (31) 1-filov^s.i porcos inimiilcnl, iil siiiuil cl paliiilo cl visccnljii.-,
iOXT,a;v Tat^ xjt" a'JTti)v 4xt(i!a;c* 0'jx Et; ::u,o\ xaT- saliircntur. Noii jani niarljrnni seiuilcris igiieni
avaX(o-ou-;v Cf;:m-i Xet'yava , AiTot; axtiJtoTiTo;? a linnvcbiini, iil pcr eoruiii ignoiiiiiii.iiii alios a ccr-
tr.vax;tjii3avTi?, xa\ To;; ivc(j;o;; 6ioioua;v , ;va xa\ laniiiie ilclerreaiit. Noii jain saiicloniin rcliquias
XT,? 495t"AO(jisvT,? xi(jiTi? xot? TOtouTo;; aTxooTEpiiati)- (iiin vilissiinis ossibus pcr contenipluin perinistas,
o;v (52) •
o'Jx et; -/.aOi^pav Xo;;jttov au-j-xpoxf.sav- llainniis alisunieiit , ct in vciilos spargciil, ut co
te; (33), xai; xax' t7:;axi-(ov, xa\ 7:pia6uT£p(ov, lionorc, i|ui ('jusniotli lioininibus tlcbclur, ipsns pri-
Ext 6i xa\ i:potfTixtov, xa\ izoaxiX(ov, xa\ auxo'j xo'j C venl. Non jani callicilrain pcslilciUi:c"conslruciiles,
Xp;3X0'j gXa3'.fT,(ji!a;; £vTpu9f,30u3;v •

o'Jx Hx; navT,- iiialedicta el coiivicia ailvcrsiis e|>iscopos, et pre-
Yup!3ou3t xaO' f„awv, v4(it;) xf,; x;6of,Xou 7:a;6£'J3;(i); sbyleros , aiqiie cliain proplielas, et aposlolos,
i-oxXj!3avx£; , to; 6|jio'j xo^Jxio xa\ xi; •(Xoi^ssv.i (".lirisliiimiiie adco i|isuni, coiijecta, pro deliciis Iiabc-
f,;jitov ijjffpi^-ivxsj. biiiil. Noii jani atlversuin iios fcslos ac kclos tlies
agciit, legis iiiterilielo ab adnUeriiia lioclriiia iios cxcUideiilcs, |u'riiu!e alqnc eai!ciii opcra liiiguas
(]ii(ii|iie noslras obslructuri.

A'. A'5; |jiotxo'j; X-i-.-ou; oou xo-j; âstXtxo':; x: xa\ XXX. Age. iirpcratorias liias et '.ophisticas ora-
so^taxixojc, xou; i'.f'JzTou; 3'jXXov;3ijio'J^ 30u xa\ xi lioiics, atipie iiicvilaliiles luos syllo;;isiiios el cn-
EvOu(if,;jLaxa^ ;6(o;jisv oTa xa\ T:ap"fiijttv oi iXtji; xa\ tliyineniala dcpronie • videanius ,
iiualia etiani pi-
i-,-po;-/:o; ÔsYYovTa; (31). J/er(i(rrT)£rcK j;/ov t.o^tl»- scatores cl ruslici apiid iios loqiianliir. Tniniler
" Psal. ii, !l. " Isa. M.M, i; xwiii, 0. " IV Ueg. i, 2. " Jcr. ii, 20. " Pâl. cv, 57. '* P=al. i, 1.
(2.S| OiK t:Ti. Noiiii-iUi ciidil. el Tar. cd. adiliiiit, D iii saiictoruin lcnipla, tum iii ipsa diviiia a lyla dc-
^j (j,fi.
sigiiaruiit. I Ha;c coiifii niaiitur lcstiiiionio Sii/.(iiii ,
(2t)) ncrnfCy. Ila plcriqiic todd. Noninilli vcro I. iii.c. G ; Huf., I. m, c. 2.S; Pliilii^l., I. vii, c. 4.
ct Par. cil. TtovrptTj;. Oiiid :iutciii csset dicliiriis (;rcg'iriiis, si co lciii-

(27) A'l}ian 'îKifO). Qualiior Rcgg. Or. 1, ctc, porc viiissct, quo viri Clirisliaiii cadciii ac iiuijora
ixaOioTto, I iiiiiiMiiulo. > cliain facinora i|ii.iiii i;ciitili;> pcrpcinirunt, suli •
(28) dvJ;i ilojjwii;, clc. Coiiilicf , i nctiiie gr:cca- verîs :edibiis sacris, re=ci alis ac profaiialis saiicli-
iiira; siiperslitiuiiis aris sacra pciietralia dcdccurc inonialiiiiii iiioiiastcriis, iiuirlyrniii rcliqiiiis igm;
iiiricicnt. > alisuiniills, clc. Kleiiiiii co iisipu; fiiniris cl anienli:c
bm, Montac. r:.Di36uT£- tniii iiiDriipcruiit Calviiiisl.e, iiiaviinc Gallia.

(29) 'lepiior. Reg. I5-,ll..
'
iii
f.(o'/, < prcsbytcrorum. > (3l) 'ih: a.Uioy, elc. llciiis. codcx, t ul illoruiii
(50)Oi>j< iTi c-x.ldi-/yoii:, elc. < Apinl Ascalonein (Oiiliinicliis , aliorniii ad iiiariyriiim snbcuiiduin
ct Gaz.iiii, iii<|uit Llias, viruriiiii cl lciiiiiiariiiii, (|iix' iiiipcliim rciundcreiil. >
(.erpcliuc vii(;iiiil;itis volo se «ilislriiixeranl, vciitrcs (o2i ' Ira /.ai ri]t; iÊulciiEyiK, clc, « ut <•()
laccranint liordco(|iie voraiulos iiindeUis (Kircis cliaiii hoiiore priveiil, qiii >cl hi(jiisiiioili liomiiii-
,
tdiji;ccriiiil ; i|iiiiriim eliaui visccra ct cruorcin sce- biis, > iiciupc vilissiiuis, < dcl.clui. >
lciatssimi illi (lc^'iistariiiil. Li)ileiii moilo iii Sclia- (35) i'i,'5-/?por»((.-£(iT£c. < Callicdram,) scu « coii-
siia urbe pr;ccursoris loruliim aiiciicnles, ipsius ciliiiiii coiill.niles, coêiiles. >
_
r- liquias igiii tradiderunt, caniiiKHie cincrcs di^sipa- (31) l\a\ cixpoii<ci ~Oi)->'cyTai. Nun pauci , ifOiiv-
riiiil, aliaquc pUiriina conluineliaruiu geiic;a, tuiii |o';xa;. Deesl xa! iu l'ar. eiit.
. ,
703 S. GUEGOKll THEOLOCl 704
toiium caiilioniim liiaruiii el psaliiiiiiii o>(]nnoiiim liio- \ crcv, xal f-a.ifidy dpfdyojr ccv, 6ta)'.£A£uexat dot
Tiim ", qiifiiKuliiiodnm le pnipheUi iiicus Iioilalur. 7:poc;3T;TTi? ty.6q- AoiTu 6k aOOt; cjv i).EuOEjit'a Aa5\5,
Daviil aiilcin nirsiis liiieie canlel, illo, iin[nani, (jni 6 xm 'jyr,).Jiv r&>.taO /.'Cot^ [xuaTtxoT? (3'>) xaiaâ-
snliliiiUMH illtim ot anogaiiloin Golialli myslicis la- >.(jjv, 6 S:a tf,? ^paoTTjTo; (5C) vty.T)ja? toV/.oLic, xal
pidibns proslravil"', (pii per inansneliidinciii imillos oioi TT)^ zvcUjJLaTixr^; ijSi^Lovca; OspaTTEOaa; Saou). t^v
snperavii, et pcr spiriuialem conceiiliiiii Sauli, cuin TO) TToviQpw 6af[Jtovt oujJLTiviTfOjtivov. ISsadto) T^j 7:up
a pravo il;cnione slranj^nlarclnr, mediciiiam fecit". 6 SaooO/oj •

ar:T£Tti)iav tco vujjiît;) al <ppi5vi;jiot xaV
Ignein facilcr tiuis cxsliiignat ; prndenles et sacr;e Upai •TTapOivot Ta^ eauTtov ).a;ji7:doa; •
d7:o0ia0io Triv
virgines lair.pades suas sponso accendant '. Mere- ::opvtxriv l:potfdvTT,? (37) oto).t|v •
Upjt? evouoaiOe
iriciain siolani liieroplianles cxuat ; sacerdntes, pro 6ixat03'JVT|V, xa\ •/taTajTO/.r^v oo^ti? dvTl 7:vsu[jiaT0C
acedia; spirilu, jnsliiiam gloriacqiie stolani indnile, dxr,6tai;, xa't tSv [j.iyav xa"t da7:t/.ov yiiCiva Xpt-
ac niagiiani illam iiiiiiiariilalain Clirisli lunicain, UTOV (58), t6 i\[xizzpm •/.oj[jLr,;j.a.
tieeiis iioslruiii et ornainenliun.

X.\XI. Pr;cco tuus tiirpia ct olisccna laceat ; di. AA^.Sfj^dTtjj a?jc xTJpul TddTi,uia^ cfOE-j-i-iijOtt) XTJpuJ
vina iiieus prajco loqnatur. Piicsligiosos tuos et s.u.h^ t4 IvOsa. Ilauaiv aou Td? YorjTLxd? xat [JiavTt-
fatidicos libros prenie propliclici aulem soli ei R >!a? .Sifiô'-^^" " «' r.po-^T\tiya.\ {o9) &k xaX a.r.oazou->ui\
;
apo5lolici evoivaiiuir. Fcic.las liias et teiiebris ple- y.6-n'. dvE).tTTi(jOtoaav. 'Erriix^? <^0" ti? aia/pds ^tal
nas nocles coliibe; ego c(nilra sacra et Incnleiila axfJTou? (40) Y£|Jiouja? vJxTa? •
dvTSYepd) Td? tspdi;
£Yt'J y.a'. ).a[Ji7:pd? zavvuytoar. «Ppajov Td douTd aou

168 pervigilia excilabo. Adyta tua ct vins in Tar-
lariiin ferenles obstrne ego perspicnas cl xa't Tdg ii; doou ^spouaa; ooou;- iYili Td.; tfavepdj
: iii rce-
liini duccntes pnvibo. Qnnl landeni arnionim ap- xa"t tj5£poiJja; Tipi; oupavov (41) e|T]YTiao[xai. IlSaai
paralns, ac niacliiiiariini inventioiies qnol viro- TauTa (42) xaTi7:p:(âv dv 07r).cov 7tapacrXiUa\ xa't
;
ruiu inyriades et [jir,);avr,,u.dT(ov i7:(voiat ; Ttoiat [nuptdo;.; dvopdiv xal

iiisirncl.e acies, ea perlicere po-
luisscnt, qiise nos iirecibiis solis, ct Deus volnnlale (fdAaYY^Si Saa Sxsteuovts? (jt6vov T)[j.£t;, xa\ Qeh^
sua perfecil ? Verbo tciiebras dcjitilil, verbo luceni pou).r,0£"t; xaTstpYdsaTo ; Aoyv ''^h sxoto; I).u<js ,
prodiixil, tcrrani
16'{i:) TO (fdi; UTTStjTrijaTO (4"i), Tj^paiE Yîv, EYuptoa£V
firinavii, cadiiin toriiavii, slellas
oupavov, dsTipa; ETa^sv, ia-stpsv dipa Od/.aaaav
ordiiie cnnslitnil, aerem sparsit, niari liiniles inipo-
,
('optas, 7:oTap.ou? s't).xua£, Jdia siiuxw^^v, dvOptoTcov

suil, fluvies traxil, anlinanles vila alqiic aniina
7:po; iauTbv E[jtop'Jtoa£, x6ay.ow lolqixKaai TrsptiOrixs^
donavil, liominein ad forinam siiain ellinxil, oinalu
).0Y(o xa\ TTjv vuv axoTS[j.r,vav (44) ).'jaa;, si? tpttij
res clicunicinxit oiiines : verbo ctiaiii, soliita prae-
at7:avTa xa"i Tdîv xa't dp(j.ovtav tIjv auTrjv srcavrjYa-
senti caligiiie, oinnia Iiicein aiqiie ordinem
iii etiin- C
Ysv. Oux STt [Jikv ).ixvot xat dicaTr,Xo'i 6a([tovs; 6u-
demqite toncciiltim reduxil. Non jain ligurilores et
vaaTsuouatv •
oux stt o^ xaOuGpi^sTat XTiat? sv axTj-
fraudnlenti dxniones rcrtiin potiuiiliir : iion jain sub
p.aTt Ti[j.f)i; dvTi 0so'j Tcpoaxuvou^jiivr]. KaTd6a'/.£ touj
lionoris obtentii conluinclia treatiirae inferiiir, dum
pro Deo adoraUir. Dejice jam Trijiloleinns TptKTo/iptous aou, xa't to'u; KsXsou;, xa"t touc (jlu-
itios, cl
Celeos,et inyslicos dracoiics. Piideat

OTf/.o'jg 6pdxo'/Ta; •
aiaxiJvOT)T£ tots Tat; tou OsoXti-
le tandeiii li-
broruin Y'ou aou ptSXot; 'Op-fito; •
îât to'j xatpou t?>
Or(diei, tlieologi tiii ; temporis benedcio
otjjpov, TTjv daxT][jtoauvriv aot auYxaXurcTOVTo;. Ei 6i.
utere', lurpitudinetn tibi eonlegeiilis. Qund si luec
TauTa [jtijOot xa't T:Xda[.;taTa, Iy'^ '^'^'^ "^^ '^'^ vuxt?/{
fibiilx et ligiiienia suiit, cgo tiia nociis niysteria
d.T.'jy.cu.6'^0) [jtuaTr;pta (4.5).
pjtefaciain.
XXXII. Non jam qncrciis loqtiilnr ; non jaiii lcbes AB'.Oux 2Tt (fOsYYSTat ^puc (46) • oij:^ '-i XiSrij
valicinalur; iion jam Pylliia iinplelur, baiid scio p.avTstjsTat •
o'jx ^Tt ITuOia T^XrjpouTat, o'Jx ot6' iv-
quibiis, fabulis ccrle et dc!iraiiieiili<. ruirsns Ca- Ttvijjv, 7:Xf,v [jfJOtov xa't Xr,pr,;jtdT(ov.ndXiv if; KaiTaXia
stalia silelnr, ac silel, alqiie iinda esl, nnti valici- asatYrjTat, xa"t atYa, xa"t 'joojp sSTtv ou [j.avT£U(5(jts-
iiia edens, sed ristim excitaiis. Rnrsns miila staliia vov, dXXd Y£X(d[j.£vov •
TidXtv dvoptd; (47) d'ftovo; 6
Apollo ;
rtirsns Daplinc aibor est lalnilis deplorata^ ^ •Ar.6Xl.w, TraXtv i\ AdcfvT) tfUTiv eciTtv [JiuOt.) epr,-jou-
»' Ainos v, 23. »" I Reg. xvii , 49. »» I Ueg. xvi, 23. '
Matlli. xxv, 7
(33) MvcTzixoTq. Colb. 3, et Pass. [j.uaTix(o.;. Or. I, Pl Par. axoTou. Mox pleriquc eliani, cfpdôv,
(56) npadtTiTCi;. Pass. aliitinc innt jianci, 7:pauTr,- pro, (fpaôv.
(41) //f)(!>c cvparor. Reg, bin, Or. I, si;. Pass. a.z\
(57) \\,-tcOt:crOu r/jr acpvixiiv le.pccpdrTi\(: T.phq oupav(5v.
« Mereuiciaiii siolam liiero|)baiiles exiiai, t id est, (42) lldcai Taira. Alii, 7t6aat av TatjTa.
Juli.tni iiiorle, iiiilaiti cst reriini facies; clliiii-
j; (43) 'Y:tiicrTi\caTO. Ni)iiniiIIi, uTriaTriasv.
ctts sacrornin anlistes, depnsila iiierelricia Ycste. (44) }^xcTCjir\rar. PIerii|tie coild. axoTî^xatvav.
vesleiii lii^'tibretn iiuliial. Non j.iiii festa celebr.i- (45) 'Eyd} crcv Th. . nvcrzi)pia. Kes. biii, Pa.ss.
.
bnnt eibiiic i, ncc in Ixlitia versabuntur miseriis cY(o aot. lieg. biii, aliique Ires Uegg. ~.h ... [j.uaTr]-
nosliis iiisnlianles. ptov.
(58) Xpicrdv. « Chiistiim. i Sic mss. omitcs. (46) OijA Eti, ctc. Eadem legere est apnd Tlie»
(59) UpCjprjTiicai. Mss. non paiiei, TipotfriTtxai t£ dorctiiin, l)e curatione Crcecarum a/fectionum
•<tat.
orat. X.
(40) X«croi'f. Iia plerique codd. Reg. vero iin, (47) 'ArSplaQ. Pass. d6pid;.
,
705 OliATlO V. — CO.NIU.V JLLIA.NLM II. Ofi
riirsus anilrogyniis Racclnis, aiqiiPclirloniinclioruni
ficOuivTtijv £|r,p-:r,iji:vo;, xa\ -A [liva oou (xyj-rptov seruMi Iralieiis, cl niagnuin tniiiii illiiil inystcriuin
A 9oX)4{, xi\ npoTJ|jiv(;) (49) tw xaXifi 0s6; naOoivii- IMialliis, tleiis in puliliri Prosliyiniii ainorein |;ropen-
iJEvo; •
riXiv S:{i<Xt) xcpoyvtji piXXjTot • naX-.v 4[i- siis. Itursiis Sciiicle rnliniiic reriliir. Kursiis iilroi|iic
9'.fjf,£c; "H-ôij-o,-, dXXi to/v; ei; iioi/tov EOpEJiv, pfile clauilns Vuleaiiiis, veriiin iii (lcpriHifiKlrinlis
xai 054; xaTT)OoXti);i^>of, ti xal xXyrotf/VT,;, xa\ ailiill(!ris iilcin cclcr, cl ileiis fulijimc olisiliis, laiii-
OipdiTi); "OXJiJirio; •
iriXiv SiijiioTr,; 'Apr,; o-.i clsi clanis arlifex, ac Tlicrsilcs Olyinpius. Iliirsus
iw.xiiov iJi£-i Toj £i![iO'j (iiO), xa\TO'j ^'lCou, xa\ Ttov .Mars ciiin siio liaiorc cl lerrorc ac luinuliilnis oh
xj5o;;jktuv, xa\ TpojjiOTia; oii Opa3'JTr,TO •
-oX;v ailiiUcriiini vincliis, cl ol) (cincrilalein saiiciiis.
'A-fpoSiTT] z'jpvti YiVO[jicvr) t£ aij/pio;, xa\ TijJitov Hnrsiis nierclrix Veiius, Miin lurpilei prog(Miil;i luiii
oir/ptov 0:Tr,piTi; •
wiXiv "AOr^va -apOivo; Ti eiti, . Inrpiiiin iiiipllariini ailininiilra. Iliirsus Minerva
zo\ TtxTEi SpixovTO* TriXiv 'IIpaxXTi; nalvEtai virgo cst, et ilraroncni parlt. Iliirsiis Ilcrculcs riirit,
[ji3XXov Si (ia'.v(5[ji$vo; irirouTO'. •

TriXiv xi uivTa iino rurcre ilcsiil. Riirsiis Jupilcr ob lihidinem rt
vIvsTa'. o:' ijiXyrtav xal ixaOapjiov 6 Zsu; , 4 Ttiiv spiircilleiii qniilvis cniiiuir, illc , iiii|iiain , ilcoruin
Ociiiv [jtf,jTiop (,'>l) xo\ urroTo;, xo\ [jtovo; [ilv zivTo; COiisiliariiis cl princcp';, (aiii(|iift viin lialicns, iil sp-
"
ojv 7:01'. Tot; ojSiv iviXxtov Ocoj;, oCiTi; 61 \j->) lus tlcos oiniies ciiin oinnibus 169 lolnis siirsuiii
iiivTiov oj xoOiXx(5[Jisvo;. niXtv to'j Ai4; Tispo; ev ttJ altraiial, ipse aiitein ab omiiibns Jclralii iicqucal.
Kpf,TTi SsixvuToi. "Av tou iiou t6v Kspoipov, xol Ttv Iliirsiis Jovis sepiilcruiii iii Creta osleinlilur. Qiiolie^
Aî-j-iov, xa\ t4v 'Evavtuvcov (5'.J), uuYxp-JTTTf) (53) Lucriuin liiiiin, cl Loîiiin , el Ena[,'niiiiiiii intiieor,
•!0j; o-Ôiliiob;, xo\ nopoTpi/to cou Tiiv Oj'jv oiSo! oculos obtego, ac S|icclaculi piiilnre (Icuiii tiiiini
wj 0£i[JioTo; •
ou Si [jlo; TpoTxuv:t t6 juvtovov tou pr.Tetereo. Tibi vcro |icr iiio saiie liccai scrinonis
Xiiyou xa\ t6 (joxiXXtov •
iv sou [Kivov ai6iae,uov, oi contenlioiiem ct sacciiliim ailorarc. Unuin solum iii
TTop' AiYu"io'.; S'.' ivopoYuvo)v T'.;jia\ tou NsiXou, oi! tiiis reliiis esl, quoil vciicralionein ine realur, iiiini-
Ti-I-ios;, xa\ oi Xl:vof,iio; 0£o\ (51), xo\ oi 'Azt- riiiii hoiiores ii, qui apiid j^F.gyiilios Mlo per an^lro-
6£;, ToXXiT£ 050 7:).iTT£!;, TJ Ypitjst;, 6r,p!a auvOeTo ;jj'nos liabeiiuir, cl Isides.cl Mendcsii dii, c apl-
xa\ iXXiSxoTO. rc.\ih sou t^v Ilavo, xo\ Tiv Ilpio- tles, cxicr.-eiiue oiniics besiiê ex divcrsis generibus
r:ov (35), xa\ t6v 'EpiJtof p(i6!T0v, •/.a\ To-j; uzi [jiavia; coiillaUu et prodigiosx ,
qiias conrnigis et piiigis.
T:£pix£xo[i.[jL£vou; i^ 6;;5-aj,uivou; (56) O£0j;. 'AXXi P.ina liiuin.cl l'ria|iiiiii, el Ileriii.i|iliiiidiliiiii ri.lco,
TouTa |Ji£v TT) oxr,'/?, (57) -apf,5io, xa\ toT; xoj,aou-:v dfosqiie illos, qiii i)r;u fiirore inenibris Iruncali aut
o'JTO-j; -o;r,TOt; •
JY"^ *- -'> TTopaivssiv Tiva /oTa- discerpli sunl. Verum hncc quidem scena;, ac poe-
A'jjto tIv X(5yov. lis cos exoriianlibiis, relinqiiain : cgo aiilcin ailiiio-
nilione qiiailaiii oralioncin coiicliid.iin.

Ar'."Av6p£; ojJLou xa\ Y'jva;x£;, vioi Texol 7:p£s6'j- XXXIII. Yiri ct
siiniil feiiiiiia; ,
jiivcnes iicm el
TOl, 5C0! T£ £i; zh ?f,[Jia touto TcXst-t, xo\ OSO'. scnes, l:iin qui ad boc sacrariiiin ascili cslis, quani
TTjV xi-to Ti:a/0£ /topav, rivTi; osou, (58; iXu- qui iiifcriorem locum lcnctis, omncs deniqiie, quna
T,oii')3aToKup!0;, 7:p6T£pov (Jikv ix TT);i:"AivTi; xo\ tt,; Dominiis, ut priiis ab errorc ct inipietale, i(a iiuiic
iSita;, vuv; 6c ttj; iT:ava3Tij£to; tiLv iOwriv, xa; a genliiim iiisulln ct inipressioiie, inalisqiif, par-
Tiuv Y£ 7:ap6vT()jv xoxtov xa\ z,(50-5oxt'tilJ<.5tov,
f,6T]
liin jaiii iirgenlibiis, iiartini i lineiilibiis libe-
oxo'JiaT£ X6-C0V iv6,o4; ou [icTpioj; Ti Tota^jTO 7:£7:a;- ravil, aiidile oralioiicin viri qiieiii luin qiiolidiani
6£u,tjtivou, Ix T£ Tdiv 6sr,[jiipat su(t.6a;v6vTijjv, xat tiIiv rfriiiii (;veiiliis, liiiii velcres liisloria; ct libri,
TcoXottliv ijTopttov, xa\ piSXiov (59), xo\ 7:pi;£iov. et res gosia;, iioii niediociilcr in liiijnsniodi
MiYO (jt£v Ti [xr,5£v{(; T:£;pa0f,vat Ttov 5u5/£ptov •
fsio; rebiis erudieriinl. Magiium qtiidciii esl , iiibil
5c o-J6k [tiYo, eiT.zp iXrÔTj; 6 'a^yo;, ot; "Oy dTa:i(ji molcsil dcgiisiassc, iino ncc inagiiiim forlasse,
Kvfw^ .taiSevet, {lacrziyol Si ndy-ta vldr or na- sl niodo veriis hic sermo est Quem Deus amul, :
paSiyszut, xal oH xi\SeTai. 'AXXi (jtiYo (jl^v t!) (jir,5i casligat ; el flagellal omnem fiUum quem recipil, et
,^
Tf,v ip/f,v Tu/£;v 6;a;jiapT6jTa; (00), t) (jLr, to [li- cujus curam liabel Mlluil vero inagiiuiii, ne omniiio
' Prov. 111,12 ;IIfl)r. xii, G.
(iS) Xcpdf. Ii.i Rrg!;. qiiaitior, Colb. 2, Sav., (.')[) MerSi'icrtct Oecl. t Mendfsii ilii. > llircuni
Mli. i'l lliTV. Par. eil. ciiin paiicis coil I. /op6;. adorabant jt^^^^ypiii, nien-
et coriini bnu;iia liircus
<
(lOi IlfcvOfjfo). I ['rosiiiiiiiiiiii I vocil Clfiiiens din > vo(;iliauir : iiride vov, M£v5f,s:o; , derivuia
Alc\. ['.iii>aiiias vero cl Nonniis, i 1'iilyiiinuni. > vidf lur ; vel forsaii lori nonifii esi. Cu'teriiiii hie
(50) Seljior. \{i-f^. Iiin, liii, Colli. k, nise Dilliiis. iroiiiie loqiiiiiir Grfgoniis.
cf,[Aou, I ciini poiiiilo, 1 id csl, « exeicilii. i (55) IJpia.ror. Mss. iioii pauci scribunl, Oplr,-
(51) A/ii<rrup. Sex Kogg. el l'ass. (jtvf,jTtop. nov.
(52) 'Era)Xi)riGr. Uillius icilclil. « acveliili Lngii, (50) Ileptxexopftircvr fj Siecr.tacrfiirovi:. i Le-
scii Merciirn, iioiiicn essel.i Coinli.t Menlis anxiuni, gebalur oli iiiqnil Coinbef. 7:£p;zX£xo;-iivo'j; ,
iion soliim scrinonis conteiilione, seil eliaiii lurlo- « coniplifatos.i lii P;iss. deesl, f) 6:'£S7:ai,uivo'>;.
riini ilisciplina. > Moiit. 'Eva-fti^vto;, « I'alûslriles ; i (57) Tij cxTirfj. Dee>i iii duolius Kcgiis codd.
iKiiii .Meniinns pal.esiris prai-erai. Qiiare in ipso [aS) "Oaovr. iW'^. biii, ou;.
in^rosaii slailii Olynipid ara luil Mercurio 'EvoYto (59) lial ,8iC.lbir. Decst iii quinque Regg., Or. i,
viij) ilicata, ul scnbil ['aiisaiiias. Pass., ctc.
{Ho) XvyKfv.tzd). lU'g. biii,el Sav. (J'JYxaXu::Tio. (00) Tlirdp/JirTvxeTrSiajtapzdrza^. i Magnuin
701 S. CREGORII TIIEOLOGI 708
qirnlein peccasse, niil (erlo iioti gravissinie ; (iiian- A yf-^^-oi. kT.ziSr^ -.h navTeXto; iva[iipTr|Tov u::kp xriv
(lo(iuiil(.-iii ciiin viui! s,UUiim (iiii oiiini pioisiis pec- 4vOp(ij7:£vr,v Ôjiv S-uaJ^v 6 ©zi;- S;u-apciv Sk, (b;
vacel, Deus siipra lnimaiirc iialurue niodiim E[j.ofcs (61) Soxei, ih TTTalaavxi; -t xa"i 7taio;u9^v-
caio
coiislilnll. Prosiniuin niilcin, nl milii videUir, il- xa;, elxa JwveOlvTa; (62), iv alaOTiasi (63) yoOv
liid esl, ut cum ailniisso ali(V'o peccalo casligali StajjieTvat Tf,; TraiSayojYta^^xa^ tpeuYeiv (64) SEuxepav
fueriiniis, ac poslca soliili el iiKliilgeiilius liabiti, ex SeuTipa; xaxfa; jjiaTTiYa.

in (liicipliiue s.iliein scnsii periiKiiicaiiius, ac sc-
cunda nli secundum peccaiiim vorbera caveainus.
XXXIV. Qiiocirca nos quoqiie divinain J70 AA'.ToiyapTO'. (63) xaW,(j:eis ^PYV 'î? 'l^''?
'^"'-
nnimadvcrsioncm serio agnoscainiis. Digiios nos oeOaeojc eTzaisOôjjieOa. iei^dJjJi-ev f||J.a; aj-oli; a.^'.o:i
OSleiidainiis, iion iis qiiK priiis piM^pcssi , scd qii:!! ou-/ qjv nptoTOv neTrivOaiJ.ev, i/la oiv uaTEpov xexu-
poslea coiiseciili siiiinis. De calainiiale ea qii.x iios yif,xa[iev. "AT:o).oYria(biji.£0i(66)Tizcp"i Tf|;xaTa(ixo>l-
invasil, noniiiliil nos pnrgeiniis, nnmpe qiiod, non (jTicfijJia; aujitpopa;, oti ouj;tb; xaxoupyoi xol; iiOve(st
nt faciiiorosi ct scelerali gciilibiis Iradili, scd iil •:Tap:SiOif][j:cv, aXX' C); TcaTSc; J(i(o(fpovi39r,[.iev. Mr]
(ilii castigali sumiis. Ne lempeslalis in tranqiiilli- e'KiXa0dj(j.e9a xii; CaXt]? tv Tfi yaXrivT], i!.-i\5k x^;
tale oldiviscamiir ; nec morbi , iii sanilale ; nec otjidojcjTia; ^v t(;J xaip(j ttj? uytcia;, \i-rfib tti?
cnpiivilalis, inroluines in Ilicrusaleiii reversi ; iiec otx[JtaXtij3ta; , ovacuiOcvTs; ct; Tr,v 'UpouaaXTj^j.,
iE^ypli, posl jEgyptum. Ne allliclioiiis tempus iran- y.Tfil tti? AEYuttou (jtcTi Tr;v ALyOktov ^r^ 7toiti!I(jj-
qiiillitalis lcmpore inelius faciainus : faciemiis au- [j.ev i|ji.eIv(o xiv Tfjs xaxonaOcia? xtttpiv xoij ttj^
tem, si tum qiiidem dcmissi ct moderali eramus, ivecjEoj; (67)- 7:otf,JO[j:ev oi (68), ct tfaivoiij.e0a x6xz
oiiincsi|uc spes noslras in cocliiui ereclas liabcba- êv (iuve<iTaX[j.evoi xa\ [jicTpiaCovTei;, xa\ r.i.aac et;
iiiiis, niinc vcro in siiblime atlollaniur ct emollia- oupavJiv dvaTctvovTe5(69)xa;eX-::i5a;,vuv'i.SiE'na;p'J[i£-
iiiiir, alqiie ad eadem pcccala recurrainus, ob qiiK vot(70) xa^xauvoufievot, xa"fiidXiv eisxd; aJxajdva-
in cas calaiiiil:iles quje nobis eveiierunt, inducli xpc/ovxc; dâapxia;, c5 wv ei^Tds 3u[j:7:cao'J(ja; f,[j.tv
siiiniis. JVe itn, filii , ne ila ', velut quodam loco ijuiJ.tpop4? u::f,xOr,[j.ev. M!} cvz(o, tinra, ftif, XeYet
:iit Heli sacerdos, filios suos in Denm peccaiucs 7:ou vou0cx(ov6 iepcui;'H"A6't (7l)To"ji;eauTOu TâToaseij
incrcpans; vcrum lioc exploratum habenies, mino- ©e&v d[j.apxdvovxai; • i.\X ciSoTS?, OTt âov eaTtv cu-
ris esse negotii, sublatam ex oculis felicilaiem re- Trpaylav d^rtcXOousav (72) dvaxaXicraijOat, il TxapaYcvo-
vncare, qita.n quae Dei beneficio obvenit, iiicolu- [jievrjv cxGcouStasiotjaTOat (Tfjv |j.kv ydp T^co^poveTv
mein conservare (illam eniin prudentia et modera- ^ ^TOvdYci, Tf)v Se StaXuet xi pdOu[j.ov )
•
xa>. oxi xd
lio reducit, lianc socordia dissipat) : illudque iii- GMy.axa xd[jivovxa iJ.lv xat; OepaTxefat; dvatfcpci xa"i
siiper, segra corpora reinediis qiiidem et iiiedia xatg ^vSetat;, dvcveYXiivxa Sl xaTj xaTi [jttxpiv d[is-
relevari, ac sanilali rcstitiii, resliluta auiem ,
per Xeiat? xa"t TaT; T:Xr|j[j:ovats, niXtv u-o^îet, xal -pii;
inciiriam el iiigluviem paiilalim rursuin defluere, Td; auTi? d(ii(OTxIaj eT^dvett;:. Taijxa ei5<iTC?, xaV
alqiie in eosdem niorbos relabi. Hkc, inqiiam, coin- dXXfjXou; StSdtJxovxei;, Y^'"^!J-sOa f,[i(ov auTtov, xa"i
perla et explorala Iiabenles, aliiqiie alios docentes, titjj^pdvô; x^v xatpiv Sta9(o[j.e6a.
ad nos ipsi redeamus, atqiie lioc lempus prudcnter v
ac moderaie constiiuamiis.
•-'
XXXV. Ac primiim quidem, fralres, fesUim ccle- AE'. Hpôxov [xcv, dSeXtfot, 7:avr,Yup;(i(o[j.ev , [xf;
breinus, non corporis iiilore , iion veslitiis mut:i- tfatSp(5Tr,xt (Jto^xaxoi;, ,ar,S6f jOr,To; cg^XXaYoT.; xal™-
lioiie ac niagnificenlia , non comessationibus ct XuTsX££ats(75),[jiTiS* xtoîoti; xol [jidOai;, ojv xotxasxoV
ebrietalibus, quarum friictum cubilia ct iinpiidici- dicXYcia? xbv xap-6v cijiOcTe (7i) -[j^r^ScSvOcii (jts-
lias essc didicislis, nec noribiis vicos cingamiis, nec (i/(oij.cv dYuid;, p.Tfil (j.up(ov aiax^Jvat; xpa~sja?,
niigueiitorum liirpiliidiiie inensas et vcstibiila or- u.r,Sc KoiOuoa xaXX(OTtia(o(j:ev (7,'j) •
(Jtr, t(T) aia9Tix(o
» 1 Rfg. II, 2i
fsi ne pcccaii qiiidcm iiiiiia vcl levitcr auigissc, i

D diilgenti.T;, prosperioris siiccessiis lempore. >
elf. (68) noiriaciiKr Si. Sicplerique coild. Edil. 7:otr,-

(61) 'Efwiye. Deesl ye in plerisquc codd. a(o[j.EV.
(6'2) 'E^TareOivzaq. Or. 1 , ct I'ass. tzoveXOov- (60) 'ArarsivorTEi^. Pleriqiie, dvaxcivavxc.;.
xa;. I Qiiasi leparalo stalu, » inquil Comb. < solu- (70) 'E.taipojiF-VCt.. Non paiici £T:T;p;j.svot, i nunc
liijiie casliiâlioiie. i aiileiii aiiiiiiis claii, inolles'|ue, > elc.
(65) 'Er aicOyicnL. Ilcg. bin, ev uuvaiaOfiJct. (71) •IUeI. Kcg. biii, 'HXi.
(64) *etiyt(»-. Noiiiiiilli, tfUYcTv. Billius, i liigia- (7-21 Evxpayiar. U:i |dcrii|iie codil. Edil.Par. £u-
riiis. > 7:pa|iav. P:iul(i posl, nioiiel Comb. vocciii, 7:apaYE-
(63) TotjdpTci .... iawcOCijiROd Malim sic . voiJtdvr,v, I nioliiiii i sonarc.
rcddcre : « ynocirca divinam iios sciisisse aiii- (75; UcJvre.lsiatc. iMss. iioii paiici, 7:otxtXtatj,
iii:iilv(!rsi(inciii oppriliiis comprolHMiius. i « Viirieiaie. I
(66) 'Axo.h'-i-r]CiJ)iu:Ou. lui iiiss. Billiiis eliain (7-4) 'y?//(iOfr£. Rcgg. ircs, e[jtaOc;.
cl Comb. sic enieiidarunt. P.ir. ed. a-.oi.o-^T^^zrj- (7u) KaJ.luj:ziciojif:r. P.iss. xaXXoj^Ttfexc, (JtrjSk T(p.
[jicOa. Sic inss. pleiiqiic. Ucg. bii, xaX''oj-tjEiOat, prtj,
(67) Tcv rjjc iriceui;. Coml'. i rcmissionis, in- xaXX(o7:iJsaOs.
709 OllATlU V. COMllV JLI.IANLM 11. 710
ifdj-t xataXajjiîiaOuj jiv al o!x!ai(76),iJiT,5i Tj-jrAiaii A npinus, ficc vlsiblli liiininc splcndcicanl ilomus, ncc
xa\ xp<Toi; z:ptT,/:!iOwiiv (77) qI:o; |iiv Yip 'EX- tiblciniiin caiitii |)laiisibusi|iie personcnt ; lioc ciilm
AT.v.xTi; t2po|ATiv(a; 4 vijio; (78)

• f)[iEt; 8k ntjroOTo;; inore Bcnlilcs iiov.i; luna- festuni celebrant. Al no»
iVj eiivfEpaVtJiJ^"'. !J";5^ '^^'' -apivT» xi'.p>.v izii- 110 coiiiinittauiiis, iii ail liuiic ninduni Deiim 171
pa)[;t£V, o'; oOx Siiov, 4).>.i i'J-/!T,i xaOap-lTTiTt, xi\ lioiiorcmus, ac pr;csciis tcmpiis iis rclnis (|u:i- iniiil-
J:avo!a; (faiSpiTTjti, xa\ ),'J/vot; Toi; oXov :>> sHyij iiic dccciil, cxlollamiis; vcriiin aiilinl purllaic cl
9toT!Co'jJt TTi; 'ExxXriia; ,

0:!ot; Uyia 0£(opf,(jta3i nicnlls lillarllalc, et liiccrnis toliim Ecclesl:c corpiis
xa\ vofjjjiaatv, i-i -s. tiiv i£pivVjxv!av tYSiponivot;, llliisiraiiiibus, lioc csl, dlvinis coiitciiiplatlonibus ci
xa\ nSiav :i',v o!xou[Ji£vr,v (70) xa-:a).i;jiwj3t. Mt- cogltailoiilbiis, supra sanctuni candclabrum cxcitn-
xp'jv |jto; T.ph; WJTO T^ tfiti;, T:av:a oia !6!a t: xa\ lis, qiKc iinivcrsiim lcrrariini orbciii liirc pcrfiinihint.
ST,;jiOJij T:avr,Y'jp!JovTs; 4va— oujtv SvOpto-ot. 'E/w Parva, iiico qniilcm jndirio, sl ciim lioc liimiiio
ti xa\ jjiupov, 4XX" o> /piovTat (jtivov (80) tipEt; ts comparciitiir, cn omnla liiniiiia siiiii, qux lioiniiics,
xa\ âJtXet;, 6vti T:otx!>(;> te xa\ T:oX'jTiXEt, xa\ 6t' qiii feslos dlcs nguiit, privallm piibliciqiie acccn-
f,;ji3; xivtuOivTt, aXXa (81) (jisYaXoj n'jpst{/0'j texvtj dunl. Unguentiini qiioqiie Ipsc quinlilam hahco', sed
TJYXEifiivov. ETOe jjiot yiw.-n toutou toj [ji'Jpo'j Tf,v qiio sacerdotcssoliiiii ac regcs iiiigiinlur, iiipotc va-
EJ(ij5!av (82) zpojeaXstv T(p QzCo ! 'Exdi xa\ Tpa- rlo cl exqiiisllo, ac iiostra caiisa clluso, scd magnl
TTEâv Tf,v ir/EU(jioTixTiv TaiJTTiv xa\ IvOeov, i^v fjTo!- iingucntarii arle coiifeclum. Aiqiic iiiinam milii
[jiasi [lot K'Jpto; EÊvavTla; (83) toiv 0Xt6i5vTti)v [xe, siiavcm liiijtis iingiicntl odorcm Deo offerrc contln-
^ TpoiavarraJo.ua'. xa\ Tputfio , xa\ oOSiv k^- gnl! Mcnsain cliam bnbeo, s|iiriliialciii lianc scili-
•j6p!C(o (81) 5:i t'jv xopov, aXXi xa"t xot;ji!^(o t.3.Z3.'i cel ac divliKini, qiinni Doiiiiiuis paravit mibl, advcr-
i:40(ov *::ava3TaTtv. 'Ex(o xa't SvOt], iravTiov Eaptvtuv siis cos qiii irihiil.inl nie', iii qiia rcficior, ct dclicior,
eOavOiaTEpi te xa\ (xovijjKoTspa (85), tcj «YpoiJ toG nec proptcr satiiritalem qiiidqiiam peiiihinlinsago :
::Xf;poj;, ov £J)/y'','' K'Jpto;, Tou; tEpou; (80) xa\ qiiiii polius qiililqiiiil liisurgit lnrliid;iriiin aiiimi pcr-
£'J(o6Et; zot.uLEva; xa\ 6;6aixaXou;, xa\ to'j Xaou odov moliomim consopio. II:ibco cliam Oorcs, vcriiis oin-
xaOapovTE xa\ ExxpiTov. To'JTOi; aTE-oavdjO^vat ^cj- iiibiis virciiliorcs in;igisqne diirabilcs, agri ncnipu
"Ao^jiai xat T:o,tjtn:'J£iv, tVj dvtova T>iv xa"Ativ aYdJvtii- illius pleni, cul Domiiius bcncillxlt ', sacros scilicei
jjLEvj;, xai t6v ^p-ijtov TiXija;, xa\ Tf,v Triittv tt,- cl sunviier olenies' pastores ac inagislros, ei qiiid-
.ofjia; , xati t!)v tipbv 'jV-^jjtoXov. 'jVvaXa6u)(jLEv qiiid in plebclo ordiiic piirum esl alque cxliiiium.
ujtvou; avT\ TU,u.-a';(ijv,t|/aX;ji(i)6!av 4vt\ tcov aisxpt^v His rcdiml, ac pompaiii agere ciipio, posleaquam
XuYt '[ii':'^'' TS (87) xa\ a-;jiaTujv , xpiTov £>Jxapi- p boniiin cprlamen ccrlavcro, el cursnm consumina-
T:f,ptov 4vTi xpîTdjv OEaTptxciiv, xa\ x-iptjov -pa;tv vcro, lidcmque, iiislar sacri Apostoll, scrvavero '.
£UT,-/ov , 5'Jvvoiav (88) 4vt\ y-''^'o;. ivt\ (jieOt,; llymnospro lympanis assumamiis, psalinodhim pro
Eix^^pova \ri';o'j (89), 4vt\ 0p'j'.{/£(o; ti£[jivo::pi~£tav. ftcdis niodulalionihiis el caiitibiis plausnm grati ,
E! xa\ 6pxf,3ajOai 6:1 5:, (!>; T:avT,Yupt7Tf,v xa\ aiiimi iiulicem ct canoram inaiuiiim ;ictioiicm |iro
oiXiopTov , 8pxr,jai [jiiv, 4XX4 jxf, ttjv 'HpojoiaSo; tbeatricis plausibus, modesiiam pro risu priiden-
,
l)pxT,ctv -f,; 4Jxf,[jtovo;, f,; IpYov Ba::TtJTO'j Oava-o;- lcni raiionem pro cbriclale, graviiatcin pro lasci-
aXXi Tf,v AaCio £t:\ tj] xaTaT:a^Ji£i (90) tti; x;6(oto'j, via. (liiodsi tc etiain, ut l;cta; cclcbrilatis cl fcslo-
'C.iiit. 1,2. • Ps:il. xxii, 5. • Geii. x\vii,27. llCor. II, 15. " II Tim. iv, 7.
(76) XI oixiai. Ita Pass. aliique [ilures. Dccst (82) Ei'it>îa>'. Fragr.intiam. 1
I
at paM.
li) (83) 'E^s>'ayTiar. Sic comiiinniiis mss., non divi-
n€pcriyslcOb)cay.\lA fcx Hcgg., tros Colb.,
(77) sini, *; ivavTia;, ul in Par. cd.
Or. 1. Rogius iiiiiis aiilalicr, Moiit. et eJ. Par. 4jxt,- (81) 'E^vepitiio. Ed. P.ir. addil alT/pd'/, qiioa
[XOviiTtoTav, I linlocore (lerslrcpaiit. > noii cxbibcnt codd. Billiiis vcrlii, £;|u6p'iJ(o, « pe-
(78) 'hfoftrfriuf:. llcg. b, Mont. yP- i£poaav!a;. nilaiiti:i elleror; > cl paiilo post, ^::avajTa3tv,
Qiioil peiie |ii';rliilerliiiiis. lllic ciiliii de linloruiii < iiii|ictom. >
l,->l(iruiiii]iie oiiiiiium profanoriiin, non Ncoiiicnia- (80) EvarOiaTefc'i zg xal }tcri.nu)ZE{,a. < Yirenlio-
nini uiiiliiin ci^lelirilale serino cst. Hic porro lefel- D rcs inaglsqiie diir;ihllcs. > Sic tres Uegg. et edili.
leiiiliiin SiiKcri so iiiin, (|iii, pio siio In riliis Ca- .\lli, 4vOT,poT£p3 T£ xa!, ctc. Alli ilcmiiiu, qiins sc-
lliiilicoriiinoilio, scrlpsll ceicornin in ccclesia liiini- qiiinir Billiiis, el Elias, ivOTôîT^pa t£ xa\ e^ôj^:-
iiuiniine ge^lalioiiein, a fircgoriu tanquani a gciili- jTEpa, virentlores et fragraniiorcs. >
<
lilius iniiiuatam, rcprclieinli. Noii viilit vir homis, (80) l£pcvq. Ita sc|iicm Uegg., Pass., Or.
Tc'v(;
qnnil vldit liic ipse Mcnitaciillus, ct approh.ivilsupe- I, Sav., Coiiib. cl ipse nilllus in ora librl sui,
riiis ailiuini. 10. Uelinli: pliiia liic recenserl, qiioruni iliuimvis reddidcrli, ac vcluli leglsset, UpEt;, < sa-
alia proliiliita, i|iiia inala .sunt, alia noii Itcni , tuiii, cerdotes, 1 ul in c.lit. P;ir.
qiioil p ilniarc cst, de cercls 111 ccclesiis leinplisquu (87) Auf/cr/iarojv rf. Il:i mss.Qiiod vcriit Comb.
iioii loqiil cereis iii doinlbus,
Tlieologiim; seil ilc < cuin fiEclis geslihns cl caiilioiubiis ; uirisqoc, in-
iibi prolaiio gaiulio, qiiasi iil elliiiicorum triuinphis quil, sic ad libliliiieiii coippositis, iil non soluiii
coinpol.itioncs Intercl conies-alloiics iioc lcm liiiia- vcrbonim lciiociiiio, sccl el fraciis illis iiioubiis ac
lia Miiccbant. Locus per sc palcl, ncc ullateiius g:"sluulall(iiiil)ns caslilatem cvcrlaiit; rortc etiain,
aclvcrsaliir sibi Gregorlus. lraci:c vocls iiillexioiiiliiis. i
(79) Ti\y oixoviten})'. Tres Colb. cl Pass. Tf,v (88) i'i''>-i-(3/a)-. ( .Modcstiam, gravliatein. >Comb.
olxiav, ( iloiuuin, 1 (luiulectlu iiubis arrulet. .Mattli. < berii ;iiiim| ,ic scciini cogil.ibiindi (liscijilinaiii. >
V, IS. mss. Sav. Yp.
(89) Aclv6»'. Ita XoYti^j^^Jv.
(80) Mc>-c>: Pass. [jiovo;. (90) 'E:t\zr(xa-za:iavcet, cic. < In deduclione ar-
(81) 'A.Ua. Iia oiDiies niss. Oeest in cdll. ^ cx ad reqiilem. >
711 S. GREGORII TIIEOLOGl 712
rmii aniniilem salliire npoilet, salla lii qiiiilein, scJ A il^' •fiyoujj.ai xi^j eCixiv^toj xa\ TroX^jdxfifou xaTa
iioii inlioneslx iliiiis Ilcrdtliadis saUalioiiom, iiiix 0;6v (IH) zopsia; elvai [iusifipiov. npoJTov jjikv or\
BaplisUe necem alliilil' : venim Davidis ob arcai toOxo xa\ [jidYtTTOv ir,; s[j.Ti; Tiapaivcseco;
requlein '", (nia (|iiiilcm I)i'o giaiaiii iiicossionem, agiliiaie pr;C(lilain cl veisaiilein myslice dcsignari
exislinio. AUjmc Ikcc qiiiclciii piima cl maxima nostrx admonilionis pars cst.
XXXM. (Jiioil aiileiii ad secniKlaiii allinet, iiiin Af7'. AEUTspov 51 âXiTibv [jikv (92) otoa XfJyov
eqiiidcni dnbilo, (juin plcriiinc, 172 'l"od diclnriis e(iijjv xai ouaTrapiojXTOv -roT? T.oVAolg •
cf./,$i yap iv
suiii, iion lilienlcr atci|)iaiit (elciiini ita niorilms k^n\j<!i% loij dvTiSpav xaxilij Y$v(j,a£vo5 avOp(o-o:,
comparaluin videmiis , ut qni rcferendse injinia! aXXto.; to xav oixaiav eytov (93) ttjv ipYr,v t^ Stv
poicstaiein nactus sit, prrcserlim siobea nua; per- tiettovOcv, riziixa X(5you TioiOEiOai x*''''^^-?
'^^' Ou-
pcssus est juslam irascendi causani lialjcat, scr- [Jibv livaxiTixovTo;' dxouaOf,vai oi 6;jiio; xa\ r.poa-
nionis, irain rcpriiiiciilis, ficiio ininime parcai), oix^JV^^' aaov. Mt] dTiXfiaToj; /or,a(o[j(:Oa tto xaipiji,
dignum taincn est, qnod audiatnr et admiualnr. [J.r\ xaxaTpu9f,cro)[jisv xf,; e;ouaia;, y.T] Trixpol yevcI)-
Ne immodice atque iiisolcnter lcni[iore abmainnr; [j.xOa to!; f,o'.xr,xoat, |jti (Lv y.aT£YV(jj[jiiV (9-i), Tauxa
ne in polestale licenlia luxuriemns; nc iis, a qiii- TTpd|(o[ji£v •
dXX' oaov cpuYiiv xd S:tvi ttj; [ieToCoXfi^
lius Ixsi suiiius, acerljos ct amainlcnlos iios prx'- dT;oXaJaavTi; (95) , o(So-j eiq dvTtSoaiv f,x£t, [jiaf,-
licaiiuis; ne ,
qua; prius rcpiciiciidcbaiiiiis , ca ijisi c(o;j£v. AJTipxr;; oixr, to'; ys [xsTptot; xb tojv Xc-
facianuis. Verum hoc uno fnicui cx rernin miita- XuT:r,x(iTtuv Sio;, xal cb TrpoaSoxf.aat Tauxa TraOstv,
lionc pcrceplo, quod inolcslias et acerbilales elfn- uv eiatv d§iot , xa\ oix5i(p auvetoijTt âaavtaOTJvat •
giimis, qiiidqiiidad rcrcrciidam vicem special, dc- d ydp Tt; (o; Tretati.uiEvo; SiSotxe, TaiJTa t:£uov8e,
teslemur. Salis eiiini inagna poeiia ccnscii dcliet, xdv [jt] TrdOt] , xa\ t:X;cw T:a,o' eauTou Tuybv i^ tojV
liominilnis uliqiie jirobis ac iiiodciaus, cuni ii (|iii SpaatSvTtov xoXdêTat. Wi^ Totvuv OeXf,aa);.tev ttjv 6p-
Kiolesliain inluleruiit, mclu conciiiinnlur , nicri- i-r^v (j.e-pTi6^vat ,

[jtTjSi tpavto[ji£v ^XdTTOug xoXaaTa\
tasque iiocnas e.xspeclaiil, propii;c(iiie conscienlirc xf,; d;ia;^ dXX' eTietST) t6 T:av eiaT:pd|aa9at [jir] Su—
crucialii alliciuiitiir. Nam qn;c qiiisqiic, nl j.iiiijain vd[i.£Oa, t6 Tiav auYXiopTjauj^jtev yE\/LO'Êl)a. tout(i>
perpessui-iis, limet, lucc passiis cst, eliainsi iio» pa- xpxiTTou; tiTjv f,5ixr|X(!Ttov xa't •>J/r,X(jT£pof 5£l|to[ji£v
tinlur; graviusque a se ipso forlassc, qnain ab iis "^' 1^-'' Stodaxouatv Ixiivou; ot Sai;j.ov£;, tI Sa't (90)
qni siippliciuiii illatuii siiiit, toiqiiclur. Pioindene f][*d? £XT:at5eu£i XptaTb;,o;, ol; T.i-ovnt to euoixt-
iram ireliri in aniniam indncaiiiiis, iiec ievioics, ij.ov (97) eyov , ou/ f,TTov v£v!xt,x£v oI; Suvd[Ji£voi
qiuiin pro ciiminum atrocitale, pociiasiiileirc vidca- q ou T:eT:otr,x£v. "Ev dvTto(I);j,£v T(p 0£(p xotptaTTJpiov
•
iiiur: vcruin quoiiiam poeiias oiiiiics exijjcre iioii au5r]aoj,a£v xp1^"0TT,Tt to [JuaTfjptov eig touto xtp
possumiis, omiies condonciiius : liac ralioiie iis, a xatpeo xpr|adj[j£Oa (98).
qiiibus iiijiirias acccpimus, nicliores ac snbliiiiiorcs iios pr;cslcmiis. Osiendaniiis, ([nid illos (isniones
doceanl, qiiid rursnm Cliristus iios erudial, qiii cum per ea iina! passns esl, gloriain ac s|ilciidorem
liabeat, noii iniiins tanieii per id sii|icravit, qiiod ea, qinu poleuil, iioii fecit. Unnni lioc Dco, iii grali
animi signilicalionein rcferamns iiijslci iniii bciiiiinil.ile augcaiiin.*, ad eain reni lcmporis (011111111-
ditale utaninr.
XXXVll, Eos, a qiiiliiis lyraiiiiinc oppressi suniiis, AZ'. Ntxf,aoj[j£V£-t£tx£ia TotjjTupavvfjaavTa;, -xal
mansiieuidine viiicamus ; ac maxiiiie qiiideni iios [xdXtaTa [Jtiv tptXavOptoTîa eaToj x>j auYy.ojpouv, xa\
Lenignitas ad ignoscendiim adducat, visque iiiaii- f) tt,; evToXf]; oiJva(Jt;, tt]v tar]v dvTtStSouaa tftXav-
d.iti, eanidcni beiiigniialcni iiobis in iis rebus. iii OptoT^tav f),(xtv, iv oT; a'JTo\ xpflsO[i£V (Ti
Yap [JeTpco
quibiis ca opiis habcmiis, rcmcticns. Qiia eiiiin [J£TpoiJ[i£V, dvTtiAeTpeiaOai •{mîcxoii.i-j- ei S^ xa't
iccnsura melicinur, cad.iii quoqnc iiobis rcniensum '"^ my.pG); ix&i, <ic;(xi[j£v Beoj xou? lzl'j-^v.6-
D '•'='^
iri pcrspccUiin liabeimi.s

". yiiod si qiiis aiiinio ad- ta?. xa\ T(p exîOev StxaaTr,pi(p • [ir^Sev tti; [j.eX/ou-
inoduni accrbo atqiie iiiiporluiio e.-t, L»co, ac fiiluro ar,; opYf,? Std tt]^ fi[A£T£pac yv.^hi eXaTTtoc7to[jev.
iribunali eos qui nos la-seiunl, relinquamus: iiiliil Mt) Sfjneuatv e-Jvof]aoj[A£v , [j.ti pf,(iaaE TrapaoTf,ato-
dc fulura paMia per noslram nianum detrahanius. |J£v, [if] TraTpiSoc uT:epopiaoj[XEv, (jt) [*dOTt£tv aixi-
Ne boiiornm proscriplioncm cogilcmiis, ne ad jiidi- aii^jeOa, (JtriSe ti t(ov oaa T:£7:ovOa(J.£V, i'v' £t'T:oj auv-
cum subsellia trahamus, iie palriis Sftdibus pella- T-jiJtoj, Spda(o[jev. IlotfiaojiJEv xdxeivou? eTTteixeaTi-
' Maiih. XIV, 1 et seq. ; Marc. vi, U et seq. '" II Ucg. vi, H. " Maith. vii, 2 ;
Marc. iv, 21.
(01) r))c eiiciyi^Tov xal ao.lvcxfipcv KUth (94) Kazf:i-r(.>iisr. Colb. k, xaTEYvioxa.oev.
©EtJc, eic. I Qua qnid.Mii ex Dci r:ilioiiibus iiislilii- (9.>) 'A.To.âttTto-rec- toli). k, dT:oXauaojU£v.
laiit iiiccssioiiriii agiliiale cclercni sigiiilicari piU,o.> ^^lli) //(?«/. Ali-i, Tt 6£.
(9-i) Xa.U:nvr i-dr. Ila qiialnor Kcgg., Or. 1, Tass. (97) Td evS6xi{wr. ircs Uc;.'g. ct Mont. -(p. ib eu -
elc. Uccst (jdv, iii cd. 5oxt[j£tv, « Uoi qnibus iili i.sri licclial, « elc.
(93) 'AUUuii: le Kur Sixatav txtor. lla Ucgg. pln- (9S) Xpric7W}ieOa. Lliio Ucgg., P.iss., Coiiib., Moiil.
addit, lorlc eliuiii, ypf.S'^-
yP- JsaTaxpriOtojieOa.
res, Or. 1, et I'ass. Ediii vero, d/.Xoj; te ot, xjtv 5t- Is i
xoEav IxT). jjtsvot. 1

f,5 ORATIO V. — CONTRA JUI.IANLM II. i\i
pou;, avSpaSj-mtvÔg^.twxaOW.iAajC-rooclYijia-:'.. y^ imis, ne d.igris criicicmus, nc dciilqiic, ul liri.\i
Et tt|) (t; niTOvOev ul6,-, tl xtjj Tiatfp, tl ti;> ^J"'". roiiipleclar, qirKliiu.niii coruiii (|iix |icr|ics&l iuiiiiis,
suYY-vV (2), 9!)'>i, i^ 5).Ao; ti; xt")v Tt|jiEtijv, Trijt fati.iiiius. Eiis quoqm:, si iiioilo i<l (lossiiil, c\cii'|ilo
ii raOsiv l[jtijitiOov xi-:aJtf,3to;jiiv (3), Jti tou zttiat liomiii f.iciliorcs ac: iifiiigiiiores 173 ii:'l'la"i"s. Si
îpiiv xapTEpoj; S 7;£T:<v0aai • tojxo y.z'.^0'i aO':'.:; ciii lilius passus cst, si cui puler, ai tiii iixor, aiil
oaXo xt ;(apioj[jic0a (i). EtTttu xa\ -h [jiiY"tov div cogiialus, aiil aniiciis, aiil :ilius quispiaiii iiiibis
il
Eu naay/ijn. ; 6T;[jLot; xaTa6oiTjvTat xa\ T^^^Xestv ol cliarus, ilciiius oprruni, ul ruiquu coriiiii iiicrcctlem
6nij;avT-:;, iv OsJTpoiC, tv d"opatc, tv iu*a<Jvo;; •

TJt crucialiis Hir-riit, lp>is iiiiiiiruiii pcisiKiJciiles, iil
raXaii ijiaxapi^sTat , Ti via OTr,XtT:'J:Tai, xa\ ::ap' forli aiitiiio reruiil qii;t! p;issi siiiil. Iloi: lieiiclicii)
«•JTtuv Tiiv 5u'j6!toîvTtuv , 3 xal 7:apa6oôv , a'JTo\ iiiilliilii iiiajiiN ipsis ilarc possuiiius. Vullis lieneli-
xaOi/xovTat -ap' auTcuv [jtSTi -iiT,; xaTaCoTjsetij; (l>) ciuiii oiiiiiiiiiii, i|u;c aiccpiiiius, iiiaxiiiiiiiii coiiiiiic-
ul 0so\, tij; noXuv a'JTO'j; diiaTfijavT:; (G) ypovov, iiiorciii? Viilgi cl eivilaliiiii claiiioribus cxagilaiKur,
xa\ 6'|i -0T£ (7) tr,; d-aTr,; sXr^XiYIJtivT,; •

xa\ 6 qui iiiis pcrsceiili suiil, iii lliealris, iii fnrn, iii coii-
)rOi; TTpoTxuvr,TT;; (rf,;ji:pov 'jfiptJTf,;. To^JTtov ti veniibiis. Velcra Ijcaia prxtlicanUir, iiova iiiale-
fiEtôv £ziC^r,TouiJt£v ; Nuv ta'jTa xa\ fito; (jttxpi ilieiis uiiiniliiis ad iiirainiaiu scnipilcriiani coiiliyuii-
tot; iOXtoi;. 'EsTat xaipi;, fjvixa Wojjtat toj; B liir ; qiioilquc iniraiiiluni csl, ab iis cliain qui pi r-
juoj; CJptati;, xat t6v [jtiYav to^JTtuv (8) xaOtjYr,- scciitioiiissocii riieriiiil, ipsiinel dil, iit qiii cus lnngo
Tf,v, Tf|V iauTtov dm)xXato,utivo'j; xaxtav, f,v(xa dv leiiiiiore lici eperiiil, sero lamleiii ile|ireliciisa fi ainle
rSia xp!vT,Tat xa\ JJa3av!^T|ta! T:ovTp:a. iili|iie iiii|iiisluia, ab ip>is ciiiii oiiiiii elainoie ina;-
Cipiles deliirleiiiiiir : isijiu', qiii licîerna liice adorator cral, hodlcnia csl convicialur. Ilis quid niajus^
qiiiil graviu> expiiseiiiius? Ae iiiiiie qiiiilein isla, el, ul forlassc iiiiscri lioniiiies arbilraiilur, cxigiia.
Liil leiiipus, eiiiii eos, a qiiibiis euntiiii.elia afTediis siiiii, :ie nuigiiuiu coruiii duceni , iiii|irubilaleni
suaiii ilcploraiiies videbo ; liiiii iiiiniriiin. ciiin oniiiis iiiiqiiilas expeiiileliir cl cxaniiiiabilur.
AH'. 'E<I) Ti 0£ta xa\ Ti f,'j.iT£pa, xa\ Ti; xaO' XWVIll. .Miilo divina cl iioslra, eaque (lagra.
^[[jii; (9) exEtO^v droxiiixiva; (jtd-tfj-a;- dXXi xa\ quu:ju\la doclriiiaiii noslram iin|iios illic inaneiit.
t~\ tou; so'j; iXOi (10) Xovoj; xa\ tfi^Jou; 0'j -o:t,- Sed ad luos lu scriiiones et lerrores le confer, lum
tat; [jiivov (II), {dXXi xa\ dvopi-t 'jtXoioiot; dpd- poetis iiiodo, sed plillosopliis (|iiOi|iic plaeenles ;
«•xovTa; , Tou; riupt^XiYiOovTa; (12) cou, xa\ to'J; l'yrjplilcgellioules , iiiqiiain, luos, ct Cocytos, el
KtoxuTO'jc, •xa\ tO'j; 'A-/ipO'jTa;, oT; dotxJav (13) xo- Aclicronies, per quus iiijiisliliaiii puiiiunt.Tanialus,
Xdôuit, TdvtaXo;, Tttui;, 'Ic!<ov. 'louXtavb; ta^Jtr,; C Tilyns, Ixion. Julianus iiii|ieralor vcsler liiijus soila-
A âjiX£'j; u;ji(i)V tf,; ^patpfa;, [jt£T' £xsi'j())v dp:0;jtT|- lilii e^t, ac ciiiii illi^, iiiio, ul ijiiideiii i|ise slaluo,
Of,j£tat, xa\ TTpi) £x;ivtov, xati ys tiv £;jiiv X^^vov aiile illos recenscbilur : nuii ille (|iii;leiii sius eru-
5!a\ opov (II) • ou 6i'i.T, xoXaô;jt£vo; £v Xi;jivai; £-i- ci.iluin in slagnis ad barbaiii us(|iie proiiiinciilibus
•YSVEiot;, i^ xopu-^f,; u-jptiXXovTa 6£t(jta:v(jjv -i- perpcliens, aut, ul tragocdia; viileliir, s:i\iiin expa-
•:pov (15), tb; tf, Tpa-,'(;)5ta 6o^/.£:, d£\ [t^v dvtjj0o'j,u£- vcsceiis grandc cervici iiiiinineii!, , quod ul siirsiini
vov, d£\ ol xaTajUpii;ji£vov •
o'Jos jJoiôu[jiiv(.) (IC) Beiniicr iiiipellilur, il:i eliain seinper deor?iiiii labi-
tpox^p 3UYxjxXo-Ja£vo;, o'j5i 6pv!7i t6 f,~ap X£ipii[ji£- liir : aul baiic |iocn:ini liieiis, ut iii.igiio iiiipclu cum
vo;, oij-ot£ Xci-ov, d£\ 6i nXiipoupt^vov Ertc dXf,- rola slridciite volvaliir, vel i|)sius jceiir ab avilius
t5£ia Ta-jTd ijTiv, ciTC [JtuOo;, Tapaozixvu; Tf,v dXf,- depnsraliir, iice laincn iinqiiani dcfiii:il, sc I seni-
Gsiav £v ToT; ::Xi7;jia3iv • dXX" O'i.'j;jt:0a Tiii xa\ o"oi; pc: iinplealur; sivc vcrilas bxc siiil, siv,; f;ibula.
(00) ifiârcj^. QuinqueReg., C.)lli.5, Or. I, P.iss silii siinl.i Cnrrexii BillMis. P.eg. I, Colb. 5, Coi,l.2.
6u"JT,0(T)ji. 0\on., -/.aO' f„u';)V £T:avaTTac£:;, xa\ xaO' f,;ia; Uil'.
(1) 7"(p. Sineaccenlu, pro Ttvt, < cui, alicui. i Ocv d-oxtiîva; y.ii-.:-;3.-.
i't'ri'«-)ic, etc. Colb. 5,
(2) Pass. f, 3uYY£'jf,;, f, (10) '/i.t) rcix^cUrLhU. '
In "
'
Pass. nMisq 118 non- "'
ctAo;, f,, elc. " niillis, ileest eri, et pro EXOi lcgilur 5i:X0£. lii qiii
(5) Tc .raOeTy rpjiicOcr xaTacT}\cM}i£y. i De- biisibiiii. ir.i e\ 5i£X0£ siiiiul occurruiil; sed vacal
nms operain ui cuiqiie ei)rnni beiie cedanl accepUc iri, servaio oijXOs.
jiijiiri;e, iiec mereede careant. i
(11) Mtii-cy. Sic plcrique codd. Editi vcro, u.6-
(i) XapicvftsOa. Monl. /apij6,a£0a.
j-p. vot;.
(j) KtiTaCcifceair. Pass. xaxo6of,3£to;. Qux le- (12) Tcvr nvf,i^.leyfOc)-Tar. Sie rcciius niss.
Clio viileliir opliiiia. roiliccs. Iiieilil. pio to^J; poniliir xai. Pyri|iblege-
(6) 'A:iaTi'}ca>-Te<:. Ila Reg. liii, Coisl. 2, Pnss , ibiii, Cocyuis cl Aclieroii iiileioruiu lluvii, jii\ia
ele. Iii iionniillis laineii, ul iii cdiiis, d5ixf,aav- poel.is.
t£;, I iiijiiri.i alliiieiiies. > (li) Oir dStxiay, ele. < Quibus iiijii.-^liii.im coin-
(7) 'Ux;-i,rccTe. Sic Pass., Sav., Combef., etc. Deest priiiiiiiii, coercenl,
pa-iue sii;e fxeni|ii(). T.iiiia-
r.O-i III eillt. liis, ) eic, ul beiieiiiterprelalur Elia>.
D,: Taui.ili,
(8)TcvTcjy. Ilerv. touiov. Paulo posl dro-xXato- Tiiyi el Ixioiiis criiciaiious, vide Uvid. Meiamuiph.
(jtivou;, « (leploranies, > duo Uegg. dzoxXaojiijou;, IV, ;).
« .lifriiigeiile>. > El niox, <)v!xa Sv xasa. Dcesl (U) A'ara7-6,ele. TresRegg.,Cdl). k, Or.l, xa-
dv III irlljiis Hegg. el Pass. t ta Y ojv Tiv £tiov opov xa\ Xi-,'ov • 0'j 5;'-.J<£i, elr.
(0) Kaj)' f\jta<:. Sic Pass. cl alii pliires. Trcs ve- (1.*)) Semalrtiiy :iiifcy. Veiba suiit Euripidis \a
10 Uegg. xaj' T^'j.iL-j. t Sed falsa, > iiiqiiil Monlac, Oreslc.
I niju eniin iiubis isl.i, scd Juliaiiu el siiiiilibus repo- (10) 'PciCcvftii-i;h Coll). k, (5o:Jo[iC';tp.
rATiiOL. Gn. XXXV. 23
;
715 S. GRKCORII THEOLOdl 716

verilalcni iii figmenlisiiulioans: 174 vciiiin, (luibiis A tr.viy.auTa xo'/.!x^6iJ.z vo;, xa.'i (j>i TiOAJ toutuiv /aL),s-
luniet {]nanlis|in;iiis lilTuinliir, viclflMnnis, (]iiaiiiqiie TM-ifoi^, dz.tp TTp^; (AeTpov Tuiv (ictA3pTavOfi^.iajv al
his pr»\i(irihns cl accrijidiitiiis, siîiiiilcni sccleniiii X'!3S'.; xa\ Ofj-Mzi.ii (17).
magiiiiiKliiii uliioncs ct siiiiplicia ii'-.poii(lenl.
XXXIX. Iloc lilii pro |iede sit liospilale mnnus, A0'. ToiJTci Tot livTi raois ^îvrjiov (18), 5) Xtoa-e
vir oplime, el sagacissiinc, iil le luis vcrliis alloqiiar. xa\' auvsTttiTaTs, l'va as jipo;r£.'z(ij'^TOc; coXi; •
Ta'JTa oe
H;rc nos, qiii pcr iiiagnani el adniir.indain legcin Twv J/ytov (inox),£t(j0^vTE? Ti|ji£t;, xaTi Tf,v iJ.zyiXr^v
Iiiaiii a seinmiiilitis alijue litlcris excliisi fiiiiiiiis. xa\ Oa'j;jLaaTf,v (30'j vo[ioO:3!av. 'Opaj, to? o'Jx si^
\iilesne jani quod noii fuluriiin eral iil perpeluo Ti"/,o; J[jii>,),o[ji;v atto-TjKTOai, ouok (aXo-j-tav (19) xa-
laceremiis, nec [ler decreta iiia ssrinonibiis ac liiie- Taxp'.Or;(i£iieai Tot; cor; oiYfJâaiv, (iXXi ^fi^H^ (20)
lis miiliareiiiiir, sed liberam landein vocem iiiille- tftovT^v sXEuO^pav (21), xa^ irfi tsfi^ JXcyxTtxJjv (iXo-
rciiiiis, q'i;e slolidilaleiii tuaiii lefularei? Ut eniin yia,; ; 0'jte tou; N£tX([joj;(22) xaTapiaxTa? ^TTtiystv
nec calaracUc Nili ali yK^liiopia in Êgypliini ca- (j.r,/avT; ti;, tou; a.r.' AiOio-ia; u-kp AiY'JT:Tou (25)
deiiles, iilla arle inhilicri iiossiinl, nec sulis radius, Ti-TOVTas, oOts f;X'.axT;v (ixTtva, xSv Tcpi? 6'aI-ô^ vi-
tainebi nulie aliquaiilispcr oliducalur; sic necCliri- 9:'. xaX'J7rTT;Tai •

outs XptcJTtavwv vXtoaffav TiEOâat,
siianoruin lingiia iir;vpediii, ne res vestras insecle- B '^* uiA^TEpa aTTiXtTsuouaav. TduTd aot BasfXEto? xa\
liir atijiie tradiieal. lla'C lilii Basiliiis et Gregorius, rpTjYc^ptoc, oi tti? gti^ 'syyj.i.pf^mvii; (ivTiOETOt xaV (iv-
coii:iliiS lui adversarii arlii^qne aniiili, queiiiadmfi- TtTE/^vot, to; a\)-6q te toou, xa't tO'j; ijtii.Xou? 'ir.ud^q,
(liiiii ei ipse aibitrabaris, ct aliis persuadebas, per (iTroaejivJvtov ?i[jta; oTj t|::E'Xet;, xal OfjYtov nkiov
ca iiu:u ininabaris, nos oriians, acriiisqiie ad pieia- Tip6; Tf|V E'ja^6Eiav, o\J? xa"t ptto, xa't XiYfp, xal tij
lcm acnens, quos cuni ei viti , et seriiione, cl niii- Kpo; (iXXfjXou? (!i[iovo!i3i 7:Epf,favEtj, xal Yvupt[JtousET'
lua concordia claros el cclebres jain iiidc a Gia'c:a ar.l TTi; 'EXXotoo; eioojc, Tr;v KuxXtoTTEtov jTi[j.a; Tt-
esse nosses, Cyclopico lionore airieicbas. posire [j.ijV (2i), xa\ TEXeuTatous eTa;jtiE'Jou T(o SttoY[jL(','j (25),
mosqne ad perseciilionetn reservabas, ac forlasse ><«'• Swpov eitivExtov iaoj; tnevdEtc (20) TOt; 6af[jiojt
tanqnam Iriunipbale qiioddainingens el niagiiiricmii [liya Tt xat (jieYaXoTif eT:!; , et ae inb iffi IlEpaiooi
miinus (Iwinonilius cxeogi'al'JS, si le a Persido re- u~o5e|to[jtE0a (27) e-avfjxovTa, i] xa't auvapTtiiast'^
t!«untein excepisseiit, auleliain ad baralliiuin iiiiiiii -pb; tJ) a6v îpaOpov Vi/.iTtsa^, xaxtjj^ otO[jtevo;.
una abripere spcrabas, iiiiprobe lioc libi opiiiioiie
(iiif;ens.
XL. Neqiie eiiiin adolesrentibiis illis ignaviorcs M'. Ou yiip 4YEvv£aTepot Ttuv veavlaxtov ixetvtoM
'siimiis, (iiii in llaiiiniis rore peifiisi sunl, et liclliias ^ îlJÊtc, Tiijv ev T:up\ SpoataOEVTtov xal Or,pa^ vtxT]'
per lideni viccrniit, et cnni forli nialre, el forlidii aavTOJv ex rcfaTEto,;, xal [JtT|Tp't ytTJala, xa't tepET
sacerdole alacri aiiiino periciilis sese objeceriiiit YEvvaioTipto -poOuiJtto^ auYxivSuveuativTtov (28), xal
ilhidque plannni ac perspicuuui feceruiit, fideni 6et^(ivT(ov , oTt (ji(ivov Ttov (irâvTtov TitaTtj ivii).to-
unani ex oniiiibiis rebiis esse, qiia; niill;i vi cxpu- Tov (29) •

fi TO'JTaJv St] Ttliv i~\ ao'j veaviaxtov (50),
giiari qiieat : anl bis, le iniperaiite, jiivciiibus, 175 uv 6 [XEV TT]v [iT^zipa T(JJv at"ov OetTjv xa0u6plaa? , xa':
qiioniin alter , cuiii deoruiii luoriini iiiatri coiilu- p(,)[jtov StaaTietpa,; , ripoafjxOT] [Jt^v ti); xaTotxptTo;,
7"tor iijiapzaronivur al tIcsi<: xal dvTidd- (22) Aei.JtfJovc. Pass., NtX(;jous. Ileins., Ne(-
(17)
rstr. iiiagno consensii codices. lid. Par. Ttov
Ila Xou.
(itjiapTavovTiov. Pass. a!Tf,JEtj. Ueg. Ii, (ivTa-ootS- (23) AlyvJtrov. Ucg. a, AlYiJT:Tt;J.
OEIC. (2i| Tliv KvxJiu.-zewv, elc. « Cyclopico bonoro
Hoc pro pede sit aflicieicis. C.yclops Poiyplienius, nt vidcre est
(18) 'AvtI :ic8t)c êivi]l'cr. « tilii »
liospiiale inuniis, > id esl, ut iiilerpretalur Elias : Oilyss. IX, vers. Sliti, IJIyssi lio piiale iniiiius po-
« llie lilii ;i iiriliis seniio, alquc li;e poeiia;, pro ea, sceuli, qiiod proiiiiserat pro dulei viiio, respoiidit'
(iua in Cbrisliaiios usiis es, criidelitaie ac s;cvitia, se ei lioc bospitale inuniis daluruin, quud euiii
le cxcipieiil. » Ouod tuucin addit Grcgoiius « ut : postieinnin oniiiiuin conicderel.

le Inis verbis alloqiiar, t ideiico dixil, qiiod li:ec '
OvTiv t-;-<jj jivjUiTov eSopai. fiera o?c iTupcicn,
verba ex 290, sinl de-

lloiiicro, Odijin. xxii, vcrs. Toix; S' iU.lovQ :ip6crOEv rd 6i toi êiviiCov ecrat.
sunipla. Ur.iis ciiiiii e piocis Pcnelopes, Ctesippus extremum edam
Neminfm (id est Ulyssem) erjo
iioinine, Uly^seiu paiiperlalciii siiniil.iiileni bovis suos socios,
[i:osi
jiede perciisserit euiii vero proci c;ederenliir,
;
Mios vero prius : lioc libi hosiiilale munus erit.
Lllyssis biibulcus liiiiic Clesipiiiiin liasl;E ii:tu inier-
Ciiiil, liis cuiii vcrbis cnnipellaiis : (2;>) il/(077((o. Vocciii liaiic lesliliiiinus codicum
oiniiiiiin aiielorilale. billius legil, xiv6'jv(;i, et ver-
To€t6 tci drrl .Tyf (3f cr .Ttr" f:S(jxa^
ê(ri('tor,
tit : ( ad perieiiliiin. >
'ArtiOeifi 'OSvc-crfiC Scfwv xat' dJlnTevovTi.
(2(i) 'E.iei-deiq. Alier eodex, Jveviet?.
lloc liln ]iro pede Iwspilale muiiui, queiii nuper (27) 'rxcSeF.oiiieOa. Duo Kegg. cl Or. I, utto-
[ileilisli
SeîiJtEOa. yuulain, uTtooE^î^J.eOa. Alii, u7:o6e?tov-
Divino Uhissi ilumi sucf mendicanii. Tat, < (l;ciiioiies > iiiininiin. Onic lectio, (|ii:iiii ê-
qux verlia vidcnliir a Gregorio nsiirpala, inslar quiliir interpre';. salis eoniiiioda.
proverbii, pro t nialiiin iiialo repeiiderc. i (28; SvxxirSvrevadi^Toir. Ileg. a, rj-^^xiwm-j-
H'J) OvSi d.lcyiai-. liilliiis : i sileiilio. > OVT('JV.*
(20) •;')/fffir. 0x011. ;if,;ai. 'Arff,!(oror. Rcg. a, iviXioTo;.

(2'J)
('ii)i'E,it:i.Ofiav. Sie iii-s. iion pauci. Ilerv. ct (nO) I\eariryi,iv. Sie (|uii!(|iic Keg., Colli. k, Or.
I, ct S.iv. iii h.'g. b, ;•; ,:7.';i:uij;i;v»jv, ([uod se-
Par. tXeuOEpiov, .
7n OllAtlO V. - l.ONTUV Jl I l\Nt M II. 7)8
tioijXOE (31) oi w; v.xr,'j!6po; , xa\ r.oWa. ooj -f.; A ineliam liilulisHft, aliiiic l|isi(is aram (llriiis!,ec,
iXo'jpT(2o; xal T(ov z.oywv y.i'.i-(ZKi'33.i, di; i^T,yf;Xo- aililiicliis i|ii»(Iimii csl iil nocciiii ac f.iciiiorosiis, iii-
Ycxdiv xal ys).o!(i)v, |i;Ti rXefovo; e;T;/.Oe xf,; r.a.^jîrj- (;rcssiis csl aulciii iil laiircaliis, ac |iui|iuraiii luaiii,
o(a;, ib; et Tt; (T)-i) i-h S:J-voj £r»vaa-:pi'.f(.)v xa\ cl soniioiics , ul iiiaiica cl fulilcs, iiiBciiti risii
XajJCTp»; JJT-.iioso);- 4 ol t:5v (55) zh 3(u(xa oopxa- prnscciiliis, cmu iiiîjoii lihcrlalc ac liilucia cxiil.
X!ii xa-:a;avOe\; ci; ?iOo;, xa\ (jiixpi ttjcov Eti noii sccus acsi qiiis a coeiia ct .splciidido cpiilu
Toi; TpaO;jia3i , ToioJToy ozjTxev ivSioovj; r.(.l; Ti; rcilirel: altcr, loris loln corpnrc ail iiiliinas iiaipiu
pa3<xvo-j;, i^ o:'.vi5v ti tcIiv zapivTûv voî^jiv , (i)itc, parlcs laccraUis, ac prx viiliii;iiliiis cxignuiii (|iiiil-
i:::i5TJ xi toO au);ji«TO; e'.6ev dvezijpiaaTov Tal; ::Xt,- dani spir.iiis, laiHiiin lanicii ab oo alifiiil iil inrinfiii-
Yai;, xa\ :Tpoiir|TiaTo to'j; âjav.STi;, (b; iJCpisTi;, lis siiccunilicrcl, aul pra'.seiiliiiiii (|uiili|iiaiii grave
xa\ oJ iTav Ti siojia Tijjif.javTa;, dX/.d ti raoivTa; alipiu aicrliiiiii cxisliiiiarct, iil, ciiiii (piaiinlain cor-
poiis parlcin a plaKio iiilaclani el iiKinciisam vi-

a;avTOV xa\ av!;pov •
T:apao;ixvj; a,ua TT.v xvf,[jiT,v,
lu; [i(5vr,v SiafuvoiJiav Toj; 5vu-/a;, xa\ (jiT,Oi TaJTr,; disScl, lorlorcseliaiii ipsos, laiiipiaiii (oiiluiiicliosn.s,
VeiSsoOai SiaxeXsudiievo;. accnsarct, nl ipii loUim ipsius coipiis lioiiore mi-

iiiiiie :<irccisseiil, veriim aliipiiil noii larcraluin iicc saiiclilalc affeclnm rcli(|uisseiil : lilii.nn siiiiul de-
inniisiraiis, iil (pia; snla uii;;iilas clViigisscl. cosqii(>, ul iic linic qiiofiiie parccrciil, iiiliorlaiis.
MA". OuTo; 6 Xi5yo; (51) oot Tiiv nop-.fup:oj B >^l-l. '••'': nralio, Porpliyrii incinlaciis cl dfilira-
(|/su3;jiaT(ov â\ XT,pTijiaTti)v, oT; ujjiei? il); Oetai; infiiilis, (piilius vos laiupiam divinis vocilius exsi;!-
(fwvai; di-aXXeiOs, ?,ToiJ <sq'j J»/((70.T<ij-(uvcc, efT* ojv lalis, aiit cliani pro ilisopogone tuo, seu Anliorliico
'ArTtcyjxcv (i^'f6-tpx vip Ir.i-fpa-^zi; t(T) X<5-(-r;)), (iiam ulroqiic inoilo oralioncin inscribis), apud
ou Ti, (35) .XpiJTiavoi; dTi;xoT;pov •

ov zoxs. jjiiV fi Clirisliaiio^ li:iiiilqiiaqiiaiii vilior csl Cl coiileiiiplior.
rajp9up\; piYav ii:-Ai:, xi\ oi ravTa Ta si Oau'jia. yiiam luaiii oraUuiieiii piirpiir.i lum iiiaguaiii rod-
ôvTi; x^Xaxe; •
vjv Oo ttiofio-j ia-\ xrepi-jep^jj.:- dehal, ct adulalorcs llli, (|ui lua oiiiiiiu laudibus in
vo; (50) xa\ '::£ptiup(5[iSvo; , xa\ toT; sunneTtovii- roclum velicbanl : nunc auiem ca nicra barba cst.
xîsiv (57 4;jio'j •^•sX(o;j.:vo;, ev (o i-j jjikv dz;piTT(;) to^j qiix cornimpiuir el r:iplalur, ac siiniil cum iis a
oti)|jiaTo;, xa\ tio |AT,os-(oroT£ (5S) t'j/:iv d-e-Tf,- qiiilius filaburaia cst, irridcUir, iii qiia lii quideia
(ja; £§ i-XTjUTia;, [xiva ûsa; (59), (u; St) ti Oau- ob frug:ilcm iiiiiiimcqiic supurvacanciim corporis
p.dciiov XiYtov •
ot; 11 .\pi3Tiavou; f,Xaia; oijTio -t- vicliiiii ciiliumqiic, ci quod iiuiKiuam cx niiiiia sa-
xpd);, xa\ to70'jtov EOvo; xa\ oiJTto; lepbv Tzaoavi- luriiaic crudiialem conlraxcris, magnopcrc te iii-
Xtoia;, lx(i)V T:ipj.-:pt/i:;. KaiTOt ys £vi; ;jtiv dv- flas, laiiqiiam sciliccl adiiiiraiiduui quiildam narraiis:
5pb; i-2~f,-a';To;, t) epuYi; yu-ixa; dîvTo; , t! (piod aiueiii Clirislianos laiii acciLe vc\;i\eris, laii-
•mtpi TOUTO T(o xo:v(o ^Xd6o; ; tosoutou Oi otioYjxo^j (] laiiiquc geiitem tamqnc sacrani oblrivcris ac pcnu
xfjT,OivTo;, xa\ TOia'JTr,;J xaivoTop.T,Ce!3T,; a-jyyj- confeccris, consullo prseteris. Vcriim cuin vir uiius
o:tj);, Tto; o'Jx dvavxi] (-40) naoa Ti Ttoûaiôv cnidilaie laboravil, aut iiaUirales ructus cniisil,
?/:iv xaxtJo;, toj —p o-jv xa\ es/r^x-ha :;aiv:- ipiil iiide rospiilirKa delriinciili accipil ? ciiiii aiileiii
Tai ; 176 ''"^•* pcseculio coiiinKila csl, laiiladuc rerum
qiiiliir Biliiiis, cl vcrlil, ( aiil liis srilirel, qui le i:n- ciim advcrsiis Pt^rsns profccUis Anliociiiam venis-
piiranle slrcniitiin :iiiiiiiiiin pra-slilfiriint. Ouinain scl, oraliiinciii nna ciuii ni:i;;iMrn siio I.ilianio scn
aiilcni fiifirinl iili iliiii jiivcncs (dirisliaui, j.îii)r:iiiir. psil cunlra .•\iilioclienses, ipiibar- hircinam ipsiiis
Piilat Elias liic lieri de .M,ii'(n .\rciliii-
incnlioiieiii bain cavillis inccsseraiil. Ilanc oralioiifim diipliii
sio, el de Eusfibio S.iinosalfiiise. Veruin, iit ca:leia liluln, Misopoiion el Aniiochicum inscripsil. Ad
oiiiiiia, qii:c liiiic opiiiioiii advorsanUir, niiiillaiii, Grfi^Driiis, qiiasi dice- li:i'C igiliir scripla alliidil
iiuiiipi:iin Grcgonus ens, vcavioxou;, < juvciies, > Oralio, niipfir a iiie edi- rel, ut ciim Elia loquar : i
appclliisscl. Piolialiilins csi foisil:in tiiiiiiii cx liis la, tiiaqiie flagilia iraduceiis, 1'orpliyni iiifiiid.ifjis
ftiisse Tliendoriini, qiicin aiino 5Ui .\nl:()clii:c Jii- ct delinis, aiit Miiopoiione , Clirislianoriini iiiiidein
li:iiius S:iluslio pi:clcclo criici;iiiduin Iradidil. F.ivct pjiidicio, iiciiliqiiiin iiiffirior csl, cl cuiilfiiiiplii)r. >
Aiigii>liiiiis, qui lili. xviii l)e civ. iJei, c. lii, liunc Hunc loc 011 iii:ilc redilil l'ircliiiiicriis : i Sil ii
in:irlyrcin i jnvfincin > appfillal. lii liic scrinn pro Porpbyrii incndaciis... pro seriiKi-
(51) F.icf).lOF. Lcciioiifiiii h.iiic liienlur inss. non II.: Uio (pifiin Osorfiiii b.iib:v... (]i;o niliil (dirislianis
pauci. Trea laiiicn Uc;;;;. Ii.ibciil f,XO:. Iii Savil. yp. csl coiilciiiplibiliiis, ) eic. Vidfiiiir legisse, dvTi Ilop-
«:po3f,X05. (fupiou '^zjTJ.i-.wi, ipi.-c liclio coiiiinoila, el acnus
(52)'Q(:etzit:. Iia iiielioris notae coJices. iN'o;i- Juliaiiiiiii lcnl. 01 iiliscrv:il Dilliiis.
liulli el l'ar. ed. f, i: t:;. (5-)) Ov Tt. Eiias legii, o^j t;, quod Dillius scqui-
(55) II di. Sic iics KcKg. et Or. I, llurv. cl P.ir., lur.
o-av. (51!) lUpijefcjisyci;. S;c Elias, Pass., filc, qiiam
(oi) Ovtoi; 6 .XcyoQ, clc. « Epilogiis li.cc siiiil. > lccliuufiiii exhibet Par. ed. Itifiiis lameii, c.i p isllia-
inqiilt Elias, i ac lncvis qiixdani i;l siiiiini:n
iiiini:nl.i
l.i oo-
i,„. bila.
u Ifigil, T:ep'.';0;ip6|jievo,-,
i (pi:e forriinipilur. »
luiii, qi;:c dicla sunt, (ollectio. > Juliani ac Porpliy- (57) 2:i'jt:zsxoti}y.c'ciy. Pass. ::e7:ovr^/.-5-:v.
rii IiImds liic iiisficlalur Grfigonns. Porplivrius e. iiii, (5n) Mr}8e.iw:zc-e. Ilcgg. a, liiii, ^t/Atjjzz.
dc (|iio sa'pe Augusliiui.. lib. be civ. I)î, Cliristi:iii;e (59) 'PiiC(f>:. Slc lleg. bin, Pass., ba». cl Coiiibcf.
liilci, ul Jil laiiiis, dcsfiilur cl lia.-ilis iiileiisissiiniis, Par. fid. -.fujf;-x;.
libids qniiiilcLiin Cbrisliauain diiclrlii:iiii,
ad\fir...iis (10) Iluir^.ovn tir(i;-;<r}, cic. i Noiine erit neccssc.
nicndaciis cl ddiriis pbjiios, il.i oic pcslifcro evo- ul rcs oiniifis Itoiiiaiionini male s-; baberfiiil.» bill.:
3iuer:il, iil prsslaiilissiini piclaiis l.iiidc iiiipciaio- (Jiiidn.iin alTcni p..U;sl, qu:ii llonianorum res
(
om-
ics eos igiit concreniari jubserint. Juiiaiius vcio, iiCi inale aique incoiiiiiioibj se h.ibcani. >
,
"1!) S. GRF.GOR!! TlIEOLOGl 750

periiiibaiio iiulucla, (nii fieii potesl, lUiniaiioniiM
iii les oniiies iion niale se Iiabeanl, qucmadinodum
eiiaii) se liabuisse cerminlur
XLII. Hsec libi a noliis colunina, Ilerculeis co- x MB'. AiJTr) 30'. Tap' f||i("jv cs-:t).i] , Tiov 'Ilpa-
lumnis sublimior cl splciuli.Iior. N.nn i!I;i; iiiio lan- x),E;(ti)V 3Tr,>,(7)v u'^r,AOT£pa te '/.ai r.Epffd.îzsxipa'
luilliiuulo loco lix;c suiit, ab iisqiie duiiUixal (jui co ai jjtkv
Y^p ^tf" £vi; To-0'j nsTiifiYajt, xai nivoi;
se confeniiil, conspici possiiiil ; bxc aulcin lieri £.ii\ 6soTa't Toi; exsTts icptxvoujj.ivot; •
Ti]v 8k oux
non poicsi <iiiiii inoiu pnediia ubique atqiie onini- i^-i [^T) :ravTa-/oii xa'i(-4l) T:ajt Yviopi^soOai xtvou-
* bus noia ct elara sii: quam etiam ruturuin lcmpus, (AsvTiv, T^v xa\ 6 (jtsX),ojv iT.oli^Êxan. (42) XP^^vo;, cu
iiiihi crcdc, siiscipiel, tc luaqiie sceleia proscindcn- oloa, dj TS y.aX Ti si 5TT,),tTSiJoutiav, xa't Toj? XotTtou;
lem, c.T-terosquc omiics, iie bujiismodi qiianidani TiavTac 7:atosuou3av, [if, Ttva TotauTr,v xaTi 0:ou
adversus Dciim rebellionen aggredianlur, crndien- To),[iav s-avdsTastv, iva (jtT], Ta 0[jiota opaaavTs;
lcin el admoncnlem, iie alioqui eadem pcrDetran- Tojv 'titijv xa\ avTtTu/toatv.
tes, cadem quoque recipianl.
(41; tlartaycv xul. Reg, bm, Savil., Pass. ravTrj (42) 'riro.;l7iif'£ra<. Rcg. bm, uTOAsiyEtot.
TE xai.
177 MOrsITUM IN ORATIONEM VI.
I. Gregorius, Tlicdlngi noslri paler, vir alioqui oplirmis, el ver.T eallioiic.Tqiie religionis
oeferisor studiosissiraus, Arianorum fraudes, qua erai siinpiiciinle, rninus animadv( rtens,
quosdara hoc veneno alllalos jjenigne suscuperal, el cuidain im|iiie eoruin ScnleniicB sub-
scripscral. Quae res lanla indignatione monaclioriira animos perinovil, ul confeslira ab
ipsius cornrauiiione sese reraoverint, suoque exeniplo niagnam popuii parlem nJ su per-
traxerint. Hinc lalissinia Arianis ad oppugnandos Calliolicos aperta cst via; ra.iiiiinque
mulio longius serpsissel, ni.<i Tlieologi noslri cnra reslilissol, lidenKpie siiam ipsius pa-
ler Grcgorius atiertc professiis esset, peliisselque sibi condnnari quidqnid in ea re pcr
iraprudentiani dcliquerat. Tnra monaclii cura episcopo suo facile gratiam lediernnl. m
Pace igitiir composila, lianc Grcgoriiis noster oralionem liabuit, qua priinum oliicii siii
causasreddil, ac, ocLa.-ione data, vilae nionuslica) finmatn eleganlissiino describit; dcinde
jiro accejiio bcneticio gralias Deo agit; el, ad iiillarumaridos majori concordiae sludio Na-
zianzenos, pacis l.iudes atque uti!itales exponil, easqiie cum discordiir; incommodis con-
lerendo, miruiii in modura amplilicat. Poslea eos liorlatur, ne dcinceps tam f.icilu jib er-
lantiuiii fiatrum socielale se sc|)aronl, sed eos polius liumnna fralcrnaqne cliniiiate cor-
riganl. Demura palri suo de moiiachoruDi redilu gialulalus, oralionera calholica Tiiniln-
lis coiifessione concludit.
II. Hanc nulera orationera sic auspicafur Gregorius : « Linguarn meam solvil nlarrilns,
lcgemque iiumanara pr0(iler Spiritus legem contcmno; ac serinonera, (piem nmiduin ulli
concessi, paci dono otlcro. » Poslrcma li.'cc veib;i « qiieni nondiim iilli concessi, » in :
errorera induxere virum alioqui non inerudilum (VS), ul linncesse omniuin Grcgorii nra-
tionniu primaiu credcrel, quninvis certum sit gcininas Advrrsus Julianum invccliv.is fuis-
se Nazianzeiii schismatis tcmpore scriptas (ii). Prijetcren orationuni Dc Pnschn el tardi-
tale, et aiterara De fuga in Pontum, jain tuin liabilas fuissc, inviclis, ni talliuiur, ar-
gunienlis demonstraviinus, idqiio ipsffi per se orntiones loiiiiuntur. Iiaipie cum Grego-
rius ail se « nondum ulii sermonera concessisse, » non nisi de eo loquitur tcmpore, quo
« discissa Chrisli tunica, » ut ejns verbis utar, imo « luceralo corporu, sermonis itisius
radios, veluti luibes quaedam, doior obtegcbnt » unde, reddita pacis serenitate, silen-
;
tium exiiil, alque orationein cornin |)Opul() linbuit.

Hl. Pauio aiilcr censct doclissimus Tiiicinontius, qui tamen ipse hoc etiam ordina
nrationem, de qua agilur, collocal. Eleniin verilus Nazianzenum schisma rejicere post
Gregorii saccrdoiium, huc pcne inclinat, ut « scriiioncin nondum nili » prioreni islo « con-
cessiira » a Grogorio luisse cicdnt. Nobis vcio iiullam liic esse dilliciiitatciu videlur, cu:n,
in \'ila Gregurii, iion nisi |K)stquain ordinntus cst prcsbyler Tiieologus, orliira esse Na-
zinnzcnic Eccicsi.Ê schisinn, validissiinis arguincntis probaverimus. <Juo vero 17g tem-
pore fuerit islius luctiiosi sciiisraalis exordium, delinire noii faciie est. ("onstnt luinen nul-
lum in Nazianzena Ecclesi;; fuissc dissidium, cuiii tres prun.is orationcs habuit Grego-
rius. Fclix namque ct amantissimniu pacis concordi;eque donuiu vigcbat adliuc anno
.'iG2, omncsque miituae chaiitatis vincnlo jungcbantur. Prodiit igitur inonaclioi um sclii-
hiua iiilra lincs anni 36J (io). Elciiim cxennie lioe eodem uiiiio, jain luin crupierat,
fcum iii Pontica soiituiJine primain invcclivani scribcret Gregoiius, et aj sequentis aiiiii
'ddk priiuordin peiseviinsse vidclur. Duravit (;cr brcvo et cxiguuiu tcnqius, vci, nl cnin
Gregorio loquar, « aualenus pcr dissidiutu, pacis bonum dissidcntes inluiligerenl. » Hi
(45) Bibl. «mt'.,lom. XVIIl. an. 1G90, arl. I. (i,')) Vid. Or. IV, II. 10.
^4t; >id. Muu. iii Ural. i cl iii.
ORATIO \1. — I)K V.Kt.E I. 7JJ
sunt limiles inlra quns Nnzianzcnnni schisnia coni Uuii (Irlx-t. CfPlrrum in illo rnni|pi.'-
sccmJo, sin;:;'.iliirt'in ulrri|ni' (Ircgiiriiis irinliMUiiiin jMliiihiiil, ;i(liniriil)ilL'in chnril.iteni i'X-
liibiiil, i.'.'un'|iiu iiKinsiicliidiiKnn cl niiHlcr.ilinncni, (|ii(iiii iiiniiihiis n^lro s.ccnlis uicni-
|ilo esse (lusloribus aJ coiniioneiiiJus cuiilruvursius, uniniosiiuo fleclendos, o|ilanUuiu
f£set.
xoroi ^'.
ORAllO Vr.
Elpt)yiK^(: A' (IC), i.tl Tfj irdxrei no»- ficvaiynTMy, /'rimn i/i; pnrc, nb nwiuiclioruin rtcoiuiHalionem,
HeTii rijv cioj.tlfy [ilj, e.Tl stupowiif tcv .-la- puit ji/i'ii(iiim, iira-iciite jialre.
rpiif aOrcv \M),
A'. Au5'. |iOu (i'J) TTjv Y>M"!iv V) T:poO'j|xia, xa\ I. Liiigiinm ni(.'ani solvil ahicril.-is, Ifgciiiqiiu liu-
Tizpiipfw/to ci'> avOp(i>T:(vov vi,uov Sii xiv viSjjiov -co^j manaiii |iru|ucr S|>irinis lcgem coiiluninn ; ac ser-
nvS'J(iaxo;' xa\ oioiojjii -ri^ "'•''' Wyov, o'jz(jj niniiciii, qucni iioniluiii nlli priiis conrcg.si, paci
^'•P'h'''^
~p6-zpo^ 0'jovA Tj-;/iopT^7Xj.l\p6zzprjv ii.l'i Yi? i)v!xa (Idiio oHero. Nuiii ciiiii piins a iiohis iiicinlira disbi-
ij-:aii;a'e T.p>>; f,[ia;-:i [iiXr), xai -6 iiiya xal t!;ji'.ov (lcrenl, ac iiiagnnni illiul cl prcliosuin C.lirisli cor-
0(li[ia -oO XpiiToG 5:T\pti-o (50) zai oiExoTtTETO, lu; piis i'a dividcrclur , cl (liscindcrclur, iil pcncciiaiii
[iixpoj xai o-.aixop-iCesOa'. -zk 6—i tjjjujiiv Tapi sccus iiifcrnuni nssa nosira dissi[iareiilur ", nou
tV/ aor;V, o:ov yf,; fliOo; afiTpi;) ,i5t,yv'J[jievov (."il), sccus ac lerrx profiiiidila.s aralro (li>cissa, cl iii
xa\ xaTi YT,; sxioavvjui^vov, xa\ tV/ 5t;it,tov, xa\ lcrrain fiisa; cuiikiuc iiiseclain ill.ini ct divisioiiis
ifjiiptiTov, xa\ u9avT6v 6'.' 6Xo'j /iTiIiva xaTaTS[i(liv expcrieni tunican),ac periolunicoiilcxiani", iiininl-
4 'novr,pft; oXov {a'JTOj r:c-o!r,TO, tojto 6:' t;(ji(ov las jam partcs coiiscissani, pravus ille prorsiis sibi
O'j';t]0i\j, 3 6'.i Tuiv t>jv Xp'.JTOv ('>'2) JTa'J5(o:avTiov " vindicasscl, lioc scilicet jier iios asseculiis, (iiiod pcr
ojx rT/^jtisv Tîxj [jibv or; o^jXaxr// iO^jjLTiV ("yj) Tot; eos, ipii CliiisUiiii in cruiciii siislulcruiU, liaud-
/:iX£i!v, o'Jo' aUto; (51) npoO'J[j.O'.; 0'jii Tztp\ t6v quai|uaiii poluil ; luui qnideni laliiis nicis custodiam
).(5yov, OTi tt) 6t' IpYiov ^tXoioyia xaOaoat TpioTov posui ", alioqiii necaii sermoncin admuduiii prom-
£[jta'jT4v (u.'i), elTa zh iTrjij.a Tr,; 6'.a'/oia; avoiâ? plis, quod sciliccl lioc spiritalcin rcriiin scricm
4>.xOTat zv£j[jta, JtTa E^jpj-JlaiOat X-Jyov d-caOJiv, posliilare cxisliiiiarein, iil pcr cani pliilosopliiani.
xa\ .la.le7y Qsov ccpiay re.is/ai" eyToit; Te.tsioiQ, ijii.c iii acUoiie posila csl, nie priniuin i|)se piirga-
a-/.oXo'jOia; elvot Trje'j,uaTtxf,; 'jn:Xa;ji6avov •
xa'i rcni, dcinde aperlo aniiiii ore s|)iriluiii Iralicrci
iojTtep xa.:phi i~\ (56) t.x-i-\ rpiy^jiaTt xa't [Jtixpip alque ila deniiiin eruclarem verbiiin lioniiin ", ae
xa\ ijteiôvt (t6 yip -oO }ioXo;jtw-/To; ej l/st xa'i per[eclum I)ci nipientidm npni ficileclos luque-
Xiav '-:cix;;ji[i.i'/(o;), oOt(o -^3.: Xîyo-j xa\ iKoTn",.;, t: rer " : ct qucniadiiiodiiiii 173 ciiivis alii rei, laiu
xai Ti; a"/.Xo;, xatobv JYivtoixov. parv;c quaiii magiiie suum leiiipus csl (recle enini
:ic periiiiani coiisidcrale lioc a Salomone dicliiiu csl), sic scnnoiiis cl sileiitii lenipiis cssc ", nlsiquis
arnis, cogiiituni ct cxpluratuiii liabcrein.
toOto ;x(oai'jOrv xa\ eTa-£ivtoOr,v, izopiM Ob caiisam obniuliii, ct liiiiniliatiis sun%,

B'. A'.i C II. liaiic
navT^jj iyaOoO "e-/(/;xj'/o;' xal o:ov ti vi'yo; Tf,v s;jtf,v pracul ab oiniii boiio reiiiotiis ; ac vcliit iiubcs i|(ia;-
xap6iav 0-o6pa;jiiv ouvsxaXut{<e Tt)v ixTtva toO ).C- dain cor nicum snbiens, sermonis radios obiexit.
YO'j, xa\ t6 5XYr,[xi [loj vuxTi; xa't ^;a.ipac ivsxai- dolori|iii; mciis die ac iiorlc rciiovabalur ".Oinnia
viCsTO. Ka\ -ivTa ;jio;f,v OTTSxxaOuaTa xa'i 0-o[tvi;- ciiiiii, roiiiiics (iiiidain iiiibi cr;iiit, dissidiiquc fra-
jjtaTa Tf,; T(ov i6sX'.;(ov ^taieO^so); (.')"i, iYp'J~viat, lcriii nioiiin.cnta, vigiliie neiiipc, jcjunia, prcces,
VT^jTsrat^^TTôoJs-j/a^, oixp'ja, TO).ot YoviTwv, 3Tr,0(ov, lacryuue, callosa geniia, pccloris coiivcrberationes,
"Psal.csL,7. " Joan. xix,2l. " Paal. xxxvin,' "Psal.cxvin.lal. " Psal. xLiv, 1. "lCor.ii.O.
" Kccle. 111, 1. " Psal. xxxviii, 3.
(16) Eipip-ixir «'. ( Prinia de pace oratio. ) 6:i(JX£6a3T0, < dissipaliiin ciaL >
Hei,'. hu, -,o(I)To;. Colli. iiiaxiiniis in niarg. 'Ef/isOT) (51) 'Piiyyifisycy. bic plcrii|uc codiccs. Pur. cd.
ojToc ir\ Tr, J'/(.ojs: t(uv [jtO'/a^(/VT(ov. Kcg. Mcdic. avvO^jisvov, € fracla. >
Et? Tf,v 30[Jt6aj:v, f,v ,u.sTi Tf,v CTi-iv 7:s-oif,xa;jisv (o-l) Tiy Xpicrzdy. Rcgg. bin, bu, Or. 1, Jcs.
o: o;j.(i6o;ot. < l>e pace, qiiaiii posl ilissidiiiiii iii- Ulllillllllt TOV.
iiiiics, iini cjiisdeiii lilci craiiiiis. > C.clcniiii iiiler ('1^)) •Iiv.laxlir sOejiriy. Sic Rcg. bu, el Oi. I.
CUciiiirii oriaioiics, siiiit cl all.i: iUi;c, iiciiipc viccsi- i'.ir. cil. sOs[XT,v 9'jXaxr,v.
ina ^cciiiida el vicesiiiia lcriia iii lioc nosiro ordi- (51) OiiS' HMlij^. Hcgg. bm, bii, et Jes. oOos 4X-
iic, qua; ilidein t de pacc > iiiscrllniiiiiir. Idcirco lia>c X(u?.
craiio sexla s;pr,vixoj a', id esl i piiiiia ile pacc, > (55) /7p(I>rcK ifiavTcy. Rcg. liu,dno Colb., Or. I,
inscribltiir, quia niiiiiriiiii prior rcspcctu lcinporis repoTs.oov. Kcj;. a, cl Je>. -poTspov iajTO/.
liabiia csi. (.5t)) Kaipiq i.ti. .Malleiii, "'ta'-?''/; '-":, uli in plii-
(47) Msrit -(()• ciw.-Ti/i-. Dcsunt in Jcs. ribiis mss. Ii');itiir.
(18) Aizci''. Dccsl iii Ucg. (57) Siai^Hiêoti;. Scqniliir ia liet;. Iiii, cl Coisl.
(49) A/oc. Ucgg. bni, liii, Or. 1, Jes., ctc. I, sv iXXoTpio:; 6,o('j;j.sva. Dillius sic legil cl vcitil,
(10!. « quie in aliis cerncbain. >
(50) Tci- Srii^zcv Snjfshc. Dcest toO, iii llcg-p'. *
Alias l'^, (|ii.T. autein 6 oral, miiic 11. — llabii.i
l'ui, liii.JJr. l, et Jcs. In alii.-. pro 6;t.o::to, lciiilur, iiicunlc aiiiiu 361.
7-23 S. CIIEGCRII THLOLOCl 724
siispiriuni e\ imo inaiians, pen.oi siaiio, nieniisail A
Deuin perogrinatio, lenuis iiiicr oraniliini flcliis, (iivo^, aTaat; 7tdvvu/oc, voC r.ph^ Oebv exSrjjjiia,
.iiKlienliuni aiiimos a<l cdiiipnnclioucin inoilans, OpTjVO^ i'i SsTjOci Xir.zhc.., îpjjiaxov lo'.- ixououjt
p^âllenlcs, Dei gloriam colcbrnnlcs, lcgcni Doniini xaTavJciw^, ol iJ^dXXovTE?, ot ooâjovtej, ol |ji£Xi-
ilin nocHii|nfi nicilil.nnles ", oxallaliiincs Dei in iwvTej xiv vojjiov Kup(ou fjiJiepai; xa\ vuxxJ)?, oi Ti;
giilturibus " fercnles : alqiie IiaiC eliani viue Deo u'yojae:; to'j Oeou ev toi; Xapuylt cfepovxei;' xai TaO-
grai:e pnlclira iiidicia cl argumeiita , lacilique prae- Ta OT) xa xaXa 105x0x4 Qebv piou (59) npoypafji.iJi.aTa
ooncs, sordids niiirniiiii ol squalida coma, pedos xa\ jj.Tivu[xaxa, oi aiojirtiivxe; XT,puxe;, aux[Jwaa xal
midi, et aposuillcos iiiiininles , niliil nioiluiiin fe- Tiivapi xi[j.r,. r.Kiiq yuijvoi xaV xoi'; dTOaToXixor?
rciites, apla cl nioderata lonsura, amictus rasluin ^TKjjjevo:, [iTioiv vexpiiv cfipovxe;, xoupd a'jpi|jicxpoj,
ca.slijâns, zoiia ob ineleg.intiain elegans, tunicam 7T£pi6oXT] XU90V xoXdJouaa , CtovT) xtij dxtSafitp
noiiniliil reslriiigens, ila ut reslringere niiiiiine vi- xoa[x:a (GO), [jL:xp6v xt xoij /'"^tîvo? (U!) dvaaxiXXou-
doaliir , gressiis conslaiis, ociiliis iiiiiiiine vagiis, aa, xal oaov [jlt] dvaaxiXXciv, §do:a;j.a £'Jaxa9oC,
siibrisiis blandus, vel poliiis siibrisionis nioliis qui- oÔaXfJo; o-j TcXavtii[X£vo;, [ji.£tota[jia TrpoaTjvej, [xaX-
dain risus petiilantiani casiigans, serino a ralioiie Xov 6e 6p[jLT) (j£:Sid[xaTO?, dxpaatav YeXtoxo; aojcf po-
n
profeciiis, sileniiiini seiinone prKsianiiiis, laudatio v:fouaa, Xoyog xto XtJYti) x:vou[jisvo?, a:iij7:Tj Xoyou
sale condila, iion ad bhindiiias coniparala, sed ad x:[x:toxcpa, E7:a:vo? dXaxt -fjpxuiJi^jo?, ou Tipbc fitij-
iiioliora dirigeiis, objiirgalio laiidatiDric optabilior, Tcetav (G2), dXX' 6Sr|Y!av xo-j xpeixxovo;, l7:(7iXr,|:?
iiuidus Irisliliac et aniiiioruin rcbxaunnis, alqiie eu'.^r|[ii'a; TroOetvoxepa, [xixpa xaTTjcpeia; xa\dv£a£aj;,
iilriusque iiennisiio ei leinperanienium niollilies xa't ii
3:' d[jitpoT£pojv (jt:?:^ -kA xpaat;, xi dTraXiv
;
fuililiidine, ansleiiliis vcreciinilia teiiiporala sic iit xt"j YEVvattjj (63), -zh auaxTjpbv atoot aui-xpaTov, iiq
neulra ab allera liEdalnr, sed ulraiiue alloriiis opera p.r/j' exepov xjTzh xou exipou T:stpaf;Xd7:x£a0at (6i),
laiidem coiisequatnr ; inodiis iiiin iii coinmuncprod- dXX' d|xt;6xepa 01' aX!i]Xwi euooxt^jteiv îzgo. Ti);
enndi, luiii secedendi, illud ad alios insiiuicndos, ets To xo:vov e7Tt[ii|ta{ (65) xa't u7:o/tjjpif] aco);, xt)j
Iioc iit ipsi Spirilus niysleriis iinbiianuir ; alqiie iu [iev xou; dXXou? 7:a:5aY(OYouaT)?, ttjs ok xto Ilveu^jtaxi
ii'rniiii|ue, iil, ct iii coiiiiniiiii solluulinein , ol in so- (j.uaxaYcoyouaT);, xa\ XTJc [xev iv Tto xotvtji zh dxotvov
liliidine fraleraani benevolenliani ololi;irilaloinser- ûXaTTCJar,;, tt)? o^ £v tio d[JL;xT(;)T?) tj;:Xdo£Xcpovxal
vent ; ct, quse liis adliiic niajora ei siiblimiora siinl, (;:XdvOpt)j7:ov xa\ d p;£fîo TO'Jxtijv £xi xa't Ci|T)Xox£pa,
opes in paiiperiale, possessio iii peregrinalione, 6 £v 7:£v.'a 7:Xoi)xog, t) ev 7Tapo:x;a xaxda'/£3:?, V) ev

gluria iii contemptii, polonlia iii iiilinnilate, fecun- dx:;j.:a Stjqa, t) ev da0£V£;a S'Jva[j:;?, tj ev dYa[x(a
ililas in creldiatii (siiiuidoni pi:K>laiiliores feliis illi xaXXtxexv;a (eCTtep xpiiTxova TtTjv ar.h aapxi; dp'/o-
sunl, qni scriiniluin Deiiiii e.\.sisuinl, i|iiain qiii a (iiviov (66) xd xaxd Oe^v Y£vvfi[j;aTa)' ot TputptovTes
cariie orlniii diiciiiil ): qui deliciis mlniine studere Ttp [JT) (67) xpucfav, ot xaTtetvol uT:kp xtjjv (68) oijpa-
pro 180 ilelii ils babenl, qiii rogni coeleslis causa v(ti)V ot [j;T)5kv Jv xiaixt;), xa't 'JTT^pxov x()a(j|,ov o£
liiiiiilles sunl, qui in niniido nilill babenl, et supra aap-/.?); E^to xo\ £V aapx\, Jjv |J:ep\; K'Jp:os, ot
iiiiindiiiii exsi^tiiiil.qui oliain iii carneexlra cariicm 7:t(jj-/o'1 S;ii paa:Xe:'av, xa': 6:d TTTOJxefav faa:-
vlviiiii, (|iii pro portioiie Domiiiiiin liaboni, qiii X£'JOVT£?,
propter regnuin iiiopia laliorant, ei proplcr iiiopiani
rigii.iiil.
III. lli nie, opes, inquani, ac pra'clar.T delicia: F. OuTo: [JLE xa'i rapcivTe; Xa[j;7:piv e7:o(ouv, f)
mca', ct pricsentos spleiiiliduin iUqiie illuslrein £[jtT) 7:£p:oua:a, -zh e[);iv dyaOiv ((iO) ivxpiJ'.fT)[jia, xa'i
Todilebani, ct ubsenies moerore contraliebani. Ilaic d7:(;vx£; auviaxEXXov. Tauxd (jot auv£:/e tt)V ({'U/tiv
inilii aniiniim premebanl, el coiilurbabant. Iliiic xaijTa exdpaaaev. 'Ex xoijtojv ^)-(jj ^zerOwr xal crxv-
ego liiijens et coiii.ri.tlalus iiujrediebar '-. 01) caiii Opuindiôjf i}tof£v6â\v 6:4 TcxijTa [ji£Ta xtjjv dXXtov
c.iusain cuin aliis jucundis lobiis seriiioncin qnoqiie q TEpTTvojv xat xov Xi5 i'ov d7:£a£ta4,tjtT)V {'(>)' Sx: dT:-
abjeci : quoniam dilccti reoalcilrarunt ", et ver- iXdxxtaav ol r|Ya7:r|[jt£voi, xal faxpetiav ^7t' £[jik vtjjxa
lerunl ad nic lerga et non facies ", f.iclique siint auTtov xa": 0'j 7:p(jati)7Tov, xa\ Y^Y^vaa: t:o([J.v:ov iXeu-
" rsal. " Psal. c\Li\, 6. " Psal. xx\iv, 14. " Dcnl. xxxii, 15. »'' Jer. 11, 27.
(58) 'E:tiTijiiiCEir. Rog. a, e7:;T;|j;r,atc. xaTo6Xd7:x£a0at.

(.59) Tov xuTu fe)£('r fiiov. L"iivonkl. « vil;e ox (65) Elr t6 xoirdr f:.-iijji^,iar. I.eiivenkl. c \mo-
Dei iiraNirip'o iii^lllnia". » diis oonversalionis in piiblioo, el sooosslnnls. »
(liO) 'Axdcficjj Kccfiiu, olo. Billiiis, « ob ornaliis (66) 'Apyojdi'(>jr. Keg. Iiii, Coisl. i,duoCo!b.,
negloolum ciilia et oriiala. > Jos.,Or. 1, epxo!J.i'Jtov.
II, I) XiTCorcr. I Tiiiiioam. > Neo bone nilliiis ((i7) TC> jii\. Itrg. Iiii, Coi.sl. '}, Or. I, t?j (j.in.
f paHiiini ; 1 siqiiiilein liiovia palliola biiinoros le- (68) "lC.if:p Tojr... ol. -Sio Uogg. biii, bu, Or. 1,
poiiii:i,Ji|n,i! cingiilo asliiiigi iiiliil opus eral, gesta- Jos. < biimilos qiii supra roolos, qui iiiliil sunl, » eic.
liaiil iiiiiiiaolii. K-liii vero, u7:6p xoij... oF?.
(6i) Ooj:tsiar, elc. t Non ad assenta-

Ui! zptq AxuOdr. « Pnvolaiai delicia'. > Deest in
(69)
lioiiein ooniparala, si-d ;id viiluleni ilirigons. » Kogg. bm, bii, liibiis Colb., Or. 1, Jes. ct Oxon.
(63; Tuj xsrralii). Tres Colb., Oxo:i., Or. I, Jcs. f'i;ei(;rinissuin eliani a Blllio.
ffi,v x(T) Y£vva(t;). (70) 'A.-tecF.icdiirir, etc. 1 Abjoceram, quoniam
(6i) nofae.Xd.iTEcOai. lU-g. a, Ires Colb. Or. 1, dilscti recalcllravpiani ci vertoranl, » clc.
Ta Oli.VTIO Nl. Oli l'ACL l. 71«
6epi(oTepciv toj xoi|iaivo'/^c«; (71), ivi [if, ctzaj v:i- A ovile p:islori: liUcrlus, iic ilitain audaLiu» : quoiiiam
vix(i>iEpov (7i)- oTi l3xpitpT| eij itixp£av tjjioi f, Sji- \inea illa vera, ali|iio a lioiio agricola o|iliinc |iiir-
1:2X0? •?! 4XT,0".vr), xal "cio xaXw Yewpyio xiXXuTa x:- (;;ila, cl qiia; piilclirain viMilciiiiaiii iii ilivina lnrcii-
xaOjpiiivT,, xi\ Taii 0;!a!; ).T|V0(; (7^) yziooy/jui l;iria iiilcire solcliat, iii ;iiii;iiiliiiliiieiii iiiilii vcrsa
rt xaXiv Ye''JpT'-^^" '•'''' ^*' J''.'o4 ttcv xal cl .T.iij- csl : qiiiPiiiaiii nmiri iiii'ii el proximi mci iidv<rtum
clcr itov i^ intt-TiuQ ficv (7-1) /;jT((rar xultrrri- me apiiriipiriquaveruul cl sleleruiil, el qiii juila m*
ccir, *nl oi ^^-y/crra /(cu d.td jiaxptlOey iariiaar- eranl, a luiige Heleruiil " : (|itoiii:iin, ipii DiMini
S-t SieiAiSjieOa (75) t^v Xpia-iJiv, ol >.!av tptXoOeo'. xa\ cl (^liri^liMii iiiajorcin iii inoitiiiii uniali;iiniis, Cliii-
i^xKi-^f.r:',:, xa\ O-ip tt; dXTjOeiai oXXr;X(i)v xaT- sliiiii tlivisiiiius, ob vcriuilriii iiienilaiiis nosipsos
ei{.£u3a;ji:0a, xaioti Tr;v aYar:T,v jiijoi t(ji£XiTf,sa|ji£v, iiiuluo incc^siviinns, ol» cliaril.ilciii oilliiiii cxcr-
xal Cp-»p toO axpoYdJViafouoi^XOOT.iiev, xa\ iJJiipif,; ciiiniU'', ol) ainjularcm lapideni soluli, oli pclr:iiii
lii-.pi^ 4ie!jOT,[iev ott irXiov i^ xaX(u;£lxevCi7:Jpif,i; GOncnssi sumiis; quoiiiam ob pacem ainplius qnani
eipfjvrj; iZoX: u.f,ja;jiiv, xa\ O-ip toO JdtoOevTo; i-X xqunin pnîiaviiiius, ob eum, qui in ligniiiii clalus
th 5uXov xaTJvT^viYtiiOa (70), xa\ 0-;p toO -racfivto; csl, dcjccli suiiins, auinc olt cuiii, (|ui scpnllus esl;
xa\ avaiTavTo; eOavaT('jOr],tji£v. ac rcsnrrcxil, niorle allccli suiniis.
A'. np-;T:pov ;jiiv TajTa- xa\T£ av t'.? (77) ev xatpto K IV. Ac prius quiOcin isla ; el (piiil alliiiel liilari-
(fai6p4TT,To; ava'aivot tijv aT,oiav, JvoiaTpi&wv toi; laiis loinporc les molesUis refricare imniorando,
X'JCT,po:;, tLv aTTSuxTata (78) |Jiiv f] ziipa, ^juxtt] (iuaruin non niodo delcslainla esl expcricnlia, sed
oi f) |Jivf,;jir, ; K,oi!TTtov 5i <sitiiT.i\ Xiyou, t6 (iu[jt7i:i^v iiiciiioriji cijani ipsa fiijîcnda 't 1'ra'Slal ciiiiu scr-
•ijjjitv OpaO-;ia Xf,OT,j piOcat ayvxaXj-TOJTa" r:Xf,v eC inoni silenliiiin, oborlani iinliis c:ilaiiiilalein pru-
riiSti (7i)) toOto xa\ (jttJvov avaxtvoir; Tf,v nvf,jjtr,v fiiiida oblivionc conCcgciis alquc obrnens ; nisi qiiis
Ttov X'j:iT,ptov, tva Ttjj O-ooeiYlJtaTt -a;6:uto;jt:0a, xa\ l.-Miien lianc uiiani ob cansam accrbarnin icruin
toJTTjp iv Toi; vo-f,[jLait ^sOv^^lJêv Ta; alTia;, i^ tLv nicnioiiaiii rciiovaiidaiii pulct, iil cscinplo criiili:i-
ei; TaOTa 0-f,xOTfi.£v. Nuv\ 6^ fjvixa ctTîopa ooOvt,, mur, ac, vcliil iii morliis, caiisas, cx qiiibiis in
xal XO-t), xa\ ijT£vaY[Jt(5;" fjvixa yf(6v3.[ivj 0: toO lixc iiiala iucidiinns, fngiamus. Nuiic vero posl-
iv4; Sv, xa\ oi tt,; Tptioo; (80) iu|i'.i;u£T;, xa\ t-yj- qiiain clfngit dolor, cl mtBrnr, el geinitns"; posl-
({«uxoi, xa\ 6n6-:y.o:- oi ToO Aoyou (81) tt,; iXovia; qiian), qiii iinius suiniis, niiuin cUccti siiniiis; 181
£xt6;' 0: ToO IlveOîaTo; oO xit' dXXf,Xtov, iXXi suv qiii Triiiilalis, concordes, nnaniiiies, cl lionorc
aXXf,Xoi; îîVT^;- oi tt,; WXT.Oîa; t'j auTo 'joovoOv' parcs; qui Verbi, a lemeritate aliciii : qiii Spirilus,
t£; xa\ Xiyov £;• oi TT,; Io'y!a; eOiOvETof oi toO „ iioii jain alii adversus alios, sed siiuul fervciites ";
*toT6; ti); cV f,,utipa £03-/r,;jtovoOvT:;- ol t?,; 'OooO t.tj- (jiii Veritaiis, idem senticnles " ct loqiieiitcs ;
qui
Ts; eOOu-opoOvTj;' 0; tt,; 0Opa; TivTi; ivTo;- oi Sapicnii.f, siilcrlcs ; (|iii Lucis, nt in ilie boncste"
ToO IIpo6iTOu xa\ toO IIoi;jiivo; TTpaoi, xa\ tf,; auTf,; iKis gcrciiles ;
qni Vi;e, oiniics rccHMii iler lcnenles;
(Jiavopa;, xa\ 7:ot;iivo; iv(5;* oOx ev cxÔsjt ::o'.;/ivo; qui Ostii, omiics iiitus; qiii Ovis cl rastoris, iiian-
(iiêipou TOt;jLaivovTo;, o06i xaTacpO:!povTo; Ti T:p(5- sucti ct ejiisdeiu caula', ac pastoris iiniiis, iion iii
6aTa TT,; vo;jif,;, o05£ -poT£,utivou t'/!; XOxot; xa\ toT; pasloris inipprili vasis " grcgeiii pascciilis, aul
xpT,,avoT;, dXXi xa\ X!av z^ptsjx^^jtjiivou xa\ ezt- pasciia; oves interiinenlis, aiil lupis ct |ira;cipiliii
OTf,;jLo-.o;* fjvixa ysY''^*!^'' oItoO iraOovTo; (8i!) xjzzp objicienlis, scil niagiioi.ere rircuinspecti, ac perii;
•flHtiiv su}i-aO:t;, xa\ dXXf|Xoi; Ta pipr) ouveTTixou- poslquani ejus, qui pro nobis passus csl, facti su-
îjovxe;- oi tt); K£'5aXf,;, joi^jta Iv suvapjjioXoYoO- inus, miseralionis afTectn, alii aliorum onera sub-
(levo: (83) xa\ ju;jiC;6aCo;ji£vo'. xaTa raiav luvi-êiav lcvanlcs; iiui Capilis, uiiuiii corpus construcluin
tijv iv nv£0[xaTf f,vixa 6 ~o:i~)'j ::ivTa xa\ [jt£Ta- ct coaginenlaluni jnxla (nniicin, i|ii:c in Sjiiriluest.
oxsud^tov Tp6; -zh XujtTsXis-epov l^pvlt Tiv xot::- coniicxionem atque compagcm " : posiquani is, qui
T{tv£i; X3.pk'^ fj.uTv, xa\ ToO aixxou ttjv eu-jpoiOvTjV oninia facil, alquc in id (|uod iitiliiis esl iniinnlat.
4"/Tioa)X£, tT^vtxaOTa ouva-oouoijiai ToT; irap^XOoOst p plani iiiin iiostruni iii gandiiini convcriit, ac pro
" Psal. xxxMi, H. 'Msa. xxxv, 10. 'Mlom.xii.ll. " ibid. IG. "no'in. xiu, 15. " Zacb. xi,
15. " Colos. II, 19.
(71) /7o(/(ni'>-oi-rct-. Moiil. TO'.[xi';o;. (78) '\:i£vxTa'ti. Alii, d-:uxTia.

(72) KeanytoTFfi r. .Moiil. cl Scliol. u:;£pT,'.fivto- (70) El rif gid. .

Migne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 035.

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Migne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 035.

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Sfi5Sg5Cv*r«4*:^^^:;,;>'

rvllU.IOTlIF.CA rNlVi:US.M.IS, INTr.C.U.\, INIFOUMIS, rOMMOD.V, OECONOMICA

oiiMDi ss. PAiKyi, iiocioiini, s( iiirroKnioiE ecclesiisticokdi.

QUl AB jEVO APOSTQUCO AD jETATEM INSOCE.STIl [J II {ANN \2\f>) PRO LATINIS .

ET .10 PUOTll TEMPOUA {ASN. 80') VnO GII.ECIS FLOliVERVNT :

DISSEnTATIOMDCS, COMMENT.VKIIS, VAnilSQlE I.ECTIOMIIDS CONTINENTr.il II.M"STn\TA j

PLITUDINEM NECNON ET DIFFICUI.r.VTES VAIIIA PUKTI\ .lnlM;(\l.

PATROLOGLTL GR.ILC^ TOMUS X.XXr.

EXCUDEBATUR ET VENIT Arri) J.-P. MICNE EDFTOPEM,

TOY El\ AnOI^ IIATPOS IIMiiN

SANCTI rATIUS NOSTUI

opera qu^e exstant omnia,

rARWnUil COMMEXT.iniI ET SCIIOLH J.V O.M.VIA OrEIU SANCTl GnEGORIl

ACCURANTE ET RECOGNOSCENTE J.-P. MIGNE

CUnSUUM COMrLETOUUM IN*SINGULOS SC1ENTI.E ECCLESIASTIC.E R.\,MOS EDITOUE

VEN^EUNT QUATUOR VOLUMINA 44 FR.\NCIS GALLICIS.

EXCIDKBA ru 1 1:T \T;MT APli) i.-W MIGNE KDITOUF.M.

AUCTORUM ET OPERUM QU.E IIV HOC TOMO XXXV CONTINENTUR.

S. GREGORIUS THE0L0G113, ARCHIEPISCOPUS CONSTANTINOPOLITANUS.

.)ralioues. col 393

E\ Typis WIGNE, au Pelit-Montro ige.

dicni jirclo excuntcs prisrnrum monumonlnrum cditiones placcre lionis omnibiix

Quo successn iinrunt omnos.

lariis diflicultatibus, rebusquc in aliis iilnribus quas accurala edilio poslulal.

§L I)E VAr.115 S. 0REG3RII OPF.ULU mlTIOMBCS.

Patrci.. Gi!. NNXV. 1

n PU.tFATIO GE.NERALIS. — P.\nS I. 19

quod nggrcdimur, nobis tamen praeeundo viam nionstraverint, ct ad perliciendum non-

I. Ut de Grfficis editionibus primum dicamns, qiiod quidem ordo vidctur postulare

Graece et editione M. Musuri : Venetiis in ffidibus Aldi 151C, in-8* (a). »

bus lia;redum Aldi, in-8°.

Easdem oraliones lypis mandavit Veclielius Parisiis anno la'i4.

seturinler Opera Gregorii tragoedia, jam bis Greece prelo

anno edilio Bladi Parisiis in oflicina Christiani Vecbeiii recusa est.

Piside et Kom.u anno 1590, iii-8\

AdJenda eiiam poemata queedam a Davide Hoesclielio, Lusduni Balavorura anno

Gregorii Nazianzeni carraina, ad bene beateiiue vivendum uiilissiraa, Latino ex ediliono ,

{«) Cii. Ci:;l. Reg., loin. I, pag. 310. n. 201.

Zini edidit Parisiis Vasc.osaiius, in-V.

virum sa|)ieiilcm acdoctum oj)timara in pnrtera consilium iiostruiu interprela-

Julius (jabrielis Engiiliinus tres Grcgorii orationcs, scilicet 1° Apologeticwn, 2° De amo-

Addidit pr<-Bterea eincndationes ex niullis vetuslissimis ac probaiissimis cxeniplaribus

Ojjuscula qu.-edam luncprimum

Anno 1300, Nonni Panopdlilani... et S. Grcgorii Nazianzeni telrasliclia, disliclia, niona-

silc» ad Lecytliuai Valdliircliianum, in-8 (/'.)

(iu£'.vo-;nv roponenda dva—nOc'; censucrat , et conlra suslulorat in Latina inlorprolatione,

(n) Cal. Lib. Rrg. 271.

Gr,T>ce legero norat

Iropolis cnnonicus et [iromotor, cum de nova Grcgorii operum edilione cogitnre

ria sil, qua» gerinnnn lectio sed ut ne divinando quidem

manuscriptis eruta, aut e qoibusnam, nn glossa, an conjectura, an einendntio. Credo equi-

luullo aucliora facla, coiiquisilis nimirum undo^iuaquo vutcribus Graccis exemiilnribn--,

« ru|iur;;aln, » et cui rei « ronqiiisiln, » missnqiio exemplarin Gro^ca; nimiruni « cnsti^aii-

epistolis plus opura' pra;tcren iiiliil impeiidit.

sive Grasco-Latinas; ad quas, « omnia, si paucula quajJam excipias, » a se exacta fuisse

interprctniionem , ab eodom Patre Combcfisio elaboratas benigne Irndidit; et quidem eo

se!, ni coiitiiiuis nio!csliis ct iiupeilitiicnlis coiilliclalus fuisscl. Dcmum iiiceplo dcsislero

elaboraln : Ii.tc omiiia pro viribus ])ra'Stare connli sumus.

§ III. ^OTITIA Vr.TERLM CODICLM, AD OtOS GnEOOnil OIIATIONES tMICMJ.lVIMCS.

Plurimos ol (]iiiilem [^robntissim.T iioI.t codiccs in coiisilium adliibuiraus. Hos inler

cum non cogiuisse, nisi quoad vcrsioni suaa satis liaborct.

uncialibus litteris paululum dcflexis flegautissime descriptus,

Ei/x/.rijjiaToiJdav a;irj).i5v ss tou xpaTou?

Sfi5Sg5Cvr«4:^^^:;,;>'